Datasets:

OdiaGenAIdata

/

fine_web2_odia_pt

like 0

Follow

OdiaGenAIdata 4

1 ପ୍ରାଚୀନ ଯେ ମୁଁ, ପରମେଶ୍ୱରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମନୋନୀତା ମହିଳା ଓ ତାହାଙ୍କର ସନ୍ତାନମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଏହି ପତ୍ର ଲେଖୁଛି: ମୁଁ ତୁମ୍ଭ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସତ୍ୟରେ ରହି ପ୍ରେମ କରେ। ସତ୍ୟକୁ ଜାଣିଥିବା ସମସ୍ତ ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ତୁମ୍ଭକୁ ପ୍ରେମ କରନ୍ତି। 2 ଆମ୍ଭ ଅନ୍ତରରେ ଯେଉଁ ସତ୍ୟ ରହିଛି, ସେଥିପାଇଁ ଆମ୍ଭେ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ପ୍ରେମ କରୁଛୁ। ଏହି ସତ୍ୟ ଆମ୍ଭ ପାଖରେ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ରହିବ। 3 ପରମପିତା ପରମେଶ୍ୱର ଓ ତାହାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଯୀଶୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଙ୍କଠାରୁ ଦୟା, ଅନୁଗ୍ରହ ଓ ଶାନ୍ତି ଆମ୍ଭ ସହିତ ରହିବ। ଆମ୍ଭେ ସତ୍ୟ ଓ ପ୍ରେମ ଦ୍ୱାରା ତାହାଙ୍କଠାରୁ ଏହି ଆଶୀର୍ବାଦ ଲାଭ କରୁ। 4 ମୁଁ ତୁମ୍ଭର କେତେକ ସନ୍ତାନମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ଶୁଣି ଖୁସୀ ହେଲି। ମୁଁ ଅତିଶୟ ଆନନ୍ଦିତ ଯେ, ପିତାଙ୍କ ଆଜ୍ଞାନୁସାରେ ସେମାନେ ସତ୍ୟପଥ ଅନୁସରଣ କରୁଛନ୍ତି। 5 ପ୍ରିୟ ମହାଶୟା। ମୁଁ ତୁମ୍ଭକୁ କହୁଛି: ଆମ୍ଭେ ସମସ୍ତେ ପରସ୍ପରକୁ ପ୍ରେମ କରିବା ଉଚିତ୍। ଏହା ଏକ ନୂତନ ଆଜ୍ଞା ନୁହେଁ। ଏହା ସେହି ଆଜ୍ଞା, ଯାହା ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ଆରମ୍ଭରୁ ଅଛି। 6 ପ୍ରେମର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ତାହାଙ୍କର ଆଜ୍ଞା ଅନୁସାରେ ଜୀବନଯାପନ କରିବା। ପରମେଶ୍ୱରଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ଏହି: ତୁମ୍ଭେ ଏକ ପ୍ରେମର ଜୀବନ ବିତାଅ। ତୁମ୍ଭେ ଏହି ଆଜ୍ଞା ଆରମ୍ଭରୁ ଶୁଣିଛ। 7 ଏ ଜଗତରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅନେକ ଭଣ୍ଡ ଶିକ୍ଷକ ବାହାରିଲେଣି। ଯୀଶୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ଏହି ଜଗତକୁ ଆସିଛନ୍ତି, ଏହା ସେମାନେ ଅସ୍ୱୀକାର କରନ୍ତି। ଏହି ସତ୍ୟକୁ ଅସ୍ୱୀକାର କରୁଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣେ ଜଣେ ଭଣ୍ଡ ଶିକ୍ଷକ ଓ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଙ୍କର ଶତ୍ରୁ। 8 ସାବଧାନ ରୁହ, ଯେପରି ତୁମ୍ଭ କାର୍ଯ୍ୟର ପୁରସ୍କାର ହରାଇ ନ ଦିଅ। ଯେପରି ତୁମ୍ଭେ ତୁମ୍ଭର ସମସ୍ତ ପୁରସ୍କାର ପାଇବ, ସେଥିପାଇଁ ଯତ୍ନବାନ ହୁଅ। 9 ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୋକ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଙ୍କର ଶିକ୍ଷାକୁ କେବଳ ଅନୁସରଣ କରିବା ଉଚିତ୍। ଯଦି କେହି ଖ୍ରୀଷ୍ଟଙ୍କ ଶିକ୍ଷାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରେ, ତେବେ ସେହି ଲୋକ ପାଖରେ ପରମେଶ୍ୱର ନାହାନ୍ତି। ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଖ୍ରୀଷ୍ଟଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ଅନୁସରଣ କରେ, ତେବେ ସେହି ଲୋକ ପାଖରେ ଉଭୟ ପରମପିତା ଏବଂ ପୁତ୍ର ଅଛନ୍ତି। 10 ଯଦି ତୁମ୍ଭ ପାଖକୁ କେହି ଆସେ କିନ୍ତୁ ଏହି ଶିକ୍ଷା ନ ଦିଏ, ତେବେ ତାହାକୁ ଗୃହରେ ସ୍ୱାଗତ ଓ ଗ୍ରହଣ କର ନାହିଁ। 11 ତୁମ୍ଭେ ତାହାକୁ ଯଦି ଗ୍ରହଣ କର, ତେବେ ତାହାକୁ ମନ୍ଦକର୍ମ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛ। 12 ମୋର ତୁମ୍ଭକୁ କହିବା ପାଇଁ ବହୁତ କଥା ଅଛି। କିନ୍ତୁ ମୁଁ କାଗଜ ଏବଂ କଲମରେ ତାହା ଲେଖୁ ନାହିଁ। ତାହା ବଦଳରେ ମୁଁ ତୁମ୍ଭକୁ ସାକ୍ଷାତ କରିବାକୁ ଆଶା କରୁଛି, ତେବେ ଆମ୍ଭେ ମୁହାଁମୁହିଁ ହୋଇ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହୋଇପାରିବା। ତାହା ଆମ୍ଭକୁ ଅତିଶୟ ଆନନ୍ଦିତ କରିବ। 13 ପରମେଶ୍ୱରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମନୋନୀତା ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କର ଭଉଣୀଙ୍କ ସନ୍ତାନମାନେ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ନମସ୍କାର ଜଣାଇଛନ୍ତି।

<urn:uuid:90e1f131-409b-45f4-9d69-e439d82a6841>

CC-MAIN-2013-20

http://www.bible.is/ORYWTC/2John/1

2013-05-25T09:29:30Z

s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2013-20/segments/1368705884968/warc/CC-MAIN-20130516120444-00011-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz

ory

Orya

{"ory_Orya_score": 1.0000063180923462}

ଯେ ସଫର ଆପକୋ କୈସା ଲଗା ? ପସଂଦ ଆଯା ହୋ ତୋ ଯହାଂ କ୍ଲିକ କରେଂ Friday, May 24, 2013 ଡ଼ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ପୂର୍ବୀ ଭାରତୀଯ ବୋଲିଯୋଂ ମେଂ 'ଗାଛ' ଶବ୍ଦ ବହୁତ ଆମ ହୈ। ବାଂଗ୍ଲା ମେଂ ଭୀ 'ଗାଛ' କା ଅର୍ଥ ବୃକ୍ଷ ହୀ ହୈ। ପୂର୍ବୀ ବୋଲିଯୋଂ ମେଂ 'ଗାଛୀ' ଶବ୍ଦ କା ଅଭିପ୍ରାଯ ବୃକ୍ଷବାଟିକା ଭୀ ହୋତା ହୈ ଔର ଆମ୍ରକୁଂଜ ଭୀ। ଖାସତୌର ପର ଆମ, କଟହଲ, ପୀପଲ ଜୈସେ ପେଡ଼ୋଂ କେ ସମୂହ କେ ଲିଏ ଇସ ଶବ୍ଦ କା ପ୍ରଯୋଗ ହୋତା ହୈ। ରତୀନାଥ କୀ ଚାଚୀ ଉପନ୍ଯାସ ମେଂ ବାବା ନାଗାର୍ଜୁନ ନେ ବୀଜୂ ଆମୋଂ କେ ବଗୀଚେ କୋ ଗାଛୀ କହା ହୈ। 'ବୀଜୂ' ଯାନୀ ଆମ କା ବହ ପେଡ଼ ଜିସେ ବୀଜ ବୋ କର ଲଗାଯା ଗଯା ହୋ। 'କଲମୀ' ଆମୋଂ କା ବଗୀଚା କଲମୀ ବାଗ କହଲାତା ହୈ। 'ଗାଛୀ' କା ଅର୍ଥ ଛୋଟା ପେଡ଼ ଯା ପୌଧା ଭୀ ହୋତା ହୈ। ଇସୀ ତରହ 'ବାଡ଼ୀ' ଯାନୀ ଛୋଟେ ବଗୀଚେ କେ ଲିଏ ଭୀ ଗାଛୀ କା ପ୍ରଯୋଗ ଦେଖା ଜାତା ହୈ। କହୀଂ କହୀଂ ଗାଛୀ ଔର ଭୀ ଲଘୁତା କେ ଚଲତେ 'ଗଛିଯା' ହୋ ଜାତୀ ହୈ। ହିନ୍ଦୀ ଶବ୍ଦସାଗର ମେଂ ଗାଛ ଶବ୍ଦ କୀ ପ୍ରବିଷ୍ଟି ମେଂ- "ଖଜୂର କୀ ନରମ କୋଂପଲ ଜିସେ ଲୋଗ ପେଡ଼ କଟ ଜାନେ ପର ସୁଖାକର ରଖ ଛୋଡ଼ତେ ହୈଂ ଔର ତରକାରୀ କେ କାମ ମେଂ ଲାତେ ହୈଂ । ବୋରା ଜୋ ବୈଲ ଆଦି ପଶୁଓଂ କୀ ପୀଠ ପର ବୋଝ ଲାଦନେ କେ ଲିଯେ ରଖା ଜାତା ହୈ।" ବୈସେ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ପେଡ଼ କେ ଲିଏ କଈ ଶବ୍ଦ ହୈଂ ଜୈସେ ଅଗ, ଅଗମ, ବିଟପ, ବୃକ୍ଷ, ଦ୍ରୁମ, ଅଦ୍ରି, କୁଟ, ଜର୍ଣ, ଝାଡ଼, ତରୁ, ତରୁବର, ଦରଖ଼୍ତ, ପାଦପ, ଭୂଜାତ ଯା କୁଠାରୂ ଆଦି। ବୃକ୍ଷ ଶବ୍ଦ ସେ କୁଛ ନଏ ନାମ ଭୀ ଜନ୍ମେ ହୈଂ। ବୃକ୍ଷ ସେ 'ବ' କା ଲୋପ ହୁଆ ଔର ରହ ଗଯା 'ରୂକ୍ଷ'। ଅବ ରୂକ୍ଷ ସେ ମାଲବୀ-ରାଜସ୍ଥାନୀ ମେଂ ରୂଁଖ, ରୂଁଖଡ଼ା ଜୈସେ କୁଛ ନଏ ନାମ ଭୀ ଚଲ ପଡ଼େ। ଇସୀ ତରହ ବୃକ୍ଷ ସେ ବିରଛ, ବିରିଖ ଯା ବିରିଛ ଜୈସେ ନାମ ଭୀ ଚଲନ ମେଂ ହୈଂ ଔର ଲାଲିତ୍ଯପୂର୍ଣ ଲେଖନ ଯା ଦେଶୀ ତଡ଼କା ଲଗାନେ କେ ଲିଏ ଇନକା ପ୍ରଯୋଗ ସୃଜନଧର୍ମୀ କରତେ ରହତେ ହୈଂ। ବୈସେ ବୃକ୍ଷ କେ ଲିଏ 'ପେଡ଼' ଶବ୍ଦ ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରଚଲିତ ହୈ। ଇସକୀ ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତି କୋ ଲେକର ବିଦ୍ବାନୋଂ ମେଂ ଦୋ ତରହ କେ ମତ ହୈଂ। କୁଛ ଲୋଗୋଂ କା ମାନନା ହୈ କି ପେଡ଼ କା ଜନ୍ମ ପ୍ରାକୃତ କେ 'ପଟ୍ଟୀ' କୀ କୋଖ ସେ ହୁଆ ହୈ। 'ପଟ୍ଟୀ' କେ ମୂଲ ମେଂ 'ପତ୍ରୀ' ହୈ ଜିସକା ରିଶ୍ତା ସଂସ୍କୃତ କେ 'ପତ୍ର' ସେ ହୈ। ପତ୍ର ଯାନୀ ପତ୍ତା। ଜୗନ ପ୍ଲୈଟ୍ସ ଇସୀ ମତ କେ ହୈଂ। ଇସକେ ବିପରୀତ କୁଛ ବିଦ୍ବାନୋଂ କା ମାନନା ହୈ କି ପେଡ଼ ଦରଅସଲ 'ପିଣ୍ଡ' ସେ ଆ ରହା ହୈ। ପିଣ୍ଡ ସେ ପେଡ଼ କେ ଉପଜନେ କୀ ବାତ ତାର୍କିକ ଭୀ ହୈ କ୍ଯୋଂକି ସଂସ୍କୃତ ବାଙ୍ମଯ କେ ଅନେକ ସଂଦର୍ଭୋଂ ମେଂ ପିଣ୍ଡ କା ଆଶଯ ବୃକ୍ଷ ସେ ଜୁଡ଼ତା ରହା ହୈ। କଈ ତରହ କେ ବୃକ୍ଷୋଂ କେ ସାଥ 'ପିଣ୍ଡ' ଶବ୍ଦ ପ୍ରତ୍ଯଯ ଯା ଉପସର୍ଗ କୀ ତରହ ଲଗା ଦିଖାଈ ଦେତା ହୈ ଜିସମେଂ 'ପିଣ୍ଡ' କା ଅର୍ଥ ବୃକ୍ଷ ହୀ ହୈ ଜୈସେ ପିଣ୍ଡ ଖଜୂର। ପିଣ୍ଡ ଶବ୍ଦ କା ଅର୍ଥ ତାଡ଼ ଜାତି କା ବୃକ୍ଷ, ଅଶୋକ ବୃକ୍ଷ ଆଦି ଭୀ ହୈ। ଇସୀ ତରହ ଆଯୁର୍ବୈଦିକ ଗୁଣୋଂ ବାଲେ ବେର ଜାତି କେ ଏକ କଁଟୀଲେ ବୃକ୍ଷ ବିକଂକତ କା ନାମ ପିଣ୍ଡାରା ହୈ ଜିସମେଂ ପିଣ୍ଡ ସାଫ଼ ନଜ଼ର ଆ ରହା ହୈ। ପିଣ୍ଡ ସେ ପେଂଡ ଔର ପେଡ଼ କା ରୂପାନ୍ତର ହୋତା ଚଲା ଗଯା। ଇସକେ ବିପରୀତ ପତ୍ର ସେ ପେଡ଼ କେ ରୂପାନ୍ତର କୀ କଲ୍ପନା ନହୀଂ କୀ ଜା ସକତୀ। ଅବ ଗାଛ କୀ ବାତ। 'ଗାଛ' ଅର୍ଥାତ ବୃକ୍ଷ କେ ମୂଲ ମେଂ ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦ 'ଗଚ୍ଛ' ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ଜାନା, ଚଲନା, ବଢ଼ନା, ଗତି କରନା। ବତୌର ବୃକ୍ଷ, ଗଚ୍ଛ ମେଂ ଲଗାତାର ବଢ଼ନା, ଗତି କରନା, ବୃଦ୍ଧି କରନା ଜୈସେ ଭାବ ହୈ। ଯୂଁ ଦେଖା ଜାଏ ତୋ ଗତି ନ କରନା ଭୀ ବୃକ୍ଷ କୀ ଖାସିଯତ ହୈ ଔର ଇସ ବଜହ ସେ ହୀ 'ଅଗମ' ଯା 'ଅଗ' ଅର୍ଥାତ ଜୋ ଚଲତେ-ଫିରତେ ନହୀଂ, ଜୈସେ ନାମ ଭୀ ଉସେ ମିଲେ ହୈଂ। ଯହ ଦିଲଚସ୍ପ ହୈ କି ନିରନ୍ତର ଊର୍ଧ୍ବାଧର ଗତି ଔର ବର୍ଷ ମେଂ କଈ ରୂପ ବଦଲନେ ବାଲେ ଅନୂଠେ-ଅପୂର୍ବ ଗୁଣ କେ ଚଲତେ ହୀ ଏକ ହୀ ସ୍ଥାନ ପର ବନେ ରହନେ କେ ବାବଜୂଦ ପେଡ଼ୋଂ ମେଂ ଲଗାତାର ଗତି କରନେ କା ଲକ୍ଷଣ ଭୀ ଦେଖା ଗଯା ଔର ଇସୀଲିଏ ଉସେ 'ଗଚ୍ଛ' କହା ଗଯା ଔର ଫିର ଉସସେ ଗାଛ, ଗାଛୀ ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ବନେ ହୈଂ। ପେଡ଼ କୀ ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତି ପିଣ୍ଡ ସେ ହୋନେ କା ଏକ ମଜ଼ବୂତ ଆଧାର 'ଗଚ୍ଛ' ସେ ବନେ ଏକ ସମାସ ମେଂ ଛୁପା ହୈ। ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ କେ ଜୀବନ ପର ଆଧାରିତ ପ୍ରଖ୍ଯାତ ବୌଦ୍ଧ ଗ୍ରନ୍ଥ ମହାବସ୍ତୁ ମେଂ 'ଗଚ୍ଛ-ପିଣ୍ଡ' ଶବ୍ଦ ଆଯା ହୈ। ମୂଲତଃ ଯହ ସମାସ ହୈ। ଡୗ ସୁନୀତିକୁମାର ଚାଟୁର୍ଜ୍ଯା ଇସେ ବିଚିତ୍ର ସମାସ ମାନତେ ହୁଏ ଇସକେ ଲିଏ ଅନୁବାଦାତ୍ମକ ସମାସ ପଦ ନିର୍ଧାରିତ କରତେ ହୈଂ। ବୈସେ ଯହ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ ସମାସ କା ଉଦାହରଣ ହୈ। 'ଗଚ୍ଛ' ଯାନୀ ପେଡ଼, ପୌଧା ଆଦି। ଗଚ୍ଛ ମେଂ ନିହିତ ବଢ଼ନେ କେ ଭାବ ସେ ଗଚ୍ଛ ମେଂ ବୃକ୍ଷ କା ସଂକେତ ଭୀ ଶାମିଲ ହୁଆ ଜିସସେ ଗାଛ, ଗାଛୀ ଆଦି ବନେ। ପିଣ୍ଡ କିସୀ ଢେର, ଅଚଲ, ଠୋସ, ଘନ ଜୈସା ପଦାର୍ଥ ହୀ ପିଣ୍ଡ ହୈ। ଇସୀ ତରହ ବଢ଼ନେ କେ ଅର୍ଥ ସେ ହୀ ଗଚ୍ଛ ମେଂ ପରିବାର, କୁଲ ଯା କୁଟୁମ୍ବ କା ଭାବ ଭୀ ଆଯା। ଇସୀ ତରହ ପିଣ୍ଡ ମେଂ ଭୀ ପରିବାର ଯା କୁଲ କା ଭାବ ହୈ। ପଶ୍ଚିମୋତ୍ତର ଭାରତ କୀ ବୋଲିଯୋଂ ମେଂ ମନୁଷ୍ଯୋଂ କେ ଆବାଦ ସମୂହ କୋ ପିଣ୍ଡ ଭୀ କହା ଜାତା ହୈ। ଗାଁବ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ଭୀ ପିଣ୍ଡ କା ପ୍ରଯୋଗ ହୋତା ହୈ। ଅବ ଜବ ପିଣ୍ଡ କା ଅର୍ଥ ଭୀ ବୃକ୍ଷ ହୈ ଔର ଗଚ୍ଛ ମେଂ ଭୀ ପେଡ଼ କା ହୀ ଭାବ ହୈ ତବ 'ଗଚ୍ଛ-ପିଣ୍ଡ' ଯାନୀ 'ପେଡ଼-ପେଡ଼' ଜୈସେ ସମାସ ସେ କ୍ଯା ଅର୍ଥସିଦ୍ଧି ହୋ ସକତୀ ହୈ? ଜ଼ାହିର ହୈ ଜିସ ତରହ 'ଅଚ୍ଛା-ଭଲା' 'ଋଷି-ମୁନି', 'ଭାଈ-ବଂଧ' ଯା 'କଂକର-ପତ୍ଥର' ଆଦି ଦ୍ବଦ୍ବ ସମାସ କେ ଉଦାହରଣ ହୈଂ ବୈସା ହୀ 'ଗଚ୍ଛ-ପିଣ୍ଡ' କେ ସାଥ ଭୀ ହୈ। ମଗର ବାତ ଇତନୀ ଆସାନ ନହୀଂ ହୈ। ମେରେ ବିଚାର ମେଂ 'ଗଚ୍ଛ' ମେଂ ବୃଦ୍ଧି କା ଜୋ ଭାବ ହୈ ଉସସେ ହୀ 'ଗଚ୍ଛ-ପିଣ୍ଡ' କୀ ଅଲଗ ଅର୍ଥବତ୍ତା ସ୍ଥାପିତ ହୋତୀ ହୈ। କୁଲ, ପରିବାର କା ମହତ୍ବ ଉସକେ ବଢ଼ତେ ଜାନେ କେ ଗୁଣ ସେ ହୀ ହୈ। ବାଁସ ଶବ୍ଦ ବଂଶ ସେ ବନା ହୈ। ପୂର୍ବବୈଦିକ ଯୁଗ ମେଂ ବଂଶ ଶବ୍ଦ କା ଅର୍ଥ ବାଂସ ହୀ ରହା ହୋଗା। ପ୍ରାଚୀନ ସମାଜ ମେଂ ଲକ୍ଷଣୋଂ କେ ଆଧାର ପର ହୀ ଭାଷା ମେଂ ଅର୍ଥବତ୍ତା ବିକସିତ ହୋତୀ ଚଲୀ ଗଈ। ସ୍ବତଃ ଫଲନେ ଫୂଲନେ କେ ବାଁସ କେ ନୈସର୍ଗିକ ଗୁଣୋଂ ନେ ବଂଶ ଶବ୍ଦ କୋ ଔର ଭୀ ପ୍ରଭାବୀ ବନା ଦିଯା ଔର ଏକ ବନସ୍ପତି କୀ ବଂଶ-ପରଂପରା ନେ ମନୁଷ୍ଯୋଂ କେ କୁଲ, କୁଟୁଂବ ସେ ରିଶ୍ତେଦାରୀ ସ୍ଥାପିତ କର ଲୀ। ସୋ 'ଗଚ୍ଛ' ମେଂ ନିହିତ ପରିବାର, କୁଲ, କୁଟୁମ୍ବ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ହୀ ଅଗର ବୃଦ୍ଧି କା ଅର୍ଥ ବଂଶ-ପରମ୍ପରା ସେ ଲଗାଯା ଜାଏ ତୋ 'ଗଚ୍ଛ-ପିଣ୍ଡ' କା ସୀଧା ସା ଅର୍ଥ ବଂଶ-ବୃକ୍ଷ ନିକଲତା ହୈ। ବୌଦ୍ଧଗ୍ରନ୍ଥ ମହାବସ୍ତୁଅବଦାନମ୍ ମେଂ ବୁଦ୍ଧ କେ ଜାତକ ରୂପୋଂ କା ଉଲ୍ଲେଖ ହୈ। ସ୍ପଷ୍ଟ ହୈ କି ଯହାଁ ଗଚ୍ଛ-ପିଣ୍ଡ ସେ ତାତ୍ପର୍ଯ ବଂଶ-ବୃକ୍ଷ ସେ ହୀ ହୋଗା। Sunday, April 21, 2013 ଷା କା ବିକାସ ପ୍ରାକୃତିକ ଧ୍ବନିଯୋଂ କା ଅନୁକରଣ କରନେ ସେ ହୁଆ ହୈ। ପାନୀ କେ ବହାବ କା ସଂକେତ 'କଲ-କଲ' ଧ୍ବନି ସେ ମିଲତା ହୈ। ଇସ 'କଲ' କେ ଆଧାର ପର ଦେଖତେ ହୈଂ କି ହମାରୀ ଭାଷାଓଂ କୋ କିତନେ ଶବ୍ଦ ମିଲେ ହୈଂ। କଲ୍ କୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ବହୁତ ବ୍ଯାପକ ହୈ। ନଦୀ-ଝରନେ କୀ କଲ-କଲ ଔର ଭୀଡ଼ କେ କୋଲାହଲ ମେଂ ଯହୀ କଲ ଧ୍ବନି ସୁନାଈ ପଡ଼ ରହୀ ହୈ। ପକ୍ଷିଯୋଂ କୀ ଚହଚହ ଔର କୁହୁକ କେ ଲିଏ ପ୍ରଚିଲତ କଲରବ କା ଅର୍ଥ ଭୀ କଲ ଧ୍ବନି (ରବ) ହୀ ହୈ। ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଗଲା, ଗଲୀ, ଖର୍ରାଟା, ଖଲ୍ଲା, ଗରିଯାନା, ଗୁର୍ରାନା, କୁଲ୍ଲା, କଲ୍ଲା, ଗାଲ ଆଦି ଔର ଅଂଗ୍ରେଜୀ କା କୗଲ, କୈଲେଂଡର ଜୈସେ ଅନେକ ଶବ୍ଦ ଇସୀ କଲ କୀ ଶୃଂଖଲା ସେ ବଂଧେ ହୁଏ ହୈଂ। ଚଲିଏ, ପହଚାନତେ ହୈଂ ଇନ୍ହେଂ। ପ୍ରାଚୀନ ରୋମ ମେଂ ପୁରୋହିତ ନଏ ମାସ କୀ ଜୋର-ଶୋର ସେ ଘୋଷଣା କରତେ ଥେ ଇସେ calare କହା ଜାତା ଥା। ଅଂଗ୍ରେଜୀ କା call ଭୀ ଇସସେ ହୀ ବନା ହୈ। ରୋମନ ମେଂ calare କା ଅର୍ଥ ହୋତା ହୈ ପୁକାରନା ଯା ମୁନାଦୀ କରନା। କୈଲେଯର ସେ ବନେ କୈଲେଂଡେ କା ମତଲବ ହୋତା ହୈ ମାହ କା ପହଲା ଦିନ। ମାହ-ତାଲିକା କେ ଲିଏ କୈଲେଂଡର କେ ମୂଲ ମେଂ ଭୀ ଯହୀ କୈଲେଯର ହୈ। ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନ କେ ନଜରିଯେ ସେ calare କା ଜନ୍ମ ସଂସ୍କୃତ କେ କଲ୍ ଯା ଇଂଡୋ-ଯୂରୋପୀଯ ମୂଲ କେ ଗଲ ଯାନୀ gal ସେ ମାନା ଜାତା ହୈ। ଇନ ଦୋନୋଂ ହୀ ଶବ୍ଦୋଂ କା ମତଲବ ହୋତା ହୈ କହନା ଯା ଶୋର ମଚାନା, ଜାନନା-ସମଝନା ଯା ସୋଚନା-ବିଚାରନା। କଲ-କଲ ମେଂ ଧ୍ବନିବାଚୀ ସଂକେତ ସେ ପାନୀ କେ ବହାବ କା ଅର୍ଥ ତଯ ହୁଆ ମଗର ଧ୍ବନିବାଚକ ଅର୍ଥ ଭୀ ବରକ଼ରାର ରହା। ବହାବ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ବରସାତୀ ନାଲେ କୋ ଖଲ୍ଲା / ଖାଲା କହତେ ହୈଂ। ଯହ ସ୍ଖଲ ସେ ଆ ରହା ହୈ ଜିସମେଂ ଗିରନେ, ଫିସଲନେ, ବହନେ, ଟପକନେ, ନୀଚେ ଆନେ, ନିମ୍ନତା ଜୈସେ ଭାବ ହୈଂ। ଜ଼ାହିର ହୈ କଲ କା ଅଗଲା ରୂପ ହୀ ସ୍ଖଲ ହୁଆ ଜିସସେ ନାଲେ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ଖଲ୍ଲା ବନା। କଲ କା ହୀ ଅଗଲା ରୂପ ଗଲ ହୋତା ହୈ। ଜରା ସୋଚେ ପଂଜାବୀ କେ ଗଲ ପର ଜିସକା ମତଲବ ଭୀ କହୀ ଗଈ ବାତ ହୀ ହୋତା ହୈ। ସାଫ ହୈ କି ଅଂଗ୍ରେଜୀ କା କୗଲ, ସଂସ୍କୃତ କା କଲ୍ ଔର ପଂଜାବୀ କା ଗଲ ଏକ ହୀ ହୈ। କଲ୍ କା ବିକାସ ଗଲ୍ ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ଟପକନା, ଚୁଆନା, ରିସନା, ପିଘଲନା ଆଦି। ଯହ କଲ କେ ବହାବବାଚୀ ଭାବୋଂ କା ବିସ୍ତାର ହୈ। ଗୌର କରେଂ ଇନ ସବ କ୍ରିଯାଓଂ ପର ଜୋ ଜାହିର କରତୀ ହୈଂ କି କହୀଂ କୁଛ ଖତ୍ମ ହୋ ରହା ହୈ, ନଷ୍ଟ ହୋ ରହା ହୈ। ଯହ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋତା ହୈ ଇସକେ ଏକ ଅନ୍ଯ ଅର୍ଥ ସେ ଜିସମେଂ ଅନ୍ତର୍ଧାନ ହୋନା, ଗୁଜର ଜାନା, ଓଝଲ ହୋ ଜାନା ଯା ହଟ ଜାନା ଜୈସେ ଭାବ ହୈଂ। ଗଲନ, ଗଲନା ଜୈସେ ଶବ୍ଦୋଂ ସେ ଯହ ଉଜାଗର ହୋତା ହୈ। କୋଈ ବସ୍ତୁ ଅନଂତ କାଲ ତକ ରିସତୀ ନହୀଂ ରହ ସକତୀ। ସ୍ରୋତ କଭୀ ତୋ ସୂଖେଗା ଅର୍ଥାତ ବହାଁ ଜୋ ପଦାର୍ଥ ହୈ ବହ ଅଂତର୍ଧାନ ହୋଗା। ଗଲ୍ ଧାତୁ ସେ ହୀ ବନା ହୈ ଗଲା ଜିସକା ମତଲବ ହୋତା ହୈ କଂଠ, ଗ୍ରୀବା, ଗର୍ଦନ ଆଦି। ଧ୍ଯାନ ରହେ, ଗଲେ ସେ ଗୁଜ଼ରକର ଖାଦ୍ଯ ପଦାର୍ଥ ଅଂତର୍ଧାନ ହୋ ଜାତା ହୈ। ଗଲ୍ ସେ ଗଲା ବନା ହୈ ଔର ଗଲୀ ଭୀ। ନିଗଲନା ଶବ୍ଦ ଭୀ ଇସୀ ମୂଲ ସେ ବନା ହୈ। ଗଲେ କୀ ଆକୃତି ପର ଧ୍ଯାନ ଦେଂ। ଯହ ଏକ ଅତ୍ଯଧିକ ପତଲା, ସଁକରା, ସଂକୁଚିତ ରାସ୍ତା ହୋତା ହୈ। ଗଲୀ କା ଭାବ ଯହୀଂ ସେ ଉଭର ରହା ହୈ। କଣ୍ଠନାଲ କୀ ତରହ ସଁକରା ରାସ୍ତା ହୀ ଗଲୀ ହୈ। ଗଲୀ ସେ ହୀ ବନା ହୈ ଗଲିଯାରା ଜିସମେଂ ଭୀ ତଂଗ, ସଂକରେ ରାସ୍ତେ କା ଭାବ ହୈ। ଗଲ୍ ମେଂ ନିହିତ ଗଲନ, ରିସନ କେ ଭାବ କା ଅଂତର୍ଧାନ ହୋନେ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ପ୍ରକଟୀକରଣ ଅଦ୍ଭୁତ ହୈ। କୁଛ ବିଦ୍ବାନ ଗଲିଯାରେ କୀ ତୁଲନା ଅଂଗ୍ରେଜୀ ଶବ୍ଦ ଗୈଲରୀ gallery ସେ କରତେ ହୈଂ। ଯୂଁ ଗୁଜ଼ରନେ ଔର ପ୍ରବାହୀ ଅର୍ଥ ମେଂ ଭୀ ସଁକରେ ରାସ୍ତେ କେ ତୌର ପର କଲ, ଗଲ ସେ ହୋତେ ହୁଏ ଗଲା ଔର ଗଲୀ କେ ବିକାସ କୋ ସମଝା ଜା ସକତା ହୈ। ଗୌର କରେଂ ସୁବହ ସୋକର ଉଠନେ କେ ବାଦ ମୁଁହ ମେଂ ପାନୀ ଭର କର ଗାଲୋଂ କୀ ପେଶିଯୋଂ କୋ ଜ଼ୋରଦାର ହରକ଼ତ ଦେନେ ସେ ତାଜ଼ଗୀ ମିଲତୀ ହୈ। ଇସେ କୁଲ୍ଲା କରନା କହତେ ହୈଂ। ଯହ କୁଲ୍ଲା ମୂଲତଃ ଧ୍ବନି ଅନୁକରଣ ସେ ବନା ଶବ୍ଦ ହୈ ଔର ଇସମେଂ ବହୀ କଲ-କଲ ଧ୍ବନି ହୈ ଜୋ ପତ୍ଥରୋଂ ସେ ଟକରାତେ ପାନୀ ମେଂ ହୋତୀ ହୈ। ବୈସେ କୁଲ୍ଲା କା ମୂଲ ସଂସ୍କୃତ କେ କବଲ ସେ ମାନା ଜାତା ହୈ। ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଜୋ ଗାଲ ହୈ ବହ ସଂସ୍କୃତ କେ ଗଲ୍ଲ ସେ ଆ ରହା ହୈ। ଫ଼ାରସୀ ମେଂ ଗଲ୍ଲ ସେ କଲ୍ଲା ବନତା ହୈ ଜିସକା ପ୍ରଯୋଗ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଭୀ ହୋତା ହୈ ଜୈସେ କଲ୍ଲେ ମେଂ ପାନ ଦବାନା ଯାନୀ ମୁଁହ ମେଂ ପାନ ରଖନା। ଗଲ୍ଲ ଔର କଲ୍ଲ କୀ ସମାନତା ଗୌରତଲବ ହୈ। ଗଲ୍ଲ ସେ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଗାଲ ବନତା ହୈ ଔର ଫ଼ାରସୀ ମେଂ କଲ୍ଲା। ମଗର ଦୋନୋଂ ହୀ ଭାଷାଓଂ ମେଂ କୁଲ୍ଲା କା ଅର୍ଥ ଗାଲୋଂ ମେଂ ପାନୀ ଭରକର ଉସମେଂ ଖଲବଲୀ ପୈଦା କରନା ହୀ ହୈ। ତାଜ଼ଗୀ କେ ଲିଏ କୁଲ୍ଲା କେ ଅଲବା ଗରାରା ଭୀ କିଯା ଜାତା ହୈ। ଯହ ସଂସ୍କୃତ କେ ଗର୍ଗର (ଗର-ଗର) ସେ ଆ ରହା ହୈ। କଲ କଲ କା ହୀ ବିକାସ ଗର ଗର ହୈ। ଆମତୌର ପର ଗର ଗର ଧ୍ବନି ଗଲେ ସେ ଅଥବା ନାକ ସେ ନିକଲତୀ ହୈ। ଇସ ଧ୍ବନି କେ ଲିଏ ନାକ ଯା ଗଲେ ମେଂ ନମୀ ହୋନା ଭୀ ଜରୂରୀ ହୈ। କ ବର୍ଣକ୍ରମ କୀ ଧ୍ବନିଯାଁ ଆମତୌର ପର ଏକ ଦୂସରେ ସେ ବଦଲତୀ ହୈଂ। ନୀଂଦ ମେଂ ମୁଁହ ସେ ନିକଲନେବାଲୀ ଆବାଜୋଂ କୋ ଖର୍ରାଟା କହା ଜାତା ହୈ। ଇସକୀ ତୁଲନା ଗର୍ଗର ସେ କରନା ଆସାନ ହୈ। ଯହାଁ ଗ ଧ୍ବନି ଖ ମେଂ ତବ୍ଦୀଲ ହୋ ରହୀ ହୈ। ଖ, କ ଗ କଣ୍ଠ୍ଯ ଧ୍ବନିଯାଁ ହୈ ମଗର ଇନମେଂ ଭୀ ଖ ସଂଘର୍ଷୀ ଧ୍ବନି ହୈ ଔର ବିନା ପ୍ରଯାସ ସିର୍ଫ ନିଶ୍ବାସ କେ ଜରିଯେ ବନ ରହୀ ହୈ। ସୋ ଖର୍ରାଟା ଶବ୍ଦ ଭୀ ଇସୀ କଡ଼ୀ ସେ ଜୁଡ଼ ରହା ହୈ। ହାଁ, ଗୁର୍ରାନେ ଗୋ ଭୀ ନ ଭୂଲ ଜାଏଁ। ଅଂଗ୍ରେଜୀ କେ ଗାର୍ଗଲ gargle ଶବ୍ଦ କା ପ୍ରଯୋଗ ଭୀ ଶହରୀ କ୍ଷେତ୍ରୋଂ ମେଂ ଆମତୌର ପର ହୋନେ ଲଗା ହୈ। ଇସକୀ ଆମଦ ମଧ୍ଯକାଲୀନ ଫ୍ରୈଂଚ ଭାଷା କେ gargouiller ମାନୀ ଜାତୀ ହୈ ଜୋ ପ୍ରାଚୀନ ଫ୍ରୈଂଚ କେ gargouille ସେ ଜନ୍ମା ହୈ ଜିସମେଂ ଗଲେ ମେଂ ପାନୀ କେ ଘର୍ଷଣ ଔର ମଂଥନ ସେ ନିକଲନେ ବାଲୀ ଧ୍ବନି କା ଭାବ ନିହିତ ହୈ। ଇସ ଶବ୍ଦ କା ଜନ୍ମ ଗାର୍ଗ garg- ସେ ହୁଆ ହୈ ଜିସମେଂ ଗଲେ ସେ ନିକଲନେ ବାଲୀ ଆବାଜ କା ଭାବ ହୈ। ଇସକୀ ସଂସ୍କୃତ କେ ଗର୍ଗ (ରଃ) ସେ ସମାନତା ଗୌରତଲବ ହୈ। ଗାର୍ଗଲ ଶବ୍ଦ ବନା ହୈ garg- (ଗାର୍ଗ) + goule (ଗୗଲ) ସେ। ଧ୍ଯାନ ରହେ ପୁରାନୀ ଫ୍ରୈଂଚ କା goule ଶବ୍ଦ ଲୈଟିନ କେ ଗୁଲା gula ସେ ବନା ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ଗଲା ଯା କଣ୍ଠ। ଲୈଟିନ ଭାରୋପୀଯ ଭାଷା ପରିବାର ସେ ଜୁଡ଼ୀ ହୈ। ଲୈଟିନ କେ ଗୁଲା ଔର ହିନ୍ଦୀ କେ ଗଲା କୀ ସମାନତା ଦେଖେଂ। ଅପଶବ୍ଦ, ନିଂଦାସୂଚକ ଯା ଫୂହଡ଼ ବାତ କେ ଲିଏ ହିନ୍ଦୀ ଉର୍ଦୂ ମେଂ ଗାଲୀ ଶବ୍ଦ ହୈ। ପ୍ରାଯଃ କୋଶୋଂ ମେଂ ଇସକା ମୂଲ ସଂସ୍କୃତ କା ଗାଲି ବତାଯା ଗଯା ହୈ। ଧ୍ଯାନ ରହେ କଲ୍ ଯା ଗଲ୍ ମେଂ କୁଛ କହନେ କା ଭାବ ହୈ ପ୍ରମୁଖ ହୈ। କଲ୍-ଗଲ୍ କୀ ବିକାସ ଯାତ୍ରା ମେଂ ଅପଶବ୍ଦ କେ ଲିଏ ଗାଲି କା ବିକାସ ଭୀ ଇସୀ ଗଲ୍ ସେ ହୁଆ। ଗଲ୍ ଯାନୀ ଧ୍ବନି। କହନା। ଗାଲ ଯାନୀ ବହ ଅଂଗ ଜହାଁ ଜୀଭ ବ ଅନ୍ଯ ଉପାଂଗୋଂ ସେ ଧ୍ବନି ପୈଦା ହୋତୀ ହୈ। ଗଲା ଯାନୀ ବହ ମହତ୍ବପୂର୍ଣ ଅଂଗ ଜହାଁ ସେ ଧ୍ବନି ପୈଦା ହୋତୀ ହୈ। ଗୁଲଗପାଡ଼ା, ଶୋରଗୁଲ, କୋଲାହଲ, କଲ-କଲ, କୗଲ, ଗଲ, କଲରବ, ଗର-ଗର, ଗୗର୍ଗଲ ଜୈସେ ଶବ୍ଦୋଂ ମେଂ କହନା, ଧ୍ବନି କରନା ହୀ ମହତ୍ବପୂର୍ଣ ହୈ। ଗାଲୀ କା ଏକ ଅନ୍ଯ ରୂପ ଗାରୀ ଭୀ ହୋତା ହୈ। ଉଲାହନା, ଭର୍ତ୍ସନା, ଧିକ୍କାର ଯା ଝିଡ଼କନେ କୋ ଗରିଯାନା ଭୀ କହତେ ହୈଂ। କିସୀ କୋ ଦୁର୍ବଚନ କହନେ, ଲତାଡ଼ନେ, ଫଟକାରନେ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ଭୀ ଇସକା ପ୍ରଯୋଗ କିଯା ଜାତା ହୈ। ଜୗନ ପ୍ଲୈଟ୍ସ କେ କୋଶ ମେଂ ଗାଲୀ କୀ ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତି ପ୍ରାକୃତ କେ ଗରିହା ସେ ବତାଈ ଗଈ ହୈ। ସଂସ୍କୃତ ମେଂ ଇସକା ମୂଲ ଗର୍ହ୍ ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ଭର୍ତ୍ସନା ଯା ଧିକ୍କାର ହୀ ହୈ। ଗର୍ହ୍ କେ ମୂଲ ମେଂ ଭୀ ଗର୍ ଧ୍ବନି କୋ ପହଚାନା ଜା ସକତା ହୈ। ଗାଲୀ ବକନେ କୀ କ୍ରିଯା କେ ଲିଏ ଗାଲୀ-ଗଲୌଜ ଶବ୍ଦ ଭୀ ହୈ। ଇସମେଂ ଗଲୌଜ ଧ୍ବନି ଅନୁକରଣ ସେ ବନା ହୈ। ଗଲୌଜ, ଗଲୌଚ, ଗଲୋଚ ମେଂ କ୍ଯା ସହୀ ହୈ, କ୍ଯା ଗ଼ଲତ ଇସକେ ଫେର ମେଂ ନହୀଂ ପଡ଼ନା ଚାହିଏ। ବୈସେ ହିନ୍ଦୀ କୋଶୋଂ ମେଂ ଗଲୌଜ କୋ ହୀ ସହୀ ବତାଯା ଗଯା ହୈ। ଚୂଁକି ଧ୍ବନି ଅନୁକରଣ କା ମାମଲା ହୈ ଇସଲିଏ ଅଲଗ ଅଲଗ କ୍ଷେତ୍ରୋଂ ମେଂ ଚ ଔର ଜ କା ଫ଼ର୍କ଼ ହୋ ସକତା ହୈ। ଇସୀ କଡ଼ୀ ମେଂ ଗାଲୀ-ଗୁଫ୍ତାର ପର ବିଚାର କରେଂ। ଗୁଫ୍ତାର ମୁଖ-ସୁଖ ସେ ନହୀଂ ଆଯା ହୈ ମଗର ଗାଲୀ-ଗୁଫ୍ତାର ପଦ କା ପ୍ରଯୋଗ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଗାଲୀ-ଗୁଫ୍ତା କୀ ତରହ ହୋତା ହୈ। ଅନଜାନେ ମେଂ ଗାଲୀଗୁପ୍ତା ଭୀ ଦେଖା ଜାତା ହୈ। ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Saturday, April 20, 2013 ସେ ଶବ୍ଦ ଜୋ ହିନ୍ଦୀ କୀ ତତ୍ସମ ଶବ୍ଦାବଲୀ କେ ହୈଂ ମଗର ବୋଲଚାଲ କୀ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଆଜ ଭୀ ଡଟେ ହୁଏ ହୈଂ ଉନମେଂ ଛଦ୍ମ ଶବ୍ଦ ଭୀ ଶାମିଲ ହୈ। କପଟପୂର୍ଣ ବ୍ଯବହାର କେ ସଂଦର୍ଭ ମେଂ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଇସକା ପ୍ରଯୋଗ ହୋତା ହୈ। ଛଲ-ଛଦ୍ମ ଏକ ଆମ ମୁହାବରା ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ଛଲ, କପଟ ଯା ଧୋଖେ କା ପ୍ଯବହାର। ଛଦ୍ମବେଷୀ ବ୍ଯକ୍ତି ବହ ହୈ ଜୋ ଅପନା ଅସୀଲ ରୂପ ଛିପାନେ କେ ଲିଏ ରୂପ ବଦଲ କର ରହତା ହୈ। ଛଦ୍ମ କରନେବାଲେ ବ୍ଯକ୍ତି କୋ ଛଦ୍ମୀ କହତେ ହୈଂ। ଧ୍ଯାନ ରହେ, ଦେହାତ ମେଂ ପାଯା ଜାନେ ବାଲା ସଂଜ୍ଞାନାମ ଛଦାମୀ (ଲାଲ) ଯା ଛଦମ୍ମୀ (ଲାଲ) ଇସ ଛଦ୍ମୀ କା ଅପଭ୍ରଂଶ ରୂପ ନହୀଂ ହୈ। ଯେ ନାମ ଦରଅସଲ ଯୂନାନୀ ମୁଦ୍ରା ଦ୍ରଖ୍ମ ସେ ଆ ରହେ ହୈଂ ଜୋ ମୌର୍ଯକାଲ ମେଂ ଭାରତ ମେଂ ଦ୍ରମ୍ମମ୍ କେ ନାମ ସେ ଚଲତୀ ଥୀଂ ଜିନକା ଦେଶୀ ରୂପ ଦାମ, ଦମଡ଼ୀ ହୁଆ। ମୂଲ୍ଯ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ଦାମ ଶବ୍ଦ ଯହୀଂ ସେ ଆ ରହା ହୈ। ଦାମ କା ଛଠା ହିସ୍ସା ଛଦାମ କହଲାଯା। ଦୋ ଦମଡ଼ୀ ଯାନୀ ଏକ ଛଦାମ। ପୁରାନେ ଜ଼ମାନେ ମେଂ ଦମଡ଼ୀମଲ ଭୀ ହୋତେ ଥେ ଔର ଛଦାମୀଲାଲ ଭୀ। ଖ଼ୈର ବାତ ଛଦ୍ମ କୀ ଚଲ ରହୀ ଥୀ। ଛଦ୍ମ ମେଂ ଜୋ ଫ଼ରେବ, ଝୂଠ, ଛୁପାବ, ବନାବଟୀପନ ଆଦି କା ଭାବ ହୈ ବହ ଦରଅସଲ ଛଦ୍ ସେ ଆ ରହା ହୈ। ସଂସ୍କୃତ ମେଂ ଛଦ୍ କା ଅର୍ଥ ହୈ ଆବରଣ। ଛଦ୍ କା 'ଛ' ହୈ ବହ 'ଛତ' ଅର୍ଥାତ 'ଛାଯା' କା ପ୍ରତୀକ ହୈ। ସଂସ୍କୃତ ଛାଯା କା ହୀ ଫାରସୀ ରୂପ ସାଯା ହୈ। ମଗର ହିନ୍ଦୀ କେ 'ଛାଯା' ମେଂ ଅବ ସିର୍ଫ଼ ପରଛାଈଂ କା ଭାବ ରହ ଗଯା ହୈ ବହୀଂ ଫାରସୀ କେ ସାଯା ମେଂ ପରଛାଯୀ କେ ସାଥ ସାଥ 'ଛତ' କା ଭାବ ଭୀ ବରକରାର ହୈ। ସଂସ୍କୃତ କୀ 'ଛଦ୍' ଧାତୁ ମେଂ ଛତ, ଛାଯା, ଢକେ ହୋନେ କା ଭାବ ହୈ। ଛଦ୍ କା ମତଲବ ହୋତା ହୈ ଢକନା , ଛିପାନା , ପର୍ଦା କରନା ଆଦି। ଛଦ୍ ସେ ହୀ ବନା ହୈ ଛତ୍ର, ଛତ୍ରକ ଯା ଛତ୍ରକମ୍ । ଇନ୍ହୀ ଶବ୍ଦୋଂ ସେ ବନେ ହୈଂ ଛାତା, ଛତ୍ରୀ ଛତରୀ ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ଜିସକା ମତଲବ ହୋତା ହୈ ଐସା ଆବରଣ ଜିସସେ ସିର ଢକା ରହେ, ଛାଯା ବନୀ ରହେ। ରାଜାଓଂ କେ ସିଂହାସନ କେ ପୀଛେ ଲଗେ ଛତ୍ର ସେ ଭୀ ଯହ ସାଫ ହୈ । ଛତ୍ରପତି, ଛତ୍ରଧାରୀ ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ଇସସେ ହୀ ନିକଲେ ହୈଂ। ମଂଡପନୁମା ଇମାରତ ଭୀ ଛତରୀ ହୀ କହଲାତୀ ହୈ। ରାଜାଓଂ କୀ ଯାଦ ମେଂ ଭୀ ପୁରାନେ ଜ଼ମାନେ ମେଂ ଜହାଁ ଉନ୍ହେଂ ଦଫନାଯା ଜାତା ଥା, ଛତରିଯାଁ ବନାଈଂ ଜାତୀ ଥୀଂ। ବନାବଟୀ, ନକଲୀ, ଜାଲୀ ଯା ଫର୍ଜୀ ମେଂ ମୂଲତଃ ସଚ୍ଚାଈ କୋ ଛୁପାନେ କା ଭାବ ହୈ। ଐସା ବ୍ଯବହାର ଜିସମେଂ ସଚ କୋ ଛୁପାଯା ଜାଏ, ଉସ ପର ପର୍ଦା ଯା ଆବରଣ ଡାଲା ଜାଏ, ଛଦ୍ମ କୀ ଶ୍ରେଣୀ ମେଂ ଆତା ହୈ। ଛଦ୍ମ ମେଂ ଛଦ୍ କୋ ଅଗର ପହଚାନା ଜାଏ ତୋ ସବ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋ ଜାତା ହୈ। ଛଦ କା ଛତ ରୂପ ଅଗର ସଂରକ୍ଷଣ ହୈ ତୋ ବହ ଏକ ଆବରଣ ଭୀ ହୈ। ସଂସ୍କୃତ ମେଂ ଛଦ୍ମନ୍ କା ଅର୍ଥ ହୈ ସ୍ବାଂଗ, ବହାନା, ଛୁପାବ, କପଟ ଆଦି। ଛଲ ଶବ୍ଦ କୀ ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତି ହିନ୍ଦୀ ଶବ୍ଦସାଗର ମେଂ ସ୍ଖଲ ସେ ବତାଈ ଗଈ ହୈ ଜୋ ମେରେ ବିଚାର ମେଂ ଠୀକ ନହୀଂ ହୈ। ଛଲ ମେଂ ଭୀ ବହୀ 'ଛ' ହୈ ଜିସମେଂ ଛୁପାବ ଯା ଆବରଣ କା ଭାବ ହୈ। ଛଲ-ଛଦ୍ମ ମେଂ ଦୁରାବ ଯା ଛୁପାବ କୀ ପୁନରୁକ୍ତି ହୈ। ଫ଼ୌଜୀ ପଡ଼ାବ କେ ଲିଏ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଛାବନୀ ଶବ୍ଦ ଆମ ହୈ। କଈ ବଡ଼େ ଶହରୋଂ ମେଂ ଛାବନୀ ନାମଧାରୀ ଇଲାକେ ହୋତେ ହୈଂ। ଇସକା ମତଲବ ଯହ କିସୀ ଜ଼ମାନେ ମେଂ ବହାଁ ସେନା କା ସ୍ଥାଯୀ ଯା ଅସ୍ଥାଯୀ ବସେରା ଥା। ଉନ୍ହୀଂ ସ୍ଥାନୋଂ ପର ବାଦ ମେଂ ନଈ ଆବାଦୀ ବସ ଜାନେ କେ ବାବଜୂଦ ଇଲାକେ କେ ନାମ କେ ସାଥ ଛାବନୀ ଶବ୍ଦ ଜୁଡ଼ା ରହା ଜୈସେ ଛାବନୀ ଚୌରାହା ଯା ଛାବନୀ ବାଜ଼ାର ଆଦି। ଆଜ କେ ଦୌର ମେଂ ଭୀ ଜିନ ଶହରୋଂ ମେଂ ଆର୍ମୀ କୈଂଟୋନମେଂଟ ହୋତା ହୈ ଉସେ ଛାବନୀ ହୀ କହତେ ହୈଂ। କୈଂଟୋନମେଂଟ ବୋର୍ଡ କୋ ଭୀ ଛାବନୀ ବୋର୍ଡ ହୀ କହତେ ହୈଂ। ଜାନତେ ହୈଂ ଛାବନୀ ଶବ୍ଦ କହାଁ ସେ ଆଯା ଔର ଇସକା ଅର୍ଥ କ୍ଯା ହୈ। ସଂସ୍କୃତ ମେଂ ଆଚ୍ଛାଦନ କା ଅର୍ଥ ହୋତା ହୈ ଆବରଣ, ବସ୍ତ୍ର ଯା ଛାଜନ ଆଦି। ଆଚ୍ଛାଦନ ମେଂ ଭୀ ଛଦ୍ କୋ ପହଚାନା ଜା ସକତା ହୈ। ଆ ଉପସର୍ଗ କେ ବାଦ ଛାଦନ ବଚତା ହୈ। କିସୀ ଜ଼ମାନେ ମେଂ ବଟୋହୀ ରାହ ମେଂ ଜବ ରୁକତେ ଥେ ତୋ ଟହନିଯୋଂ କୋ ଅର୍ଧବୃତ୍ତାକାର ମୋଡ଼ କର ଉନକେ ଦୋନୋଂ ସିରେ ଜ଼ମୀନ ମେଂ ଗାଡ଼ ଦେତେ ଥେ ଔର ଉସ ଢାଁଚେ ପର ଚାଦର ତାନ ଦେତେ ଥେ। ଯହ ଉନକା ଅସ୍ଥାଯୀ ଆଶ୍ରଯ ବନ ଜାତା ଥା। ଗୌର କରେଂ, ଯହ ଜୋ ଚାଦର ହୈ ବହ ଭୀ ଇସୀ କଡ଼ୀ କା ଶବ୍ଦ ହୈ। ଛଦ୍ କେ ଚାଦର ମେଂ ତବ୍ଦୀଲ ହୋନେ କା କ୍ରମ କୁଛ ଯୂଁ ରହା ହୋଗା – ଛତ୍ରକ > ଛତ୍ତରଅ > ଛଦ୍ଦର > ଚଦ୍ଦର > ଚାଦର। ମରାଠୀ ମେଂ ଛାଦନୀ କା ଅର୍ଥ ହୋତା ହୈ ଢକ୍କନ, ଆବରଣ ଆଦି ଔର ଇସୀ ରୂପ ମେଂ ଯହ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଭୀ ହୈ। ଛାଦନୀ ସେ ଛାବନୀ ମେଂ ତବ୍ଦୀଲ ହୋନେ କା କ୍ରମ ଯୂଁ ରହା- ଛାଦନୀ > ଛାଯଣୀ > ଛାଯଣୀ > ଛାବଣୀ। ହିନ୍ଦୀ ଶବ୍ଦସାଗର ଛାଦନୀ କା ଉଲ୍ଲେଖ ନହୀଂ କରତା କିନ୍ତୁ ଇସକା ରିଶ୍ତା ଛାନା କ୍ରିଯା ସେ ଜୋଡ଼ତା ହୈ ସାଥ ହୀ ଦେଶୀ ଛାଯଣିଯା, ଛାଯଣୋ ଜୈସେ ଶବ୍ଦୋଂ ସେ ଇସକା ସମ୍ବନ୍ଧ ବତାତା ହୈ। ସ୍ପଷ୍ଟ ହୈ କି ଛାଯଣିଯା ଯା ଛାଯଣୋ ଜୈସେ ରୂପ ପ୍ରାକୃତ-ଅପଭ୍ରଂଶ କେ ହୈଂ ଔର ଇନକା ମୂଲ ଛାଦନ ଯା ଛାଦନୀ ହୈ। ଇସୀ କଡ଼ୀ ମେଂ ଛାଁହ, ଛାଁବ, ଛାବଣ, ଛାବନ, ଛାଜନ, ଛପ୍ପର ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ଭୀ ହୈଂ ଜିନମେଂ ଆବରଣ, ଡେରା, ତମ୍ବୂ, ଆଶ୍ରଯ, ଢକ୍କନ ଜୈସେ ଭାବ ହୈଂ। ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Monday, April 15, 2013 ବୈସାଖନଂଦନ ଉପମା ହୈ କ୍ଯା ଉସୀ ତରହ ଘୋଂଘାବସନ୍ତ ମେଂ ଭୀ 'ବସନ୍ତ' କା ତାତ୍ପର୍ଯ ଋତୁ ସେ ହୀ ହୈ ? ଚଲିଏ, ପହଲେ 'ଘୋଂଘା' କୀ ଖବର ଲେତେ ହୈଂ, ଫିର 'ବସନ୍ତ' କୀ ଭୀ ସୁଧ ଲୀ ଜାଏଗୀ। ଘୋଂଘା ଶବ୍ଦ ଏକ ନଜ଼ର ମେଂ ଅନୁକରଣାତ୍ମକ ଲଗତା ହୈ ମଗର ଇସମେଂ ଅନୁକରଣ କା ସଂକେତ ଆସାନୀ ସେ ପକଡ଼ ମେଂ ନହୀଂ ଆତା। ଶବ୍ଦକୋଶୋଂ ମେଂ ଘୋଂଘା କା ଅର୍ଥ ଶଂଖ, ସୀପ, କବଚ, ଖୋଲ, ଆବରଣ ଆଦି ହୈ। ଘୋଂଘା ସେ ଆଶଯ ଜୋଂକ ଜୈସେ ରେଂଗନେ ବାଲେ ଉସ ପ୍ରାଣୀ ସେ ହୈ ଜୋ ଦଲଦଲୀ, ନମ ଭୂମି ପର ଯା କଛାରୀ କ୍ଷେତ୍ର ମେଂ ପାଯା ଜାତା ହୈ। ଯହ ଶଂଖନୁମା କବଚ ମେଂ ରହତା ହୈ। ଚଲତେ ସମଯ ଯହ ଆବରଣ ସେ ବାହର ନିକଲତା ହୈ ମଗର ଇସକୀ ରଫ଼୍ତାର ବହୁତ ସୁସ୍ତ ରହତୀ ହୈ। ଥୋଡ଼ୀ ଭୀ ହଲଚଲ ସେ ଘବରାକର ଯହ ଫିର ଅପନେ ଖୋଲ ମେଂ ଘୁସ ଜାତା ହୈ। ଘୋଂଘା ଶବ୍ଦ ମେଂ ମୁଖ୍ଯ ଆଶଯ ଉସ ଆଶ୍ରଯ ସେ ହୈ ଜିସମେଂ ରେଂଗନେ ବାଲା କୀଡ଼ା ରହତା ହୈ। ଯହ ଆଶ୍ରଯ ଶଂଖନୁମା ଘୁମାବଦାର, ଉଭାରଦାର ବଲଯାକୃତି ବାଲା ହୋତା ହୈ।ଲସୀ ଔର ମହାମୂର୍ଖ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ 'ଘୋଂଘାବସନ୍ତ' ମୁହାବରା ଖୂବ ପ୍ରଚଲିତ ହୈ। 'ଘୋଂଘା' ଶବ୍ଦ ଭୀ ଅପନେ ଆପ ମେଂ 'ଗାବଦୀ' ଯା 'ଘୋଂଚୂ' ପ୍ରକୃତି କେ ବ୍ଯକ୍ତି କେ ଲିଏ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ହୋତା ହୈ। ଗୁମସୁମ ଯା ଚୁପଚାପ ରହନେ ବାଲୋଂ କୋ ଭୀ 'ଘୋଂଘା' କହା ଜାତା ହୈ। ଘୋଂଘା କେ ସାଥ 'ବସନ୍ତ' କା ମେଲ ଚୌଂକାତା ହୈ। ଜିସ ତରହ ସେ ଗଧେ କେ ଲିଏ ଲିଲୀ ଟର୍ନର ଘୋଂଘା ଶବ୍ଦ କୀ ତୁଲନା ଘେଂଘା ସେ କରତେ ହୈଂ। ଧ୍ଯାନ ରହେ, ଘେଂଘା ଗଲେ କା ଏକ ରୋଗ ହୋତା ହୈ ଜିସମେଂ କଣ୍ଠନାଲ ମେଂ ଏକ ଉଭାର ଯା ଗଠାନ ଜୈସା ଆକାର ବନ ଜାତା ହୈ। ଘୋଂଘା କୀ ରଚନା ମେଂ ଭୀ ଉଭାର ହୀ ପ୍ରମୁଖ ହୈଂ। ଟର୍ନର କେ କୋଶ ମେଂ ଘେଂଟୁ ଯାନୀ ଗଲା ଅଥବା ଗର୍ଦନ କା ଉଲ୍ଲେଖ ଭୀ ହୈ ଔର ଇସକୀ ତୁଲନା ଭୀ ଗଲେ କେ ଘୁମାବଦାର ଉଭାର ସେ କୀ ଗଈ ହୈ। କଣ୍ଠ (ଗଲା ), ଗଣ୍ଡ (ଉଭାର, ଗ୍ରନ୍ଥି), କଣ୍ଡ (ଜୋଡ଼) ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ଏକ ହୀ କଡ଼ୀ କେ ହୈଂ। ଗଲଗଣ୍ଡ ଯାନୀ ଗଲେ କା ଉଭାର। କଈ ଲୋଗ ଇସେ ଗଲେ କୀ ଘଣ୍ଟୀ ଭୀ କହତେ ହୈଂ। ଘୂର୍ଣନ (ଘୁମାବ), ଘୂମ, ଘୂମନା, ଘଣ୍ଟା, ଘଣ୍ଟୀ, ଘଟ, ଘାଟୀ ଜୈସେ କଈ ଶବ୍ଦୋଂ ମେଂ ଇସେ ସମଝା ଜା ସକତା ହୈ। 'ଘ' ଧ୍ବନି / ବର୍ଣ ମେଂ ନିହିତ ଘୁମାବ କା ଭାବ ଘୋଂଘା କୀ ସର୍ପିଲ ଗତି ସେ ଭୀ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୈ। ମରାଠୀ ମେଂ ଏକ ସାଁପ କା ନାମ 'ଘୋଣ' ହୈ। ମୋନିଯର ବିଲିଯମ୍ସ କେ କୋଶ ମେଂ ଭୀ ଘୋଣ ନାମ କେ ସର୍ପ କା ଉଲ୍ଲେଖ ହୈ। ସ୍ପଷ୍ଟ ହୈ କି ଘୋଂଘା ଯା ଘେଂଘା ( ଗଲେ କୀ ଗ୍ରନ୍ଥି ) ମେଂ ଅନୁକରଣାତ୍ମକତା ହୈ ମଗର ଇସକା ତାର୍କିକ ରିଶ୍ତା 'ଘ' ଧ୍ବନି ମେଂ ନିହିତ ଘୁମାବ କେ ଆଶଯ ସେ ହୈ। ଘୋଂଘା କେ ସାଥ ଜୁଡ଼େ ବସନ୍ତ ଶବ୍ଦ କୋ ବସନ୍ତ ଋତୁ ସେ ନ ଜୋଡ଼ତେ ହୁଏ ଖଡ଼ୀ ବୋଲୀ କେ 'ଅନ୍ତ' ପ୍ରତ୍ଯଯ ସେ ବନା ହୁଆ ଶବ୍ଦ ମାନନା ଚାହିଏ ଜୈସେ ରଟନ୍ତ। ଗୌରତଲବ ହୈ ଇସ ପ୍ରତ୍ଯଯ ସେ ଅପନୀ ଆବଶ୍ଯକତାନୁସାର ମୁଖ-ସୁଖ କେ ଶବ୍ଦ ବନାଏ ଜାତେ ରହେ ହୈଂ ମସଲନ, ଘୁସନ୍ତ, ଉଠନ୍ତ, ଘୁମନ୍ତ, ଫିରନ୍ତ, ଚଲନ୍ତ ଆଦି। କିସୀ ବିଶିଷ୍ଟ ଭାବ କେ ଲିଏ ବନାଯା ଗଯା ପଦ ରୂଢ଼ ଭୀ ହୋ ସକତା ହୈ। ବସନ୍ତ କେ 'ବସ' ମେଂ ବୈଠନେ, ସ୍ଥିର ହୋନେ କା ଭାବ ହୈ। 'ବସ' ସେ ମରାଠୀ ମେଂ 'ବସନା' କ୍ରିଯା ବନତୀ ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ବୈଠନା। ହିନ୍ଦୀ କା 'ବସନା' କୁଛ ଅଲଗ ଅର୍ଥବତ୍ତା ରଖତା ହୈ ଔର ଇସମେଂ ନିବାସ କରନେ, ସ୍ଥିର ହୋନେ କା ଭାବ ହୈ। ଗୁଜରାତୀ ମେଂ ବୈଠିଏ କେ ଲିଏ 'ବେସୋ' ଶବ୍ଦ ହୈ। ସଂସ୍କୃତ କେ ବସ୍ ମେଂ ବସନେ କା ଭାବ ହୈ ଔର ହିନ୍ଦୀ ମରାଠୀ କା ବସନା, ଇସୀ ବସ୍ ସେ ଆ ରହା ହୈ। ଆବାସ, ନିବାସ ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ଇସୀ ମୂଲ କେ ହୈଂ। ମୂର୍ଖ କୀ ତରହ ବୈଠେ ରହନେ ବାଲେ ଅର୍ଥ ମେଂ 'ବସନ୍ତ' ଇସୀ ତରହ ଘୋଂଘାବସନ୍ତ ମେଂ ରୂଢ଼ ହୋ ଗଯା ହୋଗା, ଐସା ଲଗତା ହୈ। ଯହ ଭୀ ସମ୍ଭବ ହୈ କି 'ଘୋଂଘାବସନ୍ତ' କା ଅର୍ଥ ହୈ ବହ ଜୋ ଖୋଲ ଘୁସ କର ବୈଠା ରହେ। ଘରଘୁସ୍ସୂ ବ୍ଯକ୍ତି ଯାନ ଘର ମେଂ ଘୁସ କର ବୈଠେ ରହନେ ବାଲେ ବ୍ଯକ୍ତି କୋ ଭୀ ସମାଜ ମେଂ ଅଚ୍ଛୀ ନିଗାହ ସେ ନହୀଂ ଦେଖା ଜାତା। ବୁଦ୍ଧ ମୁଦ୍ରା ମେଂ ବୈଠେ ରହନେ ବାଲେ ବ୍ଯକ୍ତି କେ ଲିଏ ଭୀ ଆଖିରକାର ଗାବଦୀ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ 'ବୁଦ୍ଧୂ' ଶବ୍ଦ ରୂଢ଼ ହୁଆ ଔର ଏକଟକ ତାକତେ ରହନେ ବାଲେ ବ୍ଯକ୍ତି କୋ 'ମୂଢ଼' କୀ ସଂଜ୍ଞା ଦୀ ଗଈ। ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Friday, April 5, 2013 ଶବ୍ଦ ଗ଼ଲତ ବର୍ତାବ କେ ଶିକାର ହୈଂ, ଉନମେଂ 'ନସ୍ଲ' କା 'ନସ୍ଲୀଯ' ରୂପ ଭୀ ଶାମିଲ ହୈ। 'ନସ୍ଲ' ମୂଲତଃ ଅରବୀ ଶବ୍ଦ ହୈ। ଶବ୍ଦକୋଶୋଂ ମେଂ ହିନ୍ଦୀ ରୂପ 'ନସଲ' ହୋତା ହୈ ପର 'ଅସ୍ଲ' କେ 'ଅସଲ' ରୂପ କୀ ତରହ ଯହ ଆମ ନହୀଂ ହୋ ପାଯା ଔର ଇସକା ପ୍ରଯୋଗ ବାଚିକ ହୀ ବନା ରହା। ନସ୍ଲ କେ ମୂଲ ମେଂ ଅରବୀ କ୍ରିଯା ନସାଲା ହୈ ଜିସମେଂ ଉପଜାନା, ପୈଦା କରନା, ଜନ୍ମ ଦେନା, ପ୍ରଜନନ କରନା, ବଢ଼ାନା, ଦୁଗନା କରନା, ବଂଶ-ପରମ୍ପରା ଜୈସେ ଭାବ ହୈଂ। ନସାଲା କୀ ଅରବୀ ଧାତୁ ନୂନ-ସୀନ-ଲାମ (ن س ل ) ବତାଈ ଜାତୀ ହୈ ଜିସସେ ପୁନରୁତ୍ପାଦନ, ବୃଦ୍ଧି ଜୈସେ ଆଶଯ ପ୍ରକଟ ହୋତେ ହୈ। ଶବ୍ଦକୋଶୋଂ କେ ମୁତାବିକ ନସ୍ଲ କା ମୂଲାର୍ଥ ସନ୍ତାନ, ଔଲାଦ, ଲଡ଼କା, ଲଡ଼କୀ, ଶାବକ, ସନ୍ତତି , ପରିଣାମ ଆଦି ହୈ କିନ୍ତୁ ପ୍ରଚଲିତ ଅର୍ଥୋଂ ମେଂ ନସ୍ଲ ମେଂ ଜାତି କା ଭାବ ପ୍ରମୁଖ ତୌର ପର ଉଭରତା ହୈ। ଇସକେ ଅଲାବା କୁଲ, ପରିବାର, ବଂଶ ଜୈସେ ଆଶଯ ଭୀ ପ୍ରକଟ ହୋତେ ହୈଂ। ହିନ୍ଦୀ ମେଂ କିସୀ ଶବ୍ଦ କେ ସମ୍ବନ୍ଧବାଚୀ ଆଶଯ ଉସକେ ସାଥ 'ଈଯ' ପ୍ରତ୍ଯଯ ଲଗନେ ସେ ଜ଼ାହିର ହୋତେ ହୈଂ ଜୈସେ ମାନବ + ଈୟ = ମାନବୀଯ ଯା ଜାତି + ଈଯ = ଜାତୀଯ ଆଦି। ନସ୍ଲ ଚୂଁକି ବିଦେଶଜ ଶବ୍ଦ ହୈ ଔର ସମ୍ବନ୍ଧବାଚୀ ଆଶଯ ପ୍ରକଟ କରନେ ବାଲା ରୂପ 'ନସ୍ଲୀ' ମୂଲ ଅରବୀ କେ ଅଲାବା ଫ଼ାରସୀ, ଉର୍ଦୂ-ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନୀ ମେଂ ଭୀ ସୁରକ୍ଷିତ ହୈ ସୋ ଐସେ ମେଂ ନସ୍ଲ କା 'ନସ୍ଲୀଯ' ରୂପ ଖଟକତା ହୈ। ଅଗର 'ନସ୍ଲ' ସେ 'ନସ୍ଲୀଯ' ହୀ ବନାନା ହୈ ତୋ 'ଜାତୀଯ' କ୍ଯା ବୁରା ହୈ? ଭାଷା ତୋ ଲଗାତାର ଆସାନ ହୋତୀ ଜାତୀ ହୈ। ନସ୍ଲ କା ହିନ୍ଦୀ ରୂପ ତୋ ନସଲ ହୈ। ତବ 'ନସଲୀଯ' ବନାଇଯେ!! ଅଗର 'ନସ୍ଲ' ଲିଖନା ସୁହାତା ହୈ ତୋ 'ନସ୍ଲୀ' ହୀ ଲିଖିଏ, 'ନସ୍ଲୀଯ' ନହୀଂ। ଏକ ତରଫ଼ ହମ 'ଚିକିତ୍ସକ' କେ ସ୍ଥାନ ପର 'ଡୗକ୍ଟର' କୀ ପୈରବୀ କରତେ ହୈଂ କି ଇସମେଂ କମ ଅକ୍ଷପ ହୈଂ, ଆସାନ ହୈ। ମଗର ଦୂସରୀ ତରଫ଼ କମ ଶବ୍ଦ ବାଲେ 'ନସ୍ଲୀ' ମେଂ ହିନ୍ଦୀ କା ପ୍ରତ୍ଯଯ ଲଗାକର ଉସେ ଔର ଭୀ ଲମ୍ବା (ନସ୍ଲୀଯ) କର ଦେତେ ହୈଂ। ଆସାନ ସେ 'ସୌହାର୍ଦ' କୋ ଜବର୍ଦସ୍ତୀ 'ସୌହାର୍ଦ୍ର' ବନାନେ ପର ତୁଲେ ହୈଂ ଜବକି ବୋଲନେ ମେଂ ଯହ କଠିନ ହୈ। ଆସାନ ହିନ୍ଦୀ କେ ପୈରୋକାର ଇସ ପର ଚୁପ୍ପୀ ଲଗା ଲେଂଗେ। ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Sunday, March 31, 2013 ଚହତ୍ଯାରୀ' ଶିବାଜୀ କୀ ସୈନ୍ଯ ଶବ୍ଦାବଲୀ କା ଏକ ଶବ୍ଦ ହୈ ଜିସସେ ଐସା ଜାନ ପଡ଼ତା ହୈ ମାନୋଂ ଇସକା ରିଶ୍ତା ପାଁଚ ଜନୋଂ କୀ ହତ୍ଯା କରନେ ବାଲୀ ସେ ହୋ। ଦରଅସଲ ଯହ ଏକ ବିଶେଷଣ, ପଦ ଯା ଉପାଧି ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ବଂଦୂକ, ଭାଲା, ଢାଲ, ତଲବାର ଔର ତୀର-କମାନ ସେ ସଜ୍ଜିତ ସୈନିକ ଯା ଶିକାରୀ ପଶୁ। ଯହାଁ ଅଭିପ୍ରାଯ ମୁଖ ସମେତ ଚାରୋଂ ପଂଜୋଂ କେ ଜ଼ରିଯେ ଶିକାର କୋ ଚୀର-ଫାଡ଼ କରନେ ସେ ହୈ। ପଂଚ ସେ ତୋ ପାଁଚ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୈ, ହତ୍ଯାରୀ କ୍ଯା ହୈ ? ଦରଅସଲ ମରାଠୀ ମେଂ ହଥିଯାର କୋ ହତ୍ଯାର ହୀ ଲିଖତେ ଔର ବୋଲତେ ହୈଂ। 'ପଂଚହତ୍ଯାର' କା ତାତ୍ପର୍ଯ ପାଁଚ ହଥିଯାରୋଂ ସେ ହୈ। ହିନ୍ଦୀ ମେଂ 'ହତ୍ଯାର' କା ଆଶଯ 'ହତ୍ଯାରା' ସେ ହୈ ଔର ହତ୍ଯାରୀ ଯାନୀ ହତ୍ଯା କରନେ ବାଲୀ ସ୍ତ୍ରୀ। ଐସେ ହୀ ବନତୀ ହୈ। ମରାଠୀ ମେଂ ହଥିଯାର କୀ 'ଥ' ଧ୍ବନି ସେ 'ହ' କା ଲୋପ ହୋକର 'ତ' ଶେଷ ରହା। ମଧ୍ଯ ବର୍ଣ 'ଯ' ଚୂଁକି ଅନ୍ତସ୍ଥ ବ୍ଯଂଜନ ହୈ ଇସଲିଏ 'ତ' ମେଂ ନିହିତ 'ଇ' ସ୍ବର ଯ ସେ ଜୁଡ଼ ଗଯା ଔର 'ତ' କା ବର୍ତାବ ଅର୍ଧବ୍ଯଂଜନ କୀ ତରହ ହୋନେ ସେ ହଥିଯାର କା ଦେଶୀ ରୂପ 'ହତ୍ଯାର' ହୁଆ। ଉଧର ହିନ୍ଦୀ କା 'ହତ୍ଯାର' ଦରଅସଲ 'ହତ୍ଯାରା' ସେ ବନ ରହା ହୈ। ଇସକେ ମୂଲ ମେଂ 'ହତ୍ଯା' ହୈ। ଜିସକା ଅର୍ଥ କିସୀ କେ ପ୍ରାଣ ଲେନା ହୈ। ସଂସ୍କୃତ କେ ହତ ସେ ହତ୍ଯା କା ରିଶ୍ତା ଜୋଡ଼ା ଜାତା ହୈ। ବୈସେ ବୈଦିକୀ ମେଂ 'ହଥ' ଶବ୍ଦ ଭୀ ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ମାରନା, ଜାନ ଲେନା, ଧକେଲନା, ବାର କରନା ଆଦି। ଇସ ହଥ ସେ ସାବିତ ହୋତା ହୈ କି ବୈଦିକ ସଂସ୍କୃତ ମେଂ ଭୀ ହସ୍ତ ସେ 'ହଥ' ରୂପ ବନ ଚୁକା ଥା ଜିସମେଂ ହାଥ ସେ ସମ୍ବନ୍ଧିତ କା ଭାବ ଥା। ଗୌର କରେଂ ହଥିଯାର କା ରିଶ୍ତା ଦରଅସଲ 'ହାଥ' ସେ ନଜ଼ର ଆତା ହୈ। ପ୍ରାକୃତ ମେଂ 'ହତ୍ଥ' ଶବ୍ଦ କା ଅର୍ଥ ହାଥ ହୈ। 'ହତ୍ଥ' କା ସଂସ୍କୃତ ଯା ବୈଦିକ ରୂପ 'ହସ୍ତ' ହୈ। ଯେ ଦୋନୋଂ ଶବ୍ଦ ହିନ୍ଦୀ କେ ହାଥ କେ ପୁରଖେ ହୈଂ। ହଥେଲୀ, ହଥୌଡ଼ୀ, ହତ୍ଥା, ହାଥୀ ଜୈସେ ଅନେକ ଶବ୍ଦୋଂ କେ ମୂଲ ମେଂ ହସ୍ତ ହୀ ହୈ। 'ହଥିଯା' ମେଂ 'ଆର' ପ୍ରତ୍ଯଯ ଲଗନେ ସେ ହଥିଯାର ବନା ଜିସମେଂ ଐସେ ଉପକରଣ କା ଆଶଯ ହୈ ଜିସେ ହାଥ ମେଂ ପକଡ଼ କର ଯା ହାଥୋଂ ସେ ଫେଂକ କର କୋଈ କାମ କିଯା ଜାଏ ଯା କିସୀ ପର ଘାତ କିଯା ଜାଏ। ମୂଲତଃ ହଥିଯାର ମେଂ ଶସ୍ତ୍ର କା ଭାବ ହୈ। ହଥିଯାର ହିନ୍ଦୀ କା ବହୁପ୍ରଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ହୈ। ଶସ୍ତ୍ରାସ୍ତ୍ରୋଂ କେ ଲିଏ ଇସକା ଇସ୍ତେମାଲ ଆମ ହୈ। ମରାଠୀ ମେଂ ଇସକୀ ପ୍ରକୃତି ବଦଲ ଗଈ ଔର ଯହ 'ହତ୍ଯାର' ହୋ ଗଯା। ହଥିଯାର ସେ ଜୁଡ଼େ କଈ ମୁହାବରେ ପ୍ରଚଲିତହୈଂ ଜୈସେ ହଥିଯାର ଡାଲନା ଯାନୀ ପରାଜଯ ସ୍ବୀକାର କରନା, ହଥିଯାର ଚଲାନା ଯାନୀ ଲଡ଼ାଈ ଛେଡ଼ନା, ହଥିଯାର ବାଂଧନା ଯା ହଥିଯାର ଲଗାନା ଯାନୀ ସଂଘର୍ଷ କେ ଲିଏ ସୁସଜ୍ଜ ହୋନା। ଚଲତାଊ ଯା ବାଜ଼ାରୂ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ 'ହଥିଯାର' ଶବ୍ଦ କା ପ୍ରଯୋଗ ପୁରୁଷ ଜନନେନ୍ଦ୍ରିଯ କେ ଲିଏ ଭୀ ହୋତା। ହଥିଯା ସେ ହୀ 'ହଥିଯାନା' କ୍ରିଯା ଭୀ ବନତୀ ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ଜବର୍ଦସ୍ତୀ କବ୍ଜ଼ା କରନା, ଅପନେ ସ୍ବାମିତ୍ବ ମେଂ ଲେନା ଆଦି। ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Friday, March 15, 2013 ଭୀ 'ଐଷାରାମ' ସୁନା ହୈ ? ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦାବଲୀ କା ଶବ୍ଦ ଲଗତା ହୈ। ବୌଦ୍ଧ ବିହାରୋଂ କେ ସଂଦର୍ଭ ମେଂ ସୁନେ ହୁଏ 'ସଂଘାରାମ' ଜୈସା । ଯହ ହିନ୍ଦୀ କା ନହୀଂ ବଲ୍କି ମରାଠୀ କା ଶବ୍ଦ ହୈ ଔର ଇସକା ଆଶଯ ହିନ୍ଦୀ କେ ଐଶୋ-ଆରାମ ସେ ହୈ । ଯୂଁ ହିନ୍ଦୀ କା ଐଶୋ-ଆରାମ ମୂଲତଃ ଫ଼ାରସୀ କେ 'ଐଶ-ଓ-ଆରାମ' ସେ ଆ ରହା ହୈ ଜିସମେଂ ଆନଂଦ, ବିଲାସ ଯା ସୁଖୋପଭୋଗ କା ଆଶଯ ହୈ। ମରାଠୀ କେ ଐଷାରାମ ମେଂ ଐଶ ଔର ଆରାମ ହୈ। ହିନ୍ଦୀ ବାଲେ ଇସୀ ତର୍ଜ଼ ପର ଐଶାରାମ ସପନେ ମେଂ ଭୀ ନହୀଂ ଲିଖେଂଗେ। 'ଐଶ' ଅରବ କା ଶବ୍ଦ ହୈ ଔର ଆରାମ ଫ଼ାରସୀ କା। ଯୂଁ ଭାରତ ଈରାନୀ ପରିବାର କା ହୋନେ କେ ନାତେ ଆରାମ ସଂସ୍କୃତ, ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଭୀ ମୌଜୂଦ ହୈ। ମଜ଼େ କୀ ବାତ ଦେଖିଏ କି ଅରବୀ କେ 'ଐଶ' ମେଂ ଶକର ବାଲା 'ଶ' ହୈ ଔର ଷଟ୍କୋଣ ବାଲା 'ଷ୍' ସଂସ୍କୃତ କୀ ଅପନୀ ଖୂବୀ ହୈ। ଇସକେ ବାବଜୂଦ ମରାଠୀ ନେ ଐଶ ଔ ଆରାମ ସେ 'ଐଷାରାମ' ଯୂଁ ବନା ଲିଯା କି କିସୀ କୋ ଇସକେ ବିଦେଶୀ ହୋନେ କା ଶକ ଭୀ ନ ହୋଗା। ଯୂଁ ମାଧବ ଜ୍ଯୂଲିଯନ କେ ମରାଠୀ-ଫ଼ାରସୀ କୋଶ ମେଂ 'ଐଷାରାମ' କା 'ଐଶାରାମ' ରୂପ ହୀ ଦିଯା ଗଯା ହୈ ମଗର ଯୂ.ଏମ.ପଠାଣ କେ ମରାଠୀ-ଫ଼ାରସୀ କୋଶ ମେଂ ଇସକା ରୂପ "ଐଷାରାମ' ହୈ। ଆଜ ହର କୋଈ ଐଶ କରନେ କୀ ଜୁଗତ ମେଂ ଲଗା ହୁଆ ହୈ। ବିନା କାମ କିଏ ଅଚ୍ଛୀ ଗୁଜ଼ର ବସର, ଯାନୀ ଐଶ। ଫ଼ାରସୀ ନେ ହମେଂ 'ଐଶ' ସିଖାଯା ଅଲବତ୍ତା ଶବ୍ଦ ଫ଼ାରସୀ ମେଂ ଭୀ ଅରବୀ ସେ ଦାଖିଲ ହୁଆ। ଅରବୀ ମେଂ ଇସକୀ ଧାତୁ ଐନ-ଯା-ଶୀନ (ع-ى-ش) ହୈ ଜିସମେଂ ସୁଖ କେ ସାଥ ଜୀନା, ଚୈନ କୀ ଗୁଜ଼ର-ବସର ଯା ବିଲାସଯୁକ୍ତ ଜୀବନ କା ଆଶଯ ହୈ ଔର ଇସସେ ବନୀ ଆଶ କ୍ରିଯା ମେଂ ରୋଜ଼, ରୋଟୀ, ଜୀବନଚର୍ଯା ଜୈସେ ଭାବ ହୈଂ। ଦିଲଚସ୍ପ ବାତ ଯହ କି କିସୀ ଜ଼ମାନେ ମେଂ ଐଶ କା ବହ ମତଲବ ନହୀଂ ଥା ଜୋ ଆଜ ପ୍ରଚଲିତ ହୋ ଚୁକା ହୈ। ଅରବୀ ମେଂ ଐଶ କା ମୂଲ ଅର୍ଥ ଥା ରୋଟୀ, ରୋଜ଼ୀ, ଆଜୀବିକା, ଜୀବନ, କିସୀ କେ ସାଥ ରହନା ଆଦି। ଐଶ କେ ଦାର୍ଶନିକ ଅର୍ଥ ପର ବିଚାର କରେଂ ତୋ ଯହ ସଚ ଭୀ ହୈ। ଇନ୍ସାନ କୋ ହବା-ପାନୀ ତୋ ଈଶ୍ବର ନେ ମୁଫ୍ତ ମେଂ ଦିଯା। ମଗର ଇସକେ ବୂତେ ଉସକୀ ଜିଂଦଗୀ ଚଲନୀ ମୁଶ୍କିଲ ଥୀ। ଉସନେ ତରକୀବ ଲଗାଈ। ମେହନତ କୀ ଔର ରୋଟୀ ବନା ଲୀ। ବସ, ଉସକୀ ଐଶ ହୋ ଗଈ। ହର ତରହ ସେ ବଂଚିତ ବ୍ଯକ୍ତି କେ ଲିଏ ସିର୍ଫ ରୋଟୀ ହୀ ଜୀବନ ହୈ। ରୋଟୀ ଜୋ ଅନ୍ନ କା ପର୍ଯାଯ ହୈ, ଅନ୍ନ ସେ ବନତୀ ହୈ। ଲେକିନ ବଦଲତେ ବକ୍ତ ମେଂ ଐଶ ମେଂ ବେ ତମାମ ବସ୍ତୁଏଁ ଭୀ ଶାମିଲ ହୋ ଗଈଂ ଜିନମେଂ ସେ ସିର୍ଫ ରୋଟୀ କୋ ଗାଯବ କର ଦିଯା ଜାଏ ତୋ ଉସ ତଥାକଥିତ ଐଶ ସେ ହର କୋଈ ତୌବା କରନେ ଲଗ ଜାଏ। ଐଶ କେ ମୂଲ ଆଶ କେ ସାଥ ଅରବୀ ଉପସର୍ଗ 'ମ' ଲଗନେ ସେ ବନତା ହୈ ମଆଶ ଜୋ ଇସୀ କଡ଼ୀ ସେ ଜୁଡ଼ତା ହୈ। ମଦ୍ଦାହ କେ କୋଶ ମେଂ ମଆଶ କା ଅର୍ଥ ହୈ ଜୀବିକା, ରୋଜ଼ୀ, ଜାଗୀର ଜୋ କିସୀ କାମ କେ ଇନାମସ୍ବରୂପ ମିଲେ। ମଆଶଦାର ଯାନୀ ଜାଗୀରବାଲା। ମଆଶୀ ଯାନୀ ଜୀବିକା ସମ୍ବନ୍ଧୀ ଔର ମଆଶିଯାତ ଯାନୀ ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ର। ମଆଶ କୀ ମୌଜୂଦଗୀ ବାଲା ଫ଼ାରସୀ କା ହିନ୍ଦୀ କା ଏକ ମଜ଼େଦାର ଶବ୍ଦ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଆକର ରଚ-ବସ ଗଯା ହୈ- ବଦମାଶ। ଇସମେଂ ଫାରସୀ କେ ବଦ ଉପସର୍ଗ କୀ ଭୀ ମୌଜୂଦଗୀ ଦେଖୀ ଜା ସକତୀ ହୈ। ଇସ ବଦ୍ ଯାନୀ bad ଶବ୍ଦ କା ଅଂଗ୍ରେଜୀ କେ bad ବୈଡ ସେ ଅର୍ଥସାମ୍ଯ କା ରିଶ୍ତା ତୋ ହୈ ମଗର ଦୋନୋଂ କା ଜନ୍ମ ସେ ରିଶ୍ତା ନହୀଂ ହୈ। ବଦ୍ ଯାନୀ ବୁରା, ନିକୃଷ୍ଟ, ଅଶୁଭ, ଖରାବ, ଅପବିତ୍ର, ଅମଂଗଲ, ଗିରା ହୁଆ, ବିଗଡ଼ା ହୁଆ ଆଦି। ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନିଯୋଂ କେ ମୁତାବିକ ବଦ୍ ଶବ୍ଦ ପୁରାନୀ ଫାରସୀ କେ 'ବତ' ସେ ବନା ହୈ । ଯହ ଭୀ ସମ୍ଭବ ହୈ କି ଇସକୀ ବ୍ଯତ୍ପତ୍ତି କା ଆଧାର ସଂସ୍କୃତ କୀ 'ପତ୍' ଧାତୁ ହୋ ଜିସମେଂ ନୈତିକ ରୂପ ସେ ଗିରନା, ଅଧଃପତନ, ନରକ ମେଂ ଜାନା ଜୈସେ ଭାବ ଶାମିଲ ହୈଂ। ପତିତ, ପାତକୀ, ପତନ ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ଭୀ ଇସସେ ହୀ ବନେ ହୈଂ। ବହୁତ ସମ୍ଭବ ହୈ କି ଫାରସୀ କେ ବଦ୍ କୀ ରିଶ୍ତେଦାରୀ ପତ୍ ସେ ହୋ। ଅରବୀ କେ 'ମଆଶ' କା ମତଲବ ହୋତା ହୈ ଆଜୀବିକା, ଜୀବନ, ରୋଜ଼ୀ। ଇସ ତରହ ବଦମାଶ କା ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ ହୁଆ ବଦମଆଶ ଜିସକା ମତଲବ ହୈ ଗଲତ ରାସ୍ତେ ପର ଚଲନେବାଲା, ବୁରେ କାମ କରନେବାଲା, ଗ଼ଲତ ତରୀକ଼ୋଂ ସେ ରୋଜ଼ୀ କମାନେ ବାଲା, ଜିସକେ ଜୀନେ କା ଢଂଗ ଗ଼ଲତ ହୋ। ମଆଶଦାର କା ଅର୍ଥ ଅଯ୍ଯାଶ ହୈ। ଐଶ ସେ ହୀ ବନତା ହୈ ଅଯ୍ଯାଶ (ଐଯାଶ) ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ବିଲାସିତା ସେ ରହନେ ବାଲା, କାମୁକ, ଲମ୍ପଟ, ଐଶ କରନେ ବାଲା। ଅଯ୍ଯାଶ କେ ଲିଏ ଏକ ଔର ପ୍ରଚଲିତ ଶବ୍ଦ ଐଶବାଜ ଭୀ ହୈ। ଐଶବାଜୀ, ଅଯ୍ଯାଶୀ ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ଆରାମତଲବୀ ଔର ଆଡମ୍ବରପୂର୍ଣ ଜୀବନ ଶୈଲୀ କେ ସଂଦର୍ଭ ମେଂ ଇସ୍ତେମାଲ ହୋତେ ହୈଂ। ଅଯ୍ଯାଶ କା ଜିକ୍ର ହୋତେ ହୀ ଏକ ନକାରାତ୍ମକ ଭାବ ଉଭରତା ହୈ। ସୁଖବିଲାସ କେ ସଭୀ ସାଧନୋଂ କା ଅନୈତିକ ପ୍ରଯୋଗ କରନେବାଲେ କେ କୋ ଆମତୌର ପର ଅଯ୍ୟାଶ କହା ଜାତା ହୈ। ମଦ୍ଦାହ ସାହବ କେ ଶବ୍ଦକୋଶ ମେଂ ତୋ ଲୋଭୀ, ଭୋଗୀ କେ ସାଥ ବ୍ଯଭିଚାରୀ କୋ ଭୀ ଅଯ୍ଯାଶ କୀ ଶ୍ରେଣୀ ମେଂ ରଖା ଗଯା ହୈ। ଯହ ଅଯ୍ଯାଶ ଶବ୍ଦ ଭୀ ଐଶ କୀ ହୀ କତାର ମେଂ ଖଡ଼ା ହୈ ଔର ଉସୀ ଧାତୁ ସେ ନିକଲା ହୈ ଜିସକା ମୂଲାର୍ଥ ଜୀବନ କା ଆଧାର ରୋଟୀ ଥୀ ମଗର ଜିସକା ଅର୍ଥ ସମୃଦ୍ଧିଶାଲୀ ଜୀବନ ହୋ ଗଯା। ଉର୍ଦୂ-ଫାରସୀ-ଅରବୀ ମେଂ ଲଡ଼କିଯୋଂ କା ଏକ ନାମ ହୋତା ହୈ ଆଏଶା / ଆଯଶା ayesha ଜୋ ଇସୀ କଡ଼ୀ କା ଶବ୍ଦ ହୈ ମଗର ଇସମେଂ ସକାରାତ୍ମକ ଭାବୋଂ କା ସମାବେଶ ହୈ। ଆଯଶା କା ମତଲବ ହୋତା ହୈ ସମୃଦ୍ଧିଶାଲୀ, ସୁଖୀ, ଜୀବନ ସେ ଭରପୂର। ପୈଗମ୍ବର ସାହବ କୀ ଛୋଟୀ ପତ୍ନୀ କା ନାମ ଭୀ ହଜରତ ଆୟଶା ଥା ଔର ଉନ୍ହେଂ ଇସ୍ଲାମ କେ ଅନୁଯାଯିଯୋଂ କୀ ମାଁ କା ଦର୍ଜା ମିଲା ହୁଆ ହୈ। ଐଶୋ-ଆରାମ କା ଦୂସରା ପଦ ଯୂଁ ତୋ ଫ଼ାରସୀ ଶବ୍ଦ ହୈ ମଗର ଯହ ଇସୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ଅର୍ଥାତ ଖୁଶୀ, ପ୍ରସନ୍ନତା ଯା ଇନ୍ଦ୍ରିଯ ଆନଂଦ କେ ସାଥ ସଂସ୍କୃତ ଔର ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଭୀ ହୈ। ଆରାମ: ମୂଲତ: ରମ୍ ଧାତୁ ସେ ବନା ହୈ ଜିସମେଂ ଆରାମ, ଅନ୍ତ, ଉପସଂହାର, ବଂଦ କରନା, ସ୍ଥିର ହୋନା, ରୁକନା, ଠହରନା ଜୈସେ ଭାବ ଶାମିଲ ହୈଂ। ଇନ୍ଦ୍ରିଯୋଂ କୋ ଶିଥିଲ କରନେ ଅଥବା ଉନକୀ କ୍ରିଯାଶୀଲତା କୋ ରୋକନେ ସେ ଶାଂତି ଉପଜତୀ ହୈ। ଯହ ଶାଂତି ହୀ ଆନଂଦ, ଉଲ୍ଲାସ, ପ୍ରସନ୍ନତା ଔର ତୃପ୍ତି କା ସୃଜନ କରତୀ ହୈ। ଆରାମ ଶବ୍ଦ କେ ମୂଲ ମେଂ ଯହୀ ସବ ବାତେ ହୈଂ। ଇସମେଂ 'ବି' ଉପସର୍ଗ ଲଗାନେ ସେ ବନେ ବିରାମ ଶବ୍ଦ ମେଂ ଭୀ ଥମନା, ରୁକନା, ବଂଦ କରନା, ଉପସଂହାର ଜୈସେ ଭାବ ହୈଂ ମଗର ଇସକା ଅର୍ଥ ଆରାମ ନହୀଂ ହୋତା ହୈ ବଲ୍କି କିନ୍ହୀଂ କ୍ରିଯାଓଂ ଯା ସ୍ଥିତିଯୋଂ କେ ଅଂତ କା ଇସମେଂ ସଂକେତ ହୈ। ଆରାମ କୋ ଭୀ ବିରାମ ଦିଯା ଜାତା ହୈ ଅର୍ଥାତ ବିରାମ ଦରଅସଲ ସକ୍ରିଯତା କୀ ଭୂମିକା ଭୀ ହୋ ସକତୀ ହୈ। ଭଗବାନ ରାମ କେ ନାମ କା ମୂଲ ଭୀ ଯହ ରମ୍ ଧାତୁ ହୀ ହୈ। ରାମ କା ଅର୍ଥ ଭୀ ଆନଂଦ ଦେନେ ବାଲା ହୀ ହୋତା ହୈ। ଇସକେ ଅଲାବା ରମଣ, ରମଣୀଯ, ରମଣୀ, ରମା, ରାମ, ସଂଘାରାମ, ରମ୍ଯ, ସୁରମ୍ଯ, ମନୋରମ, ରମାକାନ୍ତ, ରମାନାଥ, ରମାପତି ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ଭୀ ଇସୀ କଡ଼ୀ ମେଂ ହୈଂ। ଅବେସ୍ତା ଯାନୀ ଈରାନ କୀ ପ୍ରାଚୀନ ଭାଷା ନେ ଆରାମଃ କୋ ଜ୍ଯୋଂ କା ତ୍ଯୋଂ ଅପନା ଲିଯା। ଫିର ଯେ ଆଧୁନିକ ଫାରସୀ ମେଂ ଭୀ ଜସ କା ତସ ରହା। ଫାରସୀ ସେ ହୀ ଉର୍ଦୂ ମେଂ ଭୀ ଆରାମ ଆଯା। ଯହାଂ ଇସ ଶବ୍ଦ କା ଅର୍ଥ ବାଗ-ବଗୀଚା ନ ହୋକର ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ ସେ ବିଶ୍ରାମ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ହୈ। ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Sunday, March 10, 2013 ତ୍ରକାର ଏମ. ହୁସୈନ ଜ଼ୈଦୀ କୀ ମୁଂବଈ ମାଫ଼ିଯା ପର ଲିଖୀ କ଼ିତାବ ଡୋଂଗରୀ ଟୂ ଦୁବଈ ମରାଠୀ ଅନୁବାଦ ପଢ଼ତେ ହୁଏ ଏକ ନଏ ଶବ୍ଦ ସେ ସାବକା ପଡ଼ା- ବିଲଂଦର। ଦାଊଦ ଇବ୍ରାହିମ କେ ଅଂଡରବର୍ଲ୍ଡ ମେଂ ବଢ଼ତେ ଅସର କେ ସଂଦର୍ଭ ମେଂ ଉସେ ବିଲଂଦର କହା ଗଯା। କୁଛ କୁଛ ଅଂଦାଜ଼ ତୋ ଥା କି ଇସ ବିଲଂଦ କା ହିନ୍ଦୀ-ଫ଼ାରସୀ କେ ବୁଲଂଦ ସେ ରିଶ୍ତା ହୋନା ଚାହିଏ। ଜିସମେଂ ପକ୍କା, ପରମ, କାରଗୁଜ଼ାର, କଦ୍ଦାବର, ଅସଲୀ ଜୈସୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ହୈ। ଫ଼ାରସୀ ଶବ୍ଦ ଚୋଲା ବଦଲ କର ଜିସ ତରହ ସେ ମରାଠୀ ଭାଷା ମେଂ ପୈଠ ଗଏ ହୈଂ, ବୈସା ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ନହୀଂ ହୈ। ଇସ ପର ବିସ୍ତାର ସେ କଭୀ ଲିଖେଂଗେ, ଫ଼ିଲହାଲ ବାତ ବୁଲଂଦ କୀ। ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଭୀ ବୁଲଂଦ କା ଏକ ରୂପ ବିଲଂଦ ହୋତା ହୈ ପର ଯହ କ଼ରୀବ-କ଼ରୀବ ଅପ୍ରଚଲିତ ହୈ। ହିନ୍ଦୀ ଫ଼ାରସୀ ମେଂ ଜହାଁ ବୁଲଂଦ, ବୁଲଂଦୀ ମେଂ ସକାରାତ୍ମକ ଭାବ ହୈଂ ବହୀଂ ବହୀଂ ମରାଠୀ କେ ବିଲଂଦର ମେଂ ଆମତୌର ପର ଠଗ, ଲୁଚ୍ଚା, ଚୋର, ଭାମଟା ଯା ନୀଚ ଜୈସୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ହୈ। ଅର୍ଥାତ ବୁଲଂଦ ମେଂ ନିହିତ ତମାମ ବିଶେଷତାଏଁ ନିମ୍ନ ଶ୍ରେଣୀ ମେଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ହୋତୀ ହୈଂ। ହାଲାଁକି ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଯୋଗ ଭୀ ହୋତା ହୈ ପର କମ ହୈ। ଦେଖା ଜାଏ ତୋ ବିଲଂଦର କା ଇସ୍ତେମାଲ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ କିଯା ଜା ସକତା ହୈ। ହିନ୍ଦୀ-ଉର୍ଦୂ କେ ବୁଲଂଦ, ବୁଲଂଦୀ ମେଂ ଊଁଚାଈ, ଉଚ୍ଚତା କା ଭାବ ହୈ। ବୁଲଂଦ ଇରାଦେ, ବୁଲଂଦ ହୌସଲା ଜୈସେ ବାକ୍ଯାଁଶ କୀ ମୁହାବରେଦାର ଅର୍ଥବତ୍ତା ସେ ଯହ ଜ଼ାହିର ହୈ। ଇସକେ ଅଲାବା ଗୁରୁତର, ଭବ୍ଯ, ଶୀର୍ଷ, ଉତ୍ତୁଂଗ, ମୁଖ୍ଯ, ଭାରୀ, ପ୍ରମୁଖ, ପ୍ରତିଷ୍ଟିତ, ପ୍ରତାପୀ ଜୈସେ ଆଶଯ ଭୀ ଇସମେଂ ହୈଂ। ମରାଠୀ ମେଂ ବୁଲଂଦ ଅଲ୍ପପ୍ରଚଲିତ ହୈ ଔର ବିଲଂଦ, ବିଲଂଦୀ ଯା ବିଲଂଦର ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ଯହାଁ ମୌଜୂଦ ହୈଂ। ବିଲଂଦ ରୂପ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଭୀ ହୈ। ବିଲଂଦର ମରାଠୀ କା ଅପନା ଆବିଷ୍କାର ହୈ। ଫ଼ାରସୀ ମେଂ ବିଲଂଦର ନହୀଂ ହୈ। ବହାଁ ବୁଲଂଦ ହୀ ଚଲତା ହୈ। ତବ ଭୀ ଶୁଦ୍ଧତା କେ ନଜ଼ରିଯେ ସେ ବଲଂଦ ଉଚ୍ଚାର ଜ଼୍ଯାଦା ସହୀ ମାନା ଜାତା ହୈ। ବୁଲଂଦ ଫ଼ାରସୀ ଜ଼ବାନ କା ଶବ୍ଦ ହୈ ଔର ଇସକେ ମୂଲ ମେଂ ଜୋ ଉଚ୍ଚତା, ଶ୍ରେଷ୍ଠତା, ପରମ ଯା ଖରା ଅସଲ ଜୈସା ଭାବ ହୈ ଇସକା ରିଶ୍ତା ବହୁତ ଗହରାଈ ସେ ନ ସିର୍ଫ ଇଂଡୋ-ଈରାନୀ ଭାଷା ପରିବାର ସେ ଜୁଡ଼ତା ହୈ ବଲ୍କି ଇସକୀ ଅର୍ଥଛାଯାଏଂ ପଶ୍ଚିମ ଏଶିଯାଈ ସାଂସ୍କୃତିକ ଆଧାର ବାଲୀ ଭାଷାଓଂ ଯାନୀ ସୁମେରୀ ( ମେସୋପୋଟେମିଯାଈ), ବାବୁଲୀ (ବେବିଲୋନିଯନ) ଔର ଇବ୍ରାନୀ (ହିବ୍ରୂ) ମେଂ ଭୀ ନଜର ଆତୀ ହୈ। ସୁମେରୀ ଯାନୀ ମେସୋପୋଟେମିଯାଈ ଭାଷା ମେଂ ଯହ ଶବ୍ଦ ବେଲ ହୈ ଔର ହିବ୍ରୂ ମେଂ ବାଲ Baal କେ ରୂପ ମେଂ ମିଲତା ହୈ। ବାଲ ଶବ୍ଦ ବହୁତ ମହତ୍ବପୂର୍ଣ ହୈ ଔର ଇସକୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ବହୁତ ବ୍ଯାପକ ହୈ ଜିସମେଂ ଶୀର୍ଷସ୍ଥ, ପ୍ରକାଶମାନ, ଊପରୀ, ବଡ଼ା, ପରମ ଶକ୍ତିମାନ, ଭବ୍ଯ, ଦେବତା ଅଥବା ସ୍ବାମୀ ଜୈସେ ଭାବ ସମାଏ ହୈଂ। ହିନ୍ଦୀ, ଉର୍ଦୂ ବ ଫାରସୀ ମେଂ ଭୀ ଯହ ପ୍ରଚଲିତ ହୈ। ବାଲ ମେଂ ନିହିତ ଊଁଚାଈ ଦୂଧ କୀ ଊପରୀ ପରତ ବାଲାଈ ମେଂ ନଜ଼ର ଆତୀ ହୈ। ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଇସେ ମଲାଈ କହତେ ହୈଂ ଜୋ ଫ଼ାରସୀ ବାଲାଈ ସେ ହୀ ବନା ହୈ। ଲୋଗୋଂ କୋ ରତ୍ତୀ ଭର ଖବର ହୁଏ ବିନା ଅଂଜାମ ଦୀ ଗଈ କାରଗୁଜାରୀ କୋ ବାଲେ ବାଲେ (ବାଲା) କହତେ ହୈଂ। ଯହାଁ ଊପର ଊପର ମାମଲେ କୋ ନିପଟାନେ କା ଭାବ ହୀ ପ୍ରମୁଖ ହୈ। ପୁରାନେ ଜ଼ମାନେ ମେଂ ମକାନ କୀ ଊପରୀ ମଂଜିଲ କୋ ବାଲାଖାନା କହତେ ଥେ। ବାଲା ଯାନୀ ଊପର ଔର ଖାନା ଯାନୀ ସ୍ଥାନ ଯା କୋଷ୍ଠ। ଅଗ୍ରେଜୀ କୀ ବାଲକନୀ ମେଂ ଭୀ ଊଁଚାଈ କା ହୀ ଭାବ ହୈ ଔର ବାଲାଖ଼ାନା ସେ ବାଲକନୀ କା ଧ୍ବନିସାମ୍ଯ ଭୀ ଗୌରତଲବ ହୈ। ସୁମେର ଔର ଅକ୍କାଦୀ ମୂଲ ସେ ଉଠ କର ହୀ ବାଲ ଶବ୍ଦ ଫ଼ାରସୀ ମେଂ ଭୀ ଦାଖ଼ିଲ ହୁଆ। ବାଲା ଐ ତାକ଼ କା ଅର୍ଥ ହୈ କିସୀ ଚୀଜ଼ କୋ ଊପର ରଖ ଦେନା। ବାଲାନଶୀଂ କା ଅର୍ଥ ହୋତା ହୈ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ, ସର୍ବୋଚ୍ଚ, ସର୍ବୋତ୍ତମ। ମରାଠୀ ମେଂ କହୀ ହୁଈ ବାତ, ଉଲ୍ଲେଖ, ଜ଼ିକ଼୍ର, ଚର୍ଚା କେ ଲିଏ ଫ଼ାରସୀ କେ ମଜ଼କ଼ୂର ଶବ୍ଦ କା ଖୂବ ପ୍ରଯୋଗ ହୋତା ହୈ। ଉର୍ଦୂ ମେଂ ମଜ଼କ଼ୂରେ-ବାଲା ଟର୍ମ କା ପ୍ରଯୋଗ 'ଉପରୋକ୍ତ' ଯାନୀ ଊପର ଲିଖୀ ହୁଈ ବାତ କୀ ତର୍ଜ଼ ପର କିଯା ଜାତା ହୈ। ପ୍ରାଚୀନ ଭାରୋପୀଯ ଭାଷା ପରିବାର କୀ 'ଭ' ଧ୍ବନି ଫାରସୀ, ଈରାନୀ ସମେତ ସେମିଟିକ ଭାଷାଓଂ ମେଂ ଜାକର 'ବ' ମେଂ ବଦଲତୀ ରହୀ ହୈ। ସଂସ୍କୃତ କେ ଭର୍ଗ ମେଂ ଭୀ ଊଁଚାଈ କା ଭାବ ହୈ। ଇସକା ଫାରସୀ ରୂପ ବୁର୍ଜ ହୋତା ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ମୀନାର ଯା ଊଂଚା ଗୁମ୍ବଦ ହୈ। ବୁର୍ଜ କା huangshan ହୀ ଯୂରୋପୀଯ ଭାଷାଓଂ ମେଂ ବର୍ଗ, ବରୋ ମେଂ ରୂପାଂତର ହୋତା ହୈ। କଈ ସ୍ଥାନ ନାମୋଂ ମେଂ ଯହ ଜୁଡ଼ା ନଜର ଆତା ହୈ। ପ୍ରାଚୀନ ମନୁଷ୍ଯ କୀ ଶବ୍ଦାବଲୀ ଔର ଉସକୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା କା ବିକାସ ପ୍ରକୃତି କେ ଅଧ୍ଯଯନ ସେ ହୀ ହୁଆ ଥା। ପ୍ରାଯଃ ଊଁଚାଈ କୋ ଇଂଗିତ କରନେବାଲେ ଶବ୍ଦୋଂ କା ମୂଲାର୍ଥ ରୋଶନୀ, ଚମକ, ଦୀପ୍ତି ଥା। ପ୍ରକାଶମାନ ବସ୍ତୁ କେ ରୂପ ମେଂ ମନୁଷ୍ଯ ନେ ଆସମାନ ମେଂ ଚମକତେ ଖଗୋଲୀଯ ପିଣ୍ଡୋଂ କୋ ହୀ ଦେଖା ଥା। ପୂର୍ବ ବୈଦିକ ଭାଷାଓଂ ମେଂ 'ଭା' ଧ୍ବନି ମେଂ ଇସୀଲିଏ ଊଂଚାଈ କେ ସାଥ ଚମକ, କାଂତି କା ଭାବ ଭୀ ନିହିତ ହୈ। ସଂସ୍କୃତ କେ ଭର୍ଗସ୍ ମେଂ ଏକ ସାଥ ଚମକ, ପ୍ରକାଶ, ଭବ୍ଯତା କା ଭାବ ନିହିତ ହୈ। The Nostratic macrofamily: a study in distant linguistic relationship ପୁସ୍ତକ ମେଂ ଏଲନ ବୋମ୍ହାର୍ଡ, ଜୗନ ସୀ କର୍ନ୍ସ ନେ ବିଭିନ୍ନ ଭାଷା ପରିବାରୋଂ ମେଂ ପ୍ରକାଶ ଔର ଊଂଚାଈ ସଂବଂଧୀ ସମାନତା ଦର୍ଶାନେବାଲେ କଈ ଶବ୍ଦ ଏକ ସାଥ ରଖେ ହୈଂ। ପ୍ରୋଟୋ ଏଫ୍ରୋଏଶିଯାଟିକ ଭାଷା ପରିବାର କୀ ଧାତୁଓଂ bal ଔର bel କା ଅର୍ଥ ଭୀ ଯହୀ ହୈ ଔର ପ୍ରୋଟୋ ସେମିଟିକ କେ bala / bale ମେଂ ଭୀ ଯହୀ ଭାବ ହୈ। ସ୍ପଷ୍ଟ ହୈ କି ପ୍ରାଚୀନ ଭାରୋପୀଯ ଧ୍ବନି ଭା ଯହାଂ ବା ମେଂ ବଦଲ ରହା ହୈ। ଗହରାଈ ସେ ଦେଖେଂ ତୋ ଭା ଧ୍ବନି ମେଂ ନିହିତ ଚମକ କା ଭାବ ବିଭା, ବିଭାକର, ଭାସ୍କର ଜୈସେ ଶବ୍ଦୋଂ ମେଂ ସାଫ ହୈ। ତମିଲ-ତେଲୁଗୂ କେ pala pala ମେଂ ଭୀ କାଂତି, ଦୀପ୍ତି, ଚମକ କା ଭାବ ହୈ। ଭା କେ ବା ମେଂ ବଦଲନେ କୀ ମିସାଲ ବଜନ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ହିନ୍ଦୀ କେ ଭାର ଔର ଫାରସୀ କେ ବର ଯା ବାର (ବାରଦାନ, ବାରଦାନା, ବୋରୀ) ସେ ଭୀ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୈ। ଧ୍ଯାନ ଦେଂ, ବହୁତ ମହୀନ ଅର୍ଥ ମେଂ ଯହାଂ ଭୀ ଊଁଚାଈ କା ଭାବ ହୈ। ଜିସେ ଊପର ଉଠାଯା ଜାଏ, ବହୀ ଭାର ହୈ। ଅଂଗ୍ରେଜୀ କେ ବର୍ଡନ ମେଂ ଯହୀ ବାର ଛୁପା ହୁଆ ହୈ। ଐସେ ଅନେକ ଉଦାହରଣ ହୈଂ। ରୂସ କୀ ବୋଲ୍ଶେବିକ କ୍ରାଂତି ଦୁନିଯା ମେଂ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୈ। ବୋଲ୍ଶେବିକ କା ଶାବ୍ଦିକ ଅର୍ଥ ହୁଆ ବହୁସଂଖ୍ଯକ। ମଗର ଇସମେଂ ଭୀ ବାଲ ଯାନୀ ସର୍ବଶକ୍ତିମାନ କୀ ମହିମା ନଜର ଆ ରହୀ ହୈ। ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Tuesday, March 5, 2013 ନ୍ଦୀ କୀ ପ୍ରଚଲିତ ଶବ୍ଦାବଲୀ ମେଂ 'ବର୍ତାବ' ଶବ୍ଦ କା ଶୁମାର ଭୀ ହୈ। ବ୍ଯବହାର, ଢଂଗ, ଆଚରଣ ଯା ଶୈଲୀ କେ ସଂଦର୍ଭ ମେଂ ଇସ ଶବ୍ଦ କା ପ୍ରଯୋଗ ହୋତା ହୈ ମସଲନ- "ଉନକେ ବର୍ତାବ କୋ ସହୀ ନହୀଂ କହା ଜା ସକତା"। ହିନ୍ଦୀ ଶବ୍ଦକୋଶୋଂ ମେଂ ହାଲାଁକି ବର୍ତାବ କୀ ବର୍ତନୀ 'ବରତାବ' ବତାଈ ଗଈ ହୈ ମଗର ଅବ ଆମ ଚଲନ ବର୍ତାବ କା ହୀ ହୈ। ବର୍ତାବ କେ ମୂଲ ମେଂ ସଂସ୍କୃତ 'ବର୍ତନ' ହୈ ଜିସମେଂ ଘୂମନା, ଫିରନା, ଜୀନେ କା ଢଂଗ ଯା ବ୍ଯବହାର ଆଦି ଆଶଯ ହୈ। ବର୍ତନ କେ ମୂଲ ମେଂ ବୈଦିକ ଧାତୁ 'ବୃତ' ହୈ। ଇସମେଂ ଭୀ ମୂଲତଃ ଘୂମନା, ଫିରନା, ଘେରା, ଗୋଲ, ଟିକେ ରହନା, ହୋନା, ଦଶା ଯା ପରିସ୍ଥିତି ଆଦି ଭାବ ହୈଂ। 'ବୃତ' ସେ ବନେ 'ବୃତ୍ତ' ମେଂ ଘେରା ଯା ଗୋଲାଈ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୈ। ଆଚରଣ, ସ୍ବଭାବ କେ ସଂଦର୍ଭ ମେଂ 'ବୃତ୍ତି' ଶବ୍ଦ କା ପ୍ରଯୋଗ ଭୀ ହମ କରତେ ହୈଂ ଜୈସେ-"ବହ ଅଚ୍ଛୀ ବୃତ୍ତି କା ବ୍ଯକ୍ତି ହୈ।"। ଆଚରଣ ଦରଅସଲ କ୍ଯା ହୈ? ଇସମେଂ 'ଚରଣ' ହୈ ଜୋ ଚଲତେ ହୈଂ। ଚରଣ ଜୋ କରତେ ହୈଂ, ବହୀ ଚଲନ ହୈ ଅର୍ଥାତ 'ଚାଲ-ଚଲନ' ହୀ ଆଚରଣ ହୈ। ବର୍ତନ ମେଂ ନିହିତ ଘୂମନା, ଫିରନା, ଜୀନେ କା ଢଂଗ ଯା ବ୍ଯବହାର ସମ୍ବନ୍ଧୀ ଜୋ ଆଶଯ ହୈଂ ବେ 'ବୃତ' ମେଂ ନିହିତ ଘୂମନେ-ଫିରନେ କେ ଭାବ ସେ ଜୁଡ଼େ ହୈଂ। ବ୍ଯକ୍ତିତ୍ବ ଘୂମନେ-ଫିରନେ ସେ ହୀ ବନତା ହୈ। ବିଚାର ଭୀ ଇସସେ ହୀ ବନତେ ହୈଂ ଔର ଆଚରଣ ଭୀ। ଧ୍ଯାନ ରହେ ବିଚାର ମେଂ ଭୀ 'ଚର' ଯାନୀ ଗତି କା ଭାବ ହୈ। ମାନସିକ ବିଚରଣ ସେ ହୀ ବିଚାର ବନତେ ହୈଂ। ବର୍ତନ ମେଂ ଭୀ ଯହୀ ସବ ହୈ। 'ବୃତ୍ତି' କା ଏକ ଅର୍ଥ ଜୀବିକା ଭୀ ହୈ ଔର ଦୂସରା ଅର୍ଥ ଆଚରଣ ଭୀ। ଜୀବିକା କେ ଲିଏ ଭୀ ଘୂମନା ପଡ଼ତା ହୈ, ଗତିଶୀଲ ରହନା ପଡ଼ତା ହୈ ଇସୀଲିଏ ବୃତ୍ତି କା ଏକ ଅର୍ଥ ଆଜୀବିକା ହୈ ଔର ଦୂସରା ଅର୍ଥ ଆଚରଣ। 'ବର୍ତ' ମେଂ ଘୂମନେ କା ଭାବ ଏକ ଅଲଗ ଢଂଗ ସେ ଯାତ୍ରା କରତା ହୁଆ 'ବର୍ତିକା' ଜୈସା ଶବ୍ଦ ବନାତା ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ଦୀଯେ କୀ ବାତୀ। କପାସ କୋ ଜବ ଉଂଗଲିଯୋଂ କେ ଜ଼ରିଯେ ଘୁମାଯା ଜାତା ହୈ, ଉସକା ବର୍ତନ କିଯା ଜାତା ହୈ ତୋ ବର୍ତିକା ବନତୀ ହୈ। ସଂସ୍କୃତ ମେଂ ଇସକେ ଲିଏ 'ବର୍ତୀ' ଯା 'ବର୍ତି' ଶବ୍ଦ ଭୀ ହୈଂ। ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଇସସେ ହୀ 'ବତ୍ତୀ' ଯା ବାତୀ ଜୈସେ ଶବ୍ଦୋଂ କା ନିର୍ମାଣ ହୋତା ହୈ। କପାସ କେ ବର୍ତନ ସେ ହୀ ଧାଗା ବନତା ହୈ ଜିସେ ସୂତ କହତେ ହୈଂ ଜିସକା ମୂଲ ସୂତ୍ର ହୈ। ଆର୍ଯ ଭାଷାଓଂ ମେଂ ବ ଧ୍ବନି ବ ମେଂ ବଦଲତୀ ହୈ। ବର୍ତି > ବତ୍ତୀ ହୋତା ହୈ। ମରାଠୀ ମେଂ ବର୍ତିକା > ବଟ୍ଟିକା > ବଟ୍ଟିଆ > ବାଟ ବନତା ହୈ। 'ବାଟ ଲଗନା' ଆଜ ଲୋକପ୍ରିଯ ମୁହାବରା ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ କିସୀ ଚୀଜ଼ କୋ ନଷ୍ଟ କର ଦେନା। ମୂଲ ଭାବ ହୈ ଜଲ କର ନଷ୍ଟ ହୋନା। ଦୀଯେ କୀ ବତ୍ତୀ ଜଲ କର ନଷ୍ଟ ହୀ ହୋତୀ ହୈ। ଦୂସରୀ ଓର କିସୀ ଚୀଜ଼ କୋ ଜଲାନେ କେ ଲିଏ ଉସେ ବତ୍ତୀ ଛୁଆଈ ଜାତୀ ହୈ। ହିନ୍ଦୀ ମେଂ 'ବତ୍ତୀ ଦେନା' ମୁହାବରା ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ଭୀ ନଷ୍ଟ କରନା ହୀ ହୈ। ବର୍ତନ ମେଂ ଗତି କେ ସାଥ ସାଥ ସ୍ଥିରତା ଯା ଠହରାବ ଭୀ ହୈ। ଘୁମାବ, ବୃତ୍ତ ଗତି ସେ ବର୍ତନ ମେଂ ଭୀ ଗତି କା ଆଶଯ ବ୍ଯାପକ ରୂପ ଲେତା ହୈ ଔର ଇସମେଂ ଚାଲ-ଢାଲ, ବୋଲ-ଚାଲ, ହାବ-ଭାବ କା ସମାବେଶ ହୋତା ହୈ। ଲଗାତାର 'ବର୍ତନ' କେ ବାଦ ହୀ କୋଈ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୁଣ ବୃତ୍ତି କେ ରୂପ ମେଂ ସ୍ଥିର ହୋତା ହୈ। ବେତନ କେ ରୂପ ମେଂ ବୃତ୍ତି ମେଂ ଭୀ ଯହୀ ସ୍ଥିରତା ହୈ। ପ୍ରତିଦିନ, ପ୍ରତିମାହ ଯା ପ୍ରତିବର୍ଷ ଦିଯା ଜାନେ ବାଲା ତଯଶୁଦା ମେହନତାନା। ବୃତ୍ତି ମେଂ ହୀ ବ୍ଯବସାଯ, ରୋଜ଼ଗାର ଯା ପେଶା କା ଭାବ ଭୀ ଆ ଗଯା। ରସୋଈ ମେଂ କାମ ଆନେ ବାଲେ ପାତ୍ର ଗୋଲ ହୋତେ ହୈଂ। ଯେ ବରତନ କହଲାତେ ହୈଂ। ଯହ ଭୀ ବର୍ତନ ସେ ବନା ଶବ୍ଦ ହୈ। ବର୍ତନ ମେଂ ହିନ୍ଦୀ କା ଆବ ପ୍ରତ୍ଯଯ ଲଗନେ ସେ ବର୍ତାବ ଶବ୍ଦ ବନତା ହୈ ଜିସମେଂ ଉସୀ ଢଂଗ ସେ ଆଚରଣ ଯା ବ୍ଯବହାର କୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ସ୍ଥାପିତ ହୋତୀ ହୈ ଜିସକୀ ଊପର ବ୍ଯାଖ୍ଯା କୀ ଗଈ ହୈ। ବର୍ତନ ସେ 'ବରତନା' କ୍ରିଯା ଭୀ ବନତୀ ହୈ। ବରତନେ କା ଭାବ ହୀ ଦରଅସଲ ବର୍ତାବ ହୈ। କିନ୍ହୀଂ ଲୋଗୋଂ କେ କିଏ ଜାନେ ବାଲେ ବ୍ଯବହାର, କିନ୍ହୀ ବସ୍ତୁଓଂ କେ ଉପଯୋଗ କେ ତରୀକେ କୋ ବରତାବ କହତେ ହୈଂ। ହମାରେ ହାବ-ଭାବ, ବୋଲ-ଚାଲ ଔର ଅନ୍ଯ କ୍ରିଯାଏଁ ଜିନକେ ଜ଼ରିଯେ ହମ ଲୋକ କେ ସମ୍ପର୍କ ମେଂ ଆତେ ହୈଂ, ବରତାବ କେ ଦାଯରେ ମେଂ ଆତୀ ହୈଂ। ଆଚରଣ ଶବ୍ଦ ବର୍ତାବ କୀ ତୁଲନା ମେଂ ଜ୍ଯାଦା ବ୍ଯାପକ ହୈ। ଜୈସା ଊପର କହା ଜା ଚୁକା ହୈ କି ଆଚରଣ ମେଂ 'ଚଲନା' ଯାନୀ 'ଚର' କ୍ରିଯା ପ୍ରମୁଖ ହୈ। ଆ+ଚରଣ ଯାନୀ ଚଲ କର ପହୁଁଚନା, ଯହ ରୂଢ଼ ଅର୍ଥ ହୁଆ। ଚରିତ୍ର ମେଂ ଭୀ ଯହୀ 'ଚର' ହୈ। ପରିନିଷ୍ଠିତ ଭାଷା ମେଂ ଇସମେଂ ନିହିତ 'ଚଲ କର ପହୁଁଚନା' ବାଲେ ଭାବ କା ବିସ୍ତାର କିସୀ କାମ କୋ କରନେ କୀ ଶୈଲୀ ମେଂ ପ୍ରକଟ ହୋତା ହୈ। କହନା, ସୁନନା, ଓଢ଼ନା, ପହନନା ସବ କୁଛ ଇସମେଂ ଆତା ହୈ। 'ଚାଲ ଚଲନ' ମୁହାବରେ ମେଂ ଆଚରଣ କେ ତମାମ ଭାବ ହୈଂ। ବୋଲ-ଚାଲ, ହାବ-ଭାବ ସବ କୁଛ। ଆଚରଣ ଯା ବର୍ତାବ କେ ଲିଏ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ 'ବ୍ଯବହାର' ଶବ୍ଦ କା ପ୍ରଯୋଗ ଖୂବ ହୋତା ହୈ ଜୋ ଆପଟେ କୋଶ କେ ମୁତାବିକ ବି + ଅବ + ହୃ କେ ମେଲ ସେ ବନା ହୈ। ସଂସ୍କୃତ କୀ 'ହୃ' ଧାତୁ ମେଂ ଗ୍ରହଣ କରନା, ଲେନା, ପ୍ରାପ୍ତ କରନା, ଢୋନା, ନିକଟ ଲାନା, ପକଡ଼ନା, ଖିଂଚାବ ଯା ଆକର୍ଷଣ, ହରଣ ଜୈସେ ଭାବ ହୈଂ। ସଂସ୍କୃତ-ହିନ୍ଦୀ କେ 'ଅବ' ଉପସର୍ଗ କୀ ଅନେକ ଅର୍ଥଛଟାଏଁ ହୈଂ ଜିନମେଂ ଏକ ବ୍ଯାପ୍ତି ଭୀ ହୈ। ଇସ ତରହ 'ବି' ଉପସର୍ଗ କେ ଅନେକ ଅର୍ଥ ଆଯାମୋଂ ମେଂ କ୍ରମ, ବ୍ଯବସ୍ଥା କା ସମାବେଶ ଭୀ ହୈ। କୁଲ ମିଲା କର ବ୍ଯବହାର ମେଂ କିସୀ କାର୍ଯ କୋ ବ୍ଯବସ୍ଥିତ କରନା। ବାଦ ମେଂ ଇସମେଂ ଆଚରଣ, ବର୍ତାବ, ବ୍ଯାପାର, ଲେନ-ଦେନ, କାର୍ଯବ୍ଯାପାର, ଶିଷ୍ଟାଚାର ଜୈସେ ଅର୍ଥ ଭୀ ଶାମିଲ ହୋ ଗଏ। ବର୍ତାବ କୀ ତୁଲନା ମେଂ ଆଚରଣ ଔର ଜ୍ଯାଦା ବ୍ଯାପକ ହୈ ଔର ଆଚରଣ କୀ ତୁଲନା ମେଂ ବ୍ଯବହାର କା ଦାଯରା ଔର ଭୀ ବିଶାଲ ହୈ। ଆଚରଣ ଔର ବର୍ତାବ ଦୋନୋଂ ହୀ ବ୍ଯବହାର ମେଂ ଶାମିଲ ହୈଂ ମଗର ବ୍ଯବହାର ମେଂ ଶାମିଲ ଲେନ-ଦେନ, ବ୍ଯାପାର ଜୈସୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ଇନ ଦୋନୋଂ ଶବ୍ଦୋଂ ମେଂ ନହୀଂ ହୈ। ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Friday, March 1, 2013 ମୂଚେ ଭାରତୀଯ ଉପମହାଦ୍ବୀପ ମେଂ 'ଦାରା' ନାମ ଶକ୍ତି କା ପ୍ରତୀକ ମାନା ଜାତା ହୈ। ପଶ୍ଚିମ ମେଂ ପେଶାବର ସେ ଲେକର ପୂର୍ବ ମେଂ ପୂର୍ଣିଯା ତକ 'ଦାରା' ନାମଧାରୀ ଲୋଗ ମିଲ ଜାଏଁଗେ ଜୈସେ ହିନ୍ଦୁଓଂ ମେଂ ଦାରା କେ ସାଥ 'ସିଂହ' କା ପ୍ରତ୍ଯଯ ଜୋଡ଼ କର ଦାରାସିଂହ ଜୈସା ପ୍ରଭାବୀ ନାମ ବନା ଲିଯା ଜାତା ହୈ ବହୀଂ ମୁସ୍ଲିମୋଂ ମେଂ 'ଖାନ' ଯା 'ଅଲୀ' ଜୈସେ ପ୍ରତ୍ଯଯୋଂ କେ ସାଥ ଦାରାଖ଼ାନ ଯା ଦାରାଅଲୀ ଜୈସେ ନାମ ବନ ଜାତେ ହୈଂ। କହତେ ହୈଂ ଯହ ଖ୍ଯାତ ପହଲବାନ, ଅଭିନେତା ଦାରାସିଂହ କେ ନାମ କା ପ୍ରଭାବ ହୈ କି 'ଦାରା' ନାମ କେ ସାଥ ତାକ଼ତ ଜୁଡ଼ ଗଈ। ଚଲିଏ ମାନ ଲିଯା। ଇସମେଂ କୋଈ ଦୋ ରାଯ ନହୀଂ କି ପାଁଚବେ-ଛଠେ ଦଶକ ମେଂ ଉନକେ ନାମ କା ବୋ ଜ଼ହୂରା ଥା କି ବେ ଏକ ଚଲତୀ-ଫିରତୀ କିଂବଦଂତୀ ବନ ଗଏ ଥେ। ଉନକା ନାମ ମୁହାବରେ କୀ ତରହ ଇସ୍ତେମାଲ ହୋନେ ଲଗା ଔର କହାବତେଂ ତକ ଚଲ ପଡ଼ୀଂ। ସବାଲ ଯହ ହୈ କି ବୋ 'ଦାରା' କୌନ ଥା ଜିସସେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋକର ଦାରାସିଂହ କେ ପିତା ନେ ଅପନେ ବେଟେ କା ନାମ ରଖା ଔର ଇସ ନାମ କେ ମାଯନେ କ୍ଯା ହୈଂ ? ଶବ୍ଦୋଂ କା ସଫ଼ର ମେଂ ଅକ଼୍ସର ଇତିହାସ ମେଂ ଗୋତେ ଲଗାନେ କୀ ନୌବତ ଆ ଜାତୀ ହୈ। ଇତିହାସ ମେଂ ଐସେ କ଼ିରଦାର ଯା ପ୍ରତୀକ ମଶହୂର ହୋ ଜାତେ ହୈଂ ଜିନକୀ ଖୂବିଯାଁ ମନୁଷ୍ଯ ଖୁଦ ମେଂ ଦେଖନା ଚାହତା ହୈ। ନତୀଜତନ ବେ ଲୋଗ ପ୍ରତୀକ / ସଂଜ୍ଞା-ନାମ ମେଂ ବଦଲ ଜାତେ ହୈଂ। ଲୋଗ ଅପନୀ ସଂତାନୋଂ, ନାଯକ-ନାଯିକାଓଂ କୋ ଉନ ନାମୋଂ ସେ ବୁଲାନେ ଲଗତେ ହୈଂ। ଐସା ଜ୍ଯାଦାତର ପୁରୁଷବାଚୀ ନାମୋଂ କେ ସାଥ ହୀ ହୋତା ହୈ। ଉଦାହରଣ କଈ ହୈଂ ଜୈସେ ରାମ ( ରାମଦଯାଲ, ରାମକୃପାଲ, ରାମନରେଶ, ଆଯାରାମ, ଗଯାରାମ ଆଦି), କୃଷ୍ଣ (ରାମକୃଷ୍ଣ, ହରିକୃଷ୍ଣ, ରାମକିଶନ ଆଦି), ବହାଦୁର (ବୀରବହାଦୁର, ରାମବହାଦୁର), ସିଂହ (ରାମସିଂହ, ବୀରସିଂହ, ବହାଦୁରସିଂହ) ଆଦି କଈ ନାମ ହୈଂ। ଇସୀ କଡ଼ୀ ମେଂ ଦାରା କା ନାମ ଭୀ ଆତା ହୈ ଜୋ ଈରାନ କେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହଖାମନୀ ବଂଶ କେ ସଂସ୍ଥାପକ ସାଇରସ ପ୍ରଥମ ଜିତନା ହୀ ମହାନ, ବୀର ଔର ମହତ୍ବାକାଂକ୍ଷୀ ନରେଶ ଥା। ଇସ ରାଜବଂଶ କା ଚୌଥା ଶାସକ ଥା। ଦରହକ଼ୀକ଼ତ ହମ ଜିସ ଦାରା କୀ ବାତ କର ରହେ ହୈଂ, ବହ ଇତିହାସ ମେଂ ଡେରିଯସ ପ୍ରଥମ କେ ନାମ ସେ ଜାନା ଜାତା ହୈ। ଫ଼ାରସ କେ ଇତିହାସ ମେଂ ଦୋ ସାଇରସ ଔର ତୀନ ଡେରିଯସ ହୁଏ ହୈଂ। ଯୂଁ ତୋ ତୀନୋଂ ହୀ ଡେରିଯସ ବୀର, ଲଡ଼ାକେ ଥେ ମଗର ଇତିହାସ ମେଂ ଦାରା କେ ନାମ ସେ ଜୋ ଡେରିଯସ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୋ ଗଯା ବହ ଚୌଥା ହଖାମନୀ ଶାସକ ଡେରିଯସ ପ୍ରଥମ ( 521- 486 ) ହୀ ଥା। ଇତିହାସ ମେଂ ଫ଼ାରସ କେ ହଖ଼ାମନୀ ବଂଶ କୋ ହୀ ଭାରତ ପର ଚଢ଼ାଈ କରନେ ବାଲା ପହଲା ବିଦେଶୀ ବଂଶ ମାନା ଜାତା ହୈ। ଇସ ବଂଶ କେ ସଂସ୍ଥାପକ ସାଇରସ ନେ 551-530 କେ ବୀଚ ଅପନା ସାମ୍ରାଜ୍ଯ ପେଶାବର ସେ ଲେକର ଗ୍ରୀସ ତକ ଫୈଲା ଲିଯା ଥା। ଡେରିଯସ କା ପିତା ବିଷ୍ତାସ୍ପହ୍ଯ ଭୀ ହଖାମନୀ ରାଜବଂଶ କା କ୍ଷତ୍ରପ ଥା। ସମଝା ଜାତା ହୈ କି ଉସନେ ସାଇରସ କେ ଅଧୀନ ଭୀ କାମ କିଯା ଥା। ବହରହାଲ, ଡେରିଯସ ନେ ସାଇରସ ମହାନ କୀ ଆନ, ବାନ ଔର ଶାନ କୋ କାଯମ ରଖା ଥା ଇସୀଲିଏ ଉସକେ ଜୀବନକାଲ ମେଂ ହୀ ଉସେ ଭୀ ଡେରିଯସ ମହାନ କହା ଜାନେ ଲଗା ଥା। ହଖାମନୀ ବଂଶ କୀ ରାଜଧାନୀ ପର୍ସେପୋଲିସ କେ ଶିଲାଲେଖୋଂ ପର ଐସା ହୀ ଦର୍ଜ ହୈ। ପୁରାତତ୍ବ ପର୍ଯଟନ କେ ଲିଏ ମଶହୂର ପର୍ସେପୋଲିସ ଶହର ଡେରିଯସ କୀ ରାଜଧାନୀ ହୁଆ କରତା ଥା। ଐସା ମାନା ଜାତା ହୈ କି ଯହ ଶହର ଉସନେ ହୀ ବସାଯା ଥା। ପର୍ସେପୋଲିସ କା ଅର୍ଥ ହୁଆ ପରଶିଯନୋଂ କା ଶହର। ଧ୍ଯାନ ରହେ ଈରାନ କା ପୁରାନା ନାମ ଫ଼ାରସ ଥା ଜିସକେ ମୂଲ ମେଂ ଅବେସ୍ତା କା ପାର୍ଶ (ସଂସ୍କୃତ କା ପର୍ଶୁ) ଶବ୍ଦ ଥା। ପାର୍ଶ ସେ ହୀ ଫ଼ାରସ ବନା। ଗ୍ରୀକ ସଂଦର୍ଭୋଂ ମେଂ ଇସେ ପର୍ଶିଯା କହା ଗଯା। ଗ୍ରୀକ ଭାଷା କେ ପୋଲିସ ପ୍ରତ୍ଯଯ କା ଅର୍ଥ ବହୀ ହୋତା ହୈ ଜୋ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ପୁର ଯା ପୁରୀ କା ହୋତା ହୈ। ଇସ ତରହ ପର୍ସେପୋଲିସ କା ଅର୍ଥ ହୁଆ ପର୍ଶୁପୁରୀ ଅର୍ଥାତ ପାରସିକୋଂ କୀ ରାଜଧାନୀ ହୁଆ। ପ୍ରାଚୀନ ଫ଼ାରସବାସୀ ଅଗ୍ନିପୂଜକ ଥେ। ଭାରତ କେ ପାରସୀ ଉନ୍ହେଂ କେ ବଂଶଜ ହୈଂ। ଇସ୍ଲାମ କୀ ଆଂଧୀ ମେଂ ଉଜଡ଼ କର ବେ ଭାରତ ଆ ବସେ, ଫ଼ାରସ କେ ପାରସୀ ମୁସଲମାନ ହୋତେ ଚଲେ ଗଏ। ଦାରା କା ମୂଲ ଦରଅସଲ ଡେରିଯସ ଭୀ ନହୀଂ ହୈ। ପର୍ସେପୋଲିସ କେ ଶିଲାଲେଖ କେ ମୁତାବିକ ଉସକା ଶୁଦ୍ଧ ପାରସିକ ଉଚ୍ଚାରଣ ଦାରଯବୌଷ ହୈ। ଶିଲାଲେଖ ମେଂ ଦର୍ଜ଼ କୀଲାକ୍ଷର ଲିପି ବାଲେ ମଜ଼ମୂନ କା ରୋମନ ଔର ଦେବନାଗରୀ ଉଚ୍ଚାର ଇସ ତରହ ହୈ- Dârayavauš ଦାରଯବୌଷ xšâyathiya କ୍ଷାଯଥିଯ vazraka ବଜ୍ରକ xšâyathiya କ୍ଷାଯଥିଯ xšâyâthiânâm କ୍ଷାଯଥିଯାନାମ xšâyathiya କ୍ଷାଯଥିଯ dahyunâm ଦହ୍ଯୁନାମ Vištâspahya ବିଷ୍ତାସ୍ପହ୍ଯ Haxâmanišiya ପୁଶ puça ହକ୍ଷ୍ମନିଷିଯ hya ହ୍ଯ imam ଇମମ taçaram ତଶରାମ akunauš ଅକୌନଷ। ଇସକା ଅର୍ଥ ହୈ- "ଯହ ପ୍ରାସାଦ ହଖାମନୀ ବଂଶ କେ ବିସ୍ତାଷ୍ପହ୍ଯ କେ ପୁତ୍ର ଔର ମହାରାଜ, ରାଜାଧିରାଜ, ରାଜ୍ଯାଧିପତି ଦାରଯବୌଷ କେ ଦ୍ବାରା ବନବାଯା ଗଯା ହୈ"। ବିଦ୍ବାନୋଂ ନେ ଇସେ ପହଲବୀ କା ପ୍ରାଚୀନ ରୂପ ବତାଯା ହୈ ଜୋ ଅବେସ୍ତା କେ କ଼ରୀବ ଥୀ। ଅବେସ୍ତା କୋ ସଂସ୍କୃତ କୀ ମୌସେରୀ ବହନ ସମଝା ଜାତା ହୈ। ଯହ ସମଝନା ଆସାନ ହୈ କି ଅବେସ୍ତା କେ ଦାରଯବୌଷ କା ହୀ ଗ୍ରୀକ ରୂପ ଡେରିଯସ ହୁଆ ହୋଗା। ଗ୍ରୀକ ଇତିହାସକାର ହେରିଯୋଡୋଟସ କେ ଉଲ୍ଲେଖୋଂ ସେ ଯହୀ ରୂପ ପ୍ରଚଲିତ ହୁଆ। ଇସୀ ତରହ ବର୍ଣସଂକୋଚ କେ ସାଥ ଦାରଯବୌଷ କା ପରବର୍ତୀ ରୂପ ଦାରା ହୁଆ। ଦାରଯବୋଷ କେ ରୂପାନ୍ତର କୀ ଦୋ ଦିଶାଏଁ ରହୀଂ। ଦାରଯବୌଷ > ଦାରଯବଶ >ଦାରଯସ > ଦାରା (ଫ଼ାରସୀ) > ଡେରିଯସ (ଗ୍ରୀକ) । ପଶ୍ଚିମ କୀ ଓର ଯହ ଡେରିଯସ ହୁଆ ଜବକି ପୂର୍ବ କୀ ଓର ଇସକା ରୂପାନ୍ତର ଦାରା ହୁଆ। ଦରଅସଲ କା ଦାରା ରୂପ ହୀ ଅବ ବ୍ଯାବହାରିକ ତୌର ପର ପ୍ରଚଲନ ମେଂ ହୈ। ଈରାନ, ଅଫ଼ଗ଼ାନିସ୍ତାନ, ପାକିସ୍ତାନ, ଭାରତ, ବାଂଗ୍ଲାଦେଶ ଆଦି ମେଂ ଦାରା କଈ ନାମୋଂ ମେଂ ମୌଜୂଦ ହୈ ଜୈସେ- ଦାରାବଖ୍ତ, ଦାରାଅଲୀ, ଦାରାଖାନ, ବୀରଦାରା, ଦାରା ଶୁକୋହ, ଦାରାପ୍ରସାଦ, ଦାରାନାଥ, ଦାରାସିଂହ ଆଦି। ଦାରାଯବୌଷ କୀ ପୂର୍ବ ମେଂ ଦାରା କେ ନାମ ସେ ପ୍ରସିଦ୍ଧୀ କୀ ବଡ଼ୀ ବଜହ ଉସକେ ପଂଜାବ ଔର ସିଂଧ ଅଭିଯାନୋଂ କୀ କାମଯାବୀ ରହୀ। ବର୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନ କା ପେଶାବର ପ୍ରାନ୍ତ ଦାରା କେ ଆଧିପତ୍ଯ ମେଂ ଥା। ପଶ୍ଚିମ ମେଂ ମିସ୍ର, ଗ୍ରୀସ, ଉତ୍ତର ମେଂ ଆମୂ ଦରିଯା ଔର ପୂର୍ବ ମେଂ ପଂଜାବ-ସିଂଧ ଦାରା କେ ସାମ୍ରାଜ୍ଯ କୀ ସୀମାଏଁ ଥୀଂ। ଯହୀ ଉସ କାଲ କା ଜ୍ଞାତ ବିଶ୍ବ ଭୀ ଥା। ଦେଖତେ ହୈଂ ଦାରା କା, ପ୍ରକାରାନ୍ତର ସେ ଦାରିଯବୌଷ କା ଅର୍ଥ କ୍ଯା ହୈ, ଇସକା ଜନ୍ମସୂତ୍ର କ୍ଯା ହୈ। ଆଜ କୀ ଫ଼ାରସୀ ମେଂ ଦାରା କା ଦାରାବ ରୂପ ଭୀ ମିଲତା ହୈ। ଭାରତ-ଈରାନୀ ଭାଷାଓଂ କେ ଅଧ୍ଯେତା କ୍ରିଶ୍ଚିଯନ ବାର୍ଥୋଲୋମିଏ ନେ (1855-1925) ନେ ଦାରଯବୌଷ କୋ ଅବେସ୍ତା କା ଶବ୍ଦ ମାନା ହୈ ଔର ଇସେ ଜରଥ୍ରୁସ୍ତୀ ଶବ୍ଦାବଲୀ ମେଂ ସ୍ଥାନ ଦିଯା ହୈ। ଇସକା ଅର୍ଥ ହୈ ଧାରଣ କରନେ ବାଲା। ରାଜ୍ଯ କୋ ଧାରଣ କରନା, ପ୍ରଜା କୋ ଧାରଣ କରନା, ଶାସନ କୋ ଧାରଣ କରନା, ନାଯକୋଚିତ ଗୁଣୋଂ କୋ ଧାରଣ କରନା ଔର ସଦ୍ଗୁଣୋଂ କୋ ଧାରଣ କରନା ଇସମେଂ ନିହିତ ହୈ। ଦାରିଯବୌଷ କେ ମୂଲ ମେଂ ପ୍ରୋଟୋ ଭାରୋପୀଯ ଧାତୁ dher ହୈ। ଭାଷାବିଦ୍ ଜୂଲିଯସ ପକୋର୍ନୀ ଇସକା ରିଶ୍ତା ବୈଦିକ ଧାତୁ ଧର୍ ସେ ଜୋଡ଼ତେ ହୈଂ। ଧର୍ ମେଂ ଉଠାନେ, ସମ୍ଭାଲନେ, ଦେଖଭାଲ କରନେ, ଅଂଗୀକାର କରନେ ଜୈସେ ଭାବ ହୈ। ଧାରଣ କରନେ ମେଂ ଯେ ସାରେ ଭାବ ନିହିତ ହୈଂ। ଧର୍ ସେ ସଂସ୍କୃତ, ହିନ୍ଦୀ ବ ଅନ୍ଯ ଭାରତୀଯ ଭାଷାଓଂ କେ ଅନେକ ଶବ୍ଦ ବନେ ହୈଂ। ପୃଥ୍ବୀ କୋ ଧାରିଣୀ କହା ଜାତା ହୈ। ଧରତୀ ମେଂ ଯହୀ ଧର ହୈ। ଆଧାର ଯାନୀ ଟିକାବ, ପଡ଼ାବ, ଫାଊଂଡେଶନ ମେଂ ଭୀ ଯହୀ 'ଧର' ହୈ ଜିସମେଂ ସ୍ଥିରତା ହୈ। ଡୗ ରାମବିଲାସ ଶର୍ମା 'ଧର୍' କେ ଏକ ରୂପ 'ସ୍ଥର' କୀ କଲ୍ପନା କରତେ ହୈଂ। ସଂସ୍କୃତ 'ଦାରୁ', 'ଦ୍ରୁମ', 'ତରୁ', ଗ୍ରୀକ 'ଦ୍ରୁସ', ଅଂଗ୍ରେଜୀ କେ 'ଟ୍ରୀ' ମେଂ ଦରଅସଲ ଧର୍ କେ ରୂପାନ୍ତର 'ଦର୍' ଔର 'ତର୍' ହୈଂ । ଯହ ଭୀ ଦିଲଚସ୍ପ ହୈ କୀ 'ଧର' ମେଂ ନିହିତ ସ୍ଥିରତାମୂଲକ ଧାରଣ କରନେ କେ ଭାବ ସେ ହୀ ଗତିବାଚକ ଧାରା ଶବ୍ଦ ଭୀ ବନତା ହୈ । ଧାରା ବହ ଜୋ ଧାରଣ କରେ, ଅପନେ ସାଥ ଲେ ଜାଏ । ଧର, ଧରା କେ ମୂଲ ମେଂ ଧୃ ଧାତୁ ହୈ । ସ୍ଥିରତା କା ପରମ ପ୍ରତୀକ ଧ୍ରୁବ କା ଜନ୍ମ ଭୀ ଇସୀ ଧୃ ଧାତୁ ସେ ହୁଆ ହୈ । ଦାରଯବୌଷ୍ ସେ ବନେ ଦାରା କା ଅର୍ଥ ହିନ୍ଦୀ ଫ଼ାରସୀ ମେଂ ସର୍ବଶକ୍ତିମାନ, ଭଗବାନ, ରାଜା, ପାଲକ ଆଦି ହୈ। ସ୍ପଷ୍ଟ ହୈ କି ତାକ଼ତ, ବୀରତା ଆଦି କେ ପର୍ଯାଯ କେ ରୂପ ମେଂ ଦାରା ନାମ ଡେରିଯସ ଅର୍ଥାତ ଦାରଯବୌଷ୍ ସେ ଆ ରହା ହୈ। ଇସକା ପ୍ରଚାର ଅନେକ ଦେଶୋଂ ମେଂ ହୁଆ। ନାଯକୋଚିତ ନାମକରଣ କୀ ଅଭିଲାଷା ମେଂ ଅନେକ ଦାରା ସାମନେ ଆଏ ମଗର ଭାରତ ମେଂ ତୋ ପଂଜାବ କେ ଦାରାସିଂହ କୀ ଖ୍ଯାତି ନେ ଡେରିଯସ ଦ ଗ୍ରେଟ କୋ ଭୀ ପଛାଡ଼ ଦିଯା। ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Monday, February 25, 2013 ନିଯାଭର ମେଂ ପ୍ରଚଲିତ ମୁହାବରୋଂ-କହାବତୋଂ ମେଂ ଶାସକୋଂ ଯା ପ୍ରଭାବଶାଲୀ ଲୋଗୋଂ କା ଅତ୍ଯାଚାରୀ, ସନକୀ ଚରିତ୍ର ଭୀ ଝଲକତା ହୈ। ଐସେ କ଼ିରଦାରୋଂ ମେଂ ରାବଣ, କଂସ, ନୀରୋ ଯା ତୁଗ଼ଲକ ଜୈସେ ନାମ ସ୍ପଷ୍ଟ ପହଚାନେ ଜା ସକତେ ହୈଂ। କୁଛ ନାମୋଂ କେ ପୀଛେ ନ ତୋ କହାନୀ ନଜ଼ର ଆତୀ ହୈ ନ ହୀ କ଼ିସ୍ସା। ଐସା ହୀ ଏକ ନାମ ହୈ ଦକ଼ିଯାନୂସ ଜୋ ସିର୍ଫ଼ ଏକ ସଂଜ୍ଞା ଭର ନହୀଂ ବଲ୍କି ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରୋମନ ସମ୍ରାଟ ଥା। ଆଜ କେ ତୁର୍କୀ ଔର ପ୍ରାଚୀନ ଅନାତୋଲିଯା କା ଇଫ଼େସସ ଶହର ଇସକେ ରାଜ୍ଯ ମେଂ ଶାମିଲ ଥା। ଅଂଧବିଶ୍ବାସୀ ଯା ପୁରାନୀ ସୋଚ ବାଲେ ବ୍ଯକ୍ତି କୋ ଦକ଼ିଯାନୂସ କହତେ ହୈଂ। ବୋଲଚାଲ କୀ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଯହ ଶବ୍ଦ ଖୂବ ପ୍ରଚଲିତ ହୈ। ଇସୀ ତରହ ଦକିଯାନୂସୀ ଶବ୍ଦ କେ ତହତ ପୁରାନୀ ସୋଚ ବାଲା, ରୂଢ଼ୀବାଦୀ ଔର ଅଧିକ ଉମ୍ର ବାଲା, କୋଈ ବେକାର, ପୁରାନୀ ଔର ମନହୂସ ଚୀଜ଼ ଯା ପୁରାତନପଂଥୀ ବିଚାରଧାରା ଆତୀ ହୈ। ମସଲନ ଦକ଼ିଯାନୂସୀ ଲୋଗ, ଦକ଼ିଯାନୂସୀ ବାତେଂ, ଦକ଼ିଯାନୂସୀ ଚୀଜ଼େ। ଅରବୀ-ଫ଼ାରସୀ ମେଂ ଦକ଼ିଯାନୂସ ଶବ୍ଦ କା ସହୀ ରୂପ ଦକ଼୍ଯାନୂସ ହୈ। ହିନ୍ଦୀ-ଫ଼ାରସୀ କେ କୋଶୋଂ ମେଂ ଅବ୍ବଲ ତୋ ଦକ଼ିଯାନୂସ କେ ସଂଦର୍ଭ ମେଂ ଜ୍ଯାଦା ଜାନକାରିଯାଁ ନହୀଂ ମିଲତୀଂ। କୁଛ କୋଶୋଂ ମେଂ ତୋ ଇସକା ସଂଦର୍ଭ ବତୌର ରୋମନ ଶାସକ ଭୀ ନହୀଂ ମିଲତା ଔର କହୀଂ ପର ଉସକେ ଅତ୍ଯାଚାରୀ ସମ୍ରାଟ ହୋନେ ଜିତନୀ ହୀ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଜାନକାରୀ ମିଲତୀ ହୈ। ଗ୍ରୀକ ସଂଦର୍ଭୋଂ ମେଂ ଦକିଯାନୂସ କା ଉଲ୍ଲେଖ ବତୌର ଦେସିଯସ ମିଲତା ହୈ। ପଶ୍ଚିମ ଏଶିଯା କେ ସମାଜ-ସଂସ୍କୃତି ପର ଯହୂଦୀ, ଈସାଈ ଔର ଇସ୍ଲାମ ତୀନୋଂ ଧର୍ମୋଂ କୀ ଗହରୀ ଛାପ ପଡ଼ୀ ହୈ। ଈସାଇଯତ ପର ଯହୂଦୀ ଧର୍ମ କା ଅସର ଔର ଇସ୍ଲାମ ପର ଅପନେ ପୂର୍ବବର୍ତୀ ଯହୂଦୀ ଔର ଈସାଈ ଚିନ୍ତନ କା ଅସର ନଜ଼ର ଆତା ହୈ। ବାଈବଲ କେ ଗୋସ୍ପେଲ ଔର କୁରାନ କେ ସୂରୋଂ (ସୁରହ) କୀ ଅନେକ କଥାଓଂ ମେଂ ସମାନତା ସେ ଯହ ସାବିତ ଭୀ ହୋତା ହୈ। ବାଇବଲ ଔର କୁରାନ ଦୋନୋଂ ମେଂ ହୀ ଥୋଡ଼ୀ ବହୁତ ଭିନ୍ନତା କେ ସାଥ ଦେସିଯସ ଯା ଦକ଼୍ଯାନୂସ କେ ବାରେ ମେଂ ଲଗଭଗ ଏକ ଜୈସୀ ହୀ କହାନୀ ହୈ। ଈସା କେ ଜନ୍ମ କେ ବକ଼୍ତ ପଶ୍ଚିମ ଏଶିଯା ଔର ସମୂଚେ ଯୂରୋପ ମେଂ ମୂର୍ତିପୂଜା କା ହୀ ବୋଲବାଲା ଥା। ଈସା କେ ବାଦ ଭୀ ରୋମନ ସାମ୍ରାଜ୍ଯ ମେଂ ମୂର୍ତିପୂଜା କା ଚଲନ ଥା। କିନ୍ହୀଂ ସଂଦର୍ଭୋଂ ମେଂ ଇତିହାସ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଇସ ନିରଂକୁଶ ସମ୍ରାଟ କୋ 359 ଈପୂ. କା ବତାଯା ଗଯା ହୈ ମଗର ଯହ ଭ୍ରାମକ ହୈ। ଦକ୍ଯାନୂସ ଯାନୀ ଦେସିଯସ କା କାଲ ଈସା କେ କ଼ରୀବ ଢାଈ ସଦୀ ବାଦ କା ହୈ। ରୋମନ ସାମ୍ରାଜ୍ଯ ମେଂ ଶାସକୋଂ କୀ ମୂର୍ତିପୂଜା ସମ୍ବନ୍ଧୀ ସନକ, ଅତ୍ଯାଚାର ଔର ଉତ୍ପୀଡ଼ନ କା ଇତିହାସ ଈସା କେ ସୂଲୀ ପର ଚଢ଼ନେ କେ ବାଦ ସାତବୀଂ ଆଠବୀଂ ସଦୀ ତକ ଭୀ ଜାରୀ ରହା ରହା। ଦେସିଯସ ଯା ଦକ଼୍ଯାନୂସ କା ରିଶ୍ତା ଅନାତୋଲିଯା ସେ ଜୋଡ଼ା ଜାତା ହୈ ଔର ମାନା ଜାତା ହୈ କି ତୁର୍କୀ କେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ତାରସସ ଔର ଇଫ଼େସସ ଶହରୋଂ ପର ଉସକା ଶାସନ ଥା। ଈସାଈ ଧର୍ମ କେ ମହାନ ପ୍ରଚାରକ ସେଂଟ ପୗଲ କା ଜନ୍ମ ତାରସସ ମେଂ ହୀ ହୁଆ ଥା। ମାନା ଜାତା ହୈ କି କି ତାରସସ କା ନାମ ତାର୍କୁ କେ ଆଧାର ପର ପଡ଼ା ହୈ ଜୋ ହିତ୍ତୀ ଭାଷା କା ଶବ୍ଦ ହୈ। ଇସ ଇଲାକେ ମେଂ ବସନେ ବାଲେ ଆଦିଜନ ହିଟ୍ଟାଇଟ ହୀ ଥେ। ତାର୍କୁ ଏକ ଦେବତା ଥା ଜିସକୀ ପୂଜା ହିତ୍ତୀଜନ କରତେ ଥେ। ବୈସେ ଅଧିକାଂଶ ସଂଦର୍ଭୋ ମେଂ ଇଫ଼େସସ ସେ ଇସକା ସମ୍ବନ୍ଧ ଜୋଡ଼ା ଜାତା ହୈ। ଯହ ବହୀ ଇଫ଼େସସ ହୈ ଜହାଁ କା ଆର୍ଟେମିସ କା ମଂଦିର ସାତ ଅଜୂବୋଂ ମେଂ ଗିନା ଜାତା ହୈ। ଅରବ-ଫ଼ାରସୀ ସଂଦର୍ଭୋଂ ମେଂ ଇଫ଼େସସ କୋ ଅଫ଼ସୂସ କହା ଜାତା ହୈ। ଦେସିଯସ ମୂର୍ତିପୂଜା ମେଂ ବିଶ୍ବାସ ରଖତା ଥା। ଉସକା ଶାସନ ବଡ଼ା ସଖ଼୍ତ ଔର ପୂଜା-ବିଧାନ କେ ଆଧାର ପର ଚଲତା ଥା। କହନେ କୀ ଜ଼ରୂରତ ନହୀଂ କି ଈସାଇଯତ କେ ବଢ଼ତେ ପ୍ରଭାବ କୀ ବଜହ ସେ ରୋମନ ସାମ୍ରାଜ୍ଯ ମେଂ ମୂର୍ତିପୂଜା କେ ଲିଏ ଆଗ୍ରହ ଜ୍ଯାଦା ବଢ଼ା-ଚଢ଼ା ଥା। ଦେସିଯସ କା ନଜ଼ରିଯା ଇସ ସିଲସିଲେ ମେଂ ଜ୍ଯାଦା ସଖ଼୍ତ ଥା। ପୂରେ ରାଜ୍ଯ ମେଂ ଉସକେ ଜାସୂସ ଫୈଲେ ହୁଏ ଥେ ଜୋ ରାଈ-ରତ୍ତୀ କୀ ଖବରେଂ ଦେତେ ଥେ। ମୂର୍ତିପୂଜା କେ ବିରୋଧିଯୋଂ କୋ ଦେସିଯସ ବର୍ଦାଶ୍ତ ନହୀଂ କରତା ଥା। ଈଶ୍ବର ଏକ ହୈ ଔର ଅଦେଖା ହୈ ଜୈସୀ ବାତୋଂ ପର ଯକ଼ୀନ କରନେ ବାଲୋଂ କୋ ବହ ଆନନ-ଫ଼ାନନ ମେଂ ସଜ଼ାଏ ମୌତ ସୁନା ଦେତା ଥା ଜିସକେ ତହତ ଦୋଷିଯୋଂ କୋ ଜ଼ିଂଦା ଜଲାନେ, ଜ଼ମୀନ ମେଂ ଗାଡ଼ ଦେନେ, ହାଥ-ପୈର କାଟ କର ପଶୁଓଂ କା ଗ୍ରାସ ବନାନେ ଜୈସେ ଅମାନବୀଯ ତରୀକେ ଶାମିଲ ଥେ। ବହରହାଲ, ବାଇବଲ ମେଂ ବର୍ଣିତ କଥା କେ ଅନୁସାର ଇଫ଼େସସ କେ ସାତ ଯୁବା ଲୋଗୋଂ ନେ ଶହର କୀ ଦେବୀ କେ ମଂଦିର ମେଂ ସିର ଝୁକାନେ ସେ ଇନକାର କର ଦିଯା। କିନ୍ହୀଂ ସଂଦର୍ଭୋଂ ମେଂ ଯହ ଘଟନା 156ଈସ୍ବୀ କୀ ଭୀ ବତାଈ ଗଈ ହୈ। ଦେସିଯସ କେ କୋପ ସେ ବଚନେ କେ ଲିଏ ଉନ୍ହୋଂନେ ଶହର କେ ବାହର ପହାଡ଼ୀ ଗୁଫା ମେଂ ଶରଣ ଲୀ। ଥକେ ହାରେ ସାତୋଂ ଲୋଗ ଗୁଫ଼ା ମେଂ ଜାତେ ହୀ ନୀଂଦ କେ ଆଗ଼ୋଶ ମେଂ ଚଲେ ଗଏ। ଉଧର ଦେସିଯସ କୋ ଜବ ଖ଼ବର ଲଗୀ ତୋ ଉସନେ ଗୁଫ଼ା କା ଦରବାଜ଼ା ଚଟ୍ଟାନୋଂ ସେ ବଂଦ କରବା ଦିଯା ତାକି ବେ ଅଂଦର ହୀ ମର-ଖପ ଜାଏଁ। ଗୋସ୍ପେଲ କେ ମୁତାବିକ ଯେ ଲୋଗ ଦୋ ସଦିଯୋଂ ତକ ସୋତେ ରହେ। ଇସକେ ଆଗେ କ୍ଯା ହୁଆ ଯେ ଜାନନେ ସେ ପହଲେ ଇସ କହାନୀ କେ ଇସ୍ଲାମୀ ସଂସ୍କରଣ କା ଜାଯଜ଼ା ଲିଯା ଜାଏ। ଗୋସ୍ପେଲ କୀ ତରହ କୁରାନ କେ ଅଧ୍ଯାଯୋଂ କୋ ସୂରା (ସୁରହ) କହା ଜାତା ହୈ। ଗୁଫ଼ା ମେଂ ସୋଏ ଲୋଗୋଂ କୀ କହାନୀ କୁରାନ କେ ସୂରହ-କହ୍ଫ଼ (18ବାଁ ଅଧ୍ଯାଯ) ମେଂ ଆତୀ ହୈ। କହାନୀ କେ ମୁତାବିକ ଅଫ଼ସୂସ ଶହର (ଗ୍ରୀକ ଇଫ଼େସସ) ମେଂ ସାତ ଲୋଗୋଂ କା ଏକ ସମୂହ ଥା ଜୋ ଈସାଇଯତ ମେଂ ଭରୋସା ରଖତେ ଥେ। ଦକ୍ଯାନୂସ କେ କହର ସେ ବଚନେ କେ ଲିଏ ଉନ୍ହୋଂନେ ଗୁଫ଼ା ମେଂ ଶରଣ ଲୀ, ଜିସକା ଦରବାଜ଼ା ଉସକେ ହୀ ହୁକ୍ମ ସେ ବଂଦ କରା ଦିଯା ଗଯା। ଇସ୍ଲାମୀ ସଂଦର୍ଭୋଂ ମେଂ ଇନ ସାତ ଲୋଗୋଂ କୋ ଅସ୍ହାବେ-କହ୍ଫ଼ କହା ଗଯା ହୈ। ଅସ୍ହବ କା ଅର୍ଥ ହୋତା ହୈ ପୈଗ଼ମ୍ବର କେ କୃପାପାତ୍ର, ମୋହମ୍ମଦ କେ ଦୋସ୍ତ। ମୂଲତଃ ଅସ୍ହବ, ସାହିବ କା ବହୁବଚନ ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ସାହିବାନ, ମାନ୍ଯବର ଆଦି। ଇସୀ ତରହ କହ୍ଫ଼ କା ଅର୍ଥ ହୋତା ହୈ ଗୁଫ଼ା, କଂଦରା, ଗାର ଆଦି। କହ୍ଫ଼ ଅରବୀ କା ଶବ୍ଦ ହୈ ଲେକିନ, ଗୁହା, ଗୁଫା, କୋହ, ଖୋହ ଜୈସେ ଇଂଡୋ-ଈରାନୀ ପରିବାର କେ ଶବ୍ଦୋଂ ସେ ଇସକୀ ସାମ୍ଯତା ଗୌରତଲବ ହୈ। ଗୋସ୍ପେଲ କେ ମୁତାବିକ କ଼ରୀବ ଦୋ ସୌ ସାଲ ଯେ ଲୋଗ ସୋତେ ରହେ ଜବକି ସୂରହ୍ କେ ମୁତାବିକ ଇନକୀ ନୀଂଦ 309 ସାଲ ବାଦ ଟୂଟୀ। ଜୋ ଭୀ ହୋ, ନୀଂଦ ଟୂଟନେ ପର ଇନମେଂ ସେ କୁଛ ଲୋଗ ଭୋଜନ କୀ ତଲାଶ ମେଂ ପାସ କୀ ବସ୍ତୀ ତକ ପହୁଁଚେ। ଉନ୍ହୋଂନେ କୁଛ ରୋଟିଯାଁ ଖରୀଦୀ। ଜବ ନାନବାଈ କୋ ଇନ୍ହୋଂନେ କୁଛ ସିକ୍କେ ଦିଏ ତୋ ବହ ହୈରତ ମେଂ ପଡ଼ ଗଯା। ସିକ୍କେ ଉସକେ ଲିଏ ଅନଜାନେ ଥେ। ଧୀରେ-ଧୀରେ ଯେ ବାତ ପୂରେ ବାଜ଼ାର ମେଂ ଫୈଲ ଗଈ କି କୁଛ ଅନୋଖେ ଲୋଗ ବହାଁ ଆଏ ହୈଂ। ଜାନକାରୋଂ ନେ ଦେଖ-ପରଖ କର ପହଚାନା କି ଇନ ସିକ୍କୋଂ ପର ଦକ଼୍ଯାନୂସ ନାମ କେ ରାଜା କୀ ତସ୍ବୀର ଛପୀ ହୈ ଜୋ କ଼ରୀବ ତୀନ ସଦୀ ପହଲେ ହୁଆ ଥା ଔର ବେହଦ ଜ଼ାଲିମ ଥା। ନୀଂଦ ସେ ଜାଗନେ ବାଲୋଂ କେ ଲିଏ ଅବ ହୈରତ ମେଂ ପଡ଼ନେ କୀ ବାରୀ ଥୀ। ଉନ୍ହୋଂନେ ବତାଯା କି ବେଶକ ଦକ଼୍ଯାନୂସ ଜ଼ୁଲ୍ମୀ ହୈ ଔର ଉସସେ ବଚନେ କେ ଲିଏ ହୀ ତୋ ବେ କଲ ଶହର ଛୋଡ଼ କର ଭାଗେ ଥେ। ବୋ ତୋ ଝପକୀ ଲଗ ଗଈ ଔର ବେ ନୀଂଦ ମେଂ ଗ଼ାଫ଼ିଲ ହୋ ଗଏ। ତୀନ ସଦୀ ଲମ୍ବୀ ନୀଂଦ ଉନକେ ଲିଏ ହୀ ନହୀଂ, ସବକେ ଲିଏ ବଡ଼ୀ ଖ଼ବର ଥୀ। ଫିର ଯହ ହୁଆ କି ବେ ସାତୋଂ ଲୋଗ ବହୀଂ ରହନେ ଲଗେ। ଉନକୀ ଯହୀ ଚାହତ ଥୀ କି ଜିସ କାଲ କୀ ଗୁଫା ମେଂ ସଦିଯୋଂ ତକ ସୋତେ ହୁଏ ଉନ୍ହେଂ ଈଶ୍ବରୀଯ ଅନୁଭୂତି ହୁଈ ହୈ, ଉନକୀ ଉମ୍ର ପୂରୀ ହୋନେ କେ ବାଦ ବେ ହମେଶା କେ ଲିଏ ଭୀ ଉସୀ ଗୁଫା ମେଂ ସୋଏଁ। ଶହରବାସିଯୋଂ ନେ ଉନକୀ ଯହ ଇଚ୍ଛା ଭୀ ପୂରୀ କୀ। ବାଦ କେ ଦୌର ମେଂ ଆମ ଲୋଗୋଂ ମେଂ ଭୀ ଯହ ଧାରଣା ବନୀ କି ଉସ ଗୁଫା ମେଂ ଦଫ଼ନାଏ ଜାନେ ପର ଉନ୍ହେଂ ମୋକ୍ଷ ମିଲେଗା। ପୁରାତତ୍ବବେତ୍ତାଓଂ କୋ ଏଶିଯା ବ ଯୂରୋପ ମେଂ ତୁର୍କୀ, ଜୗର୍ଡନ ସେ ଲେକର ଚୀନ କେ ଉଈଗୁର ପ୍ରାନ୍ତ ତକ ମେଂ ଐସୀ ଗୁଫାଏଁ ମିଲୀ ହୈଂ ଜିନ୍ହେଂ ସ୍ଥାନୀଯ ଲୋଗ ଅସ୍ହାବେ-କହ୍ଫ କହତେ ହୈଂ। ଇନ ସଭୀ ସ୍ଥାନୋଂ ପର କବ୍ରେଂ ହୈଂ। କ଼ିସ୍ସା-କୋତାହ ଯହ କି ଇସ୍ଲାମ ଔର ଈସାଈ ଦୋନୋଂ ହୀ ଧର୍ମୋଂ ମେଂ ଇସ କହାନୀ କା ପ୍ରଯୋଗ ଅପନେ ଅପନେ ପୈଗ଼ମ୍ବର କୀ ମହାନତା ସ୍ଥାପିତ କରନେ ମେଂ କିଯା। ଲୋଗୋଂ କୋ ଯହ ପତା ଚଲା କି କୁଲ ମିଲା କର ଏକେଶ୍ବରବାଦ ହୀ ସହୀ ରାସ୍ତା ହୈ। ଈଶ୍ବର ଏକ ହୈ ଔର ଉନ୍ହୋଂନେ ହୀ ଜ଼ାଲିମ କେ କହର ସେ ବଚାନେ କେ ଲିଏ ଅପନେ ସାତ ନେକ ବଂଦୋଂ କୋ ସଦିଯୋଂ ତକ ସୁଲାଏ ରଖା। କହାନୀ ଜୋ ଭୀ କହତୀ ହୋ, ଧର୍ମୋଂ କୀ ବାତ ଧର୍ମୋପଦେଶକ ଜାନେଂ, ଶବ୍ଦୋଂ କେ ସଫ଼ର ମେଂ ହମେଂ ତୋ ଦକ଼ିଯାନୂସ ଲଫ଼୍ଜ କା ସଫ଼ର ଜାନନା ଥା, ଜୋ ଜାନ ଲିଯା। ଅଲ୍ଲାହ କେ ଉନ ସାତ ନେକ ବଂଦୋଂ କା ନାମ ଆଜ କୋଈ ନହୀଂ ଜାନତା। ହାଁ, ଜୁଲ୍ମୀ ଦକ଼ିଯାନୂସ କୋ ହମ କ଼ରୀବ କ଼ରୀବ ରୋଜ଼ ହୀ ଯାଦ କର ଲେତେ ହୈଂ। ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Thursday, February 14, 2013 ଲ୍ପନା କରେଂ କି କିସୀ ସୁବହ ଆପକୋ ଯେ ଫ଼ରମାନ ସୁନନେ କୋ ମିଲେ କି ଦିନଭର ଆପ ଜୋ ଭୀ ବୋଲେଂଗେ, ଉସମେଂ 'ଅଗର', 'ମଗର', 'ବରନା' ଯା 'ଲେକିନ' କା ଇସ୍ତେମାଲ ନହୀଂ କରେଂଗେ ତୋ କ୍ଯା ଇସେ ମଂଜୂର କର ଲେଂଗେ? ବ୍ଯକ୍ତିଗତ ରୂପ ସେ ମୈଂ ଇସ ଚୁନୌତୀ କୋ ସ୍ବୀକାର ନହୀଂ କର ପାଊଂଗା। ଯହ ନାମୁମକିନ ହୈ। ଯେ ଜାନକର ଭୀ ତାଜ୍ଜୁବ ହୋ ସକତା ହୈ କି 'ଅଗର', 'ମଗର', 'ଲେକିନ' ଯା 'ବରନା' ହିନ୍ଦୀ କେ ଅପନେ ନହୀଂ ବଲ୍କି ଫ଼ାରସୀ ସେ ଆଯାତିତ ଅବ୍ଯଯ ହୈଂ। ଯହୀ ନହୀଂ, 'ମଗର' ତୋ ଫ଼ାରସୀ-ଅରବୀ କା ସଂକର ହୈ। ଇନ ଶବ୍ଦୋଂ କେ ଆସାନ ହିନ୍ଦୀ ପର୍ଯାଯ ଯଦି, କିନ୍ତୁ, ପରନ୍ତୁ, ଅନ୍ଯଥା ହୈଂ ପର ଇନକା ପ୍ରଯୋଗ ଅଗର', 'ମଗର' ଯା 'ବରନା' କୀ ତୁଲନା ମେଂ କାଫ଼ୀ କମ ହୈ। ଆପ ଜବ ଯେ ଚୁନୌତୀ ସ୍ବୀକାର କରେଂଗେ, ତବ ଇସକୀ ଆଜ଼ମାଇଶ ଭୀ ହୋ ଜାଏଗୀ। ସବସେ ପହଲେ ବାତ କରତେ ହୈଂ 'ଅଗର' କୀ। ବୋଲଚାଲ ମେଂ ଅଗର ବେହଦ ଲୋକପ୍ରିଯ ଅବ୍ଯଯ ହୈ ଇସକା ପର୍ଯାଯ ଯଦି ହୈ ଜୋ ହିନ୍ଦୀ କୀ ତତ୍ସମ ଶବ୍ଦାବଲୀ ସେ ଆତା ହୈ। 'ଅଗର' କୀ ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତି କେ ବାରେ ମେଂ ଉର୍ଦୂ-ଫ଼ାରସୀ କେ ଶବ୍ଦକୋଶ ଜ୍ଯାଦା ଜାନକାରୀ ନହୀଂ ଦେତେ ହୈଂ। ଅଲୀ ନୂରାଈ କେ ଫ଼ାରସୀ-ଅଂଗ୍ରେଜୀ ବ ଭାରୋପୀଯ ଭାଷାଓଂ କେ ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତି କୋଶ ମେଂ ଈରାନ କେ ଭାଷାବିଦ୍ ଏମ.ଏଚ. ତବରିଜ଼ୀ ଔର ଜର୍ମନ ଭାଷାବିଦ ପୗଲ ହୋର୍ନ କେ ହବାଲେ ସେ 'ଅଗର' କୀ ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତି କା ରିଶ୍ତା ଅବେସ୍ତା କେ 'ହାକରତ' ସେ ଜୁଡ଼ତା ନଜ଼ର ଆତା ହୈ। ଗହରାଈ ମେଂ ଜାନେ ପର ପତା ଚଲତା ହୈ କି 'ହାକରତ' କା 'ହା' ଅବେସ୍ତା କେ 'ହମ' (ସର୍ବ) ଔର 'କରତ' 'କର୍ତ' [କାଟ(ନା), ଧାର(ନା)] ସେ ଆ ରହା ହୈ। ଜୋସେଫ଼ ଏଚ ପୀଟରସନ କୀ "ଡିକ୍ଶନରୀ ଓଫ଼ ମୋସ୍ଟ କୗମନ ଅବେସ୍ତା ବର୍ଡ୍ସ" କେ ମୁତାବିକ ଇସମେଂ ଏକ ବାର ଯା କଭୀ-କଭୀ କା ଭାବ ହୈ। ବହରହାଲ, ଜୗନ ପ୍ଲୈଟ୍ସ କେ କୋଶ କେ ମୁତାବିକ 'ଯଦି' କେ ଅର୍ଥ ବାଲେ ଅଗର ମେଂ ଅରବୀ କା 'ମା' ଉପସର୍ଗ (ମା+ଅଗର) ଲଗନେ ସେ ମଗର ବନତା ହୈ। ଅରବୀ କେ 'ମା' ଉପସର୍ଗ ମେଂ 'ନା' କୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ହୈ। ଇସ ମଗର ମେଂ ଲେକିନ, କିନ୍ତୁ, ପରନ୍ତ କୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ହୈ। ଫ଼ାରସୀ କା ମୁହାବରା "ଅଗର-ମଗର" କରନା ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଭୀ ଲୋକପ୍ରିଯ ହୈ। ଇସୀ ତରହ "କିନ୍ତୁ-ପରନ୍ତୁ" ମେଂ ଭୀ ବହୀ ଭାବ ହୈ। ହୀଲ-ହବାଲା, ଟାଲମଟୋଲ, ଆନାକାନୀ ଯା ମାମଲେ କୋ ଲଟକାନେ କା ଆଶଯ ଯହାଁ ଉଭରତା ହୈ। ଅଗର ଔର ମଗର ମେଂ ଜଡ଼ତା, ଯଥାସ୍ଥିତିବାଦିତା ଉଜାଗର ହୋତୀ ହୈ।ନୂରାଈ କେ କୋଶ କୀ ଏକ ଅନ୍ଯ ପ୍ରବିଷ୍ଟି ମେଂ 'ଅଗର' କା ଅର୍ଥ 'IF' ଯାନୀ 'ଯଦି' ଯା 'ଅଗର' ବତାଯା ଗଯା ହୈ କିନ୍ତୁ ଉସକେ ଆଗେ 'cut once' ଭୀ ଲିଖା ହୈ।ଅବେସ୍ତା ମେଂ 'ଅକ' (ak) ଭୀ ହୈ ଜିସମେଂ ଅକ୍ଷ, ଧୁରୀ କା ଭାବ ହୈ। 'କଭୀ କଭୀ' କେ ମଦ୍ଦେନଜ଼ର ଯଦି ପର ଗୌର କରେ ତୋ ଲଗତା ହୈ କି ଯଦି ମେଂ ନିଶ୍ଚଯାତ୍ମକତା ନହୀଂ ହୈ। ପରିସ୍ଥିତି ପ୍ରମୁଖ ହୈ। ଅକ୍ଷ କେ ଏକ ପଲଡ଼େ ପର 'ଅଗର' ହୈ ଔର ଦୂସରେ ପର 'ମଗର' ହୈ। 'ଅକ' ଯା 'ହକରତ' ମେଂ ହୀ 'ଅଗର' କେ ବୀଜ ଛୁପେ ହୈଂ। 'ହ' ଧ୍ବନି କା ଲୋପ ହୋକର ସିର୍ଫ଼ 'ଅ' ସ୍ବର ବଚ ରହା ହୈ ଔର 'କ' ରୂପାନ୍ତର 'ଗ' ମେଂ ହୋ ରହା ହୈ। ଅନ୍ତିମ 'ତ' ଭୀ ଲୁପ୍ତ ହୋ ରହା ହୈ। ଅନ୍ଯଥା କୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ବାଲା 'ବରନା' ଭୀ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଖୂବ ଚଲତା ହୈ। 'ବରନା' ମେଂ 'ନହୀଂ ତୋ ଫିର' ଯା 'ଔର ନହୀଂ ତୋ' କୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ହୈ। ଉର୍ଦୂ-ଫ଼ାରସୀ ମେଂ ଇସକା 'ବଗରନା' ରୂପ ଦେଖନେ କୋ ମିଲତା ହୈ। କ଼ତୀଲ ଶିଫ଼ାଈ ସାହବ କା ଏକ ଶେର ହୈ- "ଚଲୋ ଅଚ୍ଛା ହୁଆ, କାମ ଆ ଗଈ ଦୀବାନଗୀ ଅପନୀ / ବଗରନା ହମ ଜ଼ମାନେ ଭର କୋ ସମଝାନେ କହାଁ ଜାତେ"। ବରନା କେ ବୀଚ ମେଂ ଇସ 'ଗ' କେ ବଜୂଦ କେ କ୍ଯା ମାଯନେ ହୈଂ? ଦରଅସଲ 'ବରନା' କେ ମୂଲ ମେଂ ଭୀ 'ଅଗର' ଛିପା ହୈ। ଜୗନ ପ୍ଲୈଟ୍ସ କେ କୋଶ କେ ମୁତାବିକ ବରନା ଏକ ବାକ୍ଯାଁଶ ହୈ "ବା ଅଗର ନା"। ଇସକା ସଂକ୍ଷେପ ହୁଆ ବଗରନା। ଉର୍ଦୂ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଯହ 'ବରନା' ରହ ଗଯା। ଇସକୀ ଏକ ଔର ବର୍ତନୀ ହୈ ବର୍ନା ଜିସମେଂ ସିର୍ଫ଼ ଢାଈ ଆଖର ରହ ଜାତେ ହୈଂ "ବା ଅଗର ନା" ମେଂ ଜୋ 'ବା' ହୈ ବହ ଅବେସ୍ତା କେ ଅପ ସେ ଆ ରହା ହୈ ଜିସମେଂ ପୁନଃ, ଫିର, ପାର୍ଶ୍ବ, ପରେ, ଦୂର ଜୈସେ ଭାବ ହୈଂ। ଅଗର କା ଏକ ଅନ୍ଯ ସଂକ୍ଷେପରୂପ ହୈ 'ଗର'। "ଗର ଐସା ହୋ ଜାଏ", "ଗର ବୈସା ହୋ ଜାଏ" ଜୈସେ ବାକ୍ଯ ଭୀ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଚଲତେ ହୈଂ। "ବା ଅଗର ନା" କା ଏକ ରୂପ "ବା ଗର ନା" ଭୀ ହୋ ସକତା ହୈ ଜିସସେ 'ବଗରନା ବନା ହୋଗା।ଗର୍ଚେ ଯା ଅଗର୍ଚେ ଜୈସେ ରୂପୋଂ ମେଂ 'ଯଦ୍ଯପି' କା ଭାବ ହୈ। ହିନ୍ଦୀ ମେଂ କିନ୍ତୁ, ପରନ୍ତୁ କେ ଆଶଯ ବାଲା 'ଲେକିନ' ଶବ୍ଦ ଭୀ ଖୂବ ଚଲତା ହୈ ଯୂଁ କହେଂ କି 'ଲେକିନ' କେ ବିନା ତୋ କାମ ଚଲନା ହୀ ମୁଶ୍କିଲ ହୈ। କୋଶୋଂ କେ ମୁତବିକ ଲେକିନ ଶବ୍ଦ ଅରବୀ କେ 'ଲାକିନ' ସେ ଆ ରହା ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ଯଦି, କିନ୍ତୁ, ପରନ୍ତୁ ଜୈସା ହୀ ହୈ । ସେମିଟିକ ଭାଷାଓଂ କେ ଖ୍ଯାତ ବିଶେଷଜ୍ଞ ମାଯର ମୋଶେ ବ୍ରୗମନ (1909-1977) ଅପନୀ ପୁସ୍ତକ ସ୍ଟଡୀଜ଼ ଇନ ସେମିଟିକ ଫ଼ିଲୋଲୗଜୀ ମେଂ ସମ୍ଭାବନା ଜତାତେ ହୈଂ କି ଲାକିନ କେ ମୂଲ ମେଂ ପ୍ରୋଟୋ ଅରେବିକ ରୂପ 'ଇଲ୍ଲା-କାନ' ହୈ । ଇଲ୍ଲା ଦରଅସଲ 'ଲା' କା ମୂଲ ରୂପ ହୈ ଜିସମେଂ ଯଦି, ସିବାଯ, ପରନ୍ତୁ ଜୈସେ ଭାବ ହୈଂ । 'କାନ' ସହାଯକ କ୍ରିଯା ହୈ । ଇସ ତରହ ଇଲ୍ଲା-କାନ କା ରୂପାନ୍ତର ହୀ ଲାକିନ ହୁଆ ଜୋ ଫ଼ାରସୀ (ଲାକେନ) ହୋତେ ହୁଏ ହିନ୍ଦୀ କା 'ଲେକିନ' ବନା । ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Saturday, February 9, 2013 ନ୍ଦୀ କେ ପ୍ରଚଲିତ ଶବ୍ଦ ଭଂଡାର ମେଂ ହୋଶିଯାର, ହୋଶିଯାରୀ ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ଭୀ ହୈଂ ଜିସକା ଇସ୍ତେମାଲ ରୋଜ଼ମର୍ରା କୀ ଭାଷା ମେଂ ଖୂବ ହୋତା ହୈ । ହୋଶିଯାର ଶବ୍ଦ ଦରଅସଲ ଫ଼ାରସୀ ମୂଲ ସେ ଭାରତୀଯ ଭାଷାଓଂ ମେଂ ଦାଖ଼ିଲ ହୁଆ ହୈ ଜିସକା ପ୍ରଯୋଗ ବତୌର ବିଶେଷଣ ସଜଗ ଔର ବୁଦ୍ଧିମାନ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ କିଯା ଜାତା ହୈ । ଚତୁର, ନିପୁଣ, କୁଶଲ, ସାବଧାନ, ସମଝଦାର ଔର ଦକ୍ଷ କୀ ବ୍ଯଂଜନା ଭୀ ଇସମେଂ ନିହିତ ହୈ । ହୋଶିଯାରୀ ଏକ ସଂଜ୍ଞା ହୈ ଔର ଇସକୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ମେଂ ହୋଶିଯାର କେ ସଭୀ ଗୁଣ ଶାମିଲ ହୈଂ । ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ହୋଶିଯାର କେ ହୋଶ୍ଯାର, ହୁଶିଯାର, ହୋଶ୍ଯାର, ହୁସ୍ଯାର, ହୋଶଯାର ଜୈସେ ରୂପ ପ୍ରଚଲିତ ହୈଂ । ମରାଠୀ ମେଂ ଇସେ ହୁଶାର କହା ଜାତା ହୈ । ହୋଶିଯାର ଯା ହୋଶିଯାରୀ କେ ମୂଲ ମେଂ ଫ଼ାରସୀ କା ହୋଶ ହୈ ଜୋ ଇଂଡୋ-ଈରାନୀ ପରିବାର କା ଶବ୍ଦ ହୈ । ଜୋସେଫ଼ ଏଚ ପୀଟରସନ କୀ ଡିକ୍ଶନରୀ ଓଫ଼ ମୋସ୍ଟ କୗମନ ଅବେସ୍ତା ବର୍ଡ୍ସ ମେଂ ଉଷୀ ଶବ୍ଦ ହୈ । ଜୗନ ପ୍ଲୈଟ୍ସ କେ କୋଶ ମେଂ ଇସକା ପହଲବୀ ରୂପ ହୁଶ ଯା ହୋଶ ହୈ ଜବକି ଡୀ.ଏନ.ମୈକେନ୍ଜୀ କୀ ପହଲବୀ ଡିକ୍ଶନରୀ କେ ମୁତାବିକ ଅବେସ୍ତା ଉଶୀ କା ପହଲବୀ ରୂପ ଓଶ ହୋତା ହୈ ଜିସକା ଏକ ଅର୍ଥ ହୈ ଜ୍ଞାନ, ବୋଧ, ଦୂସରା ଅର୍ଥ ହୈ ମୃତ୍ଯୁ ଔର ତୀସରା ଅର୍ଥ ହୈ ଉଦଯ, ପ୍ରଭାତ, ସବେରା ଆଦି । ଭାଷାବିଜ୍ଞାନୀ ଏକମତ ହୈ କି ଉଶୀ, ଓଶ ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ବୈଦିକ ଭାଷା କେ ଉଷଃ, ଉଷା ଜୈସେ ଶବ୍ଦୋଂ କେ ସମରୂପ ହୈଂ ଜିସମେଂ ପ୍ରଭାତ, ଉଦଯ ଯା ସବେରା କା ଭାବ ହୈ । ବୈଦିକ ଉଷ୍ ଧାତୁ ମେଂ ତାପ, ତପାନା ଜୈସେ ଭାବ ଭୀ ହୈଂ । ପହଲବୀ ଓଶ ମେଂ ପୂର୍ବ ଦିଶା କା ଭାବ ଭୀ ହୈ । ସୂର୍ଯୋଦଯ କେ ସାଥ ହୀ ତାପ କା ଏକ ନାମ ଉଷ୍ମା ଭୀ ହୈ । ଉଷ୍ମା କେ ମୂଲ ମେଂ ଭୀ ଯହୀ ଉଷ୍ ହୈ । ଉଷ୍ମା ସେ ପ୍ରକାଶ ନିକଲତା ହୈ । ପ୍ରକୃତି ମେଂ ଉଷ୍ମା ଔର ପ୍ରକାଶ କା ଆଦିପ୍ରତୀକ ସୂର୍ଯ ହୀ ହୈ ଜୋ ପୂର୍ବ ଦିଶା ସେ ଉଗତା ହୈ । ଯହୀ ସାରେ ସଂକେତ ବୈଦିକ ଉଷ ଔର ପହଲବୀ ଓଶ ମେଂ ହୈଂ । ଫ଼ାରସୀ ମେଂ ଆକର ଓଶ କା ରୂପାନ୍ତର ହୋଶ ହୋତା ହୈ ଔର ଇସମେଂ ଜ୍ଞାନ, ବୋଧ ଜୈସେ ଭାବ ସ୍ଥାଯୀ ହୋ ଜାତେ ହୈଂ ତଥା ସୂର୍ଯୋଦଯ, ପ୍ରଭାତ ଜୈସେ ଭାବ ଇସମେଂ ସେ ବିଲୀନ ହୋ ଜାତେ ହୈଂ । ପହଲବୀ ମେଂ ସତର୍କ, ଜାଗରୁକ, ସଚେତ କେ ଲିଏ ଓଶଯାର (osyar) ଶବ୍ଦ ହୈ । ଇସକା ଅଗଲା ରୂପ ଫ଼ାରସୀ କା ହୋଶଯାର ହୈ । ହିନ୍ଦୀ-ଉର୍ଦୂ ମେଂ ଯହ ହୋଶିଯାର ବନତା ହୈ । ମୁହମ୍ମଦ ମୁସ୍ତଫ଼ା ଖାଂ ମଦ୍ଦାହ କେ କୋଶ ମେଂ ହୋଶ କା ଅର୍ଥ ବୁଦ୍ଧି, ସମଝ, ଅକ଼୍ଲ, ଚେତନା, ସଂଜ୍ଞା, ଖ଼ବରଦାରୀ, ବିବେକ, ତମୀଜ଼ ଔର ନଶେ ମେଂ ଉତାର କୀ ଅବସ୍ଥା ଜୈସେ ଅର୍ଥ ବତାଏ ଗଏ ହୈଂ । ହୋଶଯାର ଶବ୍ଦ ମେଂ ଜୋ ଯାର ହୈ ବହ ଭୀ ଇଂଡୋ-ଈରାନୀ ପରିବାର କା ଶବ୍ଦ ହୈ । ଯାର ଶବ୍ଦ କା ଅର୍ଥ ହୈ ମିତ୍ର, ଦୋସ୍ତ, ବଂଧୁ, ସଖା, ସାଥୀ ଆଦି। ଯାର ଶବ୍ଦ କୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ମେଂ ପ୍ରେମୀ, ଆଶିକ , ମାଶୂକ ଭୀ ସମାଏ ହୈଂ। ଇସକେ ଅଲାବା ଯହ ଶବ୍ଦ ମଦଦଗାର, ସହାଯକ କା ଭାବ ଭୀ ରଖତା ହୈ। ଜୗନ ପ୍ଲୈଟ୍ସ କେ ଉର୍ଦୂ ଇଂଗ୍ଲିଶ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନୀ କୋଶ କେ ମୁତାବିକ ଯାର ଶବ୍ଦ କୀ ସଂଭାବିତ ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତି ଜାରଃ ସେ ବତାଈ ଗଈ ହୈ। ସଂସ୍କୃତ କେ ଜାରଃ ଶବ୍ଦ ମେଂ ମୂଲତଃ ପ୍ରେମୀ, ଆଶିକ, ଉପପତି କା ଭାବ ହୈ। କିସୀ ସ୍ତ୍ରୀ କେ ଆଶିକ କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ଜାରଃ ଶବ୍ଦ କୀ ଅର୍ଥବତ୍ତା ଫାରସୀ କେ ଯାର ମେଂ ଭୀ କାଯମ ହୈ । ଯାର ଶବ୍ଦ ବାଦ ମେଂ ସାମାନ୍ଯ ମିତ୍ର କେ ଅର୍ଥ ମେଂ ସମାଜ ମେଂ ରୂଢ଼ ହୁଆ । ଫ଼ାରସୀ କା ବେ ଉପସର୍ଗ ଲଗ କର ବେହୋଶ ଶବ୍ଦ ବନତା ହୈ ଜିସକା ଅର୍ଥ ହୈ ଜିସମେଂ ଚେତନା ନ ହୋ, ଅଚେତ । ହୋଶଯାର କା ଅର୍ଥ ହୈ ଜିସକୀ ଅକ୍ଲ ସେ ଦୋସ୍ତୀ ହୋ । ଅକ଼୍ଲ କା ଦୁଶ୍ମନ ମୁହାବରା ଭୀ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ପ୍ରଚଲିତ ହୈ । ଐସେ ବ୍ଯକ୍ତି କେ ଲିଏ ଉର୍ଦୂ ମେଂ ହୋଶବାଖ଼୍ତ ଶବ୍ଦ ହୈ । ଇସକେ ଅଲାବା ହୋଶମଂଦ, ହୋଶମଂଦୀ ଜୈସେ ଶବ୍ଦ ଭୀ ପ୍ରଚଲିତ ହୈଂ । ହୋଶରୁବା ଶବ୍ଦ କା ଅର୍ଥ ହୈ ଚେତନା ହର ଲେନେ ବାଲା, ହୋଶ ଉଡ଼ା ଦେନେ ବାଲା । ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ହୋଶୋ-ହବାସ ପଦ ଭୀ ଖୂବ ପ୍ରଚଲିତ ହୈ । ଯହ ସଂକର ପଦ ହୈ ଅର୍ଥାତ ହୋଶ ଫ଼ାରସୀ ସେ ଆଯା ହୈ ଔର ହବାସ ଅରବୀ ସେ । ହବାସ ଶବ୍ଦ ଅରବୀ ଧାତୁ ହା-ସୀନ-ସୀନ ସେ ବନା ହୈ (ح س س ) ଜିସମେଂ ସ୍ପର୍ଶ, ସଂବେଦନା ଯା ସମଝ କା ଭାବ ହୈ । ଇସସେ ବନେ ହାସ୍ସଃ କା ଅର୍ଥ ହୋତା ହୈ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଁ ଜୋ ସ୍ପର୍ଶ, ସଂବେଦନା କୀ ବାହକ ହୈଂ । ହାସ୍ସଃ କା ବହୁବଚନ ହୈ ହବାସ । ହିନ୍ଦୀ ଶବ୍ଦସାଗର କେ ମୁତାବିକ ଇସକା ଅର୍ଥ ହୈ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଁ, ସଂବେଦନା, ଚେତନା, ସଂଜ୍ଞା, ହୋଶ ଆଦି । ଜ଼ାହିର ହୈ ହୋଶ-ହବାସ ମେଂ ବହୀ ଭାବ ହୈ ଜୋ ହିନ୍ଦୀ କେ ସୁଧ-ବୁଧ ମେଂ ହୈ । ସୁଧି ଔର ବୋଧ ଦୋନୋ ଜହାଁ ସ୍ଥିତ ହୋ ବହୀ ହୋଶ-ହବାସ କୀ ସ୍ଥିତି ହୈ । ହୋଶ ସେ ଜୁଡ଼େ ଅନେକ ମୁହାବରେ ବ କହାବତେଂ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ପ୍ରଚଲିତ ହୈଂ ଜୈସେ ହୋଶ ଉଡ଼ନା, ହୋଶ ଗୁମ ହୋନା ଯା ହୋଶ ଫ଼ାଖ଼୍ତା ହୋନା । ଇନ ସଭୀ ମେଂ ଭଯ, ଆଶଂକା, ଚିନ୍ତା ଯା ଫ଼ିକ଼୍ର ସେ ସୁଧ-ବୁଧ ଖୋନେ ଯା ଡର ଜାନେ କୀ ଅଭିବ୍ଯକ୍ତି ହୋତୀ ହୈ । ହୋଶ ଆନା ଯାନୀ ଗ଼ଲତୀ ସୁଧାର ଲେନା, ସମଝଦାର ହୋ ଜାନା ଆଦି । ହୋଶ ଦଂଗ ହୋନା ଯାନୀ ଚକିତ ରହ ଜାନା । ହୋଶ ଠିକାନେ ଆନା ଅର୍ଥାତ ସବକ ମିଲନା, ବୁଦ୍ଧି ଜାଗ୍ରତ ହୋନା, ଅଧୀରତା ଯା ବ୍ଯାକୁଲତା ମିଟନା, ହୋଶ କୀ ଦବା କରନା ଯାନୀ ଅକ୍ଲ ହାସିଲ କରନା, ସମଝଦାରୀ ପାନା ଆଦି । ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ... Monday, February 4, 2013 ରୀବ ଦୋ ସାଲ ପହଲେ କୀ ବାତ ହୈ । ଅଗସ୍ତ ମହିନେ କୀ 21-22 ତାରୀଖ଼ କୀ ଦରମିଯାନୀ ରାତ ଡୗ. ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଅଗ୍ରବାଲ କୋ ଫ଼ୈସବୁକ ପର ମୈସେଜ କିଯା କି 11 ସିତମ୍ବର 2011 କୋ ମୈ ଦିଲ୍ଲୀ ପହୁଁଚ ରହା ହୂଁ, କ୍ଯା ମୁଲାକ଼ାତ ମୁମକିନ ହୈ ? 22 ଅଗସ୍ତ କୀ ଖୁଶନୁମା ସୁବହ । ସାତ ବଜେ ଡୗକ୍ଟସାବ କେ ଫୋନ ସେ ହୀ ନୀଂଦ ଖୁଲୀ । ପତା ଚଲା କି ବେ ତୋ ଉନ ଦିନୋଂ ଦିଲ୍ଲୀ ସେ ବହୁତ ଦୂର ଯେରେବାନ-ଅସ୍ତ୍ରାଖ଼ାନ ମେଂ ହୋଂଗେ । ମଧ୍ଯଏଶିଯା କେ ଇନ ଦୋ ଶହରୋଂ କା ନାମ ସୁନତେ ହୀ ରୋମାଂଚିତ ହୋ ଉଠା । ପୁଲକ କେ ସାଥ ଡୗକ୍ଟସାବ ସେ ଅନୁରୋଧ କିଯା କି ବେ ଯାତ୍ରାବୃତାନ୍ତ ଜ଼ରୂର ଲିଖେଂ ଔର ତସ୍ବୀରେଂ ଭୀ ଲେଂ । ଡୗକ୍ଟସାବ ନେ ଅପନେ ଚିରପରିଚିତ ଅଂଦାଜ଼ ମେଂ କହା ଥା-" କୋଶିଶ ପୂରୀ ହୋଗୀ ବଂଧୁ, ଅଗର ସବ କୁଛ ଠୀକ ରହା ତୋ କ୍ଯୋଂକି ବକ଼୍ତ ବହୁତ କମ ହୈ ।" ସାତ-ଆଠ ଦିନ କା ଦୌରା କର ଡୗକ୍ଟସାବ ଲୌଟ ଆଏ ପର ଉନକୀ ଯାତ୍ରା ତବ ତକ ଅଧୂରୀ ରହନୀ ଥୀ ଜବ ତକ ଉନକୀ ଖୋଜ-ଯାତ୍ରା କେ ଅନୁଭବ ଜିଲ୍ଦ ମେଂ ବଂଧ ନହୀଂ ଜାତେ । ଖୁଶୀ କୀ ବାତ ହୈ କି କ଼ରୀବ ଏକ ସାଲ କେ ଭୀତର ଡୗକ୍ଟସାବ ନେ ଯେରେବାନ-ଅସ୍ତ୍ରାଖ଼ାନ ଯାତ୍ରା-ବୃତ୍ତାନ୍ତ ପୂରା କର ଲିଯା ଔର ବୀତେ ନବମ୍ବର ମାହ ମେଂ ଉସକା ଧୂମଧାମ ସେ ଲୋକାର୍ପଣ ଭୀ ହୋ ଗଯା । ହିନ୍ଦୀ ଜଗତ ମେଂ ଆଜ ଇସ କ଼ିତାବ କୀ ଖୂବ ଚର୍ଚା ହୈ । ଯେ ସିର୍ଫ଼ ଯାତ୍ରାବୃତ୍ତାନ୍ତ ନହୀଂ ବଲ୍କି ସାଂସ୍କୃତିକ ଅଧ୍ଯଯନ ହୈ । ଏକ ସଂସ୍କୃତିକର୍ମୀ କେ ଦ୍ବାରା ବୋଲ୍ଗା ଔର ଗଂଗା କେ ବୀଚ କୀ ଦୂରୀ କୋ ପାଟନେ ବାଲେ ଉନ ପଦଚିହ୍ନୋଂ କୀ ତଲାଶ କା ଆଖ୍ଯାନ ହୈ ଜୋ ସଦିଯୋଂ ସେ ଇସ ବିଶାଲ ଭୂକ୍ଷେତ୍ର ମେଂ ଉଭରତେ ରହେ । ଶବ୍ଦୋଂ କା ସଫ଼ର କରତେ ହୁଏ ଅପନ ବରସୋଂ ସେ ଭୂମଧ୍ଯ ସାଗର ସମେତ ଏଶିଯା କେ ମଧ୍ଯ, ପଶ୍ଚିମ ଔର ପୂର୍ବୀ କ୍ଷେତ୍ରୋଂ କା ମାନଚିତ୍ର ପର୍ଯଟନ କରତେ ରହେ ହୈଂ । ହିନ୍ଦୀ-ଉର୍ଦୂ ସମେତ ଇସ ମୁଲ୍କ଼ କୀ ତମାମ ବୋଲିଯୋଂ ମେଂ ପୂରା ସଂସାର ନୁମାଂଯା ହୋତା ହୈ । ମଗ଼ରିବ ମେଂ ଛୁପା ମୋରକ୍କୋଂ, ବ୍ରୁନେଈ ମେଂ ଛୁପା ବରୁଣ ଅଗର ସାମାନ୍ଯତୌର ପର ନଜ଼ର ନହୀଂ ଆତା ତୋ ଯହ ଭୀ କହାଁ ପତା ଚଲତା ହୈ କି ଖଜାନେବାଲା କାରୂଁ ତୁର୍କୀ କା ସନକୀ କ୍ରୋଶସ ଥା ଔର ଜିସ ଶାବାଶୀ କୀ ଥପକୀ ପୀଠ ପର ମହସୂସ ହୋତୀ ହୈ ଉସ ଶାବାଶ କା ରିଶ୍ତା ଫ଼ାରସ କୀ ଖାଡ଼ୀ ମେଂ ସ୍ଥିତ ବଂଦରଅବ୍ବାସ କେ ସଂସ୍ଥାପକ ଶାହଅବ୍ବାସ ସେ ଭୀ ହୋ ସକତା ହୈ । ଶବ୍ଦୋଂ କା ସଫ଼ର କରତେ ହୁଏ ହୀ ଇନ ତମାମ ଇଲାକ଼ୋଂ ସେ ପରିଚଯ ହୋତା ଗଯା । ବୃହତ୍ତର ଭାରତୀଯତା କା ସାଂସ୍କୃତିକ ପରାଗଣ ପୂରୀ ଦୁନିଯା ମେଂ ସଦିଯୋଂ ସେ ହୋତା ରହା ହୈ । ଚାହେ ପୂର୍ବ ମେଂ କମ୍ବୋଡିଯା ଜୈସା ଦେଶ ହୋ ଜହାଁ ଅବଧ କେ ଅଯୋଧ୍ଯା କୀ ଛାଯା ଅଯୁଥାଯା ମେଂ ନଜ଼ର ଆତୀ ହୈ ଯା ଫିର ସୁଦୂର ପଶ୍ଚିମୋତ୍ତର କା ପେଶାବର ହୋ ଜିସକା ନାମ କନିଷ୍କ କେ ଜ଼ମାନେ ମେଂ ପୁରୁଷପୁର ଥା । ବହରହାଲ, ଡୗକ୍ଟସାବ ନେ ଅପନୀ କିତାବ କା ନାମ ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ରଖା ହୈ- ହିନ୍ଦୀ ସରାଯଃ ଅସ୍ତ୍ରାଖାନ ବାଯା ଯେରେବାନ । ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ଏକ ତୋ ବୈସେ ହୀ ସଫ଼ରନାମେ କମ ଲିଖେ ଜାତେ ହୈଂ । ଐସା ନହୀଂ କି ହିନ୍ଦୀ ବାଲେ ଯାତ୍ରା ନହୀଂ କରତେ ମଗର ଉସ ଦୃଷ୍ଟି କା କ୍ଯା କୀଜେ ଜୋ ଏକ ସଚ୍ଚେ ଲେଖକ କେ ମନ ମେଂ ହୋତୀ ହୈ । ଲେଖକ ଅପନେ ଦୌର କା କାଲଯାତ୍ରୀ ହୋତା ହୈ । ଉସକୀ ଲିଖୀ ଏକ ଏକ ଇବାରତ ଅପନେ ସମଯ କୀ ସଚ୍ଚାଈ ହୋତୀ ହୈ । ଅପନୀ କଲ୍ପନା ସେ ବହ ଐସେ ଅନେକ ପୁଲୋଂ କା ସୃଜନ କରତା ହୈ ଜିସସେ ସମାଜ କୋ ବିଭିନ୍ନ ସମଯାବଧିଯୋଂ କେ ବୀଚ ସେ ଗୁଜ଼ରନେ କା ମୌକା ସୁଲଭ ହୋତା ହୈ । ଅସ୍ତ୍ରାଖ଼ାନ କୀ ଜୋ ଯାତ୍ରା ବାଯା ଯେରେବାନ ଦିଲ୍ଲୀ ସେ ଶୁରୂ ହୁଈ ଉସକା ବୀଜ ତୋ ଲେଖକ କୀ ଚର୍ଚିତ କୃତି "ଅକଥ କହାନୀ ପ୍ରେମ କୀ" କୀ ସୃଜନଯାତ୍ରା କେ ଦୌରାନ ହୀ ପଡ଼ ଗଯା ଥା । ଇସକା ଜ଼ିକ଼୍ର ଲେଖକ ନେ ଅନେକ ସ୍ଥାନୋଂ ପର କିଯା ଭୀ ହୈ । ଅସ୍ତ୍ରାଖ଼ାନ ସେ ଅପନା ପରିଚଯ ଭୀ ଐତିହାସିକ ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନ ପର ଭୋଲାନାଥ ତିବାରୀ କେ ବିଦ୍ବତ୍ତାପୂର୍ଣ ଲେଖନ କେ ଜ଼ରିଯେ ହୁଆ ଥା । ଉନ୍ହୋଂନେ ହିନ୍ଦୀ ମେଂ ସମାଏ ବିଦେଶଜ ମୂଲ କେ ଅନେକ ଶବ୍ଦୋଂ କୀ ପଡ଼ତାଲ କୀ ଥୀ ଇସକେ ଲିଏ ଉନ୍ହୋଂନେ ମଧ୍ଯଏଶିଯା କେ ଅନେକ ଦେଶୋଂ କୀ ଯାତ୍ରା ଭୀ କୀ । ଡୗ ଅଗ୍ରବାଲ କୀ ଯହ ଯାତ୍ରା ଭୀ ଉତନୀ ହୀ ମହତ୍ବପୂର୍ଣ ହୈ । ସଦିଯୋଂ ପହଲେ ଦକ୍ଷିଣୀ ରୂସ ମେଂ ବୋଲ୍ଗା କେ ମୁହାନେ ପର ବସା ଅସ୍ତ୍ରାଖାନ ମଧ୍ଯଏଶିଯା କା ବଡ଼ା ବ୍ଯାପାରିକ କେନ୍ଦ୍ର ଥା । ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ କେ ସିଂଧ, ମାରବାଡ଼ ଔର ପଂଜାବ ସେ କଈ ବ୍ଯାପାରୀ ବହାଁ ଜାକର ବସତେ ରହେ ଥେ ଜୋ ମୂଲତଃ ବୈଷ୍ଣବପଂଥୀ ଥେ । ଐସେ ସମାଜ ମେଂ ଜହାଁ ବ୍ଯାପାର କେ ଲିଏ ସାତ ସମଂଦର ପାର କରନା ନିଷିଦ୍ଧ ହୋ, ଯେ କୌନ ବୈଷ୍ଣବ ବ୍ଯାପାରୀ ଥେ ଜିନ୍ହୋଂନେ ସୁଦୂର ରୂସ କେ ଅସ୍ତ୍ରାଖାନ ଶହର କୋ ଅପନେ ପୁରୁଷାର୍ଥ ଔର ବ୍ଯବସାଯ ବୁଦ୍ଧି କା ଅଖାଡ଼ା ବନାନେ କୀ ସୋଚୀ ? ଲେଖକ ନେ ଇସ ସଂଦର୍ଭ ମେଂ ବିଦ୍ବତ୍ତାପୂର୍ବକ ସ୍ଥାପିତ କିଯା ହୈ କି ଦୂର-ଦେଶୋଂ କୀ ଯାତ୍ରା କରନା ଭାରତୀଯୋଂ କା ସ୍ବଭାବ ରହା ହୈ । ପଶ୍ଚିମ କୀ ଓର ଜୋ ବ୍ଯାପାରୀ ଜତ୍ଥେ ଗଏ ଦରଅସଲ ବେ ରାମାନୁଜ ସମ୍ପ୍ରଦାଯ ସେ ଅଲଗ ହୁଏ ରାମାନଂଦୀ ବୈଷ୍ଣବ ଥେ ଜିନ୍ହୋଂନେ ରୂଢ଼ ଧାର୍ମିକ ମାନ୍ଯତାଓଁ କେ ଆଗେ ଅପନେ ପୁରୁଷାର୍ଥ ଔର ଆସ୍ଥା କା ଐସା ସନ୍ତୁଲନ ବନାଯା ଜିସନେ ଭାରତ-ରୂସ ବ୍ଯାପାର କା ଏକ ନଯା ରାସ୍ତା ଖୋଲ ଦିଯା । ଅସ୍ତ୍ରାଖ଼ାନ ବରାସ୍ତା ଯେରେବାନ ଯହ ସଫ଼ର ଲେଖକ କେ ଲିଏ ଏକ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ଜୈସା ଥା । ପୁରଖୋଂ କୀ ଖୋଜ ମେଂ କୀ ଗଈ ଏକ ଯାତ୍ରା ଜିସକା ମକ଼ସଦ ଥା ଅପନୀ ଜଡ଼ୋଂ କୀ ତଲାଶ । ପ୍ରାଚୀନକାଲ ସେ ହୀ ସମୂଚୀ ଦୁନିଯା ମେଂ ଜିତନେ ଭୀ ଫେରବଦଲ, ଉଥଲ-ପୁଥଲ ଔର ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ ବଦଲାବ ଆଏ ହୈଂ ଉନମେଂ କାରୋବାରୀ ଗତିବିଧିଯୋଂ କୀ ଭୂମିକା ଖ଼ାସ ରହୀ ହୈ । ସୌଦାଗରୋଂ କେ ଜ଼ରିଯେ ହୀ ନ ସିର୍ଫ ଜିନ୍ସୋଂ ଔର ମାଲ-ଅସବାବ କା କାରୋବାର ହୁଆ ବଲ୍କି ଉସସେ କଈ ଗୁନା ଜ୍ଯାଦା ଔର ସ୍ଥାଯୀ ବ୍ଯାପାର ହୁଆ ଶବ୍ଦୋଂ, ଭାଷାଓଂ ଔର ରିବାଯତୋଂ କା । ସଦିଯୋଂ ପହଲେ ଭାରତ ସେ ଅସ୍ତ୍ରାଖାନ ଜା ବସେ ବ୍ଯାପାରୀ ସମୁଦାଯ କେ ବାରେ ମେଂ ଇତିହାସକାରୋଂ କୀ ଦିଲଚସ୍ପୀ କଭୀ କ୍ଯୋଂ ନହୀଂ ଜାଗୀ, ଲେଖକ କୋ ଯହ ସବାଲ ଲଗାତାର ମଥତା ରହତା ହୈ । ଇସକେ କାରଣୋଂ କା ଚିନ୍ତନ-ପକ୍ଷ ଭୀ ବଡ଼ୀ ପ୍ରମୁଖତା ସେ କିତାବ ମେଂ ଉଭର କର ଆଯା ହୈ । ତଥ୍ଯୋଂ କୋ ଦର୍ଜ଼ କରନେ କୀ ହମାରୀ ଉଦାସୀନତା ଏକ ତରହ ସେ ଭାରତୀଯୋଂ କୀ ସାଂସ୍କୃତିକ ପହଚାନ ବନ ଚୁକୀ ହୈ । ହମେଂ ଅପନେ ଅତୀତ କେ ଗୌରବଗାନ ମେଂ ଇତନା ଆନଂଦ ଆତା ହୈ କି କ୍ଯା କହେଂ । ଶାଯଦ ଇସୀଲିଏ ହମ ବାସ୍ତବିକ ତଥ୍ଯୋଂ କୋ ଅଗଲୀ ପୀଢ଼ିଯୋଂ କେ ଲିଏ ସଂଜୋ କର, ଉନକା ଦସ୍ତାବେଜୀକରଣ କରନେ ମେଂ କୋତାହ ହୈଂ । ସୁବିଧାନୁସାର ଅପନେ ସୁନହରେ ଅତୀତ କେ ପନ୍ନୋଂ କୋ ଜବ ଚାହେଂ ଔର ଚମକୀଲା ବନା କର ନଯୀ ପୀଢ଼ୀ କେ ସାମନେ ରଖ ଦେତେ ହୈଂ । ଅତୀତ କେ ବିବରଣୋଂ କୋ ଦର୍ଜ଼ ନ କରନେ କୀ ଭାରତୀଯୋଂ କୀ ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରବୃତ୍ତି କେ ବାରେ ମେଂ 'ହିନ୍ଦୀ ସରାଯ' ମେଂ ଡୗ. ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଅଗ୍ରବାଲ ଲିଖତେ ହୈଂ, "...କିସୀ ଘଟନା ଯା ଅନୁଭବ କୋ ...ଲିଖିତ ଦସ୍ତାବେଜ କା ରୂପ ଦେନେ ମେଂ ହିନ୍ଦୁଓଂ କୀ ରୁଚି କ୍ଯୋଂ ନହୀଂ ଥୀ ? କ୍ଯା ଇସଲିଏ କି ହିନ୍ଦୂ ଚିତ୍ତ କୋ, କିସୀ ସାମାଜିକ ଅନୁଭବ କୀ ସ୍ମୃତି ସେ ଜୋ ସୀଖନେ ଯୋଗ୍ଯ ହୈ, ଉସେ ମୌଖିକ ପରମ୍ପରା କେ ଜରିଯେ ଅଗଲୀ ପୀଢ଼ୀ କେ ସଂସ୍କାରୋଂ ତକ ପହୁଁଚା ଦେନା ଜ୍ଯାଦା ସୁହାତା ଥା ..." ଡୗକ୍ଟସାବ କୀ ବାତ ମେଂ କାଫ଼ୀ ହଦ ତକ ସଚ୍ଚାଈ ହୈ । ଅସ୍ତ୍ରାଖ଼ାନ କେ ସୈକଡ଼ୋଂ ଗୁମନାମ ଭାରତୀଯ ବ୍ଯାପାରିଯୋଂ କେ ବାରେ ମେଂ ଉନକୀ ଗହନ ପଡ଼ତାଲ କେ ସାରଥୀ ବନେ ମାସ୍କୋଂ ମେଂ ରହନେ ବାଲେ ହିନ୍ଦୀ କବି ଅନିଲ ଜନବିଜଯ, ଜିନ୍ହୋଂନେ ଲେଖକ କେ ଲିଏ ଅସ୍ତ୍ରାଖାନ କେ ଅଭିଲେଖାଗାର ମେଂ ରୂସୀ ଭାଷା ମେଂ ଦର୍ଜ଼ ଅନେକ ମହତ୍ବପୂର୍ଣ ଦସ୍ତାବେଜୋଂ କା ହିନ୍ଦୀ ଅନୁବାଦ କର ବେଶକ଼ୀମତୀ ମଦଦ କୀ । ଡୗକ୍ଟସାବ ନେ କିତାବ ମେଂ ଅନେକ ସ୍ଥାନୋଂ ପର ଇସ ଯାତ୍ରା ମେଂ ଅନିଲଜୀ କୀ ମହତୀ ଭୂମିକା କୋ ଯାଦ କିଯା ହୈ । ଅସ୍ତ୍ରାଖାନ କେ ଭାରତୀଯ ବ୍ଯାପାରିଯୋଂ କୀ ଖୋଜ ଯାତ୍ରା କେ ସମ୍ବନ୍ଧ ମେଂ ମୈଂ ଜ୍ଯାଦା ନହୀଂ କହନା ଚାହୂଁଗା କ୍ଯୋଂକି ଉନକେ ବାରେ ମେଂ ଜୋ ଭୀ ଜାନକାରିଯାଁ ହୈଂ ବେ ପହଲେ ହୀ ବହୁତ କମ ହୈଂ । ଡୗକ୍ଟସାବ ନେ ହର ଉପଲବ୍ଧ ଜାନକାରୀ କା ବେହଦ ରଚନାତ୍ମକ ପ୍ରଯୋଗ କର ଲିଯା ହୈ ଇସଲିଏ ଚାହୂଁଗା କି ସୋଲହବୀଂ-ସତ୍ରହବୀଂ ସଦୀ କେ ଇନ ବ୍ଯାପାରିଯୋଂ ଚାହେ ବୋ ମଶହୂର ମାରବାଡ଼ୀ ବାରାଯେବ ହୋ ଯା ଟେକଚଂଦ ଲାଲାଯେବ ଅଥବା ବଗାରୀ ଆଲମଚଂଦୋଫ଼, ଇନକେ ବାରେ ମେଂ ଜାନନେ କେ ଲିଏ ଆପକୋ କ଼ିତାବ ଖରୀଦ କର ପଢ଼ନୀ ହୋଗୀ । ଅଗର ଅପନେ ଇସ ବଯାନ-ହାଲ ମେଂ ଉନକେ ବାରେ ମେଂ ଜ଼ରା ସା ଭୀ ଲିଖା ତୋ ପଢ଼ନେ କା ମଜ଼ା ଜାତା ରହେଗା । ଯହାଁ ମୈଂ କ଼ିତାବ କୀ ଦୂସରୀ ଖୂବିଯୋଂ କେ ବାରେ ମେଂ ଭୀ କୁଛ କହନା ଚାହୂଁଗା । ଭୂମିକା ନେ ଡୗକ୍ଟସାବ ନେ ଇସ କିତାବ କୋ ଟ୍ରୈବେଲୗଗ କେ ସାଥ ଥୗଟଲୗଗ କୀ ସଂଜ୍ଞା ଭୀ ଦୀ ହୈ । ବ୍ଯକ୍ତିଗତ ତୌର ପର ମୁଝେ 'ହିନ୍ଦୀ ସରାଯ' କେ ଟ୍ରୈବେଲୗଗ ବାଲେ ସ୍ବରୂପ ସେ ଥୗଟଲୗଗ ବାଲେ ରୂପ ନେ ଜ୍ଯାଦା ମୁତାସିର କିଯା । କିତାବ କେ ପହଲେ ସର୍ଗ ଯାନୀ ବଯାନ ଯେରେବାନ ମେଂ ଉନ୍ହୋଂନେ ଆର୍ମୀନିଯା କେ ଲାଡ଼ଲେ କବି ଚୗରେନ୍ତ୍ସ କେ ବହାନେ ଆର୍ମୀନିଯା କେ ସାମାଜିକ, ସାସ୍କୃତିକ ଔର ରାଜନୀତିକ ଇତିହାସ ପର ଜୋ କୁଛ ଭୀ ଲିଖା ହୈ ବୋ ବେହଦ ଦିଲଚସ୍ପ ତବ୍ସରା ହୈ । ପାଠକ କୋ ବାଂଧ କର ରଖନେ ବାଲା ସାଥ ହୀ ଜ୍ଞାନବର୍ଧକ । କମାଲ ଯେ କି ଚୗରେନ୍ତ୍ସ କେ ବାରେ ମେଂ ପଢ଼ତେ ହୁଏ ଲଗତା ନହୀଂ କି ଯହ କ଼ିସ୍ସା ରୂସୀ କ୍ରାନ୍ତି କେ ମହାନ ନାଯକୋଂ ମେଂ ଏକ ତ୍ରାତ୍ସ୍କୀ, ଉନକେ ମୈକ୍ସିକୋ ନିର୍ବାସନ ଔର ବହାଁ ଉନକୀ ହତ୍ଯା ତକ ଜାଏଗା । ରୂସ ହୀ କ୍ଯୋଂ, ସମୂଚେ ପୂର୍ବୀ ଯୂରୋପ ମେଂ ଅପନେ ସମାଜ ନାଯକୋଂ ସେ ପ୍ରେମ କରନା ଏକ ତରହ ସେ ସାଂସ୍କୃତିକ ପହଚାନ ବନ ଚୁକୀ ହୈ । ଖ଼ାସ ତୌର ପର କଲାଜୀବିଯୋଂ କେ ଲିଏ ଉସ ସମାଜ ମେଂ ସୈକଡ଼ୋଂ ସାଲ ପହଲେ ହୀ କୁଲୀନ-ସମଝ ବିକସିତ ହୋ ଚୁକୀ ଥୀ । ଯେରେବାନ କୀ ମାଶ୍ତୋଜ ସ୍ଟ୍ରୀଟ ପର ବେ ଆର୍ମୀନିଯାଈ ଲେଖକ ବିଲିଯମ ସାରୋଯାନ କୀ ପ୍ରତିମା ଦେଖତେ ହୁଏ ଯାଦ କରତେ ହୈଂ "ଦିଲ୍ଲୀ ମେଂ ପ୍ରେମଚଂଦ କେ ନାମ ପର କୋଈ ସଡ଼କ ନହୀଂ ହୈ ।" କିତାବ କା ଚିନ୍ତନ ପକ୍ଷ ଇତନା ତାକ଼ତବର ହୈ କି ଏକ ବାର ମେଂ ଇସ କ଼ିତାବ କୋ ସିର୍ଫ଼ ଫ୍ଲୈପ ପର ଦୀ ଗଈ ତହରୀର କେ ମଦ୍ଦେନଜ଼ର ହୀ ପଢ଼ା ଜା ସକତା ହୈ, ବରନା ଇସେ ବାର ବାର ପଢ଼ନା ହୋଗା । କିସୀ ଟ୍ରୈବେଲୗଗ ମେଂ ସନ୍ଦର୍ଭ ଗ୍ରନ୍ଥ କୀ ସିଫ଼ତ ହୋନୀ ଚାହିଏ, ମଗର ଜୈସା କି ଭାରତୀଯ ଲେଖକୋଂ କା ସ୍ବଭାବ ହୈ, ଉନକେ ସଫ଼ରନାମେ ଅକ଼୍ସର ଦିନାଂକ-ବୃତ୍ତ ଯା ଡାଯରୀ ବନ କର ରହ ଜାତେ ହୈଂ । ଯେରେବାନ ପ୍ରସଂଗ ମେଂ ହୀ ଡୗକ୍ଟସାବ ନେ ଜରଥୁସ୍ତ୍ରବାଦୀ ବିଚାରଧାରା ଯାନୀ ଶୁଭାଶୁଭ ସଂଘର୍ଷ, ବାଇବଲ କେ ଓଲ୍ଡ ଟେସ୍ଟାମେଂଟ କେ ପ୍ରସଂଗ, ଇସ୍ଲାମୀ କଟ୍ଟରବାଦ, ପ୍ରସାଦ କା ଆନଂଦବାଦ ବନାମ ଦୁଖବାଦ, ଋଗ୍ବୈଦିକ ସୋଚ ଔର ଏକେଶ୍ବରବାଦ ବନାମ ବହୁଦେବବାଦ ଆଦି ମୁଦ୍ଦୋଂ ପର ପୃଷ୍ଠ 33 ସେ 43 କେ ବୀଚ ଇତନେ ଦିଲଚସ୍ପ ବିମର୍ଶ କା ମୁଜ଼ାହିରା କିଯା ହୈ କି କୁଛ କହା ନହୀଂ ଜା ସକତା । ମେରୀ ନିଗ଼ାହ ମେଂ ଯେ ସଫ଼ହେ କିତାବ କା ସବସେ ମହତ୍ବପୂର୍ଣ ହିସ୍ସା ହୈଂ । ବେହଦ କଠିନ ଚୀଜ଼ୋଂ କୋ ଉନ୍ହୋଂନେ ଇତନୀ ଆସାନୀ ସେ ସମଝା ଦିଯା ହୈ କି ମୈଂ ସିର୍ଫ ଉନକେ ପ୍ରତି ଆଭାର ଜତା ସକତା ହୂଁ । କିତାବ ମେଂ କିନ୍ହୀଂ ସ୍ଥାନୋଂ ଔର ବସ୍ତୁଓଂ କୀ ବ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତିଯୋଂ କୀ ଚର୍ଚା ଭୀ ଡୗକ୍ଟସାବ କରତେ ରହେ ହୈଂ । ହାଁ, ଭାରତୀଯ ବ୍ଯାପାରିଯୋଂ କୀ ଜାରଜ ସଂତାନୋଂ କେ ଅଗରିଜାନ ନାମ ନେଂ ମୁଝେ କାଫ଼ୀ ପରେଶାନ କିଯା ହୈ । ଇସକେ ପୀଛେ ପଡ଼ା ହୂଁ । ଇସ ବାତ ପର ଦୃଢ଼ ହୂଁ କି ଇସ ଶବ୍ଦ କା ସଂଦର୍ଭ ଭାରତୀଯ ଭାଷାଓଂ ସେ ନହୀଂ ହୈ । ଅସ୍ତ୍ରାଖାନୀ ତାତାରୋଂ କେ ବୀଚ ଯା ବହାଁ କେ ରୂସିଯୋଂ କେ ବୀଚ ଅଗରିଜାନ ନାମ ହିକାରତ ଭରା ସମ୍ବୋଧନ ଥା, ଐସା ଲଗତା ହୈ । ଅଗ୍ନିପୁତ୍ର ଜୈସୀ ବ୍ଯଂଜନା ଇସମେଂ ତଲାଶନା ଉଚିତ ନହୀଂ ଲଗତା । ଇସ ପର ବିସ୍ତାର ସେ ଲିଖନେ କୀ ଇଚ୍ଛା ହୈ । କାମ ଚଲ ରହା ହୈ । ଇଂଡୋ-ଯୂରୋପୀଯ ଯା ତୁର୍କିକ-ତାତାରୀ ଧରାତଲ ମେଂ ଇସ ଶବ୍ଦ କେ ବୀଜ ଦବେ ହୁଏ ହୈଂ, ଫ଼ିଲହାଲ ଯହୀ ମାନ କର ଚଲ ରହା ହୂଁ । ଚଲତେ ଚଲତେ ଯହୀ କି ଯେ ସିର୍ଫ଼ ପୁସ୍ତକ ଚର୍ଚା ହୈ । ଇସମେଂ ଆଲୋଚନା ଯା ସମୀକ୍ଷା କେ ତତ୍ବ ନ ତଲାଶେ ଜାଏଁ । ଇସକେ ପ୍ରାରୂପ ମେଂ କଈ ଖାମିଯାଁ ହୋଂଗୀ । ଯୂଁ ହୀ, ଜୋ ମନ ମେଂ ଆଯା, ଈମାନଦାରୀ ସେ ଲିଖ ଦିଯା । ସମାଜ-ସଂସ୍କୃତି ମେଂ ରୁଚି ରଖନେ ବାଲେ ହିନ୍ଦୀ ପାଠକୋଂ କେ ଲିଏ ଯହ ପୁସ୍ତକ ବେହଦ ଉପଯୋଗୀ ହୈ । ଇସେ ଖ଼ରୀଦନେ କୀ ସଲାହ ଦୂଁଗା । ପ୍ରକାଶକ – ରାଜକମଲ ପ୍ରକାଶନ, ପୃଷ୍ଠ ସଂଖ୍ଯା –131, ମୂଲ୍ଯ-395 (ହାର୍ଡକବର) ଅଭୀ ଔର ବାକୀ ହୈ। ଦିଲଚସ୍ପ ବିବରଣ ପଢ଼େଂ ଆଗେ...

<urn:uuid:994f8e4c-f07e-4d8d-8a4b-6e0633f8f06c>

CC-MAIN-2013-20

http://or.girgit.chitthajagat.in/shabdavali.blogspot.com/

2013-05-25T01:03:51Z

s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2013-20/segments/1368705305291/warc/CC-MAIN-20130516115505-00037-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz

ory

Orya

{"ory_Orya_score": 0.9994547963142395}

ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟକର ଉନ୍ନତି ସାଧନ ଓ ଘରୁ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ବିପଦ ଜନକ ପଦାର୍ଥର ଦୂରୀକରଣକୁ ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵ ବା ସାନିଟେସନ (Sanitation) କହନ୍ତି । ଶାରୀରିକ, ଅଣୁଜୈବିକ ଓ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ବିପଦଜନକ ହୋଇପାରେ । ମନୁଷ୍ୟ ଓ ପଶୁଜାତ ମଳ, କଠିନ ବର୍ଜ୍ୟ ବସ୍ତୁ ଘରୋଇ ବର୍ଜ୍ୟ ଜଳ, କାରଖାନା ବର୍ଜ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ଓ କୃଷି ବର୍ଜ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ ହାନୀକାରକ ହୁଏ । ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟହାନୀକର ବିପଦରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ନିମନ୍ତେ ଯନ୍ତ୍ରୀ ସାହାଯ୍ୟ (ନାଳ, ଭୂତଳ ନାଳ ଓ ବର୍ଜ୍ୟ ଜଳ ପରିସ୍କାର କର୍ମ), ସାଧାରଣ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ନିପୁଣତା (ପାଇଖାନା ଓ ସେପ୍ଟିକ ଟାଙ୍କି ତିଆରି) ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷା ଅଭ୍ୟାସ (ସାବୁନ ଦ୍ଵାରା ହାତ ଧୋଇବା) ଆବଶ୍ୟକ । ଡବ୍ଲ୍ୟୁ.ଏଚ.ଓ. ଅନୁସାରେ - ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵ କହିଲେ ସାଧାରଣତଃ ମନୁଷ୍ୟ ମଳ ମୂତ୍ରର ନିରାପଦ ଦୁରୀକରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ବୁଝାଏ । ସାରା ପୃଥିବୀରେ ନିଅଣ୍ଟିଆ ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵ ଯୋଗୁ ରୋଗ ହୁଏ । ଉନ୍ନତ ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵ ଯୋଗୁ ଘରେ ତଥା ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ୁଥିବା ଦେଖାଯାଉଛି । ରନ୍ଧନଶାଳାର ବର୍ଜ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ଓ ଦୂଷିତ ଜଳର ଦୂରୀକରଣ ଦ୍ଵାରା ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ହୁଏ । ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ବିଷୟ ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵ ପରିସରକୁ ଆସେ[୧] । - ଉନ୍ନତ ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵ - ଏହା ଘରେ ମନୁଷ୍ୟ ମଳ ଦୂର କରିବା ପରିଚାଳନାକୁ ବୁଝାଏ । - ଯଥା ସ୍ଥାନ ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵ - ବର୍ଜ୍ୟ ବସ୍ତୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଯେଉଁଠାରେ ନିଷ୍କାସନ କରାଯାଏ, ସେହିଠାରେ ଏହାକୁ ନଷ୍ଟ କରାଯାଏ । - ଖାଦ୍ୟ ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵ - ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ନିମନ୍ତେ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟପ୍ରଦ ପ୍ରକ୍ରିୟା । - ପରିବେଶ ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵ - ପରିବେଶ ଦ୍ଵାରା ସଂକ୍ରମିତ ରୋଗ ନ ହେବା ନିମନ୍ତେ ପରିଚାଳନା । ବର୍ଜ୍ୟ ଜଳ, କାରଖାନା ବର୍ଜ୍ୟ ବସ୍ତୁ ଓ ଶବ୍ଦ ପ୍ରଦୂଶଣ ରୋକିବା ପରିଚାଳନା । - ପରିସ୍ଥିତି ଶୁଚିତ୍ତ୍ଵ - ବର୍ଜ୍ୟ ବସ୍ତୁକୁ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ବ୍ୟବହାର ଉପଯୋଗୀ ପଦାର୍ଥକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

<urn:uuid:69b18265-33af-479e-a31a-6a858e97493a>

CC-MAIN-2014-10

https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B6%E0%AD%81%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B5

2014-03-10T12:23:54Z

s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-10/segments/1394010779425/warc/CC-MAIN-20140305091259-00083-ip-10-183-142-35.ec2.internal.warc.gz

ory

Orya

{"ory_Orya_score": 1.0000081062316895}

ଆଯୋଧ୍ୟା, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ ରାଜ୍ୟର ଫୈଜାବାଦ ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ସହର , ଯାହା ପ୍ରାଚୀନ ଅବଧର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା । ଅଯୋଧ୍ୟା ଭଗବାନ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଜନ୍ମଭୂମି ହେଇଥିବାରୁ ପବିତ୍ର ଯାତ୍ରାଧାମ ରୂପେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଦିଲ୍ଲୀ ଠାରୁ ୫୫୫ କି.ମି ଦୂର ଏହି ସହର ସରଯୁ ନଦୀର ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଅବସ୍ତିତ । [୧]ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଅଯୋଧ୍ୟାର ଅର୍ଥ ଯାହା ସମ୍ମୁଖରେ ଯୁଦ୍ଧ କରିନ ହେବ। ହରିଦ୍ଵାର ସମୁଦ୍ର ଉଚ୍ଚାଇ ଠାରୁ ୩୧୩୯ ମିଟର ଉଚ୍ଚରେ ଅବସ୍ତିତ । ପ୍ରକୃତି ପ୍ରେମୀଙ୍କ ପାଇଁ ହରିଦ୍ଵାର ସ୍ଵର୍ଗ ସମାନ ଅଟେ । ହରିଦ୍ଵାର ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ସଭ୍ୟତାରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ପୌରାଣିକ ଆଖ୍ୟାନୁସାରେ ହରିଦ୍ଵାର ପୁରାଣରେ କପିଳସ୍ଥାନ, ଗଙ୍ଗାଦ୍ଵାର ଓ ମାୟାପୁରୀ ନାମରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ । ହରିଦ୍ଵାର ଚାରିଧାମ ର ପ୍ରବେଶ ଦ୍ଵାର ଅଟେ । (ଉତ୍ତରା ଖଣ୍ଡରେ ଅବସ୍ତିତ ଚାରିଧାମ ଅର୍ଥତ - ବଦ୍ରିନାଥ, କେଦାରନାଥ, ଗଙ୍ଗୋତ୍ରୀ ଓ ଯମୁନେତ୍ରୀ)

<urn:uuid:6e1b4295-bea4-4b49-a81a-01ee249a9bab>

CC-MAIN-2014-23

http://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%AF%E0%AD%8B%E0%AC%A7%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%BE

2014-07-25T18:21:28Z

s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-23/segments/1405997894689.94/warc/CC-MAIN-20140722025814-00084-ip-10-33-131-23.ec2.internal.warc.gz

ory

Orya

{"ory_Orya_score": 1.0000078678131104}

ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ ବଦଳାଇବା ଶିକ୍ଷଣ – ଆରମ୍ଭ କେମିତି ବଦଳାଇବେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଲେଖା ସବୁକୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଗୋଟିଏ ମିଳିତ ଚେଷ୍ଟାରେ ତିଆରି ଜ୍ଞାନକୋଷ ଯେଉଁଥିରେ ଆପଣ ବି ଭାଗନେଇ ପାରିବେ ଓ ଲେଖାସବୁ ଲେଖିପାରିବେ/ବଦଳାଇପାରିବେ । ଏହି ଶିକ୍ଷଣ ଆପଣଙ୍କୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଦାତାଟିଏ ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ । ଏହି ତଳ ପୃଷ୍ଠାସବୁ ଆପଣଙ୍କୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଲେଖାସବୁର ଶୈଳୀ ଓ ଭିତର ଭାଗ ଉପରେ ଅଧିକ ଜାଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ, ଆହୁରି ବି ଉଇକିମିଡ଼ିଆ ସଂଘ, ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ନୀତିନିୟମ ଓ ସଭାସବୁ ବିଷୟରେ ଜାଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ । ଏହା ଏକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷଣ, ଏକ ସବିଶେଷ ବଖାଣ ନୁହେଁ । ଯଦି ଆପଣ ଅଧିକ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଥାନ୍ତି, ତେବେ ବାକି ପୃଷ୍ଠାମାନଙ୍କୁ ଯିବାପାଇଁ ଏଠାରେ ଲିଙ୍କସବୁ ଅଛି । ଆପଣ ସେସବୁକୁ ଅଲଗା ପତି/ଉଇଣ୍ଡୋ (Tab/Window)ରେ ଖୋଲି ପଢ଼ି ପାରନ୍ତି । "ପରଖ ଘର"କୁ ଯିବା ପାଇଁ ଲିଙ୍କ ସବୁ ଅଛି ଯେଉଁଥିରେ ଆପଣ ଯଦି କିଛି ଶିଖିବାକୁ ଚାହୁଁଥାନ୍ତି ସେଠାରେ ଅଭ୍ୟାସ କରିପାରିବେ । ନୂଆ ନୂଆ ପରଖ କରନ୍ତୁ ଓ ନୂଆ ନୂଆ କଥା ଜାଣନ୍ତୁ! ସେଠାରେ ଆପଣ କିଛି ପରଖ କଲେ କେହି କିଛି ଭାବିବେ ନାହିଁ । ତେଣୁ, ଆସନ୍ତୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଲେଖାସବୁକୁ ବଦଳାଇବା ଶିଖିବା !! ମନେରଖନ୍ତୁ: ଏହି ଶିକ୍ଷଣ ଆଗରୁ ରଖାଯାଇଥିବା ମୂଳ ଗଢ଼ଣକୁ ନେଇ ତିଆରି କରାଯାଇଛି, ଯଦି ଆପଣ ଲଗଇନ କରି ନାହାନ୍ତି କିମ୍ବା ନିଜ ପସନ୍ଦସବୁକୁ ବଦଳାଇଛନ୍ତି ତେବେ ଲିଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ଅବସ୍ଥାନ ଅଲଗା ଅଲଗା ହୋଇପାରେ ।

<urn:uuid:fe7b726d-4705-4e87-99af-ca0ca9964040>

CC-MAIN-2014-23

http://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%89%E0%AC%87%E0%AC%95%E0%AC%BF%E0%AC%AA%E0%AC%BF%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86:%E0%AC%B6%E0%AC%BF%E0%AC%95%E0%AD%8D%E0%AC%B7%E0%AC%A3

2014-07-23T20:08:32Z

s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-23/segments/1405997883466.67/warc/CC-MAIN-20140722025803-00198-ip-10-33-131-23.ec2.internal.warc.gz

ory

Orya

{"ory_Orya_score": 0.9999397993087769}

ଚାନ୍ଦବାଲି |ଚାନ୍ଦବାଲି| |ସହର| |Coordinates: ଦିଗବାରେଣି:| |ଦେଶ||ଭାରତ| |ରାଜ୍ୟ||ଓଡ଼ିଶା| |ଜିଲ୍ଲା||ଭଦ୍ରକ| |ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି||ଚାନ୍ଦବାଲି| |ଭାଷା||ଓଡ଼ିଆ, ଇଂରାଜୀ| |ସମୟ ମଣ୍ଡଳ||IST (+୫.୩୦)| |ଡାକ କୋଡ଼||xxxxx[୧]| |Area code(s)||+୦୬xxx| |ଗାଡି ପଞ୍ଜୀକରଣ||OR/xx| ବିଷୟସୂଚୀ ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି[ସମ୍ପାଦନା] ଚିରସ୍ରୋତା ବୈତରଣୀ କୂଳରେ ୨୦.୪୭ ଡ଼ିଗ୍ରୀ ଉତ୍ତର ଅକ୍ଷାଂଶ ଓ ୮୭.୪୪ ଡିଗ୍ରୀ ଦକ୍ଷିଣ ଦ୍ରାଘିମାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ସହର ଓ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି। ଏହାକୁ ବୈତରଣୀର ଦାନ କୁହାଯାଏ । ଅବିଭକ୍ତ କଟକ ଓ ଏବେକାର କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାର ସୀମାନ୍ତରେ ଅବିଭକ୍ତ ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲା ଓ ଏବେକାର ଭଦ୍ରକ ଜିଲ୍ଲାର ଉପାନ୍ତରେ ଏହି ସହର ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଏକମାତ୍ର ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରଧାନ ବନ୍ଦର । ଏଠାକୁ କଲିକତାରୁ ଛୋଟ ଛୋଟ ଜାହାଜ ଆସୁଥିଲା ଓ ଏଠାରୁ ଷ୍ଟିମର ଯୋଗେ କଟକ ଯାଇ ହେଉଥିଲା । ରେଳପଥ ନିର୍ମାଣ ହେବା ଆଗରୁ କଟକରୁ କଲିକତା ଯିବା ଯାତ୍ରୀମାନେ କଟକରୁ ଚାନ୍ଦବାଲି ଷ୍ଟିମରରେ ଯାଉଥିଲେ ଓ ସେଠାରୁ କଲିକତା ଜାହାଜରେ ଯାଉଥିଲେ। ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଏହା କେବଳ ପଣ୍ୟବାହୀ ଜାହାଜର ବନ୍ଦର ହିସାବରେ ରହିଯାଇଥିଲା । [୨] ୧୦୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ପୂର୍ବରୁ କନିକା-ପାଞ୍ଚମୁକାସ୍ଥ ନରେନ୍ଦ୍ରପୁର ଗ୍ରାମର ସୌଦାଗର ଧନେଶ୍ୱର ନରେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପ୍ରିୟତମା ଚନ୍ଦ୍ରାବତୀଙ୍କ ନାମାନୁସାରେ ଏହି ସହରର ନାମକରଣ ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ଚାନ୍ଦବାଲି ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଅନ୍ତର୍ଗତ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଗାଁ ଗୁଡ଼ିକ ହେଲେ ବାଲିଗାଁ, ପାଞ୍ଚପଡା, ଓସ୍ତିଆ, ପଣସ ପଡ଼ା ଆଦି । ଯୋଗାଯୋଗ[ସମ୍ପାଦନା] ଚାନ୍ଦବାଲିକୁ ଏବେଯାଏଁ ରେଳ ଯୋଗାଯୋଗ ହୋଇପାରି ନାହିଁ। ତେବେ ସଡ଼କ ପଥରେ ଏହା ତିହିଡ଼ି ଦେଇ ଭଦ୍ରକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଓ ରାଜ କନିକା, କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଦେଇ କଟକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଯୁକ୍ତ। ଜଳପଥରେ ଚାନ୍ଦବାଲିରୁ ଆରଡ଼ି, ଧାମରା, ଡାଙ୍ଗମାଳର କୁମ୍ଭୀର ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଯାତ୍ରା କରିହୁଏ। ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନ:[ସମ୍ପାଦନା] ନିକଟସ୍ଥ ସଦେଇ ବାଆଜୀ ମଠ ଏକ ରମଣୀୟ ସ୍ଥାନ। ସଦାନନ୍ଦ ପଣ୍ଡା ଓରଫ ସଦେଇ ବାଆଜୀ ଜଣେ ଅବଧୂତ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଥିଲେ। ତାଙ୍କର ଅନେକ ଅଲୌକିକ ମହିମା ଲୋକମୁଖରେ ପ୍ରଚଳିତ । ବାଲିଗାଁ ଗ୍ରାମର ନାମକରଣ ଭକ୍ତ ବାଲିଗାଁ ଦାସ ବା ଦାସିଆ ବାଉରୀଙ୍କ ନାମ ଅନୁସାରେ ହୋଇଛି। ତେବେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ବାଲିଗାଁ ଦାସ ଓ ଚାନ୍ଦବାଲି ଅନ୍ତର୍ଗତ ବାଲିଗାଁର ବାଲିଗାଁ ଦାସ ସେଇ ଗୋଟିଏ ବ୍ୟକ୍ତି କି ନା ତାହା ଅନୁସନ୍ଧାନ ଯୋଗ୍ୟ। ଏବେ ବି ବାଲିଗାଁରେ ଦାସିଆ ବାଉରୀ ଆଶ୍ରମ ରହିଛି ଓ ସେଠାରେ ଦାସିଆ ବାଉରୀଙ୍କ ସମାଧି ରହିଛି । ବାଲିଗାଁର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ସଦାନନ୍ଦ ଗୋଶାଳା, ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଅଭାବରୁ ଯାହା ଏବେ ଭାଙ୍ଗିରୁଜି ଗଲାଣି, ଦିନେ ଚାନ୍ଦବାଲିର ଗୌରବ ଥିଲା। ଓଡ଼ିଶାର କେତେଗୋଟି ହାତଗଣତି ଗୋଶାଳା ଭିତରୁ ଏହା ଥିଲା ଅନ୍ୟତମ। ଏଠାରେ ଏବେ ବି ଗୋଷ୍ଠାଷ୍ଟମୀ ପର୍ବ ମହା ସମାରୋହରେ ପାଳିତ ହୁଏ। ନିକଟସ୍ଥ ପଡ଼ିଆରେ ରଟନ୍ତୀ କାଳୀ ପୂଜା ହୋଇଥାଏ। ଏହା ଛଡ଼ା ବଣ ବାସୁଳୀ, ସିଦ୍ଧ ବାସୁଳୀ, ଓ ଖରାଖିଆ ମହାଦେବ ଆଦି ଆଦି ଗ୍ରାମ ଦେବତା/ଦେବତୀ ମାନେ ଏଇ ବାଲିଗାଁ ଇଲାକାରେ ପୂଜା ପାଆନ୍ତି । ଗୌରବ[ସମ୍ପାଦନା] ନିଦର୍ଶନଯୋଗ୍ୟ ସେବାଭାବ[ସମ୍ପାଦନା] ଚାନ୍ଦବାଲିରୁ ବାଲିଗାଁ ଯାଏ ପାଖାପାଖି ଦୁଇ କିଲୋମିଟରର ପିଚୁରାସ୍ତାକୁ ଆଜି କଣ୍ଡରାବନ୍ଧ କୁହାଯାଏ। ଯେତେବେଳେ ଏଇ ରାସ୍ତା ନ ଥିଲା, ବାଲିଗାଁର ପଞ୍ଚୁ ମହାଳିକ ଓ ପାଟୁଳିର ବିଷ୍ଣୁ ମହାଳିକ ଓ ଫକିର ମୋହ ମହାଳିକ ବିଲରୁ ମାଟି ଆଣି ଅଥକ ପରିଶ୍ରମ କରି ଏଇ ବନ୍ଧର ନିଅଁ ପକେଇଥିଲେ ନିଜ ଚେଷ୍ଟାରେ ସ୍ୱତଃସ୍ଫୁର୍ତ୍ତ ଭାବରେ । ସାଂସ୍କୃତିକ ସହାବସ୍ଥାନ[ସମ୍ପାଦନା] ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ସଂସ୍କୃତିର ମିଳନ ସ୍ୱରୂପ ବାଲିଗାଁର ଦରଗା ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ। ଏଠାକୁ ଜାତି, ଧର୍ମ ନିର୍ବିଶେଷରେ ଲୋକମାନେ ନିଜ ନିଜର ପୂଜା କରିବାକୁ ଯାଇଥାନ୍ତି ଓ ମାନସିକ ରଖିଥାନ୍ତି। ଏଠାରେ ମନାସିଥିବା ପ୍ରତିଟି ମାନସିକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ ବୋଲି ଲୋକେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି । ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ସେବା[ସମ୍ପାଦନା] ପାଞ୍ଚପଡ଼ାଗ୍ରାମସ୍ଥ ଅଭିରାମ ପରମହଂସ ଆଶ୍ରମ ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ମନୋରମ ଆଶ୍ରମ। ଏହାର ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଏକ ସୁନ୍ଦର ରାଧାକୃଷ୍ଣ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ଆଶ୍ରମର ସଂସ୍ଥାପକ ଗୟାଧର ଦାସ ବାବାଜୀ ଜଣେ ସମାଜ ସେବୀ। ପିଲାମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଜଡ଼ିବୁଟି ଚିକିତ୍ସା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ଲୋକହିତକର କାମ ସେ ସ୍ୱତଃସ୍ଫୂର୍ତ୍ତ ଭାବେ ହାତକୁ ନେଇ ଓ ସୁଚାରୁରୂପେ ସମ୍ପାଦନା କରି ପାରିଛନ୍ତି ବନ୍ଦର[ସମ୍ପାଦନା] ୧୮୬୬ର ନଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ସମୟରେ ବଙ୍ଗଳାରୁ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ପଠାଇବାରେ ହେଉଥିବା ଅସୁବିଧାକୁ ଦେଖି ରେଭେନ୍ସା ସାହେବଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ଓଡ଼ିଶା ବଙ୍ଗଳା ଜଳପଥ ସ୍ଥାପିତ ହେଲା ଓ ୧୮୭୦ ମସିହାରେ ଜାହାଜ ଚଳାଚଳ ଆରମ୍ଭ ହେଲା। ଧାମରା ମୁହାଣ ଓ ବୈତରଣୀ ନଦୀର ମାପଚୁପ ଠିକ୍ ହୋଇ ନ ଥିବାରୁ ପ୍ରଥମେ ପଣ୍ୟବାହି ଜାହାଜ ଗୁଡ଼ିକ ଚାନ୍ଦବାଲି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସି ନ ପାରି ଧାମରା ମୁହାଣଠାରୁ ଆଠମାଇଲ ଦୂର ସର୍ଟଦ୍ୱୀପ ନିକଟରେ ରହିଲା। ସେଠାରୁ ଜିନିଷପତ୍ରକୁ ଉତାରି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଚାନ୍ଦବାଲିକୁ ଅଣାଯାଉଥିଲା। ପରେ ଏପରି ବ୍ୟୟ ସାପେକ୍ଷ ପରିବହନକୁ ଏଡ଼େଇବା ପାଇଁ କ୍ୟାପଟେନ୍ ମ୍ୟାକନିଲ୍ ଚାନ୍ଦବାଲିରେ ବନ୍ଦର ସ୍ଥାପନାପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ । ୧୮୭୭ ମସିହାରେ ସର୍ବଶ୍ରୀ ଧୃବ ଚରଣ ପୁଆଳ, ବଳରାମ ସାମନ୍ତରାୟ, ପୁରନ୍ଦର ତରାଇ, ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମହାପାତ୍ର, ହୁଲି ତରାଇ, ରାମ ରାଉତ ପ୍ରଭୃତି ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ଚାନ୍ଦବାଲି ସହ ବେପାର ବଣିଜ କରୁଥିଲେ। ୧୮୮୧ ମସିହା ମାର୍ଚ ୨୮ ତାରିଖରେ ଚାନ୍ଦବାଲିକୁ ବନ୍ଦର ଭାବେ ଘୋଷଣା କରାଗଲା। କ୍ୟାପଟେନ ମ୍ୟାକନିଲ୍ ତତ୍କାଳୀନ ଜମିଦାରଙ୍କଠାରୁ ବନ୍ଦର ସ୍ଥାପନାପାଇଁ ୧୭୬ ଏକର ଜମି ଆଣିଥିଲେ ଓ ସେଥିରୁ କିଛି ଜମି ସେ ଜାହାଜ କମ୍ପାନୀକୁ ଦେଇଥିଲେ, ଯାହାକୁ ଖାସ ମାହାଲ କୁହାଯାଏ । ସେତେବେଳେ ଯେଉଁ କେତୋଟି ଜାହାଜ ଚାଲୁଥିଲା, ସେ ଗୁଡ଼ିକର ନାମ ହେଲା – ନୀଳାମ୍ବୁ, ସାବିତ୍ରୀ, କଲ୍ୟାଣୀ, କଲୁ, ରାମରାଜା, ଧାମରା, ସୟଦ, ଚାନ୍ଦବାଲି ଓ ବୈତରଣୀ। ଜାହାଜରୁ ମାଲ ଉତାରିବା ଜାହାଜରେ ମାଲ ଲଦିବାପାଇଁ କମ୍ପାନୀ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଓ ଆନ୍ଧ୍ରରୁ କୁଲି ମଗାଇଥିଲା। ଏହି କୁଲିମାନେ ନିଜ ରାଜ୍ୟକୁ ନ ଫେରି ଏଠାରେ ବସତି ସ୍ଥାପନ କରି ରହିଗଲେ। ଏ ଜାଗା ଏବେ ତେଲେଙ୍ଗାପଡା ନାମରେ ବିଦିତ। ଚାନ୍ଦବାଲି ବନ୍ଦର ଓ ଧାମରା ବନ୍ଦର ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରବେଶ ପଥ ହୋଇଥିବାରୁ ସେତେବେଳେ ଚାନ୍ଦବାଲିରେ ନଅ ଗୋଟି ଛୋଟବଡ଼ ଚାଉଳକଳ ଗଢିଉଠିଥିଲା। ଚାଉଳ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ରପ୍ତାନୀରେ ଚାନ୍ଦବାଲି ଓଡ଼ିଶାରେ ନାଁ ପକାଇଥିଲା । ମହାତ୍ମାମାନଙ୍କ ଚରଣପୂତ ମାଟି[ସମ୍ପାଦନା] ଭାରତ ତଥା ଓଡ଼ିଶାର ବହୁ ପୁଣ୍ୟାତ୍ମାମାନଙ୍କର ପାଦ ଚାନ୍ଦବାଲିରେ ପଡ଼ିଥିଲା, କାରଣ କଟକ, ପୁରୀ, କୋଣାର୍କ ଓ କଲିକତା ଯିବା ଆସିବାପାଇଁ ଏହାହିଁ ଥିଲା ଏକମାତ୍ର ପଥ । ଏଇ ପୁଣ୍ୟାତ୍ମା ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ମା ସାରଦା ଦେବୀ, କୁଳବୃଦ୍ଧ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, କବିବର ରାଧାନାଥ ରାୟ, ବ୍ୟାସକବି ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି, କାନ୍ତ କବି ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର, ମହାରଣା କୁଳମଣି ଦାଶ, କର୍ମବୀର ଗୌରୀ ଶଙ୍କର ରାୟ, ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ, ଜାନକୀନାଥ ବୋଷ ଇତ୍ୟାଦି ଅନ୍ୟତମ । ଅବକ୍ଷୟ[ସମ୍ପାଦନା] ୧୯୩୯ ମସିହା ଠାରୁ ୧୯୪୫ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୀର୍ଘ ସାତବର୍ଷ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ କାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ପାଇଁ ଚାନ୍ଦବାଲିକୁ ଆସୁଥିବା ଜାହାଜର ସଂଖ୍ୟା କ୍ରମେ କମି କମିଗଲା। ୧୯୪୩-୪୪ ରେ ଭଦ୍ରକରୁ ଚାନ୍ଦବାଲି ଯାଏ ପକ୍କା ସଡ଼କ ତିଆରି ହେବାଠାରୁ ଧାନ ଚାଉଳ ଜାହାଜରେ ନ ପଠାଇ ସଡ଼କ ପଥରେ ପଠାଇବାକୁ ସରକାର ସ୍ଥିର କଲେ। ବିଭିନ୍ନ ଆଳରେ ଚାନ୍ଦବାଲି ବନ୍ଦରକୁ ବନ୍ଦ କରି ଦିଆଗଲା। ଏଇ କୃଷିପ୍ରଧାନ ଚାନ୍ଦବାଲି ଏବେ ନାମକୁ ମାତ୍ର ବାଣିଜ୍ୟ ପେଣ୍ଠ ରୂପେ ପରିଗଣିତ ହେଉଛି। ସନ ୧୯୭୨ ମସିହାଠାରୁ ଚାନ୍ଦବାଲିର ଅବକ୍ଷୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି, ଏଠାକାର ସବୁଯାକ ଚାଉଳକୁଟା କଳ ଭାଙ୍ଗିଗଲାଣି। ଏବେ ଯାଏଁ ତିଷ୍ଠି ରହିଥିବା ଗୋଟିଏ କଳ - ହନୁମାନ ରାଇସ୍ ମିଲ୍ ଏଇ ଗୌରବମୟ ଇତିହାସର ମୂକ ସାକ୍ଷୀ। ୧୯୬୭ ଠାରୁ ୧୯୮୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନାନା ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ, ବନ୍ୟା, ବାତ୍ୟା, ମରୁଡ଼ିକୁ ସାମନା କରି ଚାନ୍ଦବାଲିର ଅର୍ଥନୈତିକ ମେରୁଦଣ୍ଡ ଏବେ ଭାଙ୍ଗି ପଡ଼ିଛି। ବନ୍ଦରର ପୁରାତନ ସ୍ମୃତି ବହନ କରୁଥିବା ବିଶାଳ ଲଙ୍ଗର ଓ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ସମୟରେ ଚାନ୍ଦବାଲିର ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ ଉପରେ ଗୋରା ଶାସକଙ୍କ ଅତ୍ୟାଚାରର ସ୍ମୃତି ବହନ କରୁଥିବା ତୋପ ଏବେବି ପଡ଼ିରହିଛି ଚାନ୍ଦବାଲିର ବୈତରଣୀ ନଈକୂଳସ୍ଥ ଆରଡ଼ି ଘାଟରେ ପାନ ଦୋକାନର ପଛରେ, ଅପନ୍ତରାରେ, ଅତି ଉପେକ୍ଷିତ ଭାବରେ। ଅନେକଥର ଏହାକୁ ଚୋରାରେ ଚାଲାଣ କରିବାର ଚେଷ୍ଟା ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କ ସଚେତନତା ପାଇଁ ଏହା ଅତି କମ୍ରେ ଚାନ୍ଦବାଲିରେ ଏବେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ପର୍ଯ୍ୟଟନ[ସମ୍ପାଦନା] ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଭିତରକନିକା ଅଭୟାରଣ୍ୟ, ଜାତୀୟ କୁମ୍ଭୀର ଉଦ୍ୟାନ ଓ କୁମ୍ଭୀର ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଯିବାପାଇଁ ଚାନ୍ଦବାଲି ଦେଇ ଯିବାକୁ ହୋଇଥାଏ । ଏଠାରେ ବନ ବିଭାଗର ମନୋରମ ଡ଼ାକ ବଙ୍ଗଳା ରହିଛି । ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶୈବପୀଠ ଆରଡ଼ି ଆଖଣ୍ଡଳମଣୀକୁ ଏହିଠାରୁ ଯାଇହୁଏ । ପର୍ବପର୍ବାଣୀ[ସମ୍ପାଦନା] କାଳୀପୂଜା, ଦୁର୍ଗାପୂଜା, ଆଖଣ୍ଡଳମଣୀ ଜାଗର ଯାତ୍ରା, ବାସନ୍ତୀକ ଦୁର୍ଗାପୂଜା, ଲକ୍ଷ୍ମୀପୂଜା, ଧାମରାର ମକର ମେଳା, ପାଟଣ ମଙ୍ଗଳା ଯାତ୍ରା, ସିଂହ ଶାରଳା ଯାତ୍ରା, ଦାସିଆ ବାଉରୀ ମେଳା, ମା ଜଡ଼ ନାଶିନୀ ପୂଜା, ଭୁତେଶ୍ୱର, ଚାନ୍ଦେଶ୍ୱର ଓ କାମେଶ୍ୱର ମହାଦେବ ଜାଗର ଯାତ୍ରା ଇତ୍ୟାଦି । ଧାର୍ମିକ ସ୍ଥାନ[ସମ୍ପାଦନା] - ଚାନ୍ଦବାଲିର ପ୍ରସିଦ୍ଧ କାଳୀ ମନ୍ଦିର ଏଠାକାର ପ୍ରଧାନ ମନ୍ଦିର ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ କେନ୍ଦ୍ର । - ''ପାଟଣମଙ୍ଗଳା'' : ଧନେଶ୍ୱର ନରେନ୍ଦ୍ର ଜାଭା, ସୁମାତ୍ରା, ବାଲି, ବୋର୍ଣ୍ଣଓ, ବର୍ମା ପ୍ରଭୃତି ଦେଶ ସହିତ ବେପାର ବଣିଜ କରି ଏ ଅଞ୍ଚଳର ଶ୍ରୀବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲେ। ସେ ଲଙ୍କାଦ୍ୱୀପରୁ ମଙ୍ଗଳା ଠାକୁରାଣୀଙ୍କୁ ଆଣି ନରେନ୍ଦ୍ରପୁର ପାଟଣ ମଙ୍ଗଳା ଗ୍ରାମରେ ସ୍ଥାପନ କରିଥିବାରୁ ଠାକୁରାଣୀଙ୍କୁ ଲଙ୍କେଶ୍ୱରୀ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ଏହା ଭଦ୍ରକ ଜିଲ୍ଲାର ଘଣ୍ଟେଶ୍ୱରସ୍ଥିତ ଏକ ପୁରାତନ ଶକ୍ତିପୀଠ । - ''ମାଧପୁର ଚଣ୍ଡୀ'' : ଚାନ୍ଦବାଲିରୁ ଅନତି ଦୂରରେ ମାଧପୁର ଗ୍ରାମସ୍ଥ ଚଣ୍ଡୀ ମନ୍ଦିର ଭଦ୍ରକ ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ପୁରାତନ ଶକ୍ତିପୀଠ । ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଖାଦ୍ୟ[ସମ୍ପାଦନା] ଚାନ୍ଦବାଲିରୁ ଭଦ୍ରକ ଯିବା ରାସ୍ତାରେ ଗଦି ଅଞ୍ଚଳର ଛେନ ମୁଡୁକି ଏଠାକାର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମିଷ୍ଟାନ୍ନ। ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା] - PINcode.net.in - ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଭାଷାକୋଷ ପୃ ୨୬୧୧ ବାହାର ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା] 'ମା' - ଶ୍ରୀ ପ୍ରେମଚାନ୍ଦ ମହାରଣା, ଚାନ୍ଦବାଲି

<urn:uuid:6b1a8b42-17e5-4087-b962-64c7d8655946>

CC-MAIN-2014-35

http://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9A%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A6%E0%AC%AC%E0%AC%BE%E0%AC%B2%E0%AC%BF

2014-08-29T03:14:21Z

s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-35/segments/1408500831565.57/warc/CC-MAIN-20140820021351-00082-ip-10-180-136-8.ec2.internal.warc.gz

ory

Orya

{"ory_Orya_score": 0.9998763799667358}

"ସମର୍ଥ କରୁଥିବା ଅପରେଟିଂ ସିଷ୍ଟମ୍ଗୁଡିକ:\n(...TRUNCATED)

<urn:uuid:e3455869-cc64-4efd-9099-0c6a52228d71>

CC-MAIN-2014-41

http://www.microsoft.com/or-in/download/details.aspx?id=36528

2014-09-21T10:17:51Z

"s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-41/segments/1410657135396.68/warc/CC-MAIN-20140914011215-0(...TRUNCATED)

ory

Orya

{"ory_Orya_score": 0.999319314956665}

"କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ ହର, ଏକଦା ଗୌରୀଙ୍କୁ (...TRUNCATED)

<urn:uuid:9dcb4995-f7a7-4f7b-8641-fc2d87ba172c>

CC-MAIN-2014-52

http://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AD%8C%E0%AC%B6%E0%AC%BF%E0%AC%95%E0%AD%80

2014-12-21T06:11:26Z

"s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-52/segments/1418802770742.121/warc/CC-MAIN-20141217075250-(...TRUNCATED)

ory

Orya

{"ory_Orya_score": 1.000000238418579}

"1ପ୍ରକୃତ ଶିକ୍ଷା (ଉପଦେଶ)ର ଅନୁସରଣ କରିବା ପ(...TRUNCATED)

<urn:uuid:8c61b4ab-952c-4273-8af3-cac2058d40a6>

CC-MAIN-2015-11

http://www.bible.is/ORYWTC/Titus/2

2015-03-04T20:28:48Z

"s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-11/segments/1424936463658.66/warc/CC-MAIN-20150226074103-0(...TRUNCATED)

ory

Orya

{"ory_Orya_score": 1.0000053644180298}

"ସାବିତ୍ରୀ ଓଷା\n-\nଏହି ଲେଖାଟି ଏକ ଓଷା ବାବଦ(...TRUNCATED)

<urn:uuid:a7d48dde-0cdc-45f8-92fb-d259cf246428>

CC-MAIN-2015-14

https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AC%BE%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AD%80_%E0%AC%93%E0%AC%B7%E0%AC%BE

2015-03-27T22:10:38Z

"s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-14/segments/1427131296974.26/warc/CC-MAIN-20150323172136-0(...TRUNCATED)

ory

Orya

{"ory_Orya_score": 1.000004529953003}