Datasets:

thorirhrafn

/

domar_llama

like 0

Mál nr. 193/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. C. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinutil Hæstaréttar með kæru 9. mars 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 9. mars 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 6. apríl2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldurúr gildi. Sóknaraðili krefststaðfestingar hins kærða úrskurðar.Samkvæmt sakavottorðivarnaraðila hefur hann frá árinu 2008 til ársins 2015 verið dæmdur átta sinnum ísamtals þriggja og hálfs árs fangelsi fyrir ýmis brot. Með þessari athugasemd,en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hannstaðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 9. mars 2016.Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X,kt. [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi til miðvikudagsins 6. apríl 2016kl. 16:00. Ígreinargerð lögreglustjóra kemur fram að kærði hafi verið handtekinn í gær íakstri á bifreiðinni [...] sem tilkynnt hafði verið stolin stuttu áður. X hafiverið í ökumannssæti er lögregla hafi haft afskipti af honum inni í bifreiðinnifyrir utan söluturninn [...] að [...] í Kópavogi, en bifreiðinni hafði veriðstolið við [...] í Reykjavík. Auk þessamáls sé kærði sterklega grunaður um eftirfarandi 13 brot framin á undanförnummánuðum:Mál007-2016-[...] – Þjófnaður og fíkniefni7. marssl. Tilkynnt hafi verið um aðila sem hafi verið að reyna að brjótast inn ímannlausar bifreiðar á bifreiðaplani við Smáralind. Kærði hafi verið handtekinná vettvangi með efni í fórum sínum sem lögregla telji vera amfetamín.Mál007-2016-[...] – Nytjastuldur, þjófnaður og fíkniefnaakstur9. og 20.febrúar sl. Kærði hafi verið verið handtekinn á bifreið sem tilkynnt hafi veriðstolið daginn áður. Kærði hafi viðurkennt að hafa ekið henni og því grunaður umakstur undir áhrifum fíkniefna. Í fórum kærða hafi fundist greiðslukort í eiguannars aðila sem tilkynnt hafði um þjófnað á þeim og einnig Iphone símtæki þann17. feb. sl.Mál007-2016-[...] - Nytjastuldur7. feb.sl. Kærði sé grunaður um að hafa tekið bifreið ófrjálsri hendi fyrir utanveitingastaðinn [...] í miðbæ Reykjavíkur.Mál007-2016-[...] – Fjársvik7. feb.sl. Kærði sé verið grunaður um fjársvik með því að hafa bókað og gist á Hótel[...] með því greiða fyrir gistingu og veitingar með stolnu greiðslukorti.Mál007-2016-[...] - Eignaspjöll7. feb.sl. Kærði sé grunaður um þjófnað á Iphone 5 síma og greiðslukortum sem stoliðhafði verið af smitsjúkdómadeild LSH, sbr. mál 007-2016-[...] að ofan.Mál007-2016-[...] - Þjófnaður26. jansl. Kærði sé grunaður um að hafa stolið farsíma á Hotel [...] í miðbæ Rvk.Borið hafði verið kennsl á kærða á myndbandsupptöku úr eftirlitsmyndavél. Mál007-2016-[...] - Þjófnaður22. jansl. Kærði sé grunaður um að hafa brotist inn í bifreið og stolið þaðan ýmsumverðmætum. Hann hafi verið handtekinn skammt frá vettvangi.Mál007-2016-[...] – Þjófnaður og nytjastuldur8. jansl. Kærði sé grunaður um nytjastuld en hann hafi verið stöðvaður í akstri ábifreið sem tilkynnt hafði verið stolin. Í fórum hans hafi fundist meint þýfi.Mál007-2016-[...] – Þjófnaður6. jansl. Kærði sé grunaður um þjófnað og vopnalagabrot í [...]. Hann hafi veriðhandtekinn á vettvangi. Mál007-2016-[...] – Þjófnaður6. jabsl. Kærði sé grunaður um að hafa brotist inn í bifreiðar og stolið þaðanverðmætum. Hann hafi verið handtekinn á vettvangi.Mál007-2016-[...] - Þjófnaður9. jansl. Kærði sé grunaður um að hafa brotist inn í bifreið og stolið m.a. fatnaðimerktum [...]. Hann hafi verið handtekinn síðar í fatnaði merktum félaginu.Mál007-2016-[...] – Fíkniefnalagabrot og vopnalagabrot3. jan.sl. Kærði viðurkenni vörslu á hníf og fíkniefnumMál007-2016-[...] – Þjófnaður5. jan.sl. Kærði sé grunaður um þjófnað á farsíma í [...] í Kringlunni. Þekkist áupptöku úr eftirlitsmyndavél.Brotaferillkærða hafi verið samfelldur frá 5. janúar sl. og fram til dagsins í gær, erkærði hafi verið handtekinn. Við rannsókn mála kærða hafi komið í ljós að hannsé í mikilli neyslu vímuefna, sem hann virðist fjármagna að öllu leyti meðafbrotum. Kærði eigi að baki nokkuð langan sakaferil og því ljóst að hann munihljóta óskilorðsbundna fangelsisrefsingu fyrir þau brot sem reifuð séu íkröfugerð. Með vísantil brotaferils kærða á undanförnum vikum og mánuðum sé það mat lögreglustjóraað yfirgnæfandi líkur séu á því að kærði muni halda áfram brotastarfsemi farihann frjáls ferða sinna.Með vísantil framangreinds, framlagðra gagna og c.-liðar 1. mgr. 95. gr. laga 88/2008 ummeðferð sakamála sé þess krafist að krafan nái fram að ganga. Niðurstaða:Til rannsóknar eru fjölmörgbrot, sem kærði er undir rökstuddum grun um að hafa framið og varðað getafangelsisrefsingu. Af því sem framhefur komið fyrir dómi verður ráðið að miklar líkur séu á að kærði muni haldaáfram brotastarfsemi fari hann frjáls ferða sinna. Skilyrðum c-liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála er því fullnægt svo fallast megi ákröfu lögreglustjórans. Ekki þykir tilefni til að marka gæsluvarðhaldinuskemmri tíma en krafist er eða til beitingar 100. gr. laga nr. 88/2008 ímálinu. Verður krafan því tekin til greina eins og í úrskurðarorði greinir. ÚR S K U R Ð A R O R ÐKærði, X,kt. [...], skal sæta gæsluvarð­haldi allt til miðvikudagsins 6. apríl 2016 kl.16:00.

Mál nr. 177/2016

Kærumál Gæsluvarðhald Farbann

Hafnað var kröfu L um að X yrði gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Þess í stað var hann látinn sæta farbanni.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson og Karl Axelsson og HjördísHákonardóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 4. mars 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 7.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 4. mars 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 1.apríl 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Til þess að fallist verði á kröfuum gæsluvarðhald á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 þarf að liggjafyrir sterkur grunur um afbrot sem varðað getur 10 ára fangelsi og brotið vera þesseðlis að gæsluvarðhald teljist nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna.Þótt fyrir liggi rökstuddur grunur um brot gegn 227. gr. a. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 er varhugavert á þessu stigi málsins að slá því föstuað sterkur grunur sé til staðar um slíkt brot. Verður því ekki fallist á aðframlengt verði gæsluvarðhald yfir varnaraðila með vísan til 2. mgr. 95. gr.laga nr. 88/2008. Í ljósi málsatvika og þar semvarnaraðili er erlendur ríkisborgari verður þess í stað beitt heimild í 1. mgr.100. gr., sbr. b. lið 1. mgr. 95. gr., laga nr. 88/2008 og ákveðið aðvarnaraðila skuli bönnuð för frá Íslandi þann tíma sem gæsluvarðhaldi var ætlaðað gilda samkvæmt hinum kærða úrskurði. Dómsorð:Varnaraðila, X, er bönnuð för frá Íslandi allt til föstudagsins 1. apríl2016 klukkan 16.Úrskurður HéraðsdómsSuðurlands 4. mars 2016.Ár 2016, föstudaginn 4. mars, er á dómþingiHéraðsdóms Suðurlands, sem háð er í dómsal embættisins að Austurvegi 4,Selfossi af Sigurði G. Gíslasyni héraðsdómara, kveðinn upp úrskurður þessi. Lögreglustjórinn á Suðurlandi hefur krafistþess að X, kt. [...], til lögheimilis að [...], [...], verði gert að sætaáframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til kl. 16:00 föstudaginn 1. apríl n.k.Kærði mótmælir kröfunni og krefst þess aðhenni verði hafnað, en krefst þess til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaðurskemmri tími .Í kröfu lögreglustjórans kemur fram aðlögreglan á Suðurlandi hafi nú til rannsóknar meint brot X gegn 227. gr. a.almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og ýmsum ákvæðum laga nr. 97/2002 umatvinnuréttindi útlendinga. Þann 18. febrúar 2016, hafi lögregla farið til[...] og gert húsleit á þrem stöðum vegna gruns um svo kallað vinnumansal ávegum fyrirtækisins [...] ehf., kt. [...], en kærði sé framkvæmdastjórifyrirtækisins og jafnframt eini eigandi þess. Kærði hafi verið handtekinn þannsama dag og í kjölfarið úrskurðaður í gæsluvarðhald á grundvelli a. liðar 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 frá föstudeginum 19. febrúar til kl. 16:00 í dag.Að mati lögreglu teljist sterkur rökstuddurgrunur kominn fram um að X hafi gerst sekur um að stunda vinnumansal á heimilisínu að [...] í [...], í skjóli framangreinds fyrirtækis [...] ehf. Fyrir liggiað tvær konur frá [...] hafi um nokkurt skeið dvalið og starfað inn á heimilikærða. Rannsókn lögreglu hafi leitt í ljós að kærðihafi nær daglega flutt ófullunnar framleiðsluvörur frá starfsstöð fyrirtækisinsinn á heimili sitt í þeim tilgangi að láta konunar tvær vinna þar ákveðnaverkþætti í framleiðslunni auk heimilisstarfa. Leynd virðist hafa hvílt yfirþessari starfsemi fyrirtækisins sem fram hafi farið á heimili kærða. Konurnartvær hafi ekki fengið neinar launagreiðslur í hefðbundnum skilningi fyrir þávinnu sem þær hafi innt af hendi, en kærði hafi greint frá því að hann hafi ítvígang sent peninga til móður kvennanna tveggja og fjölskyldu þeirra á[...]. Ljóst sé samkvæmtrannsóknargögnum lögreglu að staða kvennanna beggja hérlendis hafi verið mjögbág og þær alfarið háðar kærða um alla hluti hér á landi, þar með talið ferðinahingað til lands. Kærði hafi við yfirheyrslur neitað sök ogsagt konurnar tvær gestkomandi hér á landi, en hafi af og til hjálpað til. Sáframburður kærða sé í engu samræmi við aðra framburði og rannsóknargögn ímálinu. Lögregla telur ljóst að kærði hafi með háttsemi sinni gagnvart konunumtveimur hagnýtt sér bága stöðu þeirra og misnotað þær til nauðungarvinnu í þágufyrirtækis síns með fjárhagslega hagsmuni að leiðarljósi. Rannsóknargögnlögreglu bendi jafnframt til að brot kærða hafi staðið yfir í nokkurn tíma ogað þessi háttur hafi verið hafður á framleiðslu fyrirtækisins um nokkurt skeið.Brotin séu þaulskipulögð og varði umtalsverða fjárhagslega hagsmuni. Þá séjafnframt ljóst að mati lögreglu að kærði hafi í rekstri fyrirtækisins ífjölmörg skipti brotið gegn ákvæðum laga um atvinnuréttindi útlendinga nr.97/2002 sem og önnur ákvæði íslenskrar löggjafar um réttindi á vinnumarkaði ogstandi þau brot í nánum tengslum við meint brot ákærða gagnvart 227. gr. a.almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Að mati lögreglu liggi kærði undir sterkumrökstuddum grun um mjög alvarleg brot sem beinist gegn mikilvægum hagsmunumjafnt hérlendis og erlendis, enda hafur löggjafinn ákveðið að við brotum á 227.gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 skuli liggja allt að tólf árafangelsi. Með hliðsjón af þeim mikilvægu hagsmunum semákvæði 227. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. ákvæðimansalsbókunar Palermó-samningsins, sé ætlað að vernda og þeirri miklu ógn semalþjóðasamfélaginu standi af mansalsbrotum telur lögreglustjóri það ganga gegnalmennri réttarvitund að kærði gangi laus og gæsluvarðhald teljist þvínauðsynlegt vegna almannahagsmuna í skilningi 2. mgr. 95. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008.Með vísan til alls framangreinds, framlagðragagna og 2. mgr. 95. gr. laga nr. 8872008 um meðferð sakamála, sé þess farið áleit að framangreind krafa um gæsluvarðhald nái fram að ganga. Nái krafa þessifram að ganga sé þess ekki óskað að kærða verði með úrskurði gert að sætaeinangrun í gæsluvarðhaldinu skv. b. lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála.Forsendurog niðurstaðaMeð vísan til ofangreinds og þeirragagna sem lögð hafa verið fram í málinu er það mat dómsins að kærði sé undirsterkum rökstuddum grun um brot 227. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940,en þar er meðal annars fjallað um svokallaða nauðungarvinnu, en brot gegnþeirri lagagrein geta varðað fangelsi allt að tólf árum. Rannsókn málsins ervel á veg komin og að sögn fulltrúa lögreglustjóra standa vonir til að máliðverði komið til ákærumeðferðar við lok þess tíma sem krafist er að kærði sætigæsluvarðhaldi.Að virtu eðli þeirra meintu brota semkærði sætir rannsókn vegna þykir mega ætla að nauðsynlegt sé með tilliti tilalmannahagsmuna að kærði sæti áfram gæsluvarðhaldi en tímalengd kröfulögreglustjóra þykir í hóf stillt og verður fallist á hana eins og nánargreinir í úrskurðarorði.Sigurður G. Gíslason héraðsdómarikveður upp úrskurð þennan.Úrskurðarorð:Kærði, X, skal sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 1. apríl 2016 kl. 16:00.

Mál nr. 182/2016

Kærumál Reynslulausn Skilorðsrof Fullnusta refsingar

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi gert að afplána eftirstöðvar fangelsisrefsingar.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma Benedikt Bogasonhæstaréttardómari og Hjördís Hákonardóttir og Ingveldur Einarsdóttir settirhæstaréttardómarar. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 3. mars 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 7. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 2. mars 2016 þar sem varnaraðila vargert að afplána 143 daga eftirstöðvar fangelsisrefsingar samkvæmt dómumHéraðsdóms Reykjavíkur [...]. apríl 2014, [...]. júní 2015 og [...]. desembersama ár. Kæruheimild er í 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49/2005 um fullnusturefsinga. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úrgildi. Þá krefst hann kærumálskostnaðar. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur. Dómsorð:Hinnkærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 2.mars 2016.Lögreglustjórinná Selfossi hefur farið fram á það við dóminn að X, kt. [...] með lögheimili að[...] í Reykjavík verði gert að afplána 143 daga eftirstöðvar óafplánaðrafangelsisrefsinga sem kærða var veitt reynslulausn á af FangelsismálastofnunRíkisins þann 14. janúar s.l.Skipaðurverjandi kærða krefst þess að kröfunni verði hafnað.Ígreinargerð lögreglustjóra kemur fram að þann 14. janúar 2016 hafi kærða veriðveitt reynslulausn af eftirstöðvum neðangreindra óskilorðsbundinnafangelsisdóma: . 10 mánaða fangelsisdómi HéraðsdómsReykjavíkur frá [...]. apríl 2014 ([...]/2014)2. 5 mánaða fangelsisdómi HéraðsdómsReykjavíkur frá [...]. júní 2015 ([...]/2015)3. 2 mánaða fangelsisdómi HéraðsdómsReykjavíkur frá [...]. desember 2015 ([...]/2015)Samtalser um að ræða 143 daga eftirstöðvar ofangreindra refsinga og ákvaðFangelsismálastofnun að reynslutími skyldi vara í 1 ár. Skilyrðireynslulausnarinnar er m.a. að viðkomandi gerist ekki sekur um nýtt brot áreynslulausnartímanum. Kærði samþykkti skilyrði reynslulausnarinnar meðundirritun sinni þann 11. janúar s.l. Segirí greinargerð lögreglustjóra að kærði hafi þrátt fyrir ungan aldur þónokkurnsakarferil að baki og hafi ítrekað á síðustu árum hlotið refsingar fyrir fíkniefnabrot,auðgunarbrot og umferðarlagabrot. Kveðurlögreglustjóri að lögregla rannsaki nú neðangreint mál sem upp hafi komið í gærog ákærði sé sterklega grunaður um aðild að:318-2016-[...]Lögregluhafi borist tilkynning rétt eftir kl. 03:00 aðfaranótt 1. mars 2016 um aðinnbrot væri yfirstandandi í verslun [...] á [...]. Er tilkynnandi hafi komiðað versluninni hafi tveir aðilar verið inni í verslunni, annar að eiga viðspilakassa með verkfæri og hinn aðilinn að eiga við sjóðsvélar. Tilkynnandi hafibeðið í felum þangað til aðilarnir tveir hafi yfirgefið vettvanginn ábifreiðinni [...]. Er lögregla hafi komið á vettvang hafi verið búið að spennaupp sjóðsvél og hafi verksummerki eftir meinta gerendur verið greinileg, þ. ám. hafi smápeningar verið á víð og dreif og tóbaksumbúðir. Um 07:00 sama morgunhafi bóndi í nágrenninu haft samband við lögreglu, hafi tveir aðilar bankað uppá hjá honum eftir að hafa fest bifreið sína. Hafi það verið bifreiðin [...].Lögregla hafi komið á vettvang og handtekið kærða og meintan samverkamann hans. Áður hafi lögregla tekið ljósmyndir afskóförum fyrir utan verslunina sem reynst hafi sambærileg við mynstur á skómbeggja hinna handteknu aðila. Kærði hafi í yfirheyrslu hjá lögreglu játað aðhafa brotist inn í verslunina ásamt samverkamanni og stolið þar tóbaki ogskiptimynt. Þaðsé mat lögreglustjórans á Selfossi, að öll lagaskilyrði 2. mgr. 65. gr. laganr. 49/2005 um fullnustu refsingar séu uppfyllt, enda hafi kærði meðframangreindri háttsemi rofið gróflega almenn skilyrði reynslulausnar. Þá sélíka ljóst, m.a. í ljósi játningar kærða sjálfs sem samræmist öðrumrannsóknargögnum lögreglu, að hann sé undir sterkum rökstuddum grun um að hafaframið afbrot sem varðað geti allt að 6 ára fangelsi.Meðvísan til framangreinds, framlagðra gagna og 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49, 2005um fullnustu refsinga sé þess farið á leit að krafan nái fram að ganga. Forsendur og niðurstaða Ímálinu liggur fyrir að þann 14. janúar 2016 var kærða veitt reynslulausn á 143daga eftirstöðvum framangreindra fangelsisrefsinga og var skilorðstími ákveðinn1 ár. Fyrirdóminn hafa verið lögð afrit rannsóknargagna framangreinds máls lögreglu.Þaðer almennt skilyrði reynslulausnar, sbr. 2. mgr. 64. gr. laga nr. 49/2005 umfullnustu refsinga, að aðili gerist ekki sekur um nýtt brot á reynslutíma.Samkvæmt 2. mgr. 65. gr. sömu laga getur dómstóll úrskurðað að kröfu ákærandaað maður sem hlotið hafi reynslulausn skuli afplána eftirstöðvar refsingar efhann á reynslutíma rýfur gróflega almennt skilyrði reynslulausnar, enda liggifyrir sterkur grunur um að hann hafi framið nýtt brot sem varðað geti sex árafangelsi eða að brotið varði við 1. mgr. 218. gr. almennra hegningarlaga.Samkvæmt þeim gögnum sem fyrir liggja í máli þessu er það mat dómsins aðfullnægt sé skilyrðum 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49/2005 að kærði hafi áreynslutíma rofið gróflega almenn skilyrði reynslulausnarinnar og jafnframt ersýnt að fyrir liggur sterkur grunur um að kærði hafi framið brot sem varðaðgeta sex ára fangelsi. Verður því fallist á kröfu lögreglustjóra í máli þessueins og nánar greinir í úrskurðarorði. Samkvæmt næstsíðasta málslið 2. mgr. 65.gr. laganna frestar kæra til Hæstaréttar Íslands ekki framkvæmd úrskurðar. Ú R S K U R Ð A R O R Ð: Kærði, X, skal afplána 143 dagaeftirstöðvar fangelsisrefsinga samkvæmt dómi Héraðsdóms Reykjavíkur frá [...].apríl 2014, dómi Héraðsdóms Reykjavíkur frá [...]. júní 2015 og dómi HéraðsdómsReykjavíkur frá [...]. desember 2015, sbr. reynslulausn semFangelsismálastofnun ríkisins veitti honum 14. janúar 2016. Kæra til Hæstaréttar Íslandsfrestar ekki framkvæmd úrskurðarins.

Mál nr. 184/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma Helgi I. Jónssonhæstaréttardómari og Hjördís Hákonardóttir og Ingveldur Einarsdóttir settirhæstaréttardómarar. Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 5. mars 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 7.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 2. mars 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 30.mars 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi, til vara að honum verði með vísan til 1. mgr. 100. gr.laga nr. 88/2008 gert að dvelja í Hlaðgerðarkoti, að því frágengnu að honumverði með vísan til sama lagaákvæðis gert að dvelja á annarri viðeigandistofnun, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldinu verði markaður „hinn skemmstitími.“ Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfesturDómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 2. mars 2016.Héraðssaksóknarihefur gert þá kröfu að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verðigert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 30. mars nk.kl. 16:00. Í greinargerðsækjanda kemur fram að mál þetta hafi borist héraðssaksóknara frálögreglustjóranum á höfuðborgarsvæðinu þann 29. febrúar sl. og sé málið þar nútil meðferðar og bíði ákvörðunar um saksókn. Að mati héraðssaksóknara sé kærðiundir sterkum grun um að hafa gerst sekur um nauðgun, frelsissviptingu,hótanir, líkamsárás og blygðunarsemisbrot gagnvart sambýliskonu sinni A áheimili þeirra að [...] í [...]. Með því að hafa föstudaginn 5. febrúar sl. slegið hana ítrekaðhnefahöggum í síðuna og höfuðið, rifið í hár hennar, tekið hana hálstaki ogsparkað ítrekað í síðu hennar og fætur þar sem hún hafi legið á gólfinu. Einnigmeð því að hafa ítrekað skipað henni að setjast á stól og sparkað svo í stólinnþegar hún hafi sest þannig að hún hafi fallið í gólfið. Með því að hafa, ámeðan á þessu hafi staðið, ítrekað hótað henni lífláti og meinað henni útgönguúr íbúðinni og þvingað hana aftur inn í íbúðina með því að rífa í hárið á henniog slá hana hnefahöggum er hún hafi reynt að flýja. Kærði hafi síðan skipaðhenni að girða niður um sig og í kjölfarið tekið myndir af rassi henni ogkynfærum gegn vilja hennar auk þess að skoða kynfæri hennar með vasaljósi.Kærði hafi svo þvingað hana til munnmaka og endaþarmsmaka. Kærði sé undirsterkum grun um að hafa haldið brotaþola nauðugri í íbúðinni og beitt hanaframangreindu ofbeldi í rúmlega fjórar klukkustundir með þeim afleiðingum aðhún hafi hlotið mar á höfði, bæði enni og hársverði og eymsli víða um líkamannauk þess sem jaxl í efri gómi vinstra megin hafi brotnað.Að mati héraðssaksóknara geti þetta varðaðvið 1. mgr. 194. gr., 209. gr., 1. mgr. 218. gr., 226. gr., 225. gr. og 233.gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Í gögnum málsins sé að finna framburðivitna, vottorð frá neyðarmóttöku, ljósmyndir, auk fjarskiptasamskipta ogsamskipta á facebook samskiptamiðlinum sem að mati héraðssaksóknari styðja viðframburð brotaþola. Rannsókn málsins sé lokið fyrir utan að beðið séáverkavottorðs frá tannlækni brotaþola. Auk þess hafi brotaþoli gefið skýrsluhjá lögreglu um að kærði og faðir hans hafi ítrekað reynt að hafa áhrif áframburð hennar í málinu með því að setja sig í samband við hana eftir að máliðhafi komið upp. Kærði neiti sök og hafi gefið skýringar á tilkomu áverkabrotaþola sem héraðssaksóknari meti ótrúverðuga.Kærði hafi sætt gæsluvarðhaldi vegna málsins frá 7. febrúar sl., fyrst ágrundvelli rannsóknarhagsmuna, en frá 10. febrúar á grundvelli almannahagsmuna,sbr. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, sbr. úrskurð Héraðsdóms Reykjavíkur semsíðar hafi verið staðfestur með dómi Hæstaréttar nr. 98/2016, með vísan tilforsendna hins kæra úrskurðar, þann 12. febrúar sl. Hafi Hæstiréttur þar komistað þeirri niðurstöðu að kærði væri undir sterkum grun um framangreind brot ogað þau væru þess eðlis að varðhald væri nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna.Í dómi Hæstaréttar séu einnig rakinn efnisatriði málsins með nánari hætti ogatriði sem fram hafa komið við skýrslutökur af aðilum og vitnum málsins og séeinnig vísað til þess til stuðnings kröfu þessari.Brot þau sem kærði sé grunaður um geta varðað allt að 16 ára fangelsi. Meðhliðsjón af alvarleika sakarefnis og þess að ríkir almannahagsmunir standi tilþess að menn gangi ekki lausir þegar svo standi á sé þess krafist að kærðaverði gert að sæta gæsluvarðhaldi meðan mál hans sé til meðferðar hjádómstólum.Með vísan til framangreinds, framlagðragagna og 2. mgr. 95. gr. laga 88/2008 um meðferð sakamála er þess krafist aðkrafan nái fram að ganga.Niðurstaða:Kærði hefur sættgæsluvarðhaldi frá 7. febrúar sl., fyrst á grundvelli rannsóknarhagsmuna, enfrá 10. febrúar sl. á grundvelli almannahagsmuna, sbr. 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála, samkvæmt úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur semstaðfestur var með dómi Hæstaréttar 12. febrúar sl. í máli nr. 98/2016. Í þvímáli taldi Hæstiréttur að skilyrði væru uppfyllt til þess að kærði sættigæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 vegna brota semhann væri undir sterkum grun að hafa framið gegn sambýliskonu sinni og aðbrotin væru þess eðlis að varðhald væri nauðsynlegt með tilliti tilalmannahagsmuna. Mál kærða er nú til meðferðar hjá héraðssaksóknara og bíðurákvörðunar um saksókn. Með vísan tilframangreinds og þess sem fram kemur í greinargerð sóknaraðila er fallist á aðkærði sé undir sterkum grun um að hafa svipt sambúðarkonu sína frelsi sínu ogbeitt hana líkamlegu og kynferðislegu ofbeldi þannig að varðað geti við 1. mgr.194. gr., 1. mgr. 218. gr. og 226. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 aukþess sem háttsemi hans er talin varða við 209. gr., 225. gr. og 233. gr. sömulaga. Brot sem kærði er undir sterkum grun um að hafa framið varða meira en 10ára fangelsi. Þá er á það fallist að brot þessi séu þess eðlis að gæsluvarðhaldsé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008 er því fullnægt og er ekkert fram komið í málinu sem leitt geturtil þess að talið verði að skilyrði ákvæðisins séu ekki lengur fyrir hendi fráþví að dómur Hæstaréttar gekk í máli nr. 98/2016. Þá verður með vísan tilframangreindra sjónarmiða, sérstaklega eðli þeirra brota sem kærði er sterklegagrunaður um að hafa framið, ekki talin efni til að beita 1. mgr. 100. gr. laganr. 88/2008 og mæla fyrir um vistun hans á Hlaðgerðarkoti. Verður því fallist ákröfu sóknaraðila um að kærði sæti áframhaldandi gæsluvarðhaldi eins og íúrskurðarorði greinir.HólmfríðurGrímsdóttir héraðsdómari kveður uppúrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R OR ÐKærði, X, kt. [...],skal sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 30. mars nk. kl.16:00.

Mál nr. 161/2016

Kærumál Hjón Lögskilnaður Dómstóll Lögsaga

M1 kærði úrskurð héraðsdóms þar sem máli hans á hendur M2 var vísað frá dómi á þeirri forsendu að málið heyrði ekki undir lögsögu íslenskra dómstóla. M1 hafði höfðað mál gegn M2 og krafist þess að honum yrði veittur lögskilnaður frá M2. Málsaðilar voru báðir erlendir ríkisborgarar sem höfðu gengið í hjónaband á Íslandi árið 2011 en voru hins vegar ekki búsettir hér á landi. Í dómi Hæstaréttar kom fram að M1 og M2 féllu ekki undir neitt það tilvik sem gerð væri grein fyrir í 114. gr. laga nr. 31/1993 um lögsögu íslenskra dómstóla í hjúskaparmálum. Þá yrði af þeirra hálfu ekki byggt á lögsögu hér á landi á grundvelli undantekningarreglu 4. mgr. 141. gr. sömu laga, enda tæki sú regla samkvæmt efni sínu aðeins til staðfestrar samvistar. Þar sem málsaðilar lytu hvorugur lögsögu íslenskra dómstóla yrði mál til hjónaskilnaðar þeirra í milli ekki höfðað hér á landi. Var hinn kærði úrskurður því staðfestur.

DómurHæstaréttar.Mál þettadæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og KarlAxelsson. Sóknaraðiliskaut málinu til Hæstaréttar með kæru 22. febrúar 2016, en kærumálsgögn bárustréttinum 1. mars sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 22.febrúar 2016 þar sem máli sóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá dómi.Kæruheimild er í j. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferðeinkamála. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úrgildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar. Þá krefst hannkærumálskostnaðar.Varnaraðiligerir sömu kröfu og sóknaraðili, en krefst að auki kærumálskostnaðar.Málsaðilarsem eru erlendir ríkisborgarar gengu í hjónaband á Íslandi 5. desember 2011.Þeir eru ekki búsettir hér á landi og falla að öðru leyti ekki undir neitt þaðtilvik sem gerð er grein fyrir í 114. gr. hjúskaparlaga nr. 31/1993 um lögsöguíslenskra dómstóla í hjúskaparmálum. Þá verður af þeirra hálfu ekki byggt álögsögu hér á landi á undantekningarreglu 4. mgr. 141. gr. sömu laga, endatekur sú regla samkvæmt efni sínu aðeins til staðfestrar samvistar. Málsaðilarlúta því hvorugur lögsögu íslenskra dómstóla og mál til hjónaskilnaðar þeirra ímilli verður ekki höfðað hér á landi. Hinn kærði úrskurður verður þvístaðfestur. Eftiratvikum þykir rétt að kærumálskostnaður falli niður.Dómsorð:Hinn kærðiúrskurður er staðfestur. Kærumálskostnaðurfellur niður.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 22.febrúar 2016. Mál þetta, sem var tekið tilúrskurðar í dag, er höfðað fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur af M1,[...],[...],[...] á hendur M2, til heimilis að [...],[...],[...], með stefnu birtri7. september 2015. Stefnandi krefst lögskilnaðarvið stefnda skv. 37. gr. hjúskaparlaga nr. 31/1993 með vísan til 4. mgr. 41.gr. sömu laga. Að auki er krafist málskostnaðar úr hendi stefnda. Stefndi samþykkir allar kröfurstefnanda. Þá er krafist málskostnaðar úr hendi stefnanda.I Stefnandi málsins er [...]ríkisborgari og kom til Íslands árið 2011 ásamt stefnda, sambýlismanni sínum,frá [...]. Tilgangur þeirra var að ganga í hjónaband. Hjónavígslan fór fram hjáembætti Sýslumannsins í Reykjavík 5. desember 2011 og sneru þeir svo aftur til[...]. Árið 2012 flutti stefndi út af heimili þeirra. Stefnandi sóttist eftirlögskilnaði hjá Sýslumanni Reykjavíkur en beiðninni var hafnað þar semstefnandi uppfyllti hvorki skilyrði XV. kafla né XVI. kafla hjúskaparlaga umlögheimili né heimilisfesti hér á landi. Stefnandi telur að samkvæmtmeginreglum alþjóðlegs einkamálaréttar gildi sú regla að skilnaður fari fram íþví landi þar sem aðilar séu búsettir. Málið horfir þannig við að hjónabandsamkynhneigðra sé ólöglegt bæði í [...] og [...] sem leiðir til þess að aðilargeta ekki leitað skilnaðar í heimalöndum sínum. Krefst stefnandi því að honumverði veittur lögskilnaður við stefnda hér á landi og byggir kröfur sínar á 37.gr. hjúskaparlaga nr. 31/1993 og krefst skilnaðar sér til handa. Stefnandi ogstefndi hafa ekki búið saman í 3 ár og fullnægja því skilyrðum greinarinnar.Stefndi samþykkir kröfu stefnanda.II Málsaðilar eru báðir erlendirríkisborgara og komu hingað til lands í því skyni að ganga í hjónaband. Þeirhafa engin tengsl við landið. Til þess að unnt sé að höfða mál hér á landiverður skilyrðum V. kafla um varnarþing, í lögum nr. 91/1991 um meðferðeinkamála, að vera fullnægt. Samkvæmt V. kafla laga nr.91/1991 er meginreglan sú, að ekki er unnt að höfða mál hér á landi gegn mannisem á heimili í öðru landi. Undantekningar frá þessari meginreglu er að finna í3. og 4. mgr. 32. gr. og 1. mgr. 43. gr. laga um meðferð einkamála en þær eigaekki við hér. Stefnandi kveðst í málatilbúnaðisínum vísa um varnarþing til 2. mgr. 115. gr. hjúskaparlaga nr. 31/1993. Ákvæði115. gr. er svohljóðandi: „Mál skal höfða á heimilisvarnarþingistefnda. Ef stefndi á ekki heimilisvarnarþing hér á landi skal mál höfða þarsem stefnandi á heimilisvarnarþing. Aðilar geta samið um annað varnarþing en aðframan greinir. Nú er eigi til að dreifavarnarþingi skv. 1. mgr. og skal þá höfða mál fyrir dómstóli er ráðuneytiðkveður á um.“ Ekki liggur fyrir í málinu aðráðuneytið hafi kveðið á um varnarþing í Reykjavík. Með vísan til þess sem aðframan greinir verður ekki séð að stefndi eigi varnarþing hér og geti ekkisamið um að eiga varnarþing hér á landi. Verður því ekki hjá því komist, þegaraf þessari ástæðu, að vísa málinu frá dómi Eins og mál þetta liggur fyrirþykir rétt að hvor aðili um sig bera sinn kostnað af málinu. Sigrún Guðmundsdóttirhéraðsdómari kvað upp úrskurð þennan.ÚRSKURÐARORÐ Málinuer vísað frá dómi. Málskostnaðurer felldur niður.

Mál nr. 181/2016

Kærumál Reynslulausn Skilorðsrof Fullnusta refsingar

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi gert að afplána eftirstöðvar fangelsisrefsingar.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma Benedikt Bogasonhæstaréttardómari og Hjördís Hákonardóttir og Ingveldur Einarsdóttir settirhæstaréttardómarar. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 2. mars 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 7. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 2. mars 2016 þar sem varnaraðila vargert að afplána 360 daga eftirstöðvar fangelsisrefsingar samkvæmt dómumHéraðsdóms Reykjavíkur [...]. september 2013 og [...]. nóvember sama ár.Kæruheimild er í 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49/2005 um fullnustu refsinga.Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Þákrefst hann kærumálskostnaðar.Sóknaraðili hefur ekki látið málið til síntaka fyrir Hæstarétti.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur.Dómsorð:Hinnkærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 2.mars 2016.Lögreglustjórinná Selfossi hefur farið fram á það við dóminn að X, kt. [...] óstaðsettum í húsí Reykjavík, verði gert að afplána 360 daga eftirstöðvar óafplánaðrafangelsisrefsinga sem kærða var veitt reynslulausn á af FangelsismálastofnunRíkisins þann 20. maí 2015.Skipaðurverjandi kærða krefst þess að kröfunni verði hafnað.Ígreinargerð lögreglustjóra kemur fram að kærða hafi verið veitt reynslulausnþann 20. maí 2015 af eftirstöðvum neðangreindra óskilorðsbundinna fangelsisdóma:. 18 mánaða fangelsisdómi HéraðsdómsReykjavíkur frá [...]. september 2013 ([...]/2013)2. 18 mánaða fangelsisdómi HéraðsdómsReykjavíkur frá [...]. nóvember 2013 ([...]/2013)Samtalser um að ræða 360 daga eftirstöðvar ofangreindra refsinga og ákvað Fangelsismálastofnun að reynslutími skyldivara í 2 ár. Skilyrði reynslulausnarinnar er m.a. að viðkomandi gerist ekkisekur um nýtt brot á reynslulausnartímanum og að kærði neyti ekki áfengis néfíkniefna á tímabilinu. Kærði samþykkti skilyrði reynslulausnarinnar meðundirritun sinni þann 11. maí 2015. Kærðihafi þrátt fyrir ungan aldur þónokkurn sakarferil að baki og hafi ítrekað ásíðustu árum hlotið refsingar fyrir fíkniefnabrot, auðgunarbrot ogumferðarlagabrot. Lögreglustjórikveður að lögregla rannsaki nú neðangreint mál sem kærði sé sterklega grunaður um aðild að:318-2016-[...]Lögregluhafi borist tilkynning rétt eftir kl. 03:00 aðfaranótt 1. mars sl. um aðinnbrot væri yfirstandandi í verslun [...] á [...]. Er tilkynnandi hafi komiðað versluninni hafi tveir aðilar verið inni í verslunni, annar að eiga viðspilakassa með verkfæri og hinn aðilinn að eiga við sjóðsvélar. Tilkynnandihafi beðið í felum þangað til aðilarnir tveir hafi yfirgefið vettvanginn ábifreiðinni [...]. Er lögregla hafi komið á vettvang hafi verið búið að spennaupp sjóðsvél og hafi verksummerki eftir meinta gerendur verið greinileg, þ. ám. hafi smápeningar verið á víð og dreif og tóbaksumbúðir. Um 07:00 sama morgunhafi bóndi í nágrenninu haft samband við lögreglu, hafi tveir aðilar bankað uppá hjá honum eftir að hafa fest bifreið sína. Hafi það verið bifreiðin [...].Lögregla hafi komið á vettvang og handtekið kærða og meintan samverkamann hans.Áður hafi lögregla tekið ljósmyndir af skóförum fyrir utan verslunina sem reynsthafi sambærileg við mynstur á skóm beggja hinna handteknu aðila. Kærði hafi íyfirheyrslu hjá lögreglu játað að hafa brotist inn í verslunina ásamtsamverkamanni og stolið þar tóbaki og skiptimynt. Þaðsé mat lögreglustjórans á Selfossi, að öll lagaskilyrði 2. mgr. 65. gr. laganr. 49/2005 um fullnustu refsinga séu uppfyllt, enda hafi kærði meðframangreindri háttsemi rofið gróflega almenn skilyrði reynslulausnar. Þá sélíka ljóst, m.a. í ljósi játningar kærða sjálfs sem samræmist öðrum rannsóknargögnumlögreglu, að hann sé undir sterkum rökstuddum grun um að hafa framið afbrot semvarðað geti allt að 6 ára fangelsi.Meðvísan til framangreinds, framlagðra gagna og 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49/2005um fullnustu refsinga sé þess hér með farið á leit að krafan nái fram að ganga.Forsendur og niðurstaða Ímálinu liggur fyrir að þann 20. maí 2015 var kærða veitt reynslulausn á 360daga eftirstöðvum framangreindra fangelsisrefsinga og var skilorðstími ákveðinn2 ár.Fyrirdóminn hafa verið lögð afrit rannsóknargagna ofangreinds máls lögreglu. Þaðer almennt skilyrði reynslulausnar, sbr. 2. mgr. 64. gr. laga nr. 49/2005 umfullnustu refsinga, að aðili gerist ekki sekur um nýtt brot á reynslutíma.Samkvæmt 2. mgr. 65. gr. sömu laga getur dómstóll úrskurðað að kröfu ákærandaað maður sem hlotið hafi reynslulausn skuli afplána eftirstöðvar refsingar efhann á reynslutíma rýfur gróflega almennt skilyrði reynslulausnar, enda liggifyrir sterkur grunur um að hann hafi framið nýtt brot sem varðað geti sex árafangelsi eða að brotið varði við 1. mgr. 218. gr. almennra hegningarlaga.Samkvæmt þeim gögnum sem fyrir liggja í máli þessu er það mat dómsins aðfullnægt sé skilyrðum 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49/2005 að kærði hafi áreynslutíma rofið gróflega almenn skilyrði reynslulausnarinnar og jafnframt ersýnt að fyrir liggur sterkur grunur um að kærði hafi framið brot sem varðaðgeta sex ára fangelsi. Verður því fallist á kröfu lögreglustjóra í máli þessueins og nánar greinir í úrskurðarorði. Samkvæmt næstsíðasta málslið 2. mgr. 65.gr. laganna frestar kæra til Hæstaréttar Íslands ekki framkvæmd úrskurðar. Ú R S K U R Ð A R O R Ð: Kærði, X, skal afplána 360 dagaeftirstöðvar fangelsisrefsinga samkvæmt dómi Héraðsdóms Reykjavíkur frá [...].september 2013 og dómi Héraðsdóms Reykjavíkur frá [...]. nóvember 2013, sbr.reynslulausn sem Fangelsismálastofnun ríkisins veitti honum 20. maí 2015. Kæra til Hæstaréttar Íslandsfrestar ekki framkvæmd úrskurðarins.

Mál nr. 175/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. og b. liða 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson og Karl Axelsson og HjördísHákonardóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 4. mars 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum samadag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 4. mars 2016, þar sem varnaraðilavar gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11. mars2016 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1.mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldurúr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 4. mars 2016. Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur í dag krafist þess að X kt. […] verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11. mars2016, kl. 16:00. Þá er þess krafist að kærða verði gert að sæta einangrun ámeðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Kærðimótmælir kröfunni og krefst þess að henni verði hafnað. Ígreinargerð lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu kemur fram að lögreglan rannsaki nú meint rán og frelsissviptingu á heimilivið […] í […] 16. febrúar sl. Brotaþoli málsins lýsi því í skýrslutöku hjá lögreglu aðtveir menn, Y og X, hafi ráðist inn á heimili hennar ásamt fjórum grímuklæddummönnum sem hafi talað ensku og spænsku sín á milli. Mennirnir hafi haldið henniá heimilinu í um sex klukkustundir, bundið hana niður, beitt hana ofbeldi ogm.a. notað rafbyssu á hana og tekið hana kyrkingartaki svo hún hafi liðið út afí tvígang á meðan þeir hafi verið á heimili hennar. Þegar mennirnir hafi fariðhafi þeir haft á brott með sér skartgripi og peninga í eigu brotaþola.Brotaþoli hafi leitað á slysadeild eftir atvikið vegna áverka sem hún hafihlotið en samkvæmt vottorði sem liggi fyrir hafi hún hlotið maráverka á við ogdreif um líkama og í andliti, auk tognunar. Eftir árásina hafi kærði ítrekað hringt í brotaþola og hótaði hennilífláti. Málið sé talið tengjast því aðbrotaþoli hafi átt að geyma fíkniefni sem kærði hafi flutt hingað til lands ásíðasta ári sem lögregla lagði síðar hald á á heimili brotaþola. Eigi kærði aðhafa hótað brotaþola lífláti myndi hún ekki greiða honum fimm milljónir krónavegna umræddra fíkniefna. Kærði hafi verið handtekinn 25.febrúar sl. og úrskurðaður í gæsluvarðhald á grundvelli rannsóknarhagsmuna tildagsins í dag. Kærði sé ekki búsettur hér á landi. Samkvæmt upplýsingumlögreglu sé hann sagður frá […] en búsettur í […]. Fengist hafi staðfest að hann hafi flogið hingað tillands þann 9. febrúar sl. með Easy Jet frá London. Við skoðun sé ljóst að hannhafi komið hingað til lands í styttri ferðir í nokkur skipti undanfarin tvö ár. Kærði hafi verið yfirheyrður ítvígang og neiti allri aðild að málinu. Þá neiti hann að upplýsa lögreglu umhvar hann gisti og hafi dvalið fram að því að hann hafi verið handtekinn oghafi verið mjög ósamvinnuþýður við rannsókn málsins. Lögreglu hafi ekki tekist aðhafa uppi á Y þrátt fyrir mikla leit en skv. upplýsingum lögreglu sé hann ífelum þar sem hann óttist nú kærða sem hafi haft í hótunum við hann og fólkhonum tengt vegna málsins. Lögregla hafi aflað símagagnabæði kærða og Y þar sem fram komi að þeir tengist sendi skammt frábrotavettvangi þegar umrædd árás hafi átt sér stað. Sömuleiðis sjáist að þeireru í símasamskiptum sín á milli í kringum árásina og við þekkta brotamenn hérá landi þegar árásin eigi sér stað. Þeir aðilar séu Z og Þ sem hafi veriðhandteknir vegna málsins 3. mars sl. og kannast við að hafa verið við heimilibrotaþola þegar árásin hafi átt sér stað. Símar þeirra komi einnig inn á sendavið árásarstaðinn. Þá kannist annar þeirra við að hafa verið þar með Y.Lögreglan hafi sömuleiðis tekið skýrslu af tveimur aðilum sem segja að Z og Þhafi verið með skartgripi sem teknir hafi verið af heimili brotaþola í fórumsínum í síðustu viku. Það sé mat lögreglustjóra aðlagaskilyrðum rannsóknargæslu sé fullnægt í máli þessu, enda sé kærði undirrökstuddum grun um aðild að ráni og frelsissviptingu sem talið sé að varði við226. gr. og 252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og geti varðað allt að16 ára fangelsi. Þá sé rannsókn málsins hvergi nærri lokið. Framburður kærða, Z og Þ sé ótrúverðugur um margt. Hvorki hafi tekist aðhafa uppi á Y né að finna þýfið sem brotaþoli beri um að hafi verið tekið fráhenni. Því sé afar brýnt að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi ogeinangrun, þannig að hann hafi ekki tækifæri til að torveldarannsókninni, s.s. með því að koma undan munum og hafa áhrif á aðra samseka.Einnig sé talin hætta á að kærði reyni að koma sér úr landi þar sem hann erekki búsettur hér á landi. Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna og a- og b-liðar 1. mgr. 95. gr. og b-liðar 1. mgr. 99. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála er þess krafist að krafan nái fram aðganga.Samkvæmt því sem að framan greinir og aðvirtum rannsóknargögnum málsins verður fallist á það með lögreglustjóra aðkærði sé undir rökstuddum grun um brot sem getavarðað fangelsisrefsingu samkvæmt 233., 226. og 252. gr. almennra hegningarlaganr. 19/1940. Rannsókn málsins er ekki lokið og ljóst að mati dómsins að haldikærði óskertu frelsi sínu geti hann torveldað rannsókn málsins, svo sem með þvíað afmá merki eftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrif á samseka eðavitni. Er þannig fullnægt skilyrðum a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Kærði er erlendur ríkisborgari og hefur að því er virðistengin tengsl við Ísland. Verður því talið að uppfyllt séu skilyrði b. liðar 95.gr. laga nr. 88/2008. Að virtum rannsóknarhagsmunum ber að fallast á kröfulögreglustjóra um að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.Samkvæmt þessu verður fallist á kröfu lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinueins og hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurð þennan kveður upp Jón Höskuldssonhéraðsdómari. Úrskurðarorð: Kærði, X, […], skal sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11. mars 2016 kl.16:00. Kærðiskal sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 176/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson og Karl Axelsson og Hjördís Hákonardóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 4. mars 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum samadag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 4. mars 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11. mars2016 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1.mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 4. mars 2016. Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur í dag krafist þess að X kt. [...] verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allttil föstudagsins 11. mars 2016, kl. 16:00. Þá er þess krafist að kærða verðigert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Kærði mótmælir kröfunni. Hann krefst þess aðkröfunni verði hafnað. Ígreinargerð lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu kemur fram að lögreglan rannsaki nú meint rán og frelsissviptingu áheimili við [...] í [...]. febrúar síðastliðinn. Brotaþoli málsins lýsi því í skýrslu hjá lögregluað tveir menn, Y og Þ, hafi ráðist inn á heimili hennar ásamt fjórumgrímuklæddum mönnum sem hafi talað ensku og spænsku sín á milli. Mennirnir hafihaldið henni á heimilinu í um sex klukkustundir, bundið hana niður, beitt hanaofbeldi og meðal annars notað rafbyssu á hana og tekið hana kyrkingartaki svohún hafi liðið út af í tvígang á meðan þeir hafi verið á heimili hennar. Þegarmennirnir hafi farið hafi þeir haft á brott með sér skartgripi og peninga íeigu brotaþola. Brotaþoli hafi leitað á slysadeild eftir atvikið vegna áverkasem hún hafi hlotið en samkvæmt vottorði sem liggi fyrir hafi hún hlotiðmaráverka á við og dreif um líkama og í andliti, auk tognunar. Eftir árásinahafi Þ ítrekað hringt í brotaþola og hótaði henni lífláti. Málið sé talið tengjast því aðbrotaþoli hafi átt að geyma fíkniefni sem Þ hafi flutt til landsins á síðastaári, en lögregla hafi síðar lagt hald á á heimili brotaþola. Eigi Þ að hafahótað brotaþola lífláti myndi hún ekki greiða honum fimm milljónir króna vegnaumræddra fíkniefna. Þ hafi verið handtekinn 25.febrúar síðastliðinn og úrskurðaður í gæsluvarðhald á grundvelli rannsóknarhagsmunatil dagsins í dag. Þ hafi verið yfirheyrður í tvígang og neiti allri aðild aðmálinu. Lögreglu hafi ekki tekist að hafa uppi á Y þrátt fyrir mikla leit ensamkvæmt upplýsingum lögreglu sé hann í felum þar sem hann óttist nú Þ sem hafihaft í hótunum við hann og fólk honum tengt vegna málsins. Lögregla hafi aflað símagagna Þog Y þar sem fram komi að þeir tengist sendi skammt frá brotavettvangi þegarumrædd árás hafi átt sér stað. Sömuleiðis sjáist að þeir séu í símasamskiptumsín á milli í kringum árásina og við kærða og bróður hans Z sem þekktir séu hjá lögreglunni fyrir ofbeldis- ogfíkniefnlagabrot. Þá hafi þrír aðilar borið um að hafa ýmist séð eða heyrt afþví að X og Z hafi verið með skartgripi í eigu brotaþola í fórum sínum eftirárásina. M og Z hafi þvíverið handteknir í gær og yfirheyrðir vegna málsins. Þeir neiti báðir aðild aðárásinni og segjast ekki kannast við brotaþola. Þeir kannist hinsvegar við aðhafa verið við heimili brotaþola þegar árásin hafi átt sér stað að leita aðmanni að nafni A sem þeir geti þó ekki gefið frekari upplýsingar um. Sömuleiðissjáist að símar þeirra komi inn á senda við árásarstaðinn á þeim tíma semárásin hafi átt sér stað. Þá kannist annar þeirra við að hafa verið þar með Yumrætt sinn. Það sé matlögreglustjóra að lagaskilyrðum rannsóknargæslu sé fullnægt í máli þessu, endasé kærði undir rökstuddum grun um aðild að ráni og frelsissviptingu sem taliðsé að varði við 226. gr. og 252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og getivarðað allt að 16 ára fangelsi. Þá sé rannsókn málsins hvergi nærri lokið. Framburður kærða, Z og Þ sé ótrúverðugur um margt. Hvorki hafi tekist aðhafa uppi á Y né að finna þýfið sem brotaþoli beri um að hafi verið tekið fráhenni. Því sé afar brýnt að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi ogeinangrun, þannig að hann hafi ekki tækifæri til að torvelda rannsóknmálsins svo sem með því að koma undan munum og hafa áhrif á aðra samseka. Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna og a. liðar 1. mgr. 95. gr. og b. liðar 1. mgr. 99. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála, sé þess krafist að krafan nái fram að ganga.Samkvæmt því sem að framan greinir og aðvirtum rannsóknargögnum málsins verður fallist á það með lögreglustjóra aðkærði sé undir rökstuddum grun um brot sem getavarðað fangelsisrefsingu samkvæmt 233., 226. og 252. gr. almennra hegningarlaganr. 19/1940. Rannsókn málsins er ekki lokið og ljóst að mati dómsins að haldikærði óskertu frelsi sínu geti hann torveldað rannsókn málsins, svo sem með þvíað afmá merki eftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrif á samseka eðavitni. Er þannig fullnægt skilyrðum a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Að virtum rannsóknarhagsmunum ber að fallast á kröfulögreglustjóra um að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.Samkvæmt þessu verður fallist á kröfu lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinueins og hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurð þennankveður upp Jón Höskuldsson héraðsdómari. Úrskurðarorð: Kærði, X kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 11. mars 2016, kl. 16:00. Kærðiskal sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 160/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. og b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 26. febrúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum29. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 26. febrúar 2016,þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 4. mars2016 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1.mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldurúr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 26. febrúar 2016. Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur í dag krafist þess fyrir Héraðsdómi Reykjaness að X,kt. [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 4. mars 2016kl. 16. Þá er þess krafist að kærða verði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur. Krafan er reist á a og b lið 1.mgr. 95. gr. og b lið 1. mgr. 99. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Lögregla telur að kærði sé undirgrun um brot gegn 233. gr., 226. gr. og 252. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940. Kærðimótmælir kröfunni og krefst þess til vara að honum verði einungis gert að sætafarbanni. Ígreinargerð lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu kemur m.a. fram að lögreglan rannsaki nú meint rán og frelsissviptingu áheimili við [...] í [...] 16. febrúar sl. Brotaþoli málsins lýsi því í skýrslutöku hjá lögreglu aðtveir menn, Y og X, hafi ráðist inn á heimili hennar ásamt fjórum grímuklæddummönnum sem hafi talað ensku og spænsku sín á milli. Mennirnir hafi haldið henniá heimilinu í um 6 klukkustundir, bundið hana niður, beitt hana ofbeldi m.a.notað rafbyssu á hana og tekið hana kyrkingartaki svo hún hafi liðið út af ítvígang meðan þeir hafi verið á heimili hennar. Þegar mennirnir hafi farið hafiþeir haft á brott með sér skartgripi og peninga í eigu brotaþola. Brotaþolihafi leitað á slysadeild eftir atvikið vegna áverka sem hún hafi hlotið envottorð hafi ekki enn borist lögreglu. Eftir árásina hafi kærði ítrekaðhringt í brotaþola og hótað henni lífláti. Kærði hafi verið handtekinn í gærkvöldiog verið yfirheyrður í dag af lögreglu. Hann neiti allri aðild að málinu. Kærði sé ekki búsettur hér álandi. Samkvæmt upplýsingum lögreglu sé hann sagður frá [...] en búsettur í [...]. Fengist hafi staðfest að hann hafi flogið hingað til lands þann 9.febrúar sl. með Easy Jet frá London. Við skoðun sé ljóst að hann hafi komiðhingað til lands í styttri ferðir í nokkur skipti undanfarin 2 ár. Málið er talið tengjast því aðbrotaþoli hafi átt að geyma fíkniefni sem kærði hafi flutt hingað til lands ásíðasta ári og sem lögregla hafi síðar lagt hald á á heimili hennar. Eigi kærðiað hafa hótað brotaþola lífláti myndi hún ekki greiða honum 5.000.000 krónavegna umræddra fíkniefna. Stuttu áður en kærði hafi veriðhandtekinn eigi hann, samkvæmt vitnisburði systur Y, að hafa hótað bæðibrotaþola og Y lífláti. Það sé matlögreglustjóra að lagaskilyrðum rannsóknargæslu sé fullnægt í máli þessu, endasé kærði undir rökstuddum grun um aðild að ráni og frelsissviptingu sem taliðsé varði við 226. gr. og 252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og getivarðað allt að 16 ára fangelsi. Þá sé rannsókn málsins hvergi nærri lokið enenginn hafi verið handtekinn vegna málsins og því afar brýnt að kærða verðigert að sæta gæsluvarðhaldi og einangrun, þannig að hann hafi ekki tækifæri tilað torvelda rannsókninni, s.s. með því að koma undan munum, hafa áhrif áaðra samseka. Einnig sé talin hætta á að kærði reyni að koma sér úr landi þarsem hann sé ekki búsettur hér á landi. Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna og a liðar 1. mgr. 95. gr. og b liðar 1. mgr.99. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála er þess krafist að krafan nái framað ganga.Að framangreindu virtu, sem og gögnummálsins að öðru leyti, verður fallist á það með lögreglustjóra að kærði séundir rökstuddum grun um brot sem geta varðað fangelsisrefsingusamkvæmt 233., 226. og 252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Rannsókn málsinser á frumstigi og haldi kærði óskertu frelsi sínu gæti hann torveldað rannsóknmálsins, m.a. með því að hafa áhrif á framburð vitorðsmann og vitna. Skilyrði a liðar 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála eru því fyrir hendi í málinu.Kærði er erlendur ríkisborgari og hefur að því er virðist engin tengsl viðÍsland. Verður því talið að uppfyllt séu skilyrði b liðar 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Vægari úrræði eru ekki fullnægjandi til að tryggjanærveru kærða meðan mál hans er í rannsókn. Samkvæmt framansögðu verður fallistá kröfu lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu eins og hún er fram sett og nánargreinir í úrskurðarorði. Úrskurð þennan kveður upp GunnarAðalsteinsson héraðsdómari. Úrskurðarorð: Kærði,X, fd. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 4. mars 2016 kl.16:00. Kærðiskal sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 147/2016

Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 Gæsluvarðhaldskröfu hafnað Kærumál

Kærumál. Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Gæsluvarðhaldskröfu hafnað.Hafnað var kröfu ákæruvaldsins um að X yrði gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og IngveldurEinarsdóttir settur hæstaréttardómari.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 24. febrúar 2016 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum samadag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 24. febrúar 2016 þar sem hafnaðvar kröfu sóknaraðila um að varnaraðila yrði gert að sæta gæsluvarðhaldi allttil miðvikudagsins 2. mars 2016 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimilder í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess að framangreind krafa sínverði tekin til greina.Varnaraðili krefst aðallega staðfestingarhins kærða úrskurðar, en til vara að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tímiog að honum verði ekki gert að sæta einangrun meðan á því stendur.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 24. febrúar 2016 Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess aðX, fæddur [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi, allt til miðvikudagsins 2.mars nk. kl. 16:00. Þá er gerð krafa um að kærði sæti einangrun á meðan á gæslu­varð­haldinustendur.Ígreinargerð lögreglu kemur fram að í gær hafi A komið á lögreglustöð og viljaðkoma á framfæri upplýsingum til lögreglu um aðstæður á heimili systur hennar, B.A hafi sagt að B væri greindarskert og 75% öryrki. Hún hafi sagt að hjá B bygginúna kærði, sem væri hælisleitandi hér á landi, og að kærði væri búinn að veraþrýsta mikið á B að giftast honum. A hafi greint frá því að kærði hefði lykilað íbúð­inni og færi yfirleitt út um klukkan 10:00 og kæmi aftur klukkan 22:00.Þá hafi lög­regla einnig rætt við C, deildarstjóra félagsþjónustu [...] og Dráðgjafa. C hafi greint frá því að B hafi kynnst kærða í gegnum Facebook. Hannhafi þrýst mjög á B að giftast honum. Þær hafi einnig sagt frá því að það værimjög auðvelt að fá B til þess að gera ýmsa hluti. Þær hafi talið að kærði hefðiekki haldið B nauðugri í íbúð­inni eða væri að reyna að ná af henni fjármunum.Að þeirra sögn hafi B sagst einu sinni hafa látið kærða hafa 10.000 kr. B fáiþjónustu daglega varðandi lyf. Það komi mann­eskja til hennar tvisvar í vikutil þess að hjálpa henni við þrif, þvott og innkaup. B sé svipt fjárræði.Ígreinargerðinni kemur fram að lögregla hafi rætt við B á vettvangi og hún sagtað kærði hefði verið heima hjá henni í um hálfan mánuð. Hún hafi greint frá þvíað kærði hefði farið með pappíra vegna hjúskaparvottorðs til Sýslumannsins íHafn­ar­firði. B hafi sagt að hún og kærði hefðu haft samfarir 2-3 sinnum áþessu tíma­bili en hann hafi ekki beitt hana valdi eða lagt á hana hendur. Húnhafi sagt kærða einu sinni hafa lamið í vegg í lyftu þegar þau voru á leiðinniupp í íbúðina. Ímálinu liggi fyrir samantekt skýrslu sem tekin hafi verið af A vegna máls­ins ígær en þar hafi hún verið beðin um að lýsa B systur sinni. A hafi sagt B hafafarið í greindarpróf en í því prófi hafi greind B mælst 65 sem að sögn Ateljist þroskaheftur/fatlaður einstaklingur. Hún hafi sagt B þó beita lærðrihegðun, til dæmis taka undir það sem fólk segi við hana jafn­vel þótt húnáttaði sig ekki á hvað viðkomandi talaði um. Hún hafi sagt það geta veriðerfitt fyrir fólk sem ekki þekkti hana að átta sig á greind­ar­skerð­ing­unnien að það færi ekki á milli mála fyrir einstakling sem hefði þekkt B í tvománuði að hún væri mjög greindarskert. A hafi sagt úti­lokað að kærði gerði sérekki grein fyrir and­legu ástandi og þroskaskerðingu B.Kærðihafi verið handtekinn í gær og tekin af honum skýrsla vegna málsins. Hann hafisagst hafa kynnst B á Facebook fyrir um tveimur mánuðum. Kærði hafi sagt B verakærustu sína og að hann hefði búið heima hjá henni síðast­lið­inn mánuð eftirað hún hefði boðið honum það. Kærði hafi sagt samband þeirra vera kyn­ferðislegten hann treysti sér ekki til þess að segja hversu oft þau hafi haft sam­farir.Aðspurður um hvort hann hafi gert sér grein fyrir þroskaskerðingu B, sagðikærði: „það getur verið að hún sé með smá skerðingu en mér finnst hún alvegskýr í kollinum og mér finnst hún eðlileg, ég er ekki að neyða hana til að geraeitt né neitt, hún vill þetta“. Kærðihafi sagt B hafa átt hugmyndina að gift­ingu þeirra, þá bæði vegna þess aðsambandið gangi vel og að B hafi haft áhyggjur af því að kærði yrði látinn faraúr landi. Kærði sagðist ekki hafa þvingað eða mis­notað B á neinn hátt.Ígögnum málsins sé einnig að finna upplýsingar um að kærði hafi þrýst mjög á Bað fá að flytja inn til hennar, að skrifa undir hjúskaparvottorð og að hannhafi verið með ógnandi tilburði í garð B, t.d. lamið í veggi. Aðmati lögreglu sé fram kominn rökstuddur grunur um að kærði hafi brotiðkynferðislega gegn B, hafi notfært sér skerðingu hennar og hafi ætlað að stofnatil hjúskapar í þeim tilgangi einum að afla dvalarleyfis. Séu brotin talinvarða við 2. mgr. 194. gr. og 253. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og 3.mgr. 13. gr. laga um útlendinga nr. 96/2002 og varði allt að 16 árafangelsisrefsingu. Rannsókn málsins sé á frumstigi og telji lögreglustjórinnljóst að rannsóknarhagsmunir krefjist þess að kærða verði gert að sætagæsluvarðhaldi. Það liggi fyrir að það eigi eftir að taka skýrslu af B. Þáþurfi einnig að taka skýrslur af öðrum vitnum sem og afla frekari gagna. Málþetta sé því á það viðkvæmu stigi að hætt sé við því að sakborningur munitorvelda rannsókn málsins með einhverjumhætti gangi hann laus.Meðvísan til framanritaðs, framlagðra gagna, a-liðar 1. mgr. 95. gr. og b-liðar 1.mgr. 99. gr. laga um meðferð sakamálanr. 88/2008, sé þess krafist að krafan nái fram að ganga. Einsog að framan greinir kveðst lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu vera aðrannsaka ætluð brot kærða, sem er hælisleitandi, á 2. mgr. 194. gr. og 253. gr.laga nr. 19/1940. Grundvallarskilyrðiþess að kærði verði hnepptur í gæsluvarðhald samkvæmt 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 er að fram sé kominn rökstuddur grunur um að hann hafi gerst sekur umháttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við.Samkvæmt því sem fram kemur í gögnum málsins er brotaþoli sögð veragreindarskert og 75% öryrki. Fyrirliggur þó að hún hefur ekki verið svipt sjálfræði þó svo að hún séfjárræðissvipt. Samkvæmt upplýsingumlögreglu m.a. frá starfsmönnum félagsþjónustunnar hefur kærði hvorki reynt aðhafa af brotaþola fjármuni né hefur hann haldið henni nauðugri. Þá kemur fram í skýrslu lögreglu að brotaþolihafi sagt að kærði hafi hvorki lagt á hana hendur né beitt hana valdi á annanhátt. Hafi hún sagt kærða hafa búið hjásé í u.þ.b. hálfan mánuð. Með vísan til þess sem hér hefurverið rakið sem og gagna málsins verður því ekki talið að skilyrðum 1. mgr. 95.gr. laga nr. 19/1991, sé fullnægt. Berþví að hafna kröfu lögreglustjórans um að kærði verði úrskurðaður ígæsluvarðhald. HervörÞorvaldsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú R S K U R Ð A R O R Ð:Hafnaðer kröfu lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu um að X, fæddur [...], sætigæsluvarðhaldi.

Mál nr. 143/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi, á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, var staðfestur en gæsluvarðhaldinu markaður skemmri tími.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, BenediktBogason og Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 19. febrúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum23. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 19. febrúar 2016,þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 18.mars 2016 klukkan 13 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er íl. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmritími og að hann sæti ekki einangrun á meðan á því stendur. Þá krefst hannkærumálskostnaðar.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur að öðru leyti en því að gæsluvarðhaldinuverður markaður sá tími sem í dómsorði greinir.Kærumálskostnaður verður ekkidæmdur, sbr. 3. mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008.Dómsorð:Varnaraðili,X, skal sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 4. mars 2016 klukkan 16.Úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 19.febrúar 2016.Ár 2016, föstudaginn 19. febrúar, er ádómþingi Héraðsdóms Suðurlands, sem háð er í dómsal embættisins að Austurvegi4, Selfossi af Hirti O. Aðalsteinssyni dómstjóra, kveðinn upp úrskurður þessi. Lögreglustjórinná Suðurlandi hefur krafist þess að X, kt. [...], [...], [...], verði meðúrskurði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 18. mars nk. kl.13:00 á grundvelli a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálaog jafnframt að honum verði gert að sæta einangrun á gæsluvarðhaldstímanum ágrundvelli b-liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga. Krafan var tekin fyrir ádómþingi kl. 12:30 í dag og tók dómari sér frest til kl. 16:30 til að úrskurðaum hana með heimild í 1. mgr. 98. gr. sömu laga. Íkröfu lögreglustjórans kemur fram að lögreglan hafi nú til rannsóknar ætlaðbrot kærða gegn 227. gr. a almennra hegningarlaga og ýmsum ákvæðum laga nr.97/2002 um atvinnuréttindi útlendinga. Hafi lögreglan nú nöfn a.m.k. sexerlendra einstaklinga sem rökstuddur grunur leiki á að séu brotaþolar í málinuen þeir kunni að vera fleiri. Í gær hafi lögreglan farið til [...] og gerthúsleit á þremur stöðum vegna gruns um svokallað vinnumansal á vegumfyrirtækisins [...] ehf., kt. [...], en kærði sé eigandi og framkvæmdastjórifyrirtækisins. Á lögheimili kærða að [...] hafi verið staddar tvær erlendarkonur er lögreglu hafi borið að garði. Hafi þær báðar verið frá [...] og hvorkitalað né skilið íslensku eða ensku að neinu ráði. Þær hafi í fyrstu sagst hafakomið til Íslands sem ferðamenn og hafi þær neitað því að hafa verið í vinnu.Er þeim hafi verið gerð grein fyrir handtöku kærða hafi þær greint frá því aðþær hefðu komið til landsins þann 17. janúar sl. og hafi búið á heimili kærðaog unnið þar við prjóna og sauma. Hafi kærði bannað þeim að fara mikið út úrhúsi og láta sjá sig utan dyra. Hafi þær engin laun fengið greidd fyrir vinnusína. Hafi lögreglumönnum á vettvangi virst augljóst að konunum tveim hafiverið mjög létt við komu þeirra á staðinn og hafi þeir skynjað hræðslu þeirra ígarð kærða. Þá hafi lögreglan farið inn á vinnusvæði [...] ehf. í húsakynnum [...]([...]) í [...]. Hafi þar verið fjórir erlendir aðilar við störf á vegum [...]ehf. og hafi komið fram hjá þeim að þau hafi ekki fengið greidd laun nemaþau hvert og eitt prjónuðu þrjátíu peysurá dag. Lögregla telji sig hafa áreiðanlegar upplýsingar um að ekki sé hægt aðprjóna nema að hámarki tíu peysur á dag á umræddar prjónavélar. Hafi einhverjirþessara aðila sagst af og til hafa fengið einhver laun greidd en ekkert af þeimhafi verið gefið upp. Kærðihafi í skýrslutöku hjá lögreglu í morgun alfarið neitað sök. Hann hafi sagtkonurnar tvær sem verið hafi á heimili hans vera gestkomandi hjá honum. Hannhafi sagt sex starfsmenn vera hjá [...] ehf. að honum og eiginkonu hansmeðtöldum. Lögreglustjóri segir að til rannsóknar séu ætluð brot kærða semvarðað geti við 227. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940, en slík brotgeti varðað allt að tólf ára fangelsi. Telur lögreglustjóri að fram sé kominnrökstuddur grunur um að kærði hafi gerst sekur um vinnumansal sem varðað getifangelsisrefsingu. Um sé að ræða viðamikla rannsókn og mjög alvarlegarsakargiftir. Málið sé umfangsmikið og að því er best sé vitað fordæmalaust hérá landi. Rannsókn málanna sé á frumstigi, það eigi eftir að yfirheyra fjöldavitna og leita frekari vitna að atvikum. Þá sé ljóst að afla þurfi frekarigagna um ferðatilhögun brotaþola til landsins, sem og rannsaka skilríki ogönnur skjöl. Megi gera ráð fyrir að óska þurfi aðstoðar erlendralögregluyfirvalda í þessu skyni. Fyrir liggi að hluti vitnanna séu tengd kærðafjölskyldu og/eða vinaböndum. Þá liggi fyrir að staða brotaþola í mansalsmálumsé afar veik og viðkvæm vegna eðlis slíkra mála. Telur lögreglustjóri þvíraunverulega hættu á því að kærði geti torveldað rannsókn málanna svo sem meðþví að afmá ummerki eftir brot og/eða hafa áhrif á vitni. Meðvísan til alls framangreinds, rannsóknarhagsmuna, svo og með vísan til a-liðar1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 er þess farið á leit að framangreind krafa náifram að ganga. Nái krafan fram að ganga er þess óskað að kærða verði gert aðsæta einangrun í gæsluvarðhaldinu skv. b-lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga. Meðvísan til þeirra gagna sem lögð hafa verið fram í málinu er ljóst aðvarnaraðili er undir rökstuddum grun um brot 227. gr. a almennra hegningarlaganr. 19/1940, en þar er meðal annars fjallað um svokallaða nauðungarvinnu, enbrot gegn þeirri lagagrein geta varðað fangelsi allt að tólf árum. Rannsóknmálsins er á frumstigi og á eftir að yfirheyra ótiltekinn fjölda vitna, kannaferðatilhögun brotaþola sem samkvæmt gögnum málsins eru erlendir ríkisborgarar.Má ætla að leita þurfi aðstoðar erlendra lögregluyfirvalda í því skyni. Að matidómsins þykir leika á því hætta að kærði kunni að torvelda rannsókn málsins svosem með því að skjóta undan sakargögnum eða hafa áhrif á samverkamenn eða vitnigangi hann laus. Er því fullnægt skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála til aðfallast á kröfu lögreglustjóra um aðkærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi og einangrun,sbr. b-lið 99. gr.,sbr. 2. mgr. 98. gr., sömu laga, eins og krafist er og nánar greinir íúrskurðarorði, en ekki þykja efni til að marka gæsluvarðhaldinu skemmri tíma enkrafist er.HjörturO. Aðalsteinsson dómstjóri kveður upp úrskurð þennan.Úrskurðarorð:Kærði,X, kt. [...], skal sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 18. mars 2016 kl. 13:00.Kærði sæti einangrun á gæsluvarðhaldstímanum.

Mál nr. 68/2016

Kærumál Hæfi dómara

A kærði úrskurð héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu hans um að héraðsdómari viki sæti í máli sem hann hafði höfðað gegn Í. Í málinu krafðist A skaðabóta vegna tjóns sem hann varð fyrir vegna ólögmætrar meðferðar og notkunar læknis á viðkvæmum persónuupplýsingum úr sjúkraskrá hans og birtar höfðu verið í úrskurði siðanefndar Læknafélags Íslands í tengslum við ágreiningsmál tveggja lækna. Upplýst var að dómari í málinu væri núverandi formaður nefndarinnar en hefði hins vegar enga aðkomu átt að umræddu ágreiningsmáli. Talið var að eins og málið væri vaxið yrði ekki hægt að fallast á það með A að aðkoma siðanefndar að málinu væri til þess fallin að draga mætti óhlutdrægni dómarans í réttu með efa. Þá væru heldur ekki fyrir hendi önnur tilvik eða aðstæður sem væru til þess fallin. Var hinn kærði úrskurður því staðfestur.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir, Benedikt Bogason og Helgi I. Jónsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 26. janúar 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 8. febrúar sama ár. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 13. janúar 2016, þar sem hafnað var kröfusóknaraðila um að Sigrún Guðmundsdóttir héraðsdómari viki sæti í málisóknaraðila gegn varnaraðila. Kæruheimild er í a. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr.91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að fyrrgreind krafa sínverði tekin til greina. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar ogkærumálskostnaðar.IEins og rakið er í hinum kærða úrskurði höfðaði sóknaraðili mál þetta áhendur stefnda til greiðslu skaðabóta vegna ólögmætrar meðferðar og notkunar tiltekinslæknis á viðkvæmum persónuupplýsingum úr sjúkraskrá sóknaraðila. Varnaraðilihefur viðurkennt bótaábyrgð af þeim sökum og snýst ágreiningur aðila einungis umfjárhæð skaðabóta.Í því máli sem hér er til úrlausnar er sú aðstaða uppi að dómarinn erformaður siðanefndar Læknafélags Íslands. Telur sóknaraðili að sakarefnimálsins sé því nátengt siðanefndinni auk þess sem ásýnd dómsins sé af þeimsökum til þess fallin að draga megi óhlutdrægni dómarans í efa. Þá sé traustsóknaraðila til dómara málsins rúið og réttmæt tortryggni hafi nú þegar skapastum óhlutdrægni hans.Á árinu 2011 hafði siðanefnd Læknafélags Íslands til umfjöllunarágreining milli tveggja lækna vegna ætlaðra ummæla sem annar þeirra viðhafði umhinn við sóknaraðila, en báðir læknarnir höfðu komið að meðferð sóknaraðilavegna slyss sem hann lenti í. Sóknaraðili var ekki aðili að þeim ágreiningifyrir siðanefndinni. Úrskurður nefndarinnar var kveðinn upp [...] 2011 og varniðurstaðan sú að læknirinn hefði brotið gegn siðareglum lækna í samskiptumsínum við sóknaraðila, ummælum um hann og „kollega“ sína. Úrskurðurinn varsíðan birtur í Læknablaðinu án þess að gætt væri að því að afmá úr honumviðkvæmar persónugreinanlegar upplýsingar um sóknaraðila. Óumdeilt er að núverandi formaðursiðanefndarinnar, dómari málsins í héraði, átti enga aðkomu að þessu ágreiningsmáli.Með dómi Héraðsdóms Reykjaness [...] 2013 voru sóknaraðila dæmdarmiskabætur úr hendi Læknafélags Íslands og ritstjóra og ábyrgðarmannsLæknablaðsins vegna framangreindrar birtingar á persónuupplýsingum umsóknaraðila.IIÍ máli þessu reisir sóknaraðili kröfur sínar á hendur varnaraðila á þvíað hann hafi orðið fyrir miska vegna ólögmætrar meðferðar læknisins á viðkvæmumpersónuupplýsingum um sig og beri varnaraðili ábyrgð á því, en eins og fram erkomið er ekki deilt um skaðabótaskyldu varnaraðila heldur einungis um fjárhæðbóta. Eins og mál þetta er vaxið verður ekki fallist á það með sóknaraðila að framangreindaðkoma siðanefndar Læknafélags Íslands sé til þess fallin að draga megióhlutdrægni dómarans með réttu í efa. Þá eru ekki fyrir hendi í málinu önnuratvik eða aðstæður sem eru til þess fallin. Að þessu gættu verður hinn kærðiúrskurður staðfestur með vísan til forsendna hans.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Kærumálskostnaður fellur niður. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 13.janúar 2016. Hinn 16. desember 2015 lagðistefnandi fram kröfu um að dómari málsins viki sæti í málinu. Krafan byggist ág-lið 1. mgr. 5. gr. laga um meðferð einkamála nr. 91/1991, sbr. 1. mgr. 6. gr.sömu laga. Við munnlegan málsflutning var krafist málskostnaðar. Stefndi hafnar kröfum stefnanda. Ágreiningsefni málsins lýtur aðþví að stefnandi krefst skaðabóta úr hendi stefnda vegna tjóns er stefnandivarð fyrir vegna ólögmætrar meðferðar og notkunar á viðkæmum persónuupplýsingumúr sjúkraskrá hans. Stefndi hefur viðurkennt bótaábyrgð og snýr ágreiningurinnað fjárhæð skaðabótanna. Mál þetta á rætur að rekja tilágreinings tveggja lækna fyrir siðanefnd Læknafélags Íslands. Báðir læknarnirhöfðu veitt stefnanda læknismeðferð. Annar þeirra notaði gögn úr sjúkraskrástefnanda til að halda uppi vörnum fyrir siðanefndinni. Þessar upplýsingar voruteknar upp í úrskurð siðanefndarinnar. Siðanefndin birti síðar úrskurð sinn áheimasíðu læknafélagsins og í útgefnu riti, samanber nánar dóm HéraðsdómsReykjaness í málinu nr. [...]. Stefnandi telur ljóst að öllmálsatvikin hafi náin tengsl við störf siðanefndar Læknafélagsins. Dómarimálsins sé formaður siðarnefndarinnar nú, þótt hún hafi ekki farið meðformennsku á meðan mál stefnanda var fyrir siðanefndinni. Stefnandi telur aðvegna þess hve náin tengsl séu „á milli sakarefnis þessa máls og siðanefndarLæknafélags Íslands, hafi skapast aðstæður sem eru til þess fallnar að dragaóhlutdrægni dómara í efa“. Því sé gerð sú krafa að dómari víki sæti í málinu oger vísað til dóma Hæstaréttar Íslands í málunum nr. 781/2009, 601/2010 og511/2014.Niðurstaða Rétt er að dómari er formaðursiðanefndar Læknafélagsins en var það ekki er mál stefnanda var fyrir siðanefnd.Því varðar seta dómara nú í siðanefndinni ekki vanhæfi hennar í þessu máli. Þáer ekki fallist á að náin tengsl séu á milli sakarefnis þessa máls ogsiðanefndarinnar eins og stefnandi hefur haldið fram, þar sem stefndi málsins,íslenska ríkið, hefur viðurkennt skaðabótaábyrgð í málinu og verður því ímálinu einungis kveðið á um fjárhæð skaðabóta. Í ljósi þessa fellst dómari ekkiá að fyrir hendi séu aðstæður sem séu fallnar til þess að draga óhlutdrægnidómara með réttu í efa, samanber g-lið 1. mgr. 5. gr. laga nr. 91/1991. Krafaum málskostnað í þessum þætti málsins bíður efnisdóms. Sigrún Guðmundsdóttirhéraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.ÚRSKURÐARORÐ Kröfu stefnanda um að dómari málsinsvíki sæti er hafnað.Krafaum málskostnað bíður efnisdóms.

Mál nr. 127/2016

Kærumál Farbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 1. mgr. 100. gr. sömu laga.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson og Benedikt Bogason og Guðrún Erlendsdóttir setturhæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 16. febrúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 16. febrúar 2016, þar sem varnaraðilavar gert að sæta áfram farbanni allt til þriðjudagsins 15. mars 2016 klukkan16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 16. febrúar 2016.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafistþess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, fæddur […],skuli sæta farbanni, allt til þriðjudagsins 15. mars2016, kl. 16:00. Í greinargerð lögreglustjóra segir að hannhafi haft til rannsóknar stórfellt fíkniefnalagabrot er varðarinnflutning á sterkum fíkniefnum hingað til lands. Þann 22.september sl. hafi kærði komið hingað til lands ásamt erlendri konu ábifreiðinni […] með ferjunni Norrænu. Kærði hafi verið umráðamaðurbifreiðarinnar. Lögreglan hafi haft eftirlit með bifreiðinni þar sem henni hafiverið ekið til Reykjavíkur og þaðan til Keflavíkur á tímabilinu 22. – 25.september. Föstudaginn 25. september hafi kærði farið með flugi frá Íslandi, enhann hafi skilið bifreiðina eftir á bifreiðastæði við Keflavíkurflugvöll. Kærðihafi komið aftur til landsins 28. september og sótt bifreiðina. Hann hafi ekiðsem leið lá inn í [...] að gistiheimili við [...] í [...]. Þar hafi kærði hittmeðkærða Y og hafi þeir báðir verið handteknir af lögreglu stuttu eftir komuþeirra í húsnæðið. Bifreiðin hafi verið haldlögð af lögreglu og við leit íhenni hafi fundist rúmlega 19,5 kg af amfetamíni og rúmlega 2,5 kg af kókaínisem hafi verið búið að fela í bifreiðinni. Alls hafi fjórir aðilar veriðhandteknir vegna málsins og hafi þeir allir sætt gæsluvarðhaldi í þágurannsóknar þess. Kærði hafi ífyrstu neitað sök við skýrslutökur hjá lögreglu. Kærði hafi nú játað að hafaflutt fíkniefni í bílnum til landsins. Í framburði kærða og meðkærða Y komifram að tveir Hollendingar hafi átt þátt í skipulagningu innflutningsins og aðkærði hafi ekið bifreiðinni að beiðni þeirra og átt að fá greitt fyrir. Kærðihafi upplýst lögreglu um það að hann hafi nokkrum sinnum hitt samverkamenn sínaá fundum í Hollandi, áður en haldið hafi verið til Íslands, þar sem ferðin hafiverið skipulögð. Kærði þyki veraundir sterkum grun um aðild að broti sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi.Að mati lögreglu þykir meint aðild kærða mikil en hún sé talin tengjastskipulagningu og flutningi fíkniefnanna hingað til lands. Um mjög mikið magnhættulegra fíkniefna sé að ræða. Hið ætlaða brot kærða þyki mjög alvarlegt ogþess eðlis að rétt hafi verið talið að tryggja að kærði gengi ekki laus á meðanmál hans er til meðferðar. Telja verði að ef sakborningur, sem orðið hefuruppvís að jafn alvarlegu broti og kærði sé látinn laus áður en máli lýkur meðdómi þá valdi það hneykslun í samfélaginu og særi réttarvitund almennings.Metur lögregla það svo að skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála sé fullnægt í því máli sem hér um ræðir en staða kærða þyki sambærilegstöðu sakborninga í öðrum svipuðum málum, sbr. dóma Hæstaréttar í málum nr.736/2015, 152/2013, 149/2013, 269/2010, 164/2010 og 91/2010, þar semsakborningum hafi verið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli almannahagsmunaþegar legið hafi fyrir sterkur grunur um beina aðild að innflutningi að miklumagni fíkniefna í ágóðaskyni. Kærði hafi sættgæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar málsins frá 29. september, nú síðast meðúrskurði Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. R-[...]/2015. Þar sem kærði hafi sættgæsluvarðhaldi í 12 vikur án þess að mál hafi verið höfðað á hendur honum hafilögregla talið, í samræmi við 4. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, að ekki væriunnt að úrskurða hann áfram í gæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna. Í samræmi við það hafi verið farið fram á og kærði íkjölfarið verið úrskurðaður í farbann og sá úrskurður verið staðfestur með dómiHæstaréttar. Því sé farið fram á að kærði verði úrskurðaður íáframhaldandi farbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008. Á því sé byggt að skilyrði 2. mgr. 95. gr.séu uppfyllt. Jafnframt teljist vera fyrir hendi skilyrði til að úrskurða kærðaí farbann á grundvelli b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Kærði séerlendur ríkisborgari og hafi engin sérstök tengsl við landið. Sæti hann ekkifarbanni megi ætla að hann reyni að komast úr landi til að komast undan málsókneða fullnustu refsingar. Að mati lögreglu sé brýnt að tryggja nærveru kærða ámeðan mál hans er til meðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegtað honum verði gert að sæta farbanni þar til mál hans er til lykta leitt. Rannsókn lögregluhafi að hluta til verið unnin í samstarfi við erlend yfirvöld þar sem óskaðhafi verið eftir húsleitum og skýrslutökum. Rannsóknin sé nú á lokastigi ogverði málið sent héraðssaksóknara á næstu dögum. Til rannsóknar séætlað brot gegn 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 ásamt síðaribreytingum, sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Um heimild til að úrskurðakærða í farbann sé vísað til b-liðar 1.mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95. gr. sbr. 100 gr. laga um meðferð sakamála nr.88/2008. Með vísan til alls framangreinds og framlagðra gagna málsins sé þessbeiðst að krafa lögreglustjóra um farbann nái fram að ganga. Meðdómi Hæstaréttar 22. janúar 2016 í máli nr. 57/2016 var kærða gert að sætafarbanni til dagsins í dag á grundvelli b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Er ekkert fram komið í málinu sem leiðir til þessað ekki séu lengur fyrir hendi skilyrði til að kærða verði gert að sætafarbanni, en rannsókn málsins, sem hefur verið mjög umfangsmikil, er álokastigi og verður málið sent héraðssaksóknara á næstu dögum. Með vísan tilframangreinds er fallist á kröfu lögreglustjóra um áframhaldandi farbann, einsog nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurð þennan kveður upp SandraBaldvinsdóttir héraðsdómari. Úrskurðarorð:Kærði, X , skal sæta farbanni allt tilþriðjudagsins 15. mars 2016, kl. 16:00.

Mál nr. 128/2016

Kærumál Farbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson og Benedikt Bogason og Guðrún Erlendsdóttir setturhæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 16. febrúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 16. febrúar 2016, þar sem varnaraðilavar gert að sæta áfram farbanni allt til þriðjudagsins 15. mars 2016 klukkan16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 16. febrúar 2016.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefurkrafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, fæddur [...], skuli sæta farbanni, allttil þriðjudagsins 15. mars 2016, kl. 16:00.Í greinargerð lögreglustjóra segir að hannhafi haft til rannsóknar stórfellt fíkniefnalagabrot er varðarinnflutning á sterkum fíkniefnum hingað til lands. Þann 22.september sl. hafi meðkærði Y komið hingað til lands ásamt erlendri konu ábifreiðinni [...] með ferjunni Norrænu. Lögreglan hafi haft eftirlit meðbifreiðinni þar sem henni hafi verið ekið til Reykjavíkur og þaðan tilKeflavíkur á tímabilinu 22. – 25. september. Föstudaginn 25. september hafimeðkærði Y farið með flugi frá Íslandi, en hann hafi skilið bifreiðina eftir ábifreiðastæði við Keflavíkurflugvöll. Meðkærði Y hafi komið aftur til landsins28. september og sótt bifreiðina. Kærði hafi einnig komið með flugi tillandsins þennan sama dag og hafi þeir ekið á sitt hvorri bifreiðinni sem leiðlá inn í [...] að gistiheimili við [...] í [...]. Þar hafi hann hitt meðkærða Yog þeir báðir verið handteknir af lögreglu stuttu eftir komu þeirra íhúsnæðið. Bifreiðin sem meðkærði Y hafiekið hafi verið haldlögð af lögreglu og við leit í henni hafi fundist rúmlega19,5 kg af amfetamíni og rúmlega 2,5 kg af kókaíni sem hafi verið búið að felaí bifreiðinni. Alls hafi fjórir aðilar verið handteknir vegna málsins og hafiþeir allir sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar þess. Kærði hafi neitaðsök við fyrstu skýrslutöku hjá lögreglu. Hann hafi nú játað það að hafa tekiðþátt í því að flytja inn ofangreinda bifreið en hann kvaðst ekki hafa vitað aðí bifreiðinni væru falin fíkniefni. Hann hafi lýst fyrir lögreglu hvernig skipulagninguinnflutningsins hafi verið háttað og að hann hafi áður tekið þátt ísambærilegum innflutningi. Hann hafi greint lögreglu frá því að tveirHollendingar hafi átt þátt í skipulagningu innflutningsins. Aðspurður hafi hannsagt hlutverk sitt hafa verið að koma til landsins, fjarlægja það sem hafiverið í bifreiðinni og afhenda aðila við [...]. Hann hafi síðan átt að fáskilaboð varðandi peningagreiðslu fyrir sinn þátt. Hann hafi einnig upplýstlögreglu um það að hann hafi nokkrum sinnum hitt samverkamenn sína á fundum íHollandi, áður en haldið hafi verið til Íslands, þar sem ferðin hafi veriðskipulögð. Kærði þyki veraundir sterkum grun um aðild að broti sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi.Að mati lögreglu er meint aðild kærða mikil en hún er talin tengjastskipulagningu og flutningi fíkniefnanna hingað til lands. Um mjög mikið magnhættulegra fíkniefna sé að ræða. Hið ætlaða brot kærða þyki mjög alvarlegt ogþess eðlis að rétt hafi verið talið að tryggja að kærði gengi ekki laus á meðanmál hans er til meðferðar. Telja verði að ef sakborningur, sem orðið hefuruppvís að jafn alvarlegu broti og kærði sé látinn laus áður en máli lýkur meðdómi þá valdi það hneykslun í samfélaginu og særi réttarvitund almennings.Metur lögregla það svo að skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála sé fullnægt í því máli sem hér um ræðir en staða kærða þyki sambærilegstöðu sakborninga í öðrum svipuðum málum, sbr. dóma Hæstaréttar í málum nr.736/2015, 152/2013, 149/2013, 269/2010, 164/2010 og 91/2010, þar semsakborningum hafi verið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvellialmannahagsmuna þegar legið hafi fyrir sterkur grunur um beina aðild aðinnflutningi að miklu magni fíkniefna í ágóðaskyni. Kærði hafi sættgæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar málsins frá 29. september, nú síðast meðúrskurði Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. R-[...]/2015, en sá úrskurður hafiverið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Þar sem kærði hafi sætt gæsluvarðhaldi í12 vikur án þess að mál hafi verið höfðað á hendur honum hafi lögregla talið, ísamræmi við 4. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, að ekki væri unnt að úrskurðahann áfram í gæsluvarðhald á grundvelli almanna­hagsmuna. Í samræmi við það hafi verið farið fram á og kærði verið íkjölfarið úrskurðaður í farbann og sá úrskurður verið staðfestur með dómiHæstaréttar. Því sé farið fram á að kærði verði úrskurðaður íáframhaldandi farbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008 en á því sé byggtað skilyrði 2. mgr. 95. gr. séu uppfyllt. Jafnframt telur lögregla að fyrirhendi séu skilyrði til að úrskurða kærða í farbann á grundvelli b-liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008. Kærði sé erlendur ríkisborgari og hafi engin sérstöktengsl við landið. Sæti hann ekki farbanni megi ætla að hann reyni að komast úrlandi til að komast undan málsókn eða fullnustu refsingar. Að mati lögreglu sébrýnt að tryggja nærveru kærða á meðan mál hans er til meðferðar fyriryfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að honum verði gert að sæta farbanniþar til mál hans er til lykta leitt. Rannsókn lögregluhafi að hluta til verið unnin í samstarfi við erlend yfirvöld þar sem óskaðhafi verið eftir húsleitum og skýrslutökum. Rannsóknin sé nú á lokastigi ogverði málið sent héraðssaksóknara á næstu dögum. Til rannsóknar séætlað brot gegn 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 ásamt síðaribreytingum, sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Um heimild til að úrskurðakærða í farbann sé vísað til b-liðar 1.mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95. gr. sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamála nr.88/2008. Með vísan til alls framangreinds og framlagðra gagna málsins sé þessbeiðst að krafa lögreglustjóra um farbann nái fram að ganga. Meðdómi Hæstaréttar 21. janúar 2016 í máli nr. 49/2016 var kærða gert að sætafarbanni til dagsins í dag á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008, sbr. 2. mgr.95. gr. sömu laga. Er ekkert fram komið í málinu sem leiðir til þess að ekkiséu lengur fyrir hendi skilyrði til að kærða verði gert að sæta farbanni, enrannsókn málsins, sem hefur verið mjög umfangsmikil, er á lokastigi og verður máliðsent héraðssaksóknara á næstu dögum. Með vísan til framangreinds er fallist ákröfu lögreglustjóra um áframhaldandi farbann, eins og nánar greinir íúrskurðarorði. Úrskurð þennan kveður upp SandraBaldvinsdóttir héraðsdómari. Úrskurðarorð:Kærði, X, skal sæta farbanni allt tilþriðjudagsins 15. mars 2016, kl. 16:00.

Mál nr. 122/2016

Kærumál Vitni Skýrslugjöf

Hæstiréttur taldi að uppfyllt væru skilyrði b. liðar 1. mgr. 59. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála til að tekin yrði skýrsla af A fyrir dómi. Var ekki talið skipta máli þótt hún hefði áður gefið skýrslu hjá lögreglu, enda færi sönnunarfærslan fram fyrir dómi, sbr. 1. og 2. mgr. 111. gr. laga nr. 88/2008.

DómurHæstaréttarMál þetta dæma Benedikt Bogason hæstaréttardómari ogGuðrún Erlendsdóttir og Ingveldur Einarsdóttir settir hæstaréttardómarar.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 14.febrúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 16. sama mánaðar. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 12. febrúar 2016 þar sem hafnað var kröfusóknaraðila um að tekin yrði skýrsla fyrir dómi af A. Kæruheimild er í f. lið1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þessað umbeðin skýrslutaka verði heimiluð. Varnaraðili hefur ekki látiðmálið til sín taka.Eins og greinir í hinum kærðaúrskurði eru til rannsóknar hjá lögreglu ætluð ofbeldisbrot varnaraðila gegneiginkonu sinni. Með tölvupósti 11. febrúar 2016 óskaði verjandi varnaraðilaeftir afriti af gögnum málsins og þá sérstaklega skýrslutökum, en brotaþoli gafskýrslu hjá lögreglu 9. sama mánaðar. Þeirri beiðni hafnaði sóknaraðili að svostöddu með tölvupósti sama dag á þeim grundvelli að það gæti skaðað rannsóknmálsins, sbr. 1. mgr. 37. gr. laga nr. 88/2008. Samkvæmt þessu er fullnægtskilyrðum b. liðar 1. mgr. 59. gr. laganna til að leiða brotaþola fyrir dóm tilskýrslugjafar. Skiptir þá engu þótt hún hafi áður gefið skýrslu hjá lögreglu,enda fer sönnunarfærslan fram fyrir dómi, sbr. 1. og 2. mgr. 111. gr. laganna.Verður hinn kærði úrskurður því felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdóm aðtaka skýrslu af brotaþola. Dómsorð:Hinnkærði úrskurður er felldur úr gildi og er lagt fyrir héraðsdóm að taka skýrsluaf A. Úrskurður HéraðsdómsSuðurlands 12. febrúar 2016.Héraðsdómi Suðurlands hefur borist krafa lögreglustjórans á Suðurlandi, dagsett 11. febrúar sl., móttekin sama dag, þess efnis að tekin verði skýrsla fyrir dómi af A, kt. [...], vegna rannsóknar lögreglustjórans á Suðurlandi á máli lögreglu nr. 318-2016-[...]. Fram kemur að um sé að ræða rannsókn á meintu ofbeldi gegn áðurnefndri konu og að kærður sé X, kt. [...]. Segir í kröfu lögreglustjóra að lögregla telji skýrslutökuna nauðsynlega áður en verjandi í málinu fái aðgang að rannsóknargögnum, auk þess sem það sé talið æskilegt með tilliti til hagsmuna brotaþola. Lögreglustjóri vísar til b- og c-liðar 1. mgr. 59. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála kröfu sinni til stuðnings. II.Í máli þessu óskar lögreglustjóri eftir skýrslutöku fyrir dómi og vísar til b-, og c-liðar 1. mgr. 59. gr. laga nr. 88/2008. Meðal gagna sem fylgdu kröfu lögreglustjóra eru tölvupóstsamskipti milli verjanda kærða og fulltrúa lögreglustjóra þar sem verjandi óskar meðal annars eftir aðgangi að gögnum máls lögreglu nr. 318-2016-[...]. Í svari lögreglustjóra til verjanda þann 11. febrúar sl., kemur fram að fyrstu skýrslutökur í málinu hafi farið fram 9. febrúar sl. Þá hafnar lögreglustjóri beiðni verjanda um aðgang rannsóknargögnum málsins með vísan til 1. mgr. 37. gr. laga nr. 88/2008. Samkvæmt b-lið 1. mgr. 59. gr. laga nr. 88/2008 fer skýrslutaka meðan á rannsókn máls stendur fram fyrir dómi af sakborningi, brotaþola eða öðrum vitnum ef lögregla telur það nauðsynlegt til þess að upplýsa mál áður en verjandi fær aðgang að einstökum skjölum eða öðrum gögnum þess. Í máli þessu liggur fyrir að brotaþoli hefur nú þegar gefið skýrslu hjá lögreglu og er því vandséð hvað það er sem lögregla ætlar að upplýsa með skýrslutöku af brotaþola fyrir dómi. Þá verður ekki annað ráðið af áðurgreindum tölvupósti fulltrúa lögreglustjóra til verjanda kærða en að honum hafi nú þegar verið neitað um aðgang að gögnum málsins en fulltrúi lögreglustjóra vísar í svari sínu til 1. mgr. 37. gr. laga nr. 88/2008, þar sem segir að lögregla geti neitað verjanda aðgang að einstökum skjölum eða öðrum gögnum í allt að þrjá vikur frá því gögnin komu í vörslu lögreglu Samkvæmt c-lið 1. mgr. 59. gr. laga nr. 88/2008 fer skýrslutaka meðan á rannsókn máls stendur fram fyrir dómi af brotaþola eða öðrum vitnum ef þau neita að mæta til skýrslutöku hjá lögreglu eða neita að svara spurningum hennar, ætla má að þau komist ekki fyrir dóm við meðferð málsins eða það er talið æskilegt með tilliti til hagsmuna þeirra, svo sem ef um börn er að ræða. Í kröfu lögreglustjóra er í engu rökstutt af hverju æskilegt er með tilliti til hagsmuna brotaþola að hún komi fyrir dóm og gefi skýrslu meðan á rannsókn þessa máls stendur. Þá verður ekki fram hjá því litið í þessu sambandi að brotaþoli hefur nú þegar gefið skýrslu hjá lögreglu í framangreindu máli, en samkvæmt samantekt þeirrar skýrslutöku mætti brotaþoli til skýrslutökunnar hjá lögreglu daginn eftir að hún tilkynnti um ætlað heimilisofbeldi. Þá uppfyllir krafa lögreglustjóra ekki fyrirmæli 4. málsliðar 1. mgr. 103. gr. laga nr. 88/2008, en í 1. mgr. greinarinnar segir að telji lögreglustjóri þörf atbeina dómara til aðgerða samkvæmt 1. mgr. 102. gr. laganna skuli hann leggja fram skriflega og rökstudda kröfu um hana fyrir héraðsdómara. Segir í 4. málslið að þess skuli jafnframt getið hvort sá sem hana gerir krefjist þess að hún sæti meðferð fyrir dómi án þess að sakborningur eða annar sá sem hún beinist að verði kvaddur á dómþing, sbr. 1. mgr. 104. gr. laganna. Samkvæmt 1. mgr. 58. gr. laga nr. 88/2008 er það meginregla að lögregla taki skýrslur af sakborningi og vitnum meðan mál er til rannsóknar. Í undantekningartilvikum er þó gert ráð fyrir að tekin sé skýrsla fyrir dómi af þeim sem við mál eru riðnir, sbr. 59. gr. laganna, en ákvæðið er frávik frá einni af meginreglum sakamálaréttarfars, þ.e. reglunni um milliliðalausa sönnunarfærslu fyrir dómi, sbr. 2. mgr. 111. gr. laganna. Samkvæmt 1. mgr. 106. gr. laga nr. 88/2008 skal dómari gæta að því hvort krafa um skýrslutöku fyrir dómi fullnægi ákvæðum 59. gr. laganna. Að öllu framansögðu virtu þykir lögreglustjóri ekki hafa sýnt fram á skilyrðum 59. gr. laga nr. 88/2008 sé fullnægt í máli þessu. Kröfunni er því hafnað.Ragnheiður Thorlacius héraðsdómari kveður upp þennan úrskurð.Úrskurðarorð:Kröfu lögreglustjórans á Suðurlandi um skýrslutöku fyrir dómi af A er hafnað.

Mál nr. 123/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma Helgi I. Jónssonhæstaréttardómari og Guðrún Erlendsdóttir og Ingveldur Einarsdóttir settirhæstaréttardómarar.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 15. febrúar 2016 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 15. febrúar 2016 þar semvarnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 14. mars 2016klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 15. febrúar 2016. Héraðssaksóknari hefur krafistþess að HéraðsdómurReykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi áframallt til mánudagsins 14. mars 2016 kl. 16.Í greinargerð kemur fram að Héraðssaksóknarigaf út ákæru á hendur X, 29. janúar sl., fyrir tvær tilraunir til nauðgana,aðfaranótt sunnudagsins 13. desember 2015 í miðbæ Reykjavíkur. Málin hafiborist héraðssaksóknara til ákærumeðferðar þann 15. janúar sl. að lokinnirannsókn lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu. Í fyrri lið ákærunnar er ákærða gefið að sökað hafa veist með ofbeldi að A, fæddri [...], í því skyni að hafa við hanasamræði eða önnur kynferðismök, en ákærði hafi veitti A eftirför, þar sem húnhafi gengið einsömul eftir Tjarnargötu til suðurs um Vonarstræti og áfram eftirTjarnargötu, og er A hafi stansað hafi hann gengið fram fyrir hana og til hægriinn á lóð húss nr. [...] og beiðið uns A gekk þar hjá og stöðvað þá för hennar,gripið í hana, skipað henni að láta hann hafa farsíma, sem hún hafi verið aðtala í en kastaði frá sér, hent henni í götuna, tekið í hár hennar og settihönd fyrir munn hennar, skipað henni að hrópa ekki, ýtt henni upp að mannlausribifreið og andliti hennar upp að vegg, rifið hægri skálm buxna hennar frá klofiniður að hné, reynt að setja trefil sem hún hafi verið með um hálsinn fyrirmunn hennar, þrengt treflinum að hálsi hennar með því að strekkja á endum hans,og ekki látið af háttseminni fyrr en hann hafi orðið var við mannaferðir íkjölfar þess að A hafi tekist að hrópa á hjálp, en þá hafi ákærði hlaupið af vettvangi.Af árásinni hafi A hlotið skrapsár á enni vinstra megin og fyrir ofan hægraauga og mar undir augað, tvö skrapsár á vinstri hendi og bólgu og þrota álöngutöng hægri handar.Í seinni lið ákærunnar sé ákærða gefið að sökað hann hafi veist með ofbeldi að B, fæddri[...], í því skyni að hafa við hanasamræði eða önnur kynferðismök, en ákærði hafi veitt B eftirför austurAusturstræti frá Pósthússtræti, um Lækjargötu og austur Bankastræti og gripiðum axlir B aftan frá er hún hafi gengið fram hjá Þingholtsstræti, ýtt henniákveðið inn Þingholtsstrætið með því að halda með báðum höndum um hana aftanfrá, tekið um andlit hennar er hún hafi reynt að hrópa á hjálp, skellt henniutan í mannlausa bifreið þannig að höfuð hennar hafi lent á bifreiðinni og húnfallið á hnén, togað í hana og ýtt henni niður á bakið á götuna og staðiðklofvega yfir henni, og ekki látið af háttseminni fyrr en bifreið hafi komiðakandi norður Þingholtsstrætið, en þá hafi ákærði hlaupið af vettvangi. Af árásinnihafi B hlotið klórför undir vinstra auga og framan á nefbrodd hægra megin,bólgur á hnjám, eymsli og bólgu á hægri framhandlegg, eymsli þvert yfir enni,aftan á hnakka og niður eftir hálshrygg, á herðasvæði, í mjóbaki og löngutönghægri handar.Séu brot ákærðasamkvæmt báðum ákæruliðum talin varða við 1. mgr. 194. gr., sbr. 20. gr.almennra hegningarlaga nr. 19/1940, og þess krafist að ákærði verði dæmdur tilrefsingar og greiðslu alls sakarkostnaðar.Sakamálið hafi veriðþingfest í Héraðsdómi Reykjavíkur þann 10. febrúar sl. Ákærði neitaði sök ogákveðið hafi verið að aðalmeðferð málsins muni fara fram miðvikudaginn 30. marsnk., eins og fram komi í þingbók máls nr. S-[...]/2016.Kærði hafi sætt gæsluvarðhaldi vegna málsinsfrá 18. desember sl. Fyrst hafi hann sætt gæsluvarðhaldi á grundvellirannsóknarhagsmuna, þ. e. a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, sbr.úrskurð Héraðsdóms Reykjavíkur í máli R-[...]/2015 og dóm Hæstaréttar í málinr. 848/2015. Frá 23. desember sl. hafi kærði sætt gæsluvarðhaldi á grundvellialmannahagsmuna, þ. e. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, sbr. úrskurði HéraðsdómsReykjavíkur í málum R-[...]/2015 og R-[...]/2016, sem báðir hafi veriðstaðfestir af Hæstarétti, sbr. dóma í málum nr. 854/2015 og 52/2016.Með vísan til framangreinds ogrannsóknargagna málsins, sem ákæran byggist á, er ákærði að matihéraðssaksóknara undir sterkum grun um að hafa framið ofangreind brot, með þvíað hafa ráðist fyrirvaralaust með ofbeldi á tvær konur í miðborg Reykjavíkur,með nokkurra mínútna millibili umrædda nótt, og gert tilraunir til að nauðgaþeim. Samkvæmt framburðum brotaþola og vitna hafi það orðið brotaþolunum tilbjargar í bæði skiptin að ákærði hafi orðið fyrir utanaðkomandi truflun.Refsing fyrir brot gegn ákvæðinu sem ákærði sé ákærður fyrir að hafa brotiðvarði fangelsi frá 1 ári og allt að 16 árum. Sakarefni málsins sé alvarlegt ogstandi ríkir almannahagsmunir til þess að menn gangi ekki lausir þegar svostendur á. Að mati héraðssaksóknara séu skilyrði 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 uppfyllt og hafi dómstólar í tvígang komist að þeirri niðurstöðu aðskilyrðunum sé fullnægt í máli þessu. Með vísan til framangreinds, framlagðragagna og 2. mgr. 95. gr. laga 88/2008 um meðferð sakamála sé þess krafist aðkrafan nái fram að ganga. NiðurstaðaSkilyrði þess að gæsluvarðhaldi verði beittsamkvæmt ákvæði 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, er að sterkur grunur sé um aðviðkomandi hafi framið afbrot sem að lögum getur varðað 10 ára fangelsi, endasé brotið þess eðlis að ætla megi varðhald nauðsynlegt með tilliti tilalmannahagsmuna.Með vísan til þesssem fram kemur í rannsóknargögnum málsins þykir vera kominn fram sterkur grunurum að ákærði hafi gerst sekur um brot gegn 1. mgr. 194. gr., sbr. 20. gr.,almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sem varðar allt að 16 ára fangelsi. Ákærðihefur setið í gæsluvarðhaldi frá 18. desember sl., fyrst á grundvellirannsóknarhagsmuna en frá 23. desember á grundvelli almannahagsmuna. Með dómum Hæstaréttar Íslands í máli nr. 854/2015og 52/2016, er lagt til grundvallar að fullnægt sé skilyrðum 2. mgr. 95. gr.laga nr. 88/2008 til þess að ákærði sæti gæsluvarðhaldi, þar á meðal því aðbrot sé þess eðlis að ætla megi að varðhald sé nauðsynlegt með tilliti tilalmannahagsmuna. Að mati dómsins er ekkert komið fram sem breytir þeimforsendum sem lagðar eru til grundvallar í dómum Hæstaréttar. Í ljósi þess sem hérhefur verið rakið verður fallist á með Héraðssaksóknara að skilyrði 2. mgr. 95. gr. laga 88/2008 séu uppfyllt og ekki eruþví efni til að fallast á kröfur verjanda. Er krafa um áframhaldandigæsluvarðahald því tekin til greina eins og nánar greinir í úrskurðarorði.Kjartan BjarniBjörgvinsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R Ð: X,kt. [...], skal sæta áframhaldandi gæslu­varð­haldi allt til mánudagsins 14.mars 2016 kl. 16.

Mál nr. 113/2016

Kærumál Vitni Skýrslugjöf

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu A um að skýrslutaka yfir henni færi fram í Barnahúsi.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson og Karl Axelsson og Guðrún Erlendsdóttir settur hæstaréttardómari. Brotaþoli skaut málinu til Hæstaréttar með kæru12. febrúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 15. sama mánaðar. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 12. febrúar 2016, þar sem hafnað var kröfu brotaþolaum að skýrslutaka af sér færi fram í Barnahúsi. Kæruheimild er í n. lið 1. mgr.192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Brotaþoli krefst þess aðframangreind krafa nái fram að ganga. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Sóknaraðili hefur ekki uppi kröfur ímálinu.Í máli þessu eru ekki fyrir hendi þæraðstæður að brotaþoli komist ekki á þingstað vegna veikinda eða svipaðraástæðna, sbr. 3. mgr. 116. gr. laga nr. 88/2008. Þá á heimildarákvæði 9. gr.sömu laga hér heldur ekki við. Standa lög ekki til annars en að um skýrslutökunafari eftir 1. mgr. 116. gr. laganna. Samkvæmt þessu verður niðurstaða hinskærða úrskurðar staðfest.Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 12.febrúar 2016.Meðákæru útgefinni 22. september 2015, höfðaði ríkissaksóknari sakamál á hendur X,kennitala [...], [...], Kópavogi, „fyrir nauðgun og kynferðislega áreitni, meðþví að hafa á tímabilinu frá byrjun árs 2013 til 14. mars 2013, í fjögurskipti, haft samræði og önnur kynferðismök við [A], kennitala [...], og káfaðinnanklæða á brjóstum hennar og kynfærum, utandyra í Kópavogi og í bifreið ávegum [...] í Kópavogi sem ákærði ók, og við það notfært sér að hún gat ekkispornað við verknaðinum sökum andlegrar fötlunar.“ KolbrúnGarðarsdóttir hdl. var skipaður réttargæslumaður brotaþola þann 21. október2015. Í fyrirtöku þann 9. desember sl., óskaði réttargæslumaður eftir því aðskýrslutaka af brotaþola færi fram í Barnahúsi. Fært var til bókar að sækjandidrægi í efa að lagaheimild stæði til þess en lagði það undir dóminn tilákvörðunar. Aðalmeðferð málsins var ákveðin 8. febrúar sl. Með tölvupósti þann25. janúar sl. tilkynnti dómurinn að ákvæði 116. gr. laga nr. 88/2008, gætustaðið því í vegi að skýrslutakan færi fram í Barnahúsi. Réttargæslumaður lagðiþá fram formlega kröfu um sama efni 8. febrúar sl. og krafðist úrskurðar. Sækjandilýsti því yfir að ákæruvaldið gerði ekki neinar kröfur að svo stöddu. Verjandiákærða krafðist þess að kröfunni yrði hafnað á þeim forsendum að skilyrðiskorti í lögum til þess að heimila skýrslutöku í Barnahúsi. Fara yrði aðalmennum reglum um skýrslutökur fyrir dómi samkvæmt sakamálalögum. Var máliðtekið til úrskurðar eftir að réttargæslumanni, sækjanda og verjanda ákærðahafði gefist kostur á því að tjá sig stuttlega um kröfuna.Íkröfu réttargæslumanns segir að aðstæður í réttarsal séu ekki sniðnar fyrirþarfir fatlaðs fólks og nauðsynlegt sé þegar tekin verði skýrsla af brotaþolaað með henni verði manneskja sem hún treysti og þekkir auk þess sem umhverfiðætti að vera rólegt, þægilegt og öruggt. Vísaði réttargæslumaður til ákvæða 9.gr., og 2. og 3. mgr. 116. gr. laga 88/2008, um heimild fyrir dómara til aðákveða að skýrslutakan fari fram með umbeðnum hætti, auk 13. gr. samningsSameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks.Fyrirliggur taugasálfræðilegt mat og geðrannsókn B geðlæknis. Í niðurstöðum matsinskemur fram að brotaþoli sé á ýmsan hátt barnaleg og eigi við sértækarminnistruflanir að stríða. Greindarvísitala hennar sé í kringum 70 og sé húnmeð töluverða skerðingu á minni. Í kröfu réttargæslumanns segir aðummönnunaraðilar brotaþola telji þroska hennar vera á við 6 – 7 ára gamaltbarn. Brotaþoli er [...] ára og óumdeilt er að hún á við þroskaskerðingu aðstríða. Ákærðihefur samþykkt að víkja úr dómsal á meðan brotaþoli gefur skýrslu. Þinghald erlokað skv. a. lið 10. gr. sakamálalaga, en fallist hefur verið á aðréttindagæslumaður fatlaðra og systir brotaþola, sem jafnframt mun verakunnáttumaður á sviði fatlaðra, verði brotaþola til halds og trausts í dómsal,án þess þó að hún hafi milligöngu um spurningar og/eða svör brotaþola. Hefurþví verið reynt að koma til móts við þarfir brotaþola, um þægilegt og öruggtumhverfi, án þess þó að víkja frá ákvæðum sakamálalaga nr. 88/2008, umfyrirkomulag skýrslutöku af vitnum.Brotaþoligaf skýrslu hjá lögreglu þann 22. mars 2013 og var þá með henni Elva DöggÁsudóttir hdl. Liggur endurrit skýrslunnar fyrir í málinu ásamt mynddiski semdómari málsins hefur skoðað. Verður ekki séð að í þeirri skýrslutöku hafibrotaþoli átt í erfiðleikum með að tjá sig um málið.Meginreglasakamálalaga er sú að öllum sem eru orðnir 15 ára er skylt að koma fyrir dómsamkvæmt 1. mgr. 116. gr. sakamálalaga og gefa skýrslu á dómþingi. Samkvæmt 3.mgr. 116. gr. sömu laga er þó heimilt að vitni gefi skýrslu á öðrum stað efvitni kemst ekki á þingstað vegna veikinda eða svipaðra ástæðna. Jafnframt er í9. gr. sömu laga heimilað að taka skýrslu af barni yngra en 15 ára í sérútbúnuhúsnæði. Áþað má fallast að heppilegra gæti verið að sértæk úrræði væru í sakamálalögumvarðandi skýrslugjöf brotaþola fyrir dómi, eins og í tilviki því sem hér umræðir. Hins vegar er það mat dómsins að allar undantekningar frá meginreglunnium skýrslugjöf vitna fyrir dómi beri að skýra þröngt, sérstaklega þar semúrslit máls geta ráðist af framburði vitnis. Ekki er að finna heimild ísakamálalögum til þess að haga skýrslutöku af brotaþola með þeim hætti semréttargæslumaður hefur krafist. Verður því að hafna framkominni kröfu um aðskýrslutaka af brotaþola fari fram í Barnahúsi. BogiHjálmtýsson héraðsdómari kveður upp þennan úrskurð.Úrskurðarorð:Hafnaðer kröfu réttargæslumanns brotaþola um að skýrslutaka yfir brotaþola fari framí Barnahúsi.

Mál nr. 114/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

DómurHæstaréttar.Málþetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Helgi I. Jónsson og KarlAxelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 12. febrúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 15.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 12. febrúar 2016, þarsem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi þar til dómur gengur ímáli hans, en þó ekki lengur en til föstudagsins 11. mars 2016 klukkan 16. Kæruheimilder í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með dómi Hæstaréttar 19. janúar 2016 ímáli nr. 40/2016 var komist að þeirri niðurstöðu að fullnægt væri skilyrðum tilað varnaraðili sætti gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008. Af hálfu varnaraðila hafa engin rök verið færð fram sem fá þeirriniðurstöðu breytt. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur á þann hátt sem ídómsorði greinir.Dómsorð:Varnaraðili, X, skal sætagæsluvarðhaldi þar til dómur gengur í máli hans, en þó eigi lengur en tilföstudagsins 11. mars 2016 klukkan 16. Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 12. febrúar 2016.Héraðssaksóknari hefur krafist þessfyrir dóminum í dag að ákærða, X, kt. [...], meðlögheimili að [...] í Reykjavík, verði gert að sæta áframhaldandigæsluvarðhaldi þar til dómur fellur í máli hans, þó eigi lengur en tilföstudagsins 11. mars nk. kl. 16:00. Í greinargerð lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu segir að mál þetta hafiborist héraðssaksóknara frá lögreglustjóranum á höfuðborgarsvæðinu 7. janúarsl. og með ákæruskjali, útgefnu 15. janúar 2016, hafi verið höfðað sakamál áhendur ákærða X, ásamt tveimur meðákærðu, fyrir rán sem framið hafi verið ískartgripaverslun [...] við [...] í Hafnarfirði 22. október 2015. Ákærði X séeinnig ákærður fyrir tilraun til sérstaklega hættulegrar líkamsárásar, en tilvara hættubrot, brot gegn valdstjórninni, lögreglulagabrot, vopnalagabrot ogbrot gegn lögum um ávana- og fíkniefni að kvöldi 22. október 2015 utandyra við[...] í Reykjanesbæ, er lögregla hugðist hafa afskipti af ákærða vegna ránsins.Þá sé ákærði ákærður fyrir umferðarlagabrot í kjölfar ránsins og ennfremurfyrir þjófnað að morgni 26. september 2015. Um málavaxtalýsingu er að öðruleyti vísað til ákæruskjals.Brot ákærða séu heimfærð undir 252. gr., 1. mgr. 106. gr., 2. mgr. 218.gr., sbr., 20. gr., og 244. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, ákvæði lögreglulaga,vopnalaga, laga um ávana- og fíkniefni og umferðarlaga. Ákæran, ásamtrannsóknargögnum málsins, hafi verið send Héraðsdómi Reykjaness með bréfi,dagsettu 15. janúar sl. og við fyrirtöku málsins 27. janúar sl. hafi ákærðineitað sök samkvæmt ákæru, en kannast við að hafa verið á vettvangiránsbrotsins samkvæmt fyrsta ákærulið ákærunnar. Aðalmeðferð málsins séfyrirhuguð mánudaginn 29. febrúar nk. Ákærði hafi sætt gæsluvarðhaldi vegna málsins frá 23. október sl., fyrst ágrundvelli rannsóknarhagsmuna, en frá 6. nóvember sl. á grundvellialmannahagsmuna, sbr. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Í dómi Hæstaréttar nr. 40/2016frá 19. janúar sl. hafi verið fallist á að skilyrði gæsluvarðhalds á grundvellialmannahagsmuna væru uppfyllt og hafi ákærði verið dæmdur til að sætagæsluvarðhaldi til dagsins í dag og hafi ekkert komið fram í málinu sem breytiþessu mati, að mati ákæruvaldsins. Að mati héraðssaksóknara sé ákærði undir sterkum grun um að hafa framiðofangreind brot og geti þau varðað allt að 16 ára fangelsi. Með hliðsjón afalvarleika sakarefnis og þess að ríkir almannahagsmunir standi til þess að menngangi ekki lausir þegar svo stendur á sé þess krafist að ákærða verði gert aðsæta gæsluvarðhaldi meðan mál hans er til meðferðar hjá dómstólum.Með vísan til framangreinds, framlagðragagna og 2. mgr. 95. gr. laga 88/2008 um meðferð sakamála sé þess krafist aðkrafan nái fram að ganga. Eins ogað framan greinir hefur ákærði setið í gæsluvarðhaldi frá 23. október sl.,fyrst á grundvelli rannsóknarhagsmuna, en frá 6. nóvember sl. á grundvelli 2.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Gefin hefur verið út ákæra á hendur ákærða ásamttveimur meðákærðu þar sem ákærða er gefið að sök að hafa framið ránog gert tilraun tilsérstaklega hættulegrar líkamsárásar, en til vara að hafa framið hættubrot. Þáer ákærða gefið að sök brot gegn valdstjórninni, lögreglulagabrot,vopnalagabrot, brot gegn lögum um ávana- og fíkniefni, umferðarlagabrot ogþjófnað. Í ákærunni eru brot ákærða heimfærð undir 252. gr., 1. mgr. 106. gr.,2. mgr. 218. gr., sbr., 20. gr., og 244. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940, ákvæði lögreglulaga, vopnalaga, laga um ávana- og fíkniefni ogumferðarlaga. Aðalmeðferð í máli ákærða er fyrirhuguð mánudaginn 29. febrúarnk., en ákærði neitaði sök við þingfestingu málsins. Framangreindháttsemi ákærða geturvarðað allt að 16 ára fangelsi. Með tilliti til almannahagsmuna er á þaðfallist að brot ákærða sé þess eðlis að nauðsynlegt sé að tryggja að hann gangiekki laus á meðan mál hans er til meðferðar fyrir dómi. Er skilyrðum fyriráframhaldandi gæsluvarðhaldi ákærða því fullnægt og verður krafahéraðssaksóknara tekin til greina svo sem í úrskurðarorði greinir, en ekkiþykir ástæða til að marka gæsluvarðhaldinu skemmri tíma en krafist er.Ragnheiður Bragadóttir héraðsdómari kveðurupp úrskurð þennan.Úrskurðarorð:Ákærði, X, sætigæsluvarðhaldi þar til dómur gengur í máli hans, en þó ekki lengur en tilföstudagsins 11. mars nk. klukkan 16.00.

Mál nr. 115/2016

Kærumál Vistun á stofnun

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi áfram vistaður á viðeigandi stofnun á grundvelli 2. mgr. 95. gr., sbr. 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og KarlAxelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 12. febrúar 2016, sembarst réttinum ásamt kærumálsgögnum 15. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 12. febrúar 2016, þar sem varnaraðila var gert að sætavistun á viðeigandi stofnun meðan mál hans er til meðferðar hjá HéraðsdómiReykjavíkur en þó ekki lengur en til föstudagsins 11. mars 2016 klukkan 16. Kæruheimilder í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess að honum verði gert að sæta gæsluvarðhaldi í stað vistunar áviðeigandi stofnun.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinnkærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 12. febrúar 2016.Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði aðákærða X, kennitala [...], [...], Reykjavík, verði gert að sæta áfram vistun áviðeigandi stofnun meðan mál hans er til meðferðar fyrir Héraðsdómi Reykjavíkuren þó ekki lengur en til föstudagsins 11. mars 2016, kl. 16:00.Ígreinargerð saksóknara kemur fram að með útgáfu ákæru 14. janúar 2016 hafiríkissaksóknari höfðað mál á hendur X þar sem honum sé gefið að sök manndrápmeð því að hafa að kvöldi fimmtudagsins 22. október 2015, að [...], Reykjavík,veist að A, fæddum [...], með hnífi og stungið hann margsinnis í líkamann, enein stungan hafi gengið inn í hjartað og önnur í lifur, allt með þeimafleiðingum að hann hlaut bana af. Sé brotið í ákæru talið varða við 211. gr.almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Starfsmennbúsetukjarna fyrir geðfatlaða að [...], Reykjavík, kölluðu til lögreglu eftirað hafa komið að ákærða þar sem hann kraup yfir brotaþola með hníf í hendinni íherbergi þess síðarnefnda. Samkvæmt frumskýrslu lögreglu hafi verið greinilegtað brotaþoli hafði verið stunginn ítrekað í líkamann að framanverðu, þ.e. íbrjóst, búk, læri og nára. Ákærði hafi upplýst lögreglu á vettvangi að hannhafi afhent starfsmanni búsetukjarnans hnífinn. Brotaþoli hafi verið látinn ersjúkraflutningamenn hafi komið á vettvang.Ákærðihafi í yfirheyrslum hjá lögreglu játað að hafa af ásettu ráði banað A. Þá hafikomið fram í framburði hans að hann hafi lagt á ráðin um verknaðinn og orðiðsér úti um morðvopnið með nokkrum fyrirvara. Við rannsókn málsins hafi lögreglaóskað eftir mati geðlæknis á sakhæfi ákærða. Samkvæmt niðurstöðu álitsgerðarhans, dags. 4. nóvember 2015, sé ákærði haldinn mjög alvarlegri geðveiki sem aðmati geðlæknisins hafi leitt til þess að hann hafi verið „alls ófær til aðstjórna gerðum sínum á þeim tíma sem hann framkvæmdi verknaðinn hinn 22.október síðastliðinn.“Viðþingfestingu málsins þann 25. janúar sl. hafi ákærði játað sök. Í fyrirtökumálsins þann 5. febrúar sl. hafi tveir matsmenn verið dómkvaddir til að metasakhæfi ákærða og skulu þeir ljúka matinu svo fljótt sem verða má og eigi síðaren 18. mars 2016.Ákærðihafi sætt gæsluvarðhaldi frá 23. október 2015, fyrst á grundvellirannsóknarhagsmuna skv. a. lið 1. mgr. 95. gr. sakamálalaga nr. 88/2008(úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur í málinu nr. R-[...]/2015), en frá 5.nóvember sl. hefur ákærði verið vistaður á viðeigandi stofnun skv. 2. mgr. 95.gr. sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008, sjá úrskurði HéraðsdómsReykjavíkur í málum nr. R-[...]/2015, R-[...]/2015, R-[...]/2015 ogR-[...]/2016 og dóm Hæstaréttar Íslands í málinu nr. [...]/2015. Aðmati ríkissaksóknara sé ákærði samkvæmt ofangreindu undir sterkum grun um aðhafa framið brot það sem greinir í ákæru. Brot gegn ákvæði 211. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 getur varðað allt að ævilöngu fangelsi. Samkvæmtálitsgerð geðlæknis sé hugsun ákærða mjög trufluð, hann haldinn miklumranghugmyndum og iðrast ekki gjörða sinna. Með hliðsjón af ætluðum verknaðiákærða og ástandi hans sé það mat ríkissaksóknara að ákærði sé hættulegurumhverfi sínu og að nauðsynlegt sé með tilliti til almannahagsmuna að hanngangi ekki laus. Með vísan til niðurstöðu geðlæknis sé talið að forsendur séutil þess að í stað gæsluvarðhalds verði ákærða gert að sæta vistun á viðeigandistofnun þar sem unnt er að meðhöndla veikindi hans. Vísast til 2. mgr. 95. gr.laga um meðferð sakamála nr. 88/2008, sbr. 100. gr. sömu laga. Ennfremur tildóms Hæstaréttar og fyrri úrskurða Héraðsdóms Reykjavíkur um gæsluvarðhald ogvistun ákærða.NiðurstaðaMeð vísan til þess sem fram hefurkomið fyrir dómi er á það fallist að sterkur grunur leiki á því að ákærði hafigerst sekur um brot gegn 211. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með því aðhafa banað A að kvöldi fimmtudagsins 22. október sl. Brot gegn ákvæði þessugetur varðað allt að ævilöngu fangelsi. Að þessu leyti er skilyrðum 2. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008 fullnægt. Þá er á það fallist að brotið sé þess eðlis aðfullnægt sé því skilyrði greinarinnar að varðhald sé nauðsynlegt með tillititil almannahagsmuna. Ákærði mótmælir niðurstöðugeðrannsóknar B geðlæknis frá 4. nóvember 2015 og telur sig vera sakhæfan.Óskar hann eftir því að sæta gæsluvarðhaldi í stað vistunar á viðeigandi stofnun.Í fyrrgreindri geðrannsókn eru færð rök fyrir því að ákærði sé haldinnaðsóknargeðklofa og að hugsun hans sé mjög trufluð. Telur geðlæknirinn aðákærði sé haldinn alvarlegri geðveiki sem að hans mati hafi orðið til þess aðhann hafi verið alls ófær um að stjórna gerðum sínum á þeim tíma er brotið áttisér stað. Í þessu ljósi er á það það fallist að ákærði verði í staðgæsluvarðhalds vistaður á viðeigandi stofnun eins og farið er fram á af hálfuríkissaksóknara. Verður því fallist á kröfu sóknaraðila eins og í úrskurðarorðigreinir. ÁsmundurHelgason héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú R S K U R Ð A R O R ÐÁkærði, X, kt. [...], skal áframvistaður á viðeigandi stofnun meðan mál hans er til meðferðar fyrir HéraðsdómiReykjavíkur en þó ekki lengur en til föstudagsins 11. mars 2016, kl. 16:00.

Mál nr. 93/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. C. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

X var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi samkvæmt c. lið 1. mgr. 95. gr., sbr. 3. mgr. 97. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, þar til dómur gengi í Hæstarétti í máli ákæruvaldsins á hendur honum.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma BenediktBogason hæstaréttardómari og Guðrún Erlendsdóttir og Ingveldur Einarsdóttirsettir hæstaréttardómarar.Varnaraðili skaut málinutil Hæstaréttar með kæru 5. febrúar 2016, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum 8. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 5.febrúar 2016 þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi þar tildómur gengur í máli hans í Hæstarétti, en þó eigi lengur en til 31. mars 2016klukkan 16. Kæruheimild er í b. lið 2. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi, til vara að vægari úrræðum verði beitt, en að þvífrágengnu að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefststaðfestingar hins kærða úrskurðar.Með dómi HéraðsdómsReykjaness [...] 2016 var varnaraðili sakfelldur fyrir brot gegn 248. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 og dæmdur í sex mánaða fangelsi. Varnaraðili sættigæsluvarðhaldi vegna málsins frá 28. júlí til 26. ágúst 2015, en frá þeim tímafarbanni. Rannsókn hófst að nýju 31. október sama ár vegna gruns um önnur brotvarnaraðila og var honum með dómi Hæstaréttar 6. nóvember sama ár í máli nr.754/2015 gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008. Hefur sú gæsluvarðhaldsvist í þrígang verið staðfest með dómumHæstaréttar, síðast með dómi 11. janúar 2016 í máli nr. 28/2016, þegarvarnaraðili tók sér lögbundinnfjögurra vikna frest til ákvörðunar umáfrýjun áðurgreinds héraðsdóms, en varnaraðili hefur nú lýst yfir áfrýjun dómsinsmeð tilkynningu til ríkissaksóknara.Í 3. mgr. 97. gr. laganr. 88/2008 segir að gæsluvarðhaldi ljúki þegar héraðsdómur hefur verið kveðinnupp í málinu, en eftir kröfu ákæranda getur dómari þó úrskurðað aðgæsluvarðhald skuli haldast meðan mál er til meðferðar fyrir Hæstarétti unsdómur er þar upp kveðinn. Samkvæmt þessu og þar sem fullnægt er skilyrðum c.liðar 1. mgr. 95. gr. laganna verður hinn kærði úrskurður staðfestur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 5. febrúar 2016.Lögreglustjórinn á Suðurnesjum hefurkrafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að dómfelldi, X, fæddur [...], sæti áframhaldandigæsluvarðhaldi á meðan mál hans er til meðferðar fyrir Hæstarétti Íslands, þóeigi lengur en til fimmtudagsins 31. mars 2016, kl. 16:00. Ígreinargerð með kröfunni segir að lögreglustjórinn á Suðurnesjum hafi höfðaðsakamál á hendur dómþola með ákæru dagsettri 4. nóvember 2015 í máli nr.S-[...]/2015 og hafi dómur verið kveðinn upp 7. janúar sl. Hafi dómfeldi veriðdæmdur í sex mánaða fangelsi fyrir þau brot sem honum voru gefin að sök íákærunni. Þá segir í greinargerðinni að vegna alvarleika sakarefnisins þykinauðsynlegt, vegna almannahagsmuna, að dómfeldi sæti áfram gæsluvarðhaldi þartil dómur gangi í máli hans. Þá sé dómþoli erlendur ríkisborgari sem hafi engintengsl við nokkurn mann hér á landi. Af þeim sökum telji lögregla einnig hættuá að dómþoli muni reyna að komast úr landi, leynast eða koma sér með örðumhætti undan málsókn eða fullnustu refsingar gangi hann laus meðan mál hans sétil meðferðar innan dómkerfisins. Einnigsegir í greinargerðinni að dómþoli hafi sætt gæsluvarðhaldi vegna málsins frá28. júlí 2015 til 26. ágúst 2015 er honum hafi þá verið gert að sæta farbanni.Þann 3. nóvember sl. hafi verið gerð ný krafa um að dómþola yrði gert að sætagæsluvarðhaldi vegna endurtekinna brota. Með úrskurði Héraðsdóms Reykjanesssama dag hafi dómþola verið gert að sæta farbanni. Með dómi Hæstaréttar Íslandsí máli nr. 754/2015 hafi dómþola hins vegar verið gert að sæta gæsluvarðhaldi áný og hafi hann setið í gæsluvarðahaldi síðan þá, í upphafi vegnarannsóknarhagsmuna skv. a-lið 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr.88/2008 en síðar á grundvelli c-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Sakarefniðsé talið varða við 248. og 254. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 en brotgegn þeim ákvæðum varði allt að sex ára fangelsi. Krafan nú sé byggð á b- ogc-lið 1. mgr. 95. gr., sbr. 3. mgr. 97. gr. laga nr. 88/2009. Dómþolimótmælti kröfunni og kvaðst núþegar hafa setið í gæsluvarðhaldi í rúmar tólfvikur og mótmælti því að skilyrði b- og c-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 væru uppfyllt. Til vara krafðist hann þess að vægari úrræði yrði beitt. Fyrirliggur að dómþoli áfrýjaði dómi í málinr. S-[...]/2015, sem kveðinn var upp í Héraðsdómi Reykjaness þann [...] sl.til Hæstaréttar Íslands. Í því máli var ákærði sakfelldur fyrir fjársvik framin26. júlí 2015. Var dómþoli úrskurðaður í gæsluvarðhald vegna þeirra brota þann26. júlí 2015 fram til 26. ágúst 2015. Í kröfugerð sækjanda í máli þessu ertiltekið að dómþola hafi síðan verið gert að sæta farbanni og á ný veriðúrskurðaður í gæsluvarðhald vegna endurtekinna brota. Fyrir dóminum kvað sækjandisíðari gæsluvarðhöld dómþola stafa af öðrum brotum en dæmt var fyrir íofangreindu sakamáli. Engin gögn voru lögð fram í málinu því til stuðnings. Skilyrði b-liðar 1. mgr.95. gr. sakamála eru að ætla megi að sakborningur muni reyna að koma sér úrlandi eða leynast ellegar koma sér með öðrum hætti undan málsókn eða fullnusturefsingar. Dómþoli, sem er erlendur ríkisborgari, virðist ekki eiga neinatengingu við Ísland utan að hafa dvalið hér á landi í einhvern tíma án atvinnueða fjölskyldu. Dómþoli hefur hlotið sex mánaða fangelsisdóm og telur dómari aðskilyrði b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 séu uppfyllt. Skilyrðic-liðar 1. mgr. 95. gr. eru þau að ætla megi að sakborningur muni halda áframbrotum meðan mál hans er ekki lokið eða rökstuddur grunur leiki á að hann hafirofið í verulegum atriðum skilyrði sem honum hafi verið sett í skilroðsbundnumdómum. Engin gögn hafa verið lögð fyrir dóminn nú til stuðnings þessarimálsástæðu. Meðþeim úrskurðum sem greindir eru í greinargerð sækjanda hefur dómþoli sættgæsluvarðhaldi samtals í 109 daga. Af gögnum málsins verður ekki annað ráðið enað hann eigi ólokið, af refsingunni sem honum var gerð, 71 dag. Með vísan til3. mgr. 97. gr. laga nr. 88/2008 og því að skilyrði b-liðar 1. mgr. 95. gr.sömu laga eru uppfyllt verður krafa sækjanda tekin til greina. ÁstríðurGrímsdóttir héraðsdómari kveður upp þennan úrskurð.ÚRSKURÐARORÐ.Dómfellda, X, fæddum [...], er gert að sætagæsluvarðhaldi þar til dómur gengur í máli hans nr. S-[...]/2015 í HæstaréttiÍslands, þó eigi lengur en til 31. mars2016, kl. 16:00.

Mál nr. 87/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. C. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og IngveldurEinarsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 2. febrúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 2. febrúar 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 1. mars2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallegaað hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að að gæsluvarðhaldiverði markaður skemmri tími. Sóknaraðilikrefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 2.febrúar 2016.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafistþess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 1. mars 2016 kl. 16.00. Ígreinargerð lögreglustjóra kemur fram að kærði hafi verið handtekinn kl. 07.00í morgun, grunaður um innbrot stuttu áður. Frá 18. ágúst sl. er kærði grunaðurum eftirfarandi brot: „Mál nr. 007-2016-[...]Þriðjudaginn2.febrúar 2016 barst lögreglu tilkynning um mann í annarlegu ástandi áLaugavegi og væri hann með sjónvarp með sér. Fyrir utan veitingastaðinn [...],Laugavegi [...] lá kærði, við hlið hans var Philips sjónvarp og plastpoki meðbjór. Við leit á honum fannst flugmiði og sjónvarpsfjarstýring. Að Laugavegi [...]varbúið að spenna upp og brjóta glugga. Kærði hefur játað að hafa brotist inn ogstolið stolið sjónvarpi, fjarstýringu auk einhverra pappíra og áfengi. Mál nr. 007-2016-[...]Laugardaginn 30.janúar 2016 barst lögreglu tilkynning um mann í annarlegu ástandi á göngu viðbraggana að Þórðarhöfða. Höfð afskipti af kærða sem var nokkuð lyfjaður og áreiðhjóli með fartölvu í bakpoka en auk þess fannst í bakpokanum krukka meðætluðu amfetamíni. Við skýrslutöku hjá lögreglu játaði kærði að hafa farið inní ólæstan bragga nr. [...] og stolið þaðan fartölvu og reiðhjóli.Mál nr. 007-2016-[...]Laugardaginn 23.janúar 2016 var farsíma stolið á [...] hostel, [...], Reykjavík, sést til kærðaá myndbandsupptökum. Kærði hefur viðurkennt brotið. Mál nr. 007-2015-[...]Þriðjudaginn 15.desember 2015 var tilkynnt um þjófnað á snyrtivörum í verslun [...] samtals aðverðmæti kr. 11.748. Kærði neitar sök, en lögregla bíður þess að fá myndbandsupptökursendar úr versluninni. Mál nr. 007-2015-[...]Föstudaginn 27.nóvember 2015, kærði var handtekinn við Hverfisgötu [...] með þýfi, verkfæri,borvél, stingsög, hleðslubatterí, töng, koparkapal og vinnugalla sem hannjátaði að hafa í félagi við annan aðila stolið úr sendibifreið sem lagt varþarna í nágrenninu. Mál nr. 007-2015-[...]Þriðjudaginn 24.nóvember 2015, stolið tveimur hangikjötslærum úr kæli í verslun [...] við [...].Kærði þekkir sjálfan sig af myndbandsupptökum úr versluninni og játar sök. Mál nr. 007-2015-[...]Miðvikudaginn 21.september 2015, stolið peysu að verðmæti kr. 29.990 í verslun [...],Bankastræti. Kærði játar sök.Mál nr. 007-2015-[...]Föstudaginn 21.ágúst 2015, stolið fjórum tölvuleikjum úr verslun [...] í [...], að andvirðikr. 41.480. Kærði játar sök. Mál nr. 007-2015-[...]Þriðjudaginn 18.ágúst 2015, í félagi við annan aðila, brotist inn í bifreiðina [...]. Kærðihefur játað sök.“ Þá hafiHéraðssaksóknari eftirfarandi mál til afgreiðslu:„Mál nr. 007-2014-[...] Þar er kærða gefið að sök glæfraakstur norðurKringlumýrarbraut við gatnamót Háaleitisbrautar, með því að hafa ekið langtyfir hámarkshraða og ekið á nokkar bifreiðar með því að aka á milli þeirra ogstofna með því umferðaröryggi í hættu, brotið kann að varða við 4. mgr. 220.gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.“Lögreglustjóribendir á að kærði eigi að baki þó nokkurn sakaferil fyrir auðgunarbrot ogsérrefsilagabrot. Kærði hafi síðast hlotið dóm í Héraðsdómi Reykjavíkur árið2012 þar sem hann hafi verið dæmdur í 3 ára og 6 mánaða fangelsi fyrir þrjú ránog ránstilraunir þar sem hann hafi beitt sömu aðferð, að ógna fólki með [...].Kærði hafi lokið afplánun þann 15. júlí sl. Við meðferð málsins fyrir dómi hafifarið fram geðrannsókn á kærða þar sem hann hafi verið metinn sakhæfur oghvorki 15. né 16. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 talin eiga við í málihans. Með dómi Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. [...]2008 frá árinu 2008 hafikærði verið dæmdur í 3 ára fangelsi og hafi þá einnig farið fram geðrannsókn ákærða þar sem hann hafi verið metinn sakhæfur, en að ástand hans væri slíkt að1. mgr. 16. gr. almennra hegningarlaga ætti við hann. Í dómi HéraðsdómsReykjavíkur nr. [...]/2007, upp kveðnum 5. júlí 2007 hafi kærði verið metinnósakhæfur skv. 15. gr. almennra hegningarlaga en sætt öryggisráðstöfunum ágrundvelli 62. gr. sömu laga.Með vísan til brotaferils kærða sé það mat greglustjóraað yfirgnæfandi líkur séu á því að kærði muni halda áfram brotastarfsemi farihann frjáls ferða sinna en hann sé í mikilli neyslu lyfja. Það sé því að matilögreglu brýnt að kærði sæti gæsluvarðhaldi uns málum hans sé lokið hjálögreglu og eftir atvikum fyrir héraðsdómi. Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna og c.-liðar 1. mgr. 95. gr. laga 88/2008 um meðferð sakamála séþess krafist að krafan nái fram að ganga.Um lagarök telji lögreglustjóri sakarefni málannavarða við 244. gr. og 4. mgr. 220. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, aukumferðarlaga nr. 50/1987 og laga um ávana- og fíkniefni en brot gegn ákvæðunumgeti varðað fangelsi allt að 6 árum ef sök sannist. Um heimild tilgæsluvarðhalds sé vísað til c-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamálanr. 88/2008. Niðurstaða:Meðvísun til þess sem að framan var rakið úr greinargerð lögreglustjóra er fallistá það með honum að ætla megi að kærði muni halda áfram brotum fái hann að gangalaus. Til rannsóknar eru brot er varðað geta fangelsisrefsingu og er kærðiundir rökstuddum grun um að hafa framið þau, eins og fram er komið. Samkvæmtþessu er fallist á með lögreglustjóra að skilyrði c-liðar 1. mgr. 95. gr. laga88/2008 um meðferð sakamála, séu uppfyllt. Krafa lögreglustjóra umgæsluvarðahald er því tekin til greina eins og nánar greinir í úrskurðarorði,en vegna sakaferils kærða eru ekki efni til að marka gæsluvarðhaldinu skemmritíma en krafist er. ArngrímurÍsberg héraðsdómari kveður uppþennan úrskurð. Ú R S K U R Ð A R O R ÐKærði, X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allt tilþriðjudagsins 1. mars 2016 kl. 16.00.

Mál nr. 41/2016

Kærumál Gjafsókn

M og K kærðu úrskurð héraðsdóms og kröfðust þess að fjárhæð málflutningsþóknunar lögmanna þeirra vegna gjafsóknar í héraði yrði ákveðin hærri en gert var í hinum kærða úrskurði. Í dómi Hæstaréttar kom meðal annar fram að umtalsverð vinna hefði legið að baki niðurstöðu í málinu sem hefði verið tekið fyrir alls 11 sinnum í héraði, þar af tvívegis með þátttöku sálfræðings. Þá hefðu sættir ítrekað verið reyndar, bæði með milligöngu lögmanna og aðstoð sérfræðings. Sálfræðingur hefði verið dómkvaddur til að leggja mat á forsjárhæfi aðila en sættir náðust ekki fyrr en að loknum skýrslutökum við aðalmeðferð málsins. Að þessu virtu, svo og framlögðum tímaskýrslum lögmanna aðila, var fallist á kröfu M og K um að hækka bæri málflutningsþóknunina.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson og Karl Axelsson ogGuðrún Erlendsdóttir settur hæstaréttardómari.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 14. janúar 2016, enkærumálsgögn bárust réttinum 29. sama mánaðar. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 5. janúar 2016, þar sem leyst var úr ágreiningi aðila ummálskostnað og kveðið á um gjafsóknarkostnað í máli þeirra sem að öðru leytivar lokið með dómsátt. Kæruheimild er í g. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr.91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess aðallega að málflutningsþóknunlögmanns síns vegna reksturs málsins í héraði verði ákveðin 2.228.750 krónur,en til vara þóknunin verði ákveðin að mati réttarins.Varnaraðili kærði úrskurð héraðsdóms til Hæstaréttar fyrir sitt leyti meðkæru 18. janúar 2016. Hann krefst þess aðallega að málflutningsþóknun lögmannssíns vegna reksturs málsins í héraði verði ákveðin 1.850.550 krónur, en tilvara að þóknunin verði ákveðin að mati réttarins. Varnaraðili höfðaði mál þetta 14. nóvember 2014 á hendur sóknaraðila ogkrafðist þess að sér yrði falin forsjá dóttur þeirra, en til vara að aðilumyrði dæmd sameiginleg forsjá og að lögheimili barnsins yrði hjá varnaraðila. Þákrafðist hann þess að með dómi yrði mælt fyrir um inntak umgengnisréttarbarnsins. Málinu lauk með dómsátt 22. desember 2015 um að sóknaraðili færiáfram ein með forsjá barnsins og samkomulagi um umgengni varnaraðila við það. Ágreiningurum málskostnað var lagður í úrskurð héraðsdóms, sem felldi niður málskostnaðmilli aðila, en ákvað gjafsóknarkostnað þeirra úr ríkissjóði.Í málinu liggja fyrir málskostnaðarreikningar lögmanna málsaðila og erljóst að umtalsverð vinna liggur að baki niðurstöðu í málinu. Málið var tekiðfyrir alls 11 sinnum í héraði, þar af tvívegis með þátttöku sálfræðings. Meðaná málarekstrinum stóð voru ítrekað reyndar sættir, bæði fyrir milligöngu lögmannaaðila og með aðstoð sérfræðings. Þá var dómkvaddur sálfræðingur til að leggjamat á forsjárhæfi aðila. Að loknum skýrslutökum við aðalmeðferð málsins 22.desember 2015 tóku við sáttaumleitanir dómara, er lauk sem fyrr segir með sáttum annað en málskostnað.Aðilar, sem báðir nutu gjafsóknar í máli þessu, hafa lagt frammálskostnaðarreikninga ásamt tímaskýrslum, þar sem grein er gerð fyrirvinnustundum lögmanna þeirra við rekstur málsins. Styðja málsaðilar kröfursínar um hækkun á málflutningsþóknun við tímaskýrslurnar. Að þeim virtum verðurfallist á með málsaðilum að hækka beri málflutningsþóknun lögmanna svo sem ídómsorði greinir.Dómsorð:Gjafsóknarkostnaður sóknaraðila, K, í héraðigreiðist úr ríkissjóði, þar með talin þóknun lögmanns hennar, Þorbjargar I. Jónsdótturhæstaréttarlögmanns, 1.400.000 krónur.Gjafsóknarkostnaður varnaraðila, M, í héraðigreiðist úr ríkissjóði, þar með talin þóknun lögmanns hans, Ingu Lillýjar Brynjólfsdótturhéraðsdómslögmanns, 1.300.000 krónur.Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 5. janúar 2016.Mál þetta var höfðað með stefnu birtri hinn 14. nóvember 2014.Málið var tekið til úrskurðar um málskostnaðarkröfu aðila hinn 22. desember sl.Stefnandi er M, [...], Reykjavík, en stefndaer K, [...], Reykjavík. Dómkröfur stefnanda voru þær, að honum yrðidæmd forsjá dóttur hans A til 18 ára aldurs hennar, en til vara að málsaðilumyrði dæmd sameiginleg forsjá barnsins og að lögheimili barnsins yrði hjástefnanda. Þá krafðist stefnandi þess að með dómi yrði mælt fyrir um inntakumgengnisréttar barnsins og þess aðila er ekki fengi dæmt lögheimili barnsins.Einnig krafðist stefnandi málskostnaðar úr hendi stefndu, auk virðisaukaskattsá málflutningsþóknun, eins og mál þetta væri ekki gjafsóknarmál. Stefnda gerði kröfu um sýknu af kröfumstefnanda, en til vara að lögheimili barnsins yrði ákveðið hjá stefndu og aðumgengni föður við barnið yrði þannig: Regluleg umgengni aðra hvora helgi fráleikskóla/skólalokum á föstudegi til upphafs skóla á mánudagsmorgni þar áeftir. Sumarumgengni í fjórar vikur í skólaleyfi á sumri, 2 og 2 vikur í senn.Páskaumgengni hverja páska í fimm daga í páskaleyfi skóla, annað hvert ár ápáskadag. Jólaumgengni í alls fjóra daga í jólaleyfi skóla, en barnið verðiávallt á aðfangadag hjá móður. Þá krafðist stefnda málskostnaðar. Máli þessu var úthlutað dómara þann 1.janúar 2015. Málið var fyrst tekið fyrir þann 16. febrúar 2015 og síðan þann24. febrúar, 20. maí, 11. september, 5. október og 15. október 2015. Tilþinghalda þann 20. maí, 11. september og 5. október 2015 var boðað með þátttökusérfræðings, B sálfræðings, sbr. 2. mgr. 40. gr. barnalaga nr. 76/2003 meðsíðari breytingum.Að loknum skýrslutökum þegar aðalmeðferðmálsins fór fram þann 22. desember 2015, varð sátt með aðilum um annað enmálskostnað.II. Mál þetta höfðaði stefnandi til þess að fá dæmda forsjá dótturaðila, A. Eins ogáður greinir var sátt með aðilum um annað en málskostnað. Með sáttinni ersamkomulag um að móðir fari áfram ein með forsjá barnsins. Þá komust aðilar aðsamkomulagi um umgengni stefnanda við barnið í sumarleyfi, um jól og áramót ogum páska. Meðhliðsjón af því að sátt náðist um forsjá og umgengni þykir rétt aðmálskostnaður milli aðila falli niður. Innanríkisráðherraveitti stefnanda gjafsókn, 15. júní 2015, til að reka málið fyrir héraðsdómi.Var gjafsóknin takmörkuð við réttargjöld, þóknun lögmanns og undirmatsgerð.Gjafsóknarkostnaður stefnanda greiðist úr ríkissjóði þar með talin þóknunlögmanns hans, Ingu Lillýjar Brynjólfsdóttur hdl. sem þykir með hliðsjón afumfangi málsins hæfilega ákveðin 900.000 krónur. Innanríkisráðherraveitti stefndu gjafsókn, 1. september 2015, til að reka málið fyrir héraðsdómi.Gjafsóknarkostnaður stefndu greiðist úr ríkissjóði þar með talin þóknunlögmanns hennar, Þorbjargar Ingu Jónsdóttur hrl. sem þykir með hliðsjón afumfangi málsins hæfilega ákveðin 900.000 krónur. RagnheiðurSnorradóttir héraðsdómari kveður upp úrskurðinn ásamt meðdómsmönnunumAðalsteini Sigfússyni sálfræðingi og Rögnu Ólafsdóttur sálfræðingi. ÚRSKURÐARORÐ: Málskostnaðurfellur niður. Gjafsóknarkostnaðurstefnanda, M, greiðist úr ríkissjóði, þar með talin þóknun lögmanns hans, InguLillýjar Brynjólfsdóttur hdl., 900.000 krónur. Gjafsóknarkostnaðurstefndu, K, greiðist úr ríkissjóði, þar með talin þóknun lögmanns hennar,Þorbjargar Ingu Jónsdóttur hrl., 900.000 krónur.

Mál nr. 38/2016

Kærumál Varnarþing

H kærði úrskurð Héraðsdóms Reykjavíkur þar sem ógildingarmáli hans gegn handhafa veðskuldabréfs var vísað frá dómi á þeirri forsendu að málið hefði verið höfðað á röngu varnarþingi. Í dómi Hæstaréttar kom fram að mál til ógildingar á veðskuldabréfi skyldi höfða í þeirri þinghá þar sem bréfinu var eða yrði þinglýst, sbr. 2. mgr. 120. gr. laga nr. 91/1991. Bréfinu hafði upphaflega verið þinglýst á eign í Reykjavík árið 1988, en flutt yfir á fasteign í Garðabæ tveimur árum síðar. Samkvæmt þessu bar að höfða málið í þinghá Héraðsdóms Reykjaness, en í henni væri eignin sem veðskuldabréfið var þinglýst á. Var niðurstaða hins kærða úrskurðar um að vísa málinu frá héraðsdómi því staðfest.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 7. janúar 2009, en kærumálsgögn bárust réttinum 20. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 10. desember 2015, þar sem máli sóknaraðila á hendur handhafa veðskuldabréfs var vísað frá dómi. Kæruheimild er í j. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar. Í kæru kemur fram að lögmanni sóknaraðila hafi borist vitneskja um hinn kærða úrskurð 28. desember 2015 og eru ekki efni til að miða við annað en að svo hafi verið. Barst kæran því innan lögbundins kærufrests, sbr. 1. mgr. 144. gr. laga nr. 91/1991. Samkvæmt fyrri málslið 2. mgr. 120. gr. laga nr. 91/1991 skal höfða mál til ógildingar á veðskuldabréfi í þeirri þinghá þar sem því var eða yrði þinglýst. Veðskuldabréfi því, sem um ræðir í málinu, var þinglýst 26. júlí 1988 hjá Borgarfógetaembættinu í Reykjavík á tilgreinda fasteign að Stigahlíð 35 í Reykjavík. Hinn 23. október 1990 var bréfinu síðan þinglýst á fasteignina Naustahlein 7 í Garðabæ og fyrrnefnda fasteignin jafnframt leyst undan veðbandi. Samkvæmt þessu ber að höfða málið í þinghá Héraðsdóms Reykjaness, en í henni er eignin sem veðskuldabréfinu var þinglýst á svo sem rakið hefur verið, sbr. 8. tölulið 1. mgr. 2. gr. laga nr. 15/1998 um dómstóla og reglugerð nr. 395/1998 um dómþinghár og þingstaði, eins og henni var breytt með með reglugerð nr. 1109/2010. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 52/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson og Karl Axelsson og Guðrún Erlendsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 19. janúar 2016 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 19. janúar 2016 þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 16. febrúar 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur á þann hátt sem í dómsorði greinir. Dómsorð: Varnaraðili, X, skal sæta gæsluvarðhaldi áfram allt til þriðjudagsins 16. febrúar 2016 klukkan 16.

Mál nr. 19/2016

Kærumál Málskostnaður Álag

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem mál K gegn S, V o.fl. var fellt niður og henni gert að greiða S og V málskostnað. Í dómi Hæstaréttar kom fram að K hafi mátt vera ljóst að krafa sú sem hún hefði uppi í málinu væri þegar greidd. Var því lagt til grundvallar að hún hefði höfðað málið að þarflausu og var henni því gert að greiða V og S málskostnað með álagi samkvæmt 2. mgr., sbr. a. lið 1. mgr. 131. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, Eiríkur Tómasson og Karl Axelsson. Sóknaraðilar skutu málinu til Hæstaréttar með kærum 28. og 30. desember 2015, en kærumálsgögn bárust réttinum frá sóknaraðilanum Sævari Eiríki síðarnefnda daginn og frá varnaraðilanum Vilhjálmi 4. janúar 2016. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Austurlands 18. desember 2015 þar sem mál varnaraðila á hendur sóknaraðilum var fellt niður og henni gert að greiða sóknaraðilanum Vilhjálmi 300.000 krónur og sóknaraðilanum Sævari Eiríki 550.000 krónur í málskostnað. Kæruheimild er í g. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðilinn Sævar Eiríkur krefst þess að varnaraðili greiði sér „fullan málskostnað í samræmi við tímaskýrslu og málskostnaðarreikning“ að teknu tilliti til virðisaukaskatts, ásamt álagi. Sóknaraðilinn Vilhjálmur krefst þess að varnaraðili greiði sér 1.740.202 krónur í málskostnað, ásamt álagi. Þá krefst hann kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og að sóknaraðilar greiði sér kærumálskostnað. Í tölvupósti 17. nóvember 2015 frá fyrrum lögmanni varnaraðila kom fram að þær kröfur sem hún hafði uppi í þessu máli hafi verið greiddar að fullu á árunum 2011 og 2012. Hafi félagið VOH ehf. greitt skuldina að undangengnum viðræðum um uppgjör. Samkvæmt þessu mátti varnaraðila vera ljóst að krafa sú sem hún hafði uppi í málinu var þegar greidd. Verður því lagt til grundvallar að hún hafi höfðað mál þetta að þarflausu og verður henni því gert að greiða sóknaraðilum málskostnað með álagi samkvæmt 2. mgr., sbr. a. lið 1. mgr. 131. gr. laga nr. 91/1991. Við ákvörðun málskostnaðar til handa sóknaraðilum er þó litið til þess að málið var ekki flókið auk þess sem ekki verður fallist á kröfu sóknaraðilans Vilhjálms vegna kostnaðar við rannsókn á bókhaldi VOH ehf. Samkvæmt framansögðu verður málskostnaður ákveðinn 800.000 krónur til handa sóknaraðilanum Sævari Eiríki og 600.000 krónur til handa sóknaraðilanum Vilhjálmi. Eftir þessum úrslitum og kröfugerð fyrir Hæstarétti verður varnaraðila gert að greiða sóknaraðilanum Vilhjálmi kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Varnaraðili, Kristín S. Rögnvaldsdóttir, greiði sóknaraðilanum Sævari Eiríki Jónssyni 800.000 krónur og sóknaraðilanum Vilhjálmi Konráðssyni 600.000 krónur í málskostnað fyrir héraðsdómi. Varnaraðili greiði sóknaraðilanum Vilhjálmi 200.000 krónur í kærumálskostnað. Kærumálskostnaður fellur að öðru leyti niður.

Mál nr. 40/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 15. janúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 18. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 15. janúar 2016 þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi þar til dómur gengi í máli hans en þó ekki lengur en til föstudagsins 12. febrúar 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 310/2015

Ávana- og fíkniefni Upptaka

R var sakfelldur fyrir fíkniefnalagabrot með því að hafa haft í vörslum sínum 24 kannabisplöntur og fyrir að hafa um nokkurt skeið ræktað fíkniefnin. Var refsing R ákveðin fangelsi í 30 daga en fullnustu refsingarinnar var frestað skilorðsbundið í tvö ár, auk þess sem áðurgreindar plöntur voru gerðar upptækar.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Helgi I. Jónsson og Karl Axelsson. Ríkissaksóknari skaut málinu til Hæstaréttar 28. apríl 2015 í samræmi við yfirlýsingu ákærða um áfrýjun. Af hálfu ákæruvaldsins er þess krafist að hinn áfrýjaði dómur verði staðfestur að öðru leyti en því að refsing verði þyngd. Ákærði krefst aðallega sýknu af kröfum ákæruvaldsins en til vara að héraðsdómur verði staðfestur. Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur 15. desember 2014 Málið er höfðað með ákæru lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, dagsettri 20. maí 2014, á hendur: ,,Ragnari Ajaal Magnússyni Arqunov, kt. [...], dvst. [...], Reykjavík, fyrir fíkniefnalagabrot, með því að hafa fimmtudaginn 17. október 2013 í sumarhúsi að [...] í [...] haft í vörslum sínum 24 kannabisplöntur og hafa um nokkurt skeið fram til þessa dags ræktað greindar plöntur sem lögregla fann við leit. Telst þetta varða við 2. gr., sbr. 4., 5. og 6. gr., laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974, sbr. lög nr. 13/1985 og lög nr. 68/2001, og 2. gr., sbr. 14. gr., reglugerðar um ávana- og fíkniefni og önnur eftirlitsskyld efni nr. 233/2001, sbr. reglugerð nr. 848/2002. Þess er krafist að ákærði verði dæmdur til refsingar og til greiðslu alls sakarkostnaðar og jafnframt er krafist upptöku á 24 kannabisplöntum samkvæmt 6. mgr. 5. gr. laga nr. 65/1974 og 2. mgr. 14. gr. reglugerðar nr. 233/2001.“ Verjandi ákærða krefst aðallega sýknu en til vara vægustu refsingar sem lög leyfa. Málsvarnarlauna er krafist að mati dómsins. Hinn 8. október 2013 tilkynnti A um kannabisræktun í sumarbústað sínum að [...] í [...]. Er lögreglan kom þangað greindi A svo frá að Ragnar, [...], hefði um nokkurt skeið haft aðsetur í sumarbústaðnum. Hún kvaðst vita af fíkniefnaneyslu hans og kvað hún kannabisræktun vera í bústaðnum. Tekin var skýrsla af ákærða hjá lögreglunni 29. apríl 2014. Hann kvaðst eigandi plantnanna sem í ákæru greinir og hefði hann ræktað þær um nokkurt skeið. Hann hefði ætlað efnið til eigin nota. Nú verður rakinn framburður ákærða og vitnisburður fyrir dómi Ákærði neitar sök. Spurður um breyttan framburð fyrir dómi frá því sem var hjá lögreglunni, er hann játaði að hafa ræktað og haft í vörslum sínum plönturnar sem um ræðir, kvaðst ákærði hafa verið undir miklu álagi á þeim tíma. Hann hefði verið heimilislaus og því hefði hann búið í [...] að [...]. Hann hefði ekki átt annan kost en að játa hjá lögreglunni. Hann kveðst ekki hafa verið eigandi fræjanna eða plantnanna sem spruttu upp af þeim, hann hefði ekki átt pottana sem plönturnar voru ræktaðar í og heldur ekki áburðinn sem notaður var eða ljósin sem notuð voru við ræktunina. Spurðu um eigandann nafngreindi hann konu sem eigandann. Vitnið A, [...], kvað ákærða, [...], hafa verið með aðsetur í sumarhúsinu á þessum tíma. Hún hefði hringt í lögreglu og tilkynnt um ræktunina en ástæðan verið sú að hún hefði verið hrædd um heilsu [...] vegna fíkniefnaneyslu hans sem hún lýsti. Vitnið B lögreglumaður lýsti komu lögreglunnar í sumarhúsið sem um ræðir og því þegar tekin var þar niður kannabisræktun. A, eigandi hússins, hefði tilkynnt um ræktunina og hún hefði sagt ákærða, [...], hafa dvalið í húsinu. Fram kom að hún hefði áhyggjur af fíkniefnaneyslu hans. Vitnið C lögreglumaður lýsti komu lögreglunnar í sumarhúsið sem um ræðir. A hefði tilkynnt um kannabisræktun í bústaðnum og ákærði, [...], hefði ræktað kannabis en hann hefði haft búsetu þarna um nokkurt skeið. Niðurstaða Ákærði neitar sök. Samkvæmt framburði ákærða og vitnisburði hafði ákærði búsetu í sumarhúsinu á þessum tíma og hafði verið þar um nokkurt skeið. Hann var því húsráðandi og vörslumaður kannabisplantnanna. Fyrir dómi lýsti ákærði því að hann hefði ekki verið eigandi munanna sem notaðir voru við ræktunina en framburður hans um þetta og skýringar á breyttum framburði frá því sem var hjá lögreglu er mjög ruglingslegur og ótrúverðugur og verður ekki byggt á hinum breytta framburði. Sannað er með framburði ákærða hjá lögreglunni, með vitnisburði lögreglumannanna B og C, með stoð í vitnisburði A, [...], og með öðrum gögnum málsins, en gegn neitun ákærða, að hann hafi gerst sekur um háttsemi þá sem í ákæru greinir. Eignarhald sem ákærði bar um fyrir dómi skiptir ekki máli eins og á stendur. Brot ákærða er rétt fært til refsiákvæða í ákærunni. Ákærði hlaut á árinu 1996 refsidóm fyrir fíkniefnalagabrot og gekkst undir lögreglustjórasátt fyrir sams konar brot á árinu 2006. Refsing ákærða þykir hæfilega ákvörðuð 30 daga fangelsi en rétt þykir að fresta fullnustunni skilorðsbundið eins og dómsorði greinir. Með vísan til 6. mgr. 5. gr. laga nr. 65/1974 eru dæmdar upptækar 24 kannabisplöntur. Ákærði greiði 78.923 krónur í útlagðan sakarkostnað ákæruvaldsins. Ákærði greiði 175.700 króna málsvarnarlaun Guðmundar St. Ragnarssonar héraðsdómslögmanns að meðtöldum virðisaukaskatti. Einar Laxness aðstoðarsaksóknari flutti málið fyrir ákæruvaldið. Guðjón St. Marteinsson héraðsdómari kveður upp dóminn. Dómsorð: Ákærði, Ragnar Ajaal Magnússon Argunov, sæti fangelsi í 30 daga en fresta skal fullnustu refsingarinnar skilorðsbundið í 2 ár frá birtingu dómsins að telja og falli refsingin niður að þeim tíma liðnum, haldi ákærði almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 4. gr. laga nr. 22/1955. Upptækar eru dæmdar 24 kannabisplöntur. Ákærði greiði 78.923 krónur í útlagðan sakarkostnað ákæruvaldsins. Ákærði greiði 175.700 króna málsvarnarlaun Guðmundar St. Ragnarssonar héraðsdómslögmanns.

Mál nr. 8/2016

Kærumál Dómari Vanhæfi

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu H um að dómari málsins viki sæti. Ekki var talið að H hefði sýnt fram á að fyrir hendi væru atvik eða aðstæður sem væru til þess fallnar að draga óhlutdrægni dómarans með réttu í efa, sbr. g. lið 5. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma Helgi I. Jónsson hæstaréttardómari og Guðrún Erlendsdóttir og Ingveldur Einarsdóttir settir hæstaréttardómarar. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 30. desember 2015 sem barst réttinum 5. janúar 2016, en kærumálsgögn höfðu borist fyrrnefndan dag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 17. desember 2015 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um að Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari viki sæti í málinu. Kæruheimild er í a. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að fyrrgreind krafa verði tekin til greina. Þá krefst hún málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar, að viðbættu álagi. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Eins og fram kemur i hinum kærða úrskurði byggir sóknaraðili kröfu sína um að héraðsdómari víki sæti á g. lið 5. gr. laga nr. 91/1991. Sóknaraðili hefur ekki sýnt fram á að fyrir hendi séu atvik eða aðstæður sem eru til þess fallnar að draga óhlutdrægni héraðsdómarans með réttu í efa, sbr. fyrrnefnt ákvæði laga nr. 91/1991. Ber því að staðfesta hinn kærða úrskurð. Sóknaraðili verður dæmdur til að greiða varnaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Sóknaraðili, Hlédís Sveinsdóttir, greiði varnaraðila, Tryggingamiðstöðinni hf., 200.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 861/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Ríkissaksóknari hefur krafist þess, með vísan til a.liðar 1. mgr. 95. gr. og 1. sbr. 3. mgr. 97. gr. laga um meðferð sakamála nr.88/2008, að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði x, kt. [...], [...], [...], til aðsæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 15. janúar 2016, kl. 16:00. Þess ereinnig krafist að X verði úrskurðaður til að sæta einangrun meðan ágæsluvarðhaldinu stendur, sbr. b. lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og Guðrún Erlendsdóttirsettur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 7. janúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 7. janúar 2016 þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 15. samamánaðar klukkan16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til varaað gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími og einangrun aflétt. Þá krefsthann í báðum tilfellum kærumálskostnaðar. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar. Varnaraðili er meðal annars undirrökstuddum grun um brot gegn 1. mgr. 109. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940 en fangelsisrefsing liggur við slíku broti. Með þessari athugasemd enað öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Kærumálskostnaður dæmist ekki,sbr. 3. mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 27/2016

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Ríkissaksóknari hefur krafist þess, með vísan til a.liðar 1. mgr. 95. gr. og 1. sbr. 3. mgr. 97. gr. laga um meðferð sakamála nr.88/2008, að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði x, kt. [...], [...], [...], til aðsæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 15. janúar 2016, kl. 16:00. Þess ereinnig krafist að X verði úrskurðaður til að sæta einangrun meðan ágæsluvarðhaldinu stendur, sbr. b. lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og Guðrún Erlendsdóttirsettur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 7. janúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 7. janúar 2016 þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 15. samamánaðar klukkan16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til varaað gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími og einangrun aflétt. Þá krefsthann í báðum tilfellum kærumálskostnaðar. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar. Varnaraðili er meðal annars undirrökstuddum grun um brot gegn 1. mgr. 109. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940 en fangelsisrefsing liggur við slíku broti. Með þessari athugasemd enað öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hannstaðfestur. Kærumálskostnaður dæmist ekki,sbr. 3. mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 13/2016

Kærumál Gæsluvarðhald Útlendingur Frávísun frá Hæstarétti

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu L um að X yrði gert að sæta gæsluvarðhaldi. Eftir að málið barst Hæstarétti var rétturinn upplýstur um að X hefði þegar verið afhentur frönskum yfirvöldum. Var málinu því vísað frá Hæstarétti, sbr. 4. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma Helgi I. Jónsson hæstaréttardómari og Guðrún Erlendsdóttir og Ingveldur Einarsdóttir settir hæstaréttardómarar. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. janúar 2016 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 6. janúar 2016 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um að varnaraðila yrði gert að sæta nánar tilgreindu gæsluvarðhaldi. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 4. mgr. 33. gr. a. laga nr. 96/2002 um útlendinga. Sóknaraðili krefst þess að fyrrgreind krafa nái fram að ganga. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Hæstarétti hefur borist tölvubréf sóknaraðila þar sem upplýst er að varnaraðili hafi verið afhentur frönskum yfirvöldum fyrr í dag. Samkvæmt því er ljóst að það ástand, sem leitt hefur af hinum kærða úrskurði, er þegar um garð gengið. Málinu verður því vísað frá Hæstarétti, sbr. 4. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008. Dómsorð: Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.

Mál nr. 832/2015

Kærumál Dómkvaðning matsmanns

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem tekin var til greina beiðni G ehf. um að dómkvaddir yrðu yfirmatsmenn til að svara nánar tilgreindri spurningu í máli sem S ehf. hafði höfðað gegn G ehf. og P ehf. Talið var að yfirmatsgerð myndi engu breyta um þær kröfur sem G ehf. hafði uppi í málinu og væri sú sönnunarfærsla sem G ehf. gerði kröfu um því bersýnilega þýðingarlaus, sbr. 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991. Var beiðni G ehf. um dómkvaðningu því hafnað.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 3. desember 2015 en kærumálsgögn bárust réttinum 16. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 26. nóvember 2015, þar sem tekin var til greina krafa varnaraðilans GT 2 ehf. um að dómkvaddir yrðu yfirmatsmenn í máli sóknaraðila á hendur varnaraðilum. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að framangreindri beiðni varnaraðilans verði hafnað. Þá krefst hann kærumálskostnaðar. Varnaraðilinn GT 2 ehf. krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Varnaraðilinn Potter ehf. hefur ekki látið málið til sín taka fyrir Hæstarétti. Aðilar máls þessa deila um hvort sóknaraðili njóti forkaupsréttar að hluta fasteignar að Eyjarslóð 1 í Reykjavík, en varnaraðilinn GT 2 ehf. keypti í einu lagi þann eignarhluta og annan í sömu fasteign með samningi 21. nóvember 2014 af varnaraðilanum Potter ehf. Dómkröfur sóknaraðila lúta að viðurkenningu forkaupsréttar að tilteknum eignarhluta í fasteigninni og því að varnaraðilanum Potter ehf. verði gert að afsala sóknaraðila eignarhlutann, aðallega gegn greiðslu á 38.500.000 krónum. Í matsgerð sem sóknaraðili hefur aflað undir rekstri málsins var komist að þeirri niðurstöðu að verðmæti eignarhlutans væri 40.000.000 krónur en krafa varnaraðilans GT 2 ehf. um dómkvaðningu yfirmatsmanna sem hér er til úrlausnar snýr að þeirri matsgerð. Með yfirmatsgerð sem varnaraðilinn GT 2 ehf. vill afla myndi eingöngu fást sönnunargagn um verðmæti hluta þeirrar fasteignar sem hann keypti af varnaraðilanum Potter ehf. Matsgerðin myndi á hinn bóginn engu breyta fyrir þær kröfur sem varnaraðilinn GT 2 ehf. hefur uppi í málinu en hann krefst sýknu af kröfum sóknaraðila á þeim forsendum annars vegar að skilyrði forkaupsréttar séu ekki fyrir hendi og hins vegar að sá forkaupsréttur sem sóknaraðili vísi til hafi verið niður fallinn þegar kaupsamningur varnaraðila var gerður. Slík yfirmatsgerð myndi heldur engum úrslitum ráða um fjárhæð sem varnaraðilinn GT 2 ehf. kynni að geta krafist að fá endurgreidda frá varnaraðilanum Potter ehf. ef komist yrði að þeirri niðurstöðu að sóknaraðili nyti forkaupsréttar að eignarhlutanum. Að því virtu er sú sönnunarfærsla sem varnaraðilinn GT 2 ehf. gerir kröfu um samkvæmt framangreindu bersýnilega þýðingarlaus fyrir mál þetta, sbr. 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991. Verður því beiðni hans um dómkvaðningu yfirmatsmanna hafnað. Varnaraðilanum GT 2 ehf. verður gert að greiða sóknaraðila kærumálskostnað eins og greinir í dómsorði. Dómsorð: Hafnað er kröfu varnaraðila GT 2 ehf. um dómkvaðningu yfirmatsmanna. Varnaraðili GT 2 ehf. greiði sóknaraðila, Sjávarréttum ehf., 500.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 10/2016

Kærumál Reynslulausn Skilorðsrof Fullnusta refsingar

Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði gert að afplána 240 daga eftirstöðvar reynslulausnar dóms Hæstaréttar Íslands nr. [...]/2014 frá [...]. mars 2013, sbr. reynslulausn sem honum var veitt af Fangelsismálastofnun ríkisins þann 5. september 2015 í 2 ár.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma Benedikt Bogason hæstaréttardómari og Guðrún Erlendsdóttir og Ingveldur Einarsdóttir settir hæstaréttardómarar. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 4. janúar 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 4. janúar 2016 þar sem varnaraðila var gert að afplána 240 daga eftirstöðvar fangelsisrefsingar samkvæmt dómi Hæstaréttar [...]. mars 2014 í máli nr. [...]/2013. Kæruheimild er í 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49/2005 um fullnustu refsinga. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Samkvæmt gögnum málsins er fram kominn sterkur grunur um að varnaraðili hafi, eftir að honum var veitt reynslulausn, gerst sekur um háttsemi sem varðað getur sex ára fangelsi. Hefur varnaraðili þannig gróflega rofið almennt skilyrði reynslulausnarinnar, sbr. 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49/2005. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur á þann hátt sem í dómsorði greinir. Dómsorð: Varnaraðili, X, skal afplána 240 daga eftirstöðvar fangelsisrefsingar samkvæmt dómi Hæstaréttar [...]. mars 2014 í máli nr. [...]/2013.

Mál nr. 812/2015

Kærumál Frávísunarúrskurður staðfestur Aðildarhæfi

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem máli R á hendur S ehf. og íslenska ríkinu var vísað frá dómi. R, sem rak skilakerfi framleiðenda og innflytjenda raf- og rafeindatækja í samræmi við ákvæði laga um meðhöndlun úrgangs nr. 55/2003, höfðaði mál til greiðslu kostnaðar sem R taldi sig hafa orðið fyrir vegna söfnunar úrgangs umfram það sem R taldi sér skylt samkvæmt lögunum. Talið var að líta yrði á R sem almennt félag og að slík félög nytu aðildarhæfis að einkamáli samkvæmt 1. mgr. 16. gr. laga nr. 91/1991, óháð opinberri skráningu um stofnun og slit þeirra. Í málinu lágu hins vegar fyrir upplýsingar sem gáfu til kynna að R hefði verið slitið og hafði félagið ekki mótmælt því sem röngu. Var R því ekki lengur talið njóta aðildarhæfis í skilningi ákvæðisins og málinu vísað frá héraðsdómi.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 1. desember 2015, en kærumálsgögn bárust réttinum 15. desember sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 17. nóvember 2015, þar sem máli sóknaraðila á hendur varnaraðilum var vísað frá dómi. Kæruheimild er í j. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar. Þá krefst hann kærumálskostnaðar. Varnaraðilar krefjast staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Stofnun og slit almenns félags eins og um ræðir í tilviki sóknaraðila er ekki háð opinberri skráningu. Að því gættu en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur um frávísun málsins frá héraðsdómi. Það leiðir af þeirri niðurstöðu að sóknaraðila brestur aðildarhæfi að hvorki verður dæmdur málskostnaður í héraði né kærumálskostnaður. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur um annað en málskostnað. Málskostnaður í héraði og kærumálskostnaður verður ekki dæmdur.

Mál nr. 9/2016

Kærumál Nálgunarbann

Mál lögreglu nr. 007-2014-[...], frá 17. júlí 2014, en þá hafi verið beðið um aðstoð lögreglu að [...] vegna ónæðis frá kærða. Hafði kærði verið þar með ónæði að heimili þeirra þar sem hann krafðist þessa að fá að sjá son sinn. Hafði kærði m.a. verið með ógnandi hegðan og hafði hann bankað húsið og verið að mynda að utan að sögn C.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 4. janúar 2016 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 4. janúar 2016 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um að staðfesta ákvörðun hans 29. desember 2015 um að varnaraðili sætti nánar tilgreindu nálgunarbanni. Kæruheimild er í 3. mgr. 15. gr. laga nr. 85/2011 um nálgunarbann og brottvísun af heimili. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og að fyrrgreind ákvörðun hans verði staðfest. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og þóknunar fyrir Hæstarétti. Af gögnum málsins og framburði varnaraðila verður ráðið að þá er atburðir þeir urðu 26. desember 2015, sem öðru fremur liggja til grundvallar ákvörðun sóknaraðila um nálgunarbann, hafi varnaraðili ítrekað verið í símsambandi við starfsmann barnaverndarnefndar. Enginn reki sýnist þó hafa verið gerður að því að fá upplýsingar frá þeim starfsmanni í aðdraganda þess að tekin var ákvörðun um að varnaraðili skyldi sæta nálgunarbanni. Að þessu gættu en að öðru leyti með vísan til forsenda hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Þóknun verjanda varnaraðila fyrir Hæstarétti, sem ákveðin verður að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði segir, greiðist úr ríkissjóði samkvæmt 3. mgr. 38. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 14. gr. laga nr. 85/2011. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Þóknun verjanda varnaraðila, Láru V. Júlíusdóttur hæstaréttarlögmanns, fyrir Hæstarétti, 186.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.

Mál nr. 825/2015

Kærumál Innsetningargerð Einkahlutafélag

K, stjórnarformaður og G, meðstjórnandi í félaginu 101 A ehf., kröfðust þess að þeim yrði veittur aðgangur að leiguhúsnæði félagsins með beinni aðfarargerð. Beindu þeir kröfu sinni að félaginu og tveimur öðrum stjórnarmönnum. Talið var að einstakir stjórnarmenn í einkahlutafélagi væru ekki bærir til að gripa til ráðstafana fyrir hönd stjórnar félagsins nema á grundvelli ákvarðana sem teknar hefðu verið á stjórnarfundi, sbr. 1. og 2. mgr. 47. gr. laga nr. 138/1994 um einkahlutafélög. K og G höfðu ekki sýnt fram á að stjórn 101 A ehf. hefði veitt þeim heimild til aðgangs að húsnæðinu, eða að slík heimild yrði studd við samþykktir eða ályktanir hluthafafundar félagsins. Var kröfu K og G því hafnað, sbr. 3. mgr. 83. gr. laga nr. 90/1989.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Eiríkur Tómasson, Greta Baldursdóttir og Karl Axelsson. Sóknaraðilar skutu málinu til Hæstaréttar með kæru 30. nóvember 2015, en kærumálsgögn bárust réttinum 14. desember sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 16. nóvember 2015 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um að þeim yrði heimilað að fá með beinni aðfarargerð aðgang að húsnæðinu að Austurstræti 7 í Reykjavík. Kæruheimild er í 4. mgr. 84. gr. laga nr. 90/1989 um aðför. Sóknaraðilar krefjast þess að fyrrgreind krafa þeirra verði tekin til greina. Þá krefjast þeir málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðilar krefjast staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Samkvæmt gögnum málsins er stjórn varnaraðilans 101 Austurstrætis ehf. skipuð fjórum mönnum. Sóknaraðilinn Kamran Keivanlou er formaður stjórnarinnar, en aðrir stjórnarmenn eru sóknaraðilinn Gholamhossein Mohammad Shirazi og varnaraðilarnir Ásgeir Kolbeinsson og Kolbeinn Pétursson. Í IX. kafla laga nr. 138/1994 um einkahlutafélög er meðal annars fjallað um stjórn slíkra félaga. Samkvæmt upphafsmálslið 1. mgr. 47. gr. laganna er fjölskipuð félagsstjórn ákvörðunarbær þegar meiri hluti stjórnarmanna sækir fund svo framarlega sem ekki eru gerðar strangari kröfur í samþykktum félags. Eftir 2. mgr. sömu lagagreinar ræður einfaldur meiri hluti atkvæða úrslitum á stjórnarfundum nema samþykktir kveði á um annað. Af þessum lagaákvæðum verður dregin sú ályktun að sé stjórn einkahlutafélags skipuð tveimur mönnum eða fleiri verði ákvarðanir um málefni félagsins, sem undir stjórnina heyra, einungis teknar á formlegum fundum hennar. Af þeim sökum eru einstakir stjórnarmenn ekki bærir til þess að grípa til ráðstafana fyrir hönd stjórnarinnar nema á grundvelli ákvarðana sem teknar hafa verið á stjórnarfundi. Sóknaraðilar hafa ekki sýnt fram á að stjórn varnaraðilans 101 Austurstrætis ehf. hafi samkvæmt framansögðu veitt þeim sem stjórnarmönnum heimild til aðgangs að framangreindu húsnæði, sem félagið hefur haft á leigu, eða að slík heimild styðjist við samþykktir eða ályktanir hluthafafundar félagsins. Að þessu virtu, en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur á þann hátt sem í dómsorði greinir. Sóknaraðilum verður gert að greiða varnaraðilum kærumálskostnað eins og nánar kemur fram í dómsorði. Dómsorð: Hafnað er kröfu sóknaraðila, Kamran Keivanlou og Gholamhossein Mohammad Shirazi, um að þeim verði gert kleift að komast inn í húsnæði að Austurstræti 7, Reykjavík, fastanúmer 200-2606, merking 010101, landnúmer 100830, kjallara, jarðhæð, 1. og 2. hæð. Sóknaraðilar greiði óskipt varnaraðilum, 101 Austurstræti ehf., Ásgeiri Kolbeinssyni og Kolbeini Péturssyni, hverjum um sig, 150.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 4/2016

Kærumál Kæra Farbann Frávísun frá Hæstarétti

Kæra X uppfyllti ekki skilyrði 2. mgr. 193. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Var málinu því vísað frá Hæstarétti.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 29. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 4. janúar 2016. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 29. desember 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta farbanni allt til þriðjudagsins 1. mars 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega í greinargerð til Hæstaréttar að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, til vara að hann haldi frelsi gegn því að setja tryggingu, en að því frágengnu að farbanninu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Við uppkvaðningu hins kærða úrskurðar á dómþingi 29. desember 2015 var bókað eftir varnaraðila, að viðstöddum verjanda hans, að hann kærði úrskurðinn til Hæstaréttar. Ekki var bókað í þingbók í hvaða skyni kært væri eins og áskilið er í 2. mgr. 193. gr. laga nr. 88/2008. Úr þessum annmarka var ekki bætt með skriflegri kæru til héraðsdóms innan kærufrests svo sem unnt hefði verið eftir sömu lagagrein. Samkvæmt þessu verður að vísa málinu frá Hæstarétti. Dómsorð: Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.

Mál nr. 835/2015

Kærumál Málskostnaður Gjafsókn

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem K var gert að greiða M málskostnað í máli sem M hafði höfðað gegn K og krafist þess að lögheimili barna þeirra tveggja yrði hjá sér. Sátt náðist í málinu þess efnis að annað barnið hefði lögheimili hjá K og hitt hjá M. Eftir atvikum þótti rétt að málskostnaður milli aðila í héraði félli niður en staðfest var ákvæði hins kærða úrskurðar um gjafsókn sem K hafði verið veitt þar fyrir dómi.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Benedikt Bogason og Viðar Már Matthíasson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 9. desember 2015, en kærumálsgögn bárust réttinum 16. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 26. nóvember 2015 þar sem leyst var úr ágreiningi aðila um málskostnað og kveðið á um gjafsóknarkostnað í máli þeirra sem að öðru leyti var lokið með dómsátt. Kæruheimild er í g. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess aðallega að varnaraðila verði gert að greiða sér málskostnað í héraði en til vara að hann verði felldur niður. Þá krefst hún kærumálskostnaðar án tillits til gjafsóknar sem henni hefur verið veitt. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Samkvæmt gögnum málsins hófu aðilar sambúð árið 1997 og eiga saman tvö börn, dreng fæddan [...] og stúlku fædda [...]. Þau gengu í hjúskap 2005 en munu hafa slitið samvistir um mitt ár 2014. Í kjölfarið leitaði sóknaraðili skilnaðar en við hann reis ágreiningur um hvar lögheimili barnanna ætti að vera. Höfðaði varnaraðili málið og krafðist þess að lögheimili þeirra yrði hjá sér. Aðilar gerðu dómsátt 26. nóvember 2015 um að drengurinn hefði lögheimili hjá varnaraðila en stúlkan hjá sóknaraðila. Með sáttinni lauk málinu að öðru leyti en því að málskostnaður var ákveðinn með hinum kærða úrskurði ásamt gjafsóknarkostnaði sóknaraðila. Eftir atvikum er rétt að málskostnaður milli aðila í héraði falli niður en gjafsóknarákvæði hins kærða úrskurðar verður staðfest. Kærumálskostnaður fellur niður en um gjafsóknarkostnað sóknaraðila fyrir Hæstarétti fer eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Málskostnaður í héraði fellur niður en ákvæði hins kærða úrskurðar um gjafsóknarkostnað sóknaraðila, K, er staðfest. Kærumálskostnaður fellur niður. Gjafsóknarkostnaður sóknaraðila fyrir Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málflutningsþóknun lögmanns hennar 300.000 krónur.

Mál nr. 859/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 28. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 28. desember 2015 þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 15. janúar 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 857/2015

Kærumál Reynslulausn Skilorðsrof Fullnusta refsingar

Í greinargerð kemur fram að þann 22. desember sl. hafi verið óskað eftir aðstoð lögreglu að versluninni [...] í [...], Reykjavík, vegna manns, X, sem stolið hafi þar fatnaði og hlaupið gegnum kaffihúsið [...] á flóttanum með fenginn. Maðurinn hafi síðan verið króaður af í sundinu við hliðina á [...] við [...]. Starfsmenn hafi hlaupið hann uppi en hann hefði farið út úr verslun [...] í gegnum neyðarútgang sem liggi úr versluninni og inn milligang/bakherbergi veitingastaðarins. Þaðan hefði hann farið inn í matsal staðarins með fangið fullt af útivistarfatnaði. Þýfið hafi reynst ýmis konar útivistarfatnaður að heildarverðmæti 340.920 kr. X hafi verið handtekinn. Í frumskýrslu lögreglu komi fram að X hafi borið sig aumlega og sagt að hann hafi verið rændur aleigunni í upphafi mánaðar. Hann ætti ekki krónu og hafi m.a. sagt að hann hefði þurft að verða sér út um einhverjar jólagjafir fyrir börnin sín. Í skýrslutöku hjá lögreglu hafi X játað sök. Hann kvaðst hafa farið inn í þessa búð til þess að skoða og máta buxur. Hann hafi ekki farið inn í búðina í þeim tilgangi að stela. Hann kvaðst ekki geta útskýrt þetta en allt í einu hafi hann verið kominn með einhvern fatanað og ákveðið að labba út.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson og Eiríkur Tómasson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 23. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 28. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 23. desember 2015 þar sem varnaraðila var gert að afplána 150 daga eftirstöðvar fangelsisrefsingar samkvæmt dómum Héraðsdóms Reykjavíkur 6. september 2012 og 23. júní 2015, sem honum var veitt reynslulausn frá 17. ágúst 2015. Kæruheimild er í 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49/2005 um fullnustu refsinga. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Samkvæmt gögnum málsins, sem vísað er til í hinum kærða úrskurði, er fram kominn sterkur grunur um að varnaraðili hafi, eftir að honum var veitt reynslulausn, gerst sekur um háttsemi sem varðað getur sex ára fangelsi. Hefur varnaraðili þannig gróflega rofið almennt skilyrði reynslulausnarinnar, sbr. 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49/2005. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur á þann hátt sem í dómsorði greinir. Dómsorð: Varnaraðili, X, skal afplána 150 daga eftirstöðvar fangelsisrefsingar samkvæmt dómum héraðsdóms 6. september 2012 og 23. júní 2015.

Mál nr. 858/2015

Kærumál Nálgunarbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert skylt að sæta nálgunarbanni í sex mánuði á grundvelli laga nr. 85/2011 um nálgunarbann og brottvísun af heimili.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson og Eiríkur Tómasson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 27. desember 2015 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 27. desember 2015 þar sem staðfest var ákvörðun sóknaraðila 23. sama mánaðar um að varnaraðili sætti nánar tilgreindu nálgunarbanni. Kæruheimild er í 3. mgr. 15. gr. laga nr. 85/2011 um nálgunarbann og brottvísun af heimili. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að nálgunarbanni verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með ákæru 24. nóvember 2015 er varnaraðila gefið að sök að hafa tvívegis á árinu 2014 með tilgreindum netskilaboðum hótað A ofbeldi. Önnur tilvik sem greind eru í hinum kærða úrskurði munu enn vera til rannsóknar hjá lögreglu. Samkvæmt gögnum málsins er varnaraðili undir rökstuddum grun um að hafa brotið á refsiverðan hátt gegn A og raskað friði hans, jafnframt því sem hætta er á að varnaraðili muni ekki láta af þeirri háttsemi sinni. Er því fallist á með héraðsdómi að uppfyllt séu skilyrði a. og b. liða 4. gr. laga nr. 85/2011 um að varnaraðili skuli sæta nálgunarbanni. Með þessum athugasemdum verður hinn kærði úrskurður staðfestur. Þóknun verjanda varnaraðila fyrir Hæstarétti, sem ákveðin verður að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði segir, greiðist úr ríkissjóði samkvæmt 3. mgr. 38. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 14. gr. laga nr. 85/2011. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Þóknun verjanda varnaraðila fyrir Hæstarétti, Jóns Egilssonar hæstaréttarlögmanns, 186.000 krónur greiðist úr ríkissjóði.

Mál nr. 846/2015

Kærumál Nauðungarvistun

Með kröfu, móttekinni 7. desember 2015, hefur sóknaraðili, A, [...], Reykjavík, farið þess á leit að felld verði úr gildi ákvörðun innanríkisráðuneytisins frá 5. sama mánaðar um að hann skuli vistast á sjúkrahúsi. Jafnframt krefst sóknaraðili þess að málskostnaður skipaðs talsmanns síns verði greiddur úr ríkissjóði, sbr. 1. mgr. 17. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Málið var þingfest í dag og tekið til úrskurðar.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 16. desember 2015 en kærumálsgögn bárust réttinum 23. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 11. desember 2015 þar sem staðfest var ákvörðun innanríkisráðuneytisins5. sama mánaðarum nauðungarvistun sóknaraðila á sjúkrahúsi.Kæruheimild er í 1. mgr. 16. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Sóknaraðili krefst þess að ákvörðun innanríkisráðuneytisins verði felld úr gildi. Þá krefst hann þóknunar til handa skipuðum talsmanni sínum vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Samkvæmt 1. mgr. 17. gr. lögræðislaga greiðist úr ríkissjóði þóknun talsmanns sóknaraðila vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti, sem ákveðin verður að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Þóknun talsmanns sóknaraðila, Ingu Lillýjar Brynjólfsdóttur héraðsdómslögmanns, vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti, 124.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.

Mál nr. 851/2015

Kærumál Farbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 22. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 22. desember 2015 þar sem varnaraðila var gert að sæta farbanni allt til þriðjudagsins 19. janúar 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Þá krefst hann kærumálskostnaðar. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með dómi Hæstaréttar 27. nóvember 2015 í máli nr. 792/2015 var því slegið föstu að fullnægt væri skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um gæsluvarðhald yfir varnaraðila. Eru því fyrir hendi skilyrði til að honum verði gert að sæta farbanni, sbr. 1. mgr. 100. gr. laganna. Hinn kærði úrskurður verður því staðfestur. Kærumálskostnaður dæmist ekki, sbr. 3. mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 853/2015

Kærumál Farbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 22. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 22. desember 2015 þar sem varnaraðila var gert að sæta farbanni allt til þriðjudagsins 19. janúar 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með dómi Hæstaréttar 27. nóvember 2015 í máli nr. 790/2015 var því slegið föstu að fullnægt væri skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um gæsluvarðhald yfir varnaraðila. Eru því fyrir hendi skilyrði til að honum verði gert að sæta farbanni, sbr. 1. mgr. 100. gr. laganna. Hinn kærði úrskurður verður því staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 854/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurðurhéraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og IngveldurEinarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 23. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumsama dag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 23. desember 2015 þar semvarnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 19. janúar2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þessaðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara aðgæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar. Hjá lögreglu eru til rannsóknarsakargiftir á hendur varnaraðila með því að hafa ráðist á tvær konur aðfaranótt13. desember 2015. Eru brotin talin varða við 1. mgr. 194. gr., sbr. 20. gr.almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Samkvæmt því sem rakið er í hinum kærðaúrskurði er fyrir hendi sterkur grunur um að varnaraðili hafi framið þessi brotog eru þau þess eðlis að varðhald er nauðsynlegt með tilliti tilalmannahagsmuna. Er því fullnægt skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ogverður hinn kærði úrskurður staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Niðurstaða Ígreinargerð lögreglustjóra kemur fram að kærði hafi setið í gæsluvarðhaldi ágrundvelli rannsóknarhagsmuna frá 18. desember sl. með vísan til a-liðar 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Hann hafi neitað sök í skýrslutökum vegnamálsins. Dómur Hæstaréttar Íslands í máli nr. 848/2015 frá 22. þessa mánaðar erlagður fram í málinu. Í greinargerð segir síðan að í framlögðummyndum séu ferðir manns, sem líkist kærða verulega, raktar aðfaranótt 13.desember frá fyrri brotavettvangi á þann síðari. Jafnframt er lögð fram upptakaaf atlögu að síðari brotaþolanum. Að mati lögreglu sé ljóst af upptökumúr eftirlitsmyndavélum og lýsingum vitna og brotaþola á útliti og klæðnaði aðum sama árásarmann hafi verið að ræða í báðum framangreindum tilvikum og séuferðir hans raktar með upptökum frá fyrri vettvangi að síðari vettvangi. Síðariárásin sé svo öll til á upptöku. Útlit kærða komi heim og saman við útlitárásarmannsins sem sjáist á upptökunum og samkvæmt framburði vitnis hafi kærðihafi komið móður og í flýti inn í leigubíl rétt eftir að seinni árásinni lauk.Kærði hafi játaði sem rakið er í greinargerð lögreglustjórna að hann hafi þekktsig á myndunum sem birst hafi í fjölmiðlum en dregið svo úr því í lokskýrslutökunnar. Telji lögregla því hafið yfir skynsamlegan vafa að kærði sémaðurinn. Samkvæmt því sem rakið hefur verið er rökstuddur grunur um að kærði hafiaðfaranótt sunnudagsins 13. desember sl., með nokkurra mínútna millibili,ráðist fyrirvaralaust með ofbeldi á tvær konur í miðborg Reykjavíkur og gerttilraun til að nauðga þeim, en þessi háttsemi telst varða við 194. gr., sbr. 20. gr. laga nr. 19/1040. Sannist það brotgetur það varðað allt að 16 ára fangelsi. Þaðer talið hafa orðið konunum til bjargar í bæði skiptin skv. framburðumbrotaþola og vitna að kærði varð fyrir utanaðkomandi truflun svo hann hafihlaupið á brott. Fallist er á það með lögreglustjóra að um sé að ræða mjögfólskulegar og hættulegar atlögur að ræða. Fallist er á það meðlögreglustjóra að brot þau sem hér um ræðir séu þess eðlis að gæsluvarðhald sénauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Óforsvaranlegt þyki að kærði gangilaus þegar sterkur rökstuddur grunur leiki á að hann hafi framið svo alvarlegbrot sem honum eru gefin að sök. Að mati lögreglu sé kærði hættulegur umhverfisínu og þyki brotin vera þess eðlis að það stríði gegn réttarvitund almenningsað kærði gangi laus meðan mál hans séu til meðferðar. Í greinargerð lögreglustjórakemur fram að rannsókn málsins sé á lokastigi og málið verði senthéraðssaksóknara til ákvörðunar um saksókn eins fljótt og unnt er. Að öllu framangreindu virtu ogmeð hliðsjón af því hversu alvarlega háttsemi kærði er sakaður um, teljistuppfyllt skilyrði til að hann sæti gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr.laga nr. 88/2008, enda geti brotið varðað að lögum 10 ára fangelsi og sé þesseðlis að telja verði nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna að kærði sætigæsluvarðhaldi. Ekki er unnt að fallast á með verjanda að ekki séu til staðarþær aðstæður sem lagðar eru til grundvallar í kröfugerð lögreglustjóra. Því erfallist á að krafa lögreglustjóra nái fram að ganga eins og hún er sett fram. Þórður ClausenÞórðarson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú R S K U R Ð A R O R Ð Kærði, X, kt. [...],skal sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 19. janúar 2016 kl. 16:00.

Mál nr. 852/2015

Kærumál Farbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta farbanni á grundvelli b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 1. mgr. 100. gr. sömu laga.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 22. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 22. desember 2015 þar sem varnaraðila var gert að sæta farbanni allt til þriðjudagsins 19. janúar 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Fallist er á með héraðsdómi að fullnægt sé skilyrðum b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Eru því fyrir hendi skilyrði til að varnaraðila verði gert að sæta farbanni, sbr. 1. mgr. 100. gr. laganna. Hinn kærði úrskurður verður því staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 848/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglan byggir kröfu sína um gæsluvarðhaldá því að rann­sóknar­hags­munir séu ríkir og vísar til heimildar í a-lið 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, Benedikt Bogason og GretaBaldursdóttir. Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 18. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum21. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 18. desember 2015,þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 23. desember2015 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1.mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess aðallega að varnaraðila verði gert að sætagæsluvarðhaldi og einangrun allt til miðvikudagsins 30. desember 2015 en tilvara að hinn kærði úrskurður verði staðfestur. Varnaraðili kærði úrskurð héraðsdóms fyrirsitt leyti 21. desember 2015. Hann krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmritími og honum ekki gert að sæta einangrun meðan á því stendur. Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar er fallist á með héraðsdómi að fullnægt sé skilyrðum til aðvarnaraðili sæti gæsluvarðhaldi. Í ljósi umfangs málsins verður fallist á kröfusóknaraðila um að varðhaldinu verði markaður lengri tími eins og í dómsorðigreinir. Dómsorð: Varnaraðili, X, sætigæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 30. desember 2015 klukkan 16 ogeinangrun meðan á því stendur.

Mál nr. 838/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglustjórinn á Suðurnesjum hefur í dagkrafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, fæddur [...], frá [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldiallt til mánudagsins 11. janúar 2016, kl. 16:00.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og IngveldurEinarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 14. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 14. desember 2015, þarsem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 11. janúar2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þessaðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að honumverði gert að sæta farbanni. Að þessu frágengnu krefst hann þess að honum verðigert að sæta reglubundnu eftirliti, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldinuverði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 827/2015

Kærumál Nauðungarvistun

Með kröfu, sem dagsett er 27. f.m. og þingfest var í dag, hefur A, kt. [...], til lögheimilis í [...], Reykjavík, en dveljandi á geðdeild Landspítalans við Hringbraut, Reykjavík, krafist þess að felld verði úr gildi ákvörðun innanríkisráðuneytisins 26. f.m. um það hún skuli vistast á sjúkrahúsi.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 3. desember 2015 en kærumálsgögn bárust réttinum 10. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 2. desember 2015 þar sem synjað var kröfu sóknaraðila um að felld yrði úr gildi ákvörðun innanríkisráðuneytisins 26. nóvember sama ár um nauðungarvistun sóknaraðila á sjúkrahúsi. Kæruheimild er í 4. mgr. 31. gr., sbr. 1. mgr. 16. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Sóknaraðili krefst þess að ákvörðun innanríkisráðuneytisins verði felld úr gildi og þóknun skipaðs talsmanns hennar vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti greidd úr ríkissjóði. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Samkvæmt 1. mgr. 17. gr. lögræðislaga greiðist úr ríkissjóði þóknun talsmanns sóknaraðila vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti, sem ákveðin verður að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Þóknun talsmanns sóknaraðila, Auðar Bjargar Jónsdóttur hæstaréttarlögmanns, 124.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.

Mál nr. 785/2015

Kærumál Börn Lögheimili til bráðabirgða Frávísun frá Hæstarétti

M kærði úrskurð héraðsdóms þar sem fallist var á kröfu K meðal annars um að lögheimili sonar þeirra yrði til bráðabirgða hjá henni. Í dómi Hæstaréttar kom fram að í kæru til réttarins hefði M aðeins krafist ógildingar hins kærða úrskurðar. Hann hefði aftur á móti ekki byggt á því að annmarkar væru á úrskurðinum, heldur leitaðist hann eftir efnislegri niðurstöðu meðal annars um að lögheimili sonar hans yrði til bráðabirgða hjá honum. Var kæra M að þessu leyti talin í ósamræmi við b. lið 1. mgr. 145. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Þá hefði skort á innbyrðis samræmi og samhengi kröfugerðar M eins og hún hefði verið sett fram fyrir héraðsdómi og síðan í kæru til Hæstaréttar. Úr þessum annmörkum yrði ekki bætt hvað sem liði kröfum M eins og þeim var gerð skil í greinargerð til réttarins. Var málinu því vísað frá Hæstarétti.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 19. nóvember 2015, en kærumálsgögn bárust réttinum 3. desember sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 6. nóvember 2015, þar sem fallist var á kröfu varnaraðila um að lögheimili drengsins A verði hjá henni til bráðabirgða og kveðið á um nánar tiltekinn umgengnisrétt sóknaraðila og drengsins og að sóknaraðili greiði einfalt meðlag með drengnum þar til endanleg ákvörðun um forsjá liggi fyrir í máli aðila. Kæruheimild er í 5. mgr. 35. gr. barnalaga nr. 76/2003. Sóknaraðili krefst þess aðallega að staðfest verði að lögheimili drengsins verði hjá honum og að „drengurinn skuli vera hjá sóknaraðila á meðan mál aðila er til lykta leitt“, en til vara að mælt verði fyrir um umgengni sóknaraðila við drenginn. Þá krefst hann kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst þess aðallega að málinu verði vísað frá Hæstarétti, en til vara að hinn kærði úrskurður verði staðfestur. Þá krefst varnaraðili kærumálskostnaðar. Í kæru sóknaraðila sagði meðal annars svo: „Fyrir hönd [M] er þess krafist að úrskurður Héraðsdóms Reykjaness í málinu nr. E-[...]/2015, K gegn M, sem uppkveðinn var 6. nóvember verði ógiltur með dómi.“ Þá var krafist kærumálskostnaðar. Að öðru leyti hafði kæran aðeins að geyma umfjöllun undir fyrirsögninni „Rök og heimildir“. Í greinargerð til Hæstaréttar hafa dómkröfur sóknaraðila hins vegar tekið á sig þá mynd sem grein er gerð fyrir hér að framan. Í 5. mgr. 35. gr. barnalaga er að finna ákvæði um málskot úrskurða, sem kveðnir eru upp samkvæmt lagagreininni og taka meðal annars til úrskurða til bráðabirgða um lögheimili. Er á nefndum stað tekið fram að um málskot slíkra úrskurða fari samkvæmt almennum reglum. Í 1. mgr. 145. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála eru ákvæði um hvað greina skuli í kæru til Hæstaréttar. Þar segir að tilgreina skuli þá dómsathöfn, sem kærð sé, kröfu um breytingu á henni og þær ástæður, sem kæra sé reist á. Svo sem fram er komið gerði sóknaraðili í kæru til Hæstaréttar aðeins kröfu um ógildingu hins kærða úrskurðar. Sóknaraðili byggir aftur á móti ekki á því að annmarkar hafi verið á úrskurðinum, heldur leitast hann eftir efnislegri niðurstöðu meðal annars um að lögheimili sonar hans verði til bráðabirgða hjá honum. Krafa í kæru sóknaraðila gat því ekki leitt til þeirra efnislegu lykta í þessum þætti málsins sem hann stefndi að. Er kæra sóknaraðila að þessu leyti í ósamræmi við b. lið 1. mgr. 145. gr. laga nr. 91/1991. Skortir þess utan á innbyrðis samræmi og samhengi kröfugerðar sóknaraðila eins og hún var sett fram undir rekstri málsins fyrir héraðsdómi og síðan í kæru til Hæstaréttar. Úr þessum annmörkum verður ekki bætt hvað sem líður kröfum sóknaraðila eins og þeim eru gerð skil í greinargerð til Hæstaréttar. Með vísan til þessa verður málinu vísað frá Hæstarétti, sbr. til hliðsjónar meðal annars dóma réttarins 7. desember 2010 í máli nr. 656/2010 og 2. september 2011 í málum nr. 377/2011 og 388/2011. Það athugast að sóknaraðili afhenti réttinum málsgögn sem eru í verulegu ósamræmi við reglur nr. 677/2015 um kærumálsgögn í einkamálum, sem settar eru samkvæmt 6. mgr. 147. gr. laga nr. 91/1991, sbr. 13. gr. laga nr. 78/2015. Er það aðfinnsluvert. Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Máli þessu er vísað frá Hæstarétti. Sóknaraðili, M, greiði varnaraðila, K, 400.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 831/2015

Kærumál Nauðungarvistun

Með kröfu, móttekinni 30. nóvember 2015, hefur sóknaraðili, A, [...], Reykjavík, farið þess á leit að felld verði úr gildi ákvörðun innanríkisráðuneytisins frá 27. sama mánaðar um að hann skuli vistast á sjúkrahúsi. Jafnframt krefst sóknaraðili þess að málskostnaður skipaðs talsmanns síns verði greiddur úr ríkissjóði, sbr. 1. mgr. 17. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Málið var þingfest í dag og tekið til úrskurðar.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Benedikt Bogason og Viðar Már Matthíasson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 4. desember 2015, en kærumálsgögn bárust réttinum 7. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 3. desember 2015, þar sem staðfest var ákvörðun innanríkisráðuneytisins 27. nóvember sama ár um nauðungarvistun sóknaraðila á sjúkrahúsi. Kæruheimild er í 4. mgr. 31. gr., sbr. 1. mgr. 16. gr., lögræðislaga nr. 71/1997. Sóknaraðili krefst þess að ákvörðun innanríkisráðuneytisins verði felld úr gildi og þóknun skipaðs talsmanns hans vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti greidd úr ríkissjóði. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Samkvæmt 1. mgr. 17. gr. lögræðislaga greiðist úr ríkissjóði þóknun talsmanns sóknaraðila vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti, sem ákveðin verður að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Þóknun talsmanns sóknaraðila, Unnsteins Arnar Elvarssonar héraðsdómslögmanns, 124.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.

Mál nr. 818/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglu hafi verið vísað á brotaþola þar sem hann hafi legið illa áttaður í rúmi sínu í svefnherbergi íbúðar þar sem hann búi. Brotaþoli hafi verið töluvert bólginn í framan og með skerta meðvitund. Hafi honum verið komið undir læknishendur. Í viðræðum við lögreglu hafi kærðu neitað að hafa veist að brotaþola um morguninn. Kærði Y hafi verið með ætlaða blóðbletti á peysu sinni og X með áverka á höndum.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 6. desember 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 14. desember 2015 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að honum verði gert að sæta farbanni. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar, en til vara að varnaraðila verði gert að sæta farbanni til mánudagsins 4. janúar 2016 klukkan 16. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 819/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglu hafi verið vísað á brotaþola þar sem hann hafi legið illa áttaður í rúmi sínu í svefnherbergi íbúðar þar sem hann búi. Brotaþoli hafi verið töluvert bólginn í framan og með skerta meðvitund. Hafi honum verið komið undir læknishendur. Í viðræðum við lögreglu hafi kærðu neitað að hafa veist að brotaþola um morguninn. Kærði X hafi verið með ætlaða blóðbletti á peysu sinni og Y með áverka á höndum.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 6. desember 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 14. desember 2015 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, til vara að beitt verði vægari úrræðum „og þá í skemmri tíma en krafist sé af hálfu lögreglustjóra“, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar, en til vara að varnaraðila verði gert að sæta farbanni til mánudagsins 4. janúar 2016 klukkan 16. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 817/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglustjórinn á Suðurnesjum hefur í dag krafist þess aðHéraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, fd. [...], frá[...], verði með úrskurði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 14.desember 2015, kl. 16:00 og að honum verði gert að sæta einangrun á meðangæsluvarðhaldi stendur.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 3. desember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 30. nóvember 2015, þarsem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 14.desember 2015 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l.lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími og einangrun verði aflétt. Sóknaraðilikrefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Varnaraðili er undir rökstuddum grun um brot semgeta varðað fangelsisrefsingu samkvæmt 5. gr. laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefnieða 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og 264. gr. sömu laga.Jafnframt er fullnægt skilyrðum a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 tilað honum verði gert að sæta gæsluvarðhaldi og einangrun meðan á því stendur,sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 750/2015

Kærumál Sakarefni Málamyndagerningur Kröfugerð Aðild Vanreifun Frávísunarúrskurður felldur úr gildi

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem máli A o.fl. var vísað frá dómi. Í úrskurðinum var komist að þeirri niðurstöðu að með kröfu sinni væru A o.fl. að leita atbeina dómstóla til að koma fram eða fylgja eftir ráðstöfunum sem þau sjálf teldu refsiverðar, en slíkt væri í andstöðu við 1. mgr. 24. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Í dómi Hæstaréttar var litið svo á að málsókn A o.fl. miðaði ekki að því að skjóta fasteignum undan aðför skuldheimtumanna, heldur að gerningum, sem þau töldu vera til málamynda, yrði hrundið. Taldi Hæstiréttur að A o.fl. hefðu lögvarða hagsmuni af því að hafa uppi slíkar kröfur. Þá var ekki fallist á að málatilbúnaður A o.fl. væri svo óskýr að vísa bæri málinu frá dómi. Loks var ekki talin standa réttarfarsnauðsyn til þess, eins og kröfugerð A o.fl. væri úr garði gerð, að gefa öðrum sameigendum tækifæri til að láta málið til sín taka. Var hinn kærði úrskurður því felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið fyrir að nýju.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, Eiríkur Tómasson og Karl Axelsson. Sóknaraðilar skutu málinu til Hæstaréttar með kæru 30. október 2015 en kærumálsgögn bárust réttinum 12. nóvember sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 19. október 2015, þar sem máli sóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá dómi. Kæruheimild er í j. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðilar krefjast þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar. Þá krefjast þau kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Mál þetta höfðuðu sóknaraðilar á hendur varnaraðila á grundvelli 3. mgr. 68. gr. laga nr. 20/1991 um skipti á dánarbúum o.fl. og 1. mgr. 19. gr. laga nr. 91/1991. Þau krefjast viðurkenningar á eignarrétti dánarbús F að jörðinni [...], [...], landnúmer [...], með þeim hlunnindum sem henni fylgja. Jafnframt gera þau kröfu um viðurkenningu á eignarrétti að tilgreindum landskikum þar í sveit. Með hinum kærða úrskurði var málinu vísað frá dómi. Taldi héraðsdómur að með kröfu sóknaraðila varðandi jörðina væri verið að leita atbeina dómstóla til að koma fram eða fylgja eftir ráðstöfunum sem þau sjálf teldu refsiverðar, en slíkt væri í andstöðu við 1. mgr. 24. gr. laga nr. 91/1991. Til stuðnings niðurstöðu sinni vísaði héraðsdómur jafnframt til dóms Hæstaréttar 18. febrúar 2010 í máli nr. 355/2009. Ekki er fallist á að sá dómur Hæstaréttar hafi þýðingu við úrlausn þessa máls. Er þá litið til þess að málsókn sóknaraðila miðar ekki að því að fylgja eftir ráðagerðum um að fasteignirnar sem að framan greinir verði skotið undan aðför skuldheimtumanna heldur að viðurkenndur verði eignarréttur dánarbús F að þeim. Er málatilbúnaður sóknaraðila á því reistur að gerningarnir, sem þau byggja á að séu til málamynda, hafi ekki gildi samkvæmt efni sínu. Samkvæmt þessu hafa sóknaraðilar lögvarða hagsmuni af því að krefjast þess að gerningunum verði hrundið, sbr. til hliðsjónar dóm Hæstaréttar 19. desember 2012 í máli nr. 308/2012. Þá beinist krafa sóknaraðila einungis að eignarhlut varnaraðila í framangreindri jörð en ekki annarra sameigenda hennar. Þrátt fyrir að stefna í héraði sé lengri en nauðsyn ber til telst málatilbúnaður sóknaraðila ekki svo óskýr að vísa beri málinu frá dómi af þeim sökum. Loks stendur ekki réttarfarsnauðsyn til þess, eins og kröfugerð sóknaraðila er úr garði gerð, að gefa öðrum sameigendum tækifæri til að láta málið til sín taka, sbr. til hliðsjónar dóm Hæstaréttar 8. desember 2006 í máli nr. 603/2006. Samkvæmt framansögðu verður hinn kærði úrskurður felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið fyrir að nýju. Varnaraðila verður gert að greiða sóknaraðilum kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið fyrir að nýju. Varnaraðili greiði sóknaraðilum hverjum fyrir sig 100.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 776/2015

Kærumál Frávísunarúrskurður staðfestur Kröfugerð Vanreifun

S og A kröfðustþess aðallega að sveitarfélaginu G yrði gert að þola riftun kaupsamninga átveimur lóðum í landi Ásgarðs í Grímsnesi og endurgreiðslu kaupverðs oggatnagerðargjalda lóðanna. Byggðu þau kröfu sína meðal annars á niðurstöðum ídómum Hæstaréttar í málum nr. 222/2012 og 82/2014, um að lóðir sem G hafði seltá sama svæði væru haldnar galla í skilningi laga nr. 40/2002 um fasteignakaupvegna eftirfarandi vanefndar. Talið var að stefna S og A í héraði uppfylltiekki skilyrði e. liðar 1. mgr. 80. gr. laga nr. 91/1991 um skýran og glögganmálatilbúnað vegna vanreifunar á stefnufjárhæð. Breytti þar engu um þótt S og Ahefðu reynt að bæta úr annmörkunum með framlagningu nýs skjals fyrir Hæstaréttisem þau kváðu stafa frá G, þar sem skjalið var hvorki í frumriti né staðfestueftirriti, sbr. lokamálsliður 2. mgr. 145. gr. laga nr. 91/1991, auk þess sem Ghafði mótmælt því að skjalið væri frá sér komið. Var úrskurður héraðsdóms umfrávísun málsins því staðfestur.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir ÓlafurBörkur Þorvaldsson og Eiríkur Tómasson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari. Sóknaraðilar skutumálinu til Hæstaréttar með kæru 12. nóvember 2015, en kærumálsgögn bárustréttinum 24. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 6.nóvember 2015 þar sem vísað var frá dómi máli sóknaraðila á hendur varnaraðila.Kæruheimild er í j. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.Sóknaraðilar krefjast þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi oglagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar. Þá krefjast þaumálskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefststaðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Eins og greinir íhinum kærða úrskurði lýtur mál þetta að sölu varnaraðila á tveimur lóðum semfélög í eigu annars sóknaraðila munu hafa keypt, annars vegar með kaupsamningi31. mars 2006 og hins vegar 12. apríl sama ár. Með kaupsamningnum 31. mars 2006voru auk fyrrgreindrar lóðar, sem mál þetta snýst um, seldar þrjár aðrar lóðirog var umsamið kaupverð lóðanna fjögurra 14.059.265 krónur ásamt gatnagerðargjöldumað fjárhæð 7.112.000 krónur. Með kaupsamningnum 12. apríl 2006 var seld önnurlóð auk þeirrar, sem deilt er um í málinu, og var umsamið kaupverð beggjalóðanna 8.152.265 krónur ásamt gatnagerðargjöldum að fjárhæð 2.844.800 krónur.Fjárhæð dómkröfu sóknaraðila er 11.730.875 krónur en engin grein er fyrir þvígerð í stefnu hvernig sú fjárhæð er reiknuð og verður henni samkvæmt framangreinduekki fundin stoð í áðurgreindum kaupsamningum. Sóknaraðilar hafalagt fyrir Hæstarétt nýtt skjal sem þau kveða að stafi frá varnaraðila og hafiað geyma upplýsingar um verð þeirra lóða sem deilt er um í málinu. Skjalið erhvorki í frumriti né staðfestu eftirriti, sbr. lokamálslið 2. mgr. 145. gr.laga nr. 91/1991, og hefur varnaraðili mótmælt því að skjalið sé frá sér. Gegnandmælum hans hafa sóknaraðilar samkvæmt þessu ekki bætt úr annmörkum á stefnuað því er varðar reifun stefnufjárhæðar, sbr. e. lið 1. mgr. 80. gr. laganr. 91/1991. Þegar af þeirri ástæðu verður hinn kærðiúrskurður staðfestur. Sóknaraðilum verðurgert að greiða varnaraðila málskostnað í héraði og kærumálskostnað eins og ídómsorði greinir. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Sóknaraðilar, Sigurður Örn Sigurðsson og Aðalheiður Jacobsen, greiði óskipt varnaraðila, Grímsnes- ogGrafningshreppi, samtals 800.000 krónur í málskostnað í héraði ogkærumálskostnað.

Mál nr. 782/2015

Kærumál Vitni

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem fallist var á kröfu K ehf. og Þ um að fá að leiða tvö nafngreind vitni við aðalmeðferð í máli G gegn þeim. Í niðurstöðu Hæstaréttar kom m.a. fram að af 1. mgr. 44. gr. og 1. mgr. 51. gr. laga nr. 91/1991 yrði ályktað að aðili í einkamáli mætti færa sönnur fyrir umdeildu atviki með því að leiða fyrir dóm vitni, sem svarað gæti munnlegum spurningum um slík atvik af eigin raun, sbr. dóm Hæstaréttar í máli nr. 190/1996. K ehf. og Þ hefðu ekki borið því við að vitnin gætu borið af eigin raun um atvik að baki málsókn G. Þá væru vitnin heldur ekki mats- eða skoðunarmenn eftir ákvæðum IX. kafla áðurgreindra laga sem leiddir yrðu fyrir dóm til að svara spurningum, sbr. 65. gr. sömu laga. Var kröfu K ehf. og Þ því hafnað.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 16. nóvember 2015, sem barst réttinum 19. sama mánaðar, en kærumálsgögn bárust 23. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 6. nóvember 2015, þar sem fallist var á kröfu varnaraðila um að fá að leiða tvö nafngreind vitni við aðalmeðferð málsins. Kæruheimild er í b. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að áðurgreindri kröfu varnaraðila verði hafnað. Þá krefst hún kærumálskostnaðar. Varnaraðilar krefjast staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Eins og greinir í hinum kærða úrskurði hyggst lögmaður varnaraðila spyrja Erling Magnússon við aðalmeðferð málsins um hvað farið hafi fram á matsfundi, sem hann hafi mætt á fyrir hönd lögmannsins. Þá hyggst lögmaðurinn spyrja Stefán Guðmundsson um gögn, sem stafa frá honum og varða verðlagningu á tilteknum verkþáttum vegna vinnu við sumarbústað, sem um er deilt í málinu. Af 1. mgr. 44. gr. og 1. mgr. 51. gr. laga nr. 91/1991 verður ályktað að aðili í einkamáli megi færa sönnur fyrir umdeildu atviki með því að leiða fyrir dóm vitni, sem svari munnlega spurningum um slík atvik af eigin raun, sbr. dóm Hæstaréttar 21. maí 1996 í máli nr. 190/1996, sem birtur er á bls. 1785 í dómasafni það ár. Varnaraðilar bera því ekki við að áðurnefndir menn geti borið af eigin raun um atvik sem búa að baki málsókn sóknaraðila á hendur varnaraðilum. Þá eru þeir heldur ekki mats- eða skoðunarmaður eftir ákvæðum IX. kafla laga nr. 91/1991, sem verða leiddir fyrir dóm til að svara spurningum, sbr. 65. gr. laganna. Brestur því skilyrði til að verða við kröfu varnaraðila til að fá að leiða umrædda menn fyrir dóm til að gefa munnlega skýrslu. Verður kröfunni því hafnað. Eftir þessum úrslitum verður varnaraðilum gert að greiða sóknaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Hafnað er kröfu varnaraðila, Kvistfells fasteigna ehf. og Þorsteins Þorvaldssonar, um að fá að leiða Erling Magnússon og Stefán Guðmundsson fyrir dóm til munnlegrar skýrslugjafar í máli sóknaraðila, Guðrúnar Einarsdóttur, á hendur þeim. Varnaraðilar greiði sameiginlega sóknaraðila 350.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 752/2015

Kærumál Niðurfelling máls Málskostnaður

Varnaraðili krefst þess að hafnað verði ofangreindum kröfum sóknaraðila í þrotabú Heiðrúnar ehf. samkvæmt þremur lánssamningum og þær lækkaðar verulega og verði eigi hærri en 91.123.059 krónur. Þá krefst hann málskostnaðar.

Dómur Hæstaréttar Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 30. október 2015 sem barst réttinum 4. nóvember sama ár, en kærumálsgögn bárust 12. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 7. október 2015 þar sem viðurkenndar voru nánar tilteknar kröfur varnaraðila við gjaldþrotaskipti þrotabús Heiðrúnar ehf. með stöðu í réttindaröð samkvæmt 111. gr. laga nr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl. Með tölvubréfi 18. nóvember 2015 lýsti sóknaraðili því yfir að hann afturkallaði kæru sína og gerði því ekki lengur kröfur í málinu hér fyrir dómi. Varnaraðili krefst kærumálskostnaðar úr hendi sóknaraðila. Með vísan til c. liðar 1. mgr. 105. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, sbr. 4. mgr. 150. gr. og 166. gr. laganna með áorðnum breytingum, er málið fellt niður fyrir Hæstarétti. Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað eins og nánar greinir í dómsorði en hann hafði skilað greinargerð af sinni hálfu til Hæstaréttar þegar málið var fellt niður af sóknaraðila. Dómsorð: Mál þetta er fellt niður. Sóknaraðili, Bragi Jónsson, greiði varnaraðila, Landsbankanum hf., 400.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 790/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 24. nóvember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 24. nóvember 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 22. desember 2015 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að honum verði gert að sæta farbanni. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Upphaf rannsóknar lögreglu í máli þessu verður rakið til þess að 22. september 2015 kom Y hingað til lands með ferjunni Norrænu, en bifreið með skráningarnúmerinu [1], sem hann hafði umráð yfir, var flutt með ferjunni. Varnaraðili hefur viðurkennt að hafa verið á Seyðisfirði er bifreiðin kom til landsins en bar hjá lögreglu að hann hafi verið þar á ferðalagi. Lögregla veitti áðurnefndri bifreið eftirför, en henni var ekið til Reykjavíkur og þaðan til Keflavíkur á tímabilinu 22. til 25. september 2015. Á leiðinni til Reykjavíkur 23. þess mánaðar nam bifreiðin staðar við [...] og sá lögregla þar til bílaleigubifreiðar með skráningarnúmer [2], en hana hafði varnaraðili tekið á leigu 20. september 2015. Hinn 24. september sama ár var fyrrgreindur Y staddur við [...] við Laugaveg og sást þá til bifreiðarinnar [3] í nágrenninu. Leigutaki bifreiðarinnar var varnaraðili, en hann hafði þá skilað fyrrnefndu bifreiðinni sem hann hafði haft á leigu. Við skil bifreiðarinnar 24. september 2015 kom í ljós að henni hafði verið ekið 1853 kílómetra. Á sama tíma og fyrrgreindur Y var við [...] sá lögreglan til Z á Laugaveginum. Lögregla fylgdi bifreiðinni [1] eftir á leið hennar til Suðurnesja 24. september 2015 og kom í ljós að bifreiðin [3] fylgdi henni eftir. Þegar bifreiðinni [1] hafði verið lagt í stæði við veitingastað í Keflavík urðu lögreglumenn aftur varir við bifreiðina [3]. Skömmu síðar stigu varnaraðili og fyrrgreindur Z út úr bifreiðinni. Þeir óku síðan á eftir bifreiðinni [1] er henni var ekið að hóteli í miðbæ Keflavíkur, en hurfu á brott eftir að Y hafði bókað sig á hótelið. Y fór með flugi frá Íslandi 25. september 2015 og skildi bifreiðina [1] eftir á skammtímastæði við Keflavíkurflugvöll. Hann kom aftur til landsins 28. sama mánaðar en þann dag kom Þ til landsins. Um sama leyti og Y sótti bifreiðina [1] á bifreiðastæðið við Keflavíkurflugvöll sáu lögreglumenn aftur til bifreiðarinnar [3]. Y og Þ óku síðan hvor á sinni bifreið í átt að [...] að gistiheimili við [...], þar sem þeir voru handteknir. Varnaraðili var einnig handtekinn um 500 metrum frá gistiheimilinu, en þar beið hann í bifreiðinni [3]. Í bifreiðinni sem Y ók fundust 19,5 kg af amfetamíni og rúmlega 2,5 kg af kókaíni. Í bifreið varnaraðila fannst meðal annars umslag með 15.600 evrum og sjónauki. Er varnaraðili var handtekinn hafði hann undir höndum Blackberry síma, en samkvæmt gögnum málsins mun einvörðungu unnt að nota símann til að eiga dulkóðuð samskipti. Við húsleit á heimili varnaraðila var meðal annars lagt hald á svokölluð Ikort. Við skoðun á þeim kom í ljós að frá 22. júlí til 10. september 2015 voru lagðar inn rúmlega 8 milljón krónur á 25 slík kort af hálfu varnaraðila og Z. Þá voru rúmar 7 milljón krónur teknar út af kortunum í hraðbönkum í [...] dagana 12. til 17. september 2015. Þau kort sem fundust heima hjá varnaraðila voru virkjuð úr símanúmerum varnaraðila og Z. Varnaraðili hefur kosið að tjá sig ekki um framangreint. Enn fremur liggur fyrir í málinu að Z hefur ítrekað keypt flugferðir fyrir varnaraðila á árinu, en hvorki varnaraðili né Z hafa gefið skýringar á því. Samkvæmt framangreindu er varnaraðili undir sterkum grun um að eiga aðild að innflutningi á fíkniefnum þeim er fundust í bifreiðinni [1]. Sannist sök varðar brotið allt að 12 ára fangelsi samkvæmt 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Þá er brotið þess eðlis að ætla megi varðhald nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Er því fullnægt skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um gæsluvarðhald yfir varnaraðila. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 791/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 24. nóvember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 24. nóvember 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi til þriðjudagsins 22. desember 2015 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að honum verði gert að sæta farbanni. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Upphaf rannsóknar lögreglu í máli þessu verður rakið til þess að hinn 22. september 2015 kom Y hingað til lands með ferjunni Norrænu, en bifreið með skráningarnúmerinu [1], sem hann hafði umráð yfir, var flutt með ferjunni. Lögregla veitti bifreiðinni eftirför, en henni var ekið til Reykjavíkur og þaðan til Keflavíkur á tímabilinu 22. til 25. september 2015. Á leiðinni til Reykjavíkur 23. þess mánaðar nam bifreiðin staðar við [...] og sá lögregla þar til bílaleigubifreiðar með skráningarnúmerið [2], en leigutaki hennar var Z sem hafði tekið hana á leigu 20. september 2015. Hinn 24. sama mánaðar var fyrrgreindur Y staddur við [...] við Laugaveg og sást þá til bifreiðarinnar [3] í nágrenninu. Leigutaki bifreiðarinnar var áðurnefndur Z, en hann hafði þá skilað fyrrnefndu bifreiðinni sem hann hafði haft á leigu. Við skil hennar 24. september 2015 kom í ljós að henni hafði verið ekið 1853 kílómetra. Á sama tíma og fyrrgreindur Y var við [...] sá lögregla til varnaraðila á Laugaveginum. Lögregla fylgdi bifreiðinni [1] eftir á leið til Suðurnesja 24. september 2015 og kom í ljós að bifreiðin [3] fylgdi henni eftir. Þegar bifreiðinni [1] hafði verið lagt í stæði við veitingastað í Keflavík urðu lögreglumenn aftur varir við bifreiðina [3]. Skömmu síðar stigu Z og varnaraðili út úr bifreiðinni. Þeir óku síðan á eftir bifreiðinni [1] er henni var ekið að hóteli í miðbæ Keflavíkur, en hurfu á brott eftir að Y hafði bókað sig á hótelið. Y fór með flugi frá Íslandi 25. september 2015 og skildi bifreiðina eftir á skammtímastæði við Keflavíkurflugvöll. Hann kom aftur til landsins 28. sama mánaðar, en þann dag kom Þ til landsins. Um sama leyti og Y sótti bifreiðina [1] á bifreiðastæðið við Keflavíkurflugvöll sáu lögreglumenn aftur til bifreiðarinnar [3]. Y og Þ óku síðan hvor á sinni bifreið í átt að [...] að gistiheimili við [...], þar sem þeir voru handteknir. Z var einnig handtekinn um 500 metrum frá gistiheimilinu, en þar beið hann í bifreiðinni [3]. Í bifreiðinni sem Y ók fundust 19,5 kg af amfetamíni og rúmlega 2,5 kg af kókaíni. Í bifreið Z fannst meðal annars umslag með 15.600 evrum og sjónauki. Er Z var handtekinn hafði hann undir höndum Blackberry síma, en samkvæmt gögnum málsins mun einvörðungu unnt að nota símann til að eiga dulkóðuð samskipti. Við leit í bifreið varnaraðila er hann var handtekinn á heimili sínu fundust meðal annars umbúðir utan af téðum síma Z og blað með númerum á svokölluðum Ikortum sem síðar fundust á heimili Z. Við skoðun á kortunum kom í ljós að á tímabilinu frá 22. júlí til 10. september 2015 voru lagðar inn rúmlega 9 milljón krónur á 30 Ikort, en 25 þeirra fundust á heimili Z. Bera gögn málsins með sér að tæplega 4,5 milljón krónur stafi af innlögnum frá varnaraðila og að rúmar 8 milljón krónur hafi verið teknar út af kortunum í hraðbönkum í [...] dagana 12. til 17. september 2015. Varnaraðili hefur kosið að tjá sig ekki um framangreint, en kveður lítil fjárhagsleg tengsl á milli sín og Z. Enn fremur liggur fyrir í málinu að varnaraðili hefur ítrekað keypt flugferðir fyrir Z á árinu, en á því hefur hvorki hann né Z gefið skýringar. Samkvæmt framangreindu er varnaraðili undir sterkum grun um að eiga aðild að innflutningi á fíkniefnum þeim er fundust í bifreiðinni [1]. Sannist sök varðar brotið allt að 12 ára fangelsi samkvæmt 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Þá er brotið þess eðilis að ætla megi varðhald nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Er því fullnægt skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um gæsluvarðhald yfir varnaraðila. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 771/2015

Kærumál Börn Dómkvaðning matsmanns

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu A um dómkvaðningu matsmanns í máli sem B höfðaði á hendur henni í því skyni að svipta hana forsjá fimm barna sinna. Með vísan til þess að í málinu lágu fyrir nýlega sérfræðigögn um forsjárhæfni og geðræna heilsu A var talið bersýnilegt að matsgerð sú sem hún hygðist afla myndi vera tilgangslaus til sönnunar.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, Helgi I. Jónsson og Þorgeir Örlygsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 12. nóvember 2015, sem barst Hæstarétti degi síðar, en kærumálsgögn bárust réttinum 17. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 11. nóvember 2015 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að dómkvaddur verði hæfur og óvilhallur matsmaður til að meta forsjárhæfni og geðræna heilsu sína. Þá krefst hún kærumálskostnaður úr ríkissjóði. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Eins og fram kemur í hinum kærða úrskurði lauk B, sálfræðingur og sérfræðingur í klínískri sálfræði, ítarlegu mati á sálrænum högum sóknaraðila 18. júní 2015. Mat þetta, ásamt greinargerð C, geðlæknis og [...] á geðdeild Landspítala, sama dag um geðheilbrigðisrannsókn á sóknaraðila, eru grundvöllur mats á forsjárhæfni hennar. Beiðni sóknaraðila 5. nóvember 2015 um dómkvaðningu matsmanns til þess að meta þau fjögur atriði sem tilgreind eru í úrskurði héraðsdóms lúta að sömu efnisatriðum og áðurnefnd sérfræðigögn, sem lokið var við fjórum og hálfum mánuði fyrr. Verður fallist á þá niðurstöðu héraðsdóms að bersýnilegt sé að nýtt mat um sömu efnisatriði, án þess að veruleg breyting hafi orðið á högum sóknaraðila, sé tilgangslaust til sönnunar um forsjárhæfni hennar og önnur atriði sem í matsbeiðni greinir. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur með vísan til forsendna hans. Kærumálskostnaður dæmist ekki. Gjafsóknarkostnaður verður ekki dæmdur, enda er mál þetta þáttur í forsjársviptingarmáli sem rekið er í héraði og sóknaraðili nýtur gjafsóknar í, en við lyktir þess verður þá meðal annars í einu lagi tekin afstaða til alls gjafsóknarkostnaðar hennar. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Kærumálskostnaður fellur niður.

Mál nr. 773/2015

Kærumál Nauðungarvistun

Með kröfu, sem dagsett er 8. þ.m. og þingfest var í dag, hefur A, kt. [...], til lögheimilis í [...], Reykjavík, en dveljandi á geðdeild Landspítalans við Hringbraut, Reykjavík, krafist þess að felld verði úr gildi ákvörðun innanríkisráðuneytisins 6. þ.m. um það hann skuli vistast á sjúkrahúsi.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Viðar Már Matthíasson og Þorgeir Örlygsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 12. nóvember 2015, en kærumálsgögn bárust réttinum 16. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 12. nóvember 2015, þar sem staðfest var ákvörðun innanríkisráðuneytisins 6. sama mánaðar um nauðungarvistun sóknaraðila á sjúkrahúsi. Kæruheimild er í 4. mgr. 31. gr., sbr. 1. mgr. 16. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Sóknaraðili krefst þess að fyrrgreind ákvörðun innanríkisráðuneytisins verði felld niður og þóknun skipaðs talsmanns hans vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti greidd úr ríkissjóði. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Samkvæmt 1. mgr. 17. gr. lögræðislaga greiðist úr ríkissjóði þóknun talsmanns sóknaraðila vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti, sem ákveðin verður að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Þóknun talsmanns sóknaraðila, Guðrúnar Bjargar Birgisdóttur hæstaréttarlögmanns, 124.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.

Mál nr. 786/2015

Kærumál Kyrrsetning Rannsókn

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu X um að felldar yrðu úr gildi kyrrsetningar sýslumannsins í Reykjavík í tilgreindum eignum hans.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 20. nóvember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 23. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 17. nóvember 2015, þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um að fella úr gildi kyrrsetningar sýslumannsins í Reykjavík 8. nóvember 2013 og 28. maí 2014 á nánar tilgreindum eignum hans. Kæruheimild er í k. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að framangreindar kyrrsetningar verði felldar úr gildi. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur 12. október 2015 var hafnað kröfu varnaraðila um að fella úr gildi framangreindar kyrrsetningar sýslumannsins í Reykjavik. Þann úrskurð ómerkti Hæstiréttur með dómi 21. október 2015 í máli nr. 712/2015, þar sem lengri tími en fjórar vikur leið frá því málið var tekið til úrskurðar þar til hann var kveðinn upp, sbr. 1. mgr. 184. gr. laga nr. 88/2008. Málið var flutt munnlega á ný 30. október 2015 og hinn kærði úrskurður kveðinn upp 17. nóvember sama ár. Eins og fram kemur í hinum kærða úrskurði er málið til rannsóknar hjá skattrannsóknarstjóra, sem áætlar að henni ljúki í ársbyrjun 2016. Með þessari athugasemd, en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur, sbr. 3. mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 775/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 13. nóvember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 17. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 12. nóvember 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 10. desember 2015 klukkan 11. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 745/2015

Kærumál Aðför Fjárnám Skuldajöfnuður

H ehf. krafðist þess að fjárnám yrði gert í eigum V til tryggingar kröfu sem félagið hafði öðlast á hendur V og íslenska ríkinu með dómi Hæstaréttar í máli nr. 778/2013. Í málinu lá fyrir að tollstjóri hafði, áður en aðfararbeiðni H ehf. var lögð fram, lýst yfir skuldajöfnuði gegn dómkröfu H ehf. vegna vangoldins virðisaukaskatts félagsins. Við fyrirtöku gerðarinnar féllst sýslumaður á kröfu V um að fella gerðina niður þar sem skuldin hafði þegar verið greidd með skuldajöfnuði. Talið var að skilyrðum skuldajafnaðar hefði verið fullnægt þegar tollstjóri lýsti yfir skuldajöfnuði og að þess réttar hefði hann notið sem innheimtumaður ríkissjóðs án tillits til þess hvort íslenska ríkið hefði verið dómfelldi í áðurgreindu máli. Var því fallist á það með V að krafa H ehf. hefði þegar verið greidd með skuldajöfnuði og að sýslumanni hefði verið rétt að stöðva framgang gerðarinnar.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 27. október 2015 sem barst réttinum 2. nóvember sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 14. október 2015 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um fjárnám hjá varnaraðila fyrir nánar tilgreindri skuld. Kæruheimild er í 4. mgr. 91. gr. laga nr. 90/1989 um aðför. Sóknaraðili krefst þess að tekin verði til greina krafa sín um fjárnám hjá varnaraðila fyrir skuld að fjárhæð 66.283.017 krónur auk dráttarvaxta og nánar tilgreinds kostnaðar. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Atvik málsins eru rakin í hinum kærða úrskurði. Eins og þar kemur fram var varnaraðila með dómi Hæstaréttar 25. september 2014 í máli nr. 778/2013 gert ásamt íslenska ríkinu að greiða sóknaraðila óskipt 44.819.764 krónur með dráttarvöxtum frá 21. nóvember 2011 til greiðsludags. Þá var dómfelldu einnig gert að greiða sóknaraðila óskipt 1.500.000 krónur í málskostnað fyrir Hæstarétti. Í bréfum tollstjóra 2. og 21. október 2014 til sóknaraðila var vísað til fyrrgreinds dóms Hæstaréttar og sagt að tollstjóri hefði til innheimtu gjaldfallnar kröfur ríkissjóðs á hendur sóknaraðila vegna vangoldins virðisaukaskatts. Í fyrra bréfinu var lýst yfir skuldajöfnuði gegn dómkröfunni vegna vangoldins virðisaukaskatts árin 2009 og 2010 en í því seinna gegn málskostnaðarkröfunni vegna virðisaukaskattskulda frá árinu 2010. Í málinu er ekki deilt um fjárhæðir og er ágreiningslaust að eftir framangreindar yfirlýsingar tollstjóra um skuldajöfnuð nam skuld sóknaraðila við ríkissjóð vegna vangoldins virðisaukaskatts 91.618.477 krónum. Með aðfararbeiðni 5. desember 2014 óskaði sóknaraðili eftir að gert yrði fjárnám hjá varnaraðila fyrir kröfu sóknaraðila samkvæmt fyrrgreindum dómi Hæstaréttar sem samkvæmt aðfararbeiðni nam samtals 66.283.017 krónum. Í hinum kærða úrskurði eru rakin atvik málsins frá því aðfararbeiðnin var fyrst tekin fyrir hjá sýslumanni og þar til hann féllst á þau rök varnaraðila að krafa sóknaraðila hefði verið greidd með skuldajöfnuði og felldi gerðina niður. Í 40. gr. laga nr. 90/1989 segir að heimilt sé gerðarþola að neyta réttar til skuldajafnaðar við kröfu gerðarbeiðanda með kröfu sem orðin er aðfararhæf eða kröfu sem gerðarbeiðandi viðurkennir rétta ef almennum skilyrðum skuldajafnaðar er fullnægt. Eins og fram kemur í dómi Hæstaréttar 16. október 1995 í máli nr. 321/1995, sem birtur er í dómasafni réttarins það ár á blaðsíðu 2270, taka ákvæði 40. gr. laga nr. 90/1989 einungis til þess tilviks þegar gerðarþoli setur fram skuldajafnaðarkröfu við framkvæmd fjárnáms. Í því tilviki er til viðbótar þeirri kröfu að almennum skilyrðum skuldajafnaðar sé fullnægt áskilið að gagnkrafan sé aðfararhæf eða viðurkennd af gerðarbeiðanda. Öðru máli gegnir þegar svo hagar til að skuldajöfnuði er lýst yfir áður en aðför hefst eins og í því máli sem hér er til úrlausnar. Þá getur gerðarþoli við aðför ítrekað fyrri yfirlýsingu um skuldajöfnuð og borið því við að krafa gerðarbeiðanda sé fallin niður og gilda þá almennar reglur kröfuréttar um skilyrði skuldajafnaðar. Eins og áður greinir var íslenska ríkið með dómi Hæstaréttar í máli nr. 778/2013 gert að greiða sóknaraðila óskipt með varnaraðila nánar tilgreinda fjárhæð ásamt málskostnaði. Krafa ríkissjóðs á hendur sóknaraðila um greiðslu virðisaukaskatts vegna áranna 2009 og 2010 var gjaldfallin þegar tollstjóri lýsti yfir skuldajöfnuði 2. og 21. október 2014. Með skírskotun til forsendna hins kærða úrskurðar er staðfest sú niðurstaða að skilyrðum skuldajafnaðar samkvæmt almennum reglum kröfuréttar hafi verið fullnægt þegar tollstjóri sem innheimtumaður ríkissjóðs lýsti með gagnkröfu vegna vangoldins virðisaukaskatts yfir skuldajöfnuði gegn aðalkröfu sóknaraðila um greiðslu dæmdra fjárhæða í máli nr. 778/2013. Þessa réttar til skuldajafnaðar naut tollstjóri sem innheimtumaður ríkissjóðs án tillits til þess hvort íslenska ríkið var dómfelldi í fyrrgreindu máli ásamt varnaraðila. Í framhaldi af því að varnaraðili ítrekaði fyrri skuldajafnaðaryfirlýsingu tollstjóra þegar aðfararbeiðni sóknaraðila var tekin fyrir hjá sýslumanni og sýndi fram á réttmæti hennar bar sýslumanni að stöðva framgang gerðarinnar, sbr. ákvæði 27. gr. laga nr. 90/1989. Að þessu gættu verður hinn kærði úrskurður staðfestur á þann hátt sem í dómsorði greinir. Eftir framangreindum úrslitum verður sóknaraðila gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði segir. Dómsorð: Staðfest er sú ákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu 6. febrúar 2015 að stöðva framgang aðfarargerðar nr. 011-2014-12917. Sóknaraðili, Háfell ehf., greiði varnaraðila, Vegagerðinni, 350.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 685/2015

Kærumál Dómkvaðning matsmanns Lagaskil Sératkvæði

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem fallist var á beiðni BNP um dómkvaðningu matsmanns til að svara nánar tilgreindum spurningum um efni japanskra laga en beiðninni að öðru leyti hafnað og annarri matsbeiðni, sem laut að efni enskra laga, hafnað. Í málinu krafðist K riftunar á tiltekinni ráðstöfun og endurgreiðslu í japönskum jenum, en K taldi að krafan hefði verið greidd fyrr en eðlilegt var í skilningi 134. gr. laga nr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl. Í úrskurði héraðsdóms, sem staðfestur var með vísan til forsendna hans í Hæstarétti, kom fram að samningur sá sem ágreiningur aðila reis af hefði ríkari tengsl við Japan en England í skilningi 5. mgr. 4. gr. laga nr. 43/2000 um lagaskil á sviði samningaréttar. Beiðni um dómkvaðningu matsmanns til að svara spurningum um tiltekið efni enskra laga væri því bersýnilega tilgangslaus til sönnunar, sbr. 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Vegna ákvæða í samningnum sem um ræddi væri þó ekki bersýnilegt að ekki gæti haft þýðingu til sönnunar í málinu að afla matsgerðar um tiltekið efni japanskra laga. Var því fallist á þá matsbeiðni BNP að hluta. Matsbeiðninni var að öðru leyti hafnað með vísan til síðari málsliðar n. liðar 2. mgr. 99. gr. laga nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki. Talið var að líta þyrfti til tilurðar og tilgangs þess ákvæðis, en af lögskýringargögnum mætti ráða að það hafi verið sett til þess að innleiða 1. mgr. 30. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins nr. 2001/24/EB „með fullnægjandi hætti“. Dómurinn beitti því þrengjandi lögskýringu við túlkun ákvæðisins þannig að með orðalaginu „lög annars ríkis“ væri átt við lög annarra aðildarríkja að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, Helgi I. Jónsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. október 2015, sem barst réttinum 8. sama mánaðar, en kærumálsgögn bárust 19. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 23. september 2015, þar sem fallist var á beiðni sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns til að svara 1. spurningu beiðninnar og 4. spurningu hennar er lúta að tilteknu efni japanskra laga, en þeirri beiðni að öðru leyti og annarri matsbeiðni, sem laut að efni enskra laga og lögð var fram samtímis, hafnað. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að dómkvaðning samkvæmt framangreindum beiðnum fari fram.Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðilinn Kaupþing hf. kærði úrskurð héraðsdóms til Hæstaréttar fyrir sitt leyti 7. október 2015. Hann krefst þess að hafnað verði að dómkveðja matsmenn á grundvelli matsbeiðna sóknaraðila. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðilinn Brains Inc. Ltd. hefur ekki látið málið til sín taka fyrir Hæstarétti. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Rétt er að kærumálskostnaður falli niður. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Kærumálskostnaður fellur niður. Sératkvæði Ólafs Barkar Þorvaldssonar Ég er sammála meirihluta dómenda um að staðfesta beri niðurstöðu héraðsdóms um að dómkveðja matsmann til þess að svara tilteknum spurningum um japanskan rétt. Ég er aftur á móti ekki samþykkur þeirri niðurstöðu að hafna eigi beiðni sóknaraðila um að dómkveðja matsmann til þess að svara nánar tilgreindum spurningum um efni enskra laga. Aðilar hafa forræði á því að afla sönnunargagna til stuðnings málsástæðum sínum, sbr. 1. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, og geta dómstólar almennt ekki haft afskipti af sönnunarfærslu þeirra nema hún sé bersýnilega tilgangslaus, sbr. 3. mgr. sömu greinar. Í dómi Hæstaréttar 19. desember 2012 í máli nr. 723/2012 kom fram að þar sem íslensk lög gildi um slit fjármálafyrirtækja teljist það bersýnilega tilgangslaust að afla matsgerðar um efni erlendra réttarreglna þegar ljóst þykir að þær geta ekki haft þýðingu í málinu. Eins og ráða má af dómum Hæstaréttar 12. nóvember 2015 í málum nr. 681-684 og 686-687/2015 geta réttarreglur annarra aðildarríkja samningsins um Evrópska efnahagssvæðisins þó haft þýðingu við slit fjármálafyrirtækja ef þær varða til dæmis riftanleika ráðstafana, sbr. síðari málslið n. liðar 2. mgr. 99. gr. laga nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki. Á þessu stigi málsins er varhugavert að fullyrða að hin umdeildu viðskipti hafi haft ríkari tengsl við Japan en England í skilningi laga nr. 43/2000 um lagaskil á sviði samningaréttar. Verður þá að hafa í huga að hér er einungis tekin afstaða til þess hvort dómkvaðning matsmanns skuli fara fram, en úrlausn um framangreind lagaskil bíður efnismeðferðar. Verður því að veita sóknaraðila svigrúm til þess að færa frekari sönnur á málsástæður sínar um tengsl samningsins við England. Þá er ekki útilokað að við úrlausn á framangreindu álitaefni geti reynt á innbyrðis vægi erlendra réttarreglna, en þekking á þeim heyrir ekki til atriða sem dómari leggur sjálfur mat á, sbr. 2. mgr. 60. gr. og 2. mgr. 44. gr. laga nr. 91/1991. Samkvæmt framansögðu, og í ljósi þess að England er aðildarríki að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið, sbr. og síðari málslið n. liðar 2. mgr. 99. gr. laga nr. 161/2002, tel ég að fallast eigi á beiðni sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns til þess að svara spurningum sóknaraðila um tilteknar reglur ensks réttar. Eftir þessum úrslitum tel ég að dæma beri sóknaraðila kærumálskostnað, en að ákvörðun um málskostnað í héraði bíði efnisdóms þar.

Mál nr. 718/2015

Fjármálafyrirtæki Kærumál Slit Verðbréfaviðskipti Tómlæti Skaðabætur

Kærður var úrskurður héraðsdómsþar sem hafnað var að viðurkenna kröfu sem S ehf. hafði lýst við slit L hf.Kröfu sína reisti S ehf. á ætlaðri skaðabótaskyldu L hf. sem hefði meðólögmætum og saknæmum hætti valdið honum tjóni vegna verðbréfaviðskipta þeirraá milli á árunum 2007 og 2008. Um var að ræða viðskipti með hlutabréf ágrundvelli tuttugu og átta valréttarsamninga og viðskipti með hlutabréf ítilteknu félagi. Hæstiréttur tók fram að L hf. hefði mátt koma fram við S ehf.sem viðurkenndan gagnaðila í umræddum viðskiptum í skilningi laga nr. 108/2007um verðbréfaviðskipti. Þá vísaði Hæstiréttur til þess að tómlæti gæti haftmeiri áhrif á réttarstöðu samningsaðila í verðbréfaviðskiptum en á öðrumsviðum, með tilliti til eðlis slíkra viðskipta. Að því virtu og með vísan tilforsendna hins kærða úrskurðar var fallist á þá afstöðu héraðsdóms að S ehf.hefði glatað fyrir tómlæti rétti til að krefja L hf. um skaðabætur vegnafyrrgreindra viðskipta. Niðurstaða héraðsdóms um að hafna viðurkenningu á kröfuS ehf. var því staðfest.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir ÓlafurBörkur Þorvaldsson, Eiríkur Tómasson og Karl Axelsson. Sóknaraðili skautmálinu til Hæstaréttar með kæru 13. október 2015 sem barst héraðsdómi samdægursog réttinum ásamt kærumálsgögnum 26. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 30. september 2015 þar sem hafnað var að viðurkenna kröfusem sóknaraðili lýsti við slit varnaraðila. Kæruheimild er í 1. mgr. 179. gr. laganr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl.Sóknaraðili krefst þess aðallega að viðurkenndverði krafa sín að fjárhæð 812.802.390 krónur, en til vara 700.000.000 krónur oghenni skipað í réttindaröð við slit varnaraðila samkvæmt 113. gr. laga nr.21/1991. Þá krefst sóknaraðili viðurkenningar á rétti sínum til að skuldajafna framangreindrikröfu sinni á hendur varnaraðila gagnvart kröfu Landsbankans hf. á hendur sér.Loks krefst sóknaraðili málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Málsatvikum er skilmerkilegalýst í hinum kærða úrskurði. Samkvæmt gögnum málsins var Heimir V. Haraldsson,viðskiptafræðingur og löggiltur endurskoðandi, eini stjórnarmaður sóknaraðila áárunum 2007 og 2008 þegar þau viðskipti áttu sér stað sem mál þetta fjallar um.Kom hann jafnan fram fyrir hönd sóknaraðila í skiptum hans við varnaraðila. Íaðilaskýrslu Heimis fyrir héraðsdómi kvaðst hann hafa starfað sem löggilturendurskoðandi frá 1974 til 2000 hjá fyrirtæki, sem nú heitir KPMG ehf., þar afsem framkvæmdastjóri þess um tíu ára skeið. Af skýrslu hans og öðrum gögnummálsins verður ráðið að hann hafi haft víðtæka reynslu af verðbréfaviðskiptum,þar á meðal viðskiptum með innlend sem erlend hlutabréf. Í aðdraganda þess aðlög nr. 108/2007 um verðbréfaviðskipti tóku gildi 1. nóvember 2007 flokkaðivarnaraðili sóknaraðila sem viðurkenndan gagnaðila í viðskiptum þeirra ogstaðfesti áðurnefndur fyrirsvarsmaður sóknaraðila þá flokkun með undirritunsinni 31. október sama ár. Að því gættu og að öðru leyti með vísan tilforsendna hins kærða úrskurðar er staðfest sú niðurstaða að varnaraðila hafiverið heimilt að koma fram við sóknaraðila sem viðurkenndan gagnaðila íumræddum viðskiptum í skilningi 10. töluliðar 1. mgr. 2. gr. laganna, sbr. i.og iii. undirlið b. liðar 9. töluliðar hennar. Afþeim sökum er hafnað öllum málsástæðum sóknaraðila, sem byggjast á því aðvarnaraðili hafi ekki gætt ákvæða 9., 14., 15., 16. og 18. gr. og 1. mgr. 19.gr. sömu laga í skiptum þeirra, sbr. 1. mgr. 22. gr. laganna. Eftir meginreglumkröfuréttar, sem meðal annars búa að baki ákvæði 1. mgr. 32. gr. laga nr.50/2000 um lausafjárkaup, getur samningsaðili glatað rétti til að bera fyrirsig vanefnd eða annað réttarbrot viðsemjanda síns ef athugasemdum er ekkihreyft af slíku tilefni án ástæðulauss dráttar. Svo sem vísað var til ílögskýringargögnum um 3. gr. frumvarps, sem varð að lögum nr. 33/2003 umverðbréfaviðskipti, sbr. nú 4. gr. laga nr. 108/2007, getur tómlæti haft meiri áhrifá réttarstöðu samningsaðila í verðbréfaviðskiptum en á öðrum sviðum. Í slíkumviðskiptum geti hver dagur skipt máli fyrir verðmæti verðbréfa og gætu rúmirfrestir til athugasemda leitt til þess að samningsaðili tæki ekki aðeins mið afupplýsingum, sem lágu fyrir þegar viðskipti voru gerð, heldur einnig síðari upplýsingum,sbr. til dæmis dóm Hæstaréttar 28. janúar 2014 í máli nr. 719/2013. Að þessuvirtu, en annars með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar er fallist á þáafstöðu héraðsdóms að sóknaraðili hafi glatað fyrir tómlæti rétti til að krefjavarnaraðila um skaðabætur vegna viðskipta þeirra á árunum 2007 og 2008 sem bótakrafaner reist á. Samkvæmt ölluframansögðu verður hinn kærði úrskurður staðfestur.

Mál nr. 687/2015

Kærumál Dómkvaðning matsmanns Lagaskil

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var beiðni W um dómkvaðningu matsmanns til þess að svara nánar tilgreindum spurningum um efni gjaldþrotalaga New York-ríkis og gjaldþrotaréttar bandarískra alríkislaga. Snerist ágreiningur aðila einkum um það hvernig skýra bæri orðalagið „lög annars ríkis“ í síðari málslið n. liðar 2. mgr. 99. gr. laga nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki. Í úrskurði héraðsdóms, sem staðfestur var með vísan til forsendna hans í Hæstarétti, var vísað til þess að ákvæðið fæli í sér undantekningu frá þeirri meginreglu að við skipti á lánastofnunum bæri að fylgja íslenskum lögum. Þá þyrfti að líta til tilurðar og tilgangs ákvæðisins, en af lögskýringargögnum mætti ráða að umrætt ákvæði hafi verið sett til þess að innleiða 1. mgr. 30. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins nr. 2001/24/EB „með fullnægjandi hætti“. Dómurinn beitti því þrengjandi lögskýringu við túlkun ákvæðisins þannig að með orðalaginu „lög annars ríkis“ væri átt við lög annarra aðildarríkja að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. Var því talið að matsgerð á grundvelli beiðni W yrði tilgangslaus til sönnunar í skilningi 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, og var beiðni hans af þeim sökum hafnað.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, Helgi I. Jónsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. október 2015, sem barst réttinum 8. sama mánaðar en kærumálsgögn bárust 19. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 23. september 2015, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að umbeðin dómkvaðning fari fram.Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar, auk málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Þar sem varnaraðili hefur ekki kært úrskurð héraðsdóms af sinni hálfu kemur krafa hans um málskostnað í héraði ekki til umfjöllunar fyrir Hæstarétti. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Rétt er að hvor aðili beri sinn kostnað af meðferð málsins fyrir Hæstarétti. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Kærumálskostnaður fellur niður.

Mál nr. 721/2015

Kærumál Greiðsluaðlögun Veðréttindi

I og R kærðu úrskurð héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu þeirra um að hnekkt yrði ákvörðun sýslumanns um að synja kröfu um að afmáð yrðu veðréttindi í fasteign fyrir uppreiknuðum eftirstöðvum veðskulda sem næmu hærri fjárhæð en svaraði til metins söluverðs fasteignarinnar á almennum markaði. I og R höfðu fengið greiðsluaðlögun á grundvelli laga nr. 50/2009 um tímabundna greiðsluaðlögun fasteignaveðkrafna á íbúðarhúsnæði. Í þeirri ákvörðun kom meðal annars fram að umsjónarmaðurinn taldi það ekki hindra að greiðsluaðlögun kæmist á að I og R ættu eignina með nafngreindum manni sem hefði ekki samhliða gengið til greiðsluaðlögunar, sbr. 1. mgr. 2. gr. fyrrnefndra laga. Við meðferð beiðni I og R, um að afmáð yrði fyrrnefnd veðréttindi, hjá sýslumanni mótmælti A beiðninni þar sem að ekki hefði í öndverðu verið fullnægt því skilyrði að allir eigendur fasteignarinnar gengju í sameiningu til greiðsluaðlögunar. Tók Hæstiréttur fram að mótmæli A væru of seint fram komin og var því fyrrnefnd ákvörðun sýslumannsins sem reist var á þeim mótmælum felld úr gildi.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Benedikt Bogason og Viðar Már Matthíasson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 14. október 2015, en kærumálsgögn bárust Hæstarétti 28. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 2. október 2015 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um að hnekkt yrði ákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu 10. mars 2015 um að synja kröfu þeirra um að afmáð yrðu veðréttindi í fasteigninni Kaldaseli 8 í Reykjavík fyrir uppreiknuðum eftirstöðvum veðskulda sem næmu hærri fjárhæð en svaraði til metins söluverðs fasteignarinnar á almennum markaði. Kæruheimild er í 1. mgr. 85. gr. laga nr. 90/1991 um nauðungarsölu, sbr. 7. mgr. 12. gr. laga nr. 50/2009 um tímabundna greiðsluaðlögun fasteignaveðkrafna á íbúðarhúsnæði. Sóknaraðilar krefjast þess að fyrrgreind krafa þeirra verði tekin til greina og varnaraðila gert að greiða þeim málskostnað í héraði og kærumálskostnað. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Svo sem greinir í hinum kærða úrskurði var sóknaraðilum veitt heimild 24. júlí 2009 til að leita tímabundinnar greiðsluaðlögunar fasteignaveðkrafna á íbúðarhúsnæði eftir lögum nr. 50/2009. Með ákvörðun umsjónarmanns 6. nóvember 2009 var sóknaraðilum síðan veitt sú greiðsluaðlögun, sbr. 3. mgr. 8. gr. sömu laga. Í ákvörðuninni kom meðal annars fram að umsjónarmaðurinn teldi það ekki hindra að greiðsluaðlögun kæmist á að sóknaraðilar ættu eignina með nafngreindum manni sem hefði ekki samhliða gengið til greiðsluaðlögunar, sbr. 1. mgr. 2. gr. laganna. Í yfirlýsingu umsjónarmannsins 25. nóvember 2009 samkvæmt 1. mgr. 9. gr. laganna sagði að frestur veðhafa til að krefjast úrlausnar héraðsdóms um ákvörðunina hefði liðið án þess að slík krafa hefði borist og því væri greiðsluaðlögunin sjálfkrafa komin á, sbr. 6. og 7. mgr. 8. gr. laganna. Eftir að greiðsluaðlögunin komst á munu sóknaraðilar hafa staðið í skilum við veðhafa allt þar til henni lauk 5. október 2014. Með beiðni 11. ágúst sama ár fóru sóknaraðilar þess á leit á grundvelli 12. gr. laga nr. 50/2009 að sýslumaður létti af eigninni veðrétti fyrir uppreiknuðum eftirstöðvum veðskulda sem næmu hærri fjárhæð en svaraði til söluverðs eignarinnar á almennum markaði. Fyrst þegar sýslumaður tók þá beiðni til meðferðar, og eftir að varnaraðili hafði um árabil tekið við greiðslum frá sóknaraðilum í samræmi við greiðsluaðlögunina, var því hreyft af hans hálfu í andmælum við beiðninni að ekki hefði í öndverðu verið fullnægt því skilyrði hennar að allir eigendur fasteignarinnar gengju í sameiningu til hennar, sbr. 1. mgr. 2. gr. laganna. Hafði varnaraðili þó fullt tilefni til að andmæla greiðsluaðlögun af þessari ástæðu þegar umsjónarmaður tók ákvörðun um hana 6. nóvember 2009 þar sem fram kom að ákvörðunin væri reist á því mati umsjónarmannsins að þetta lagaskilyrði hindraði ekki greiðsluaðlögun sóknaraðila. Ef varnaraðili vildi standa í vegi greiðsluaðlögun á þessum grundvelli bar honum því að krefjast úrlausnar héraðsdóms um ákvörðunina með tilkynningu til umsjónarmanns innan tveggja vikna frá því hún var tekin, sbr. 6. mgr. 8. gr. laga nr. 50/2009. Eru andmæli byggð á þessu því of seint fram komin og geta þau ekki girt fyrir að tekin verði til frekari meðferðar beiðni sóknaraðila um að veðréttindi verði afmáð. Ákvörðun sýslumanns 10. mars 2015, sem reist var á þessum andmælum, verður því felld úr gildi. Eftir þessum úrslitum verður varnaraðila gert að greiða sóknaraðilum málskostnað í héraði og kærumálskostnað sem ákveðinn verður í einu lagi eins og greinir í dómsorði. Dómsorð: Felld er úr gildi ákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu 10. mars 2015 um að hafna beiðni sóknaraðila, Ingva Rúnars Guðmundssonar og Rannveigar Bjargar Árnadóttur, um að afmáð verði veðréttindi í fasteigninni Kaldaseli 8 í Reykjavík fyrir uppreiknuðum eftirstöðvum veðskulda sem nemi hærri fjárhæð en svaraði til metins söluverðs fasteignarinnar á almennum markaði. Varnaraðili, Arion banki hf., greiði sóknaraðilum samtals 800.000 krónur í málskostnað í héraði og kærumálskostnað.

Mál nr. 683/2015

Kærumál Dómkvaðning matsmanns Lagaskil

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var beiðni W um dómkvaðningu matsmanns til þess að svara nánar tilgreindum spurningum um efni gjaldþrotalaga New York-ríkis og gjaldþrotaréttar bandarískra alríkislaga. Snerist ágreiningur aðila einkum um það hvernig skýra bæri orðalagið „lög annars ríkis“ í síðari málslið n. liðar 2. mgr. 99. gr. laga nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki. Í úrskurði héraðsdóms, sem staðfestur var með vísan til forsendna hans í Hæstarétti, var vísað til þess að ákvæðið fæli í sér undantekningu frá þeirri meginreglu að við skipti á lánastofnunum bæri að fylgja íslenskum lögum. Þá þyrfti að líta til tilurðar og tilgangs ákvæðisins, en af lögskýringargögnum mætti ráða að umrætt ákvæði hafi verið sett til þess að innleiða 1. mgr. 30. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins nr. 2001/24/EB „með fullnægjandi hætti“. Dómurinn beitti því þrengjandi lögskýringu við túlkun ákvæðisins þannig að með orðalaginu „lög annars ríkis“ væri átt við lög annarra aðildarríkja að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. Var því talið að matsgerð á grundvelli beiðni W yrði tilgangslaus til sönnunar í skilningi 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, og var beiðni hans af þeim sökum hafnað.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, Helgi I. Jónsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. október 2015, sem barst réttinum 8. sama mánaðar en kærumálsgögn bárust 19. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 23. september 2015, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að umbeðin dómkvaðning fari fram.Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Þar sem varnaraðili hefur ekki kært úrskurð héraðsdóms af sinni hálfu kemur krafa hans um málskostnað í héraði ekki til umfjöllunar fyrir Hæstarétti. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Rétt er að hvort aðili beri sinn kostnað af meðferð málsins fyrir Hæstarétti. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Kærumálskostnaður fellur niður.

Mál nr. 686/2015

Kærumál Dómkvaðning matsmanns Lagaskil

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var beiðni W um dómkvaðningu matsmanns til þess að svara nánar tilgreindum spurningum um efni gjaldþrotalaga New York-ríkis og gjaldþrotaréttar bandarískra alríkislaga. Snerist ágreiningur aðila einkum um það hvernig skýra bæri orðalagið „lög annars ríkis“ í síðari málslið n. liðar 2. mgr. 99. gr. laga nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki. Í úrskurði héraðsdóms, sem staðfestur var með vísan til forsendna hans í Hæstarétti, var vísað til þess að ákvæðið fæli í sér undantekningu frá þeirri meginreglu að við skipti á lánastofnunum bæri að fylgja íslenskum lögum. Þá þyrfti að líta til tilurðar og tilgangs ákvæðisins, en af lögskýringargögnum mætti ráða að umrætt ákvæði hafi verið sett til þess að innleiða 1. mgr. 30. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins nr. 2001/24/EB „með fullnægjandi hætti“. Dómurinn beitti því þrengjandi lögskýringu við túlkun ákvæðisins þannig að með orðalaginu „lög annars ríkis“ væri átt við lög annarra aðildarríkja að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. Var því talið að matsgerð á grundvelli beiðni W yrði tilgangslaus til sönnunar í skilningi 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, og var beiðni hans af þeim sökum hafnað.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, Helgi I. Jónsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. október 2015, sem barst réttinum 8. sama mánaðar en kærumálsgögn bárust 19. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 23. september 2015, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að umbeðin dómkvaðning fari fram.Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar, auk málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Þar sem varnaraðili hefur ekki kært úrskurð héraðsdóms af sinni hálfu kemur krafa hans um málskostnað í héraði ekki til umfjöllunar fyrir Hæstarétti. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Rétt er að hvor aðili beri sinn kostnað af meðferð málsins fyrir Hæstarétti. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Kærumálskostnaður fellur niður.

Mál nr. 682/2015

Kærumál Dómkvaðning matsmanns Lagaskil

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var beiðni W um dómkvaðningu matsmanns til þess að svara nánar tilgreindum spurningum um efni gjaldþrotalaga New York-ríkis og gjaldþrotaréttar bandarískra alríkislaga. Snerist ágreiningur aðila einkum um það hvernig skýra bæri orðalagið „lög annars ríkis“ í síðari málslið n. liðar 2. mgr. 99. gr. laga nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki. Í úrskurði héraðsdóms, sem staðfestur var með vísan til forsendna hans í Hæstarétti, var vísað til þess að ákvæðið fæli í sér undantekningu frá þeirri meginreglu að við skipti á lánastofnunum bæri að fylgja íslenskum lögum. Þá þyrfti að líta til tilurðar og tilgangs ákvæðisins, en af lögskýringargögnum mætti ráða að umrætt ákvæði hafi verið sett til þess að innleiða 1. mgr. 30. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins nr. 2001/24/EB „með fullnægjandi hætti“. Dómurinn beitti því þrengjandi lögskýringu við túlkun ákvæðisins þannig að með orðalaginu „lög annars ríkis“ væri átt við lög annarra aðildarríkja að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. Var því talið að matsgerð á grundvelli beiðni W yrði tilgangslaus til sönnunar í skilningi 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, og var beiðni hans af þeim sökum hafnað.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, Helgi I. Jónsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. október 2015, sem barst réttinum 8. sama mánaðar en kærumálsgögn bárust 19. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 23. september 2015, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að umbeðin dómkvaðning fari fram.Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar, auk málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Þar sem varnaraðili hefur ekki kært úrskurð héraðsdóms af sinni hálfu kemur krafa hans um málskostnað í héraði ekki til umfjöllunar fyrir Hæstarétti. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Rétt er að hvor aðili beri sinn kostnað af meðferð málsins fyrir Hæstarétti. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Kærumálskostnaður fellur niður.

Mál nr. 681/2015

Kærumál Dómkvaðning matsmanns Lagaskil

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var beiðni W um dómkvaðningu matsmanns til þess að svara nánar tilgreindum spurningum um efni gjaldþrotalaga New York-ríkis og gjaldþrotaréttar bandarískra alríkislaga. Snerist ágreiningur aðila einkum um það hvernig skýra bæri orðalagið „lög annars ríkis“ í síðari málslið n. liðar 2. mgr. 99. gr. laga nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki. Í úrskurði héraðsdóms, sem staðfestur var með vísan til forsendna hans í Hæstarétti, var vísað til þess að ákvæðið fæli í sér undantekningu frá þeirri meginreglu að við skipti á lánastofnunum bæri að fylgja íslenskum lögum. Þá þyrfti að líta til tilurðar og tilgangs ákvæðisins, en af lögskýringargögnum mætti ráða að umrætt ákvæði hafi verið sett til þess að innleiða 1. mgr. 30. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins nr. 2001/24/EB „með fullnægjandi hætti“. Dómurinn beitti því þrengjandi lögskýringu við túlkun ákvæðisins þannig að með orðalaginu „lög annars ríkis“ væri átt við lög annarra aðildarríkja að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. Var því talið að matsgerð á grundvelli beiðni W yrði tilgangslaus til sönnunar í skilningi 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, og var beiðni hans af þeim sökum hafnað.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, Helgi I. Jónsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. október 2015, sem barst réttinum 8. sama mánaðar en kærumálsgögn bárust 19. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 23. september 2015, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að umbeðin dómkvaðning fari fram.Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar, auk málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Þar sem varnaraðili hefur ekki kært úrskurð héraðsdóms af sinni hálfu kemur krafa hans um málskostnað í héraði ekki til umfjöllunar fyrir Hæstarétti. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Rétt er að hvor aðili beri sinn kostnað af meðferð málsins fyrir Hæstarétti. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Kærumálskostnaður fellur niður.

Mál nr. 684/2015

Kærumál Dómkvaðning matsmanns Lagaskil

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var beiðni W um dómkvaðningu matsmanns til þess að svara nánar tilgreindum spurningum um efni gjaldþrotalaga New York-ríkis og gjaldþrotaréttar bandarískra alríkislaga. Snerist ágreiningur aðila einkum um það hvernig skýra bæri orðalagið „lög annars ríkis“ í síðari málslið n. liðar 2. mgr. 99. gr. laga nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki. Í úrskurði héraðsdóms, sem staðfestur var með vísan til forsendna hans í Hæstarétti, var vísað til þess að ákvæðið fæli í sér undantekningu frá þeirri meginreglu að við skipti á lánastofnunum bæri að fylgja íslenskum lögum. Þá þyrfti að líta til tilurðar og tilgangs ákvæðisins, en af lögskýringargögnum mætti ráða að umrætt ákvæði hafi verið sett til þess að innleiða 1. mgr. 30. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins nr. 2001/24/EB „með fullnægjandi hætti“. Dómurinn beitti því þrengjandi lögskýringu við túlkun ákvæðisins þannig að með orðalaginu „lög annars ríkis“ væri átt við lög annarra aðildarríkja að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. Var því talið að matsgerð á grundvelli beiðni W yrði tilgangslaus til sönnunar í skilningi 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, og var beiðni hans af þeim sökum hafnað.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, Helgi I. Jónsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. október 2015, sem barst réttinum 8. sama mánaðar en kærumálsgögn bárust 19. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 23. september 2015, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að umbeðin dómkvaðning fari fram.Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar, auk málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Þar sem varnaraðili hefur ekki kært úrskurð héraðsdóms af sinni hálfu kemur krafa hans um málskostnað í héraði ekki til umfjöllunar fyrir Hæstarétti. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Rétt er að hvor aðili beri sinn kostnað af meðferð málsins fyrir Hæstarétti. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Kærumálskostnaður fellur niður.

Mál nr. 715/2015

Kærumál Börn Lögheimili

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu M um að lögheimili dóttur hans og K yrði hjá honum til bráðabirgða á meðan dómsmál væri rekið milli þeirra um lögheimili stúlkunnar til frambúðar. Þá var staðfest niðurstaða héraðsdóms um umgengnisrétt M við stúlkuna.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Viðar Már Matthíasson og Þorgeir Örlygsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 14. október 2015, en kærumálsgögn bárust réttinum 28. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 1. október 2015, þar sem leyst var úr ágreiningi aðilanna um lögheimili dóttur þeirra til bráðabirgða og umgengni við hana á meðan dómsmál er rekið milli þeirra um lögheimili stúlkunnar til frambúðar. Kæruheimild er í 5. mgr. 35. gr. barnalaga nr. 76/2003. Sóknaraðili krefst þess að þar til endanleg niðurstaða um lögheimili stúlkunnar liggur fyrir verði það hjá sér, kveðið verði á um umgengni varnaraðila við stúlkuna og varnaraðila gert að greiða einfalt meðlag með henni. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar án tillits til gjafsóknar sem henni hefur verið veitt. Af kærumálsgögnum verður ekki ráðið að sóknaraðili hafi í þessum þætti málsins gert kröfu fyrir héraðsdómi um að kveðið yrði á um skyldu varnaraðila til að greiða meðlag með dóttur þeirra til bráðabirgða. Sú krafa getur því ekki komist að fyrir Hæstarétti. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir, en ekki verður kveðið á um gjafsóknarkostnað varnaraðila hér fyrir dómi, enda er gjafsókn hennar bundin við rekstur málsins í héraði. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Sóknaraðili, M, greiði varnaraðila, K, 350.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 763/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. nóvember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 10. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 4. nóvember 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi til miðvikudagsins 2. desember 2015 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Fallist er á með héraðsdómi að fullnægt sé skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til þess að varnaraðili sæti áfram gæsluvarðhaldi þann tíma sem kveðið er á um í héraðsdómi. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 756/2015

Kærumál Afhending gagna

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að hafna kröfu X um afhendingu eða aðgang að skýrslu sem tekin var af A á grundvelli 2. mgr. 54. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Í dómi Hæstaréttar kom fram að eðli máls samkvæmt væri efni slíkrar skýrslu bundið við viðkomandi sakborning og hefði því ekki sönnunargildi í málinu, sbr. 3. mgr. 110. gr. laga nr. 88/2008.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 5. nóvember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum sama dag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 5. nóvember 2015, þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um afhendingu eða aðgang að skýrslu samkvæmt 2. mgr. 54. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008. Varnaraðili krefst þess að sóknaraðila verði gert skylt að afhenda verjanda hans umrædda skýrslu. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Eins og rakið er í hinum kærða úrskurði gerir varnaraðili þá kröfu að sóknaraðili afhendi skýrslu sem tekin var af A á grundvelli 2. mgr. 54. gr. laga nr. 88/2008. Þegar skýrslan var tekin naut A réttarstöðu sakbornings, en hann var ekki ákærður í málinu og er nú á vitnalista ákæruvaldsins vegna fyrirhugaðrar aðalmeðferðar. Eðli máls samkvæmt er efni slíkrar skýrslu bundið við viðkomandi sakborning og hefur því ekki sönnunargildi í máli þessu, sbr. 3. mgr. 110. gr. laga nr. 88/2008. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 754/2015

Farbann Gæsluvarðhald. C. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 Kærumál

Fallistvar á kröfu L um að X yrði gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Eiríkur Tómasson,Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 3. nóvember 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 5. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2015 þar sem hafnað varkröfu sóknaraðila um að varnaraðila yrði gert að sæta gæsluvarðhaldi, en honumþess í stað bönnuð brottför af landinu til þriðjudagsins 17. nóvember 2015klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess að varnaraðila verði gert að sætagæsluvarðhaldi til þess tíma sem að framan greinir og einangrun á meðan þvístendur. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Svo sem greinir í hinum kærða úrskurði hefurlögregla haft til rannsóknar frá því í júlí 2015 ætluð fjársvik varnaraðila semhafi verið fólgin í því að svíkja út farmiða í flug hjá [...] með því að gefaupp án heimildar númer greiðslukorts annars manns. Meðan málið var tilrannsóknar hjá lögreglu sat varnaraðili í gæsluvarðhaldi frá 28. júlí til 26.ágúst 2015, en frá þeim tíma hefur hann sætt farbanni. Vegna umræddrasakargifta hefur verið gefin út ákæra 4. nóvember 2015 á hendur varnaraðila. Hinn31. október 2015 barst lögreglu tilkynning frá [...] að ítrekað hefði veriðreynt dagana á undan að kaupa farmiða til landsins á söluvef félagsins með illafengnum greiðslukortanúmerum fyrir nafngreindan farþega sem mun vera móðirvarnaraðila. Beindist grunur að honum og kom hann síðan á söluskrifstofuflugfélagsins og greiddi fyrir farmiðann með reiðufé. Var hann handtekinn vegnaþessara sakargifta 2. nóvember 2015 og við skýrslutöku daginn eftir kannaðisthann við að hafa við bókun á farmiða gefið upp greiðslukortanúmer séróviðkomandi. Eftir að varnaraðili hafði verið tekinn höndum leitaði lögregla íherbergi sem hann hafði til umráða á gistiheimili og fann þar ónotaðan fatnaðmeð verðmerkingum að andvirði 943.730 krónur. Við skýrslugjöf hjá lögreglu 5.nóvember 2015 neitaði varnaraðili að gefa skýringar á hvernig á því stæði aðþessar vörur hafi fundist hjá honum. Af hálfu lögreglu hafa ekki verið færð fyrirþví viðhlítandi rök að þörf sé á að varnaraðili sæti gæsluvarðahaldi ágrundvelli a. og b. liða 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Aftur á móti bendagögn málsins eindregið til að varnaraðili hafi, meðan fyrra brot hans var tilrannsóknar, brotið ítrekað af sér og má því ætla að hann muni halda áframuppteknum hætti gangi hann laus. Er því fullnægt skilyrðum c. liðar sömumálsgreinar til að honum verði gert að sæta gæsluvarðhaldi. Verður krafasóknaraðila því tekin til greina á þeim grundvelli en engin efni eru til aðvarnaraðili sæti einangrun í gæsluvarðhaldinu. Dómsorð: Varnaraðili, X, sæti gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins17. nóvember 2015 klukkan 16.

Mál nr. 722/2015

Kærumál Dómkvaðning matsmanns Gjafsókn

Krafa K um dómkvaðningu matsmanns í tilefni af áfrýjun hennar á máli þar sem hún deildi við M um forsjá barnsins X, var tekin til greina.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 22. október 2015, en kærumálsgögn bárust réttinum 26. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 20. október 2015 þar sem tekin var til greina krafa varnaraðila um dómkvaðningu matsmanns. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að beiðni varnaraðila um dómkvaðningu matsmanns verði hafnað. Þá krefst sóknaraðili kærumálskostnaðar án tillits til gjafsóknar, sem honum hafi verið veitt. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Það athugist að af hálfu aðila sýnist ekki hafa verið höfð uppi krafa um málskostnað vegna reksturs málsins fyrir héraðsdómi. Að því gættu en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Rétt er að hvor aðili beri sinn kostnað af kærumáli þessu. Gjafsóknarkostnaður verður ekki dæmdur, enda er mál þetta þáttur í forsjármáli, sem nú er rekið fyrir Hæstarétti og aðilarnir njóta báðir gjafsóknar í, en við lyktir þess verður þá meðal annars í einu lagi tekin afstaða til alls gjafsóknarkostnaðar af því. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Kærumálskostnaður fellur niður.

Mál nr. 746/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglustjórinn á Suðurnesjum krafðist þess í gær að X,[...] ríkisborgara, sem fædd er árið [...], yrði gert að sæta áframhaldandigæzluvarðhaldi allt til „föstudagsins 28. nóvember 2015“ klukkan 16:00. Vísaðilögreglustjórinn til a og b liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, 173. gr. alaga nr. 19/1940 og laga nr. 65/1974 til stuðnings kröfu sinni.

Dómur Hæstaréttar. Mál þettadæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Helgi I. Jónsson og KarlAxelsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 2. nóvember2015 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Norðurlands eystra 30. október 2015 þar sem varnaraðila var gert aðsæta áfram gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 9. nóvember 2015 klukkan 16.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðilikrefst þess að varnaraðila verði gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi til föstudagsins27. nóvember 2015 klukkan 16. Varnaraðili hefur ekki látið máliðtil sín taka fyrir Hæstarétti. Varnaraðili hefur verið ígæsluvarðhaldi frá 2. október 2015 vegna innflutnings fíkniefna. Verður fallistá með sóknaraðila að varnaraðili sé undir rökstuddum grun um að hafa gerst sekum háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við. Samkvæmt gögnum málsins errannsókn þess umfangsmikil en vel á veg komin. Snýr rannsóknin meðal annars aðþví að kanna þátt hugsanlegra vitorðsmanna varnaraðila í innflutningifíkniefnanna og því má ætla að varnaraðili muni torvelda rannsókn málsins farihún frjáls ferða sinna. Þá er til þess að líta að varnaraðili er erlendurríkisborgari og hefur engin tengsl við Ísland. Er því fullnægt skilyrðum a. ogb. liða 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til að varnaraðila verði gert að sæta áframgæsluvarðhaldi og verður krafa varnaraðila tekin til greina eins og hún er framsett. Dómsorð: Varnaraðili, X, skal sæta áfram gæsluvarðhalditil föstudagsins 27. nóvember 2015 klukkan 16.

Mál nr. 707/2015

Kærumál Fjármálafyrirtæki Slit Málshöfðunarfrestur Frávísunarúrskurður staðfestur

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem máli L hf. gegn U var vísað frá dómi. L hf. höfðaði upphaflega mál gegn U SGR til riftunar á greiðslu skuldabréfa sem sá fyrrnefndi taldi að hefðu verið greidd áður en kom að gjalddaga þeirra. Í greinargerð sinni í héraði hélt U SGR því meðal annars fram að félagið hefði einungis haft milligöngu um viðskiptin fyrir U. Í tilefni þessarar málsástæðu höfðaði L hf. sakaukamál á hendur U í desember 2014. Í dómi Hæstaréttar kom fram að bréf hefði verið sent L hf. í september 2008 þar sem tekið hefði verið fram að U SGT kæmi fram „fyrir hönd“ U. Hefði L hf. ekki borið brigður á að bréfið hefði borist honum og verið í vörslum slitastjórnar þegar málið var höfðað. Var L hf. því ekki talinn hafa fært viðhlítandi rök fyrir því að atvik málsins væru með þeim hætti að miða bæri upphaf hins rúma 30 mánaða málshöfðunarfrests 2. málsliðar 4. mgr. 103. gr. laga nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki við síðara tímamark en lok kröfulýsingarfrests. Var því talið að málið hefði verið höfðað að liðnum málshöfðunarfresti og var af þeim sökum vísað frá héraðsdómi.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 9. október 2015, sem barst réttinum 16. sama mánaðar, en kærumálsgögn bárust 22. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 29. september 2015, þar sem máli sóknaraðila gegn varnaraðila var vísað frá dómi. Kæruheimild er í j. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. I Sóknaraðili, sem áður hét Landsbanki Íslands hf., gaf 21. desember 2011 út stefnu á hendur Unipol SGR S.p.A. og krafðist þess að staðfest yrði riftun á greiðslu Landsbanka Íslands hf. til stefnda 2. október 2008 að fjárhæð 420.727,92 evrur vegna skuldabréfaeignar stefnda að nafnverði 500.000,00 evrur úr skuldabréfaflokki með gjalddaga 21. desember 2009, gefnum út af Landsbanka Íslands hf. og skráðum sem LI FRN 21/12/09 og ISIN númer XS0208211911. Jafnframt var krafist greiðslu 420.727,92 evra með dráttarvöxtum samkvæmt 6. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 16. september 2010 til greiðsludags. Samkvæmt málatilbúnaði sóknaraðila bauð Landsbanki Íslands hf. með útgáfulýsingu 17. desember 2004 fjárfestum til sölu skuldabréf, útgefin af honum, í flokki sem var auðkenndur LI FRN 21/12/09 og með ISIN númer XS0208211911. Skuldabréfin voru gefin út á grundvelli samninga, sem bankinn hafði gert við Deutsche Bank AG og Deutsche Bank Luxembourg. Samkvæmt uppgjörsgögnum greiddi Landsbanki Íslands hf. 2. október 2008 upp skuld við stefnda Unipol SGR S.p.A. samkvæmt framangreindum skuldabréfum þótt ekki væri komið að gjalddaga þeirra. Á kvittun fyrir greiðslunni var viðskiptadagur tilgreindur 29. september 2008, en viðskiptin voru gerð upp í gegnum EUROCLEAR Bank með þriggja daga töf. Nafnverð bréfa sem stefndi Unipol SGR S.p.A. fékk þar greidd var 500.000 evrur og fékk hann greiddar 420.727,92 evrur. Kom fram á staðfestingu úr kerfum sóknaraðila að stefndi var mótaðili bankans, þar sem kóðinn UNIFINAN átti við um stefnda. Hinn 7. október 2008 neytti Fjármálaeftirlitið heimildar 100. gr. a. laga nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki, sbr. 5. gr. laga nr. 125/2008, til að taka yfir vald hluthafafundar í stjórn sóknaraðila, víkja stjórn hans frá og setja yfir hann skilanefnd, en í framhaldi af því var hann tekinn til slita 22. nóvember 2010. Bankanum hafði verið skipuð slitastjórn 29. apríl 2009, sem sendi stefnda riftunaryfirlýsingu 16. ágúst 2010 vegna áðurnefndrar greiðslu, þar sem jafnframt var krafist greiðslu 420.727,92 evra. Málið var þingfest 29. maí 2012. Hið stefnda félag tók til varna með greinargerð, sem lögð var fram í þinghaldi 30. október sama ár. Efnisvarnir félagsins voru meðal annars reistar á aðildarskorti, þar sem það hafi einungis haft milligöngu sem verðbréfamiðlari fyrir Aurora Assicurazioni S.p.A. í þeim viðskiptum sem málið snerist um. Í þinghaldinu lagði stefndi meðal annars fram bréf Unipol GruppoFinanzario 30. september 2008 til málsaðila, sem bar með sér að lúta fyrrgreindum viðskiptum. Þar sagði eftirfarandi í íslenskri þýðingu: „Með vísan til neðangreindra viðskipta af hálfu Unipol SGR fyrir hönd Aurora Assicurazioni vegna sölu til LANDSBANKA LONDON sem umbjóðanda “. Áðurnefnd málsástæða stefnda Unipol SGR S.p.A. leiddi til þess að sóknaraðili höfðaði 4. desember 2014 sakaukamál á hendur varnaraðila, þar sem honum var stefnt til vara, sbr. 2. mgr. 19. gr. laga nr. 91/1991, og sömu kröfur gerðar á hendur honum og stefnda Unipol SGR S.p.A. Í sakaukastefnunni var gerð grein fyrir því að sóknaraðili hafi 24. apríl 2013 skorað á stefnda Unipol SGR S.p.A., hér á eftir aðalstefndi, að leggja fram gögn sem staðfestu að hann hafi ekki notið góðs af umræddum viðskiptum, heldur varnaraðili. Engin gögn hafi verið lögð fram af hálfu aðalstefnda í þinghöldum 26. júní og 1. október 2013. Í þinghaldi 6. desember sama ár hafi aðalstefndi lagt fram yfirlýsingu stjórnarformanns síns, þar sem fram kom að aðalstefndi hafi ekki notið hags af viðskiptunum, heldur hafi það verið Aurora Assicurazioni S.p.A. Í kjölfar þess að sóknaraðili leitaði til lögmanna á Ítalíu hafi komið í ljós að fleiri félög en eitt hafi verið skráð þar í landi undir nafninu Aurora Assicurazioni S.p.A., en þau síðan öll verið afskráð, það síðasta á árinu 2009. Hinn 3. september 2014 hafi sóknaraðila síðan borist bréf aðalstefnda, þar sem fram kom að varnaraðili hafi sameinast öðru félagi og hið sameinaða félag tekið upp heiti varnaraðila. Af hálfu varnaraðila er á hinn bóginn vísað til þess að er umrædd viðskipti voru gerð hafi skýrt komið fram af hálfu aðalstefnda að hann kæmi fram í þeim fyrir hönd Aurora Assicurazioni S.p.A., sem síðar hafi runnið inn í varnaraðila. Væri þetta augljóst af leiðréttri staðfestingu sóknaraðila til aðalstefnda sem og staðfestingum aðalstefnda, sem fyrir lægju í málinu. II Í 2. málslið 4. mgr. 103. gr. laga nr. 161/2002, eftir að honum var breytt með 1. gr. laga nr. 146/2011, er mælt svo fyrir að frestur slitastjórnar til að höfða riftunarmál samkvæmt 1. mgr. 148. gr. laga nr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl. sé 30 mánuðir. Samkvæmt því byrjar málshöfðunarfresturinn að líða þegar slitastjórn átti þess kost að gera riftunarkröfu, þó aldrei fyrr en við lok kröfulýsingarfrests. Slitastjórn sóknaraðila var sem fyrr segir skipuð 29. apríl 2009 og lauk kröfulýsingarfresti við slit hans 30. október sama ár. Eins og rakið hefur verið sendi Unipol Gruppo Finanzario sóknaraðila og aðalstefnda bréf 30. september 2008, þar sem vísað var til þeirra viðskipta sem um ræðir í máli þessu og beinlínis tekið fram að hinn síðarnefndi hafi annast þau fyrir hönd „AuroraAssicurazioni“. Hefur sóknaraðili ekki borið brigður á að bréfið hafi borist honum og að það hafi verið í vörslum slitastjórnar þegar mál þetta var höfðað. Að þessu virtu hefur sóknaraðili ekki fært viðhlítandi rök fyrir því að atvik málsins séu með þeim hætti að miða beri upphaf hins rúma málshöfðunarfrests við síðara tímamark en lok kröfulýsingarfrests. Verður því litið svo á að hann hafi runnið út 30 mánuðum síðar eða 30. apríl 2012 og var hann liðinn er sóknaraðili höfðaði sakaukamálið 4. desember 2014. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur. Eftir úrslitum málsins verður sóknaraðila gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað, sem ákveðinn verður eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Sóknaraðili, LBI hf., greiði varnaraðila, Unipol-Sai Assicurazioni S.p.A, 350.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 704/2015

Kærumál Málskostnaður

L o.fl. höfðuðu mál þetta og kröfðust þess aðallega að B o.fl. yrði gert að fjarlægja fimm grenitré á tiltekinni lóð að viðlögðum dagsektum. Með hinum kærða úrskurði var málið fellt niður og B o.fl. gert að greiða L o.fl. málskostnað. Í dómi Hæstaréttar kom fram að ekki virtist ágreiningur um það með aðilum að B o.fl. hefðu leyst af hendi þá skyldu sem þau voru krafin um í málinu, sbr. a. lið 1. mgr. 105. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Þá bæru gögn málsins með sér að L o.fl. hefðu gert tilraun til þess að leysa þann ágreining sem uppi var milli þeirra og B o.fl. áður en málið var höfðað, en B o.fl. hafnað því að lagaskylda hvíldi á þeim að fella umrædd tré. Með hliðsjón af þessum atvikum var B o.fl. gert að greiða L o.fl. óskipt málskostnað eins og í dómsorði greindi.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðilar skutu málinu til Hæstaréttar með kæru sem barst héraðsdómi 8. október 2015 og Hæstarétti 13. sama mánaðar en kærumálsgögn bárust réttinum 21. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 28. september 2015 þar sem mál sóknaraðila á hendur varnaraðilum var fellt niður og þeim gert að greiða sóknaraðilum óskipt 550.000 krónur í málskostnað. Kæruheimild er í g. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðilar krefjast þess að varnaraðilar greiði sér óskipt 1.681.963 krónur í málskostnað í héraði og kærumálskostnað. Varnaraðilar kærðu úrskurð héraðsdóms til Hæstaréttar fyrir sitt leyti með kæru sem barst héraðsdómi 12. október 2015. Þau krefjast þess að sóknaraðilar greiði sér málskostnað í héraði og kærumálskostnað. Samkvæmt gögnum málsins sendi lögmaður sóknaraðila varnaraðilum bréf 14. júlí 2014 þar sem skorað var á þau að fella grenitré sem stóðu á lóð þeirra að Skipholti 42 í Reykjavík en sóknaraðilar eru eigendur allra eignarhluta í aðliggjandi fjöleignarhúsi við sömu götu. Í bréfinu kom fram að yrðu varnaraðilar ekki við kröfunni væri sóknaraðilum nauðugur einn sá kostur að leita atbeina dómstóla. Varnaraðilinn Guðmundur Haukur sendi sóknaraðilum svarbréf 16. sama mánaðar í umboði varnaraðila þar sem hafnað var að þeim bæri lagaskylda til þess að fella trén. Í bréfinu var þó óskað eftir tillögum frá sóknaraðilum um hvernig unnt væri að koma til móts við þau til að lágmarka óþægindi sem sóknaraðilar teldu sig verða fyrir af völdum trjánna. Lögmaður sóknaraðila sendi varnaraðilanum Guðmundi Hauki sáttatillögu með bréfi 11. ágúst 2014 og kom þar einnig fram að yrði tillögunni ekki svarað innan tiltekinna tímamarka áskildu sóknaraðilar sér rétt til þess að setja fram ítrustu kröfur í dómsmáli. Bréfs lögmannsins sem sent var með ábyrgðarpósti var ekki vitjað og því ekki svarað. Sóknaraðilar höfðuðu mál þetta með stefnu birtri í mars 2015 og fjarlægðu varnaraðilar trén fljótlega eftir það. Ekki virðist ágreiningur um það með aðilum að varnaraðilar hafi leyst af hendi þá skyldu sem þeir voru krafðir um í málinu, sbr. a. lið 1. mgr. 105. gr. laga nr. 91/1991. Gögn málsins bera með sér að sóknaraðilar hafi gert tilraun til þess að leysa þann ágreining sem uppi var milli þeirra og varnaraðila áður en málið var höfðað en varnaraðilar hafnað því að lagaskylda hvíldi á þeim til að fella umrædd tré. Samkvæmt þessu verður varnaraðilum gert að greiða sóknaraðilum óskipt 1.000.000 krónur í málskostnað í héraði. Varnaraðilar greiði sóknaraðilum kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir. Dómsorð: Varnaraðilar, Bergljót Kristinsdóttir, Jakobína Helga Finnbogadóttir, Guðmundur Haukur Gunnarsson og María Dóra Björnsdóttir, greiði óskipt sóknaraðilum, Ljósmyndastofu Péturs ehf., Ingveldi Þorkelsdóttur, Gunnari Þorsteinssyni, Elvu Dögg Gunnarsdóttur og Vagni Leví Sigurðssyni, 1.000.000 krónur í málskostnað í héraði og 350.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 742/2015

Kærumál Húsleit

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að synja um heimild til húsleitar á heimili X þar sem ekki hafði verið sýnt fram á að rökstuddur grunur væri um að X hefði framið brot sem sætt gæti ákæru.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 29. október 2015 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 2. nóvember sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 29. október 2015 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um heimild til húsleitar á lögheimili varnaraðila að [...] í [...]. Kæruheimild er í h. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og að fallist verði á kröfu hans eins og hún er fram sett. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 504/2015

Kærumál Niðurfelling máls Málskostnaður

H, sem kært hafði úrskurð héraðsdóms þar sem tekin var til greina krafa varnaraðila um hann yrði með beinni aðfaragerð settur inn í endurgjaldslausan og óhindraðan umferðarrétt um baklóð sóknaraðila að Laugavegi 87 í Reykjavík, afturkallaði kæru sína. Var málið því fellt niður og H dæmdur, að kröfu R, til greiðslu kærumálskostnaðar.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 28. júlí 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 31. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 27. júlí 2015, þar sem tekin var til greina krafa varnaraðila um að hann yrði með beinni aðfarargerð settur inn í endurgjaldslausan og óhindraðan umferðarrétt um baklóð sóknaraðila að Laugarvegi 87 í Reykjavík, eins og nánar greinir í úrskurðarorði. Með bréfi til Hæstaréttar 20. október 2015 lýsti sóknaraðili því yfir að hann afturkallaði kæru sínu og gerði því ekki lengur kröfur í málinu hér fyrir dómi. Varnaraðili krefst kærumálskostnaðar úr hendi sóknaraðila. Með vísan til c. liðar 1. mgr. 105. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, sbr. 4. mgr. 150. gr. og 166. gr. laganna með áorðnum breytingum, er málið fellt niður fyrir Hæstarétti. Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað eins og nánar greinir í dómsorði. Dómsorð: Mál þetta er fellt niður. Sóknaraðili, Hörður Jónsson, greiði varnaraðila, Reykjavíkurborg, 350.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 743/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur í dag krafistþess að kærða, X, kt. [...]-[...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 13. nóvember nk. kl. 16:00 og einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 30. október 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 2. nóvember samaár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 30. október 2015, þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 13. nóvember 2015klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr.192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 737/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. B. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

X var gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 7. mgr. 29. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga og b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Helgi I. Jónsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 28. október 2015 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 28. október 2015 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um að varnaraðila yrði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 25. nóvember 2015 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess að framangreind krafa sín verði tekin til greina. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Eins og rakið er í hinum kærða úrskurði hefur ákæra verið gefin út á hendur varnaraðila fyrir brot á útlendingalögum og skjalafals. Þá liggur fyrir að varnaraðila var með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness 2. október 2015 gert að sæta farbanni til 30. sama mánaðar klukkan 16. Með vísan til lokamálsliðar 7. mgr. 29. gr. nr. 96/2002 um útlendinga tók sóknaraðili 15. október 2015 ákvörðun um að varnaraðila yrði gert að halda sig á afmörkuðu svæði. Í 7. mgr. 29. gr. laga nr. 96/2002 segir að heimilt sé að úrskurða útlending í gæsluvarðhald ef hann sýnir af sér hegðun sem gefur til kynna að af honum stafi hætta. Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum frá alþjóðalögreglunni Interpol hefur varnaraðili verið sakaður um alvarleg ofbeldisbrot og vopnalagabrot. Þá hafa tveir starfsmenn [...] kært varnaraðila fyrir hótun 8. október 2015 auk þess sem hann var kærður fyrir 13. sama mánaðar fyrir kynferðisbrot. Að lokum liggur fyrir að varnaraðili hefur þrívegis farið út fyrir það afmarkaða svæði sem honum var bannað með ákvörðun sóknaraðila 15. október 2015. Að öllu þessu virtu er fullnægt framangreindu skilyrði 7. mgr. 29. gr. laga nr. 96/2002 til að varnaraðila verði gert að sæta gæsluvarðhaldi eins og krafist er. Dómsorð: Varnaraðili, X, sæti gæsluvarðhaldi til miðvikudagsins 25. nóvember 2015 klukkan 16.

Mál nr. 719/2015

Kærumál Nauðungarvistun

Með kröfu móttekinni 12. október sl., hefur sóknaraðili, A, [...], Reykjavík, farið þess á leit að felld verði úr gildi ákvörðun innanríkisráðuneytisins frá 7. sama mánaðar, um að hún skuli vistast á sjúkrahúsi. Jafnframt krefst sóknaraðili þess að málskostnaður skipaðs talsmanns síns verði greiddur úr ríkissjóði, sbr. 1. mgr. 17. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Málið var þingfest 15. október sl. og tekið samdægurs til úrskurðar.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Eiríkur Tómasson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 16. október 2015, sem barst héraðsdómi 19. sama mánaðar, en kærumálsgögn bárust Hæstarétti 27. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 16. október 2015 þar sem staðfest var ákvörðun innanríkisráðuneytisins 7. sama mánaðar um að sóknaraðili skyldi vistast á sjúkrahúsi. Kæruheimild er í 1. mgr. 16. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Þá krefst hún þóknunar til handa skipuðum verjanda sínum vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Þóknun verjanda sóknaraðila, Þórdísar Bjarnadóttur hæstaréttarlögmanns, 148.800 krónur, greiðist úr ríkissjóði.

Mál nr. 720/2015

Kærumál Dómkvaðning matsmanns Matsgerð

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu X um dómkvaðningu matsmanns. Talið var að sú matsgerð sem X óskaði eftir yrði tilgangslaus til sönnunar um þá háttsemi sem ákært var fyrir og afleiðingar hennar fyrir brotaþola.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 19. október 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 22. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 16. október 2015, þar sem kröfu varnaraðila um dómkvaðningu matsmanns var hafnað. Kæruheimild er í o. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að umbeðin dómkvaðning fari fram en til vara að dómkvaðningin nái til hluta þeirra atriða sem greinir í matsbeiðni hans. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Í máli þessu er varnaraðili ákærður fyrir líkamsárás með því að hafa tilgreindan dag á heimili sínu hrint fyrrum sambýliskonu sinni og barnsmóður „utan í vegg sem við það brotnaði með þeim afleiðingum að hún hlaut yfirborðsáverka á framvegg brjóstkassa, mar á öxl og upphandlegg, yfirborðsáverka á hársverði, tognun og ofreynslu á háls- og brjósthrygg.“ Er háttsemin talin varða við 1. mgr. 217. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Með hliðsjón af sakargiftum er sú matsgerð sem varnaraðili óskar eftir að aflað verði tilgangslaus til sönnunar um þá háttsemi sem ákært er fyrir og afleiðingar hennar fyrir brotaþola. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 717/2015

Kærumál Afhending gagna Verjandi

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu X um að fá aðgang að öllum fyrirliggjandi gögnum í nánar tilgreindu máli vegna erlendra rannsóknarhagsmuna, sbr. 3. mgr. 37. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 9. október 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 21. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Austurlands 8. október 2015, þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um að sóknaraðili afhendi verjanda hans afrit af öllum fyrirliggjandi gögnum í nánar tilgreindu máli. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að fallist verði á framangreinda kröfu hans, en til vara að sóknaraðila verði sett mörk að því er varðar þann tíma sem hann getur haldið gögnum frá verjanda varnaraðila. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 712/2015

Kærumál Kyrrsetning Dómsuppkvaðning Ómerking

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var þeirri kröfu X að fella úr gildi kyrrsetningar á nánar tilgreindum eignum hans. Í dómi Hæstaréttar kom fram að liðið hefðu meira en fjórar vikur frá því að málið var tekið til úrskurðar og þar til hann var kveðinn upp. Samkvæmt 1. mgr. 184. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála hefði borið að flytja málið á ný, nema dómari og aðilar teldu það óþarft. Málið hefði ekki verið flutt að nýju og mætti ekki ráða að aðilum hefði verið gefinn kostur á því né að þeir hefðu lýst yfir að þess gerðist ekki þörf og dómari væri því sammála. Var hinn kærði úrskurður því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til munnlegs málflutnings og uppkvaðningar úrskurðar að nýju.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 15. október 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 19. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 12. október 2015, þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um að fella úr gildi kyrrsetningar sýslumannsins í Reykjavík 8. nóvember 2013 og 28. maí 2014 á nánar tilgreindum eignum hans. Kæruheimild er í k. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að framangreindar kyrrsetningar verði felldar úr gildi. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Í 2. mgr. 181. gr. laga nr. 88/2008 er kveðið á um að úrskurð skuli kveða upp þegar í stað í þinghaldi ef unnt er, en að öðrum kosti svo fljótt sem verða má. Samkvæmt endurriti úr þingbók Héraðsdóms Reykjavíkur fór fram munnlegur málflutningur um fyrrgreinda kröfu varnaraðila 9. september 2015 og málið tekið til úrskurðar. Hinn kærði úrskurður var sem áður segir kveðinn upp 12. október sama ár. Eins og að framan er rakið leið lengri tími en fjórar vikur frá því að málið var tekið til úrskurðar þar til hann var kveðinn upp. Samkvæmt 1. mgr. 184. gr. laga nr. 88/2008 bar vegna þessa dráttar að flytja málið á ný, nema dómari og aðilar teldu það óþarft. Málið var ekki flutt að nýju og verður hvorki ráðið að aðilum hafi verið gefinn kostur á því né að þeir hafi lýst yfir að þess gerðist ekki þörf og dómari væri því sammála. Samkvæmt framangreindu verður sjálfkrafa að ómerkja hinn kærða úrskurð og vísa málinu heim í hérað til munnlegs málflutnings og uppkvaðningar úrskurðar að nýju. Það athugast að úr úrskurðarorðum hins kærða úrskurðar hafa fallið orð sem nauðsynleg voru til að fullnægt væri því ákvæði 3. mgr. 181. gr. laga nr. 88/2008 að niðurstaða máls skuli dregin fram í úrskurðarorðum. Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur, sbr. 3.mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er ómerktur og málinu vísað heim í hérað til munnlegs málflutnings og uppkvaðningar úrskurðar á ný.

Mál nr. 716/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Helgi I. Jónsson og Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 19. október 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 19. október 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi til mánudagsins 9. nóvember 2015 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 708/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglustjórinn á Vesturlandi hefur í dag krafist þess að X, kt. [...], verði gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi í fjórar vikur eða til miðvikudagsins 11. nóvember 2015, kl. 15:00.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 14. október 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 16. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Vesturlands 14. október 2015 þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi til miðvikudagsins 11. nóvember 2015 klukkan 15. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 699/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess fyrir dóminum ídag að X, kt. [...], verði meðúrskurði Héraðsdóms Reykjaness gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allttil þriðjudagsins 27. október 2015 og að honum verði gert að sæta einangrun ámeðan á því stendur.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og KarlAxelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 13. október 2015, sembarst réttinum ásamt kærumálsgögnum 14. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 13. október 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhalditil þriðjudagsins 27. október 2015 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili hefur ekki látið málið til sín taka fyrir Hæstarétti. Varnaraðili er undir rökstuddum grun um aðhafa framið brot sem fangelsisrefsing liggur við. Þá er fullnægt skilyrðum a.liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til þess að hann sæti gæsluvarðhaldi svoog einangrun meðan á því stendur, sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga. Samkvæmtþessu verður hinn kærði úrskurður staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 697/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess fyrir dóminum ídag að X, kt. [...], verði með úrskurði HéraðsdómsReykjaness gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 27.október 2015 og að honum verði gert að sæta einangrun á meðan á því stendur.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og KarlAxelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 13. október 2015, sembarst réttinum ásamt kærumálsgögnum 14. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 13. október 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhalditil þriðjudagsins 27. október 2015 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinnkærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldi verðimarkaður skemmri tími og honum ekki gert að sæta einangrun. Sóknaraðili hefur ekki látið málið til sín taka fyrir Hæstarétti. Varnaraðili er undir rökstuddum grun um aðhafa framið brot sem fangelsisrefsing liggur við. Þá er fullnægt skilyrðum a.liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til þess að hann sæti gæsluvarðhaldi svoog einangrun meðan á því stendur, sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga. Samkvæmtþessu verður hinn kærði úrskurður staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 698/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess fyrir dóminum ídag að X, kt. [...], verði með úrskurði HéraðsdómsReykjaness gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 27.október 2015 og að honum verði gert að sæta einangrun á meðan á því stendur.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og KarlAxelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 13. október 2015, sembarst réttinum ásamt kærumálsgögnum 14. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 13. október 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhalditil þriðjudagsins 27. október 2015 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinnkærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldi verðimarkaður skemmri tími. Sóknaraðili hefur ekki látið málið til sín taka fyrir Hæstarétti. Varnaraðili er undir rökstuddum grun um aðhafa framið brot sem fangelsisrefsing liggur við. Þá er fullnægt skilyrðum a.liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til þess að hann sæti gæsluvarðhaldi svoog einangrun meðan á því stendur, sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga. Samkvæmtþessu verður hinn kærði úrskurður staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 688/2015

Kærumál Verjandi Réttlát málsmeðferð

Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu, krafðist þess með beiðni dags. 6. október 2015, að Hólmgeir Elías Flosason hdl., yrði leystur frá störfum sem verjandi X, kt. [...] og annar skipaður í hans stað, með vísan til 2. mgr. 34. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 12. október 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum sama dag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 12. október 2015 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um að varnaraðili yrði leystur frá störfum sem verjandi X í nánar tilgreindu sakamáli og annar skipaður í hans stað. Kæruheimild er í d. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess að fyrrgreind krafa hans verði tekin til greina. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Svo sem greinir í hinum kærða úrskurði er til rannsóknar hjá lögreglu stórfellt fíkniefnalagabrot. Í þágu rannsóknar málsins hafa fjórir menn setið í gæsluvarðhaldi og verið í einangrun, en varnaraðili var skipaður verjandi eins þeirra. Fjallað hefur verið um rannsókn málsins í fjölmiðlum og í Fréttablaðinu 6. október 2015 var eftirfarandi haft eftir varnaraðila: „Skjólstæðingur minn lýsir yfir sakleysi sínu. Hann hefur aldrei komist í kast við lögin og veit ekkert hverjir hinir einstaklingarnir eru“. Vegna þessara ummæla krafðist sóknaraðili þess að varnaraðili yrði leystur frá verjandastörfum en þeirri kröfu var hafnað með hinum kærða úrskurði. Samkvæmt 3. mgr. 33. gr. laga nr. 88/2008 skal áður en verjandi er skipaður eða tilnefndur gefa sakborningi kost á að benda á lögmann til að fara með þann starfa. Skal að jafnaði fara eftir ósk sakbornings við skipun eða tilnefningu verjanda. Þessi réttur sakbornings er varinn af c. lið 3. mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994, en þar segir að hver sá sem borinn er sökum um refsiverða háttsemi skuli fá að halda uppi vörnum „með aðstoð verjanda að eigin vali.“ Réttur sakbornings til að fá verjanda skipaðan eða tilnefndan að eigin vali sætir þó þeirri takmörkun að heimilt er með atbeina dómara að leysa verjanda frá störfum og skipa annan í hans stað, ef ætla má að verjandi muni hindra eða hafi hindrað rannsókn máls með ólögmætum hætti eða hafi brotið gegn starfsskyldum sínum á annan hátt, sbr. 2. mgr. 34. gr. laga nr. 88/2008. Þegar metið er hvort verjanda verði vikið frá störfum á þessum grundvelli er þess að gæta að sú ráðstöfun felur í sér takmörkun á mikilvægum rétti sakaðs manns, sem er liður í því að tryggja honum réttláta málsmeðferð, sbr. 1. mgr. 70. gr. stjórnarskráinnar. Að því gættu verður þessari heimild ekki beitt nema verjandi hafi hindrað eða tiltekin líkindi standi til að hann muni hindra rannsókn svo einhverju máli skipti fyrir hana. Að sama skapi verður brot gegn starfsskyldum að öðru leyti að vera þess eðlis að það geti að einhverju marki haft áhrif á málsmeðferðina. Á verjanda sakbornings hvílir meðal annars þagnarskylda samkvæmt 3. mgr. 35. gr. laga nr. 88/2008. Tekur sú skylda ekki aðeins til þess sem sakborningur hefur trúað honum fyrir um afstöðu sína til þess brots sem um er að tefla heldur einnig annarra atriða sem verjandi hefur komist að í starfa sínum og ekki eru almenningi þegar kunn. Nær þagnarskyldan til allra þeirra atriða sem leynt eiga að fara samkvæmt lögum, venju eða eðli máls. Varnaraðili hefur staðfest að fyrrgreind ummæli hans í Fréttablaðinu hafi réttilega verið eftir honum höfð. Með þeim upplýsti hann almenning um afstöðu skjólstæðings síns til sakargifta og annarra sakborninga. Þetta voru upplýsingar sem ekki höfðu komið fram opinberlega og var ekki hægt að útiloka að þær gætu haft áhrif á aðra sem rannsóknin gat tekið til. Tók sú þagnarskylda sem hvílir á varnaraðila því til þessara atriða. Á hinn bóginn hefur sóknaraðili ekki leitt nægar líkur að því að þær upplýsingar sem varnaraðili veitti geti í þessu tilviki að virtu efni þeirra haft þau áhrif fyrir rannsóknina að næg efni séu til að takmarka rétt sakbornings til að ráða verjanda sínum og víkja honum frá störfum. Samkvæmt þessu verður hinn kærði úrskurður staðfestur. Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur, sbr. 3. mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 690/2015

Kærumál Farbann

Felldur var úr gildi úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, en X þess í stað gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. sömu laga.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 8. október 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 12. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 7. október 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi til miðvikudagsins 21. október 2015 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, til vara að henni verði gert að sæta farbanni í stað gæsluvarðhalds, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst aðallega staðfestingar hins kærða úrskurðar, en til vara að varnaraðila verði gert að sæta farbanni. Varnaraðili hefur setið í gæsluvarðhaldi frá 9. september 2015 vegna rökstudds gruns um aðild að innflutningi á miklu magni fíkniefna hingað til lands. Þá var henni gert að sæta einangrun í gæsluvarðhaldinu en henni hefur nú verið aflétt. Að virtum gögnum málsins hefur sóknaraðili ekki leitt í ljós að enn séu fyrir hendi rannsóknarhagsmunir til að varnaraðila verði gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Aftur á móti er varnaraðili erlendur ríkisborgari og hefur engin tengsl við landið. Samkvæmt því og með vísan til b. liðar 1. mgr. 95. gr. og 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 verður varnaraðila bönnuð brottför af landinu þann tíma sem gæsluvarðhaldi var ætlað að vara samkvæmt hinum kærða úrskurði, enda er sú ráðstöfun fullnægjandi til að tryggja nærveru varnaraðila. Dómsorð: Varnaraðila, X, er bönnuð för frá Íslandi allt til miðvikudagsins 21. október 2015 klukkan 16.

Mál nr. 689/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Lögreglustjórinn á Suðurnesjumhefur krafist þess með vísan til a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála, að kærðu verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilmánudagsins 19. október 2015, kl. 16:00, og að henni verði gert að sætaeinangrun meðan á gæsluvarðhaldi stendur.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Helgi I.Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 9. október 2015, sembarst réttinum ásamt kærumálsgögnum 12. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 9. október 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhalditil föstudagsins 16. október 2015 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr.192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinnkærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að henni verði ekki gert aðsæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldi stendur. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Mál nr. 680/2015

Kærumál Nálgunarbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert skylt að sæta nálgunarbanni á grundvelli laga nr. 85/2011 um nálgunarbann og brottvísun af heimili í fjóra mánuði.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Helgi I. Jónsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 5. október 2015 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 9. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 2. október 2015 þar sem staðfest var ákvörðun sóknaraðila 26. september sama ár um að varnaraðili sætti nánar tilgreindu nálgunarbanni. Kæruheimild er í 3. mgr. 15. gr. laga nr. 85/2011 um nálgunarbann og brottvísun af heimili. Varnaraðili krefst þess að nálgunarbannið taki ekki til dóttur sinnar, A, en til vara að því verði markaður skemmri tími. Þá er krafist kærumálskostnaðar úr ríkissjóði. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Þóknun verjanda varnaraðila fyrir Hæstarétti, sem ákveðin verður að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði segir, greiðist úr ríkissjóði samkvæmt 3. mgr. 38. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 14. gr. laga nr. 85/2011. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Þóknun verjanda varnaraðila, Torfa Ragnars Sigurðssonar hæstaréttarlögmanns, fyrir Hæstarétti, 186.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.

Mál nr. 675/2015

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. október 2015, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 6. október 2015, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi uns dómur gengur í máli hans, en þó eigi lengur en til fimmtudagsins 17. desember 2015 klukkan 17. Kæruheimild er í b. lið 2. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð: Hinn kærði úrskurður er staðfestur.