Datasets:

thorirhrafn

/

domar_llama

like 0

Mál nr. 13/2024

Kærumál Hæfi dómara Vanhæfi

Staðfestur var úrskurður Landsréttar þar sem hafnað var kröfu um að tveir landsréttardómarar vikju sæti í málinu.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Björg Thorarensen, Karl Axelsson, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 1. mars 2024 en kærumálsgögn bárust réttinum 4. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 16. febrúar 2024 í máli nr. 636/2022 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um að landsréttardómararnir Eiríkur Jónsson og Ragnheiður Harðardóttir vikju sæti í málinu.3. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og að fyrrgreindir landsréttardómarar víki sæti í málinu. Þá krefst sóknaraðili kærumálskostnaðar úr hendi varnaraðila.4. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði staðfestur og að sóknaraðila verði gert að greiða kærumálskostnað.5. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.6. Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað eins og greinir í dómsorði.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðili, A, greiði varnaraðila, B, 300.000 krónur í kærumálskostnað.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=125bc805-18a2-4ec8-b8c9-61578bce020a&verdictid=2b87ede8-47a3-486a-a56d-3e51fbe0f4f2

Mál nr. 55/2023

Kærumál Meiðyrði Málsgögn Leiðbeiningarskylda Frávísun Landsréttar felld úr gildi

Kærður var úrskurður Landsréttar þar sem máli A gegn M var vísað frá Landsrétti á þeim grundvelli að málatilbúnaður A væri ekki í samræmi við meginreglur einkamálaréttarfars um munnlegan málflutning og skýran og ljósan málatilbúnað og frágangur málsgagna í ósamræmi við reglur Landsréttar um málsgögn í einkamálum. Hæstiréttur taldi að ekki væru næg efni til að vísa málinu frá þrátt fyrir annmarka á málatilbúnaði A við rekstur málsins fyrir Landsrétti. Var úrskurður Landsréttar því felldur úr gildi og lagt fyrir Landsrétt að taka málið til efnismeðferðar.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Ása Ólafsdóttir, Björg Thorarensen, Karl Axelsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 1. desember 2023 en kærumálsgögn bárust réttinum 7. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 17. nóvember 2023 þar sem máli sóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá Landsrétti. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og Landsrétti gert að taka málið til efnismeðferðar. Þá krefst hann kærumálskostnaðar. Kæruheimild er í a-lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.3. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar.4. Sóknaraðili höfðaði mál á hendur varnaraðila til ómerkingar á tilgreindum ummælum varnaraðila og greiðslu miskabóta svo og greiðslu til að kosta birtingu forsendna og dóms á tveimur vefmiðlum. Með héraðsdómi 26. apríl 2022 var varnaraðili sýknaður af kröfum sóknaraðila.5. Eins og greinir í hinum kærða úrskurði fór lögmaður með málið af hálfu sóknaraðila fyrir héraðsdómi. Sóknaraðili fór hins vegar sjálfur með mál sitt fyrir Landsrétti sem vísaði málinu frá réttinum með hinum kærða úrskurði. Var sú niðurstaða reist á því að greinargerð sóknaraðila til Landsréttar stríddi gegn meginreglu einkamálaréttarfars um munnlegan málflutning. Einnig væri málatilbúnaður sóknaraðila til þess fallinn að koma niður á vörnum í málinu og væri í andstöðu við meginregluna um skýran og ljósan málatilbúnað og áskilnað b-liðar 2. mgr. 156. gr. laga nr. 91/1991. Enn fremur væri frágangur málsgagna sóknaraðaðila í verulegum atriðum í ósamræmi við reglur Landsréttar nr. 2/2018 um málsgögn í einkamálum. Hefðu þau ekki að geyma endurrit úr þingbók málsins í héraði. Þar væri heldur ekki að finna fjölda skjala sem þar hefðu verið lögð fram. Aftur á móti væri í málsgögnum sóknaraðila fjöldi nýrra skjala sem ekki yrði séð að tengdust sakarefni málsins. Þá væri ekki í þeim efnisskrá, tímaskrá, hlutlæg greining og skrá yfir nöfn þeirra sem komu fyrir héraðsdóm, eins og áskilið væri í 3. gr. fyrrgreindra reglna nr. 2/2018.6. Í 2. mgr. 156. gr. laga nr. 91/1991 er rakið hvað skuli koma fram í greinargerð áfrýjanda fyrir Landsrétti. Eins og greinir í hinum kærða úrskurði skulu þar koma fram málsástæður sem áfrýjandi ber fyrir sig fyrir Landsrétti. Skal lýsing þeirra vera gagnorð og svo skýr að ekki fari milli mála á hverju áfrýjun sé byggð. Fallist er á það með Landsrétti að greinargerð áfrýjanda hafi ekki fullnægt þessum áskilnaði. Til þess er þó að líta að um er að ræða meiðyrðamál vegna þrennra ummæla sem koma fram í kröfugerð áfrýjanda í héraði og fyrir Landsrétti ásamt tilgreiningu á því hvar og hvenær þau voru viðhöfð. Bregðast mátti við þessum annmarka á málatilbúnaðinum með því að beina til sóknaraðila að afhenda stutt yfirlit um málsástæður sínar og tilvísanir til réttarreglna, sbr. 4. mgr. 161. gr. laga nr. 91/1991. Er þá jafnframt haft í huga að sóknaraðili, sem er ólöglærður, fór sjálfur með mál sitt fyrir Landsrétti og verða því gerðar vægari kröfur að þessu leyti en þegar lögmaður gætir hagsmuna málsaðila. Að þessu gættu hefur þessi annmarki á málatilbúnaði sóknaraðila ekki áhrif á hvort málinu verður vísað frá Landsrétti enda verður hann ekki talinn gera varnaraðila, sem naut lögmannsaðstoðar, erfitt um vik að taka til varna í málinu.7. Einnig verður fallist á það með Landsrétti að frágangur málsgagna sóknaraðila hafi í ýmsum atriðum verið í ósamræmi við reglur réttarins nr. 2/2018, sem settar voru samkvæmt heimild í 4. mgr. 156. gr. laga nr. 91/1991. Þess er þó að gæta að í málsgögnunum var að finna stefnu til héraðsdóms, greinargerð varnaraðila í héraði auk nokkurra skjala sem þar voru lögð fram og sóknaraðili taldi hafa þýðingu. Jafnframt liggur fyrir að sóknaraðili hafði í samræmi við 1. mgr. 2. gr. fyrrgreindra reglna sent lögmanni varnaraðila tölvubréf 4. október 2022 og óskað eftir upplýsingum frá honum um hvaða gögn hann teldi eiga erindi inn í málið en þessu bréfi mun ekki hafa verið svarað. Við meðferð málsins fyrir Landsrétti lagði varnaraðili ekki fram önnur gögn en greinargerð, en það hefði honum verið í lófa lagið ef hann taldi gagnaframlagningu sóknaraðila áfátt. Að öllu þessu virtu gegnir hér öðru máli en í dómi Hæstaréttar 3. desember 2015 í máli nr. 94/2015 þar sem reyndi á hliðstæðar reglur nr. 601/2014 um málsgögn í einkamálum. Því máli var vísað frá Hæstarétti en þar höfðu málsgögn ekki að geyma stefnu, greinargerð stefnda og fjölda gagna sem lögð höfðu verið fram í héraði. Sama á við um dóm Hæstaréttar 28. júní 2023 í máli nr. 28/2023 auk þess sem aðili naut þar lögmannsaðstoðar. Í öðrum tilvikum hafa annmarkar af þessu tagi aðeins sætt aðfinnslum, sbr. dóma réttarins 15. október 2015 í máli nr. 111/2015, 10. mars 2016 í máli nr. 436/2015 og 28. apríl 2016 í máli nr. 419/2015. Um þetta má í dæmaskyni úr gildistíð eldri reglna nr. 463/1994 benda á dóma réttarins 24. janúar 2002 í máli nr. 331/2001 og 14. janúar 2010 í máli nr. 137/2009.8. Í málsgögnum sóknaraðila var ekki að finna efnisskrá í samræmi við 3. gr. fyrrgreindra reglna nr. 2/2018. Þar var hins vegar efnisyfirlit og skrá yfir ný gögn sem sóknaraðili lagði fyrir Landsrétt. Einnig vantaði skrá með tilgreiningu á meginatriðum málsatvika í tímaröð og hlutlæga greiningu málsins með lýsingu á ágreiningsefnum fyrir Landsrétti. Það kemur heldur ekki að sök í máli þessu þegar haft er í huga að hvoru tveggja verður ráðið beint af kröfugerð sóknaraðila. Enn fremur kom fram í endurriti úr þingbók í héraði, sem sóknaraðili hafði sent Landsrétti með tölvubréfi 6. október 2022, að málsaðilar auk tveggja vitna gáfu skýrslu fyrir héraðsdómi. Þá lagði sóknaraðili fram endurrit af framburði aðila og vitna áður en málið var flutt í Landsrétti um formhlið þess. Eins og hér stóð á breytir því engu þótt ekki hafi komið fram í málsgögnum skrá yfir nöfn þeirra sem komu fyrir héraðsdóm.9. Samkvæmt því sem hér hefur verið rakið voru ekki næg efni til að vísa málinu frá Landsrétti þrátt fyrir umrædda annmarka á málatilbúnaði sóknaraðila við rekstur málsins þar fyrir dómi. Er þá haft í huga að Landsréttur gat lagt fyrir sóknaraðila, áður en málinu yrði vísað frá dómi, að bæta úr þeim annmörkum sem voru á málsgögnum hans, sbr. 10. gr. áðurgreindra reglna nr. 2/2018. Hinn kærði úrskurður verður því felldur úr gildi og lagt fyrir Landsrétt að taka málið til efnismeðferðar.0. Kærumálskostnaður verður felldur niður.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi og lagt fyrir Landsrétt að taka málið til efnismeðferðar.Kærumálskostnaður fellur niður.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=fb449d47-9d11-4bdc-b2be-02f441c0e5f7&verdictid=efa7a16f-c97c-42f1-9b26-4804dc2a7229

Mál nr. 13/2023

Niðurfelling máls Málskostnaður Gjafsókn

Mál R gegn A var fellt niður að ósk R. R lagði ákvörðun um málskostnað í mat Hæstaréttar og A gerði kröfu um málskostnað án tillits til gjafsóknar. Með dómi Hæstaréttar var R gert að greiða A málskostnað sem skyldi renna í ríkissjóð.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Björg Thorarensen, Ingveldur Einarsdóttir, Karl Axelsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar 29. mars 2023. Með tölvubréfi til réttarins 24. október sama ár óskaði áfrýjandi eftir því að málið yrði fellt niður og lagði ákvörðun um málskostnað í mat réttarins.3. Stefnda krefst málskostnaðar án tillits til gjafsóknar sem henni hefur verið veitt.4. Með vísan til c-liðar 1. mgr. 105. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, sbr. 190. gr. og 166. gr. laganna, er málið fellt niður fyrir Hæstarétti.5. Samkvæmt 2. mgr. 130. gr. laga nr. 91/1991 verður áfrýjanda gert að greiða stefndu málskostnað fyrir Hæstarétti eins og nánar greinir í dómsorði sem renni í ríkissjóð, sbr. 4. mgr. 128. gr. laga nr. 91/1991.6. Um gjafsóknarkostnað stefndu fyrir Hæstarétti fer eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Mál þetta er fellt niður.Áfrýjandi, Reykjavíkurborg, greiði stefndu, A, 900.000 krónur í málskostnað fyrir Hæstarétti sem renni í ríkissjóð.Allur gjafsóknarkostnaður stefndu fyrir Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málflutningsþóknun lögmanns hennar, 900.000 krónur.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/$Verdict/Download/?docId=78dbd1cc-1ed4-4f32-a88b-c31146d74e61&pageitemid=bc17135c-20a8-11e9-85de-94b86df896cb

Mál nr. 37/2023

Kærumál Frávísun Málskostnaður

Staðfest var niðurstaða Landsréttar um að vísa kröfum frá Landsrétti og héraðsdómi.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Ása Ólafsdóttir, Björg Thorarensen, Ingveldur Einarsdóttir og Ólafur Börkur Þorvaldsson.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 30. júní 2023 sem barst réttinum sama dag en kærumálsgögn bárust 10. og 18. júlí sama ár. Kærður er dómur Landsréttar 16. júní 2023 í máli nr. 117/2022 þar sem málinu var að hluta vísað frá Landsrétti en að öðru leyti vísað frá héraðsdómi. Kæruheimild er í a-lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.3. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði dómur verði felldur úr gildi og lagt fyrir Landsrétt að taka kröfur hans til efnismeðferðar. Til vara krefst hann þess að hinn kærði dómur verði felldur úr gildi og málinu „vísað heim í hérað til nýrrar málsmeðferðar“. Jafnframt krefst sóknaraðili þess að hinn kærði dómur verði felldur úr gildi og Landsrétti gert að taka málið til efnismeðferðar, eftir að hafa fyrst heimilað sóknaraðila að leiða nánar tilgreind vitni fyrir Landsrétt ásamt því að dómkvaddur verði matsmaður eftir beiðni sóknaraðila. Þá krefst sóknaraðili málskostnaðar úr hendi varnaraðila vegna flutnings málsins í héraði og fyrir Landsrétti auk kærumálskostnaðar fyrir Hæstarétti. Til vara krefst hann þess að málskostnaður á öllum dómstigum verði felldur niður.4. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða dóms og kærumálskostnaðar.5. Sóknaraðili hefur óskað eftir því við Hæstarétt að málinu verði frestað þar til tekin hefur verið afstaða til beiðni hans um skýrslutökur af vitnum og um dómkvaðningu matsmanns. Engin efni eru til að verða við þeirri beiðni. Að þessu gættu og með vísan til forsendna hins kærða dóms verður hann staðfestur.6. Sóknaraðili greiði varnaraðila kærumálskostnað svo sem í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði dómur er staðfestur.Sóknaraðili, Hýsir ehf., greiði varnaraðila, íslenska ríkinu, 500.000 krónur í kærumálskostnað fyrir Hæstarétti.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=33514111-5f83-46e8-a707-272fdd2d5c8a&verdictid=a88590e4-e7ba-4123-8691-321542e63057

Mál nr. 21/2022

Endurupptaka Skattalög Fjármagnstekjuskattur Mannréttindasáttmáli Evrópu Skriflegur málflutningur Frávísun frá héraðsdómi

Með dómi Hæstaréttar 15. maí 2014 í máli nr. 465/2013 hafði X verið sakfelldur fyrir meiri háttar brot gegn skattalögum. Með úrskurði Endurupptökudóms 21. janúar 2022 var fallist á beiðni X um endurupptöku málsins. Ákæruvaldið tók undir kröfu X um að vísa málinu frá héraðsdómi þar sem efnismeðferð og sakfelling myndi brjóta í bága við 1. mgr. 4. gr. 7. samningsviðauka við mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994, um rétt til að vera ekki saksóttur eða refsað tvívegis. Samkvæmt því og í ljósi málsatvika féllst Hæstiréttur á kröfu ákæruvaldsins um að málinu yrði vísað frá héraðsdómi.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Ása Ólafsdóttir og Björg Thorarensen og Árni Kolbeinsson og Viðar Már Matthíasson fyrrverandi hæstaréttardómarar.2. Með úrskurði Endurupptökudóms 21. janúar 2022 var fallist á beiðni ákærða um endurupptöku á hæstaréttarmálinu nr. 465/2013 sem dæmt var 15. maí 2014.3. Ákæruvaldið krefst þess að málinu verði vísað frá héraðsdómi.4. Ákærði krefst þess aðallega að málinu verði vísað frá héraðsdómi. Til vara krefst hann þess að héraðsdómur verði ómerktur og málinu vísað heim í hérað til nýrrar málsmeðferðar. Til þrautavara krefst hann sýknu.5. Málið var dómtekið 24. ágúst 2022 að fenginni yfirlýsingu málflytjenda um að ekki væri þörf munnlegs málflutnings í því, sbr. 3. málslið 1. mgr. 222. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Málsatvik6. Rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á skattskilum ákærða vegna tekjuáranna 2003 til og með 2008 hófst 30. júlí 2009 og var honum afhent tilkynning um hana 4. ágúst sama ár. Rannsókninni lauk 5. ágúst 2010 með skýrslu skattrannsóknarstjóra en umfang hennar hafði þá verið afmarkað við skattframtöl og skattskil ákærða vegna tekjuáranna 2006 til og með 2008.7. Með úrskurði […] 2012 endurákvarðaði ríkisskattstjóri opinber gjöld ákærða gjaldárin 2007 til 2009 með því að hækka stofn fjármagnstekjuskatts um samtals 204.872.948 krónur. Að viðbættu 25% álagi á vantalinn skattstofn samkvæmt 2. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003 um tekjuskatt nam stofninn samtals 561.067.991 krónu. Við þetta hækkaði fjármagnstekjuskattur ákærða samtals um 25.249.258 krónur. Ákærði mun hafa innt af hendi greiðslu í samræmi við úrskurðinn og skaut honum ekki til yfirskattanefndar á grundvelli laga nr. 30/1992 um yfirskattanefnd. Úrskurðurinn varð því endanlegur á stjórnsýslustigi að liðnum þriggja mánaða kærufresti samkvæmt 1. mgr. 5. gr. þeirra laga.8. Skattrannsóknarstjóri ríkisins vísaði málinu til rannsóknar lögreglu 1. mars 2012. Sérstakur saksóknari gaf út ákæru á hendur ákærða 17. desember 2012 þar sem honum voru gefin að sök meiri háttar brot gegn skattalögum með því að hafa staðið skil á efnislega röngum skattframtölum gjaldárin 2007 til 2009 vegna tekjuáranna 2006 til 2008. Með því hefði ákærði látið undir höfuð leggjast að telja fram fjármagnstekjur samtals að fjárhæð 204.872.949 krónur sem honum hefði borið að greiða fjármagnstekjuskatt af, samtals 20.487.295 krónur. Brotin voru talin varða við 1. mgr. 262. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 1. gr. laga nr. 39/1995, sbr. einnig 1. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003.9. Með héraðsdómi 28. júní 2013 var ákærði dæmdur í sex mánaða skilorðsbundið fangelsi og til greiðslu sektar að fjárhæð 35.850.000 krónur. Hæstiréttur staðfesti sakfellingu ákærða og fjárhæð sektar með fyrrgreindum dómi 15. maí 2014 í máli nr. 465/2013 en þyngdi fangelsisrefsingu hans í átta mánuði skilorðsbundið.0. Með kæru 11. nóvember 2014 leitaði ákærði til Mannréttindadómstóls Evrópu sem í dómi 16. apríl 2019 í máli nr. 72098/14 komst að þeirri niðurstöðu að fyrrgreind saksókn á hendur ákærða og refsing hefði farið í bága við 1. mgr. 4. gr. 7. samningsviðauka við mannréttindasáttmála Evrópu. Refsað hefði verið fyrir sama brot, skattamálið og refsimálið hefðu haft sama tilgang, afleiðingarnar hefðu verið fyrirsjáanlegar og tekið hefði verið tillit til skattaálaga við ákvörðun refsingar. Hins vegar hefði háttsemi ákærða og ábyrgð hans verið til rannsóknar hjá mismunandi yfirvöldum í málum sem hefðu að mestu leyti verið óháð hvort öðru. Samanlagður tími málsmeðferðar beggja málanna hefði verið um fjögur ár og tíu mánuðir. Á þeim tíma hefðu málin í raun aðeins verið rekin samhliða í rétt rúma fimm mánuði. Þá hefði ákæra verið gefin út sjö mánuðum eftir lokaákvörðun ríkisskattstjóra og um fjórum mánuðum eftir að hún tók gildi að lögum. Því hefðu ekki verið nægjanlega náin tengsl í efni og tíma milli skattamálsins og sakamálsins. Ákærði hefði þannig sætt lögsókn og refsingu fyrir sömu eða efnislega sömu háttsemi af hálfu mismunandi yfirvalda í tveimur mismunandi málum þar sem nauðsynlega tengingu skorti. Með því hefði verið brotið gegn 4. gr. 7. samningsviðaukans. Þá voru ákærða dæmdar 5.000 evrur í miskabætur og 29.800 evrur í málskostnað vegna málsmeðferðar bæði fyrir Mannréttindadómstólnum og dómstólum hér á landi.1. Með beiðni til Endurupptökudóms 1. desember 2020 fór ákærði fram á endurupptöku á umræddu hæstaréttarmáli nr. 465/2013 á grundvelli a- og d-liðar 1. mgr. 228. gr., sbr. 1. mgr. 232. gr. laga nr. 88/2008. Fallist var á þá beiðni hans með úrskurði dómsins 21. janúar 2022 í máli nr. 10/2021. Af því tilefni gaf ríkissaksóknari út fyrirkall 21. mars 2022 vegna endurupptöku málsins sem birt var ákærða 24. sama mánaðar.Niðurstaða2. Svo sem að framan greinir hefur ákæruvaldið tekið undir kröfu ákærða um að málinu verði vísað frá héraðsdómi þar sem efnismeðferð og sakfelling myndi brjóta í bága við 1. mgr. 4. gr. 7. samningsviðauka við mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994, um rétt til að vera ekki saksóttur eða refsað tvívegis. Ákæruvaldið vísar meðal annars til fyrrgreinds dóms Mannréttindadómstóls Evrópu og dóms Hæstaréttar 2. mars 2022 í máli nr. 46/2021. Samkvæmt þessu og í ljósi fyrrgreindra málsatvika verður fallist á kröfu ákæruvaldsins um að málinu verði vísað frá héraðsdómi, sbr. einnig dóma Hæstaréttar 13. apríl 2022 í máli nr. 34/2021 og 22. júní 2022 í máli nr. 11/2022.3. Eftir þessum málsúrslitum greiðist sakarkostnaður vegna fyrri málsmeðferðar fyrir héraðsdómi og Hæstarétti sem lauk með dómi Hæstaréttar í máli nr. 465/2013 að öllu leyti úr ríkissjóði.4. Allur kostnaður af rekstri málsins fyrir Hæstarétti vegna endurupptöku þess greiðist úr ríkissjóði samkvæmt 6. mgr. 231. gr., sbr. 6. mgr. 232. gr. laga nr. 88/2008, þar með talin málsvarnarlaun verjanda ákærða sem ákveðin eru með virðisaukaskatti eins og greinir í dómsorði. Dómsorð:Máli þessu er vísað frá héraðsdómi.Allur sakarkostnaður málsins vegna fyrri málsmeðferðar fyrir héraðsdómi og Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málsvarnarlaun skipaðs verjanda ákærða, X, Garðars Valdimarssonar lögmanns, 2.691.113 krónur.Allur kostnaður af rekstri málsins fyrir Hæstarétti vegna endurupptöku þess greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málsvarnarlaun skipaðs verjanda ákærða, Stefáns Geirs Þórissonar lögmanns, 500.000 krónur.

Mál nr. 11/2022

Endurupptaka Skattalög Fjármagnstekjuskattur Mannréttindasáttmáli Evrópu Skriflegur málflutningur Frávísun frá héraðsdómi

Með dómi Hæstaréttar 22. maí 2014 í máli nr. 416/2013 hafði X verið sakfelldur fyrir meiri háttar brot gegn skattalögum. Með úrskurði Endurupptökudóms 21. janúar 2022 var fallist á beiðni X um endurupptöku málsins. Ákæruvaldið tók undir kröfu X um að vísa málinu frá héraðsdómi þar sem efnismeðferð og sakfelling myndi brjóta í bága við 1. mgr. 4. gr. 7. samningsviðauka við mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994, um rétt til að vera ekki saksóttur eða refsað tvívegis og vísaði meðal annars til dóms Mannréttindadómstóls Evrópu í máli X. Samkvæmt því og í ljósi málsatvika féllst Hæstiréttur á kröfu ákæruvaldsins um að málinu yrði vísað frá héraðsdómi.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ingveldur Einarsdóttir, Ása Ólafsdóttir, Björg Thorarensen, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Með úrskurði Endurupptökudóms 21. janúar 2022 var fallist á beiðni ákærða um endurupptöku á hæstaréttarmálinu nr. 416/2013 sem dæmt var 22. maí 2014. 3. Ákæruvaldið krefst þess að málinu verði vísað frá héraðsdómi.4. Ákærði krefst þess aðallega að málinu verði vísað frá héraðsdómi. Til vara krefst hann þess að héraðsdómur verði ómerktur og málinu vísað heim í hérað til nýrrar málsmeðferðar. Til þrautavara krefst hann sýknu en að því frágengnu að refsing hans verði lækkuð eða felld niður.5. Málið var dómtekið 30. maí 2022 að fenginni yfirlýsingu málflytjenda um að ekki væri þörf munnlegs málflutnings í því, sbr. 3. málslið 1. mgr. 222. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Málsatvik6. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins 21. október 2010 var ákærða tilkynnt að hafin væri rannsókn á skattskilum hans vegna ársins 2006 en það ár hafði ákærði gert 18 framvirka samninga sem nefndir voru skiptasamningar. Með úrskurði ríkisskattstjóra […] 2011 var stofn fjármagnstekjuskatts ákærða hækkaður þar sem hann hafði vanrækt að gera grein fyrir 120.026.444 króna hagnaði af uppgjöri tveggja skiptasamninga árið 2006 auk þess sem 25% álagi var bætt á vantalinn skattstofn hans. Fjármagnstekjuskattur ákærða var því hækkaður um 15.003.306 krónur. Ákærði mun hafa greitt þá fjárhæð og skaut úrskurðinum ekki til yfirskattanefndar innan þriggja mánaða frests sem mælt er fyrir um í 5. gr. laga nr. 30/1992 um yfirskattanefnd. 7. Skattrannsóknarstjóri ríkisins vísaði málinu til rannsóknar lögreglu 28. mars 2012. Sérstakur saksóknari gaf út ákæru á hendur ákærða 10. október 2012 þar sem honum voru gefin að sök meiri háttar brot gegn skattalögum gjaldaárið 2007 vegna tekjuársins 2006 með því að hafa látið undir höfuð leggjast að telja fram fjármagnstekjur samtals að fjárhæð 120.026.444 krónur sem voru tekjur ákærða af uppgjöri tveggja framvirkra skiptasamninga við MP Fjárfestingarbanka hf. sem skattskyldar voru samkvæmt 3. tölulið c-liðar 7. gr., sbr. 2. mgr. 8. gr. laga nr. 90/2003 um tekjuskatt og að hafa með því komið sér undan greiðslu fjármagnstekjuskatts samtals að fjárhæð 12.002.644 króna. Brotin voru talin varða við 1. mgr. 262. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 1. gr. laga nr. 39/1995, sbr. einnig 1. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003. Með dómi héraðsdóms var ákærði dæmdur í þriggja mánaða skilorðsbundið fangelsi og til greiðslu 24.006.000 króna sektar. Með dómi Hæstaréttar 22. maí 2014 í máli nr. 416/2013 var staðfest niðurstaða héraðsdóms um fangelsisrefsingu ákærða og hann jafnframt dæmdur til að greiða 21.000.000 krónur í sekt. 8. Með kæru 9. júlí 2014 leitaði ákærði til Mannréttindadómstóls Evrópu sem í dómi 12. febrúar 2019 í máli nr. 52623/14 komst að þeirri niðurstöðu að fyrrgreind saksókn á hendur ákærða og refsing hefði farið í bága við 4. mgr. 7. gr. samningsviðauka við mannréttindasáttmála Evrópu. Um hefði verið að ræða refsingu fyrir sama brot, skattamálið og refsimálið hefðu haft sameiginlegan tilgang, afleiðingarnar hefðu verið fyrirsjáanlegar og tekið hefði verið tillit til skattaálaga við ákvörðun refsingar. Hins vegar hefði háttsemi ákærða og ábyrgð hans verið til rannsóknar hjá mismunandi yfirvöldum sem verið hafi að mestu leyti óháð hvort öðru. Samanlagður tími málsmeðferðar beggja málanna hefði verið þrjú og hálft ár en þau aldrei rekin samhliða, ákæra hefði verið gefin út ellefu mánuðum eftir lokaákvörðun ríkisskattstjóra og átta mánuðum eftir að hún tók gildi að lögum. Því hefðu ekki verið nægjanlega náin tengsl í efni og tíma milli skattamálsins og sakamálsins. Ákærði hefði þannig sætt lögsókn og refsingu fyrir sömu eða efnislega sömu háttsemi af hálfu mismunandi yfirvalda í tveimur mismunandi málum þar sem nauðsynlega tengingu skorti. 9. Með beiðni til Endurupptökudóms 2. desember 2020 fór ákærði fram á endurupptöku á fyrrgreindu hæstaréttarmáli nr. 416/2013 á grundvelli a- og d-liðar 1. mgr. 228. gr., sbr. 1. mgr. 232. gr. laga nr. 88/2008. Fallist var á beiðni hans um endurupptöku með úrskurði Endurupptökudóms 21. janúar 2022 í máli nr. 11/2021. Af því tilefni gaf ríkissaksóknari út fyrirkall 26. janúar 2022 vegna endurupptöku málsins sem birt var ákærða 31. janúar 2022. Niðurstaða0. Svo sem að framan greinir hefur ákæruvaldið tekið undir kröfu ákærða um að málinu verði vísað frá héraðsdómi þar sem efnismeðferð og sakfelling myndi brjóta í bága við 1. mgr. 4. gr. 7. samningsviðauka við mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994, um rétt til að vera ekki saksóttur eða refsað tvívegis. Ákæruvaldið vísar meðal annars til fyrrgreinds dóms Mannréttindadómstóls Evrópu og dóms Hæstaréttar 2. mars 2022 í máli nr. 46/2021. Samkvæmt þessu og í ljósi fyrrgreindra málsatvika verður fallist á kröfu ákæruvaldsins um að málinu verði vísað frá héraðsdómi, sbr. einnig dóm Hæstaréttar 13. apríl 2022 í máli nr. 34/2021.1. Eftir þessum málsúrslitum greiðist sakarkostnaður vegna fyrri málsmeðferðar fyrir héraðsdómi og Hæstarétti sem lauk með dómi Hæstaréttar í máli nr. 416/2013 að öllu leyti úr ríkissjóði.2. Allur kostnaður af rekstri málsins fyrir Hæstarétti vegna endurupptöku þess greiðist úr ríkissjóði samkvæmt 6. mgr. 231. gr., sbr. 6. mgr. 232. gr. laga nr. 88/2008, þar með talin málsvarnarlaun verjanda ákærða sem ákveðin eru að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir. Dómsorð:Máli þessu er vísað frá héraðsdómi. Allur sakarkostnaður málsins vegna fyrri málsmeðferðar fyrir héraðsdómi og Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málsvarnarlaun skipaðra verjenda ákærða, X, Jóns Elvars Guðmundssonar lögmanns, 878.500 krónur og Heiðars Ásbergs Atlasonar lögmanns, 1.255.000 krónur.Allur kostnaður af rekstri málsins fyrir Hæstarétti vegna endurupptöku þess greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málsvarnarlaun skipaðs verjanda ákærða, Heiðars Ásbergs Atlasonar lögmanns, 500.000 krónur.

Mál nr. 46/2023

Kærumál Frávísun frá Hæstarétti Málskostnaður

Kærður var úrskurður Landsréttar þar sem úrskurður héraðsdóms um þóknun vegna vinnu varnaraðila sem skipaðs verjanda var felldur úr gildi. Í niðurstöðu Hæstaréttar kom fram að í 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála væri ekki fyrir hendi heimild til þess að kæra til Hæstaréttar fyrrgreindan ágreining. Var málinu því vísað frá Hæstarétti.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Ása Ólafsdóttir, Björg Thorarensen, Ingveldur Einarsdóttir og Karl Axelsson.2. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. október 2023 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 10. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 3. október 2023 í máli nr. 673/2023 þar sem úrskurður héraðsdóms um þóknun vegna vinnu varnaraðila sem skipaðs verjanda við rannsókn sakamáls var felldur úr gildi. Þess er krafist að lagt verði fyrir Landsrétt að kveða upp efnisúrskurð í málinu og að sóknaraðila verði gert að greiða sér kærumálskostnað fyrir Hæstarétti. Um kæruheimild vísar varnaraðili til a-liðar 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.3. Sóknaraðili hefur ekki látið málið til sín taka fyrir Hæstarétti.4. Í úrskurði Landsréttar kom fram að ekki væri tímabært að kveða á um þóknun sóknaraðila eins og gert var í úrskurði héraðsdóms enda væri málinu ekki lokið, sbr. 1. málslið 1. mgr. 38. gr. laga nr. 88/2008. Var um það vísað til dóms Hæstaréttar 5. maí 2008 í máli nr. 219/2008.5. Heimildir til að kæra úrskurði Landsréttar í sakamálum til Hæstaréttar eru tæmandi taldar í 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008 og verða þær skýrðar eftir orðanna hljóðan, sbr. meðal annars til hliðsjónar dóm Hæstaréttar 30. maí 2018 í máli nr. 14/2018. Sú dómsúrlausn sem kæra varnaraðila lýtur að er úrskurður Landsréttar um að hafna því að honum verði ákveðin þóknun vegna starfa sem skipaður verjandi sakbornings áður en máli er lokið á grundvelli 3. málsliðar 2. mgr. 38. gr. laga nr. 88/2008. Úrskurð um slíkan ágreining er ekki heimilt að kæra til Hæstaréttar á grundvelli 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008. Af þeirri ástæðu verður málinu vísað frá Hæstarétti.6. Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur.Dómsorð:Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=4225ff19-1c6c-43d3-9c33-7a0c82f45d30&verdictid=28786d4c-8707-4efc-b571-c463631b087b

Mál nr. 45/2023

Kærumál Kæruheimild Frávísun frá Hæstarétti Aðfinnslur Sérálit

Kærður var úrskurður Landsréttar þar sem Landsréttur hafði staðfest úrskurð héraðsdóms en vísað frá dómi kröfum A gegn varnaraðilunum F, G, V hf. og H ehf. Í niðurstöðu Hæstaréttar kom fram að úrskurður Landsréttar gæti sætt kæru til Hæstaréttar ef ekki hefðu verið staðfest ákvæði í dómi héraðsdóms um frávísun. Brast því heimild til að kæra úrskurð Landsréttar í málinu og var því vísað frá Hæstarétti.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Ása Ólafsdóttir, Björg Thorarensen, Ingveldur Einarsdóttir og Karl Axelsson.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 22. september 2023 sem barst réttinum 26. sama mánaðar en kærumálsgögn bárust 28. þess mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 12. september 2023 í máli nr. 544/2023 þar sem úrskurður héraðsdóms um að málinu væri vísað frá dómi var staðfestur en einnig var vísað frá Landsrétti kröfum á hendur varnaraðilunum F, G, Verði tryggingum hf. og H fasteignasölu ehf. Um kæruheimild vísar sóknaraðili til a-liðar 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.3. Sóknaraðili krefst þess að úrskurðir héraðsdóms og Landsréttar verði felldir úr gildi og héraðsdómi verði gert að taka málið til efnismeðferðar. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.4. Varnaraðilarnir F og G krefjast þess aðallega að málinu verði vísað frá Hæstarétti, til vara staðfestingar hins kærða úrskurðar en til þrautavara að kröfum sóknaraðila verði hafnað. Þá krefjast þau kærumálskostnaðar fyrir Hæstarétti.5. Varnaraðilarnir Fasteignasalan C ehf., D, E og Vörður tryggingar hf. krefjast þess aðallega að málinu verði vísað frá Hæstarétti en til vara staðfestingar hins kærða úrskurðar. Þá krefjast þeir kærumálskostnaðar fyrir Hæstarétti.6. Varnaraðilinn H fasteignasala ehf. krefst þess aðallega að málinu verði vísað frá Hæstarétti en til vara að úrskurður Landsréttar verði staðfestur. Þá krefst hann kærumálskostnaðar, auk álags og jafnframt að lögmanni sóknaraðila verði, sameiginlega með sóknaraðila, gert að greiða kærumálskostnað auk álags.Málsatvik7. Með úrskurði héraðsdóms 4. júlí 2023 var máli sóknaraðila gegn öllum varnaraðilum vísað frá héraðsdómi. 8. Sóknaraðili kærði úrskurðinn til Landsréttar með kæru 11. júlí 2023 og kom fram í kærunni að varnaraðilar væru Fasteignasalan C ehf., D og E. Í greinargerð sóknaraðila til Landsréttar var hins vegar ekki tiltekið hverjir væru varnaraðilar. Þeir sem staðið höfðu til varnar í héraðsdómi skiluðu allir greinargerð til Landsréttar af sinni hálfu. Kröfðust varnaraðilar F og G þess aðallega fyrir Landsrétti að máli þeirra yrði vísað frá réttinum hvað þau varðaði en til vara kröfðust þau staðfestingar á úrskurði héraðsdóms. Aðrir varnaraðilar, þar á meðal réttargæslustefndu í héraði, kröfðust staðfestingar á úrskurði héraðsdóms.9. Með hinum kærða úrskurði var úrskurður héraðsdóms um frávísun málsins staðfestur en málinu vísað frá Landsrétti varðandi varnaraðilana F, G, Vörð Tryggingar hf. og H fasteignasölu ehf., þar sem „kæru málsins [var] ekki beint að varnaraðilunum F, G, Verði Tryggingum hf. og H fasteignasölu ehf“. Þá var sóknaraðila gert að greiða öllum varnaraðilum kærumálskostnað fyrir Landsrétti.Niðurstaða0. Sóknaraðili hefur um kæruheimild vísað til a-liðar 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991. Í greinargerð sinni til Hæstaréttar bendir hann meðal annars á að frávísun Landsréttar hvað varði varnaraðilana F, G, Vörð Tryggingar hf. og H fasteignasölu ehf. standist ekki þar sem þau hafi ekki verið málsaðilar að kærumálinu fyrir Landsrétti. Engu að síður hefur hann, í stað þess að krefjast endurskoðunar á þeim hluta úrskurðarins sem varðaði frávísun málsins frá Landsrétti varðandi þá varnaraðila og kærumálskostnað sem honum var gert að greiða þeim, kosið að haga kröfugerð sinni hér fyrir dómi með þeim hætti að krefjast þess að „úrskurðir héraðsdóms og Landsréttar verði felldir úr gildi og lagt verði fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar“. Þessi kröfugerð verður ekki skilin á annan veg en að krafist sé endurskoðunar á þeirri niðurstöðu Landsréttar að staðfesta frávísunarúrskurð héraðsdóms.1. Í a-lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 er kveðið á um að dómsathafnir Landsréttar sæti kæru til Hæstaréttar ef um er að ræða frávísun frá héraðsdómi eða Landsrétti eða niðurfellingu máls að hluta eða að öllu leyti fyrir héraðsdómi eða Landsrétti ef ekki er um að ræða staðfestingu á slíkri dómsathöfn héraðsdóms. Að öðru leyti eru kæruheimildir til Hæstaréttar tæmandi taldar í stafliðum b til e í 1. mgr. 167. gr. laganna en engin þeirra á við í máli þessu. Með hinum kærða úrskurði var staðfest niðurstaða héraðsdóms um frávísun málsins frá héraðsdómi og brast sóknaraðila samkvæmt framangreindu kæruheimild til Hæstaréttar. Kröfum hans verður því vísað frá Hæstarétti.2. Eftir þessum úrslitum verður sóknaraðila gert að greiða varnaraðilum kærumálskostnað fyrir Hæstarétti eins og nánar greinir í dómsorði, en ekki eru efni til að fallast á kröfu varnaraðila, H fasteignasölu ehf., um álag á kærumálskostnað eða til að dæma umboðsmann sóknaraðila til að greiða málskostnað sameiginlega með honum. Einn dómenda, Karl Axelsson, telur rétt að taka til greina kröfu um álag á kærumálskostnað samkvæmt 4. mgr. 131. gr., sbr. 2. mgr. 174. gr. laga nr. 91/1991.3. Það athugast að sóknaraðili afhenti réttinum málsgögn sem eru í verulegu ósamræmi við reglur Hæstaréttar nr. 140/2018 um kærumálsgögn í einkamálum sem settar eru samkvæmt 4. mgr. 171. gr. laga nr. 91/1991. Skortir mjög á að hann hafi lagt fyrir Hæstarétt þau skjöl sem greinir í 5. gr. fyrrgreindra reglna. Er þetta aðfinnsluvert. Þá athugast jafnframt að kröfur sem réttargæslustefndu hafa gert fyrir Landsrétti og hér fyrir dómi samrýmast ekki 2. mgr. 21. gr. laga nr. 91/1991.Dómsorð:Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.Sóknaraðili, A, greiði varnaraðilum, Fasteignasölunni C ehf., D, E, F, G og Verði tryggingum hf. hverjum fyrir sig 200.000 krónur í kærumálskostnað fyrir Hæstarétti.Sóknaraðili greiði varnaraðila, H fasteignasölu ehf., 300.000 krónur í kærumálskostnað fyrir Hæstarétti.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=49a43fe3-b5c3-4ab4-83fa-792e96eff6ff&verdictid=07a9a4ab-ee3b-4c35-9826-fc6a77f40ea7

Mál nr. 57/2022

Kærumál Niðurfelling máls Kærumálskostnaður Gjafsókn

Mál A gegn dánarbúi B var fellt niður að ósk A. A gerði kröfu um kærumálskostnað án tillits til gjafsóknar og B um kærumálskostnað fyrir Hæstarétti. Rétt þótti að kærumálskostnaður félli niður fyrir Hæstarétti en gjafsóknarkostnaður A var felldur á ríkissjóð.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Ása Ólafsdóttir, Björg Thorarensen, Ingveldur Einarsdóttir og Ólafur Börkur Þorvaldsson2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 26. október 2022 en kærumálsgögn bárust réttinum 4. nóvember sama ár. Kærður er úrskurður Landsréttar 13. október 2022 þar sem staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að fallast á kröfu B um að viðurkennt yrði að kaupmáli milli hans og sóknaraðila frá 14. ágúst 2017 yrði lagður til grundvallar við fjárskipti þeirra þannig að fasteignin að […] í […] teldist séreign B.3. Leyfi til að kæra úrskurð Landsréttar til Hæstaréttar var veitt 28. nóvember 2022, með ákvörðun réttarins nr. 2022-126, á þeim grundvelli að kæruefnið gæti haft fordæmisgildi um skýringu á 104. gr. hjúskaparlaga nr. 31/1993.4. B lést […] 2023. Í samræmi við 2. mgr. 22. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála hefur dánarbú hans tekið við aðild að málinu fyrir Hæstarétti.5. Með bréfi 23. ágúst 2023 lýsti sóknaraðili því yfir að hún óskaði eftir að málið yrði fellt niður en gerði allt að einu kröfu um kærumálskostnað án tillits til gjafsóknar sem henni hefði verið veitt. Af hálfu varnaraðila er gerð krafa um kærumálskostnað fyrir Hæstarétti.6. Með vísan til c-liðar 1. mgr. 105. gr. laga nr. 91/1991, sbr. 5. mgr. 174. gr., 190. gr. og 166. gr. laganna er málið fellt niður fyrir Hæstarétti.7. Rétt er að kærumálskostnaður fyrir Hæstarétti falli niður.8. Um gjafsóknarkostnað sóknaraðila fer eftir því sem segir í dómsorði.Dómsorð:Mál þetta er fellt niður.Kærumálskostnaður fyrir Hæstarétti fellur niður.Allur gjafsóknarkostnaður sóknaraðila, A, fyrir Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málflutningsþóknun lögmanns hennar, 450.000 krónur.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=174a15b5-5414-4e16-94b6-9c53ee174858&verdictid=2f0faff4-6cb0-4825-a983-c869789a7102

Mál nr. 1/2023

Kærumál Lögvarðir hagsmunir Frávísun frá Landsrétti staðfest Frávísun frá Hæstarétti að hluta

Kærður var úrskurður Landsréttar þar sem aðalkröfu S ehf. um frávísun þess máls sem S ehf. hafði höfðað á hendur R frá héraðsdómi var vísað frá Landsrétti og varakröfu hans um ómerkingu héraðsdóms var hafnað. Hæstiréttur staðfesti með vísan til forsendna niðurstöðu hins kærða úrskurðar um frávísun á þeirri kröfu S ehf. að málinu yrði vísað frá héraðsdómi. Þar sem sóknaraðila brast að öðru leyti heimild til kæru til Hæstaréttar var öðrum kröfum hans vísað frá Hæstarétti.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ingveldur Einarsdóttir, Ása Ólafsdóttir, Karl Axelsson, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 30. desember 2022 sem barst réttinum 2. janúar 2023 en kærumálsgögn bárust réttinum 9. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 16. desember 2022 í máli nr. 550/2021 þar sem aðalkröfu sóknaraðila, um að máli hans yrði vísað frá héraðsdómi var vísað frá Landsrétti. Jafnframt var hafnað varakröfu sóknaraðila um ómerkingu héraðsdóms og heimvísun málsins til meðferðar fyrir héraðsdómi að nýju.3. Sóknaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður Landsréttar og dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í málinu verði ómerktir og málinu vísað frá héraðsdómi. Í fyrstu varakröfu er þess krafist að hinn kærði úrskurður og héraðsdómur verði ómerktir og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar. Í annarri varakröfu er þess krafist að hinn kærði úrskurður Landsréttar verði ómerktur og lagt fyrir Landsrétt að taka málið til löglegrar efnismeðferðar. Þá krefst sóknaraðili málskostnaðar fyrir Landsrétti og kærumálskostnaðar fyrir Hæstarétti úr hendi varnaraðila.4. Varnaraðili krefst þess aðallega að aðalkröfu sóknaraðila og fyrstu varakröfu hans verði vísað frá Hæstarétti. Þá krefst varnaraðili þess að annarri varakröfu sóknaraðila verði hafnað og hinn kærði frávísunarúrskurður Landsréttar staðfestur. Til vara krefst varnaraðili þess að öllum kröfum sóknaraðila verði hafnað. Þá er þess krafist að sóknaraðila verði í öllum tilvikum gert að greiða varnaraðila málskostnað fyrir Hæstarétti að mati réttarins.Niðurstaða5. Eins og rakið er í hinum kærða úrskurði krafðist sóknaraðili ekki efnislegrar endurskoðunar héraðsdóms fyrir Landsrétti heldur kaus að haga kröfugerð sinni á þann hátt að aðeins var krafist frávísunar máls þess sem hann hafði höfðað fyrir héraðsdómi en til vara heimvísunar þess.6. Með hinum kærða úrskurði var kröfu sóknaraðila um að málinu yrði vísað frá héraðsdómi vísað frá Landsrétti en hafnað varakröfu hans um ómerkingu héraðsdóms og heimvísun málsins til meðferðar fyrir héraðsdómi að nýju.7. Sóknaraðili hefur um kæruheimild vísað til a-liðar 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála en þar er kveðið svo á um að dómsathafnir Landsréttar sæti kæru til Hæstaréttar ef um er að ræða frávísun frá héraðsdómi eða Landsrétti eða niðurfellingu máls að hluta eða að öllu leyti fyrir héraðsdómi eða Landsrétti ef ekki er um að ræða staðfestingu á slíkri dómsathöfn héraðsdóms. Að öðru leyti eru kæruheimildir til Hæstaréttar tæmandi taldar í stafliðum b til e í 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 en enginn þeirra á við í máli þessu. Þá á heimild 2. mgr. 167. gr. laganna til að sækja um kæruleyfi til Hæstaréttar í tilteknum málum ekki við í máli þessu.8. Samkvæmt framangreindu nær heimild sóknaraðila til að kæra úrskurð Landsréttar einungis til þess hluta úrskurðarins er lýtur að frávísun frá Landsrétti á þeirri kröfu hans að málinu yrði vísað frá héraðsdómi, sbr. a-lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður niðurstaða Landsréttar um þá kröfu staðfest. Þar sem sóknaraðila brestur að öðru leyti heimild til kæru til Hæstaréttar verður öðrum kröfum hans vísað frá Hæstarétti.9. Eftir þessum úrslitum verður sóknaraðila gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað fyrir Hæstarétti eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Staðfest er niðurstaða hins kærða úrskurðar um að vísað verði frá Landsrétti kröfu sóknaraðila, Sýrfells ehf., um að máli hans verði vísað frá héraðsdómi.Öðrum kröfum sóknaraðila er vísað frá Hæstarétti.Sóknaraðili greiði varnaraðila, Reykjavíkurborg, 300.000 krónur í kærumálskostnað.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=a0364220-db41-47df-8264-7d0ecf908410&verdictid=99cd53bc-df60-48b4-b1ab-4e0fac0d5803

Mál nr. 59/2022

Kærumál Kæruheimild Frávísun frá Hæstarétti

Kærður var úrskurður Landsréttar þar sem vísað var frá réttinum máli vegna ágreinings undir rekstri málsins í héraði um hvort aflað yrði matsgerðar dómkvadds matsmanns. Um kæruheimild vísaði sóknaraðili til a-liðar 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991. Hæstiréttur taldi að skýra yrði kæruheimildina þannig að hún væri bundin við dómsathöfn sem fæli í sér endanlegar lyktir dómsmáls en tæki ekki til ágreinings um málsmeðferð undir rekstri máls. Málinu var því vísað frá Hæstarétti.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Ása Ólafsdóttir, Björg Thorarensen, Ingveldur Einarsdóttir og Sigurður Tómas Magnússon.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 9. desember 2022 sem barst réttinum 12. sama mánaðar en kærumálsgögn bárust 16. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 25. nóvember 2022 í máli nr. 676/2022 þar sem málinu var vísað frá Landsrétti. Um kæruheimild er vísað til a-liðar 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, sbr. 3. mgr. 64. gr. barnaverndarlaga nr. 80/2002.3. Sóknaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði ómerktur og málinu vísað á ný til Landsréttar til löglegrar meðferðar. Til vara er þess krafist að dómkvaddur verði einn hæfur og óvilhallur matsmaður til að leggja sérfræðilegt mat á forsjárhæfni hennar. Þá krefst hún þess að kærumálskostnaður verði greiddur úr ríkissjóði eins og ekki væri um gjafsóknarmál að ræða.4. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði staðfestur en til vara að varakröfu sóknaraðila verði vísað frá Hæstarétti. Málsatvik5. Varnaraðili höfðaði mál á hendur sóknaraðila 31. ágúst 2022 til sviptingar forsjár tveggja dætra hennar, sbr. a- og d-lið 1. mgr. 29. gr. barnaverndarlaga. Í þinghaldi 12. september sama ár lagði sóknaraðili fram matsbeiðni þess efnis að dómkvaddur yrði einn hæfur og óvilhallur matsmaður til að leggja mat á forsjárhæfni hennar með vísan til IX. kafla laga nr. 91/1991, einkum 61. gr. laganna, sbr. og 3. mgr. 42. gr. barnalaga nr. 76/2003. Þá krafðist hún þess að ríkissjóður stæði straum af kostnaði við matið með vísan til 42. gr. barnalaga.6. Með úrskurði héraðsdóms var kröfu sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns hafnað. Vísað var til þess að fyrir lægju tvö möt sálfræðinga á forsjárhæfni sóknaraðila. Taldi dómurinn að ekki væru annmarkar á þeim þannig að þörf væri á að endurtaka matið. Því væri sú gagnaöflun tilgangslaus til sönnunar, sbr. 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 og til þess fallin að tefja málsmeðferð í andstöðu við 53. gr. b barnaverndarlaga.7. Sóknaraðili skaut úrskurði héraðsdóms til Landsréttar með kæru 2. nóvember 2022 og krafðist þess að matsmaður yrði dómkvaddur. Með hinum kærða úrskurði var málinu vísað frá Landsrétti þar sem kæruheimild væri ekki fyrir hendi.Niðurstaða8. Samkvæmt 3. mgr. 64. gr. barnaverndarlaga sæta úrskurðir Landsréttar í málum sem rekin eru eftir XI. kafla laganna kæru til Hæstaréttar ef til þess stendur heimild í 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991. Þar segir í a-lið að dómsathafnir Landsréttar um frávísun frá héraðsdómi eða Landsrétti sæti kæru til Hæstaréttar ef ekki er um að ræða staðfestingu á slíkri dómsathöfn héraðsdóms.9. Með hinum kærða úrskurði var vísað frá Landsrétti máli vegna ágreinings undir rekstri málsins í héraði um hvort aflað yrði matsgerðar dómkvadds manns. Slík dómsathöfn sætir ekki kæru til Hæstaréttar enda verður að skýra kæruheimildina í a-lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 þannig að hún sé bundin við dómsathöfn sem felur í sér endanlegar lyktir dómsmáls, svo sem frávísun á málinu sjálfu frá dómi í heild sinni eða að hluta til, en taki ekki til ágreinings um málsmeðferð undir rekstri máls. Samkvæmt þessu verður málinu vísað frá Hæstarétti.0. Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur en um gjafsóknarkostnað sóknaraðila fyrir Hæstarétti fer eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.Allur gjafsóknarkostnaður sóknaraðila, A, fyrir Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talin þóknun lögmanns hennar, Leifs Runólfssonar, 250.000 krónur.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=b1563dd6-db5d-4a74-903a-2f685e6dbacc&verdictid=c56e2672-5b58-4468-9b20-cf4a7cfa1718

Mál nr. 55/2021

Málskostnaður Samning dóms Frávísun gagnsakar Ómerking dóms Landsréttar Heimvísun

Í málinu deildu aðilar um skylduaðild E ehf. og G að Á samkvæmt 17. gr. laga nr. 75/2008 og jafnframt skyldu þeirra til að greiða árgjald til þess fyrir árin 2016 til 2018. Í dómi Hæstaréttar var rakið að áfrýjun Á beindist að E ehf. sem neytti heimildar 3. mgr. 177. gr. laga nr. 91/1991 til að gagnáfrýja dóminum. Málskot félagsins til Hæstaréttar varðaði á hinn bóginn ekki G og veitti honum því ekki sjálfstæðan rétt til gagnáfrýjunar á grundvelli fyrrgreinds ákvæðis laga nr. 91/1991. Var málinu því vísað sjálfkrafa frá Hæstarétti að því er G varðaði. Þá var rakið í dómi Hæstaréttar að niðurstöðu héraðsdóms hefði verið breytt með hinum áfrýjaða dómi að því leyti að E ehf. var aðeins gert að greiða Á árgjald vegna ársins 2016 svo og 800.000 krónur í málskostnað fyrir Landsrétti. Í dóminum hefði hins vegar engin afstaða tekin til þess hvernig fara skyldi með málskostnað milli þessara aðila í héraði. Það færi í bága við fyrirmæli h-liðar 1. mgr. 114. gr. laga nr. 91/1991 um atriði sem tilgreina bæri í dómi. Komst Hæstiréttur að þeirri niðurstöðu að þetta væri slíkur annmarki á hinum áfrýjaða dómi að óhjákvæmilegt væri að ómerkja hann og vísa málinu til Landsréttar til munnlegs málflutnings og dómsálagningar að nýju.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ingveldur Einarsdóttir, Björg Thorarensen, Karl Axelsson, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Aðaláfrýjandi skaut málinu til Hæstaréttar 10. desember 2021 og beinist áfrýjun hans að gagnáfrýjandanum Einum á móti X ehf. Hann krefst aðallega ómerkingar hins áfrýjaða dóms og að málinu verði vísað til Landsréttar til löglegrar meðferðar, auk málskostnaðar fyrir Hæstarétti. Til vara krefst hann þess að gagnáfrýjanda Einum á móti X ehf. verði gert að greiða sér 45.000 krónur með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu af 30.000 krónum frá 21. desember 2017 til 22. nóvember 2018 og af 45.000 krónum frá þeim degi til greiðsludags, svo og málskostnaðar fyrir Hæstarétti. Til þrautavara krefst hann staðfestingar hins áfrýjaða dóms og málskostnaðar úr hendi gagnáfrýjanda Eins á móti X ehf. á öllum dómstigum. Hann gerir ekki kröfu um málskostnað úr hendi Gunnars Briem.3. Gagnáfrýjendur skutu málinu fyrir sitt leyti til Hæstaréttar 16. febrúar 2022. Gagnáfrýjandi Einn á móti X ehf. krefst sýknu af kröfu aðaláfrýjanda og málskostnaðar úr hendi hans á öllum dómstigum. Gagnáfrýjandi Gunnar Briem krefst þess að hinn áfrýjaði dómur um sýknu hans verði staðfestur og aðaláfrýjanda gert að greiða sér málskostnað á öllum dómstigum.Ágreiningsefni4. Aðaláfrýjandi er félag eigenda frístundalóða í Ásum frístundabyggð, í landi jarðarinnar Fells í Bláskógabyggð, og starfar samkvæmt lögum nr. 75/2008 um frístundabyggð og leigu lóða undir frístundahús. Gagnáfrýjendur eru annars vegar félag sem er eigandi lóðar innan frístundabyggðarinnar og hins vegar leigutaki lóðarinnar og umráðamaður hennar í skilningi laganna en hann er einnig stjórnarformaður félagsins. Ágreiningur málsins lýtur að skylduaðild gagnáfrýjenda að umræddu félagi samkvæmt 17. gr. laga nr. 75/2008 og jafnframt skyldu þeirra til að greiða árgjald til þess fyrir árin 2016 til 2018.5. Aðaláfrýjandi höfðaði mál þetta fyrir héraðsdómi til heimtu árgjaldanna. Héraðsdómur féllst á kröfu hans gagnvart gagnáfrýjandanum Einum á móti X ehf. en sýknaði gagnáfrýjandann Gunnar Briem. Jafnframt var Einum á móti X ehf. gert að greiða aðaláfrýjanda 1.000.000 krónur í málskostnað. 6. Samkvæmt hinum áfrýjaða dómi var Einum á móti X ehf. aðeins gert að greiða árgjald fyrir árið 2016, þar sem félagið hefði ekki verið umráðamaður lóðarinnar árin 2017 og 2018 í skilningi laga nr. 75/2008 heldur leigutaki hennar, Gunnar Briem, en málinu hafði ekki veriðáfrýjað til Landsréttar gagnvart honum. Með dómi Landsréttar var Einum á móti X ehf. gert að greiða aðaláfrýjanda 800.000 krónur í málskostnað fyrir Landsrétti en ekki var tekin afstaða til málskostnaðar í héraði þeirra í milli.7. Beiðni aðaláfrýjanda um áfrýjunarleyfi var studd þeim rökum að dómur Landsréttar væri haldinn verulegum annmarka þar sem hvorki í forsendum hans né dómsorði væri tekin afstaða til málskostnaðar í héraði. Var leyfi til áfrýjunar veitt 10. desember 2021 á þeim grunni að á dómi Landsréttar kynnu að vera þeir ágallar að rétt væri að samþykkja beiðni um áfrýjun, sbr. 4. málslið 1. mgr. 176. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.Niðurstaða8. Svo sem fyrr greinir beinist áfrýjun aðaláfrýjanda á dómi Landsréttar að gagnáfrýjandanum Einum á móti X ehf. sem neytti heimildar 3. mgr. 177. gr. laga nr. 91/1991 til að gagnáfrýja dóminum. Málskot aðaláfrýjanda til Hæstaréttar varðaði á hinn bóginn ekki Gunnar Briem og veitti honum því ekki sjálfstæðan rétt til gagnáfrýjunar á grundvelli fyrrgreinds ákvæðis laga nr. 91/1991. Hefði honum borið að leita leyfis Hæstaréttar til að áfrýja dómi Landsréttar samkvæmt 1. mgr. 176. gr. hefði hann viljað koma fram breytingum á hinum áfrýjaða dómi gagnvart sér en það gerði hann ekki. Ber því að vísa málinu sjálfkrafa frá Hæstarétti að því er gagnáfrýjandann Gunnar Briem varðar, sbr. til hliðsjónar dóm Hæstaréttar 26. mars 2009 í máli nr. 263/2008. 9. Eins og fyrr er rakið var niðurstöðu héraðsdóms breytt með hinum áfrýjaða dómi að því leyti að gagnáfrýjanda Einum á móti X ehf. var aðeins gert að greiða aðaláfrýjanda árgjald vegna ársins 2016 svo og 800.000 krónur í málskostnað fyrir Landsrétti. Í dóminum var hins vegar engin afstaða tekin til þess, hvorki í forsendum né dómsorði, hvernig fara skyldi með málskostnað milli þessara aðila í héraði, svo sem hvort ákvörðun héraðsdóms um málskostnað skyldi óröskuð, staðfest eða einhver breyting gerð á henni. Fer það í bága við fyrirmæli h-liðar 1. mgr. 114. gr. laga nr. 91/1991 um atriði sem tilgreina ber í dómi. Er þetta slíkur annmarki á hinum áfrýjaða dómi að óhjákvæmilegt er að ómerkja hann og vísa málinu til Landsréttar til munnlegs málflutnings og dómsálagningar að nýju, sbr. meðal annars dóma Hæstaréttar 9. febrúar 2012 í máli nr. 405/2011 og 2. júní 2016 í máli nr. 479/2015.0. Rétt er að málskostnaður milli allra aðila fyrir Hæstarétti falli niður.Dómsorð:Máli þessu er vísað frá Hæstarétti að því er varðar áfrýjun gagnáfrýjanda, Gunnars Briem, á hendur aðaláfrýjanda Ásum frístundabyggð. Málskostnaður þeirra í milli fyrir Hæstarétti fellur niður.Hinn áfrýjaði dómur er ómerktur og málinu vísað til Landsréttar til munnlegs málflutnings og dómsálagningar að nýju.Málskostnaður milli aðaláfrýjanda og gagnáfrýjanda, Eins á móti X ehf., fyrir Hæstarétti fellur niður.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=48efdf4a-7e82-411f-a666-a98309f62cf7&verdictid=6ff41726-948c-4cb7-a315-585d028bd493

Mál nr. 19/2022

Kærumál Rannsókn Stjórnarskrá Mannréttindasáttmáli Evrópu Kæruheimild Frávísun frá Hæstarétti

X kærði úrskurð Landsréttar þar sem máli hans á hendur L var vísað frá héraðsdómi. Í dómi Hæstaréttar kom fram að kæruheimild í a-lið 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála hefði verið skýrð svo að hún tæki almennt aðeins til endanlegra úrskurða um frávísun mála sem höfðuð hefðu verið með ákæru en ekki til úrskurða Landsréttar um frávísun kæru vegna rannsóknarúrskurða eða úrskurða um réttarfarsatriði. Sömu rök ættu við um kæruheimild í þessu máli og þeim málum enda væri sú aðkoma dómstóla að rannsókn sakamála sem fælist í heimild 2. mgr. 102. gr. laga nr. 88/2008 af sama toga og aðkoma þeirra að öðrum rannsóknarathöfnum sem þeim væri falið úrskurðarvald um samkvæmt lögunum. Var því talið að X hefði brostið heimild til að kæra úrskurð Landsréttar og var málinu vísað frá Hæstarétti.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Björg Thorarensen, Karl Axelsson, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 19. mars 2022 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 21. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 16. mars 2022 í máli nr. 113/2022 þar sem máli varnaraðila á hendur sóknaraðila var vísað frá héraðsdómi. Um kæruheimild vísar varnaraðili til a-liðar 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.3. Sóknaraðili krefst þess aðallega að málinu verði vísað frá Hæstarétti en til vara að hinn kærði úrskurður verði staðfestur.4. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og lagt fyrir Landsrétt að taka málið til efnismeðferðar. 5. Varnaraðili telur kæruheimild a-liðar 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008 vera skýra og afdráttarlausa og taki til dómsúrlausna Landsréttar um frávísun frá héraðsdómi eins og í þessu máli. Varnaraðili telur þær kröfur sem gerðar eru til aðgangs að dómstólum og réttlátrar málsmeðferðar í 60. og 70. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 og 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu mæla gegn þeirri þröngu túlkun á kæruheimildinni sem beitt hafi verið í dómum Hæstaréttar 15. janúar 2021 í máli nr. 1/2021 og 9. febrúar sama ár í máli nr. 6/2021. Jafnframt mæli 73. gr. stjórnarskrárinnar og 10. gr. mannréttindasáttmálans gegn því að beitt sé þrengjandi túlkun á kæruheimildinni þar sem réttaröryggi og möguleikar borgaranna til að bera lögmæti inngripa stjórnvalda í tjáningarfrelsi þeirra undir dómstóla sé einn þáttur í vernd þess. Slík sjónarmið hafi aukið vægi í þessu máli þar sem reyni á inngrip lögreglu í tjáningarfrelsi blaðamanns. Þá vísar varnaraðili til þess að í 13. gr. mannréttindasáttmálans felist réttur hans til raunhæfs réttarúrræðis til að tryggja fyrrnefnd réttindi. 6. Með þeim breytingum sem gerðar voru á dómstólaskipan hér á landi með lögum nr. 50/2016 um dómstóla og lögum nr. 49/2016 um breytingu á lögum um meðferð einkamála og lögum um meðferð sakamála var komið á þriggja þrepa dómskerfi. Með því breyttist eðli Hæstaréttar í að vera fyrst og fremst fordæmisgefandi dómstóll. Til þess að rétturinn gæti sinnt því hlutverki sínu voru heimildir til að kæra dómsúrlausnir Landsréttar hafðar mjög þröngar. Um það sagði svo í athugasemdum við a-lið 68. gr. (211. gr. laga nr. 88/2008) í greinargerð með frumvarpi því sem varð að lögum nr. 49/2016:7. Með umræddum lagabreytingum var Landsrétti fengið það hlutverk sem Hæstiréttur hafði áður að eiga endanlegt úrskurðarvald um þær þvingunarráðstafanir, rannsóknaraðgerðir og aðrar rannsóknarathafnir lögreglu sem dómstólum er samkvæmt lögum nr. 88/2008 falið úrskurðarvald um en þær geta meðal annars falið í sér frelsisskerðingu og önnur inngrip í mikilvæg mannréttindi.8. Sú dómsúrlausn sem kæra varnaraðila lýtur að er úrskurður Landsréttar um að vísa frá héraðsdómi kröfu hans, sem borin var undir héraðsdóm með vísan til 2. mgr. 102. gr. laga nr. 88/2008. Krafan tók til þess að fyrirhuguð skýrslutaka lögreglu af varnaraðila sem sakborningi væri ólögmæt og skyldi ekki fara fram. Varnaraðili hefur þegar fengið umfjöllun dómstóla á tveimur dómstigum um kröfu sína og því notið aðgengis að dómstólum með þeim hætti að fullnægt var kröfum 60. og 70. gr. stjórnarskrárinnar og 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. einnig 13. gr. sáttmálans um raunhæft úrræði til að leita réttar síns. 9. Hin kærða dómsúrlausn Landsréttar fól ekki í sér endanlegar lyktir sakamáls heldur þá niðurstöðu að vald dómstóla næði ekki til þess að kveða á þessu stigi rannsóknar sakamáls úr um lögmæti rannsóknarathafna lögreglu eftir 2. mgr. 102. gr. laga nr. 88/2008 og leggja efnislegt mat á atriði og gefa lögreglu á grundvelli efnislegra ástæðna fyrirmæli um framkvæmd rannsóknar. Frávísun kröfu varnaraðila frá héraðsdómi fól þannig í raun í sér höfnun kröfunnar þegar af þeirri ástæðu að úrlausn hennar ætti ekki undir úrskurðarvald dómstóla á þessu stigi máls.0. Samkvæmt a-lið 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008 er unnt að kæra til Hæstaréttar dómsathöfn Landsréttar um frávísun máls frá héraðsdómi. Þessi kæruheimild hefur verið skýrð svo í fyrrnefndum dómum Hæstaréttar í málum nr. 1/2021 og 6/2021 að hún taki almennt aðeins til endanlegra dómsúrlausna Landsréttar um frávísun mála sem höfðuð hafa verið með ákæru en ekki til dómsúrlausna Landsréttar um frávísun kæru vegna rannsóknarúrskurða eða úrskurða um réttarfarsatriði. Sömu rök eiga við um kæruheimild í þessu máli og þeim málum enda er sú aðkoma dómstóla að rannsókn sakamála sem felst í heimild 2. mgr. 102. gr. laga nr. 88/2008 af sama toga og aðkoma þeirra að öðrum rannsóknarathöfnum sem þeim er falið úrskurðarvald um samkvæmt lögunum. 1. Samkvæmt framansögðu er ekki fyrir hendi heimild til að kæra úrskurðinn til Hæstaréttar og verður málinu því vísað frá réttinum.Dómsorð:Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=9ce39716-c260-4754-9ad3-94957e8f5fee&verdictid=2b7ec580-68d8-4c21-83a5-719f408cbac5

Mál nr. 12/2022

Kærumál Félagsdómur Dómstóll Frávísunarkröfu hafnað

Kærður var úrskurður Félagsdóms þar sem hafnað var kröfu S um frávísun á kröfu ASÍ um að viðurkennt yrði að uppsögn A hjá I ehf. fæli í sér brot gegn 11. gr. laga nr. 80/1938 um stéttarfélög og vinnudeilur og væri af þeim sökum ólögmæt. Hæstiréttur vísaði til þess að meginágreiningur aðila lyti að því hvort A hefði notið þeirrar verndar sem 11. gr. laganna kvæði á um til handa trúnaðarmönnum við uppsögn. Sá ágreiningur félli ótvírætt undir lögsögu Félagsdóms. Hinn kærði úrskurður var því staðfestur.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ingveldur Einarsdóttir, Ása Ólafsdóttir, Karl Axelsson, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 17. febrúar 2022 sem barst réttinum degi síðar. Kærumálsgögn bárust réttinum 25. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Félagsdóms 11. febrúar 2022 þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um frávísun á kröfu varnaraðila þess efnis að viðurkennt yrði með dómi að uppsögn A hjá Icelandair ehf. 20. ágúst 2021 fæli í sér brot gegn 11. gr. laga nr. 80/1938 um stéttarfélög og vinnudeilur og væri af þeim sökum ólögmæt. Kæruheimild er í 1. tölulið 1. mgr. 67. gr. laga nr. 80/1938.3. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og að kröfunni verði vísað frá Félagsdómi. Þá krefst sóknaraðili kærumálskostnaðar.4. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar.Málsatvik5. Af gögnum málsins verður ráðið að A hafi verið starfsmaður Flugfélags Íslands ehf. frá nóvember 2016. Hún var kosin trúnaðarmaður starfsmanna hlaðdeildar félagsins í mars 2018 og tilnefnd sem trúnaðarmaður Eflingar stéttarfélags frá 16. mars 2018 til 16. mars 2020. Ágreiningslaust er að tilkynning þess efnis var send í samræmi við grein 13.1 í kjarasamningi Samtaka atvinnulífsins og Eflingar. Í febrúar 2020 mun Flugfélag Íslands ehf. hafa sent tilkynningu um skipan öryggisnefndar sinnar til Vinnueftirlitsins og átti A sæti í henni sem öryggistrúnaðarmaður. Icelandair ehf. tók yfir ráðningarsamning hennar á vormánuðum 2020 á grundvelli laga nr. 72/2002 um réttarstöðu starfsmanna við aðilaskipti að fyrirtækjum. Með bréfi 20. ágúst 2021 sagði Icelandair ehf. henni upp störfum frá og með 31. sama mánaðar. 6. Ágreiningur málsins lýtur meðal annars að því hvort A hafi haldið stöðu sinni sem öryggistrúnaðarmaður við sameiningu Flugfélags Íslands ehf. og Icelandair ehf. 7. Af hálfu sóknaraðila er því haldið fram að ágreiningur um stöðu öryggistrúnaðarmanna við aðilaskipti að fyrirtækjum eða við uppsögn heyri ekki undir lögsögu Félagsdóms. Dómstóllinn sé sérdómstóll með afmarkaða lögsögu og verði hún ekki skýrð rúmt gagnvart lögsögu almennra dómstóla. Brot gegn lögum nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum varði við lög nr. 88/2008 um meðferð sakamála og falli því utan lögsögu Félagsdóms. Þá gegni öryggistrúnaðarmenn og öryggisnefndir ekki hlutverki samkvæmt lögum nr. 80/1938. Jafnframt bendir sóknaraðili á að ekki heyri undir lögsögu Félagsdóms að túlka ákvæði laga nr. 72/2002.8. Af hálfu varnaraðila er á því byggt að með 9. gr. laga nr. 46/1980 hafi með skýrum hætti verið fellt undir lögsögu Félagsdóms að dæma um og meta hvort uppsögn öryggistrúnaðarmanns telst vera lögmæt eða í andstöðu við þá vernd sem mælt er fyrir um í 11. gr. laga nr. 80/1938, sbr. og 1. tölulið 1. mgr. 44. gr. sömu laga.Niðurstaða9. Í 11. gr. laga nr. 80/1938 segir að atvinnurekendum og umboðsmönnum þeirra sé óheimilt að segja trúnaðarmönnum upp vinnu vegna starfa þeirra sem trúnaðarmanna eða láta þá á nokkurn annan hátt gjalda þess að stéttarfélag hefur falið þeim að gegna trúnaðarmannsstörfum fyrir sig. Þurfi atvinnurekandi að fækka við sig verkamönnum skuli trúnaðarmaður að öðru jöfnu sitja fyrir um að halda vinnunni.0. Í 2. mgr. 9. gr. laga nr. 46/1980 segir að öryggistrúnaðarmenn og fulltrúar starfsmanna í öryggisnefnd skuli njóta þeirrar verndar sem ákveðin er í 11. gr. laga nr. 80/1938, sem fjallar um réttindi trúnaðarmanna við uppsögn. 1. Samkvæmt 1. mgr. 5. gr. laga nr. 72/2002 skulu trúnaðarmenn starfsmanna halda stöðu sinni samkvæmt lögum og kjarasamningi eftir aðilaskipti haldi fyrirtæki eða hluti þess áfram sjálfstæði sínu en að öðrum kosti skulu starfsmenn eiga sér fulltrúa þar til nýr trúnaðarmaður hefur verið valinn. Samkvæmt 3. mgr. greinarinnar fer um réttarstöðu trúnaðarmanna samkvæmt lögum um stéttarfélög og vinnudeilur, lögum um kjarasamninga opinberra starfsmanna og eftir atvikum kjarasamningum samtaka aðila vinnumarkaðarins. 2. Samkvæmt 1. tölulið 1. mgr. 44. gr. laga nr. 80/1938 er meðal verkefna Félagsdóms að dæma í málum sem rísa út af kærum um brot á þeim lögum. Ætluð brot gegn 11. gr. laganna falla því þar undir.3. Meginágreiningur aðila lýtur að því hvort A hafi notið þeirrar verndar sem 11. gr. laga nr. 80/1938 kveður á um til handa trúnaðarmönnum við uppsögn. Sá ágreiningur fellur ótvírætt undir lögsögu Félagsdóms, sbr. 1. tölulið 1. mgr. 44. gr. laganna, þótt við úrlausn hans kunni að þurfa að skoða samspil ákvæða laga nr. 80/1938, nr. 72/2002 og nr. 46/1980 sem lúta að trúnaðarmönnum og öryggistrúnaðarmönnum.4. Með þessum athugasemdum en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. 5. Það athugast að hinn kærði úrskurður tekur einungis til frávísunarkröfu sóknaraðila og dómkröfur hans fyrir Hæstarétti lúta að endurskoðun þeirrar niðurstöðu úrskurðarins að hafna beri frávísun krafna hans. Þegar af þeirri ástæðu kemur ekki til skoðunar hér fyrir dómi málatilbúnaður sóknaraðila er lýtur að kröfu varnaraðila um sekt er sóknaraðila verði gert að greiða í ríkissjóð. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðili, Samtök atvinnulífsins f.h. Samtaka ferðaþjónustunnar vegna Icelandair ehf., greiði varnaraðila, Alþýðusambandi Íslands f.h. Starfsgreinasambands Íslands vegna Eflingar stéttarfélags, f.h. A, 500.000 krónur í kærumálskostnað.https://felagsdomur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=a14d342a-16b3-4a43-8625-df31aad7dab8

Mál nr. 40/2021

Kærumál Börn Bráðabirgðaforsjá Sáttameðferð Frávísun frá héraðsdómi

Kærður var úrskurður Landsréttar þar sem máli sem A höfðaði meðal annars til úrlausnar ágreinings um forsjá dóttur málsaðila var vísað frá héraðsdómi. Hæstiréttur vísaði til þess að það væri ófrávíkjanleg skylda foreldra að undirgangast sáttameðferð áður en mál væri höfðað um forsjá barns, sbr. 1. mgr. 33. gr. a barnalaga nr. 76/2003. Í 5. mgr. ákvæðisins væri kveðið á um að gefa skyldi út vottorð um sáttameðferð ef foreldrum tækist ekki að gera samning eða ef þeir mættu ekki á sáttafund eftir að hafa fengið kvaðningu tvívegis. Aðilar málsins hefðu á hinn bóginn einungis verið boðaðir einu sinni til sáttameðferðar hjá sýslumanni. Þá hefði ekkert legið fyrir um afstöðu B til ágreiningsefna málsins og mögulegra sátta í því áður en sáttameðferð var lokið án þess að boðað hefði verið aftur til sáttafundar. Samkvæmt þessu hefði ekki farið fram fullnægjandi sáttameðferð í málinu. Var niðurstaða hins kærða úrskurðar því staðfest og málinu vísað frá héraðsdómi.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ingveldur Einarsdóttir, Ása Ólafsdóttir, Karl Axelsson, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 21. september 2021 sem barst réttinum degi síðar. Kærumálsgögn bárust réttinum 29. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 8. september 2021 þar sem máli sem sóknaraðili höfðaði meðal annars til úrlausnar ágreinings um forsjá dóttur málsaðila var vísað frá héraðsdómi. Kæruheimild er í a-lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.3. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og lagt fyrir Landsrétt að taka málið til efnismeðferðar en krefst ekki kærumálskostnaðar.4. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar án tillits til gjafsóknar sem henni hefur verið veitt.Ágreiningsefni5. Málið á rætur að rekja til þess að milli aðila er rekið forsjármál sem sóknaraðili höfðaði 23. febrúar 2021. Með úrskurði héraðsdóms 8. júlí 2021 var meðal annars leyst úr ágreiningi aðila um forsjá dóttur þeirra til bráðabirgða og kveðið á um hvar lögheimili hennar skyldi vera. Úrskurðinum var skotið til Landsréttar 15. sama mánaðar sem vísaði málinu frá héraðsdómi á þeim grundvelli að við sáttameðferð hjá sýslumanni hefði ekki verið farið að fyrirmælum 5. mgr. 33. gr. a barnalaga nr. 76/2003, þar sem aðilar hefðu einungis einu sinni verið boðaðir til sáttameðferðar. Varnaraðili sinnti ekki þeirri boðun en engu að síður var gefið út vottorð um sáttameðferð 31. ágúst 2020 þar sem fram kom að virk sáttameðferð hefði ekki farið fram. 6. Af hálfu sóknaraðila er því haldið fram að þrátt fyrir að ekki hafi verið farið að fyrirmælum 5. mgr. 33. gr. a barnalaga um að boða skuli tvívegis til sáttafundar sé of langt gengið að vísa málinu frá héraðsdómi af þeim sökum. Fyrir liggi að tilraunir til boðunar á sáttafund hjá sýslumanni myndu engum árangri hafa skilað þar sem varnaraðili hefði ekki haft í hyggju að sinna sáttameðferð. Sóknaraðili hefði af þeim sökum óskað eftir því að sáttavottorð yrði gefið út svo að ekki yrðu frekari tafir á málinu. Þá hefði hvorugur málsaðila gert kröfu um frávísun málsins vegna galla á sáttameðferð, hvorki í héraði né fyrir Landsrétti, þar sem þeir hefðu verið sammála því að sáttaumleitanir gætu engum árangri skilað. Hagsmunum barnsins sé varpað fyrir róða ef málsmeðferð tefjist enn frekar í máli þessu sem sæta eigi flýtimeðferð. Þá telur sóknaraðili úrskurð Landsréttar í ósamræmi við fyrri niðurstöðu í dómi hans 18. apríl 2018 í máli nr. 309/2018.7. Varnaraðili bendir á að hún hafi boðað lögmæt forföll þegar boðað var til sáttameðferðar 31. ágúst 2020 og óskað eftir nýjum tíma, en því ekki verið sinnt. Í málinu liggi ekki fyrir fullnægjandi sáttavottorð sem sé óhjákvæmilegt skilyrði þess að unnt sé að höfða forsjármál, sbr. 33. gr. a barnalaga. Sáttavottorðið sem sáttamaður hjá Sýslumanninum á höfuðborgarsvæðinu hafi gefið út 31. ágúst 2020 beri með sér að sáttamiðlun hafi farið fram án þátttöku varnaraðila. Sátta beri að leita með tilteknum lögbundnum hætti og ekki megi gefa út sáttavottorð fyrr en að því loknu, enda sé einn megintilgangur 33. gr. a barnalaga að vernda hagsmuni þeirra barna sem búi við ágreining foreldra. Það hafi því verið mat löggjafans að það sé andstætt hagsmunum barna að foreldrar þeirra leiti ekki sátta með virkum hætti áður en höfðað er dómsmál vegna forsjár þeirra.Niðurstaða8. Samkvæmt 1. mgr. 33. gr. a barnalaga, sem lögfest var með 12. gr. laga nr. 61/2012, er það ófrávíkjanleg skylda foreldra að undirgangast sáttameðferð áður en mál er höfðað um forsjá barns. Samkvæmt 3. mgr. sömu greinar er markmið sáttameðferðar að hjálpa foreldrum að gera samning um þá lausn máls sem er barni fyrir bestu. Skulu foreldrar mæta sjálfir á þá sáttafundi sem sáttamaður boðar til auk þess sem gefa skal barni sem náð hefur nægilegum þroska kost á að tjá sig. Í 5. mgr. er kveðið á um að gefa skuli út vottorð um sáttameðferð ef foreldrum tekst ekki að gera samning eða ef þeir mæta ekki á sáttafund eftir að hafa fengið kvaðningu tvívegis. Þá segir í 6. mgr. að í vottorði um sáttameðferð skuli gera grein fyrir því hvernig meðferðin fór fram, helstu ágreiningsatriðum, afstöðu aðila og sjónarmiðum barns, nema það sé talið ganga gegn hagsmunum þess. Í skýringum með 12. gr. frumvarps til laga nr. 61/2012 segir að nýmæli laganna um skyldu til sáttameðferðar mæli ekki fyrir um eina tiltekna tegund eða aðferð sem beri að nota við alla sáttaumleitan. Jafnframt segir þar að nauðsynlegt sé að foreldrar taki sjálfir fullan þátt í öllu ferlinu svo að þeir átti sig á þeim sjónarmiðum sem liggja til grundvallar, taki þátt í og axli ábyrgð á þeirri sátt sem er gerð. Enn fremur segir í almennum athugasemdum að gert sé ráð fyrir að sáttamaður meti hvenær hann telur ekki unnt að ná sáttum og geti til dæmis gefið út sáttavottorð ef foreldrar mæti ekki á sáttafund eftir að hafa fengið kvaðningu tvisvar. 9. Eins og rakið hefur verið voru aðilar málsins einungis boðaðir einu sinni til sáttameðferðar hjá sýslumanni. Varnaraðili sótti ekki þann sáttafund og hefur borið því við að hún hafi haft lögmæt forföll. Í vottorði sáttamanns er einungis vísað til þess að faðir hafi talið að móðir ætli ekki að mæta hjá sýslumanni. Ekkert lá því fyrir um afstöðu varnaraðila til ágreiningsefna málsins og hugsanlegra sátta í því áður en sáttameðferð lauk án þess að boðað væri aftur til sáttafundar. Samkvæmt þessu fór ekki fram fullnægjandi sáttameðferð í málinu.0. Við úrlausn máls þessa er þess að gæta að þótt málið hafi með kæru borist Landsrétti eingöngu til úrlausnar um bráðabirgðaforsjá leiðir það af fortakslausum fyrirmælum barnalaga um sáttameðferð að hafi þeirra ekki verið gætt með fullnægjandi hætti veldur það frávísun forsjármáls frá héraðsdómi í heild án kröfu.1. Atvik málanna sem sóknaraðili hefur vísað til og til úrlausnar voru í dómum Landsréttar 18. apríl 2018 í máli nr. 309/2018 og síðar 1. febrúar 2019 í máli nr. 554/2018 eru að því leyti ósambærileg atvikum máls þessa að í þeim málum hafði sáttameðferð hafist og sáttamaður aflað afstöðu aðila til sátta, en metið það svo eftir að sú afstaða lá fyrir að ekki væri grundvöllur fyrir áframhaldandi sáttameðferð. 2. Með þessum athugasemdum en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.3. Kærumálskostnaður verður felldur niður en um gjafsóknarkostnað varnaraðila fyrir Hæstarétti fer eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Kærumálskostnaður fellur niður.Allur gjafsóknarkostnaður varnaraðila, B, fyrir Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málflutningsþóknun lögmanns hennar, 400.000 krónur.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=f3418d67-e0c5-4190-bdaa-c40aea4f653a

Mál nr. 20/2021

Kærumál Hæfi dómara

Staðfestur var úrskurður Landsréttar þar sem hafnað var kröfu X um að sérfróður meðdómsmaður viki sæti í máli Á gegn X.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ingveldur Einarsdóttir, Ása Ólafsdóttir, Björg Thorarensen, Karl Axelsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 12. maí 2021, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 14. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 11. maí 2021, þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um að Jón Baldursson, sérfróður meðdómsmaður, viki sæti í máli sóknaraðila gegn varnaraðila. Kæruheimild er í b-lið 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.3. Varnaraðili krefst þess að fyrrgreind krafa verði tekin til greina.4. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Málsatvik5. Í ákæru er varnaraðila gefið að sök að hafa laugardaginn 28. mars 2020 banað eiginkonu sinni með því að þrengja að hálsi hennar með þeim afleiðingum að hún lést af völdum köfnunar. Er háttsemin talin varða við 211. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.6. Með dómi héraðsdóms var varnaraðili sakfelldur samkvæmt ákæru, en dóminum var áfrýjað til Landsréttar þar sem málið er til meðferðar. Þar hefur Jón Baldursson sérfræðingur í bráðalækningum verið kvaddur til setu í dóminum sem sérfróður meðdómsmaður. 7. Héraðsdóm skipuðu tveir embættisdómarar auk sérfróðs meðdómsmanns, Hjalta Más Björnssonar, sem mun starfa sem sérfræðilæknir á bráðadeild Landspítala-háskólasjúkrahúss.8. Réttarmeinafræðingurinn A vann að krufningu á brotaþola í þágu rannsóknar málsins, en hann mun vera starfsmaður Landspítala-háskólasjúkrahúss. Niðurstöður réttarlæknisfræðilegrar rannsóknar hans bentu sterklega til þess að dánarorsök brotaþola hefði verið þrýstingur á háls með köfnun í kjölfarið.9. Varnaraðili hefur dregið í efa að dánarorsök brotaþola sé sú sem í ákæru greinir og telur niðurstöðu réttarmeinafræðingsins í ýmsu áfátt. Varnaraðili telur meðal annars að allt eins líklegt sé að dánarorsök brotaþola hafi verið eitrunaráhrif vegna samverkandi áhrifa áfengis og slævandi lyfja. 0. Krafa varnaraðila um að hinn sérfróði meðdómsmaður víki sæti er á því byggð að annars vegar séu tengsl hans og réttarmeinafræðingsins A og hins vegar tengsl hans við Hjalta Má Björnsson sérfræðilækni ,,augljós og of mikil“ til þess að með réttu sé unnt að draga óhlutdrægni meðdómsmannsins í efa. Varnaraðili vísar til þess að hinn sérfróði meðdómsmaður sé fyrrverandi samstarfsmaður Hjalta Más á bráðadeild Landspítala-háskólasjúkrahúss og sé nú samstarfsmaður réttarmeinafræðingsins A. Þá hafi hinn sérfróði meðdómsmaður ritað fræðigrein með Hjalta Má sem birt hafi verið árið 2018. Enn fremur séu þeir allir starfsmenn Landspítala-háskólasjúkrahúss. Kröfu sína reisir varnaraðili á g-lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008. 1. Af hálfu ákæruvalds er bent á að ekki liggi fyrir að milli hins sérfróða meðdómsmanns í héraði og þess sem tilkvaddur hefur verið til setu í dómi fyrir Landsrétti séu frekari eða nánari tengsl en milli samstarfsfélaga sem áður störfuðu á sama sviði og starfi nú báðir á stórum vinnustað. Hið sama eigi við um réttarmeinafræðinginn sem gert hafi réttarlæknisfræðilega rannsókn á brotaþola. Niðurstaða2. Samkvæmt 1. mgr. 70. gr. stjórnarskrárinnar, sbr. 8. gr. stjórnarskipunarlaga nr. 97/1995, ber öllum réttur til að fá úrlausn um ákæru á hendur sér um refsiverða háttsemi með réttlátri málsmeðferð fyrir óháðum og óhlutdrægum dómstóli. Í greinargerð með frumvarpi því sem varð að fyrrnefndum lögum segir að skilyrðið um óhlutdrægan dómstól feli í sér áskilnað um að dómari í máli þurfi að vera hlutlaus og að aðilar njóti jafnræðis að því leyti. Verður ákvæðið skýrt í ljósi 1. mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu um sama efni.3. Samkvæmt g-lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008 er dómari vanhæfur til að fara með mál ef fyrir hendi eru atvik eða aðstæður sem fallnar eru til þess að draga megi óhlutdrægni hans með réttu í efa. Þegar mat er lagt á hæfi dómara til að fara með mál verður að gæta að því að tilgangur hæfisreglna í réttarfarslögum er ekki einungis að tryggja að dómari sitji ekki í máli nema hann sé óhlutdrægur gagnvart bæði aðilum máls og efni þess, heldur einnig að tryggja traust aðilanna jafnt sem almennings til dómstóla með því að koma í veg fyrir að dómari standi að úrlausn máls í tilviki þar sem réttmæt tortryggni gæti risið um óhlutdrægni hans. 4. Því hefur ekki verið haldið fram af hálfu varnaraðila að hinn sérfróði meðdómsmaður Jón Baldursson sérfræðilæknir hafi vegna starfa sinna á sjúkrahúsinu komið að rannsókn þess máls sem hér er til úrlausnar. Þá er í greinargerð varnaraðila í engu getið atriða sem gætu gefið til kynna að frekari tengsl séu milli hins sérfróða meðdómsmanns og réttarmeinafræðingsins A en almennt má ætla að séu fyrir hendi milli starfsmanna á stórum vinnustað. Hið sama á við um tengsl milli meðdómsmannsins og sérfræðilæknisins Hjalta Más Björnssonar. Í þessu samhengi ræður ekki úrslitum um ætlað vanhæfi meðdómsmannsins þótt fyrir liggi að hann og Hjalti Már hafi ritað ásamt þriðja manni fræðigrein, ótengda máli þessu, sbr. til hliðsjónar dóm Hæstaréttar 26. nóvember 2016 í máli nr. 792/2016, þar sem getið er um þá meginreglu um sjálfstæði dómara í 1. mgr. 43. gr. laga nr. 50/2016 um dómstóla, að dómarar séu sjálfstæðir í dómstörfum og leysi þau af hendi á eigin ábyrgð, en við úrlausn máls fari þeir eingöngu eftir lögum og lúti þar aldrei boðvaldi annarra. 5. Samkvæmt framangreindu eru þær aðstæður sem hér hefur verið lýst ekki að réttu lagi til þess fallnar að draga megi í máli þessu í efa óhlutdrægni hins sérfróða meðdómsmanns. Þá hefur varnaraðili ekki bent á önnur atvik eða aðstæður sem geta verið til þess fallnar að draga megi óhlutdrægni hans í efa, sbr. g-lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008. 6. Samkvæmt öllu framangreindu verður hinn kærði úrskurður staðfestur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=38d2fd8c-c25c-46ad-b28a-963d5ddb3276&verdictid=5bc2338c-168a-49c3-a339-a7e43d7ddf93

Mál nr. 16/2021

Kærumál Vanreifun Áfrýjun Frávísun frá héraðsdómi

Staðfestur var dómur Landsréttar þar sem máli þrotabús K ehf. á hendur E ehf. var vísað frá héraðsdómi. Talið var að reifun málsins í stefnu væri óskýr og að verulega skorti á að málsástæður sem þrotabú K ehf. byggði á væru skýrar svo og önnur atvik sem þyrfti að greina til þess að samhengi málsástæðna væri ljóst, sbr. e-lið 1. mgr. 80. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Ása Ólafsdóttir, Ingveldur Einarsdóttir, Karl Axelsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 7. apríl 2021. Kærumálsgögn bárust réttinum 13. sama mánaðar. Kærður er dómur Landsréttar 26. mars 2021 þar sem máli sóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá héraðsdómi. Kæruheimild er í a-lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. 3. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði dómur verði felldur úr gildi og lagt verði fyrir Landsrétt að taka málið til efnismeðferðar. Þá krefst sóknaraðili þess að varnaraðila verði gert að greiða sér málskostnað í Landsrétti í þessum þætti málsins og kærumálskostnað. 4. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða dóms og kærumálskostnaðar.5. Sóknaraðili höfðaði málið til að fá rift „greiðslu“ einkahlutafélagsins Kansas, sem þá hét Janúar, til varnaraðila að fjárhæð 4.585.920 krónur, sem hann byggir á að fram hafi farið 29. janúar 2015, með afhendingu tækja samkvæmt reikningi útgefnum þann dag. Jafnframt krafðist sóknaraðili endurgreiðslu sömu fjárhæðar úr hendi varnaraðila auk dráttarvaxta frá 29. janúar 2015 til greiðsludags. Til stuðnings kröfu um riftun vísaði sóknaraðili til 131., 134. og 141. gr. laga nr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl., en krafa um endurgreiðslu var reist á 142. gr. sömu laga. Varnaraðili krafðist aðallega frávísunar málsins en til vara sýknu af kröfum sóknaraðila. Með úrskurði héraðsdóms 13. september 2018 var frávísunarkröfunni hrundið og með héraðsdómi 12. febrúar 2020 voru kröfur sóknaraðila á hendur varnaraðila teknar til greina. Með fyrrgreindum dómi Landsréttar var málinu vísað frá héraðsdómi. 6. Í málatilbúnaði sínum vísar sóknaraðili til þess að í áfrýjunarstefnu til Landsréttar hafi ekki verið leitað endurskoðunar á fyrrgreindum úrskurði héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um að málinu yrði vísað frá dómi. Það hafi hann fyrst gert í greinargerð sinni til Landsréttar og því hafi krafa um endurskoðun úrskurðarins komið of seint fram. Þessa málsástæðu hafði sóknaraðili uppi fyrir Landsrétti en hennar er í engu getið í dómi réttarins.7. Samkvæmt 1. mgr. 151. gr. laga nr. 91/1991 má við áfrýjun til Landsréttar leita endurskoðunar á úrskurðum og ákvörðunum sem gengið hafa undir rekstri máls í héraði. Þetta tekur til úrskurða héraðsdóms sem sæta ekki kæru til Landsréttar eftir 143. gr. laganna. Samkvæmt d-lið 1. mgr. 155. gr. laganna skal taka fram í áfrýjunarstefnu til Landsréttar í hvaða skyni áfrýjað er og því ber að geta þess ef leitað er endurskoðunar á úrskurðum sem gengið hafa undir rekstri máls í héraði. Í ljósi þess að í áfrýjunarstefnu varnaraðila til Landsréttar kom fram að gerð væri krafa um frávísun málsins frá héraðsdómi var augljóst að leitað var endurskoðunar á úrskurði héraðsdóms þar að lútandi þótt að réttu lagi hefði átt að tiltaka það sérstaklega í stefnunni. Þess utan var úrskurðurinn reistur á réttarfarsatriðum sem dómstólum ber að taka afstöðu til af sjálfsdáðum.8. Samkvæmt þessu en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða dóms verður hann staðfestur.9. Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir. Dómsorð:Hinn kærði dómur er staðfestur.Sóknaraðili, þrotabú Kansas ehf., greiði varnaraðila, Eignarhaldi ehf., 500.000 krónur í kærumálskostnað.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?Id=f3637e65-f9eb-46c2-8344-1396818775bc

Mál nr. 14/2021

Kærumál Lögbirtingablað Stefnubirting Frávísun frá Landsrétti staðfest

Kærður var dómur Landsréttar þar sem máli D ehf. gegn F ehf. og P var vísað frá Landsrétti án kröfu. Var talið að ekki hefði verið heimild til að birta áfrýjunarstefnu málsins er varðaði P í Lögbirtingablaði samkvæmt b-lið 1. mgr. 89. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála þar sem ekki hefði verið lögð fram beiðni um birtingu stefnunnar á Spáni þar sem P væri búsettur. Í dómi Hæstaréttar var tekið fram að áfrýjunarstefna hefði hvorki í tilviki F ehf. né P verið birt með þeim hætti sem lög áskilja. Var hinn kærði dómur því staðfestur en tekið fram að borið hefði að leiða það til lykta með úrskurði en ekki dómi sbr. 2. mgr. 164. gr. laga nr. 91/1991.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Ása Ólafsdóttir, Björg Thorarensen, Karl Axelsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 25. febrúar 2021 sem barst réttinum degi síðar. Kærumálsgögn bárust réttinum 5. mars. Kærður er dómur Landsréttar 12. febrúar 2021 þar sem málinu var vísað frá réttinum. Kæruheimild er í a-lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.3. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði dómur verði felldur úr gildi og að lagt verði fyrir Landsrétt að taka málið til efnismeðferðar. Þá krefst hann kærumálskostnaðar. 4. Réttinum barst greinargerð varnaraðila þar sem þeir krefjast staðfestingar hins kærða dóms og kærumálskostnaðar.5. Svo sem fram kemur í hinum kærða dómi var áfrýjunarstefna í tilviki hvorugs varnaraðila birt með þeim hætti sem lög áskilja, en ekki hefur verið leitt í ljós að yfirvöld á Spáni hafi neitað eða látið hjá líða að verða við ósk um birtingu áfrýjunarstefnu á hendur varnaraðila Pétri, sbr. b-lið 1. mgr. 89. gr. laga nr. 91/1991. Að þessu gættu og með vísan til forsendna hins kærða dóms verður hann staðfestur.6. Kærumálskostnaður verður felldur niður. 7. Það athugast að þar sem úrlausn Landsréttar fól í sér lyktir máls án þess að það væri flutt um efni bar að leiða það til lykta með úrskurði en ekki dómi, sbr. 2. málsliður 2. mgr. 164. gr. laga nr. 91/1991.Dómsorð:Hinn kærði dómur er staðfestur.Kærumálskostnaður fellur niður.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=3e3b119a-c9c3-41d7-8082-dc812ce5e61f

Mál nr. 1/2021

Kærumál Kæruheimild Frávísunarúrskurður Landsréttar staðfestur Nálgunarbann

Staðfestur var úrskurður Landsréttar um frávísun frá dómi þar sem kæran fullnægði ekki áskilnaði 2. mgr. 193. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Í niðurstöðu Hæstaréttar kom fram að þar sem úrskurður um nálgunarbann á grundvelli laga nr. 85/2011 um nálgunarbann og brottvísun af heimili fæli í sér endanlega ákvörðun um íþyngjandi ráðstöfun gagnvart einstaklingi en væri ekki þáttur í rannsókn sakamáls væri hann kæranlegur til Hæstaréttar.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Björg Thorarensen, IngveldurEinarsdóttir, Karl Axelsson og Sigurður Tómas Magnússon.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 6. janúar 2021, sem barst réttinum 7. sama mánaðar. Kærður erúrskurður Landsréttar 5. janúar 2021, þar sem kæru varnaraðila var vísað frádómi. Um kæruheimild vísar varnaraðili til 15. gr. laga nr. 85/2011 umnálgunarbann og brottvísun af heimili, sbr. 40. gr. laga nr. 76/2019 og 1. mgr.192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinumkærða úrskurði verði hrundið og breytt á þann veg að lagt verði fyrir Landsréttað kveða upp efnislegan úrskurð í málinu. Þá krefst hann þóknunar til handaverjanda sínum. Sóknaraðili krefstþess að hinn kærði úrskurður verði staðfestur.Samkvæmt 3. mgr. 15. gr. laga nr.85/2011, eins og henni var breytt með lögum nr. 76/2019, má kæratil Landsréttar úrskurð dómara um hvort lagt verði ánálgunarbann, svo og úrskurð sem gengur í máli um slíka kröfu, ef hann getursætt kæru eftir almennum reglum 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008. Aðrirúrskurðir Landsréttar en mælt er fyrir um í 1. mgr. 211. gr. laganna verða ekkikærðir til Hæstaréttar. Samkvæmt a-lið þeirrar málsgreinar er unnt að kæra frávísun máls fráLandsrétti til Hæstaréttar. Þessa kæruheimild verður að skýra með þeim hætti aðhún taki almennt aðeins til endanlegra úrskurða um frávísun mála sem höfðuð hafa verið með ákæru en ekki til úrskurða Landsréttarum frávísun kæru vegna rannsóknarúrskurða eða úrskurða um réttarfarsatriði. Þarsem úrskurður um nálgunarbann á grundvelli laga nr. 85/2011 felur í sérendanlega ákvörðun um íþyngjandi ráðstöfun gagnvart einstaklingi en er ekkiþáttur í rannsókn sakamáls er úrskurður Landsréttar um frávísun í slíku máli kæranlegurtil Hæstaréttar á grundvelli a-liðar 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008.Svo sem rakið er íhinum kærða úrskurði lýsti verjandi varnaraðila því yfir í tölvupósti 31.desember 2020 til héraðsdómara, eftir að hann hafði móttekið úrskurð umnálgunarbann, að úrskurðurinn yrði kærður til Landsréttar.Í 2. mgr. 193. gr.laga nr. 88/2008 er kveðið á um hvað greina skuli í skriflegri kæru tilLandsréttar ef kæru á úrskurði er ekki lýst yfir í þinghaldi. Þar segir aðgreint skuli frá því hvaða úrskurður sé kærður, kröfu um breytingu á honum ogástæður sem kæra sé reist á. Í umræddri yfirlýsingu verjandans er ekki meðbeinum hætti lýst yfir að úrskurðurinn sé kærður og í engu vikið að því hvaðakröfur séu gerðar um breytingu á honum eða ástæðum kæru. Umrædd yfirlýsingfullnægði þannig ekki þeim kröfum sem gerðar eru til kæru til Landsréttar þegarkæru á úrskurði er ekki lýst yfir í þinghaldi. Samkvæmt þessu verður hinn kærðiúrskurður staðfestur. Þóknun verjanda varnaraðila fyrir Hæstarétti, sem ákveðin erað meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir, greiðist úrríkissjóði samkvæmt 38. gr. laga nr. 88/2008, sbr. 14. gr. laga nr.85/2011. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Þóknun verjandavarnaraðila, Sigurðar Jónssonar lögmanns, fyrir Hæstarétti, 124.000 krónur,greiðist úr ríkissjóði.

Mál nr. 6/2022

Kærumál Frávísun frá Hæstarétti Endurupptaka máls í héraði Þingmál

Kærður var úrskurður Landsréttar þar sem staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að hafna beiðni V um endurupptöku á máli H ehf. á hendur henni sem lauk með áritun á stefnu um aðfararhæfi dómkrafna. Hæstiréttur vísaði til þess að í 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 væru tæmandi taldar þær dómsathafnir Landsréttar sem sæta kæru til Hæstaréttar. Meðal þeirra væri ekki úrskurður um hvort dómsúrlausn í héraði verði endurupptekin. Þá væri kæra málsins rituð á ensku en slíkt skjal bæri að rita á íslensku í samræmi við 1. mgr. 10. gr. laga nr. 91/1991. Var málinu vísað frá Hæstarétti.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Björg Thorarensen, Ingveldur Einarsdóttir, Karl Axelsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 18. janúar 2022 en kærumálsgögn bárust réttinum 26. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 4. janúar 2022 þar sem staðfestur var úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 4. nóvember 2021 um að hafna beiðni sóknaraðila um endurupptöku á máli varnaraðila á hendur henni sem lauk 20. apríl 2021 með áritun á stefnu um aðfararhæfi dómkrafna. Um kæruheimild vísar sóknaraðili meðal annars til 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. 3. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og að endurupptaka málsins verði heimiluð.4. Varnaraðili hefur ekki látið málið til sín taka fyrir Hæstarétti.5. Í 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 eru tæmandi taldar þær dómsathafnir Landsréttar sem sæta kæru til Hæstaréttar. Meðal þeirra er ekki úrskurður um hvort dómsúrlausn í héraði verði endurupptekin. Auk þess er ekki fyrir hendi lagaheimild til þess að veita leyfi til að slíkur úrskurður verði kærður til réttarins. Þá er kæra málsins rituð á ensku en slíkt skjal ber að rita á íslensku í samræmi við 1. mgr. 10. gr. laga nr. 91/1991 um að þingmálið sé íslenska. Samkvæmt þessu verður málinu vísað frá Hæstarétti en hvor þessara ástæðna um sig stendur til þeirrar niðurstöðu.Dómsorð:Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=fa36ac46-3d23-4881-b758-a28034ad191b&verdictid=07c72955-d4d4-4104-8f1c-21c42ca0da75

Mál nr. 1/2022

Kærumál Frávísunarúrskurður staðfestur Aðild Dánarbússkipti Kröfugerð

Kærður var úrskurður Landsréttar þar sem máli sóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá Landsrétti. Í dómi Hæstaréttar kom fram að með því að málinu hefði verið vísað frá Landsrétti hefði rétturinn ekki tekið afstöðu til kröfu sóknaraðila um að felld yrði úr gildi ákvörðun skiptastjóra varnaraðila um að synja úttektarmönnum aðgang að jörðinni V til að gera úttekt á henni eftir ábúðarlögum. Af þeirri ástæðu kæmi ekki til álita fyrir Hæstarétti krafa sóknaraðila þar að lútandi. Í niðurstöðu sinni vísaði Hæstiréttur til þess að þar sem varnaraðili hefði ekki umráð jarðarinnar hefðu sóknaraðilar ekki hagsmuni af því að fá endurskoðaðan úrskurð héraðsdóms um kröfu þeirra á hendur honum enda yrði slíkum úrskurði ekki framfylgt gagnvart þeim sem nú hefur umráðin. Hinn kærði úrskurður var því staðfestur.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Ingveldur Einarsdóttir, Karl Axelsson, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 30. desember 2021 en kærumálsgögn bárust réttinum 12. janúar 2022. Kærður er úrskurður Landsréttar 17. desember 2021 þar sem máli sóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá Landsrétti. Kæruheimild er í a-lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. 3. Sóknaraðilar krefjast þess annars vegar að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og hins vegar að úttektarmönnum samkvæmt ábúðarlögum nr. 80/2004 verði heimilaður aðgangur að jörðinni Vatnsenda í Kópavogi til að gera úttekt á henni. Þá er þess krafist að varnaraðila verði gert að greiða sóknaraðilum málskostnað í héraði og kærumálskostnað fyrir Landsrétti og Hæstarétti. 4. Varnaraðili gerir aðallega þá kröfu að málinu verði vísað frá Hæstarétti en til vara að hinn kærði úrskurður verði staðfestur. Þá krefst hann þess að sóknaraðilum verði óskipt gert að greiða sér kærumálskostnað.5. Með því að málinu var vísað frá Landsrétti tók rétturinn ekki afstöðu til kröfu sóknaraðila um að felld yrði úr gildi ákvörðun skiptastjóra varnaraðila um að synja úttektarmönnum aðgang að jörðinni til að gera úttekt á henni eftir ábúðarlögum. Af þeirri ástæðu kemur ekki til álita hér fyrir dómi síðari liður kröfu sóknaraðila um að úttektarmönnum verði heimilaður aðgangur að jörðinni til að gera úttektina, auk þess sem slíkt sakarefni yrði ekki borið undir Hæstarétt án kæruleyfis. Þessi annmarki á kröfugerðinni kemur þó ekki í veg fyrir að leyst verði úr fyrri lið kröfu sóknaraðila um að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Samkvæmt þessu verður ekki fallist á kröfu varnaraðila um að málinu verði vísað frá Hæstarétti.6. Með úrskurði héraðsdóms 22. október 2021 var hafnað fyrrgreindri kröfu sóknaraðila um að ákvörðun skiptastjóra yrði felld úr gildi. Sóknaraðilar kærðu úrskurðinn til Landsréttar sem vísaði málinu frá réttinum eins og áður getur. Ástæða þess var sú að með úrskurði Landsréttar 16. september 2021 í máli nr. 351/2021 hefði endanlega verið úr því skorið að varnaraðili skyldi afhenda Magnúsi Pétri Hjaltested jörðina á grundvelli sértökuréttar, svo sem nánar er rakið i úrskurðinum. Varnaraðili hefur lagt fyrir Hæstarétt skiptayfirlýsingu 14. janúar 2022 um þá ráðstöfun.7. Þar sem varnaraðili hefur ekki umráð jarðarinnar hafa sóknaraðilar ekki hagsmuni af því að fá endurskoðaðan úrskurð héraðsdóms um kröfu þeirra á hendur honum enda yrði slíkum úrskurði ekki framfylgt gagnvart þeim sem nú hefur umráðin. Er þess þá að gæta að réttur til umráða jarðarinnar féll aldrei til varnaraðila og því verður aðild málsins ekki reist á þeirri meginreglu sem er að finna í 1. mgr. 23. gr. laga nr. 91/1991. Samkvæmt þessu verður hinn kærði úrskurður staðfestur.8. Sóknaraðilum verður gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðilar, dánarbú Finnborgar Bettýjar Gísladóttur, Hansína Sesselja Gísladóttir, Guðmundur Gíslason, Margrét Margrétardóttir, Markús Ívar Hjaltested, Sigríður Hjaltested, Gísli Finnsson, Elísa Finnsdóttir, Sigurður Kristján Hjaltested og Karl Lárus Hjaltested greiði varnaraðila, dánarbúi Þorsteins Hjaltested, óskipt 400.000 krónur í kærumálskostnað.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=9c5031c7-9132-4f4d-8821-06036b7572b2&verdictid=b804b900-69ef-4163-bcba-f40ae0595da6

Mál nr. 56/2021

Kærumál Kæruheimild Frávísun frá Hæstarétti

Kærður var úrskurður Landsréttar sem felldi úr gildi úrskurð héraðsdóms þar sem fallist var á beiðni sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns gegn andmælum varnaraðila. Um kæruheimild vísaði sóknaraðili til a-liðar 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991. Í niðurstöðu sinni vísaði Hæstiréttur til þess að samkvæmt nefndu ákvæði væri heimilt að kæra til Hæstaréttar úrskurði Landsréttar ef þar hefði verið mælt fyrir um frávísun máls frá héraðsdómi eða Landsrétti, eða niðurfellingu þess þar að hluta eða öllu leyti. Með því að úrskurður Landsréttar hefði hvorki falið í sér frávísun málsins né niðurfellingu þess, brysti heimild til kærunnar. Var málinu því vísað frá Hæstarétti.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason, Björg Thorarensen, Ingveldur Einarsdóttir, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 22. desember 2021 sem barst réttinum degi síðar. Kærumálsgögn bárust réttinum 29. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 14. desember 2021 í máli nr. 702/2021 þar sem fallist var á kröfu varnaraðila um að felldur yrði úr gildi úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 3. nóvember sama ár. Með honum var fallist á beiðni sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns gegn andmælum varnaraðila.3. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður Landsréttar verði, með eða án heimvísunar að hluta eða að öllu leyti, felldur úr gildi og að staðfestur verði úrskurður héraðsdóms. Þá krefst hann þess að varnaraðilum verði hvorum um sig gert að greiða sér málskostnað á öllum dómstigum. Til vara krefst sóknaraðili þess, verði úrskurður Landsréttar efnislega staðfestur, að ákvörðun um málskostnað fyrir héraðsdómi og kærumálskostnað fyrir Landsrétti verði felld úr gildi og málskostnaður felldur niður eða lækkaður.4. Varnaraðilar gera aðallega þá kröfu að málinu verði vísað frá Hæstarétti. Til vara krefjast þeir þess að hinn kærði úrskurður verði staðfestur. Til þrautavara krefjast þeir þess að matsmaður verði einungis dómkvaddur til þess að svara tilteknum spurningum í matsbeiðni. Í öllum tilvikum krefjast varnaraðilar kærumálskostnaðar úr hendi sóknaraðila.5. Málið lýtur að beiðni sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns á grundvelli 1. mgr. 77. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Héraðsdómur féllst á beiðnina. Með hinum kærða úrskurði felldi Landsréttur úrskurð héraðsdóms úr gildi með vísan til þess að meginregla einkamálaréttarfars um milliliðalausa málsmeðferð stæði dómkvaðningu í vegi.6. Sóknaraðili hefur um kæruheimild vísað til a-liðar 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um að heimilt sé að kæra til Hæstaréttar dómsathafnir Landsréttar ef þar hefur verið mælt fyrir um frávísun máls frá héraðsdómi eða Landsrétti eða niðurfellingu þess að hluta eða að öllu leyti fyrir héraðsdómi eða Landsrétti. 7. Með hinum kærða úrskurði felldi Landsréttur úr gildi úrskurð héraðsdóms þar sem fallist var á beiðni sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns sem laut að því að afla matsgerðar einkum til að renna stoðum undir kröfugerð sóknaraðila í gagnsök í almennu einkamáli milli aðila matsmálsins. Einkamálið var höfðað áður en matsbeiðnin var send héraðsdómi en gagnsök var þingfest degi eftir að beiðnin barst héraðsdómi. Þegar úrskurður um dómkvaðningu var kveðinn upp hafði einkamálinu verið úthlutað til annars dómara en þess sem hafði matsbeiðnina til meðferðar en dómari einkamálsins hafði þá ekki tekið málið fyrir. 8. Hinn kærði úrskurður Landsréttar felur hvorki í sér að máli hafi verið vísað frá héraðsdómi eða Landsrétti né að það hafi verið fellt þar niður að hluta eða öllu leyti. Í hinum kærða úrskurði fólst einvörðungu að dómkvaðning matsmanns geti við þær aðstæður sem uppi voru ekki farið fram á grundvelli 1. mgr. 77. gr. laga nr. 91/1991 heldur skuli fela þeim dómara sem fer með einkamál milli aðila málsins að fara með matsbeiðnina og leysa úr henni. 9. Samkvæmt framansögðu er því ekki fyrir hendi heimild til að kæra úrskurðinn til Hæstaréttar á grundvelli a-liðar 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991. Aðrar kæruheimildir eiga ekki við í málinu en þær eru tæmandi taldar í 1. mgr. ákvæðisins. Þar er ekki að finna heimild til að kæra til Hæstaréttar atriði sem varða matsgerðir, sbr. á hinn bóginn c-lið 1. mgr. 143. gr. laganna um slíka kæruheimild til Landsréttar. Brestur því heimild til kæru til Hæstaréttar og verður málinu þar af leiðandi vísað frá réttinum.0. Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðilum kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.Sóknaraðili, 105 Miðborg slhf., greiði varnaraðilum, Íslenskum aðalverktökum hf. og Vátryggingafélagi Íslands hf., hvorum um sig 300.000 krónur í kærumálskostnað.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=89450aae-083c-44b0-929f-f55ff38c5a74&verdictid=d743bd3a-78d2-47a8-9ad5-fb7d379fb1af

Mál nr. 48/2021

Kærumál Frávísunarúrskurður staðfestur Lögvarðir hagsmunir

Kærður var úrskurður Landsréttar þar sem máli sóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá Landsrétti. Í dómi Hæstaréttar kom fram að með úrskurði héraðsdóms hefði verið fallist á kröfu varnaraðila um að sóknaraðili yrði, ásamt öllu sem honum tilheyrði, borinn út úr tiltekinni fasteign og varnaraðila fengin umráð eignarinnar. Sóknaraðili hefði kært þann úrskurð til Landsréttar og krafist þess að hann yrði felldur úr gildi. Útburðargerð hefði farið fram í samræmi við hinn kærða úrskurð og henni hefði verið lokið 20. október 2021. Landsréttur hefði í kjölfarið vísað málinu sjálfkrafa frá réttinum með úrskurði 25. sama mánaðar. Þá kom fram í dómi Hæstaréttar að fyrir því væri löng dómvenja að áfrýjunardómstóll vísaði sjálfkrafa frá dómi máli sem skotið væri til hans með kæru í því skyni að fá fullnustugerð fellda úr gildi ef gerðinni væri lokið áður en unnt væri að ljúka efnislegri afgreiðslu kærumálsins. Við þessar aðstæður hefði kærandi ekki lengur verið talinn hafa lögvarða hagsmuni eða réttarhagsmuni af því að hinn kærði úrskurður kæmi til endurskoðunar. Hinn kærði úrskurður var því staðfestur.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ingveldur Einarsdóttir, Ása Ólafsdóttir, Björg Thorarensen, Karl Axelsson og Sigurður Tómas Magnússon.2. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 8. nóvember 2021 en kærumálsgögn bárust réttinum 15. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 25. október 2021 þar sem máli sóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá Landsrétti. Kæruheimild er í 5. mgr. 84. gr. laga nr. 90/1989 um aðför, sbr. a-lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. 3. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og lagt fyrir Landsrétt að taka málið til efnismeðferðar. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar fyrir Landsrétti og Hæstarétti.4. Varnaraðili hefur ekki látið málið til sín taka fyrir Hæstarétti.Helstu málsatvik5. Með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness 9. september 2021 var fallist á kröfu varnaraðila um að sóknaraðili yrði, ásamt öllu sem honum tilheyrði, borinn út úr fasteigninni að Dalvegi 16b í Kópavogi og varnaraðila fengin umráð eignarinnar. Sóknaraðili kærði úrskurðinn til Landsréttar og krafðist þess að hann yrði felldur úr gildi. Útburðargerð fór fram í samræmi við hinn kærða úrskurð og var henni lokið 20. október 2021. Landsréttur vísaði málinu sjálfkrafa frá réttinum með úrskurði 25. sama mánaðar. Niðurstaða 6. Fyrir því er löng dómvenja að áfrýjunardómstóll vísi sjálfkrafa frá dómi máli sem skotið er til hans með kæru í því skyni að fá fullnustugerð fellda úr gildi ef gerðinni er lokið áður en unnt var að ljúka efnislegri afgreiðslu kærumálsins. Við þessar aðstæður hefur kærandi ekki lengur verið talinn hafa lögvarða hagsmuni eða réttarhagsmuni af því að hinn kærði úrskurður komi til endurskoðunar. Um þetta má vísa til dóms Hæstaréttar 30. apríl 2002 í máli nr. 185/2002, þar sem útburðargerð hafði þegar farið fram, en einnig dóma réttarins 2. september 2008 í máli nr. 388/2008 og 13. janúar 2012 í máli nr. 674/2011 sem lutu að annars konar gerðum. 7. Að framangreindu virtu en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.8. Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Kærumálskostnaður fellur niður.https://landsrettur.is/domar-og-urskurdir/domur-urskurdur/?id=29b7a7fb-d317-421f-819a-42886a63ccb4&verdictid=9f225bb3-bda8-4b76-87a5-4013eed00184

Mál nr. 28/2019

Kærumál Málskostnaðartrygging

Staðfestur var úrskurður Landsréttar þar sem hafnað var kröfu 12.12.2017 ehf. um að N Inc. yrði gert að setja tryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar í máli N Inc. og J gegn 12.12.2017 ehf.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson, Greta Baldursdóttir, Helgi I. Jónsson,Ólafur Börkur Þorvaldsson og Viðar Már Matthíasson.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 12. júní 2019, en kærumálsgögn bárust réttinum degi síðar.Kærður er úrskurður Landsréttar 6. júní 2019 í máli nr. 302/2019 þar sem hafnaðvar kröfu sóknaraðila um að varnaraðila yrði gert að setja tryggingu fyrir greiðslumálskostnaðar í máli sínu á hendur sóknaraðila þar fyrir dómi. Kæruheimilder í c. lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðilikrefst þess að fallist verði á framangreinda kröfu hans ummálskostnaðartryggingu að fjárhæð 1.500.000 krónur. Þá krefst hannkærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar og kærumálskostnaðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur. Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðilakærumálskostnað eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðili, þrotabú 12.12.2017 ehf., greiðivarnaraðila, Nordica Inc., 500.000 krónur í kærumálskostnað. Úrskurður Landsréttar 6. júní 2019.Landsréttardómararnir Davíð ÞórBjörgvinsson, Ingveldur Einarsdóttir og Jóhannes Sigurðsson kveðaupp úrskurð í máli þessu.SakarefniStefndi höfðaði mál á hendur áfrýjendum fyrir héraðsdómi til þess að rifta þremur tilgreindum greiðslum hins gjaldþrota félags til áfrýjandans Nordica Inc., samtals að fjárhæð 11.715.503 krónur, og að áfrýjendur yrðu dæmdir til að greiða stefnda sömu fjárhæð óskipt ásamt þar tilgreindum vöxtum, dráttarvöxtum og málskostnaði. Með dómi Héraðsdóms Reykjaness 3. apríl 2019 var riftunarkrafa stefnda tekin til greina og áfrýjendur dæmdir til þess að greiða stefnda stefnufjárhæðina óskipt ásamt þar tilgreindum vöxtum, dráttarvöxtum og málskostnaði.Áfrýjendur áfrýjuðu dómi héraðsdóms til Landsréttar með áfrýjunarstefnu 29. apríl 2019. Þeir krefjast aðallega ómerkingar hins áfrýjaða dóms en til vara sýknu. Þá krefjast áfrýjendur málskostnaðar úr hendi stefnda í héraði og fyrir Landsrétti.Grundvöllur kröfuum málskostnaðartrygginguStefndi krefst þess að áfrýjanda Nordica Inc. verði gert að setja málskostnaðartryggingu fyrir Landsrétti, sbr. 133. og 166. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.Stefndi vísar til ummæla í greinargerð áfrýjenda til héraðsdóms þar sem segir að „Stefndi Nordica býr ekki yfir fjármunum til að endurgreiða greiðslurnar ef dómurinn fellst á að þeim verði rift, þar sem hinar umstefndu greiðslur voru nýttar til að greiða þeim sem stefndi Nordica hafði keypt vörur til Kosts af og Nordica býr ekki yfir frekari fjármunum.“Stefndi byggir á því að með þessum ummælum hafi verið leiddar að því líkur að áfrýjandinn Nordica Inc. sé ófær um greiðslu málskostnaðar. Því sé fullnægt skilyrði b-liðar 1. mgr. 133. gr. laga nr. 91/1991, sbr. 166. gr. sömu laga, til þess að áfrýjandanum verði gert að leggja fram málskostnaðartryggingu.Áfrýjendur mótmæla kröfu stefnda og telja að skilyrði b-liðar 1. mgr. 133. gr. laga nr. 91/1991 séu ekki uppfyllt. Með hinum tilvitnaða texta hafi einungis verið fjallað um hina umkröfðu fjárhæð.Niðurstaða Stefndi byggir kröfu sína einvörðungu á hinum tilvitnuðu ummælum en engin gögn liggja fyrir um fjárhagsstöðu áfrýjendanna Nordica Inc. og Jóns Gerald Sullenberger, en þeir voru í hinum áfrýjaða dómi dæmdir til að greiða stefnda óskipt 11.715.503 krónur. Við mat á þessum ummælum verður að líta til þess að þau voru höfð uppi til þess að styðja við þá málsástæðu áfrýjenda að fella ætti niður endurgreiðslukröfu stefnda á hendur áfrýjandanum Nordica Inc. samkvæmt 145. gr. laga nr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl. Samkvæmt framangreindu hafa ekki verið leiddar að því líkur að áfrýjandi Nordica Inc. sé ófær um greiðslu málskostnaðar, sbr. b-lið 1. mgr. 133. gr. laga nr. 91/1991 og er kröfu stefndu um að áfrýjandanum Nordica Inc. verði gert að setja málskostnaðartryggingu hafnað.Úrskurðarorð:Kröfustefnda, þrotabús 12.12.2017 ehf., um að áfrýjanda Nordica Inc., verði gert aðsetja málskostnaðartryggingu vegna reksturs máls nr. 302/2019 fyrir Landsréttier hafnað.

Mál nr. 45/2019

Kærumál Hæfi dómara

Staðfestur var úrskurður Landsréttar þar sem hafnað var kröfu Á um að sérfróður meðdómsmaður viki sæti í máli Á gegn X og Y.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson, Benedikt Bogason, Helgi I. Jónsson, KarlAxelsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 4. október 2019, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 7.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 3. október 2019, þar sem hafnaðvar kröfu sóknaraðila um að Hreggviður Ingason, sérfróður meðdómsmaður, vikisæti í máli sóknaraðila gegn varnaraðilum. Kæruheimild er í b. lið 1. mgr. 211.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess að fyrrgreind krafa verðitekin til greina.Af hálfu varnaraðilans X eru ekki gerðar athugasemdirvið hæfi áðurnefnds meðdómsmanns. Varnaraðilinn Y hefur ekki látið málið til síntaka fyrir Hæstarétti. Í ákæru eru varnaraðilum gefin að sök brot í starfiþeirra hjá A hf. frá og með 1. júní 2007 til og með 26. september 2008. Fjármálaeftirlitiðneytti 7. október 2008 heimildar 100. gr. a. laga nr. 161/2002 umfjármálafyrirtæki, sbr. 5. gr. laga nr. 125/2008, til að taka yfir valdhluthafafundar í A hf., víkja stjórn bankans frá og setja yfir hann skilanefnd.Samkvæmt gögnum málsins vann hinn sérfróðimeðdómsmaður fyrir slitastjórn bankans á árunum 2010 til 2015 sem forstöðumaðurafleiðusafns. Af hálfu sóknaraðila hefur því ekki verið haldið fram að meðdómsmaðurinnhafi persónulegra eða fjárhagslegra hagsmuna að gæta í málinu þannig að valdivanhæfi hans. Sóknaraðili heldur því á hinn bóginn fram að í ljósi fyrra starfsmeðdómsmannsins fyrir slitastjórn A hf. megi draga óhlutdrægni hans í efa. Í gögnum málsins er ekkert sem gefur til kynna að meðdómsmaðurinnhafi komið að rannsókn á ætluðum brotum innan bankans eða haft aðra aðkomu aðþví máli sem hér um ræðir. Þá liggur fyrir eins og áður segir að meðdómsmaðurinnstarfaði ekki fyrir bankann á þeim tíma sem ætluð brot varnaraðila eru talinhafa átt sér stað. Það eitt getur ekki leitt til vanhæfis aðmeðdómsmaðurinn hafi gegnt fyrrgreindu starfi hjá slitastjórn A hf. Samkvæmtframansögðu og þar sem sóknaraðili hefur ekki bent á önnur atvik eða aðstæðursem geta verið til þess fallnar að draga óhlutdrægni meðdómsmannsins með réttuí efa, sbr. g. lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008, verður hinn kærði úrskurðurstaðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Úrskurður LandsréttarLandsréttardómararnir Eiríkur Jónsson og KristbjörgStephensen og Hreggviður Ingason, hagfræðingur og fjármálastærðfræðingur, kveðaupp úrskurð í máli þessu.Málsmeðferð og dómkröfuraðila1Ríkissaksóknariskaut málinu til Landsréttar 28. mars 2018 ísamræmi við yfirlýsingu ákærðu um áfrýjun. Áfrýjað er dómi Héraðsdóms Reykjavíkur 2.mars 2018 í málinu nr.S-(...)/2016. Á þessu stigi er aðeins til úrlausnarkrafa ákæruvaldsins um að sérfróðum meðdómsmanni málsins í Landsrétti,Hreggviði Ingasyni sem tekið hefur sæti í málinu, verði gert að víkja sætivegna vanhæfis. 2ÁkærðuY og X gera ekki athugasemdir við hæfi Hreggviðs Ingasonar. Málsatvik og málsástæðuraðila3Meðtölvubréfi Landsréttar 10. september 2019 voru aðilar upplýstir um aðLandsréttur hefði í hyggju að kveðja Hreggvið Ingason, hagfræðing ogfjármálastærðfræðing, til setu í málinu sem sérfróðan meðdómsmann. Var aðilumveittur frestur til 16. sama mánaðar til að gera athugasemdir við framangreintog bárust athugasemdir frá sækjanda með tölvubréfi 12. sama mánaðar. Meðtölvubréfi 23. sama mánaðar gerði sækjandi þá kröfu sem hér er til úrlausnar ogfór munnlegur málflutningur um hana fram í þinghaldi 3. október 2019. 4Umvanhæfi dómarans er vísað til þess af hálfu ákæruvaldsins að hann hafi starfaðhjá A hf. sem forstöðumaður afleiðusafns á árunum 2010-2015 og í því starfihafi hann meðal annars unnið náið með slitastjórn og lögfræðingum við reksturinnlendra og erlendra dómsmála. Þá hafi hann starfað sem sérfræðingur áafleiðuborði hjá B hf. árin 2006-2007. Af þessum sökum eigi hann að víkja sæti,sbr. g-lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Þá vísarákæruvaldið til dóms Mannréttindadómstóls Evrópu frá 4. júní 2019 í máli SigurðarEinarssonar og fleiri gegn íslenska ríkinu en þar reyndi meðal annars á hvorthæstaréttardómari hefði verið vanhæfur til að sitja sem dómari í máli þar semsonur hans hefði unnið sem lögfræðingur hjá Kaupþingi banka hf. fyrir bankahrunog síðan sem framkvæmdastjóri lögfræðisviðs slitastjórnar Kaupþings hf. árin2008-2013. Dómstóllinn taldi að vegna stöðu sonar hæstaréttardómarans innanbankans hefði mátt draga í efa að dómurinn væri óvilhallur enda hefði sonurinnverið í ábyrgðarstöðu bæði fyrir og eftir hrun bankans. Ákæruvaldið byggir áþví að með þessum dómi hafi Mannréttindadómstóll Evrópu sett ný viðmið varðandihæfi dómara í einstökum málum hér á landi og eigi Hreggviður Ingason því aðvíkja sæti. Niðurstaða 5Krafaákæruvaldsins lýtur að því að Hreggviður Ingason, hagfræðingur ogfjármálastærðfræðingur, sé með vísan til g-liðar 1. mgr. 6. gr. laga nr.88/2008 vanhæfur til að fara með málið vegna fyrri starfa sinna og beri af þeimsökum að víkja sæti í málinu. 6Hreggviðurstarfaði sem forstöðumaður afleiðusafns A hf. á árunum 2010-2015. Í því starfibar hann ábyrgð á að stýra og vinda ofan af afleiðusafni A hf. fyrir höndslitastjórnar A. Hann sinnti jafnframt ráðgjöf við slitastjórnina fram á fyrrihluta árs 2016. Ekki verður fallist á að staða Hreggviðs hafi verið sambærilegstöðu sonar hæstaréttardómarans í fyrrnefndum dómi Mannréttindadómstóls Evrópufrá 4. júní 2019. Sonur hæstaréttardómarans var í ábyrgðarstöðu innan bankansfyrir bankahrun og síðar einn af framkvæmdastjórum slitastjórnar bankans meðaná rannsókninni stóð og meðan málið var rekið fyrir héraðsdómi. Þá sinnti hannenn ráðgjafarstörfum fyrir bankann á meðan faðir hans dæmdi málið í Hæstarétti.Auk þess hafði slitastjórnin stefnt tveimur af ákærðu í málinu til greiðsluskaðabóta vegna viðskipta sem voru meðal annars grundvöllur sakfellingarákærðu. Slitastjórnin hafði því hagsmuni af niðurstöðu hæstaréttarmálsins ensonur hæstaréttardómarans var forstöðumaður lögfræðisviðs slitastjórnarinnar.Fyrir liggur að Hreggviður starfaði hvorki með ákærðu í máli þessu né fyrirbankann á þeim tíma sem þau brot sem ákært er fyrir í þessu máli eiga að hafaátt sér stað. Þá hætti hann störfum fyrir slitastjórn A á fyrri hluta árs 2016,hefur enga aðkomu haft að því máli sem hér er til umfjöllunar og hefur enginhagsmunatengsl við aðila málsins. Störf hans fyrir slitastjórn A valda því ekkivanhæfi hans og enn síður fyrri störf hans fyrir B banka hf. 7Meðvísan til þess sem að framan er rakið verður ekki á það fallist að fyrir hendiséu atvik eða aðstæður sem séu til þess fallnar að draga megi óhlutdrægni HreggviðsIngasonar með réttu í efa, sbr. g-lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008. Er þvíhafnað kröfu ákæruvaldsins um að hann víki sæti í málinu.Dómsorð:Hafnað er kröfu ákæruvaldsinsum að hinn sérfróði meðdómsmaður Hreggviður Ingason, hagfræðingur ogfjármálastærðfræðingur, víki sæti í málinu.

Mál nr. 46/2019

Kærumál Félagsdómur Kröfugerð Sakarefni Frávísunarúrskurður staðfestur

Staðfest var niðurstaða Félagsdóms um frávísun aðal- og varakröfu AÍ á hendur A frá dómi, auk þess sem þrautavarakröfu AÍ var jafnframt vísað frá dómi. Vísað var til þess að AÍ leitaði með aðal- og varakröfu sinni eftir að fá viðurkennt að A bæri að efna lífeyrisskuldbindingar gagnvart félagsmönnum A. Var talið að kröfur þessar beindust ekki að því að fá úrlausn ágreinings um skilning á kjarasamningi eða gildi hans, sbr. 2. tölulið 1. mgr. 44. gr. laga nr. 80/1937 um stéttarfélög og vinnudeilur. Þá taldi Hæstiréttur að þrautavarakrafa AÍ félli heldur ekki undir áskilnað fyrrgreinds lagaákvæðis þar sem sú yfirlýsing sem hún byggði á var ekki talin fela í sér skuldbindingu þess efnis að geta talist hluti kjarasamnings um tiltekin réttindi eða skyldur.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson, Benedikt Bogason, Helgi I. Jónsson,Karl Axelsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 3. október 2019 en kærumálsgögn bárust réttinum 18. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Félagsdóms 26. september 2019, þar sem vísað var frá dóminumaðal- og varakröfu varnaraðila en hafnað frávísun á þrautavarakröfu þeirra.Kæruheimild er í 1. tölulið 1. mgr. 67. gr. laga nr. 80/1938 um stéttarfélög ogvinnudeilur. Sóknaraðili krefst þess að þrautavarakröfu varnaraðila verði vísaðfrá Félagsdómi. Þá krefst hann kærumálskostnaðar. Varnaraðili kærði úrskurðFélagsdóms til Hæstaréttar fyrir sitt leyti 22. október 2019. Hann krefst þess aðhafnað verði frávísun aðal- og varakröfu frá dómi. Þákrefst hann kærumálskostnaðar. IÍ þessum þætti málsins hverfist ágreiningur aðilaum það hvort í yfirlýsingu 7. júlí 2009 með kjarasamningi Launanefndarsveitarfélaga (LN) og Starfsgreinasambands Íslands (SGS) „varðandilífeyrissjóði“ hafi falist skuldbinding þess efnis að úrlausn um ágreining semrisið hefur um túlkun hennar og framkvæmd eigi undir lögsögu Félagsdóms, sbr.2. tölulið 1. mgr. 44. gr. laga nr. 80/1938. Sá hluti yfirlýsingarinnar, sem umræðir í þessu sambandi, er svohljóðandi: „Vegnaþeirrar stöðu sem nú er uppi í samfélaginu og þeirra ákvæða sem eru ínýundirrituðum stöðugleikasáttmála um að taka málefni lífeyrissjóða tilumfjöllunar þá eru undirrituð fyrir hönd SGS og LN sammála um að ekki verðisamið um breytingar á mótframlagi í lífeyrissjóð við gerð þess kjarasamningssem undirritaður er í dag. Hafi þeirri umfjöllun um málefni lífeyrissjóða semgetið er í stöðugleikasáttmálanum ekki skilað útfærðri leið til að ná jöfnuðimilli almenna og opinbera lífeyriskerfisins þegar samningur aðila frá í dagrennur út munu samningsaðilar taka upp viðræður um með hvaða hætti þeim jöfnuðiverði náð.“ Í hinum kærða úrskurði eru málavextir nánar raktir, þar með talinfjölþætt samskipti aðila vinnumarkaðarins um útfærslu á greiðslu lífeyrrissjóðgjalda,á þeim tíma sem liðinn er frá gerð yfirlýsingarinnar.Sóknaraðili byggir á því að umrædd yfirlýsing getihvorki að efni né formi talist hluti né ígildi kjarasamnings enda lúti hún aðatriðum sem varnaraðili vilji fá tekin upp í kjarasamning en aðilar hafi ekkináð samstöðu um.Varnaraðili byggir á hinn bóginn á því að meðnefndri yfirlýsingu og eftirfarandi þróun á skipan lífeyrismála og viðleitni íþá veru hvernig ná megi jöfnuði milli almenna og opinbera lífeyriskerfisinshafi sóknaraðili „í framkvæmd“ viðurkennt skuldbindingargildi yfirlýsingarinnarsem geti því skapað efnislegan grundvöll og umfjöllun þeirra dómkrafna sem hannhafi uppi í málinu. IIVarnaraðili reisir málatilbúnað sinn á því aðsóknaraðila beri að virða kjarasamninga sem hann telur hafa verið gerða milli aðila.Á þeim grunni leitar varnaraðili með aðal- og varakröfu sinni eftir að fáviðurkennt að sóknaraðila beri að efna lífeyrisskuldbindingar gagnvartfélagsmönnum varnaraðila. Þannig beinast kröfur þessar ekki að því að fáúrlausn ágreinings um skilning á kjarasamningi eða gildi hans, sbr. 2. tölulið1. mgr. 44. gr. laga nr. 80/1938. Samkvæmt þessu verður fallist á það meðFélagsdómi að þessi kröfuliðir heyri ekki undir lögsögu hans. Verður því staðfestniðurstaða dómsins um frávísun þeirra.Tilvitnuð yfirlýsing aðila frá 7. júlí 2009 felurí sér sameiginlegan vilja aðila til þess að taka upp viðræður um leiðir til aðná ákveðnu markmiði um breytingar lífeyriskerfisins. Yfirlýsingin felur á hinnbóginn ekki í sér skuldbindingu þess efnis að geta talist hluti kjarasamningsum tiltekin réttindi eða skyldur, sbr. til hliðsjónar dóm Hæstaréttar 17.september 2018 í máli nr. 17/2018. Fellur þrautavarakrafan því ekki undir þannáskilnað 2. töluliðar 1. mgr. 44. gr. laga nr. 80/1938 að varða ágreining umskilning á vinnusamningi eða gildi hans. Þegar af þessari ástæðu verðurþrautavarakröfu varnaraðila vísað frá dómi.Varnaraðila verður gert að greiða sóknaraðila kærumálskostnaðeins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Máli þessu er vísað fráFélagsdómi.Varnaraðili, Alþýðusamband Íslandsf.h. Starfsgreinasambands Íslands vegna Einingar-Iðju, greiði sóknaraðila,Akureyrarbæ, 500.000 krónur í kærumálskostnað.

Mál nr. 32/2018

Kærumál Lögvarðir hagsmunir Frávísunarúrskurður staðfestur

Kærður var úrskurður Landsréttar þar sem máli G ses. á hendur Í hf. var vísað frá Landsrétti. Í málinu krafðist G ses. þess að dómkvaddir matsmenn og nafngreindur starfsmaður Í hf. yrðu kvaddir fyrir héraðsdóm til skýrslugjafar. Í úrskurði Landsréttar, sem staðfestur var af Hæstarétti með vísan til forsendna hans, kom fram að matsmennirnir hefðu verið dómkvaddir í sérstöku matsmáli en ágreiningur um kröfu Í, sem matsgerðinni var ætlað að staðreyna, sætti meðferð héraðsdóms í öðru máli og hafði matsgerðin verið lögð fram í því eftir að úrskurður héraðsdóms var kveðinn upp. Við meðferð þess máls ætti G ses. þess kost að leggja fram gögn og leiða matsmennina og önnur vitni til skýrslugjafar. Var því ekki talið að G ses. hefði við svo búið lögvarða hagsmuni af því að krafa hans í matsmálinu næði fram að ganga.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Greta Baldursdóttir, Karl Axelsson,Ólafur Börkur Þorvaldsson og Viðar Már Matthíasson. Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 17. desember 2018, en kærumálsgögn bárust réttinum 27. samamánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 3. desember 2018, þar sem málisóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá Landsrétti. Kæruheimild er í a.lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefstþess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og lagt fyrir Landsrétt að takamálið til efnismeðferðar. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðarog kærumálskostnaðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur. Sóknaraðili greiði varnaraðila kærumálskostnaðeins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Sóknaraðili, Gamli Byr ses.,greiði varnaraðila, Íslandsbanka hf., 750.000 krónur í kærumálskostnað.Úrskurður Landsréttar 3.desember 2018.Landsréttardómararnir Arnfríður Einarsdóttir, Davíð Þór Björgvinsson og Þorgeir Ingi Njálsson kveða upp úrskurð í máliþessu.Málsmeðferð og dómkröfur aðila. Sóknaraðili skaut málinutil Landsréttar með kæru 15. október 2018 en kærumálsgögn bárustréttinum 22. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 3.október 2018 í málinu nr. M-147/2013, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila umað dómkvaddir matsmenn í málinu og nafngreindur starfsmaður varnaraðila yrðukvaddir fyrir dóminn til skýrslugjafar. Um kæruheimild er vísað til b- ogc-liða 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála. 2. Sóknaraðili krefst þess aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.3. Varnaraðili krefststaðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar.Málsatvik4. Með matsbeiðni tilHéraðsdóms Reykjavíkur 11. nóvember 2013 krafðist varnaraðili þess aðdómkvaddir yrðu tveir sérfróðir og óvilhallir matsmenn til að meta nánartiltekin atriði varðandi fjárhagsstöðu Byrs hf. 30. júní 2011. Matsþolar vorusóknaraðili og íslenska ríkið. Í matsbeiðninni er rakið að tilgangur matsins séað staðreyna fjárhagslegt tjón sem varnaraðili kveðst hafa orðið fyrir vegnaætlaðra vanefnda matsþola á samningi 12. júlí 2011 þar sem varnaraðili keyptialla hluti í Byr hf. af matsþolum. Hinn 16. maí 2014 voru dómkvödd sem matsmennþau Lúðvík Tómasson og María Sólbergsdóttir, löggiltir endurskoðendur. 5. Fyrir HéraðsdómiReykjavíkur er jafnframt rekið dómsmál milli sóknaraðila og varnaraðila þar semsá síðarnefndi gerir kröfu um að tilgreind fjárkrafa hans á hendur sóknaraðilavegna hins ætlaða tjóns verði viðurkennd við slitameðferð sóknaraðila ágrundvelli 110. gr. laga nr. 21/1991, um gjaldþrotaskipti o.fl. Málið er nr.X-32/2014 í málaskrá dómsins. 6. Með beiðni til HéraðsdómsReykjavíkur 17. maí 2018 krafðist sóknaraðili úrskurðar dómsins um að hinirdómkvöddu matsmenn teldust ekki hæfir sem dómkvaddir matsmenn í málinu.Varnaraðili krafðist þess að kröfunni yrði hafnað. Undir rekstri málsinskrafðist sóknaraðili þess jafnframt að matsmennirnir og Jón Guðni Ómarsson,framkvæmdastjóri fjármála hjá varnaraðila, yrðu kvödd fyrir dóminn tilskýrslugjafar. Varnaraðili mótmælti þeirri kröfu og var henni hafnað með hinumkærða úrskurði.7. Í beiðni sinni frá maí 2018vísar sóknaraðili til þess að matsmenn hafi verið að störfum og þegiðreglubundið greiðslur frá varnaraðila í hartnær fjögur og hálft ár. Ekki séágreiningur um að dómkvaddir matsmenn eigi rétt á þóknun fyrir störf sín ensetja verði því eðlileg mörk út frá sjónarmiðum um hæfi þeirra. Sóknaraðilitelur ástæðu til að ætla að siðareglum löggiltra endurskoðenda hafi ekki veriðfylgt. En þótt ekki væri við slíkar siðareglur að styðjast yrði niðurstaðan súsama út frá ákvæði 3. mgr. 61. gr. laga nr. 91/1991. Framvinda matsmálsins beriþess glögg merki að hinir dómkvöddu matsmenn séu, meðvitað eða ómeðvitað, háðirmatsbeiðanda og „það virðist vera samvinna þeirra á milli um að ljúka verkinu“.Þá sé athugasemdum sóknaraðila í engu sinnt. 8. Tilgangur þess að takaskýrslu af matsmönnunum og framkvæmdastjóra fjármála hjá varnaraðila sé meðalannars að krefjast þess að matsmenn og umræddur starfsmaður varnaraðila leggifram ,,þau skjöl sem á vantar til að verða við kröfu sóknaraðila umgagnaframlagningu …“. Í bókun, sem sóknaraðili lagði fram í þinghaldi 23. ágúst2018, eru talin upp þau gögn sem sóknaraðili krefst að matsmenn og varnaraðilileggi fram. Þá sé ætlunin að spyrja þá um atvik sem skipti máli við mat á hæfimatsmannanna. 9. Varnaraðili tilkynntiLandsrétti 15. nóvember 2018 að matsmenn hefðu afhent honum matsgerð ásamtfylgiskjölum. Bréfinu fylgdi endurrit úr þingbók máls nr. X-32/2014 þar semmeðal annars kemur fram að í þinghaldi sama dag hafi matsgerðin ásamt fylgiskjölumverið lögð fram í því. Niðurstaða 0. Matsmenn í máli þessu vorudómkvaddir á grundvelli XII. kafla laga nr. 91/1991 í sérstöku matsmáli. Viðöflun sönnunar eftir fyrirmælum þessa kafla skal meðal annars farið eftirákvæðum 60. til 66. gr. laganna eftir því sem við getur átt, sbr. 79. gr.þeirra. Samkvæmt því ákvæði tekur dómari, sem öflun sönnunar fer fram fyrir,ákvarðanir og úrskurðar um þau atriði varðandi hana sem hefðu ella borið undirdómara við rekstur máls. Ef sérstakt tilefni verður til þess meðan á öflunsönnunar stendur getur aðili óskað eftir því að frekari gagna verði aflað enbeiðst var í byrjun. Getur dómari ákveðið hvort orðið verði við slíkriósk. 1. Samkvæmt 1. mgr. 63. gr.laga nr. 91/1991 skal matsmaður semja rökstudda matsgerð þar sem þau sjónarmiðeru greind sem álit hans er reist á og afhenda hana matsbeiðanda. Þegarmatsgerð hefur verið afhent matsbeiðanda er hlutverki matsmanns lokið að öðruleyti en því að honum er samkvæmt 1. mgr. 65. gr. sömu laga skylt að kröfuaðila að koma fyrir dóm til að gefa skýrslu til skýringar og staðfestingar ámatsgerð og um atriði sem tengjast henni. Fram kemur í 1. mgr. 66. gr. lagannaað dómari leysi með úrskurði meðal annars úr ágreiningi sem lýtur að hæfimatsmanns og í 6. mgr. 61. gr. segir að reynist matsmaður óhæfur til starfanskveðji dómari til annan í hans stað að kröfu matsbeiðanda.2. Ágreiningur um þá kröfuvarnaraðila, sem matsgerðinni var ætlað að staðreyna, sætir nú meðferðhéraðsdóms í fyrrnefndu máli nr. X-32/2014 og hefur matsgerðin verið lögð framí því. Við meðferð þess máls á sóknaraðili kost á því að leggja fram gögn ogleiða matsmennina og önnur vitni til skýrslugjafar að skilyrðum laga nr.91/1991 uppfylltum, sbr. 2. mgr. 178. gr. laga nr. 21/1991. Gefst sóknaraðilaþá tækifæri til að spyrja matsmennina, og eftir atvikum önnur vitni, út íatriði sem leitt geta í ljós hvort þá hafi brostið hæfi til starfans. Að þessugættu verður ekki séð að sóknaraðili hafi á þessu stigi lögvarða hagsmuni afþví að krafa hans, sem hinn kærði úrskurður tekur til, nái fram að ganga.Verður málinu því vísað frá Landsrétti.3. Rétt þykir aðkærumálskostnaður falli niður.Úrskurðarorð:Máli þessu er vísað fráLandsrétti.Kærumálskostnaður fellurniður.

Mál nr. 20/2018

Kærumál Frávísunarúrskurður staðfestur

Staðfestur var úrskurður Landsréttar þar sem máli D á hendur L hf. var vísað frá Landsrétti sökum þess að kæra barst ekki fyrr en að liðnum kærufresti.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Greta Baldursdóttir, KarlAxelsson, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Viðar Már Matthíasson.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 10. september 2018 en kærumálsgögn bárust réttinum 18. samamánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 29. ágúst 2018 þar sem málisóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá Landsrétti. Kæruheimild er í 5.mgr. 84. gr. laga nr. 90/1989 um aðför, sbr. a. lið 1. mgr. 167. gr. laga nr.91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi og lagt fyrir Landsrétt að taka málið til efnismeðferðar,en til vara að úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 26. júní 2018 „verðiendurskoðaður og uppboðið verði lýst ógilt eins og allar þær afleiðingar ogaðgerðir sem á eftir fylgdu. Að kröfur Landsbankans sé hafnað í heild sinni þarsem kröfurnar eru fyrndar. Að skulda kröfur Landsbankans ef þær eru til, verðiskuldajafnað með reikningum Pelkó ehf. sem voru í vörslu Landsbankans, sembankinn skilaði ekki, og leiddi til gjaldþrots á því sama. Að viðurkennaskaðabætur, og tjón eins og vátryggingafélagsskuldbinding. Eða gera dóminnógildan samkvæmt lög 151/2010 gr. 2/mgr.e (XIV) sem breyta lögum 38/2001 kaflaXIV (mál eins og þetta verður að vera lokið 16. júní 2018).“Varnaraðili hefur ekki látið málið til sín takafyrir Hæstarétti.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Úrskurður Landsréttar 29.ágúst 2018.Landsréttardómararnir Aðalsteinn E. Jónasson, ÁsmundurHelgason og Ragnheiður Harðardóttir kveða upp úrskurð í máli þessu.Málsmeðferð og dómkröfur aðila. Sóknaraðili skaut málinu til Landsréttar með kæru7. ágúst 2018, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 9.sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 26. júní 2018, ímálinu nr. A-44/2018, þar sem fallist var á kröfu varnaraðila um að sóknaraðiliyrði með beinni aðfarargerð borin út úr fasteign varnaraðila að Miklubraut 90 íReykjavík. Kæruheimild er í 4. mgr. 84. gr. laga nr. 90/1989, um aðför.2. Varnaraðili hefur ekki látið máliðtil sín taka fyrir Landsrétti.Niðurstaða 3. Í 84. gr. laga nr. 90/1989 er að finna ákvæði ummálskot úrskurða sem kveðnir eru upp samkvæmt lögunum. Í lokamálslið 4. mgr.greinarinnar segir að um kærufresti, kæruna sjálfa og meðferð hennar í héraðiog fyrir Landsrétti gildi sömu reglur og um kæru í almennu einkamáli. 4. Samkvæmt endurriti úr þingbók HéraðsdómsReykjavíkur var sótt þing af hálfu málsaðila við uppkvaðningu hins kærðaúrskurðar 26. júní 2018. Er kæra barst héraðsdómi 7. ágúst 2018 var því liðinntveggja vikna kærufrestur samkvæmt 1. mgr. 144. laga nr. 91/1991, um meðferðeinkamála. Verður málinu því vísað frá Landsrétti. Úrskurðarorð:Máli þessu er vísað frá Landsrétti.

Mál nr. 14/2019

Kærumál Hæfi dómara

Staðfestur var úrskurður Landsréttar þar sem hafnað var kröfu LBX ehf. um að landsréttardómari viki sæti í máli á hendur Landsbankanum hf.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I.Jónsson, Greta Baldursdóttir, Karl Axelsson, Markús Sigurbjörnsson og ÓlafurBörkur Þorvaldsson.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 7.mars 2019 en kærumálsgögn bárust réttinum 15. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurLandsréttar 21. febrúar 2019, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um aðAðalsteinn E. Jónasson landsréttardómari viki sæti í máli sóknaraðila gegnvarnaraðila. Kæruheimild er í b. lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 ummeðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að fyrrnefnd krafa hans verði tekintil greina. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar og kærumálskostnaðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðilakærumálskostnað eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðili, LBX ehf., greiði varnaraðila,Landsbankanum hf., 500.000 krónur í kærumálskostnað.ÚrskurðurLandsréttar 21. febrúar 2019.Landsréttardómararnir Aðalsteinn E.Jónasson, Ásmundur Helgason og Ragnheiður Harðardóttir kveða upp úrskurð í máliþessu. Málsmeðferð og dómkröfur aðila. Áfrýjandi skaut málinu til Landsréttar24. maí 2018. Áfrýjað er dómi Héraðsdóms Reykjavíkur 26. apríl 2018 í málinunr. E-583/2017. Á þessu stigi er aðeins til úrlausnar krafa áfrýjanda um aðeinum dómara málsins í Landsrétti, Aðalsteini E. Jónassyni, verði gert að víkjasæti vegna vanhæfis.2. Stefndi tekur ekki afstöðu til þesshvaða dómarar sitji í málinu en byggir á því að krafa áfrýjanda eigi ekki viðrök að styðjast.Málsatvik3. Áfrýjandi höfðaði mál þetta aðallegatil viðurkenningar á því að hluti samnings sem hann gerði upphaflega við SPfjármögnun hf. sem stefndi hefur yfirtekið beri ekki vexti. Til vara krefsthann þess að verðtryggður hluti samningsins beri vexti sem Seðlabanki Íslandsákveður samkvæmt 4. gr. laga nr. 38/2001, um vexti og verðtryggingu.4. Í bréfi lögmanns áfrýjanda 18. febrúar2019, sem barst Landsrétti sama dag, gerði áfrýjandi þá kröfu sem hér er tilúrlausnar og fór munnlegur málflutningur um hana fram í þinghaldi 20. samamánaðar. Kröfuna reisir áfrýjandi á g-lið 5. gr. laga nr. 91/1991, um meðferðeinkamála. 5. Um vanhæfi dómarans er vísað til þessaf hálfu áfrýjanda að hann hafi „sem lögmaður unnið mikið fyrir Landsbankannhf. og flutt m.a. tugi mála fyrir bankann í Hæstarétti Íslands“. Hafi hannsíðast flutt mál fyrir bankann í Hæstarétti í apríl 2017, samkvæmt heimasíðuréttarins. Vísar áfrýjandi til þess að flest málin varði lánasamninga, sem séeinnig ágreiningsefni máls þessa. Hann hafi gætt hagsmuna bankans þegar atvikmáls þessa hafi komið upp og miðað við fjölda fluttra mála verði að ætla aðhann hafi gegnt mikilvægu hlutverki sem ráðgjafi og bankinn verið verðmæturviðskiptavinur hans. Verkefni hans fyrir bankann hafi ekki verið tilfallandieða smávægileg heldur þvert á móti reglubundin og umfangsmikil. Af þessum sökumeigi hann að víkja sæti, sbr. g-lið 5. gr. laga nr. 91/1991.Niðurstaða6. Krafa áfrýjanda lýtur að því aðAðalsteinn E. Jónasson landsréttardómari sé með vísan til g-liðar 5. gr. laganr. 91/1991 vanhæfur til að fara með málið og beri af þeim sökum að víkja sætií því. Samkvæmt málatilbúnaði áfrýjanda er ekki byggt á því að persónulegafstaða landsréttardómarans til áfrýjanda eða efnis máls sé með þeim hætti aðdraga megi óhlutdrægni hans í efa. Hann heldur því á hinn bóginn fram að íljósi hagsmunagæslu hans fyrir stefnda áður en hann tók við starfilandsréttardómara megi draga óhlutdrægni hans í efa.7. Aðalsteinn var skipaður í embættidómara við Landsrétt í júní 2017 og tók við embættinu 1. janúar 2018. Frá ogmeð sama tíma hætti hann að starfa sem lögmaður, lagði inn lögmannsréttindi sínog seldi eignarhlut sem hann átti í lögmannsstofu sem hafði tekið að sérhagsmunagæslu fyrir stefnda í þeim dómsmálum sem vísað er til í málatilbúnaðiáfrýjanda.8. Fyrir liggur að Aðalsteinn gætti semlögmaður hagsmuna stefnda við rekstur nokkurra dómsmála árin 2011 til 2017. Aðmeðaltali var þar um að ræða tæplega fjögur dómsmál á ári en flest þeirra vorurekin árin 2013 og 2015. Var vinna hans fyrir stefnda á umræddu tímabilióverulegur hluti af störfum hans. Aðalsteinn gegndi ekki annars konartrúnaðarstörfum fyrir bankann en sem lögmaður.9. Samkvæmt 1. mgr. 43. gr. laga nr.50/2016, um dómstóla, eru dómarar sjálfstæðir í dómstörfum og leysa þau afhendi á eigin ábyrgð. Við úrlausn máls fara þeir eingöngu eftir lögum og lútaþar aldrei boðvaldi annarra.Eins og fyrr greinir liggur fyrir aðAðalsteinn hætti störfum sem lögmaður í árslok 2017 og hefur gegnt starfi semdómari síðan. Fyrir liggur að hann hefur enga aðkomu haft að því máli sem hérer til umfjöllunar og hefur engin hagsmunatengsl við aðila málsins.0. Með vísan til alls þess sem að framaner rakið verður ekki á það fallist að fyrir hendi séu atvik eða aðstæður semséu til þess fallnar að draga megi óhlutdrægni Aðalsteins E. Jónassonar meðréttu í efa, sbr. g-lið 5. gr. laga nr. 91/1991. Er því hafnað kröfu áfrýjandaum að hann víki sæti í málinu.Úrskurðarorð:Hafnað er kröfuáfrýjanda, LBX ehf., um að Aðalsteinn E. Jónasson landsréttardómari víki sæti ímálinu.

Mál nr. 16/2018

Kærumál Málskostnaðartrygging

Staðfestur var úrskurður Landsréttar þar sem S var gert að setja tryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar í máli hans á hendur L hf.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson, Greta Baldursdóttir, MarkúsSigurbjörnsson og Viðar Már Matthíasson og Garðar Gíslason setturhæstaréttardómari.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 8. júní 2018, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 12.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 30. maí 2018, en með honum vartekin til greina krafa varnaraðila um að sóknaraðila yrði gert að setjatryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar í máli sínu á hendur honum þar fyrirdómi. Kæruheimilder í c. lið 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðilikrefst þess aðallega að kröfu varnaraðila um málskostnaðartryggingu verðihafnað, en til vara að fjárhæð hennar verði lækkuð.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar og kærumálskostnaðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðilakærumálskostnað eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðili, Steingrímur Erlendsson, greiðivarnaraðila, Landsbankanum hf., 350.000 krónur í kærumálskostnað.Úrskurður Landsréttar 30. maí 2018.Landsréttardómararnir HervörÞorvaldsdóttir, Jóhannes Sigurðsson og Ragnheiður Bragadóttir kveða upp úrskurð þennan.Sakarefni Stefndi höfðaði mál á hendur áfrýjanda til greiðsluyfirdráttarskuldar á bankareikningi að fjárhæð 8.428.880 krónur. Áfrýjandi tóktil varna og krafðist sýknu með þeim rökum að krafa stefnda byggðist álögbrotum, blekkingum og svikum af hálfu stefnda auk rangrar og villandiupplýsingagjafar. Hafi framgangan farið í bága við III. kafla laga nr. 7/1936,um samningsgerð, umboð og ógilda löggerninga. Fjármunirnir sem stefndi krefjistgreiðslu á hafi verið notaðir í verðbréfaviðskiptum þar sem áfrýjandi og einkahlutafélaghans hafi verið skilgreind sem fagfjárfestar þrátt fyrir að uppfylla ekkiskilyrði þess. Byggir áfrýjandi á að bankinn hafi, með því að heimila honum ogfélagi hans slík viðskipti, brotið gegn margs konar löggjöf er lúti aðbankastarfsemi, svo sem lögum um fjármálafyrirtæki og verðbréfaviðskipti. Áfrýjandi hefur haft uppi gagnkröfur, skaðabótakröfu að fjárhæð35.000.000 króna, og kröfu um að stefnda verði gert að afléttatryggingarveðbréfi af fasteign sem áfrýjandi átti og nú hefur verði seld nauðungarsölu.Báðum kröfunum var vísað frá héraðsdómi án kröfu, þeirri fyrri vegnavanreifunar en þeirri síðari með vísan til þess að gagnsök hefði ekki veriðhöfðuð. Öllum málsástæðum áfrýjanda var hafnað með rökstuddum hætti í dómihéraðsdóms og þar sem áfrýjanda hefði ekki tekist að hnekkja framlögðureikningsyfirliti sem krafa stefnda byggðist á var hann dæmdur til greiðsluyfirdráttarskuldarinnar í samræmi við kröfugerð stefnda. Áfrýjandi, sem er ólöglærður, áfrýjaði dómi héraðsdóms tilLandsréttar með áfrýjunarstefnu 25. janúar 2018 og krefst þess að dómihéraðsdóms verði hrundið auk þess sem hafðar eru uppi kröfur á hendur stefnda.Boðað er að kröfurnar muni meðal annars byggjast á niðurstöðu mats dómkvaddsmatsmanns sem krafist er að verði dómkvaddur svo að „kröfum Steingríms verðiþannig komið með réttu í fjárhæð“.Grundvöllur kröfu um málskostnaðartryggingu Stefndi krafðist málskostnaðartryggingar að fjárhæð 1.000.000króna, með bréfi dagsettu 12. febrúar 2018, á þeim grunni að líkur væru á aðáfrýjandi væri ófær um greiðslu málskostnaðar með vísan til b-liðar 1. mgr.133. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála, þar sem gert hefði veriðárangurslaust fjárnám hjá áfrýjanda 15. desember 2017 vegna dómkröfu þessa málsmeð áföllnum vöxtum og kostnaði, samtals að fjárhæð 17.414.336 krónur. Áfrýjandi andmælti kröfunni um málskostnaðartryggingu meðalannars með vísan til þess að með kröfugerð sem dómur héraðsdóms byggðist áhefði stefndi tekið þennan þátt viðskipta aðila úr samhengi við aðra þættiviðskiptasambands þeirra sem lokið hefði í ágúst og september 2008 þegarbankinn hefði leyst til sín eignasafn á móti yfirdráttarskuld með lokunafleiðusamninga. Áfrýjandi byggir sérstaklega á því að krafa ummálskostnaðartryggingu byggist á undantekningarreglu sem yrði honum þung ískauti í efnislega flóknu máli sem gæti um leið skert rétt hans til aðgangs aðdómstólum. Undantekningarákvæðið eigi að túlka þröngt með vísan til 1. mgr. 71.gr. stjórnarskrárinnar og 1. mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu.Niðurstaða Sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu gerði fjárnám hjá áfrýjanda15. desember 2017 til fullnustu kröfu samkvæmt hinum áfrýjaða dómi og laukfjárnáminu án árangurs. Áfrýjandi hefur hvorki sýnt fram á að úrlausnsýslumanns sé haldin annmörkum né að hún gefi ekki rétta mynd af fjárhag hans.Á grundvelli hinnar árangurslausu fjárnámsgerðar getur hver sá sem ágjaldfallna kröfu á hendur áfrýjanda krafist þess að bú hans verði tekið tilgjaldþrotaskipta á grundvelli 1. töluliðar 2. mgr. 65. gr. laga nr. 21/1991, umgjaldþrotaskipti o.fl. Með vísan til framangreinds hafa verið leiddar líkur að því aðáfrýjandi sé ófær um greiðslu málskostnaðar komi til þess að málskostnaðurverði dæmdur stefnda, sbr. b-lið 1. mgr. 133. gr. laga nr. 91/1991. Þá eruskilyrði að öðru leyti fyrir því að krafa stefnda um málskostnaðartrygginguverði tekin til greina. Samkvæmt framangreindu verður áfrýjanda gert að setja innantveggja vikna frá uppsögu þessa úrskurðar málskostnaðartryggingu, sem erhæfilega ákveðin 1.000.000 króna, í formi reiðufjár eða bankatryggingar, en aðöðrum kosti verður málinu vísað frá dómi, sbr. 3. mgr. 133. gr. laga nr.91/1991.Úrskurðarorð:Áfrýjanda, Steingrími Erlendssyni, ber innan tveggjavikna frá uppsögu þessa úrskurðar að setja tryggingu í formi reiðufjár eðabankatryggingar að fjárhæð 1.000.000 króna fyrir greiðslu málskostnaðar í málinr. 126/2018 fyrir Landsrétti.

Mál nr. 713/2017

Niðurfelling máls Málskostnaður

Eftir kröfu A ehf. var mál hans á hendur M fellt niður fyrir Hæstarétti. Var A ehf. dæmt til greiðslu málskostnaðar fyrir réttinum að kröfu M.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og BenediktBogason og Valtýr Sigurðsson fyrrverandi ríkissaksóknari.Áfrýjandi skaut málinu til Hæstaréttar 13. nóvember 2017. Með bréfi tilréttarins 1. júní 2018 tilkynnti áfrýjandi að hann félli frá áfrýjun málsinsfyrir Hæstarétti. Af hálfu stefnda er gerð krafa um málskostnað fyrirHæstarétti.Með vísan til c. liðar 1. mgr.105. gr., sbr. 190. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála verður máliðfellt niður fyrir Hæstarétti.Samkvæmt 2. mgr. 130. gr., sbr. 190. gr. laga nr. 91/1991 verðuráfrýjandi dæmdur til að greiða málskostnað fyrir Hæstarétti eins og greinir ídómsorði.Dómsorð:Mál þetta er fellt niður.Áfrýjandi, ACE Handling ehf., greiðistefnda, Má Jóhanni Löve, 500.000 krónur í málskostnað fyrir Hæstarétti.

Mál nr. 6/2018

Kærumál Hæfi dómara

Staðfestur var úrskurður Landsréttar þar sem hafnað var kröfu X um að tveir landsréttardómarar vikju sæti í máli ákæruvaldsins gegn honum.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson, Greta Baldursdóttir, Karl Axelsson ogMarkús Sigurbjörnsson og Garðar Gíslason settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 9. mars 2018, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 12.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 6. mars 2018, þar sem hafnað varkröfu varnaraðila um að landsréttardómararnir Ásmundur Helgason og RagnheiðurHarðardóttir víki sæti í máli sóknaraðila gegn honum. Kæruheimild er í b. lið 1.mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að fyrrnefndkrafa sín verði tekin til greina. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærðiúrskurður er staðfestur.Úrskurður Landsréttar6. mars 2018LandsréttardómararnirAðalsteinn E. Jónasson, Ásmundur Helgason og Ragnheiður Harðardóttirkveða upp úrskurð í máli þessu.Málsmeðferð og dómkröfur aðilaRíkissaksóknari skaut málinu til Hæstaréttar meðáfrýjunarstefnu 30. júní 2017 í samræmi við yfirlýsingu ákærða um áfrýjun. Meðvísan til 1. mgr. 78. gr. laga nr. 49/2016, um breytingu á lögum um meðferðeinkamála og lögum um meðferð sakamála (millidómstig), sbr. 4. gr. laga nr.53/2017, um breytingu á lögum um dómstóla og fleira, er málið nú rekið fyrirLandsrétti. Áfrýjað er dómi Héraðsdóms Reykjavíkur 24. mars 2017, í málinu nr.S-[...]/2016. 2Á þessu stigi er aðeins til úrlausnar krafa ákærða um aðdómsformaður, Ásmundur Helgason, og landsréttardómarinn RagnheiðurHarðardóttir, víki sæti sökum vanhæfis. Málið var munnlega flutt fyrirLandsrétti um kröfu ákærða 6. mars 2018. 3Ákæruvaldið krefst þess að kröfu ákærða verði hafnað.Málsástæður aðilaMálsástæður ákærða4Krafa ákærða um að framangreindir landsréttardómarar víkisæti í máli þessu er reist á g-lið 1. mgr. 6.gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála. Vísað er til þess að dómararnir hafiverið skipaðir héraðsdómarar við Héraðsdóm Reykjavíkur þegar hinn áfrýjaðidómur var kveðinn upp. Á þeim tíma hafi þeir því verið samstarfsmenn dómaranssem hafi kveðið upp sakfellingardóm yfir ákærða í héraði. Að hans áliti séu þvífyrir hendi atvik eða aðstæður sem eru fallnar til þess að draga óhlutdrægnilandsréttardómaranna með réttu í efa. Málsástæður ákæruvaldsins5Ákæruvaldið telur að þau tengsl sem ákærði vísar til séu ekkifallin til þess að draga óhlutdrægni dómaranna í efa með réttu. Því eigi þeirekki að víkja sæti samkvæmt g-lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008.Niðurstaða Landsréttar6Eins og rakið er í dómi Hæstaréttar Íslands 8. nóvember 2002 í málinu nr. 487/2002, og áréttað erí dómi réttarins 28. nóvember 2016 í málinu nr. 783/2016, er héraðsdómarisjálfstæður í dómstörfum og leysir þau af hendi á eigin ábyrgð, sbr. þágildandi1. mgr. 24. gr. laga nr. 15/1998, um dómstóla, sbr. nú 1. mgr. 43. gr. laga nr.50/2016 um sama efni. Skal hann eingöngu fara eftir lögum við úrlausn á máli ogaldrei lúta þar boðvaldi annarra. Í fyrrgreindum dómum er sú ályktun dregin afþessu að héraðsdómari verði aldrei stöðu sinnar vegna vanhæfur til að fara meðmál af þeirri ástæðu einni að það varði persónu, störf eða hagsmuni annarshéraðsdómara.7Sömu sjónarmið og hér hafaverið rakin eiga við um sérstakt hæfi dómara við Landsrétt sem falið er aðendurskoða dóm sem kveðinn hefur verið upp af dómara við sama dómstól oglandsréttardómararnir gegndu áður embætti. Hvorki Ásmundur Helgason néRagnheiður Harðardóttir komu að meðferð þess máls í héraði sem er hér tilendurskoðunar. Ekkert er fram komið í málinu sem gefur tilefni til að ætla aðtil staðar séu einhver þau tengsl sem eru til þess fallin að draga óhlutdrægniþeirra með réttu í efa. Því ber að hafna kröfu ákærða um aðlandsréttardómararnir víki sæti í málinu.Úrskurðarorð:Hafnað er kröfuákærða, X, um að landsréttardómararnir Ásmundur Helgason og RagnheiðurHarðardóttir víki sæti í málinu.

Mál nr. 9/2018

Kærumál Frávísunarúrskurður staðfestur

Staðfestur var úrskurður Landsréttar þar sem máli S á hendur L hf. var vísað frá Landsrétti á þeim grundvelli að kæra hefði ekki borist héraðsdómi fyrr en að liðnum kærufresti samkvæmt 1. mgr. 144. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.

Dómur Hæstaréttar. Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Benedikt Bogason, Greta Baldursdóttirog Karl Axelsson og Garðar Gíslason settur hæstaréttardómari.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 4. apríl 2018, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 5.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Landsréttar 21. mars 2018, þar sem málisóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá Landsrétti. Kæruheimilder í 2. mgr. 79. gr. laga nr. 90/1991 um nauðungarsölu, sbr. a. lið 1. mgr. 167.gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili „óskar eftir að máliðfái efnislega meðferð fyrir Landsrétti eða Hæstarétti.“ Varnaraðili hefur ekki látið málið til sín takafyrir Hæstarétti.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.ÚrskurðurLandsréttar 21. mars2018.LandsréttardómararnirKristbjörg Stephensen, Sigurður Tómas Magnússon og Vilhjálmur H.Vilhjálmsson kveða upp úrskurð í máli þessu.Málsmeðferðog dómkröfur aðilaVarnaraðiliskaut málinu til Landsréttar með kæru 27. febrúar 2018,sem barst réttinum næsta dag. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjaness 1. febrúar 2018 í máli nr. Z-10/2017, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um að úthlutun uppboðsandvirðis vegnafasteignarinnar að Álfkonuhvarfi 59 í Kópavogi, fastanúmer [...], yrði breyttþannig að tryggingabréf á 4. veðrétti yrði dæmt ógilt og þinglýsing þess umleið ógilt. Kæruheimild er í 1. mgr. 79. gr. laga nr. 90/1991 um nauðungarsölu.2Sóknaraðilikrefst þess að hinum kærða úrskurði verði hrundið og framangreind krafa hanstekin til greina. „Þá komi sá hlutur úthlutunar sýslumanns til“ sóknaraðila. 3Varnaraðilihefur ekki látið málið til sín taka fyrir Landsrétti.NiðurstaðaLandsréttar4Viðuppkvaðningu hins kærða úrskurðar á dómþingi 1. febrúar 2018 var sótt þing afhálfu beggja málsaðila. Í þingbók kemur fram að gætt hafi veriðleiðbeiningarskyldu gagnvart sóknaraðila sem er ólöglærður.5Í1. mgr. 79. gr. laga um nauðungarsölu er að finna ákvæði um málskot tilLandsréttar. Í 3. mgr. 79. gr. er tekiðfram að um kærufresti, kæruna sjálfa og meðferð hennar í héraði og fyrirLandsrétti og Hæstarétti gildi sömu reglur og um kæru í almennu einkamáli. Í 1.mgr. 144. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála segir meðal annars að viljimaður kæra dómsathöfn skuli hann afhenda héraðsdómara skriflega kæru áður entvær vikur eru liðnar frá uppkvaðningu úrskurðar ef hann eða umboðsmaður hansvar þá staddur á dómþingi.6Kærasóknaraðila barst héraðsdómi 27. febrúar 2018, en eftir framangreindu hefði húnað réttu lagi þurft að berast eigi síðar en 15. þess mánaðar. Þar semkærufrestur var þannig liðinn þegar kæran barst héraðsdómi verður ekki hjá þvíkomist að vísa málinu frá Landsrétti.Úrskurðarorð:Máliþessu er vísað frá Landsrétti.

Mál nr. 831/2017

Kærumál Gjafsókn Málskostnaður

Æ kærði úrskurð héraðsdóms og krafðist þess að fjárhæð málflutningsþóknunar lögmanns hans vegna gjafsóknar í héraði yrði ákveðin hærri en gert var í hinum kærða úrskurði. Í dómi Hæstaréttar kom fram að tímaskýrsla lögmanns Æ væri trúverðug miðað við umfang málsins og var því fallist á að hækka gjafsóknarþóknun hans.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, BenediktBogason og Greta Baldursdóttir.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 27. desember 2017, enkærumálsgögn bárust réttinum 10. janúar 2018. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 13. desember 2017, þar sem leyst var úr ágreiningi aðila ummálskostnað og kveðið á um gjafsóknarkostnað stefnanda í máli þeirra sem aðöðru leyti var lokið með dómsátt. Kæruheimild var í g. lið 1. mgr. 143. gr.laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess aðallega aðhonum verði dæmdur gjafsóknarkostnaður að skaðlausu samkvæmtmálskostnaðarreikningi en til vara að þóknunin verði ákveðin að mati réttarins.Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Varnaraðilinn Sjúkratryggingar Íslands krefst aðallega kærumálskostnaðar entil vara að hann verði felldur niður.Varnaraðilinn, íslenska ríkið, krefst þess að kærumálskostnaður verðifelldur niður.Sóknaraðili styður kröfu sína um hækkun gjafsóknarkostnaðar við tímaskýrslulögmanns hans en samkvæmt henni varði hann 89,25 útseldum stundum til málsins.Tímaskýrsla þessi er trúverðug miðað við umfang málsins og er fallist á aðhækka beri gjafsóknarþóknun lögmanns sóknaraðila á þann veg sem í dómsorðigreinir.Rétt er að kærumálskostnaður falli niður.Dómsorð:Gjafsóknarkostnaður sóknaraðila, Ævars Guðmundssonar, í héraði greiðist úrríkissjóði, þar með talin þóknun lögmanns hans, Jóhannesar Alberts Sævarssonar,1.800.000 krónur.Kærumálskostnaður fellur niður.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 13.desember 2017Mál þetta, sem vartekið til úrskurðar í dag, er höfðað fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur af ÆvariGuðmundssyni, Kirkjubraut 21, Seltjarnarnesi á hendur Sjúkratryggingum Íslandsog íslenska ríkinu, með stefnu birtri 18. júní 2015.Stefnandi krefst viðurkenningar á bótaskyldu beggja stefnduvegna tjóns er hann varð fyrir vegna mistaka starfsfólks FSA við greiningu ogmeðferð hinn 22. júní 2009 í kjölfar höfuðáverka er hann hlaut. Þá krefststefnandi málskostnaðar eins og mál þetta væri ekki gjafsóknarmál. Stefndu krefjast sýknu af öllum kröfum stefnanda ogmálskostnaður úr hans hendi.Sátt hefur tekist með málsaðilum um annað en málskostnað.Stefnandi gerir kröfu um málskostnað sér til handa úr hendi stefndu eins og málþetta væri ekki gjafsóknarmál. Stefndu mótmæla málskostnaðarkröfunni.Eftir atvikum þykir rétt að málskostnaður milli aðila falliniður og hvor aðili beri sinn hluta kostnaðar af málinu. Gjafsóknarleyfi stefnanda er frá 9. nóvember 2015. Því greiðistallur kostnaður þess úr ríkissjóði. Þegar málið er virt í heild sinni,meðferð þess og umfang, þykir málflutningsþóknun lögmanns stefnanda hæfilegametin svo sem greinir í úrskurðarorði. Er þá ekki tekið tillit tilvirðisaukaskatts.Ú r s k u r ð a r o r ð:Málskostnaður milli aðila fellur niður. Gjafsóknarkostnaður stefnanda greiðist úrríkissjóði, þar með talin málflutningsþóknun lögmanns hans, Jóhannesar AlbertsSævarssonar hrl., 990.000 krónur.

Mál nr. 500/2017

Niðurfelling máls Málskostnaður

Eftir kröfu þrotabús S var mál þess á hendur Í hf. fellt niður fyrir Hæstarétti. Var þrotabú S dæmt til greiðslu málskostnaðar fyrir réttinum að kröfu Í hf.

Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Áfrýjandi skautmálinu til Hæstaréttar 10. ágúst 2017. Meðbréfi til réttarins 14. febrúar 2018 tilkynnti skiptastjóri áfrýjanda að falliðværi frá áfrýjun málsins. Af hálfu stefnda er gerð krafa um málskostnað fyrirHæstarétti. Með vísan til c. liðar 1. mgr. 105. gr., sbr. 190. gr. laga nr. 91/1991um meðferð einkamála verður málið fellt niður fyrir Hæstarétti. Samkvæmt 2. mgr. 130. gr., sbr. 190. gr. laga nr. 91/1991 verðuráfrýjanda gert að greiða málskostnað fyrir Hæstarétti eins og í dómsorðigreinir.Dómsorð:Mál þetta er fellt niður. Áfrýjandi, þrotabú Steingríms Wernerssonar, greiði stefnda, Íslandsbankahf., 800.000 krónur í málskostnað fyrir Hæstarétti.

Mál nr. 3/2018

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Benedikt Bogason og GretaBaldursdóttir.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 29. desember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum4. janúar 2018. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 27. desember 2017,þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins24. janúar 2018 klukkan 16. Kæruheimild var í l. lið 1. mgr. 192.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinuverði markaður skemmri tími. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með dómum Hæstaréttar 8. nóvember og 6. desember2017 í málum nr. 700/2017 og 759/2017 var því slegið föstu að fullnægt væriskilyrðum til þess að varnaraðili skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Ekkert hefur komið fram sem fær haggað þeirriniðurstöðu og verður hinn kærði úrskurður því staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur, sbr. 3. mgr.220. gr. laga nr. 88/2008.Dómsorð:Hinnkærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður HéraðsdómsSuðurlands 27. desember 2017.Lögreglustjórinn áSuðurlandi hefur krafist þess að X, kt. [...], til lögheimilis að [...], [...]verði með úrskurði gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt tilmiðvikudagsins 24. janúar 2018 kl. 16:00 á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála.Krafa þessi, sem barst dóminum í dag,var tekin fyrir á dómþingi kl. 13:00 í dag. Kærði mótmælti kröfunni en til varagerði hann þá kröfu að gæsluvarðhaldinu yrði markaður skemmri tími en krafister.Í kröfulögreglustjórans kemur fram að lögreglan á Suðurlandi hafi haft til rannsóknarætluð kynferðisbrot kærða gegn dóttur hans, A.Hafi hin ætluðu brot verið framin á hótelherbergi í [...] þegarbrotaþoli hafi verið fimm til sex ára gömul, en fjölskyldan hafi á þeim tímaverið búsett í [...]. Umrædd brot kunni að varða við 194. gr., 200. gr. og 202gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, en brot gegn 194 gr. laganna varðifangelsi allt að 16 árum og því ljóst að um alvarleg brot sé að ræða. Kærðihafi neitað sök.Að mati lögreglu sé,þrátt fyrir neitun kærða, sterkur rökstuddur grunur fyrir hendi um að hann hafigerst sekur um hin ætluðu brot. Það mat byggi á því að framburður brotaþola hjálögreglu sé metinn afar trúverðugur og ekkert fram komið sem gefi tilefni tilað draga hann í efa á nokkurn hátt. Þá styðji framburður kærða framburðbrotaþola í öllum meginatriðum varðandi ferðir hans með brotaþola til [...] áþeim árum sem um ræði og fyrirkomulag þeirra ferða, s.s. ferðatilhögun ogaðstæður á gististað. Þá hafi tvö vitni staðfest hjá lögreglu að brotaþoli hafigreint þeim frá því, hvoru í sínu lagi, að faðir hennar hafi nauðgað henniþegar hún hafi verið fimm til sex ára og búið í [...]. Rannsókn málsins sé núlokið og verði það sent embætti héraðssaksóknara til ákvörðunar um saksókn ánæstu dögum.Í kröfulögreglustjórans er því lýst að auk framangreinds máls sé til ákærumeðferðarhjá héraðssaksóknara mál þar sem kærða sé gefið að sök að hafa ítrekað brotiðkynferðislega gegn næst elstu dóttur sinni, B, kt [...]. Hafi B greint frá þvíað kærði hafi fyrst brotið gegn henni þegar hún hafi verið fimm til sex ára aðhún telji, en á þeim tíma hafi þau verið búsett í [...] og hafi brotið átt sérstað á heimili þeirra þar. Hafi verið um að ræða samfarir þannig að kærði hafistungið getnaðarlim sínum í leggöng hennar. Hafi þetta gerst oftar en einusinni en hún myndi ekki hversu oft eða hve gömul hún hefði þá verið. Þáhafi kærði sagt henni eftir brotin að segja engum frá þessu og hann ætlaði ekkiað gera henni þetta aftur. Kærði neiti sök í málinu. Fram kemur ígreinargerðinni að undir rannsókn málsins sem varði ætlað brot kærða gegnbrotaþolanum A hafi komið fram nýjar upplýsingar um frekari ætluð brot gegnþessum brotaþola. Hafi það mál því verið tekið til frekari rannsóknar, en þaðhefði áður verið sent embætti héraðssaksóknara til ákærumeðferðar.Viðbótarrannsókn í því máli sé nú einnig lokið og verði málið sent embættihéraðssaksóknara til ákærumeðferðar á nýjan leik á næstu dögum. Lögreglustjóritelur málið líklegt til sakfellis, en endanleg ákvörðun um saksókn sé á hendihéraðssaksóknara.Í greinargerðlögreglustjóra er einnig greint frá dómi sakadóms Austur-Skaftafellssýslu frá [...]1991, en samkvæmt þeim dómi hafi kærði verið dæmdur í 10 mánaða fangelsi fyrirítrekuð kynferðisbrot gegn elstu dóttur sinni þegar hún hafi verið fimm til sjöára gömul, en kærði hafi alfarið játað sök fyrir dómi. Þeim dómi hafi ekkiverið áfrýjað.Lögreglustjóribendir á að í úrskurðum Héraðsdóms Suðurlands í málum nr. R-[...]/2017 og [...]/2017hafi verið fallist á það með lögreglustjóra að kærði væri undir sterkumrökstuddum grun um brot gegn 194. gr., 200. gr. og 202 gr. almennrahegningarlaga og einnig hafi verið fallist á það með lögreglustjóra að uppfylltværu skilyrði um að kærði sætti gæsluvarðhaldi með tilliti til almannahagsmuna,sbr. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Hafi báðir þessir úrskurðir veriðstaðfestir með dómum Hæstaréttar Íslands í málum nr. 700/2017 og 759/2017.Lögreglustjóri telurað öll þau sömu skilyrði fyrir gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. sömulaga, sem staðfest hafi verið með ofangreindum dómum Hæstaréttar, séu enn tilstaðar. Telji lögreglustjóri að umrædd brot séu þess eðlis að gæsluvarðhald sénauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Sé óforsvaranlegt að kærði gangilaus þegar sterkur grunur leiki á að hann hafi framið svo alvarleg brot semhonum séu gefin að sök. Sé kærði því að mati lögreglu hættulegur umhverfi sínuog brotin þess eðlis að það stríði gegn réttarvitund almennings gangi hann lausmeðan mál hans séu til meðferðar.Samkvæmt 2. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála má úrskurða sakborning í gæsluvarðhaldþótt skilyrði a. til d. liðar 1. mgr. séu ekki fyrir hendi ef sterkur grunurleikur á að hann hafi framið afbrot sem að lögum getur varðað 10 ára fangelsi,enda sé brotið þess eðlis að ætla megi varðhald nauðsynlegt með tilliti tilalmannahagsmuna.Með vísan til þeirra gagna sem lögð hafa verið fram ímálinu verður dómurinn enn að fallast á það mat lögreglustjóra að kærði séundir sterkum rökstuddum grun um kynferðisbrot gegn tveimur ungum dætrum sínumog er talið að brot hans varði við 194. gr., 200. gr. og 202. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940, en sá sem gerist sekur um brot gegn 1. mgr. 194. eða1. mgr. 202. gr. þeirra laga skal sæta fangelsi ekki skemur en 1 ár og allt að16 árum. Þá verður fallist á það með lögreglustjóra að kærði séhættulegur umhverfi sínu og ætluð brot hans þess eðlis að það stríði gegnréttarvitund almennings gangi hann laus meðan mál hans séu til meðferðar. Þáfellst dómurinn á það með lögreglustjóra að ætluð brot kærða séu þess eðlis aðgæsluvarðhald sé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Með tveimur dómumHæstaréttar Íslands, annars vegar frá 8. nóvember sl. í máli nr. 700/2017 oghins vegar frá 6. desember sl. í máli nr. 759/2017 var fallist á þetta mat ogtelur dómurinn að ekkert nýtt hafi komið fram í máli þessu sem haggað gæti þvímati.Er því fullnægt skilyrðum 2. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála til aðfallast á kröfulögreglustjóra um að kærða verði gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi, enekki þykja efni til að marka gæsluvarðhaldinu skemmri tíma en krafist er. Ekkier gerð krafa um að kærði sæti einangrun eða öðrum takmörkunum ígæsluvarðhaldinu.Hjörtur O.Aðalsteinsson dómstjóri kveður upp úrskurð þennan.Úrskurðarorð:Kærði, X, kt. [...],skal sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 24. janúar 2018 kl.16:00.

Mál nr. 830/2017

Kærumál Niðurfelling máls Sakarkostnaður

Staðfest var ákvæði í úrskurði héraðsdóms um að mál ákæruvaldsins á hendur X, Y, Z og Þ yrði fellt niður. Þá var sakarkostnaður í héraði gagnvart X og kærumálskostnaður felldur á ríkissjóð.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirMarkús Sigurbjörnsson, Benedikt Bogason og Ólafur Börkur Þorvaldsson.Varnaraðilinn X skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 22. desember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum27. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 20. desember 2017,þar sem tekin var til greina krafa sóknaraðila um að fellt yrði niður mál hansá hendur varnaraðilum. Kæruheimild var í v. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilinn X krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að kveðið verði á um að sakarkostnaðurí málinu greiðist úr ríkissjóði.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Varnaraðilarnir Y, Z og Þ hafa ekki látið máliðtil sín taka fyrir Hæstarétti.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður staðfest niðurstaða hans um að taka til greina kröfu sóknaraðila um aðmálið verði fellt niður.Samkvæmt þágildandi 1. mgr. 217. gr. laga nr.88/2008 bar héraðsdómi að kveða í hinum kærða úrskurði á um hvortsakarkostnaður skyldi felldur á varnaraðila eða ríkissjóð og gat þar engubreytt að sóknaraðili hygðist rakleitt höfða nýtt mál á hendur varnaraðilum.Verður því í samræmi við varakröfu varnaraðilans X að kveða á um sakarkostnað,en þó aðeins vegna meðferðar málsins í héraði á grundvelli ákærunnar, sem sóknaraðilihefur afturkallað. Af tímaskrá verjanda varnaraðilans X verður ráðið að hannhafi varið 25 klukkustundum til starfa við málið fyrir héraðsdómi frá því aðákæra var gefin út 1. desember 2017, ef frá er talin vinna vegna kröfu um aðvarnaraðilinn sætti áfram gæsluvarðhaldi, sem tekin var fyrir eftir þann dag. Áþeim grunni verða málsvarnarlaun verjandans ákveðin með þeirri fjárhæð, sem ídómsorði greinir, og skulu þau greidd úr ríkissjóði. Með því að máli ágrundvelli ákærunnar frá 1. desember 2017 lýkur gagnvart varnaraðilanum X meðdómi þessum verður kærumálskostnaður jafnframt felldur á ríkissjóðs, sbr.áðurgildandi 3. mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008. Fer um fjárhæðkærumálskostnaðar samkvæmt því, sem í dómsorði segir, en fjárhæðir, sem þargreinir vegna málsvarnarlauna, eru ákveðnar að meðtöldum virðisaukaskatti.Dómsorð:Staðfest er ákvæði hins kærða úrskurðar um að málákæruvaldsins á hendur varnaraðilum, X, Y, Z og Þ, sé fellt niður.Greiða skal úr ríkissjóði sakarkostnað í héraðigagnvart varnaraðilanum X, þar með talin málsvarnarlaun skipaðs verjanda hans,Arnars Kormáks Friðrikssonar héraðsdómslögmanns, 527.000 krónur, ogkærumálskostnað, þar á meðal þóknun sama verjanda, 124.000 krónur.Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 20. desember 2017Með ákæru héraðssaksóknara 1. desember sl.var ákærða X gefið að sök brot gegn 211. gr., sbr. 20. gr. laga nr. 19/1940, enákærðu öðrum brot gegn 217. gr. sömu laga. Við þingfestingu málsins neituðuákærðu sök, utan ákærði Y sem ekki mætti við þingfestingu málsins. Var málinufrestað til dagsins í dag þar sem ákærði myndi mæta fyrir dóminn. Í upphafi þinghaldsins lýsti sækjandi þvíyfir að hann afturkallaði ákæru í málinu með vísan til b. liðar 1. mgr. 170.gr. laga nr. 88/2008. Jafnframt lýsti sækjandi yfir að út hefði verið gefin nýákæra vegna sama máls þar sem heiti brotsins hefði verið breytt úr því að verasérstaklega hættuleg líkamsárás yfir í tilraun til manndráps. Lítilsháttaraðrar breytingar hefðu verið gerðar á ákæru.Ákærði X mótmælti því að málið yrði felltniður og krafðist úrskurðar þar um. Byggir ákærði á því að sækjandi hafi þegargefið út aðra ákæru vegna sama verknaðar. Ákærði hafi tekið afstöðu til síðustuákæru og látið ummæli falla sem gagnast hafi ákæruvaldi við síðari ákærusmíð.Fari það gegn rétti ákærða til réttlátrar málsmeðferðar að gefin sé út ný ákæravegna sama verknaðar þegar ákærði hafi tjáð sig með þessum hætti um ákæruefni.Ákærði krefst sakarkostnaðar verði málið fellt niður. Aðrir ákærðu hafa ekki látið þennan þátt tilsín taka.Af hálfu ákæruvalds er á því byggt aðákæruvald hafi forræði yfir því að afturkalla ákæru. Geti ákæruvald gefið útnýja ákæru vegna sama verknaðar innan tímafresta samkvæmt lögum nr. 88/2008. Niðurstaða:Samkvæmt b. lið 1. mgr. 170. gr. laga nr.88/2008 verður mál fellt niður ef ákærandi afturkallar ákæru áður en dómurgengur. Samkvæmt því getur ákæruvald tekið þessa ákvörðun og skiptir ekki málií því sambandi á hvaða grundvelli sú ákvörðun er tekin. Samkvæmt 153. gr. laga nr. 88/2008 geturákærandi allt fram til þess að dómur er upp kveðinn afturkallað ákæru sem hannhefur gefið út eða fallið frá einstökum ákæruatriðum. Hafi máli verið vísað frádómi eða það verið fellt niður og verður þá nýtt mál um sama sakarefni ekkihöfðað síðar en þremur mánuðum frá því að málinu var endanlega lokið á þannhátt. Skal fresturinn reiknast frá því að málinu var vísað frá dómi eða það varfellt niður í fyrsta sinn, eftir atvikum fyrir Hæstarétti. Samkvæmt greindu ákvæði eru það einungistímafrestir sem geta leitt til þess að nýtt mál verði ekki höfðað um sakarefnisem fellt hefur verið niður. Getur sú staða að ákærði hefur tekið afstöðu tilfyrri ákærunnar ekki breytt því. Í þessu ljósi verður krafa sækjanda um afturköllunákæru tekin til greina sem aftur leiðir til þess að málið verður fellt niður. Íljósi þess að ákæruvald mun reka málið áfram á grundvelli nýrrar ákæru verðurekki dæmt um sakarkostnað í þessu máli og bíður það efnisdóms í síðara máli. Úrskurð þennan kveður upp Símon Sigvaldasonhéraðsdómari.Ú r s k u r ð a r o r ð:Mál þetta er fellt niður.Sakarkostnaður bíður efnisdóms um samasakarefni.

Mál nr. 852/2017

Kærumál Farbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. b. liður 1. mgr. 95. gr. sömu laga.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir MarkúsSigurbjörnsson, Benedikt Bogason og Viðar Már Matthíasson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 29. desember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum sama dag.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 29. desember 2017, þar sem varnaraðilavar gert að sæta áfram farbanni allt til föstudagsins 26. janúar 2018 klukkan16. Kæruheimild var í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, en til vara að hún haldi frelsi sínu gegn því að leggja fram tryggingusamkvæmt 1. mgr. 101. gr. laga nr. 88/2008.Sóknaraðili hefur ekki látiðmálið til sín taka fyrir Hæstarétti.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur föstudaginn 29. desember 2017 Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefurkrafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], kærðu, verðigert að sæta áfram farbanni allt til föstudagsins 26. janúar nk., kl. 16.00. Í greinargerð sækjanda kemur fram að lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi nútil rannsóknar ætlað hegningarlagabrot kærðu gegn 193. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940. Forsaga málsins sé sú að kærða og barnsfaðir hennar,A, kt. [...], hafi slitið hjúskap vorið 2012 og ákveðin hafi verið sameiginlegforsjá með barni þeirra, B, kt. [...], og að lögheimili barnsins yrði hjá A.Barnið sé enn með lögheimili hjá föður sínum og hafi umgengni kærðu við barnið veriðvika og vika í senn. Á tímabilinu 13. til 19. mars sl., á meðan kærða hafisíðast haft umgengni með barninu, hafi hún farið ásamt núverandi sambýlismannisínum til [...], þaðan sem hún sé ættuð, án vitundar eða samþykkis föðurbarnsins og sé barnið þar enn. Kærða hafi hins vegar snúið aftur til Íslandsskömmu síðar til að vinna og sé skráð til heimilis í [...]. Sækjandi tekur fram að faðirbarnsins hafi ítrekað reynt að fá kærðu til að hlutast til um að barnið snúiaftur heim en því hafi kærða neitað og jafnframt hindrað föður í að hafasamskipti við barnið. Þá hafi kærða sagt að hún hefði ekki í hyggju að koma meðbarnið til Íslands, það væri með [...] ríkisborgararétt og væri hjá fjölskyldu sinniþar í landi, en kærða hafi ekki gefið upplýsingar um hverjir það væru. Í greinargerð sækjanda kemureinnig fram að 4. apríl sl. hafi faðir barnsins lagt fram beiðni tilinnanríkisráðuneytisins um að barninu yrði skilað til Íslands með vísan tilHaag-samningsins. Beiðnin hafi nú verið send [...] yfirvöldum og málið komið áborð dómstóla þar í landi. Jafnframt hafi faðir barnsins kært kærðu tillögreglu. Þá er þess getið að 8. septembersl. hafi faðir barnsins krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurðaði aðhonum yrði til bráðabirgða falin forsjá barnsins og hafi úrskurður þess efnisfallið 28. nóvember sl., sbr. mál E-899/2017. Í kjölfar úrskurðarins hafi faðirbarnsins skorað á kærðu að koma á forsjá með honum og barninu en hún hafineitað því. Þann 1. desember sl. hafi framburðarskýrsla verið tekin af kærðu oghún spurð um afstöðu og næstu aðgerðir í kjölfar framangreinds úrskurðar. Húnhafi þar sagst ætla til [...] þann 18. desember sl. og ekki ætla að koma afturtil landsins með barnið nema íslenskir dómstólar myndu úrskurða á ný um breyttatilhögun forsjár yfir barninu. Sækjandi tekur fram að í ljósiframangreins telji lögregla að kærða sé undir rökstuddum grun um brot gegn 193.gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með því að neita að aflétta því ólögmætaástandi sem felist í því að neita föður barnsins valdi og umsjá, þar meðforsjá, yfir barninu. Kærða sé ættuð frá [...] og fram komi í fyrrgreindumúrskurði að hún hyggi á för þangað um næstu áramót, en þar sé fjölskyldahennar, unnusti og barn, en hún sé ekki talin eiga neina ættingja hér á landi. Að mati lögreglu sé brýnt að nærverakærðu verði tryggð á meðan mál hennar sé til rannsóknar og annarrar meðferðarfyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að henni verði gert að sætafarbanni þar til málið sé til lykta leitt, ella megi ætla að hún reyni aðkomast undan málsókn eða fullnustu refsingar. Þá er þess getið að 1. desember sl. hafi kærða verið úrskurðuðí farbann til föstudagsins 29. desember 2016 kl. 16.00, sbr. úrskurð HéraðsdómsReykjavíkur nr. R-444/2017 og hafi sá úrskurður verið staðfestur með dómiHæstaréttar Íslands nr. 757/2017. Íslensk yfirvöld vinni að því í samvinnu við [...]yfirvöld að hafa upp á barninu og koma á forsjá þess hjá föður sínum. Kærða hafiekki viljað gefa upp dvalarstað barnsins og samkvæmt upplýsingum lögreglu hafihún haft á orði við föður þess og forsjáraðila að hún myndi ekki koma barninu íhans hendur. Með hliðsjón af framansögðu telji lögreglan að enn séu skilyrðitil að kærða sæti farbanni frá Íslandi. Farið sé fram á að kærða verðiúrskurðuð í farbann á grundvelli 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.Á því sé byggt að skilyrði b-liðar 1. mgr. 95. gr. sömu laga séu uppfyllt endasé kærða að mati lögreglu undir rökstuddum grun um háttsemi sem varðað getifangelsisrefsingu. Að öllu framangreindu virtu og með hliðsjón af þvíhversu alvarlega háttsemi kærða sé sökuð um, sé þess krafist að hún sætifarbanni á grundvelli b-liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga um meðferðsakamaála nr. 88/2008. Sóknaraðili, lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu, krefst þess að kærða sæti áfram farbanni á grundvellib-liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála.Tilefni kröfugerðarinnar er rakið í greinargerð sóknaraðila en efni hennarhefur verið lýst. Samkvæmt 100. gr. fyrrgreindra laga er það skilyrði þess aðfallast megi á kröfu sóknaraðila um farbann að rökstuddur grunur sé fyrir hendium að kærði hafi gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við, sbr.1. mgr. 95. gr. laganna. Auk þess verður eitthvert þeirra sérstöku skilyrða semrakin eru í fjórum stafliðum í greininni að vera fyrir hendi.Með vísan til þess sem framkemur í rannsóknargögnum málsins og fram hefur komið fyrir dómi er á þaðfallist að kærða sé undir rökstuddum grun um brot sem varðað getur við 193. gr.almennra hegningarlaga nr.19/1940. Sannist sök getur brot af þessu tagi varðaðfangelsi. Almennu skilyrði 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, um meðferðsakamála, er því fullnægt.Krafa sóknaraðila er á þvíreist að b-liðar greinarinnar sé einnig fyrir hendi. Samkvæmt b-lið 1. mgr. 95.gr. laganna má beita gæsluvarðhaldi ef ætla má að kærði muni reyna að komast úrlandi eða leynast, ellegar koma sér með öðrum hætti undan málsókn eða fullnusturefsingar. Samkvæmt því sem fram hefurkomið fyrir dómi hefur kærða, sem er [...] ríkisborgari jafnframt því að veraíslenskur ríkisborgari, verið hér í vinnu. Kærða er gift íslendingi og á barnmeð honum. Þau eru nú í [...] ásamt eldra barni kærðu sem þetta mál varðar. Þáupplýsti kærða að hún hefði haft í huga að fara til [...] 18. desember sl. enkoma aftur 6. janúar nk. með barnið. Samkvæmt þessu er ekki loku fyrir þaðskotið að kærða muni reyna að fara úr landi og er því á það fallist aðframangreindu skilyrði b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, sbr. 100. gr.sömu laga fyrir beitingu farbanns sé uppfyllt.Samkvæmt framansögðu ber þvíað fallast á kröfu sóknaraðila eins og nánar greinir í úrskurðarorði.Ú R S K U R Ð A R O R Ð : Kærða, X, kt. [...],skal áfram sæta farbanni allt til föstudagsins 26. janúar nk., kl. 16.00.

Mál nr. 833/2017

Kærumál Rannsókn

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem L var heimilað að koma fyrir eftirfararbúnaði í bifreiðum í eigu og umráðum X og Y á grundvelli c. liðar 1. mgr. 82. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Viðar Már Matthíasson.Varnaraðilar skutu málinu til Hæstaréttarmeð kæru 27. desember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 27. desember 2017, þar sem fallistvar á kröfu sóknaraðila um heimild til að koma fyrir eftirfararbúnaði á eða í tveimurtilgreindum bifreiðum og öðrum þeim bifreiðum er varnaraðilar hafa til umráðaog fylgjast með staðsetningu og ferðum bifreiðanna, án þess að eigendur,umráðamenn, ökumenn, farþegar og aðrir hlutaðeigendur viti af því, frá og með27. desember 2017 til og með 10. janúar 2018. Kæruheimild er í i. lið 1. mgr.192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilar krefjast þess aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Þá er krafist kærumálskostnaðar.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur, sbr.3. mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjanessmiðvikudaginn 27. desember 2017HéraðsdómiReykjaness barst fyrr í dag krafa lögreglustjórans á höfuðborgar­svæðinu um aðembættinu verði heimilað að koma fyrir eftirfararbúnaði á eða í bifreiðunum[...] og [...] og öðrum þeim bifreiðum sem varnaraðilar, X, kt. [...], og Y, kt. [...], kunna að hafa umráð yfir á úrskurðartímanum,og fylgjast með staðsetningum/ferðum bifreiðanna án þess að eigendur þeirra,ökumenn, farþegar og aðrir hlutaðeigandi viti af því, frá og með 27. desember2017 til og með 26. janúar 2018. Skipaður talsmaður varnaraðilahefur krafist þess að kröfu lögreglustjóra verði hafnað. I Í greinargerð lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu kemur fram aðlögreglustjóra hafi borist mjög áreiðanlegar upplýsingar þess efnis aðvarnaraðilar starfi hér á landi fyrir skipulögð glæpasamtök sem samanstandi afpólskum ríkisborgurum. Glæpasamtökin stundi framleiðslu og dreifingukannabisefna, sem meðal annars séu flutt úr landi til annarra Norðurlanda ogPóllands. Samkvæmt upplýsingum lögreglu starfræki samtökin stóra kannabisræktunaf fullkomnustu gerð á óþekktum stað á höfuðborgarsvæðinu og séu varnaraðilarsagðir sjá um þessa ræktun. Í kvöld, miðvikudaginn 27.desember 2017, kl. 22:00, sé von á yfirmanni úr glæpasamtökunum, A, með flugifrá Póllandi og sé hann sagður umsjónar-/eftirlitsaðili með kannabisræktunumsamtakanna hér á landi. Lögreglustjóri segir enganframangreindra aðila eiga sér sögu hjá lögreglu hér á landi. Lögregla metiþessar upplýsingar samt sem áður mjög áreiðanlegar og telji lögregla mikilvægtað fá heimild til að setja eftirfararbúnað á þau ökutæki sem varnaraðilar notií því skyni að kortleggja ferðir þeirra, finna húsnæði þar sem kannabisræktunsé starfrækt og hafa uppi á samverkamönnum varnaraðila. Lögreglustjóri telji mikluskipta fyrir rannsókn málsins að veitt verði heimild til rannsóknaraðgerðar ísamræmi við kröfu lögreglustjóra í því skyni að afla sönnunargagna um hinaætluðu refsiverðu háttsemi. Til rannsóknar séu meint brot gegn 173. gr. a. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 sem varðað geti allt að 12 ára fangelsi. Til stuðnings kröfunni vísarlögreglustjóri til alls framangreinds, framlagðra gagna og c-liðar 1. mgr. 82.gr., sbr. 83. gr., laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.II Fyrirþingfestingu málsins féllst dómari á kröfu lögreglustjóra þess efnisað krafan hlyti meðferð fyrir dómi, án þess að varnaraðilar yrðu kvaddir á dómþing, sbr. ákvæði 1. mgr. 103.gr. og 1. mgr. 104. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Að framansögðu virtuþykir ástæða til að ætla að upplýsingar, sem skipt geta miklu fyrir rannsóknmálsins, fáist með umbeðinni rannsóknaraðgerð. Varnaraðilar eru undirrökstuddum grun um brot sem varðað getur allt að 12 ára fangelsi og þá þykirsýnt að ríkir almannahagsmunir krefjist umræddra rannsóknar­aðgerða. Verður þvífallist á kröfu lögreglustjóra, sbr. 81. og 83. gr. laga nr. 88/2008, með þeimhætti sem í úrskurðarorði greinir. Þóknun Björns Jóhannessonarhrl., sem skipaður var til þess að gæta hagsmuna varnaraðila beggja, sbr. 2.mgr. 84. gr. laga nr. 88/2008, þykir hæfilega ákveðin svo sem í úrskurðarorðigreinir. Úrskurð þennan kveður uppKristinn Halldórsson héraðsdómari.ÚRSKURÐARORÐ: Lögreglustjóranum áhöfuðborgarsvæðinu er heimiltað koma fyrir eftirfararbúnaði á eða í bifreiðunum [...] og [...] og öðrum þeim bifreiðum sem varnaraðilar, X, kt. [...], og Y, kt. [...], hafa tilumráða og fylgjast með staðsetningu og ferðum bifreiðanna án þessað eigendur, umráðamenn, ökumenn, farþegar og aðrir hlutaðeigandi viti af því,frá og með 27. desember 2017 til og með 10. janúar 2018. Þóknun skipaðs talsmannsvarnaraðila er ákveðin 80.600 krónur að meðtöldum virðisaukaskatti.

Mál nr. 820/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. C. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Ólafur BörkurÞorvaldsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 21. desember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 21. desember 2017, þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 18. janúar2018 klukkan16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, til vara að honum verði gert að sæta farbanni í staðgæsluvarðhalds, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmritími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkurfimmtudaginn 21. desember 2017Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þessHéraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X kt. [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi til fimmtudagsins 18. janúar 2018 kl. 16:00. Í greinargerð sækjanda kemur fram að klukkan 23:56 í gærkvöldi hafi maður óskað eftir aðstoðlögreglu að Laugavegi [...]. Þegar lögreglumenn hafi mætt á vettvang til aðaðstoða manninn hafi þeir tekið eftir brotaþola sem hafi setið út í horni ogbúin að vefja viskastykki yfir höfuð sitt. Hann kvaðst finna til í höfðinu ogkallað hafi verið á sjúkrabifreið. Brotaþoli hafi átt erfitt með gang, bæðisvimaði hann og þá hafi hann verið mjög ölvaður. Aðspurður um hvað hafði gerstkvað brotaþoli kærða hafi lamið sig með hamri. Samkvæmt lögreglumönnum ávettvangi virtist brotaþoli vera hræddur við kærða og vildi sem minnst segja.Brotaþoli hafi verið fluttur með sjúkrabifreið á bráðamóttökuna í Fossvogi.Kærði hafi síðan verið handtekinn, grunaður um alvarlega líkamsáras. Hann hafineitað sök í skýrslutöku hjá lögreglu. Málið sé í rannsókn, sbr. mál lögreglunr. 007-2017-[...]. Auk þessa máls séu til meðferðar hjá lögreglu eftirfarandi málá hendur kærða er varði meint brot framin á undanförnum vikum og mánuðum:007-2017-[...] – LíkamsárasÞriðjudaginn 12. desember 2017 var lögreglu tilkynnt um líkamsárás aðLaugavegi [...]. Maður hafði verið sleginn í höfuð með rörbút. Brotaþoli kveðurkærða hafa slegið sig þungu höggi með röri. Sauma þurfti 7 spor í vinstra eyrabrotaþola. Framburður þriggja vitna styðja framburð brotaþola. Rannsókn málsinser vel á veg komin. 007-2017-[...]X var ásamt öðrumaðila handtekin fyrir brot á lögreglusamþykkt Reykjavíkurborgar þann 22.október sl. í kjölfar þess að lögreglu var tilkynnt um hópslagsmál áIngólfstorgi í Reykjavík. Á vettvangi benti nafngreindur aðili á kærða ogfélaga hans og kvað þá hafa ráðist á sig og kýlt í andlitið. Málið er tilrannsóknar.007-2017-[...] –ÞjófnaðurX er grunaður um aðhafa, laugardaginn 16. september 2017, í verslun [...] við [...] 4, Kópavogi, ífélagi við tvo aðila, tekið ýmsar vörur úr versluninni að verðmæti kr. 18.081og gengið með út, án þess að greiða fyrir. Kærði þekkti sig er upptökur úreftirlitsmyndavélum úr versluninni voru bornar undir hann. Hann kvaðst hinsvegar ekki geta svarað fyrir meintan þjófnað þar sem hann myndi ekki eftir neinuhonum tengdum. Rannsókn málsins er lokið.007-2017-[...] –Þjófnaður Mánudaginn 28. ágúst2017 hafi lögreglu borist tilkynning þess efnis að brotist hefði verið inn í geymslu að [...], [...]. Áætlað verðmætiþess sem stolið hafi verið úr geymslunni sé um 800.000 kr. Kærði sé grunaður umverknaðinn en kennsl hafi verið borin á hann á myndbandsupptöku úreftirlitsmyndavél. Kærði hafi neitað sök í skýrslutöku vegna málsins. Rannsóknmálsins sé vel á veg komin. 007-2017-[...] –ÞjófnaðurMiðvikudaginn 16. ágúst 2017 mætti kona á lögreglustöðina viðHverfisgötu, Reykjavík og tilkynnti um þjófnað. Gluggi á heimili hennar hafðiverið brotinn upp og fartölvu stolið. Konan kvað kærða hafa brotist inn ogstolið fartölvunni. Kærði neitaði sök skýrslutöku vegna málsins. Málið er enn írannsókn. Auk framagreinds er kærði með tíu mál er varða meintumferðarlagabrot á tímabilinu 8. apríl2017 til 11. nóvember 2017 Í málunum er hann grunaður um að hafa ekiðbifreið án ökuréttar og óhæfur um að stjórna henni örugglega vegna áhrifaáfengis og ávana- og fíkniefna,sbr. mál lögreglu nr. 007-2017-[...], 007-2017-[...],007-2017-[...], 007-2017-[...], 007-2017-[...], 007-2017-[...], 007-2017-[...],007-2017-[...], 007-2017-[...], 007-2017-[...]. Rannsókn málanna er lokið.Þá er kærði í máli lögreglu nr. 007-2017-[...] m.a undir grun um ofbeldi gegn opinberumstarfsmanni þann 24. apríl 2017 og í máli nr. 007-2017-[...] um líkamsárás þann 22. maí 2017. Mál nr. 007-2017-[...] hefur verið sent embættihéraðssaksóknara til meðferðar en mál007-2017-[...] er til meðferðar á ákærusviði lögreglustjóra.Með vísan til brotaferils kærða á undanförnum vikum og mánuðumsé það mat lögreglustjóra að yfirgnæfandi líkur séu á því að kærði muni haldaáfram brotastarfsemi fari hann frjáls ferða sinna en nauðsynlegt sé að ljúkaþeim málum sem séu til meðferðar hjá lögreglu sem fyrst.Þá hafi kærði hlotið dóm í Héraðsdómi Reykjavíkur þann [...]maí sl., sbr. dóm S-[...]/2017 þar sem hann hafi verið dæmdur til 30 dagafangelsisvistar, skilorðsbundið til tveggja ára, fyrir ítrekuð fjársvik. Aðmati lögreglustjóra sé ljóst að kærði muni hljóta óskilorðsbundnafangelsisrefsingu fyrir þau brot sem reifuð séu í kröfugerð en kærði sé undirrökstuddum grun um að hafa framið tvær alvarlegar líkamsárásir, þjófnaði ogítrekuð umferðarlagabrot á skilorðstímanum og þar með rofið í verulegum atriðumskilyrði þau sem honum hafi verið sett í framangreindum héraðsdómi frá [...].maí sl. Með vísan til framangreinds, framlagðra gagna, c. liðar 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála er þess krafist að krafan náifram að ganga.Niðurstaða:Með vísan til þess sem fram kemur í greinargerð lögreglu oghér að framan er rakið og að virtum þeim rannsóknargögnum sem lögð hafa veriðfyrir dóminn um framangreind sakarefni, er fyrir hendi rökstuddur grunur um aðkærði hafi ítrekað gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við. Þáliggur fyrir að kærði var dæmdur til fangelsisrefsingar hinn [...] maí sl. enfullnustu refsingar var í dóminum frestað skilorðsbundið í tvö ár. Fyrir hendier rökstuddur grunur um að kærði hafi rofið í verulegum atriðum skilyrði semhonum voru sett með þeim dómi. Þegar litið er til ferils kærða, sem rakinn er í greinargerðlögreglustjóra og framangreindra upplýsinga um hegðun hans að undanförnu erfallist á það mat lögreglustjóra að yfirgnæfandi líkur séu á því að kærði munihalda áfram brotastarfsemi fari hann frjáls ferða sinna. Fallist er á aðnauðsyn beri til að kærði sæti gæsluvarðhaldi meðan málum hans er ólokið hjálögreglu. Skilyrðumc-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála, er samkvæmtframansögðu fullnægt. Í ljósi alls framangreinds þykir farbann ekki tækt úrræðií þessu máli, svo sem varakrafa kærðalýtur að. Þá þykja heldur engin efnitil að marka gæsluvarðhaldinu skemmri tíma en lögreglustjóri hefur krafist.Verður krafa lögreglustjóra því tekin til greina eins og í úrskurðarorðigreinir. Arnfríður Einarsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐKærði, X, kt. [...], skalsæta gæsluvarðhaldi til fimmtudagsins 18. janúar 2018 kl. 16:00.

Mál nr. 821/2017

Kærumál Reynslulausn Skilorðsrof Fullnusta refsingar

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi gert að afplána eftirstöðvar fangelsisrefsingar.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Ólafur BörkurÞorvaldsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 21. desember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 21. desember 2017, þar semvarnaraðila var gert að afplána 270 daga eftirstöðvar fangelsisrefsingarsamkvæmt dómum Héraðsdóms Reykjavíkur [...] nóvember 2015 og „[...] mars 2015“,en hann var látinn laus til reynslu með ákvörðun Fangelsismálastofnunar ríkisins6. febrúar 2017. Kæruheimild er í 2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016um fullnustu refsinga. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildiSóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Samkvæmt skýrslu lögreglu 21. desember 2017 barsthenni klukkan 7.48 sama dag tilkynning um mann sem væri að reyna að brjótastinn í bifreið við [...] í Reykjavík. Er lögregla kom á vettvang varvarnaraðila, sem var mjög æstur, haldið niðri af mönnum sem voru að vinna viðnýbyggingu í götunni. Sá sem tilkynnti lögreglu um atburðinn skýrði svo frá aðhann hafi séð varnaraðila vera að „gramsa í bifreið.“ Eigandi bifreiðarinnar,sem lögregla ræddi við á vettvangi, sagði að hún hafi verið ólæst, þar semsamlæsing hafi verið biluð, farið hafi verið inn í hana, en engu stolið. Þáhafi afturhleri bifreiðarinnar verið opinn. Samkvæmt þessu er varnaraðili undirsterkum grun um brot gegn 244. gr., sbr. 1. mgr. 20. gr., almennrahegningarlaga nr. 19/1940, sem varðar allt að sex ára fangelsi. Er þannig fullnægtskilyrðum 2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016 til þess að varnaraðila verði gertað afplána 270 daga eftirstöðvar refsingar samkvæmt dómum HéraðsdómsReykjavíkur [...] nóvember 2015 og [...] desember 2016, sem honum var veittreynslulausn á með ákvörðun Fangelsismálastofnunar ríkisins 6. febrúar 2017. Verður hinn kærði úrskurður þvístaðfestur á þann hátt sem í dómsorði greinir.Dómsorð:Varnaraðili, X, skal afplána eftirstöðvar 270 dagarefsingar samkvæmt dómum Héraðsdóms Reykjavíkur [...] nóvember 2015 og [...] desember2016, sem honum var veitt reynslulausn á með ákvörðun Fangelsismálastofnunarríkisins 6. febrúar 2017.Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur fimmtudaginn 21. DesemberLögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefurkrafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði ágrundvelli 2. mgr. 82. gr. laga um fullnustu refsinga gert að sæta afplánun á270 daga eftirstöðvar refsingar samkvæmt dómum Héraðsdóms Reykjavíkur frá [...]nóvember 2015 og [...]. mars 2015, sem honum var veitt reynslulausn á meðákvörðun Fangelsismálastofnunar þann 6. febrúar 2017.Í greinargerðsækjanda kemur fram að kærði liggi undir sterkum grun um að hafa í morgunbrotist inn í bifreiðar að [...] í Reykjavík og stolið þaðan ýmsum munum, eneinn eigandi bifreiðanna hafi komið að kærða inni í bifreið hans og haldiðhonum í tökum er lögregla hafi komið á vettvang.Að mati lögreglu hafi kærði með þessu rofiðgróflega almennt skilyrði reynslulausnarinnar enda liggi fyrir sterkur grunurum að hann hafi gerst sekur um brot sem geti varðað allt að 6 ára fangelsi,sbr. 244. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Kærða hafi verið veittreynslulausn þann 6. febrúar sl. á 270 daga eftirstöðvum refsingar samkvæmtofangreindum dómum Héraðsdóms.Kærði sé undir sterkum grun um brot gegn244. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Með vísan til framanritaðs,framlagðra gagna og loks með vísan til 2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016 umfullnustu refsinga, er þess farið á leit að krafan verði tekin til greina einsog hún sé sett fram. Niðurstaða Fyrir liggur að kærði fékkreynslulausn með ákvörðun Fangelsisstofnunar 6. febrúar 2017 á 270 dagaeftirstöðvum refsingar sem honum var gerð með dómum Héraðsdóms Reykjavíkur frá [...].mars 2015 og [...] nóvember 2015. Reynslutími var ákveðinn tvö ár. Það eralmennt skilyrði reynslulausnar að maður gerist ekki sekur um nýtt brot á reynslutíma.Samkvæmt 2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016, um fullnustu refsinga, geturdómstóll úrskurðað að kröfu ákæranda að maður, sem hlotið hefur reynslulausn,skuli afplána eftirstöðvar refsingar ef hann á reynslutíma rýfur gróflegaalmennt skilyrði reynslulausnar, enda liggi fyrir sterkur grunur um aðviðkomandi hafi framið brotið, sem varðað geti allt að sex ára fangelsi eða aðbrotið varði við 1. mgr. 218. gr. almennra hegningarlaga. Af rannsóknargögnum verður ráðiðað snemma í morgun hafi verið tilkynnt um að maður væri að reyna að brjótastinn í bifreið við [...]í Reykjavík. Á vettvangi var kærði sem var í annarleguástandi og mjög æstur og lá hnífur í jörðinni við hlið hans. Tilkynnandi kvaðsthafa séð kærða „gramsa“ í bifreið. Þegar lögregla kom á vettvang var kærði meðbakpoka meðferðis sem í voru ýmsir munir, m.a. kveikjuláslyklar að bifreið semkærði gat ekki gert grein fyrir. Að þessu gættu og með vísan til þess sem aðframan er rakið og rannsóknargagna málsins verður fallist á að varnaraðili séundir sterkum grun um að hafa í morgun gerst sekur um þjófnað samkvæmt 244. gr.almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Slíkt brot varðar allt að sex ára fangelsi.Dómurinn telur að fallast verði á það með lögreglustjóra að kærði hafi meðþessari háttsemi sinni rofið gróflega almennt skilyrði reynslulausnar ískilningi 2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016. Verður því fallist á kröfulögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu svo sem nánar greinir í úrskurðarorði.Arnfríður Einarsdóttir héraðsdómari kveður upp þennan úrskurð.Ú R S K U R Ð A R O R Ð :Kærða, X, kt. [...], er gert að sæta afplánun á 270 dagaeftirstöðvum refsingar samkvæmt dómum Héraðsdóms Reykjavíkur frá [...] nóvember2015 og [...]. mars 2015, sem honum var veitt reynslulausn á með ákvörðunFangelsismálastofnunar þann 6. febrúar 2017.

Mál nr. 803/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Viðar MárMatthíasson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 18. desember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum20. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 18.desember 2017, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 22. desember 2017 klukkan 14 og einangrun meðan á því stendur.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi,en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra mánudaginn 18.desember 2017Mál þetta barstdómnum í dag.Sóknaraðili,lögreglustjórinn á Norðurlandi eystra krefst þess að varnaraðili, X, kt. [...],[...], 603 Akureyri, sæti gæslu­varðhaldi til föstudagsins 22. desember 2017klukkan 16. Þá er þess krafist með vísan til b. liðar 1. mgr. 99. gr. laga nr.88/2008, að varnar­aðila verði gert að sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldistendur.Varnaraðili krefstþess að kröfum sóknaraðila verði hafnað, en til vara að gæslu­varð­haldi verðimarkaður skemmri tími en krafist er.Sóknaraðilikveðst, ásamt lögreglunni á Vesturlandi og lögreglunni á höfuð­borgarsvæðinu,rannsaka innbrot og þjófnað í atvinnuhúsnæði að [...], Borgar­byggð, aðfaranótthins 15. desember 2017, þar sem stolið hafi verið tölvum og tölvu­búnaði aðverðmæti allt að 6.000.000 kr. Segir sóknaraðili að upplýsingar styðjigrunsemdir um að varnaraðili hafi átt aðild að þessu innbroti. Fyrir liggi aðhann hafi tekið á leigu bifreiðina [...] hjá bílaleigunni [...] og ekið henni íBorgarnes nóttina sem brotið hafi verið framið. Talið sé augljóst aðbifreiðinni [...] hafi verið ekið í samfloti við sendibifreiðina [...], semrökstuddur grunur liggi fyrir um að hafi verið notuð í tengslum við brotið. Áupptökum úr öryggismyndavélakerfum í Hvalfjarðargöngum sjáist að bifreiðunumtveimur hafi verið ekið með mjög skömmu millibili fram hjá gjaldskýli viðgöngin. Á upptökum úr öryggismyndavélakerfum við söluskála [...] í Borgarnesisjáist ökumenn þessara tveggja bifreiða tala saman skömmu áður en innbrotiðhafi verið framið. Samkvæmt upplýsingum lögreglu hafi rafstraumur verið veriðrofinn til tölvubúnaðar sem stolið hafi verið, milli kl. 2 og 2:30 aðfaranótt15. desember s.l. sem sé skömmu eftir að varnaraðili sjáist ræða við ökumannbifreiðarinnar [...]. Sams konar bifreið hafi síðan verið ekið inn á [...]þessa sömu nótt. Fallist verður áþað með sóknaraðila með vísan til lýsingar hans á málavöxtum, sem studd errannsóknargögnum, að rökstuddur grunur beinist að varnaraðila um verknað semvarðar við 244. gr. almennra hegningarlaga og fangelsisrefsing er lögð við,sbr. 1. málslið 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Þá verður einnig að fallast áþað með sóknaraðila að ætla megi að varnaraðili muni torvelda rannsókn, svo semmeð því að hafa áhrif á samseka eða vitni, sbr. a. lið sömu málsgreinar sömugreinar. Ekki þykir sýnt að brot sem hann er grunaður um myndi aðeins hafa íför með sér sektir eða skilorðsbundna fangelsisrefsingu, sbr. 3. mgr. sömugreinar. Að þessu gættu verður fallist á kröfu sóknaraðila um gæslu­varðhaldeins og greinir í úrskurðarorði. Þá verður fallist á kröfu um einangrun.ErlingurSigtryggsson kveður upp úrskurðinn.ÚRSKURÐARORÐ:Varnaraðili, X,sæti gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 22. desember nk. klukkan 14 ogeinangrun í varðhaldinu.

Mál nr. 758/2017

Kærumál Gæsluvarðhaldsúrskurður felldur úr gildi

Felldur var úr gildi úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Greta Baldursdóttir og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 3. desember 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 3. desember 2017 þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 15. desember2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l.lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefstþess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara aðgæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Sóknaraðili krefst þess að varnaraðila verði gertað sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008og a. liðar 1. mgr. 115. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga. Samkvæmtfyrrgreinda ákvæðinu verður sakborningur aðeins úrskurðaður í gæsluvarðhald effram er kominn rökstuddur grunur um að hann hafi gerst sekur um háttsemi semfangelsisrefsing er lögð við og ætla megi að sakborningur muni torveldarannsókn málsins svo sem með því að afmá merki eftir brot, skjóta undan munumellegar hafa áhrif á samseka eða vitni. Fallist er á með héraðsdómi aðvarnaraðili sé undir rökstuddum grun um brot gegn XXIII. kafla almennrahegningarlaga nr. 19/1940 þannig að fullnægt sé fyrra skilyrði 1. mgr. 95. gr.laga nr. 88/2008 til þess að hann sæti gæsluvarðhaldi. Á hinn bóginn er tilþess að líta að nú hefur verið tekin skýrsla af brotaþola og allsendis óljóstaf kröfugerð sóknaraðila hvaða frekari vitnaskýrslur á eftir að taka þannig aðvarnaraðili geti torveldað rannsókn málsins gangi hann laus. Að þessu virtuverður ekki talið að rannsóknarhagsmunir standi til þess að varnaraðili sætigæsluvarðhaldi.Samkvæmt a. lið 1. mgr. 115. gr. laga nr. 80/2016er heimilt að handtaka útlending og færa hann í gæsluvarðhald ef ekki liggurfyrir hver útlendingurinn er, hann neitar að gefa upp hver hann er eða efrökstuddur grunur er um að hann gefi rangar upplýsingar um hver hann er.Sóknaraðili kveðst hafa upplýsingar um að varnaraðili sé mögulega ekki sá semhann kveðist vera, án þess að nokkur gögn um þá staðhæfingu liggi fyrir í málinu.Hefur sóknaraðili þannig ekki sýnt fram á að varnaraðili sé undir rökstuddumgrun um að hafa gefið rangar upplýsingar um hver hann er þannig að fullnægt séframangreindu skilyrði til að honum verði gert að sæta gæsluvarðhaldi.Samkvæmt framansögðu verður hinn kærði úrskurðurfelldur úr gildi. Dómsorð:Hinn kærði úrskurðurer felldur úr gildi.Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 3. desember 2017. Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X,kt. [...], sæti gæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 15. desember nk. kl.16:00 Í greinargerðaðstoðarsaksóknara kemur fram að kærði, X, liggi undir rökstuddum grun um aðhafa veist að A á dvalarstað sínum að [...] í Reykjavík og tekið hanakyrkingartaki og þrengt þannig að öndunarvegi hennar með þeim afleiðingum aðhún hafi misst meðvitund. Lögreglahafi komið á vettvang laust eftir kl. 05:00 í morgun og hafi þar brotaþolitekið á móti þeim. Hafi hún verið í miklu uppnámi og hafi tjáð lögreglu aðkærði hefði kyrkt hana. Kærði hafi gefið sig svo fram á vettvangi og hafi íkjölfarið verið handtekinn. Enn eigieftir að taka skýrslu af brotaþola og einnig öðrum mögulegum vitnum. Þá hafilögreglu borist upplýsingar um að kærði sé mögulega ekki sá sem hann kveðstvera, en lögregla hafi undir höndum vegabréf sem virðist vera í eigu kærða. Þarkomi fram að hann heiti [...] og sé ríkisborgari [...]l, en kærði sé meðdvalarleyfi hér á landi sem ríkisborgari [...]. Samkvæmt sama vegabréfi sékærði einnig sex árum eldri en hann kveðst vera. Það ermat lögreglu að verði kærði látinn laus muni hann eiga þess kost að torveldarannsókn málanna, svo sem með því hafa áhrif á framburð vitna. Lögregla teljiþað brýnt fyrir framgang málsins að fallist verði á framkomna kröfu umgæsluvarðhald á grundvelli rannsóknarhagsmuna svo unnt sé að rannsaka málið ánhættu á að kærði getið spillt rannsókn þess og einnig til að lögreglan getikomist að því hver kærði í raun sé. Þá skaltekið fram að kærði sé einnig grunaður í öðru máli að hafa tekið brotaþolakyrkingartaki þann 20. nóvember sl. og sé það til rannsóknar hjá lögreglu. Sakarefnimálsins sé talið varða við 211., sbr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940. Það er því brýnt og nauðsynlegt með vísan til alls framanritaðs oggagna málsins að öðru leyti að kærða verði með vísan til a-liðar 1. mgr. 95.gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 og a. liðar 1. mgr. 115. gr.útlendingalaga gert að sæta gæsluvarðhaldi.Niðurstaða:Samkvæmt því sem fram kemur í greinargerð lögreglu ogrannsóknargögnum málsins er á það fallist að kærði sé undir rökstuddum grun umað hafa framið brot gegn 211. gr. sbr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 semvarðað getur fangelsisrefsingu. Þá hefur lögreglan upplýsingar um að kærði sé mögulega ekki sá sem hannkveðst vera. Lögreglan hefur undir höndum vegabréf sem virðist vera í eigukærða. Komi þar fram að hann heiti [...] og sé ríkisborgari [...], en kærði ermeð dvalarleyfi hér á landi sem ríkisborgari [...]. Samkvæmt sama vegabréfi erkærði einnig sex árum eldri en hann kveðst vera. Því er fallist á að kærði séundir rökstuddum grun um að hann gefi rangar upplýsingar um hver hann sé.Rannsókn málsins er á frumstigi en enn á eftir að taka skýrsluaf brotaþola og mögulega fleiri vitnum. Fallist er á að aðstæður séu þannig aðætla megi að kærði muni torvelda rannsókn málsins, svo sem með því að hafaáhrif á vitni eða koma undan gögnum, fái hann að ganga laus. Skilyrðum a-liðar1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála og a liðar 1. mgr. 115.gr. nr. 80/2016 um útlendinga er því fullnægt. Því er fallist á kröfulögreglustjóra um gæsluvarðhald með þeim hætti sem nánar greinir íúrskurðarorði. Sigrún Guðmundsdóttirhéraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐKærði, X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins15. desember nk. kl. 16:00.

Mál nr. 749/2017

Kærumál Frávísunarúrskurður staðfestur

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem máli Á á hendur X var vísað frá dómi sökum þess að málinu taldist áður lokið samkvæmt 1. mgr. 148. gr. laga nr. 88/2008. Þá þóttu málalok ekki fjarstæð þannig að 3. mgr. sömu greinar ætti við.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, BenediktBogason og Karl Axelsson.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 23. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum30. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands vestra 21.nóvember 2017, þar sem vísað var frá dómi máli sóknaraðila gegn varnaraðila. Kæruheimilder í t. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi og málið tekið til efnislegrar meðferðar.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Eins og greinir í hinum kærða úrskurði gekkstvarnaraðili 17. mars 2017 undir greiðslu sektar vegna brots gegn 37. gr.umferðarlaga nr. 50/1987 og greiddi hana samdægurs. Ber lögregluskýrsla samadag með sér að um málsmeðferð samkvæmt 148. gr. laga nr. 88/2008 hafi verið aðræða. Var málinu því lokið á þeim lagagrundvelli. Að þessu gættu og með hliðsjónaf dómi Hæstaréttar 10. janúar 1996, sem er að finna í dómasafni réttarins þaðár á bls. 31, en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Kærumálskostnaður greiðist úr ríkissjóði, þar meðtalin þóknun skipaðs verjanda varnaraðila, sem ákveðin verður að meðtöldumvirðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Kærumálskostnaður greiðist úr ríkissjóði, þar meðtalin þóknun verjanda varnaraðila, Andrésar Más Magnússonar héraðsdómslögmanns,186.000 krónur Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands vestra 21. nóvember2017Málþetta, sem tekið var til úrskurðar um frávísunarkröfu ákærða 8. þessa mánaðar,var höfðað 31. maí sl. með ákæru lögreglustjórans á Norðurlandi vestra á hendurX, fæddum [...], til heimilis að [...], Akureyri, „fyrir umferðarlagabrot meðþví að hafa síðdegis föstudaginn 17. mars 2017, ekið bifreiðinni [...] umNorðurlandsveg við Ytri Kot í Akrahreppi á 150 km hraða á klukkustund þar semleyfður hámarkshraði var 90 km á klukkustund.Telstframangreint varða við 2. mgr. 37. gr. sbr. 1. og 6. mgr. 100. gr. umferðarlaganr. 50,1987.Þesser krafist að ákærði verði dæmdur til refsingar og sviptingar ökuréttar skv.101. gr. umferðarlaga nr. 50,1987 og til greiðslu alls sakarkostnaðar.“IILíktog í ákæru greinir var ákærði stöðvaður fyrir of hraðan akstur. Í skýrslulögreglu sem rituð var af því tilefni kemur fram að ákærði hafi játað brot sittog þar kemur og fram að hann hafi þá þegar greitt sekt vegna háttsemi sinnar.Lögmaður ritaði, fyrir hönd ákærða, lögreglustjóranum á Norðurlandi vestra 27.mars. sl. bréf en í því kemur fram að ákærða hafi borist sektargerð vegnabrotsins. Ákærði neiti að gangast undir sektargerðina þar sem málinu hafi lokiðmeð því að ákærða hafi verið boðið að ljúka málinu á vettvangi með greiðslusektar og hann hafi gengist undir þau málalok og greitt sektina. Með bréfilögreglustjórans á Norðurlandi vestra dagsettu 6. apríl er lögmanninum tjáð aðlögreglustjóri hafi fellt úr gildi ætluð málalok ásamt því að endurgreiðaákærða sektina og ákærða jafnframt boðið að ljúka málinu með undirritun áðurútgefnar sektargerðar. Þar mun ákærða hafa verið boðið að ljúka málinu meðgreiðslu sektar ásamt því að sæta sviptingu ökuréttar í einn mánuð. Ákærðigekkst ekki undir þessi málalok og var ákæra gefin út 31. maí sl.IIIÍþessum þætti málsins er til úrlausnar krafa ákærða um frávísun málsins. Ákærðibyggir kröfu sína á því að málinu sé þegar lokið með greiðslu sektar. Ákveðinskilyrði séu þó til þess að taka mál upp að nýju en skilyrði fyrir slíku séum.a. að málalok hafi verið fjarstæðukennd. Í þessu tilfelli séu málalokin ekkifjarstæðukennd þó svo ákærði hafi ekki verið sviptur ökurétti í einn mánuð enfjárhæð sektarinnar sem ákærði greiddi hafi verið eðlileg. Að mati ákærða hafiþví ekki verið skilyrði til endurupptöku málsins enda lok þess ekkifjarstæðukennd. Afhálfu ákæruvalds er á því byggt að ákvæði 3. mgr. 148. gr. laga um meðferðsakamála heimili endurupptöku málsins enda sé með öllu óásættanlegt að ákærðisleppi við sviptingu ökuréttar og slík málalok séu fjarstæðukennd.IVÍ1. mgr. 148. gr. laga um meðferð sakamála kemur fram að þegar lögregla stendurmann að broti sem heyrir undir ákæruvald lögreglustjóra, hann gengst skýlaustvið brotinu og lögregla telur að hæfileg viðurlög við því séu einvörðungu sektsem ekki fari fram úr tiltekinni fjárhæð sem ákveðin er með reglugerð getilögregla ákveðið viðurlög við brotinu í samræmi við reglugerðina. Meðalgagna málsins er áðurnefnt bréf lögreglustjórans á Norðurlandi vestra tillögmanns ákærða en þar segir m.a „Í ljósi framanritaðs hefur lögreglustjórifellt úr gildi ætluð málalok, sbr. 3. mgr. 148. gr. laga nr. 88/2008 ásamt þvíað endurgreiða umbjóðanda yðar ætlaða sektargreiðslu að fjárhæð 97.500 kr. inná bankareikning [...] Er umbjóðanda yðar hér með boðið að ljúka umræddulögreglumáli með undirritun á áður útsendri sektargerð, dags. 3. apríl sl. ...“Af þessu verður ekki annað ráðið en að máli ákærða hafi lokið á vettvangi endaekki hægt að fella málalok úr gildi ef máli hefur ekki áður verið lokið aukþess sem á því er byggt af hálfu ákæruvaldsins í máli þessu að heimilt hafiverið að endurupptaka málið sökum þess að málalokin á vettvangi hafi veriðfjarstæðukennd. Ínefndri 3.mgr. 148. gr. er gerð grein fyrir skilyrðum þess að málalok samkvæmtgreininni séu felld úr gildi og eru þau annars vegar að saklaus maður hafigengist undir viðurlög samkvæmt greininni og hins vegar að málalokin hafi veriðfjarstæð. Það eitt að ákærði sætti ekki sviptingu ökuréttar í einn mánuð getaein og sér ekki talist fjarstæð málalok í skilningi nefndrar 3. mgr. 148.gr.,sbr. t.d. dóm Hæstaréttar Íslands í máli nr. 9/1996. Þarsem málinu var lokið og ekki skilyrði til endurupptöku þeirra málaloka ber aðvísa því frá dómi og fella sakarkostnað á ríkissjóð. Sakarkostnaður féll ekkitil við rannsókn málsins hjá lögreglu. Ákærði naut aðstoðar verjanda, AndrésarMás Magnússonar héraðsdómslögmanns, en þóknun hans þykir að teknu tilliti tilumfangs málsins og þess tíma sem fór í ferðalag verjandans hæfilega ákveðin155.000 krónur og hefur þá verið tekið tillit til virðisaukaskatts. Þá ber ogað greiða ferðakostnað lögmannsins að fjárhæð 25.960 krónur úr ríkissjóði.Afhálfu ákæruvaldsins flutti málið Sigurður Hólmar Kristjánsson fulltrúilögreglustjórans á Norðurlandi vestra.HalldórHalldórsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Úrskurðarorð:Máliþessu er vísað frá dómi.Allursakarkostnaður, þar með talin 155.000 króna þóknun skipaðs verjanda ákærða,Andrésar Más Magnússonar héraðsdómslögmanns, greiðist úr ríkissjóði.

Mál nr. 794/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Greta Baldursdóttir og Ólafur BörkurÞorvaldsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 13. desember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum15. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 12. desember 2017,þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 22.desember 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er íl. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en tilvara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími og honum ekki gert að sætaeinangrun meðan á því stendurSóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar erfallist á að varnaraðili skuli sæta gæsluvarðhaldi þann tíma sem krafist er ágrundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. nr. 88/2008, en ekki c. liðar sömumálsgreinar, eins og segir í úrskurðinum, og einangrun meðan á því stendur,sbr. 2. mgr. 98. sömu laga. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur þriðjudaginn 12. desember 2017Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess aðHéraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], kærða, verði gert að sætagæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 22. desember 2017 kl. 16:00. Þá er gerðkrafa um að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.Í greinargerð lögreglu kemur fram að lögreglan hafi til rannsóknar innflutning á sterkum fíkniefnumhingað til lands frá Hollandi. Upphaf málsins sé það að þann 6. desember sl.hafi Tollgæslan fundið talsvert magn af ætluðum fíkniefnum í póstsendinguPóstsins frá Hollandi og hafi efnin verið falin í útvarpstæki. Y hafi veriðskráður viðtakandi sendingarinnar og sendandi hollenskur aðili. Lögregla hafilagt hald á efnið og samkvæmt niðurstöðu tæknideildar lögreglu hafi þetta verið317,74 g af kókaíni.Að fengnum úrskurði frá Héraðsdómi Reykjavíkur hafi efnunumverið skipt út fyrir skaðlaus efni og komið hafi verið fyrir eftirfarar- oghlustunarbúnaði í pakkanum. Í gær hafi Y haft samband við Póstinn og svarað tilkynningu umað pakkinn væri kominn til landsins og hafi hann jafnframt óskað eftir því aðpakkinn yrði keyrður heim til hans að [...] hér í borg. Lögregla hafi fylgst með pakkanum fara að heimili Y ásamt þvíað hlusta á samskipti þeirra aðila sem hafi meðhöndlað hann. Skömmu síðarhafi lögreglan farið inn í íbúðina ogkomið að Y ásamt þeim kærða og Z, kt. [...], þar sem þeir hafi verið að eigavið útvarpið.Í kjölfarið hafi allir aðilar verið handteknir og færðir álögreglustöð. Mikið misræmi sé í framburði þeirra varðandi aðild og aðkomu aðinnflutningi efnanna og séu þeir allir undir rökstuddum grun um innflutningþeirra.Rannsókn málsins sé á frumstigi og eftir eigi að taka frekari skýrslur af kærðasem og öðrum aðilum og bera undir hann framburð annarra aðila málsins sem ogönnur sönnunargögn sem lögregla hafi lagt hald á og sum hver sem enn eigi eftirað rannsaka nánar og/eða afla. Eins telji lögregla að fleiri aðilar tengistþessu máli, sumir hverjir erlendis, og að hafa þurfi upp á þeim og taka af þeimskýrslur. Að mati lögreglu megi ætla að ef kærði verði látinn laus muni hann eigaþess kost að torvelda rannsókn málsins, svo sem með því að ræða við ætlaðasamverkamenn og vitni og hafa áhrif á framburð þeirra eða koma undan munum.Rannsókn málsins sé á viðkvæmu stigi og afar brýnt að krafa lögreglustjóraverði tekin til greina, Með vísan til framangreinds ogframlagðra gagna krefjist lögreglustjóri að framangreind krafa hans verði tekintil greina eins og hún sé sett fram. Lögreglustjóri telji kærða vera undirrökstuddum grun um að hafa gerst brotlegur við 2. gr., sbr., 5. og 6. gr., laga um ávana- og fíkniefni nr.64/1974. Um heimild til gæsluvarðhalds sé vísað til a-liðar 1. mgr. 95. gr.laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Um heimild til einangrunar meðan ágæsluvarðhaldinu stendur sé vísað til 2. mgr. 98. gr. og b-liðar 1. mgr. 99.gr. sömu laga. NiðurstaðaÍ greinargerð lögreglu kemur fram að lögreglan á höfuðborgarsvæðinu hafi til rannsóknar innflutning ásterkum fíkniefnum hingað til lands frá Hollandi. Upphaf málsins sé það að þann6. desember sl. hafi Tollgæslan fundið talsvert magn af ætluðum fíkniefnum ípóstsendingu Póstsins frá Hollandi og hafi efnin verið falin í útvarpstæki. Yhafi verið skráður viðtakandi sendingarinnar og sendandi hollenskur aðili.Lögregla hafi lagt hald á efnið og samkvæmt niðurstöðu tæknideildar lögregluhafi þetta verið 317,74 g af kókaíni. Skömmu síðar hafi lögreglan farið inn í íbúðina og komið að Yásamt þeim kærða og Z, kt. [...], þar sem þeir hafi verið að eiga við útvarpið.Í kjölfarið hafi allir aðilar verið handteknir og færðir á lögreglustöð. Þákemur fra að mikið misræmi sé í framburðum aðila og rannsókn málsins sé áfrumstigi og eftir eigi að taka frekari skýrslur af kærða sem og öðrum aðilumog bera undir hann framburð annarra aðila málsins sem og önnur sönnunargögn semlögregla hafi lagt hald á og sum hver sem enn eigi eftir að rannsaka nánarog/eða afla. Eins telji lögregla að fleiri aðilar tengist þessu máli, sumirhverjir erlendis, og að hafa þurfi upp á þeim og taka af þeim skýrslur.Samkvæmt því sem rakið hefur verið þé er til rannsóknar ætluðbrot kærða sem lögregla telur varða við 2. gr., sbr. 5. og 6. gr. laga umávana- og fíkniefni nr. 65/1974, með síðari breytingum. Refsing, ef sök ersönnuð, getur varðað fangelsisrefsingu allt að 6 árum. Fallist er á meðlögreglu að sá sem krafan beinist að sé undir rökstuddum grun um framangreindaháttsemi og að augljósir rannsóknarhagsmunir séu í húfi og rannsókn sé enn áfrumstigi og frekari skýrslutökur og ýmis gögn sem haldlögð voru sem þarf aðkanna nánar auk þess sem þarf að kanna tengsl við erlenda aðila Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna og c.-liðar 1. mgr. 95. gr. laga 88/2008 ummeðferð sakamála er fallist á að krafan skuli ná fram að ganga eins og hún ersett fram og nánar greinir í úrskurðarorði. Á þessu stigi rannsóknar eru ekkiefni til að fallast á kröfu verjanda um styttingu gæsluvarðhalds, þar sem mikiðósamræmi mun vera í framburðum kærðra í málinu og rannsóknin nánast áfrumstigi. Þá neitar kærði alfarið sök. Þá er ljóst að lögreglu ber að hagarannsókn sinni þannig að gæsluvarðhaldið falli niður þegar rannsóknarhagsmunirkrefjast þess ekki lengur. Um heimild til einangrunar meðan á gæsluvarðhaldinustendur er vísað til 2. mgr. 98. gr. og b-liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga enbrýnir rannsóknarhagsmunir krefjast þess að kærði sæti einangrun meðan ágæsluvarðhaldi stendur svo kærði geti ekki haft samband við hugsanlega meðsekaeða spillt rannsóknarhagsmunum með öðrum hætti.Þórður Clausen Þórðarson héraðsdómari kveður upp úrskurðþennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐKærði, X, skal sæta gæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 22.desember 2017 kl. 16:00. Kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur.

Mál nr. 787/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 13. desember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 13. desember 2017, þarsem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 18.desember 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er íl. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness miðvikudaginn 13.desember 2017Lögreglustjórinná Suðurnesjum hefur í dag krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X,kt. [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 18. desember2017, kl. 16:00 og að honum verði gert að sæta einangrun á meðan á því stendur.Varnaraðilimótmælir kröfunni og krefst þess að kröfu lögreglustjóra verði hafnað. Ígreinargerð með kröfunni kemur fram að Lögreglustjóranum á Suðurnesjum hafiborist kæra frá Íslandsbanka í gær um að varnaraðili hefði misfarið með fundiðfé. Varnaraðili hafði sem framkvæmdastjóri [...] kt. [...], óskað eftirframlengingu á yfirdrætti á bankareikningi nr. [...], sem félagið sé með hjá [...],að fjárhæð 2,6 milljónum kóna. Fyrir mistök hafi [...] sett inn heimild áreikninginn að fjárhæð 26 milljónir króna. Hafi varnaraðili hagnýtt sér þettaog millifært í tveimur færslum 22 milljónir þann 8. desember sl. yfir á persónulegan reikning sinn sem sé í [...].Sama dag hafi varnaraðili farið í [...] og tekið út 22 milljónir króna íreiðufé.Varnaraðilihafi verið handtekinn 12. desember síðastliðinn og tekin af honum skýrsla samadag, þar sem varnaraðili játi verknaðinn. Þar komi fram að hann hafi millifærtfjárhæðina og tekið hana út. Einnig komi fram að hann hafi síðan lagt innumtalsverðar fjárhæðir á að minnsta kosti tvo aðila Húsleithafi verið gerð á heimili varnaraðila þar sem hafi verið haldlagðar ein milljónog 50 þúsund krónur. Næstu skref í málinu séu þó nokkrar aðgerðir í þágurannsóknar málsins.Samkvæmtframansögðu og með vísan til gagna málsins telji lögreglustjóri miklar líkur áþví að varnaraðili hafi gerst sekur um að misnota aðstöðu sína og hagnýtt sérþessa fjármuni. Sé því fram kominn rökstuddur grunur um að varnaraðili hafi meðætlaðri refsiverðri háttsemi sinni gerst sekur um brot gegn 246. og 247.gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Telji lögreglustjóri nauðsynlegt að varnaraðili sæti gæsluvarðhaldi á meðan málhans er til rannsóknar hjá lögreglu. Rannsóknmálsins sé á frumstigi. Lögregla vinni nú að því í fyrsta lagi að rannsaka þáaðila sem kærði millifærði fjármunina til og að finna þá til að yfirheyra vegnamálsins. Einnig til að varpa ljósi á þaðhvort þeir aðilar sem varnaraðili millifærði fjármunina til séu samskekirvarnaraðila í máli þessu eða hafi verið að hylma yfir með honum. Í því skynihyggist lögregla meðal annars afla upplýsinga frá fjarskiptafyrirtækjum ogfjármálastofnunum, auk annarra atriða sem lögregla telji að séu mikilvæg vegnarannsóknar málsins. Í öðru lagi telji lögregla sig þurfa svigrúm til aðrannsaka nánar, áður en varnaraðili verði látinn laus úr haldi lögreglu, hvortað hægt sé að endurheimta fjármunina. Lögreglustjóri telji einsýnt að ætla aðvarnaraðili kunni að torvelda rannsókn málsins og hafa áhrif á samseka gangihann laus. Að sama skapi telji lögregla hættu á að varnaraðili verði beitturþrýstingi af hugsanlegum samverkamönnum og að reynt verði að hafa áhrif á hann.Meðvísan til alls framangreinds a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála og 246. og 247. gr.a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 teljilögreglustjóri brýna rannsóknarhagsmuni standa til þess að varnaraðila verðigert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 18. desember 2017. Þesser einnig krafist að varnaraðila verði gert að sæta einangrun á meðangæsluvarðhaldi stendur, sbr. b. lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála, með vísan til framangreindra rannsóknarhagsmuna. Samkvæmtframangreindu og rannsóknargögnum málsins er fallist á það með lögreglustjóraað varnaraðili sé undir rökstuddum grun um háttsemi sem fangelsisrefsing erlögð við. Rannsókn málsins er skammt á veg komin og því ljóst að varnaraðiligetur, haldi hann óskertu frelsi sínu, torveldað rannsókn málsins með því aðafmá merki eftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrif á samseka eðavitni. Er þannig fullnægt skilyrðum a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008um meðferð sakamála. Að virtum rannsóknarhagsmunum ber að fallast á kröfulögreglustjóra um að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.Samkvæmt þessu verður fallist á kröfu lögreglustjórans á Suðurnesjum eins oghún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði.Úrskurð þennan kveður upp Jón Höskuldsson héraðsdómari. Úrskurðarorð:Varnaraðili,X, sæti gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 18.desember 2017, kl. 16:00.Varnaraðilisæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 783/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Greta Baldursdóttir og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 12. desember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 12. desember 2017, þarsem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 22. desember2017 klukkan16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinnkærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími og honum ekki gert að sæta einangrun meðan á því stendur.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Fallist er á með héraðsdómi aðvarnaraðili sé undir rökstuddum grun um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögðvið og að ætla megi að hann muni torvelda rannsókn málsins gangi hann laus. Erþannig fullnægt skilyrðum a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til aðvarnaraðila verði gert að sæta gæsluvarðhaldi og einangrun meðan á því stendur,sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga. Samkvæmt því verður hinn kærði úrskurðurstaðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurðurer staðfestur.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur þriðjudaginn 12. desember 2017Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X,kt. [...], kærða, verði gert að sæta gæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 22.desember 2017 kl. 16:00. Þá er gerð krafa um að kærði sæti einangrun á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur. Ígreinargerð lögreglu kemur fram aðlögreglan hafi til rannsóknar innflutning á sterkum fíkniefnum hingað til landsfrá Hollandi. Upphaf málsins sé það að þann 6. desember sl. hafi Tollgæslanfundið talsvert magn af ætluðum fíkniefnum í póstsendingu Póstsins frá Hollandiog hafi efnin verið falin í útvarpstæki. Y hafi verið skráður viðtakandisendingarinnar og sendandi hollenskur aðili. Lögregla hafi lagt hald á efnið ogsamkvæmt niðurstöðu tæknideildar lögreglu hafi þetta verið 317,74 g af kókaíni.Að fengnumúrskurði frá Héraðsdómi Reykjavíkur hafi efnunum verið skipt út fyrir skaðlausefni og komið hafi verið fyrir eftirfarar- og hlustunarbúnaði í pakkanum. Í gær hafi Yhaft samband við Póstinn og svarað tilkynningu um að pakkinn væri kominn tillandsins og hafi hann jafnframt óskað eftir því að pakkinn yrði keyrður heimtil hans að [...] hér í borg. Lögregla hafifylgst með pakkanum fara að heimili Y ásamt því að hlusta á samskipti þeirraaðila sem hafi meðhöndlað hann. Skömmu síðar hafi lögreglan farið inn í íbúðina og komiðað Y ásamt þeim Z, kt. [...], og kærðaþar sem þeir hafi verið að eiga við útvarpið.Í kjölfarið hafiallir aðilar verið handteknir og færðir á lögreglustöð. Mikið misræmi sé íframburði þeirra varðandi aðild og aðkomu að innflutningi efnanna og séu þeirallir undir rökstuddum grun um innflutning þeirra.Rannsókn málsinssé á frumstigi og eftir eigi að takafrekari skýrslur af kærða sem og öðrum aðilum og bera undir hann framburðannarra aðila málsins sem og önnur sönnunargögn sem lögregla hafi lagt hald áog sum hver sem enn eigi eftir að rannsaka nánar og/eða afla. Eins teljilögregla að fleiri aðilar tengist þessu máli, sumir hverjir erlendis, og aðhafa þurfi upp á þeim og taka af þeim skýrslur. Að mati lögreglu megi ætla að ef kærði verði látinnlaus muni hann eiga þess kost að torvelda rannsókn málsins, svo sem með því aðræða við ætlaða samverkamenn og vitni og hafa áhrif á framburð þeirra eða komaundan munum. Rannsókn málsins sé á viðkvæmu stigi og afar brýnt að krafalögreglustjóra verði tekin til greina, Með vísan til framangreinds og framlagðra gagna krefjist lögreglustjóri aðframangreind krafa hans verði tekin til greina eins og hún sé sett fram.Lögreglustjóri telji kærða vera undir rökstuddum grun um að hafa gerstbrotlegur við 2. gr., sbr., 5. og 6. gr., laga umávana- og fíkniefni nr. 64/1974. Um heimild til gæsluvarðhalds sé vísað tila-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Um heimild tileinangrunar meðan á gæsluvarðhaldinu stendur sé vísað til 2. mgr. 98. gr. ogb-liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga. NiðurstaðaÍ greinargerðlögreglu kemur fram að lögreglan á höfuðborgarsvæðinu hafi til rannsóknar innflutning á sterkum fíkniefnum hingað tillands frá Hollandi. Upphaf málsins sé það að þann 6. desember sl. hafiTollgæslan fundið talsvert magn af ætluðum fíkniefnum í póstsendingu Póstsinsfrá Hollandi og hafi efnin verið falin í útvarpstæki. Y hafi verið skráðurviðtakandi sendingarinnar og sendandi hollenskur aðili. Lögregla hafi lagt haldá efnið og samkvæmt niðurstöðu tæknideildar lögreglu hafi þetta verið 317,74 gaf kókaíni. Skömmu síðar hafi lögreglanfarið inn í íbúðina og komið að Y ásamtþeim Z, kt. [...], og kærða þar sem þeir hafi verið að eiga við útvarpið. Íkjölfarið hafi allir aðilar verið handteknir og færðir á lögreglustöð. Þá kemurfra að mikið misræmi sé í framburðum aðila og rannsókn málsins sé á frumstigiog eftir eigi að taka frekari skýrslur af kærða sem og öðrum aðilum og beraundir hann framburð annarra aðila málsins sem og önnur sönnunargögn semlögregla hafi lagt hald á og sum hver sem enn eigi eftir að rannsaka nánarog/eða afla. Eins telji lögregla að fleiri aðilar tengist þessu máli, sumirhverjir erlendis, og að hafa þurfi upp á þeim og taka af þeim skýrslur.Samkvæmt því semrakið hefur verið þé er til rannsóknar ætluð brot kærða sem lögregla telurvarða við 2. gr., sbr. 5. og 6. gr. laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974,með síðari breytingum. Refsing, ef sök er sönnuð, getur varðaðfangelsisrefsingu allt að 6 árum. Fallist er á með lögreglu að sá sem krafanbeinist að sé undir rökstuddum grun um framangreinda háttsemi og að augljósirrannsóknarhagsmunir séu í húfi. Rannsókn er nánast á frumstigi og eftir er aðyfirheyra kærða og kanna gögn sem haldlögð voru við húsleit. Mikið ósamræmi munvera í framburðum kærðra. Þá þarf að kanna hugsanleg tengsl við erlenda aðilaog aðra er kunna að tengjast málinu. Þá er nauðsynlegt að tryggja að kærði getiekki spillt sakargögnum með því að hafa samband við aðra sem málinu kunna aðtengjast.Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna og c.-liðar 1. mgr. 95. gr. laga 88/2008 ummeðferð sakamála er fallist á að krafan skuli ná fram að ganga eins og hún ersett fram og nánar greinir í úrskurðarorði. Á þessu stigi rannsóknar eru ekkiefni til að fallast á kröfu verjanda um styttingu gæsluvarðhalds, þar sem mikiðósamræmi mun vera í framburðum kærðra í málinu og rannsóknin nánast áfrumstigi. Þá er ljóst að lögreglu ber að haga rannsókn sinni þannig aðgæsluvarðhaldið falli niður þegar rannsóknarhagsmunir krefjast þess ekkilengur. Þá neitar kærði alfarið sök í málinu. Um heimild til einangrunar meðaná gæsluvarðhaldinu stendur er vísað til 2. mgr. 98. gr. og b-liðar 1. mgr. 99.gr. sömu laga en brýnir rannsóknarhagsmunir krefjast þess að kærði sætieinangrum meðan á gæsluvarðhaldi stendur, eins og að framan er rakið.Þórður ClausenÞórðarson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.ÚR S K U R Ð A R O R ÐKærði, X skalsæta gæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 22. desember 2017 kl. 16:00. Kærðisæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 716/2017

Kærumál Hæfi dómara

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu A um að dómstjóri viki sæti í máli B, C og D gegn A, E og F.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogasonog Karl Axelsson.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 8. nóvember 2017, enkærumálsgögn bárust réttinum 22. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Vesturlands25. október 2017, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðilaum að Ásgeir Magnússon dómstjóri víki sæti í máli varnaraðilanna B, C og D gegnsóknaraðila og varnaraðilunum E og F. Kæruheimild er í a. lið 1. mgr. 143. gr.laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, sbr. 133. gr. laga nr. 20/1991 um skiptiá dánarbúum o.fl. Sóknaraðili krefst þess að fyrrgreind krafa verði tekin tilgreina.Þá krefst hún málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar.Varnaraðilarnir B, C og D krefjast staðfestingar hins kærða úrskurðar ogkærumálskostnaðar. Varnaraðilarnir E og F hafa ekki látið málið til sín taka fyrirHæstaréttiMeð vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Sóknaraðilaverður gert að greiða varnaraðilunum B, C og Dkærumálskostnað eins og í dómsorði greinir, en að öðru leyti fellur sá kostnaðurniður. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfesturSóknaraðili, A, greiði varnaraðilunum, B, C og D, hverjum um sig, 125.000krónur í kærumálskostnað. Kærumálskostnaðurfellur að öðru leyti niður.Úrskurður Héraðsdóms Vesturlands 25.október 2017Málþetta sem hér er til úrlausnar barst héraðsdómi með bréfi skiptastjóra mótteknu16. mars 2017 vegna dánarbús G, sem lést [...] 2006. Var málið þingfest 18.apríl sl. og tekið til úrskurðar að loknum munnlegum málflutningi 11. októbersl.SóknaraðilarnirB og C gera í málinu eftirgreindar dómkröfur:Aðalkrafa:Að frumvarp skiptastjóra til úthlutunar í dánarbúi G, sem lagt var fyrir skiptafund 15. mars 2017, verði fellt úr gildi og lagt verði fyrir skiptastjóra að selja eignir dánarbúsins, að undanskilinni fasteigninni [...], Snæfellsbæ, landnúmer [...], fastanúmer [...], og að söluandvirði þeirra verði skipt á milli erfingja í samræmi við arfstilkall þeirra samkvæmt ákvæðum erfðalaga nr. 8/1962.Þá er þess krafist að söluandvirði eignanna [...], Reykjavík, fastanúmer [...], og [...], Strandabyggð, landnúmer [...] og fastanúmer [...], að teknu tilliti til áhvílandi lána, komi til frádráttar eignarhluta varnaraðilans A í samræmi við arfstilkall hennar, líkt og andvirði eignanna hefði verið meðal eigna dánarbúsins og komið til skipta.Þá er þess krafist að viðurkennt verði að kostnaður við matsgerð H hrl., dags. 18. janúar 2017, sé dánarbúinu óviðkomandi, en til vara að sóknaraðilum verði ekki gert að standa straum af þeim kostnaði.Jafnframt er krafist lækkunar skiptaþóknunar, þar með talið kostnaðar vegna sumarhúsanna [...] og [...] árin 2015 og 2016.Varakrafa: Að frumvarpi skiptastjóra verði breytt á þann veg að í hlut sóknaraðila komi greiðsla í peningum sem samsvari arfstilkalli þeirra í samræmi við ákvæði laga nr. 8/1962.Þá er þess krafist að söluandvirði eignanna [...], Reykjavík, fastanúmer [...], og [....], Strandabyggð, landnúmer [...] og fastanúmer [...], komi til frádráttar eignarhluta varnaraðilans A í samræmi við arfstilkall hennar, líkt og andvirði eignanna hefði verið meðal eigna dánarbúsins og komið til skipta.Þá er þess krafist að viðurkennt verði að kostnaður við matsgerð H hrl. sé dánarbúinu óviðkomandi, en til vara að sóknaraðilum verði ekki gert að standa straum af þeim kostnaði.Þá er krafist lækkunar skiptaþóknunar skiptastjóra, þar með talið kostnaðar vegna sumarhúsanna [...] og [...] árin 2015 og 2016.Þáer í öllum tilvikum krafist málskostnaðar að skaðlausu skv. mati réttarins.VarnaraðilinnA krefst þess í málinu að liðum 2-4 í aðalkröfu verði vísað frá dómi. Þá krefstvarnaraðilinn þess að frumvarp skiptastjóra til úthlutunar úr dánarbúi G, semlagt var fram á skiptafundi 15. mars 2017, verði staðfest og að öllum kröfumsóknaraðila verði hafnað. Loks krefst varnaraðilinn þess að sóknaraðilum verðigert að greiða honum málskostnað óháð úrslitum málsins. Aðrir varnaraðilar hafaekki látið ágreining málsins til sín taka.Íþinghaldi í málinu 11. október sl. lýsti lögmaður varnaraðilans A því yfir aðhún liti svo á að dómarinn Ásgeir Magnússon væri vanhæfur til að fara með málþetta, með vísan til g-liðar 5. gr. laga um meðferð einkamála nr. 91/1991, ogkrafðist þess að hann viki sæti. Lögmaður sóknaraðila mótmælti þessari kröfu ogvar málið tekið til úrskurðar um þennan ágreining í þinghaldinu að undangengnummálflutningi þar um.VarnaraðiliA vísar til þess að á fyrri stigum málareksturs á milli aðila hafi verið deiltum gildi kaupmála og að í úrskurði dómsins, í málinu nr. Q-2/2015, hafi m.a.verið á því byggt að um fölsun á kaupmála hafi verið að ræða. Úrskurðurinn hafiverið kærður til Hæstaréttar, sem staðfest hafi niðurstöðuna, í máli nr.320/2016, án þess þó að í dómi réttarins hafi verið byggt á sjónarmiðum umfölsun. Telji varnaraðilinn að í rökstuðningi héraðsdómara að þessu leyti hafibirst ákveðin afstaða hans til varnaraðila, sem leiði til þess að draga megióhlutdrægni hans í þessu máli í efa. Sé hann því vanhæfur til að dæma í máliþessu, sbr. g-lið 5. gr. laga nr. 91/1991, og verði að víkja sæti.Sóknaraðilartelja að krafa varnaraðilans eigi ekki við rök að styðjast og mótmæla því að áhana verði fallist. Ljóst sé að í fyrrgreindum dómi Hæstaréttar hafi enginafstaða verið tekin til þess hvort um fölsun á kaupmálanum hafi verið að ræðaeða ekki, enda megi af orðalagi dómsins ráða að rétturinn hafi ekki talið þaðnauðsynlegt til stuðnings niðurstöðu sinni. Þá sé ljóst að efnisleg afstaðadómara í fyrra máli geti ekki leitt til vanhæfis hans við úrlausn á tengduágreiningsmáli. NiðurstaðaTilstuðnings kröfu sinni vísa sóknaraðilar til eftirfarandi orðalags í úrskurðidómsins í framangreindu máli nr. Q-2/2015: „Þegar allt framangreint er virt,annars vegar niðurstaða fyrrnefndrar skýrslu um að afar sterkar vísbendingarséu um að undirskriftir G á kaupmálana séu falsaðar og hins vegar að ekkiliggur ótvírætt fyrir að lögmæltra krafna um vottun kaupmálanna hafi veriðgætt, verður að telja nægilega fram komið að undirritun og vottun kaupmálannahafi ekki verið með þeim hætti að þeir geti talist gildir kaupmálar í skilningihjúskaparlaga nr. 31/1993.“ Telur varnaraðili A að með framangreindu orðalagi íúrskurðinum hafi dómarinn látið í ljós slíka afstöðu til varnaraðila að dragamegi óhlutdrægni hans í þessu máli með réttu í efa, sbr. g-lið 5. gr. laga nr.91/1991.Endaþótt dómari í máli þessu hafi áður leyst úr ágreiningi í fyrrgreindu máli semreis við opinber skipti á sama dánarbúinu og mál þetta lýtur að, og aðniðurstaða fyrra málsins kunni í einhverju að hafa þýðingu í máli þessu, veldurþað eitt ekki vanhæfi dómarans. Þá verður ekki á það fallist að dómarinn hafimeð framangreindum rökstuðningi í fyrra málinu lýst einhverjum þeim viðhorfumtil varnaraðilans A eða annarra varnaraðila málsins að draga megi óhlutdrægni hansí þessu máli með réttu í efa. Af þessum sökum verður ekki talið að varnaraðilihafi sýnt fram á atvik sem valdið geta því að dómari teljist vanhæfur til aðfara með málið vegna ákvæðis g-liðar 5. gr. laga nr. 91/1991. Verður kröfu umað héraðsdómari víki sæti því hafnað.ÁsgeirMagnússon dómstjóri kveður upp úrskurð þennan.Úrskurðarorð:Dómarimálsins, Ásgeir Magnússon, víkur ekki sæti í málinu.

Mál nr. 737/2017

Kærumál Hæfi dómara

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu X um að héraðsdómari viki sæti í máli Á gegn X.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogasonog Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 24.nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 27. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 22. nóvember2017, þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um að Kristinn Halldórssonhéraðsdómari víki sæti í máli sóknaraðila gegn varnaraðila. Kæruheimild er í a.lið 1. mgr. 192. gr. nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þessað fyrrgreind krafa hans verði tekin til greina.Sóknaraðilikrefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Í 1. mgr.6. gr. laga nr. 88/2008 eru í stafliðum a. til g. taldar upp þær ástæður, semleiða til þess að dómari sé vanhæfur til að fara með mál. Varnaraðili hefurhvorki í héraði né fyrir Hæstarétti rökstutt kröfu sína um að framangreindur héraðsdómarivíki sæti í máli þessu með vísan til fyrrgreindra stafliða, en skilja verður málatilbúnaðhans á þann veg að krafan styðjist við g. lið ákvæðisins. Þar segir að dómarisé vanhæfur til að fara með mál ef fyrir hendi eru önnur atvik eða aðstæður semeru fallnar til þess að draga óhlutdrægni dómara með réttu í efa. Samkvæmt 1.mgr. 109. gr. laga nr. 88/2008 metur dómari hverju sinni hvort nægileg sönnun,sem ekki verði vefengd með skynsamlegum rökum, sé fram komin um hvert þaðatriði sem varðar sekt og ákvörðun viðurlaga við broti, þar á meðal hvaðasönnunargildi skýrslur ákærða hafi, vitnisburður, mats- og skoðunargerðir,skjöl og önnur sýnileg sönnunargögn. Þá er 1. mgr. 111. gr. sömu laga kveðið áum að dómur skuli reistur á sönnunargögnum sem færð eru fram við meðferð málsfyrir dómi. Sönnunarfærsla í máli þessu á eftir að fara fram og tekur héraðsdómarinnafstöðu til sönnunargagna að henni lokinni. Samkvæmt þessu er ekkert fram komiðí málinu um að fyrir hendi séu atvik eða aðstæður sem eru fallnar til þess aðdraga óhlutdrægni héraðsdómarans með réttu í efa, sbr. g. lið 1. mgr. 6. gr.laga nr. 88/2008. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur.Dómsorð:Hinnkærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness miðvikudaginn 22. nóvember 2017Mál þetta, sem tekið vartil úrskurðar 27. september sl., höfðaði lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinumeð ákæru 7. febrúar 2017 á hendur ákærða, X, kt. [...], [...], [...];„fyrir fíkniefnalagabrot,með því að hafa, sunnudaginn 15. mars 2015 í íbúð að [...] í [...], haft ívörslum sínum að hluta til í sölu- og dreifingarskyni samtals 259,51 g afkannabislaufi, 48,30 g af maríhúana og 57 kannabisplöntur, og hafa um nokkurt skeiðfram til þess dags ræktað greindar plöntur.Telstbrot þetta varða við 2. gr., sbr. 4., 5. og 6. gr., laga um ávana- og fíkniefninr. 65/1974, sbr. lög nr. 13/1985 og lög nr. 68/2001, og 2. gr., sbr. 14. gr.,reglugerðar um ávana- og fíkniefni og önnur eftirlitsskyld efni nr. 233/2001,sbr. reglugerð nr. 848/2002.Þesser krafist að ákærði verði dæmdur til refsingar og til greiðslu allssakarkostnaðar. Krafist er upptöku á samtals 259,51 g af kannabislaufi, 48,30 g af maríhúana og 57kannabisplöntum, samkvæmt 6. mgr. 5. gr.laga nr. 65/1974 og 2. mgr. 14. gr. reglugerðar nr. 233/2001.“Afhálfu ákærða er þess nú krafist að „... dómari úrskurði um hæfi sitt.“ Ákæruvaldiðsegir dómara ekki vanhæfan og krefst þess að hann víki ekki sæti í málinu.IÁkærði vísar til þess aðöll rannsóknargögn málsins séu því marki brennd að þeirra hafi verið aflað meðog á grundvelli ólögmætrar rannsóknaraðgerðar lögreglu. Áður en leit hafi veriðframkvæmd í húsnæði ákærða hafi lögregla hvorki aflað samþykkis húsráðanda né dómsúrskurðar,sbr. 1. mgr. 75. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Þá hafi lögregluekki verið heimil leit án úrskurðar dómara í þessu tilviki þar sem engin hættahafi verið á að bið eftir úrskurði ylli sakarspjöllum, sbr. 2. mgr. 75. gr.sömu laga.Ákærði heldur því fram aðmeð úrskurði sínum 12. júlí sl. hafi dómari málsins heimilað ákæruvaldinu aðbyggja efnislega á framlögðum rannsóknargögnum. Þá megi að mati ákærða ráða afummælum í úrskurðinum að ákærði verði sakfelldur og dæmdur til refsingar ímálinu. Hið sama leiði af niðurstöðu úrskurðarins og þeim rannsóknargögnum semákæruvaldinu hafi verið heimilað að byggja á. Í úrskurðinum hafi dómari þvítjáð sig um atriði er tilheyri efnishlið málsins og megi því með réttu dragaóhlutdrægni hans í efa, sbr. hér dóm Hæstaréttar Íslands í máli nr. 26/2004.Dómara beri því að víkja sæti í málinu.IIÁkæruvaldið telur enginefni til þess að dómari málsins víki sæti. Vísar ákæruvaldið til þess að íúrskurði dómara frá 12. júlí sl. hafi hvorki verið tekin afstaða til lögmætisleitar lögreglu né efnislega til þeirra skriflegu gagna er ákæruvaldið hafilagt fram og byggi á í málinu. Þar sé heldur enga afstöðu að finna til sektareða sýknu ákærða. Niðurstaða dómara hafi að meginstefnu til einfaldlega verið áþví reist að í íslensku sakamálaréttarfari sé ekki til staðar útilokunarregla.Ákæruvaldið segir engaákvörðun hafa verið tekna af dómnum um að byggja á hinum umdeildurannsóknargögnum. Sönnunarfærsla í málinu hafi enn ekki farið fram. Hún farilögum samkvæmt fram við aðalmeðferð málsins og að henni lokinni leggi dómariefnislega mat á þau sönnunargögn og framburði sem færð verða þar fram. Samkvæmtþessu og öðru framangreindu séu engin efni til þess að dómari málsins víkisæti.IIIDómari telur að skiljaverði kröfugerð ákærða og málflutning verjanda hans svo að hann krefjist þessað dómari málsins víki sæti.Í úrskurði dómsins 12.júlí sl. var meðal annars vísað til þess að í íslenskum lögum væri ekki fyrirað fara reglu sem útilokaði að stuðst yrði við gagn sem kynni að hafa veriðaflað án þess að fylgt hefði verið ákvæðum laga um öflun sönnunargagna ísakamálum. Jafnframt var til þess vísað að þau andmæli sem ákærði hefur tefltfram vegna öflunar umræddra sönnunargagna komi til úrlausnar við efnismeðferð málsins,sbr. ákvæði 109. gr. laga nr. 88/2008, en leiði ekki til þess að ákæruvaldinuverði synjað um að byggja á gögnunum í málinu.Dómari fær ekki séð að með þessum ummælum eða öðrum ummælum í forsendumúrskurðarins hafi verið tekin afstaða til lögmætis leitar lögreglu eðaefnislega til þeirra skriflegu gagna er ákæruvaldið hefur lagt fram og byggir áí málinu. Í úrskurðinum er heldur ekki að finna afstöðu dómara til sektar eðasýknu ákærða. Sönnunarfærsla í málinu fer lögum samkvæmt fram við aðalmeðferð málsinsog fyrst að henni lokinni mun dómari leggja efnislegt mat á framlögð gögn. Aðþessu sögðu fær dómari ekki séð að efni séu til þess að hann víki sæti ímálinu.Úrskurð þennan kveður uppKristinn Halldórsson héraðsdómari. Fyrir uppkvaðningu úrskurðarins var gættfyrirmæla 1. mgr. 184. gr., sbr. 2. mgr. 159. gr., laga nr. 88/2008.Ú R S K U R Ð A R O R Ð:Kristinn Halldórssonhéraðsdómari víkur ekki sæti í máli þessu.

Mál nr. 731/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirGreta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 22. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum23. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 22. nóvember 2017,þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 6.desember 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimilder í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en tilvara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími og að honum verði ekkigert að sæta einangrun á meðan á því stendur. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur, sbr. 3. mgr.220. gr. laga nr. 88/2008.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 22. nóvember 2017.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að X,kt. [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi, allt til miðvikudagsins 6.desember nk. til kl. 16.00. Þá er gerð krafa um að kærði sæti einangrun á meðaná gæsluvarðhaldinu stendur. Í greinargerð sækjanda kemur fram aðlögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi til rannsóknar mál er varði grun ummansal og vændisstarfsemi á höfuðborgarsvæðinu. Upphaf rannsóknarinnar megirekja til þess að upplýsingagjafi hafi haft samband við lögreglu og viljað komaþví á framfæri að X hefði í viðræðum við sig greint frá því að hann væri aðgera út stúlkur í vændi á Íslandi. Það hafi verið mat lögreglu aðupplýsingagjafi væri trúverðugur. Upplýsingagjafi segist hafa hlustað á frásögnX sem hefði greint frá því að mikið væri að gera í þessari vændisstarfsemi ogað hann væri með nokkrar stúlkur á sínum snærum, þar með talið stúlkur fráSuður-Ameríku og að fyrirtæki hans hér á Íslandi gengi undir nafninu „[...]“. Þá erþess getið að lögregla hafi að undanförnu, og í framhaldi af samtali viðupplýsingagjafa, aflað frekari gagna er varði X, kt. [...]. X eigi eldri mál ílögreglukerfi er varði fjársvik og skjalafals og óstaðfestar upplýsingar séu umað hann hafi afplánað dóm á Spáni vegna fíkniefnamisferlis. X hafi áður heitið [...]en hafi látið breyta nafni sínu. Samkvæmt upplýsingum lögreglu sé X í sambúðmeð Y og sé hún upprunalega frá Perú. Ígreinargerð lögreglustjóra er tekið fram að lögregla hafi rökstuddan grun umumfangsmikla vændisstarfsemi sem hafi verið haldið úti af X og Y. Leiki grunurá akstri vændiskvenna til kaupenda þjónustunnar og skipulagning á aðstæðum íhúsnæði á þeirra vegum en nú þegar sé umfang starfseminnar á þann veg að vændisé gert út frá þremur stöðum og samtals fimm konur séu að selja sig. Þá hafilögreglan einnig aflað gagna þar sem X ræði við óþekktan karlmann um þærvændiskonur sem séu á hans snærum og hann kalli “dilkakjötið sitt”. Þá erþess getið að lögregla hafi einnig við rannsókn þessa máls aflað gagna sem sýnifram á kaup á fjölda einstaklinga á vændi í gegnum þá þjónustu X og Y semlögreglan hafi haft til rannsóknar og muni lögreglan fylgja eftir rannsókn áþeim málum, aðskildri frá ofangreindu máli, þar sem einstaklingar verðiyfirheyrðir vegna þeirra, en sú vinna sé ekki enn hafin enda umfangið mikið aðþví er talið sé. Sækjanditekur fram að þann 21. nóvember sl. hafi lögreglan á höfuðborgarsvæðinuframkvæmt þrjár húsleitir á grundvelli úrskurðar Héraðsdóms Reykjavíkur vegnarannsóknar málsins. Við aðgerðir lögreglu hafi þau X og Y verið handtekinn, Xhafi verið handtekinn í [...] en Y í [...]. Þá hafi þremur stúlkum fráSuður-Ameríku verið komið fyrir í Bjarkarhlíð, miðstöð fyrir þolendur ofbeldis.Við húsleitir lögreglu hafi verið lagt hald á töluvert magn fjármuna í reiðufé,síma- og tölvubúnað, ásamt skjölum sem lögregla ætli að tengist rannsóknþessari með beinum hætti, svo sem viðskiptadagbók og skipulag um greiðslur.Ekki hafi tekist að yfirfara öll hin haldlögðu gögn enda fylgir því tímafrekvinna, einkum og sér við tölvugögnin. Þá erþess getið að í framhaldi af aðgerðum lögreglu þann 21. nóvember sl. hafi þau Xog Y verið yfirheyrð þar sem þau hafi notið réttarstöðu sakborninga. X hafi aðlitlu leyti viljað tjá sig um sakarefnið og neitað sök. X hafi greint frá þvíað kona hans væri með einhverja starfsemi sem hann kynni ekki deili á og segðihana þurfa að greina frá þessari starfsemi við lögreglu. Ljóst sé að frásögnþessi sé í engu samræmi við fyrirliggjandi upplýsingar lögreglu. Ekki sésamræmi í framburði kærðu og X að mati lögreglu. Ígreinargerð sækjanda kemur einnig fram að lögregla hafi jafnframt tekiðskýrslur af vitnum sem lögreglu hafi grunað að væru að stunda vændi. Við þærskýrslutökur liggi fyrir játningar um vændi af þeirra hálfu og á meðan húsleithafi farið fram var Y titluð sem “organiser” eða skipuleggjandi. Vitað sé meðnokkurri vissu um eina aðra stúlku sem gerð hafi verið út í umræddrivændisstarfssemi en ekki hafi tekist að hafa upp á henni svo hægt væri aðyfirheyra hana. Lögregla eigi eftir að kanna frekar hvert umfang stafseminnarhafi verið og hvort fleiri stúlkur hafi verið fengnar í umrædda starfsemi eðareynt að fá þær til þess. Sækjandiáréttar að það sé mat lögreglu að fram sé kominn áframhaldandi rökstuddurgrunur um þá starfsemi sem hafi verið til rannsóknar, þ.e. að X og Y hafistaðið að milligöngu um og haft viðurværi af vændi annarra. Lögregla hafieinnig lagt hald á mikið magn rafrænna skjala sem þurfi að afrita og telji þaraf leiðandi afar mikilvægt fyrir rannsókn málsins að fenginn verði tíma tilþess að afrita þau skjöl án þess að sakborningar málsins geti spilltsönnunargögnum en um sé að ræða samskipti á samskiptaforritum, tölvupóst ogfleiri rafræn gögn sem ætla megi að torveldi rannsókn málsins komi þau til meðað spillast. Rannsókn málsins miði vel en ennþá eigi eftir að bera undirsakborninga málsins frekari gögn sem lögreglan hafi aflað. Umlagarök tekur sækjandi fram að lögreglu þyki fram kominn rökstuddur grunur um að kærði hafi gerst sek umhagnýtingu vændis og verið aðalskipuleggjandi annars umfangsmikillarvændisstarfsemi, en slík háttsemi geti varðað allt að fjögurra ára fangelsi ogeftir atvikum allt að tólf árum. Í þágu rannsóknarinnar þykinauðsynlegt að kærði sæti gæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmuna meðanfrekari rannsókn fari fram án þess að hætta sé á spillingu rannsóknarhagsmunaaf hennar hálfu. Afar mikilvægt þyki að kærða gefist ekkert ráðrúm til þess aðspilla rannsóknarhagsmunum svo og með því að setja sig í samband við vitnimálsins með tilheyrandi hættu á réttarspjöllum. Um heimild til gæsluvarðhalds sé vísað til a-liðar 1. mgr. 95.gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Um heimild til einangrunar á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur sé vísað til b-liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga.Niðurstaða:Samkvæmt rannsóknargögnum málsins er kærði undir rökstuddumgrun um brot sem varða fangelsisrefsingu. Rannsókn málsins er á frumstigi enþegar hefur verið aflað mikils magns gagna sem þörf er á að rannsaka. Skýrslahefur verið tekin af kærða og öðrum sakborningi í málinu og er misræmi milliframburða þeirra. Með hliðsjón af rannsóknargögnum málsins er fallist á aðkærði sé undir rökstuddum grun um brot sem varðað getur fangelsisrefsingu.Haldi kærði óskertu frelsi sínu gæti hann torveldað rannsókn málsins, t.d. meðþví að setja sig í samband við samseka eða vitni og hugsanlega afmá ummerkieftir brot. Með vísan til ofangreinds er fallist á að skilyrðum a-liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála, til að kærði sæti gæsluvarðhaldiog einangrun á meðan á gæsluvarðhaldi stendur sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga.Er því fallist á kröfu lögreglustjóra eins og hún er fram sett og nánar greinirí úrskurðarorði.Sigríður Elsa Kjartandóttirhéraðsdómari kveður upp þennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐX, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi, allttil miðvikudagsins 6. desember nk. til kl. 16.00. Kærði sæti einangrun á meðaná gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 734/2017

Kærumál Sakarefni Nauðungarsala Frávísunarúrskurður staðfestur

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem einkamáli B og D gegn Í og E til ógildingar á nauðungarsölu var vísað frá dómi með vísan til þess að B og D hefðu ekki beint kröfu um úrlausn um gildi nauðungarsölunnar til héraðsdómara eins og heimilt væri samkvæmt 1. mgr. 80. gr. laga nr. 90/1991 um nauðungarsölu.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson, MarkúsSigurbjörnsson og Viðar Már Matthíasson.Sóknaraðilar skutu málinu til Hæstaréttar með ódagsettri kæru, sem barsthéraðsdómi 17. nóvember 2017, en kærumálsgögn bárust réttinum 23. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 9. nóvember 2017, þar sem máli sóknaraðilaá hendur varnaraðilum var vísað frá dómi. Kæruheimild er í j. lið 1. mgr. 143.gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðilar krefjast þess að hinumkærða úrskurði verði hrundið. Varnaraðilar krefjast staðfestingar hins kærða úrskurðar ogkærumálskostnaðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Kærumálskostnaður fellur niður.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 9.nóvember 2017. Málþetta höfðuðu Benedikt G. Stefánsson og Diana Rostán, bæði til heimilis aðMiklubraut 90, Reykjavík, með stefnu birtri 11. maí 2017 á hendur Íslandsbankahf., Hagasmára 3, Kópavogi og Ergo, Suðurlandsbraut 14, Reykjavík. Málið var tekið til úrskurðar 27. októbersl. Ístefnu eru gerðar þessar kröfur: „Viðóskum eftir að uppboði verði dæmt ógilt og að tryggingarbréfið verði lístógilt. Þá krefst ég málskostnaðar aðmati dómsins.“ Stefndusóttu þing og skiluðu greinargerð þar sem þeir kröfðust frávísunar málsins ogmálskostnaðar. Aðeins var fjallað umformhlið málsins í greinargerðinni, þótt hún hafi ekki verið lögð fram fyrr ensex vikur voru liðnar frá þingfestingu málsins, sbr. 2. mgr. 99. gr. laga nr.91/1991, sbr. 7. gr. laga nr. 78/2015.Við fyrirtöku 8. september féll þingsókn niður af hálfu stefndu og varmálið tekið til úrskurðar eins og áður segir 27, október, er stefnendur höfðulagt fram sókn og frekari gögn. Ístefnu segir að uppboð hafi verið haldið á eigninni Miklubraut 90 þann 12.apríl 2017. Uppboðið hafi byggst átryggingarbréfi sem hafi ekki verið í eigu uppboðsbeiðenda, stefnduÍslandsbanka og Ergo. Frá árinu 1999hafi Glitnir verið með tryggingarbréf með veði í íbúð að Miklubraut 90, vegnaeignaleigusamnings við Plötupressu ehf.Segja stefnendur að það sé fyrirtæki þeirra. Þáer í stefnu rakið að Glitnir hf. og Íslandsbanki hf. hafi sameinast og síðartekið upp nafnið Glitnir. Í október 2008hafi eignir Glitnis verið færðar í nýjan banka, stefnda Íslandsbanka hf. Segja stefnendur að þau geri samruna Glitnisog Íslands­banka í mars 2003 að aðalvörn sinni.Þá segir að Seðlabankinn hafi aldrei framselt stefndu tryggingarbréfiðsem uppboðið byggðist á. Ennfremur segir í stefnu að 52. gr. laga um fjármálafyrirtæki banni að samieinstaklingur sitji í fleiri en einni stjórn fjármálafyrirtækis. Gunnar Felixson hafi setið bæði í stjórnGlitnis og Íslandsbanka, þegar fyrirtækin voru sameinuð. Samningurinn um sameiningu sé þvíógildur. Því hafi tryggingarbréfið ekkiverið framselt stefnda Íslandsbanka. Lokser byggt á því að stefndu hafi brotið gegn 116. gr. laga nr. 91/1991 með því aðknýja fram nauðungarsölu vegna dóms í máli E-1831/2014, en þeir hafi áður fengiðdóm í máli nr. A-176/2012 sem hafi verið framfylgt að fullu. Lög nr. 38/2001 banni sýslumanni að bjóða uppíbúðarhúsnæði skuldara þar sem hann hafi skráð lög­heimili, ef um er að ræðakaupleigusamning. Stefndugerðu í greinargerð athugasemd um að Ergo sé stefnt til hliðar við Íslandsbankaí málinu. Ergo sé útibú eða deild innanÍslandsbanka. Frávísunarkrafastefndu var byggð á því að málatilbúnaður stefnenda væri svo óskýr að ekki væriljóst á hverju stefnendur vildu byggja og því útilokað að halda uppivörnum. Ekki væri heldur heimilt aðhöfða almennt einkamál til ógildingar á nauðungarsölu. Um leiðir til að bera nauðungarsölu undir dóm giltu ákvæði laga nr. 90/1991. Slík krafa væri ekki höfð uppi í almennueinkamáli. Niðurstaða Stefnendurkrefjast ógildingar á nauðungarsölu á íbúð að Miklubraut 90, sem fór fram 12.apríl 2017 að kröfu stefnda Íslandsbanka.Heimild til að bera gildi nauðungarsölu undir dóm er að finna í 80. gr.laga nr. 90/1991 um nauðungarsölu.Samkvæmt því skal beina kröfu um úrlausn um gildi sölunnar tilhéraðsdómara innan fjögurra vikna frá því að tilboði hefur verið tekið. Ístað þess að senda héraðsdómi kröfu gáfu stefnendur út stefnu og létu birtaeftir reglum laga nr. 91/1991. Ekki erhægt að líta svo á að framlagning stefnunnar og skjala málsins á reglulegudómþingi geti verið krafa um úrlausn í skilningi 80. gr. laga nr. 90/1991. Stefnendur hafa höfðað mál um kröfu, sem ekkiverður borin undir dóm í almennu einkamáli.Verður þegar af þeirri ástæðu að vísa málinu frá dómi. Verður þá hvorki fjallað um hvort Ergo getiátt sjálfstæða aðild að málinu né hvort mála­tilbúnaður allur sé svo skýr aðunnt væri að leggja dóm á málið. Þarsem þingsókn stefndu féll niður verður málskostnaður felldur niður. JónFinnbjörnsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Úrskurðarorð Máliþessu er vísað frá dómi. Málskostnaðurfellur niður.

Mál nr. 766/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 6. desember 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 8.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 3. desember 2017 þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 15. desember2017 klukkan16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmritími og sér verði ekki gert að sæta einangrun.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Fallist er á það með héraðsdómi að fullnægt séskilyrðum a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til að varnaraðila verðigert að sæta gæsluvarðhaldi þann tíma sem krafist er og að hann sæti einangrunmeðan á því stendur, sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga. Verður hinn kærðiúrskurður því staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 3. desember 2017. Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X,kt. [...], sæti gæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 15. desember nk. kl. 16:00 Ígreinargerð aðstoðarsaksóknara kemur fram að kærði, X, liggi undir rökstuddumgrun um að hafa veist að A og óþekktum samlanda hans frá [...] við Austurvöll ímiðbæ Reykjavíkur með hnífi og stungið þá báða. Lögreglahafi komið á vettvang laust fyrir kl. 05:00 í morgun og hafi þá hinn óþekktiaðili legið í götunni með stungusár á herðablaði og vinstri öxl. Er hann hafikomið á slysadeild hafi komið í ljós að hann hafði stungusár inn í brjósthol oghafi ein stungan farið í hjartað. Brotaþoli A hafi fundist svo í húsnæði að [...]og hafi hann verið með stungusár á fæti og baki. Kærði hafi verið handtekinnskömmu síðar í nálægð við dvalarstað hans að [...] í Garðabæ. Vitni ávettvangi hafi bent á kærða sem geranda í málinu. Kváðust þau hafa séð kærðaveitast að brotaþolum og átök átt sér stað sem enduðu með því að annarbrotaþola fell í jörðina en hinn hljóp í burtu. Kváðust ekki hafa séð kærðabeita hnífi en að hann hefði sparkað í brotaþola er hann lá í jörðinni. BrotaþolinnA lýsti því að hann og félagi hans hafi lent í átökum við kærða sem enduðu meðþví að hann stakk þá báða með hnífi. Enn áeftir að taka frekari skýrslur af brotaþola og öðrum vitnum auk þess sem aflaþurfi frekari sönnunargagna m.a. með því að fara í húsleit á dvalarstað kærðaen samkvæmt upplýsingum lögreglu mun kærði hafa komið þangað eftir hið meintabrot. Kærði hafi ekki heimilað lögreglu leit í húsnæðinu. Það sémat lögreglu að verði kærði látinn laus muni hann eiga þess kost að torvelda rannsóknmálsins, svo sem með því hafa áhrif á framburð vitna og koma undansönnunargögnum. Lögregla telji það brýnt fyrir framgang málsins að fallistverði á framkomna kröfu um gæsluvarðhald á grundvelli rannsóknarhagsmuna svounnt sé að rannsaka málið án hættu á að kærði getið spillt rannsókn þess og íþví skyni er farið fram á að kærði sæti einangrun á meðan gæsluvarðhaldinustendur. Sakarefnimálsins sé talið varða við 211., sbr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940. Það sé því brýnt og nauðsynlegt með vísan til alls framanritaðs oggagna málsins að öðru leyti að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi.Niðurstaða:Samkvæmt því sem fram kemur í greinargerð lögreglu ogrannsóknargögnum málsins er á það fallist að kærði sé undir rökstuddum grun um aðhafa framið framið brot gegn 211. gr. sbr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 semvarðað getur fangelsisrefsingu. Rannsókn málsins er á frumstigi en enn á eftir að taka skýrsluaf brotaþolum og mögulega fleiri vitnum. Fallist er á að aðstæður séu þannig aðætla megi að kærði muni torvelda rannsókn málsins, svo sem með því að hafaáhrif á vitni eða koma undan gögnum, fái hann að ganga laus. Er því fullnægtskilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 og b-liðar 1. mgr. 99. gr.sömu laga til að fallast megi á kröfu lögreglustjóra um gæsluvarðhald yfirkærða og að hann sæti einangrun meðan á því stendur, eins og nánar greinir íúrskurðarorði. Sigrún Guðmundsdóttirhéraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐKærði, X, kt. [...], skal sætagæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 15. desember nk. kl. 16:00 og einangrun ámeðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 722/2017

Kærumál Dánarbú Frávísunarúrskurður staðfestur

Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem máli dánarbús A gegn B, C, D, E, F, G, H, I, J og K var vísað frá dómi. Í dómi Hæstaréttar kom fram að A hefði andast 30. apríl 2017, en þá hefði stefna til héraðsdóms verið birt fyrir nokkrum varnaraðilum. Samkvæmt 2. mgr. 22. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála tekur dánarbú við aðild málsins ef sóknaraðili deyr eftir að það hefur verið höfðað og réttindi, sem dómkrafan varðar, áskotnast því, en að öðrum kosti félli málið niður. Var talið að þar sem stefna hafði ekki verið birt öllum varnaraðilum þegar A andaðist hefði verið rétt að vísa málinu frá héraðsdómi í stað þess að fella það niður. Með þessari athugasemd en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærðar úrskurðar var hann staðfestur.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson,Benedikt Bogason og Viðar Már Matthíasson.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 10. nóvember2017, en kærumálsgögn bárust réttinum 22. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Norðurlands eystra 31. október 2017 þar sem málisóknaraðila gegn varnaraðilum var vísað frá dómi. Kæruheimild er í j. lið 1. mgr.143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.Sóknaraðili krefst þess aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að takamálið til efnismeðferðar. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði ogkærumálskostnaðar úr hendi þeirra varnaraðila sem hafa látið málið til síntaka.Varnaraðilarnir B, C, D, E og F krefjast staðfestingar hinskærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Aðrir varnaraðilar hafa ekki látið máliðtil sín taka fyrir Hæstarétti.Svo sem greinir í hinum kærða úrskurði andaðist A 30. apríl2017, en þá hafði stefna til héraðsdóms verið birt fyrir nokkrum afvarnaraðilum. Samkvæmt 2. mgr. 22. gr. laga nr. 91/1991 tekur dánarbú við aðildmáls ef sóknaraðili deyr eftir að það er höfðað og réttindi, sem dómkrafanvarðar, áskotnast því. Að öðrum kosti fellur málið niður. Þar sem stefna hafðiekki verið birt öllum varnaraðilum þegar A andaðist var málinu að réttu lagivísað frá héraðsdómi í stað þess að fella það niður. Með þessari athugasemd enað öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur,enda hefur sóknaraðili engin haldbær rök fært fyrir því að lög geti staðið tilþess að hann fái haldið áfram rekstri málsins eftir andlát A eða að aðrir getitekið við rekstri málsins í sinn stað.Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðilunum, sem hafalátið málið til sín taka fyrir Hæstarétti, kærumálskostnað eins og í dómsorðigreinir. Dómsorð: Hinnkærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðili greiði varnaraðilunum B, C, D, Eog F samtals 350.000 krónur í kærumálskostnað.Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra þriðjudaginn 31.október 2017Málþetta var tekið til úrskurðar um frávísunarkröfu sumra stefndu þann 23. októbersl. Það var höfðað 28. apríl sl. Málið höfðaði A, [...], Reykjavík. Hún léstþann 30. apríl sl. Kveðst dánarbú hennar hafa tekið við rekstri málsins. Verðurþað hér eftir kallað stefnandi. Stefndueru I, [...], Reykjavík, H, [...], Hörgársveit, G, [...], Akureyri, J, [...],Akureyri, E, [...], Akureyri, K, [...], Grenivík, B, [...], Akureyri, D, [...] ,Grenivík, C, [...], Akureyri og F, [...], Akureyri.Einungisstefndu B, C, D, E og F hafa látið málið til sín taka. Verða þau kölluð stefnduhér á eftir, nema sérstaklega sé tekið fram að átt sé við öll stefndu.Stefndukrefjast þess að málinu verði vísað frá dómi og að málskostnaður verði felldurniður.Stefnandikrefst þess að frávísunarkröfunni verði hrundið og að tekið verði tillit tilþessa þáttar við ákvörðun málskostnaðar.Máliðer höfðað til viðurkenningar á því að L, sem nú er látinn, hafi verið faðir M. Mer einnig látinn. Móðir hans var A, upphaflegur stefnandi í málinu. Er máliðhöfðað gegn lög­erfingjum L heitins, þeim sem gengju M heitnum jafnhliða eðanæst að erfðum.Þegarhefur verið viðurkennt með dómi að L, sem einnig er í tölu látinna og íöndverðu feðraði M heitinn, hafi ekki verið faðir hans. Einnig liggur fyrir aðsamkvæmt mannerfðafræðilegri rannsókn eru meiri en 99% líkur á að M hafi veriðsonur L.Samkvæmt2. mgr., sbr. 1. mgr. 22. gr. laga nr. 91/1991 tekur dánarbú sóknaraðila viðaðild máls, ef sóknaraðili deyr eftir að mál er höfðað, en áður en það er tekiðtil dóms, að því tilskildu að réttindi sem dómkrafan varðar áskotnistdánarbúinu. Að öðrum kosti fellur málið niður, en dæma má dánarbúið tilgreiðslu málskostnaðar. Er byggt á því af hálfu stefndu að hvorugt skilyrðið séuppfyllt, málið hafi ekki verið höfðað áður en sóknaraðili dó og að réttindisem dómkrafan varðar áskotnist ekki dánarbúinu.Í10. gr. laga nr. 76/2003 eru tæmandi taldir þeir sem geta verið stefnendur fað­ernis­máls.Er sérstaklega tekið fram að hafi móðir barns höfðað slíkt mál, en andast áðuren því lyki, geti sá sem við forsjá barns taki haldið málinu áfram.Í2. gr. laga nr. 20/1991 segir að þegar maður sé látinn taki dánarbú hans viðöllum fjárhagslegum réttindum sem hann hafi þá átt eða notið, nema annað leiðiaf réttarreglum, löggerningi eða eðli réttindanna.Afþessum ákvæðum leiðir glögglega að dánarbú A getur ekki tekið við aðild þessamáls til sóknar. Ber þegar af þeirri ástæðu að vísa frá dómi þeim kröfum semþað hefur uppi. Málskostnaður verður felldur niður.Úrskurðinnkveður upp Erlingur Sigtryggsson héraðsdómari.ÚRSKURÐARORÐ:Máli þessu er vísað frá dómi.Málskostnaður fellur niður.

Mál nr. 761/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 5. desember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum samadag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 4. desember 2017, þar semvarnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi meðan mál hans er tilmeðferðar hjá dómstólum, en þó eigi lengur en til föstudagsins 29. desember2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 4. desember 2017.Héraðssaksóknarihefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði X kt. [...] til að sætagæsluvarðhaldi á meðan mál hans er til meðferðar fyrir dómstólum þó eigi lenguren til föstudagsins 29. desember 2017 kl. 16:00. Í greinargerð saksóknara kemur fram aðhéraðssaksóknari hafi gefið út ákæru áhendur ákærða X þann 1. desember sl. sem send hefur verið HéraðsdómiReykjavíkur til meðferðar. Ákærða sé gefið að sök tilraun til manndráps með þvíað hafa, að kvöldi þriðjudagsins 3.október 2017, í félagi við þrjá aðra aðila, ruðst vopnaðir hnífum og macebrúsuminn á heimili við [...] í Reykjavík þar sem ákærða sé gefið að sök að hafastungið A, sem hafi verið gestkomandi í íbúðinni, í kviðinn með hníf með þeimafleiðingum að A hafi hlotið stungusár neðan við nafla sem hafi náð í gegnumkviðvegg og lífhimnu, í gegnum hengi smágirnis á tveimur stöðum og í gegnumhengi þverristils alveg við ristilinn. Sé háttsemi ákærða talin varða við 211. gr., sbr. 20. gr.almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Ákærði hafi þann 7. október sl. veriðúrskurðaður í gæsluvarðahald á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga 88/2008og b- liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga með úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur nr.357/2017 til 11. október 2017 en hafi frá þeim tíma sætt gæsluvarðhaldi á grundvellialmannahagsmuna sbr. úrskurð Héraðsdóms Reykjavíkur nr. 358/2017 sem staðfesturhafi verið af Hæstarétti með dómi í máli nr. 657/2017 og nú síðast úrskurðhéraðsdóms Reykjavíkur nr. 394/2017. Ákærði liggisamkvæmt framansögðu undir sterkum grun um brot gegn 211. gr. sbr. 20 gr.hegningarlaga nr. 19/1940 með því að hafa ráðist á brotaþola vopnaður hníf ogstungið hann í kviðinn. Ákærði hafi viðurkennt sök og sagst hafa komið áheimilið við [...] í þeim tilgangi að stinga brotaþola. Sé ljóst að beitingvopnsins og staðsetning áverkans sé lífshættuleg og hafi ákærða mátt vera þaðljóst. Með hliðsjón af framangreindu og með tilliti til almannahagsmuna sé þaðmat ákæruvaldsins að nauðsynlegt sé að tryggja að ákærði gangi ekki laus ámeðan mál hans sé til meðferðar fyrir dómstólum.Sakarefni málsins sétalið varða við 211. gr. sbr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, enbrot gegn ákvæðunum geti varðað fangelsi allt að 16 árum ef sök sannist. Umheimild til gæsluvarðhalds sé vísað til 2. mgr. 95. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008. Niðurstaða:Eins og rakið hefur verið krefst saksóknariþess að ákærði sæti áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008, þegar tími gæsluvarðhalds hans rennur út klukkan 16.00 þann 5.desember 2017, sbr. úrskurð héraðsdóms frá 7. nóvember sl. Samkvæmtframangreindu ákvæði má úrskurða sakborning í gæsluvarðhald ef sterkur grunurleikur á því að hann hafi framið afbrot sem að lögum getur varðað 10 árafangelsi, enda sé brotið þess eðlis að ætla megi varðhald nauðsynlegt meðtilliti til almannahagsmuna. Ákærði hefurjátað að hafa veist að brotaþola með hnífi í íbúð í [...] að kvöldi 3. októbersl. og fær það jafnframt stoð í frásögn vitna. Fyrir liggur að stunguáverki vará brotaþola á kvið og virðist hnífurinn hafa farið í gegnum kviðvegginn oglífhimnu fyrir neðan nafla. Samkvæmt áverkavottorði sem lagt hefur verið framgetur hnífsstunga sem þessi verið lífshættuleg og valdið dauða. Í þessu ljósiber að fallast á það með saksóknara að ákærði sé undir sterkum grun um brot gegn 211. gr., sbr. 20 gr.almennra hegningarlaga, þ.e. tilraun til manndráps. Getur brotið varðað 10 árafangelsi eða meira. Þegar litið er til eðlis brotsins og þess sem fram kemur ígreinargerð saksóknara um aðdraganda þess ber að fallast á með saksóknara aðgæsluvarðhald sé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Með fyrrgreindumdómi Hæstaréttar frá 17. október sl., í máli nr. 657/2017, var staðfest það mathéraðsdóms að svo stæði á og telur dómurinn að ekkert nýtt hafi komið fram ímálinu sem breyti því mati.Skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 telst fullnægt ogverður því fallist á kröfu saksóknara og kærða gert að sæta áframgæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 29. desember 2017 kl. 16:00. RagnheiðurSnorradóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú R S K U R Ð A R O R ÐÁkærði, X kt. [...]skal sæta gæsluvarðhaldi á meðan mál hans er til meðferðar fyrir dómstólum þóeigi lengur en til föstudagsins 29. desember 2017 kl. 16:00.

Mál nr. 759/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 30. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum5. desember sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 29. nóvember2017, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins27. desember 2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinuverði markaður skemmri tími. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með dómi Hæstaréttar 8. nóvember 2017 í máli nr.700/2017 var því slegið föstu að fullnægt væri skilyrðum til þess aðvarnaraðili skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008. Þar sem ekkert er fram komið í málinu sem fær haggað þeirri niðurstöðuverður hinn kærði úrskurður staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur, sbr. 3. mgr.220. gr. laga nr. 88/2008.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður HéraðsdómsSuðurlands 29. nóvember 2017.Lögreglustjórinn á Suðurlandi hefur krafistþess að X, kt. [...], [...], [...], verði með úrskurði gert að sætaáframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 27. desember nk. kl. 16:00á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Krafa þessi, sem barst dóminum í gær,var tekin fyrir á dómþingi kl. 14:10 í dag. Kærði mótmælti kröfunni en til varagerði hann þá kröfu að gæsluvarðhaldinu yrði markaður skemmri tími en krafister. Í kröfu lögreglustjórans kemur fram aðlögreglan á Suðurlandi hafi nú til rannsóknar ætluð kynferðisbrot kærða gegndóttur hans, A. Hafi hin ætluðu brot verið framin á hótelherbergi í [...] þegarbrotaþoli hafi verið fimm til sex ára gömul, en fjölskyldan hafi á þeim tímaverið búsett í [...]. Umrædd brot kunni að varða við 194. gr., 200. gr. og 202gr. almennra hegningarlaga, en brot gegn 194 gr. laganna varði fangelsi allt að16 árum og því ljóst að um alvarleg brot sé að ræða. Kærði hafi neitað sök. Að mati lögreglu sé, þrátt fyrir neitunkærða, sterkur rökstuddur grunur fyrir hendi um að hann hafi gerst sekur um hinætluðu brot. Það mat byggi á því að framburður brotaþola hjá lögreglu sé metinnafar trúverðugur og ekkert fram komið sem gefi tilefni til að draga hann í efaá nokkurn hátt. Þá styðji framburður kærða framburð brotaþola í öllummeginatriðum varðandi ferðir hans með brotaþola til [...] á þeim árum sem umræði og fyrirkomulag þeirra ferða, s.s. ferðatilhögun og aðstæður ágististað. Lögreglustjóri telur hinn sterka rökstuddagrun hafa styrkst frá því dómur Hæstaréttar hafi gengið í máli nr. 700/2017, enfrá þeim tíma hafi farið fram frekari yfirheyrslur vitna. Hafi tvö vitnistaðfest að brotaþoli hafi greint þeim frá því, hvoru í sínu lagi, að faðirhennar hafi nauðgað henni þegar hún hafi verið fimm til sex ára og búið í [...].Rannsókn málsins sé nú á lokastigi og verði það sent embætti héraðssaksóknaratil ákvörðunar á næstu dögum. Í kröfu lögreglustjórans er því lýst að aukframangreinds máls sé til ákærumeðferðar hjá héraðssaksóknara mál þar sem kærðasé gefið að sök að hafa ítrekað brotið kynferðislega gegn næst elstu dóttursinni, B, kt[...]. Hafi B greint frá því að kærði hafi fyrst brotið gegn henniþegar hún hafi verið fimm til sex ára að hún telji, en á þeim tíma hafi þauverið búsett í [...] og hafi brotið átt sér stað á heimili þeirra þar. Hafiverið um að ræða samfarir þannig að kærði hafi stungið getnaðarlim sínum íleggöng hennar. Hafi þetta gerst oftar en einu sinni en hún myndi ekki hversuoft og hve gömul hún hefði þá verið. Þáhafi kærði sagt henni eftir brotin að segja engum frá þessu og hann ætlaði ekkiað gera henni þetta aftur. Kærði neiti sök í málinu. Í greinargerð semlögreglustjóri hafi sent héraðssaksóknara með málsgögnum að lokinni rannsóknkomi fram að það sé mat lögreglustjóra að málið verði að teljast líklegt tilsakfellis.Í greinargerð lögreglustjóra er einniggreint frá dómi sakadóms Austur-Skaftafellssýslu frá [...] 1991, en samkvæmtþeim dómi hafi kærði verið dæmdur í 10 mánaða fangelsi fyrir ítrekuðkynferðisbrot gegn elstu dóttur sinni þegar hún hafi verið fimm til sjö áragömul, en kærði hafi alfarið játað sök fyrir dómi. Þeim dómi hafi ekki veriðáfrýjað.Lögreglustjóri bendir á að í úrskurðiHéraðsdóms Suðurlands í máli nr. R-[...]/2017 hafi verið fallist á það meðlögreglustjóra að kærði væri undir sterkum rökstuddum grun um brot gegn 194.gr., 200. gr. og 202 gr. almennra hegningarlaga og einnig hafi verið fallist áþað með lögreglustjóra að uppfyllt væru skilyrði um að kærði sættigæsluvarðhaldi með tilliti til almannahagsmuna, sbr. 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008. Hafi þessi úrskurður verið staðfestur með dómi Hæstaréttar í máli nr.700/2017.Lögreglustjóri telur að öll þau sömuskilyrði fyrir gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. sömu laga sé enn tilstaðar. Telji lögreglustjóri að umrædd brot séu þess eðlis að gæsluvarðhald sénauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Sé óforsvaranlegt að kærði gangilaus þegar sterkur grunur leiki á að hann hafi framið svo alvarleg brot semhonum séu gefin að sök. Sé kærði því að mati lögreglu hættulegur umhverfi sínuog brotin þess eðlis að það stríði gegn réttarvitund almennings gangi hann lausmeðan mál hans séu til meðferðar. Samkvæmt 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála má úrskurða sakborning í gæsluvarðhald þótt skilyrði a. til d.liðar 1. mgr. séu ekki fyrir hendi ef sterkur grunur leikur á að hann hafiframið afbrot sem að lögum getur varðað 10 ára fangelsi, enda sé brotið þesseðlis að ætla megi varðhald nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna.Með vísan til þeirra gagna sem lögð hafaverið fram í málinu er fallist á það mat lögreglustjóra að kærði sé undirsterkum rökstuddum grun um kynferðisbrot gegn tveimur ungum dætrum sínum og ertalið að brot hans varði við 194. gr., 200. gr. og 202. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940, en sá sem gerist sekur um brot gegn 1. mgr. 194. eða1. mgr. 202. gr. þeirra laga skal sæta fangelsi ekki skemur en 1 ár og allt að16 árum. Þá verður fallist á það með lögreglustjóra að kærði sé hættulegurumhverfi sínu og ætluð brot hans þess eðlis að það stríði gegn réttarvitundalmennings gangi hann laus meðan mál hans séu til meðferðar. Þá fellst dómurinná það með lögreglustjóra að ætluð brot kærða séu þess eðlis að gæsluvarðhald sénauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Með dómi Hæstaréttar Íslands frá8. nóvember sl. í máli nr. 700/2017 var fallist á þetta mat og telur dómurinnað ekkert nýtt hafi komið fram í máli þessu sem haggað gæti því mati. Er því fullnægt skilyrðum 2. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála til aðfallast á kröfulögreglustjóra um að kærða verði gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi, enekki þykja efni til að marka gæsluvarðhaldinu skemmri tíma en krafist er. Ekkier gerð krafa um að kærði sæti einangrun eða öðrum takmörkunum ígæsluvarðhaldinu.Hjörtur O. Aðalsteinsson dómstjórikveður upp úrskurð þennan.Úrskurðarorð:Kærði, X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allttil miðvikudagsins 27. desember 2017 kl. 16:00.

Mál nr. 724/2017

Kærumál Nauðungarvistun

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem nauðungarvistun A var framlengd.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirÞorgeir Örlygsson, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Viðar Már Matthíasson.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 16.nóvember 2017 en kærumálsgögn bárust réttinum 29. sama mánaðar. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 3. nóvember 2017 þar sem nauðungarvistunsóknaraðila var framlengd í allt að tólf vikur frá 3. nóvember 2017 að telja.Kæruheimild er í 1. mgr. 16. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Sóknaraðili krefstþess aðallega að hafnað verði kröfu varnaraðila um framlengingunauðungarvistunar en til vara að henni verði markaður skemmri tími. Þá krefstsóknaraðili þóknunar til handa skipuðum talsmanni sínum vegna meðferðar málsinsfyrir Hæstarétti. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Með skírskotun til forsendna hins kærða úrskurðar verður hannstaðfestur.Samkvæmt 1. mgr. 17. gr. lögræðislaga greiðist úr ríkissjóðiþóknun skipaðs talsmanns sóknaraðila fyrir Hæstarétti sem ákveðin er aðmeðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Þóknun skipaðs talsmanns sóknaraðila fyrir Hæstarétti,Brynjólfs Eyvindssonar héraðsdómslögmanns, 124.000 krónur, greiðist úrríkissjóði. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 2. nóvember 2017 Meðkröfu, dags. 1. nóvember 2017, sem barst Héraðsdómi Reykjavíkur sama dag,krefst sóknaraðili, Velferðarsvið Reykjavíkurborgar, þess að nauðungarvistun,A, kt. [...], að [...], [...], verði framlengd í allt að 12 vikur með rýmkun,sbr. 1. mgr. 29. gr. a lögræðislaga nr. 71/1997. Aðild sóknaraðila styðst við20. gr. laga nr. 71/1997, með síðari breytingum. Varnaraðili krefst þess að kröfusóknaraðila verði hafnað. Hann krefst málskostnaðar úr ríkissjóði. Máliðvar þingfest 2. nóvember og tekið til úrskurðar að loknum skýrslutökum ogmunnlegum málflutningi. Varnaraðilier ógift og á tvöuppkomin börn. Hún greindist meðgeðhvarfasjúkdóm árið 1992 og lagðist þá inn á sjúkrahúsið á Kleppi í maníu meðgoðrofseinkenni. Hún hefur oft veriðlögð inn á geðdeildir, síðast haustið 2014. Aðkröfu sóknaraðila var varnaraðili nauðungarvistuð í 21 sólarhring, sbr. 19.gr., sbr. 20. og 21. gr. lögræðislaga, með ákvörðun sýslumanns dags. 13.október sl. Ídóminum voru lögð fram vottorð læknanna B dags. 27. október sl., og C, dags.12. október sl. Kröfu um framlengingunauðungarvistunar styður sóknaraðili við 29. gr. a lögræðislaga nr. 71/1997 ogbyggir á því að varnaraðili eigi við geðsjúkdóm að stríða og að framlengingnauðungarvistunar sé óhjákvæmileg. Íáðurnefndu vottorði B, sem starfar á deild 32C, kemur fram að varnaraðili sémeð þekktan geðhvarfasjúkdóm. Hún eigiað baki margar innlagnir á geðsvið Landspítalans vegna örlyndis meðgeðrofseinkennum en hún hætti yfirleitt lyfjameðferð fljótlega eftirútskrift. Þá komi fram að varnaraðilisýni ennþá verulega mikil einkenni geðrofs og örlyndis. Hún sé innsæislaus í veikindi sín og ekki tilsamvinnu um aukna lyfjameðferð. Þásegir: Það er enginn vafi á að A er haldin alvarlegum geðsjúkdómi og aðáframhaldandi meðferð á sjúkrahúsi er henni nauðsynleg. Án hennar stefnir hún heilsu sinni í voða ogspillir möguleikum sínum á bata.Undirrituð styður og mælir með áframhaldandi nauðungarvistun í allt að12 vikur með rýmkun. Loks segir aðþað sé mat hennar að varnaraðili sé enn of veik til að geta gefið upplýstsamþykki um áframhaldandi meðferð. Bativarnaraðila sé hægur og áframhaldandi sjúkrahúsvist sé henni nauðsynleg. Að öðrum kosti séu líkur á bata hennarverulega skertar. Ívottorðinu kemur fram að varnaraðili sé nú nauðungarvistuð í 21 dag og batihennar sé hægur. Varnaraðili sé enn meðverulega mikil einkenni geðrofs og örlyndis og sé algjörlega innsæislaus íástand sitt og ekki til samvinnu um aukna lyfjameðferð. Varnaraðili sé staðráðin í að útskrifa sig aðnauðungarvistun lokinni. Það sé enginvafi á að varnaraðili sé haldin alvarlegum geðsjúkdómi og að áframhaldandimeðferð á sjúkrahúsi sé henni nauðsynleg.Án hennar stefni hún heilsu sinni í voða og spilli möguleikum sínum aðbata. Sjúkdómsgreining varnaraðila sébipolar affective disorder, current episode manic with psychotic symptoms.F31.2. Viðúrlausn málsins er einnig horft til læknisvottorðs C, geðlæknis, dags. 12.október 2017, sem gefið var út í tilefni af framkominni beiðni umnauðungarvistun varnaraðila til 21 dags. Sóknaraðiligaf skýrslu fyrir dómi. Hún sagðist hafa verið til fullrar samvinnu umlæknismeðferð eftir að hún lagðist inn á deild 32C um síðustu mánaðamót ogkannaðist ekki við að meðferðarheldni hennar væri ekki góð. Hún tæki þau lyf sem henni væru ætluð. Fram kom að hún treystir ekki C geðlækni, envill tala við sinn eigin geðlækni, sem ekki starfar á deildinni. Hún kvartaði yfir því að hún gæti ekki haldiðáfram námi sínu í hjúkrunarfræði. Tilþess þyrfti hún að hafa tölvu sína og prentara hjá sér. Það hefði ekki verið leyft. Þá fengi hún ekki að sækja fötin sín. Cgaf skýrslu fyrir dóminum. Hún lýstiatvikum á sama hátt og í vottorð sínu.Hún sagði að bati varnaraðila væri hægur. Af skýrslu hennar mátti þó ráða að von sé tilþess að ekki verði nauðsynlegt að vista varnaraðila í fullar 12 vikur. Talsmaðurvarnaraðila mótmælti kröfu um nauðungarvistun og sagði að hún væri óþörf og þvíóheimil. Niðurstaða Framer komið nægilega með vottorðum tveggja lækna að varnaraðili glímir viðgeðsjúkdóm og verður að fallast á það mat læknanna að áframhaldandi meðferð sévarnaraðila nauðsynleg. Efi læknanna ummeðferðarheldni og vilja varnaraðila má segja að hafi verið staðfestur fyrirdóminum þegar varnaraðili lýsti því að hún teldi sig ekki þurfa að dvelja ágeðdeild. Er sannað að ekki hefur enntekist að ná tökum á ástandi varnaraðila og að meiri tíma þarf til að nánauðsynlegum árangri. Önnur og vægariúrræði duga ekki. Fullnægter skilyrðum 29. gr. a lögræðislaga nr. 71/1991, sbr. 17. gr. laga nr.84/2015. Verður fallist á kröfusóknaraðila um framlengingu nauðungarvistunar varnaraðila í 12 vikur, en meðheimild til rýmkunar samkvæmt mati yfirlæknis, í samræmi við kröfu sóknaraðilaog með velferð varnaraðila í huga. Kostnaður máls þessa greiðist úrríkissjóði samkvæmt 1. mgr. 17. gr. laga nr. 71/1997. Þóknun verjanda er ákveðin 170.000 krónur aðmeðtöldum virðisaukaskatti. Jón Finnbjörnsson héraðsdómarikveður upp úrskurð þennan. Úrskurðarorð Að kröfu sóknaraðila, VelferðarsviðsReykjavíkurborgar, er nauðungarvistun varnaraðila, A, kt. [...], framlengd í tólf vikur með heimild tilrýmkunar samkvæmt mati yfirlæknis, sbr. 29. gr. a. lögræðislaga nr. 71/1997. Málskostnaðurgreiðist úr ríkissjóði, þar með talin þóknun verjanda, BrynjólfsEyvindssonar héraðsdómslögmanns 170.000 krónur.

Mál nr. 757/2017

Kærumál Farbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. b. lið 1. mgr. 95. gr. sömu laga.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 1. desember 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 4. samamánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 1. desember 2017 þar sem varnaraðilavar gert að sæta farbanni allt til föstudagsins 29. desember 2017 klukkan 16.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi,en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 1.desember 2017. Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafistþess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X,kt. [...] kærðu, verði gert að sæta farbanni, allt til föstudagsins 29.desember nk., kl. 16:00.Í greinargerð lögreglustjóra kemur fram að embættiðhafi nú til rannsóknar ætlað hegningarlagabrot kærðu gegn 193. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940.Forsaga málsins sé að kærðaog barnsfaðir hennar, A, kt. [...], hafi slitið hjúskap vorið 2012 og ákveðinhafi verið sameiginleg forsjá með barni þeirra, B, kt. [...], og að lögheimilbarnsins yrði hjá A. Barnið sé enn með lögheimili hjá föður sínum og hafiumgengni kærðu við barnið verið vika og vika í senn. Þá sé barnið með íslenskanríkisborgararétt og íslenskt vegabréf. Á tímabilinu 13. til 19.mars sl. á meðan kærða hafði umgengni með barninu síðast fór hún ásamtnúverandi sambýlismanni sínum til [...], þaðan sem hún sé ættuð, án vitundareða samþykkis föður barnsins og sé barnið þar enn. Kærða hafi hins vegar snúiðaftur til Íslands skömmu síðar til að vinna og sé skráð til heimilis í [...].Faðir barnsins hafi ítrekaðreynt að fá kærðu til að hlutast til um að barnið snúi aftur heim en því hafikærða neitað og hafi hún jafnframt hindrað föður í að hafa samskipti viðbarnið. Þá hafi kærða sagst ekki muna koma með barnið til Íslands, það væri með[...] ríkisborgararétt, og væri hjá fjölskyldu kærðu þar í landi en hafi ekkigefið upplýsingar um hverjir það væru.Faðir barnsins hafi lagtfram beiðni til innanríkisráðuneytisins þann 4. apríl sl. um að barninu yrðiskilað til Íslands með vísan til Haagsamningsins. Beiðnin hafi verið send [...]yfirvöldum og mun málið nú vera komið á borð dómstóla þar í landi. Jafnframthafi faðir barnsins kært kærðu til lögreglu. Þann 8. september sl. hafifaðirinn krafist að Héraðsdómur Reykjaness úrskurðaði að honum yrði til bráðabirgðafalin forsjá barnsins og þann 28. nóvember sl. hafi fallið úrskurður þessefnis, sbr. mál E-[...]/2017.Í kjölfar úrskurðarins hafifaðir barnsins skorað á kærðu að koma á forsjá með honum og barninu en hún hafineitað því. Þann 1. desember hafi framburðarskýrsla verið tekin af kærðu ogkvaðst hún ætla að fara til [...] þann 18. desember nk. Þá kvaðst hún ekki ætlaað koma aftur til landsins með barnið nema íslenskir dómstólar úrskurði á ný umbreytta tilhögun forsjár. Í ljósi framangreinds teljilögregla að kærða sé undir rökstuddum grun um brot gegn 193. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 með því að neita að aflétta því ólögmæta ástandi semfelst í því að neita föður barnsins valdi og umsjá, þar með forsjá, yfirbarninu. Kærða sé ættuð frá [...] ogsé nú fram komið að hún hyggst á för þangað þann 18. desember nk., en þar séfjölskylda hennar, unnusti og barn, en hún sé ekki talin eiga neina ættingjahér á landi. Að mati lögreglu sé brýnt aðtryggja nærveru kærðu á meðan mál hennar sé til rannsóknar og annarrarmeðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að henni verði gertað sæta farbanni þar til málið sé til lykta leitt ella megi ætla að hún reyniað komast undan málsókn eða fullnustu refsingar.Þess til viðbótar megi nefna að sá aðili sem hafiumsjón með barninu í [...], C, sé grunaður um hlutdeild í brotinu og sé aukþess grunaður í öðrum málum hjá lögreglu. Sé ætlun lögreglu að fara fram áframsal C til Íslands. Farið sé fram á að kærði verði úrskurðaður í farbann ágrundvelli 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Sé á því byggt aðskilyrði b. liðar 1. mgr. 95. gr. sömu laga séu uppfyllt enda sé kærða undirrökstuddum grun um háttsemi sem varðar getur fangelsisrefsingu. Að öllu framangreindu virtu og með hliðsjón af þvíhversu alvarlega háttsemi kærða sé sökuð um, er þess krafist að hún sætifarbanni á grundvelli b. liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008. Niðurstaða Sóknaraðili, lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu, krefst þess að kærða sæti farbanni á grundvelli b-liðar1. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála. Tilefnikröfugerðarinnar er rakið í greinargerð sóknaraðila en efni hennar hefur veriðlýst. Samkvæmt 100. gr. fyrrgreindra laga er það skilyrði þess að fallast megiá kröfu sóknaraðila um farbann að rökstuddur grunur sé fyrir hendi um að kærðihafi gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við, sbr. 1. mgr. 95.gr. laganna. Auk þess verður eitthvert þeirra sérstöku skilyrða sem rakin eru ífjórum stafliðum í greininni að vera fyrir hendi.Með vísan til þess sem framkemur í rannsóknargögnum málsins og fram hefur komið fyrir dómi er á þaðfallist að kærða sé undir rökstuddum grun um brot sem varðað getur við 193. gr.almennra hegningarlaga nr.19/1940. Sannist sök getur brot af þessu tagi varðaðfangelsi. Almennu skilyrði 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, um meðferðsakamála, er því fullnægt.Krafa sóknaraðila er á þvíreist að b-liðar greinarinnar sé einnig fyrir hendi. Samkvæmt b-lið 1. mgr. 95.gr. laganna má beita gæsluvarðhaldi ef ætla má að kærði muni reyna að komast úrlandi eða leynast, ellegar koma sér með öðrum hætti undan málsókn eða fullnusturefsingar. Samkvæmt því sem fram hefurkomið fyrir dómi hefur kærða, sem er [...] ríkisborgari, verið hér í vinnu, endóttir hennar og unnusti eru í [...]. Er fyrirhuguð heimför hennar áætluð 18.desember næstkomandi. Í þessu ljósi er á það fallist að framangreindu skilyrðib-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, sbr. 100. gr. sömu laga fyrirbeitingu farbanns sé uppfyllt.Samkvæmt framansögðu ber þvíað fallast á kröfu sóknaraðila eins og nánar greinir í úrskurðarorði.Ú R S K U R Ð A R O R Ð : Kærða, X, kt. [...],skal sæta farbanni, allt til föstudagsins 29. desember nk., kl. 16:00.

Mál nr. 721/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 15. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 15. nóvember 2017, þarsem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 20.nóvember 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er íl. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími og varnaraðila ekki gert að sæta einangrun.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur,Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness,miðvikudaginn 15. nóvember 2017Lögreglustjórinná Suðurnesjum hefur í dag krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X,f.d. [...], verði áfram gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 22.nóvember 2017, kl. 16:00 og að á þeim tíma verði kærðu gert að sæta einangrun.Kærðamótmælir kröfunni og krefst þess aðallega að kröfu lögreglustjóra verði hafnað,en til vara að vægara úrræðum verði beitt svo sem farbanni. IÍgreinargerð lögreglustjóra kemur fram að lögreglu hafi borist tilkynning frátollgæslunni í Flugstöð Leifs Eiríkssonar þann 9. nóvember 2017, um að meðkærðikærðu, Y, hefði verið stöðvaður á tollhliði vegna gruns um að hann kynni aðhafa fíkniefni falin í fórum sínum, við komu hingað til lands með flugi [...]frá Barcelona, Spáni. Hafi meðkærði verið færður í leitaraðstöðu tollgæslunnarþar sem leit hafi verið framkvæmd. Við leit hafi fundist 339,31 g af kókaínisem hann hafði innanklæða í nærfatnaði. Í kjölfarið hafi meðkærði veriðhandtekinn og færður á lögreglustöð. Kærða hafi jafnframt verið grunuð um aðeiga aðild að innflutningi fíkniefnanna þar sem hún hafi ferðast með meðkærðahingað til lands og verið handtekin á sama tíma og meðkærði. Kærðakvaðst hafa komið fyrst hingað til lands árið 2013 í viðskiptaerindum og þákeypt hótel í samstarfi við nafngreinda konu. Samstarfið hafi ekki gengið eftirog hafi hún komið til landsins í því skyni að innheimta skuld vegna þeirraviðskipta. Kærða kveðst hafa kynnstmeðkærða Y hér á landi, þau eigi í einhverju sambandi og hittist reglulega áSpáni þar sem hann hafi verið að túlka fyrir hana. Fyrir þessa ferð hafi þau hist á flugvellinumá Barcelona á Spáni.Teknarhafa verið skýrslur af kærðu og meðkærða og ber verulega í milli í framburðiaðila og hafa framburðir beggja jafnframt verið afar reikulir. Þá teljilögregla rökstuddan grun til að ætla að mál þetta tengist öðrum málum er varðiinnflutning fíkniefna hingað til lands og að um skipulagða glæpastarfsemi sé aðræða eins og nánar sé greint um í meðfylgjandi greinargerð og gögnum málsinsRannsóknmáls þessa er á frumstigi. Verið sé að rannsaka aðdraganda að ferð kærðu ogmeðkærða utan og til landsins og tengsl þeirra innbyrðis og við ætlaðavitorðsmenn á Íslandi og erlendis auk annarra atriða. Telji lögregla að þaufíkniefni sem meðkærði hafi borið á sér við komuna til landsins bendi til þessað efnin hafi verið ætluð til sölu og dreifingar og háttsemi kærðu og meðkærðakunni að varða við ákvæði 173. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 aukákvæða laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni. Lögregla telji að ætla megi aðkærða kunni að spilla sakargögnum, torvelda rannsókn málsins og hafa áhrif ásamseka gangi hún laus. Þesser einnig krafist að kærðu verði gert að sæta einangrun í gæsluvarðhaldiskv. b. lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008. Meðvísan til alls framangreinds, rannsóknarhagsmuna, a. liðar 1. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála, 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940og laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni telur lögreglustjóri brýnarannsóknarhagsmuni standa til þess að kærðu verði gert að sæta gæsluvarðhaldiallt til miðvikudagsins 22. nóvember 2017, kl. 16:00, og að kærða sætieinangrun á þeim tíma.IIMeðvísan til framangreinds svo og gagna málsins er fallist á það meðlögreglustjóra að kærða sé undir rökstuddum grun um að hafa framið brot semfangelsisrefsing liggur við. Rannsókn málsins er á viðkvæmu stigi og hugsanlegatengjast skipulagðri glæpastarfsemi. Framburði kærðu og meðkærða ber ekki saman.Innan við vika er síðan mál þetta kom upp og ætla verður lögreglu frekararáðrúm til þess að rannsaka aðdragandann að ferð kærðu og eftir atvikum mögulegtengsl hennar við vitorðsmenn hér á landi og erlendis. Samkvæmt þessu telstskilyrðum a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálafullnægt til þess að kærðu verði gert að sæta gæsluvarðhaldi, en ekki verðurtalið að markmiðum gæsluvarðhaldsins verði náð með öðru og vægara úrræði.Meðvísan til framangreinds er jafnframt fallist á kröfu lögreglustjóra um að kærðaverði gert að sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldsvist hans stendur, sbr. b.lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008. Samkvæmt því og öðru framangreindu verðurkrafa lögreglustjóra tekin til greina, þó með þeim hætti að henni verðurmarkaður skemmri tími eins og nánar greinir í úrskurðarorði.Úrskurðþennan kveður upp Bogi Hjálmtýsson héraðsdómari. Úrskurðarorð:Kærða,X, f.d. [...], skal áfram sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 20. nóvember2017, kl. 16:00.Kærðasæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 220/2017

Skjalafals Vegabréf Refsiákvörðun

S, ríkisborgari í Srí Lanka, var sakfelldur fyrir brot gegn 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með því að hafa við vegabréfaskoðun framvísað við lögreglu þýsku bráðabirgðavegabréfi sem reyndist breytifalsað að hluta. Við ákvörðun refsingar var litið til þess að S hafði játað skýlaust brot sitt og ekkert lægi fyrir um að hann hefði áður gerst sekur um refsiverða háttsemi. Var refsing S ákveðin fangelsi í 30 daga en gæsluvarðhaldsvist sem hann hafði sætt kom til frádráttar refsingunni.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, GretaBaldursdóttir og Karl Axelsson.Ríkissaksóknari skaut málinu til Hæstaréttar 29. mars 2017 í samræmi viðyfirlýsingu ákærða um áfrýjun. Ákæruvaldið krefst staðfestingar héraðsdóms. Ákærði krefst þess að refsing hans verði milduð.Með vísan til forsendna héraðsdóms verður hann staðfestur.Ákærði verður dæmdur til að greiða áfrýjunarkostnað málsins, þar meðtalin málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, sem ákveðin verða meðvirðisaukaskatti eins og nánar greinir í dómsorði.Dómsorð:Héraðsdómurskal vera óraskaður.Ákærði,Sathiyarupan Nagarja, greiði allan áfrýjunarkostnað málsins, samtals 382.440krónur, þar með talin málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Unnars Steins Bjarndalhæstaréttarlögmanns, 372.000 krónur.DómurHéraðsdóms Reykjaness, föstudaginn 17. mars 2017Málþetta, sem dómtekið var í dag, er höfðað með ákæru lögreglustjórans áSuðurnesjum, útgefinni í dag, á hendur Sathiyarupan Nagarja, fæddum 28.desember 1973, ríkisborgara í Sri Lanka, „fyrir skjalafals, með því að hafa,fimmtudaginn 9. mars 2017, er ákærði var í vegabréfaskoðun í flugstöð LeifsEiríkssonar, framvísað við lögreglu í blekkingarskyni þýskubráðabirgðavegabréfi nr. [...] sem reyndist breytifalsað, þ.e. falsað að hluta.Nánar tiltekið var vegabréfið ranglega ánafnað [...], f.d. [...], meðgildistíma frá 20.02.2017 til 19.02.2018 og var embættisstimpill þýskrastjórnvalda jafnframt falsaður. Vegabréfið var svo límt í vegabréfabók annarsþýsks vegabréfs nr. [...] en bæði vegabréfin höfðu verið tilkynnt stolin. Telstþessi háttsemi ákærða varða við 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940.Þesser krafist að ákærði verði dæmdur til refsingar og til greiðslu allssakarkostnaðar.“Um málavaxtalýsingu erskírskotað til ákæru.Ákærði játaði brot sittskýlaust fyrir dóminum eins og því er lýst í ákæru. Þykir með játningu ákærða,sem á sér stoð í gögnum málsins, sannað að ákærði hafi gerst sekur um þáháttsemi sem ákært er fyrir og er brot ákærða rétt heimfært til refsiákvæða íákærunni.Fyrir liggur að tollayfirvöldhöfðu afskipti af ákærða við vegabréfaskoðun í Flugstöð Leifs Eiríkssonar erákærði var á leið til Toronto í Kanada. Þegar vegabréf hans var skannað kom íljós að það hafði verið tilkynnt stolið og við frekari rannsókn kom í ljós aðþað var falsað að hluta. Í skýrslutöku hjá lögreglu 10. mars sl. kvaðst ákærðihafa komið frá Mílanó á Ítalíu með millilendingu í París, en þaðan hefði hannhaldið til Íslands. Þá kom fram hjá ákærða að hann hefði stöðu flóttamanns áÍtalíu og ætti skilríki hælisleitanda þar, en hann hefði dvalið á Ítalíu ífjóra mánuði. Þá kvaðst ákærði einnig hafa sótt um hæli í Sviss. Fyrir liggurað ákærði hefur ekki sótt um hæli sem flóttamaður hér á landi. Ákærði gaf sigekki fram við stjórnvöld við komu sína til landsins og hefur ekki fært gildarástæður fyrir því að hafa ekki gert það eða fyrir ólöglegri komu sinni hingaðtil lands.Samkvæmt framangreinduhefur ákærði haft viðkomu í nokkrum löndum Evrópu á för sinni til Íslands oghafði hann dvalið á Ítalíu í fjóra mánuði og öðlast þar stöðu flóttamanns áðuren hann kom hingað til lands. Ákærði var því ekki að koma til landsins beintfrá landsvæði þar sem lífi hans, heilsu eða frelsi var ógnað, sbr. 32. gr. laganr. 80/2016 um útlendinga, þannig að leiða eigi til refsileysis. Hefur ákærðiþví unnið sér til refsingar.Við ákvörðun refsingarer litið til þess að ákærði hefur gengist við broti sínu og veriðsamvinnuþýður. Þá er litið til þess að ekkert liggur fyrir um það að ákærðihafi áður gerst sekur um refsiverða háttsemi. Með hliðsjón af framangreindu ogáralangri dómaframkvæmd þykir refsing ákærða hæfilega ákveðin fangelsi í 30daga. Til frádráttar refsingunni komi með fullri dagatölu gæsluvarðhald semákærði hefur sætt frá 10. mars 2017.Ákærði greiði ísakarkostnað þóknun skipaðs verjanda síns, Theódórs Kjartanssonar hdl., semþykir hæfilega ákveðin 200.000 krónur að meðtöldum virðisaukaskatti.Dóm þennan kveður upp Ragnheiður Bragadóttirdómstjóri.Dómsorð:Ákærði, SathiyarupanNagarja, sæti fangelsi í 30 daga, en til frádráttar refsingunni komigæsluvarðhald sem ákærði hefur sætt frá 10. mars 2017.Ákærði greiði ísakarkostnað þóknun skipaðs verjanda síns, Theodórs Kjartanssonar hdl., 200.000krónur.

Mál nr. 219/2017

Skjalabrot Vegabréf Refsiákvörðun

A, sómalískur ríkisborgari, var sakfelldur fyrir brot gegn 1. mgr. 157. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með því að hafa við vegabréfaskoðun framvísað við lögreglu í blekkingarskyni vegabréfi í eigu annars manns. Við ákvörðun refsingar var litið til þess að A hafði játað skýlaust brot sitt og ekkert lægi fyrir um að hann hefði áður gerst sekur um refsiverða háttsemi. Var refsing hans ákveðin fangelsi í 30 daga en gæsluvarðhaldsvist sem hann hafði sætt kom til frádráttar refsingunni.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, GretaBaldursdóttir og Karl Axelsson.Ríkissaksóknari skaut málinu til Hæstaréttar 29. mars 2017 í samræmi viðyfirlýsingu ákærða um áfrýjun. Ákæruvaldið krefst staðfestingar héraðsdóms. Ákærði krefst þess að refsing hans verði milduð.Með vísan til forsendna héraðsdóms verður hann staðfestur.Ákærði verður dæmdur til að greiða áfrýjunarkostnað málsins, þar meðtalin málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, sem ákveðin verða meðvirðisaukaskatti eins og nánar greinir í dómsorði.Dómsorð:Héraðsdómurskal vera óraskaður.Ákærði,Abdi Rahman Ali, greiði allan áfrýjunarkostnað málsins, samtals 382.594 krónur,þar með talin málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Unnars Steins Bjarndalhæstaréttarlögmanns, 372.000 krónur.DómurHéraðsdóms Reykjaness, föstudaginn 17. mars 2017Mál þetta, sem dómtekiðvar í dag, er höfðað með ákæru lögreglustjórans á Suðurnesjum, útgefinni í dag,á hendur Abdi Rahman Ali, fæddum 31. desember 1995, ríkisborgara í Sómalíu,„fyrir misnotkun skjals, með því að hafa laugardaginn 11. mars 2017, er ákærðivar í vegabréfaskoðun í flugstöð Leifs Eiríkssonar, framvísað við lögreglu íblekkingarskyni, finnsku vegabréfi nr. [...] á nafni [...], fd. [...], meðgildistíma frá 07.12.2015 til 07.12.2020.Telst þessi háttsemiákærða varða við 1. mgr. 157. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Þesser krafist að ákærði verði dæmdur til refsingar og til greiðslu allssakarkostnaðar.“Um málavaxtalýsingu erskírskotað til ákæru.Ákærði játaði brot sittskýlaust fyrir dóminum eins og því er lýst í ákæru. Þykir með játningu ákærða,sem á sér stoð í gögnum málsins, sannað að ákærði hafi gerst sekur um þáháttsemi sem ákært er fyrir og er brot ákærða rétt heimfært til refsiákvæða íákærunni.Fyrir liggur aðtollayfirvöld höfðu afskipti af ákærða við vegabréfaskoðun í Flugstöð LeifsEiríkssonar er ákærði var á leið til Toronto í Kanada. Framvísaði ákærðifinnsku vegabréfi, en strax mun hafa vaknað sterkur grunur um að ákærði væriekki lögmætur handhafi þess. Við frekari rannsókn á vegabréfinu var staðfest aðþað tilheyrði öðrum manni, en það hafði hvorki verið tilkynnt stolið né týnt. Ískýrslutöku hjá lögreglu 12. mars sl. kvaðst ákærði hafa flogið frá Helsinkitil Stokkhólms, þar sem hann hefði dvalið í tvo daga, en þaðan hefði hannflogið til Íslands. Þá kom fram hjá ákærða að hann hefði sótt um hæli semflóttamaður í Finnlandi í maí 2016, en umsókn hans hefði verið hafnað í októbersíðastliðnum. Fyrir liggur að ákærði hefur ekki sótt um hæli sem flóttamaðurhér á landi. Ákærði gaf sig ekki fram við stjórnvöld við komu sína til landsinsog hefur ekki fært gildar ástæður fyrir því að hafa ekki gert það eða fyrirólöglegri komu sinni hingað til lands.Samkvæmt framangreinduhefur ákærði haft viðkomu í a.m.k. tveimur löndum Evrópu á för sinni til Íslandsog hafði hann dvalið í Finnlandi í tæpt ár áður en hann kom hingað til lands.Ákærði var því ekki að koma til landsins beint frá landsvæði þar sem lífi hans,heilsu eða frelsi var ógnað, sbr. 32. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga,þannig að leiða eigi til refsileysis. Hefur ákærði því unnið sér til refsingar.Við ákvörðun refsingarer litið til þess að ákærði hefur gengist við broti sínu og veriðsamvinnuþýður. Þá er litið til þess að ekkert liggur fyrir um það að ákærðihafi áður gerst sekur um refsiverða háttsemi. Með hliðsjón af framangreindu ogáralangri dómaframkvæmd þykir refsing ákærða hæfilega ákveðin fangelsi í 30daga. Til frádráttar refsingunni komi með fullri dagatölu gæsluvarðhald semákærði hefur sætt frá 12. mars 2017.Ákærði greiði í sakarkostnaðþóknun skipaðs verjanda síns, Theodórs Kjartanssonar hdl., sem þykir hæfilegaákveðin 200.000 krónur að meðtöldum virðisaukaskatti.Dóm þennan kveður upp Ragnheiður Bragadóttirdómstjóri.Dómsorð:Ákærði, Abdi Rahman Ali,sæti fangelsi í 30 daga, en til frádráttar refsingunni komi gæsluvarðhald semákærði hefur sætt frá 12. mars 2017.Ákærði greiði ísakarkostnað þóknun skipaðs verjanda síns, Theodórs Kjartanssonar hdl., 200.000krónur.

Mál nr. 697/2017

Kærumál Nauðungarvistun

Staðfest var niðurstaða héraðsdóms um nauðungarvistun A á sjúkrahúsi, sem ákveðin hafði verið af sýslumanninum á höfuðborgarsvæðinu.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirÞorgeir Örlygsson, Karl Axelsson og Viðar Már Matthíasson.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 3. nóvember2017, en kærumálsgögn bárust réttinum sama dag. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjaness 2. nóvember 2017, þar sem staðfest var ákvörðun sýslumannsins áhöfuðborgarsvæðinu 23. október sama ár um nauðungarvistun sóknaraðila ásjúkrahúsi. Kæruheimild er í 1. mgr. 16. gr. lögræðislaga nr. 71/1997.Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Þákrefst hún þóknunar til handa talsmanni sínum vegna meðferðar málsins í héraðiog fyrir Hæstarétti. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur. Samkvæmt 1. mgr. 17. gr. lögræðislagagreiðist úr ríkissjóði þóknun skipaðs talsmanns sóknaraðila sem ákveðin er aðmeðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Þóknun skipaðs talsmanns sóknaraðilafyrir Hæstarétti, Ómars R. Valdimarssonar héraðsdómslögmanns, 124.000 krónur,greiðist úr ríkissjóði. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 2.nóvember 2017.Með beiðni, dagsettri 23. október 2017,sem barst Héraðsdómi Reykjaness 25. sama mánaðar, hefur sóknaraðili, A, kt. [...],[...], [...], krafist þess að felld verði úr gildi ákvörðun sýslumannsins áhöfuðborgarsvæðinu frá 23. október 2017 um að samþykkja nauðungarvistunsóknaraðila á sjúkrahúsi. Við meðferð málsins var sú varakrafa sett fram afhálfu sóknaraðila að nauðungarvistuninni yrði markaður skemmri tími en 21dagur.Varnaraðili er Kópavogsbær,velferðarsvið, 700169-3759, Fannborg 4, Kópavogi, sem krefst þess að ákvörðunsýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu frá 23. október sl. um nauðungarvistunsóknaraðila á sjúkrahúsi verði staðfest.Í beiðni sóknaraðila segir að hún sébyggð á 1. mgr. 30. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Einnig að sóknaraðili teljiað skilyrði 3. mgr. 19. gr. séu ekki fyrir hendi og því beri að fellaáðurgreinda ákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu úr gildi.Samkvæmt gögnum málsins krafðistvarnaraðili þess með beiðni, dagsettri 23. október 2017, að sýslumaðurinn áhöfuðborgarsvæðinu heimilaði nauðungarvistun sóknaraðila á sjúkrahúsi meðheimild í 19. gr., sbr. 20. og 21. gr., lögræðislaga nr. 71/1997. Í beiðninnisegir að sóknaraðili sé haldin alvarlegum geðsjúkdómi, maníu ángeðrofseinkenna. Hún hafi ekkert sjúkdómsinnsæi og fullreynt sé að meðhöndlaveikindi hennar á göngudeild. Sé nú svo komið að óhjákvæmilegt sé aðnauðungarvista varnaraðila á sjúkrahúsi svo hún megi fá viðeigandi ognauðsynlega meðferð.Með beiðni um nauðungarvistunsóknaraðila fylgdi vottorð B geðlæknis á Landspítala-háskólasjúkrahúsi, en þarsegir að sóknaraðili sé [...] ára, búi í eigin íbúð og eigi þrjú uppkomin börn.Samkvæmt upplýsingum frá aðstandendum hafi hún átt við geðsveiflur að etja mjöglengi, en hafi lítið leitað sér hjálpar og hafi ekki verið á lyfjum. Hún hafit.d. keypt sér hús í [...] í örlyndisástandi skömmu fyrir hrun og fjármagnaðkaupin með gengistryggðu láni. Þá er haft eftir aðstandendum að sóknaraðilihafi þó aðallega verið þunglynd. Hún hafi fengið þunglyndislyf í haust, sem ýtthafi undir örlyndi og hafi hún verið í örlyndisástandi í rúman mánuð. Á samatíma hafi hún neytt talsverðs áfengis, sem virtist fylgja örlyndisástandinu.Sóknaraðili hafi einnig verið mikið á ferðinni, eytt miklum peningum og t.d.ætlað að kaupa sér bifreið á átta milljónir króna. Starfsmenn bílaumboðsinshafi þó talið hana á að kaupa ódýrari bifreið, en ekki hafi verið gengið frákaupunum. Þá hafi aðstandendur nefnt það að sóknaraðili borði yfirleitt í [...],þjónustumiðstöð fyrir eldri borgara, en forstöðukonan þar hafi hringt í dótturvarnaraðila og tjáð henni að framkoma sóknaraðila væri með þeim hætti að húntreysti sér ekki til þess að taka á móti henni vegna ástands hennar, sem nánarigrein er gerð fyrir í læknisvottorðinu. Í vottorðinu segir ennfremur að á meðaná þessu örlyndi sóknaraðila hefur staðið hafi hún lagst inn á geðdeild, enútskrifað sig gegn læknisráði. Þá hafi sóknaraðili leitað bæði á hjartagáttvegna mikils bjúgs á fótum og á göngudeild geðsviðs, en ekki farið eftir ráðumlækna og ekki mætt í síðasta viðtal við geðlækni á geðdeild. Fullreynt sé þvíað meðhöndla varnaraðila á göngudeild.Um skoðun á sóknaraðila segir að hún séáttuð á stað og stund og eigin persónu. Hún sé óhirt, þvagblaut og hafi ekkiviljað þrífa sig fyrir viðtalið. Hún tjái sig greiðlega, haldi þræði, en farium víðan völl í frásögn. Ekki séu merki um geðrofseinkenni, en sjúkdómsinnsæisé mjög lítið. Hún viðurkenni að vera aðeins ör, en telji sig ekki þurfa neinskonar aðstoð vegna þess. Hún vilji fara heim og sé því alfarið mótfallin aðvera á geðdeild. Í niðurstöðu vottorðsins segir að sóknaraðili sé haldinalvarlegum geðsjúkdómi, þ.e. maníu án geðrofseinkenna. Enn fremur aðóhjákvæmilegt sé að nauðungarvista sóknaraðila á sjúkrahúsi til að varna því aðandleg og líkamleg veikindi hennar versni og til verndar lífi hennar og heilsu.C geðlæknir gaf skýrslu í gegnum símafyrir dóminum, en hún annaðist meðferð varnaraðila frá 23. október til 30.október sl. Hún sagði að sóknaraðili hefði verið ör á deildinni og ekki viljaðþiggja þá meðferð sem henni hefði verið ráðlögð. Sjúkdómur sóknaraðila hefðiekki verið greindur, en sterkur grunur væri um að sóknaraðili væri haldingeðhvarfasýki. Ekki væri hægt að staðfesta að sóknaraðili væri haldinn þeimsjúkdómi, en hins vegar hefði sóknaraðili sýnt einkenni þess sjúkdóms. Ástandsóknaraðila með þeim hætti að jafna mætti til alvarlegs geðsjúkdóms. Meðhliðsjón af sögu sóknaraðila og einkennum væru talsverðar líkur á því aðsóknaraðili væri haldin geðhvarfasýki og þar með alvarlegum geðsjúkdómi. Húnsagði að reynt hefði verið að veita sóknaraðila aðstoð utan sjúkrahússins, enán árangurs. Sóknaraðili hefði ekki fylgt ráðleggingum lækna og stefnt lífisínu og heilsu í hættu. Læknirinn sagði að ekki hefði hefði reynst unnt aðútiloka aðrar ástæður örlyndisástands sóknaraðila, svo sem skjaldkirtilssjúkdómeða krabbamein í höfði, þar sem sóknaraðili hefði ekki viljað gangast undirsneiðmynd af höfði eða aðrar rannsóknir. Hún sagði að óhjákvæmilegt hefði veriðað nauðungarvista sóknaraðila á sjúkrahúsinu.Þá gaf símaskýrslu fyrir dóminum D,núverandi meðferðarlæknir sóknaraðila. Hann kvaðst hafa annast meðferðsóknaraðila frá 30. október sl. og sagði að sóknaraðili væri ótvírætt íörlyndisástandi. Þá sagði hann að illa hefði gengið að fá sóknaraðila tilsamvinnu um meðferð og að sóknaraðili hefði ekkert innsæi í sjúkdóm sinn. Hannkvað verulegar líkur á því að sóknaraðili væri haldinn alvarlegum geðsjúkdómi,enda væri hún með alvarleg geðræn einkenni.Í ljósi framlagðra gagna og þess sem aðframan hefur verið rakið telur dómurinn að sýnt hafi verið fram á að fullnægthafi verið skilyrðum 3. mgr., sbr. 2. mgr., 19. gr. lögræðislaga nr. 71/1997 ogað óhjákvæmilegt hafi verið að nauðungarvista sóknaraðila á sjúkrahúsi svo aðgreina megi sjúkdóm sóknaraðila og veita henni viðeigandi meðferð. Ber því aðstaðfesta ákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu þar um frá 23. október2016.Allur málskostnaður greiðist úrríkissjóði samkvæmt 17. gr. lögræðislaga nr. 71/1997, þar með talin þóknunskipaðs talsmanns sóknaraðila, Ómars R. Valdimarssonar hdl., sem þykir hæfilegaákveðin 148.800 krónur að meðtöldum virðisaukaskatti.Ragnheiður Bragadóttir héraðsdómarikveður upp úrskurð þennan.ÚRSKURÐARORÐ:Staðfest er ákvörðun sýslumannsins áhöfuðborgarsvæðinu frá 23. október 2017 um að sóknaraðili, A, kt. [...], skulivistuð á sjúkrahúsi.Þóknun skipaðs talsmanns sóknaraðila,Ómars R. Valdimarssonar hdl., 148.800 krónur, greiðist úr ríkissjóði.

Mál nr. 698/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 Útlendingur

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95 gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála og a. liðar 1. mgr. 115. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirGreta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 3. nóvember 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 6.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2017 þarsem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 10.nóvember 2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Fallist er á það með héraðsdómiað fullnægt sé skilyrðum a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 og a. liðar1. mgr. 115. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga til þess að varnaraðili sæti gæsluvarðhaldi.Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2017. Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur í dagkrafist þess að erlendum aðila, sem kveðst X og vera fæddur […] 1984, verði með úrskurði gert að sæta gæsluvarðhaldi allttil föstudagsins 10. nóvember 2017, kl. 16:00. Til vara er þess krafist aðkærða verði bönnuð för frá landinu á sama tímabili. Varnaraðilimótmælir kröfunni og krefst þess aðallega að kröfunni verði hafnað, en til varaað farbanni verði beitt í stað gæsluvarðhalds. Í greinargerð með kröfunni segir að lögreglan hafi nútil rannsóknar mál er varði ætluð brot varnaraðila og annarra á ákvæðumútlendingalaga. Varnaraðili hafi verið handtekinn í gær í kjölfar þess að hann,í félagi við annan mann, hafi sótt póstsendingu í póstafgreiðslu Íslandspóstssem innihélt ferðaskilríki sem lögregla ætli að séu fölsuð. Um hafi verið aðræða póstsendingu sem send hafi verið til landsins frá Grikklandi íábyrgðarpósti og stíluð á samferðarmannvarnaraðila. Póstsendingin hafi reynst innihalda tvö grísk vegabréf, annað semlíti út fyrir að vera útgefið á varnaraðila og hitt á samferðarmann hans. Viðhandtöku hafði varnaraðili meðferðis georgískt vegabréf með nafninu X, fæddur […] 1984. Reyndist sama mynd vera í því vegabréfi og þvígríska en það vegabréf var ánafnað A. Varnaraðili hafi verið yfirheyrður ásamtsamferðarmanni sínum í gær. Við þá yfirheyrslu kvaðst hann ekkert vita um téðapóstsendingu, sem hann taldi að innihéldi tóbak. Sé framburður varnaraðila aðmati lögreglu ótrúverðugur og í engu samræmi við önnur gögn málsins né heldurframburð samferðamanns hans. Rannsókn lögregluhafi þegar leitt í ljós að gríska vegabréfið hafi verið tilkynnt stolið. Sé þaðniðurstaða skilríkjasérfræðings lögreglu að vegabréfið sé breytifalsað. Þá hafiathugun lögreglu á persónuupplýsingum úr georgíska vegabréfinu leitt í ljós aðvarnaraðili sé í ólöglegri dvöl á Schengen svæðinu og sé í endurkomubanni bæðifrá Noregi og Þýskalandi, hvar hann hafði komið sér undan ákvörðun um brottvísun.Unnið sé að því að rannsaka nánar lögmæti allra framangreindra persónuskilríkjaauk þess sem unnið sé að því að afla upplýsinga á grundvelli fingrafaravarnaraðila en beðið sé frekari upplýsinga frá erlendum löggæsluyfirvöldum hvaðþað varði.Samkvæmtframansögðu og með vísan til gagna málsins telji lögreglustjóri sig hafarökstuddan grun um að varnaraðili hafi með háttsemi sinni gerst sekur um brot áe., f. og h-lið 2. mgr. 116. gr. laga um útlendinga en brot gegn ákvæðinu varðisektum eða fangelsi allt að tveimur árum. Rannsóknmálsins sé á frumstigi. Er unnið að því að upplýsa hver varnaraðili sé í raunog veru og að kanna nánar tilhögun ferðar hans hingað til lands, í hvaðatilgangi og á hvers vegum. Sé þannig hafin gagnaöflun á erlendri grundu um persónuvarnaraðila og telji lögregla jafnframt þörf á að kanna með brotaferil hanserlendis. Jafnframt vinni lögregla að því að afla upplýsinga um samverkamennvarnaraðila, hér á landi og erlendis. Samkvæmt þessu telji lögreglustjórinauðsynlegt að varnaraðili sæti gæsluvarðhaldi á meðan mál hans er tilrannsóknar. Telji lögreglustjóri þannig að varnaraðili kunni að torveldarannsókn málsins gangi hann laus ellegar reyna að komast úr landi, leynast eðakoma sér með öðrum hætti undan málssókn eða fullnustu refsingar. Í ljósiaðstæðna í máli þessu sé ekki sé völ á vægari úrræðum til að ná þeim markmiðumsem að er stefnt. Meðvísan til alls framangreinds, gagna málsins, a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 115. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga erþess krafist að fallist verði á kröfuna og varnaraðila verði gert að sætagæsluvarðhaldi.Varnaraðilivar handtekinn í gær í kjölfar þess að hafa sótt tvö grísk vegabréf á pósthússem lögregla ætlar að séu fölsuð, en annað vegabréfið leit út fyrir að veraútgefið á varnaraðila. Þá var varnaraðili einnig með Georgískt vegabréf meðnafninu X sem sömu mynd og var í fyrrnefndu grísku vegabréfi sem ánafnað var A.Er varnaraðili undir rökstuddum grun um að hafa framvísað við lögreglu stolnuog breytifölsuðu grísku vegabréfi. Auk þess hefur rannsókn lögreglu þegar leittí ljós að réttur handhafi Georgíska vegabréfsins, sé um varnaraðila að ræða,dvelji ólöglega á Schengensvæðinu. Beinist rannsókn lögreglu að því að upplýsahver varnaraðili er, auk þess rannsaka lögmæti þeirra persónuskilríkja sem lagthefur verið hald á við rannsókn málsins. Er fyrir hendi rökstuddur grunur um aðvarnaraðili gefi rangar upplýsingar um hver hann er. Er fallist á að fyrir hendiséu rannsóknarhagsmunir sem réttlæti að varnaraðili sæti gæsluvarðhaldi ágrundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr.einnig 115. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga. Er krafa lögreglustjóra þvítekin til greina eins og nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurðþennan kveður upp Jón Höskuldsson héraðsdómari. Úrskurðarorð:Varnaraðili,sem kveðst heita X, fæddur […] 1984, skal sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 10.nóvember 2017, kl. 16:00.

Mál nr. 699/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, Benedikt Bogason og KarlAxelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 2. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 6.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 2. nóvember2017, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi meðan mál hans er tilmeðferðar fyrir Hæstarétti þó eigi lengur en til miðvikudagsins 20. desember2017 klukkan16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur með þeim hætti sem í dómsorði greinir enmál ákæruvaldsins gegn varnaraðila verður flutt í Hæstarétti [...] nóvembernæstkomandi.Dómsorð:Varnaraðili, X, sæti áframgæsluvarðhaldi þar til dómur fellur í máli hans í Hæstarétti, þó eigi lengur en til föstudagsins 10.desember 2017 klukkan 16. Úrskurður HéraðsdómsNorðurlands eystra 2. nóvember 2017.Ákæruvaldið krefst þess að varnaraðili, X,kt. [...], sæti áfram gæsluvarðhaldi uns dómur gengur í máli hans í HæstaréttiÍslands, þó ekki lengur en til mánudagsins 20. desember nk., klukkan 16.Kröfuna hefur uppi lögreglustjórinn á Akureyri, sem var falið það afvararíkissaksóknara þann 30. október.Varnaraðili krefst þess að kröfunni verðihafnað, en til vara að varðhaldi verði markaður skemmri tími.Varnaraðili var þann 9. ágúst sl. dæmdur íhéraði til að sæta fangelsi í fjögur ár fyrir tilraun til manndráps. Hann áfrýjaði dómnum og er málflutningur ádagskrá Hæstaréttar [...] nóvember. Hann hefur setið í gæsluvarðhaldi frá 5.mars sl. Er byggt á því af hálfu sóknaraðila að skilyrði 2. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008 séu enn til staðar.Samkvæmt nefndu ákvæði má úrskurða mann ígæsluvarðhald ef sterkur grunur leikur á að hann hafi framið afbrot sem að lögumgetur varðað 10 ára fangelsi, enda sé brotið þess eðlis að ætla megi varðhaldnauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna.Þótt ákærði telji héraðsdóm hafa komist aðrangri niðurstöðu og leitast við að færa fram rök fyrir því hér fyrir dómi,verður ekki fram hjá héraðsdómnum horft og ekki sætir hann endurskoðun annarsstaðar en á æðra dómstigi. Verðurskilyrðið um sterkan grun talið uppfyllt með tilliti til niðurstöðu héraðsdómsum sakfellingu. Hæstiréttur Íslands hefur tvívegis, þ.e. í málum nr. 226/2017og 276/2017 að uppfyllt sé í máli varnaraðila skilyrðið um nauðsyn varðhaldsmeð tilliti til almannahagsmuna. Hefur engin breyting orðið þar á.Refsing fyrir tilraun til brots gegn 211.gr. almennra hegningarlaga getur að lögum orðið ævilangt fangelsi.Samkvæmt framansögðu ber að fallast á kröfusóknaraðila. Ekki er ástæða til að markavarðhaldi skemmri tíma en krafist er.ErlingurSigtryggsson héraðsdómari kveður úrskurðinn upp.ÚRSKURÐARORÐ:Varnaraðili, X, sætiáfram gæsluvarðhaldi uns dómur gengur í máli hans í Hæstarétti Íslands, þó ekkilengur en til 20. desember nk., klukkan 16.

Mál nr. 691/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 2. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 2. nóvember 2017,þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 8.nóvember 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er íl. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður HéraðsdómsNorðurlands eystra 2. nóvember 2017.Lögreglustjórinn á Norðurlandi eystra krafðist þess ígær að sakborningi, X, kt. [...], [...], [...], yrði gert að sætagæzluvarðhaldi og einangrun til miðvikudagsins 8. nóvember kl. 16:00. Kröfu umgæzluvarðhald kveðst lögreglustjóri byggja á a lið 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 og kröfu um einangrun á b lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga. Rannsakað sébrot sem varðað geti 211. sbr. 20. gr. laga nr. 19/1940 eða 2. mgr. 218. gr.sömu laga.Sakborningur krefst þess aðallega að kröfunni verðihafnað en til vara að gæzluvarðhaldi verði markaður skemmri tími.Lögreglustjóri segir að um klukkan þrjú, aðfaranóttþriðjudagsins 31. október hafi verið óskað eftir sjúkrabifreið á nánar greindanstað á Akureyri. Þar hafi komið í ljós að A, kt. [...], hefði verið stunginn íbak og vinstra megin í brjóstkassa. Lögreglustjóri hefur eftir brotaþola aðhann hafi, á vefsíðunni „facebook“, haft samband við persónu er gangi þar undirnánar greindu nafni en sé í raun maður að nafni Y. Af þessari persónu hafibrotaþoli falað gramm af „grasi“ og hafi þeir mælt sér mót við [...]. Brotaþolihafi farið að [...] og þar séð mann koma gangi og talið sig þekkja Y. Brotaþolihafi kallað til mannsins og sá svarað. Á sama tíma hafi hann séð annan mann áeftir Y, hávaxinn, grímubúinn og svartklæddan. Þriðja manninn hafi hann svo séðkoma sunnan að, væri sá lágvaxinn, grannur og héti Z. Grímumaður hafi haldið ásteikarhnífi, 20 til 30 cm löngum með skafti og 4 til 5 cm breiðu blaði. Z hafiog borið eggvopn. Brotaþoli væri nokkuð viss um að grímumaður væri sakborninguren þó væri hugsanlegt að hann væri annar nafngreindur maður, en báðum væri illavið sig. Brotaþoli hafi fyrir sitt leyti dregið upp hníf en Z þá stungið hann íbrjóstið. Brotaþoli hafi borið hönd fyrir sig og hlotið fyrir það skurð áfingri. Brotaþoli hafi eftir þetta sparkað í fætur Z og því næst hlaupið heimtil ömmu sinnar er þar ætti heima nær. Á leið þangað hafi hníf líklega veriðhent í bak hans og hnífurinn staðið í bakinu. Brotaþoli hafi tekið hnífinn úrog kastað honum í nálægan garð. Því næst hafi brotaþoli fallið í götuna engrímumaður þá komið og hoppað ofan á hann svo að hægri helmingur höfuðsbrotaþola hafi farið í götuna. Því næst hafi grímumaður slegið brotaþola íbakið með kylfu. Brotaþoli hafi þá náð að koma á hann sparki en maðurinn haftsig á brott þegar amma brotaþola hafi komið í glugga.Lögreglustjóri segir rannsókn málsins á frumstigi ogað miklar líkur séu á að sakborningur torveldi rannsóknina gangi hann laus, svosem með því að samræma framburð með öðrum sökunautum og vitnum og afmá merkieftir brot. Meintir samverkamenn sakbornings hafi verið handteknir.Fyrir dómi kvaðst sakborningur ekki hafa komið nálægtmálinu. Hann hefði ekki verið á vettvangi og ekkert af málinu vitað fyrr enhann hefði verið tekinn fastur. Af hans hálfu var sérstaklega vakin athygli áþví að brotaþoli hefði borið að grímumaður hefði allur verið svartklæddur ensakborningur hefði við handtöku verið í rauðum buxum.Ljóst er að lögreglustjóri rannsakar nú brot semfangelsisrefsing liggur við. Rannsóknin mun fremur skammt á veg komin. Afframanrituðu og gögnum málsins er ljóst að sakborningur er undir rökstuddumgrun um að hafa verið að verki, hugsanlega ásamt fleiri mönnum. Fallast verðurá með lögreglustjóra að ætla megi að sakborningur muni torvelda rannsóknmálsins, svo sem með því að afmá merki eftir brot eða hafa áhrif á hugsanlegasamseka menn eða vitni, gangi hann laus á þessu stigi rannsóknarinnar. Skilyrðia liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 eru uppfyllt og ber að taka kröfulögreglustjóra til greina, svo sem hún er úr garði gerð, en hún þykir ekki úrhófi fram. Jafnframt ber að fallast á kröfu um einangrun.Eyþór Þorbergsson ftr. gerði kröfu þessa af hálfulögreglustjóra.Þorsteinn Davíðsson héraðsdómari kveður upp úrskurðþennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐSakborningur, X, sæti gæzluvarðhaldi og einangrun allttil miðvikudagsins 8. nóvember 2017 kl. 16:00.

Mál nr. 692/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 2. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 1. nóvember 2017,þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 8.nóvember 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er íl. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til varaað gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími og honum ekki gert að sætaeinangrun meðan á því stendur.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. ÚrskurðurHéraðsdóms Norðurlands eystra 1. nóvember 2017.Sóknaraðili,lögreglustjórinn á Norðurlandi eystra, krefst þess að varnaraðili, X, kt. [...],[...], [...], verði úrskurð­aður í gæsluvarðhald í sjö daga eða tilmiðvikudagsins 8. nóvember næstkomandi, kl. 16:00. Um lagaheimild er vísað tila-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008.Þá er þess krafist að varnaraðili sæti einangrun meðan ágæsluvarðhaldsvistinni stendur sam­kvæmt b lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga. Varnaraðili krefst þessað kröfunni verði hafnað, en til vara að varðhaldi verði markaður skemmri tímien krafist er.Aðfaranótt þriðjudagsins31. október var brotaþoli, A, stunginn í bak og vinstra megin íbrjóstkassa. Að því er hann segir hafðihann samband við varnaraðila til að kaupa af honum fíkniefni. Ákváðu þeir að hittast við [...]. Fór brotaþoli þangað og hitti varnaraðila þarfyrir. Segir brotaþoli að á eftirvarnaraðila hafi komið hávaxinn maður, svartklæddur með grímu. Annar maður hafi komið að sunnan. Grímumaður hélt á hnífi og maðurinn sem aðsunnan kom á eggvopni. Brotaþoli dró upphníf og segir að þá hafi sá sem að sunnan kom stungið í hann að framan. Hann hafi lagt á flótta en fengið hníf í bakiðá flóttanum. Síðan hafi hann fallið ígötuna og grímumaður hoppað ofan á honum og slegið hann með kylfu. Brotaþoli hafi náð að sparka í hreðjargrímumanns, sem hafi farið eftir það.Varnaraðili kannast viðað hafa hitt brotaþola við [...] og segir að þá hafi tveir menn skyndilegabirst út úr myrkrinu og ráðist á brotaþola.Sóknaraðili segir aðmeintir samverkamenn varnaraðila hafi verið handteknir síðdegis í gær.Samkvæmt framansögðubeinist rökstuddur grunur að varnaraðila um að hafa skipulagt verknað semvarðað getur fangelsisrefsingu. Svo sem sóknaraðili segir er rannsókn málsins áfrumstigi og líkur á að varnaraðili geti torveldað hana gangi hann laus á þvístigi, til dæmis með því að samræma framburð við aðra sökunauta, afmá ummerkieftir brot og fleira. Eru skilyrði a liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 þvíuppfyllt. Krafan þykir ekki úr hófi framvarðandi varðhaldstímann og verður hún tekin til greina óbreytt. Jafnframt verður fallist á að varnaraðilisæti einangrun í varð­haldinu.Erlingur Sigtryggssonhéraðsdómari kveður upp úrskurðinn.ÚRSKURÐARORÐ:Varnaraðili,X, sæti gæsluvarðhaldi allt til miðviku­dagsins 8. nóvember nk. kl. 16:00 ogeinangrun í varðhaldinu.

Mál nr. 688/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Greta Baldursdóttir og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 1. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 1. nóvember 2017, þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 8. nóvember2017 klukkan16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinnkærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 1.nóvember 2017.Lögreglustjórinn á Suðurnesjum hefur í dag krafistþess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, kt. [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 8. nóvember 2017 kl. 16:00 og að honumverði gert að sæta einangrun á meðan gæsluvarðhaldsvistinni stendur. Kærði mótmælir kröfunni ogkrefst þess aðallega að henni verði hafnað en til vara að gæsluvarðhaldi verðimarkaður skemmri tími.Í greinargerð lögreglustjórans kemur fram að lögreglu hafiborist tilkynning frá Tollgæslunni í Flugstöð Leifs Eiríkssonar 31. október2017 um að kærði hefði verið stöðvaður á tollhliði vegna gruns um að hann hefðifíkniefni falin innvortis. Hafi kærði verið að koma frá [...] með flugi númer [...].Í viðræðum við tollverði mun kærði hafa viðurkennt að hafa fíkniefni falininnvortis. Viðurkenndi hann það jafnframt við lögreglu við handtöku. Hafi kærðiverið færður á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja þar sem framkvæmd var sneiðmyndataka.Reyndist kærði hafa aðskotahluti innvortis í maga og í endaþarmi. Rannsókn málsins sé á frumstigi.Ekki sé ljóst hve mikið eða hvaða efni kærði hafi innbyrgt. Hann hafi sjálfurborið um að það séu um 30 pakkningar. Kærði sæti eftirliti lækna. Rannsaka þurfi aðdraganda ferðar kærða til ogfrá landinu. Þá þurfi ennfremur að rannsaka tengsl við hugsanlega vitorðsmenn áÍslandi og eða erlendis auk annarra atriða en kærði hafi borið um að hafa fluttefnin inn fyrir annan aðila sem hann vilji ekki nafngreina. Innflutningurfíkniefnanna þyki eindregið benda til þess að hin meintu fíkniefni hafi veriðætluð til sölu og dreifingar og að háttsemi hans kunni að varða við ákvæði 173.gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 auk ákvæða laga nr. 65/1974 um ávana-og fíkniefni. Lögregla telji að að kærði kunni að torvelda rannsókn málsins oghafa áhrif á samseka gangi hann laus. Meðvísan til alls framangreinds, rannsóknarhagsmuna, a. liðar 1. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála, 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940,laga nr. 65/1974 um ávana og fíkniefni, telji lögreglustjóri brýna hagsmunistanda til þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilmiðvikudagsins 8. nóvember 2017 kl. 16.00. Þess er krafist að kærðaverði gert að sæta einangrun í gæsluvarðhaldi samkvæmt b. lið 1. mgr. 99. gr.laga nr. 88/2008.Samkvæmt framangreindu og rannsóknargögnum málsins erfallist á það með lögreglustjóra að kærði sé undir rökstuddum grun um háttsemisem fangelsisrefsing er lögð við. Rannsókn málsins er skammt á veg komin og þvíljóst að kærði getur, haldi hann óskertu frelsi sínu, torveldað rannsóknmálsins með því að afmá merki eftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrifá samseka eða vitni. Er þannig fullnægt skilyrðum a. liðar 1. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála. Að virtum rannsóknarhagsmunum ber að fallast ákröfu lögreglustjóra um að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur. Samkvæmt þessu verður fallist á kröfu lögreglustjórans á Suðurnesjum einsog hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði.Úrskurð þennan kveður upp Jón Höskuldsson héraðsdómari. Úrskurðarorð:Kærði, X, kt. [...],sæti gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 8. nóvember 2017 kl. 16:00.Kærði skal sætaeinangrun á meðan á gæsluvarðhaldsvistinni stendur.

Mál nr. 690/2017

Kærumál Farbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. b. lið 1. mgr. 95. gr. sömu laga.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson, Greta Baldursdóttir og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 1. nóvember 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 1. nóvember 2017 þar sem varnaraðilavar gert að sæta farbanni allt til 29. nóvember 2017 klukkan 16. Kæruheimild erí l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til varaað farbanninu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurðurer staðfestur. ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 1. nóvember 2017.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinuhefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, fædd [...], verðigert að sæta farbanni, allt til 29. nóvember 2017, kl. 16:00.Í greinargerðsækjanda kemur fram að embætti lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu hafi nútil rannsóknar meintar líkamsárásir X gagnvart eiginmanni sínum A, fæddan [...],og B nú í nótt, aðfaranótt 1. nóvember.Lögregla hafi verið kölluð á vettvang að[...] í Reykjavík og hafi strax heyrt mikil læti eins og átök væru í gangi.Lögregla hafi rætt við brotaþola A sem hafi verið blóðugur í kringum munn ogkvað hann eiginkonu sína, kærðu, hafa bitið framan af tungu sinni og hafi hannverið fluttur á sjúkrahús. Þá hafi lögregla einnig rætt við brotaþola B semkvað kærðu hafa ráðist á sig, rifið í hár sitt og bitið í fingur. Hún kvað Ahafa reynt að slíta kærðu af sér en vissi ekki hvernig það gerðist að kærðabeit framan af tungu A. Þau bæði lýstu því að þau hafi verið fjögur í íbúðinniásamt bandarískum manni að nafni C sem hafi verið vísað út áður en árásin hafiátt sér stað. Lögregla hafi tekið myndir af vettvangi og megi þar meðal annarssjá ummerki um átök í íbúðinni, blóð í vaski og hárflyksur, þá hafi einnigverið teknar myndir af áverkum beggja brotaþola.Tekinn hafi verið framburður afbrotaþola A hjá lögreglu og hann kvað þau hafa verið öll fjögur heima hjá séreftir skemmtun í miðbæ Reykjavíkur. Þá hafi kærða gert sér dælt við C og viljaðað hann gerði sér dælt við vitnið B en síðan hafi kærða slegið til hans ogsíðan byrjuðu kærða og vitnið B að slást. A vísar þá C út en síðan hafi kærðaslegið til hans og bitið í tungu hans. Þá hafi verið teknar ljósmyndir afáverka á tungu brotaþola þar sem sést skýrlega að talsvert stóran bita vantarframan á tungu hans og hafi hann leitað sér aðstoðar á Landspítalanum. Samkvæmtupplýsingum lögreglu hafi náðst að sauma tunguhlutann aftur á en ekki sé ljóstá þessu stigi hvort sú aðgerð muni halda til frambúðar eða hvort varanlegarafleiðingar verði af árásinni en m.a. sé hætta á sýkingum eða öðru. Verið sé aðafla áverkavottorðs frá Landspítalanum.Rætt hafi verið við kærðu á vettvangisem kvaðst hafa reiðst vegna þess að A hafi gert sér dælt við vitnið B en tjáðisig ekki um atburðarrásina. Kærða hafi verið yfirheyrð nú í dag og borið við aðþetta væri nokkuð í móðu hjá sér en hún kvaðst hafa séð brotaþola A gera sérdælt við vitnið B og þau rifist í kjölfarið. A hafi verið mikið í andlitihennar og hún kvaðst hafa bitið hann óvart en kvaðst svo ekki hafa skilið þannstyrk sem hún hafi í tönnunum þegar hún hafi birtið í tunguna á honum. Húnkvaðst ekki geta svarað miklu varðandi átökin við vitnið B annað en að hún hafilíka rifið í hár hennar.Kærða liggi samkvæmt framansögðu undirrökstuddum grun um að hafa framið brot sem talið sévarða við 218. gr. b. og 217. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 oggeti varðað allt að 16 ára fangelsi. Brotið sé sérstaklega alvarlegt gagnvarteiginmanni kærðu þar sem bitið hafi verið hluti framan af tungu hans og óvístsé á þessu stigi hvort um varanlegar afleiðingar geti verið að ræða af völdumárásarinnar. Þá hafi kærða einnig ráðist að hinum brotaþola málsins, bitið ífingur hana og rifið harkalega í hár hennar þannig að hárflyksur losnuðu. Sé það mat lögreglustjóra að brot það sem hér um ræðir séþess eðlis að nauðsynlegt sé að tryggja nærveru kærða á landinu vegnarannsóknar málsins og málsmeðferðar fyrir dómi. Unnið sé ötullega að rannsóknmálsins en mál þetta hafi komið upp í nótt og sé því enn á fyrstu stigum, eftirsé að taka frekari vitnaskýrslur og hafa upp á vitninu C, sem og að aflafrekari sönnunargagna. Kærða sé ástralskur ríkisborgari og samkvæmt framburðihennar komi hún til landsins af og til í heimsókn til eiginmanns síns sem sé[...] ríkisborgari og sé búsettur hér á landi, kærða hafi engin bein tengsl viðlandið hvorki atvinnu né önnur fjölskyldutengsl. Þá hafi kærða upplýst lögregluum að hún eigi pantað flug frá Íslandi nú á föstudag 3. nóvember nk. Þykir þvíhætta á að kærða muni fara af landi brott og koma sér undan rannsókn þess,málsókn og fullnustu refsingar. Að matilögreglu sé brýnt að tryggja nærveru kærðu á meðan mál hennar sé til rannsóknarog meðferðar hjá lögreglu og dómstólum hér á landi og því nauðsynlegt að henniverði gert að sæta farbanni þar til mál hennar sé til lykta leitt. Að öllu framangreinduvirtu og með hliðsjón af því hversu alvarlega háttsemi kærða sé sökuð um, erþess krafist að hún sæti farbanni á grundvelli a. og b. liðar 1. mgr. 95. gr.,sbr. 100. gr. laga nr. 88/2008.Niðurstaða Sóknaraðili, lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu, krefst þess að kærða sæti farbanni á grundvelli a- ogb-liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála.Tilefni kröfugerðarinnar er rakið í greinargerð sóknaraðila en efni hennarhefur verið lýst. Samkvæmt 100. gr. fyrrgreindra laga er það skilyrði þess aðfallast megi á kröfu sóknaraðila um farbann að rökstuddur grunur sé fyrir hendium að kærði hafi gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við, sbr.1. mgr. 95. gr. laganna. Auk þess verður eitthvert þeirra sérstöku skilyrða semrakin eru í fjórum stafliðum í greininni að vera fyrir hendi.Með vísan til þess sem fram kemur írannsóknargögnum málsins og fram hefur komið fyrir dómi er á það fallist aðkærða sé undir rökstuddum grun um líkamsárás sem varðað getur við 218.gr. balmennra hegningarlaga nr.19/1940. Sannist sök getur brot af þessu tagi varðaðfangelsi. Almennu skilyrði 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, um meðferðsakamála, er því fullnægt.Krafa sóknaraðila er á því reist aðskilyrði a-og b-liðar greinarinnar sé einnig fyrir hendi. Að mati dómsins eigaákvæði a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ekki við um mál þetta. Samkvæmtb-lið 1. mgr. 95. gr. laganna má hins vegar beita gæsluvarðhaldi ef ætla má aðkærði muni reyna að komast úr landi eða leynast, ellegar koma sér með öðrumhætti undan málsókn eða fullnustu refsingar. Samkvæmt því sem fram hefur komið fyrirdómi hefur kærða, sem er ástralskur ríkisborgari, verið hér í heimsókn hjá eiginmannisínum, sem ætlað brot hennar hefur beinst að. Er fyrirhuguð heimför hennaráætluð 3. nóvember næstkomandi. Í þessu ljósi er á það fallist að framangreinduskilyrði b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, sbr. 100. gr. sömu lagafyrir beitingu farbanns sé uppfyllt.Ekki er efni til að hnekkja matisóknaraðila um nauðsyn þess að tryggja nærveru kærðu hér á landi með farbannivegna rannsóknar málsins. Þykir ekki ástæða til þess að marka farbanninuskemmri tíma en farið er fram á. Samkvæmt framansögðu ber því að fallast ákröfu sóknaraðila um að kærða sæti farbanni allt til 29. nóvember nk. kl.16:00.Kjartan Bjarni Björgvinsson héraðsdómarikveður upp þennan úrskurð.Ú R S K U R Ð A R O R Ð :Varnaraðili, X, fædd [...], skal sætafarbanni, allt til 29. nóvember 2017, kl. 16:00.

Mál nr. 730/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirGreta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 22. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum23. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 22. nóvember 2017,þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 6. desember2017 klukkan16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinnkærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 22. nóvember 2017.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess aðHéraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 6. desember nk. til kl. 16.00. Þá ergerð krafa um að kærða sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Í greinargerð sækjanda kemur fram aðlögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi til rannsóknar mál er varði grun ummansal og vændisstarfsemi á höfuðborgarsvæðinu. Upphaf rannsóknarinnar megirekja til þess að upplýsingagjafi hafi haft samband við lögreglu og viljað komaþví á framfæri að Y hefði í viðræðum við sig greint frá því að hann væri aðgera út stúlkur í vændi á Íslandi. Það hafi verið mat lögreglu aðupplýsingagjafi væri trúverðugur. Upplýsingagjafi segist hafa hlustað á frásögnY sem hefði greint frá því að mikið væri að gera í þessari vændisstarfsemi ogað hann væri með nokkrar stúlkur á sínum snærum, þar með talið stúlkur fráSuður-Ameríku og að fyrirtæki hans hér á Íslandi gengi undir nafninu „[...]“. Þá erþess getið að lögregla hafi að undanförnu, og í framhaldi af samtali viðupplýsingagjafa, aflað frekari gagna er varði Y, kt. [...]. Y eigi eldri mál ílögreglukerfi er varði fjársvik og skjalafals og óstaðfestar upplýsingar séu umað hann hafi afplánað dóm á Spáni vegna fíkniefnamisferlis. Y hafi áður heitið [...]en hafi látið breyta nafni sínu. Samkvæmt upplýsingum lögreglu sé Y í sambúðmeð X og sé hún upprunalega frá Perú. Ígreinargerð lögreglustjóra er tekið fram að lögregla hafi rökstuddan grun umumfangsmikla vændisstarfsemi sem hafi verið haldið úti af X og Y. Leiki grunurá akstri vændiskvenna til kaupenda þjónustunnar og skipulagning á aðstæðum íhúsnæði á þeirra vegum en nú þegar sé umfang starfseminnar á þann veg að vændisé gert út frá þremur stöðum og samtals fimm konur séu að selja sig. Þá hafilögreglan einnig aflað gagna þar sem Y ræði við óþekktan karlmann um þærvændiskonur sem séu á hans snærum og hann kalli “dilkakjötið sitt”. Þá erþess getið að lögregla hafi einnig við rannsókn þessa máls aflað gagna sem sýnifram á kaup á fjölda einstaklinga á vændi í gegnum þá þjónustu Y og X semlögreglan hafi haft til rannsóknar og muni lögreglan fylgja eftir rannsókn áþeim málum, aðskildri frá ofangreindu máli, þar sem einstaklingar verðiyfirheyrðir vegna þeirra, en sú vinna sé ekki enn hafin enda umfangið mikið aðþví er talið sé. Sækjanditekur fram að þann 21. nóvember sl. hafi lögreglan á höfuðborgarsvæðinuframkvæmt þrjár húsleitir á grundvelli úrskurðar Héraðsdóms Reykjavíkur vegnarannsóknar málsins. Við aðgerðir lögreglu hafi þau Y og X verið handtekinn,Yhafi verið handtekinn í [...] en X í [...]. Þá hafi þremur stúlkum fráSuður-Ameríku verið komið fyrir í Bjarkarhlíð, miðstöð fyrir þolendur ofbeldis.Við húsleitir lögreglu hafi verið lagt hald á töluvert magn fjármuna í reiðufé,síma- og tölvubúnað, ásamt skjölum sem lögregla ætli að tengist rannsóknþessari með beinum hætti, svo sem viðskiptadagbók og skipulag um greiðslur.Ekki hafi tekist að yfirfara öll hin haldlögðu gögn enda fylgir því tímafrekvinna, einkum og sér við tölvugögnin. Þá erþess getið að við yfirheyrslu yfir X hafi hún greint frá því að vera að stundavændi ásamt vinkonum sínum. Hún hafi jafnframt greint frá því að sambýlismaðursinn, Y hafi vel vitað af starfseminni og meðal annars komið að ýmsum þáttumhennar, þar með talið séð um auglýsingar, útbúið nafnspjöld og ekið þeimeinstaklingum sem verið hafi í vændi til kaupenda vændisins sem og leigthúsnæði undir starfsemina. Ekki sé samræmi í framburði kærðu og Y að matilögreglu. Ígreinargerð sækjanda kemur einnig fram að lögregla hafi jafnframt tekiðskýrslur af vitnum sem lögreglu hafi grunað að væru að stunda vændi. Við þærskýrslutökur liggi fyrir játningar um vændi af þeirra hálfu og á meðan húsleithafi farið fram var X titluð sem “organiser” eða skipuleggjandi. Vitað sé meðnokkurri vissu um eina aðra stúlku sem gerð hafi verið út í umræddrivændisstarfssemi en ekki hafi tekist að hafa upp á henni svo hægt væri aðyfirheyra hana. Lögregla eigi eftir að kanna frekar hvert umfang stafseminnarhafi verið og hvort fleiri stúlkur hafi verið fengnar í umrædda starfsemi eðareynt að fá þær til þess. Sækjandiáréttar að það sé mat lögreglu að fram sé kominn áframhaldandi rökstuddurgrunur um þá starfsemi sem hafi verið til rannsóknar, þ.e. að Y og X hafistaðið að milligöngu um og haft viðurværi af vændi annarra. Lögregla hafieinnig lagt hald á mikið magn rafrænna skjala sem þurfi að afrita og telji þaraf leiðandi afar mikilvægt fyrir rannsókn málsins að fenginn verði tíma tilþess að afrita þau skjöl án þess að sakborningar málsins geti spilltsönnunargögnum en um sé að ræða samskipti á samskiptaforritum, tölvupóst ogfleiri rafræn gögn sem ætla megi að torveldi rannsókn málsins komi þau til meðað spillast. Rannsókn málsins miði vel en ennþá eigi eftir að bera undirsakborninga málsins frekari gögn sem lögreglan hafi aflað. Umlagarök tekur sækjandi fram að lögreglu þyki fram kominn rökstuddur grunur um að kærða hafi gerst sek umhagnýtingu vændis og verið aðalskipuleggjandi annars umfangsmikillarvændisstarfsemi, en slík háttsemi geti varðað allt að fjögurra ára fangelsi ogeftir atvikum allt að tólf árum. Í þágu rannsóknarinnar þykinauðsynlegt að kærða sæti gæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmuna meðanfrekari rannsókn fari fram án þess að hætta sé á spillingu rannsóknarhagsmunaaf hennar hálfu. Afar mikilvægt þyki að kærðu gefist ekkert ráðrúm til þess aðspilla rannsóknarhagsmunum svo og með því að setja sig í samband við vitnimálsins með tilheyrandi hættu á réttarspjöllum. Um heimild til gæsluvarðhalds sé vísað til a-liðar 1. mgr. 95.gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Um heimild til einangrunar á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur sé vísað til b-liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga.Niðurstaða:Samkvæmt rannsóknargögnum málsins er kærða undir rökstuddumgrun um brot sem varða fangelsisrefsingu. Rannsókn málsins er á frumstigi enþegar hefur verið aflað mikils magns gagna sem þörf er á að rannsaka. Skýrslahefur verið tekin af kærðu og öðrum sakborningi í málinu og er misræmi milliframburða þeirra. Með hliðsjón af rannsóknargögnum málsins er fallist á aðkærða sé undir rökstuddum grun um brot sem varðað getur fangelsisrefsingu.Haldi kærða óskertu frelsi sínu gæti hún torveldað rannsókn málsins, t.d. meðþví að setja sig í samband við samseka eða vitni og hugsanlega afmá ummerkieftir brot. Með vísan til ofangreinds er fallist á að skilyrðum a-liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála, til að kærða sæti gæsluvarðhaldiog einangrun á meðan á gæsluvarðhaldi stendur sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga.Er því fallist á kröfu lögreglustjóra eins og hún er fram sett og nánar greinirí úrskurðarorði.Sigríður Elsa Kjartansdóttirhéraðsdómari kveður upp þennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐX, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allttil miðvikudagsins 6. desember nk. til kl. 16.00. Kærða sæti einangrun á meðaná gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 726/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 17. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum21. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 16. nóvember 2017,þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins14. desember 2017 klukkan 13. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinuverði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 16. nóvember 2017.Héraðssaksóknarihefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði, með vísan til 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála, að ákærða X, fd. [...], pólskum ríkisborgara,verði gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 14. desember nk.kl. 16.Í greinargerðsækjanda kemur fram aðhéraðssaksóknara hafi borist mál lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu á hendurákærða vegna meints brots á 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Upphaf málsins megi rekja til þess að lögreglu hafi borist upplýsingar fráerlendum tollyfirvöldum um að grunur léki á að í […] bifreiðinni […] væru falinfíkniefni, en bifreiðin hafi verið um borð í ferjunni […] á leið hingað tillands. Ökumaður bifreiðarinnar hafi verið Y. Ferjan hafi komið hingað til landsfrá Danmörku að morgni fimmtudagsins 24. ágúst sl. Við skoðun og frumrannsóknlögreglu á bifreiðinni hafi komið í ljós amfetamínvökvi sem hafi virst hafalekið úr undirvagni bifreiðarinnar. Með heimild héraðsdóms Reykjaness hafi lögreglafengið heimild til að hlusta síma Y og koma fyrir eftirfararbúnaði undirbifreiðinni. Þá hafi lögregla fylgt bifreiðinni eftir þar sem henni hafi veriðekið áleiðis til Reykjavíkur. Er Y hafi komið til Reykjavíkur hafi hannlagt bifreiðinni við [...] við Suðurlandsbraut í Reykjavík þar sem hann hafibeðið þar til [...] bifreið, sem í voru X, Z, Þ , hafi verið ekið að honum ogúr henni hafi Þ komið og sest inn í [...] bifreiðina. Bifreiðunum hafi síðanbáðum verið ekið að gistiheimili við [...] í Reykjavík þar sem fjórmenningarnirhafi farið inn. Á leiðinni að gistiheimilinu hafi mátt heyra Y og Z ræða samanm.a. um það hvort leitað hafi verið í [...] bifreiðinni á tollsvæðinu á [...].Skömmu síðar hafi mennirnir sést fara út og skoða [...]bifreiðina. Að morgni25. ágúst sl. hafi Z og Þ síðan ekið bifreiðinni um miðborgina og að lokum inní bílskúr við [...] í Reykjavík þar sem Z og Þ hafi verið handteknir skömmu síðar.Um svipað leyti hafi X komið akandi á [...] bifreiðinni og hafi hann lagt henniutan við [...] til móts við bílskúrinn en þegar hann hafi orðið var viðlögreglu hafi hann tekið til fótanna og hlaupið suður [...] þar sem hann hafiverið handtekinn stuttu síðar. Í framhaldi hafi Y verið handtekinn ágistiheimilinu við [...]. Við rannsókn á [...] bifreiðinni hafi komiðí ljós að við haldlagningu í framhöggvara bifreiðarinnar hafi verið 1328millilítrar af amfetamíni en við mælingar lögreglu hafi komið í ljós aðhöggvarinn rúmar 5240 millilítra. Þá hafi rannsókn lögreglu leitt í ljós að Z ogÞ hafi komið hingað til lands, með flugi frá Póllandi þar sem þeir séu búsettir,að kvöldi 24. ágúst sl., þ.e. sama dag og Y hafi komið til landsins meðferjunni. Við yfirferð á hlustunum hafi einnig komið fram að Y hafi átt ísímasamskiptum við nokkra aðila meðan hann hafi ekið frá [...] til Reykjavíkur enþeirra á meðal hafi verið Þ. X sé búsettur hér á landi og sé það grunurlögreglu að hann hafi átt að taka á móti mönnunum og vera þeim innan handar meðaðstöðu en við rannsókn lögreglu hafi komið í ljós að X sé sá sem pantað hafiherbergi fyrir Y, Z og Þ á gistiheimilinu, hann hafi samkvæmt eigin framburði afnotaf bílskúrnum í [...] og þá hafi fundist talstöðvar bæði í [...] bifreiðinni og[...]bifreið X sem talið sé að notaðar hafi verið í samskiptum fjórmenninganna eftirað þeir hafi hist við Hótel [...] að kvöldi 24. ágúst sl. Fram kemur í greinargerðinni að ákærði hafineitað sök við skýrslutöku hjá lögreglu. Hann hafi sætt gæsluvarðhaldi frá 25.ágúst sl. Með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness þann 22. september hafi ákærðaverið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli almannahagsmuna. Sá úrskurðurhafi verið staðfestur með dómi Hæstaréttar nr. 606/2017.Rannsókn málsins sé nú lokið og gefin hafiverið út ákæra á hendur X, dags. 16. nóvember 2017. Í ljósi ofangreindssé það mat héraðssaksóknara að ákærði sé undir sterkum grun um aðild aðinnflutningi á miklu magni af sterkum fíkniefnum hingað til lands. Ljóst sé aðfíkniefnin hafi verið ætluð til sölu og dreifingar hér á landi. Með hliðsjón afalvarleika sakarefnis og þess að ríkir almannahagsmunir standi til þess að menngangi ekki lausir þegar svo standi á sé þess krafist að ákærða verði gert aðsæta gæsluvarðhaldi meðan mál hans sé til meðferðar.Með vísan til framangreinds, framlagðra gagna og2. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 sé þess krafist að krafannái fram að ganga eins og hún sé sett fram. Niðurstaða dómara:Ákærði hefur setið ígæsluvarðhaldi frá 25. ágúst sl., fyrst á grundvelli rannsóknarhagsmuna, sbr.a-lið 1. mgr. 95. gr.laga nr. 88/2008, en frá 22. september sl. á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008, samanber dóm Hæstaréttar ímálinu nr. 606/2017. Ákæra er gefin út á hendur ákærða í dag 16.nóvember 2017. Fallist er á með héraðssaksóknara að ákærði sé undir sterkum grun um aðild að innflutningi á miklumagni af sterkum fíkniefnum hingað til lands sem ætluð voru til sölu og dreifingar hér á landi.Verður brotið heimfært undir 173. gr. a almennra hegningarlaga og geturháttsemi ákærða varðað allt að 12 ára fangelsi. Telja verður brotið þess eðlisað varðhald sé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Er skilyrðum fyriráframhaldandi gæsluvarðhaldi ákærða því fullnægt og verður krafahéraðssaksóknara tekin til greina svo sem í úrskurðarorði greinir. Sigrún Guðmundsdóttirhéraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐÁkærði, X, fd. […], pólskur ríkisborgari, skal sæta áframgæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 14. desember nk. kl. 13.00.

Mál nr. 719/2017

Kærumál Útlendingur Frávísun frá Hæstarétti

Kærður var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi. Málinu var vísað frá Hæstarétti þar sem kæra hafði borist héraðsdómi eftir að frestur samkvæmt 2. mgr. 193. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála var liðinn.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og GretaBaldursdóttir.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 14. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 10. nóvember 2017, þarsem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 8.desember 2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefstþess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara aðgæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Hinnkærði úrskurður var kveðinn upp í þinghaldi 10. nóvember 2017 að viðstöddumvarnaraðila og verjanda hans. Kæra barst héraðsdómi 14. sama mánaðar. Eftir upphafsmálslið2. mgr. 193. gr. laga nr. 88/2008 er kærufrestur þrír sólarhringar og var hannþví liðinn þegar kæran barst héraðsdómi. Samkvæmt þessu verður málinu vísað fráHæstarétti. Dómsorð:Máli þessu er vísað frá Hæstarétti. Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 10. nóvember 2017.Lögreglustjórinn áSuðurnesjum hefur krafist þess fyrirdóminum í dag að ákærða, X, fæddum 10. apríl 1984, verði með úrskurðiHéraðsdóms Reykjaness gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 8. desember 2017, kl. 16:00. Ákærði mótmælir kröfunni og krefst þess aðallega aðhenni verði hafnað, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður styttri tímien krafist er.IÍ greinargerð lögreglustjóra segir að ákærði hafikomið til landsins 13. september 2017 með flugi [...] frá Kaupmannahöfn. Viðafskipti tollvarða af ákærða í Flugstöð Leifs Eiríkssonar hafi skilríki annarsfólks fundist í tösku, sem ákærði hafi þá sagst ekki eiga. Um hafi verið aðræða skráningarpappír, ígildi dvalarleyfis frá Þýskalandi(Aufenthaltsgestattung), nr. [...], með nafninu A, f.d. [...] í Írak, skráningarpappírfrá Þýskalandi nr. [...] með nafninu B, f.d. [...], tvenn óskilgreindkennivottorð frá Írak með mynd af A, innanlands kennivottorðskjal fráÞýskalandi með mynd af A og B ásamt nöfnum þeirra og tveggja barna, meðgildistíma til 11. febrúar 2016, og ákvörðunarpappír (bescheid) frá Þýskalandi,dagsettan 8. apríl 2017, um synjun um hæli með fjórum nöfnum, C f.d. [...], D,f.d. [...], E, f.d. [...] og F, f.d. [...]. Hald hafi verið lagt á framangreindskilríki. Ákærði hafi í framhaldinu farið inn í landið og hafi maður,hælisleitandi hér á landi, tekið á móti honum. Skömmu síðar hafi réttmætirhandhafar framangreindra skilríkja gefið sig fram í komusal flugstöðvarinnar ogsótt um hæli. Ákærði hafi átt bókað flug frá landinu 14. september sl. en hannbreytt þeim miða til 15. sama mánaðar. Þann dag hafi ákærði verið handtekinn íflugstöðinni, grunaður um smygl á fólki. Viðskýrslugjöf hjá lögreglu hafi ákærði viðurkennt að hafa greitt fyrirfjölskylduna farmiða hingað til lands og áfram héðan til Dublin á Írlandi eftirað hafa fengið beiðni þess efnis frá aðila í Malmö. Hann hafi einnig viðurkenntað hafa komið með sömu flugvél og fjölskyldan hingað til lands og að hafa eftirafskipti tollgæslu og lögreglu af honum 13. september sl. tekið farangur þeirraog farið með hann heim til vinar síns. Lögreglustjórisegir A og B bæði hafa borið um það fyrir lögreglu að þau hafi ferðast á röngumnöfnum hingað til lands. Þá hafi A jafnframt sagt þau hafa ferðast á fölsuðumvegabréfum. Ákærði hafi aðstoðað þau og tekið við hinum fölsuðu skilríkjumeftir að þeim hafði verið framvísað þegar farið var um borð í flugvélina hingaðtil lands.Hinn 13. október 2017 hafi ákæra verið gefin út áhendur ákærða vegna málsins, aðallega fyrir meint brot gegn 3. mgr. 116. gr.útlendingalaga nr. 80/2016, þ.e. smygl á fólki. Til vara sé ákærða gefið að sökbrot gegn f-lið 2. mgr. 116. gr. sömu laga. Mál á grundvelli ákærunnar hafiverið þingfest 8. nóvember sl.Lögreglustjóri vísar til þess að ákærði hafi sættfarbanni frá 16. september sl. til 23. október sl. Þann dag hafi hann hinsvegar verið handtekinn, grunaður um brot gegn valdstjórninni, sbr. 108. gr.almennra hegningarlaga. Atvik tengd því meinta broti ákærða hafi verið sú aðfyrr um daginn hefði fyrrnefndur A komið í móttökumiðstöð fyrir umsækjendur umalþjóðlega vernd að [...] og sagst vilja draga framburð sinn í málinu til baka.A hefði gefið þá skýringu að hann óttaðist um sig og fjölskyldu sína, héldihann framburði sínum til streitu. A hefði sagt ákærða hafa haft í hótunum viðsig og fjölskyldu sína vegna framburðar A og konu hans varðandi þá aðstoð semþau hefðu fengið við að komast til landsins. Hótanirnar hefðu átt sér stað ístrætisvagni nr. 14 laugardaginn 21. október sl. Ákærði hefði sagt að ef A ogfjölskylda hans væru með fingraför í Þýskalandi yrðu þau send þangað aftur. Þaryrði tekið á móti þeim og framburði þeirra gegn ákærða hefnt. Lögreglustjórisegir héraðs­saksóknara hafa gefið út ákæru á hendur ákærða vegna þessarahótana 8. nóvember sl. Mál vegna þeirrar ákæru hafi verið sameinað eldra máliákærða fyrr í dag.Með vísan til alls framangreinds og háttsemi ákærðatelji lögreglustjóri ákærða líklegan til að halda áfram brotum. Öryggi A ogfjölskyldu hans sé því ógnað, gangi ákærði laus á meðan mál hans er til meðferðarhjá dómstólum. Líta verði sérstaklega til þeirrar viðkvæmu stöðu semfjölskyldan sé í hér á landi, sem umsækjendur um alþjóðlega vernd og áður semslíkir í Þýskalandi. A og eiginkona hans séu lykilvitni í málinu semnauðsynlegt sé að vernda, en framburður þeirra hjóna hafi að mati lögregluverið afar trúverðugur undir rannsókn málsins.Lögreglustjóri segir ákærða engin tengsl hafa viðlandið. Því megi ætla að hann reyni að komast úr landi eða leynast ellegar komasér með öðru hætti undan málsókn eða fullnustu refsingar verði honum ekki gertað sæta gæsluvarðhaldi á meðan mál hans er til meðferðar fyrir dómstólum.Jafnframt megi ætla samkvæmt framansögðu að ákærði muni halda áfram brotum ámeðan máli hans er ekki lokið og þá verði að telja gæsluvarðhald nauðsynlegttil að verja fjölskyldu A fyrir árásum/hótunum ákærða.Til stuðnings kröfum sínum vísar lögreglustjóri tilb-, c- og d-liða 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Þá vísarhann einnig til f-liðar 2. mgr. og 3. mgr. 116. gr. útlendingalaga nr. 80/2016og 108. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. IIMeð vísan til alls framanritaðs, svo og gagnasakamálsins nr. S-359/2017, er fallist á það með lögreglustjóra að ákærði séundir rökstuddum grun um að hafa framið brot sem fangelsisrefsing liggur við.Ákærði er erlendur ríkisborgari sem engin tengsl hefurvið Ísland svo vitað sé. Á það verður að fallast með lögreglustjóra að ætlamegi að ákærði muni reyna að komast úr landi, leynast eða koma sér undanmálssókn með öðrum hætti fari hann frjáls ferða sinna. Samkvæmt því telstfullnægt skilyrðum b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálatil að ákærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi. Með vísan til allsframangreinds má að mati dómsins jafnframt ætla að ákærði muni halda áframbrota­starfsemi, fari hann frjáls ferða sinna. Er því einnig fullnægt skilyrðumc-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til að ákærða verði gert að sætagæsluvarðhaldi. Samkvæmt öllu þessu verður krafa lögreglustjóra tekin tilgreina með þeim hætti sem hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði.Úrskurð þennan kveður upp Kristinn Halldórssonhéraðsdómari. ÚR S K U R Ð A R O R Ð:Ákærði, X, fæddur [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allttil föstudagsins 8. desember 2017, kl.16:00.

Mál nr. 714/2017

Kærumál Útlendingur Vistun á stofnun

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta vistun á sjúkrahúsi eða viðeigandi stofnun, sbr. b. liður 1. mgr. 115. gr. laga nr. 80/2016. og 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir. Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 13. nóvember 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 13. nóvember 2017 þar semvarnaraðila var gert að sæta vistun á sjúkrahúsi eða viðeigandi stofnun allttil mánudagsins 20. nóvember 2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l.lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi, en til vara að honum verði gert að sæta farbanni.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjaness, mánudaginn 13. nóvember 2017Lögreglustjórinná Suðurnesjum hefur krafist þess fyrirdóminum í dag að varnaraðila, X fæddum [...], verði með úrskurði HéraðsdómsReykjaness gert að sæta vistun á sjúkrahúsi eða viðeigandi stofnun, allt tilmánudagsins 20. nóvember 2017 kl. 16:00.Varnaraðili mótmælirkröfu lögreglustjóra og krefst þess aðallega að kröfunni verði hafnað en tilvara að honum verði gert að sæta farbanni.IÍ greinargerðlögreglustjóra er til þess vísað að varnaraðili hafi komið til landsins 5.nóvember sl. Hann hafi gefið sig fram við tollgæslu í Flugstöð LeifsEiríkssonar og óskað eftir hæli hér á landi. Varnaraðili hafi verið sendur ímóttökumiðstöð fyrir hælisleitendur að [...] þar sem ritaðar hafi verið niðureftir honum upplýsingar og tekin af honum fingraför og ljósmynd. Viðuppflettingu í Schengen-gagnagrunni lögreglu hafi komið fram „smellur“ og íljós komið að varnaraðili sé skráður sem týndur einstaklingur. Við nánarirannsókn hafi jafnframt komið fram upplýsingar frá belgísku lögreglunni ogInterpol þar í landi um að varnaraðili hafi í heimildarleysi yfirgefiðgeðsjúkrahús 21. október sl. þar sem hann hafði verið skyldaður til að dveljasttil 15. september 2018 af dómstól í Liege í Belgíu. Samkvæmt upplýsingum fráInterpol í Belgíu þjáist varnaraðili af schizophrenic behavior, paranoia ogaggression og þurfi hann lyf alla daga. Er varnaraðili sagður geta veriðhættulegur, fái hann ekki meðhöndlun við sjúkdómi sínum. Íslenskum yfirvöldumhafi borist beiðni frá yfirvöldum í Belgíu um að halda varnaraðila ígæsluvarðhaldi þar til frekari ráðstafanir verði gerðar og upplýst verði nánarum ástand hans.Nánar segir í greinargerðlögreglustjóra að þann 6. nóvember sl. hafi lögreglustjórinn á Suðurnesjumfarið með kröfu fyrir Héraðsdóm Reykjaness um að aðilinn yrði settur ígæsluvarðhald og til vara vistaður á viðeigandi stofnun. Hafi héraðsdómurfallist á varakröfuna og úrskurðað að aðilinn skyldi vistaður á viðeigandistofnun allt til 13. nóvember 2017, kl. 16:00. Aðilinn hafi hins vegar veriðvistaður í fangelsinu á Hólmsheiði frá uppkvaðningu úrskurðar þar semLandspítali háskólasjúkrahús hafi neitað að vista aðilann á grundvelli þess aðspítalinn sé ekki „viðeigandi stofnun“ í skilningi 100. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008.Lögreglunni á Suðurnesjumhafi nú borist í gegnum alþjóðadeild ríkislögreglustjóra gögn frá yfirvöldum íFrakklandi. Vísast nánar til þeirra gagna. Þá hafa lögreglu jafnframt boristupplýsingar um að foreldrar aðilans hafa verið upplýstir um veru hans hér álandi og hafa þau lýst yfir vilja sínum að fá hann aftur til Belgíu og að þaumuni bera kostnað af flutningi hans þangað. Einnig hafa lögreglu boristupplýsingar um þá sjúkrastofnun sem aðilinn var vistaður á í Belgíu ogupplýsingar um lækni hans og símanúmer hans sem óskaði eftir að komast ísamband við þá sjúkrastofnun þar sem hann dvelur á hér á landi og þann læknisem annist hann.Umsókn aðilans umalþjóðlega vernd á Íslandi er til meðferðar hjá Útlendingastofnun en ekki erunnt að flytja aðilann aftur til Belgíu fyrr en sú umsókn hafi verið afgreiddaf yfirvöldum hér á landi. Lögregla telji að ætla megi að aðilinn kunni að verahættulegur sjálfum sér og umhverfi sínu og sé það mat lögreglu að vistun ásjúkrahúsi eða viðeigandi stofnun sé nauðsynlegt með tilliti til hans sjálfs ogalmannahagsmuna. Með vísan til allsframangreinds, b. liðar 115. gr. útlendingalaga nr. 80/2016, sbr. 100. gr. lagaum meðferð sakamála nr. 88/2008, telji lögreglustjóri brýna hagsmuni standa tilþess að aðilanum verði gert að sæta vistun á sjúkrahúsi eða viðeigandi stofnuná meðan málið sé til meðferðar hjá yfirvöldum, allt til mánudagsins 20.nóvember 2017, kl. 16:00. IISamkvæmt b. lið 1. mgr. 115.gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga er heimilt að handtaka útlending og færa ígæsluvarðhald ef útlendingur sýnir af sér hegðun sem gefur til kynna að hannógni allsherjarreglu, öryggi ríkisins eða almannahagsmunum. Í ljósi þeirraupplýsinga sem fyrir liggja um veikindi varnaraðila og strok hans afgeðsjúkrahúsi 21. október sl., þar sem honum bar að dvelja samkvæmt boðibelgísks dómstóls fram til 15. september 2018, verður á það fallist meðlögreglustjóra að skilyrði séu til að gera varnaraðila að sæta gæsluvarðhaldi ágrundvelli tilvitnaðs ákvæðis laga um útlendinga. Vegna þess sem fyrir liggur ígögnum málsins um andlegt heilsufar varnaraðila þykir hins vegar rétt að beitaheimild 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála og mæla fyrir umvistun hans á sjúkrahúsi eða viðeigandi heilbrigðisstofnun.Úrskurð þennan kveður uppBogi Hjálmtýsson héraðsdómari. ÚR S K U R Ð A R O R Ð:Varnaraðili, X, fæddur[...], skal sæta vistun á sjúkrahúsið eða viðeigandi stofnun, allt tilmánudagsins 20. nóvember nk. kl. 16:00.

Mál nr. 712/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 10. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum13. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 10. nóvember 2017,þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 20.nóvember 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er íl. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, til vara að honum verði gert að sætavægari úrræðum, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmritími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Í málinu er komið fram að við komu varnaraðila tillandsins 9. nóvember 2017 hafi hann borið á sér 339 g af kókaíni. Með þessariathugasemd en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verðurfallist á að fullnægt sé skilyrðum a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008til að varnaraðila verði gert að sæta gæsluvarðhaldi þann tíma sem krafist er ogeinangrun meðan á því stendur, sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga. Verður hinnkærði úrskurður því staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjaness föstudaginn 10. nóvember 2017Lögreglustjórinná Suðurnesjum hefur krafist þess fyrirdóminum í dag að kærða, X, kt. [...], verði með úrskurði Héraðsdóms Reykjanessgert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 20. nóvember 2017, kl. 16:00,og að á þeim tíma verði kærða gert að sæta einangrun Kærði mótmælir kröfulögreglustjóra og krefst þess aðallega að henni verði hafnað, til vara aðvægara úrræði verði beitt, svo sem farbanni, og til þrautavara aðgæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími en krafist er.IÍkröfu lögreglustjóra er til þess vísað að tilkynning hafi borist frá tollgæsluí Flugstöð Leifs Eiríkssonar í gær, 9. nóvember 2017, þess efnis að kærði hefðiverið stöðvaður á tollhliði í komusal við komu hingað til lands með flugi [...]frá [...] vegna gruns um að hann kynni að hafa fíkniefni falin í fórum sínum. Íkjölfarið hafi kærði verið færður í leitaraðstöðu tollgæslu þar sem leitað hafiverið á honum. Við leitina hafi fundist ætlað kókaín, sem kærði hafi verið meðinnanklæða. Af þeim sökum hafi kærði verið handtekinn og færður á lögreglustöð.Kærði hafi jafnframt verið færður til röntgenskoðunar en niðurstaða hennarhefði verið sú að kærði væri ekki með aðskotahluti innvortis.Kærðihafi til þessa neitað að tjá sig. Hann hafi ekki gefið skýringar á því hvaðaefni það hafi verið sem á honum hafi fundist. Kærði hafi jafnframt neitað aðsvara spurningum um ætluð tengsl hans við Y sem lögregla telji að verið hafimeð honum í för.IILögreglustjórisegir rannsókn málsins á algeru frumstigi. Lögregla hafi meðal annars tilrannsóknar aðdragandann að ferð kærða og tengsl hans við mögulega vitorðsmenn,bæði hér á landi og erlendis. Lögregla telji að þau fíkniefni sem kærði hafikomið með til landsins hafi verið ætluð til sölu og dreifingar hér á landi. Háttsemihans ­kunni að varða við ákvæði 173. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940,auk ákvæða laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni. Lögregla telji að ætla megiað kærði kunni að torvelda rannsókn málsins og hafa áhrif á samseka gangi hannlaus. Auk kröfu um að kærði sæti gæsluvarðhaldi krefjist lögreglustjóri þesseinnig að kærða verði gert að sæta einangrun í gæsluvarðhaldinu,sbr. ákvæði b-liðar 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála,og að kærða verði í gæsluvarðhaldinu gert að sæta takmörkunum samkvæmt a-, c-,d-, e- og f-liðum 1. mgr. 99. gr. Tilstuðnings kröfum sínum vísar lögreglustjóri til alls framangreinds, rannsóknar­hagsmuna,a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, 173. gr. a almennra hegningarlaga nr.19/1940 og laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni.IIIMeð vísan til allsframanritaðs, svo og gagna málsins, er fallist á það með lögreglustjóra aðkærði sé undir rökstuddum grun um að hafa framið brot sem fangelsisrefsingliggur við.Rannsókn málsins er áfrumstigi. Ætla verður lögreglu ráðrúm til þess að rannsaka aðdragandann aðferð kærða og eftir atvikum möguleg tengsl hans við vitorðsmenn, bæði hér álandi og erlendis. Gangi kærði laus má ætla að hann muni torvelda rannsóknmálsins með því að afmá merki eftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrifá samseka eða vitni. Samkvæmt þessu telst skilyrðuma-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála fullnægttil þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi, en ekki verður talið aðmarkmiðum gæsluvarðhaldsins verði náð með öðru og vægara úrræði.Með vísan tilframangreinds er jafnframt fallist á kröfu lögreglustjóra um að kærða verðigert að sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldsvist hans stendur, sbr. b-lið 1.mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008. Samkvæmt því og öðru framangreindu verður krafalögreglustjóra tekin til greina með þeim hætti sem hún er fram sett og nánargreinir í úrskurðarorði.Úrskurð þennan kveður upp Kristinn Halldórssonhéraðsdómari.ÚR S K U R Ð A R O R Ð:Kærði, X, skal sætagæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 20. nóvember 2017 kl. 16:00.Kærði sæti einangrunmeðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 704/2017

Kærumál Farbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. b. liður 1. mgr. 95. gr. sömu laga.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir ÓlafurBörkur Þorvaldsson, Karl Axelsson og Viðar Már Matthíasson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 8. nóvember 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 8. nóvember 2017 þar sem varnaraðilavar gert að sæta áfram farbanni allt til miðvikudagsins 22. nóvember 2017klukkan 12. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldurúr gildi en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 8. nóvember 2017.Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, fd. [...], verði gert að sæta farbanni, allt tilmiðvikudagsins 22. nóvember 2017 kl. 12:00. Ígreinargerð lögreglustjórans kemur fram embættið hafi til meðferðar ætlaðkynferðisbrot kærða, X, gagnvart 16 ára gamalli stúlku, [...]. Hafi kærði meðúrskurði héraðsdóms frá 28. október sl., nr. [...], verið úrskurðaður í farbanntil dagsins í dag. Málavextir séu ístuttu máli þeir að brotaþoli og kærði hafi hist á [...], aðfaranótt 28.október sl. og farið hafi vel á með þeim. Þau hafi kyssts og farið inn ásalerni staðarins saman. Þar hafi kærði hafið að kyssa brotaþola, rifið niðurum hana buxurnar og að því er hún hafi lýst við skýrslutöku hjá lögreglu þáhafi hún frosið og ekki þorað að gera neitt. Hann hafi þá sleikt kynfærihennar. Hún hafi sigið niður á gólfið og þá hafi kærði snúið henni við, svo aðhún hafi legið á maganum með andlitið í gólfinu, en rassinn aðeins upp. Hannhafi þá sett fingur í leggöngin á henni og það hafi henni fundist vont og húngefið honum það til kynna með því að segja það við hann. Þá hafi hann haftsamfarir við hana í leggöng þar til hún hafi sagt að hún þyrfti að kasta af sérþvagi, sem afsökun til að komast undan. Hann hafi þá hætt og hún farið út afsalerninu. Hún hafi þá farið inn á næsta salerni, þar sem hún hafi grátið. Húnhafi sent systur sinni mynd af sér grátandi og sagt að hún héldi að sér hefðiverið nauðgað. Systir hennar hafi þá beðið hana um að koma til sín, þar sem húnhefði verið við vinnu í miðbænum, sem brotaþolihafi gert. Á leið út af staðnum hafi hún hitt þrjár vinkonur sínar ogjafnframt sagt þeim að hún héldi að henni hefði verið nauðgað af manninum semhún hafi verið að kyssa áður og sagt þeim að hann hefði rifið buxurnar hennarog nærbuxur og hafi þær séð að rennilás buxnanna hefði verið skemmdur. Hún hafisíðan farið af staðnum og á leiðinni að hitta systur sína hafi hún hringt í vinsinn, Halldór, og sagt honum frá því sem gerst hefði. Vinkonur hennar sem eftirhafi verið á staðnum hafi beðið starfsmann staðarins að hringja á lögreglu oghafi lögreglan handtekið kærða á vettvangi. Hafi lögreglan síðan leitað aðbrotaþola og ekið henni á neyðarmóttöku.Fram kemur ígreinargerðinni að kærði neiti sök. Hann viðurkenni að hafa átt samræði viðstúlkuna, en að það hafi verið með hennar samþykki. Teknar hafi verið skýrsluraf brotaþola og kærða í tvígang sem og skýrslur af þeim vitnum sem brotaþolihafi hitt eftir hið meinta brot. Málið teljist fullrannsakað að matilögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu og verði sent embætti héraðssaksóknara ánæstu dögum.Farið sé fram á aðkærði verði úrskurðaður í farbann á grundvelli 100. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008. Sé á því byggt að skilyrði b. liðar 1. mgr. 95. gr. sömulaga séu uppfyllt. Kærði sé undir rökstuddum grun um háttsemi sem varðifangelsisrefsingu og hafi það jafnframt verið mat héraðsdóms samkvæmt úrskurðidómsins nr. [...]. Rannsókn málsins hafi ekki breytt því mati lögreglustjóra,þar sem framburður brotaþola sé stöðugur og hún hafi tjáð nokkrum vitnum, nærstrax eftir hið meinta brot, að henni hafi verið nauðgað af kærða. Kærða ségefið að sök kynferðisbrot gegn 16 ára stúlku með því að hafa þvingað hana tilsamræðis, gegn vilja hennar, með því að notfæra sér yfirburðastöðu sínagagnvart stúlkunni, sér í lagi vegna aldurs og þroskamunar. Ígreinargerðinni kemur fram að kærði sé erlendur ríkisborgari sem hafi dvalisthér um skamman tíma og hafi engin varanleg tengsl við landið, en hann hafikomið til landsins sem ferðamaður og hafi áætluð heimför hans verið 29. októbersl. Lögreglustjóri telji nauðsynlegt að tryggja nærveru hans á meðan mál hanssé til meðferðar hjá yfirvöldum og þyki því nauðsynlegt að honum verði gert aðsæta farbanni þar til mál hans verði til lykta leitt. Sé það mat lögreglustjóraað kærði muni reyna að komast úr landi ellegar reyna að koma sér með öðrumhætti undan málsmeðferð, gangi hann frjáls ferða sinna. Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna og b. liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1. mgr. 100.gr. laga 88/2008 um meðferð sakamála sé þess krafist að krafan nái fram aðganga. NiðurstaðaSóknaraðili, lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu, krefst þess að kærði sæti farbanni á grundvelli b-liðar 1.mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála. Tilefnikröfugerðarinnar er rakið í greinargerð sóknaraðila en efni hennar hefur veriðlýst. Samkvæmt 100. gr. fyrrgreindra laga er það skilyrði þess að fallast megiá kröfu sóknaraðila um farbann að rökstuddur grunur sé fyrir hendi um að kærðihafi gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við, sbr. 1. mgr. 95.gr. laganna. Auk þess verður eitthvert þeirra sérstöku skilyrða sem rakin eru ífjórum stafliðum í greininni að vera fyrir hendi.Með vísan til þess sem fram kemur írannsóknargögnum málsins og fram hefur komið fyrir dómi er á það fallist aðkærði sé undir rökstuddum grun um kynferðisbrot sem varðað getur við 1. mgr.194. gr. almennra hegningarlaga. Sannist sök varðar brot af þessu tagi eins tilsextán ára fangelsi. Almennu skilyrði 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, ummeðferð sakamála, er því fullnægt.Krafa sóknaraðila er á því reist aðskilyrði b-liðar greinarinnar sé einnig fyrir hendi. Samkvæmt þeim tölulið mábeita gæsluvarðhaldi ef ætla má að kærði muni reyna að komast úr landi eðaleynast, ellegar koma sér með öðrum hætti undan málsókn eða fullnusturefsingar. Kærði, sem er norskur ríkisborgari, mun hafa verið á ferðalagi hér álandi og fram kom fyrir dóminum að hann hefur í hyggju að yfirgefa landið svofljótt sem verða megi. Þær aðstæður sem að framan er lýst eru nægilegt tilefnitil að banna kærða brottför frá landinu og er á það fallist að skilyrði b-liðar1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til þess sé uppfyllt.Samkvæmt því sem fram er komið er máliðfullrannsakað og er á leið til héraðssaksóknara sem hefur ákæruvald í málinu.Ætla má að tekin verði ákvörðun um saksókn á næstunni og að málinu verðihraðað. Dómurinn fellst á kröfu sóknaraðila um að kærði sæti áfram farbanni tilmiðvikudagsins 22. nóvember 2017 kl. 12:00. Ekki þykja efni til að markafarbanninu skemmri tíma en þeirra tveggja vikna sem krafist er.Héraðssaksóknara, sem tekur nú við málinu, ber sem endranær að fella farbannniður þegar hann telur þess ekki lengur þörf. Kristrún Kristinsdóttir héraðsdómari kveður uppþennan úrskurð.Ú R S K U R Ð A R O R Ð : Kærði, X, fæddur [...], skal sæta farbanni, allt til miðvikudagsins 22.nóvember 2017 kl. 12:00.

Mál nr. 706/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson, Karl Axelsson og Viðar MárMatthíasson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 8. nóvember 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 8. nóvember 2017, þar semvarnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 15.nóvember 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er íl. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til varaað gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness miðvikudaginn 8.nóvember 2017Lögreglustjórinn áSuðurnesjum hefur í dag krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X,kt. [...], verði með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness gert að sæta áframhaldandigæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 15. nóvember 2017, kl. 16:00, og aðhonum verði gert að sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldsvistinni stendur.Kærði mótmælir kröfulögreglustjóra.IÍ greinargerð með kröfulögreglustjóra segir að embættinu hafi borist tilkynning frá tollgæslu íFlugstöð Leifs Eiríkssonar 31. október sl. þess efnis að kærði hefði veriðstöðvaður á tollhliði við komu til landsins frá [...], með flugi númer [...],vegna gruns um að hann hefði fíkniefni í vörslum sínum. Í viðræðum viðtollverði, og síðar einnig er hann ræddi við lögreglu, hafi kærði viðurkennt aðvera með fíkniefni innvortis. Hann hafi í kjölfarið verið færður áHeilbrigðisstofnun Suðurnesja þar sem hann hafi gengist undir sneiðmyndatöku.Niðurstaða þeirrar rannsóknar hafi verið að kærði væri með aðskotahluti í magaog endaþarmi. Í framhaldinu hafi kærði gengist undir aðgerð áLandspítala-háskólasjúkrahúsi þar sem hin meintu fíkniefni hafi verið fjarlægð. Lögreglustjórisegir rannsókn málsins vera í fullum gangi. Samkvæmt niðurstöðum tæknideildarlögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu hafi kærði verið með 299,94 grömm afkókaíni og 61,21 gramm af ecstasy í líkama sínum við komuna til landsins. Íframhaldi af rannsókn tæknideildar hafi sýni úr hinum haldlögðu fíkniefnumverið send til rannsóknastofu í lyfja- og eiturefnafræði við Háskóla Íslandstil frekari rannsókna og sé beðið niðurstöðu þeirrar rannsóknar.Til þess er vísað afhálfu lögreglustjóra að rannsaka þurfi aðdraganda utanferðar kærða. Einnigþurfi að rannsaka tengsl kærða við hugsanlega vitorðsmenn á Íslandi eða eftiratvikum erlendis, auk annarra atriða, en kærði hafi um það borið fyrir lögregluað efnin hefði hann flutt hingað til lands fyrir annan aðila, sem kærði hafiekki viljað nafngreina. Það sem fram sé komið við rannsókn málsins bendieindregið til þess að fíkniefnin hafi verið ætluð til sölu og dreifingar og aðháttsemi kærða kunni að varða við ákvæði 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr.19/1940, auk ákvæða laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni. Lögregla telji aðætla megi að kærði kunni að torvelda rannsókn málsins og hafa áhrif á samsekagangi hann laus. Í ljósi rannsóknarhagsmuna krefjist lögreglustjóri þess að kærða verði gert að sæta einangrun í gæsluvarðhaldinu, sbr. b-lið 1.mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Kröfum sínum til stuðnings vísarlögreglustjóri til a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, 173. gr. aalmennra hegningarlaga nr. 19/1940 og laga nr. 65/1974.IIMeð vísan til allsframangreinds, svo og gagna málsins, er fallist á það með lögreglustjóra aðkærði sé undir rökstuddum grun um að hafa framið brot sem fangelsisrefsingliggur við.Mál þetta kom upp fyrirrétt rúmri viku síðan. Rannsókn þess er ekki lokið. Ætla verður lögreglufrekara ráðrúm til þess að rannsaka aðdragandann að ferð kærða og eftir atvikummöguleg tengsl hans við vitorðsmenn. Þó svo fyrir liggi að kærði hafi sýnt afsér ákveðna samvinnu við lögreglu er ljóst að hann hefur við skýrslutökur ekkiupplýst hver það var sem fékk hann til þess að flytja fíkniefnin hingað tillands. Samkvæmt því og að öðru framangreindu virtu er það mat dómsins að ætlamegi, gangi kærði laus, að kærði muni torvelda rannsókn málsins með því að afmámerki eftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni.Samkvæmt þessu telst skilyrðum a-liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála fullnægt til þess að kærða verðigert að sæta áfram gæsluvarðhaldi. Með vísan tilframangreinds er jafnframt fallist á kröfu lögreglustjóra um að kærða verðigert að sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldsvist hans stendur, sbr. b-lið 1.mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008. Samkvæmt því og öðru framangreindu verður krafalögreglustjóra því tekin til greina með þeim hætti sem hún er fram sett ognánar greinir í úrskurðarorði.Úrskurð þennan kveður uppKristinn Halldórsson héraðsdómari.ÚR S K U R Ð A R O R Ð:Kærði, X, sæti áframgæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 15. nóvember 2017, kl. 16:00.Kærði skal sæta einangrunmeðan á gæsluvarðhaldsvistinni stendur.

Mál nr. 686/2017

Kærumál Flýtimeðferð

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu M um að mál sem hann hugðist höfða á hendur Í sætti flýtimeðferð þar sem skilyrðum XIX. kafla laga nr. 91/1991 var ekki fullnægt í málinu.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir MarkúsSigurbjörnsson, Karl Axelsson og Viðar Már Matthíasson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 27. október 2017, en kærumálsgögn bárust réttinum 1. nóvember sama ár.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 24. október 2017, þar sem hafnað varbeiðni sóknaraðila um að fyrirhugað mál hans á hendur varnaraðila sæti flýtimeðferð.Kæruheimild er í n. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.Sóknaraðili krefst þess að lagt verði fyrir héraðsdóm að gefa út stefnu tilflýtimeðferðar í málinu. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Varnaraðili hefur ekki átt þess kost að látamálið til sín taka.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 24. október 2017.IMeð bréfi, dagsettu 11. október 2017, en mótteknu 12.sama mánaðar, fór Gísli Guðni Hall hrl. þess á leit við dóminn að mál semumbjóðandi hans, Magnús Hjaltalín Jónsson, kt. [...], [...], [...], Svíþjóð,hyggst höfða á hendur íslenska ríkinu sætti flýtimeðferð samkvæmt ákvæðum XIX.kafla laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála. Dómari synjaði beiðninni meðbréfi 18. október sl. Með tölvubréfi til dómara 19. október sl. óskaðilögmaðurinn eftir úrskurði dómsins um synjunina, sbr. 2. málslið 3. mgr. 123.gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála. Samkvæmtmeðfylgjandi stefnu gerir stefnandi þá kröfu „að felld verði úr gildi ákvörðunSjúkratrygginga Íslands, sem tilkynnt var um með bréfi stofnunarinnar, dagsettu8. september 2017, um að hafna umsókn stefnanda, dagsettri 4. ágúst 2017, umaðild að rammasamningi Sjúkratrygginga Íslands og sérgreinalækna.“ Einnigkrefst stefnandi málskostnaðar að skaðlausu samkvæmt mati dómsins eða síðarframlögðum málskostnaðarreikningi. Íáðurnefndu bréfi lögmanns stefnanda til dómsins segir að umbjóðandi hans sé í hópi fleiri sérgreinalækna í sömu aðstöðuog hafi a.m.k. átta þeirra á mismunandi sviðum ákveðið að höfða mál af þessusama tilefni. Höfnun Sjúkratrygginga Íslands sé rökstudd á þann veg aðstofnunin fari eftir tilmælum heilbrigðisráðherra um að taka ekki fleirisérfræðinga inn á rammasamninginn. Því hafi höfnunin ekkert með persónustefnanda að gera og ekki heldur mat á þörf fyrir þjónustu sem hann hugðistveita, heldur sé um að ræða almenna ákvörðun ráðherrans sem deilt sé um hvortsé lögmæt. Enn fremur segir svo í bréfi yðar: „Brýnir atvinnuhagsmunirumbjóðanda míns eru í húfi af skjótri dómsúrlausn um ágreininginn. Þar tildómur gengur mun ríkja óvissa um réttarstöðu umbjóðanda míns og forsendur eiginatvinnurekstrar hans. Niðurstaða í málinu kann að ráða úrslitum um hvortgrundvöllur verði fyrir rekstrinum eða ekki. Biðin er því afar erfið. Kjósiumbjóðandi minn að starfa í ójafnri samkeppni við aðra meðan úrlausnar erbeðið, þá mun ríkja óvissa um forsendur þeirra starfa og mögulegaskaðabótaskyldu íslenska ríkisins, og þetta hefur bein áhrif á ákvörðunfjölskyldunnar um búsetu hér á landi eða áfram í Svíþjóð. Verði komist aðniðurstöðu um ólögmæti ákvörðunarinnar kann að reynast örðugt að meta tjón tilfjár og verður það úrlausnarefni þyngra í vöfum því lengur sem beðið verður. Afaugljósum ástæðum hlýtur það að teljast mikilvægt fyrir báða aðila að fá skjótaúrlausn í máli sem svona er vaxið, auk þess sem úrlausn mun hafa almennaþýðingu fyrir stétt sérgreinalækna.“ Meðvísan til ofanritaðs, svo og dóms Hæstaréttar í máli nr. 563/2006, SalmannTamimi gegn íslenska ríkinu, telur lögmaðurinn að fullnægt sé ákvæði 1. mgr.123. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála, til að mál þetta hljótiflýtimeðferð fyrir dóminum. IIÍ 1. mgr. 123. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála, segir að aðilisem hyggst höfða mál vegna ákvörðunar eða athafnar stjórnvalds eða verkfalls,verkbanns eða annarra aðgerða sem tengjast vinnudeilu, og það færi ella eftiralmennum reglum þeirra laga, geti óskað eftir því að málið sæti flýtimeðferðsamkvæmt XIX. kafla laganna. Skilyrði þess er að brýn þörf sé á skjótriúrlausn, enda hafi hún almenna þýðingu eða varði stórfellda hagsmuni aðila. Viðmat á því hvenær brýn þörf sé á skjótri úrlausn dómstóla og hvenær úrlausn hafialmenna þýðingu eða varði stórfellda hagsmuni verður að líta til atvika hverjusinni. Þar sem umrætt ákvæði felur jafnframt í sér afbrigði frá almennummálsmeðferðarreglum einkamálalaga verður að skýra það þröngri lögskýringu. Fyrirhuguð málshöfðun lýtur að ákvörðun stjórnvalds og yrði máliðrekið eftir almennum reglum einkamálalaga féllist dómurinn ekki á að máliðsætti flýtimeðferð. Að þessu skilyrði frátöldu getur dómurinn ekki fallist á aðfyrir hendi séu önnur skilyrði tilvitnaðs ákvæðis til þess að mál þetta verðirekið sem flýtimeðferðarmál. Í stefnu segir að stefnandi hafi um árabil starfað semsérfræðingur í svæfingar- og gjörgæslulækningum í Svíþjóð, en hafi nú í hyggjuað flytja hingað til lands með fjölskyldu sinni og hefja eigin rekstur ásérsviði sínu. Með umsókn 4. ágúst 2017 sótti hann um aðild að rammasamningimilli Sjúkratrygginga Íslands og sérgreinalækna, en var hafnað með ákvörðunstofnunarinnar 8. september 2017. Ákvörðunin byggðist á fyrirmælum velferðarráðuneytisins,en í bréfi þess til Sjúkratrygginga Íslands 28. ágúst 2017, segir m.a.eftirfarandi: „Með bréfi, dags. 26. apríl sl., var Sjúkratryggingum Íslandstilkynnt sú ákvörðun heilbrigðisráðherra að á meðan alvarleg fjárhagsstaða[sic] á fjárlagaliðum Sjúkratrygginga Íslands, sem er meðal annars vegnalækniskostnaðar, verði ekki teknir nýir aðilar inn á rammasamninginn. Ákvörðunráðherra er óbreytt.“ Áðurer fram komið að stefnandi sé í hópi fleiri sérgreinalækna í sömu aðstöðu oghafi a.m.k. átta þeirra á mismunandi sviðum ákveðið að höfða mál af þessu samatilefni. Hefur dómari þegar hafnað öllum beiðnum þeirra um flýtimeðferðmálanna. Umrædd höfnun Sjúkratrygginga Íslands áumsókn stefnanda um aðild að rammasamningi girðir ekki fyrir að hann geti eftirsem áður starfað hér á landi sem sérgreinalæknir á sérsviði sínu. Á hinn bóginnfelur hún í sér að að sjúklingar sem til hans leita njóta ekki greiðsluþátttökuSjúkratrygginga Íslands vegna læknisverka sem unnin eru á hans vegum. Augljóster því að hin umdeilda ákvörðun Sjúkratrygginga Íslands er ekki þess eðlis aðhún breyti núverandi réttarstöðu stefnanda eða að hætt sé við að hagsmunirhans, hvorki starfstengdir né fjárhagslegir, kunni að fara forgörðum verðimálið rekið eftir almennum málsmeðferðarreglum einkamálalaga. Raunar liggjaengin gögn fyrir sem stutt geta fullyrðingu stefnanda um að hagsmunir hans séuslíkir að rétt sé að verða við beiðni hans um flýtimeðferð málsins. Stoðar hérekki að vísa til áðurnefnds dóms Hæstaréttar í máli nr. 563/2006, enda voruatvik í því máli allsendis frábrugðin þeim sem hér eru. Samkvæmt því verðurekki fallist á að brýn þörf sé á skjótri úrlausn dómsins, né að sú úrlausn hafialmenna þýðingu eða varði stórfellda hagsmuni stefnanda.Með vísan til ofanritaðs og að virtumgögnum málsins er það mat dómsins að ekki sé fullnægt skilyrðum fyrir því aðmál þetta sæti flýtimeðferð samkvæmt XIX. kafla laga nr. 91/1991. Beiðninni erþví hafnað og synjað um útgáfu stefnu í málinu. IngimundurEinarsson dómstjóri kvað upp úrskurðinn.Ú R S K U R Ð A R O RÐ:Hafnað er beiðni um flýtimeðferð í fyrirhugðu dómsmáli Magnúsar HjaltalínJónssonar gegn íslenska ríkinu .

Mál nr. 658/2017

Kærumál Málskostnaðartrygging

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu S um að K yrði gert að setja tryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar í máli K á hendur S.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson,Helgi I. Jónsson og Viðar Már Matthíasson.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 17.október 2017, en kærumálsgögn bárust réttinum 18. sama mánaðar. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 3. október 2017, þar semhafnað var kröfu sóknaraðila um að varnaraðila yrði gert að setja tryggingufyrir greiðslu málskostnaðar í máli sínu á hendur sóknaraðila. Kæruheimilder í o. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðilikrefst þess að fallist verði á framangreinda kröfu hans ummálskostnaðartryggingu sem verði ákveðin í formi peningagreiðslu eðabankaábyrgðar að fjárhæð 2.000.000 krónur eða lægri fjárhæðar að mati réttarins.Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hannstaðfestur. Sóknaraðili greiði varnaraðila kærumálskostnað eins og ídómsorði greinir. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Sóknaraðili, Sigmundur Hannesson, greiði varnaraðila, Karli EmilWernerssyni, 350.000 krónur í kærumálskostnað.Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 3. október 2017.Málþetta, sem tekið var til úrskurðar 29. september 2017 um kröfu varnaraðila umtryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar úr hendi sóknaraðila, barst HéraðsdómiReykjavíkur með aðfararbeiðni 22. maí 2017, sem lögð var fram í dóminum 9. júnísama ár. Sóknaraðili,Karl Emil Wernersson, Blikanesi 9, Garðabæ, krefst þess að sér verði heimilaðmeð beinni aðfarargerð að fá tekið úr umráðum varnaraðila, SigmundarHannessonar, Frostaskjóli 33, Reykjavík, veðskuldabréf 26. maí 2011 aðnafnvirði 120.000.000 krónur, útgefið af sóknaraðila til SteingrímsWernerssonar, með veði á fyrsta veðrétti í fasteigninni Galtalækjarskógi. Þákrefst hann málskostnaðar úr hendi varnaraðila. Varnaraðilikrefst þess að kröfum sóknaraðila verði hafnað, en að auki að viðurkennt verðiað varnaraðili eigi haldsrétt í skuldabréfi því sem aðfararbeiðni sóknaraðilalýtur að. Þá krefst hann málskostnaðar úr hendi sóknaraðila. IViðþingfestingu málsins 9. júní 2017 var mætt af hálfu varnaraðila og var málinufrestað til 16. júní sama ár til þess að gefa sóknaraðila kost á að skilasérstakri greinargerð. Í þinghaldi þann dag óskaði varnaraðili eftir fresti tilþess að skila greinargerð af sinni hálfu. Málinu var frestað til 15. september2017 í því skyni og lagði varnaraðili þá fram greinargerð auk nokkurra skjalaog krafðist þess að sóknaraðila yrði gert að setja tryggingu fyrir greiðslumálskostnaðar. Munnlegur málflutningur fór fram um þá kröfu varnaraðila 29.september 2017. Sóknaraðili mótmælti kröfunni og vísaði til þess að krafan væriof seint fram komin. Báðir aðilar kröfðust málskostnaðar úr hendi hins vegnaþessa þáttar málsins.IISamkvæmt b. lið 1. mgr. 133. gr. laga nr.91/1991 um meðferð einkamála getur stefndi krafist þess við þingfestingu málsað stefnandi setji tryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar ef leiða má líkur aðþví að stefnandi sé ófær um greiðslu kostnaðarins. Þó má hafa slíka kröfu uppisíðar en við þingfestingu, ef sérstakt tilefni kemur þá fyrst fram til þess. Einsog fyrr er rakið barst dóminum aðfararbeiðni sóknaraðila 22. maí 2017 og varmálið þingfest 9. júní sama ár. Meðal þeirra skjala sem varnaraðili lagði fram15. september 2017 til stuðnings kröfu sinni um málskostnaðartryggingu varskráning úr vanskilaskrá, þar sem fram kom að gert hafði verið árangurslaustfjárnám hjá sóknaraðila 19. maí 2017. Samkvæmt því mátti varnaraðila verakunnugt um að tilefni var til að setja fram kröfu um málskostnaðartryggingu úrhendi sóknaraðila þegar aðfararbeiðni á hendur honum var þingfest. Hefurvarnaraðili ekki sýnt fram á að hann hafi fyrst átt þess kost að setja kröfunafram svo seint sem raun varð á. Samkvæmt þessu verður kröfu varnaraðila umtryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar úr hendi sóknaraðila hafnað. Rétt er aðákvörðun um málskostnað vegna þessa þáttar málsins bíði endanlegs úrskurðar íþví.IngveldurEinarsdóttir héraðsdómari kvað upp þennan úrskurð.Ú R SK U R Ð A R O R Ð:Kröfuvarnaraðila, Sigmundar Hannessonar, um að sóknaraðila, Karli Emil Wernerssyni,verði gert að setja tryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar er hafnað.Málskostnaðurí þessum þætti málsins bíður endanlegs úrskurðar.

Mál nr. 685/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og GretaBaldursdóttir.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 30. október 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum31. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 27. október 2017,þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins24. nóvember 2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til varaað gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur föstudaginn 27.október 2017Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði aðkærða, X, kt. [...], verði áfram gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 24. nóvember nk. kl. 16.00.Í greinargerð lögreglukemur fram að lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu aðstoði nú lögreglustjóranná Austurlandi við rannsókn á stórfelldum innflutningi fíkniefna hingað tillands. Málsatvik séu þau aðþriðjudaginn 3. október sl. hafi komið hingað til lands kærðu X og Y, á bifreiðinni [...] sem hafi komið hingað til hafnar á Seyðisfirðimeð farþegaferjunni Norrænu. Í eldsneytistanki bifreiðarinnar hafi verið falin11,5 lítrar af amfetamínbasa. Eftir að efnin hafi fundist í bifreiðinni hafibáðir kærðu verið handteknir og þann 4.október sl. hafi þeim, með úrskurðum Héraðsdóms Austurlands, verið gert að sætagæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmuna til 18. október sl. Með úrskurðihéraðsdóms Reykjavíkur hafi kærðu verið gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi ágrundvelli rannsóknarhagsmuna til dagsins í dag, 27. október 2017.Kærðu hafi veriðyfirheyrðir í þrígang. Upphaflega hafi þeir báðir sagst hafa komið hingað fráPóllandi í leit að vinnu. Hafi þeir komið keyrandi frá Póllandi í gegnumÞýskaland og Danmörku og þaðan tekið Norrænu til Seyðisfjarðar. Hafi það veriðað frumkvæði Y. Í greinargerðinni kemureinnig fram að Y hafi síðan viðurkennt í skýrslutöku að tilgangur ferðarinnarhingað til lands hafi verið að sækja hingað peninga og fara með þá aftur tilbaka til Póllands fyrir mann sem hann þekki í Póllandi. Hafi sá aðili áttbifreiðina sem hann og X komu á. Hafi þeim verið uppálagt að keyra fráSeyðisfirði á höfuðborgarsvæðið þar sem þeir hafi átt að hitta aðila fyrir utantiltekið hótel sem myndi afhenda þeim peningana sem þeir hafi átt að sækja.Fyrir þetta hafi hann átt að fá greiddar 10.000 zloty en X 5000 zloty.Aðspurður hafi Y neitað því að hafa vitað af fíkniefnum í bifreiðinni. Hannhafi einungis talið að tilgangur ferðarinnar hafi verið að sækja hingaðpeninga. X hafi aftur á móti haldið sig við að hafa komið hingað til lands aðbeiðni Y í leit að vinnu og neiti því að hafa vitað af fíkniefnum í bifreiðinniog kannist ekki við að þeir hafi komið hingað til lands til að sækja peninga. Lögreglan hafi aflétt einangrun af kærðu eftir skýrslutökur í gær. Viðþær skýrslutökur kvaðst kærði X hafa átt að fá 5000 zloty fyrir að akabifreiðinni til landsins, en hann hafi neitað því að hafa vitað hvað væri íbifreiðinni. Y hafi að mestu neitað aðtjá sig eða kvaðst ekki vilja eða geta svarað spurningum lögreglu. Rannsókn málsins miði veláfram. Lögregla hafi yfirheyrt kærðu í þrjú skipti og beri nokkuð á milli íframburðum þeirra. Af framburði Y hafi verið ljóst að fleiri aðilar tengistmálinu. Rannsókn lögreglu hafi miðað að því að hafa upp á þeim aðilum, en annarþeirra sé búsettur í Póllandi og hafi staðið fyrir því að kærðu komu hingað tillands á bifreiðinni sem fíkniefnin fundust í og hinn aðilann hafi kærðu átt aðhitta hér á landi fyrir utan tiltekið hótel. Í samstarfi við pólsk yfirvöld séenn unnið að því að afla upplýsinga um mögulega samverkamenn, en það hafi ekkiborið árangur hingað til. Í ljósi ofangreinds ogþeirra gagna sem lögreglan hafi aflað sé það mat lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu að kærði sé undir sterkum grun um aðild að innflutningi ámiklu magni af sterkum fíkniefnum hingað til lands. Ljóst sé að fíkniefnin hafiverið ætluð til sölu og dreifingar hér á landi. Með hliðsjón af alvarleikasakarefnis og þess að ríkir almannahagsmunir standi til þess að menn gangi ekkilausir þegar svo standi á sé þess krafist að kærða verði áfram gert að sætagæsluvarðhaldi meðan mál hans er til meðferðar.Með vísan til framangreinds, framlagðra gagna og 2. mgr.95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008sé þess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún er sett fram. NiðurstaðaSamkvæmt gögnum málsinsvar kærði úrskurðaður á grundvelli rannsóknarhagsmuna í gæsluvarðhald í Héraðsdómi Austurlands miðvikudaginn 4.október sl. til 18. ágúst sl. en þann dag i Héraðsdómi Reykjavíkur til dagsinsí dag í málinu nr. [...]. Hann er grunaður um mjög stórfelldan innflutning áfíkniefnum, sem telst varða við 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Með vísan til kröfu lögreglustjóra svo og gagnamálsins, er fallist á það með lögreglustjóra að kærði sé undir rökstuddum grunum að hafa framið brot sem fangelsisrefsing liggur við. Með vísan til framangreinds ogrannsóknargagna málsins, er fallist á það mat lögreglustjóra að kærði sé undirsterkum grun um að hafa framið ofangreint brot. Brot kærða samkvæmtframangreindu ákvæði almennra hegningarlaga getur varðað allt að 12 árafangelsi. Dómurinn fellst á það með lögreglustjóra að brotið sé þess eðlis aðmeð tilliti til almannahagsmuna sé nauðsynlegt að tryggja áfram að kærði gangiekki laus á meðan mál hans sé til meðferðar hjá ákæruvaldi og dómstólum. Verðurþví á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálamálafallist á þá kröfu lögreglustjóra um að ákærði sæti áfram gæsluvarðhaldi allttil föstudagsins 24. nóvember nk. til kl. 16.00. LárentsínusKristjánsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.ÚR S K U R Ð A R O R ÐKærði, X, kt. [...], skalsæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 24. nóvember nk. kl. 16.00.

Mál nr. 682/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I.Jónsson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.Varnaraðiliskaut málinu til Hæstaréttar með kæru 30. október 2017, sem barst réttinumásamt kærumálsgögnum 31. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur30. október 2017, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins13. nóvember 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er íl. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en tilvara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími og honum ekki gert að sætaeinangrun meðan á því stendur.Sóknaraðilikrefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Meðvísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur mánudaginn 30. október 2017Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafistþess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 13. nóvember nk. kl 16:00. Þá er gerð krafaum að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.Ígreinargerð sækjanda kemur fram að í gærkvöldi hafi brotaþoli, A, kt. [...], komið álögreglustöð með 2 ára gamla dóttur sína með sér og óskað aðstoðar lögregluvegna langvarandi heimilisofbeldis af hálfu sambýlismanns síns X, kt. [...]. Kvað hún að henni hefði tekist að flýjaheimilið fyrr um daginn og farið á gistiheimili. Í skýrslutöku hafi brotaþoli lýstlangvarandi líkamlegu, kynferðislegu og andlegu ofbeldi kærða í hennar garð.Kvað hún kærða síðast hafa ráðist á sig daginn áður er hún hafi reynt að flýjaog þá veitt henni þá áverka sem hún var með. Hafi hún verið í miklu uppnámi oggrátið mikið. Kvað hún þau hafa verið saman í 6 ár og hafa búið á Íslandi í 4 ár.Kvað hún ofbeldið hafa byrjað fyrir um 3 árum með hnefahöggum en það hefði svoágerst og orðið grófara. Lýsti hún því að hann tæki hana kverkataki, sparkaði íhöfuð hennar, kýldi hana auk þess að hafa lamið hana með rim úr rúmgrind. Lýstihún því einnig að hann hefði ítrekað sett ýmsa hluti upp í leggöngin á henni,t.d. vítamínsglös og leikfangagítar, og neytt hana til munnmaka. Þá hafi húnlýst miklu andlegu ofbeldi og frelsissviptingu. Lýsti hún því að hann stýrðihenni í einu og öllu og stjórnaði fjármálum hennar. Hann tæki alla peningahennar þó hún fengi eigin laun. Þá hafi hann bannað henni að fara heim tilfjölskyldu sinnar í [...] og tekið öllskilríki hennar og vegabréf af henni. Kvað hún kærða hafa bannað sér að faratil læknis en hún hafi tvisvar farið á slysadeild vegna áverka sem kærði hafiveitt henni. Lýsti hún því að tveggja ára dóttir þeirra hefði orðið vitni afofbeldinu og hann hefði ógnað henni með öskrum og grimmilegri framkomu og talaðilla um brotaþola við hana. Kvað hann kærða hafa lamið systur hennar fyrir umþað bil 3 vikum en hún væri búin að vera í heimsókn hjá þeim. Auk þess hafihann lamið vin hennar, B, sem hafi reynt að hjálpa henni. Hann hefði ekið meðhann út úr bænum og ráðist á hann. Teknar hafi verið ljósmyndir af áverkumsem brotaþoli hafi verið með er hún hafi komið á lögreglustöð í gær. Um mar áhandleggjum sé að ræða en hún muni undirgangast ítarlega læknisskoðun áneyðarmóttöku í dag vegna málsins. Framkvæmd hafi verið húsleit á heimilibrotaþola og kærða að [...] í Reykjavíkfyrr í dag og hafi þar verið haldlögð brotin fjöl undan rúmgrind ogvítamínsglös. Í nótt hafi B kært kærða fyrirlíkamsárás, frelsissviptingu og hótanir, sbr. mál lögreglu nr. [...]. Lýstihann því að hann að þann 23. október sl. hefði kærði farið með hann í bíltúrbak við [...]. Þeir hafi verið að spjalla saman þar þegar hann hafi allt í einufengið hettu yfir höfuðið og síðan hafi verið sparkað í líkama hans og höfuð ínokkurn tíma. Kærði hafi hótað honum að ef hann myndi ekki hætta að skipta séraf málum brotaþola þá myndi hann ,,taka hann út“, þ.e. drepa hann. Kvað hann aðþegar hettan hafi verið sett á hann hafi verið tveir menn að verki. Kvað Bkærða einnig hafa eitt sinn ráðist á sig með skóflu og hafi verið vitni að því. Í skýrsluna af B sé bókað afrannsakanda að á meðan skýrslutökunni stóð hafi B borist hótanir ísmáskilaboðum frá aðila tengdum kærða. Kærði hafi verið handtekinn í nótt og við handtökuhafi hann verið með skilríki brotaþola meðferðis ásamt piparúðavopni. Viðyfirheyrslu í dag hafi kærði neitað að hafa beitt brotaþola kynferðisleguofbeldi. Varðandi líkamlegt ofbeldi kvað hann m.a. að til átaka hefði komiðmilli þeirra eftir neyslu áfengis þegar hún hefði hótað honum. Kvað hann að efhann gerði ekki það sem hún vildi ögraði hún honum til þess að slá sig. Kvaðhann að hún hefði líka ráðist á sig. Kvað hann að hann myndi aldrei ráðast ákonu að engu tilefni. Eitt sinn er þau hafi verið í átökum hefði olnbogi hansóvart farið í andlit hennar og hún þá fengið skurð við augað. Kærði hafialfarið neitað að hafa tekið hana kverkataki en mögulegt sé að hann hafi kýlthana í átökum þeirra í milli.Aðmati lögreglu sé fram kominn rökstuddur grunur um að kærði hafi beittsambýliskonu sína langvarandi líkamlegu, kynferðislegu og andlegu ofbeldi, m.a.fyrir framan barn þeirra. Auk þess sé hann undir rökstuddum grun um árás á vinhennar og systur. Séu brotin talin varða við 1. og 2. mgr. 218. gr. b., 1. mgr.194. gr., 2. mgr. 218. og 226. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og geta varðaðallt að 16 ára fangelsisrefsingu. Rannsókn málsins sé á frumstigi og teljilögreglustjóri ljóst að rannsóknarhagsmunir krefjast þess að kærða verði gertað sæta gæsluvarðhaldi. Það liggi fyrir að taka þurfi aðra skýrslu af brotaþolaen hún hafi lagt áherslu á í skýrslutöku í gær að ekki væri allt komið fram afhennar hálfu. Vegna þreytu brotaþola og barnsins hafi verið ákveðið að takaítarlegri skýrslu af henni síðar. Hafa þurfi upp á vitnum sem brotaþoli nefnirog taka skýrslur af þeim. Einnig þurfi að taka skýrslu af vitninu B og hafa uppá og taka skýrslur af systur brotaþola og öðrum fjölskyldumeðlimum. Þá þurfi aðhafa uppi á mögulegum samverkamanni vegna meintrar árásar á B. Einnig þurfi aðtaka aðra skýrslu af sakborningi. Jafnframt þurfi að afla og yfirfara símagögnog læknisfræðileg gögn. Mál þetta sé því á það viðkvæmu stigi að hætt sé viðþví að sakborningur muni torvelda rannsókn málsins með einhverjum hætti gangihann laus.Meðvísan til framanritaðs, framlagðra gagna, a-liðar 1. mgr. 95. gr. og b-liðar 1.mgr. 99. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008, sé þess krafist að krafannái fram að ganga. Niðurstaða:Eins og rakiðhefur verið var kærði handtekinn í gær vegna rökstudds gruns um nauðgun,alvarlega líkamsárás og hótanir, en öll þessi brot geta varðaðfangelsisrefsingu. Rannsókn málsins er á frumstigi og telja verður að kærðigeti torveldað rannsókn málsins með því að koma sönnunargögnum undan eða hafaáhrif á framburð samseka fari hann frjáls ferða sinna. Meðvísan til a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála, er þvífallist á kröfu lögreglustjóra um að kærði sæti gæsluvarðhaldi. Þess er krafistað kærði sæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur þar sem annars sé ekkiunnt að koma í veg fyrir að kærði torveldi rannsókn málsins, s.s. með því aðkomast í síma, tölvu eða koma skilaboðum áleiðis í gegnum aðra fanga. Að þessuvirtu og með vísan til b-liðar 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008 er fallist á aðkærði sæti einangrun. Kjartan Bjarni Björgvinssonhéraðsdómari kveður upp þennan úrskurð. Ú R S K U R Ð A R O R ÐKærði, X kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allt tilmánudagsins 13. nóvember nk. kl 16:00. Þá skal kærði sæta einangrun á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 678/2017

Kærumál Skýrslugjöf

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu brotaþola um að X yrði gert að víkja úr þinghaldi á meðan hún gæfi skýrslu við aðalmeðferð máls Á á hendur X.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.Brotaþoli, A, skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 27.október 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 30. sama mánaðar. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 25. október 2017, þar sem hafnað var kröfubrotaþola um að varnaraðila skuli vikið úr dómsal meðan hún gefur skýrslu viðaðalmeðferð máls sóknaraðila gegn varnaraðila. Kæruheimild er í n. lið 1. mgr.192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Brotaþoli krefst þess að hinnkærði úrskurður verði felldur úr gildi og varnaraðila gert að víkja úr dómsal ámeðan hún gefur skýrslu við aðalmeðferð.Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldurúr gildi og að varnaraðila verði gert að víkja úr þingsal við aðalmeðferðmálsins þegar brotaþoli gefur skýrslu.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Með ákæru 15. september 2017 höfðaði héraðssaksóknari mál áhendur varnaraðila fyrir brot í nánu sambandi með því að hafa aðfaranóttþriðjudagsins 4. október 2016 á alvarlegan hátt ógnað lífi, heilsu og velferðbrotaþola, eiginkonu sinnar, með nánar tilgreindu ofbeldi með þeim afleiðingumað hún hlaut áverka sem lýst er í ákærunni. Er háttsemin talin varða við 1.mgr. 218. gr. b. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Við þingfestingu málsins 18. október 2017 neitaði ákærði sökog var ákveðið að aðalmeðferð málsins færi fram 13. nóvember sama ár. Af hálfubrotaþola kom fram sú krafa að varnaraðila yrði gert að víkja úr þingsal meðanhún gæfi skýrslu í málinu. Var krafan reist á því að varnaraðili hefði meðúrskurði 2. október 2017 verið gert að sæta nálgunarbanni gagnvart brotaþolatil 29. nóvember sama ár. Í því fólst meðal annars að varnaraðila var meinað aðveita henni eftirför, nálgast hana á almannafæri eða setja sig í samband viðhana með öðru móti.Samkvæmt 1. mgr. 166. gr. laga nr. 88/2008 á ákærði rétt á aðvera við aðalmeðferð máls. Þó getur dómari ákveðið eftir kröfu ákæranda eðavitnis að ákærða verði vikið úr þinghaldi meðan það gefur skýrslu ef dómaritelur að nærvera ákærða geti orðið vitninu sérstaklega til íþyngingar og haftáhrif á framburð þess. Hæstiréttur hefur slegið því föstu að undantekningar frámeginreglunni um rétt ákærða til að vera viðstaddur aðalmeðferð og önnurþinghöld beri að túlka þröngt, sbr. meðal annars dóm réttarins 13. september 2017í máli nr. 569/2017. Helgast þetta af grundvallarreglunni um réttlátamálsmeðferð, sbr. 1. mgr. 70. gr. stjórnarskrárinnar og 1. mgr. 6. gr.mannréttindasáttmála Evrópu, sem hefur lagagildi eftir lögum nr. 62/1994. Aðþessu gættu getur það eitt að varnaraðili sæti nálgunarbanni ekki hindrað aðhann verði viðstaddur aðalmeðferð í máli á hendur honum þegar brotaþoli kemurfyrir dóminn til skýrslugjafar. Þá liggja ekki fyrir í málinu sérfræðigögn umað nærvera varnaraðila geti orðið brotaþola sérstaklega íþyngjandi þegar húnhefur skýrslu fyrir dómi. Samkvæmt þessu verður hinn kærði úrskurðurstaðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 25. október 2017Brotaþoli hefur krafist þess aðákærða verði vikið úr þingsal meðan hún gefur skýrslu við aðalmeðferð. Byggirbrotaþoli kröfu sína á því að 2. október síðastliðinn hafi verið staðfestnálgunarbann er lögreglustjóri hafi lagt á ákærða. Samkvæmt því sé honum bannaðað koma í námunda við heimili brotaþola á svæði sem afmarkast af 50 metraradíus umhverfis heimilið. Jafnframt er ákærða bannað að veita brotaþolaeftirför, nálgast hana á almannafæri eða setja sig í samband við hana með öðrumhætti. Ákærðihefur mótmælt kröfunni og telur rétti sínum til að vera viðstaddur aðalmeðferðverði ekki haggað með nálgunarbanninu. Samkvæmt1. mgr. 166. gr. laga nr. 88/2008 á ákærði rétt á að vera viðstadduraðalmeðferð. Samkvæmt 1. mgr. 123. gr. sömu laga getur dómari þó ákveðið aðhonum skuli vikið úr þingsal meðan vitni gefur skýrslu telji dómari að nærveraákærða geti orðið vitninu sérstaklega til íþyngingar og haft áhrif á framburðþess. Brotaþoli byggir ekki á því að nærvera ákærða sé sér þungbær heldureingöngu á nálgunarbanninu. Hér að framan var inntak nálgunarbannsins rakið.Samkvæmt því er því ætlað að hindra ákærða í að hafa samband við eða komanálægt brotaþola á heimili hennar eða á almannafæri. Það er niðurstaða dómsinsað nálgunarbann geti ekki svipt ákærða rétti til að vera viðstadduraðalmeðferðina. Það er því ekki fallist á kröfu brotaþola.úrskurðarorð Hafnaðer kröfu brotaþola um að ákærða verði vikið úr þingsal meðan hún gefur skýrsluvið aðalmeðferð.

Mál nr. 667/2017

Kærumál Haldlagning

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu X um að haldi L á fjármunum sem L hafði lagt hald á vegna rannsóknar á nánar tilgreindu máli yrði aflétt.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, BenediktBogason og Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 24. október 2017 sembarst réttinum ásamt kærumálsgögnum sama dag. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjaness 24. október 2017 þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um að afléttyrði haldi sóknaraðila á fjármunum sem sóknaraðili hafði lagt hald á vegnarannsóknar á nánar tilgreindu máli. Kæruheimild er í g. lið 1. mgr. 192. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að framangreindkrafa verði tekin til greina. Sóknaraðili krefststaðfestingar hins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendnahins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 24. október 2017.Mál þetta, sem tekið vartil úrskurðar að loknum munnlegum málflutningi 17. október síðastliðinn, barstdóminum með bréfi 20. september síðastliðinn. Sóknaraðili er X, kennitala[...], [...], Hafnarfirði.Varnaraðili erlögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu, Hverfisgötu 113, Reykjavík.Í málinu kefstsóknaraðili þess að varnaraðila verði með úrskurði gert að aflétta haldi á609.500 krónum, sem lögregla lagði hald á við rannsókn á máli meðlögreglunúmerið [...]. Þá krefst sóknaraðili þóknunar.Varnaraðili krefst þessað kröfu sóknaraðila verði hafnað.Í greinargerð með kröfusóknaraðila segir að lögregla hafi þann 31. maí 2017 lagt hald á fjármuni íeigu sóknaraðila, alls 609.500 krónur, vegna gruns um sölu á fíkniefnum.Sóknaraðili hafnar þeim ásökunum og bendir á að fjármunirnir hafi veriðframfærslufé hans sem hafi verið hluti af eingreiðslu bóta fyrir varnalegaörorku hans, sem greitt hafi verið út af Sjóvá-Almennum tryggingum hf. [...]. Íþeim efnum telji sóknaraðili rétt að benda á að slíkir fjármunir njóti aukinnarréttarverndar og verði til að mynda ekki andlag aðfarar, sbr. 2. tölulið 1.mgr. 41. gr. laga um aðför nr. 90/1989. Bendi ekkert í rannsóknargögnumlögreglu til þess að þessara fjármuna hafi verið aflað á refsiverðan hátt semsé skilyrði fyrir haldlagningu, sbr. 1. mgr. 68. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála.Krafa sóknaraðila erbyggð á 3. mgr. 69. gr. laga nr. 88/2008. Kveðst sóknaraðili telja að lögreglahafi ekki sýnt fram á þörf þess að haldleggja fjármunina og beri því að afléttahaldi á 609.500 krónum og skila þeim til sóknaraðila. Varnaraðili hafnar kröfusóknaraðila. Bendir varnaraðili á að um fimm mánuðir séu liðnir frá því aðrannsókn á málinu númer [...] hafi hafist, en sóknaraðili sé í málinu grunaðurum sölu fíkniefna. Rannsókn málsins hafi lokið 16. október síðastliðinn, enákvörðun um saksókn liggi ekki fyrir. Varnaraðili mótmælir því að þeim peningumsem lögregla hafi tekið úr vörslum sóknaraðila og lagt hald á við rannsóknmálsins hafi ekki verið aflað á ólögmætan hátt. Um heimild til haldlagningar ápeningunum kveðst varnaraðili vísa til 1. mgr. 68. gr. laga nr. 88/2008.Samkvæmt ákvæðinu sé skylt að leggja hald á hluti sem aflað hafi verið árefsiverðan hátt eða sem kunni að verða gerðir upptækir. Einnig vísarvarnaraðili til 6. mgr. 5. gr. laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974 umheimild til upptöku á slíkum peningum. Niðurstaða:Í 3. mgr. 69. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála segir að vilji eigandi eða vörsluhafi munar,sem hald er lagt á, ekki hlíta þeirri ákvörðun geti hann borðið ágreiningsefniðundir dómara. Sóknaraðili krefst þessað varnaraðila verði með úrskurði gert að aflétta haldi á 609.500 krónum semlögregla lagði hald á við rannsókn á máli með lögreglunúmerið [...]. Tilefnihaldlagningarinnar mun hafa verið grunur lögreglu um peninganna hafi veriðaflað með refsiverðum hætti. Í 1. mgr. 72. gr. laga nr. 88/2008 segir aðlögregla skuli aflétta haldi þegar þess er ekki lengur þörf og í síðasta lagiþegar máli er endanlega lokið nema um sé að ræða muni sem gerðir hafa veriðupptækir með dómi, muni sem aflað hefur verið með refsiverðum hætti og afhentirhafa verið þeim sem eiga tilkall til þeirra. Sé haldi aflétt skal lögreglahlutast til um að skila munum til þeirra sem rétt eiga til þeirra, sbr. 2. mgr.72. gr. laganna.Varnaraðili hafnar kröfusóknaraðila. Við munnlegan flutning málsins kom fram að rannsókn lögreglu ámálinu hefði lokið daginn áður og fyrir lægi að taka ákvörðun um saksókn. Samkvæmt 1. mgr. 68. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála skal leggja hald á muni, þar á meðalskjöl, ef ætla má að þeir eða upplýsingar sem þeir hafa að geyma hafisönnunargildi í sakamáli, að þeirra hafi verið aflað á refsiverðan hátt eða aðþeir kunni að verða gerðir upptækir.Fallist er á að fyrrgreindum skilyrðum 1. mgr. 68. gr. laga nr. 88/2008sé fullnægt í málinu, en upplýst er að lögregla rannsakaði ætlað brot sóknaraðilagegn lögum um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974, mál lögreglu númer [...], og errannsókn málsins nýlokið. Að þessu gættu verður því ekki slegið föstu nú aðekki sé lengur þörf á haldi á þeim peningum sem um ræðir. Verður því hafnaðkröfu sóknaraðila um að varnaraðila verði með úrskurði gert að aflétta haldi á609.500 krónum sem haldlagðar voru 31. maí 2017. Þóknun úrskurðast ekki ímálinu.Jón Höskuldssonhéraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú r s k u r ð a r o r ð:Kröfu sóknaraðila, X, umað varnaraðila, lögreglustjóranum á höfuðborgarsvæðinu, verði með úrskurði gertað aflétta haldi á 609.500 krónum, sem lögregla lagði hald á við rannsókn ámálinu númer [...], er hafnað.Þóknun úrskurðast ekki.

Mál nr. 664/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 20. október 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 23.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 20. október 2017, þarsem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 16.nóvember 2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi, en til vara aðfarbanni verði beitt í stað gæsluvarðhalds.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 20. október 2017. Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur í dag krafist þess að að X, fæddum [...], verði gertað sæta gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 16. nóvember nk., klukkan 16. Í greinargerð lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu segir að embættið hafi nú til rannsóknar innflutning áfíkniefnum hingað til lands. Rannsókn lögreglu hafi hafist er henni hafi boristupplýsingar frá erlendum tollyfirvöldum um að grunur léki á að í bifreið afgerðinni [...] með skráningarnúmerinu [...]væru falin fíkniefni, en bifreiðin hafi þá verið um borð í ferjunni [...] áleið hingað til lands. Ökumaður bifreiðarinnar hafi verið Z. Ferjan hafi komiðhingað til lands frá Danmörku að morgni fimmtudagsins 24. ágúst sl. Við skoðuná bifreiðinni hafi komið í ljós froðukenndur vökvi sem virtist hafa lekið úrundirvagni bifreiðarinnar. Við frekari skoðun og frumrannsókn lögreglu hafikomið í ljós að um var að ræða amfetamínvökva. Lögregla hafi fengið heimilddómstóla til að hlusta síma Y og koma fyrir eftirfararbúnaði undir bifreiðinni.Þá hafi lögregla fylgt bifreiðinni eftir þar sem henni hafi verið ekið áleiðistil Reykjavíkur. Y hafi komið til Reykjavíkur seint sama kvöld og hafi lögreglafylgst með ferðum hans. ErY hafi komið til Reykjavíkur hafi hann lagt bifreiðinni við [...] viðSuðurlandsbraut í Reykjavík þar sem hann hafi beðið þar til [...]-bifreið, semí hafi verið Z, X og Þ, hafi verið ekið að honum og úr henni komið Þ og sestinn í [...]bifreiðina. Bifreiðunum hafi síðan báðum verið ekið að gistiheimilivið [...] í Reykjavík þar sem fjórmenningarnir hafi farið inn. Á leiðinni aðgistiheimilinu hafi mátt heyra Y og X ræða saman, m.a. um það hvort leitaðhefði verið í [...]-bifreiðinni á tollsvæðinu á [...]. Skömmu síðar hafimennirnir sést fara út og skoða [...]-bifreiðina. Að morgni 25. ágúst sl. hafisíðan X og Þ keyrt [...]-bifreiðina um miðborgina og að lokum inn í bílskúr við[...] í Reykjavík þar sem X og Þ hafi verið handteknir skömmu síðar. Um svipaðleiti hafi Z komið akandi á [...]-bifreiðinni og lagt henni utan við [...] tilmóts við bílskúrinn, en þegar hann hafi orðið var við lögreglu hafi hann tekiðtil fótanna og hlaupið suður [...] þar sem hann hafi verið handtekinn stuttusíðar. Í framhaldi hafi Y verið handtekinn á gistiheimilinu við [...]. Kærðu hafi allir sættgæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmuna frá 25. ágúst til 22. septembersl., en frá þeim tíma hafi kærðu með úrskurðum héraðsdóms Reykjaness verið gertað sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli almannahagsmuna til dagsins í dag.Viðrannsókn á [...]-bifreiðinni hafi komið í ljós að í framhöggvara bifreiðarinnarhafi verið 1.328 millilítrar af amfetamíni en við mælingar lögreglu hafi komiðí ljós að höggvarinn rúmaði 5.240 millilítra. Þá hafi rannsókn lögreglu leitt íljós að X og Þ hafi komið hingað til lands að kvöldi 24. ágúst sl. með flugifrá [...] þar sem þeir séu búsettir, þ.e. sama dag og Y hafi komið til landsinsmeð ferjunni. Við yfirferð á hlustunum hafi einnig komið fram að Y hafi átt í símasamskiptum við nokkra aðila ámeðan hann ók frá [...] til Reykjavíkur, en þeirra á meðal hafi verið Þ. Það ségrunur lögreglu að Z, sem sé búsettur hér á landi, hafi átt að taka á mótimönnunum og vera þeim innan handar með aðstöðu, en við rannsókn lögreglu hafikomið í ljós að Z sé sá sem pantaði herbergi fyrir X, Þ og Y á gistiheimilinu.Hann hafi samkvæmt eigin framburði haft afnot af bílskúrnum í [...] og þá hafifundist talstöðvar bæði í [...]-bifreiðinni og [...]-bifreið Z, sem talið sé aðnotaðar hafi verið í samskiptum fjórmenningarnir eftir að þeir hittust viðHótel [...] að kvöldi 24. ágúst sl. Kærði neiti sök. Hann hafi boriðum að hafa komið hingað til lands til að ferðast og að hann þekki ekkibílstjóra [...]-bifreiðarinnar. Hann hafi hitt og kynnst Þ í fluginu á leið tillandsins, en þá hafi komið í ljós að Þ hafi ekki átt pantaða gistingu þannig aðhann hafi ætlað að gista með kærða á hótelinu. Þeir hafi tekið rútuna í bæinnog hitt Z, sem hafi útvegað kærða herbergi til að gista í. Þeir Þ hafi hitt Y fyrirutan hótelið og hafi hann verið alveg miður sín vegna þess að plasthlíf á bílnumhans hafi verið laus. Hann hafi þá ekkert þekkt Y, en þeir hafi ákveðið að geravið bílinn fyrir hann og hafi þeir ekið bifreiðinni inn í bílskúrinn. Að öðruleyti myndi hann lítið sökum ölvunar. Kærði X hafi ekki kannast við að samiaðili hefði greitt fyrir flug hans og Þ til landsins. Hann hafi ekkert sagst kannastvið talstöðina sem fundist hefði í bifreiðinni og ekki kannast við að hringthefði verið úr síma hans í síma Y eftir að þeir komu til landsins. Í greinargerð lögreglustjórasegir að unnið sé að því að ljúka rannsókn málsins á næstu dögum og verði máliðþá sent embætti Héraðssaksóknara til meðferðar. Þaðsé mat lögreglu í ljósi ofangreinds og þeirra gagna sem liggi fyrir að kærði séundir sterkum grun um aðild að innflutningi á miklu magni af sterkum fíkniefnumhingað til lands. Aðild kærða sé talin tengjast skipulagningu og flutningifíkniefnanna hingað til lands í því skyni að koma þeim í sölu og dreifingu. Sébrot kærða talið réttilega heimfært undir 173. gr. a. almennra hegningarlagasem geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Með hliðsjón af alvarleika sakarefnisog þess að ríkir almannahagsmunir standi til þess að menn gangi ekki lausirþegar svo standi á sé þess krafist að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi áfram,á meðan mál hans er til meðferðar fyrir dómi. Í ljósi framangreinds telji lögreglustjóriþví skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 fullnægt. Þá sé á það bent aðkærða hafi hinn 22. september sl. verið gert að sæta gæsluvarðhaldi ágrundvelli almannahagsmuna með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness. Að mati lögreglusé ekkert fram komið sem breyti því mati.Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna og 2. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 séþess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún er sett fram. Niðurstaða. Kærði hefur sætt gæsluvarðhaldifrá 25. ágúst sl., fyrst á grundvelli rannsóknarhagsmuna, sbr. a-lið 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008, en með stoð í 2. mgr. sömu lagagreinar frá 22.september sama ár, samanber úrskurð Héraðsdóms Reykjaness þann dag. Var sáúrskurður staðfestur með dómi Hæstaréttar 26. september sl. í máli nr. 607/2017þar sem fallist var á að kærði væri undir sterkum grun um aðild að innflutningiá miklu magni hættulegra fíkniefna. Ljóst er að brot kærða getur varðað allt að12 ára fangelsi, sbr. 173. gr. a almennra hegningarlaga. Þá var í dómiHæstaréttar ekki fallist á með kærða að aðild hans að málinu væri minni háttarog því kæmi ekki til álita að hann sætti gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008. Unnið er að því að ljúka rannsókn málsins á næstudögum og verður málið þá sent embætti héraðssaksóknara til meðferðar. Ekkert erfram komið í málinu sem breytt getur áðurgreindu mati Hæstaréttar, þ.e. að brotkærða sé þess eðlis að varðhald sé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna.Með vísan til þess, alls framangreinds og 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 erfallist á kröfu lögreglustjóra eins og hún er fram sett og nánar greinir íúrskurðarorði. Úrskurð þennan kveður uppRagnheiður Bragdóttir héraðsdómari. Ú r s k u r ð a r o r ð: Kærði, X sæti gæsluvarðhaldiallt til fimmtudagsins 16. nóvember 2017, klukkan 16.

Mál nr. 630/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. C. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirGreta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 30. september 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum2. október sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 27. september2017 þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins25. október 2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinuverði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Fallist er á það að fram sékominn rökstuddur grunur um að varnaraðili hafi gerst sekur um háttsemi semfangelsisrefsing er lögð við og að fullnægt sé skilyrðum c. liðar 1. mgr. 95.ger. laga nr. 88/2008. Samkvæmt því verður hinn kærði úrskurður staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur miðvikudaginn 27.september 2017Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X kt. […] verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilmiðvikudagsins 25. október 2017 kl. 16:00. Í greinargerð lögreglu kemur fram að kærðihafi verið handtekin um kl. 17.00 í gær eftir að óskað hafi verið eftir aðstoðlögreglu á heimili móður hans að [...] í [...]. Þegar að lögregla hafi komið ávettvang hafi X verið farinn af vettvangi, en komið aftur á meðan aðrannsóknarlögreglumaður hafi verið á staðnum. Móðir X, A og systir hans B, hafilýst því að X hefði verið í slæmu ástandi eftir að hafa tekið of mikið aflyfjum daginn áður sem orðið hafi til þess að hann missti meðvitund. Hann hafisvo verið nokkuð „akrisífur“ þegar að hann hafi verið sóttur á Landspítalannvegna þessa. Þegar að hann hafi vaknað í morgun hafi hann viljað tala við Bsystur sína og hún komið á heimilið til þess að ræða við hann. Þegar að B hafikomið í íbúðina hafi X komið öskrandi á móti henni en farið svo í eldhússkúffuþar sem að hann hafi sótt sér hníf til að ógna með. Móðir X A hafi gengið ámilli, en lögregla komið á vettvang skömmu síðar. Á lögreglustöð hafi verið framkvæmd þvagsýnaprufa áX sem hafi sýnt jákvæða svörun á OPI og THC. "Mál nr. [...]Þann [...] september 2017 afskipti höfð af X við [...]í Reykjavík. X í annarlegu ástandi, við leit lögreglu fannst hnífur á honum semlagt var hald á. Álögreglustöð var framkvæmd þvagsýnaprufa á X sem sýndi jákvæða svörun á AMP,COCog BZO.Mál nr. [...]Þann [...] ágúst 2017 hafði lögregla afskipti af Xþar sem að hann svaf vímusvefni í aftursæti bifreiðar sem stöðvuð var í akstriaf lögreglu. Þá hafði hann í vörslum sínum 6,55 g af amfetamín. Mál nr. [...]Þann [...] júlí var lögregla kölluð til vegnaskothvella í Heiðmörk. Á vettvangi var X handtekin ásamt öðrum aðila. Lýstuvitni því að því er fram kemur í frumskýrslu lögreglu að X hefði skotið afbyssu umrætt sinn auk þess sem hann er grunaður um að hafa beint byssuni aðfólki. Framkvæmd var þvagsýnataka á Xsem sýndi jákvæða svörun á AMP, MET og COC. Tekið var blóðsýni úr X og mældist 475 ng/ml afamfetamín og 135 ng/ml af MDMA.Mál nr. [...]og [...] Málin varða meintar hótanir,eignaspjöll og fjárkúgun. X sætir nú nálgunarbanni vegna þessara mála samkvæmtúrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur nr. R-[...]/2017."Kærða hafi með dómi Héraðsdóms Reykjavíkur í máli S-[...]/2015verið gert að sæta fangelsi í fimm ár en refsingu hans hafi verið frestað ogskyldi hún falla niður að liðnum fimm árum héldi hann hvort tveggja almennt ogsérstakt skilorð. Með hinu sérstaka skilorði hafi verið ákveðið að dómfelldisætti á skilorðstímanum umsjá barnaverndar til fullnaðs 18 ára aldurs en eftirþað umsjón Fangelsismálastofnunar. Skyldi dómfelldi á skilorðstímanum hlítafyrirmælum umsjónaraðila um dvalarstaði, sálfræði,- og geðlæknismeðferð,menntun, vinnu, umgengni við aðra menn og notkun tómstunda. Jafnframt skyldihann hvorki neyta áfengis, deyfilyfja né fíkniefna af neinu tagi áskilorðstímanum. Með hliðsjón af þeim málum sem lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hafi nú til rannsóknar og að teknu tilliti til skilorðsrofa Xsé að mati lögreglu vafalaust að kærði muni hljóta óskilorðsbundna refsingu fáihann dóm fyrir þau brot sem nú séu til rannsóknar enda hafi hann rofið íverulegum atriðum skilyrði sem honum hafi verið sett í skilorðsbundnum dómi ískilningi c. liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála. Þá sé það matlögreglu að líkur séu til þess að hann muni halda áfram brotastarfsemi farihann frjáls ferða sinna, enda í mikilli neyslu fíkniefna.Með vísan til framangreinds, framlagðra gagna c. og d liðar 1. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála sé þess krafist að krafan nái fram aðganga.Niðurstaða:Tilrannsóknar eru brot kærða sem varðað geta fangelsisrefsingu, m.a. í ljósi þessað hann hafi rofið skilorð samkvæmt öðrum dómi. Kærði er undir rökstuddum gruneins og lögregla hefur útskýrt og gögn málsins bera með sér. Móðir kærða hefurgreint frá því að hún telji fullvíst að kærði hefði lagt til systur sinnar meðhnífi í gær á heimili hennar ef hún hefði ekki gengið á milli. Fallast verður ámeð sóknaraðila að líklegt sé að kærði haldi áfram brotastarfsemi sinni farihann frjáls ferða sinna, og jafnframt að systur hans og jafnvel öðrum getistafað ógn af kærða. Einnig verður að telja miðað við framlögð gögn að fyrirliggi rökstuddur grunur um að kærði hafi rofið í verulegum atriðum skilyrði semhonum voru sett í dómi Héraðsdóms Reykjavíkur í málinu nr. S-[...]2015 frá [...]2015, en með þeim dómi var kærði sakfelldur fyrir m.a. tilraun til manndrápsmeð því að hafa stungið annan mann fimm sinnum með hnífi með 21,3 cm blaði ogsérstaklega hættulega líkamsárás þegar hann var talinn af ráðnum hug hafa stundiðannan mann í kviðinn. Kærði var dæmdur til fimm ára fangelsisvistar en vegnaeinkum ungs aldurs var sú refsing skilorðsbundin til fimm ára. Fallister því á með sóknaraðila að skilyrði 1. mgr., sbr. og c og d-liða 1. mgr. 95.gr. laga 88/2008 um meðferð sakamála, séu uppfyllt. Krafa sóknaraðila umgæsluvarðahald er því tekin til greina eins og nánar greinir í úrskurðarorði. LárentsínusKristjánsson héraðsdómari kveður upp þennan úrskurð. Ú R S K U R Ð A R O R Ð Kærða, X, kt. […] er gertað sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 25. október 2017 kl. 16:00.

Mál nr. 621/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 28. september 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 28. september 2017 þar semvarnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 26. október2017 klukkan16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úrgildi.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 28. september 2017. Héraðssaksóknari hefur krafistþess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að ákærða, X,kt. [...], verði gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 26.október nk. kl. 16.00. Í greinargerð saksóknarakemur fram að héraðssaksóknari hafi þann 31. ágúst síðastliðinn gefið útákæru á hendur X fyrir stórfellda líkamsárás sem leiddi til bana, með því aðhafa að kvöldi mánudagsins 7. júní 2017, [...], [...], veist með ofbeldi að A. Háttsemi ákærða sé lýst svo í ákæru að ákærði hafi haldiðbáðum höndum A fyrir aftan bak, þar sem hann hafi legið á maganum á jörðinni,farið klofvega yfir bak A og notað líkamsþunga sinn til að halda honum föstum,þá hafi hann tekið A hálstaki og slegið hann ítrekað í andlit og höfuð meðkrepptum hnefa. Af þessu hafi A hlotið margar rispur og skrámur víða á höfuð oglíkama; margúla víða á andlit; blæðingar í mjúkvef á gagnauga og á hægragagnaugavöðva, á miðjum hálsi að framanverðu og hægra megin; nefbrot; brot ábáðum hornum skjaldbrjósks og hafi A látið lífið af völdum mikillar minnkunar áöndunarhæfni sem olli banvænni stöðukæfingu sem rekja megi til einkennaæsingsóráðs, þeirrar þvinguðu frambeygðu stöðu sem hann hafi verið í með hendurfyrir aftan bak, þunga ákærða sem hafi þrýst á brjósthol hans aftanvert,hálstaks í langan tíma og mótspyrnu hans sjálfs. Háttsemi ákærða sé í ákæru talin varða við 2. mgr. 218. gr.almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og geri ákæruvaldið þær dómkröfur að hannverði dæmdur til refsingar og til greiðslu alls sakarkostnaðar. Við rannsókn málsins hafi ákærðineitað sök og það gerði hann einnig við þingfestingu málsins [...] í HéraðsdómiReykjavíkur þann 14. september síðastliðinn. Næst sé fyrirhuguð fyrirtaka ímálinu þann 5. október næstkomandi og gera megi ráð fyrir að þá verði ákveðiðhvenær aðalmeðferð þess muni fram fara. Ákærða hafiupphaflega verið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmunafrá 8. júní sl. til 23. júní sl. Frá þeim tíma hafi kærði sætt gæsluvarðhaldi ágrundvelli almannahagsmuna til dagsins í dag skv. úrskurðum HéraðsdómsReykjavíkur nr. R-209/2017, R-248/2017,R-274/2017 og R-290/2017, sem staðfestir hafi verið með dómum HæstaréttarÍslands nr. 409/2017, 476/2017, 518/2017 og 553/2017. Með vísan tilframangreinds og rannsóknargagna málsins, sem ákæran byggist á, sé ákærði aðmati héraðssaksóknara undir sterkum grun um að hafa framið ofangreint brot.Brot ákærða samkvæmt framangreindu ákvæði almennra hegningarlaga geti varðaðallt 16 ára fangelsi. Að mati ákæruvaldsins sé brotið þess eðlis að með tillititil almannahagsmuna sé nauðsynlegt að tryggja áfram að kærði gangi ekki laus ámeðan mál hans sé til meðferðar hjá ákæruvaldi og dómstólum. Dómstólar hafi ífjórgang talið skilyrði gæsluvarðhalds á grundvelli almannahagsmuna vera fyrirhendi í máli ákærða, sbr. framangreinda dóma Hæstaréttar, og að álitiákæruvaldsins hafi ekki neitt nýtt komið fram í málinu sem breytt geti því matidómstóla.Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna og 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamálamála sé þess krafist að krafan nái fram að ganga.NiðurstaðaÍ greinargerð héraðssaksóknara kemur fram aðhéraðssaksóknari hafi 31. ágúst sl. gefið út ákæru á hendur X fyrir stórfelldalíkamsárás sem hafi leitt til bana, með því að hafa að kvöldi mánudagsins 7.júní 2017, [...], [...], veist með ofbeldi að A, eins og rakið er í dómiHæstaréttar í málinu nr. 533/2017 sem kveðinn var upp 4. september sl. Ákæra í málinu var gefin út 31. ágúst sl. ogmálið þingfest 14. september sl. og verjandi mun skila greinargerð í þinghaldisem fyrirhugað er 5. október nk.Háttsemi ákærða er íákæru talin varða við 2. mgr. 218. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Ákæra var móttekin í Héraðsdómi Reykjavíkur á útgáfudegi hennar og í dag. Í greinargerð kemur fram að viðrannsókn málsins hafi ákærði neitað sök. Þá kemur fram að ákærða hafiupphaflega verið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmunafrá 8. júní sl. til 23. júní sl. Frá þeim tíma hafi kærði sætt gæsluvarðhaldi ágrundvelli almannahagsmuna til dagsins í dag skv. úrskurðum HéraðsdómsReykjavíkur nr. R-209/2017, R-248/2017og R-274/2017 og R-290/2017 sem staðfestir hafi verið með dómum HæstaréttarÍslands nr. 409/2017, 476/2017, 518/2017 og 533/2017. Meðvísan til framangreinds og rannsóknargagna málsins, sem ákæran byggist á, erfallist á það mat héraðssaksóknara að ákærði sé undir sterkum grun um að hafaframið ofangreint brot. Brot kærða samkvæmt framangreindu ákvæði almennrahegningarlaga getur varðað allt 16 ára fangelsi. Dómurinn fellst á það meðhéraðssaksóknara að brotið sé þess eðlis að með tilliti til almannahagsmuna sénauðsynlegt að tryggja áfram að kærði gangi ekki laus á meðan mál hans sé tilmeðferðar hjá ákæruvaldi og dómstólum. Dómstólar hafa í fjórgang talið skilyrðigæsluvarðhalds á grundvelli almannahagsmuna vera fyrir hendi í máli ákærða,sbr. framangreinda dóma Hæstaréttar, og dómurinn telur að ekki hafi neitt nýttkomið fram í málinu sem breytt geti því mati dómstóla. Verður því ágrundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálamála fallist áþá kröfu héraðssaksóknara um að ákærði sæti áfram gæsluvarðhaldi allt tilfimmtudagsins 26. október nk. til kl. 16.00. Lárentsínus Kristjánsson kveður upp þennanúrskurð.Ú R S K U R Ð A R O R Ð Ákærði,X, kt. [...], skal sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 26. októbernk. kl. 16.00.

Mál nr. 612/2017

Kærumál Vitni Skýrslugjöf

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem fallist var á kröfu X um að A yrði gert að koma fyrir dóm við aðalmeðferð málsins og gefa vitnaskýrslu.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson, Greta Baldursdóttir og Viðar Már Matthíasson. Brotaþoli A skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 28. september 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum sama dag. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 27. september 2017, þar sem fallist var ákröfu varnaraðila um að brotaþoli A komi fyrir dóm við aðalmeðferð málsins oggefi vitnaskýrslu. Kæruheimild er í n. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Brotaþolinn krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldurúr gildi. Hvorki sóknaraðili né varnaraðili hafalátið málið til sín taka fyrir Hæstarétti.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurðurer staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkurmiðvikudaginn 27. september 2017 Málþetta, sem tekið var til úrskurðar í dag, er höfðað með ákærum lögreglustjóransá höfuðborgarsvæðinu, útgefnum 23. maí og 28. júní 2017, á hendur X,kennitala [...],[...], Reykjavík, fyrir umferðar- og fíkniefnalagabrot, ogfyrir hegningarlagabrot og brot á barnaverndarlögum með því að hafa á árunum2012-2016, á heimilum hennar að [...],[...],[...] og [...], endurtekið beittbörn sín, A, fædd árið [...], B, fæddur [...] og C, fæddur [...], ofbeldi,andlegum og líkamlegum refsingum, ógnað þeim og sýnt þeim vanvirðandi háttsemi,yfirgang og ruddalegt athæfi eins og nánar er lýst að neðan:GagnvartA, með því að hafa í nokkur skipti slegið A á rassinn og bakið með belti,slegið hana með flötum lófa í andlitið og líkama, snúið upp á eyru hennar,tekið í hár hennar og slegið höfði hennar utan í vegg, stigið ofan á magahennar, sparkað í maga hennar og í eittskipti slegið hana í líkamann með leikfangagítar þannig að gítarinn brotnaði ogslegið hana með moppu í andlitið. Af framangreindu hlaut A áverka í andliti, ábáðum fótleggjum og báðum handleggjum.GagnvartB, með því að hafa í nokkur skipti slegið hann á rassinn, lærin og bakið meðbelti, snúið upp á eyru hans, slegið hann með flötum lófa í andlitið, slegiðhann í líkamann með höndunum og slegið hann með penna í höfuðið. Afframangreindu hlaut B áverka á báðum handleggjum, báðum lærum og á báðumfótleggjum.GagnvartC, með því að hafa í nokkur skipti slegið hann á rassinn, lærin og bakið meðbelti, slegið hann með flötum lófa í andlitið og í líkama og slegið hann meðpenna í höfuðið. Af framangreindu hlaut C áverka á báðum handleggjum, baki,rassi, báðum lærum og báðum fótleggjum.Teljastbrot þessi að varða við 217. gr. og 1. mgr. 218. gr. b. hegningarlaga nr.19/1940 og 1. mgr. 98. gr. og 1. og 3. mgr. 99. gr. barnaverndarlaga nr.80/2002. Þá eru í ákærunni tilgreindareinkaréttarkröfur brotaþola. Aðalmeðferð málsins mun farafram 3. október nk. Á vitnalista sem sendur var dómurum og málflytjendum varekki að finna nöfn brotaþola. Verjandi ákærðu krafðist þess að brotaþolinn Akæmi fyrir dóm við aðalmeðferðina, þótt hún hefði þegar gefið skýrslu fyrirdómi, til þess að svara spurningum, um áverka á líkama hennar, sem hefðu ekkiáður komið fram og bera undir hana ljósmyndir af áverkunum. Tók hann fram aðákærða væri tilbúin til þess að víkja úr dómsal á meðan. Réttargæslumaðurbrotaþola andmælti kröfunni og krafðist úrskurðar um hana. Sækjandi tók undirmeð réttargæslumanni. Var málflytjendum gefinn kostur á að tjá sig um kröfuna ídag og hún að því loknu tekin til úrskurðar. Réttargæslumaðurbrotaþola vísaði til þess að brotaþolinn A hefði gefið skýrslu fyrir dómi undir rannsókn málsins og til þess aðhún væri í mjög erfiðri stöðu gagnvart ákærðu. Það yrði henni afar þungbært aðkoma aftur fyrir dóminn. Viðrannsókn málsins var tekin skýrsla af brotaþolanum A fyrir dómi með heimild í c-lið1. mgr. 59. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Skýrslutakan fór fram íBarnahúsi 14. júlí 2016. Samkvæmt 111. gr. laga nr.88/2008 skal dómur reistur á sönnunargögnum semfærð eru fram við meðferð máls fyrir dómi. Dómara er þó heimilt að taka tilgreina sem sönnunargögn skýrslur sem ákærði, brotaþoli eða önnur vitni hafagefið fyrir dómi áður en mál var höfðað skv. 59. og 106. gr. laganna. Þó skuluskýrslugjafar koma á ný fyrir dóm við málsmeðferð ef þess er kostur og annarhvor málsaðili krefst eða dómari telur annars ástæðu til. Ef um er að ræða brotá XXII. kafla almennra hegningarlaga og brotaþoli hefur ekki náð 15 ára aldriskal hann þó ekki koma fyrir dóm að nýju nema dómari telji sérstaka ástæðu til. Brotaþolinn A er fædd [...] oghefur því náð [...] ára aldri. Hún er því ekki undanþegin vitnaskyldu vegnaaldurs, sbr. 1. mgr. 116. gr. laga nr. 88/2008. Samkvæmt 2. mgr. 111. gr. laganr. 88/2008 skulu skýrslugjafar, sem gefið hafa skýrslu áður en mál var höfðað,koma á ný fyrir dóm við málsmeðferð ef þess er kostur og annar hvor málsaðilakrefst þess eða ef dómari telur annars ástæðu til. Verjandi ákærðu hefurkrafist þess að brotaþolinn komi að nýju fyrir dóminn til þess að svaratilteknum spurningum. Þar sem ekkert hefur komið fram um að brotaþolinn eigiþess ekki kost að koma fyrir dóminn í skilningi ákvæðisins og undantekning 3.málsliðar 2. mgr. 111. gr. á ekki við, verður að fallast á kröfu verjandans umað brotaþolinn A komi aftur fyrir dóm við aðalmeðferð málsins. Til þess er hins vegar að lítaað brotaþolinn getur skorast undan því að gefa skýrslu með vísan til b-liðar 1.mgr. 117. gr. laga nr. 88/2008 og þess að verjandi hefur lýst því að fallistverði á að ákærði víki úr dómsal meðan skýrslutakan fer fram. Samkvæmt framangreindu ber A aðkoma fyrir dóm við aðalmeðferð málsins. Barbara Björnsdóttirhéraðsdómari kveður upp þennan úrskurð. Ú R S K U R Ð A R O R Ð : Fallist er á kröfuákærðu, X, um að A komi fyrir dóm við aðalmeðferð málsins og gefi vitnaskýrslu.

Mál nr. 606/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Greta Baldursdóttir og Ólafur Börkur Þorvaldsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 22. september 2017, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum 25. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 22.september 2017, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allttil föstudagsins 20. október 2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l.lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefstþess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara aðgæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 22. september 2017.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefurí dag krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, fæddur 18. nóvember1987, verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 20. október 2017kl. 16:00. Í greinargerð lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu segir að hann hafi nú til rannsóknar innflutning áfíkniefnum hingað til lands. Rannsókn lögreglu hafi hafist er henni bárustupplýsingar frá erlendum tollyfirvöldum um að grunur léki á að í Audi A6bifreiðinni [...] væru falin fíkniefni, en bifreiðin hafi verið um borð íferjunni Norrænu á leið hingað til lands. Ökumaður bifreiðarinnar hafi verið A.Ferjan hafi komið hingað til lands frá Danmörku að morgni fimmtudagsins 24.ágúst sl. Við skoðun á bifreiðinni hafi komið í ljós froðukenndur vökvi semvirtist hafa lekið úr undirvagni bifreiðarinnar. Við frekari skoðun ogfrumrannsókn lögreglu hafi komið í ljós að um væri að ræða amfetamínvökva. Meðheimild Héraðsdóms Reykjaness hafi lögregla fengið heimild til að hlusta síma Aog koma fyrir eftirfararbúnaði undir bifreiðinni. Þá hafi lögregla fylgtbifreiðinni eftir þar sem henni hafi verið ekið áleiðis til Reykjavíkur. A hafikomið til Reykjavíkur seint sama kvöld og lögregla fylgst með ferðum hans. Er A hafi komið til Reykjavíkur hafi hann lagt bifreiðinni viðHótel Hilton við Suðurlandsbraut í Reykjavík þar sem hann hafi beðið þar tilLexus bifreið, sem í hafi verið X, B og C, hafi verið ekið að honum og úr hennikomið C og sest inn í Audi bifreiðina. Bifreiðunum hafi síðan báðum verið ekiðað gistiheimili við [...] í Reykjavík þar sem fjórmenningarnir hafi farið inn.Á leiðinni að gistiheimilinu hafi mátt heyra A og B ræða saman m.a. um þaðhvort leitað hafi verið í Audi bifreiðinni á tollsvæðinu á Seyðisfirði. Skömmusíðar hafi mennirnir sést fara út og skoða Audi bifreiðina. Að morgni 25. ágústsl. hafi síðan B og C keyrt Audi bifreiðina um miðborgina og að lokum inn íbílskúr við [...] í Reykjavík þar sem B og C hafi verið handteknir skömmu síðar.Um svipað leiti hafi X komið keyrandi á Lexus bifreiðinni og lagt henni utanvið [...] til móts við bílskúrinn en þegar hann hafi orðið var við lögregluhafi hann tekið til fótanna og hlaupið suður [...] þar sem hann hafi veriðhandtekinn stuttu síðar. Í framhaldi hafi A verið handtekinn á gistiheimilinuvið [...]. Þann 25. ágúst sl. hafi kærðu öllum, með úrskurðum HéraðsdómsReykjaness, verið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmuna.Gæsluvarðhaldið hafi svo verið framlengt 8. september til dagsins í dag. Við rannsókn á Audi bifreiðinni hafi komið í ljós að viðhaldlagningu í framhöggvara bifreiðarinnar hafi verið 1.328 millilítrar afamfetamíni en við mælingar lögreglu hafi komið í ljós að höggvarinn rúmi 5.240millilítra. Þá hafi rannsókn lögreglu leitt í ljós að B og C hafi komið hingaðtil lands, með flugi frá Póllandi þar sem þeir séu búsettir, að kvöldi 24.ágúst sl., þ.e. sama dag og A hafi komið til landsins með ferjunni. Viðyfirferð á hlustunum hafi einnig komið fram að A hafi átt í símasamskiptum viðnokkra aðila meðan hann keyrði frá Seyðisfirði til Reykjavíkur en þeirra ámeðal hafi verið C. Það sé grunur lögreglu að X, sem sé búsettur hér á landi,hafi átt að taka á móti mönnunum og vera þeim innan handar með aðstöðu, en viðrannsókn lögreglu hafi komið í ljós að X sé sá sem pantaði herbergi fyrir B, Cog A á gistiheimilinu. Hann hafi samkvæmt eigin framburði haft afnot afbílskúrnum í [...] og þá hafi fundist talstöðvar bæði í Audi bifreiðinni ogLexus bifreið X sem talið sé að notaðar hafi verið í samskiptumfjórmenningarnir eftir að þeir hittust við Hótel Hilton að kvöldi 24. ágúst sl.Rannsókn lögreglu miði vel áfram, en um sé að ræðayfirgripsmikla rannsókn. Kærði neiti sök. Hann segi að hann þekki B en ekki C.Hann hafi leyft vinum sínum að fara í bílskúrinn. Hann hafi reddað þeim aðstöðutil að gera við bílinn og það sé eina aðkoma hans að málinu. Hann hafi hitt Bdeginum áður og þá hafi hann beðið hann um að redda bílskúr. Hann hafi komið áLexus bifreið fyrir utan Hilton hótelið, en þar hafi maður verið á Audi bifreiðog sá aðili ekið á eftir honum á gistiheimilið. Kærði hafi sagt að hann hafireddað hóteli fyrir B að beiðni sonar hans sem hann kannist eitthvað við. Kærði sé undir sterkum grun um aðild að broti gegn 173. gr. aalmennra hegningarlaga nr. 19/1940 ásamt síðari breytingum, sem geti varðaðallt að 12 ára fangelsi. Aðild kærða sé mikil og sé talin tengjastskipulagningu og flutningi fíkniefnanna hingað til lands. Þá sé einnig lagt tilgrundvallar kröfu um gæsluvarðhald að um mjög mikið magn af hættulegumfíkniefnum er að ræða. Hið ætlaða brot kærða þyki mjög alvarlegt og þess eðlisað nauðsynlegt sé að tryggja að kærði gangi ekki laus á meðan mál hans er tilmeðferðar. Telja verði að ef sakborningur, sem orðið hafi uppvís að jafnalvarlegu broti og kærði gangi laus áður en máli ljúki með dómi, þá valdi þaðhneykslun í samfélaginu og særi réttarvitund almennings. Staða kærða í málinuþyki sambærileg stöðu sakborninga í öðrum svipuðum málum, sbr. mál Hæstaréttarnr. 504/2017, 790/2015, 763/2015, 152/2013, 149/2013, 269/2010, þar semsakborningi hafi verið gert að sæta gæsluvarðhaldi fram að uppkvaðningu dóms,þegar legið hafi fyrir sterkur grunur um beina aðild að innflutningi að miklumagni fíkniefna í ágóðaskyni. Telur lögreglustjóri því skilyrðum 2. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála fullnægt í því máli sem hér um ræðir. Í ljósi ofangreinds og þeirra gagna sem liggja fyrir er þaðmat lögreglustjóra að kærði sé undir sterkum grun um aðild að innflutningi ámiklu magni af sterkum fíkniefnum hingað til lands. Ljóst sé að fíkniefnin hafiverið ætluð til sölu og dreifingar hér á landi. Með hliðsjón af alvarleikasakarefnis og þess að ríkir almannahagsmunir standi til þess að menn gangi ekkilausir þegar svo stendur á sé þess krafist að kærða verði áfram gert að sætagæsluvarðhaldi meðan mál hans er til meðferðar fyrir dómi.Með vísan til framangreinds, framlagðra gagna og 2. mgr. 95.gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008sé þess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún er sett fram. Kærði hefur sætt gæsluvarðhaldi frá 25. ágúst sl. á grundvellirannsóknarhagsmuna. Fallist er á með lögreglustjóra að kærði sé undir sterkumgrun um aðild að innflutningi á miklu magni hættulegra fíkniefna. Um er að ræða1.328 ml af vökva með 49% amfetamínbasa. Samkvæmt rannsóknargögnum málsins værihægt að framleiða tæplega 9,9 kg af amfetamíni úr efninu miðað við 5,8%styrkleika. Rannsókn málsins miðar vel áfram. Ekki er fallist á með kærða aðaðild hans að málinu sé minni háttar og að því komi ekki til álita að hann sætigæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Með vísan til alls framangreinds og 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 er fallist á kröfu lögreglustjóra eins og hún er fram sett og nánargreinir í úrskurðarorði. Úrskurð þennan kveður upp SandraBaldvinsdóttir héraðsdómari. Ú r s k u r ð a r o r ð: Kærða,X, er gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 20. október 2017 kl.16:00.

Mál nr. 645/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, BenediktBogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 9. október2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum samdægurs. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 7. október 2017, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 11. október 2017 klukkan 16 og einangrunmeðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 7.október 2017.Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði aðX, kt. [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 11.október 2017 kl. 16.00. Þá er þess krafist að kærða verði gert að sætaeinangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.Ígreinargerð sækjanda kemur fram að kærði hafiverið handtekinn í gærkvöldi, 6. október, vegna gruns um að hafa átt þátt íársás 3. október sl. að [...] í Reykjavík, en lögreglan rannsaki nú alvarlegalíkamsárás sem átt hafi sér stað á heimili, innandyra að [...] í Reykjavík aðkvöldi 3. október sl. Þegar lögregla kom á vettvang hafi A, hér eftirbrotaþoli, legið í stofu íbúðarinnar með stungusár á kvið. Hann hafi í kjölfariðverið fluttur á slysadeild. Upplýsingar hafi í framhaldi borist lögreglu um aðfimm menn hefðu hlaupið frá [...] og ekið á brott á bifreiðinni [...]. Öryggismyndavélarséu í sameign hússins og hafi lögregla skoðað myndefni úr þeim. Á upptökunumsjáist fimm menn koma að [...] á bifreiðinni [...] og fara inn í húsið. Stuttuseinna sjáist sömu menn koma hlaupandi út úr húsinu og aka í burtu. Áupptökunni hafi lögregla þekkt einn mannanna sem meðkærða. Haft hafi veriðsamband við meðkærða símleiðis og hann gefið sig fram við lögreglu. Síðan hafimeðkærði verið handtekinn við [...] á Bíldshöfða og færður á lögreglustöðina áHverfisgötu.Sækjanditekur fram að lögregla hafi rætt við vitnisem statt hafi verið á vettvangi þegar árásin átti sér stað. Fram hafi komiðhjá vitninu að það hefði verið ásamt hópi fólks á heimili við [...] þegarþangað hefðu ruðst inn fjórir til fimm menn sem hefðu sprautað macei framan ívitnið. Segði vitnið að tveir úr hópi árásarmannanna hefðu verið með kjöthnífaá lofti. Þeir hafi í framhaldi farið að og stungið brotaþola með hnífunum.Vitnið hefði þá sagst ætla að kalla eftir aðstoð lögreglu og þá hafi mennirnirhlaupið út. Framburður annarra vitna sem stödd hafi verið á vettvangi sé tilsamræmis við framangreint.Þá erþess getið að brotaþoli málsins hafi í skýrslutöku lýst því aðhann hafi verið heima hjá félaga sínum þegar þangað hefðu ruðst inn um fimmmenn. Í framhaldi hafi tveir mannanna ráðist að honum vopnaðir hnífum og annarþeirra stungið hann. Brotaþoli hafi getað nafngreint þrjá mannanna sem ráðisthefðu á hann en segðist ekki kannast við hina. Kærði sé meðal þeirra manna sembrotaþoli nefni að hafi ráðist á sig.Ígreinargerð sækjanda kemur einnig fram að kærði X hafi verið yfirheyrður í dag.Hann viðurkenni að hafa komið að [...] þann 3. október sl. og viðurkenni aðhafa farið í þeim tilgangi að stinga brotaþola í kviðinn. Að öðru leyti neitihann að tjá sig um málið eða þátt meðkærðu, sem taldir séu hafa verið þar meðhonum og um þátt þeirra. Kærði hafi ekki bent á árásarvopnið, en hann kvæðist ekki hafa átt hnífinnog hafa hent honum frá sér. Lögreglahafi ekki fundið meint árásarvopn. Samkvæmt skoðun lækna á brotaþola hafi veriðum mjög alvarlega áverka að ræða og þeir taldir lífshættulegir og hafibrotaþoli strax þurft að gangast undir aðgerð í kjölfar hnífstungunnar, sbr.gögn lögreglu.Sækjandi tekur fram að það sé mat lögreglustjóra aðlagaskilyrðum rannsóknargæslu sé fullnægt í máli þessu, enda kærði undirrökstuddum grun um alvarlega líkamsárás og eftir atvikum manndrápstilraun, semtalin sé varða við 211. gr., sbr. 20. gr. og/eða 2. mgr. 218. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 og geti varðað ævilöngu fangelsi eða 16 ára fangelsieftir atvikum. Þá sé rannsókn málsins ekki lokið en eftir sé að taka frekariskýrslur af meðkærðu og vitnum og árásarvopnið enn ófundið. Því sé því aðmati lögreglu afar brýnt að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi ogeinangrun þannig að hann hafi ekki tækifæri til aðtorvelda rannsóknmálsins, svo sem með því að hafa áhrif á möguleg vitni, koma undan munum, hafaáhrif á aðra samseka og samræma framburð sinnvið vitni og meðkærðu eftir atvikum. Meðvísan til framangreinds, framlagðra gagna, a-liðar 1. mgr. 95. gr. og b- liðar1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálamála sé þess krafist aðkrafan nái fram að ganga.Niðurstaða:Í málinu liggur fyrir aðbrotaþoli bendir á kærða sem einn þeirra manna sem veist hafi að honum með þeimafleiðingum meðal annars að hann fékk stungusár með hníf á kvið. Þá kom þaðeinnig fram hér fyrir dómi að kærði hefur viðurkennt að hafa komið inn áheimili þar sem brotaþoli var staddur í því skini að ráðast með hnífi að honum.Fyrir liggur játning kærða á því að hann hafi stungið brotaþola með hnífnum.Kærði hefur á hinn bóginn ekki viljað upplýsa um þátt annarra eða hvar hnífinnkunni að vera að finna. Þegarframangreint er virt þykir fram kominn rökstuddur grunur um að varnaraðili hafiframið brot sem varðað getur við 211, gr., sbr. 20. gr. almennra hegningarlaganr. 19/1940 eða eftir atvikum 2. mgr. 218. gr. sömu laga. Varða slík brot fangelsi. Hnífur sá sem beittvar í árásinni hefur ekki fundist og atburðarás er ekki að fullu upplýst, m.a.vegna þess að kærði hefur ekki greint frá þætti annarra í árásinni. Eru þegaraf síðastnefndum sökum enn fyrir hendi rannsóknarhagsmunir þannig að unnt sé aðfallast á kröfu sóknaraðila, sbr. a. lið 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 lagaum meðferð sakamála. Ekki þykja efni til að marka gæsluvarðhaldi skemmri tímaen sóknaraðili krefst. Þá þykja rannsóknarhagsmunir standa til þess að kærðaverði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldi stendur, sbr. b. lið 99.gr. laga nr. 88/2008. Halldór Björnsson héraðsdómarikveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐKærði, X,kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 11. október 2017kl. 16.00. Kærði skal sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 642/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogasonog Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 7. október2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 9. sama mánaðar. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Reykjaness 7. október 2017, þar sem varnaraðila var gertað sæta gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 17. október 2017 klukkan 16 ogeinangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinuverði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Varnaraðili er undir rökstuddum grunum brot sem getur varðað fangelsisrefsingu samkvæmt lögum nr. 65/1974 um ávana-og fíkniefni. Að þessu gættu, en að öðru leyti með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 7. október 2017.Lögreglustjórinn áSuðurnesjum hefur í dag krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X,fd. [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 17. október2017 kl. 16:00, og á þeim tíma verði honum gert að sæta einangrun.Kærði mótmælti kröfulögreglustjóra. IÍ greinargerð kemur framað lögreglustjóranum á Suðurnesjum hafi borist tilkynning frá Tollgæslunni íFlugstöð Leifs Eiríkssonar (FLE), aðfararnótt 7. október 2017, um að kærði hefðiverið stöðvaður á tollhliði vegna gruns um að hann hefði fíkniefni falininnvortis. Um svipað leiti hafi einnig borist tilkynning frá Tollgæslunni um aðannar maður, Y, fd. [...], hefði verið stöðvaður í FLE, grunaður um að hafafíkniefni falin innvortis. Hefði skoðun Tollgæslu leitt í ljós að kærði, X,hafði greitt flugmiða Y og þeir verið í sömu bókun að koma frá Amsterdam meðflugi [...]. Í fyrstu hafi kærði ekkert viljað kannast við Y.Við skoðun Tollgæsluhefði einnig komið í ljós að kærði kom hingað til lands þann 28. september sl.þar sem hann hafði jafnframt verið stöðvaður vegna gruns um að hafa fíkniefniinnvortis og hafi sá grunur reynst réttur en kærði hafði þá 9,51 g af kókaíniinnvortis [...].Kærði og Y voru báðirfærðir á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja í því skyni að rannsaka hvort þeir hefðufíkniefni falin innvortis. Við þá skoðun reyndist kærði hreinn en Y hafði 21pakkningu af fíkniefnum innvortis. IILögreglustjóri segirrannsókn þessa máls á frumstigi. Rannsaka þurfi aðdraganda ferðar kærða og Ytil og frá landinu. Þá þurfi ennfremur að rannsaka tengsl þeirra innbyrðis ogvið hugsanlega vitorðsmenn á Íslandi og eða erlendis auk annarra atriða. Magnhinna meintu fíkniefna, sem þegar hafi fundist í fórum kærðu, þyki eindregiðbenda til þess að hin meintu fíkniefni hafi verið ætluð til sölu og dreifingarog að háttsemi hans kunni að varða við ákvæði 173. gr. a almennra hegningarlaganr. 19/1940 auk ákvæða laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni. Lögregla teljiað ætla megi að kærði kunni að torvelda rannsókn málsins og hafa áhrif ásamseka gangi hann laus.Með vísan til allsframangreinds, rannsóknarhagsmuna, a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála, 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940, laga nr.65/1974 um ávana og fíkniefni, telji lögreglustjóri brýna hagsmuni standa tilþess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 17.október 2017 kl. 16.00, og að kærði sæti einangrun á þeim tíma.IIISamkvæmt rannsóknargögnummálsins er kærði undir rökstuddum grun um að hafa framið brot semfangelsisrefsing liggur við. Rannsókn málsins er á frumstigi. Haldi kærðióskertu frelsi sínu gæti hann torveldað rannsókn málsins með því að hafa áhrifá samseka eða koma sönnunargögnum undan. Með vísan til a. liðar 1. mgr. 95.gr., og 2. mgr. 98. gr. laga um meðferð sakamála, er fallist á kröfulögreglustjóra um að kærða verði gert að sæta gæsluvarðahaldi og að honum verðigert að sæta eingrun meðan á gæsluvarðhaldi standi eins og krafist er og nánargreinir í úrskurðarorði.Úrskurð þennan kveður uppBogi Hjálmtýsson héraðsdómari. Úrskurðarorð:Kærði, X, skal sætagæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 17. október 2017 kl. 16:00. Kærði sæti einangrun ámeðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 640/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, GretaBaldursdóttir og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 4. október 2017,sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 6. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Austurlands 4. október 2017, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 18. október 2017 klukkan 16 og einangrunmeðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, til vara að honum verði gert að sætafarbanni, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tímiog honum ekki gert að sæta einangrun meðan á því stendur.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Austurlands miðvikudaginn 4. október 2017Lögreglustjórinn áAusturlandi hefur með beiðni, sem dagsett er og barst héraðsdómi í dag, krafistþess að X, kt. [...], pólskur ríkisborgari, búsettur í Póllandi, hér eftirnefndur kærði, verði gert að sæta gæsluvarðhaldi í fjórar vikur, eða þar tildómur gengur í máli hans, en ákæra verði gefin út í því eins fljótt og mögulegtsé. Þess er jafnframt krafist að kærði verði úrskurðaður til að sæta einangruní gæsluvarðhaldinu.Af hálfu kærða er þesskrafist að kröfu um gæsluvarðhald verði hafnað, en til vara er þess krafist aðgæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími en lögreglustjóri krefst. Þá erkröfu um að kærði verði látinn sæta einangrunarvist sérstaklega mótmælt.Í greinargerðlögreglustjóra kemur fram að kærði sé grunaður um mjög stórfelldan innflutningá fíkniefnum, sem teljist varða við 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr.19/1940, með því að hafa nú í gærmorgun, flutt til landsins mikið magn affíkniefnum, í félagi við Y, kt. [...], falið í bifreiðinni [...], sem þeir hafikomið til [...] með farþegaferjunni [...], frá Færeyjum.Um kl. 10:00 í gærmorgun,hafi komið til hafnar á [...], farþegaferjan [...]. Eftirfarandi komi fram ískýrslu A, tollvarðar: „Þriðjudaginn 3. október 2017 kom ferjan [...] til [...]frá [...], Danmörku, með viðkomu í [...] í Færeyjum. Farþegarnir X fæddur [...],og Y, fæddur [...] komu á [...] bifreið, með skráningarnúmerið [...], á grænttollhlið merkt ,,Enginn tollskyldur varningur“ og voru þeir valdir í úrtaksleit“.Eftirfarandi komi einnigfram í skýrslu tollvarðarins: „Y sagðisthafa keypt bifreiðina í maí á þessu ári. Hann var með handskrifaðapappíra um að hann væri eigandi bifreiðarinnar en samkvæmtskráningarskírteininu er B eigandibifreiðarinnar. X var sá sem keyrði bifreiðina út úr ferjunni og inn íleitarsal tollgæslunnar. Þeir sögðust vera að koma hingað í eina til tvær vikurþar sem þeir vildu sjá Reykjavík, jafnvel ætluðu þeir að leita sér að vinnu íbyggingariðnaði. Þeir eiga ekki pantað far til baka með ferjunni. Þeir sögðustkannski ætla að selja bifreiðina hérlendis ef peningarnir þeirra myndu klárast.Þeir sögðust ekki hafa neina tengingar við Ísland, það er að þeir eiga ekkivini og ekki ættingja á Íslandi. Þeir sögðust ætla beint til Reykjavíkur því þeirhöfðu heyrt að þar væri mikið af pólverjum. Leit hófst í bifreiðinni kl.10.42og var byrjað á að tæma bílinn og gegnumlýsa farangurinn þeirra. Við leit ífarangri þeirra kom í ljós að þeir höfðu ekki meðferðis fatnað sem passaði viðþað sem þeir sögðust ætla að gera hér. Þeir höfðu engan búnað til að stunda hérvinnu og engan fatnað sem gæti talist heppilegur fyrir byggingarvinnu. Íbifreiðinni var einnig að finna málningartrönur, brúnan pappír á rúllu ogtréliti en Y sagðist vera áhugalistmálari. Þeir voru með glænýtt kort afÍslandi en þeir gátu ekki nefnt neitt sem þeir vildu sjá á Íslandi. Að öðru leytivar farangurinn nokkuð óáhugaverður, nema lítið magn af ósoðnu kjöti sem varhaldlagt. Við ítarlegri leit í bílnumkl. 11.31 tóku tollverðir upp aftursætissetuna en við það gaus upp mikilbensínlykt. Við frekar leit, þar sem lokið var opnað til að komast ofan íbensíntank bifreiðarinnar, mátti greinilega sjá í flöskur í tanknum. Íframhaldinu var ákveðið að hreyfa ekki við ætluðum efnum og loka tanknum afturen halda áfram með leitina á og í bifreiðinni. Ekkert fleira athugavert fannstvið þá leit. Haft var samband við lögreglu sem kom á staðinn og tók við málinu“. Í framhaldi af þessu hafikærði verið handtekinn kl. 13.08 og færður í fangaklefa, en bifreiðin hafiverið tekin til nánari rannsóknar. Við nánari rannsókn hafi komið í ljós að íbensíntank bifreiðarinnar voru 23 stk. ½ lítra flöskur með glærum vökva sem viðprófun tæknideildar LRH hafi reynst vera amfetamín í vökvaformi. Búið sé að ræða stuttlegavið kærða sem neiti að hafa vitað um fíkniefnin í bifreiðinni. Ekki hafi hannsamt neinar trúverðugar skýringar á tilvist efnanna í bifreiðinni.Krafa um gæsluvarðhaldbyggi á a. lið 1. mgr. 95. gr. laga 88/2008 um meðferð sakamála, en til vara áb. lið sömu lagagreinar.Um sé að ræða rökstuddangrun um stórfellt fíkniefnabrot, sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi.Aðallega sé á þvíbyggt að a. liður 1. mgr. 95. gr. eigivið, þ.e. að ætla megi að sakborningur muni torvelda rannsókn málsins ef honumverður sleppt úr haldi, þ.e. rannsóknarhagsmunir lögreglu, en miklu máli skiptifyrir lögregluna að reyna að finna upplýsingar um þá aðila sem tengist málinu,bæði á Íslandi og erlendis. Til vara sé byggt á því að b. liður 1. mgr. 95. gr.eigi við, að ætla megi að kærði muni reyna að komast úr landi, enda um erlendanríkisborgara að ræða.Gerð sé krafa umeinangrun kærða í varðhaldi í samræmi viðb. lið 1. mgr. 99. gr. laga 88/2008, sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga.Krafa þessi sé sett fram vegna rannsóknarhagsmuna, af augljósum ástæðum,svo kærði geti ekki spillt fyrirrannsókn málsins, sem sé á frumstigi.Krafa um að gæsluvarðhaldverði úrskurðað í fjórar vikur byggi á því að í málinu sé farin af staðtalsvert viðamikil rannsókn, sem óhjákvæmilega taki tíma og telji lögreglan aðekki veiti af fjórum vikum til þess að klára þær tæknirannsóknir og aðrar rannsóknaraðgerðir sem nauðsynlega þurfi aðframkvæma. Niðurstaða: Meðvísan framangreindra röksemda lögreglustjóra, og þess sem fram kemur í rannsóknargögnummálsins, er fallist á það með lögreglustjóra að rökstuddur grunur leiki á um aðkærði eigi aðild að innflutningi umtalsverðs magns fíkniefna hingað til landsog að ætlað brot kunni að varða allt að 12 ára fangelsi, sbr. 173. gr. a.almennra hegningarlaga nr. 19/1940, en í öllu falli allt að sex ára fangelsiyrði það einungis heimfært til laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni.Rannsókn málsins er á frumstigi. Með vísan til a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála er því fallist á það með lögreglustjóra að vegnarannsóknarhagsmuna sé nauðsynlegt að kærði sæti gæsluvarðhaldi, enda gæti hannella torveldað rannsókn málsins, svo sem með því að hafa áhrif á hugsanlegvitni eða samseka eða skjóta undan sönnunargögnum. Ekki þykja þó efni til þessað marka gæsluvarðhaldi lengri tíma en greinir í úrskurðarorði. Þá er með sömuröksemdum fallist á það með lögreglustjóra að nauðsynlegt sé að kærði sætieinangrun í gæsluvarðhaldsvistinni á meðan rannsóknarhagsmunir gefa tilefni tilþess. Eins og kröfugerð lögreglustjóra er háttað er ekki þörf á að taka afstöðutil þess hvort jafnframt séu uppfyllt skilyrði til þess að úrskurða kærða í gæsluvarðhaldá grundvelli b-liðar sömu málsgreinar. Hildur Briem héraðsdómarikveður upp úrskurð þennan.Úrskurðarorð:Kærði, X, kt. [...], sætigæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 18. október nk., kl. 16.00. Heimilt erað láta kærða sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 635/2017

Kærumál Vistun á stofnun

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi vistaður á viðeigandi stofnun á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 4. október 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degisíðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 4. október 2017 þar semvarnaraðila var gert að sæta vistun á viðeigandi stofnun allt til miðvikudagsins11. október 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á henni stendur.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi, en til vara að vistuninni verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur miðvikudaginn 4. október 2017Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefurkrafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði X kt. [...] til að sæta vistuná viðeigandi stofnun allt til miðvikudagsins 11. október 2017 kl. 16.00. Þá erþess krafist að kærða verði gert að sæta einangrun á meðan á vistun hansstendur.Í greinargerð sækjanda kemur fram að lögreglan rannsaki nú alvarlega líkamsárás sem átt hafi sér stað á heimilivið [...] í Reykjavík í gærkvöldi. Þegar lögregla hafi komið á vettvang hafi A,hér eftir brotaþoli, legið í stofu íbúðarinnar með stungusár á kviði. Hann hafi í kjölfariðverið fluttur á slysadeild. Í framhaldi hafi upplýsingar borist lögreglu um aðfimm menn hefðu hlaupið frá [...] og ekið á brott á bifreiðinni [...].Öryggismyndavélar séu í sameign hússins og hafi lögregla skoðað myndefni úr þeim.Á upptökunum sjáist fimm menn koma að [...] á bifreiðinni [...] og fara inn íhúsið. Stuttu seinna sjáist sömu menn koma hlaupandi út úr húsinu og aka íburtu. Lögregla hafi þekkt einn mann á upptökunum og haft samband við hann.Hann hafi skömmu síðar gefið sig fram við lögreglu og verið handtekinn við [...]á Bíldshöfða. Sá maður kannist við að hafa komið inn á heimili við [...] á þeimtíma er árásin hafi átt sér stað.Þá er þess getið að lögregla hafi ígærkvöldi yfirheyrt vitni sem statt hafi verið á vettvangi þegar árásin áttisér stað. Fram hafi komið hjá vitninu að það hafi verið ásamt hópi fólks áheimili við [...] þegar þangað hafi ruðst inn 4-5 menn sem hafi sprautað maceiframan í vitnið. Segði vitnið að tveir úr hópi árásarmannanna hafi verið meðkjöthnífa á lofti. Hafi þeir í framhaldi stungið brotaþola með hnífunum. Vitniðhafi þá sagst ætla að kalla eftir aðstoð lögreglu og þá hafi mennirnir hlaupiðút. Framburður annarra vitna sem stödd hafi verið á vettvangi sé til samræmisvið framangreint.Í greinargerð sækjanda kemur einnig fram að brotaþoli málsins lýsi því í skýrslutöku í dag að hafa verið heima hjáfélaga sínum þegar þangað hefðu ruðst inn um fimm menn. Í framhaldi hafitveir mannanna ráðist að honum vopnaðir hnífum og annar þeirra stungið hann.Brotaþoli hafi getað nafngreint þrjá mannanna sem ráðist hafi á sig en segðistekki kannast við hina. Kærði sé meðal þeirra manna sem brotaþoli nefni að hafiráðist á sig. Kærði hafi verið yfirheyrður í dag.Hann neiti að hafa verið á vettvangi og neiti að öðru leyti að tjá sig ummálið. Hins vegar hafi komið fram hjá honum að hann hefði verið með meðkærða,sem handtekinn hafi verið vegna málsins í gær, á [...] við Bíldshöfða ígærkvöldi.Í greinargerð sækjanda er tekið fram að lögregla hafi á þessu stigi máls ekki haft upp á einum þeirra manna sembrotaþoli hafi nafngreint í skýrslutökunni í dag og þá hafi ekki verið unnt aðfinna út á þessu stigi hverjir hinir tveir séu sem hafi komið með kærða ávettvang í gærkvöldi. Unnið sé að því að greina myndir úr eftirlitsmyndavélumog fara yfir þau gögn sem liggi fyrir til að reyna að finna út hverjir þeirséu. Þá hafi lögregla ekki fundið meint árásarvopn.Það sé mat lögreglustjóra að lagaskilyrðumrannsóknargæslu sé fullnægt í máli þessu, enda kærði undir rökstuddum grun umalvarlega líkamsárás sem talin sé varða við 2. mgr. 218. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 og geti varðað allt að 16 ára fangelsi. Þá sérannsókn málsins hvergi nærri lokið en ekki hafi tekist að hafa upp á þremur afárásarmönnunum. Kærði hafi neitað að tjá sig um málið og árásarvopnin séuófundin. Að mati lögreglu séþví afar brýnt að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi og einangrun þannigað hann hafi ekki tækifæri til að torvelda rannsókn málsins, svo sem með því aðhafa áhrif á möguleg vitni, koma undan munum, hafa áhrif á aðra samseka og samræma framburð sinn við þeirra sem enn hafi ekki tekist að hafa uppá.Með vísan til aldurs kærða sé það matlögreglu að forsendur séu til þess að í stað gæsluvarðhalds verði honum gert aðsæta vistun á viðeigandi stofnun. Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna, a-liðar 1. mgr. 95. gr. og 100. gr. og b-liðar1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálamála, sé þess krafist aðkrafan nái fram að ganga.Niðurstaða:Í málinu liggur fyrir að brotaþoli bendir á kærða sem einnþeirra manna sem veist hafi að honum með þeim afleiðingum meðal annars að hannfékk stungusár með hníf á kvið. Kveður sóknaraðili að umræddur áverki hafiverið lífshættulegur. Kærði neitar alfarið sök. Fyrir liggja í málinu myndir úreftirlitsmyndavél sem sóknaraðili telur sýna að kærði hafi verið einn þeirramanna sem um ræðir.Þykir framangreint nægilegt til að telja að fram sé kominnrökstuddur grunur um að kærði hafi átt þátt í afbroti sem varðað getifangelsisrefsingu, enda þótt ekki liggi endanlega fyrir hver þáttur hans kunniað hafa verið. Fyrir liggur að rannsókn málsins er á frumstigi og atvik ennekki upplýst og að ekki hefur tekist að finna alla þá menn sem taldir eru hafaverið á vettvangi. Leiðir af framangreindu að skilyrði 1. mgr. 95. gr., sbr. a.lið greinarinnar teljast uppfyllt. Þá er við kröfugerð sóknaraðila gætt aðungum aldri kærða og var upplýst að tiltækt væri pláss á Stuðlum fyrir hannmeðan á vistun hans stendur. Eru því fyrir hendi skilyrði til að beita heimildí 100. gr. laga nr. 88/2008 um vistun á viðeigandi stofnun. Ekki þykja efni tilað marka vistuninni skemmri tíma en sóknaraðili krefst. Þá þykir ekki vafi á aðrannsóknarhagsmunir liggja til þess að kærða verði gert að sæta einangrun einsog krafist er, sbr. b. lið 99. gr. laga nr. 88/2008. Þá er og rétt að minna á að þrátt fyrir það tímamark semdómurinn ákveður hvílir sú skylda á lögreglu samkvæmt lögum að afléttaeinangrun og eftir atvikum vistun þegar rannsóknarhagsmunir krefjast þess ekkilengur að úrræðunum sé beitt.Halldór Björnsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú R S K U R Ð A R O R ÐKærði, X, kt. [...], skal sæta vistun áviðeigandi stofnun allt til miðvikudagsins 11. október 2017 kl. 16.00. Kærðiskal sæta einangrun á meðan á vistun hans stendur.

Mál nr. 657/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirGreta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 12. október 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 16.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 11. október 2017 þarsem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 7.nóvember 2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmritími.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur miðvikudaginn 11. október 2017Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefurkrafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X kt. [...], verði gert aðsæta gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 7. nóvember 2017 kl. 16:00.Í greinargerð sækjanda kemur fram að lögreglan á höfuðborgarsvæðinu vinni nú aðrannsókn á alvarlegri líkamsárás sem hafi átt sér stað á heimili við [...] í Reykja­vík að kvöldi 3. október sl. Þegarlögregla hafi komið á vettvang hafi A legið, hér eftir brotaþoli, ístofu íbúðarinnar með stungusár á kvið. Hafi hann í kjölfarið verið fluttur áslysadeild. Upplýsingar hafi borist lögreglu í fram­haldi um að fimm aðilarhefðu hlaupið frá [...] og ekið á brott á bifreiðinni [...]. Öryggismyndavélarséu í sameign hússins og hafi lögregla skoðað myndefni úr þeim. Á upptökunumsjáist fimm aðilar koma að [...] á bifreiðinni [...] og fari inn í húsið.Stuttu seinna hafi sömu aðilar sést koma hlaupandi út úr húsinu og aka í burtu.Hafi lögregla þekkt einn aðila, B, á upptökunum og haft samband við hann. Bhafi skömmu síðar gefið sig fram við lögreglu og verið handtekinn. Lögregla hafi yfirheyrt vitnið C sem hafiverið staddur á vettvangi þegar árásin hafi átt sér stað. Fram hafi komið hjávitninu að hann hafi verið ásamt hópi fólks á heimili við [...] þegar þangaðhafi ruðst inn 4-5 menn sem hafi sprautað „macei“ framan í vitnið. Hafi vitniðsagt að tveir úr hópi árásarmannanna hafi verið með kjöthnífa á lofti. Hafiþeir farið að brotaþola og sagt að hann skuldaði þeim pening og í framhaldistungið brotaþola með hnífunum. Vitnið hafi þá sagst ætla að kalla eftir aðstoðlögreglu og þá hafi mennirnir hlaupið út. Framburður annarra vitna sem stöddhafi verið á vettvangi sé til samræmis við framangreint.Brotaþoli málsinshafi verið yfirheyrður 2. og 4. október sl. Hafi brotaþoli lýst því að hafaverið heima hjá félaga sínum þegar þangað hefðu ruðst inn kærði, B og D auktveggja annarra sem hann vissi ekki hverjir væru. Í framhaldi hafi tveir mannanna, kærði og D,ráðist að brotaþola vopnaðir hnífum og annar þeirra stungið hann. Þá hefði B íframhaldi slegið brotaþola með gítar.Við skoðun á slysadeild hafi brotaþoli veriðstunginn með löngum hníf fyrir neðan nafla. Samkvæmt vakthafandi lækni hafihnífurinn farið inn í kviðarholið og hafi verið um lífshættulegan áverka aðræða. Brotaþoli hafi farið í aðgerð eftir komu á slysadeild og hafi í kjölfariðlegið á gjörgæslu vegna áverka sinna.Fram kemur í greinargerð að í yfirheyrslu afE hafi hann viðurkennt að hafa farið með kærða, D, F, B og manni sem hann hafiekki þekkt að [...] til að vísa þeim á brotaþola. Sagðist E hafa hringtdyrabjöllu á húsnæðinu og fengið húsráðandann til að opna fyrir þeim. Kærði, D,F og B hafi síðan farið inn en hann hafi sjálfur farið heim til sín eftir það.E kannaðist við sjálfan sig og framangreinda aðila á upptökum úr [...]. B hafi verið yfirheyrður af lögreglu. Hannkannast við að hafa verið á vettvangi umrætt sinn og kannast við að hafa slegiðbrotaþola með gítar. B neiti að hafa séð nokkurn mann með hníf í átökum viðbrotaþola og neiti að upplýsa um hverjir fóru með honum í [...]. B kannist viðsjálfan sig á upptökum úr öryggismyndavélum við [...].Dneiti sök. Hann kannast við að hafa verið með B umrætt kvöld en neiti að hafaverið í [...] á þeim tíma sem árásin hafi átt sér stað. D kannisthinsvegar við að hafa verið þar fyrr um daginn. D kveðst ekki kannastvið sjálfan sig á myndum úr öryggismyndavélum úr [...].F sagðist í skýrslutöku hjá lögreglu hafafarið ásamt D, F, B og kærða að [...] til að hitta brotaþola. Þeim hafi veriðhleypt inn í íbúð sem brotaþoli hafi verið gestkomandi í og þar hafi hann séðkærða stinga brotaþola með hnífi. F kannist við sjálfan sig, D, B og kærða áupptökum úr eftirlitsmyndvél úr [...].Kærði viðurkenni að hafa stungið brotaþola.Sagðist kærði hafa farið að [...] í þeim tilgangi að hitta brotaþola og stingahann. Kærði hafi þann 7. október sl. með úrskurðiHéraðsdóms Reykjavíkur nr. 357/2017 verið gert að sæta gæsluvarðhaldi ágrundvelli rannsóknarhagsmuna til dagsins í dag sem staðfest var með dómiHæstaréttar þann 9. október sl. Kærði liggi samkvæmt framangreindu undirsterkum grun um brot gegn 211. gr., sbr. 20 gr. hegningarlaga, eða til varagegn 2. mgr. 218. gr. sömu laga, sem geti varðað allt að 16 ára fangelsi, meðþví að hafa ráðist á brotaþola vopnaður hníf og stungið hann í kviðinn. Kærðiviðurkenni sök og segist hafa komið á heimilið við [...] í þeim tilgangi aðstinga brotaþola. Sé ljóst að beiting vopnsins og staðsetning áverkans sélífshættuleg og mátti kærða vera það ljóst. Með hliðsjón af framangreindu ogmeð tilliti til almannahagsmuna sé það mat lögreglustjóra að brot kærða sé þesseðlis að nauðsynlegt sé að tryggja að hann gangi ekki laus meðan mál hans sétil meðferðar hjá lögreglu og dómstólum.Sakarefni málsins sé talið varða við 211.gr. sbr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 en til vara við 2. mgr.218. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, en brot gegn ákvæðunum geturvarðað fangelsi allt að 16 árum ef sök sannast. Um heimild til gæsluvarðhaldssé vísað til 2. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Niðurstaða: Eins og rakið hefur verið krefstsóknaraðili að kærði sæti gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008, en tilefni kröfunnar hefur verið rakin. Samkvæmt framangreindu ákvæðimá úrskurða sakborning í gæsluvarðhald ef sterkur grunur leikur á því að hannhafi framið afbrot sem að lögum getur varðað 10 ára fangelsi, enda sé brotiðþess eðlis að ætla megi varðhald nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Kærði hefurjátað að hafa veist að brotaþola með hnífi í íbúð í [...] að kvöldi 3. október sl. og færþað jafnframt stoð í frásögn vitna. Fyrir liggur að stunguáverki var ábrotaþola á kvið og virðist hnífurinn hafa farið í gegnum kviðvegginn oglífhimnu fyrir neðan nafla. Samkvæmt áverkavottorði sem lagt hefur verið framgetur hnífsstunga sem þessi veriðlífshættuleg og valdið dauða. Í þessu ljósi ber að fallast á það meðsóknaraðila að kærði sé undir sterkum grun um annað hvort tilraun tilmanndráps, sbr. 211. gr., sbr. 20. gr. almennra hegningarlaga, eða hættulegalíkamsárás, sbr. 2. mgr. 218. gr. almennra hegningarlaga. Þessi brot geta aðlögum varðað 10 ára fangelsi eða meira. Þegar litið er til eðli brotsins ogþess sem fram kemur í greinargerð sóknaraðila um aðdraganda þess ber að fallastmeð sóknaraðila að að varðhald sé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna.Skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 er því fullnægt og verður kærða þvígert að sæta gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 7. nóvember nk. kl. 16. ÁsmundurHelgason héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐKærði, X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldiallt til þriðjudagsins 7. nóvember 2017 kl. 16:00.

Mál nr. 655/2017

Kærumál Farbann

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. b. lið 1. mgr. 95. gr. sömu laga.

DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson, Greta Baldursdóttir og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 13. október 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 16. samamánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 13. október 2017 þar sem varnaraðilavar gert að sæta farbanni allt til föstudagsins 10. nóvember 2017 klukkan 16. Kæruheimilder í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 13. október 2017. Lögreglustjórinn á Suðurnesjumhefur í dag krafist þess að ákærða, X, fd. [...], verði gert að sæta farbanniáfram, allt til föstudagsins 10. nóvember 2017, klukkan 16. Kærði mótmælir kröfunni.Ígreinargerð með kröfunni segir að ákærði hafi komið til landsins hinn [...]2017 með flugi [...] frá Kaupmannahöfn. Við afskipti tollvarða við komu íFlugstöð Leifs Eiríkssonar hafi fundist á ákærða skilríki annars fólks í töskuer ákærði hafi þá ekki sagst eiga. Um hafi verið að ræðaskráningarpappír/ígildi dvalarleyfis frá Þýskalandi (Aufenthaltsgestattung) nr.[...] með nafninu A, f. [...] í Írak, skráningarpappír frá Þýskalandi nr. [...]með nafninu B, fædd [...], tvenn óskilgreind kennivottorð frá Írak, með mynd afA, innanlandskennivottorðskjal frá Þýskalandi með mynd af A og B, ásamt nöfnumþeirra og tveggja barna, með gildistíma til 11. febrúar 2016 ogákvörðunarpappír (bescheid) frá Þýskalandi, dagsettum 8. apríl 2017, um synjunum hæli með fjórum nöfnum, A, f. [...], B, f. [...], C, f. [...], D, f. [...].Lagt hafi verið hald á framangreind skilríki og ákærði haldið á inn í landið oghafi annar maður, sem sé hælisleitandi hér á landi, tekið á móti honum. Skömmusíðar hafi komið réttmætir handhafar framangreindra skilríkja í komusalflugstöðvarinnar og sótt um hæli. Ákærði hafi átt bókað far utan hinn [...], enhafi breytt þeirri bókun til [...]. Ákærði hafi verið handtekinn í FlugstöðLeifs Eiríkssonar þann sama dag, grunaður um smygl á fólki.Ákærðihafi viðurkennt hjá lögreglu að hafa greitt farmiða fyrir fjölskylduna hingaðtil lands og áfram héðan til Dyflinar eftir að hafa fengið beiðni þess efnisfrá manni í Malmö. Þá hafi hann viðurkennt að hafa komið með sömu flugvél ogfjölskyldan hingað til lands og eftir afskipti tollgæslu og lögreglu af honumhinn 13. september sl. hafi hann tekið farangur fjölskyldunnar og farið meðhann heim til vinar síns. Ígreinargerðinni segir einnig að A og B hafi bæði borið um að hafa ferðast áröngum nöfnum hingað til lands og hafi A sagt að þau hafi einnig ferðast áfölsuðum vegabréfum, en ákærði hafi aðstoðað þau og hafi hann tekið við hinumfölsuðu skilríkjum eftir þeim hafði verið framvísað við innritun um borð íflugvélina hingað til lands.Rannsóknmálsins sé nú lokið og hafi ákæra verið gefin út af lögreglustjóranum áSuðurnesjum 13. október 2017.Lögreglatelji að hin ætlaða háttsemi ákærða, þ.e. ætlað smygl á fólki, varði við 3.mgr. 116. gr. útlendingalaga nr. 80/2016, en til vara við f-lið 2. mgr. 116. gr.sömu laga. Háttsemi ákærða kunni að varða allt að 6 ára fangelsi.Ákærðihafi engin tengsl við landið og megi ætla að hann reyni að komast úr landi eðaleynast ellegar koma sér með öðrum hætti undan málsókn eða fullnustu refsingarverði honum ekki gert að sæta farbanni meðan málið er til meðferðar fyrirdómstólum.Með vísan tilalls framangreinds, b-liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1., 2. og 3. mgr. 100. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, f-liðar 2. mgr. og 3. mgr. 116. gr.útlendingalaga nr. 80/2016, teljilögreglustjóri brýna hagsmuni standa til þess að ákærða verði gert að sætafarbanni á meðan málið er til meðferðar fyrir dómstólum, allt til föstudagsins10. nóvember 2017, klukkan 16.Meðvísan til alls þess sem að framan er rakið er fallist á að ákærði sé undirrökstuddum grun um brot sem varðað getur fangelsisrefsingu. Í ljósi þess aðákærði er erlendur ríkisborgari sem hefur lítil eða engin tengsl við landið erennfremur fallist á að hætta sé á því að kærði muni reyna að komast úr landieða leynast ellegar koma sér með öðrum hætti undan málsókn eða fullnusturefsingar fari hann frjáls ferða sinna. Samkvæmt þessu eru uppfyllt skilyrðib-liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1. mgr. 100. gr., laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Er því fallist á kröfu lögreglustjóra eins og hún er fram sett. Úrskurð þennan kveður upp RagnheiðurBragadóttir héraðsdómari.Úrskurðarorð:Kærða,X, er bönnuð för frá Íslandi, allt til föstudagsins 10. nóvember 2017 klukkan16.

Mál nr. 652/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. B. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 11. október 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degisíðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 11. október 2017, þar semvarnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 31.janúar 2018 klukkan 16. Kæruheimild er í b. lið 2. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, til vara að honum verði gert að sætavægari úrræðum, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmritími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 11.október 2017. Héraðssaksóknarihefur krafist þess fyrir dóminum í dag að X, fæddum [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi áfram, á meðan mál hans er til meðferðar fyrir HæstaréttiÍslands, þó eigi lengur en til miðvikudagsins 31. janúar 2018, klukkan 16. Varnaraðilimótmælir kröfunni. Ígreinargerð með kröfunni kemur fram að höfðað hafi verið sakamál á hendurákærða með ákæru, útgefinni 12. júní 2017, fyrir stórfellt fíkniefnalagabrot,framið miðvikudaginn 22. mars 2017. Í ákæru hafi ákærða verið gefið að sök aðhafa staðið að innflutningi á samtals 1.950 ml af kókaíni, sem hafi haft 69%styrkleika, ætluðum til söludreifingar hér á landi í ágóðaskyni. Fíkniefninhafi ákærði flutt til Íslands, sem farþegi með flugi [...] frá Amsterdam íHollandi til Keflavíkurflugvallar og hafi tollverðir fundið þau í fjórumsnyrtivörubrúsum í farangri ákærða við komu hans til landsins. Í ákæru hafibrot ákærða verið talið varða við 173. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940,sbr. 1. gr. laga nr. 64/1974, sbr. 1. gr. laga nr. 32/2001, og hafi þess veriðkrafist að hann yrði dæmdur til refsingar og greiðslu alls sakarkostnaðar. Þáhafi verið gerð krafa um að áðurgreind fíkniefni yrðu gerð upptæk. Meðdómi héraðsdóms Reykjaness 19. júlí sl. hafi ákærði verið sakfelldur fyrirframangreinda háttsemi og honum gert að sæta fangelsi í þrjú ár og sex mánuði.Ákærði hafi áfrýjað þeim dómi til Hæstaréttar Íslands. Ákærði sé erlendurríkisborgari sem hafi engin tengsl við landið og hafi komið hingað í þeim einatilgangi að flytja inn fíkniefni, háttsemi sem hann hafi nú verið sakfelldurfyrir. Með hliðsjón af framangreindu telji ákæruvaldið að veruleg hætta sé á aðhann reyni að koma sér undan frekari meðferð málsins gegn honum og fullnusturefsingar gangi hann laus. Því telji ákæruvaldið lagaskilyrði uppfyllt til aðhann sæti gæsluvarðhaldi þar til endanlegur dómur gengur í máli hans. Ákærði hafi sættgæsluvarðhaldi vegna málsins frá 23. mars sl., fyrst á grundvelli a- og b-liða1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, sbr. úrskurði Héraðsdóms Reykjaness í málumnr. [...] og [...], en frá 4. maí sl. á grundvelli b-liðarins, sbr. úrskurði ímálum nr. [...],[...],[...] og [...]. Í kjölfar uppkvaðningar framangreindsdóms hafi ákærða verið gert að sæta gæsluvarðhaldi áfram til dagsins í dag ágrundvelli b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála, sbr. 3. mgr. 97.gr. sömu laga, sbr. úrskurð héraðsdóms Reykjaness í málinu nr. [...]. Meðvísan til framanritaðs telji héraðssaksóknari að skilyrði b-liðar 1. mgr. 95.gr. laga um meðferð sakamála, sbr. 3. gr. 97. gr. sömu laga, séu uppfyllt ogþess því krafist að héraðsdómur fallist á kröfu þessa eins og hún er fram sett.Eins og að framan greinir var dómfelldi hinn 19. júlísl. dæmdur til þriggja ára og sex mánaða fangelsisrefsingar fyrir stórfelltfíkniefnalagabrot og hefur dómfelldi áfrýjað dómnum til Hæstaréttar. Gögnmálsins voru send ríkissaksóknara í gær.Dómfelldi er erlendur ríkisborgari sem hefur engintengsl við Ísland svo vitað sé. Á það verður að fallast með héraðssaksóknara aðætla megi að dómfelldi muni reyna að komast úr landi, leynast eða koma sér meðöðrum hætti undan frekari meðferð málsins eða fullnustu refsingar fari hannfrjáls ferða sinna. Skilyrðum b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála telst því fullnægt í málinu. Samkvæmt því og með vísan til 3.mgr. 97. gr. sömu laga verður dómfellda gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi og erkrafa héraðssaksóknara því tekin til greina eins og hún er fram sett og nánargreinir í úrskurðarorði, en ekki verður talið að vægari úrræði komi að gagni einsog hér háttar til.RagnheiðurBragadóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú r s k u r ð a r o r ð :Dómfelldi, X, fæddur [...], sæti gæsluvarðhaldi áfram,á meðan mál hans er til meðferðar fyrir Hæstarétti Íslands, þó eigi lengur entil miðvikudagsins 31. janúar 2018, klukkan 16.

Mál nr. 567/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 11. september 2017, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum sama dag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 8. september2017, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 22. september 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, til varaað farbanni verði beitt í stað gæsluvarðhalds eða sér gert að halda sig innanákveðins svæðis, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmritími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Varnaraðili er undir rökstuddumgrun um að hafa gerst sekur um brot gegn 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr.19/1940, sem fangelsisrefsing liggur við, sbr. dóm Hæstaréttar 29. ágúst 2017 ímáli nr. 532/2017. Vegna umfangs rannsóknar málsins er fullnægt skilyrðum a.liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til að varnaraðili sæti áframgæsluvarðhaldi þann tíma sem krafist er og einangrun meðan á því stendur, sbr.2. mgr. 98. gr. sömu laga. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness föstudaginn8. september 2017Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess fyrir dóminum í dag að X, fæddur [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 22. september 2017 kl. 16.00. Þá er þess krafist að kærða verði gert að sætaeinangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Ígreinargerð lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu segir að hann hafi nú tilrannsóknar innflutning á fíkniefnum hingað til lands. Lögreglu hafi boristupplýsingar um að grunur léki á að í [...] bifreiðinni [...]væru falinfíkniefni, en bifreiðin hafi verið um borð í ferjunni [...] á leið hingað tillands. Ökumaður bifreiðarinnar hafi verið X. Ferjan hafi komið hingað til landsfrá Danmörku að morgni fimmtudagsins 24. ágúst. Við skoðun á bifreiðinni hafikomið í ljós froðukenndur vökvi sem virtist hafa lekið úr undirvagnibifreiðarinnar. Við frekari skoðun og frumrannsókn lögreglu hafi komið í ljósað um væri að ræða amfetamínvökva. Með heimild Héraðsdóms Reykjaness hafilögreglan m.a. komið fyrir eftirfararbúnaði undir bifreiðinni og fylgt hennieftir þar sem henni hafi verið ekið áleiðis til Reykjavíkur. X hafi komið tilReykjavíkur seint á fimmtudagskvöldi og lögregla fylgst með ferðum hans. Er X kom tilReykjavíkur hafi hann lagt bifreiðinni við [...] við Suðurlandsbraut íReykjavík þar sem hann beið þar til [...] bifreið, sem í voru Y, Z og Þ, varekið að honum og úr henni kom Z og settist inn í [...] bifreiðina. Bifreiðunumhafi síðan báðum ekið að gistiheimili við [...] í Reykjavík þar semfjórmenningarnir hafi farið inn. Á leiðinni að gistiheimilinu hafi mátt heyra Xog Z ræða saman m.a. um það hvort leitað hafi verið í [...] bifreiðinni átollsvæðinu á Seyðisfirði. Skömmu síðar hafi mennirnir sést fara út og skoða [...]bifreiðina. Að morgni 25. ágúst sl. hafi Z og Þ síðan ekið [...] bifreiðina ummiðborgina og að lokum inn í bílskúr við [...] í Reykjavík þar sem Z og Þ hafiverið handteknir skömmu síðar. Um svipað leiti hafi Y komið keyrandi á [...]bifreiðinni og lagt henni utan við [...] til móts við bílskúrinn en þegar hannvarð var við lögreglu hafi hann tekið til fótanna og hlaupið suður [...] þarsem hann var handtekinn stuttu síðar. Í framhaldi hafi X verið handtekinn ágistiheimilinu við [...]. Þann 25. ágúst sl.hafi kærðu öllum verið, með úrskurðum Héraðsdóms Reykjaness, gert að sætagæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmuna til dagsins í dag sem staðfestvar með dómum Hæstaréttar Íslands. Þá segir ígreinargerðinni að við rannsókn á [...] bifreiðinni hafi komið í ljós að viðhaldlagningu í framhöggvara bifreiðarinnar hafi verið 1328 millilítrar afamfetamíni en við mælingar lögreglu hafi komið í ljós að höggvarinn rúmi 5240millilítra. Þá hafi rannsókn lögreglu leitt í ljós að Z og Þ hafi komið hingaðtil lands, með flugi frá Póllandi þar sem þeir séu búsettir, að kvöldi 24.ágúst sl. þ.e. sama dag og X hafi komið til landsins með ferjunni. Við yfirferðá hlustunum hafi einnig komið fram að X átti í símasamskiptum við nokkra aðilameðan hann keyrði frá Seyðisfirði til Reykjavíkur en þeirra á meðal var Þ. Y sébúsettur hér á landi og sé það grunur lögreglu að hann hafi átt að taka á mótimönnunum og vera þeim innan handar með aðstöðu en við rannsókn lögreglu hefurkomið í ljós að Y sé sá sem pantaði herbergi fyrir Z, Þ og X á gistiheimilinu.Hann hafði samkvæmt eigin framburði afnot af bílskúrnum í [...] og þá hafifundist talstöðvar bæði í [...] bifreiðinni og [...] bifreið Y sem talið sé aðnotaðar hafi verið í samskiptum fjórmenningarnir eftir að þeir hittust viðHótel [...] að kvöldi 24. ágúst sl. Ennfremur segir aðunnið sé hörðum höndum að rannsókn málsins sem sé yfirgripsmikil. Lögregla hafiyfirheyrt fjórmenningana í þrjú skipti og ljóst sé að enn ber nokkuð á milli íframburðum þeirra. Lagt hafi verið hald á umtalsvert magn síma- og tölvubúnaðarsem enn sé verið að skoða og afrita og enn eigi eftir að bera þau gögn undirkærðu. Þá sé verið er að kortleggja ferðir kærðu og kanna með mögulegar fyrriferðir þeirra hingað til lands. Einnig sé leitað mögulegra samverkamanna bæðihér á landi og erlendis og beðið sé eftir gögnum sem óskað hafi verið eftir frádönskum og pólskum yfirvöldum sem mögulega þurfi að bera undir kærðu. Í ljósi allsofangreinds sé það mat lögreglu að miklu skipti að orðið verði við kröfulögreglustjóra um áframhaldandi gæsluvarðhald og einangrun enda sé ljóst aðkærðu séu allir undir rökstuddum grun um aðild að innflutningi á miklu magni afsterkum fíkniefnum hingað til lands sem ætla megi að hafi verið flutt hingaðtil lands til sölu og dreifingar. Þá sé ljóst að ef kærðu gangi lausir þá getiþeir haft áhrif á framburð hvers annars og á mögulega samverkamenn og hætt sévið því að kærðu geti komið undan gögnum með sönnunargildi sem lögreglan hafiekki lagt hald á nú þegar.Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna og a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008 og til að sæta einangrun samkvæmt b. lið 1. mgr. 99. gr.,sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga, er þesskrafist að krafan nái fram að ganga eins og hún er sett fram. Kærði mótmælirkröfunni. Til vara krefst hann þess að honum verði gert að sæta farbanni og tilþrautavara að gæsluvarðhaldstímanum verði markaður skemmri tími. Samkvæmt rannsóknargögnum málsins er kærðiundir rökstuddum grun um aðild að innflutningi á miklu magni af sterkumfíkniefnum og getur meint brot varðað fangelsisrefsingu sannist sök. Rannsóknmálsins er langt komin en enn á eftir að vinna úr miklu magni gagna semlögregla hefur aflað og virðast umfangsmikil auk þess sem lögregla bíður gagnafrá Póllandi og Danmörku sem á eftir að bera undir kærðu. Haldi kærði óskertufrelsi sínu gæti hann torveldað rannsókn málsins, s.s. með því að komasönnunargögnum undan eða hafa samband við samseka. Með vísan til a-liðar 1.mgr. 95. gr. og b-liðar 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála,er því fallist á kröfur lögreglustjóra eins og nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurðþennan kveður upp Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari. Úrskurðarorð:Kærða, X, er gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins22. september 2017, kl. 16:00. Kærðiskal sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldi stendur.

Mál nr. 566/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 8. september 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum11. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 8. september 2017,þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins22. september 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, til varaað farbanni verði beitt í stað gæsluvarðhalds, en að því frágengnu aðgæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Varnaraðili er undir rökstuddumgrun um að hafa gerst sekur um brot gegn 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr.19/1940, sem fangelsisrefsing liggur við, sbr. dóm Hæstaréttar 29. ágúst 2017 ímáli nr. 535/2017. Vegna umfangs rannsóknar málsins er fullnægt skilyrðum a.liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til að varnaraðili sæti áframgæsluvarðhaldi þann tíma sem krafist er og einangrun meðan á því stendur, sbr.2. mgr. 98. gr. sömu laga. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður HéraðsdómsReykjaness föstudaginn 8. september 2017Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess fyrir dóminum í dag aðX , fæddur [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 22. september2017 kl. 16.00. Þá er þess krafist aðkærða verði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Ígreinargerð lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu segir að hann hafi nú tilrannsóknar innflutning á fíkniefnum hingað til lands. Lögreglu hafi boristupplýsingar um að grunur léki á að í [...] bifreiðinni [...] væru falinfíkniefni, en bifreiðin hafi verið um borð í ferjunni [...] á leið hingað tillands. Ökumaður bifreiðarinnar hafi verið Y. Ferjan hafi komið hingað til landsfrá Danmörku að morgni fimmtudagsins 24. ágúst. Við skoðun á bifreiðinni hafikomið í ljós froðukenndur vökvi sem virtist hafa lekið úr undirvagnibifreiðarinnar. Við frekari skoðun og frumrannsókn lögreglu hafi komið í ljósað um væri að ræða amfetamínvökva. Með heimild HéraðsdómsReykjaness hafi lögreglan m.a. komið fyrir eftirfararbúnaði undir bifreiðinniog fylgt henni eftir þar sem henni hafi verið ekið áleiðis til Reykjavíkur. Yhafi komið til Reykjavíkur seint á fimmtudagskvöldi og lögregla fylgst meðferðum hans. ErY kom til Reykjavíkur hafi hann lagt bifreiðinni við [...] við Suðurlandsbrautí Reykjavík þar sem hann beið þar til [...] bifreið, sem í voru Z, X og Þ, varekið að honum og úr henni kom X og settist inn í [...] bifreiðina. Bifreiðunumhafi síðan báðum ekið að gistiheimili við [...] í Reykjavík þar semfjórmenningarnir hafi farið inn. Á leiðinni að gistiheimilinu hafi mátt heyra Yog X ræða saman m.a. um það hvort leitað hafi verið í [...] bifreiðinni átollsvæðinu á Seyðisfirði. Skömmu síðar hafi mennirnir sést fara út og skoða [...]bifreiðina. Að morgni 25. ágúst sl. hafi X og Þ síðan ekið [...] bifreiðina ummiðborgina og að lokum inn í bílskúr við [...] í Reykjavík þar sem X og Þ hafiverið handteknir skömmu síðar. Um svipað leiti hafi Z komið keyrandi á [...]bifreiðinni og lagt henni utan við [...] til móts við bílskúrinn en þegar hannvarð var við lögreglu hafi hann tekið til fótanna og hlaupið suður [...] þarsem hann var handtekinn stuttu síðar. Í framhaldi hafi Y verið handtekinn ágistiheimilinu við [...] Þann25. ágúst sl. hafi kærðu öllum verið, með úrskurðum Héraðsdóms Reykjaness, gertað sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmuna til dagsins í dag semstaðfest var með dómum Hæstaréttar Íslands. Þásegir í greinargerðinni að við rannsókn á [...] bifreiðinni hafi komið í ljósað við haldlagningu í framhöggvara bifreiðarinnar hafi verið 1328 millilítraraf amfetamíni en við mælingar lögreglu hafi komið í ljós að höggvarinn rúmi5240 millilítra. Þá hafi rannsókn lögreglu leitt í ljós að X og Þ hafi komiðhingað til lands, með flugi frá Póllandi þar sem þeir séu búsettir, að kvöldi24. ágúst sl. þ.e. sama dag og Y hafi komið til landsins með ferjunni. Viðyfirferð á hlustunum hafi einnig komið fram að Y átti í símasamskiptum viðnokkra aðila meðan hann keyrði frá Seyðisfirði til Reykjavíkur en þeirra ámeðal var Þ. Z sé búsettur hér á landi og sé það grunur lögreglu að hann hafiátt að taka á móti mönnunum og vera þeim innan handar með aðstöðu en viðrannsókn lögreglu hefur komið í ljós að Z sé sá sem pantaði herbergi fyrir X, Þog Y á gistiheimilinu. Hann hafði samkvæmt eigin framburði afnot af bílskúrnumí [...] og þá hafi fundist talstöðvar bæði í [...] bifreiðinni og [...] bifreiðZr sem talið sé að notaðar hafi verið í samskiptum fjórmenningarnir eftir aðþeir hittust við [...] að kvöldi 24. ágúst sl. Ennfremursegir að unnið sé hörðum höndum að rannsókn málsins sem sé yfirgripsmikil.Lögregla hafi yfirheyrt fjórmenningana í þrjú skipti og ljóst sé að enn bernokkuð á milli í framburðum þeirra. Lagt hafi verið hald á umtalsvert magn síma-og tölvubúnaðar sem enn sé verið að skoða og afrita og enn eigi eftir að beraþau gögn undir kærðu. Þá sé verið er að kortleggja ferðir kærðu og kanna meðmögulegar fyrri ferðir þeirra hingað til lands. Einnig sé leitað mögulegrasamverkamanna bæði hér á landi og erlendis og beðið sé eftir gögnum sem óskað hafiverið eftir frá dönskum og pólskum yfirvöldum sem mögulega þurfi að bera undirkærðu. Íljósi alls ofangreinds sé það mat lögreglu að miklu skipti að orðið verði viðkröfu lögreglustjóra um áframhaldandi gæsluvarðhald og einangrun enda sé ljóstað kærðu séu allir undir rökstuddum grun um aðild að innflutningi á miklu magniaf sterkum fíkniefnum hingað til lands sem ætla megi að hafi verið flutt hingaðtil lands til sölu og dreifingar. Þá sé ljóst að ef kærðu gangi lausir þá getiþeir haft áhrif á framburð hvers annars og á mögulega samverkamenn og hætt sévið því að kærðu geti komið undan gögnum með sönnunargildi sem lögreglan hafiekki lagt hald á nú þegar.Með vísan til framangreinds, framlagðra gagna og a-liðar 1. mgr.95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 og til að sæta einangrun samkvæmtb. lið 1. mgr. 99. gr., sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga, er þess krafist að krafan nái fram að gangaeins og hún er sett fram. Samkvæmt rannsóknargögnummálsins er kærði undir rökstuddum grun um aðild að innflutningi á miklu magniaf sterkum fíkniefnum og getur meint brot varðað fangelsisrefsingu sannist sök.Rannsókn málsins er langt komin en enn á eftir að vinna úr miklu magni gagnasem lögregla hefur aflað og virðast umfangsmikil auk þess sem lögregla bíðurgagna frá Póllandi og Danmörku sem á eftir að bera undir kærðu. Haldi kærðióskertu frelsi sínu gæti hann torveldað rannsókn málsins, s.s. með því að komasönnunargögnum undan eða hafa samband við samseka. Með vísan til a-liðar 1.mgr. 95. gr. og b-liðar 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála,er því fallist á kröfur lögreglustjóra eins og nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurðþennan kveður upp Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari. Úrskurðarorð:Kærða, X, er gert að sæta gæsluvarðhaldiallt til föstudagsins 22. september 2017, kl. 16:00. Kærðiskal sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldi stendur.

Mál nr. 568/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 8. september 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum11. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 8. september 2017,þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins22. september 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til varaað gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími og sér ekki gert að sætaeinangrun.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Varnaraðili er undir rökstuddumgrun um að hafa gerst sekur um brot gegn 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr.19/1940, sem fangelsisrefsing liggur við, sbr. dóm Hæstaréttar 29. ágúst 2017 ímáli nr. 533/2017. Vegna umfangs rannsóknar málsins er fullnægt skilyrðum a.liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til að varnaraðili sæti áframgæsluvarðhaldi þann tíma sem krafist er og einangrun meðan á því stendur, sbr.2. mgr. 98. gr. sömu laga. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness föstudaginn8. september 2017Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess fyrir dóminum í dag að X fæddur [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 22. september 2017 kl. 16:00. Þá er þesskrafist að kærða verði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur.Í greinargerð lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu segir að hann hafi nú til rannsóknar innflutning áfíkniefnum hingað til lands. Lögreglu hafi borist upplýsingar um að grunur lékiá að [...] bifreiðinni [...] væru falin fíkniefni, en bifreiðin hafi verið umborð í ferjunni [...] á leið hingað til lands. Ökumaður bifreiðarinnar hafiverið Y. Ferjan hafi komið hingað til lands frá Danmörku að morgnifimmtudagsins 24. ágúst. Við skoðun á bifreiðinni hafi komið í ljósfroðukenndur vökvi sem virtist hafa lekið úr undirvagni bifreiðarinnar. Viðfrekari skoðun og frumrannsókn lögreglu hafi komið í ljós að um væri að ræðaamfetamínvökva. Með heimild Héraðsdóms Reykjaness hafi lögreglan m.a. komiðfyrir eftirfararbúnaði undir bifreiðinni og fylgt henni eftir þar sem hennihafi verið ekið áleiðis til Reykjavíkur. Y hafi komið til Reykjavíkur seint áfimmtudagskvöldi og lögregla fylgst með ferðum hans. Er Y kom tilReykjavíkur hafi hann lagt bifreiðinni við [...] við Suðurlandsbraut íReykjavík þar sem hann beið þar til [...] bifreið, sem í voru X, Z og Þ, varekið að honum og úr henni kom Z og settist inn í [...] bifreiðina. Bifreiðunumhafi síðan báðum ekið að gistiheimili við [...] í Reykjavík þar semfjórmenningarnir hafi farið inn. Á leiðinni að gistiheimilinu hafi mátt heyra Yog Z ræða saman m.a. um það hvort leitað hafi verið í [..] bifreiðinni átollsvæðinu á Seyðisfirði. Skömmu síðar hafi mennirnir sést fara út og skoða [...]bifreiðina. Að morgni 25. ágúst sl. hafi Z og Þ síðan ekið [...] bifreiðina ummiðborgina og að lokum inn í bílskúr við [...] í Reykjavík þar sem Z og Þ hafiverið handteknir skömmu síðar. Um svipað leiti hafi X komið keyrandi á [...]bifreiðinni og lagt henni utan við [...] til móts við bílskúrinn en þegar hannvarð var við lögreglu hafi hann tekið til fótanna og hlaupið suður [...] þarsem hann var handtekinn stuttu síðar. Í framhaldi hafi Y verið handtekinn ágistiheimilinu við [...] Þann 25. ágúst sl.hafi kærðu öllum verið, með úrskurðum Héraðsdóms Reykjaness, gert að sætagæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmuna til dagsins í dag sem staðfestvar með dómum Hæstaréttar Íslands. Þá segir ígreinargerðinni að við rannsókn á [...] bifreiðinni hafi komið í ljós að viðhaldlagningu í framhöggvara bifreiðarinnar hafi verið 1328 millilítrar afamfetamíni en við mælingar lögreglu hafi komið í ljós að höggvarinn rúmi 5240millilítra. Þá hafi rannsókn lögreglu leitt í ljós að Z og Þ hafi komið hingaðtil lands, með flugi frá Póllandi þar sem þeir séu búsettir, að kvöldi 24.ágúst sl. þ.e. sama dag og Y hafi komið til landsins með ferjunni. Við yfirferðá hlustunum hafi einnig komið fram að Y átti í símasamskiptum við nokkra aðilameðan hann keyrði frá Seyðisfirði til Reykjavíkur en þeirra á meðal var Þ. X sébúsettur hér á landi og sé það grunur lögreglu að hann hafi átt að taka á mótimönnunum og vera þeim innan handar með aðstöðu en við rannsókn lögreglu hefurkomið í ljós að X sé sá sem pantaði herbergi fyrir Z, Þ og Y á gistiheimilinu.Hann hafði samkvæmt eigin framburði afnot af bílskúrnum í [...] og þá hafifundist talstöðvar bæði í [..] bifreiðinni og [...] bifreið X sem talið sé aðnotaðar hafi verið í samskiptum fjórmenningarnir eftir að þeir hittust við [...]að kvöldi 24. ágúst sl. Ennfremur segir aðunnið sé hörðum höndum að rannsókn málsins sem sé yfirgripsmikil. Lögregla hafiyfirheyrt fjórmenningana í þrjú skipti og ljóst sé að enn ber nokkuð á milli íframburðum þeirra. Lagt hafi verið hald á umtalsvert magn síma- og tölvubúnaðarsem enn sé verið að skoða og afrita og enn eigi eftir að bera þau gögn undirkærðu. Þá sé verið er að kortleggja ferðir kærðu og kanna með mögulegar fyrriferðir þeirra hingað til lands. Einnig sé leitað mögulegra samverkamanna bæðihér á landi og erlendis og beðið sé eftir gögnum sem óskað hafi verið eftir frádönskum og pólskum yfirvöldum sem mögulega þurfi að bera undir kærðu. Í ljósi allsofangreinds sé það mat lögreglu að miklu skipti að orðið verði við kröfulögreglustjóra um áframhaldandi gæsluvarðhald og einangrun enda sé ljóst aðkærðu séu allir undir rökstuddum grun um aðild að innflutningi á miklu magni afsterkum fíkniefnum hingað til lands sem ætla megi að hafi verið flutt hingaðtil lands til sölu og dreifingar. Þá sé ljóst að ef kærðu gangi lausir þá getiþeir haft áhrif á framburð hvers annars og á mögulega samverkamenn og hætt sévið því að kærðu geti komið undan gögnum með sönnunargildi sem lögreglan hafiekki lagt hald á nú þegar.Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna og a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008 og til að sæta einangrun samkvæmt b. lið 1. mgr. 99. gr.,sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga, er þesskrafist að krafan nái fram að ganga eins og hún er sett fram. Samkvæmt rannsóknargögnum málsins er kærðiundir rökstuddum grun um aðild að innflutningi á miklu magni af sterkumfíkniefnum og getur meint brot varðað fangelsisrefsingu sannist sök. Rannsóknmálsins er langt komin en enn á eftir að vinna úr miklu magni gagna semlögregla hefur aflað og virðast umfangsmikil auk þess sem lögregla bíður gagnafrá Póllandi og Danmörku sem á eftir að bera undir kærðu. Haldi kærði óskertufrelsi sínu gæti hann torveldað rannsókn málsins, s.s. með því að komasönnunargögnum undan eða hafa samband við samseka. Með vísan til a-liðar 1.mgr. 95. gr. og b-liðar 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála,er því fallist á kröfur lögreglustjóra eins og nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurðþennan kveður upp Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari. Úrskurðarorð:Kærða, X, er gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins22. september 2017, kl. 16:00. Kærðiskal sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldi stendur.

Mál nr. 564/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 8. september 2017, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum11. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 8. september 2017þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins15. september 2017 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmritími og að það verði „án takmarkana.“Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Varnaraðili er undir rökstuddum grun um háttsemisem varðað getur fangelsisrefsingu samkvæmt 173. gr. a. almennra hegningarlaganr. 19/1940. Þá eru vegna rannsóknarhagsmuna uppfyllt skilyrði a. liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008 til að varnaraðili sæti áfram gæsluvarðhaldi þann tímasem krafist er og einangrun meðan á því stendur, sbr. 2. mgr. 98. gr. sömulaga. Samkvæmt því verður hinn kærði úrskurður staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness föstudaginn 8.september 2017Lögreglustjórinn áSuðurnesjum hefur í dag krafist þess að X, kt. [...], verði með úrskurði gertað sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 15. september 2017, kl. 16:00 ogað honum verði gert að sæta einangrun á meðan gæsluvarðhaldi stendur. Í greinargerð lögreglustjórans á Suðurnesjumsegir að lögreglan hafi undanfarið haft til rannsóknar mál þetta er varðiinnflutning á ætluðum ávana- og fíkniefnum hingað til lands. Hinn 19. ágúst sl.hafi Y, kt. [...], komið með flugi [...] frá Barcelona á Spáni. Hafi hann veriðhandtekinn í kjölfar afskipta tollvarða vegna gruns um að hann hefði fíkniefnií fórum sínum. Í ljós hafi komið að fölskum botni ferðatösku sem hann hafðimeðferðis voru um 2000 g af kókaíni. Lögregla hafi haft upplýsingar um aðkærði, X, og meðkærði, Z væru viðriðnir málið. Við rannsóknaraðgerðir í kjölfarframangreinds hafi lögregla fylgst með ferðum meðkærða Z sem hafi sótt meðkærðaY við komuna hingað til lands á BSÍ að morgni 20. ágúst. Hafi þeir ekið að [...]í Reykjavík þar sem Y fór inn með töskuna og Z hélt á brott. Síðar um daginnhafi Z farið að [...], sótt töskuna og hafi farið í beinu framhaldi að [...],Hafnarfirði, dvalarstað kærða. Hafi kærði verið handtekinn þar ásamt Y í þágurannsóknar málsins. Hinn 21. ágúst sl. hafi kærða verið gert að sætagæsluvarðhaldi vegna aðildar sinnar að málinu, sbr. úrskurð HéraðsdómReykjaness þess efnis frá 21. ágúst sl. Vísast nánar til rannsóknargagna málsins. Rannsókn máls þessa sé í fullumgangi og sé á viðkvæmu stigi. Sé við það miðað að kærði hafi ásamt öðrum aðilummálsins flutt töluvert magn ætlaðra ávana- og fíkniefni hingað til lands og aðþau hafi verið ætluð til sölu og dreifingar. Á þessum tímapunkti sé unnið aðþví að upplýsa um hlutverk kærða og meðkærðu í málinu aukinheldur sem unnið séað því að afla upplýsinga um hvort fleiri aðilar tengist því, hér á landi ogerlendis. Telji lögregla sig þurfa svigrúm til að vinna nánar úr þeim gögnumsem hún hafi undir höndum og upplýst geta um framangreind atriði, sbr. nánarrannsóknargögn málsins. Vísar sækjandi til greinargerðar um stöðu rannsóknarmálsins og nýrra rannsóknargagna en verjandi ákærða hefur ekki enn fengið þaugögn afhent. Sé því nauðsynlegt að kærða verði gert að sæta áframhaldandigæsluvarðhaldi og í ljósi þess sem fram hafi komið við rannsóknina sé að samaskapi nauðsynlegt að honum verði gert að sæta einangrun. Að mati lögreglustjóra séulagaskilyrði uppfyllt fyrir því að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi.Verið sé að rannsaka innflutning á hættulegum ávana- og fíkniefnum sem að matilögreglu hafa verið flutt hingað til lands í þeim tilgangi að selja þau tilótiltekins fjölda fólks. Að mati lögreglustjóra sé fyrir hendi rökstuddurgrunur um að kærði hafi gerst brotlegur við ákvæði laga um ávana- og fíkniefninr. 65/1974 og 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 auk 264. gr. sömulaga. Lögreglustjóritelji hættu á að kærði kunni að torvelda rannsókn málsins, svo sem með því að afmá merki eftir brot, skjóta undanmunum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni, gangi hann laus. Meðvísan til alls framangreinds, rannsóknarhagsmuna, a-liðar 1. mgr. 95. gr. laganr. 88/ 2008 um meðferð sakamála, 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940og laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni telji lögreglustjóri brýnarannsóknarhagsmuni standa til að fallist verði á kröfuna og kærða verði gert aðsæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 15. september 2017, kl. 16:00. Þesssé einnig krafist að kærða verði gert að sæta einangrun, sbr. b-lið 1. mgr. 99.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, á meðan gæsluvarðhaldi stendur, meðvísan til framangreindra rannsóknarhagsmuna.Samkvæmtrannsóknargögnum málsins er kærði undir rökstuddum grun um aðild aðinnflutningi mikils magns fíkniefna og getur meint brot varðaðfangelsisrefsingu sannist sök. Rannsókn málsins er viðamikil eins og lesa má úrgögnum málsins. Haldi kærði óskertu frelsi sínu gæti hann torveldað rannsóknmálsins, s.s. með því að koma sönnunargögnum undan eða hafa samband viðsamseka. Með vísan til a-liðar 1. mgr. 95. gr. og b-liðar 1. mgr. 99. gr. laganr. 88/2008, um meðferð sakamála, er því fallist á kröfur lögreglustjóra einsog nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurðþennan kveður upp Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari.ÚRSKURÐARORÐKærði, X, skalsæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 15. september 2017, kl. 16:00. Kærðisæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.

Mál nr. 580/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 Gæsluvarðhaldsúrskurður felldur úr gildi

Felldur var úr gildi úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 15. september 2017, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum 18. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 15.september 2017, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allttil föstudagsins 13. október 2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l.lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefstþess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, til vara að honumverði gert að sæta farbanni, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Samkvæmt 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 má úrskurða sakborning í gæsluvarðhald þótt skilyrði a. til d. liðar 1.mgr. greinarinnar séu ekki fyrir hendi ef sterkur grunur leikur á að hann hafiframið afbrot sem að lögum getur varðað 10 ára fangelsi, enda sé brotið þesseðlis að ætla megi varðhald nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Einsog málið liggur fyrir verður ekki fullyrt að fullnægt sé því frumskilyrði 2.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 að sterkur grunur leiki á því að varnaraðili hafiframið það brot sem hann er sakaður um. Verður hinn kærði úrskurður því felldurúr gildi.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er felldurúr gildi. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness föstudaginn 15.september 2017 Lögreglustjórinn á Suðurnesjumhefur í dag krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, kt. [...],verði gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 13.október 2017, kl. 16:00. Í greinargerð lögreglustjórasegir að hann hafi undanfarið haft til rannsóknar mál er varðar innflutning áætluðum ávana- og fíkniefnum hingað til lands. Hinn 19. ágúst sl. hafi Y, kt.[...], komið með flugi [...] frá [...] á Spáni. Hann hafi verið handtekinn íkjölfar afskipta tollvarða vegna gruns um að hann hefði fíkniefni í fórumsínum. Í ljós hafi komið að í fölskum botni ferðatösku sem hann hafði meðferðishafi verið 2.022,53 g af kókaíni. Lögregla hafi upplýsingar um að meðkærði, Z, og kærði,X, væru viðriðnir málið. Við rannsóknaraðgerðir lögreglu hafi verið fylgst meðferðum meðkærða Z sem hafi sótt meðkærða Y við komuna hingað til lands á BSÍ aðmorgni 20. ágúst. Þeir hafi ekið að [...] í Reykjavík þar sem Y hafi farið innmeð töskuna og meðkærði Z haldið á brott. Síðar um daginn hafi meðkærði fariðað [...], sótt töskuna og farið í beinu framhaldi að [...], Hafnarfirði,dvalarstað kærða. Kærði hafi verið handtekinn þar ásamt meðkærða. Hinn 21.ágúst sl. hafi kærða verið gert að sæta gæsluvarðhaldi vegna aðildar sinnar aðmálinu. Hafi kærði setið í gæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmuna síðanog hafi úrskurður Héraðsdóms Reykjaness tvisvar sinnum verið staðfestur íHæstarétti.Kærði hafi við skýrslutökur hjá lögreglu neitað aðildað málinu, en að mati lögreglu sé sá framburður afar ótrúverðugur. Hafimeðkærði Z greint frá því að hlutverk hans hafi verið það að móttaka ávana- ogfíkniefnin af Y, sem hafi flutt efnin hingað til lands, og koma efnunum tileiganda þeirra. Í málinu sé lagt til grundvallar að um sé að ræða mjögmikið magn hættulegra fíkniefna. Telur lögregla nær öruggt að fíkniefnin hafiátt að fara í sölu og dreifingu til ótiltekins fjölda manna hér á landi og aðþannig kunni háttsemi kærða að varða við 173. gr. a almennra hegningarlaga nr.19/1940 auk ákvæða laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni, en við brotunumliggi allt að 12 ára fangelsi. Hið meinta brot kærða þyki mjög alvarlegt ogljóst að mati lögreglu að kærði hafi haft hlutverk við skipulagningu ogframkvæmd þess brots sem hér um ræðir, m.a. með því að fá burðardýr til aðflytja efnin hingað til lands og hafa ætlað að afhenda efnin óþekktum manni hérá landi. Fái það m.a. stoð í gögnum málsins auk þess sem kærði hafi verið handtekinnvið að móttaka efnin. Að mati lögreglu hefði verið ómögulegt eða a.m.k.illframkvæmanlegt að framkvæma þá refsiverðu háttsemi sem kærða er gefin að sökán aðkomu hans og auki það enn á alvarleika brotsins að mati lögreglu. Meðtilliti til hagsmuna almennings þyki þannig nauðsynlegt að kærði sætiáframhaldandi gæsluvarðhaldi á meðan mál hans er til meðferðar írefsivörslukerfinu en telja verði að ef sakborningur, sem orðið hefur uppvís aðjafn alvarlegu broti og kærða er gefið að sök, gangi laus áður en máli lýkurmeð dómi þá valdi það hneykslun í samfélaginu og særi réttarvitund almennings.Telur lögregla því að staða kærða í málinu sé sambærileg stöðu sakborninga íöðrum álíka málum, sbr. mál Hæstaréttar nr. 534/2011, 422/2011, 323/2011,164/2010, 136/2008, 635/2007, 378/2006, 377/2006, 376/2006, 154/2006, 368/2005,93/2005, 488/2004, 269/2004, 417/2000 og 471/1999, þar sem sakborningum hafiverið gert að sæta gæsluvarðhaldi fram að dómi, þegar legið hafi fyrir sterkurrökstuddur grunur um beina aðild að innflutningi að miklu magni fíkniefna tilsölu og dreifingar í ágóðaskyni. Ekki sé talin ástæða til að ætla að refsimatog réttarvitund almennings í slíkum málum hafi breyst frá því téðir dómar voruuppkveðnir, og sé því talið að skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála sé fullnægt í því máli sem hér um ræðir. Með vísan til alls framangreinds, 2., sbr. 4. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, 173. gr. a almennra hegningarlaga nr.19/1940 og laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni telur lögreglustjóri aðöllum skilyrðum sakamálalaga sé fullnægt til að kærða verði gert að sætaáframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 13. október 2017 kl. 16.00eða þar til að dómur fellur í máli hans. Eins og rakið hefur verið hefurkærði sætt gæsluvarðhaldi frá 21. ágúst sl. á grundvelli rannsóknarhagsmuna.Samkvæmt gögnum málsins er kærði undir sterkum grun um aðild að innflutningi ámiklu magni af hættulegum fíkniefnum. Með hliðsjón af því magni sem hér umræðir verður að telja nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna að hann sætiáfram gæsluvarðhaldi, sbr. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Er því fallist ákröfu lögreglustjóra, eins og nánar greinir í úrskurðarorði.Ú r s k u r ð a r o r ð: Kærði, X, skal sæta gæsluvarðhaldiallt til föstudagsins 13. október 2017, kl. 16:00.

Mál nr. 581/2017

Kærumál Rannsókn Frávísun frá Hæstarétti

X kærði úrskurð héraðsdóms þar sem tilteknum fjarskiptafyrirtækjum var gert að afhenda lögreglu tilgreindar upplýsingar um símanúmer og símtæki X á tilteknu tímabili. Eftir að málið barst Hæstarétti var rétturinn upplýstur um að hinar umkröfðu upplýsingar hefðu þegar verið afhentar lögreglu. Var málinu því vísað frá Hæstarétti á grundvelli 4. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 14. september 2017, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum 18. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlandseystra 14. september 2017, þar sem Símanum hf., Vodafone hf. og Nova ehf. vargert skylt að láta lögreglu í té upplýsingar um notkun á símanúmerinu [...] átímabilinu frá klukkan 00.00 hinn 4. september 2017 til klukkan 23.59 degisíðar, þar með talin yfirlit um hringd og móttekin símtöl, send og móttekinsímskilaboð, aðra gagnanotkun, hvaða GSM endurvörpum símtækið tengdist hverjusinni, inn á hvaða símaendurvarpa það kom og hvaða IMEI númer notað var úr umræddusímanúmeri á sama tímabili. Kæruheimild er í i. lið 1. mgr. 192. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi. Hæstarétti hefur borist bréfsóknaraðila, þar sem upplýst er að honum hafi verið afhentar framangreindarupplýsingar. Samkvæmt því er ljóst að það ástand, sem leitt hefur af hinumkærða úrskurði, er þegar um garð gengið. Málinu verður því vísað fráHæstarétti, sbr. 4. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008.Dómsorð:Máli þessu er vísað fráHæstarétti Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra fimmtudaginn14. september 2017Sóknaraðili, lögreglustjórinn áAkureyri, krefst þess að Símanum hf., Vodafone hf. og Nova ehf. verði gertskylt að láta lögreglu í té upplýsingar um notkun á símanúmerinu [...] á tímabilinufrá klukkan 00:00 þann 4. september 2017 til klukkan 23:59 daginn eftir, þ.m.t.yfirlit um hringd og móttekin símtöl, send og móttekin símskilaboð, aðragagnanotkun, hvaða GSM endurvörpum símtækið tengdist hverju sinni og inn áhvaða símaendurvarpa það kom.Rétthafi símanúmersins ervarnaraðili, X. Hann krefst þess að kröfunni verði hafnað, en til vara aðaðgerð verði markaður skemmri tími en krafist er.Sóknaraðili rannsakar nú meint brotvarnaraðila sem eru talin felast í frelsis­sviptingu, líkamsárás, ráni oghótunum, gegn nafngreindum manni aðfaranótt 5. september. Beinist grunur aðfleirum um að hafa framið brotin í félagi við varnaraðila. Varnaraðili situr núí gæsluvarðhaldi vegna rannsóknarinnar. Hann neitar sök. Sóknaraðili telur aðmeð þeim upplýsingum sem beðið sé um um símanotkun hans megi færa sönnur á aðhann hafi verið í samskiptum við aðra sakborninga. Skipti það miklu máli fyrirrannsóknina að fá umbeðna heimild.Dómari telur skilyrði 83. gr. laganr. 88/2008 vera uppfyllt. Verður fallist á beiðnina. Ekki þykir ástæða til aðmarka aðgerð skemmri tíma en krafist er.Úrskurðinn kveður upp ErlingurSigtryggsson héraðsdómari.ÚRSKURÐARORÐ:Símanum hf.,Vodafone hf. og Nova ehf. er skylt að láta lögreglu í té upplýsingar um notkuná símanúmerinu [...] á tímabilinu frá klukkan 00:00 þann 4. september 2017 tilklukkan 23:59 daginn eftir, þ.m.t. yfirlit um hringd og móttekin símtöl, sendog móttekin símskilaboð, aðra gagnanotkun, hvaða GSM endurvörpum símtækiðtengdist hverju sinni, inn á hvaða símaendurvarpa það kom og hvaða IMEI númernotaði umrætt símanúmer á sama tímabili.

Mál nr. 574/2017

Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 11. september 2017, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 8.september 2017, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 15. september 2017 klukkan 15 og einangrun meðan á því stendur.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Af gögnum málsins verður ráðið aðfram er kominn rökstuddur grunur um að varnaraðili hafi gerst sek um háttsemisem varðað getur fangelsisrefsingu eins og áskilið er samkvæmt 1. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008. Að þessu gættu, en að öðru leyti með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra föstudaginn 8. september 2017Sóknaraðili,lögreglustjórinn á Norðurlandi eystra, krefst þess að varnaraðila, X, kt. [...],til heimilis að [...], Akur­eyri, verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 15. september 2017, til kl. 15:00. Þess er krafist að hún verðilátin vera í einrúmi á meðan á gæsluvarðhaldi stendur.Varnaraðili krefst þess að kröfunni verði hafnað, enella að kröfu um einangrun verði hafnað.Samkvæmtgreinargerð og gögnum rannsakar sóknaraðili líkamsárás, frelsis­sviptingu,hótanir og rán sem á að hafa átt sér stað á Akureyri aðfaranótt þriðjudagsins5. september sl. Síðdegis þann sama dag barst lögreglu ábending um að maður aðnafni A væri innlagður á slysadeild Sjúkrahússins á Akureyri og að hann hefðiorðið fyrir líkamsárás. Fram kom að brotaþoli væri mikið slasaður, með áverka íandliti og á höfði, en einnig hefði hann áverka á höndum líkt og hann hefðiverið bundinn. Síðdegis þann sama dag fóru lögreglumenn og hittu brotaþola áslysadeildinni. Í skýrslu þeirra kemur fram að sjá hafi mátt áverka á andliti,hálsi og höfði brotaþola og einnig áverka á höndum sem samrýmdust þeirrifrásögn hans að hann hefði verið bundinn með plastböndum. Þá hafi mátt sjáblóðbletti á fatnaði brotaþola. Hann hafi greint frá því að hann hefði sættbarsmíðum alla nóttina á nú­verandi aðsetri varnaraðila.X, sem sé nú unnustihennar hefði stjórnað því hvað gert hefði verið við hann. Þásegir að brotaþoli hafi greint frá því að atburðarásin hefði hafist í miðbæAkureyrar aðfaranótt þriðjudagsins 5. september sl. Hafi hann nafngreint konu, B,sem hafi farið með hann heim til vinar síns. Skömmu síðar hafi C komið ávettvang. Sá hafi því næst hringt í einhvern og skömmu síðar hafi D og óþekkturmaður komið á vettvang, ráðist á brotaþola og flutt hann frá þessari íbúð og íViðjulund 1. Þar hafi brotaþoli verið fjötraður. D hafi haft uppi hótanir umlíkams­meiðingar. Af brotaþola hafi verið tekið veski með kortum, skilríkjum ogpeningum, farsími og yfirhöfn. Því næst hafi hann verið færður í kjallarahússins. Þar hafi E, D og sá óþekkti gengið í skrokk á honum til skiptis.Fleiri hafi tekið þátt í atlögunni. Honum hafi verið hótað að fjölskyldu hansyrði gert mein ef hann segði frá. Að lokum hafi hann verið fluttur með sömubifreið og áður, og settur út á nánar greindum stað. Þaðan hafi hann gengið aðsjúkrahúsinu.Þásegir að brotaþoli geri sér ekki grein fyrir tímasetningum atlögunnar, en aðskemmtistaðir hefðu verið lokaðir þegar atburðarásin hafi byrjað. Þeim sé lokaðklukkan 01:00. Brotaþoli hafi komið á sjúkrahús klukkan 09:30. Þá hafi komiðfram hjá starfsfólki sjúkrahússins að margir séu búnir að reyna að hafa sambandvið brotaþola og að menn hafi sést á gangi í kringum húsið. Einnig hafi komiðfram að einhverjir hefðu reynt að villa á sér heimildir til að freista þess aðná tali af brotaþola.Sóknaraðilisegir rannsókn málsins vera á frumstigi og ekki hafi unnist tími til að geraallar þær ráðstafanir í þágu hennar sem til þurfi svo að sakargögn spillistekki. Um sé að ræða allt að sjö sakborninga sem sakaðir séu um að hafa gengiðfram með skipulögðum hætti og veitt brotaþola þá áverka sem í sjúkraskrágreini, en þar sé lýst áverkum á andliti og höfði, og í ljós hafi komið brot áfjórum rifbeinum og hryggjarlið. Einnig megi sjá á myndum sem teknar hafi veriðaf áverkum brotaþola ummerki um að hann hafi verið bundinn á höndum. Fjórirmenn hafi verið handteknir í þágu rannsóknar málsins. Byrjað sé að takaskýrslur og frekari skýrslutökur séu fyrirhugaðar. Ljóst sé að það skaðirannsókn málsins mjög ef sakborningar gangi lausir á meðan grunnrannsókn standiyfir. Þyki þannig brýnt að vernda rann­sóknar­hagsmuni á þessu viðkvæma stigimálsins. Sé því talið að uppfyllt sé skilyrði 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008um rökstuddan grun um að varnaraðili hafi framið verknað sem fangelsisrefsingliggur við. Auk þess krefjist rannsóknarhagsmunir þess að varnaraðila verðigert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldi stendur. Meðtilliti til þess er að framan greini svo og vegna alvarleika meintra brota sénauðsynlegt að krefjast þess að varnaraðili sæti gæsluvarðhaldi. Til rannsóknarséu ætluð brot gegn 1. mgr. 218. gr., 226. gr., 233. gr. og 252. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940. Um heimild til gæsluvarðhalds sé vísað til a- ogd-liðar 1. mgr. 95. gr. og b-liðar 99. gr. sömu laga hvað varðar kröfu umeinangrun. Svosem fram kemur hér að framan er rannsókn þessa máls á frumstigi. Fyrir liggurað brotaþoli hefur sætt áverkum og frásögn hans fyrir lögreglu um það hvar þaðgerðist og hverjir voru að verki. Þessi frásögn er að mati dómsins nægileg tilað beina rökstuddum grun að varnaraðila um að hafa átt hlut að máli. Varnaraðilivar í húsinu þar sem atvik áttu sér stað. Hún kveðst hafa sofið alla nóttina,en samkvæmt skýrslu lögreglu eru til staðar gögn sem benda í aðra átt. Ekkihafa verið færð nægileg rök fyrir því að öryggi brotaþola sé ógnað gangivarnaraðili laus, sbr. d-lið 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, en fallistverður á það með sóknaraðila að rannsóknin geti spillst af völdum varnaraðila,gangi hún laus á þessu stigi hennar. Eru þannig uppfyllt skilyrði a-liðar 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Verður krafa sóknaraðila því tekin til greina.Er ekki ástæða til að marka varðhaldi skemmri tíma en krafist er. Þá verður aðfallast á að nauðsynlegt sé að varnaraðili sæti einangrun í varðhaldinu.ErlingurSigtryggsson héraðsdómari kveður upp úrskurðinn.ÚRSKURÐARORÐ:Varnaraðili,X, sæti gæsluvarðhaldi allt til föstu­dags­ins 15. september nk., klukkan 15:00og einangrun í varðhaldinu.

Mál nr. 570/2017

Kærumál Kæra Frávísun frá Hæstarétti

Kæra L til Hæstaréttar uppfyllti ekki skilyrði 2. mgr. 193. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Var málinu því vísað frá Hæstarétti.

Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 12. september 2017 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumsama dag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 11. september 2017 þar sem hafnaðvar kröfu sóknaraðila um heimild til að hlusta á og hljóðrita símtöl úr og í símtækií umráðum varnaraðila með símanúmerið [...] og önnur símanúmer sem hann hefur ínotkun eða umráð yfir frá og með uppkvaðningu úrskurðar til og með 11. október2017. Kæruheimild er í i lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Sóknaraðili krefst þess að framangreind krafa verði tekin til greina.Af hálfu varnaraðila hefurlögmaður sem skipaður var til að gæta hagsmuna hans ekki látið málið til síntaka fyrir Hæstarétti.Í 2. mgr. 193. gr. laga nr.88/2008 segir að í skriflegri kæru til héraðsdóms skuli greint frá því hvaðaúrskurður sé kærður, kröfu um breytingu á honum og ástæður sem kæran er reistá. Í kæru sóknaraðila er í engu vikið að þeim ástæðum sem kæran er reist á, enekki stoðar að þær komi fram í greinargerð sóknaraðila til Hæstaréttar.Samkvæmt þessu eru slíkir annmarkar á kærunni að vísa verður málinu fráHæstarétti. Dómsorð: Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.Úrskurður HéraðsdómsReykjaness, mánudaginn 11. september 2017Héraðsdómi Reykjaness barst í dag krafalögreglustjórans á Suðurnesjum um að embættinu verði heimilt að hlusta og hljóðritasímtöl úr og í símtæki í umráðum X, kt. [...], með símanúmerið [...] og önnursímanúmer sem X, kt. [...], hefur í notkun eða umráð yfir, frá og meðuppkvaðningu úrskurðar til og með 11. október 2017, en jafnframt sé heimilt aðnema SMS-sendingar, þar með talið SMS-sendingar í lesanlegu formi, sem sendareru eða mótteknar með númerunum á sama tíma og hlusta og hljóðrita samtöl viðtalhólf téðra númera á sama tíma.IÍ greinargerð lögreglustjórans á Suðurnesjumkemur fram að lögreglan hafi undanfarið haft til rannsóknar mál þetta er varðiinnflutning á ætluðum ávana- og fíkniefnum hingað til lands. Hinn 19. ágúst sl.hafi Y, kt. [...], komið með flugi [...] frá Barcelona á Spáni. Hafi hann veriðhandtekinn í kjölfar afskipta tollvarða vegna gruns um að hann hefði fíkniefnií fórum sínum. Í ljós hafi komið að í fölskum botni í ferðatösku sem hann hafðimeðferðis hafi verið 2.022,53 g af kókaíni. Lögregla hafi haft upplýsingar um að kærði, X,og meðkærði, Z væru viðriðnir málið. Við rannsóknaraðgerðir í kjölfarframangreinds hafi lögregla fylgst með ferðum kærða X sem hafi sótt meðkærða Yvið komuna hingað til lands á BSÍ að morgni 20. ágúst. Hafi þeir ekið að [...]í Reykjavík þar sem Y hafi farið inn með töskuna og kærði haldið á brott. Síðarum daginn hafi kærði farið að [...], sótt töskuna og farið í beinu framhaldi að[...], Hafnarfirði, dvalarstað meðkærða. Hafi kærði verið handtekinn þar ásamtmeðkærða í þágu rannsóknar málsins. Hinn 21. ágúst sl. hafi kærða verið gert aðsæta gæsluvarðhaldi vegna aðildar sinnar að málinu, sbr. úrskurð HéraðsdómsReykjaness þess efnis frá 21. ágúst sl. Kærði hafi aftur verið úrskurðaður ígæsluvarðhald vegna málsins en gert sé ráð fyrir að hann losni seinna í dagþann 11. september 2017. Vísað er nánar til meðfylgjandi gagna. Rannsókn málsins snýr að innflutningi ámiklu magni hættulegra ávana- og fíkniefna hingað til lands og beinist aðákvæðum 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og laga nr. 65/1974.Miklu skipti fyrir áframhaldandi rannsókn málsins að fengin sé heimild tilrannsóknaraðgerðar í samræmi við kröfu svo unnt sé að upplýsa málið og upplýsafrekar hverjir mögulegir samverkamenn kærðu séu. Þá telji lögreglustjóri jafnframtað ríkir almanna- og einkahagsmunir krefjist þess að mál þetta upplýsist. Vísaðer nánar til meðfylgjandi upplýsingaskýrslna.Með vísan til 1.mgr. 103. gr., sbr. 1. mgr. 104. gr. laga nr. 88/2008 er þess krafist að krafaþessi sæti meðferð fyrir dómi án þess að þolandi eða símafyrirtæki þau semkrafan beinist að verði kvödd á dómþing.Vísað er til framangreinds, framlagðra gagnaog 81. og sbr. 83. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 er þess krafist aðfallist verði á hina umbeðnu kröfu.IIFyrir þingfestingu málsins féllst dómari ákröfu lögreglustjóra þess efnis að krafa hans hlyti meðferð fyrir dómi, án þessað kærði eða síma- og fjarskiptafyrirtæki þau sem krafan beinist að yrðu kvöddá dómþing, sbr. ákvæði 1. mgr. 103. gr. og 1. mgr. 104. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála.Með þeim skilyrðum sem greind eru í 83. gr.og 1. mgr. 84. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála er heimilt í þágurannsóknar að leggja fyrir fjarskiptafyrirtæki að leyfa að hlustað sé á eðatekin séu upp símtöl eða önnur fjarskipti við tiltekinn síma, tölvu eða annarskonar fjarskiptatæki ellegar við síma, tölvu eða annars konar fjarskiptatæki íeigu eða umráðum tilgreinds manns, sbr. 1. mgr. 81. gr. sömu laga. Skilyrði fyriraðgerðum samkvæmt 81. gr. er að ástæða sé til að ætla að upplýsingar, sem skiptgeta miklu fyrir rannsókn máls, fáist með þeim hætti, sbr. 1. mgr. 83. gr. laganr. 88/2008. Þá eru framangreindum heimildum settar þröngar skorður vegnafriðhelgi einkalífs manna sbr. 71. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands, sbr.lög nr. 33/1944.Samkvæmt 2. mgr. 64. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála er sakborningi óskylt að svara spurningum varðandi refsiverðahegðun sem honum er gefin að sök, sbr. einnig 2. mgr. 113. gr. sömu laga. Þessiréttur sakaðs manns nýtur einnig verndar samkvæmt 1. mgr. 6. gr.mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Með því að heimila umrædda rannsóknaraðgerðyrði lögreglu að mati dómsins gert kleift að hlíða á möguleg samtöl sakborningaí þessu máli sem njóta fyrrgreinds réttar, án þess að þeir hafi vitneskju um aðá þá sé hlýtt. Ljóst er einnig að umbeðin rannsóknaraðgerð er víðtæk og mun aðöllum líkindum snerta fleiri en þann sem krafan beinist nú að.Ekki þykir verða kveðið fastar að orði en aðumbeðin rannsóknaraðgerð muni mögulega skila árangri. Að því gættu þykir ekkiuppfyllt fyrrgreint skilyrði 81. gr. laga nr. 88/2008 um að ástæða verði aðvera til að ætla að upplýsingar, sem skipt geti miklu fyrir rannsókn máls,fáist með hinni umbeðnu rannsóknaraðgerð. Enn fremur þykir hlustun og upptakasamtala sakbornings við fyrrgreindar aðstæður, ef til kæmi, fara gegnáðurlýstum rétti hans samkvæmt lögum nr. 88/2008 og 1. mgr. 6. gr.mannréttindasáttmála Evrópu. Verður kröfu lögreglustjóra því hafnað.Kröfum lögreglustjórans á Suðurnesjum um aðHéraðsdómur Reykjaness heimili lögreglustjóranum á Suðurnesjum að hlusta oghljóðrita símtöl úr og í símanúmerið [...] og önnur símanúmer X hefur í notkuneða umráð yfir á umbeðnu tímabili, er hafnað.Þóknun Dórisar Óskar Guðjónsdóttur hdl., semskipuð var til þess að gæta hagsmuna kærða, sbr. 2. mgr. 84. gr. laga nr.88/2008, þykir hæfilega ákveðin svo sem í úrskurðarorði greinir.Úrskurð þennan kveður upp Bogi Hjálmtýsson,héraðsdómari.ÚRSKURÐARORÐKröfum lögreglustjórans á Suðurnesjum um aðHéraðsdómur Reykjaness heimili lögreglustjóranum á Suðurnesjum að hlusta oghljóðrita símtöl úr og í símtæki í umráðum X, kt. [...], með símanúmerið [...] ogönnur símanúmer sem hann hefur í notkun eða umráð yfir frá og með uppkvaðninguúrskurðar til og með 11. október 2017, er hafnað.Þóknun skipaðs talsmanns varnaraðila erákveðin 73.780 krónur að meðtöldum virðisaukaskatti.