id
stringlengths 1
7
| url
stringlengths 31
408
| title
stringlengths 1
239
| text
stringlengths 1
474k
|
|---|---|---|---|
403 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Arytmetyka%20w%20rachunku%20lambda | Arytmetyka w rachunku lambda | Arytmetyka w rachunku lambda – rodzaj arytmetyki związanej z rachunkiem lambda, opierającej się na liczbach naturalnych Churcha.
Następnik
Funkcja następnika jest zdefiniowana następująco:
Procedura ta nie robi nic innego jak „dodaje” jeszcze jedno wywołanie funkcji do pewnej liczby, przez co staje się ona liczbą o jeden większą.
Dodawanie
Aby dodać dwie liczby naturalne Churcha i należy -krotnie zaaplikować funkcję następnika do liczby (lub na odwrót, dodawanie jest przemienne):
Z definicji liczb naturalnych Churcha wiemy, że wywołując funkcję pewnej liczby na dwóch argumentach – funkcji i zmiennej aplikujemy funkcję -krotnie do zmiennej
Mnożenie
Mnożenie w rachunku lambda zdefiniowane jest następująco:
Obliczając według tej funkcji iloczyn -krotnie powielamy term po czym podstawiając przy każdym -owym powieleniu, dostajemy wywołań – w sumie
Poprzednik
Poprzednikiem liczby nazywamy taką liczbę że następnikiem liczby jest (liczba nie ma poprzednika, przez co jest ona poprzednikiem siebie samej).
W zapisie matematycznym:
W rachunku lambda stworzenie takiej funkcji nie jest tak łatwe jak stworzenie funkcji następnika Do tego posługujemy się strukturami danych opisanymi w artykule rachunek lambda.
Tworzymy funkcję która z pary tworzy parę
Funkcja poprzednika liczby jest zdefiniowana jako -krotna aplikacja funkcji do pary a potem pobranie drugiego jej elementu:
Odejmowanie
Odejmowanie, podobnie jak w przypadku dodawania, jest zdefiniowane jako wielokrotna aplikacja funkcji poprzednika (w tym wypadku pamiętając o przemienności – odejmowanie przemienne nie jest):
Potęgowanie
Aby policzyć potęgę należy wykorzystać to, że jest naturalne. Wiadomo, że:
Tak więc na przykład w rachunku lambda będzie zapisane jako:
Widzimy, że jest to parokrotna aplikacja funkcji – można by posłużyć się podobnym algorytmem jak przy dodawaniu lub odejmowaniu, gdyby nie to, że jest funkcją dwuargumentową.
W takim wypadku możemy zdefiniować funkcję która pobiera parę i zwraca parę
Więc aplikując -krotnie funkcję do pary i zabierając jej pierwszy element otrzymamy
Rachunek lambda |
187339 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Banie%20%28gmina%29 | Banie (gmina) | Banie – gmina wiejska położona jest w środkowej części powiatu gryfińskiego. Siedzibą władz gminy jest wieś Banie.
Miejsce w województwie (na 114 gmin): powierzchnia 50., ludność 59.
Gmina stanowi 11,0% powierzchni powiatu.
Według danych z 31 grudnia 2019 roku gminę zamieszkiwało 6308 osób.
Położenie
Sąsiednie gminy:
Chojna, Gryfino, Trzcińsko-Zdrój i Widuchowa (powiat gryfiński)
Myślibórz (powiat myśliborski)
Bielice i Kozielice (powiat pyrzycki)
Do 31 grudnia 1998 r. gmina wchodziła w skład województwa szczecińskiego.
Demografia
Dane z 31 grudnia 2005:
Liczba ludności:
w wieku przedprodukcyjnym: 1 483
w wieku produkcyjnym: 4 084
w wieku poprodukcyjnym: 797
Saldo migracji: -2 (osób)
Przyrost naturalny: 1,9‰ (13 osób)
Stopa bezroboicia: 15,4% (2006)
Gminę zamieszkuje 7,7% ludności powiatu.
Piramida wieku mieszkańców gminy Banie w 2014 roku.
Przyroda i turystyka
Gmina leży na Pojezierzu Myśliborskim i Równinie Wełtyńskiej. Przez rzekę Tywę prowadzi szlak kajakowy. Tworzy ona kilka jezior, m.in. największe jezioro Długie. W gminie zostały wytyczone 2 szlaki turystyczne:
– Szlak Pojezierza Myśliborskiego (z Lipian do Chwarstnicy)
– Szlak Pojezierza Trzcińskiego.
Tereny leśne zajmują 26% powierzchni gminy, a użytki rolne 60%.
Komunikacja
Przez gminę Banie prowadzą drogi wojewódzkie:
DW121 łącząca Banie z Gryfinem (22 km) i z przejściem granicznym w Krajniku Dolnym (29 km)
DW122 w kierunku Pyrzyc (17 km), oraz przez wieś Rów (15 km) do Myśliborza (28 km).
Banie uzyskały połączenie kolejowe w 1895 po wybudowaniu linii kolejowej z Chwarstnicy do Swobnicy. W 1991 linia została zamknięta, a rok później odcinek Banie – Swobnica rozebrany. W 2007 rozebrano pozostały odcinek linii Chwarstnica – Banie.
W gminie czynny jest 1 urząd pocztowy: Banie (PNA 74-110) oraz ajencja pocztowa: Lubanowo (PNA 74-111).
Samorząd
W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy Banie wynosiły 25,1 mln zł, a dochody budżetu 26,7 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 2,1 mln zł, co stanowiło 7,7% poziomu dochodów.
Podział administracyjny
Sołectwa gminy Banie:
Babinek, Baniewice, Dłusko Gryfińskie, Dłużyna, Górnowo, Kunowo, Lubanowo, Parnica, Piaseczno, Piaskowo, Rożnowo, Sosnowo, Swobnica i Tywica.
Miejscowości
Banie (miasto w latach 1230–1945, obecnie wieś gminna)
Miejscowości gminy Banie:
Babinek, Baniewice, Dłusko Gryfińskie, Dłużyna, Górnowo, Kunowo, Lubanowo, Parnica, Piaseczno, Piaskowo, Rożnowo, Sosnowo, Swobnica, Tywica, Długie, Dłusko Leśne, Piaszno, Skotniki, Trzaski.
Miasta partnerskie
Gmina Gerswalde
Przypisy |
404 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Antonim | Antonim | Antonim (z gr. „naprzeciw”, „imię, wyraz, tytuł”) – termin oznaczający przeciwieństwo, odwrotność znaczeniową wyrazu; antonimy to określenia przeciwstawne. Dyscyplina zajmująca się m.in. antonimami to leksykologia.
Przykłady antonimów:
ciepło – zimno,
gruby – chudy,
syty – głodny.
Termin „antonim” również ma swój antonim – jest nim „synonim”.
Rodzaje antonimów
Antonimy właściwe
Antonimy właściwe podlegają stopniowaniu np.:
młody – stary, młodszy – starszy;
mądry – głupi, mądrzejszy – głupszy.
Nie oznaczają niezależnych przeciwstawnych jakości, lecz służą jako leksykalny środek wyrażania stopniowania, np.:
wysoki – niższy – najniższy,
młody – starszy – najstarszy.
Antonimy komplementarne
Antonimy komplementarne to pary wyrazów, w których zaprzeczenie jednego powoduje stwierdzenie drugiego, np.:
On jest żonaty – On nie jest kawalerem.
Konwersje
Do antonimów zalicza się też tzw. konwersje, czyli pary wyrazowe typu:
kupić – sprzedać,
nauczyciel – uczeń
ożenić się – wyjść za mąż.
Przypisy
Semantyka
Leksykologia |
405 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Abraham%20Fornander | Abraham Fornander | Abraham Fornander (ur. 1812 w Szwecji, zm. 1887) – redaktor dziennika "The Polynesian", miłośnik Hawajów, inspektor Departamentu Szkolnictwa Królestwa Hawajskiego. Polinezyjski Oskar Kolberg, zebrał ogromne materiały dotyczące kultury rdzennych mieszkańców tych wysp. Zaprosił do współpracy naukowców pochodzenia hawajskiego i w ten sposób zdołał zgromadzić informacje, które do dziś są skarbnicą wiedzy o ludach polinezyjskich. Jego prace były w posiadaniu arystokratycznego rodu hawajskiego, a z czasem przeszły na własność Bishop Muzeum, głównego muzeum Hawajów.
Zobacz też
kultura hawajska
Fornander Abraham
Fornander Abraham
Fornander Abraham |
187343 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Muriel%20%28imi%C4%99%29 | Muriel (imię) | Muriel to żeńskie imię używane w Anglii, Francji oraz Irlandii. Jest to uproszczona wersja imienia Muirghea, które po irlandzku znaczy "jasne (lśniące) morze"; wywodzące się z celtyckiego muir – "morze", i geal – "jasny".
Lista znanych osób noszących to imię
Muriel Angelus (1909–2004) – brytyjska aktorka
Muriel Barbery (ur. 1969) – francuska nowelistka
Muriel Pavlow (1921–2019) – brytyjska aktorka
Muriel Spark (1918–2006) – brytyjska pisarka
Imiona żeńskie |
187346 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Birr%20%28waluta%29 | Birr (waluta) | Birr – jednostka płatnicza w Etiopii, wprowadzona w 1894 r. przez cesarza Menelika II. Początkowo nosiła nazwę etiopskiego talara i dzieliła się na 20 gerszów lub 40 besa, natomiast od 1903 r. na 16 gerszów lub 32 besa.
Po zajęciu Etiopii przez Włochy od 1936 oficjalną jednostką płatniczą stał się włoski lir (1 birr wymieniano na 5 włoskich lirów), który obowiązywał aż do wyzwolenia kraju spod okupacji włoskiej w 1941. Przez następne trzy lata używano szylingów używanych w Brytyjskiej Afryce Wschodniej. Od 1945 w obiegu ponownie znalazł się birr (wymieniano 1 birr na 2 szylingi). Dzielił się na 100 sentimów (centów). Na banknotach znajdowała się również angielska nazwa dolar etiopski; od 1976 nazwa birr oficjalnie występuje także w angielskiej wersji językowej.
W obiegu znajdują się banknoty o wartości 10, 50 i 100 birrów, oraz monety 1-, 5-, 10-, 25- i 50-centowe (wybite w 3 seriach: 1944, 1977, 2004–2005).
W okresie monarchii na przedniej stronie banknotu zawsze znajdował się wizerunek cesarza Haile Selassie I natomiast po rewolucji rysunki mieszkańców kraju (chłopca, mężczyznę przy pracy w polu, wojownika itp.) oraz inne sceny:
1 birr – rolnik z bawołami (1945), roślinność (1961), port (1966),
2 birr – roślinność (1945),
5 birr – rezydencja cesarska (1961), lotnisko w Addis Abebie (1966),
10 birr – port (1961), siedziba OJA (1966),
20 birr – Aksum (1961),
50 birr – budynek parlamentu (1945), most (1961), zapora (1966),
100 birr – rezydencja cesarska (1945), katedra (1961), Lalibela (1966),
500 birr – kościółek (1945), zamek w Gonder (1961).
Na stronie tylnej w czasie monarchii znalazło się godło państwowe, natomiast w okresie republiki:
1 birr – ptaki i rzeka (od 1976),
5 birr – dzikie zwierzęta (m.in. słonie; od 1976),
10 birr – traktorzysta na polu (od 1976),
50 birr – Gonder (od 1976),
100 birr – mężczyzna przy mikroskopie (od 1976).
Od lat 70. wygląd banknotów nie ulegał już większym przemianom – poprawiały się zabezpieczenia, zmieniała się kolorystyka.
Kod według ISO 4217 – ETB.
Na początku maja 2005 1 euro = 11,34 ETB.
Na początku sierpnia 2016 1 euro = 24,40 ETB.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Banknoty z Etiopii
Waluty
Gospodarka Etiopii |
187348 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Pokr%C3%B3j%20kryszta%C5%82u | Pokrój kryształu | Pokrój kryształu – jest to charakterystyczny wygląd zewnętrzny pojedynczego kryształu lub grupy kryształów, uwzględniający wzajemne proporcje, wielkości i wykształcenia określonych jego ścian powstających w czasie jego wzrostu. Cecha jest związana z warunkami krystalizacji w jakich rozwijają się kryształy. W sytuacji, które wzrost może odbywać się w sposób swobodny, uzyskują one pełny rozwój krystalogiczny. Jednak zwykle podczas wzrostu ściany kryształu mogą rozwijać się nierównomiernie, ponieważ narastają z różną szybkością w różnych kierunkach, wówczas ich bryła jest zniekształcona i nie przyjmuje idealnego wyglądu. W kryształach tego samego minerału jedyną wielkością stałą są kąty dwuścienne między analogicznymi ścianami (prawo stałości kątów). Zasada ta została odkryta w 1669 r. przez Nicolasa Steno (zwanego też Nielsem Stensenem).
Jeśli oznaczy się poszczególne wymiary jako a, b i c, można wyróżnić następujące pokroje :
izometryczny – a≈b≈c, identyczne lub zbliżone wymiary w trzech kierunkach,
tabliczkowy – a≠b≠c, różne wymiary w trzech kierunkach:
listewkowy – wymiary różne w trzech kierunkach, przy czym jeden wymiar wyraźnie przeważa nad pozostałymi;
płytkowy – a≈b>c – podobne wymiary w dwóch kierunkach, zaś w trzecim jest wyraźnie mniejszy; pokrój płytkowy dzieli się dalej na:
blaszkowy,
łuseczkowy;
wydłużony – a≈b<c, jeden z wymiarów większy od pozostałych, które z kolei dzieli się na:
słupkowy – podobne wymiary w dwóch kierunkach, w trzecim zaś wymiar wyraźnie większy od dwóch poprzednich,
pozostałe – gdy trzeci wymiar bardzo znacznie przeważa nad pozostałymi:
pręcikowy,
igiełkowy,
włóknisty;
pokroje o nazwach geometrycznych.
Przykładowe pokroje kryształów
Przypisy
Bibliografia
Zobacz też
układ krystalograficzny
skupienia minerałów
sieć krystaliczna
komórka elementarna
zbliźniaczenia
Krystalografia |
407 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Afrodyta | Afrodyta | Afrodyta (gr. Aphrodítē „wdzięk, urok”, łac. Venus) – w mitologii greckiej bogini miłości, piękna, kwiatów, pożądania i płodności. Najbardziej urodziwa z bogiń antycznych mitów.
Jej rzymską odpowiedniczką była Wenus (Wenera).
Pochodzenie i narodziny
Kwestia jej pochodzenia jest różnie przedstawiana w mitach. Według jednego z nich Afrodyta nie miała rodziców i pewnego dnia wyłoniła się z piany morskiej w pobliżu Cypru. Nieco inaczej przedstawiał to Hezjod, który w Teogonii pisał, że kiedy odcięte sierpem genitalia Uranosa (pokonanego przez Kronosa, gdy roztaczał się nad Gają jak niebo nad ziemią) wpadły do morza w pobliżu Cypru, woda otoczyła je białą pianą, z której następnie wyłoniła się przepiękna Afrodyta. Pływała po morzu w muszli, zatrzymując się u brzegów Kytery, a potem Cypru. Druga z tych wysp stała się jej ulubionym miejscem. Na jej brzegu oczekiwały już na nią Charyty: Eufrosyne, Aglaja i Talia, które odtąd zawsze towarzyszyły jej i służyły. Cypr stał się głównym miejscem kultu bogini.
Natomiast w innych mitach opisywana jest jako córka Uranosa i Hemery, zwanej Uranią. Według Homera była córką Zeusa i Diony.
Dalsze losy
Jej pierwszym kochankiem był Adonis. Była żoną Hefajstosa, ale epizod z Aresem świadczy, że nie była zbyt wierna (z tego związku zrodzili się Dejmos, Fobos, Harmonia, Eros i Anteros). Hefajstos ukrył w łożu pułapkę z mocnej, lecz niezauważalnej, metalowej sieci i schwytał w nią Afrodytę z Aresem. Potem wystawił ich na pośmiewisko przed innymi bogami na Olimpie.
W konkursie piękności między Herą, Ateną i Afrodytą, ta ostatnia obiecała Parysowi Helenę, żonę Menelaosa ze Sparty, za tytuł najpiękniejszej (jabłko niezgody), czym przyczyniła się do rozpętania wojny trojańskiej. W wojnie starała się sprzyjać Trojanom.
Atrybuty, przydomki
Jej atrybutami były: rydwan zaprzężony w gołębie, róża, jabłko oraz mirt. Czczona była zwłaszcza przez kobiety, które widziały w niej patronkę małżeństwa. Ze względu na jej związek z morzem była czczona przez żeglarzy i w miastach portowych.
Starożytni nadawali Afrodycie różne przydomki: Afrogeneja – zrodzona z piany morskiej, Anadyomene (Ἀναδυομένη) – wynurzająca się z fal morskich, Cypryda (Kipryda) – od Cypru; Afrodyta Acidalia, Cytherea (Κυθήρεια), Despina (Δέσποινα), Kypris (Κύπρις), Epitragidia, Skotia (Σκοτία), Basilis (Βασιλίς), Persephaessa (Περσεφάεσσα), Pandemos (Πάνδημος), Urania, Apatura itp.
Afrodyta w filozofii
Pauzaniasz w platońskim dialogu Uczta wykładał teorię, że istnieją dwie Afrodyty: Afrodyta niebiańska () i Afrodyta wszeteczna ().
Ikonografia
Symbole
Najbardziej znanym symbolem Afrodyty był gołąb, który pierwotnie był ważnym symbolem jej prekursora z Bliskiego Wschodu, Inanny-Isztar. (W rzeczywistości starożytne greckie słowo oznaczające „gołębicę”, peristerá, może pochodzić od Semickiego wyrażenia peraḥ Ištar, oznaczającego „ptak Isztar”).
Zobacz też
Afrodyzje – święta obchodzone na cześć bogini
Narodziny Wenus
Przypisy
Bibliografia
Grimal Pierre, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław: Ossolineum, 1987.
Mała encyklopedia kultury antycznej, Warszawa: PWN, 1966.
Markowska Wanda, Mity Greków i Rzymian, Warszawa: Iskry, 1973.
Parandowski Jan, Mitologia, Warszawa: Czytelnik, 1975.
Bogowie olimpijscy
Greckie boginie
Bóstwa płodności
Bóstwa miłości |
187356 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Owoce%20truj%C4%85ce | Owoce trujące | Owoce trujące – owoce niektórych krzewów, drzew lub bylin działające toksycznie. Są najczęściej spotykane w lasach, ale także hodowane przez ludzi wyłącznie w celach dekoracyjnych, stąd mogą występować w parkach, a także w ogrodach.
W Polsce ostre zatrucia roślinami stanowią około 1% ogólnej liczby zatruć, z czego 75% występuje u dzieci w wieku do 10 lat. To one dają się zwieść atrakcyjnym wyglądem owoców. Trujące właściwości danego gatunku roślin określane są wielkością występowania w nich tak zwanych ciał czynnych. Do najważniejszych ciał czynnych zalicza się alkaloidy, glikozydy i saponiny.
Toksyczność u roślin zależy od:
rozwoju i dojrzałości poszczególnych ich części
pory zbioru
warunków klimatycznych, glebowych i geograficznych, miejsca ich występowania
im dalej na północ, tym mniejsza moc
gatunki dzikie przeniesione do uprawy wykazują spadek toksyczności.
Na poszczególne roślinne trucizny istnieje indywidualna wrażliwość i odporność zarówno u ludzi, jak i u zwierząt.
Owoce leśne słabo trujące
Owoce wywołujące przejściowe zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz ośrodkowego układu nerwowego. Rośliny z takimi owocami to:
jemioła pospolita białe owoce
bez czarny tylko niedojrzałe jagody – czerwone
bez koralowy
kalina koralowa
kalina hordowina
kokoryczka wonna
kruszyna pospolita
Owoce leśne średnio trujące
Owoce spożyte w większej ilości mogą być przyczyną zgonu. Do takich roślin należy zaliczyć:
owoce czerwone – niedojrzała kruszyna pospolita, psianka słodkogórz
owoce niebieskie – czworolist pospolity, jałowiec wirginijski
owoce czarne – bez hebd, bluszcz pospolity, czerniec gronkowy, kokoryczka wielokwiatowa, ligustr pospolity, szakłak pospolity.
Owoce leśne silnie trujące
Owoce zjedzone nawet w małej ilości mogą spowodować śmierć. Do takich roślin należy zaliczyć:
konwalię majową – śmiertelne zatrucie u dzieci może wystąpić po zjedzeniu kilku czerwonych jagód, a u dorosłych po zjedzeniu więcej niż 30 jagód.
trzmielina (brodawkowata i pospolita) – różowoczerwone owoce zjedzone w większych ilościach.
wawrzynek wilczełyko – dla dzieci dawką śmiertelną są 3-4 szkarłatnoczerwone owoce, dla dorosłych 10 – 20 owoców.
wiciokrzew suchodrzew – spożycie nawet kilku ciemnoczerwonych jagód może spowodować śmiertelne zatrucie.
jałowiec sawina – szaroniebieskie szyszkojagody zawierają silnie trujący związek, sabinol.
pokrzyk wilcza jagoda – czarne błyszczące jagody, u dzieci 1-2 jagody powodują ciężkie zatrucia, natomiast dawką śmiertelną dla dorosłych jest 10 – 12 jagód.
Zobacz też
Owoc
Owoce jadalne
Toksykologia |
187360 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Modernizm%20poza%20Europ%C4%85%20i%20Stanami%20Zjednoczonymi | Modernizm poza Europą i Stanami Zjednoczonymi | Architektura modernistyczna – stanowiła pierwszy ogólnoświatowy prąd architektoniczny. Choć jej rozwój poza Europą nastąpił ze stosunkowo dużym opóźnieniem, to jej źródeł należy się doszukiwać w tradycjach budowlanych krajów spoza kręgu kultury europejskiej. Charakterystyczne dla modernizmu elementy zostały m.in. przez Le Corbusiera i Wrighta zaobserwowane w architekturze Bliskiego Wschodu (płaskie dachy, gładkie bielone elewacje, formy zabudowy tarasowej i dywanowej) oraz Dalekiego Wschodu (modularna i szkieletowa konstrukcja, asymetria, wkomponowanie w krajobraz). Modernistyczna architektura pojawiająca się w krajach azjatyckich od lat 30. XX w. nie pozostawała w sprzeczności z lokalnymi tradycjami.
Azja
Izrael
Nowo zakładane żydowskie miasta w Izraelu realizowano wedle zasad modernistycznych. Autorem planu Hajfy był wywodzący się z Niemiec architekt Adolf Rading, dawny członek Werkbundu. Modernistyczną willę i bibliotekę dla przedsiębiorcy Salmanna Schockena wzniósł w Jerozolimie Erich Mendelsohn.
Irak
Uniwersytet w Bagdadzie został rozplanowany i wzniesiony w latach 50. przez Waltera Gropiusa i TAC.
Indie
stolica Pendżabu, Czandigarh została założona w latach 1952–1959 według zasad Karty Ateńskiej na podstawie projektu Le Corbusiera, który zaprojektował w nim również główne obiekty rządowe i użyteczności publicznej. W Ahmadabadzie Louis Kahn wzniósł w latach 1962–1974 Indyjski Instytut Zarządzania o plastycznych i dramatycznych formach.
W latach 60. XX w. na czoło awangardy indyjskich architektów wysunął się Achyut Kanvinde, tworzący architekturę należącą do orientującego się nie tylko na estetykę, ale przede wszystkim etykę nurtu brutalizmu.
Bangladesz
Ukończony w 1982 budynek Jatiyo Sangshad Bhaban (zgromadzenia narodowego) w Dhace, który zrealizował amerykański architekt Louis Kahn, jest często uważany za jedno ze szczytowych osiągnięć późnego modernizmu.
Japonia
Od lat 20. XX w. działał w Japonii Antonin Raymond, amerykański architekt pochodzenia słowackiego. W 1924 Frank Lloyd Wright wzniósł Hotel Cesarski w Tokio.
Głównym architektem powojennego modernizmu japońskiego był Kenzō Tange, znany przede wszystkim z pomnika ofiar II wojny światowej w Hiroszimie i budynków Igrzysk Olimpijskich w Tokio w 1964. Tange miał również wielki wpływ na nauczanie i teorię architektury. Uczniowie Tangego, tacy jak Arata Isozaki i Kisho Kurokawa, utworzyli zorientowaną funkcjonalistycznie i marksistowsko grupę metabolistów, sprzeciwiającą się estetyzmowi.
Ameryka Południowa i Środkowa
Brazylia
Najbardziej znani architekci modernizmu brazylijskiego to Lúcio Costa i Oscar Niemeyer, którzy zdobyli światową sławę jako współtwórcy Brasílii. Budowa nowej brazylijskiej stolicy stanowiła najbardziej spektakularną demonstrację modernistycznej urbanistyki.
Meksyk
W Meksyku działali nowocześni architekci Luis Barragán i Abraham Zabludovsky, łączący nowoczesną żelbetową konstrukcję budynków z elementami regionalnymi.
Australia i Oceania
Australia
Najbardziej znanym architektem australijskiego modernizmu był Harry Seidler, uczeń Gropiusa, projektujący zarówno biurowe wieżowce, jak również liczne domy jednorodzinne (inspirowane architekturą Kalifornii). Autorem licznych domów jednorodzinnych nawiązujących do stylu Miesa van der Rohe jest Glenn Murcutt. Najbardziej znany australijski budynek nowoczesny, Operę w Sydney, zaprojektował Duńczyk Jørn Utzon.
Historia architektury współczesnej |
187364 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan%20IV%20Kassa | Jan IV Kassa | Jan IV (), właśc. Dejz Kassa Mercha (ur. 11 lipca 1837 w Degol Woyane, zm. 10 marca 1889 w Gallabacie) – król Tigraju w 1869–1871, następnie cesarz Etiopii w 1871–1889.
Dejaz Kassa został władcą kraju po pokonaniu 11 lipca 1871 r. pod Aduą cesarza Tekle Giorgisa II, który zmarł w więzieniu w następnym roku. Patriarcha kościoła etiopskiego koronował nowego cesarza 12 stycznia 1872 r. w starożytnej miejscowości Aksum, będącej niegdyś tradycyjnym miejscem koronacji cesarzy etiopskich. Po koronacji Dejaz Kassa przyjął imię Jan IV oraz tytuł cesarza Etiopii i króla Syjonu.
W 1875 r. Jan IV odparł najazd egipskiego władcy Ismaila Paszy. Jan IV zmarł ciężko raniony podczas walk prowadzonych z sudańskimi mahdystami w 1889 r.
Odznaczony Orderem Salomona.
Władcy Etiopii
Odznaczeni Orderem Salomona
Urodzeni w 1831
Zmarli w 1889 |
408 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Apollo | Apollo | Apollo (gr. Apóllōn, zwany też Phoibos ‘Jaśniejący’, łac. Apollo) – w mitologii greckiej syn Zeusa i Leto. Urodził się na wyspie Delos i należy do dwunastu najważniejszych bogów Olimpu. Był bliźniaczym bratem Artemidy. Uważany za boga piękna, światła, życia, śmierci, zarazy, muzyki, wróżb, prawdy, prawa, porządku, patrona sztuki i poezji, przewodnika muz ( Apóllōn Mousēgétēs), natchnienia, lecznictwa i uzdrawiania, łucznictwa, kawalerów, a także wieszczek. Uważany był także za Apolla Epikuriosa, boga uzdrawiania i jako taki uratował mieszkańców Figalei przed epidemią dżumy, którzy z wdzięczności dla niego zbudowali świątynię Apollina w Bassaj. Jako bóg odwracający zło i przynoszący zbawienie, który otrzymał od Rzymian m.in. przydomek medicus („uzdrawiający, zdrowy”) i do dziś jest przywoływany w Przysiędze Hipokratesa. Odkąd Apollo został przydzielony do sztuki, od czasów starożytnych pojawiał się w poezji i sztukach pięknych. Jean de La Fontaine wykorzystał motyw Febusa i Boreasza w jednej ze swoich bajek z 1668. Innym przykładem z 1914 jest obraz Giorgio de Chirico Pieśń o miłości (Le chant d'amour). Przedstawia enigmatyczną kombinację popiersia Apolla przymocowanego do ściany domu i gumowej rękawicy. W tle dymiący pociąg. Swą siedzibę miał na szczycie góry Parnas w Delfach, skąd zsyłał natchnienie. Mury okalające dom Apollina okalały też miejsce słynnej wyroczni delfickiej.
Apollo był najprzystojniejszym męskim bogiem spośród greckich bóstw. Smukły, o złotych lokach, onieśmielał spojrzeniem swoich średnio niebieskawych oczu.
Był zazdrosny i zawistny, np. zacięcie konkurował z Marsjaszem, frygijskim satyrem flecistą, o miano najlepszego muzyka. Nawet kiedy ten przyznał mu pierwszeństwo, Apollo skrępował mu ręce i nogi, przywiązał do drzewa i obdarł żywcem ze skóry.
Kiedy Zeus raził piorunem Asklepiosa (syna Apollina), ten w zemście zabił kilku cyklopów z kuźni Hefajstosa. Za to morderstwo Apollo musiał przez dziewięć lat służyć jako parobek u króla Admeta w Tesalii.
Domeny i atrybuty
W rzeczywistości bóstwo o szerokich, często sprzecznych kompetencjach. Pierwotnie androgyniczny (śladem tego bliźniacza para Apollo-Artemida) bóg gwałtownej śmierci – Grecy wywodzili jego imię od (apóllymi) „niszczę, zabijam”, ale por. też IE. *abol (<*obol-) „jabłko” (symbol – źródło wiedzy). Bóg jednocześnie solarny i chtoniczny. Zabijając węża-smoka Pytona – syna Gai nasłanego na matkę Apollina i Artemidy przez zazdrosną Herę (w innej wersji mity ofiarą Apollo był Delfyne, będący hipostazą pierwotnej Magna Mater) – strzegącego bramy do tajemnej wiedzy ukrytej pod ziemią, zyskał wizjonerskie zdolności i przejął władzę nad wyrocznią w Delfach (gr. delfys „macica”). Zabójstwo Pytona, podobnie jak zabójstwo Wrytry przez Indrę, było wielkim, bohaterskim czynem, ale i przekleństwem, z którego należało się oczyścić. Ustanowił więc igrzyska pytyjskie, zszedł też do podziemia. Stał się przekaźnikiem Zeusowych wyroków, szczególnie w sprawie obrzędów oczyszczenia po zbrodni zabójstwa. Oddalał (apotropaios) i oczyszczał (katharsios) od zła (zbrodni mordu), które sam wywołał.
Łuk i lira, którymi posługuje się Apollo, mogą być interpretowane jako narzędzia przeciwstawne (mordu i oczyszczenia). Może być to również w rzeczywistości jedno, najbardziej pierwotne, instrumentum – symbol władzy nad życiem i śmiercią oraz wiedzy (zarówno jako instrument muzyczny – przygrywający podczas szamańskiego obrzędu, jak i łuk miotający strzały, na których szaman podróżuje w zaświaty).
Apollinowi był także poświęcony wawrzyn szlachetny, który nałożył na głowę po przybyciu do doliny Tempe i obmyciu się z krwi przelanej po zabiciu Pytona.
M. Eliade stwierdza, że krwawa mitologia apollińska odbija proces przenikania kultu Apollina do Grecji i przejmowanie przezeń atrybutów bóstw przedindoeuropejskich (o charakterze rolniczym, tellurycznym i tradycji jeszcze megalitycznej – delficki omfalos). Istnieje też hipoteza (na gruncie irańskim co prawda) o powstawaniu tego typu mitów w wyniku syntezy dwu oddzielnych nurtów życia religijnego (żeńskiego: rolniczo-przydomowego i męskiego: nomadycznego lub półnomadyczno-wojowniczego) w obrębie jednej wspólnoty plemiennej. Mimo degradacji i asymilacji atrybutów Bogini Ziemi, przepowiednie nadal głosiła kapłanka Pytia (w poważniejszych sprawach stosująca maneisa, szał poetycki, stan profetycznej ekstazy znany z innych religii indoeuropejskich i obrzęd zstępowania do podziemi, ad uterum), której przekaz tłumaczył prorok. Z czasem ta złowróżbna strona bóstwa zostaje oswojona, Apollo coraz bardziej staje się bogiem porządku i prawa – harmonii świata.
Dwa kierunki, z których wywodzono Apollina to: północny – eurazjatycki, oraz wschodni – małoazjatycki. Pierwszy poparty jest mitem o corocznych (zimowych) podróżach Apollina do rodzinnej ziemi (Hyperborei). Podczas jego nieobecności w Delfach miał rządzić Dionizos. Za drugim kierunkiem przemawia lokalizacja największych ośrodków jego kultu (Azja Mniejsza) i inskrypcja hetycka z imieniem Apulúnas „bóg bram”.
Kochanki i kochankowie w mitologii
Apollo nie miał żony ani szczęścia w miłości. Boginie, nimfy i kobiety śmiertelne, które do niego wzdychały nigdy nie mogły zatrzymać go dłużej przy sobie. Te natomiast które darzył afektem, nie odpowiadały na jego zaloty.
Apollo był zakochany w Dafne, córce Gai i Penejosa. Dziewczyna jednak odrzucała jego zaloty. Apollo postanowił zdobyć Dafne za wszelką cenę. Ścigał ją tak długo, aż dziewczyna straciła siły. Dziewczyna poprosiła wtedy ojca – boga rzeki – o pomoc. Penejos spełnił prośbę córki. Dafne zmieniła się w krzak wawrzynu szlachetnego. Apollo załamał się po metamorfozie swej wybranki. Z gałęzi drzewa uplótł wieniec, który odtąd ozdabiał jego głowę.
Apollo zakochał się też w pięknej nimfie Kastalii, córce rzecznego boga Acheloosa i zabiegał o jej względy. Nimfa nie mogąc sobie poradzić z natarczywością zalotów Apollina rzuciła się do źródła bijącego ze skał Parnasu. Apollin uświęcił to miejsce, nazywając źródło jej imieniem. Woda z tego źródła zsyłała moc natchnienia na każdego, kto się jej napił.
Na życzenie Apolla Artemida przebiła strzałą z łuku ukochaną Apollina Koronis, która zakochawszy się w śmiertelniku Ischysie wzgardziła miłością Apolla.
Synem Apollina i Koronis był Asklepios, mający władzę nad życiem (jego hipostazami były chtoniczne w swym charakterze: wąż i pies). Z muzą Kaliope miał synów Orfeusza i Linosa a z Talią Korybantów (boskich tancerzy). Z Kyrene miał syna Aristajosa, a z Ftyją – Dorosa. Hamadriada Dryope zrodziła mu syna Amfissosa – późniejszego założyciela miasta Ojta, w którym wzniósł świątynie ku czci Apolla, a kapłanką w niej została Dryope. Pewnego dnia Dryope zniknęła bez śladu, a obok posągu Apollina wyrosła topola.
Kochanką Apollina była też Kreuza, córka ateńskiego króla Erechteusza (prześladowcy Heraklidów), która urodziła mu syna Iona – mitycznego protoplastę Jonów, ludu helleńskiego. Obawiając się gniewu ojca, Kreuza oddała synka na wychowanie Pytii.
Był również zakochany w Hiacyncie i Kyparissosie. Miłość z Hiacyntem skończyła się fatalnie. Podczas rzutów dyskiem przypadkowy podmuch zniósł dysk, który zabił oblubieńca Apollina.
Przypisy
Bogowie olimpijscy
Bóstwa solarne w mitologii greckiej
Bóstwa sztuk |
410 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Akcent | Akcent | akcent – sposób wymowy (artykulacji, intonacji)
akcent wyrazowy
akcent zdaniowy
akcent muzyczny
akcent diakrytyczny
Akcent – polski zespół muzyczny
Akcent – rumuński zespół muzyczny
Akcent – czasopismo literacko-artystyczne
Zobacz też
Akcenty |
412 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Audiatur%20et%20altera%20pars | Audiatur et altera pars | Audiatur et altera pars, znana też jako Audi alteram partem (łac. należy wysłuchać drugiej strony) – podstawowa zasada w prawie procesowym rzymskim. Mówi ona: Niechaj druga strona też zostanie wysłuchana. W szerszym rozumieniu oznacza zakaz wydawania wyroku bez wysłuchania wszystkich argumentów za i przeciw. W przypadku postępowania karnego daje stronie oskarżonej szansę na skuteczną obronę. Z zasady tej można też wywnioskować, że sędzia nie powinien wydawać bezwzględnego wyroku, jeśli argumenty stron go nie przekonały. Zasada ta leży także u podstaw wprowadzenia instytucji sprostowania i odpowiedzi prasowej.
Zobacz też: sentencje łacińskie w Wikisłowniku
Przypisy
Łacińskie zwroty i paremie prawnicze |
187365 | https://pl.wikipedia.org/wiki/SMETANA | SMETANA | SMETANA (Self-Modifying, Extremely Tiny Automaton Application) – ezoteryczny język programowania stworzony przez Chrisa Presseya. Oto przykładowy program napisany w SMETANA:
Krok 1. Idź do kroku 4.
Krok 2. Zamień krok 3 z krokiem 5
Krok 3. Idź do kroku 6.
Krok 4. Zamień krok 1 z krokiem 6
Krok 5. Idź do kroku 2.
Krok 6. Zamień krok 1 z krokiem 2.
SMETANA może wydawać się kompletnie bezużytecznym językiem, ale początkowa kolejność linii w programie może być użyta jako wejście, a kolejność linii na końcu programu może służyć jako wyjście. SMETANA jest częściowo zaimplementowany w języku programowania SMITH.
Linki zewnętrzne
Język programowania SMETANA
Ezoteryczne języki programowania |
187366 | https://pl.wikipedia.org/wiki/SMITH%20%28j%C4%99zyk%20programowania%29 | SMITH (język programowania) | SMITH, od Self-Modifying Indecent Turing Hack, następca języka SMETANA. Jest to zupełny w sensie Turinga ezoteryczny język programowania opracowany przez Cat's Eye Technologies. SMITH nie posiada procedur skoku, a pętle są realizowane przez auto-kopiowanie bloków do kodu który ma być wykonany w przyszłości. Kod sam w sobie składniowo przypomina asembler.
Linki zewnętrzne
Cat's Eye Technologies: Język programowania SMITH
SMITH | Cat's Eye Technologies
Ezoteryczne języki programowania |
414 | https://pl.wikipedia.org/wiki/ALICE%20%28sztuczna%20inteligencja%29 | ALICE (sztuczna inteligencja) | ALICE (Artificial Linguistic Internet Computer Entity) – program komputerowy starający się naśladować ludzką konwersację i jednocześnie projekt Open Source mający na celu jego doskonalenie. ALICE nie zdołał jeszcze całkowicie spełnić testu Turinga, ale trzykrotnie wygrał oparte na tym teście zawody o Nagrodę Loebnera.
ALICE został zainspirowany programem ELIZA, lecz jest oparty na innych założeniach matematycznych i ogólnym podejściu do problemu. Stara się on wykorzystywać modele matematyczne, heurystyki naturalnej konwersacji.
ALICE to akronim od Artificial Linguistic Internet Computer Entity, w którym to projekcie uczestniczy ok. 300 programistów i tysiące wolontariuszy testujących ALICE przez Internet. Projekt ALICE ruszył w 1995 roku. Program jest rozwijany w języku Java, choć istnieją też źródła w C++. Program w obu wersjach językowych wykorzystuje specjalnie opracowaną dla niego aplikację XML o nazwie AIML.
Pomysłodawcą projektu ALICE był haker Richard Wallace.
Zobacz też
chatbot
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Strona projektu ALICE
ALICE
Wolne i otwarte oprogramowanie |
187367 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Gra%20Endera | Gra Endera | Gra Endera (ang. Ender's Game) – książka z gatunku science fiction, najbardziej znana powieść Orsona Scotta Carda. Jest pierwszą z cyklu powieści o tytułowym Enderze. Pierwsze wydanie w 1985 ukazało się nakładem Tor Books (USA).
Powieść powstała w oparciu o opowiadanie o tym samym tytule, opublikowane po raz pierwszy w roku 1977, a następnie umieszczone w tomie opowiadań Pierwsze spotkania w świecie Endera. Za powieść Card otrzymał nagrodę Hugo oraz Nebulę w 1985 roku. Rok później, nagrody te zdobyła również druga część cyklu, Mówca umarłych.
W Polsce powieść pierwszy raz została wydana w odcinkach w miesięczniku „Fantastyka”. W formie książkowej ukazała się w 1991 roku nakładem wydawnictw Editions Spotkania i Fantastyka w przekładzie Piotra W. Cholewy.
24 października 2013 roku swoją premierę miała ekranizacja powieści wyreżyserowana przez Gavina Hooda pod tym samym tytułem.
Fabuła
Akcja rozgrywa się w dalekiej przyszłości. Ziemia zagrożona jest zniszczeniem przez robale - owadopodobne, obce istoty spoza układu słonecznego. W celu przeciwstawienia się temu zagrożeniu ludzkość ucieka się do niecodziennej metody - wybiera spośród urodzonych na całym świecie dzieci te najinteligentniejsze i od najmłodszych lat szkoli je na żołnierzy, którzy mają pokierować ziemskimi siłami kosmicznymi w tej rozgrywce o życie.
Najlepszym spośród kandydatów na dowódcę jest Andrew Wiggin nazwany przez siostrę Valentine „Enderem”. Przez brata i rówieśników nazywany Trzecim, ponieważ władze większości państw świata zezwalają na posiadanie tylko dwojga dzieci. Rządzący wyjątkowo zgodzili się na trzeciego potomka Wigginów, w nadziei że Ender będzie nadawał się na dowódcę floty - jego siostra Val i brat Peter byli genialni, lecz nie nadawali się do tej roli.
Kiedy tylko Andrew wystarczająco podrósł, został wysłany na naukę do Szkoły Bojowej. Jako starter poznał kilku przyjaciół, m.in. Alai i Shena. Okazał się najlepszym uczniem. Był członkiem kilku grup szkoleniowych, tzw. armii (Salamandry, Szczura, ...) a po kilku latach dostał własną - armię Smoka. Pomimo tego, że do armii Smoka przydzielono samych starterów, w tym Groszka, uczynił z niej najlepszą armię w szkole.
W wieku 10 lat Endera przeniesiono do elitarnej Szkoły Dowodzenia, gdzie był uczony przez samego Mazera Rackhama, legendarnego dowódcę, który zadał decydujący cios Robalom podczas II inwazji. Szkolenie na symulatorze miało przygotować Endera do prowadzenia wojny. Razem ze swoim zespołem radził sobie nadzwyczaj dobrze, w końcu stanął przed końcowym egzaminem. Sądząc, że kontynuuje grę strategiczną, w rzeczywistości pokierował flotą Ziemian i pokonał robale, niszcząc ich macierzysty świat.
Linki zewnętrzne
Oficjalna strona Orsona Scotta Carda (ang.)
Opinie i recenzje o Grze Endera w Biblionetce
Saga Endera
Powieści fantastyczne Orsona Scotta Carda
Powieści fantastycznonaukowe z 1985 roku |
415 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Algorytm%20min-max | Algorytm min-max | Minimax (czasami minmax) – metoda minimalizowania maksymalnych możliwych strat. Alternatywnie można je traktować jako maksymalizację minimalnego zysku (maximin). Wywodzi się to z teorii gry o sumie zerowej, obejmujących oba przypadki, zarówno ten, gdzie gracze wykonują ruchy naprzemiennie, jak i ten, gdzie wykonują ruchy jednocześnie. Zostało to również rozszerzone na bardziej skomplikowane gry i ogólne podejmowanie decyzji w obecności niepewności.
Teoria Minimax
Teoria minimax:
Dla każdej dwuosobowej gry o sumie zerowej istnieje wartość V i mieszana strategia dla każdego gracza, takie, że (a) – biorąc pod uwagę strategię gracza drugiego, najlepszą możliwą spłatą dla gracza pierwszego jest V, i (b) – biorąc pod uwagę strategię gracza pierwszego, najlepszą możliwą spłatą dla gracza drugiego jest -V.
Odpowiednia strategia gracza 1. gwarantuje mu spłatę V niezależnie od strategii gracza 2. i podobnie gracz 2. może zagwarantować sobie spłatę -V. Nazwa Minimax pojawiła się, ponieważ każdy gracz minimalizuje maksymalną możliwą spłatę dla drugiego – ponieważ gra jest grą o sumie zerowej, także maksymalizuje swoją minimalną spłatę.
Twierdzenie to zostało ustanowione w XX wieku przez Johna von Neumanna, którego powiedzenie jest cytowane „Jak do tej pory widzę, nie mogłoby być żadnej teorii gier… bez tej teorii… Myślałem, że nic nie było warte publikowania, aż Teoria Minimax została udowodniona”.
Opis algorytmu
Posiadając funkcję S oceniającą wartość stanu gry w dowolnym momencie (gracz min chce ten stan zminimalizować, a gracz max zmaksymalizować), obliczamy drzewo wszystkich możliwych stanów w grze do pewnej głębokości(ograniczonej zazwyczaj przez naszą moc obliczeniową). Zakładając, że rozgałęzienie drzewa stanów jest stałe i wynosi b(czyli na każdy ruch można odpowiedzieć b innymi), a głębokość d (tyle ruchów do przodu symulujemy algorytmem minmax), to mamy stanów końcowych, dla których obliczamy wartość stanu gry funkcją S. Zaczynamy przeglądanie od stanów końcowych, symulując optymalne wybory dla obu graczy, tak aby na głębokości d(w liściach drzewa) była dla nich optymalna liczba S (stan gry po wykonaniu d ruchów). Tak więc gracz min zawsze wybiera ruch, który prowadzi do mniejszej wartości końcowej, a gracz max – przeciwnie. Po przeprowadzeniu tej symulacji gracz, który znajduje się w korzeniu drzewa (aktualnie wykonujący ruch), ma pewność, że jego ruch jest optymalny w kontekście informacji o stanie gry z przeprowadzonej symulacji algorytmem minimax na głębokość d (tzn. maksymalizuje minimalny zysk).
Algorytm służy do wybrania optymalnego ruchu w danym momencie, dlatego po ruchu przeciwnika musimy przeprowadzić symulację ponownie. Większa głębokość d symulacji prowadzi do lepszych ruchów. Optymalizacja algorytmu z odcięciami alfa-beta pozwala, w optymalnym przypadku, zmniejszyć ilość rozpatrywanych stanów do ~ co w efekcie pozwala nam symulować ruchy prawie dwa razy głębiej.
Aby osiągnąć optymalne wyniki minimaxem, ważne jest posiadanie dobrej funkcji oceny stanu gry S. Optymalnej funkcji S zazwyczaj nie znamy, bo w takim wypadku gra byłaby już rozwiązana (znalibyśmy optymalną strategię jak np. w kółko i krzyżyk), dlatego stosuje się różne heurystyki, zazwyczaj wyrażone jako liniowy wielomian od parametrów stanu gry.
Minimax w kryterium statystycznej teorii decyzji
W klasycznej statystycznej teorii decyzji estymator używany jest do oszacowania parameteru Zakłada się również funkcję ryzyka zwykle określoną jako integralną z utratą funkcji. W tym kontekście jest nazwana minimax, jeśli spełnia ona
Alternatywnym kryterium w decyzji ramowej jest estymator Bayesa w obecności wcześniejszej dystrybucji Estymator jest Bayesowski, jeśli minimalizuje średnie ryzyko
Przypisy
Linki zewnętrzne
A visualization applet
Play a betting-and-bluffing game against a mixed minimax strategy
The Dictionary of Algorithms and Data Structures entry for minimax
CLISP minimax – game.
Teoria decyzji
Algorytmy |
187375 | https://pl.wikipedia.org/wiki/OMA | OMA | OMA – biuro architektoniczne założone przez R. Koolhaasa
OMA – baza danych
Open Mobile Alliance |
416 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Algorytm%20alfa-beta | Algorytm alfa-beta | Algorytm Alfa-Beta – algorytm przeszukujący, redukujący liczbę węzłów, które muszą być rozwiązywane w drzewach przeszukujących przez algorytm min-max. Jest to przeszukiwanie wykorzystywane w grach dwuosobowych, takich jak kółko i krzyżyk, szachy, go. Warunkiem stopu jest znalezienie przynajmniej jednego rozwiązania czyniącego obecnie badaną opcję ruchu gorszą od poprzednio zbadanych opcji. Wybranie takiej opcji ruchu nie przyniosłoby korzyści graczowi ruszającemu się, dlatego też nie ma potrzeby przeszukiwać dalej gałęzi drzewa tej opcji. Ta technika pozwala zaoszczędzić czas poszukiwania bez zmiany wyniku działania algorytmu.
Poprawiony min-max
Korzyść płynąca z algorytmu alfa-beta leży w fakcie, że niektóre gałęzie drzewa przeszukiwania mogą zostać odcięte. Czas przeszukiwania ograniczony zostaje do przeszukania najbardziej obiecujących poddrzew, w związku z czym możemy zejść głębiej w tym samym czasie. Tak samo jak klasyczny min-max, algorytm należy do algorytmów wykorzystujących metody podziału i ograniczeń (branch and bound). Współczynnik rozgałęzienia jest dwukrotnie mniejszy niż w metodzie min-max. Algorytm staje się wydajniejszy, gdy węzły rozwiązywane są układane w porządku optymalnym lub jemu bliskim.
Ze średnim albo stałym współczynnikiem rozgałęzienia b i głębokością d maksymalna liczba rozwiązanych węzłów (kiedy porządkowanie ruchów jest przypadkiem pesymistycznym) wynosi O(b*b*...*b) = O(bd) i jest taki sam jak w przypadku min-max. Jeśli porządek wykonywania ruchów jest optymalny, czyli najlepsze ruchy są przeszukiwane jako pierwsze, liczba przeszukiwanych pozycji wyniesie O(b*1*b*1*...*b) dla nieparzystej głębokości i odpowiednio O (b*1*b*1*...*1), gdy głębokość będzie parzysta lub W późniejszych przypadkach efektywny współczynnik rozgałęzienia jest redukowany do pierwiastka lub przeszukiwanie może odbywać się dwukrotnie głębiej. b*1*b*1*... bierze się stąd, że wszystkie pierwsze ruchy gracza muszą zostać sprawdzone w celu znalezienia ruchu najlepszego, ale dla każdego kolejnego tylko najlepszy ruch gracza jest potrzebny, aby odrzucić wszystkie ruchy poza pierwszym, najlepszym ruchem – alfa-beta dba o to, że żaden inny ruch drugiego gracza nie musi być brany pod uwagę. Jeśli b=40 (szachy) i głębokość wynosi 12, współczynnik pomiędzy optymalnym i pesymistycznym przypadkiem współczynnika jest bliski 406.
Normalnie w trakcie wykonywania algorytmu alfa-beta poddrzewa są tymczasowo zdominowane przez przewagę pierwszego gracza (kiedy ruchy gracza są dobre i w każdym wyszukiwaniu głębokość jest odpowiednia, ale każda odpowiedź drugiego gracza jest nastawiona na odparcie ataku) lub vice versa. Ta przewaga może się wiele razy powtórzyć w trakcie poszukiwań, jeśli porządek ruchów jest niewłaściwy – za każdym razem prowadząc do marnotrawstwa. Jako że liczba pozycji zmniejsza się wykładniczo dla każdego ruchu początkowego, warto zastanowić się nad sortowaniem pierwszych ruchów. Zastosowanie sortowania na każdej głębokości wykładniczo zredukuje liczbę przeszukiwanych pozycji, ale sortowanie wszystkich pozycji na głębokości bliższej korzeniowi jest relatywnie tańsze z powodu ich niewielkiej liczby. W praktyce porządkowanie ruchów jest określane przez wyniki wcześniejszych mniejszych poszukiwań, takich jak iteracyjne pogłębianie.
Algorytm utrzymuje dwie wartości alfa i beta, które reprezentują minimalny wynik gracza MAX i maksymalny wynik gracza MIN. Początkowo alfa jest -nieskończonością, a beta +nieskończonością. W miarę postępowania rekursji przedział (alfa; beta) staje się mniejszy i kiedy beta staje się mniejsze niż alfa, oznacza to, że obecna pozycja nie może być wynikiem najlepszej gry przez obu graczy i wskutek tego nie ma potrzeby przeszukiwania głębiej.
Usprawnienia heurystyczne
Dalsza poprawa może zostać osiągnięta bez utraty skuteczności poprzez użycie porządku heurystycznego do przeszukiwania drzew, które zostają odcięte wcześnie. Na przykład w szachach ruchy, które biją pionki, mogą być sprawdzone przed innymi albo ruchy punktowane wysoko w poprzednich analizach mogą być sprawdzane przed innymi. Inną często stosowaną i tanią metodą heurystyczną jest sprawdzenie na początku ruchów, które spowodowały beta-odcięcie na tej samej głębokości. Idea ta może zostać zgeneralizowana jako refutation tables.
Przeszukiwanie może stać się nawet szybsze poprzez rozważanie wąskiego okna przeszukiwania, bazowanego na doświadczeniu. Jest to znane jako aspiration search. W przypadku ekstremalnym przeszukiwanie jest wykonywane z alfa = beta techniką zwaną zero-window search, null-window search, lub scout search. Jest to użyteczne dla wygrywających/przegrywających przeszukiwań w pobliżu końca gry, gdzie najwęższe okno i proste rozwiązania przegrywające/wygrywające mogą prowadzić do zakończenia rozgrywki. Jeśli aspiration search się nie uda, powinno się wykryć, czy przyczyną była za duża alfa / za mała beta. Da to informację o tym, czy wartości okna mogą być użyteczne w poszukiwaniu rozwiązania na nowo.
Inne algorytmy
Bardziej zaawansowane algorytmy, nawet szybsze w obliczaniu dokładnej wartości min-max, są znane jako Negascout i MTD-f.
Ponieważ min-max i jego warianty są rozwinięciem przeszukiwania w głąb, zazwyczaj w parze z alfa-beta używa się iteracyjnego pogłębiania – po to, aby dobry ruch został zwrócony, nawet gdy algorytm został przerwany, zanim zakończył swoje działanie. Inną przewagą używania metod przeszukiwania iteracyjnego jest to, że na niskich głębokościach dają one wskazówki do porządkowania ruchów, które mogą być pomocne w odcinaniu gałęzi dla większych głębokości znacznie wcześniej, niż byłoby to możliwe w przypadku innych algorytmów.
Algorytmy takie jak SSS* z drugiej strony używają strategii best-first strategy.
Pseudokod
Pseudokod algorytmu alfa-beta:
funkcja minimax(węzeł, głębokość)
zwróć alfabeta(węzeł, głębokość, -∞, +∞)
funkcja alfabeta(węzeł, głębokość, α, β)
jeżeli węzeł jest końcowy lub głębokość = 0
zwróć wartość heurystyczną węzła
jeżeli przeciwnik ma zagrać w węźle
dla każdego potomka węzła
β := min(β, alfabeta(potomek, głębokość-1, α, β))
jeżeli α≥β
przerwij przeszukiwanie {odcinamy gałąź Alfa}
zwróć β
w przeciwnym przypadku {my mamy zagrać w węźle}
dla każdego potomka węzła
α := max(α, alfabeta(potomek, głębokość-1, α, β))
jeżeli α≥β
przerwij przeszukiwanie {odcinamy gałąź Beta}
zwróć α
Przypisy
Linki zewnętrzne
Alfa-beta |
187377 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82%20Ceptowski | Michał Ceptowski | Michał Ceptowski vel Mathias Zöpf (ur. 21 lutego 1765 w Raisting w Bawarii, zm. 24 maja 1829 w Marynopolu) – osiadły w Polsce sztukator niemiecki.
Życiorys
Był synem Johanna Michaela Zöpfa oraz Marii Probst. Prawdopodobnie około 1775 roku przybył wraz z ojcem do Polski i osiadł w Poznaniu. Kształcił się u swojego ojca, który był sztukatorem. W 1791 ożenił się z Polką, Zofią Męczyńską. W 1796 roku zmienił nazwisko na Michał Ceptowski. W 1805 osiadł w zakupionym folwarku z młynem w Marynopolu koło Poznania. Z pierwszą żoną miał synów Adama, Karola, Antoniego i Maksymiliana. W 1817 ożenił się z Balbiną Lewandowską, z którą miał synów Konstantego, Józefa i Franciszka.
Wykonane prace
Od 1790 do 1795 roku wykonywał sztukaterie w pałacu w Pawłowicach.
W pałacu w Mchach koło Śremu wykonał stiuki o motywach roślinnych i płaskorzeźby alegoryczne. Sygnowane są one inicjałami MC oraz opatrzone datami 1799 lub 1792.
W 1790 roku zaczął prowadzić, prawdopodobnie wraz z zespołem, prace sztukatorskie w pałacu w Siedlcu koło Środy Wielkopolskiej. Ukończył je około 1792 roku.
W Objezierzu koło Obornik dekorował salę jadalną.
Wykonał sztukaterie w pałacu w Śmiełowie. Rozpoczął tutaj współpracę z architektem Stanisławem Zawadzkim.
Wykonał sztukaterie w pałacu w Dobrzycy (1800–1806) i w pałacu w Lubostroniu (1806), również współpracował ze Stanisławem Zawadzkim.
W latach 1798–1799 pracował przy sztukateriach pałacu Mielżyńskich w Poznaniu.
Prawdopodobnie jego dziełem jest fronton pałacu Działyńskich (1805–1815).
Około 1820 roku wykonywał zapewne prace rzeźbiarskie i sztukatorskie w budowanym (1817–1820) w Poznaniu gmachu loży masońskiej, której był prawdopodobnie członkiem.
Przypisy
Bibliografia
Polscy rzeźbiarze
Polscy wolnomularze
Ludzie związani z Poznaniem
Urodzeni w 1765
Zmarli w 1829 |
417 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Alfred%20Nobel | Alfred Nobel | Alfred Bernhard Nobel (ur. 21 października 1833 w Sztokholmie, zm. 10 grudnia 1896 w San Remo) – szwedzki chemik, inżynier, przemysłowiec, wynalazca m.in. dynamitu, fundator Nagrody Nobla.
Życiorys
Był synem Immanuela Nobla i Karoliny Ahlsell. Para pobrała się w 1827 i miała ośmioro dzieci, z których wieku dorosłego dożyli tylko Alfred i jego trzech braci.
Ojciec Nobla, inżynier i wynalazca, po niepowodzeniach biznesowych przeniósł się w 1837 do Sankt Petersburga. Odniósłszy tam sukces na polu produkcji materiałów wybuchowych i maszyn, w 1842 ściągnął tam swoją rodzinę. Alfred pobierał tam nauki u prywatnych nauczycieli. W wieku 16 lat biegle władał językami angielskim, francuskim, niemieckim i rosyjskim.
W 1850 udał się do Paryża, gdzie spędził rok studiując chemię; następnie przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie przez cztery lata pracował pod kierunkiem Johna Ericssona. Po powrocie do stolicy Rosji podjął pracę w należącej do ojca fabryce wytwarzającej sprzęt wojskowy na potrzeby wojny krymskiej. Gdy w 1856 wojna dobiegła końca, fabryka miała trudności z przestawieniem się na produkcję pokojową i zbankrutowała w 1859. Alfred powrócił wtedy wraz z rodzicami do Szwecji. Bracia Alfreda, Robert i Ludvig, pozostali w Rosji, by ratować rodzinny biznes; zarobili majątek dzięki eksploatacji pól naftowych w rejonie Baku.
Alfred zaczął eksperymenty z materiałami wybuchowymi i w 1862 otworzył fabrykę nitrogliceryny, szukając sposobu bezpiecznej detonacji tej substancji. W 1863 wynalazł detonator, urządzenie składające się z drewnianej wtyczki zawierającej niewielki ładunek czarnego prochu, umieszczanej w metalowym pojemniku z ładunkiem nitrogliceryny. Dwa lata później udoskonalił detonator poprzez zastosowanie piorunianu rtęci.
W 1864, w eksplozji w fabryce Alfreda, zginął jego młodszy brat Emil i kilka innych osób. Niezrażony tym Alfred otworzył szereg nowych fabryk nitrogliceryny. Odkrył, że substancja ta jest pochłaniana przez ziemię okrzemkową, a detonacja powstałej w ten sposób mieszanki jest znacznie bezpieczniejsza i łatwiejsza niż samej nitrogliceryny. Umożliwiło mu to wynalezienie dynamitu (1867). Nowy środek szybko znalazł zastosowanie w budownictwie, przynosząc Noblowi światową sławę.
W latach 70. i 80. Nobel stworzył w Europie sieć fabryk dynamitu. Kontynuował też eksperymenty z materiałami wybuchowymi; w 1875 wynalazł żelatynę wybuchową, a w 1887 balistyt.
Poza badaniami nad materiałami wybuchowymi, Nobel pracował również m.in. nad bateriami, żarówkami, telefonem, fonografem, tworzywami sztucznymi, farbami i lakierami oraz kamieniami syntetycznymi. Zarejestrował 355 patentów.
Fakt, iż Nobel – z przekonania pacyfista – zawdzięczał swoją fortunę „narzędziom śmierci”, był dla niego wielkim problemem natury moralnej. W testamencie, spisanym w Paryżu 27 listopada 1895, Nobel ofiarował swój majątek (ponad 30 mln koron szwedzkich) na stworzenie funduszu, z którego dochody miały być dzielone w formie 5 nagród przyznawanych za osiągnięcia w dziedzinie fizyki, chemii, fizjologii lub medycyny, literatury oraz na polu zbliżenia między narodami, rozbrojenia i krzewienia idei pokojowych. Nagrody jego imienia wręczane są co roku 10 grudnia, w rocznicę śmierci. Pochowano go na cmentarzu Norra begravningsplatsen.
Alfred Nobel zmarł na atak serca 10 grudnia 1896 roku w swoim domu w San Remo. Kłopoty z egzekucją testamentu sprawiły, że nagrody po raz pierwszy przyznano dopiero w 1901 roku, w piątą rocznicę śmierci fundatora. Rok wcześniej wykonawcy testamentu Nobla - dwaj młodzi inżynierowie Ragnar Sohlman i Rudolf Liljeqvist - powołali Fundację Nobla, która miała administrować pieniędzmi. W przeprowadzeniu woli wynalazcy wspierał ich bratanek Alfreda – Emanuel Nobel.
Życie prywatne
Alfred Nobel nigdy się nie ożenił i nie pozostawił potomstwa. Przez wiele lat utrzymywał przyjaźń z austriacką działaczką pacyfistyczną Berthą von Suttner, laureatką Pokojowej Nagrody Nobla za rok 1905.
Przypisy
Bibliografia
Ludzie urodzeni w Sztokholmie
Nagroda Nobla
Pochowani na Norra begravningsplatsen
Szwedzcy chemicy
Szwedzcy filantropi
Szwedzcy wynalazcy
Urodzeni w 1833
Zmarli w 1896
Ludzie upamiętnieni nazwami nagród
Ludzie upamiętnieni nazwami pierwiastków chemicznych |
418 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Asertywno%C5%9B%C4%87 | Asertywność | Asertywność – posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz bezpośrednie wyrażanie emocji i postaw w granicach nienaruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, bez zachowań agresywnych, a także obrona własnych praw w sytuacjach społecznych. Jest to umiejętność nabyta.
Asertywność to:
umiejętność wyrażania opinii, krytyki, potrzeb, życzeń, poczucia winy,
umiejętność odmawiania w sposób nieuległy i nieraniący innych,
umiejętność przyjmowania krytyki, ocen i pochwał,
autentyczność,
elastyczność zachowania,
świadomość siebie (wad, zalet, opinii),
empatia,
stanowczość,
umiejętność samooceny.
Osoba asertywna ma jasno określony cel i potrafi kontrolować własne emocje, nie poddaje się łatwo manipulacjom i naciskom emocjonalnym innych osób.
Osoba asertywna posiada umiejętność określania własnych oczekiwań i uczenia innych, jak chce być traktowana.
Asertywność nie oznacza ignorowania emocji i dążeń innych ludzi, lecz raczej zdolność do realizacji założonych celów mimo negatywnych nacisków otoczenia, racjonalną dbałość o własne interesy z uwzględnieniem interesów innych. Asertywność to obok empatii podstawowa umiejętność wchodząca w skład inteligencji emocjonalnej.
Diagnozy zachowań nieasertywnych dokonuje się na podstawie zablokowanych w autoprezentacji sfer komunikacji – blokady mówienia nie, wyrażania i przyjmowania opinii i krytyki, kontaktu z autorytetem i tłumem (trema), radzenia sobie z poczuciem winy.
Zachowanie asertywne
Zachowanie asertywne polega na uznawaniu, że jest się tak samo ważnym, jak inni, na reprezentowaniu własnych interesów z uwzględnieniem interesów drugiej osoby. Zachowanie asertywne oznacza korzystanie z osobistych praw bez naruszania praw innych.
Charakteryzuje postawę akceptacji siebie, szacunku do siebie i innych.
Postawa asertywna towarzyszy ludziom, którzy mają adekwatny do rzeczywistości obraz własnej osoby. Stawiają sobie realistyczne cele, dzięki czemu w pełni wykorzystują swoje możliwości, a jednocześnie nie podejmują zbyt trudnych zadań, co ich chroni przed rozczarowaniem i krytyką otoczenia.
Człowiek asertywny swobodnie ujawnia innym siebie, wyraża otwarcie swoje myśli, uczucia, pragnienia. Czyni to w sposób uczciwy, bezpośredni, śmiało, bez paraliżującego lęku, akceptuje swoje ograniczenia, niezależnie od tego, czy w danej sytuacji udało mu się odnieść sukces, czy też nie. Potrafi odpowiedzieć nie, zażądać czegoś, co mu się należy, nie lęka się nadmiernie oceny, krytyki, odrzucenia. Pozwala sobie na błędy i potknięcia, dostrzegając swoje sukcesy i mocne strony. Gdy jest w centrum zainteresowania uwagi, potrafi działać bez niszczącego lęku. Akceptuje zmiany w sobie i innych. Potrafi się porozumieć z innymi, potrafi też dochodzić swych praw i egzekwować je.
Zobacz też
trening asertywności
Przypisy |
187378 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr%20Duma%C5%82a | Piotr Dumała | Piotr Dumała (ur. 9 lipca 1956 w Warszawie) – polski reżyser, scenarzysta, pisarz, rysownik, grafik, prozaik i autor oprawy plastycznej filmów animowanych. Profesor sztuki filmowej, wykładowca na Wydziale Operatorskim i Realizacji Telewizyjnej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, Wydziale Animacji University College of Arts Crafts and Design Konstfack w Sztokholmie w Szwecji i Uniwersytecie Harvarda w USA.
Wykształcenie
Ukończył w roku 1982 warszawską Akademię Sztuk Pięknych, specjalność konserwacji rzeźby kamiennej na Wydziale Konserwacji Dzieł Sztuki u prof. Adama Romana. Przez dwa lata studiował w Pracowni Filmu Animowanego na Wydziale Grafiki ASP w Warszawie u prof. Daniela Szczechury.
Charakterystyka dorobku
Przez wiele lat związany ze Studiem Filmowym Se-ma-for w Łodzi i Studiem Miniatur Filmowych w Warszawie.
Jest jednym z najbardziej znanych i cenionych na świecie polskich twórców filmu animowanego. Debiutował w Se-ma-forze filmem Lykantropia (1981). Następne filmy ukazały wspaniałe efekty zastosowanych przez niego technik animacyjnych. Najbardziej oryginalna z nich polegała na ryciu i zamalowywaniu rysunków wykonywanych na gipsowych płytach. Każdy jego kolejny film w Se-ma-forze był wydarzeniem: Czarny Kapturek (1983), Latające włosy (1984), Nerwowe życie kosmosu (1986), Wolność nogi (1988), Seria absurdów (1993). Pomysły filmów Dumały krążyły wokół sennych marzeń i wizji. Jego szczytowym osiągnięciem w Se-ma-forze był film Ściany (1987), zaliczany obok Tanga Rybczyńskiego i Fotela Daniela Szczechury do najważniejszych filmów tego studia.
W Studio Miniatur Filmowych zrealizował Łagodną (1985) i Franza Kafkę (1991). W roku 2000 zakończył kilkuletnie prace przy Zbrodni i karze (produkcja Bow & Axe Entertainment Ltd). Jest także realizatorem czołówki animowanego cyklu filmowego Czternaście bajek z Królestwa Lailonii Leszka Kołakowskiego, zrealizowanego przez Telewizyjne Studio Filmów Animowanych w Poznaniu, będącego ekranizacją 13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych Leszka Kołakowskiego. W roku 2009 zrealizował Las – czarno-biały film eksperymentalny (aktorski z elementami animacji), o długości 75 minut.
Autor zbioru opowiadań "Gra w żyletki" (2000), drukowanych wcześniej na łamach miesięcznika "Kino", komiksu "Zbrodnia i kara" (2006) na podstawie powieści Fiodora Dostojewskiego, oraz książki-autoportretu "Dumała" (2012). Twórca rysunków, okładek książek, plakatów i ilustracji do czasopism, plakatów oraz scenografii do filmów "Przygody wesołego diabła" i "Bliskie spotkania z wesołym diabłem" w reżyserii Jerzego Łukaszewicza.
W swojej artystycznej biografii ma również dwa epizody aktorskie. W etiudzie szkolnej Iwony Siekierzyńskiej "Pańcia" zagrał księdza, a w ostatnim filmie Jana Lenicy "Wyspa RO" postać tajemniczego Ro. Jest również autorem teledysku zespołu Maanam do piosenki "Wieje piaskiem od strony wojny" (1995).
Jest bohaterem filmu dokumentalnego Jolanty Dylewskiej "Świat według Piotra D." (2001).
Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)
Filmografia (film fabularny)
Filmy
2009 – LAS Reżyseria, Scenariusz, Scenografia, Animacja,
1993 – GOSPEL ACCORDING TO HARRY Efekty specjalne,
1988 – BLISKIE SPOTKANIA Z WESOŁYM DIABŁEM Scenografia,
1986 – PRZYJACIEL WESOŁEGO DIABŁA Scenografia,
Seriale
1988 – PRZYJACIELE WESOŁEGO DIABŁA Scenografia,
Filmografia (Krótki metraż, dokument, animacja)
Film animowany
2014 - HIPOPOTAMY Malowanie, Scenariusz, Dekoracje, Reżyseria, Animacja, Opracowanie plastyczne
2012 - DR CHARAKTER PRZEDSTAWIA II Reżyseria, scenariusz
2012 - KOŁYSANKA Reżyseria, scenariusz, opracowanie plastyczne, animacja
2010 - DR CHARAKTER PRZEDSTAWIA Reżyseria, scenariusz, opracowanie plastyczne, animacja
2009 – WALKA, MIŁOŚĆ I PRACA Reżyseria, Opracowanie plastyczne, Animacja,
2009 – MIASTO PŁYNIE Opieka artystyczna,
2008 – WUJEK Opieka artystyczna,
2008 – GRZYBY BURZY Opieka artystyczna,
2007 – OBUDŹ SIĘ! Opieka artystyczna,
2007 – DOKUMANIMO Opieka artystyczna,
2006 – CARACAS Opieka artystyczna,
2005 – LEN Opieka artystyczna,
2001 – WYSPA R.O. Obsada aktorska (pilot),
2000 – ZBRODNIA I KARA Reżyseria, Scenariusz, Scenografia, Opracowanie plastyczne, Animacja, Opracowanie graficzne (napisy czołowe),
1991 – FRANZ KAFKA Reżyseria, Scenariusz, Scenografia, Animacja,
1988 – WOLNOŚĆ NOGI Reżyseria, Scenariusz, Scenografia, Animacja,
1988 – GRA (Wojtkowski W.) Opieka artystyczna,
1987 – ŚCIANY Reżyseria, Scenariusz, Animacja, Rysunki,
1986 – NERWOWE ŻYCIE KOSMOSU Reżyseria, Scenariusz, Projekty plastyczne, Animacja,
1985 – ŁAGODNA Reżyseria, Scenariusz, Opracowanie plastyczne, Animacja,
1984 – LATAJĄCE WŁOSY Reżyseria, Scenariusz, Projekty plastyczne, Animacja,
1983 – CZARNY KAPTUREK Reżyseria, Scenariusz, Projekty plastyczne, Animacja,
1981 – LYKANTROPIA Realizacja,
Serial animowany
1993 – NERWOWE ŻYCIE Reżyseria, Scenariusz,
1991 – LITERA I w ABC... ITD Scenografia,
Film dokumentalny
2001 – ŚWIAT WEDŁUG PIOTRA D. Bohater filmu,
Cykl filmowy animowany
1997-2000 – 14 BAJEK Z KRÓLESTWA LAILONII LESZKA KOŁAKOWSKIEGO Realizacja czołówki,
Nagrody filmowe
2021 - Smok Smoków - Krakowski Festiwal Filmowy 2021
2014 – HIPOPOTAMY – Ottawa () Grand Prize za niezależny krótkometrażowy film animowany
2011 – LAS – "Złote Taśmy" dla najlepszych filmów wyświetlanych w Polsce w 2010 r.
2009 – LAS Gdynia (do 1986 Gdańsk) (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych) Nagroda Specjalna Jury za "szczególne wartości artystyczne"
2001 – ZBRODNIA I KARA Kazimierz Dolny (Lato Filmowe) Korona Króla Kazimierza czyli nagroda publiczności w kat. filmu animowanego
2000 – ZBRODNIA I KARA Kraków (Ogólnopolski Festiwal Autorskich Filmów Animowanych) Złota Kreska
1992 – FRANZ KAFKA Kraków (Krakowski FF – Konkurs Międzynarodowy; do roku 2000 Międzynarodowy FFK) "Don Kichot", Nagroda Międzynarodowej Federacji Klubów Filmowych FICC
1992 – FRANZ KAFKA Kraków (Krakowski FF – Konkurs Międzynarodowy; do roku 2000 Międzynarodowy FFK) "Brązowy Smok"
1990 – WOLNOŚĆ NOGI Zagrzeb (MFFA) Nagroda w kategorii filmów 5-12 min.
1989 – WOLNOŚĆ NOGI Kraków (Krakowski FF – Konkurs Krajowy; do roku 2000 Ogólnopolski FFK) "Brązowy Lajkonik"
1989 – ŚCIANY Bielsko-Biała (Biennale FA "Fazy") Nagroda Główna
1989 – WOLNOŚĆ NOGI Bielsko-Biała (Biennale FA "Fazy") Grand Prix
1988 – ŚCIANY Zamość (Festiwal Filmów Animowanych "Animafilm") Grand Prix
1988 – ŚCIANY Ottawa (Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych) II Nagroda
1988 – ŚCIANY Oberhausen (MFFK) Wyróżnienie Jury
1988 – ŚCIANY Kraków (Krakowski FF – Konkurs Międzynarodowy; do roku 2000 Międzynarodowy FFK) Grand Prix "Złoty Smok"
1988 – ŚCIANY Huesca (MFFK) Nagroda Hiszpańskiej Federacji DKF
1988 – ŚCIANY Huesca (MFFK) Nagroda "Srebrny Tancerz" za Najlepszy Film Animowany
1988 – ŚCIANY Espinho (MFFA) Nagroda w Kategorii Filmów od 5 do 10 min.
1987 – ŁAGODNA Zamość (Festiwal Filmów Animowanych "Animafilm") Nagroda
1987 – ŁAGODNA Mannheim (MFF) "Dukat Filmowy"
1987 – NERWOWE ŻYCIE KOSMOSU Kraków (Krakowski FF – Konkurs Międzynarodowy; do roku 2000 Międzynarodowy FFK) Dyplom Uznania
1986 – LYKANTROPIA Łagów (Lubuskie Lato Filmowe) Nagroda Artystyczna Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego I stopnia
1986 – LATAJĄCE WŁOSY Łagów (Lubuskie Lato Filmowe) Nagroda im. Stanisława Wyspiańskiego I stopnia
1986 – ŁAGODNA Łagów (Lubuskie Lato Filmowe) Nagroda im. Stanisława Wyspiańskiego I stopnia
1986 – ŁAGODNA Kraków (Ogólnopolski Konkurs Autorskiego Filmu Animowanego) I Nagroda
1985 – ŁAGODNA Nagroda Szefa Kinematografii w dziedzinie filmu animowanego za zdjęcia
1985 – ŁAGODNA Kraków (Krakowski FF – Konkurs Międzynarodowy; do roku 2000 Międzynarodowy FFK) Nagroda Specjalna "Złoty Smok"
1985 – ŁAGODNA Kraków (Krakowski FF – Konkurs Krajowy; do roku 2000 Ogólnopolski FFK) "Brązowy Lajkonik" w kategorii filmu animowanego
1984 – LATAJĄCE WŁOSY Kraków (Krakowski FF – Konkurs Krajowy; do roku 2000 Ogólnopolski FFK) Nagroda za oprawę plastyczną
1984 – CZARNY KAPTUREK Huesca (MFFK) Wyróżnienie Honorowe
1983 – CZARNY KAPTUREK Warna (MFFA) II Nagroda
Przypisy
Linki zewnętrzne
w bazie Kultura polska
Polscy reżyserzy filmowi
Polscy twórcy filmów animowanych
Polscy scenarzyści filmowi
Polscy pedagodzy
Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Urodzeni w 1956
Absolwenci Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
Absolwenci Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi
Członkowie Polskiej Akademii Filmowej |
420 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Amfifilowo%C5%9B%C4%87 | Amfifilowość | Amfifilowość, amfipatyczność – właściwość niektórych związków chemicznych, polegająca na jednoczesnym wykazywaniu właściwości hydrofilowych (liofilowych) i hydrofobowych (liofobowych).
Związki amfifilowe są zwykle długimi cząsteczkami, które na jednym końcu posiadają grupy rozpuszczalne w jednym rozpuszczalniku, a na drugim grupy rozpuszczalne w drugim rozpuszczalniku. Powoduje to, że na granicy faz (w punkcie styku tych dwóch rozpuszczalników lub na powierzchni jednego z nich) cząsteczki takie samorzutnie tworzą monowarstwy, a w obrębie objętości jednego z rozpuszczalników tworzą sferyczne agregaty, w których jeden koniec cząsteczek (ten rozpuszczalny) jest skierowany na zewnątrz, a drugi do środka sfery. Agregaty te nazywają się micelami.
Większość związków amfifilowych stosowanych w praktyce ma końce hydrofobowe („nie lubiące wody”) i hydrofilowe („lubiące wodę”), ale zjawisko to nie ogranicza się tylko do układów, w których znajduje się woda.
Zjawisko amfifilowości jest bardzo ważne biologicznie i technologicznie.
W biologii dzięki temu zjawisku lipidy tworzą błony komórkowe, a także możliwe są niektóre przemiany enzymatyczne.
W technologii dzięki temu zjawisku można tworzyć stabilne emulsje, które są później wykorzystywane jako farby, kosmetyki, oraz lateksy. W technologii zjawisko to ma także duże znaczenie w środkach czystości, gdyż na powstawaniu emulsji mydło-tłuszcz oparte jest działanie większości tych produktów.
Zjawisko amfifilowości jest też odpowiedzialne za powstawanie liotropowych (rozpuszczalnikowych) faz ciekłokrystalicznych.
Przypisy
Właściwości chemiczne |
187386 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Barlinek%20%28gmina%29 | Barlinek (gmina) | Barlinek – gmina miejsko-wiejska położona jest we wschodniej części powiatu myśliborskiego w województwie zachodniopomorskim.
Siedzibą gminy jest miasto Barlinek.
Miejsce w województwie (na 114 gmin): powierzchnia – 27, ludność – 17.
Według danych z 31 grudnia 2017 roku gminę zamieszkiwało 19449 osób.
Położenie
Sąsiednie gminy:
Myślibórz i Nowogródek Pomorski (powiat myśliborski)
Pełczyce (powiat choszczeński)
Lipiany i Przelewice (powiat pyrzycki)
Dolice (powiat stargardzki)
w województwie lubuskim:
Kłodawa (powiat gorzowski)
Strzelce Krajeńskie (powiat strzelecko-drezdenecki)
Do 31 grudnia 1998 r. wchodziła w skład województwa gorzowskiego.
Gmina stanowi 21,9% powierzchni powiatu.
Demografia
Dane z 31 grudnia 2007:
Gminę zamieszkuje 29,0% ludności powiatu.
Piramida wieku mieszkańców gminy Barlinek w 2014 roku.
Przyroda i turystyka
Gmina leży na Pojezierzu Myśliborskim i Równinie Gorzowskiej. We wschodniej części gminy znajduje się fragment Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego z dwoma rezerwatami: "Skalisty Jar Libberta" i "Markowe Błota". W gminie został wytyczony niebieski szlak turystyczny prowadzący przez Park. Tereny leśne zajmują 50% powierzchni gminy, a użytki rolne 40%.
Regionalnym produktem kulinarnym są miody Puszczy Barlineckiej.
Komunikacja
Przez gminę Barlinek prowadzą drogi wojewódzkie nr 156, łącząca Barlinek z Lipianami (19 km) i Strzelcami Krajeńskimi (26 km), nr 151 do Gorzowa Wielkopolskiego (32 km) i przez Pełczyce (8 km) do Choszczna (28 km). Odległość z Barlinka do stolicy powiatu, Myśliborza wynosi 33 km (jadąc drogami nr 156, 3 i 26).
Barlinek uzyskał połączenie kolejowe w 1883 r. po doprowadzeniu linii kolejowej z Głazowa, w 1898 r. zbudowano odcinek do Choszczna. Linia została zamknięta w 1991 r. Parę lat później odcinek Barlinek – Głazów został rozebrany.
W gminie czynne są 2 urzędy pocztowe: Barlinek (nr 74-320) i Mostkowo (nr 74-322).
Historia i zabytki
Na terenie gminy znajduje się wieś Dziedzice, będąca najstarszą wsią historycznie kaszubską, datowaną symbolicznie na 512 r. n.e.
Kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Barlinku
Administracja
W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy wynosiły 73,1 mln zł, a dochody budżetu 74,9 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 14,7 mln zł, co stanowiło 19,6% poziomu dochodów.
Miejscowości
Miasto (od 1278 r.) Barlinek
Sołectwa gminy Barlinek Dziedzice, Dzikowo, Dzikówko, Jarząbki, Krzynka, Lutówko, Łubianka, Moczkowo, Moczydło, Mostkowo, Okunie, Osina, Ożar, Płonno, Równo, Rychnów, Strąpie, Swadzim-Wiewiórki i Żydowo.
Pozostałe miejscowości Błonie, Brunki, Brynka, Janowo, Kryń, Laskówko, Niepołcko, Nowa Dziedzina, Okno, Podgórze, Rówienko, Słonki, Sucha, Więcław, Wilcze.
Sport
Funkcjonujące w gminie kluby piłkarskie to: Pogoń Barlinek, Koral Mostkowo, Iskra Lutówko i Grom Płonno. Kiedyś istniało jeszcze kilka innych klubów na terenie gminy. Największym ośrodkiem sportu w gminie jest Barlinek. Istnieją tam kluby: lekkoatletyki, tenisa, sztuk walki, szachów oraz klub żeglarski.
Przypisy |
187394 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Tina%20%28Czad%29 | Tina (Czad) | Tina (lub Tine) – wieś garnizonowa we wschodnim Czadzie, w pobliżu granicy z Sudanem.
W miejscowości i okolicy znajdują się obozy uchodźców z regionu Sudanu, Darfur. Zostało ono zbombardowane przez sudańskie lotnictwo wojskowe w marcu 2003, po zajęciu go przez sudańskich rebeliantów wspieranych przez niektóre plemiona z Czadu. Opustoszała wieś była okupowana przez członków Ruchu Wyzwolenia Sudanu (Sudan Liberation Movement).
Po drugiej stronie granicy, która biegnie wzdłuż uedu Wadi Tina, istnieje sudańska miejscowość o tej samej nazwie.
Przypisy
Miejscowości w Czadzie |
187397 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Warto%C5%9B%C4%87%20skuteczna | Wartość skuteczna | Wartość skuteczna, RMS (od , średnia kwadratowa) – statystyczna miara sygnału okresowo zmiennego (najczęściej dotyczy wielkości elektrycznych prądu i napięcia).
Wartość skuteczna prądu przemiennego jest taką wartością prądu stałego, która w ciągu czasu równemu okresowi prądu przemiennego spowoduje ten sam efekt cieplny, co dany sygnał prądu przemiennego (zmiennego).
Moc prądu stałego o wartości wydzielana na oporniku o rezystancji
(1)
Tym samym energia wydzielona w ciągu okresu przez prąd stały:
(2)
przy czym jest długością okresu.
Moc chwilowa prądu przemiennego wynosi:
(3)
Energia w ciągu okresu
(4)
Szukana jest taka wartość prądu stałego, która wydzieliłaby tę samą energię, co prąd przemienny. Tym samym prawe strony równań (2) i (4) powinny być równe:
(5)
Przekształcając to równanie, dochodzi się do poszukiwanej wartości prądu stałego:
(6)
Długość przedziału całkowania powinna być równa okresowi sygnału lub być jego całkowitą wielokrotnością.
Analogicznie dochodzi się do wartości skutecznej napięcia. Wartość skuteczna sygnału jest to średnia kwadratowa wartość tego sygnału.
Dla sygnału sinusoidalnego o wartości maksymalnej zachodzi zależność:
(7)
Dla innych sygnałów (np. zniekształconych) ta zależność nie musi być spełniona.
Cyfrowe mierniki elektryczne podają zwykle wartość skuteczną sygnału (nie maksymalną). W prostszych rozwiązaniach jest ona wyliczana z zależności (7), a poprawny wynik otrzymywany jest jedynie dla przebiegów sinusoidalnych. Mierniki wyższej klasy pozwalają na pomiar wartości skutecznej przebiegów odkształconych, a obliczają ją z zależności (6). Mierniki takie są zwykle opisane jako „true RMS”, co oznacza, że mierzą rzeczywistą („prawdziwą”) wartość skuteczną, jednak są dużo droższe.
Relacja wartości skutecznej sygnału do jego średniej arytmetycznej i odchylenia standardowego jest następująca:
Zobacz też
wartość chwilowa przebiegu czasowego
wartość minimalna przebiegu czasowego
wartość średnia przebiegu czasowego
wartość szczytowa przebiegu czasowego
parametry sygnału okresowego – porównanie wartości skutecznych dla kilku typów sygnałów okresowych
napięcie skuteczne
Elektrotechnika |
187400 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Cruiser%20Mk%20I | Cruiser Mk I | Cruiser Tank Mark I znany także jako A9 był pierwszym brytyjskim czołgiem szybkim, w czasie wojny używany był wyłącznie przez wojska brytyjskie.
Historia i opis konstrukcji
A9 został zaprojektowany przez Sir Johna Cardena w 1934 r. jako następca Vickers Mark II. Był to pierwszy czołg brytyjski z centralnie zamocowaną wieżą, w której umieszczono główne uzbrojenie, ale nie była to konstrukcja specjalnie udana ani nowoczesna, a czołg był bardzo słabo opancerzony (zaledwie 14 mm).
Wnętrze czołgu nie było podzielone na osobne przedziały bojowe, w wieży zamontowano działo dwufuntowe (40 mm) i karabin maszynowy. Oprócz tego z przodu czołgu, po obu stronach kadłuba znajdowały się dwie mniejsze wieżyczki, każda z nich uzbrojona w jeden karabin maszynowy.
Po próbach polowych w 1936 roku, zamówiono 125 egzemplarzy tego czołgu, wszedł do produkcji w 1937 r. Początkowo napędzany był silnikiem samochodowym Rolls-Royce zamienionym później na silnik autobusowy AEC.
Podwozie czołgu było nowoczesną konstrukcją, wykorzystano je podczas prac nad budową czołgu piechoty Mk III Valentine.
Służba
We wczesnej fazie wojny, kampanii francuskiej, greckiej i na początku walk w Afryce Północnej Mark I spisywał się nieźle, jego dwufuntowe działo w zupełności wystarczało do skutecznego zwalczania ówczesnych niemieckich czołgów. Problem stanowiło minimalne opancerzenie (Mark I stanowił łatwy cel nawet dla armat przeciwpancernych małego kalibru), także brak amunicji burzącej nie tylko dla działa 40 mm, ale także amunicji przeciwpancernej dla wersji z haubicą 94 mm.
Modele produkcyjne
Mark I (A9)
Używany przez 1 Dywizję Pancerną w czasie kampanii francuskiej, używany przez 2 i 7 Dywizję Pancerną w czasie kampanii w Afryce Północnej do 1941 r.
Mark I CS (close support)
Wersja „close support” (bliskiego wsparcia, współpracy z piechotą) uzbrojona w haubicę 3,7" (94 mm) umieszczoną w wieży, która mogła strzelać wyłącznie pociskami dymnymi (zapas amunicji – 40 naboi).
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Brytyjskie czołgi II wojny światowej
Vickers |
187401 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Cruiser%20Mk%20II | Cruiser Mk II | Cruiser Tank Mark II, znany także jako A10 – brytyjski czołg pościgowy zaprojektowany przed II wojną światową równolegle z Cruiser Mk I; używany wyłącznie przez wojska brytyjskie.
Historia i opis konstrukcji
Podobnie jak A9, model A10 został opracowany przez Sir Johna Cardena, główne zmiany polegały na usunięciu dwóch kadłubowych wieżyczek z karabinami maszynowymi i dołożeniu dodatkowego opancerzenia na zewnątrz pojazdu, podwajając mniej więcej grubość pancerza w porównaniu z wersją A9. Łącznie wyprodukowano 205 pojazdów tego typu.
Uzbrojenie główne było identyczne jak w modelu A9 (działo 40 mm i karabin maszynowy Vickers w wieży). Zamiast kadłubowych wieżyczek karabinów maszynowych, umieszczono w kadłubie po prawej stronie kierowcy karabin maszynowy Besa.
Mark II wszedł do służby w grudniu 1939, ale nie był konstrukcją udaną. Wzmocnienie pancerza, przy jednoczesnym pozostawieniu silnika o relatywnie niskiej mocy, sprawiło, że pojazd stał się powolny niczym typowe czołgi piechoty (choć był znacznie słabiej od nich opancerzony).
Modele produkcyjne
Mark II
Oficjalnie zaklasyfikowany jako "ciężki czołg pościgowy", 31 czołgów tego typu zostało wysłanych do Francji i weszło na wyposażenie 1 Dywizji Pancernej. W czasie walk kampanii francuskiej nie okazały się zbytnio przydatne, ale służyły do końca 1941 w Afryce Północnej.
Mark IIA
Vickers z wieży zamieniony na drugi karabin maszynowy Besa.
Mark IIA CS
"Close support" (bliskiego wspomagania, współpracy z piechotą), uzbrojony w haubicę 3,7" (94 mm) używaną głównie do strzelania pociskami dymnymi (zapas amunicji 40 naboi). Nieprawdziwe jest stwierdzenie, że haubica ta nie mogła strzelać amunicją odłamkowo-burzącą. Mogła, ale większość ładunku amunicji (czasami cały) stanowiły pociski dymne.
Linki zewnętrzne
Brytyjskie czołgi II wojny światowej
Vickers |
187402 | https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef%20Dziemidok | Józef Dziemidok | Józef Dziemidok (ur. 6 lutego 1914 w Marcinowiczach, zm. 5 marca 2004) – funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa PRL oraz Milicji Obywatelskiej.
Życiorys
W organach bezpieczeństwa od 1945 roku, najpierw w Poznaniu jako referent, następnie pełniący obowiązki zastępcy naczelnika Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (WUBP). W latach 1945-1947 uczestniczył w walkach z bandami i reakcyjnym podziemiem. W grudniu 1947 roku przeniesiony do centrali MBP w Warszawie na stanowisko zastępcy naczelnika i jednocześnie (p.o.) naczelnika (od lipca 1948 naczelnik) Wydziału V Departamentu V Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, następnie od 20 marca 1953 roku wicedyrektor Departamentu XI MBP. Po likwidacji MBP i przejęciu zadań bezpieczeństwa publicznego i wywiadu przez Komitet ds. Bezpieczeństwa Publicznego, Józef Dziemidok został wicedyrektorem Departamentu VI (walka z wrogą działalnością reakcyjnego kleru) KdsBP, a 1 czerwca 1955 dyrektorem. Po likwidacji KdsBP przeniesiony do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych na stanowisko zastępcy dyrektora Departamentu III MSW. 10 października 1957 r. został mianowany zastępcą dyrektora Centralnego Archiwum MSW, a od 11 maja 1959 roku II zastępcą komendanta Milicji Obywatelskiej ds. Służby Bezpieczeństwa miasta Warszawy.
Zwolniony z MSW 15 kwietnia 1964 r.
Pochowany na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie.
Przypisy
Bibliografia
Metody pracy operacyjnej Aparatu Bezpieczeństwa wobec kościołów i związków wyznaniowych 1945-1989, IPN, Warszawa 2004.
Funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej
Pochowani na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie
Wicedyrektorzy departamentów MBP
Urodzeni w 1914
Zmarli w 2004 |
187403 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol%20Wi%C4%99ckowski | Karol Więckowski | Karol Więckowski, znany też jako Zenon Stachula (ur. 18 lutego 1917 we Lwowie, zm. 3 września 1991 w Warszawie) – , funkcjonariusz PRL-owskich organów bezpieczeństwa publicznego.
.
W Departamencie V Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego zajmował następujące funkcje: od 31 lipca do 15 grudnia 1946 roku zastępca naczelnika Wydziału I, od 16 grudnia 1946 do 30 kwietnia 1947 roku zastępca naczelnika Wydziału II oraz pełniący obowiązki naczelnika, a od 1 maja 1947 do 31 grudnia 1949 roku naczelnik tego wydziału.
Uchwałą Prezydium KRN z 17 września 1946 odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Wicedyrektor Departamentu V od 1 maja 1950 do 14 stycznia 1953 roku, dyrektor Departamentu XI MBP (walka z Kościołem katolickim) od 15 stycznia 1953 do 31 grudnia 1954.
Po likwidacji MBP przeszedł do Komitetu do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego, na stanowisko dyrektora Departamentu VI odpowiedzialnego za walkę z wrogą działalnością reakcyjnego kleru.
Linki zewnętrzne
Profil służbowy Karola Więckowskiego w BIP IPN
Przypisy
Funkcjonariusze NKWD
Dyrektorzy departamentów KdsBP
Dyrektorzy departamentów MBP
Funkcjonariusze radzieckich służb specjalnych w Polsce Ludowej
Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
Polscy współpracownicy radzieckich służb specjalnych
Urodzeni w 1917
Zmarli w 1991
Ludzie urodzeni we Lwowie |
187404 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Zbigniew%20Paszkowski | Zbigniew Paszkowski | Zbigniew Stanisław Paszkowski ps. Stach (ur. 28 lipca 1913 w Łodzi, zm. 22 marca 1975) – żołnierz Armii Ludowej, uczestnik powstania warszawskiego. Pułkownik PRL-owskich organów bezpieczeństwa, m.in. dyrektor Departamentu III Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Życiorys
Syn muzyka Zygmunta i nauczycielki Cecylii z Nawrockich. Ukończył 7 klas V Gimnazjum Miejskiego w Warszawie. Członek Związku Młodzieży Socjalistycznej, od 1934 członek Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej; sekretarz Komitetu Dzielnicowego KZMP Warszawa-Powiśle. Aresztowany 31 grudnia 1935, w latach 1936–1939 odbywał w Płocku i Sieradzu karę więzienia w związku z działalnością komunistyczną, wydostał się 3 września 1939 i wrócił do Warszawy, gdzie pracował jako szklarz w Społecznym Przedsiębiorstwie Budowlanym na Żoliborzu. Od lutego 1940 współpracował ze Stowarzyszeniem Przyjaciół ZSRR na Żoliborzu. Od 1942 żołnierz Gwardii Ludowej.
Podporucznik, a następnie porucznik Armii Ludowej. Kierownik wydziału zaopatrzenia Oddziału IV Sztabu Głównego AL. Od 1 sierpnia 1944 jako ppor. „Stach” był dowódcą oddziału AL na Woli. Od 7 sierpnia, oficer zgrupowania AL na Starym Mieście. Od 17 sierpnia w Śródmieściu, a od 12 września dowódca oddziału AL-PAL „Blaszanka” na Powiślu Czerniakowskim, walczącego w ramach Zgrupowania „Kryska” do 23 września. Opuścił dzielnicę, wraz z ludnością cywilną. Z obozu w Pruszkowie został wywieziony na roboty przymusowe.
Po powrocie do Polski, w lipcu 1945, otrzymał funkcję zastępcy kierownika Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi. Na początku 1946 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie 13 stycznia został szefem UBP tego miasta. Następnie od 1 stycznia 1953 był starszym inspektorem Inspektoratu Ministra Bezpieczeństwa Publicznego, a od 1 sierpnia 1954 kierownikiem Inspektoratu Wiejskiego MBP. Po likwidacji MBP, od 1 kwietnia 1955, był sekretarzem Komitetu ds Bezpieczeństwa Publicznego.
Po przejęciu wszystkich funkcji bezpieczeństwa publicznego, kontrwywiadu i wywiadu przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w 1956, 28 listopada stanął na czele Departamentu III MSW. 15 kwietnia 1963 odwołany z MSW.
Członek KPP, PPR i PZPR.
Pochowany na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie (kwatera D31-3-11).
Ojciec Piotra Paszkowskiego – polskiego urzędnika dyplomatycznego, tłumacza i rzecznik prasowego MON i MSZ.
Odznaczenia
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1946), Orderem Sztandaru Pracy I i II klasy, Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych i innymi.
Przypisy
Bibliografia
Metody pracy operacyjnej Aparatu Bezpieczeństwa wobec kościołów i związków wyznaniowych 1945–1989, IPN Warszawa 2004
Przygoński A., Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944, Warszawa 2008
Polski Słownik Biograficzny t. XXV, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980.
Działacze Komunistycznego Związku Młodzieży Polski
Działacze PZPR
Funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego
Funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa PRL
Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (Polska Ludowa)
Odznaczeni Krzyżem Walecznych
Odznaczeni Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy
Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy I klasy
Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy II klasy
Oficerowie Armii Ludowej
Działacze Komunistycznej Partii Polski
Politycy PPR
Urodzeni w 1913
Zmarli w 1975
Żołnierze Gwardii Ludowej
Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
Ludzie urodzeni w Łodzi |
187405 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw%20Morawski%20%28funkcjonariusz%20Ministerstwa%20Spraw%20Wewn%C4%99trznych%29 | Stanisław Morawski (funkcjonariusz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych) | Stanisław Morawski (ur. 19 października 1924 w Jakubowicach Murowanych) – funkcjonariusz PRL-owskich organów bezpieczeństwa, m.in. dyrektor Departamentu III i IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
W marcu 1944 należał do oddziału AK na terenie Jakubowic Murowanych. W czerwcu 1944 grupa ta przeszła do AL (2 Lubelskiej Brygady AL pod dowództwem Zbigniewa Stępki „Mara”).
Służbę w organach bezpieczeństwa publicznego rozpoczął 27 lipca 1944 roku, w nowo powołanej Milicji Obywatelskiej, w Komendzie Miejskiej w Lublinie. W latach 1944–1949 brał udział w walce z „bandami i reakcyjnym podziemiem”. We wrześniu 1944 roku przeszedł do lubelskiego Urzędu Bezpieczeństwa, następnie 15 lipca 1946 roku przeniesiony do centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, gdzie rozpoczął służbę w Departamencie V. Tam po kolejnych awansach został zastępcą naczelnika Wydziału V – sprawował to stanowisko od 1 marca 1951 do 14 stycznia 1953 roku. Po powołaniu Departamentu XI MBP, naczelnik Wydziału I, następnie od 1 maja 1955 wicedyrektor Departamentu VI Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego.
W 1956 roku przeszedł do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, gdzie od 28 listopada tego roku do 9 października 1957 roku pracował jako naczelnik Wydziału V Departamentu III MSW. Awansował na zastępcę dyrektora Departamentu III, od 15 czerwca 1962 r. pełnił równocześnie obowiązki dyrektora Departamentu IV MSW. Od 1 lipca 1962 do 1 listopada 1971 roku dyrektor Departamentu IV, następnie do 17 grudnia 1973 roku dyrektor Departamentu III MSW, potem dyrektor Biura Historycznego MSW.
15 kwietnia 1975 roku przekazany do dyspozycji dyrektora Departamentu Kadr Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
W latach 1984–1986 pracował jako starszy wykładowca w Akademii Spraw Wewnętrznych.
Bibliografia
Metody pracy operacyjnej Aparatu Bezpieczeństwa wobec kościołów i związków wyznaniowych 1945–1989, IPN Warszawa 2004
Funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej
Funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego
Funkcjonariusze Departamentu IV MSW PRL
Żołnierze Armii Krajowej
Żołnierze Armii Ludowej
Urodzeni w 1924
Ludzie urodzeni w Jakubowicach Murowanych |
187406 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Dostawa | Dostawa | Dostawa – przemieszczenie (przepływ) ściśle określonej partii dóbr od dostawcy do odbiorcy. Te dobra to, ogólnie, surowce, materiały, produkty lub towary. Przemieszczenie to odbywa się w wyznaczone miejsce w określonym terminie.
Klasyfikacja dostaw
Rozróżnia się kilka typów dostaw:
dostawy bezpośrednie/pośrednie,
dostawy częściowe,
dostawy dzielone,
dostawy nadmierne/niepełne,
dostawy wewnętrzne.
Łańcuch dostaw
Jednokierunkowemu przepływowi dóbr towarzyszy dwukierunkowy przepływ informacji. Odbiorca składa zamówienie na określone dobra w określonej ilości oraz wyznacza termin i sposób ich dostarczenia (dostawy). Dostawca określa ceny oraz termin i sposób zapłaty. Są to podstawowe warunki dostawy.
Rozpatrując rzecz szerzej można zauważyć, że podmioty gospodarcze biorące udział w procesie dostaw występują często w zmiennych rolach. Przykładowo, hurtownik jest odbiorcą producenta i dostawcą detalisty. W ten sposób tworzy się łańcuch dostaw (ang. supply chain).
Łańcuch dostaw obejmuje wszystkie czynności, począwszy od pozyskania podstawowych surowców (takich, których źródłem jest ziemia, woda lub powietrze), a skończywszy na sprzedaży końcowemu nabywcy produktu finalnego i utylizacji tego, co z niego zostaje po zużyciu.
Zwykle uczestnicy łańcucha negocjują warunki dostaw niezależnie. Jeżeli jednak skoordynują swoje działania, mogą osiągnąć wspólne korzyści w postaci optymalizacji rodzaju i wielkości produkcji, wielkości i częstotliwości dostaw, tras przewozów, dzięki czemu staje się możliwa współpraca w systemie just-in-time, a w ślad za tym minimalizacja zapasów i uwolnienie środków pieniężnych, które można przeznaczyć na rozwój. Tworzy się zintegrowany łańcuch dostaw. Zarządzanie takim łańcuchem określane jest skrótem SCM – Supply Chain Management. Przy wsparciu aplikacji informatycznych możliwe jest prognozowanie popytu, wymiana dokumentów (głównie zamówień i faktur) w postaci elektronicznej, śledzenie ruchu dóbr, koordynacja przepływu pieniędzy. Ułatwione jest także zorganizowanie dostaw bezpośrednich (ang. direct delivery) polegających na pominięciu pośredniego składowania (magazynowania).
Przedsiębiorstwo może działać jednocześnie w kilku i więcej łańcuchach dostaw.
Proste i sieciowe łańcuchy dostaw
W prostych łańcuchach dostaw pomiędzy uczestnikami występują jedynie relacje typu jeden do jednego. Oznacza to, iż każdy uczestnik łańcucha jest powiązany logistycznie tylko z jednym dostawcą i/albo jednym odbiorcą w danym łańcuchu. W bardziej skomplikowanych organizacjach łańcuchy takie przekształcają się w sieciowe łańcuchy dostaw (ang. supply chain networks), w których w każde ogniwo może być połączone z kilkoma dostawcami i odbiorcami. Optymalizacji podlega (podobnie jak w prostych łańcuchach dostaw) całość przepływu materiałowego, przy czym składa się on z kilku strumieni. Przejście z prostego łańcucha dostaw do sieciowego łańcucha dostaw możliwe jest dzięki rozwojowi systemów informatycznych pozwalających na szybszą obróbkę i przesył danych.
Sieci dostaw
Sieć dostaw (ang. supply networks) jest to połączona ze sobą pewna ilość łańcuchów dostaw (zarówno prostych, jak i sieciowych). W sieci dostaw dokonywana jest kompleksowa optymalizacja przepływu materiałowego we wszystkich łańcuchach dostaw wchodzących w jej skład. Powstanie sieci dostaw związane jest z faktem uczestnictwa części przedsiębiorstw w więcej niż jednym łańcuchu dostaw. Ważnymi elementami sieci dostaw są jej integratorzy – ogniwa będące punktem styku więcej, niż jednego łańcucha dostaw, w których realizowana jest optymalizacja całej sieci, np. koordynacja działań oraz łączenie zasobów pojedynczych uczestników celem wykonania określonego zadania.
Przypisy
Logistyka
Handel |
421 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Arystoteles | Arystoteles | Arystoteles (starogr. , Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji. Nazywany też Stagirytą (od miejsca urodzenia) lub po prostu Filozofem (w tekstach średniowiecznych i nowożytnych).
Był twórcą odmiennego od platonizmu i równie spójnego systemu filozoficznego, który bardzo silnie wpłynął na filozofię i naukę europejską. Zapoczątkował nurt filozoficzny nazywany arystotelizmem, który miał wiele postaci w różnych epokach. Chrześcijańska odmiana arystotelizmu zwana tomizmem powstała w XIII wieku i jest do dziś uważana za oficjalną filozofię Kościoła katolickiego. Założyciel szkoły filozoficznej w ogrodach Lykeionu (od nazwy sąsiadującej z nimi świątyni Apollina Likejosa) – stąd wzięło się później słowo „liceum”.
Oprócz filozofii Arystoteles położył ogromne zasługi w rozwoju logiki i nauk przyrodniczych, szczególnie astronomii, fizyki i biologii. Choć ostatecznie wiele jego teorii naukowych okazało się błędnych, to znacząco przyczyniły się one do poszukiwania nowych hipotez.
Życiorys
Arystoteles urodził się w roku 384 p.n.e. w Stagirze, greckiej kolonii leżącej na Półwyspie Chalcydyckim. Stagira została założona przez osadników z Andros i Chalkis, mówiących różnymi dialektami jońskimi. Na początku IV wieku miasto i okolice zamieszkiwała jeszcze w zwartych skupiskach ludność przedgrecka, głównie tracka. W historiografii podejmowano próby wykazania, że Arystoteles pochodził ze zhellenizowanej rodziny niegreckiej. Tłumaczyłoby to pewne cechy jego charakteru oraz niektóre poglądy i decyzje polityczne. Tezy tej nie udało się udowodnić w sposób przekonujący. Sam Arystoteles posługiwał się wariantem dialektu jońskiego języka greckiego.
Faestis, matka Arystotelesa, pochodziła z Chalkis. Stagiryta schronił się u rodziny matki pod koniec życia, gdy uciekł do Chaliks przed wrogami. Ojciec Arystotelesa, lekarz Nikomach, nosił przydomek Asklepiad. Nie jest jasne, czy było to określenie rodu, z którego się wywodził, czy też nazwa organizacji lekarzy, do której być może należał. Ród Asklepiadów wymieniany został w pochodzących z Mesenii źródłach, spisanych w VIII i VII wieku. Nikomach pracował jako nadworny lekarz macedońskiego króla Amyntasa II. Arystoteles spędził zapewne kilka lat swojego dzieciństwa w stolicy Macedonii Pelli. Galen twierdził, że w rodzinach Asklepiadów szkolono synów w przeprowadzaniu sekcji zwłok oraz operacji chirurgicznych. Zainteresowanie naukami przyrodniczymi, przede wszystkim biologią, Arystoteles wyniósł prawdopodobnie z domu rodzinnego.
Rodzice osierocili Arystotelesa, gdy był jeszcze chłopcem. Dokładne daty ich śmierci nie są znane. Opiekę nad przyszłym filozofem przejął krewny, Proksenos z Atarneus w Azji Mniejszej. Z nową rodziną Stagiryta związany był emocjonalnie do końca życia. Po śmierci Proksenosa, Arystoteles adoptował syna swojego dawnego opiekuna, Nikanora. Dziękował także rodzinie Proksenosa w testamencie.
W wieku 17 lat Arystoteles został wysłany do Aten, aby odebrać wykształcenie w Akademii Platońskiej. W Akademii Arystoteles spędził w sumie 20 lat, w czasie których najpierw był studentem, potem asystentem Platona i w końcu samodzielnym wykładowcą. Po śmierci Platona (348/7 r. p.n.e.) był naturalnym pretendentem do objęcia scholarchatu Akademii – jednak inni członkowie Akademii zdecydowali się wybrać Speuzypa, siostrzeńca Platona, ze względu na dużą rozbieżność wypracowanego przez Arystotelesa systemu filozoficznego z systemem Platona.
Arystoteles, razem z drugim studentem Akademii Ksenokratesem, opuścili Akademię i udali się do kolonii Assos w Troadzie w rodzinnej Azji Mniejszej. Razem z nim, oraz z dwoma miejscowymi akademikami, Erastosem i Koriskosem, doradcami władcy kolonii Hermiasa, założył swoją szkołę filozoficzną. Także ów władca stał się słuchaczem szkoły i przyjacielem Arystotelesa. Dał mu za żonę swoją przybraną córkę Pytias. Innym słuchaczem w Assos był Teofrast z Eresos – najwybitniejszy uczeń Stagiryty. Filozof spędził w tym mieście trzy lata, napisał prawdopodobnie dialog O filozofii, składający się z trzech ksiąg, w którym poddał krytyce naukę Platona o ideach. W 345/4 r. p.n.e. przeprawił się do Mitylene, głównego miasta wyspy Lesbos. Przebywał tam do czasu, kiedy w 342/3 r. p.n.e. Filip II Macedoński powierzył mu wychowanie swego syna, późniejszego twórcy imperium macedońskiego Aleksandra III Macedońskiego. Pełnił tę funkcję przez niespełna trzy lata. W tym czasie Persowie podstępnie pojmali Hermiasa, sprzymierzeńca Filipa przeciw nim, który mimo tortur pozostał wierny Filipowi i poniósł śmierć na krzyżu. Arystoteles napisał hymn na cześć jego bohaterskiej śmierci. Po 340 p.n.e. Arystoteles przebywał razem z Teofrastem głównie w swym rodzinnym mieście Atarneus po czym, po trzynastu latach nieobecności, wrócił do Aten.
W Atenach założył własną, konkurencyjną do Akademii szkołę filozoficzną zwaną Liceum (gr. Lykeion, łac. Lyceum), która była wspierana przez Aleksandra Macedońskiego i wkrótce przyćmiła Akademię. Uczniowie tej szkoły byli pierwszymi arystotelikami. Nazywano ich też perypatetykami od greckiego słowa περιπατητικός (peripatetikós) oznaczającego przechadzanie się, jako że w ten sposób prowadzone były w szkole dyskusje i nauczanie. Aleksander do końca życia regularnie wymieniał listy z Arystotelesem, a także przysyłał egzotyczne okazy fauny i flory z odległych krajów do dużego ogrodu szkoły. Liceum obejmowało bowiem duży ogród z przyległymi budynkami, gdzie mieściły się sale wykładowe, i bibliotekę. Stosunki z władcą macedońskim ostygły, kiedy, wbrew radom Arystotelesa, Aleksander Wielki zaczął traktować podbitych Persów na równi ze zwycięskimi Macedończykami, a zwłaszcza kiedy, za przykładem królów perskich zażądał dla siebie czci boskiej (proskynesis).
Po śmierci żony Pytias, z którą miał córkę, nazwaną po matce Pytias, Arystoteles związał się z Herpyllis, z którą miał syna Nikomachosa, nazwanego tak od imienia ojca Arystotelesa.
Po śmierci Aleksandra w Babilonie, po powstaniu anty-macedońskim (wojna lamijska 323–322 p.n.e.), i upadku pro-macedońskiego rządu w Atenach, Arystoteles musiał uciekać z miasta oskarżony o bezbożność. Pretekstem do oskarżenia był hymn, który ułożył na cześć śmierci Hermiasa. Przeniósł się wtedy do miasta Chalkis na wyspie Eubea, gdzie po niespełna roku zmarł. W Atenach pozostał Teofrast, który kierował szkołą Liceum przez następne 37 lat.
Poglądy filozoficzne
Podział nauk
Arystoteles dokonał trychotomicznego podziału nauk:
teoretyczne – których celem jest formułowanie wiedzy dla niej samej (metafizyka, fizyka i matematyka)
praktyczne – których celem jest formułowanie wiedzy dla osiągnięcia doskonałości moralnej (etyka, polityka)
pojetyczne (wytwórcze, od gr. poiesis) – których celem jest formułowanie wiedzy, za pomocą której można wytwarzać określone przedmioty.
W opinii Arystotelesa, nauki teoretyczne są najbardziej wartościowe, a tym samym najwyżej usytuowane w hierarchii, ze względu na fakt, że opisują wiedzę dla samej wiedzy. Wśród nauk teoretycznych, największą wartość reprezentuje metafizyka, która dąży do zaspokojenia tylko i wyłącznie ludzkiej potrzeby czystego poznania.
Zerwanie z Platonem i koncepcja niezapisanego umysłu
Arystoteles krytykował idealizm obiektywny Platona przede wszystkim za to, że koncepcja ta separuje konkretne przedmioty zmysłowe od stanowiących ich źródło idei. Krytykę podjął najpierw jeszcze będąc studentem mistrza w księdze I Metafizyki (990 a 33 – 993 a 10). Następnie kontynuował już stojąc na czele swojej, rywalizującej z Akademią szkoły filozoficznej. Zapis tej krytyki znajduje się w ks. XIII Metafizyki (1078 b 30 n).
Osobiste doświadczenia z nauczaniem i leczeniem małych dzieci przekonały Arystotelesa, co do błędności Platońskiej teorii anamnezy. Polegała ona na odkrywaniu „ukrytej pamięci” idealnego świata dzięki dialektycznym dyskursom. Zdaniem Arystotelesa, ludzie nie posiadają takiej ukrytej pamięci, lecz cała ich wiedza pochodzi z doczesnego doświadczenia. Na poparcie swego stanowiska przywoływał fakt, że wprawny sofista potrafi przekonać niedoświadczonego ucznia niemal do wszystkiego.
Arystoteles stwierdził, że dużo rozsądniejsze jest przyjęcie, że ludzie rodzą się z niezapisanym umysłem, który zapełnia się myślami na skutek codziennych doświadczeń życiowych. Myśli jednak żyją później własnym życiem i część ludzkich rozumowań ulega rozmaitym wypaczeniom i dziwactwom.
Przyjmując to założenie Arystoteles doszedł do wniosku, że aby uporządkować ludzkie myśli i wykazać które z nich są adekwatne do rzeczywistości, a które nie, należy stworzyć naukę o samym myśleniu jako takim. Naukę tę nazwał logiką.
Logika
Zdaniem Arystotelesa celem nauki jest wyprowadzenie ( apodeiksis) stanu faktycznego z jego przyczyn. Ten proces ma dwie możliwe formy: wnioskowanie o szczególnych przypadkach ze znanej ogólnej reguły (dedukcja) i wnioskowanie o ogólnej regule ze znanych poszczególnych przypadków (indukcja). Poprawności wnioskowania miała natomiast służyć logika jako metoda porządkowania myślenia, jego formy, a nie treści (logika formalna). Arystoteles stworzył zupełny system tak zwanej teorii sylogizmu, która obecnie stanowi część klasycznego rachunku predykatów. Sam Arystoteles na oznaczenie tego, co dziś zwiemy logiką używał terminu analityka, rezerwując nazwę logika dla dialektyki, czyli sztuki prowadzenia dyskusji.
Pojęcia i kategorie
Podstawowym elementem logiki arystotelesowskiej jest pojęcie, które odpowiada istniejącej w świecie rzeczywistym kategorii (rodzajowi). Pojęcie wprowadza definicja ( horismos) wskazująca nadrzędny rodzaj oraz różnicę gatunkową. Np. w definicji człowieka jako „istoty rozumnej” – „istota” jest nazwą nadrzędnej kategorii, a „rozumna” określa właściwość, która wyróżnia człowieka spośród innych istot.
Sądy i wnioskowanie
Pojęcia są powiązane w zdania, czyli sądy, którym można przypisać prawdziwość lub fałsz. Sąd nie może być zarazem prawdziwy i fałszywy (zasada sprzeczności). Arystoteles przedstawił reguły wnioskowania, jako związku między różnymi sądami a szczególnie teorię sylogizmów – związku dwóch zdań z trzecim.
Dowodzenie
Arystoteles rozgraniczył rozumowania na oparte na wnioskowaniu logicznym z przyjętych założeń rozumowanie dedukcyjne oraz na oparte na obserwowanych danych rozumowanie indukcyjne. Arystoteles sformułował trzy podstawowe zasady poprawnego formułowania i dowodzenia twierdzeń.
Zasady „naukowego myślenia”
wychodzenie z jak najmniejszej liczby założeń pierwotnych (nazwane później brzytwą Ockhama), które znajduje się poprzez myślenie indukcyjne;
tworzenie w oparciu o te założenia ścisłej teorii poprzez myślenie dedukcyjne;
ostateczna weryfikacja teorii poprzez konfrontację wniosków z niej wynikających z faktami.
Metafizyka
Metafizyka, jako dyscyplina najdoskonalsza, usytuowana na szczycie hierarchii nauk, zajmuje się badaniem:
przyczyn i zasad rzeczywistości,
bytu jako bytu,
substancji,
boga i tego, co transcendentne.
Nazwa metafizyka prawdopodobnie nie pochodzi od samego Arystotelesa, lecz od filozofa perypatetyckiego Andronikosa z Rodos, który wydał i uporządkował pisma mistrza. 14 pism, dotyczących ogólnych zasad, umieścił po pismach fizycznych (gr.) metà tà physiká. Za tym, że porządek przyjęty przez Andronikosa był czysto zewnętrzny, pozafilozoficzny, opowiedzieli się następujący uczeni: Eduard Zeller, Paul Hämmerlin, William David Ross, Werner Jaeger. Arystoteles używał określeń „filozofia pierwsza”, w odróżnieniu od fizyki, czyli „filozofii drugiej”, lub „teologia”, z racji tego, że przedmiotowi metafizyki przypisywane są cechy boskie. Pierwsza wzmianka o tytule metà tà physiká wystąpiła u Mikołaja z Damaszku (64 r. przed. Chr.), widnieje też w katalogach Anonima z Menage oraz Ptolemeusza. Według teorii M.H. Reinera, tytuł Metafizyka był inspirowany przez samego Arystotelesa i był już używany przez pierwszą generację uczniów Liceum. Mógł je stworzyć jego uczeń Eudemos z Rodos. Według Moraux dzieła metafizyczne w pierwotnym układzie występowały po pismach matematycznych, a nie fizycznych i nazwa miałaby znaczenie filozoficzne. Według interpretacji odwołującej się do perspektywy platońskiej, przedrostek metà odnosi się do hierarchii bytów: wskazuje na to, co ponad przyrodą (gr.) υπερ φύσιν – hyper fysin lub επεκεινα των φυσικων – epekeina ton fysikon. Interpretacja ta przypisywana Herenniuszowi, była powszechna w średniowieczu. Dla Tomasza z Akwinu metafizyka dotyczy rzeczy poza-fizycznych (łac.) transphysica i ma ten sam przedmiot co teologia, tzn. traktuje o rzeczach boskich, różni się tylko sposobem poznania.
Forma i materia
Arystoteles odrzucił platoński dualizm rzeczy materialnych i idei. Uważał on, że idee „nie przyczyniają się też w żaden sposób do poznawania innych rzeczy [...] ani do wyjaśniania ich istnienia, bo nie znajdują się w poszczególnych rzeczach, które w nich uczestniczą [...]”. Jego zdaniem istota rzeczy (substancja, ousia) zawiera się w niej samej.
W miejsce dualizmu platońskiego powstał jednak inny: materii i formy. Forma była odpowiednikiem idei platońskiej, lecz nie jako osobny, niezależny byt, a jako coś nadające kształt i postać materii – tworzywu. Relację między formą a materią można więc sobie wyobrazić jak relację między naczyniem a wodą, albo palcami garncarza a gliną. Pogląd ten, zwany hilemorfizmem, został następnie przejęty przez średniowieczny tomizm.
Formy w zasadzie nie mogą istnieć bez materii, a z drugiej strony sama materia bez form nie posiadałaby kształtu, koloru, ruchu i innych cech; byłaby czystym chaosem. Tak więc znany nam z doświadczenia świat jest nierozerwalną kombinacją materii i idei-form. Stosunek formy i materii (entelechia) określa cechy danej rzeczy, a w przypadku istot żywych określa ich celowy charakter.
Arystoteles przyczynił się do rozwoju teorii atomistycznej twierdząc, że cała materia składa się z tych samych ciągłych substancji pierwotnych.
Hierarchia bytów
Koncepcja ta dobrze pasowała do ontologicznego wytłumaczenia zjawiska występowania hierarchiczności bytów. Hierarchiczność taką zauważał Arystoteles zwłaszcza w świecie ożywionym, gdzie istnieje ciąg stworzeń od najprostszych do najbardziej złożonych. Arystoteles tłumaczył tę hierarchię stopniem udziału formy i materii w danym jednostkowym bycie. Czym w danym bycie jest więcej formy (jest ona bardziej złożona) a mniej materii, tym zajmuje on wyższe miejsce w hierarchii. I tak: byty nieożywione takie jak np. kamień zawierają w sobie bardzo dużo materii i mają przy tym bardzo prostą i nieruchomą formę. Rośliny mają bardziej złożoną formę, która podlega powolnym zmianom. Zwierzęta mają jeszcze bardziej złożoną formę, która daje im możliwość ruchu i reagowania na zmiany. Wreszcie ludzie posiadają bardzo złożoną formę zwaną duszą, która posiada unikatową cechę bycia świadomym o samej sobie.
Z połączenia tych ontologicznych założeń powstała teoria czterech przyczyn, jakie muszą być spełnione do zaistnienia danej rzeczy:
przyczyna materialna (causa materialis) – rzecz powstaje z materii;
przyczyna formalna (causa formalis) – powstaje przez ukształtowanie materii przez formy;
przyczyna sprawcza (causa efficiens) – powstanie rzeczy musi być określone przez czynnik działający uprzednio;
przyczyna celowa (causa finalis) – powstanie rzeczy musi służyć pewnemu celowi.
Arystoteles, rozważając pierwszą przyczynę (sprawczą) ruchu (primus motor), postulował istnienie ducha, który poruszałby światem, tak jak dusza porusza ciałem. Jako ostateczne źródło ruchu byłby nieruchomy (nieruchomy poruszyciel). Duch ten został utożsamiony z bogiem, ale, w odróżnieniu od istot znanych z wierzeń religijnych, nie jest on czynnikiem aktywnym – nie ingeruje w dzieje świata. Jego zdolność poruszania wynika raczej z tego, że rzeczy, kierowane tęsknotą, dążą do niego jako do czystej formy.
Koncepcja teleologiczna, głosząca, że każdy rozwój dokonuje się stosownie do założonego celu, była istotnym elementem arystotelesowskiej fizyki i biologii.
Filozofia przyrody
Arystoteles był odnowicielem starożytnej filozofii przyrody, zaniedbanej przez sofistów, Sokratesa i Platona. Wypracowana przez niego pojęciowość miała ogromny wpływ na późniejszych filozofów i badaczy przyrody, aż do powstania nowożytnego przyrodoznawstwa. W Corpus Aristotelicum zebrano 27 pism filozoficznoprzyrodniczych, obejmujących zagadnienia kosmologiczne, fizyczne, biologiczne i psychologiczne (dla części z nich atrybucja jest wątpliwa). Podstawowym pismem filozoficznoprzyrodniczym Stagiryty jest Fizyka.
Ruch
Wszelkie realne rzeczy składają się z dwóch momentów: potencji (możności) i aktu. Materia jest tylko potencjalnością (możnością), która musi być skonkretyzowana przez akt. Koncepcja ta stała się podstawą Arystotelejskiej nauki o ruchu i zmianie, pozwalając przezwyciężyć tezy eleatów o niemożliwości ruchu. Arystoteles, korzystając również ze swojej teorii kategorii, wskazał, że ruch dotyczy różnych kategorii w różnym stopniu. Część z kategorii danego bytu nie podlega ruchowi czy zmianie, lecz jest własnościami lub rodzajami ruchu (kategorie czasu, działania, doznawania). Ruch dotyczy więc kategorii substancji (powstawanie i ginięcie), miejsca (przemieszczenie), jakości (zmiana jakościowa) i ilości (przyrost i ubytek). Zmiana jest tu pojęciem ogólnym, a ruch rodzajem zmiany odnoszonym do kategorii miejsca. Aby dokonać zmiany konieczny jest akt płynący z zewnątrz, który skonkretyzuje możność tkwiącą w danej rzeczy.
Z pojęciem ruchu, ściśle związana jest też Arystotelejska definicja czasu. „Czas jest [...] ilością ruchu ze względu na «przed» i «po»”. Czas nie istnieje bez zmiany, i podobnie jak ona ma charakter ciągły. Koncepcja ta wymaga istnienia duszy, postrzegającej zachodzącą zmianę. W oparciu o nią, swoją koncepcję czasu wypracuje Augustyn z Hippony.
Przestrzeń
Arystotelejskie ujęcie miejsca i przestrzeni było niezwykle wpływową koncepcją, aż do czasów renesansu. Miejsce definiowane jest jako „bezpośrednia i nieruchoma granica ciała otaczającego”. Oznacza to, że miejsce jest pewną rzeczywistością. Próżnia jest niemożliwa, jest bowiem nie-bytem. Ruch ciał oznacza więc przesuwanie jednych rodzajów rzeczy (np. powietrza) i zastępowanie ich innymi (np. poruszanym ciałem). Jedno ciało zastępuje inne ciało, a pomiędzy nimi nie ma żadnych przerw. Poglądami tymi Arystoteles przeciwstawiał się atomizmowi i mechanicyzmowi.
Arystoteles wprowadza również pojęcie miejsca naturalnego, czyli miejsca do którego w sposób naturalny dążą ciała (np. przy swobodnym opadaniu). Kierunki góra i dół nie mają charakteru relatywnego. Do góry dążą wszystkie lekkie substancje (np. ogień). Ku dołowi dążą natomiast rzeczy zawierające element ziemi, nadający ciężar. Ruch trwa, dopóty ciała osiągną swoje miejsce naturalne.
Kosmologia
Wszechświat dzieli się na podksiężycowy i nadksiężycowy (niebiański), mające odmienne charakterystyki. W świecie podksiężycowym, zachodzą wszystkie rodzaje zmiany, a dominuje powstawanie i ginięcie. W świecie nadksiężycowym zachodzi natomiast jedynie ruch kolisty (nie zachodzi powstawanie i ginięcie, zmiana jakościowa, wzrost czy ubytek). Niebo jest niezmienne, w przeciwieństwie do rzeczywistości ziemskiej.
Odmienność obu sfer spowodowana jest ich konstrukcją. Świat podksiężycowy składa się z czterech żywiołów, tworzących materię. Elementy ciężkie (ziemia i woda), dążą ku dołowi, natomiast elementy lekkie (powietrze i ogień) ku górze. Świat nadksiężycowy składa się z piątego elementu, wprowadzonego przez Platona, a przez Arystotelesa nazwanego eterem. Eter nie powstaje i nie ginie (stąd niezmienność tego świata), porusza się natomiast ruchem kolistym (nie ma miejsca naturalnego).
Biologia
Arystoteles jest uważany za pierwszego systematycznego badacza życia. Jego studia na temat powstawania i funkcjonowania istot żywych, stanowią pierwszy tak systematyczny i ugruntowany empirycznie wykład, i aż do XVI w. nie zostały prześcignięte. Wraz z Teofrastem (który zajmował się głównie botaniką) uznawany jest za twórcę biologii. Dzieła biologiczne obejmują 1/4 Corpus Aristotelicum. Najważniejszymi traktatami są O częściach zwierząt i Historia animalium.
Biologia Arystotelesa miała charakter witalistyczny. Zakładała, że tym, co odróżnia istoty żywe od reszty rzeczywistości jest ucieleśniona dusza. Stanowi ona formę życia organicznego, nadaje mu jedność i celowość. Każda z podstawowych kategorii istot żywych, miała przez nią nadany inny cel naturalny (entelechia),
Arystoteles wyróżniał trzy części duszy, odpowiadające różnym poziomom organizacji życia:
dusza wegetatywna wiąże się z odżywianiem i rośnięciem; stanowi formę roślin, zwierząt i ludzi;
dusza zmysłowa czyni zdolnym do postrzegania i poruszania się; stanowi formę u zwierząt i ludzi;
dusza rozumna ( nous) występujący wyłącznie u ludzi, najdoskonalszą z form; jedyną, która posiadła zdolność rozumienia świata zewnętrznego i świadomość samej siebie. Dusza rozumna dzieli się na
rozum bierny, receptywny
rozum czynny, który, nie będąc powiązany z ciałem (stanowiąc czystą formę), jest nieśmiertelny.
Etyka
Dobro jako wartość indywidualna, a nie absolutna
Etyka Arystotelesa wynikała w dużym stopniu z jego teorii bytu, ale także była wypracowana na drodze praktycznych obserwacji. Rozumiał on dobro i cnotę (Areté) jako dążenie do doskonalenia swojej formy, czyli duszy. Gdy dusza osiągnie optymalną, przeznaczoną dla danej jednostki postać, to wtedy jednostka ta osiągnie trwałe szczęście i cnotę (eudajmonia).
Dusze ludzkie są niepowtarzalne, dlatego to, co jest dobre dla jednego człowieka, niekoniecznie musi być dobre dla drugiego. Dobro zatem jest pojęciem subiektywnym i zależy od mnóstwa różnych czynników. Próba uszczęśliwiania wszystkich poprzez tworzenie idealnego państwa jest więc mrzonką, która w istocie może tylko wszystkich unieszczęśliwić (było to sprzeczne z poglądami Platona).
Nakazy moralne i żądze
Arystoteles nie zgadzał się też ze zrównywaniem dobra z wiedzą o ideach. Jego osobiste doświadczenia z Akademii Platońskiej przekonały go, że nawet najmądrzejsi filozofowie nie są wolni od zwykłych ludzkich namiętności, a nawet zdarza się, że podlegają im silniej. Zgodnie ze swoją teorią duszy, Arystoteles twierdził, że każdy człowiek trwa w naturalnym konflikcie żądz cielesnych i racjonalnej oceny sytuacji, dostarczanej mu przez rozumną część jego duszy. Z tego powodu cnota to stały proces przezwyciężania i kontrolowania żądz, wymagający stałego wysiłku, a nie coś co na trwałe można posiąść przez proste nabywanie wiedzy. Moralność to zatem podążanie za nakazami rozumu, które mogą być albo wpojone przez wychowanie albo uzyskane na skutek własnych przemyśleń, co dla samej moralności jako takiej ma drugorzędne znaczenie. Stąd człowiek mądry, ale o słabej woli bywa często mniej cnotliwy od człowieka niewykształconego, ale o silnej woli.
Cnoty
Arystoteles jest jednym z najważniejszych przedstawicieli etyki cnót, a jego koncepcje pozostają wpływowe do dnia dzisiejszego. W swoich pracach szczegółowo przeanalizował wiele cnót, opisał relacje pomiędzy nimi i dokonał ich podziału. Podzieli cnoty na: cnoty dianoetyczne (intelektualne), które są skutkiem doświadczenia oraz cnoty etyczne (moralne), które są skutkiem przyzwyczajenia.
Z cnót intelektualnych najważniejsze są dwie: rozsądek ( phronesis) i mądrość ( sophia).
Rozsądek dotyczy ludzkich spraw, dba o zapewnienie człowiekowi zarówno dóbr duchowych, jak i cielesnych. Przedmiotem i polem działania rozsądku są rzeczy zmienne i przemijające.
Mądrość jest najwyższą z rodzajów wiedzy. Zajmuje się bytami wiecznymi i niezmiennymi.
Cnoty etyczne mieszczą się w tzw. „złotym środku”, między dwiema wadami (nadmiarem i niedostatkiem). Np. odwaga mieści się między zuchwalstwem i tchórzostwem. Taką cnotą jest też taktowny dowcip znajdujący się między błazeństwem a nieokrzesaniem. Żadna z cnót nie jest wrodzona, z natury jesteśmy tylko zdolni do ich nabywania, a rozwijamy je dzięki przyzwyczajeniu.
Z cnót etycznych najwyższa jest sprawiedliwość, którą dzielił na rozdzielającą (słuszny podział dóbr) i wyrównującą (kompensację krzywd); podstawą jednak jest konstytuująca ludzką wspólnotę przyjaźń. Postawa moralna ( hexis) powstaje zatem nie w wyniku samego rozumienia, ale praktyki życia i moralności otoczenia. Nie bez znaczenia jest ćwiczenie, przyzwyczajenie i uczenie się.
Teoria złotego środka
Arystoteles uważał, że zbyt skrajne czy rygorystyczne podejście do moralności oraz całkowite ignorowanie żądz cielesnych ma zwykle fatalne rezultaty, gdyż żądze te są sposobem, w jaki ciało komunikuje silnie zależnej od niego duszy swoje potrzeby.
Według Arystotelesa w swoim postępowaniu człowiek powinien kierować się „złotym środkiem”, który jest określany przez jego rozum, gdyż jest to droga do osiągnięcia szczęścia, najwyższego dobra, które jest naszym celem ostatecznym.
Wynika z tego, iż człowiek powinien podążać drogą „złotego środka” – nie ignorować żądz, ale też nie może się im podporządkowywać, nie może im ulegać. Jego działanie ma być umiarkowane, ale ma jednocześnie przynosić mu przyjemność. Żądze muszą zostać zaspokojone, ale w sposób umożliwiający harmonijny rozwój także rozumnej części duszy, która to dusza powinna oprócz nabywania wiedzy kultywować również umiejętności panowania nad żądzami, poprzez silną wolę, odwagę i rozsądek.
Według Arystotelesa nie w każdym postępowaniu można odnaleźć „złoty środek”, do takich czynów zalicza: cudzołóstwo, kradzież, morderstwo – tutaj nie ma średniej miary, są to czyny niegodziwe.
Zdaniem Arystotelesa jednostki w swoim życiu rozciągnięte są między dwoma niemożliwymi do osiągnięcia przeciwnościami: nadludzką cnotą upodabniającą do bóstwa a jego przeciwieństwem – upodabniającym do zwierząt bestialstwem.
Filozofia społeczna i polityczna
Teoria państwa
Z etyki wynikała teoria państwa. W tej dziedzinie Arystoteles twierdził, że państwo jest naturalną formą społeczeństwa („człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie”). Tak samo jak każda forma, państwo powinno więc być dobrze dopasowane do społeczeństwa i warunków w których żyje. Oznaczało to w praktyce, że różne formy państwa są dobre dla różnych społeczeństw. Jedne społeczeństwa wymagają monarchii, inne zaś dobrze funkcjonują w warunkach demokracji. Arystoteles rozróżniał w zależności od konstelacji przyjaźni i sprawiedliwości następujące ustroje:
Ich główną wartością jest wolność, na mocy której obywatele mogli uczestniczyć w życiu politycznym.
Jednak pierwotniejsze od państwa są rodziny (wspólnoty domowe), z połączenia których powstaje gmina, a dopiero z połączenia gmin – państwo. Arystoteles opowiadał się wbrew Platonowi za poszanowaniem własności prywatnej, uważał także za usprawiedliwioną instytucję niewolnictwa.
Większość form rządzenia powstaje zwykle na drodze historycznego rozwoju i te naturalne formy są zwykle najlepsze dla danego społeczeństwa. Podobnie najlepiej przystosowanymi do rządzenia ludźmi są ci, którzy w naturalny sposób znaleźli się na stanowiskach (przez wolę wyborców albo z urodzenia), a nie filozofowie-teoretycy. To czy dane państwo jest dobrze czy źle rządzone zależy często nie od formy rządów, lecz od jakości przymiotów ludzi u władzy.
Zadaniem filozofa jest więc tylko edukowanie i doradzanie rządzącym oraz proponowanie im dokonywania drobnych, powolnych zmian w strukturze państwa. Dobra edukacja jest bardzo ważna dla osób rządzących, gdyż umożliwia im obiektywną ocenę sytuacji, ale oprócz edukacji formalnej rządzące osoby muszą rozwijać cnoty „złotego środka”, a więc silną wolę, odwagę i rozsądek. Cnoty te są często ważniejsze dla rządzących od formalnej wiedzy, którą można na bieżąco uzyskiwać od doradców-filozofów. Sami filozofowie są zwykle niezbyt dobrze przygotowani do sprawowania władzy, gdyż całe życie koncentrują się na nabywaniu wiedzy i dysputach, a nie na kultywowaniu cnót niezbędnych przy rządzeniu.
Prawo natury
Prawo natury służyć ma osiągnięciu cnoty, a więc naturalnego celu jednostki. Arystotelesowska koncepcja prawa natury ma więc charakter ściśle etyczny. Ponieważ cnota utożsamiana jest tutaj ze szczęściem, konsekwencją naruszenia prawa naturalnego, jest pozbawienie się szczęścia.
Szczegółowe treści prawa natury wynikają z ludzkiej zdolności oceniania, przede wszystkim rozróżniania sprawiedliwości od niesprawiedliwości i dobra od zła. Treścią prawa natury są te oceny, które są wspólne różnym ludziom. Z tego poglądu wynika arystotelesowskie poparcie dla niewolnictwa, jako instytucji zgodnej z prawem naturalnym. Zgodne z naturą jest, aby jednostki obdarzone większym rozumem i mniejszą siłą fizyczną, władali nad jednostkami o większej sile i mniejszym rozumie. Do tej pierwszej grupy Arystoteles zalicza Greków, a do drugiej barbarzyńców.
Ponieważ człowiek jest z natury istotą społeczną, także państwo i stanowione przez nie prawo znajdują oparcie w naturze ludzkiej (mają służyć realizacji szczęścia). Prawo stanowione opiera się na prawie naturalnym (a także na prawie zwyczajowym), jednak w istotny sposób różni się od niego. Jest prawem spisanym i trzeba się go uczyć, a więc nie jest dane w bezpośredni sposób wszystkim istotom rozumnym. Prawo stanowione nie jest też prawem powszechnym, lecz obowiązuje jedynie obywateli konkretnego polis, w konkretnym czasie. Oba rodzaje prawa są jednak niezbędne dla realizacji naturalnych celów jednostki. Przestrzeganie prawa naturalnego prowadzi do naturalnej sprawiedliwości, która wraz ze sprawiedliwością stanowioną składa się na sprawiedliwość polityczną.
Myśl społeczna
Zdaniem Arystotelesa człowiek jest zwierzęciem politycznym ( zoon politikon) – jest stworzony do życia w państwie. Za człowieka Arystoteles uważał wyłącznie mężczyznę, kobieta nie będąc w pełni człowiekiem nie mogła zajmować się polityką.
Życie społeczne opiera się na najbardziej trwałej strukturze, jaką jest małżeństwo (więź pomiędzy kobietą a mężczyzną). Małżeństwo tworzy rodzinę, która nie jest w stanie zaspokoić swoich potrzeb, a zatem łączy się w kolonie rodzin (gminę wiejską), a następnie w polis (państwo), które jest wspólnotą pełną, samowystarczalną. W ten sposób Arystoteles tworzy schemat genezy państwa:
małżeństwo > rodzina > gmina wiejska > polis
Retoryka
Arystoteles włączył retorykę do nauk produktywnych. Retoryka dąży do określonego celu i najważniejsza jest w niej skuteczność. Jest też ściśle związana z logiką, tzn. stosowane argumenty muszą być logiczne. Ważny jest status społeczny mówcy i etos mówcy. Rodzaj wypowiedzi należy dostosować do słuchacza (wiek, płeć słuchacza). III księga Retoryki dotyczy problemu kompozycyjnego, jawności, poprawności, szczerości, adekwatności. Filozof jest przekonany, że jeżeli mówca darzy szacunkiem audytorium, to autorytet mówcy będzie rósł.
Dzieła Arystotelesa
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Dzieła Arystotelesa w bibliotece Polona
[dostęp 2021-10-24].
Artykuły na Routledge Encyclopedia of Philosophy , rep.routledge.com [dostęp 2023-05-08]:
Aristotle (384–322 BC);
Mechanics, Aristotelian.
Biolodzy starożytnej Grecji
Filozofowie starożytnej Grecji
Filozofowie matematyki
Fizycy starożytnej Grecji
Logicy starożytnej Grecji
Perypatetycy
Polihistorzy
Etycy
Filozofowie Akademii
Filozofowie prawa
Starożytni myśliciele polityczni
Teoretycy retoryki
Ludzie upamiętnieni nazwami doktryn filozoficznych
Osoby upamiętnione nazwami kraterów na Księżycu
Ludzie upamiętnieni nazwami uniwersytetów
Urodzeni w IV wieku p.n.e.
Zmarli w IV wieku p.n.e. |
187408 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Dostawca | Dostawca | dostawca w umowie dostawy
dostawca usług internetowych |
187412 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Love%20Parade | Love Parade | Love Parade lub Loveparade (pol. Parada Miłości) – największy, plenerowy festiwal muzyki elektronicznej, który był organizowany od 1989 do 2010. Festiwal miał charakter cykliczny i odbywał się co roku, jednak 3-krotnie zdarzyło się, że impreza nie doszła do skutku. Należał obok Mayday do najstarszych imprez tego typu. Od 1989 do 2006 organizowany był w Berlinie, później w miastach Zagłębia Ruhry. Na Paradzie grana była głównie muzyka taka jak: trance, house, techno, schranz oraz minimal. Organizowane są także imprezy wzorowane na berlińskiej w wielu miastach na całym świecie. Do charakterystycznych cech festiwalu należała jego forma, polegająca na przemarszu głównymi arteriami miasta do punktu docelowego festiwalu. Przemarszowi towarzyszyły samochody ciężarowe, platformy, zapewniające nagłośnienie i oprawę świetlną.
Sama nazwa festiwalu wywodzi się od jego charakterystycznej formy, marszu – parady.
Historia
Pierwsza parada odbyła się pod hasłem Friede Freude Eierkuchen w tym samym czasie co londyńskie Summer Of Love. Akcje przeprowadzano w Turbine Rosenheim, gdzie jednym z pierwszych didżejów był Dr. Motte. Historyczny marsz wyruszył 1 lipca 1989 o godzinie 18 z Wittenbergplatz i przez Kurfürstendamm (w skrócie Ku'damm). Okazją do zorganizowania imprezy były urodziny właśnie Dr. Motte. Ze względów formalnych wpisano imprezę jako demonstrację polityczną (dosłownie tłumaczone jako "pokój, radość, naleśniki" niemieckie hasło Friede, Freude, Eierkuchen, jest zwrotem oznaczającym jedność i harmonię).
Rok później marsz odbył się pod hasłem The Future Is Ours. W porównaniu z rokiem poprzednim frekwencja wzrosła o 1233%, w paradzie wzięło bowiem udział sześć ciężarówek reprezentujących berlińskie kluby i około 2000 osób. Miejsce startu i trasa były te same, zmieniła się tylko pora i dzień – 7 lipca godzina 16 – i AfterParty, które odbywały się w berlińskim klubie UFO. Późniejsze Love Parade były organizowane na osi Bismarkstraße/Straße des 17. Juni i w parku Tiergarten
Love Parade były organizowane w sensie formalnym jako manifestacje polityczne. Zmuszało to władze Berlina do znacznych wydatków związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa, sprzątaniem itd. Gdy ostatecznie ustalono, że impreza utraciła charakter manifestacji, domagano się ponoszenia kosztów przez organizatorów. To spowodowało odwołanie Love Parade w latach 2004 i 2005.
Impreza została reaktywowana w 2006 i odbyła się 15 lipca. Podczas tej edycji po raz pierwszy wprowadzono głosowanie online dotyczące występujących na platformach artystów.
W 2007 Love Parade odbyła się w Essen. Organizatorzy twierdzili, że nie mogli się porozumieć z władzami Berlina.
W 2010 roku, podczas parady w Duisburgu doszło do tragedii – w wyniku wybuchu paniki 21 osób zginęło, a ok. 510 zostało rannych. Z powodu tej tragedii ogłoszono, że Parada Miłości nie będzie już w przyszłości organizowana.
Motta i hymny
Przypisy
Linki zewnętrzne
Oficjalna strona LoveParade
LoveParade Germany
Festiwale muzyki elektronicznej
Festiwale muzyki tanecznej
Festiwale muzyczne w Niemczech
Techno
Trance
House |
187414 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Intel%208052 | Intel 8052 | Intel 8052 – opracowany przez firmę Intel ośmiobitowy mikrokontroler, niskiej mocy, dużej wydajności, wykonany w technologii CMOS, o architekturze programowej CISC. Jest to następca mikrokontrolera 8051.
Specyfikacja mikrokontrolera 8052
ośmiobitowa jednostka arytmetyczno-logiczna (ALU)
częstotliwość zegara – operowanie w zakresie 0 Hz – 36 MHz
6 źródeł przerwań
8 kB programowalnej pamięci wewnętrznej Flash EEPROM (do 1000 zapisów)
256 B pamięci wewnętrznej RAM
Rejestry specjalne SFR
układ generatora sygnału taktującego
cztery ośmiobitowe równoległe porty P0…P3
jeden uniwersalny port szeregowy
trzy liczniki/czasomierze (timery T0, T1 i T2)
programowalny kanał szeregowy
system przerwań z układem priorytetów
tryb pracy z niskim zasilaniem
Timer T2
Timery T0 oraz T1 są zgodne z timerami mikrokontrolera 8051. Wprowadzony w tym modelu Timer T2 to 16-bitowy licznik, który może działać jako timer lub licznik zdarzeń. Jako licznik może działać w jednym z następujących trybów:
16-bitowy licznik z auto-przeładowaniem,
16-bitowy licznik z przechwyceniem (przechwycone zdarzenie można wykorzystać jako sygnał dla przerwania),
generator impulsów transmisji.
Mikrokontrolery |
423 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Atropina | Atropina | Atropina () – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów tropanowych, ester 3-hydroksytropanu i kwasu 3-hydroksy-2-fenylopropanowego. Antagonista pozazwojowych receptorów muskarynowych M1-M2. Nie wykazuje istotnego działania na pozostałe receptory muskarynowe. Stosowana jako lek rozkurczowy i środek rozszerzający źrenice. Jest racematem składającym się z dwóch enancjomerów różniących się konfiguracją przy atomie 2 grupy fenylopropanianowej; enancjomer 2S to hioscyjamina (L-atropina), wykazująca silniejsze działanie niż racemat.
Występuje naturalnie w wielu roślinach rodziny psiankowatych (Solanaceae), m.in.: pokrzyku wilczej jagodzie (Atropa belladonna), bieluniu dziędzierzawie (Datura stramonium) czy lulku czarnym (Hyoscyamus niger).
Wpływ na organizm
Atropina poraża zakończenia przywspółczulnego układu nerwowego, blokując receptory muskarynowe, co skutkuje obniżeniem wydzielania gruczołowego oraz rozkurczem mięśni gładkich przewodu pokarmowego, oskrzeli i układu moczowego. Poraża akomodację oka i rozszerza źrenice, przyspiesza tętno. W małych dawkach pobudza ponadto korę mózgową, a także działa negatywnie na układ pozapiramidowy i ośrodek wymiotny. W dużych dawkach wywołuje natomiast tzw. śpiączkę atropinową (dawna metoda leczenia chorób psychicznych).
Zatrucie atropiną charakteryzuje się szeregiem poniższych objawów:
zaczerwienienie twarzy – wskutek poszerzenia naczyń skóry właściwej,
bardzo rozszerzone źrenice, upośledzenie ostrości wzroku, zaburzenia akomodacji, światłowstręt, wzrost ciśnienia śródgałkowego u chorych na jaskrę z zamkniętym kątem przesączania,
suchość śluzówek (kserostomia) z towarzyszącą jej utratą smaku oraz suchość skóry,
trudności w przełykaniu spowodowane utrudnionym formowaniem kęsów przy zmniejszonym wydzielaniu śliny,
przyspieszona akcja serca,
zatrzymanie moczu,
porażenie perystaltyki jelita,
hipertermia – w dużych dawkach atropiny, wskutek zahamowania wydzielania potu,
stany pobudzenia, omamy i drgawki kloniczne, głęboka utrata przytomności wraz z zejściem śmiertelnym w wyniku ośrodkowego porażenia oddechu.
Zapamiętanie wyglądu osoby zatrutej atropiną ułatwia mnemotechnika:
Czerwony jak burak, rozpalony jak piec, suchy jak pieprz, ślepy jak nietoperz, niespokojny jak tygrys w klatce.
Leczenie ostrego zespołu antycholinergicznego polega na zapobieżeniu dalszego wchłaniania substancji, leczeniu objawowym oraz zastosowaniu benzodiazepin oraz fizostygminy. Ważne jest zabezpieczenie pobudzonego chorego przed urazem.
Zastosowanie
W lecznictwie atropina używana jest zazwyczaj w postaci siarczanu. Atropina w związku z hamowaniem skurczu oskrzeli i wydzielania z dróg oddechowych oraz blokowaniem odruchów z nerwu błędnego jest używana w premedykacji przed znieczuleniem ogólnym.
Atropina stosowana jest do przywracania prawidłowej pracy serca przy bradykardii. Do 2010 r. podawano ją także w ramach akcji resuscytacyjnej w rozkojarzeniu elektromechanicznym oraz asystolii, jednak według najnowszych wytycznych nie jest zalecana do stosowania przy zatrzymaniu krążenia. Typową dawką dożylną jest 0,5 mg (pod kontrolą EKG do maksymalnie 3 mg). Dawki mniejsze niż 0,5 mg mogą paradoksalnie pogłębić bradykardię. Atropina nie powinna być podawana pacjentom po przeszczepie serca, ponieważ może wywołać zaawansowany blok serca lub zatrzymanie zatokowe.
Znajduje zastosowanie w leczeniu stanów spastycznych przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowodów, w tym w spastycznych zaparciach, skurczu odźwiernika, kolce żółciowej i kolce nerkowej.
W okulistyce używa się atropiny w długotrwałym rozszerzeniu źrenicy w zapaleniu tęczówki i ciała rzęskowego w celu zapobieżeniu zrostom. Jest używana również jako lek rozszerzający źrenice w celach diagnostycznych. Nie powinna być stosowana u osób prowadzących pojazdy mechaniczne.
Jest odtrutką w przypadku zatruć spowodowanych inhibitorami acetylocholinoesterazy, do których należą niektóre związki fosforoorganiczne, wśród nich fosforoorganiczne pestycydy i bojowe środki trujące, takie jak soman, sarin, tabun i VX, a także niektóre pestycydy karbaminianowe.
Przypisy
Bibliografia
Alkaloidy
Antagonisty muskarynowe
ATC-A03
ATC-S01
Leki z listy leków podstawowych Światowej Organizacji Zdrowia
Delirianty
Estry
Odtrutki
Toksyny
Tropany
Oneirogeny |
187419 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%28612243%29%202001%20QR322 | (612243) 2001 QR322 | {{DISPLAYTITLE:(612243) 2001 QR322}}
(612243) 2001 QR322 – planetoida z grupy trojańczyków Neptuna, odkryta w 2001 roku.
Została odkryta 21 sierpnia 2001 roku przez Marca Buie z Obserwatorium Cerro Tololo w ramach programu badawczego Deep Ecliptic Survey.
Orbita
Planetoida ta krąży w średniej odległości ok. 30,2 j.a. od Słońca po eliptycznej orbicie o mimośrodzie ok. 0,03. Wykonuje jeden obieg wokół Słońca w ciągu ok. 166 lat.
W swym ruchu orbitalnym asteroida ta znajduje się w punkcie libracji L4 układu Neptun – Słońce. Krążąc po zbliżonej do Neptuna orbicie, poprzedza go, znajdując się ok. 60° przed nim.
Orbita planetoidy jest nachylona pod kątem 1,32° do płaszczyzny ekliptyki.
Właściwości fizyczne
(612243) 2001 QR322 jest ciałem o średnicy ok. 132 km. Jego jasność absolutna to ok. 8,2m.
Zobacz też
lista ponumerowanych planetoid
lista planetoid trojańskich Neptuna
Przypisy
Linki zewnętrzne
Nienazwane planetoidy
Obiekty astronomiczne odkryte w 2001
Trojańczycy Neptuna |
187428 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Piccadilly%20Circus | Piccadilly Circus | Piccadilly Circus – plac i skrzyżowanie głównych ulic w samym sercu teatralnego i rozrywkowego rewiru West End w Londynie, będącego częścią Soho. Jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Londynie i atrakcją turystyczną, znajduje się w pobliżu głównych punktów handlowych i rozrywkowych dzielnicy West End oraz stanowi ważny węzeł komunikacyjny. Przy Piccadilly Circus znajduje się m.in. London Pavilion i Criterion Theatre, a pod placem stacja metra obsługująca Bakerloo Line i Piccadilly line.
Historia
Nazwa tego miejsca pochodzi od pobliskiej ulicy Piccadilly, której pierwsza nazwa nadana w 1692 brzmiała Portugal Street na cześć księżniczki Katarzyny Braganzy z Portugalii, poślubionej przez króla Karola II. Nazwa Piccadilly Hall pojawiła się ok. 1626, powstała ona od mieszczącej się tu pracowni krawieckiej Roberta Bakera, który szył koszule męskie z charakterystycznymi kołnierzykami w kształcie kryzy noszącymi nazwę piccadill. Po 1743 porzucono nazwę Portugal Street na rzecz nazwy Piccadilly. Okrągły plac powstał w 1819 na skrzyżowaniu przecinającej je Regent Street z Shaftesbury Avenue, Haymarket, Glasshouse Street i Coventry Street według projektu Johna Nasha jako wytworna aleja łącząca Regent’s Park i Carlton House. Zajął miejsce domu i ogrodu należących do Lady Hutton. W 1886 po powstaniu Shaftesbury Avenue miejsce utraciło okrągłą formę, ale nazwy nie zmieniono. Od 1893 w centralnym miejscu znajduje się fontanna z figurką Anterosa. W innej wersji jest to chrześcijański Anioł Miłosierdzia wykonany przez Alfreda Gilberta, który upamiętnia siódmego earla Shaftesbury Anthony'ego Ashleya Coopera, męża stanu i filantropa walczącego o poprawę warunków życia klasy robotniczej oraz opiekuna psychicznie chorych. 10 marca 1906 pod placem uruchomiono stację metra, cztery lata później na fasadach budynków umieszczono pierwsze reklamy świetlne, reklamowały one buliony Bovril i napoje Schweppes, w 1923 zajęły one również fasadę London Pavilon. W 1928 zainstalowano sygnalizację świetlną. Podczas II wojny światowej Piccadilly Circus stał się miejscem operowania prostytutek oczekujących tu na amerykańskich żołnierzy, przez co nadano im przydomek "Piccadilly Commandos". Scotland Yard nie ingerowało w tę sytuację, aby nie pogorszyć politycznych relacji angielsko-amerykańskich. W 1960 władze Londynu zwróciły uwagę na stale wzrastający ruch kołowy i zgłosiły potrzebę rozwiązania tego problemu poprzez gruntowną przebudowę, dwa lata później William Holford przedstawił projekt budowy wielopoziomowego skrzyżowania, gdzie ruch pieszy odbywałby się w większości na wybudowanych estakadach. Do realizacji nie doszło ponieważ projekt zakładał zwiększenie przepustowości na poziomie 20% a władze miasta oczekiwały wzrostu o ok. 50%. Przebudowa placu miała miejsce w 1980, poszerzono wówczas jezdnię w południowej jego części oraz przeniesiono fontannę ze środka placu na południowo-zachodni narożnik przy początku Shaftesbury Avenue.
Reklamy
Piccadilly Circus jest miejscem rozpoznawalnym na całym świecie, głównie dzięki reklamom świetlnym takich firm jak np. SANYO, McDonald’s czy Coca-Cola, umieszczonym na jednym z rogów placu. Pierwsze tablice reklamowe pojawiły się w tym miejscu w latach 90. XIX wieku, a pierwszą podświetlaną była reklama Perrier (oświetlenie zainstalowano w 1908). Od 1910 rozpoczęto instalowanie reklam neonowych, pierwszymi były reklamy bulionów Bovril i napojów Schweppes. Pierwsza ruchoma reklama przedstawiała piwo Guinness i jej część zajmował zegar, w grudniu 1998 reklama Coke była pierwszą, w której zastosowano projektor komputerowy, od 2000 stopniowo wprowadzano wyświetlacze LED, które w 2011 zastąpiły wcześniejsze neony.
Reklamy są wyłączane w wyjątkowych przypadkach, miało to miejsce m.in. w dniu śmierci Winstona Churchilla w 1965 oraz śmierci Diany, księżnej Walii w 1997. W dniu 21 czerwca 2007 zostały wyłączone w związku z kampanią Lights Out London.
Obiekty
Przy Piccadilly Circus znajdują się:
Fontanna poświęcona Earlowi Shaftesbury z figurką Anterosa;
Criterion Theatre;
London Pavilion;
Dawny dom towarowy Swan & Edgar;
Dom handlowy Lillywhites.
Przypisy
Bibliografia
Louise Nicholson "Londyn, przewodnik" National Geographic, Wydawnictwo G+J RBA 2007, s. 106;
Marek Suskiewicz "Londyn, nawigator turystyczny" Carta blanca, Grupa Wydawnicza PWN 2009, s. 68;
Rainer Eisenschmid "Londyn-baedeker" Wydawnictwo Kartograficzne Daunpol 2011, s. 241-242;
"Londyn, Miasta marzeń" Wydawnictwo Mediaprofit 2009, s. 161;
Place w Londynie
City of Westminster
Atrakcje turystyczne w Londynie |
187431 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan%20Pawe%C5%82%20Gawlik | Jan Paweł Gawlik | Jan Paweł Gawlik (ur. 3 maja 1924 we Lwowie, zm. 22 marca 2017 w Krakowie) – polski eseista, teatrolog, krytyk teatralny, publicysta, dramaturg.
Życiorys
Pochodził ze Lwowa. Podczas wojny żołnierz Okręgu Lwowskiego Armii Krajowej. W 1946 zamieszkał w Krakowie. Ukończył studia na Akademii Handlowej w Krakowie oraz Szkołę Nauk Politycznych przy Wydziale Prawa UJ i Studium Dziennikarskie UJ. Pracował jako asystent w Katedrze Ekonomii Akademii Handlowej prowadzonej przez Feliksa Młynarskiego. Następnie był pracownikiem Muzeum Narodowego w Krakowie, Wydawnictwa Literackiego i redakcji Życia Literackiego. W latach 50. współpracował z redakcją Tygodnika Powszechnego. Wraz z Leopoldem Tyrmandem, Zbigniewem Herbertem, Tadeuszem Chrzanowskim należał do założonej przez Stefana Kisielewskiego grupy dyskusyjnej Partia Wariatów Liberałów. W latach 1968–1970 kierownik literacki Teatru Rozmaitości w Krakowie.
W 1970 objął stanowisko dyrektora naczelnego i kierownika artystycznego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie zastępując na tej funkcji Zygmunta Hübnera, który w 1969 zrezygnował protestując przeciw ingerencjom cenzury w działalność teatru. Kontynuował linię artystyczną poprzedniej dyrekcji, dbając o utrzymanie wysokiego poziomu repertuaru i inscenizacji. Za jego dyrekcji przedstawienia w Starym Teatrze reżyserowali m.in. Konrad Swinarski, Andrzej Wajda, Jerzy Jarocki, Jerzy Grzegorzewski, Krystian Lupa oraz Krzysztof Kieślowski, Agnieszka Holland i Krzysztof Zanussi. W 1974, wraz Jerzym Jarockim, Konradem Swinarskim i Andrzejem Wajdą nagrodzony „za nowatorską działalność teatralną, która wzbudziła szeroki oddźwięk społeczny” prestiżowym wyróżnieniem Drożdże, przyznawanym przez tygodnik „Polityka”.
W 1980, w następstwie porozumień sierpniowych w Starym Teatrze działalność rozpoczął NSZZ „Solidarność”, który pod przewodnictwem Jerzego Stuhra reprezentował zespół artystyczny w sporze z dyrekcją i ostatecznie doprowadził do dymisji Gawlika i zastąpienia go popieranym przez artystów teatru kompozytorem Stanisławem Radwanem.
W międzyczasie, w 1977 objął kierownictwo Teatru Telewizji, które sprawował do 1982. W latach 1983–1985 był jednocześnie dyrektorem Teatru Dramatycznego i Teatru Rzeczypospolitej w Warszawie. W 1985 powrócił do Krakowa, by objąć po Mikołaju Grabowskim stanowisko dyrektora Teatru im. Słowackiego, które zajmował do przejścia na emeryturę w 1989.
Autor wielu publikacji na temat teatru i dramatów teatralnych, m.in. monografii o kabarecie Jama Michalika pt. Powrót do Jamy (1961), tomu szkiców Twarze teatru (1963), sztuk: Pokusa (1965) oraz: Egzamin, Tor, Wybór, Portret, Procedura, wydanych w tomie Propozycje (1969).
W 1989 odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 1984 Medalem 40-lecia Polski Ludowej.
Laureat Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (za 1977)
Przypisy
Bibliografia
Encyklopedia Gazety Wyborczej, tom 5 (2006) Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Eustachiewicz Lesław, (1979) Dramaturgia polska w latach 1945–1977. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Gawlik Jan Paweł, (1989) Pożegnanie z Teatrem im. J. Słowackiego. Życie Literackie nr 36/1989.
Gawlik Jan Paweł, (2008) Mój Stary Teatr. Miesięcznik społeczno-kulturalny „Kraków”, nr 9/2008.
Kania Waldemar, (2001) Pisarze z Krupniczej. Informator biobibliograficzny, wyd. 3. Związek Literatów Polskich Oddział w Krakowie, Kraków.
Kto jest kim w Polsce, (1993) Informator biograficzny, edycja 3. Wydawnictwo Integra, Warszawa.
Pawlak Grażyna, (2004) Literatura polska w teatrze telewizji w latach 1953–1993. Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.
Tygodnik społeczno-polityczny „Polityka”, nr 889/1974, 1340/1980.
Tyrański Władysław, (1998) Kto jest kim w Krakowie. Krakowska Agencja Informacyjna, Kraków.
Absolwenci Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego
Dyrektorzy Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie
Dyrektorzy Teatru Dramatycznego m. st. Warszawy
Ludzie urodzeni we Lwowie
Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
Odznaczeni Medalem 40-lecia Polski Ludowej
Pochowani na cmentarzu Rakowickim
Polscy dramaturdzy
Polscy działacze kulturalni
Polscy krytycy teatralni
Polscy teoretycy teatru
Teatr Telewizji
Wykładowcy Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Żołnierze Okręgu Lwów Armii Krajowej
Urodzeni w 1924
Zmarli w 2017 |
187435 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Carracci | Carracci | Annibale Carracci
Agostino Carracci
Lodovico Carracci |
187444 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Siedlec | Siedlec |
Miejscowości i ich części w Polsce
Wg TERYT jest ich 16, w tym 15 podstawowych
Siedlec – wieś w woj. dolnośląskim, w pow. wrocławskim, w gminie Długołęka
Siedlec – wieś w woj. lubuskim, w pow. żarskim, w gminie Trzebiel
Siedlec – wieś w woj. łódzkim, w pow. łęczyckim, w gminie Łęczyca
Siedlec – wieś w woj. łódzkim, w pow. pajęczańskim, w gminie Pajęczno
Siedlec – wieś w woj. małopolskim, w pow. bocheńskim, w gminie Bochnia
Siedlec – wieś w woj. małopolskim, w pow. krakowskim, w gminie Krzeszowice
Siedlec – wieś w woj. małopolskim, w pow. tarnowskim, w gminie Radłów
Siedlec – przysiółek wsi Kowalowice w woj. opolskim, w pow. namysłowskim, w gminie Namysłów
Siedlec – wieś w woj. opolskim, w pow. nyskim, w gminie Otmuchów
Siedlec – wieś w woj. opolskim, w pow. strzeleckim, w gminie Izbicko
Siedlec – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Janów
Siedlec – wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, w gminie Mstów
Siedlec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Pępowo
Siedlec – osada w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim, w gminie Pępowo
Siedlec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. poznańskim, w gminie Kostrzyn
Siedlec – wieś w woj. wielkopolskim, w pow. wolsztyńskim, w gminie Siedlec
Inne
Siedlec – osiedle we Wrocławiu
Siedlec – gmina wiejska w woj. wielkopolskim, w pow. wolsztyńskim
Zobacz też
Siedlec Duży, Siedlec Mały, Siedlec-Parcele, Siedlce
Linki zewnętrzne |
187445 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Atmel%20AVR | Atmel AVR | Atmel AVR – typ ośmiobitowych mikrokontrolerów produkowanych przez firmę Atmel.
Jednostka arytmetyczno-logiczna opracowana przez dwóch studentów z Norweskiej Wyższej Szkoły Technicznej (NTH) oparta jest na schemacie procesora RISC i zasadach zmodyfikowanej architektury harwardzkiej, zawiera 32 ośmiobitowe rejestry. Instrukcje arytmetyczno-logiczne mogą być wykonywane na rejestrach. Dane z pamięci mogą być tylko przesyłane do i z rejestrów. Charakteryzuje się ona prostą strukturą rozkazów, dużą wydajnością obliczeniową (większość rozkazów wykonywana jest w jednym takcie zegara procesora).
Listę rozkazów dopasowano do wymagań współczesnych kompilatorów wprowadzając rozkazy pobierania danych przez adresowanie pamięci rejestrem 16-bitowym (zestaw dwóch rejestrów) z jednoczesnym zwiększeniem lub zmniejszeniem rejestru adresowego (pobierz i zwiększ/zmniejsz).
Mikrokontrolery AVR są popularne wśród hobbystów i amatorów, ze względu na łatwość programowania, a także łatwość uruchomienia. Do niektórych układów wystarczy podłączyć zasilanie, by stanowiły kompletny, programowalny system mikroprocesorowy. W połączeniu z dużymi obudowami typu DIP daje to rzadko spotykaną możliwość budowy prostszych układów mikroprocesorowych bez konieczności pracochłonnego przygotowywania płytki drukowanej.
Podział
Układy typu AVR zostały podzielone na kilka podtypów:
8-bitowe
tinyAVR – oznaczenie ATtiny
0,5-16 kB pamięci programu
obudowy o 6-32 wyprowadzeniach
ograniczony zestaw zintegrowanych peryferiów
obniżony pobór mocy
megaAVR – oznaczenie ATmega
4-256 kB pamięci programu
obudowy o 28-100 wyprowadzeniach
rozszerzony zestaw poleceń (m.in. o polecenia do obsługi powiększonej pamięci programu)
liczne zintegrowane peryferia (przetworniki AC/CA, timery, liczniki, USB itp)
nowsze ATMegi (posiadające czterocyfrowe oznaczenia) cechują się znacznie rozbudowanymi funkcjonalnościami (event system, układ programowalnej logiki, rozbudowane porty IO)
AVR XMEGA – oznaczenie ATxmega
8-384 kB pamięci programu
obudowy o 32-100 wyprowadzeniach
rozszerzone możliwości, takie jak obsługa DMA, system zdarzeń (Event System), logika programowalna (XCL) i sprzętowe wsparcie dla kryptografii (używane m.in. przy współpracy z kartami inteligentnymi)
AVR Dx
najnowsza rodzina 8-bitowych mikrokontrolerów AVR
w przeciwieństwie do poprzednich rodzin płaska przestrzeń adresowa, w której znajduje się pamięć SRAM, EEPROM i wybrana strona pamięci FLASH
do 128 kB pamięci programu, do 8 kB pamięci SRAM
obudowy do 64 pinów, w tym dostępne są obudowy PDIP
układ programowalnej logiki (CCL)
system zdarzeń podobny do systemu obecnego w XMEGA
przetwornik ADC (12-bitowy) i DAC (10 bitowy)
do 4 komparatorów analogowych oraz wzmacniaczy operacyjnych o programowalnym wzmocnieniu
do 3 układów detekcji przejścia przez zero
do 8 timerów
32 bitowe (lista rozkazów architektury AVR32 jest niekompatybilna z AVR)
AVR UC3
obudowy QFP, BGA od 44 do 144 i więcej wyprowadzeń
seria D
najprostsza seria, posiada moduł obsługi pojemnościowych czujników dotykowych
seria C
wyposażone w jednostkę zmiennoprzecinkową (FPU), Ethernet, CAN, LIN, USB OTG, PWM 16-kanałowy 12-bitowy przetwornik analogowo-cyfrowy (ADC), 4-kanałowy, 12-bitowy przetwornik cyfrowo-analogowy (DAC)
seria L
seria L została zaprojektowana pod kątem minimalizacji zużycia prądu
seria A0/A1
jest dedykowana rozwiązaniom potrzebującym złącz Ethernet oraz USB
seria A3/A4
zawiera moduł kryptograficzny AES o wydajności 22,8 MB/s, może być używany do współpracy z kartami chipowymi
seria B
zaprojektowana do wykorzystania dużej mocy obliczeniowej oraz złącza USB
Wyposażenie
Poszczególne mikrokontrolery typu AVR różnią się między sobą, przede wszystkim ilością pamięci flash, RAM, liczbą portów wejść/wyjść oraz układami dodatkowymi.
Przykładowo: ATtiny13 ma 1 kB pamięci programu (flash), 64 bajtów EEPROM, 64 bajtów RAM + 32 rejestry, 6 linii wejść/wyjść, 2 kanały PWM, 4 kanały A/D, wewnętrzny oscylator; montowany jest w obudowie o 8 wyprowadzeniach.
ATmega2560 ma 256 kB pamięci programu, 4 kB EEPROMu, 8 kB RAM, 86 wejść/wyjść, 4 16-bitowe liczniki sterujące w sumie 6 wyjściami PWM, SPI, 2 układy USART, 16-kanałowy przetwornik analogowo-cyfrowy.
Podstawowe elementy AVR (nie wszystkie występują w każdym układzie):
pamięć flash - pamięć programu; programowalna w układzie, część programowana podczas pracy układu,
pamięć EEPROM,
pamięć SRAM,
uniwersalne porty wejścia/wyjścia,
8 i 16 bitowe układy czasowo-licznikowe z możliwością generowania sygnału z modulacją szerokości impulsu PWM (w Atxmega można zwiększyć szerokość przez połączenia kaskadowe liczników, a także poszerzyć możliwości generacji sygnałów PWM poprzez wykorzystanie modułu WeX/AWeX)
licznik czasu rzeczywistego (RTC)
wielokanałowy multipleksowany 10 bitowy przetwornik analogowo-cyfrowy (w Atxmega i AVR Dx 12 bitowy o maksymalnej prędkości 2 milionów próbek na sekundę),
przetwornik cyfrowo-analogowy (DAC) 10-bitowy - rodziny Atxmega i AVR Dx,
Interfejs TWI pełniący funkcję sprzętowego kontrolera w standardzie I2C
interfejs szeregowy USART,
interfejs SPI - domyślny interfejs programowania dla Atmega,
układy programowalnej logiki,
Watchdog,
wewnętrzny generator RC,
Funkcja ISP realizowana przy użyciu wybranego interfejsu (SPI, JTAG, PDI, TPI, aWire)
JTAG, interfejs programowania i debugowania (rezerwuje 4 piny mikrokontrolera) obecny tylko w większych modelach Atmega/Atxmega,
DebugWire, umożliwia debugowanie programu dla kontrolerów z ograniczoną liczbą pinów.
PDI umożliwiający programowanie i debugowanie układów przy wykorzystaniu jedynie 2 linii sygnałowych (w tym sygnału RESET) - domyślny interfejs dla Atxmega
Zobacz też
system operacyjny Contiki
Linki zewnętrzne
AVR 8-Bit RISC strona firmy Atmel o mikrokontrolerach AVR
AVRFreaks najpopularniejszy portal o AVR
Microchip Studio darmowe środowisko programistyczne dostarczane przez Microchip - po przejęciu przez firmę Microchip firmy Atmel nastąpiła zmiana nazwy sztandarowego IDE z Atmel Studio na Microchip Studio
WinAVR darmowy kompilator GCC i zestaw narzędzi dla AVR - projekt zarzucony, obecnie firma Atmel wydaje własny toolchain dla systemów MS Windows i GNU/Linux, który można pobrać oddzielnie lub razem z Microchip Studio.
mikrokontrolery.blogspot.com - popularny portal o AVR w języku polskim (pol.)
Przypisy
Mikrokontrolery |
187450 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Grzebie%C5%84 | Grzebień | Urządzenia
grzebień – przyrząd służący do układania włosów
grzebień – część konstrukcyjna hełmu
grzebień – instrument muzyczny
grzebień – wzornik do identyfikacji skoku gwintu
Architektura
grzebień – część dachu
Kulinaria
grzebień – ciastko w kształcie koguciego grzebienia przełożone marmoladą owocową
Zoologia
grzebień – w anatomii ptaków, twór kostny, część mostka
grzebień – w anatomii ptaków, twór skórny występujący na wierzchu głowy u grzebiących
grzebień – w anatomii ptaków, struktura występująca wewnątrz oka
grzebień – w anatomii owadów, rząd kolców rozciągający się od brzusznej podstawy syfonu do pewnego punktu wzdłuż jego długości
Geografia Polski
Grzebień – wieś w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Radomsko
Grzebień – wzniesienie w Gorcach w Beskidach Zachodnich
Kinematografia
Grzebień (The Comb/ From the Museums of Sleep) – krótkometrażowy film animowany braci Quay (1990)
Zobacz też
Przypisy |
424 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Ateny | Ateny | Ateny (nowogr. Αθήνα, Athī́na (trl.), Atina (trb.); st.gr. , Athēnai; łac. Athenae) – stolica i największe miasto Grecji, jeden z najważniejszych ośrodków turystycznych Europy z zabytkami kultury antycznej i zarazem dziesiąty co do wielkości zespół miejski w Unii Europejskiej na poziomie 3,5 mln mieszkańców (cała metropolia ma blisko 4 miliony mieszkańców).
Położenie
Ateny położone są w administracji zdecentralizowanej Attyka, w regionie Attyka, w jednostce regionalnej Ateny-Sektor Centralny, w gminie Ateny.
Ludność
Centrum administracyjne – gmina Ateny w 2021 roku liczyła 637 798 mieszkańców na powierzchni 39 km². Strefa miejska Aten (ang. Urban Zone) ma 4 mln mieszkańców według danych Eurostatu. Zespół miejski – tzw. Wielkie Ateny liczy 3 475 000 mieszkańców będąc dziesiątym co do wielkości zespołem miejskim w Unii Europejskiej. Cała metropolia miejska Aten (obszar metropolitalny) ma prawie 4 miliony mieszkańców, według różnych źródeł: według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju – 3,9 mln; według World Gazetteer – 3 781 274; według Europejskiego Urzędu Statystycznego (Eurostat) – 3 822 843. Według danych ostatniego, greckiego spisu powszechnego (2021) metropolia Aten i Pireusu liczy 3 041 131 mieszkańców.
Przyjmuje się, że Ateny zamieszkuje także ponad milion cudzoziemców, przeważnie niezameldowanych. Według danych Ministerstwa Oświaty, 38% dzieci szkolnych, uczących się w gminie Ateny, nie posiada greckich korzeni rodzinnych. Na podstawie nowego prawa imigracyjnego, dzieci cudzoziemców, urodzone w Grecji i uczęszczające do greckich szkół, od 2010 roku mogą ubiegać się o greckie obywatelstwo.
Geografia
Za teren Aten ich mieszkańcy uznają całą szczelnie zabudowaną równinę, rozciągającą się pomiędzy Zatoką Sarońską Morza Egejskiego a czterema górami i częściowo także na ich zboczach. Są to wzgórza:
Egaleo (wysokość 359 i 414 m n.p.m.) od południowego zachodu,
Parnita (1423 m n.p.m.) od strony zachodu i północnego zachodu,
Hymet (1026 m n.p.m.) od wschodu,
Pentelejkon (1108 m n.p.m.) od północy. Przedmieścia, przelewające się już także poza te granice, w mowie potocznej uważane są za oddzielne miejscowości.
– Sporo jest mniejszych wzgórz, a pośrodku ścisłej miejskiej zabudowy, prócz Akropolu, wynurzają się z betonu także dwa rozległe, zielone wzgórza. Są to:
Turkowunia (Τουρκοβούνια, 277 m n.p.m.), stanowiące zespół wzgórz, przecięty trasą kołową, z nieużytkowanym już kamieniołomem, od strony zachodniej objęty parkiem.
Likawitos (Λυκαβητός, 227 m n.p.m.) – dla Greków jeden z symboli Aten. „Wielki głaz, upuszczony przez boginię Atenę”. Szczególnie popularny, z uwagi na bezpośrednią bliskość historycznego centrum miasta i ze znakomitymi widokami na nie. Stanowiący rozległy park, z amfiteatrem, fortem artyleryjskim, średniowiecznym kościółkiem św. Jerzego, powstałym w miejscu znacznie starszej świątyni, z rozległym parkingiem i bufetem turystycznym pod szczytem. Dostępny także, naziemną kolejką linową, dowożącą także gości ekskluzywnej restauracji.
Ateny zbudowano na twardym, lecz aktywnym sejsmicznie górotworze skał osadowych, przedzielonym trzema uskokami tektonicznymi, toteż od lat 30. XX wieku w budownictwie obowiązują technologie antysejsmiczne. Po ostatnim silnym trzęsieniu ziemi, które miało miejsce w 1999 r., przepisy te zaostrzono, obejmując nimi także remonty starszych budynków. Dodatkową przeszkodę geologiczną oraz pułapkę prawną i ekonomiczną stanowią dla budownictwa powszechnie odkrywane w trakcie prac budowlanych fundamenty kolejnych, nieznanych wcześniej budowli starożytnych.
Klimat
Ateny znajdują się w strefie klimatu subtropikalnego typu śródziemnomorskiego, z łagodnymi zimami i długimi ciepłymi, częściowo gorącymi latami.
Historia
Sąsiadujące z akropolem Wzgórze Muz oraz Pnyks w ogromnej części pokryte są śladami rozległego osadnictwa z okresu neolitu.
Zalążkiem Aten historycznych była warownia z okresu mykeńskiego (połowa II tysiąclecia p.n.e.) na wzgórzu Akropolis; później wokół niego, na sąsiadujących wzgórzach powstało rozległe miasto z agorą, areopagiem (miejscem sądów), szeregiem świątyń i gmachów użyteczności publicznej. Akropolis przekształciło się w miejsce kultu (akropol ateński). W 480 roku p.n.e. miasto zniszczyli Persowie, odbudowę Temistokles rozpoczął od wzniesienia nowych murów. Szczególny rozkwit przypadł na okres przywództwa Peryklesa (443–429 p.n.e.). Zmodernizowano wtedy Akropolis i połączono Ateny z Pireusem i z Faleronem, tzw. Długimi Murami. Powstała tak obwarowana przestrzeń, w trójkącie pomiędzy tymi miejscowościami, w razie wojny zapewnić miała osłonę także ludności prowincji, mogąc pomieścić nawet do miliona osób. Zakładano, że zaopatrzenie zapewni oblężonym silna flota wojenna. Fortyfikacja pełniła swą funkcję w trakcie II wojny peloponeskiej. Stłoczenie dużej liczby ludności, bez uprzedniego zabezpieczenia warunków sanitarnych, doprowadziło wtedy do wybuchu epidemii, w 431 p.n.e.
W okresie starożytności Ateny były państwem-miastem (polis) o ustroju demokracji bezpośredniej, jednym z najważniejszych w starożytnej Grecji. Ateny, liczące w tamtych czasach ok. 100 tys. mieszkańców, stały się centrum umysłowym Hellady, promieniującym na ówczesny świat (m.in. Fidiasz, Sokrates, Platon, Arystoteles) oraz silnym ośrodkiem politycznym (Ateński Związek Morski). W roku 338 p.n.e. nastąpiła utrata niepodległości na rzecz Macedonii, później władców hellenistycznych, a wreszcie – Rzymu. Po zdobyciu i złupieniu miasta przez Sullę (86 p.n.e.) wyraźnie utraciły na znaczeniu, choć nadal otaczane opieką, m.in. przez Hadriana (łuk, dokończenie Olimpiejonu). Ateny zostały spustoszone m.in. przez Herulów i Wizygotów. Sprowadzone do drugorzędnej roli przez panujących od 1458 Turków. 26 września 1687, po kilku dniach intensywnego ostrzału, precyzyjnie wycelowany, kolejny z wielu pocisków Wenecjan przebija wreszcie gruby strop tureckiego magazynu amunicji urządzonego w Partenonie na Akropolu, niszcząc ten obiekt. W 1834 król Grecji, Otton Bawarski przeniósł stolicę z Nafplionu do liczących wtedy około 6 tysięcy mieszkańców Aten, rozpoczęła się budowa Pałacu Królewskiego (w okolicy placu Syntagma, dziś budynek parlamentu). Budowę ukończono w 1838. W 1896 miały miejsce pierwsze igrzyska olimpijskie ery nowożytnej. W 1935 roku wybudowano synagogę Beit Szalom, największą bóżnicę w mieście.
Od 1941 do 1944 miasto znajdowało się pod okupacją niemiecką. 12 października 1944 do Aten wkroczyły oddziały brytyjskie. Od 3 grudnia 1944 do 12 stycznia 1945, z przerwami na negocjacje i święta Bożego Narodzenia, trwały w Atenach walki pomiędzy oddziałami brytyjskimi, siłami królewskimi i byłymi formacjami hitlerowskimi z jednej strony a zgrupowaniem greckich, lewicowych, republikańskich partyzantów ELAS i greckimi komunistami z drugiej strony. W trakcie tych starć brytyjskie lotnictwo wojskowe i marynarka wojenna bombardowały Ateny i Pireus, interweniowały też brytyjskie czołgi. Według różnych szacunków zginęło wtedy od 4 do 12 tysięcy osób. Jedna z głównych ulic, łącząca plac Omonia ze Stadionem Panatenajskim, wkrótce otrzymała imię Winstona Churchilla. Obecnie ponownie jest to ulica Stadiou. Analogicznie, ulica Roosvelta dziś ponownie jest to ulica Akadimias.
Zabytki
Do najważniejszych zabytków Aten należą:
Zespół architektoniczny Akropolu:
Propyleje,
Erechtejon,
Apteros – Świątynia Nike,
Partenon,
Muzeum Akropolu;
Odeon Herodosa Attyka;
Teatr Dionizosa;
Zespół budynków publicznych starożytnej Agory Greckiej:
Zrekonstruowana stoa Attalosa, mieszcząca Muzeum Agory,
Tezejon,
Kościół Świętych Apostołów (Solaki),
Areopag;
Forum rzymskie:
Wieża Wiatrów,
Pozostałości biblioteki Hadriana,
dawny meczet Fethiye Tzami – Meczet Zdobywców;
Łuk Hadriana;
Świątynia Zeusa Olimpijskiego;
marmurowy stadion Kallimarmaro (Panathinaiko), wybudowany około 330 p.n.e. i odrestaurowany w roku 1896, miejsce pierwszych Igrzysk Olimpijskich ery nowożytnej, odbytych tu w roku 1896;
cmentarz Keramejkos;
kościoły bizantyńskie, w tym Panagia Gorgoepikoos i Kapnikarea;
malownicza dzielnica Plaka, powstała w okresie panowania tureckiego;
Zappeion;
Budynek Parlamentu i Grób Nieznanego Żołnierza;
Dom Heinricha Schliemanna, w którym obecnie mieści się siedziba Muzeum Numizmatycznego;
Akademia Ateńska;
Politechnika Ateńska;
Biblioteka Narodowa w Atenach.
Popularne trasy spacerowe, wzdłuż ważnych zabytków:
na sąsiednie do Akropolu wzgórze Filopapposa, miejsce najstarszego odkrytego, rozległego osadnictwa z ery neolitycznej i punkt widokowy na Akropol. Stąd bardzo dobrze widoczny jest Odeon Herodesa Attyka;
przez Plakę (lub wokół wzgórza Akropolu) na plac Syntagma (cogodzinne zmiany warty przy Grobie Nieznanego Żołnierza) obok gmachu Parlamentu;
na wzgórze i zabytkowy fort Likawitos, stanowiące znakomity punkt widokowy na zespół Akropolu oraz Wielkie Ateny, z przeciwnej strony niż wzgórze Filopapposa;
od strony Plaki, na wzgórze Areopagu (tuż przy wejściu na Akropol).
Muzea Ateńskie
W Wielkich Atenach funkcjonuje ponad 80 placówek muzealnych. Do najważniejszych należą:
Narodowe Muzeum Archeologiczne, zaliczane do 10 najważniejszych muzeów świata;
awangardowy obiekt, oddany do użytku w 2009 roku – nowe Muzeum Akropolu (zlokalizowany poza obrębem wzgórza);
Muzeum Bizantyńskie;
Muzeum Benakisa (podarowana narodowi, prywatna kolekcja dzieł sztuki starożytnej, bizantyńskiej oraz Wschodu).
Gospodarka
Siedziba banków, towarzystw ubezpieczeniowych i licznych firm żeglugowych. Rozwinięty, różnorodny przemysł Aten dostarcza ok. 70% przem. produkcji krajowej. W aglomeracji Aten szczególnie rozbudowane są obiekty obsługi ruchu turystycznego, infrastruktura portowa i obsługa handlu hurtowego, przemysły stoczniowy i petrochemiczny, z licznymi terminalami naftowymi i gazoportami, produkcja wyposażenia hotelarskiego i gastronomii. Działają też duże fabryki branży AGD (spółka Bosch-Siemens-Pitsios), bardzo liczne zakłady przetwórstwa spożywczego, branża skórzano-obuwnicza, odzieżowa, chemiczna, farmaceutyczna i meblarska. Ważny węzeł komunikacyjny (lotnisko międzynarodowe, porty, autostrady, linie kolejowe).
W 2017 roku Ateny były 47 najczęściej odwiedzanym miastem na świecie i 17 w Europie z 4,9 milionem turystów w ciągu roku.
Transport
Komunikacja miejska
Miasto ma trzy linie metra oznaczone kolorami, aktualnie o długości 73 km, systematycznie rozbudowywane o nowe odcinki i stacje. Linia niebieska dociera na lotnisko. Na obszarze całych Wielkich Aten funkcjonuje gęsta sieć autobusowa i trolejbusowa oraz kilka linii nowoczesnych szybkich tramwajów. Aglomerację przecina nowoczesna kolej podmiejska „Proastiakos”, wzdłuż jednej z autostrad, docierając także na główne lotnisko. Miasto przecięte jest dwiema autostradami oraz opasane trzema ich odgałęzieniami (obwodnicami zewnętrznych dzielnic).
Publiczna komunikacja międzymiastowa
Opiera się głównie na – zawsze bardzo ruchliwych – dworcach autobusowych uspołecznionej firmy transportowej KTEL, zlokalizowanych w pobliżu autostrad oraz na licznych liniach promowych, korzystających z portów w Pireusie i Rafinie. Ateńczycy często korzystają też z linii lotniczych.
Transport lotniczy
Międzynarodowy port lotniczy Ateny – Eleftherios Venizelos położony jest około 20 km na wschód od centrum miasta i obsługuje około 15 mln (2014) pasażerów rocznie.
Połączenia kolejowe
Do niedawna były bardzo słabo wykorzystywane. Ulega to zmianie, dzięki inwestycjom. Toteż dobry, europejski standard osiągnęły pociągi Intercity, łączące Ateny z Salonikami, a dalej jadące już nieco wolniej, korzystające ze stacji Larissas. Nowoczesne jest też połączenie podmiejskie „Proastiakos”, docierające na półwysep Peloponez, a docelowo do Patry, prosto z lotniska międzynarodowego Eleftherios Venizelos, lub ze stacji Peloponissou. Obie ateńskie stacje kolejowe (Larissas i Peloponissou) położone są obok siebie, dojazd metrem.
Sport
W Atenach swoją siedzibę mają kluby piłkarskie Panathinaikos AO, AEK Ateny, Panionios GSS, klub siatkarski Panathinaikos VC oraz koszykarski Panathinaikos BC.
Mit o pochodzeniu nazwy miasta
Bogowie olimpijscy podzielić chcieli między siebie wszystkie miasta i regiony na Ziemi, aby wyznaczyć okolice, w których mieliby doznawać szczególnego kultu. Bogini Atena i król mórz, Posejdon, pokłócili się o Ateny, gdyż było to wielkie, najważniejsze chyba miasto w całej Helladzie. Sami mieszkańcy miasta zbudowanego wokół skały Akropol zaproponowali „zawody”. Miasto zostanie nazwane imieniem tego boga, który podaruje im najbardziej przydatny prezent. Posejdon rzucił trójzębem o kamień i ze szczeliny wytrysnęło źródełko. Dar ten nie wzbudził zachwytu mieszkańców, jako że woda w źródełku była słona. Atena włócznią swą dotknęła wolnej przestrzeni tuż obok źródełka. W tym miejscu wyrosło pierwsze drzewko oliwne. Prezent bogini zyskał o wiele większą przychylność ludzi, zatem miasto na jej cześć nazwano Atenami. Decyzja mieszkańców ściągnęła jednak na nich niechęć Posejdona. Przez tysiąclecia Ateńczycy cierpieć musieli następnie dotkliwe niedobory wody. Jej marnotrawstwo surowo karały prawa Solona i Pizystrata. Cesarz Hadrian wyposażał miasto w liczne akwedukty i około 25 km kolejnych tuneli rozprowadzających wodę, pod zabudową miasta – część z nich użytkowano jeszcze do lat 50. XX wieku. Dopiero jednak wybudowanie w latach 1926–1929 maratońskiego zbiornika wodnego, z towarzyszącym mu 13-kilometrowym tunelem-wodociągiem, w stronę Aten oddaliło klęski suszy, neutralizując tym samym klątwę boga Posejdona.
Podział administracyjny
Podział administracyjny Aten
Od strony administracyjnej Ateny właściwe podzielone są na siedem dzielnic, które nie posiadają nazw, a tylko numery. Każda z tych dzielnic utrzymuje samodzielnie infrastrukturę komunalną i zarządza swoim obszarem. Niemniej Ateny zachowały również powszechnie używany podział na dzielnice historyczne mające swoje własne nazwy. Tego podziału używa się w przybliżeniu również jako oddzielnych okręgów wyborczych. Faktycznie granice te obejmują jedynie odpowiednik polskiego określenia „gmina Centrum”.
Podział administracyjny aglomeracji
.
Miasta partnerskie
Athens, Stany Zjednoczone
Barcelona, Hiszpania
Bejrut, Liban
Belgrad, Serbia
Betlejem, Izrael
Bukareszt, Rumunia
Cali, Kolumbia
Chicago, Stany Zjednoczone
Cuzco, Peru
Erywań, Armenia
Los Angeles, Stany Zjednoczone
Lublana, Słowenia
Montreal, Kanada
Moskwa, Rosja
Nikozja, Cypr
Neapol, Włochy
Paryż, Francja
Pekin, Chiny
Seul, Korea Południowa
Stambuł, Turcja
Tirana, Albania
Waszyngton, Stany Zjednoczone
Zobacz też
Eksarchia
Kipseli
Plaka – historyczna część Aten, usytuowana u stóp Akropolu
Przypisy
Bibliografia
Festiwal w Atenach, Henryk Musielak,. Ruch Muzyczny nr 1/1962 (1–15 stycznia 1962 r.)
Ateny i okolice, Wydawnictwo Berlitz, wyd.1997, edycja polska, .
Linki zewnętrzne
strona informacyjna o Atenach
Stolice państw w Europie
Miejscowości olimpijskie, gospodarze igrzysk letnich
Miasta w Regionie Attyka |
187453 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Obrabiarka | Obrabiarka | Obrabiarka – maszyna do mechanicznej obróbki przedmiotów w celu nadania im określonych kształtów, wymiarów i chropowatości powierzchni. Obróbka realizowana jest za pomocą specjalnych narzędzi.
Układ konstrukcyjny obrabiarki
W obrabiarkach rozróżniamy następujące grupy zespołów:
zespół napędowy
zespoły ruchów roboczych
zespoły ruchów posuwowych i pomocniczych
zespoły zamocowania narzędzi i części obrabianych
korpusy, podstawy, prowadnice
układy sterowania
układy chłodzenia
zespoły odwiórowania
Rodzaje obrabiarek
skrawające – obrabiarki kształtujące przedmiot przez oddzielanie nadmiaru materiału
tokarki
wielonożowe
kopiarki
półautomaty i automaty tokarskie
uchwytowe
kłowe
tarczowe
rewolwerowe
karuzelowe
zataczarki
wiertarki
stołowe
kolumnowe
promieniowe
współrzędnościowe
wielowrzecionowe
frezarki
poziome
pionowe
wiertarkofrezarki
wytaczarki
frezarkowytaczarki
piły
strugarki
dłutownice
Fellowsa do kół zębatych
przeciągarki
do otworów
do płaszczyzn
szlifierki
do płaszczyzn
do otworów
honownice
dogładzarki
docieraczki
polerki
obrabiarki ultradźwiękowe
do obróbki plastycznej – obrabiarki kształtujące przedmiot przez odkształcenie plastyczne materiału
młoty mechaniczne
kuźniarki
prasy
hydrauliczne
pneumatyczne
mimośrodowe
balansowe
kolanowe
walcarki
ciągarki
do drutów
do rur
obrabiarki do obróbki elektroerozyjnej lub elektrochemicznej, kształtujące przedmiot przy wykorzystaniu zjawiska erozji elektrycznej lub chemicznej
elektrodrążarki
wtryskarki
Historia
Pierwszymi obrabiarkami były proste przyrządy skrawające o napędzie ręcznym przy pomocy sznura lub cięciwy łuku – wiertarki smyczkowe, które pojawiły się 4 tys. lat p.n.e. i były stosowane aż do XVIII w.
W średniowieczu wprowadzono do użytku obrabiarki napędzane kołem wodnym. Pierwsze nowoczesne obrabiarki zaprojektował Leonardo da Vinci (1452–1519), który opracował projekty tokarki kłowej, wiertarki, walcarki, różnego rodzaje szlifierek, a nawet maszyn do gwintowania śrub.
Obrabiarki zostały udoskonalone w II. połowie XIX w. W 1775 roku John Wilkinson (1728–1808) zbudował precyzyjną wytaczarkę cylindrów parowych. I.A. Nartow w 1718 roku i Henry Maudslay (1771–1831) w 1797 roku wprowadzili w ręcznych obrabiarkach skrawających mechaniczny suport dla podtrzymywania narzędzia. W 1795 roku wprowadzono prasę hydrauliczną. Kolejne usprawnienia wdrażano w toku rewolucji przemysłowej i po wynalezieniu silnika elektrycznego. W 1818 roku Eli Whitney (1765–1825) skonstruował pierwszą frezarkę, a w 1842 roku James Nasmyth (1808–1890) wynalazł młot parowy. Pod koniec XIX w. zaczęły powstawać automaty tokarskie. W 1880 roku amerykański inżynier Christopher Miner Spencer (1833–1922) zbudował pierwszy nowoczesny automat do obróbki metalu.
W XX w. usprawnienia skupiły się na poprawie szybkości i wydajności obróbki. Przełomem było wynalezienie stali szybkotnącej w 1900 roku przez Fredericka Winslowa Taylora (1856–1915) i M. White'a oraz wynalezienie węglików spiekanych. W 1928 roku, w Stanach Zjednoczonych zaczęto budować obrabiarki półautomatyczne i automatyczne, które pozwoliły na jednoczesną obróbkę przedmiotu z różnych stron. W latach 30. XX w. powstały linie obróbkowe. Procesy obrabiania są dalej doskonalone pod względem dokładności i wydajności.
Zobacz też
obrabiarka sterowana numerycznie
centrum obróbkowe
Przypisy
Hasła utworzone w ramach Tygodni Tematycznych 2019 |
187456 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Kazaa | Kazaa | Kazaa (także KaZaA, pełna nazwa Kazaa Media Desktop) – komputerowy program kliencki sieci P2P – FastTrack, stworzony w marcu 2001 roku przez szwedzkiego programistę Niklasa Zennströma, później sprzedany australijskiej firmie Sharman Networks.
Wyszukiwanie i wymiana plików między klientami Kazaa odbywa się bez pośrednictwa centralnego serwera jako tzw. samoorganizująca się sieć rozproszona (ang. distributed selforganising network), w której komputery o odpowiednio dużej mocy procesora oraz przepustowości łącza pełnią rolę tzw. superwęzłów. Status ten jest przyznawany automatycznie, o ile użytkownik nie zablokuje takiej możliwości.
Program Kazaa zawiera również elementy o charakterze reklamowym i szpiegowskim, które mogą powodować znaczący spadek wydajności systemu.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Klienty FastTrack |
187461 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Agis%20III | Agis III | Agis III z dynastii Eurypontydów (zm. 331 p.n.e.) – król Sparty od 338 p.n.e. Syn Archidamosa III. Na tron wstąpił 2 sierpnia, w dniu porażki Teb i Aten oraz ich sojuszników z Macedończykami pod Cheroneą.
Z czasów potęgi Sparty, w okresie jej hegemonii w Grecji w I połowie IV w. p.n.e. po II wojnie peloponeskiej, pozostały już tylko wspomnienia. Sparta pozostała jednak jedyną polis w Grecji kontynentalnej, które nie przystąpiło do Związku Korynckiego, instytucjonalizującego hegemonię Macedonii pod panowaniem Filipa II, a później Aleksandra Wielkiego. Siłą rzeczy Sparta stała się przywódcą opozycji antymacedońskiej, która choć stłumiona, tliła się w greckich miastach i mogła w przypadku niepowodzeń wojennych Macedończyków wybuchnąć na nowo.
Agis III, wykorzystując zaangażowanie Aleksandra w Azji, próbował podważyć macedońską dominację nad Grecją. Około 334 p.n.e., na czele 8 000 greckich najemników opłaconych przez Persję i przewiezionych przez perską flotę, zaatakował Kretę, aby zmusić ją do przejścia na stronę Persji, co doprowadziłoby do przecięcia morskich szlaków zaopatrzeniowych wojsk macedońskich.
W 332 p.n.e. Antypater, zarządzający Macedonią i nadzorujący Grecję w czasie podboju Persji przez Aleksandra, musiał skoncentrować swe siły w Tracji, gdzie wybuchł bunt króla Odrysów, wspomagany przez jednego ze strategów macedońskich, oraz podsycany finansowo przez Ateny. Agis uznał to za sprzyjającą okoliczność do próby zorganizowania koalicji antymacedońskiej na Peloponezie. Udziału w koalicji odmówiły jednak Ateny. Nie pomogły gorące przemowy patriotyczne Demostenesa. Ateńczyków przekonał zarządca funduszu widowiskowego – Demades. Użył argumentu decydującego w demokracjach. Zgodnie z rzeczywistością zwrócił po prostu uwagę na to, że wojna będzie oznaczała praktyczną likwidację zarządzanego przez niego funduszu, a co za tym idzie, konieczność wyrzeczenia się finansowanych z niego widowisk. Do koalicji przystąpiły natomiast polis z Elidy, Achai (z wyjątkiem Pellene) i Arkadii (z wyjątkiem Megalopolis).
Agis zgromadził w 331 p.n.e. armię złożoną z ok. 20 000 piechoty, z czego połowę stanowili najemnicy opłacani z perskich pieniędzy, i 2000 jazdy. Na jej czele rozbił lokalne oddziały macedońskie i obległ Megalopolis. Doceniając zagrożenie, Antypater skoncentrował wszystkie swoje siły i szybkimi marszami, zbierając po drodze wojska z wiernych Macedonii miast greckich, wkroczył na Peloponez. Jesienią 331 p.n.e. odbyła się pod Megalopolis zażarta bitwa, w której Peloponezyjczycy pod dowództwem Agisa zostali pokonani przez 40 000 armię Macedończyków i ich sojuszników. Król Sparty zginął wraz z sześcioma tysiącami swoich żołnierzy. Po drugiej stronie straty były również znaczne. W porównaniu z dawnymi bitwami wewnątrzgreckimi, chociażby jeszcze w czasie wojen peloponeskich, których celem było głównie wykazanie swojej przewagi, a nie zniszczenie przeciwnika, bitwa była bardzo krwawa.
Niezależność Sparty skończyła się. Antypater wysłał Aleksandrowi przebywającemu w Persepolis (330 p.n.e.) 50 Spartan jako zakładników, a Rada Związku Hellenów zwróciła się do króla, jako hegemona, o wskazówki w sprawie ukarania buntowników. Aleksander nakazał Sparcie przystąpić do Związku Korynckiego.
Zobacz też
Królowie Sparty
Bibliografia
Spartiaci
Królowie Sparty |
426 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Ajschylos | Ajschylos | Ajschylos, Aischylos z Eleusis, Eschyl (gr. Aischýlos), (ur. 525 p.n.e. w Eleusis, zm. 456 p.n.e. na Sycylii) – jeden z najwybitniejszych (obok Sofoklesa i Eurypidesa) tragików ateńskich, powszechnie uważany za rzeczywistego twórcę tragedii greckiej. Wprowadził na scenę drugiego aktora, przyczynił się do rozwoju dialogu i akcji scenicznej, ograniczył rolę chóru, wprowadził do tragedii akcję dziejącą się poza sceną.
Życiorys
Ajschylos był synem Euforiona, pochodził z zamożnej, prawdopodobnie arystokratycznej rodziny, lecz swoją sympatią obdarzył demokrację ateńską. Dość wcześnie rozpoczął działalność dramatopisarską. Jego debiut dramatyczny przypadł zapewne na rok 500 p.n.e. Po ukończeniu 25 roku życia (w okresie 70 Olimpiady w latach 499–496 p.n.e.) rywalizował podobno w konkursie tragicznym z Pratinasem i Choirilosem, a pierwsze zwycięstwo odniósł w roku 484 p.n.e. Pierwsza tragedia, która zachowała się do naszych czasów, czyli Persowie, została wystawiona dopiero w roku 472 p.n.e. W sumie 13 razy zdobywał doroczną nagrodę ateńskich igrzysk teatralnych. W wieku 35 lat, w roku 490 p.n.e. walczył jako hoplita przeciwko Persom w bitwie pod Maratonem (w tej bitwie bohatersko zginął jego brat, Kynegeiros). Najprawdopodobniej brał również udział w bitwie u przylądka Artemizjon, następującej po niej bitwie pod Salaminą (480 p.n.e.) i w bitwie pod Platejami (479 p.n.e.).
Około roku 476 p.n.e. na zaproszenie tyrana Syrakuz, Hierona I, wyjechał na Sycylię na uroczystości związane z założeniem miasta Etna. Podobno Ajschylos wystawił tam swój dramat Etnijki. Drugą, a jak przypuszczają niektórzy badacze – trzecią podróż na Sycylię poeta odbył pod sam koniec życia. Wyjazd ten łączono z faktem, że Ajschylos w jednej ze swoich sztuk ujawnił pewne tajemnice misteriów co uwikłało go w proces, zakończony jego uniewinnieniem. Źródła starożytne wskazują jeszcze inne powody wyjazdu tragika w tę ostatnią podróż: jednym z nich miało być wygnanie z Aten, spowodowane rzekomo zawaleniem się trybun podczas agonu tragediowego, w którym wystawiano jego sztuki; innym – porażka poniesiona w konkursie na elegię sławiącą poległych w bitwie pod Maratonem; lub wreszcie – zwycięstwo Sofoklesa nad Ajschylosem w agonie około roku 468 p.n.e.
Poeta najprawdopodobniej zmarł około roku 456 p.n.e. w sycylijskim mieście Gela. Według legendy zginął, gdy orłosęp brodaty zrzucił na jego łysą głowę żółwia, sądząc, że to kamień, na którym można rozłupać skorupę. Zgodnie z Pliniuszem Starszym, Ajschylos starał się jak najczęściej przebywać na zewnątrz budynków w związku z obawą wywołaną przepowiednią, że umrze zabity przez spadający przedmiot.
Teatr Ajschylosa
Ajschylos uchodzi za twórcę tragedii greckiej, lecz pierwsze z ocalałych jego dzieł wystawiano już wtedy, gdy teatr ateński znajdował się na drugim etapie swego rozwoju, czyli wtedy, gdy widowiska realizowano nie na agorze, ale w przestrzeni teatralnej, powstałej w świętym okręgu Dionizosa, tj. przy świątyni Dionizosa we wschodniej części południowego zbocza akropolis w Atenach.
Zgodnie z ustaleniami Roberta Chodkowskiego w ewolucji greckiego teatru klasycznego należy wyodrębnić cztery podstawowe okresy:
Okres pierwszy obejmuje epokę Pizystrata i jego synów, to znaczy czasy, w których orchestra znajdowała się jeszcze na agorze.
Okres drugi obejmuje czasy Ajschylosa, a także pierwszy etap działalności Sofoklesa, kiedy orchestrę i widownię przeniesiono do świętego okręgu Dionizosa.
Okres trzeci przypada na czas wojny peloponeskiej i pokoju Nikiasza.
Okres czwarty to koniec wieku IV p.n.e. Wówczas powstaje tzw. teatr Likurga.
Pierwsze z ocalałych dzieł Ajschylosa nie potrzebowały specjalnego budynku jako tła dla akcji dramatycznej. Aktorzy wykorzystywali odrębną przestrzeń namiotu lub budki, gdzie zakładano kostiumy. Pierwszy zachowany utwór Ajschylosa, który wymagał budynku jako tła dla akcji dramatycznej to Oresteja. Istnieje prawdopodobieństwo, że pomysłodawcą takiego drewnianego budynku z trzema drzwiami w ścianie frontowej był Ajschylos. Budynek wznoszono na stycznej do okręgu orchestry. Środkowe drzwi mogły wyobrażać wejście do pałacu królewskiego bądź świątyni. Budynek wykorzystywali też aktorzy jako przestrzeń przygotowań do gry. Zachodzi przypuszczenie, że takie rozwiązanie sceniczne zastosowano między rokiem 467 p.n.e., kiedy wystawiono Siedmiu przeciw Tebom, a rokiem 458 p.n.e., czyli rokiem wystawienia Orestei.
Kostium i maska
Tradycja przypisuje Ajschylosowi wynalazek kostiumu tragicznego. Bardziej prawdopodobne jest jednak to, że Ajschylos wykorzystywał tylko kostiumy bardziej okazałe od tych, które zakładali aktorzy, występujący w spektaklach jego poprzedników. Teksty utworów dramatycznych zawierają szczątkowe informacje o kostiumach postaci. W tragediach Ajschylosa jedynie w dwóch przypadkach zamieszczono takie informacje, tj. w Choeforach, gdzie mowa o tym, że Elektra nosi czarne szaty oraz w Agamemnonie, w którym wskazuje się na szaty Kasandry. W teatrze Ajschylosa kolor stroju sygnalizował rangę/pozycję osoby, która strój ten nosiła, jak również wyrażał jej nastrój, np. czarna narzutka w szatach Elektry w Choeforach była znakiem żałoby bohaterki.
Istotnym elementem kostiumu antycznego aktora była maska. Robert Chodkowski zaznacza, że przed Ajschylosem maski były wykorzystywane już przez Tespisa, tyle tylko że były to maski niemalowane o dość groteskowym wyglądzie. „Ajschylos jako pierwszy posłużył się maską malowaną i nadał jej charakter wzbudzający grozę. Maski wyrabiano z płótna lnianego i gipsu, nadając im odpowiednią formę i wygląd przez pozostawienie otworów na oczy i usta oraz przez odpowiednie malowanie. Włosy i broda były doklejane”. W przedstawieniach posługiwano się także koturnami (tj. specjalnym obuwiem) i onkosem (tj. wysoką fryzurą), ale nie ma dowodów na to, że były one używane w teatrze Ajschylosa.
Ajschylejska tragedia
Zgodnie z przekazami Arystotelesa Ajschylosa należy traktować jako twórcę, który nadał tragedii greckiej jej realny kształt. Jeżeli dokonać zestawienia osiągnięć Frynichosa z osiągnięciami Ajschylosa, to okaże się, że ewolucja tragedii-kantaty w tragedię jako formę dramatyczną i dzieło teatralne dokonała się za sprawą Ajschylosa. Poeta wprowadził tragiczny patos, zastosował elementy dramatyczne, które były konsekwencją bezpośredniego przedstawiania akcji na scenie, a także myślał o tragedii jak o koherentnym dziele, mającym swój właściwy kształt w przestrzeni teatralnej. Poeta także jako pierwszy wprowadził do tragedii tematy religijno-moralne.
Na tragedię Ajschylosa wpłynęła twórczość Homera. Poeta zawdzięcza również sporo poetom lirycznym, zaś pieśni jego chórów można traktować jako formę kontynuacji „liryki chóralnej tworzonej w dialekcie doryckim”. Wskazuje się na oddziaływanie na Ajschylosa takich poetów, jak Archiloch czy Anakreont. Ajschylos nie pozostał także obojętny na ferment naukowy jego epoki. Robert Chodkowski zaznacza, że do niektórych fragmentów Prometeusza i Eumenid przeniknęła terminologia medyczna, do Agamemnona słownictwo geometrii, a w Orestei można znaleźć terminy prawnicze.
Charakterystyka twórczości
Ajschylos – tak jak inni twórcy jego epoki – tematykę swoich utworów zakotwiczał w mitologii greckiej. Nie oznacza to, że ukazując postaci mitologiczne i naznaczone uniwersalnością, nie odnosił się do współczesnych mu wydarzeń społeczno-politycznych. Przeciwnie – odpowiednio dobrane mity dramatyzował w taki sposób, aby można było wypełniać je aktualnymi odniesieniami i aby widzowie mogli wyciągnąć z nich nauki, kształtując własną moralność. Swoją rolę tragediopisarza traktował bowiem jako rolę wychowawcy społeczeństwa, nauczyciela, uwrażliwiającego na cnoty obywatelskie.
W swych utworach tragediopisarz wzniósł się na wyżyny prawdziwej poezji. Jego tragedie rozgrywane są zawsze w kręgu największych problemów moralnych i religijnych. Tworzył potężne postacie, zdolne udźwignąć ciężar reprezentowanych przez siebie idei. Bohaterów Ajschylosa cechuje niemal posągowość. Uderzająca w tragediach Ajschylosa jest również majestatyczność i dostojeństwo stylu, prostota i liryczność języka, sceny pełne dramatycznego napięcia i prawdziwego tragizmu. Cechami dystynktywnymi jego twórczości są bezpośredniość i konkretność, zmysłowość, profetyczny ton, surowa prostota, wzniosłość wypowiedzi i przedstawienia, dominacja obrazu i brak skłonności do analizy.
Należy zwrócić uwagę na stosunek Ajschylosa jako artysty i myśliciela do własnej epoki. W jego tragediach odbiło się także wiele ważnych problemów formowania się fundamentów demokracji ateńskiej. Ajschylos osadzając swoje utwory w świecie historii lub mitu, wypowiadał się językiem sztuki w wielu doniosłych zagadnieniach swoich czasów, wykazywał wyraźną sympatię dla demokracji ateńskiej, a nie akceptował tyranii i wszelkich form despotyzmu.
Ajschylejska idea etyczno-religijna
Ajschylos należał do ludzi obdarzonych głęboką i refleksyjną wiarą w wyższą siłę, kierującą losami ludzkimi. Uważał, że religia – o ile jest właściwie i refleksyjnie pojmowana – stanowi istotny czynnik kształtowania moralności (cnót) społeczeństwa. O ile Homer ukazywał bogów, będących odpowiednikami egoistycznych i interesownych ludzi, o tyle Ajschylos widział w nich transcendentne siły, warunkujące porządek w świecie, który dla człowieka jest praktycznie niepojmowalny.
Ajschylejski model rzeczywistości jest zatem podporządkowany ideom etyczno-religijnym. To one rzutują na kompozycję tragedii, na układ zdarzeń dramatycznych, konstrukcję postaci i kształt obrazów dramatycznych. Model ten opiera się na przekonaniu, że światem rządzi boska sprawiedliwość, zaś kluczowymi bóstwami, które ją stanowią są Zeus, Mojry oraz Dike. Sprawiedliwość boska i ludzka pozostają tutaj w ścisłej zależności. Obie opierają się wierze w ład, który może zapanować tylko poprzez cierpienie.
W utworach poety dobrzy władcy mają boski majestat. Natomiast kara, która dotyka złych władców, jest niejako dwuaspektowa: jeżeli źli władcy sprzeciwiają się bogom, to ponoszą karę i kara ta dosięga także ich lud. Jeżeli zaś źli władcy dokonują przestępstw wobec ludu, to również wywołują gniew bogów. Królowie ponoszą bowiem odpowiedzialność za swój lud, ale i lud jest pewnym „przedłużeniem” królów. W dziele Ajschylosa „obraza bogów i obraza ludu to jakby dwa oblicza tej samej zbrodni”.
Można uznać, że Ajschylos występuje jako kontynuator myśli Homera, w dziele którego los – w jednym przypadku – przeciwstawia się bogom, a innym razem jest utożsamiany z wolą Zeusa. Ponadto podnosi się, że Ajschylos – podobnie jak Hezjod i Solon – koncentruje się na kwestiach relacji między Zeusem i Dike, co pozostaje w związku z ajschylejską koncepcją umoralniającej funkcji Zeusa i religii, z konstruktywnym stosunkiem do porządku społeczno-politycznego, z racjonalistycznym traktowaniem zarówno rzeczywistości, jak i etyki i religii.
Solon i Ajschylos wskazują bowiem na związek moralny między winą, jaka jest efektem nadmiaru powodzenia czy bogactwa, a karą, którą zsyłają obrażone bóstwa. Solon podkreśla, że nadmierne bogactwo, czyli olbos powoduje przesyt, to znaczy koros. Natomiast koros jest podstawą pychy, a więc hybris w człowieku, który nie posiada mądrości, jaka wynika z myślenia w kategoriach umiaru. Klęska, tj. ate człowieka pysznego jest skutkiem jego własnej winy. Przykładem takiego myślenia w twórczości Ajschylosa jest Agamemnon, w którym Chór mówi, że „bezbożny czyn rodzi nowe czyny bezbożne” (tłum. Stefan Srebrny).
W zestawieniu z dziełem Solona tragedia Ajschylosa jest nastawiona na działanie dydaktyczno-wychowawcze. W przypadku utworów tragika kara i cierpienie są nauczycielami mądrości, bo tylko w ten sposób człowiek zyskuje świadomość reguł i ładu ustanowionego przez Zeusa w oparciu o Dike. Maria Maślanka-Soro zauważa, że „Zeus Ajschylosa nie tylko stoi na straży praw Dike i nie tylko jest symbolem kary za przekroczenie kodeksu moralnego, ale że zsyła na człowieka >zbawienne< cierpienie, a owa myśl urasta w formułę zajmującą istotne miejsce i pełniącą ważną funkcję w strukturze jego tragedii”.
Tendencje monoteistyczne
W tragediach Ajschylosa bóstwem centralnym jest Zeus. Jest on bóstwem wszechmocnym, którego wola jest nieuchronna, a jego postanowienia są nieugięte. Zarazem jest on jedynym bóstwem, mogącym być postrzeganym w perspektywie autentycznej wolności. Jedyne ograniczenie niesie konieczność, która jest utożsamiana z Mojrą. Zeus jest zatem bogiem najwyższym, „uosobieniem najwyższej władzy boskiej”, kierującym wszystkimi sprawami, dbającym o ład świata, uczącym ludzi właściwego postępowania i sprawiedliwości. Na tych ludzi, którzy nie chcą podporządkować się ogólnie panującym regułom, Zeus zsyła cierpienia, aby nauczyć ich mądrości. Tym samym Ajschylosa można traktować jako wyraziciela idei monoteizmu.
Tragizm w dziele Ajschylosa
W świecie przedstawionym Ajschylosa każdy wybór i czyn człowieka jest naznaczony tragizmem. Jeśli człowiek dopuszcza się krwawego występku, to nie ma możliwości, aby wiedza o nim pozostała tylko w kręgu osobistym lub rodzinnym. Każdy krwawy czyn dokonany w tym świecie otwiera przestrzeń sakralną, gdzie czyn ten rozlicza się w kategoriach winy i kary.
Ajschylos na współczesnych scenach polskich
Jedyne dzieło Ajschylosa, które zwraca uwagę współczesnych polskich reżyserów teatralnych, to Oresteja. 25 lutego 2007 roku w Narodowym Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie zaprezentowano Oresteję w reżyserii Jana Klaty. W spektaklu wystąpili Anna Dymna jako Klitajmestra, Jerzy Grałek jako Agamemnon, Małgorzata Gałkowska jako Kassandra, Juliusz Chrząstowski jako Ajgistos, Anna Radwan-Gancarczyk jako Elektra, Joanna Kulig jako Tejsifone. Spektakl otwiera scena katastroficzna, będąca ogólną aluzją do Zamachu z 11 września 2001 roku. Jednak odniesienie to należy traktować nie jako wypowiedź polityczną, ale jako wypowiedź historiozoficzną. W przedstawieniu stworzono przestrzeń zuniwersalizowaną, to znaczy ani antyczną, ani współczesną, pomimo licznych aluzji do współczesnego życia społecznego, politycznego i kulturalnego. Wykorzystano elementy kultury masowej, operowano konwencjami popkultury, ukazując greckich bogów jako celebrytów i przeszczepiając np. reguły reality shows. Chór przedstawiono jako „gromadę w garniturach”, zaś Erynie wystylizowano na girlsband. Przedstawienie Jana Klaty zinterpretowano jako ostrzeżenie przed zagrożeniami i upadkiem współczesnej cywilizacji.
14 kwietnia 2012 roku w Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się premiera Orestei wyreżyserowanej przez Maję Kleczewską. W przedstawieniu udział wzięli m.in. Danuta Stenka jako Klitemnestra, Mirosław Konarowski jako Agamemnon, Wiktoria Gorodeckaja jako Kassandra i Kamilla Baar jako Elektra. Twórcy spektaklu nie sięgnęli po tragedię Ajschylosa, aby zaprezentować problemy współczesnych rodzin patologicznych. Zadawali pytania o to, co wzbudza pragnienie mordów i obserwowania śmierci innych. Krytyka podkreśliła, że autorzy dostarczyli tylko „hard core'u oprawionego w estetyczną ramę tańca, muzyki i formuły snu. Uprzystępniają obrazy makabryczne, karmią widzów estetycznymi scenami przemocy”. Zwracano także uwagę na muzykę skomponowaną przez Agatę Zubel, złożoną z szeptów, krzyków, zaśpiewów, jednogłosowych pieśni chóralnych i dźwięków elektronicznych. Dzięki sferze audialnej ujawniał się tragizm świata Ajschylosa, obnażała się negatywna strona duszy człowieka i małość jego losów, zdeterminowanych przez transcendentne fatum.
Spuścizna
Twórczość Ajschylosa obejmowała mniej więcej 90 utworów: około 70 tragedii i 20 dramatów satyrowych, jednak do naszych czasów z tego olbrzymiego dorobku w całości przetrwało zaledwie 7 sztuk, a oprócz tego tytuły utworów i różnej wielkości fragmenty.
Persowie (Persai) (wystawiono 472 p.n.e.)
Siedmiu przeciw Tebom (tekst) (Hepta epi Thebas) (wystawiono 467 p.n.e.)
Błagalnice (tekst) (Hiketides) (wystawiono 463 p.n.e.)
trylogia tragiczna Oresteja (wystawiono 458 p.n.e.)
Agamemnon
Ofiarnice (Choephoroi)
Eumenidy (Eumenides)
Prometeusz w okowach (Prometheus desmotes) (wystawiono 458 p.n.e.) – środkowa część trylogii tragicznej, w skład której wchodziły także niezachowane do dziś sztuki Prometeusz niosący ogień i Prometeusz wyzwolony
Zobacz też
Tespis
Sofokles
Eurypides
Arystofanes
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Ajschylos – dzieła w bibliotece Polona
Greccy dramaturdzy
Pisarze i poeci starożytnej Grecji
Pisarze V wieku p.n.e.
Urodzeni w VI wieku p.n.e.
Zmarli w V wieku p.n.e. |
187468 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Lewin%20K%C5%82odzki%20%28gmina%29 | Lewin Kłodzki (gmina) | Lewin Kłodzki – gmina wiejska położona w województwie dolnośląskim, w zachodniej części powiatu kłodzkiego. Przed reformą administracyjną Polski z 1999 r. gmina wchodziła w skład województwa wałbrzyskiego. Siedziba władz gminy znajduje się w Lewinie Kłodzkim.
Obszar gminy stanowi 5,18% powierzchni powiatu. Według danych z 30 czerwca 2009 r. gminę zamieszkiwało 1831 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku gminę zamieszkiwało 1940 osób.
Według danych z 30 czerwca 2020 roku gminę zamieszkiwało 1930 osób.
Położenie geograficzne
Gmina Lewin Kłodzki położona jest w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach, w makroregionie Sudetów Środkowych. Obszar gminy obejmuje w większości teren Wzgórz Lewińskich, wchodzących w skład Pogórza Orlickiego, które na zachodzie graniczą z Obniżeniem Kudowy, na południu z Pogórzem Orlickim, na północy z Górami Stołowymi.
Na zachodzie i północy gmina Lewin Kłodzki graniczy z Kudową-Zdrój, na wschodzie z gminą Szczytna i Dusznikami-Zdrój, a na południu z Czechami.
Środowisko naturalne
Obszar gminy należy do terenów górskich, gdzie wyraźnie zaakcentowana jest rzeźba dolinna, otoczona niezbyt wysokimi grzbietami wzniesień, które pokryte są przez lasy i łąki. Maksymalna wysokość terenu, przy południowej granicy gminy – przebiega tam granica państwa, wynosi 825 m n.p.m. Wysokość najniższa to 385 m n.p.m. i występuje w przejściu cieku Klikawa przez północno-zachodnią granice gminy. Blisko połowa terenów gminy znajduje się na wysokości 500 m n.p.m.
Symbole gminy
Herbem gminy jest wizerunek murów miejskich w polu niebieskim. Symbol ten, spotykany powszechnie w herbach miejskich, podkreśla posiadanie przez Lewin praw miejskich (odebranych po II wojnie światowej). Wizerunku tego nie należy odczytywać jako potwierdzenia posiadania murów miejskich, ponieważ Lewin jako miasto otwarte nigdy ich nie posiadał.
Historia
Pierwsza wzmianka historyczna dotycząca Lewina Kłodzkiego pochodzi z 1345 roku. Miejscowość ta pojawia się tam jako ośrodek administracyjno-wytwórczy Przez teren obecnej gminy przechodziła jedna z odnóg jednego z ważniejszych szlaków handlowych Europy, zwanego szlakiem bursztynowym. W związku z tym przypuszcza się, że osadnictwo na tym terenie istniało dużo wcześniej niż w XIV wieku. Kolejna wzmianka dotycząca Lewina pojawia się w 1390 roku, kiedy jest mowa że ma on status wsi, zaś w 1415 roku uzyskał prawa miejskie. Od XIII wieku do końca XVI wieku ziemia ta wchodziła w skład tzw. państewka homolskiego.
Teren obecnej gminy znacznie ucierpiał podczas wojen husyckich, szczególnie w 1428 roku oraz podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648). Po tych kataklizmach Lewin Kłodzki oraz okoliczne miejscowości zawsze się podnosiły. Od XVIII do 1. połowy XIX wieku zlokalizowany był tu jeden z ośrodków tkactwa na ziemi kłodzkiej. Bogactwo miejscowym mieszkańcom przynosiły targi płótnem. Bliskość dwóch uzdrowisk: Dusznik i Kudowy nie pozwoliło na większy rozwój miejscowości mimo doprowadzenia w 1903 roku linii kolejowej z Kłodzka.
Po II wojnie światowej Lewin Kłodzki i okolice znalazły się w granicach państwa polskiego. Władze państwowe utworzyły gminę zbiorową Lewin Kłodzki, która wchodziła w skład województwa wrocławskiego i powiatu kłodzkiego. Na przełomie 1945 i 1946 Lewin Kłodzki z nieznanych przyczyn stracił prawa miejskie, a gmina została przemianowana na gminę wiejską.
W ciągu kolejnych lat miała miejsce powolna degradacja gminy, która od 1975 roku znalazła się w granicach nowo utworzonego województwa wałbrzyskiego. Jego ewidentnym przejawem było przeniesienie rok później siedzib władz gminy do pobliskiej Kudowy-Zdroju. Taki stan rzeczy miał miejsce do 1991 roku, kiedy to po protestach miejscowych mieszkańców z powrotem przeniesiono władze gminy do Lewina Kłodzkiego.
Gmina Lewin Kłodzki rozpoczęła swój ponowny start z ujemnym bilansem, w porównaniu z innymi gminami w Polsce. Wiele pozostało do zrobienia. Nie jest to łatwe nie tylko z powodu gorszej od innych sytuacji finansowej gminy i jej mieszkańców, ale także z powodu znacznych barier psychologiczno-społecznych Od 1999 roku gmina wchodzi w skład województwa dolnośląskiego i przywróconego powiatu kłodzkiego.
Zabytki
Jedyne zabytki na obszarze gminy znajdują się w jej stolicy Lewinie Kłodzkim, są to:
Kalwaria w Lasku Miejskim
Wiadukt kolejowy
Kościół św. Jana Nepomucena
Kościół św. Michała Archanioła
Figura św. Jana Nepomucena
Kamienica na lewińskim rynku
Zamek Homole
Gospodarka
Z dawnych źródeł historycznych wynika, że głównym źródłem zajęcia mieszkańców była praca chałupnicza, a od XVIII wieku zaczęła kształtować działalność związana z obsługą ruchu turystycznego. Po zakończeniu II wojny światowej i zmianie przynależności państwowej oraz wymiany ludności doszło do likwidacji drobnej przedsiębiorczości. Większość nowo osiedlonych mieszkańców gminy znalazła pracę w największym w tej części zakładzie pracy jakim były Kudowskie Zakłady Przemysłu Bawełnianego. Sytuacja taka miała miejsce do lat 90. XX wieku, kiedy miała miejsce transformacja ustrojowo-gospodarcza Polski.
Od lat 90. XX wieku ma miejsce rozwój turystyki jako nowej gałęzi gospodarki regionu w postaci zakładania nowych gospodarstw agroturystycznych, których liczba stale wzrasta. Władzę gminy traktują obecnie turystykę jako główną gałąź gospodarki regionu. Ponadto w gminie działa 82 prywatnych przedsiębiorców
Przestrzeń rolnicza zajmuje w gminie 45,5% obszaru gminy. Niskie walory produkcyjne uniemożliwiają jednak rozwój ekstensywnych form produkcji. Wśród gruntów dominują trwałe użytki zielone na których można hodować zwierzęta. Średnia wielkość indywidualnego gospodarstwa rolnego wynosi ok. 13 ha. Na tutejszych pastwiskach prowadzi się hodowle kóz, owiec, koni, kucy i gęsi.
Stopa bezrobocia zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym w gminie wynosi 16,1%
Dochody budżetu gminy Lewin Kłodzki w złotych na 1 mieszkańca:
Demografia
Dane z 31 grudnia 2017 roku:
Piramida wieku mieszkańców gminy Lewin Kłodzki w 2014 roku.
Edukacja i kultura
Na terenie gminy działa obecnie jeden Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Na Bursztynowym Szlaku w Lewinie Kłodzkim. W jego skład wchodzi: przedszkole, szkoła podstawowa. Do obu typu szkół uczęszcza obecnie 146 uczniów. Organizacją imprez i wydarzeń kulturalnych na terenie gminy zajmuje się miejscowe Centrum Kultury i Turystyki.
Miejscowości
Dańczów, Darnków, Gołaczów, Jarków, Jawornica, Jeleniów, Jerzykowice Małe, Jerzykowice Wielkie, Kocioł, Krzyżanów, Kulin Kłodzki, Leśna, Lewin Kłodzki, Taszów, Witów, Zielone Ludowe, Zimne Wody.
Polityka
Władze gminy
Lewin Kłodzki wraz z okolicznymi wioskami tworzą osobną gminę, posiadającą status gminy wiejskiej. Mieszkańcy gminy wybierają do swojej rady gminy 15 radnych w wyborach co 4 lata, w pięciu okręgach wyborczych. Organem wykonawczym władz jest wójt. Siedzibą władz gminy jest budynek biurowo-administracyjny, wzniesiony w latach 90. XX wieku na potrzeby urzędu gminy, znajdujący się przy ulicy Nad Potokiem 4. Przedtem władze gminy urzędowały w zabytkowym ratuszu położonym przy ulicy Rynek 20.
Wójtowie Lewina Kłodzkiego (od 1991):
1991-1998: Jerzy Cierczek
1998-2010: Bolesław Kędzierewicz
2010-2012: Henryk Szczypkowski (odwołany w wyniku referendum)
2012-2014: Jerzy Cierczek
od 2014: Joanna Klimek-Szymanowicz
Mieszkańcy gminy Lewin Kłodzki wybierają parlamentarzystów do Sejmu z okręgu wyborczego Wałbrzych, a do Senatu z okręgu wyborczego dzierżoniowsko-kłodzko-ząbkowickiego, zaś posłów do Parlamentu Europejskiego z dolnośląsko-opolskiego okręgu wyborczego z siedzibą we Wrocławiu.
Na czele każdego z sołectw stoi sołtys jako jednoosobowy organ władzy wykonawczej, który ma do pomocy radę sołecką jako organ władzy ustawodawczej, która wybierana jest przez wszystkich mieszkańców danej wsi.
Gminy partnerskie
Olešnice v Orlických horách (Czechy)
Bystré v Orlických horách (Czechy)
Val (Czechy)
Grossbeeren (Niemcy)
Ludzie związani z gminą
W Lewinie mieszkała znana piosenkarka Violetta Villas. Śpiewała o Lewinie Kłodzkim w swojej piosence W Lewinie koło Kudowy.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wolny Portal – regionalny portal informacyjny
Lewin Kłodzki – zapiski z przeszłości |
450 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Advocaat | Advocaat | Advocaat [wym. adwokat], adwokat – holenderski likier o dużej lepkości, którego głównymi składnikami są jajka, cukier i brandy. Trunek został wynaleziony przez Holendra Eugena Verpoortena w Heinsbergu (dzisiejsza Nadrenia Północna-Westfalia). Produkowany z brandy o niskiej mocy (15-25%), cukru lub miodu, żółtek jaj, śmietany (lub skondensowanego mleka) oraz aromatu waniliowego. Najbardziej znanymi producentami advocaatu są Bols, DeKuyper i Verpoorten.
Trunek
Sposób produkcji Advocaatu jest objęty tajemnicą handlową. Oryginalny Advocaat posiada „gładką” strukturę, która nie rozwarstwia się nawet przy długim przechowywaniu. Dobór składników powoduje, że nie posiada goryczki, nie jest przesadnie słodki, a pod słodyczą daje się wyczuć smak brandy. Zawartość alkoholu wynosi 17,5%.
Ajerkoniak
Sposobem domowym można wyprodukować ajerkoniak (niem. Eier – jajka), kremowy napój alkoholowy sporządzony z żółtek jaj utartych z cukrem i spirytusem lub wódką. Dodatki wanilii, kakao, czekolady, czy mleczka kokosowego powodują uzyskanie określonego smaku.
W Polsce ajerkoniak potocznie nazywany jest jajecznikiem. Firma Polmos produkuje likier o nazwie „Adwokat”. Jest on wytwarzany ze spirytusu, jajek i cukru, i jest aromatyzowany waniliną.
Pochodzenie nazwy
Według jednej z etymologii nazwa jest skrótem od holenderskiego wyrażenia advocaatenborrel (napój adwokatów). Podobno był to ulubiony napój holenderskich prawników, którzy odświeżali nim gardła zdarte długotrwałym przemawianiem w sądach. Według innej wersji nazwa pochodzi od jednego ze składników pierwotnej wersji advocaata, opracowanej w Surinamie i Recife – awokado.
Przypisy
Likiery
Potrawy z jaj
Kuchnia holenderska |
187475 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Lineage%20II | Lineage II | Lineage II – gra komputerowa z gatunku Massively multiplayer online role-playing game (MMORPG), wyprodukowana i wydana przez Koreańską firmę NCsoft w 2003. Jest ona kontynuacją gry Lineage. 23 kwietnia 2013 gra została wydana w polskiej wersji językowej.
Fabuła
Akcja gry toczy się 150 lat przed wydarzeniami z Lineage. Świat drugiej części gry jest podzielony wojnami ogarniającymi dwa kontynenty, gdzie zaufanie i zdrada zderzają się ze sobą nieustannie. W świecie Lineage 2 trzy królestwa walczą o władzę. Młodemu królowi Raoulowi udało się ugasić żar wojny domowej i powołać nowe królestwo, Aden. Królestwo Elmore, militarne supermocarstwo które jest zlokalizowane w północnej części kontynentu, szczyci się, iż jest spadkobiercą starożytnego królestwa Elmoreden. Kontynent Gracia, zlokalizowany za oceanem na zachodzie, jest uwikłany w chaotycznej walce krewnych którzy próbują przejąć jej tron. Królestwa te łączy delikatna równowaga sił, jednakże każde z nich jest niestabilne politycznie, ponieważ każdy dwór żąda niezależności.
Rozgrywka
Postać
Pierwszym krokiem, który należy podjąć jest stworzenie postaci. Kreator postaci pozwala na wybór rasy, klasy podstawowej, płci, wyglądu twarzy, fryzury i koloru włosów.
Rasy
Gracz rozpoczyna grę jako nowy mieszkaniec wybranej wcześniej przez siebie rasy (Ludzie, Elfy, Mroczne Elfy, Krasnoludy, Orkowie, Kamael oraz Ertheia) i zaczyna rozgrywkę w mieście Talking Island Village umiejscowionym na wyspie Talking Island (oprócz Ertheia). Każda z ras posiada odmienne statystyki początkowe oraz umiejętności.
Klasy
Po wybraniu którą rasą chce grać, wybiera klasę postaci, którą jest mag lub wojownik.
i w miarę rozwoju postaci decyduje się na specjalizację, która będzie mu towarzyszyć przez większość gry. Gracz wykonując zlecone mu zadania, a także walcząc z napotkanymi potworami, zwiększa swoje doświadczenie. W grze istnieją dwie główne klasy oraz kilkanaście wyspecjalizowanych.
Subklasy
Lineage 2 oferuje rozbudowany system subklas – gracz może wybrać profesję dostępną dla innej rasy lub klasy. Aby móc wybrać subklasę, gracz powinien ukończyć stosowne zadania oraz posiadać minimum 85 poziom. Po wybraniu subklasy, automatycznie otrzymuje on poziom 40, umiejętności dostępne na tym poziomie i rozpoczyna rozgrywkę "od nowa".
Umiejętności
Każda z ras oraz każda z klas posiada ponad 50 różnych umiejętności dostępnych na odpowiednich poziomach postaci.
Umiejętności dzielone są na dwie główne grupy, tak jak w wielu grach typu MMORPG: aktywne oraz pasywne. Te z kolei dzielone są na wiele podgrup w zależności od przeznaczenia czy wybranej profesji.
Tak samo jak sprzęt, umiejętności można wzmacniać (enchanting) poprzez dostępne w grze przedmioty.
Personalizacja postaci
W grze Lineage 2 istnieje niewielki wybór spośród dostępnych modeli twarzy czy włosów. Atrakcyjność oraz indywidualność postaci można podkreślać przy pomocy dostępnych w grze dodatków, takich jak kapelusze, maski czy przywołańce.
Walka
Gra pozwala również na zwiększenie efektywności posiadanej broni oraz pancerza poprzez różne dodatki, takie jak: zwoje duszy i zwoje ducha (spiritshot, soulshot), zaczarowane zwoje broni oraz pancerza (ang. scroll: enchant weapon, armor), specjalne umiejętności (special abilities), augmentacja (augmentation), atrybuty żywiołów (elemental attributes), talizmany czy barwniki i symbole (dye, symbols).
Walki PvP
Jednym z elementów rozgrywki w Lineage 2 są także walki pomiędzy samymi graczami; istnieje wiele możliwości walk PvP, między innymi walka w pojedynku (Duel), drużynowa jak i walki całych klanów. Elementem wyróżniającym Lineage 2 są Siege, na których klany walczą o kontrolę nad zamkami i fortecami.
Karma
Gra posiada system karmy: gdy nasza postać wykona jakiekolwiek negatywne działanie względem innego gracza (uderzy go, rzuci klątwę), bądź pozytywne względem jakiegokolwiek potwora z którym walczy gracz (rzuci aury, uleczy), lub na postać ze statusem PK (Player Killer) – "flaguje się" (naznaczenie trybem PvP – nick postaci zmienia kolor na różowy). Jeśli ktokolwiek zabije fioletowego gracza nie otrzymuje żadnej kary poza "flagą" (wynikającą z faktu, że uderzył innego gracza), natomiast po zabiciu gracza "nieoflagowanego" otrzymuje się karmę proporcjonalną do ilości punktów PK (czyli ilości wcześniej zabitych graczy) oraz jeden punkt PK (player kill). Karma zmniejsza się poprzez zdobywanie doświadczenia, np. zabijanie potworów (sposób wolny), lub poprzez własną śmierć (sposób szybszy, jednak wymaga posiadania doświadczenia do stracenia). Jednak gdy posiadamy karmę i punkty PK są większe od 5, gracz może 'zgubić' przedmioty ze swojego inwentarza. Punkty PK mogą być zredukowane tylko poprzez wykonanie specjalnego zadania lub specjalne zwoje (dostępne za prawdziwe pieniądze i jako nagrody za uczestnictwo w wydarzeniach).
Zadania
Zadania (ang. quest) w świecie Lineage 2 dzielą się na zwykłe (Single), powtarzające się (Repeat), zależne od ewolucji postaci (Epic), potrzebne przy zmianie klasy (Transfer) oraz specjalne (Special). Każde zadanie może zostać w dowolnej chwili porzucone – automatycznie zostaną usunięte wszystkie zdobyte podczas jego wykonywania przedmioty. Choć większość z zadań wykonywać można pojedynczo lub w drużynie, istnieją zadania możliwe do wykonania tylko w pojedynkę.
Gra grupowa
Tak jak w wielu grach tego typu, gracze mogą łączyć się w grupę (party) aby uprzyjemnić rozgrywkę, bądź też pomóc sobie w walce, dzielić zebrane przedmioty.
Bardziej zaawansowaną i trwałą formą zorganizowania graczy jest klan. Klan może składać się co najmniej z 10 graczy a wraz z jego rozwojem, osiąganiem kolejnych dostępnych poziomów może on liczyć nawet do 220 graczy. Gracze zrzeszeni w tej formacji mogą posiadać salę klanową (clan hall), fortecę oraz zamek i uczestniczyć w sojuszu z innym klanem (alliance). Posiadanie fortyfikacji wiąże się z przywilejami jak i obowiązkami – klan ustanawia oraz uzyskuje podatek z transakcji uzyskanych na terenie przynależącym do danej fortyfikacji i jednocześnie musi dbać o utrzymanie swojej pozycji poprzez uczestnictwo w obronie (siege) fortecy lub zamku.
Raid i Epic Boss
Raid Boss to wyprawa w celu pokonania silniejszego niż zwykle spotykane potwory a także ich potoczna nazwa. Potwory te znajdują się w wielu miejscach na mapie; każdy z nich pojawia się w ściśle określonych odstępach czasu. Zwycięstwo nad nimi obfituje przede wszystkim w zyski w postaci wysokiej klasy sprzętu, materiałów oraz doświadczenia. Istnieją również potwory nazywane epickimi (Epic Boss), które są znacznie silniejsze od Raid Bossów a do ich pokonania potrzebna jest praca kilku grup.
Poprzez uczestnictwo w kontrolowanych starciach: na arenie w pobliżu miast lub na stadionach (walka swobodna lub zmagania w systemie Olimpiady) oraz pojedynkach pomiędzy graczami (za wzajemną zgodą).
Poprzez zaatakowanie gracza w otwartym terenie.
Przede wszystkim zaś poprzez uczestnictwo w oblężeniach fortyfikacji.
Olimpiada
Olimpiada (Olympiad) w świecie Lineage 2 to zawody pojedynków pomiędzy dwoma graczami, w których wyłaniany jest Bohater (Hero). Zawody trwają miesiąc; pod koniec każdego okresu szlachcic (Noblesse), który uzyskał największą liczbę punktów w potyczkach uzyskuje tytuł bohatera. Aby móc skorzystać z systemu olimpiady, gracz musi posiadać status szlachcica i przejść czwarty wybór profesji (Przebudzenie).
Świat i pozostałe możliwości
Transport
Świat gry obejmuje dwa duże kontynenty: Aden i Gracia. Świat jest ciągły – do każdego miejsca na mapie można się dostać bez potrzeby „ładowania” lokacji. Do wyboru mamy parę możliwości przemieszczania się po świecie. Można podróżować pieszo a także przy pomocy zwierząt (m.in. wilk, smok, tygrys, koń), drogą wodną (statki kursują między większymi miastami oraz startową lokacją ludzi) oraz w najnowszych częściach gry, drogą powietrzną (statki kursujące pomiędzy kontynentem Aden a Gracia, poruszanie się przy pomocy umiejętności transformacji w ptaka w zewnętrznych lokacjach, na kontynencie Gracia). Jednak najbardziej rozpowszechnionym sposobem przemieszczania się jest teleportacja. W każdym mieście czy wiosce znajduje się specjalny NPC – odźwierny (gatekeeper) umożliwiający teleportację do innych wybranych przez gracza miast, bądź okolicznych miejsc. Dodatkowo na mapie znajdują się strefy, do których dostać się można tylko po rozpoczęciu/wykonaniu specjalnego zadania (quest).
Można się przenieść u teleportera do innego miasta czy kontynetnu.
Handel
Waluta, która jest używana w grze to Adena.
Gracz może wystawić kramik w dowolnym miejscu (przeważnie są to miasta mające połączenia z wieloma lokacjami) w dwóch trybach: kupna oraz sprzedaży. Ceny wystawionych przedmiotów ustala wyłącznie gracz. Innym sposobem na zarobek jest prywatna wytwórnia (private crafting). Możliwe jest także wysłanie przedmiotu na aukcję, jednak wtedy trzeba się liczyć z prowizją.
Rolnictwo
Rolnictwo (Manor System) to element rozgrywki, będący jednym ze sposobów na zdobycie materiałów potrzebnych do wytworzenia przedmiotów.
U NPC w mieście można zakupić nasiona, które można zasiać w wybranym potworze. Po jego zabiciu, plony można zebrać przy użyciu wcześniej zakupionej kosy, i wymienić w mieście na materiały. Rodzaje nasion dostępne do zakupu i nagrody otrzymywane za zwrot plonów wahają się w zależności od miasta. Kontrolę nad systemem sprawuje właściciel danego zamku (sprzedawanie nasion, ustalanie cen).
Wytwarzanie przedmiotów
Wytwarzanie przedmiotów w grze ogranicza się do tworzenia materiałów, broni, pancerzy czy biżuterii. Materiały oraz przepisy na wytworzenie danych przedmiotów uzyskuje się poprzez zabijanie potworów i przeszukiwanie ich zwłok (przy użyciu umiejętności spoil, posiadanej przez jedną z klas Krasnoludów). Niektóre z przedmiotów mogą zostać stworzone jedynie przez rasę Krasnoludów, która jest wyspecjalizowana w tej dziedzinie.
Rozwój gry
Pierwszy podstawowy koncept gry pojawił się w roku 2000 za sprawą Hyeong-Jin Kima, szefa ekipy produkcyjnej Lineage II, zaś pracę nad samą grą rozpoczęły się jeszcze w tym samym roku na przełomie października i listopada.
Kim oraz James Bae wyjaśnili, iż powody stojące za tworzeniem prequela gry Lineage zamiast sequela to: „Lineage wciąż będzie aktualizowany”, „pracując nad przeszłością gry, nie ryzykujemy konfliktu z aktualizacjami, które zostaną wydane dla Lineage w przyszłości”.
Główny grafik gry, Raoul Kim powiedział, iż powodem, dla którego Lineage II będzie wykorzystywać grafikę 3D, jest popularność gier stworzonych w ten sposób oraz możliwości, jakie daje technika trójwymiarowa. Twórcy postanowili wykorzystać silnik Unreal Engine 2, z powodu możliwości jakie on oferuje (renderowanie krajobrazu oraz wszechstronna edycja).
Aktualizacje i usprawnienia
Od czasu wydania gry w 2003 roku zostało wydanych wiele aktualizacji gry, z których każda przynosiła znaczące zmiany w świecie, rozgrywce czy mechanice gry. Same wymagania gry od czasu wydania gry wzrosły. Aktualizacje są w miarę cyklicznie wydawane przez firmę NCSoft; kraje azjatyckie otrzymują je szybciej, co jest wynikiem pochodzenia firmy NCSoft. Gra doczekała się czterech sag: The Chaotic Chronicles, The Chaotic Throne, Goddess of Destruction oraz Epic Tale of Aden.
Lineage II: Goddess of Destruction
Podczas targów gier Gstar 2010 w południowokoreańskim mieście Busan, 18 listopada twórcy z NCSoft zapowiedzieli iż trwają prace nad najobszerniejszą aktualizacją gry, od czasu jej wydania. Gra zostanie zaprezentowana pod tytułem: Lineage II: Goddess of Destruction a zmiany jakie zostaną wprowadzone to między innymi:
34 nowe obszary łowieckie
ponad 60 nowych potworów typu Raid Boss
ponad 400 nowego typu części pancerza oraz broni
rozszerzenie interakcji pomiędzy graczami
nowy sposób przemieszczania się pomiędzy lokacjami
System Przebudzenia (Awakening System), otwierający nową drogę rozwoju postaci dla każdej z ras
gruntowna przebudowa systemu rozgrywki – zmianom ulegnie sposób walki oraz działanie umiejętności
przejście gry na model F2P (free to play) bezpłatna rozgrywka na officjalnych serwerach NCsoft, Innova
zmiany w silniku gry – aktualizacja i optymalizacja grafiki, efektów oświetlenia, cieniowania, przebudowa interfejsu
nowy rozdział fabuły zamykający wydarzenia Chaotic Throne
Nowy serwer europejski
W dniu 11 października 2011 roku, w Seattle firma NCSoft wydała oświadczenie dotyczące nawiązania współpracy z rosyjskim wydawnictwem Innova oraz nowym modelem biznesowym dla europejskiego rynku gry. Wydawnictwo dotychczas zarządzające oficjalnym rosyjskim serwerem gry, stworzyło i zarządza europejskim serwerem typu F2P (Free-to-play), zaś dotychczasowy serwer europejski – Naia, został przeniesiony i dołączony do grupy serwerów północnoamerykańskich. Gra ma również pojawić się w kilku nowych wersjach językowych (obok angielskiej, także w niemieckiej, francuskiej, polskiej oraz tureckiej).
Kontynuacja
W listopadzie 2011 studio NCsoft zapowiedziało wydanie kolejnej części gry – Lineage Eternal.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Oficjalna strona gry
Oficjalna strona gry
Oficjalna strona gry
Oficjalna strona gry
2003 w grach komputerowych
Gry na platformę Windows
MMORPG
Gry wykorzystujące Unreal Engine |
187476 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%82ac%20Zimri-Lima%20w%20Mari | Pałac Zimri-Lima w Mari | Pałac Zimri-Lima w Mari – jeden z największych kompleksów pałacowych Mezopotamii, wybudowany przez amoryckiego władcę Mari - Zimri-Lima w XVIII w. p.n.e.
Władca miasta-państwa Mari, Zimri-Lim (ok.1775-1761 p.n.e.) rozbudował w zasadzie już istniejący wcześniej pałac, którego najstarsze fragmenty datowane są na koniec III tysiąclecia p.n.e. Budowla z czasów Zimrilima to imponujący kompleks pałacowy o powierzchni ok. 2,5 ha, na planie prostokąta (), posiadający ponad 260 pomieszczeń, wzniesiony przede wszystkim z suszonej cegły i gliny. Liczne klatki schodowe wskazują na to, że obiekt był piętrowy. W niektórych miejscach mury wznosiły się na wysokość nawet do 12 metrów.
Pałac swoją architekturą nawiązywał do okresu starosumeryjskiego i akadyjskiego. Do jego wnętrza prowadziła monumentalna brama, a w zasadzie zespół bramny złożony z dwóch połączonych dziedzińców. W centrum pałacu znajdował się dziedziniec o wymiarach , a także szereg mniejszych placów. Jeden z dziedzińców, przylegający do sali tronowej odznaczał się szczególnym urokiem ze sztuczną palmą na środku (z drewna, brązu i srebra) imponującym malowidłem na południowej ścianie i prowadzącym do niej szpalerem drzew rosnących w donicach.
W samym pałacu, obok pomieszczeń oficjalnych (sale tronowe, kaplice), było mnóstwo pomieszczeń mieszkalnych, a także kuchnie, spiżarnie i magazyny. W łazienkach znaleziono terakotowe wanny. Woda doprowadzana i odprowadzana była systemem ceramicznych rur kanalizacyjnych.
Zlokalizowano także archiwum państwowe, w którym znaleziono bogatą korespondencję dyplomatyczną z przełomu XIX i XVIII w. p.n.e. - około dwadzieścia tysięcy glinianych tabliczek z pismem klinowym. Jeżeli chodzi o wystrój pałacu to do naszych czasów nie dochowały się żadne ślady poza figuralno-ornamentalnym malarstwem na ścianach.
Sława pałacu była szeroka u okolicznych władców. Pełnił rolę nie tylko rezydencji władcy, ale także ośrodka administracyjnego. Zniszczony został jednakże podczas najazdu Hammurabiego na początku lat pięćdziesiątych XVIII w. p.n.e.
Cały kompleks miejsko-pałacowy Mari odsłonięto w latach trzydziestych XX w. przez ekipę francuskich archeologów pod kierownictwem André Parrota.
Zobacz też
sztuka babilońska
Pałace starożytnej Mezopotamii |
187477 | https://pl.wikipedia.org/wiki/A%20Saucerful%20of%20Secrets | A Saucerful of Secrets | A Saucerful of Secrets – druga płyta brytyjskiego zespołu rockowego Pink Floyd. Nagrana została między październikiem 1967, a kwietniem 1968 (zob. 1968 w muzyce). Jest to ostatnia płyta zespołu z udziałem dotychczasowego lidera Syda Barretta – (utwór Jugband Blues oraz gitary na „Remember a Day” i „Set the Controls for the Heart of the Sun”).
Charakterystyka albumu
Problemy z pogrążającym się w chorobie psychicznej (schizofrenia) i używaniu psychodelików (LSD) Barrettem spowodowały, że został on odsunięty od prac nad płytą, a wkrótce wyrzucony z zespołu. Jego następcą został David Gilmour, a wszystkie utwory na płycie poza „Jugband Blues” są autorstwa pozostałych członków grupy.
Część utworów stylistycznie przypominała kompozycje Barretta, lecz trzy najważniejsze utwory, na których oparty jest szkielet albumu, czyli „Let There Be More Light”, „Set the Controls for the Heart of the Sun” i tytułowe „A Saucerful of Secrets” wskazują nowy kierunek, w którym grupa miała podążyć. Ciemna atmosfera, powolne tempo, wolno rozwijające się linie melodyczne, instrumentalne riffy płynnie przechodzące z motywu w motyw i z instrumentu na instrument, powolne pulsujące rytmy grane na nisko strojonych bębnach.
Lista utworów
Twórcy
Syd Barrett – wokal, gitara w utworze „Jugband Blues”; gitara akustyczna i slide w „Remember a Day”; gitara w „Set the Control for the Heart of Sun”
David Gilmour – wokal, gitara
Nick Mason – perkusja
Roger Waters – wokal, gitara basowa
Richard Wright – instrumenty klawiszowe
Zobacz też
Trasa koncertowa A Saucerful of Secrets US Tour.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Okładka
Albumy muzyczne wydane w roku 1968
Albumy Pink Floyd
Albumy Capitol Records
Albumy Columbia Records
Albumy Tower Records
Albumy wyprodukowane przez Normana Smitha |
187480 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat%20przyrody%20Pieczyska%20%28wojew%C3%B3dztwo%20%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskie%29 | Rezerwat przyrody Pieczyska (województwo świętokrzyskie) | Rezerwat przyrody Pieczyska – rezerwat torfowiskowy na terenie Nadnidziańskiego Parku Krajobrazowego w gminie Pińczów, w powiecie pińczowskim, w województwie świętokrzyskim.
Powierzchnia: 40,41 ha
Rok utworzenia: 1999
Dokument powołujący: Rozporz. Woj. Święt. 11/1999 z 30.04 1999; Dz.Urz. Woj. Święt. 23/1999, poz. 556 z 10.05.1999
Numer ewidencyjny WKP: 025
Charakter rezerwatu: częściowy
Przedmiot ochrony: śródleśne torfowiska, w tym zespół torfotwórczy z lepiężnikiem różowym (Petasites hybridus) stanowiącym ostoję dla rzadkich i chronionych roślin (turzyca, kruszczyk błotny) i zwierząt
Na terenie rezerwatu występuje las mieszany ze świerkiem pospolitym i jodłą oraz torfowisko zarastające brzozą i sosną. Występują też rośliny chronione: wawrzynek wilczełyko, pełnik europejski i storczyk kukawka.
Przez rezerwat przechodzi niebieski szlak turystyczny z Pińczowa do Wiślicy.
Przypisy
Rezerwaty przyrody w województwie świętokrzyskim
Pieczyska (województwo świętokrzyskie), rezerwat przyrody
Bogucice Drugie |
187482 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Windsor%20Carrier | Windsor Carrier | Windsor Carrier – transporter opancerzony konstrukcji brytyjskiej (kanadyjskiej) z okresu II wojny światowej.
Historia
W trakcie II wojny światowej produkcja transportera opancerzonego Universal Carrier prowadzona była także w Kanadzie. W 1943, kiedy osiągnęła ona odpowiednią wielkość, przystąpiono do prób wyeliminowania jego wad. Chodziło tu o niewystarczającą moc jednostkową, małą wytrzymałość tylnego mostu, szybkie zużywanie się tylnego koła jezdnego i zbyt łatwe zrzucanie gąsienic. Konstruktorzy z zakładów Ford Motor Co. of Canada w krótkim czasie opracowali projekt nowego transportera znanego początkowo jako Campbell Carrier, a następnie jako Windsor Carrier. Pojazd miał, w porównaniu z poprzednikiem, większy (dłuższy) kadłub, co pociągało za sobą konieczność dodania jednego koła jezdnego z każdej strony, wzmocniony silnik i ulepszony system kierowania.
Produkcja seryjna ruszyła na początku 1944. Do kwietnia 1945 wyprodukowano 5000 transporterów.
Służba
Transporter opancerzony Windsor Carrier występował w pododdziałach piechoty w następujących rolach:
w artylerii przeciwpancernej – jako ciągnik armat kal. 57 mm i jako transporter amunicji.
w oddziałach wsparcia – jako wóz dowódcy plutonu moździerzy, jako wóz zastępcy dowódcy i jako transporter moździerza kal. 101,6 mm.
Do wojsk nowe pojazdy trafiały jesienią 1944 i na przełomie 1944/1945, dla wymiany części transporterów Universal i Loyd lub ich uzupełnienia. Na europejskim teatrze działań wojennych trafiały głównie do oddziałów 21 Grupy Armii, w tym do batalionów piechoty 3 Brygady Strzelców polskiej 1 Dywizji Pancernej. Zostały użyte w ostatnich działaniach II wojny światowej, w walkach na terenie Holandii i Niemiec.
Linki zewnętrzne
Zdjęcia
Kanadyjskie transportery opancerzone |
187483 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat%20przyrody%20Piekie%C5%82ko%20Szkuckie | Rezerwat przyrody Piekiełko Szkuckie | Rezerwat przyrody Piekiełko Szkuckie – rezerwat przyrody nieożywionej na terenie Konecko-Łopuszniańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu w gminie Ruda Maleniecka, w powiecie koneckim, w województwie świętokrzyskim. Obejmuje obszar lasu i skał w szczytowej partii łagodnego wzniesienia w pobliżu wsi Szkucin.
Powierzchnia: 2,71 ha (akt powołujący podawał 2,50 ha)
Rok utworzenia: 1995
Dokument powołujący: Zarządzenie MOŚZNiL z 27.06.1995; MP. 33/1995, poz. 400
Numer ewidencyjny WKP: 057
Charakter rezerwatu: częściowy
Przedmiot ochrony: formy skalne zbudowane ze zlepieńców dolnojurajskich oraz liczne okazałe dęby i sosny
Obszar rezerwatu podlega ochronie czynnej.
Przypisy
Rezerwaty przyrody w województwie świętokrzyskim
Szkucin
Ochrona przyrody w powiecie koneckim |
187484 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat%20przyrody%20Polana%20Polichno | Rezerwat przyrody Polana Polichno | Rezerwat przyrody Polana Polichno – rezerwat florystyczny na terenie Kozubowskiego Parku Krajobrazowego w gminie Pińczów, w powiecie pińczowskim, w województwie świętokrzyskim.
Powierzchnia: 9,46 ha (akt powołujący podawał 9,45 ha)
Rok utworzenia: 1974
Dokument powołujący: Zarządz. MLiPD z 16.09.1974; MP. 32/1974, poz. 194
Numer ewidencyjny WKP: 038
Charakter rezerwatu: częściowy
Przedmiot ochrony: zespół roślinności stepowej oraz stanowiska licznych owadów żyjących w warunkach stepowych, m.in. szarańczaków i jelonka rogacza.
Największą osobliwością rezerwatu jest jedyne w Polsce stanowisko groszku pannońskiego. Z roślin występują tu: miłek wiosenny, zawilec wielkokwiatowy, len włochaty, dziewięćsił bezłodygowy, storczyk purpurowy, kukułka krwista, buławnik wielkokwiatowy, obuwik pospolity, wisienka stepowa.
Obszar rezerwatu podlega ochronie czynnej.
Przypisy
Rezerwaty przyrody w województwie świętokrzyskim
Młodzawy Duże |
187485 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat%20przyrody%20Prz%C4%99%C5%9Blin | Rezerwat przyrody Przęślin | Rezerwat przyrody Przęślin – rezerwat stepowy na terenie Nadnidziańskiego Parku Krajobrazowego w gminie Wiślica, w powiecie buskim, w województwie świętokrzyskim.
Powierzchnia: 0,90 ha (akt powołujący podawał 0,72 ha)
Rok utworzenia: 1960
Dokument powołujący: Zarządz. MLiPD z 28.03.1960; MP. 37/1960, poz. 186
Numer ewidencyjny WKP: 028
Charakter rezerwatu: częściowy
Przedmiot ochrony: stanowiska roślinności stepowej oraz odsłonięcia gipsów grubokrystalicznych
Rezerwat Przęślin mieści się na niewielkim wzgórzu, zbudowanym z margli kredowych z czapą gipsową, pośród gruntów użytkowanych rolniczo. Na południowym i zachodnim zboczu można zaobserwować tzw. jaskółcze ogony, czyli odsłonięcia gipsów wielkokrystalicznych o wysokości do trzech metrów (nazywane są także szklicą ze względu na połyskującą w słońcu powierzchnię).
Fauna
W rezerwacie występuje jedyne w Polsce i jedno z trzech znanych na świecie stanowisk chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych, ziołomirka stepowego (Donus nidensis) oraz stanowiska innych objętych ochroną gatunków owadów, między innymi modliszki zwyczajnej (Mantis religiosa) oraz piewika podolskiego (Cicadetta podolica).
Flora
Na terenie rezerwatu znajduje się stanowisko gęsiówki uszkowatej (Arabis recta), jedno z dwóch znanych w Polsce. Roślina ta jest bardzo rzadka i zagrożona wyginięciem. Rosną tu również chronione: len włochaty (Linum hirsutum), miłek wiosenny (Adonis vernalis), zawilec wielkokwiatowy (Anemone sylvestris), wężymord stepowy (Scorzonera purpurea), ostnica włosowata (Stipa capillata) i częściowo chroniony pierwiosnek lekarski (Primula officinalis).
Przez rezerwat przechodzi niebieski szlak turystyczny z Pińczowa do Wiślicy.
Przypisy
Bibliografia
Rezerwaty przyrody w województwie świętokrzyskim
Chotel Czerwony |
452 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Anna%20Mucha | Anna Mucha | Anna Maria Mucha (ur. 26 kwietnia 1980 w Warszawie) – polska aktorka, prezenterka i modelka.
Życiorys
W wieku dziewięciu lat zadebiutowała na dużym ekranie rolą Sabinki w filmie Andrzeja Wajdy Korczak. Następnie zagrała Karolinę Szymańską, główną bohaterkę Przeklętej Ameryki Krzysztofa Tchórzewskiego, Dankę Dresner w Liście Schindlera Stevena Spielberga i Kasię Bogdańską w Pannie Nikt Andrzeja Wajdy. Ukończyła Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie i studiowała w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Zagrała w kilku spektaklach Teatru Telewizji. Wystąpiła w kilku filmach, m.in. Chłopaki nie płaczą i Młode wilki 1/2. Od 2003 gra Magdę Budzyńską z d. Marszałek w serialu TVP2 M jak miłość. W 2005 wystąpiła w teledysku do piosenki Kayah i Krzysztofa Kiljańskiego „Prócz ciebie nic”. W 2006 współprowadziła 31. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, a jej kreacja i niewybredne komentarze wywołały wzburzenie środowiska – przed pokazem jednego z filmów wypowiedziała zdanie: Już nie będę przynudzać, bo na tym filmie i tak pośniecie, a przed emisją filmu Letnia miłość, będącego debiutem 38-letniego Piotra Uklańskiego, stwierdziła: Zaraz zobaczymy, czy lepiej debiutować późno, czy wcale. Organizator odsunął aktorkę od wydarzenia, tłumacząc, że prezentowana przez nią „formuła prowadzenia (...) nie pasuje do takiego wydarzenia, jakim jest festiwal”.
Pracowała w Radiu Bis oraz Radiostacji. Była reporterką programu Dzień dobry TVN, dla którego prowadziła cykl podróżniczy pt. Mucha nie siada. Od września 2007 do lipca 2008 przebywała w Nowym Jorku, gdzie uczęszczała na zajęcia z aktorstwa w Lee Strasberg Theatre and Film Institute. Jesienią 2008 uczestniczyła w czwartej edycji programu rozrywkowego Polsatu Jak oni śpiewają. Jesienią 2009 zwyciężyła w parze z Rafałem Maserakiem w finale 10. edycji programu rozrywkowego TVN Taniec z gwiazdami; nagrodę za zwycięstwo w programie, statuetkę Kryształowej Kuli, przekazała na rzecz Fundacji TVN „Nie jesteś sam”. W 2009 została ambasadorką Ogólnopolskich Spotkań Filmowych „Kameralne Lato” w Radomiu, a jej zdjęcia pojawiły się na okładce grudniowego wydania magazynu „Playboya”. W 2010 była jurorką w piątej edycji programu You Can Dance – Po prostu tańcz oraz zajęła 73. miejsce w rankingu „100 najcenniejszych gwiazd polskiego show-biznesu” sporządzonym przez „Forbes”.
W latach 2010–2011 grała bokserkę Monikę Milewską, główną bohaterkę serialu TVN Prosto w serce. W 2013 założyła Instytut „Kosmopolis” Fundację Nauki, Kultury i Edukacji. W 2015 wydała książkę pt. Toskania, że mucha nie siada. W 2019 była kapitanką jednej z drużyn w teleturnieju TVP2 To był rok!, a w 2020 – jurorką w drugiej edycji programu rozrywkowego TVP2 Dance Dance Dance i producentką spektaklu Przygoda z ogrodnikiem, w którym gra główną rolę, Dziką Cindy.
Życie prywatne
W latach 2003–2007 pozostawała w nieformalnym związku z dziennikarzem Kubą Wojewódzkim. Ze związku z Marcelem Sorą ma dwoje dzieci, córkę Stefanię (ur. 2011) i syna Teodora (ur. 2014). Od 2020 pozostaje w związku z aktorem Jakubem Wonsem.
Deklaruje się jako ateistka.
Filmografia
Teatr
Teatr Telewizji
1996: Małgosia
1997: Księga raju jako Eteł – siostra Szczyłka
1997: Szara róża jako Basia
2000: Pracownia krawiecka jako Marie
Polski dubbing
2008: Disco robaczki (tyt. oryg. Disco ormene) jako Muszka
2010: TV Superstars jako Anna Słodowa
2011: Roman barbarzyńca (tyt. oryg. Ronal barbaren) jako Ksenia
2015: Asteriks i Obeliks: Osiedle bogów (tyt. oryg. Astérix – Le Domaine des Dieux) jako Dulcia
Producent
2011: Wędrowcy. Wigilia 2010
2020: Przygoda z ogrodnikiem
Teledyski
2005: Krzysztof Kiljański i Kayah – „Prócz ciebie, nic”
2021: Poparzeni Kawą Trzy – „Kochać Cię” jako żona Ysego, Romka, Mariana, Piotrka i Wojtka
Nagrody i nominacje
2007: laureatka nagrody „Świry” w kategorii Wydarzenie roku na 31. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
2010: nominacja do nagrody Viva! Najpiękniejsi w kategorii „Najpiękniejsza Polka”.
2010: nominacja w plebiscycie Kobieta Roku Glamour 2009.
2013: laureatka tytułu Kobieta Dekady „Glamour”.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Dziennikarze Czwórki
Ludzie związani z Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie
Osobowości telewizyjne związane z TVN
Polskie aktorki filmowe
Radni Warszawy
Urodzeni w 1980
Ludzie urodzeni w Warszawie |
187488 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat%20przyrody%20Radomice | Rezerwat przyrody Radomice | Rezerwat przyrody Radomice – rezerwat florystyczny w gminie Morawica, w powiecie kieleckim, w województwie świętokrzyskim.
Powierzchnia: 27,08 ha (akt powołujący podawał 23,20 ha)
Rok utworzenia: 1953 (powiększenie obszaru – 2003 rok)
Numer ewidencyjny WKP: 003
Charakter rezerwatu: częściowy
Przedmiot ochrony: naturalne, największe skupienie cisa na Wyżynie Małopolskiej występujące w drzewostanach o zróżnicowanej strukturze, oraz zespół roślinny grzebieniowca i seslerii błotnej.
Rezerwat obejmuje fragment płaskiej podmokłej doliny rzecznej.
Przypisy
Rezerwaty przyrody w województwie świętokrzyskim
Radomice (województwo świętokrzyskie)
Ochrona przyrody w powiecie kieleckim |
455 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Algorytm%20rsync | Algorytm rsync | Algorytm rsync – algorytm będący podstawą działania protokołu i narzędzia transferu plików rsync. Algorytm znajduje różnice między dwoma plikami umieszczonymi na dwóch różnych komputerach (czy bardziej ogólnie: urządzeniach) połączonych łączem o niskiej przepustowości; różnice dane są jako lista poleceń, które opisują w jaki sposób przekształcić jeden plik w drugi, bez konieczności transmisji wszystkich danych.
Założenia algorytmu są następujące: jeden plik jest w pełni dostępny na pierwszym komputerze (A), natomiast informacje o drugim pliku, znajdującym się na innym komputerze (B), są częściowe.
Pierwszy etap algorytmu wykonywany jest na komputerze B. Synchronizowany plik jest dzielony na bloki o rozmiarze kilkuset bajtów-kilku kilobajtów. Dla każdego z nich liczone są wartości dwóch funkcji mieszających – słabej 32-bitowej (ozn. ) oraz mocniejszej, wymagającej więcej obliczeń, 128-bitowej MD5 (w sumie 20 bajtów na blok). Te dane są transmitowane do komputera A.
Natomiast na komputerze A, w pliku wyszukiwane są wszystkie wystąpienia bloków, przy czym ich pozycje mogą być dowolne; jeśli plik ma rozmiar bajtów, a blok bajtów, to sprawdzane jest bloków. Dla każdego rozpatrywanego bloku oblicza się wartość słabej 32-bitowej funkcji skrótu. Jeśli taki skrót został przesłany z komputera B, obliczany jest skrót MD5 i dopiero na jego podstawie określa się numer bloku.
Kluczowa dla wydajności wyszukiwania jest 32-bitowa funkcja mieszająca, o takiej własności, że znając i można łatwo wyliczyć Oprócz tego funkcja używana w praktycznej implementacji powoduje relatywnie małą ilość kolizji.
Ostatecznie na podstawie pozycji bloków wysyłane są albo dane niewystępujące na komputerze B, albo numery znalezionych bloków, co pozwala na odtworzenie wszystkich informacji z komputera A.
Zobacz też
algorytm Karpa-Rabina
diff
najdłuższy wspólny podciąg
Linki zewnętrzne
Opis algorytmu w języku angielskim
rsync |
459 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Arkusz%20kalkulacyjny | Arkusz kalkulacyjny | Arkusz kalkulacyjny – program komputerowy przedstawiający dane, głównie liczbowe, w postaci zestawu kolumn i wierszy, pozwalający na automatyczną obróbkę tych danych oraz na prezentację ich w różny sposób.
Najważniejszym narzędziem arkusza kalkulacyjnego są funkcje (matematyczne, statystyczne, daty i czasu, finansowe, bazodanowe, logiczne), za pomocą których wprowadzone do arkusza dane są automatycznie przetwarzane. Możliwe jest także tworzenie różnego rodzaju symulacji.
Za pomocą arkusza kalkulacyjnego można także wizualizować dane, prezentując je w postaci wykresów (kolumnowych, słupkowych, kołowych, liniowych, warstwowych itd.), które pozwalają łatwiej zorientować się we wzajemnych zależnościach i tendencjach.
W zaawansowanych arkuszach kalkulacyjnych dostępne są również języki makropoleceń i języki programowania, przetwarzanie danych.
Popularnym narzędziem są tabele przestawne, pozwalające tworzyć rozmaite układy danych w oparciu o tabelę podstawową i wyświetlać te same dane co w tabeli podstawowej, ale odmiennie układając zakres i położenie wierszy i kolumn, co uwypukla zależności niewidoczne w pierwotnym układzie.
Pierwszą aplikacją tego rodzaju był VisiCalc. W środowisku Windows najbardziej znanym arkuszem kalkulacyjnym jest Microsoft Excel z pakietu Microsoft Office. Do najbardziej zaawansowanych produktów tej kategorii można także zaliczyć arkusze w pakietach biurowych WordPerfect Office (Quattro Pro), Apache OpenOffice (OpenOffice Calc) oraz LibreOffice (LibreOffice Calc).
Zobacz też
Gnumeric – arkusz kalkulacyjny dla środowiska GNOME
KSpread – nieco mniej zaawansowany program dla KDE
pakiet biurowy
Przypisy
Linki zewnętrzne
Artykuł o 25-leciu arkuszy kalkulacyjnych |
187489 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat%20przyrody%20Rosochacz | Rezerwat przyrody Rosochacz | Rezerwat przyrody Rosochacz – rezerwat leśny na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej w gminie Brody, w powiecie starachowickim, w województwie świętokrzyskim.
Powierzchnia: 29,94 ha (akt powołujący podawał 30,44 ha)
Rok utworzenia: 1997
Dokument powołujący: Zarządz. MOŚZNiL z 25.07.1997; MP. 51/1997, poz. 485
Numer ewidencyjny WKP: 061
Charakter rezerwatu: częściowy
Przedmiot ochrony: naturalne wielogatunkowe lasy porastające żyzne i silnie uwilgocone namuły osadzone w dolinie rzeki Świętojanki; dominującymi gatunkami są: olsza, sosna, brzoza, dąb
Rezerwat leży przy drodze Lubienia - Starachowice i obejmuje wydzielenia 102 d, f, g, x i 103 b, c, d, h, j w leśnictwie Lubienia (obręb Lubienia, nadleśnictwo Starachowice). Występują tu następujące typ siedliskowe lasu: bór mieszany wilgotny, las mieszany świeży, las świeży, las wilgotny.
Przez teren rezerwatu prowadzi ścieżka dydaktyczna w formie pętli o długości około 2 km, wzdłuż jej trasy ustawiono 29 tablic informacyjnych. Przebycie trudniejszych fragmentów ścieżki umożliwiają wybudowane przez nadleśnictwo drewniane podesty.
Przypisy
Rezerwaty przyrody w województwie świętokrzyskim
Lubienia (województwo świętokrzyskie) |
460 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Aparat%20fotograficzny | Aparat fotograficzny | Aparat fotograficzny (potocznie aparat) – urządzenie służące do wykonywania zdjęć fotograficznych. Pierwowzorem aparatu fotograficznego była camera obscura.
Klasyczny aparat fotograficzny jest urządzeniem przystosowanym do naświetlania materiału światłoczułego, umieszczanego we wnętrzu aparatu w postaci zwiniętej błony, wymiennej kasety z błonami ciętymi lub też kliszy szklanej. Obecnie aparaty fotograficzne na błony małoobrazkowe zostały prawie całkowicie wyparte przez aparaty cyfrowe, gdzie elementem światłoczułym jest matryca z elementami fotoelektrycznymi.
Najważniejsze etapy rozwoju
ok. 1020 – pierwszy naukowy opis ciemni optycznej (Alhazen z Basry) – camera obscura
1550 – zastąpienie otworu pojedynczą soczewką skupiającą (Girolamo Cardano)
1569 – opisanie zasady działania przysłony (Daniello Barbaro)
1887–1889 – wprowadzenie błony zwojowej (H. Goodwin, G. Eastman)
1925 – aparat małoobrazkowy na błonę 35 mm Leica (O. Barnack)
1929 – lustrzanka dwuobiektywowa Rolleiflex (Rollei Werke, Franke und Heidecke)
1936 – lustrzanka jednoobiektywowa małoobrazkowa (Exakta)
1947 – pryzmat pentagonalny
1965 – automatyzacja ekspozycji (Konica Auto-Reflex)
1977 – automatyzacja nastawiania ostrości
Podstawowe części składowe aparatu klasycznego
obiektyw fotograficzny
migawka ze spustem
przysłona fotograficzna
wizjer
korpus światłoszczelny
układ celowniczy
mechanizm do przesuwu i wymiany błony fotograficznej
elementy dodatkowe:
gniazdo synchronizacji lampy błyskowej
lampa błyskowa
dalmierz
światłomierz
samowyzwalacz
Podział aparatów fotograficznych
Ze względu na przeznaczenie:
amatorskie (ang. entry level)
zaawansowane (ang. midrange)
profesjonalne
Ze względu na rodzaj materiału światłoczułego:
klasyczne – błędne nazywane analogowymi (zob. też fotografia tradycyjna)
cyfrowe
Ze względu na budowę:
aparat przeziernikowy
aparat skrzynkowy
aparat mieszkowy
aparat dalmierzowy
lustrzanka
lustrzanka jednoobiektywowa
lustrzanka dwuobiektywowa
aparat studyjny
lotniczy aparat fotograficzny
Ze względu na rozmiar klatki filmu:
małoobrazkowe – 24×36 mm
aparat średnioformatowy – 4,5×6, 6×6, 6×9 (6×7, 6×8) cm
aparat wielkoformatowy – od 4×5 cala wzwyż
Ze względu na rodzaj sterowania:
ręczne (manualne)
z automatycznym ustawianiem ostrości
automatyczne
Producenci aparatów fotograficznych
Królestwo Polskie
FOS
Polscy producenci
okres międzywojenny:
produkowane przez zakłady Kamera Polska:
mieszkowe: Druh, Lena, Ostrowid, Widok
skrzynkowe: Boleś, Filma, Filma-2
licencyjne: Korona, SIDA-OPTIKA
po II wojnie światowej produkowane przez Warszawskie Zakłady Fotooptyczne: Alfa, Ami, Druh, Fenix, Start
Zagraniczni producenci
Galeria
Zobacz też
aparat kompaktowy
lustrzanka cyfrowa
cyfrowa lustrzanka pełnoklatkowa
bezlusterkowiec
SLT
Przypisy
Linki zewnętrzne |
461 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Brudnopis | Brudnopis | Brudnopis, brulion – rodzaj notesu służący do zapisywania notatek „na brudno”, czyli w sposób nieoficjalny; również tekst napisany „na brudno”.
Notatki takie są przeznaczone tylko dla piszącego, więc nie są one zbyt rozbudowane. Często charakteryzują się prostym stylem. Niekiedy brudnopis jest stosowany do zapisywania tekstów przed ich przepisaniem „na czysto”. Bywa czasem zbiorem prostych rysunków i szkiców.
Najczęściej spotyka się bruliony 60, 86 i 96-kartkowe.
Zobacz też
Zeszyt
Przypisy
Artykuły piśmienne |
187494 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Ummagumma | Ummagumma | Ummagumma – czwarty album brytyjskiego zespołu rockowego Pink Floyd. Jest to album dwupłytowy – pierwsza jego część zawiera utwory grupy z dwóch pierwszych płyt (Astronomy Domine, Set the Controls for the Heart of the Sun i Saucerful of Secrets) oraz singla (Careful with That Axe, Eugene) wykonane na koncertach w Birmingham i Manchester w 1969 roku. Drugą z kolei wypełniają utwory o charakterze eksperymentalnym, nagrane samodzielnie przez każdego z członków grupy.
Słowo „Ummagumma” wywodzi się podobno ze slangu używanego przez studentów w Cambridge i oznacza stosunek płciowy. Niektórzy członkowie grupy twierdzą jednak, że słowo to zostało wymyślone i nic nie oznacza.
Charakterystyka albumu
Podwójny album Ummagumma został wydany nakładem EMI Harvest. Ukazał się 25 października 1969 roku. Pierwsza płyta to zapis koncertu, na którym grupa gra swoje wcześniejsze utwory: Astronomy Domine, Careful With That Axe, Eugene, Set the Controls for the Heart of the Sun i Saucerful of Secrets. Druga płyta jest eksperymentem awangardowym stawiającym zespół w czołówce progresywnego rocka. Każdy z czterech muzyków skomponował swój własny materiał, co spowodowało pewną niespójność płyty, czyniąc ją jednak interesującą.
Richard Wright skomponował czteroczęściowy utwór cykliczny w wagnerowskim stylu – Sysyphus, zagrany na różnych instrumentach klawiszowych przy akompaniamencie bębnów i innych instrumentów perkusyjnych. Waters nagrał dwie folkowe piosenki, eksperymentując przy tym z efektami dźwiękowymi. Trzyczęściowa The Narrow Way Gilmoura to interesująca etiuda na gitarę elektryczną i akustyczną. The Grand Vizier’s Garden Party Masona to kolaż dźwiękowy na różnych instrumentach perkusyjnych. Partię fletu w tym utworze zagrała ówczesna żona Masona, Lindy.
Lista utworów
Płyta koncertowa
Płyta studyjna
Podane w tabeli długości utworu Sysyphus dotyczą wersji CD. Długości każdej części w wersji z płyty winylowej wynoszą kolejno 4:29, 1:45, 3:07, 3:38.
Twórcy
David Gilmour – śpiew, gitara, wszystkie instrumenty w The Narrow Way
Nick Mason – perkusja, wszystkie instrumenty w The Grand Vizier’s Garden Party (z wyjątkiem fletu)
Roger Waters – śpiew, gitara basowa, wszystkie instrumenty i efekty w Grantchester Meadows i Several Species of Small Furry Animals Gathered Together in a Cave and Grooving With a Pict
Richard Wright – instrumenty klawiszowe, wszystkie instrumenty w Sysyphus
Lindy Mason – flet w utworze The Grand Vizier’s Garden Party
Przypisy
Albumy Pink Floyd
Albumy koncertowe Pink Floyd
Albumy muzyczne wydane w roku 1969
Albumy Capitol Records
Albumy Harvest Records
Albumy wyprodukowane przez Normana Smitha |
187495 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBydowski%20Obw%C3%B3d%20Autonomiczny | Żydowski Obwód Autonomiczny | Żydowski Obwód Autonomiczny (, Jidisze Ojtonome Gegnt) – terytorium wchodzące w skład Federacji Rosyjskiej, stanowi część Dalekowschodniego Okręgu Federalnego. Od południa graniczy z Chinami (wzdłuż rzeki Amur), na zachodzie z obwodem amurskim, a na wschodzie z Krajem Chabarowskim.
Historia
Ziemie nad rzeką Amur zamieszkane były w czasach przedhistorycznych przez plemiona Tunguzów. Rosyjska kolonizacja terenów obecnej republiki rozpoczęła się w XVII wieku. Po zajęciu przez wojska rosyjskie region zasiedlany był przez Kozaków, staroobrzędowców, rosyjskich chłopów, a od końca XIX wieku przez Koreańczyków.
W okresie rewolucji bolszewickiej w Rosji ziemie te weszły w skład Republiki Dalekiego Wschodu, która istniała w latach 1920–1922. Później stanowiły część Kraju Chabarowskiego. W 1928 władze radzieckie postanowiły zasiedlić te tereny ludnością żydowską. Był to jeden z planów polityki etnicznej Józefa Stalina, którego celem było przeciwdziałanie szerzącemu się w ZSRR ruchowi syjonistycznemu.
Żydowski Obwód Autonomiczny w składzie Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej powstał 7 maja 1934. W latach 30. XX wieku wielu Żydów w ZSRR zmuszono do migracji do Birobidżanu. Mimo to Żydzi w Żydowskim Obwodzie Autonomicznym nigdy nie stanowili nawet jednej trzeciej mieszkańców.
Od 1991 Żydowski Obwód Autonomiczny znajduje się w składzie Federacji Rosyjskiej; jako jedyny z pięciu radzieckich obwodów autonomicznych nie awansował do statusu republiki autonomicznej. Utrzymał dawny status i nazwę, pomimo że liczba Żydów jest w nim znikoma.
Geografia
Kraj położony nad rzeką Amur, przy granicy z Chinami.
Przez terytorium Żydowskiego OA przechodzi Kolej Transsyberyjska.
Demografia
Według danych z 2005 Rosjanie stanowią 88,8%, Ukraińcy 4,5%, Żydzi 1,8%, inni 4,9%.
Warunki naturalne
Północną i zachodnią część zajmują niewysokie pasma górskie Małego Chinganu i Gór Burejskich (wysokość do 1209 m n.p.m.), na południu i wschodzie płaska, silnie zabagniona Nizina Amursko-Sungaryjska.
Klimat umiarkowany chłodny, kontynentalny. Zaznacza się wyraźny wpływ monsunów. Gęsta sieć hydrograficzna. Największymi rzekami są: Amur, Bira, Kur. Dużą część powierzchni pokrywają naturalne formacje roślinne – lasy iglaste (tajga) i mieszane.
Gospodarka
Rozwinięty przemysł elektrotechniczny, maszynowy i odzieżowy, nadto metalowy, materiałów budowlanych, skórzany, drzewny i spożywczy. Eksploatacja rud ołowiu i cyny, wydobycie surowców skalnych (wapienie, dolomity). Uprawa pszenicy, jęczmienia, owsa, ziemniaków i warzyw. Chów i hodowla bydła, trzody chlewnej i drobiu. Główne ośrodki: Birobidżan, Obłucze, Bira, Leninskoje.
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Jidysz wraca do Birobidżanu
Obwody Autonomiczne ZSRR |
187498 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Cruiser%20Mk%20III | Cruiser Mk III | Cruiser Tank Mk III (znany także jako A13) – brytyjski czołg pościgowy z okresu II wojny światowej, pierwszy brytyjski czołg z zawieszeniem Christiego.
Historia
A13 powstał dzięki sugestii podpułkownika G. le Q Martela, który po obejrzeniu manewrów, w których brały udział radzieckie czołgi BT zaproponował, aby użyć zawieszenia Christiego do czołgów brytyjskich. W 1936 zakupiono dwa czołgi typu Christie i na ich podstawie firma Morris Commercial Ltd. wybudowała kilka prototypów, które były testowane w latach 1936-37. Pierwsze prototypy miały szereg wad konstrukcyjnych związanych między innymi z nadmierną prędkością czołgu, którą w związku z tym zmniejszono z 56 km/h do 48 km/h. W styczniu 1938 zamówiono 65 sztuk tego pojazdu.
Podobnie jak inne czołgi pościgowe, był bardzo słabo opancerzony i został wycofany z jednostek bojowych w 1941, przez kilka lat służył jeszcze do szkolenia kierowców. Wziął udział w walkach we Francji w 1940 i w Libii do 1941.
Bibliografia
Brytyjskie czołgi II wojny światowej |
467 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Biologia%20molekularna | Biologia molekularna | Biologia molekularna – nauka podstawowa zajmująca się biologią na poziomie molekularnym. Bada, w jaki sposób funkcjonowanie organizmów żywych uwarunkowane jest właściwościami budujących je cząsteczek, a zwłaszcza biopolimerów, jakimi są kwasy nukleinowe i białka. Zazębia się ona z takimi dziedzinami wiedzy jak genetyka, biochemia, biofizyka czy cytologia.
William Astbury w „Nature” opisał, że biologia molekularna:
... jest szczególnie zainteresowana formami biologicznych cząsteczek, ich trójwymiarową strukturą, genezą i ich funkcjonowaniem.
Techniki biologii molekularnej
Metody analizy.
Genomu:
Izolacja i oczyszczanie DNA,
Izolacja i oczyszczanie plazmidowego DNA,
Amplifikacja DNA PCR,
Amplifikacja DNA metodą PCR in situ,
Elektroforeza żelowa,
Analiza wyznakowanych fluorescencyjnie fragmentów STR,
Analiza polimorfizmu typu SNP,
Sekwencjonowanie DNA,
Sekwencjonowanie genomowe,
Analiza mikromacierzy SNP,
Analiza restrykcyjna fragmentów DNA,
Hybrydyzacja kwasów nukleinowych w tym metodą fluorescencyjnej hybrydyzacji in situ,
Tworzenie bibliotek genomowych
Transkryptomu:
Izolacja i oczyszczanie RNA,
Izolacja i oczyszczanie miRNA,
Izolacja i oczyszczanie piRNA (biologia),
Odwrotna transkrypcja RNA do cDNA,
Amplifikacja cDNA metodą Real time PCR,
Amplifikacja cDNA metodą RACE PCR,
Analiza ekspresji genów metodą mikromacierzy,
Proteomu:
Izolacja i oczyszczanie białek,
Sekwencjonowanie białka,
Mikromacierz białkowa,
Metody immunohistochemiczne
Metody mikroskopowe w tym analiza proteomu z wykorzystaniem mikrodysekcji laserowej
Metabolomu:
Analiza biochemiczna metabolitów metodą spektrometrii masowej,
Spektroskopia EPR,
Spektroskopia NMR,
Spektroskopia UV-VIS,
Analiza chemiczna płynów ustrojowych, wydzielin i wydalin w diagnostyce laboratoryjnej,
Metody syntezy in vitro:
Synteza genów,
Synteza oligonukleotydów z wykorzystaniem syntetyzera DNA/RNA,
Synteza białek z wykorzystaniem syntetyzera białek,
Synteza białek rekombinowanych w systemach in vitro (lizatów kiełków pszenicy, erytrocytów króliczych),
Metody biosyntezy in vivo:
Inżynieria genetyczna:
Przecinanie DNA z wykorzystaniem enzymów restrykcyjnych,
Łączenie fragmentów DNA z wykorzystaniem ligaz,
Wprowadzanie do genomu insertów DNA z wykorzystaniem transpozaz,
DNA i tworzenie konstruktów genetycznych,
Biosynteza białek rekombinowanych tj.: Rekombinowana insulina, erytropoetyna, rekombinowane enzymy i inne,
Biosynteza białek rekombinowanych,
Tworzenie szczepionek opartych o białka rekombinowane,
Tworzenie szczepionek genetycznych,
Tworzenie organizmów genetycznie modyfikowanych - GMO
Transformacja bakterii z wykorzystaniem:
plazmidowych konstruktów genetycznych,
kosmidowych konstruktów genetycznych,
bakteriofagów,
Transfekcja komórek eukariotycznych z wykorzystaniem:
chlorku wapnia,
liposomów,
strzelby genowej,
wirusów tj.: lentiwirusów, retrowirusów, adenowirusów,
Metody mikromanipulacji in vivo na poziomie molekularnym:
Mikromanipulacje z wykorzystaniem mikroskopii laserowej i szczypiec optycznych,
Wprowadzanie i usuwanie wybranych organelli komórkowych,
Wprowadzanie całego chromosomu do komórek za pomocą szczypiec optycznych,
Metody wykorzystywane w zapłodnieniu in vitro,
Metody terapii genowej w medycynie molekularnej.
Zobacz też
biotechnologia
biomedycyna
medycyna molekularna
biologia medyczna
genetyka molekularna.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Molecular biology , Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12]. |
187502 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Tezaurus | Tezaurus | Tezaurus – słownik odzwierciedlający strukturę pola semantycznego danego języka informacyjno-wyszukiwawczego, obejmujący deskryptory, ich relacje oraz reguły stosowania.
Tezaurusy tworzy się dla języków deskryptorowych, w których to językach znajdują się deskryptory związane relacjami paradygmatycznymi oraz askryptory.
Artykuł słownikowy tezaurusa składa się z hasła (znajduje się w nim nazwa pola semantycznego) i wyrażeń tworzących pole semantyczne:
synonimy,
hiponimy,
hiperonimy,
antonimy,
wyrażenia powiązane relacjami asocjacyjnymi.
Tezaurusy mogą tworzyć system (kompletny zbiór terminów z obszernej dziedziny wiedzy) złożony zwykle z: tezaurusa centralnego (kompletne słownictwo) lub tezaurusa podstawowego (główne terminy) i spójnych z nimi tezaurusów cząstkowych lub tezaurusów specjalistycznych (branżowych, dziedzinowych).
Pierwszym słownikiem tego rodzaju był Roget’s Thesaurus of English Words and Phrases Classified and Arranged so to Assist in Literary Composition z 1852 roku, opracowany przez Petera Marka Rogeta. Sama nazwa thesaurus pochodzi z języka łacińskiego, w którym słowo to znaczy m.in. „skarbiec”.
Przypisy
Słowniki
Oprogramowanie biurowe
Języki informacyjno-wyszukiwawcze |
468 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Behawioryzm | Behawioryzm | Behawioryzm (ang. behavior lub behaviour – zachowanie) – filozofia nauki o zachowaniu ludzi oraz zwierząt. W podejściu tym uznaje się istotną rolę:
środowiska jako czynnika, który kontroluje zachowania organizmów
indywidualnej historii uczenia się poprzez konsekwencje (historia wzmocnień). Według tego podejścia zachowanie jest odpowiedzią na stymulację środowiska, a przyczyną zachowania są jego przeszłe konsekwencje (środowisko jest dla organizmu informacją, czy w danej sytuacji konkretne zachowanie będzie wzmacniane czy nie).
W badaniach w tym nurcie główne znaczenia przypisuje się procesom warunkowania sprawczego (bodziec różnicujący – zachowanie – konsekwencje), zastępczego (poprzez modela), ale również klasycznego (bodziec – reakcja) wraz z czynnikami wpływającymi na ich skuteczność (operacje motywujące, operacje znoszące itp.).
Behawioryzm rozwinął się na początku XX wieku. Powstał w sprzeciwie do tradycyjnych form psychologii, które przypisywały duże znaczenie badaniu i znaczeniu stanów wewnętrznych (np. psychoanaliza). Łączy w sobie elementy filozofii, metodologii i psychologii. Do powstania tego nurtu w dużej mierze przyczyniły się: teoria ewolucji Darwina, eksperymenty Pawłowa nad warunkowaniem klasycznym oraz odkrycie prawa efektu przez Edwarda Thorndike’a. Wszystkie te odkrycia zmieniły spojrzenie naukowców na zachowanie i jego przyczyny oraz pokazały, jak duże znaczenie ma środowisko dla funkcjonowania organizmów żywych.
Za osobę, która rozpoczęła nurt behawioryzmu, uważa się Johna B. Watsona, który w 1913 roku opublikował pracę „Psychology as the Behaviorist Views It" nazywaną manifestem behawiorystycznym. Watson uważał, że zachowanie przyjmuje postać S-R, czyli bodziec–reakcja. Za cel psychologii uznał on w swojej pracy przewidywanie i kontrolę zachowania. Sprzeciwiał się badaniu metodami introspekcyjnymi, a tym samym nakazywał ignorowanie stanów wewnętrznych w badaniach naukowych. Jedyną obiektywnie mierzoną zmienną, według Watsona, mogło być zachowanie. Chciał on, aby psychologia stała się nauką podobną do innych nauk przyrodniczych (takich jak fizyka czy chemia). Uważał, że w tym celu potrzebne było posługiwanie się podobnymi do tych nauk wyjaśnieniami i metodologią.
Filozofia behawioryzmu
Behawioryzm łączy w sobie kilka doktryn, czy kierunków filozoficznych, które nadają mu specyficzne cechy:
Fizykalizm
W behawioryzmie pojęcia psychologiczne powinny być sprowadzane do pojęć fizycznych, czyli takich które dają się obiektywnie mierzyć (jak na przykład tempo reakcji, liczba reakcji, czas).
Funkcjonalizm
W behawioryzmie pojęcie przyczyny zachowania zastępuje funkcja zachowania. Ustala się następstwa i współwystępowanie zdarzeń, a nie ich przyczynowość. Ważne jest, aby odpowiedzieć na pytania „Jak?” dane zachowanie wygląda oraz „Po co?” ktoś lub coś się w nie angażuje.
Pragmatyzm
W badaniach należy zajmować się sprawami o znaczeniu praktycznym, które są istotne społecznie.
Empiryzm
Behawioryzm uznaje czynniki zewnętrzne, czyli środowisko jako czynnik kreujący organizm.
Pozytywizm
Behawioryści uznają wiedzę naukową za podstawową. Przywiązują również dużą dbałość do metodologii badań.
Wersje behawioryzmu
Można wyróżnić kilka wersji behawioryzmu:
Klasyczny behawioryzm zaproponowany przez Watsona. Zakładał zaprzestanie badania stanów mentalnych w psychologii. Jedynym źródłem wiedzy miały stać się badania nad zachowaniem, gdyż tylko ono mogło być mierzone w obiektywny sposób.
Metodologiczny behawioryzm Hulla i Tolmana. W tym nurcie możliwe było już badanie stanów wewnętrznych i zachowania. Warunkiem prowadzenia tego typu badań było jednak definiowanie stanów mentalnych w taki sposób, aby można je było obiektywnie zmierzyć.
Radykalny behawioryzm Skinnera i teleologiczny behawioryzm Rachlina. W tych ujęciach zachowania publiczne oraz prywatne (stany wewnętrzne) mają taki sam charakter. Według tych nurtów środowisko w taki sam sposób kontroluje oba rodzaje zachowania (prywatne oraz publiczne).
Nieporozumienia związane z behawioryzmem
Behawioryzm nie neguje wpływu genetycznego na zachowanie organizmów. Wręcz przeciwnie, początki tego nurtu należy wiązać z teorią ewolucji Darwina. Behawioryści uznają znaczenie genów w zachowaniu organizmów, jednak sami nie zajmują się badaniem tych czynników.
Filozofia ta również nie przeczy istnieniu stanów wewnętrznych (emocji, myślenia) u ludzi. To podejście sprzeciwia się jedynie tworzeniu hipotetycznych konstruktów służących do wyjaśniania zachowań organizmów (jak na przykład uwaga, pamięć robocza lub zapamiętywanie). Behawioryści uważają, że niewłaściwe jest używanie zdarzeń mentalnych do wyjaśniania zdarzeń behawioralnych (czyli zachowań). Według behawiorystów tego typu wyjaśnienia są pseudowyjaśnieniami, których nie można obiektywnie zbadać, gdyż wnioskuje się o nich jedynie pośrednio (np. poprzez wydłużenie czasu reakcji). W behawioryzmie opis zachowania jest równoznaczny z wyjaśnieniem zachowania.
Behawioryzm wyjaśnia również złożone zachowania ludzi jak na przykład język (zachowania werbalne). Behawiorystyczną teorię języka rozwinął Burrhus Skinner w książce Verbal Behavior. Uważał on, że język jest również zachowaniem sprawczym, które podlega prawom uczenia się. Wyróżnia go jedynie rodzaj wzmocnienia, które otrzymuje się za pośrednictwem słuchacza. Książka Skinnera dała początek terapii mowy u dzieci z autyzmem oraz innymi zaburzeniami rozwojowymi. Terapię tę nazywa się metodą zachowań werbalnych i kładzie się w niej nacisk na pragmatykę języka, aby był on jak najbardziej funkcjonalny dla tych osób.
Przedstawiciele behawioryzmu
Iwan Pawłow – warunkowanie reaktywne
Edward Thorndike – warunkowanie instrumentalne
Burrhus Skinner – warunkowanie sprawcze
John Watson – warunkowanie reaktywne
Clark Hull – teoria integrująca warunkowanie reaktywne i warunkowanie instrumentalne.
Inne znaczenia
Pojęcie behawioryzmu funkcjonuje również w informatyce, gdzie termin behawioryzm obiektu oznacza opis zachowania się obiektu (zbiór jego funkcji), a także w teorii literatury, gdzie oznacza odrzucenie introspekcji i przedstawianie tylko zachowań i dialogów bohaterów.
Zobacz też
warunkowanie instrumentalne
warunkowanie klasyczne
behawioryzm poznawczy
behawioryzm metodologiczny
Bibliografia
Barbera, M.L. (2017). Metoda zachowań werbalnych. Jak uczyć dzieci z autyzmem i innymi zaburzeniami rozwojowymi. Warszawa: Fundacja Scolaris.
Bąbel, P., Suchowierska, M. i Ostaszewski, P. (2010). Analiza zachowania od A do Z. Gdańska: GWP.
Skinner, B.F. (1957). Verbal Behavior.
Skinner, B.F. (1971/1978). Poza wolnością i godnością. Warszawa: PIW.
Skinner, B.F. (2013). Behawioryzm. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Suchowierska, M., Ostaszewski, P. i Bąbel, P. (2012). Terapia behawioralna dzieci z autyzmem. Teoria, badania i praktyka stosowanej analizy zachowania. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Watson, J. B. (1913). Psychology as the behaviorist views it. Psychological Review, 20, 158-177.
Linki zewnętrzne
Teoria Konektywizmu – Publikacja na Portalu Edukacja Internet Dialog - link nieczynny, zob. kopia w Archiwum Internetu z dn. 28.07.2011, dostęp: 29.05.2023. |
187503 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Wybory%20w%20Polsce | Wybory w Polsce | Wybory w Polsce obecnie przeprowadza się dla wyboru Prezydenta RP (wybory prezydenckie), posłów na Sejm i senatorów (wybory parlamentarne), posłów do Parlamentu Europejskiego (wybory europejskie), a także radnych sejmików województw, rad powiatów i gmin oraz prezydentów lub burmistrzów miast i wójtów (wybory samorządowe).
Za organizację i przebieg wyborów odpowiada w Polsce Państwowa Komisja Wyborcza wraz z jej organem wykonawczym – Krajowym Biurem Wyborczym.
Historia wyborów w Polsce
I Rzeczpospolita
Wybory w Polsce mają długą tradycję, od czasów pierwszego Sejmu walnego w 1493, który był przedstawicielstwem szlachty wybranej na sejmikach ziemskich; Sejm zwoływany był co 2 lata na okres 6 tygodni, sejmiki zaś wybierały po 2 posłów (związanych instrukcjami).
W czasach I Rzeczypospolitej najdonioślejsze znaczenie miał wybór monarchy, dokonywany w wyniku wolnej elekcji, zorganizowanej po raz pierwszy w 1573. Pierwszym królem wybranym w drodze wolnej elekcji był Henryk Walezy, ostatnim – wybranym w 1764 – Stanisław August Poniatowski. Instytucja elekcji viritim przetrwała aż do upadku państwa po III rozbiorze w 1795, będąc – obok liberum veto – w znacznej mierze przyczyną zagłady Rzeczypospolitej. Konstytucja 3 Maja przewidywała ustanowienie dziedzicznej monarchii, tron oddając dynastii Wettynów.
II Rzeczpospolita
Pierwsze na ziemiach polskich demokratyczne wybory do Sejmu Ustawodawczego (powszechne, tajne, równe i bezpośrednie), z proporcjonalnym podziałem mandatów (wybory pięcioprzymiotnikowe) odbyły się 26 stycznia 1919, niedługo po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918; dekret Naczelnika Państwa o ordynacji wyborczej czynne i bierne prawo wyborcze przyznawał także kobietom – prawa wyborcze przysługiwały wszystkim obywatelom, liczącym 21 lat w dniu rozpisania wyborów, bez różnicy płci.
Konstytucja marcowa utrzymała powszechność praw wyborczych, ograniczając jedynie cenzus wieku w wyborach do Senatu: 30 lat dla czynnego, i 40 lat dla biernego prawa wyborczego. Wybory parlamentarne do Sejmu i Senatu przeprowadzono w 1922, 1928 i w 1930 (tzw. wybory brzeskie).
Konstytucja kwietniowa, wprowadzająca system prezydencki, zmieniła system wyborów na nieproporcjonalne i nie całkiem wolne – 1/3 senatorów mianował Prezydent RP. W tym systemie przeprowadzono wybory 1935 i 1938.
Wybory parlamentarne
Wybory parlamentarne w Polsce w 1919 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1922 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1928 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1930 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1935 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1938 roku
Wybory prezydenckie
Wybory prezydenckie w Polsce w 1922 roku (9 grudnia)
Wybory prezydenckie w Polsce w 1922 roku (20 grudnia)
Wybory prezydenckie w Polsce w 1926 roku (pierwsze)
Wybory prezydenckie w Polsce w 1926 roku (drugie)
Wybory prezydenckie w Polsce w 1933 roku
Wybory do Sejmu Śląskiego
Wybory do Sejmu Śląskiego w 1922 roku
Wybory do Sejmu Śląskiego w 1930 roku (11 maja)
Wybory do Sejmu Śląskiego w 1930 roku (23 listopada)
Wybory do Sejmu Śląskiego w 1935 roku
Referenda
Plebiscyt 1920
Plebiscyt 1921
Polska Rzeczpospolita Ludowa
W okresie powojennym pierwsze wybory zorganizowano w 1947 w celu wyłonienia członków Sejmu Ustawodawczego. W kampanii przedwyborczej zamordowano 140 działaczy PSL, 10 tysięcy z nich aresztowano, w tym 149 kandydatów na posłów. Same wyniki wyborów sfałszowano, oddając władzę w ręce komunistów. W PRL-u ordynacja wyborcza „bez skreśleń” stwarzała jedynie pozory demokracji, preferując wyłącznie kandydatów PZPR. Wybory odbywały się regularnie, regularnie również były fałszowane.
Wybory parlamentarne w PRL-u
Wybory parlamentarne w Polsce w 1947 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1952 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1957 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1961 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1965 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1969 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1972 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1976 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1980 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1985 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1989 roku
Wybory prezydenckie
Wybory prezydenckie w Polsce w 1947 roku
Wybory prezydenckie w Polsce w 1989 roku
Wybory do rad narodowych
Wybory do rad narodowych w Polsce w 1954 roku
Wybory do rad narodowych w Polsce w 1958 roku
Wybory do rad narodowych w Polsce w 1961 roku
Wybory do rad narodowych w Polsce w 1965 roku
Wybory do rad narodowych w Polsce w 1969 roku
Wybory do rad narodowych w Polsce w 1973 roku
Wybory do rad narodowych w Polsce w 1976 roku
Wybory do rad narodowych w Polsce w 1978 roku
Wybory do rad narodowych w Polsce w 1980 roku
Wybory do rad narodowych w Polsce w 1984 roku
Wybory do rad narodowych w Polsce w 1988 roku
Referenda w PRL-u
Referendum ludowe w 1946
Referendum w Polsce w 1987 roku
III Rzeczpospolita
Następne (częściowo) wolne wybory odbyły się 4 czerwca 1989. Zgodnie z ustaleniami Okrągłego Stołu w wolnych wyborach wybrano wszystkich senatorów oraz 35% posłów (tzw. Sejm kontraktowy), pozostałe miejsca zagwarantowane były dla PZPR i partii satelickich. Wybory te uznaje się często za początek III Rzeczypospolitej, w której odbywają się całkowicie wolne wybory pięcioprzymiotnikowe.
Frekwencja (%) w wyborach do Sejmu, Parlamentu Europejskiego, samorządowych (I tura) i prezydenckich (I tura).
Wybory parlamentarne w III RP
Wybory parlamentarne w Polsce w 1989 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1991 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1993 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 1997 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 2001 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 2005 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 2007 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 2011 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 2015 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 2019 roku
Wybory parlamentarne w Polsce w 2023 roku
Wybory prezydenckie w III RP
Wybory prezydenckie w Polsce w 1990 roku
Wybory prezydenckie w Polsce w 1995 roku
Wybory prezydenckie w Polsce w 2000 roku
Wybory prezydenckie w Polsce w 2005 roku
Wybory prezydenckie w Polsce w 2010 roku
Wybory prezydenckie w Polsce w 2015 roku
Wybory prezydenckie w Polsce w 2020 roku (pierwsze) – głosowanie nie odbyło się
Wybory prezydenckie w Polsce w 2020 roku (drugie)
Wybory samorządowe w III RP
Wybory samorządowe w Polsce w 1990 roku
Wybory samorządowe w Polsce w 1994 roku
Wybory samorządowe w Polsce w 1998 roku
Wybory samorządowe w Polsce w 2002 roku
Wybory samorządowe w Polsce w 2006 roku
Wybory samorządowe w Polsce w 2010 roku
Wybory samorządowe w Polsce w 2014 roku
Wybory samorządowe w Polsce w 2018 roku
Wybory do Parlamentu Europejskiego w III RP
Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2004 roku
Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2009 roku
Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2014 roku
Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2019 roku
Referenda w III RP
Referenda w Polsce w 1996 roku
Referendum w Polsce w 1997 roku
Referendum w Polsce w 2003 roku
Referendum w Polsce w 2015 roku
Referendum w Polsce w 2023 roku
Zarządzanie wyborów
Zgodnie z ustawą z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (tj. ), poszczególne wybory są zarządzane przez i w formie:
Zobacz też
ordynacja wyborcza
Kodeks wyborczy
referendum
Przypisy
Linki zewnętrzne
Demokracja urn – Tygodnik „Wprost”, Nr 1192 (9 października 2005)
Strona Państwowej Komisji Wyborczej
Najnowsze informacje o wyborach w Polsce |
469 | https://pl.wikipedia.org/wiki/BeOS | BeOS | BeOS – system operacyjny opracowany przez firmę Be Inc. Zaprojektowany do zastosowań multimedialnych. Do obsługi multimediów zastosowano nowoczesne rozwiązania takie jak; obsługę wielowątkowości, obsługę wielozadaniowości czy 64-bitowy system plików Be File System.
Wielowątkowe jądro zaprojektowane w architekturze mikrojądra. Zgodny z interfejsem POSIX (posiada także własne API: obiektowe, zorganizowane w klasy, opracowane dla języka C++). Oferuje bezpośredni dostęp do grafiki (omijając swój system graficzny). BeOS wykorzystywał biblioteki OpenGL do sprzętowej akceleracji grafiki.
Domyślną powłoką tekstową jest Bash, a funkcję powłoki graficznej w systemie graficznym (GUI) pełni program Tracker. Brak typowego trybu tekstowego – aplikacje tekstowe działają w okienku.
BeOS mógł być uruchamiany również w środowisku Microsoft Windows, dzięki specjalnej wersji używającej wirtualnego środowiska startowego.
Historia wersji
Współczesne odpowiedniki
W 2001 prawa autorskie do BeOS-a zostały odsprzedane przez Be Inc. za kwotę 11 milionów dolarów firmie Palm, znanemu producentowi komputerów kieszonkowych. W związku z brakiem zainteresowania rozwojem tego systemu ze strony Palma, społeczność entuzjastów próbowała wymóc na firmie przekazanie kodu źródłowego. Nieupublicznienie kodu źródłowego przez Palm doprowadziło do prób stworzenia otwartego odpowiednika tego systemu.
Są one prowadzone w ramach projektu:
Haiku (dawniej OpenBeOS) – projekt bazujący na jądrze NewOS-a. Z założenia jego pierwsza wersja ma być w 100% zgodna z wersją R5. Jest on najbardziej zaawansowanym i jedynym rozwijanym projektem mającym za cel stworzenie następcy systemu BeOS.
I dawniej w ramach:
BlueEyedOS – projekt oparty na jądrze Linux, ma umożliwiać uruchamianie zarówno programów BeOS-owych, jak i linuksowych.
Zeta, będąca komercyjnym produktem firmy YellowTAB, bazującym na kodzie BeOS dano/exp. System był rozpowszechniany nielegalnie, obecnie nie jest już rozwijany.
PhosphurOS – nielegalna wersja systemu bazująca na wyciekłym z firmy Be, Inc. kodzie projektu „Exp/Dano”.
Zobacz też
BeBox
BeIA
Przypisy
Linki zewnętrzne
http://www.beosnews.com/
http://www.blueeyedos.com/
http://www.haiku-os.org/
https://web.archive.org/web/20160109185947/http://haiku-os.pl/ http://haiku-os.pl/
http://www.beincorporated.com/
https://web.archive.org/web/20190516165603/http://www.bebits.com/
Systemy operacyjne |
187504 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Niko%C5%82aj%20Choch%C5%82ow | Nikołaj Chochłow | Nikołaj Jewgieniewicz Chochłow (, ur. 7 czerwca 1922 w Niżnym Nowogrodzie, zm. 17 września 2007 w San Bernardino) – kapitan Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR, funkcjonariusz radzieckich służb specjalnych.
Młodość
W młodości interesował się aktorstwem i grywał epizodyczne role w filmach. Jako nastolatek uczęszczał do moskiewskiej szkoły artystów estrady. Po ataku Niemiec na ZSRR w 1941 nie został powołany do wojska z uwagi na wadę wzroku, jednakże został zwerbowany przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR. Po szkoleniu na agenta, jesienią 1943 został przerzucony na tereny okupowane przez Niemców, do Mińska, gdzie wziął udział w zamachu na niemieckiego gauleitera. Po wojnie był przez ponad trzy lata rezydentem wywiadu w Rumunii, a następnie rezydentem w Austrii.
Kariera
Szkolony był na początku lat pięćdziesiątych do mordowania ludzi niewygodnych dla władzy radzieckiej. Jego pierwszym celem miał być Gieorgij Siergiejewicz Okołowicz, jeden z liderów organizacji NTS na terenie Niemiec Zachodnich. Postępy w przygotowaniach Chochłowa nadzorował sam ówczesny naczelnik I Zarządu Głównego Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego (następnie II Zarządu Głównego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych), Aleksandr Paniuszkin, późniejszy szef I Zarządu Głównego KGB. Wśród instruktorów Chochłowa był m.in. mistrz Związku Radzieckiego w dżudo, Michaił Rubak, i pięciokrotny zwycięzca wszechzwiązkowych turniejów w strzelaniu z pistoletu, podpułkownik Godlewski. Po przybyciu do Frankfurtu w lutym 1954 roku, gdzie przebywał Okołowicz, Chochłow zjawił się pod jego drzwiami i zamiast oddać strzał ze specjalnego pistoletu w kształcie paczki papierosów, oznajmił mu, że jest z MGB i ma rozkaz go zabić, lecz nie chce go wykonać. Wkrótce oddał się w ręce amerykańskiego wywiadu (CIA) i po jakimś czasie wystąpił na konferencji prasowej, wyznając wszystko co wiedział o planach zamachu na Okołowicza i innych ludzi. Spośród innych sowieckich szpiegów, którzy uciekli na Zachód, był jednym z pierwszych, którzy upublicznili najpilniej skrywane tajemnice programu zabójstw jakimi kieruje Kreml.Nie wybaczono mu zdrady. 15 września 1957 roku podczas konferencji we Frankfurcie podano mu napromieniowany tal w ramach nieudanej próby zabójstwa dokonanej przez Wydział 13 KGB i tylko wysiłkom amerykańskich lekarzy wojskowych zawdzięczał ocalenie.
Po osiedleniu się w niewiadomym miejscu Chochłow napisał książkę: (1959), w której ujawnił wiele zbrodni NKWD i MGB.
W latach 60. poświęcił się studiom psychologii i w końcu został profesorem psychologii na uniwersytecie w Kalifornii. Przez dwadzieścia lat wykładał tam w college’u psychologię. W 1992 roku został ułaskawiony przez prezydenta Rosji Borysa Jelcyna i powrócił na krótko do Moskwy, pierwszy raz od lat 50. Rok później przeszedł na emeryturę.
Bibliografia
S. LeVine, Labirynt Putina, wyd. AMF Plus, 2008, .
Przypisy
Funkcjonariusze radzieckich służb specjalnych, którzy przeszli na stronę Zachodu
Urodzeni w 1922
Zmarli w 2007 |
471 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Barwy%20proste | Barwy proste | Barwy proste (monochromatyczne, widmowe) - barwy otrzymane przez rozszczepienie światła białego.
Barwa prosta to wrażenie wzrokowe wywołane falą elektromagnetyczną o konkretnej długości z przedziału fal widzialnych czyli ok. 380 nm - ok. 770 nm (podaje się tutaj różne podobne zakresy, normy nigdy nie będzie, bo nie można sztywno określić granic fizjologicznych ludzkiego wzroku). W rzeczywistości dobrze widzialne barwy to jeszcze węższy zakres (400-700). Tylko z barw prostych składa się tęcza, załamanie światła w krysztale, odbicie w płytce kompaktowej, a nawet w dostatecznie cienkiej plamie oleju samochodowego na kałuży. Barwami prostymi (trzema konkretnymi wybranymi barwami prostymi) świeci kolorowy kineskop, jeśli przyjrzymy mu się z bliska (jednak u różnych producentów bywają to odmienne barwy). W naturze barwy proste są rzadkością.
Barwy proste to stopniowo zmieniające się barwy od fioletu poprzez indygo, niebieski, zielony, żółty, pomarańczowy, czerwony aż do purpury. Zakłada się, że skrajna purpura jest takim samym kolorem jak skrajny fiolet. Ponieważ jednak pojęcie samego koloru jest pojęciem nienaukowym (wynika jedynie z psychicznych, indywidualnych wrażeń każdego człowieka), to konkretne barwy proste określa się wyłącznie podając ich długość. Barwy proste są nierozszczepialne i stanowią w postaci mieszanin wszystkie pozostałe kolory widziane przez człowieka. Te pozostałe barwy to barwy złożone.
Zobacz też
barwy czyste
barwy podstawowe
barwy złożone
teoria koloru
Teoria koloru |
472 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Barwy%20achromatyczne | Barwy achromatyczne | Barwy achromatyczne (barwy niekolorowe) – wszystkie barwy nieposiadające dominanty barwnej, a więc: biały, czarny oraz wszystkie stopnie szarości.
Każda barwa achromatyczna to zrównoważona mieszanina widzialnych fal elektromagnetycznych wywołująca u obserwatora, w bieżących warunkach obserwacji, wrażenie psychiczne braku odcienia któregokolwiek z kolorów (przy czym teoretycznie barwę czarną należy traktować jako w ogóle brak jakichkolwiek fal). Dla utworzenia szarości lub bieli wystarczą trzy dowolne (jeżeli uwzględnić odejmowanie barw A - B = C ⇔ A = C + B) barwy proste zmieszane w odpowiednich proporcjach. Dla wielu barw prostych istnieje też określona barwa prosta, która zmieszana z początkową w odpowiednich proporcjach, da barwę achromatyczną. Jest to szczególny przypadek barw dopełniających. Zarówno w przypadku addytywnego mieszania barw RGB, jak i mieszania subtraktywnego CMY wszystkie 3 barwy składowe muszą mieć taką samą wartość. Barwy te znajdują się na głównej przekątnej sześcianu RGB/CMY, czyli na odcinku łączącym wierzchołki reprezentujące barwę czarną i białą, a więc o współrzędnych {(0, 0, 0), (100%, 100%, 100%)}. W przypadku przestrzeni barw HSL/HSB/HSV składowa S (nasycenie koloru, ang. Saturation) musi mieć wartość 0, zaś składowe H (odcień, barwa, ang. Hue) i L/B (jasność, ang. Lightness, Brightness) mogą przyjmować dowolną wartość, składowa H z przedziału od 0 do 2π, natomiast składowa L/B - z przedziału od 0 do 100%. Barwy te znajdują się na odcinku stożka HSL/HSB/HSV reprezentującym jego wysokość, a więc łączącym środek jego podstawy z wierzchołkiem.
Zobacz też
achromatyzm
barwy chromatyczne
teoria koloru
Teoria koloru |
473 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Barwy%20chromatyczne | Barwy chromatyczne | Barwy chromatyczne (barwy kolorowe) – posiadają cechy jakościowe, określony odcień i ton barwny). Wszystkie kolory w których można wyróżnić odcień, będący dominantą barwy. Są to wszystkie kolory prócz czerni, bieli i wszystkich szarości (które nazywamy barwami achromatycznymi). Barwy, w których dominuje promieniowanie widzialne o długości fal elektromagnetycznych od 380 nm do około 780 nm (czerwień - purpura).
Dla światła białego (barwa biała) wszystkie składowe RGB mają jednakowe maksymalne wartości , a dla barwy chromatycznej zarówno w przypadku addytywnego mieszania barw RGB, jak i mieszania subtraktywnego CMY przynajmniej jedna z trzech barw składowych musi mieć wartość inną od wartości pozostałych dwóch.
Na przykład barwę (238,156,124) możemy przedstawić jako sumę dwóch barw: barwy (124,124,124), która reprezentuje udział światła białego oraz barwy (114,32,0). Dla dowolnej barwy możemy zapisać:
(R,G,B) = (R-m,G-m,B-m) + (m,m,m), gdzie m=min(R,G,B)
Pierwszy składnik w powyższym równaniu nazywamy składnikiem chromatycznym barwy, drugi achromatycznym. Wszystkie barwy, w których można wyróżnić pierwszy składnik nazywane są
barwami chromatycznymi. Wszystkie barwy posiadające tylko drugi składnik, nazywamy barwami
achromatycznymi
Barwy chromatyczne znajdują się na całym obszarze sześcianu RGB/CMY, z wyjątkiem głównej przekątnej (odcinka łączącego wierzchołki reprezentujące barwę czarną i białą, a więc o współrzędnych {(0, 0, 0), (100%, 100%, 100%)}). W przypadku przestrzeni barw HSL i HSV składowe S i L/V muszą mieć wartość większą od 0, zaś składowa H może przyjmować dowolną wartość z przedziału od 0 do 2π. Barwy te znajdują się na całym obszarze stożka HSL/HSV, z wyjątkiem odcinka reprezentującym jego wysokość, a więc łączącym środek jego podstawy z wierzchołkiem.
Przypisy
Teoria koloru |
474 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Barwy%20z%C5%82o%C5%BCone | Barwy złożone | Barwy złożone – barwy składające się z mieszaniny barw prostych w dowolnych proporcjach, czyli z mieszaniny fal elektromagnetycznych o różnych długościach z zakresu promieniowania widzialnego. Jest to, w odróżnieniu od barw prostych, pozostała, przeważająca liczba istniejących kolorów. Wiele różnych kombinacji barw prostych może dać wrażenie tej samej barwy w naturze, czyli wiele różnych barw złożonych ma ten sam wygląd. Różnice mogą pojawić się dopiero po zmianie oświetlenia.
Teoria koloru |
475 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Bryt | Bryt | Bryt – pas materiału (kiedyś płótno), z którego po zespoleniu (kiedyś zszyciu) powstają żagle. W żaglach prostokątnych bryty biegną prostopadle i równolegle do lików, w żaglach skośnych najczęściej prostopadle lub równolegle do tylnego liku.
Brytom można również nadawać specjalne kształty w celu nadania żaglom pożądanego profilu:
pas lub klin materiału na spódnicę, czapkę (np. rogatywkę) itp.
w DTP pojedynczy element papieru lub folii, który po połączeniu z innymi tworzy plakat wielkoformatowy.
Ożaglowanie
Elementy ubioru |
476 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Bit | Bit | Bit (z ang., kawałek, także skrót od , czyli cyfra dwójkowa) – najmniejsza ilość informacji potrzebna do określenia, który z dwóch równie prawdopodobnych stanów przyjął układ. Jednostka logiczna.
Jest to również najmniejsza jednostka informacji używana w odniesieniu do sprzętu komputerowego, a oznaczana jest za pomocą „b”. Często mylnie używa się podstawowych przedrostków z układu SI (o mnożniku 1000), podczas gdy powinny być stosowane przedrostki binarne (mnożnik 1024). Należy więc zachować ostrożność przy interpretacji treści.
Bit przyjmuje jedną z dwóch wartości, które zwykle określa się jako 0 (zero) i 1 (jeden), choć można przyjąć dowolną inną parę wartości, np. prawda i fałsz, tak lub nie czy -1 i +1. W pierwszym przypadku bit jest tożsamy z cyfrą w systemie dwójkowym.
Binarny sposób zapisu informacji związany jest z tym, że komputer jako urządzenie cyfrowe rozpoznać może dwa stany napięciowe:
0 – zerowe lub bardzo niskie (mniej niż 10% wartości wysokiego)
1 – wysokie napięcie (np. 5V).
Z tego względu obliczenia wykonywane przez procesor opierają się na binarnym (dwójkowym) systemie liczbowym.
We wczesnej historii komputeryzacji istniały komputery opierające się na dziesiętnym systemie liczenia, lecz okazał się on mało efektywny w praktyce. Powstał także jeden komputer liczący w systemie trójkowym.
Szybkość transmisji danych i przepustowość kanału transmisji mierzy się w bitach na sekundę (bps, b/s, bit/s), kilobitach na sekundę (kb/s), megabitach na sekundę (Mb/s) czy w gigabitach na sekundę (Gb/s).
Jednostki pokrewne
Szanon (Sh, ang. shannon) jest używany jako jednostka ilości informacji i czasem odróżniany od bitu traktowanego jako jednostka ilości miejsca zajętego przez tę informację (jeśli informacja zajmuje 1000 bitów, ale da się skompresować bezstratnie do 500, to ma 500 szanonów).
Nat jest jednostką ilości informacji mierzonej przez logarytm naturalny ilości możliwości (1 nat = log2(e) bitów, 1 bit = ln(2) natów).
Ban lub hartlej (alternatywna nazwa; ang. hartley) jest jednostką mierzącą ilość informacji ilością cyfr dziesiętnych potrzebnych do zapisania informacji (z ułamkami, więc 1 ban = ln(10) natów = log2(10) bitów).
Bajt jest minimalną ilością adresowalnej pamięci w komputerze, zwykle jest równy oktetowi (8 bitów).
Jako słowo może być określony rozmiar rejestru uniwersalnego procesora, lub szerokość magistrali danych (uwaga: komputer może mieć wiele magistrali o różnych szerokościach – wtedy określa się słowo dla wskazanej magistrali); z zasady jest wielokrotnością bajta.
Zobacz też
przedrostek dwójkowy
Bit Error Rate
bit parzystości
bit znaku
kubit
trit
Przypisy
Teoria informacji
Jednostki informacji |
187508 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Atom%20Heart%20Mother | Atom Heart Mother | Atom Heart Mother – piąta studyjna płyta brytyjskiego zespołu rockowego Pink Floyd z 1970 roku.
Fundamentem albumu jest blisko dwudziestopięciominutowa suita Atom Heart Mother, w której wykorzystano orkiestrę oraz chór. Pozostałe utwory to krótkie, bardzo melodyjne kompozycje oraz kolaż dźwięków – Alan’s Psychedelic Breakfast.
Charakterystyka albumu
Zachęcona artystycznym i komercyjnym sukcesem progresywnej części albumu Ummagumma, grupa postanowiła skomponować wielkie dzieło symfoniczne – rodzaj opus magnum. Współpracując z kompozytorem Ronem Geesinem, skomponowali 23-minutową suitę na orkiestrę, chór i grupę rockową. Kompozycja zatytułowana Atom Heart Mother ukazała się na stronie A albumu o tym samym tytule. Dla wielu fanów grupy Atom Heart Mother jest szczytowym osiągnięciem grupy, dla innych ślepym zaułkiem.
Druga strona płyty bliższa jest głównemu nurtowi psychodelicznego rocka. Trzy utwory: If Watersa, Summer 68 Wrighta i Fat Old Sun Gilmoura są przykładem solidnych psychodelicznych, balansujących na granicy progresywności kompozycji. W Summer 68 zostaje przedstawiona refleksja Wrighta po pierwszej styczności grupy ze zjawiskiem groupies podczas amerykańskiego tournée. Ponadto If jest pierwszym utworem zespołu zadedykowanym byłemu liderowi Pink Floyd, Sydowi Barrettowi. Wyrażona zostaje w nim tęsknota za przyjacielem i jego problemy z pogłębiającą się chorobą psychiczną.
Zamykający płytę, trzynastominutowy utwór Alan’s Psychedelic Breakfast jest żartem muzycznym. Utwór składa się z kilku krótkich instrumentalnych przejść przerwanych nagranym procesem przygotowywania śniadania przez jednego z inżynierów dźwięku Pink Floyd. Utwór kończył się dźwiękiem spadających kropli wody ze zbyt słabo zakręconego kranu. Dźwięk ostatniej kropli został zapisany na zamykającej ścieżce winylowej płyty tak, że mógł być odtwarzany w nieskończoność. Tego efektu nie udało się odtworzyć na CD.
Lista utworów
Twórcy
David Gilmour – gitary, śpiew, efekty dźwiękowe
Nick Mason – perkusja, efekty dźwiękowe
Roger Waters – śpiew, gitara basowa, gitara akustyczna, efekty dźwiękowe
Richard Wright – śpiew, fortepian, organy Hammonda, melotron, efekty dźwiękowe, aranżacje chóru
Ron Geesin – aranżacje orkiestrowe, aranżacje chóru
John Aldiss Choir – chór
Przypisy
Linki zewnętrzne
Okładka
Albumy Pink Floyd
Albumy Capitol Records
Albumy Harvest Records
Albumy muzyczne wydane w roku 1970 |
187510 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Jemieljan%20Pugaczow | Jemieljan Pugaczow | Jemieljan Iwanowicz Pugaczow, (ur. 1742 w stanicy Zimowiejskiej n. Donem, zm. 21 stycznia 1775 w Moskwie) – doński Kozak, przywódca powstania chłopów i Kozaków.
Życiorys
Urodził się w biednej rodzinie kozackiej. Za czyny w czasie wojny siedmioletniej i kampanii tureckich awansował do stopnia chorążego. Trzykrotnie aresztowany za pomoc zbiegom kozackim, za każdym razem uciekał z więzienia. W 1773 roku przybył nad rzekę Jaik, gdzie zaczął głosić, że jest cudownie uratowanym carem Piotrem III i zgromadził wokół siebie uciekających przed represjami za poprzednie rozruchy Kozaków oraz chłopów, którzy uznali go za wcielenie cara Piotra III. Wraz z nimi zdobył Gródek Jaicki, a w marcu 1774 roku z 50-tysięczną armią złożoną także z Tatarów, Baszkirów, Kałmuków i robotników uralskich manufaktur przystąpił do oblężenia Orenburga. Oblężenie nie przyniosło rezultatu, ale wkrótce oddziały powstańcze opanowały Powołże i zdobyły Kazań.
Wiosną 1774 roku wyznaczono za jego głowę nagrodę w wysokości 100 000 rubli. Po sierpniowych niepowodzeniach już we wrześniu 1774 roku starszyzna kozacka wydała Jemieljana Pugaczowa wojskom carycy Katarzyny II. Po przewiezieniu w klatce do Moskwy został stracony w dniu r. Na placu zebrał się tłum ludzi oczekujących krwawej i długiej kaźni. Cesarzowa Katarzyna II jednak rozkazała, aby kat po prostu ściął mu głowę. To było ułaskawienie dla człowieka, który podobno był niegdyś jej faworytem. Pugaczow namawiał chłopów do wyrzynania ziemian i przejmowania ich majątków wraz z gruntami koronnymi, a Kozakom obiecywał zniesienie podatków i poboru do wojska oraz przywrócenie kozackich swobód.
Historię powstania Pugaczowa miał wnikliwie studiować potem Włodzimierz Lenin.
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Biografia Pugaczowa
Kozacy dońscy
Rosyjscy samozwańcy
Straceni przez dekapitację
Urodzeni w 1742
Więźniowie Butyrek
Zmarli w 1775
Powstańcy
Przywódcy powstań chłopskich
Przywódcy powstań kozackich |
477 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Bajt%20%28ujednoznacznienie%29 | Bajt (ujednoznacznienie) | bajt – jednostka informacji
Bajt kwantowy jednostka informacji kwantowej
bajt (architektura)
bajt (literatura)
Byte (miesięcznik)
Osady i osiedla arabskie zaczynające się od „Bajt” |
479 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Buchta%20%28%C5%BCegluga%29 | Buchta (żegluga) | Buchta – zwój liny zwinięty (zbuchtowany) i związany (przewiązany) specjalnie w taki sposób, aby można było z tej liny od razu skorzystać (rozwinąć) bez ryzyka splątania.
Grubsze liny buchtuje się na pokładzie statku w różnego rodzaju kształty (często ozdobne), mniejsze zwija się i wiesza w ten sposób, aby jednym prostym ruchem można je było rozwiązać i użyć.
Staranne buchtowanie lin ma bardzo duże znaczenie, szczególnie na żaglowcach, jachtach, łodziach motorowych, gdyż zdarza się wiele sytuacji, w których natychmiastowe skorzystanie z liny jest niezbędne dla bezpieczeństwa statku, np. podczas wykonywania nagłych manewrów (sztorm, uniknięcie kolizji itp.).
Manewry i czynności przy jachcie |
187511 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Mayday%20Rock%20Festiwal | Mayday Rock Festiwal | Mayday Rock Festival - cykliczna impreza muzyczna, organizowana w Młodzieżowym Centrum Kultury Mayday w Głogowie, przy współpracy z Miejskim Ośrodkiem Kultury w Głogowie. W ramach festiwalu odbywa się przegląd i konkurs wśród muzyków i zespołów rockowych. Festiwal kończy koncert finałowy, podczas którego prezentowani są laureaci konkursu oraz zaproszeni goście - przeważnie popularne zespoły i muzycy.
Historia
Festiwal po raz pierwszy odbył się w 1993 roku. Od 1995 roku festiwal zyskał charakter międzynarodowy. Impreza odbywała się cyklicznie co rok do 1999. Po tym czasie nastąpiła długa przerwa. Festiwal reaktywowano w 2004 roku.
Festiwal był i jest miejscem, gdzie wiele rockowych grup muzycznych rozpoczyna swoją karierę (Ira, Pivo, Łzy, Houk, Illusion) oraz wiele z nich przypisuje datę powstania zespołu od występu na tym festiwalu.
Laureaci
2014 - XVIII Mayday Rock Festival
Nagroda Jury - Omni Modo
Nagroda Publiczności - Eleanor Gray
Przypisy
Festiwale rockowe w Polsce
Kultura w Głogowie |
480 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Buchtowanie | Buchtowanie | buchtowanie – sposób zwinięcia lin w taki sposób, aby można było z tej liny od razu skorzystać (rozwinąć) bez ryzyka splątania.
buchtowanie – rozorywanie przez dzika miejsc, w których poszukuje ukrytego w glebie pożywienia. |
187513 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Mafia%20%28wyspa%29 | Mafia (wyspa) | Mafia – wyspa na Oceanie Indyjskim, stanowiąca południową część Archipelagu Zanzibaru, leżąca u ujścia rzeki Rufidżi na wschodnim wybrzeżu Tanzanii. Jest jednym z sześciu dystryktów Pwani. Nie posiada osobnego rządu i nie jest autonomicznym regionem, jak znajdujący się na północy od niej Zanzibar. Według Tanzańskiego Urzędu Statystycznego w 2012 roku wyspę na stałe zamieszkiwało 46 438 osób. Ludność wyspy w głównej mierze utrzymuje się z rybołówstwa oraz uprawy kokosów, papai, ryżu i manioku. Wyspa jest również atrakcyjna turystycznie m.in. dla nurków wyczynowych i wędkarzy.
Geografia
Archipelag Mafia stanowi kilka wysp (Juani, Jibondo, Bwejuu, Nyororo, Chole) z czego Mafia jest największa i zajmuje powierzchnię 394 km². Część z okolicznych wysp jest zamieszkała jak np. Chole z populacją 800 mieszkańców i powierzchnią około 2 km². W południowo-wschodniej części wyspy znajduje się chroniona zatoka Chole usiana wysepkami i mierzejami. Na wyspie występuje mała populacja Hipopotamów karłowatych potwierdzona w 2013 r. przez Tanzania Tourist Board. Największym miastem na wyspie jest Kilindoni z populacją ponad 11 tys. mieszkańców. Na wyspie znajduje się Park Narodowy Rufiji-Mafia-Kilwa Marine Reserve.
Historia
Pierwsze wzmianki o wyspie sięgają ósmego wieku naszej ery. Pełniła ona wtedy ważną rolę w handlu pomiędzy Azją wschodnią i Wschodnią Afryką. Na małej wyspie Chole Mijini znajdującej się w Zatoce Chole dawniej znajdował się gród, którego zadaniem było kontrolowanie handlu z kopalniami srebra we Wschodnim Zimbabwe.
W 1820 roku wyspy zostały zaatakowane przez lud kanibali z plemienia Sakalava pochodzący z Madagaskaru. Stanowią oni dzisiaj większą część populacji wysp.
Traktat podpisany z Niemcami w 1890 roku zmienił status terytorialny wyspy. Niemcy zapłacili sułtanowi Sayyid Ali bin Said al-Said z Omanu 4 miliony złotych marek za wyspy i okoliczne wody. 12 stycznia 1915 roku wyspę zdobyli Brytyjczycy, wykorzystując ją jako morską i powietrzną bazę wojskową.
Od 1995 roku wyspa otrzymuje finansową pomoc od WWF, w ramach organizacji i utrzymania Parku Narodowego Rufiji-Mafia-Kilwa (RUMAK).
Wyspy Oceanu Indyjskiego
Wyspy Tanzanii
Miejsca do nurkowania |
187514 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Muriel | Muriel | Muriel (imię)
Muriel (język programowania)
(2982) Muriel
Muriel – gmina w Hiszpanii, w prowincji Valladolid, w Kastylii i León |
481 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Baza%20danych | Baza danych | Baza danych – zbiór danych zapisanych zgodnie z określonymi regułami.
W węższym znaczeniu obejmuje dane cyfrowe gromadzone zgodnie z zasadami przyjętymi dla danego programu komputerowego specjalizowanego do gromadzenia i przetwarzania tych danych. Program taki (często pakiet programów) nazywany jest „systemem zarządzania bazą danych” (ang. database management system, DBMS).
W ustawie z 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych to pojęcie zostało zdefiniowane jako zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości.
Programy do obsługi bazy danych operują głównie na danych tekstowych i liczbowych, lecz większość współczesnych systemów umożliwia przechowywanie danych cyfrowych różnego typu: dane o nieokreślonej strukturze, grafika, muzyka, obiekty itp.
Historia
Najwcześniejsze znane użycie terminu baza danych miało miejsce w listopadzie 1963, kiedy odbyło się sympozjum pod nazwą „Development and Management of a Computer-Centered Data Base”, sponsorowane przez System Development Corporation. Termin ten stał się powszechnie używany w Europie we wczesnych latach siedemdziesiątych XX wieku.
Pierwszy system zarządzania bazami danych został opracowany w latach sześćdziesiątych XX wieku. Pionierem był Charles Bachman. Wczesne opracowania Bachmana pokazywały, że jego celem było bardziej efektywne użycie nowych urządzeń bezpośredniego dostępu do składowanych danych, które wtedy zaczynały być dostępne. Jak dotąd, przetwarzanie danych było oparte na kartach dziurkowanych i taśmach magnetycznych. Oznaczało to szeregowy dostęp do danych, co pociągało za sobą użycie innych algorytmów niż dla dostępu swobodnego.
Powstały wtedy dwa kluczowe modele danych: sieciowy, opracowany przez CODASYL na bazie idei Bachmana i (być może niezależnie) hierarchiczny, użyty w systemie opracowanym przez North American Rockwell i później adaptowany przez IBM jako kamień milowy dla IMS. W tym czasie, oprócz CODASYL IDMS i IMS, powstały także inne bazy danych. Dwie warte wzmianki to: PICK i MUMPS, które były opracowane wcześniej jako systemy operacyjne z wbudowanymi bazami danych, a potem językami programowania i bazami danych do stosowania w systemach opieki zdrowotnej.
W 1970 E.F. Codd zaproponował relacyjny model danych. Krytykował on istniejące modele danych za mieszanie abstrakcyjnego opisu struktury informacyjnej z opisami mechanizmów fizycznego dostępu. Jednak przez dłuższy czas model relacyjny pozostawał tylko w sferze rozważań akademickich. Podczas gdy produkty CODASYL (IDMS) i IBM (IMS) były uważane za praktyczne rozwiązania wymagające tylko dostępnych wówczas technologii, to model relacyjny musiał poczekać na odpowiedni poziom rozwoju oprogramowania i sprzętu. Jednym z pierwszych implementacji modelu relacyjnego były: Ingres Michaela Stonebrakera z Berkeley i System R z IBM. Oba były prototypami badawczymi, ogłoszonymi w roku 1976. Pierwsze komercyjne rozwiązania, Oracle i DB2 nie były dostępne aż do roku około 1980. Natomiast pierwszym udanym produktem tego typu dla mikrokomputerów był dBASE dla systemów operacyjnych CP/M i PC-DOS/MS-DOS.
W latach osiemdziesiątych XX wieku aktywność badaczy skupiała się na rozproszonych bazach danych i maszynach bazodanowych (ang. database machines), ale te wysiłki nie miały większego odzwierciedlenia w ofertach rynkowych. Inną ważną ideą był funkcyjny model danych, ale oprócz specjalnych zastosowań w genetyce, biologii molekularnej i wykrywaniu nadużyć finansowych, także nie miały szerszych zastosowań.
W latach dziewięćdziesiątych uwaga badaczy przesunęła się w kierunku obiektowych baz danych. Stosowano je z powodzeniem tam gdzie konieczna była obsługa bardziej skomplikowanych danych niż dane, którym mogły podołać relacyjne bazy danych. Przykładem były: przestrzenne bazy danych (ang. spatial databases), dane inżynieryjne i dane multimedialne. Część z tych idei została zaadaptowana przez producentów relacyjnych baz danych. Lata 90. były też okresem rozprzestrzeniania się baz danych Open Source, takich jak PostgreSQL i MySQL.
Pierwsze lata XXI wieku są okresem dużego zainteresowania bazami danych XML. W tym czasie, podobnie jak to było w przypadku obiektowych baz danych, powstało sporo nowych firm-producentów tych baz, ale kluczowe ich elementy są wbudowywane także w istniejące relacyjne bazy danych. Celem baz danych XML jest usunięcie tradycyjnego podziału na dokumenty i dane, pozwalając na trzymanie wszystkich zasobów informacyjnych organizacji w jednym miejscu, obojętnie czy te dane są wysoce ustrukturalizowane czy nie.
Budowa bazy danych
Sposób organizacji danych w bazach danych jest różny. Wiele typów baz danych organizuje dane w formie tabel zawierających rekordy podzielone na pola, w których są przechowywane informacje poszczególnych kategorii. Na przykład w książce adresowej każdy rekord to zbiór informacji na temat jednej osoby. Składa się on z kilku pól przechowujących takie informacje, jak: imię, nazwisko, adres, numer telefonu itp. W każdym polu zapisywane są dane oddzielonej kategorii. Dzięki temu komputerowe bazy danych umożliwiają szybkie sortowanie rekordów według poszczególnych kategorii lub wyszukiwanie informacji w obrębie tylko wybranych pól.
Rodzaje baz danych
Bazy danych można podzielić według struktur organizacji danych, których używają:
Bazy proste:
kartotekowe
hierarchiczne
Bazy złożone:
relacyjne
obiektowe
relacyjno-obiektowe
strumieniowe
temporalne
nierelacyjne (NoSQL)
Z wymienionych struktur, w praktyce zdecydowanie najczęściej używane są bazy relacyjne.
Bazy kartotekowe
W bazach kartotekowych każda tablica danych jest samodzielnym dokumentem i nie może współpracować z innymi tablicami. Z baz tego typu korzystają liczne programy typu: książka telefoniczna, książka kucharska, spisy książek, kaset i inne. Wspólną cechą tych baz jest ich zastosowanie w jednym wybranym celu.
Sieciowe bazy danych
Model historyczny, pozwalał tylko na związki binarne; wiele do jeden.
Hierarchiczne bazy danych
Przykładem hierarchicznej bazy danych jest opracowana przez IBM baza IMS (ang. Information Management System).
Bazy relacyjne
W bazach relacyjnych wiele tabel danych może współpracować ze sobą (są między sobą powiązane). Bazy relacyjne posiadają wewnętrzne języki programowania, wykorzystujące zwykle SQL do operowania na danych, za pomocą których tworzone są zaawansowane funkcje obsługi danych. Relacyjne bazy danych (jak również przeznaczony dla nich standard SQL) oparte są na kilku prostych zasadach:
Wszystkie wartości danych oparte są na prostych typach danych.
Wszystkie dane w bazie relacyjnej przedstawiane są w formie dwuwymiarowych tabel (w matematycznym żargonie noszących nazwę „relacji”). Każda tabela zawiera zero lub więcej wierszy (w tymże żargonie – „krotki”) i jedną lub więcej kolumn („atrybutów”). Na każdy wiersz składają się jednakowo ułożone kolumny wypełnione wartościami, które z kolei w każdym wierszu mogą być inne.
Po wprowadzeniu danych do bazy, możliwe jest porównywanie wartości z różnych kolumn, zazwyczaj również z różnych tabel, i scalanie wierszy, gdy pochodzące z nich wartości są zgodne. Umożliwia to wiązanie danych i wykonywanie stosunkowo złożonych operacji w granicach całej bazy danych.
Wszystkie operacje wykonywane są w oparciu o algebrę relacji, bez względu na położenie wiersza tabeli. Nie można więc zapytać o wiersze, gdzie (x=3) bez wiersza pierwszego, trzeciego i piątego. Wiersze w relacyjnej bazie danych przechowywane są w porządku zupełnie dowolnym – nie musi on odzwierciedlać ani kolejności ich wprowadzania, ani kolejności ich przechowywania.
Z braku możliwości identyfikacji wiersza przez jego pozycję pojawia się potrzeba obecności jednej lub więcej kolumn niepowtarzalnych w granicach całej tabeli, pozwalających odnaleźć konkretny wiersz. Kolumny te określa się jako „klucz podstawowy” (ang. primary key) tabeli.
Bazy obiektowe
W bazach obiektowych dane przechowywane są w strukturach obiektowych (zdefiniowanych jako klasy). Koncepcje akademickie dotyczące baz obiektowych były najbardziej popularne w latach 90. Współcześnie popularność tego tematu zmalała, choć prace badawcze nad nimi nadal trwają, a na rynku pojawiły się obiektowe SZBD (np. Versant, db4o, LoXiM). Prace nad obiektowymi bazami danych ponowiło międzynarodowe konsorcjum OMG.
Bazy relacyjno-obiektowe
Bazy relacyjno-obiektowe pozwalają na manipulowanie danymi jako zestawem obiektów, posiadają jednak bazę relacyjną jako wewnętrzny mechanizm przechowywania danych.
Strumieniowa baza danych
Nierelacyjne bazy danych
Pod pojęciem bazy nierelacyjnej (NoSQL database) najczęściej rozumie się przechowywanie danych w formie listy par obiektów klucz-wartość, w których nie występują powiązania relacyjne między przechowywanymi obiektami. W bazie NoSQL najczęściej nie ma wymagania aby obiekty były jednorodne pod względem struktury. Niekiedy pojęcie to używane jest szerzej, do określenia wszelkich struktur danych (niekoniecznie o postaci klucz-wartość) w których nie występują tabele i relacje.
Temporalne bazy danych
Jest odmianą bazy relacyjnej, w której każdy rekord posiada stempel czasowy, określający czas w jakim wartość jest prawdziwa. Posiada także operatory algebry relacyjnej, które pozwalają operować na danych temporalnych (wyciągać historię).
Zobacz też
Operacyjna baza danych
Analityczna baza danych
Lista systemów zarządzania relacyjnymi bazami danych
Przypisy
Linki zewnętrzne
Bazy danych (materiały dydaktyczne MIMUW na studia informatyczne I stopnia)
Zaawansowane systemy baz danych (materiały dydaktyczne MIMUW na studia informatyczne II stopnia) |
489 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Barwy%20podstawowe | Barwy podstawowe | Barwy podstawowe – minimalne zestawy kolorów, które łączone umożliwiają uzyskanie dowolnych kolorów z podanego zakresu. W przypadku ludzi, układy te są oparte na trzech kolorach. Do addytywnego składania barw stosowanych np. w wyświetlaczach, zwykle używane są barwy czerwona, zielona i niebieska lub czerwona, żółta i niebieska. Dla subtraktywnego mieszania kolorów, jak mieszanie pigmentów lub barwników, zwykle wykorzystywane są magenta, cyjan i żółty.
Ogólnie przyjętym jest, że trzy podstawowe kolory to: czerwony, niebieski i żółty, które są uwarunkowane historycznie w sztuce i architekturze.
Jeśli zachodzi mieszanie światła emitowanego, wówczas zachodzi zjawisko syntezy addytywnej. W oparciu o syntezę addytywną mieszania barw pracują monitory oraz inne wyświetlacze kolorowe, emitując wiązki świateł Red (czerwony), Green (zielony), Blue (niebieski) (RGB). Czarny ekran to wynik braku emisji światła, a biały to wynik złożenia świateł R, G, B z jednakową jasnością.
Jeśli natomiast zachodzi mieszanie barw światła odbitego (np. wydruk na papierze lub zestaw filtrów szklanych), wówczas występuje zjawisko syntezy subtraktywnej. W takim przypadku przyjmuje się najczęściej, że trzy podstawowe kolory to magenta (fioletoworóżowy), cyjan (błękitny) i żółty. Zjawisko to wykorzystuje się m.in. do druku na białym papierze. Farba drukowa, pokrywając papier, tworzy transparentny filtr, a niepochłonięte długości fal świetlnych docierają do oka, wywołując wrażenia określonej barwy.
Przypisy
Teoria koloru |
490 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Barwy%20dope%C5%82niaj%C4%85ce | Barwy dopełniające | Barwy dopełniające – pary barw, które połączone ze sobą w równych proporcjach dają (w zależności od metody łączenia) – czerń, biel lub szarość. Barwy dopełniające to pary barw dopełniające się do achromatyczności. Zazwyczaj są przedstawiane jako barwy leżące naprzeciwko siebie na kole barw.
w addytywnej metodzie łączenia barw – barwy dopełniające dają biel (nakładanie świateł, zastosowanie w monitorach i telewizorach kolorowych)
w subtraktywnej metodzie łączenia barw – barwy dopełniające dają czerń (nakładanie kolorowych transparentnych filtrów) lub szarość o jasności równoważnej barwom dopełniającym (mieszanie barw).
Przykłady par barw dopełniających w przestrzeni RGB
czerwona i błękitna (cyjanowa)
niebieska i żółta
zielona i fioletoworóżowa (magenta)
Przykłady par barw dopełniających w przestrzeni RYB
zielona i czerwona
fioletowa i żółta
niebieska i pomarańczowa
Przypisy
Bibliografia
Teoria koloru |
491 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Barwa%20czarna | Barwa czarna | Barwa czarna – najciemniejsza z barw. W teorii oznacza całkowity brak światła widzialnego odbijanego przez ciało przy oświetleniu dowolnym światłem widzialnym. W praktyce miejsce tak ciemne, że poprzez kontrast z resztą otoczenia nie można określić jego barwy z powodu niedoboru światła z tego kierunku.
Praktycznie ciała doskonale czarne, czyli pochłaniające 100% padającego na nie światła, prawie nie występują, a jedną z najciemniejszych substancji spotykanych w warunkach naturalnych na Ziemi jest smoła lub sadza.
Historia i symbolika
Jest kolorem konserwatywnym i doskonale współgra z niemal każdą barwą. Czerń można nazwać "niezrozumianym kolorem", gdyż niemal w każdej kulturze ma inne, często odległe znaczenie.
W Chinach czerń jest kolorem małych chłopców i szczęścia, w kulturze starożytnego Egiptu oraz Indian – kolorem życia, kojarzy się go z życiodajnym mułem Nilu, ziemią i jej rolą dla człowieka, zaś w kulturze amerykańskiej i europejskiej ma wiele znaczeń, na czele ze śmiercią.
Do dnia dzisiejszego w kręgu kultury europejskiej kojarzony z religijnością, żałobą i śmiercią, czarny zyskał wielką symbolikę w XX wieku. Stał się kolorem elegancji, luksusu, wyrafinowania i szykowności, np. czarna marynarka stanowi typowy ubiór na wszelkich uroczystościach. Jest kolorem nowoczesności i tradycji zarazem. Obydwie te cechy spina w całość kojarzenie czerni z dobrym smakiem.
Pozostałe istotne cechy symbolizowane przez czerń to: tajemniczość, skojarzenie z władzą, dostojnością oraz powagą. Generalnie jest kojarzona bardziej z obszarami miejskimi niż wsią.
Bez czarnego trudno jest uzyskać atmosferę tajemniczości, dramatyzmu, czy formalności. Barwa ta użyta w mniejszych ilościach przy zestawieniu z innymi kolorami sprawia, że te stają się jaśniejsze. Czerń w większych ilościach daje optyczne złudzenie pomniejszania.
Czerń np. pod postacią czarnej kartki powoduje u ludzi złudzenie, że barwy i figury na niej są jaśniejsze i większe. Kwadrat koloru czerwonego będzie się wydawał jaśniejszy i większy na czarnej kartce, niż ten sam kwadrat na kartce białej – jest to zjawisko kontrastu równoległego.
Czerń w sztuce europejskiej i teologii chrześcijańskiej
W historii kultury europejskiej czerń, jako przeciwieństwo światła, symbolizowała wartości negatywne. Teologia uznała ją za barwę grzechu i braku wiary. Równocześnie jednak przypisano jej znaczenia przeciwne – pokorę i wyrzeczenie (dlatego sutanny mają czarny kolor). W liturgii, gdzie oznacza żałobę i smutek, może być zastąpiona przez fiolet. Malarze, raczej niechętni wobec czerni, przedstawiali diabła w ciemnych odcieniach fioletu czy błękitu, mimo że symbolika nakazywała użycie koloru czarnego.
Najczęściej używaną czernią w malarstwie olejnym jest czerń z kości, tzn. kostna, w ujęciu chemicznym składająca się z węgla i związków potasowo wapniowych, powstałych z wyprażenia kości. Najbardziej ceniona jest czerń z kości słoniowej. Z różnych względów malarze używają czerni szwedzkiej, stanowiącej niskiej jakości wypalony węgiel. Czerń szwedzka nazywana jest sadzą, kopciem, chińską. Chemicznie jest to czysty węgiel.
Rodzaje czerni używanych w malarstwie:
czerń mineralna
czerń manganowa
czerń ilmenitowa
grafit
czerń z kości
czerń z winorośli
czerń hiszpańska
czerń szwedzka
czerń acetylenowa
tusz
Znaczenie i symbolika
Urzędy i powaga
Black Watch (ang. czarna straż) – część Królewskiego Pułku Szkocji w Armii Brytyjskiej.
W kulturze japońskiej kolor czarny (kuro) jest symbolem szlachetności, wieku i doświadczenia w przeciwieństwie do koloru białego (shiro) oznaczającego młodość i naiwność. Czarny pas jest pochodzącym z Japonii oznaczeniem posiadania mistrzowskich umiejętności w sztukach walki, natomiast biały pas jest oznaczeniem najniższym rangą, przed którym stoją wszystkie inne (jednak do zdobycia białego pasa też potrzebne jest pewne doświadczenie).
Czarny jest kolorem kalifów z arabskiej dynastii Abbasydów, przez co flagi wielu krajów arabskich posiadają tę barwę.
Jednostki do opanowywania zamieszek w Kraju Basków (Ertzaintza) w Hiszpanii znane są po ich jednolitym kolorze umundurowania, jako "beltzak" (czarni).
Okultyzm
W okultyzmie czerń jest kolorem zniszczenia, nocy, wyciszenia i rozpaczy. Nie ma żadnej symboliki związanej bezpośrednio z człowiekiem – nie jest kolorem żadnej z czakr, nie ma także ludzi z czarną aurą.
Subkultury
Czarny ubiór jest charakterystyczny dla fanów muzyki gotyckiej i heavy metalowej. Czarne elementy stroju stosują także przedstawiciele grup subkulturowych emo i punk.
Związki frazeologiczne związane z czernią
czarna polewka,
czarna owca
czarna dziura
czarny rynek
czarny charakter
Niektóre kamienie o kolorze czarnym
czarny turmalin
czarny onyks
hematyt
Zobacz też
DTP
lista kolorów w języku polskim
Przypisy
Bibliografia
Maria Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1989
Teoria koloru |
187517 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Zygmunt%20H%C3%BCbner | Zygmunt Hübner | Zygmunt Hübner (ur. 23 marca 1930 w Warszawie, zm. 12 stycznia 1989 tamże) – polski aktor, reżyser, publicysta i pedagog.
Życiorys
Urodził się w rodzinie prawnika i polityka Zygmunta Hübnera (1879–1966).
W 1952 ukończył studia na Wydziale Aktorskim PWST w Warszawie. W latach 1948–1950 studiował historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. W 1956 ukończył studia na Wydziale Reżyserii warszawskiej PWST.
Działalność artystyczna
1952–1963
W latach 1952–1953 był aktorem Teatru Ludowego w Warszawie, a w latach 1953–1954 Teatru Narodowego. Po ukończeniu studiów reżyserskich rozpoczął współpracę z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, gdzie reżyserował i występował, a w latach 1958–1960 pełnił funkcję kierownika artystycznego. Współpracował tam z reżyserami Konradem Swinarskim i Andrzejem Wajdą, który w Teatrze Wybrzeże debiutował jako reżyser teatralny, oraz aktorami: Mirosławą Dubrawską (żona Hübnera), Zbigniewem Cybulskim, Bogumiłem Kobielą i Władysławem Kowalskim. W latach 1960–1962 reżyserował w teatrach warszawskich: Ateneum, Polskim (m.in. Eryk XIV Augusta Strindberga) i Syrenie. W latach 1962–1963 dyrektor Teatrów Dramatycznych we Wrocławiu. Do najważniejszych jego osiągnięć tego okresu należą inscenizacje w Teatrze Wybrzeże: Makbet Williama Szekspira (1958) i Nosorożec Eugene’a Ionesco (1960) oraz Król Lear Szekspira w Teatrze Polskim w Warszawie (1962).
1963–1970
W 1963 objął stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego Starego Teatru w Krakowie. Kontynuując linię repertuarową swojego poprzednika Władysława Krzemińskiego, podjął się realizacji ambitnego zadania zbudowania w Krakowie jednej z najlepszych scen dramatycznych w kraju. Cel ten starał się osiągnąć, angażując do pracy w teatrze najlepszych i najzdolniejszych artystów: reżyserów, aktorów, scenografów i kompozytorów. Dzięki niemu wieloletnią współpracę ze Starym Teatrem rozpoczęli Andrzej Wajda i Konrad Swinarski, a do zespołu aktorskiego trafili m.in. Mirosława Dubrawska, Anna Polony, Anna Seniuk, Jerzy Bińczycki, Tadeusz Malak, Jan Nowicki, Franciszek Pieczka, Wojciech Pszoniak, Wiktor Sadecki i Marek Walczewski. Sam wyreżyserował m.in. Wariatkę z Chaillot Jeana Giraudoux (1964), Kto się boi Wirginii Woolf? Edwarda Albee'ego (1965), Mizantropa Moliera (1966) i Poskromienie złośnicy Szekspira (1969). Teatr zdobywał coraz większe uznanie w kraju i za granicą, także nagrody władz państwowych. Mimo to w 1969 doszło do poważnych ingerencji cenzury w repertuarze, przeciwko czemu zaprotestował Hübner, składając dymisję ze stanowiska dyrektora.
1970–1989
Po odejściu ze Starego Teatru przez kilka lat reżyserował gościnnie w wielu teatrach w Polsce. W 1970 wyreżyserował jedno ze swoich najsłynniejszych i wielokrotnie nagradzanych przedstawień – Ulissesa na podstawie powieści Jamesa Joyce’a w Teatrze Wybrzeże. Podjął również współpracę z warszawską PWST, gdzie najpierw pracował jako wykładowca, w latach 1972–1975 jako prodziekan, a w latach 1975–1981 dziekan Wydziału Reżyserii. W latach 1970–1980 był sekretarzem generalnym Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI).
Teatr Powszechny
W 1974 rozpoczął pracę w Teatrze Powszechnym w Warszawie, z którym był związany aż do śmierci. Do 1977 pracował tam jako kierownik artystyczny, a od 1977 jako dyrektor naczelny i artystyczny. Dzięki swojemu talentowi artystycznemu i organizacyjnemu oraz współpracy z najwybitniejszymi indywidualnościami polskiego teatru powtórzył sukces z pracy w Starym Teatrze, czyniąc z Teatru Powszechnego jedną z najlepszych scen w kraju. Wyreżyserował tam wiele ważnych i cenionych spektakli, m.in. Lot nad kukułczym gniazdem Dale’a Wassermana na podstawie powieści Kena Keseya (1977), Zemstę Aleksandra Fredry (1978), Spiskowców na podstawie powieści W oczach Zachodu Josepha Conrada (1980), Iwonę, księżniczkę Burgunda Witolda Gombrowicza (1983), Garderobianego Ronalda Harwooda (1986) i Medeę Eurypidesa (1988). W kierowanym przez niego zespole aktorskim znaleźli się artyści współpracujący z nim wcześniej w Gdańsku i Krakowie: Mirosława Dubrawska, Anna Seniuk, Edmund Fetting, Kazimierz Kaczor, Władysław Kowalski, Franciszek Pieczka, Wojciech Pszoniak i Marek Walczewski oraz inny wybitni aktorzy: Krystyna Janda, Elżbieta Kępińska, Mariusz Benoit, Janusz Gajos, Leszek Herdegen, Piotr Machalica, Stanisław Zaczyk czy Zbigniew Zapasiewicz. Z teatrem współpracowało wielu znakomitych reżyserów, wśród nich Kazimierz Kutz, Aleksander Bardini czy Piotr Cieślak, a także Andrzej Wajda, który w 1977 wystawił w Teatrze Powszechnym spektakl według Rozmów z katem Kazimierza Moczarskiego, w którym Hübner grał rolę Moczarskiego.
Teatr Powszechny nosi obecnie jego imię.
Teatr Telewizji
Zrealizował ponad 30 spektakli telewizyjnych, w tym m.in. W małym dworku Witkacego (1970), Świętoszka Moliera (1971), Poskromienie złośnicy Szekspira (1971), Czarownice z Salem Arthura Millera (1978), Nie-Boską komedię Zygmunta Krasińskiego (1982), Spiskowców według Conrada (1987) i Iwonę, księżniczkę Burgunda Gombrowicza (1987), zaliczane do „Złotej setki” najlepszych przedstawień Teatru Telewizji.
Film
Odtwórca wielu ról filmowych. Zasłynął rolą majora Henryka Sucharskiego w filmie Westerplatte w reżyserii Stanisława Różewicza (1967). Grał też m.in. w filmach: Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię, Akcja Brutus, Szpital przemienienia, Blaszany bębenek i Przypadek. Reżyser filmów: Co jest w człowieku w środku?, Gonitwa i Seksolatki.
23 sierpnia 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami.
Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 18-3-18).
Publikacje
Publikował jako autor felietonów, esejów, recenzji i tekstów o teatrze, które ukazywały się m.in. w „Dialogu”, „Odrze”, „Teatrze”, „Kinie” i „Życiu Literackim”. Jego felietony i eseje ukazały się w zbiorach Przepraszam, nic nowego (1978) i Loki na łysinie (1989). Był również autorem książek Bogusławski, człowiek teatru (1958), Sztuka reżyserii (1982) oraz Polityka i teatr (1991), a także sztuk teatralnych (m.in. Ludzie cesarza i Teatr za dwa obole).
Odznaczenia i nagrody
1965 Złoty Krzyż Zasługi
1967 Nagroda Ministra Kultury i Sztuki III stopnia za działalność kierowniczą i reżyserską
1967 Złota Odznaka za zasługi dla Krakowa
1968 Nagroda Miasta Krakowa
1969 Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
1977 Nagroda Ministra Kultury i Sztuki
1978 Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
1979 Nagroda Prezesa Rady Ministrów I stopnia
1986 Medal 40-lecia PRL
1990 Nagroda im. Konrada Swinarskiego (pośmiertnie) – przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr” (za sezon 1988/1989)
1992 Nagroda im. Stanisława Ignacego Witkiewicza za „Teatralną Książkę Roku” – pośmiertnie
Bibliografia
Przypisy
Linki zewnętrzne
Kultura polska
Absolwenci Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza
Artyści związani z Gdańskiem
Dyrektorzy Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie
Dyrektorzy Teatru Polskiego we Wrocławiu
Dyrektorzy Teatru Powszechnego w Warszawie
Laureaci Nagrody im. Stanisława Ignacego Witkiewicza
Laureaci Nagrody Miasta Krakowa
Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (Polska Ludowa)
Ludzie urodzeni w Warszawie
Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
Odznaczeni Medalem 40-lecia Polski Ludowej
Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
Polscy aktorzy filmowi
Polscy aktorzy teatralni
Polscy pedagodzy
Polscy reżyserzy teatralni
Wspierający Apel 64
Urodzeni w 1930
Zmarli w 1989
Laureaci Nagrody im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego |
187518 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Meddle | Meddle | Meddle – szósty album progresywnej grupy rockowej Pink Floyd z 1971 roku. Uważany jest przez fanów i muzyków zespołu za początek klasycznego okresu w jego historii.
Charakterystyka albumu
Sukces Atom Heart Mother był połowiczny. Utwór znalazł uznanie słuchaczy i krytyków, lecz wymagał zatrudnienia orkiestry oraz chóru. Grupa postanowiła więc skomponować inne progresywne dzieło, tym razem zakrojone na mniejszą skalę. W ten sposób powstała suita „Echoes”, która znalazła się na stronie B albumu Meddle.
Strona A
Strona A albumu zawiera pięć utworów, z których najbardziej znanym jest „One of These Days”, blisko sześciominutowa kompozycja instrumentalna. Otwiera ją dźwięk wiejącego wiatru, z którego wyłania się gitara basowa grająca unisono, przepuszczona przez delay, dołącza do niej perkusja i organy grające powtarzające się pasaże i w końcu agresywne solo gitary stalowej. W połowie czwartej minuty perkusista Nick Mason wypowiada, głosem zniekształconym przez elektroniczny przetwornik, zdanie: „One of these days, I’m going to cut you into little pieces” („Któregoś dnia potnę cię na małe kawałki”). W codzie utworu muzyka zwija się znów do dźwięku wiejącego wiatru. Jak głosi legenda, utwór był dedykowany znanemu londyńskiemu prezenterowi radiowemu, który zalazł muzykom za skórę, często i niewybrednie krytykując ich piosenki.
Pozostałe utwory są głównie akustyczne. „A Pillow of Winds” to spokojna ballada z delikatnym wokalem Gilmoura. Utrzymane w podobnym klimacie „Fearless” kończy się śpiewanym przez kibiców Liverpool FC hymnem klubu „You’ll Never Walk Alone”. „San Tropez” Watersa jest w porównaniu z resztą płyty dość wesołym i szybkim utworem. Natomiast „Seamus” to krótki blues, w którym gitarzysta zespołu dzieli obowiązki wokalisty z psem.
Strona B
Stronę B w całości wypełnia suita Echoes.
Lista utworów
Twórcy
Roger Waters – gitara basowa, śpiew i gitara akustyczna w utworze "San Tropez"
Nick Mason – perkusja, głos w utworze "One of These Days"
Richard Wright – fortepian, organy Hammonda, organy Farfisa, śpiew w utworze "Echoes"
David Gilmour – gitara elektryczna, gitara akustyczna, śpiew, gitara basowa w utworze "One of These Days", harmonijka w utworze "Seamus"
Pink Floyd – produkcja, projekt okładki
Rob Black – inżynier w Morgan Studios
Roger Quested – inżynier w Morgan Studios
Peter Bown – inżynier w Air Studios i EMI Studios (obecne Abbey Road Studios)
John Leckie – inżynier w Air Studios i EMI Studios (obecne Abbey Road Studios)
Hipgnosis – zdjęcie zespołu
pies Seamus – głos w utworze „Seamus”
Przypisy
Linki zewnętrzne
Okładka
AMG – Meddle
Albumy Pink Floyd
Albumy muzyczne wydane w roku 1971
Albumy Capitol Records
Albumy Harvest Records |
492 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Benzoesan%20sodu | Benzoesan sodu | Benzoesan sodu, E211, – organiczny związek chemiczny, sól sodowa kwasu benzoesowego, stosowana jako konserwant żywności. Na skalę przemysłową uzyskuje się go syntetycznie. Ma właściwości bakteriostatyczne i fungistatyczne, hamuje rozwój drożdży, pleśni, bakterii masłowych, octowych oraz w mniejszym stopniu mlekowych. Obecność dwutlenku siarki, dwutlenku węgla, soli kuchennej, cukru spożywczego, kwasu sorbowego (lub jego soli) zwiększa jego aktywność.
Występowanie
W postaci anionu benzoesanowego występuje głównie w jagodach borówki czarnej, a także w niewielkich ilościach w jagodach żurawiny, grzybach, cynamonie, goździkach oraz niektórych produktach mlecznych (efekt fermentacji bakteryjnej).
Właściwości biologiczne
W organizmie dobrze się wchłania z przewodu pokarmowego. W wątrobie tworzy kwas hipurowy, przez połączenie z glicyną. Kwas ten w ciągu 12 godzin jest całkowicie wydalany z moczem (do 97% może być wydalony w ciągu 4 godzin).
Zastosowanie
Spożywcze
Benzoesan sodu jest szeroko stosowany w przemyśle spożywczym jako środek do konserwacji żywności o symbolu E211 według nomenklatury Unii Europejskiej. Pełni również rolę solubilizatora, na przykład w połączeniu z kofeiną w preparacie Coffeini et Natrii benzoas.
Stosuje się go do konserwacji, między innymi:
przetworów owocowych (dopuszczalna zawartość: 0,5 grama na kilogram produktu)
przetworów warzywnych, różnych sałatek (< 1 g/kg), koncentratu pomidorowego (1,5 g/kg – dotyczy półproduktu)
konserw rybnych, ryb (< 1 g/kg), krewetek gotowanych (< 2 g/kg)
napojów gazowanych (< 0,15 g/l)
margaryny.
Używany jest także jako konserwant: przecierów, dżemów, soków owocowych, sosów, marynat, majonezów, serów oraz jako ekstrakt słodowy w piekarnictwie.
Medyczne
Działa słabo wykrztuśnie i odkażająco. Podrażnia śluzówkę przewodu pokarmowego, przez co zwiększa rozpuszczalność niektórych związków (np. kofeiny). Podrażnia, zarówno bezpośrednio, jak i odruchowo, błonę śluzową oskrzeli, dzięki czemu zwiększa wydzielanie oskrzelowych gruczołów błonowych. Stosuje się go przy stanach zapalnych i rozstrzeniu oskrzeli oraz przy zapaleniach jamy ustnej pochodzenia bakteryjnego. Jest także składnikiem zapobiegającym korozji w płynach do przechowywania narzędzi chirurgicznych. Niekiedy stosuje się go również jako składnik odkażający różnej postaci leków.
Jest składnikiem pomocniczych środków diagnostycznych przy badaniach wątroby oraz past do zębów.
W pirotechnice
Benzoesan sodu ma dość szerokie zastosowanie w pirotechnice amatorskiej, jak i komercyjnej. Wykonuje się z niego mieszaninę świszczącą (potocznie świszczała lub SSA). Jest dobrym żółtym barwnikiem płomienia (dzięki zawartości sodu), który spalając się wytwarza duże ilości gazów.
Zagrożenia
W badaniu The International Programme on Chemical Safety nie stwierdzono szkodliwego wpływu dziennych dawek 647–825 mg benzoesanu sodu na kilogram masy ciała człowieka. Substancja ta nie kumuluje się w organizmie i jest łatwo z niego wydalana w moczu.
Duże dawki benzoesanu sodu działają drażniąco na śluzówkę żołądka, dlatego spożycie zawierających go produktów może u osób nadwrażliwych (np. chorych na chorobę wrzodową) powodować dolegliwości bólowe. W połączeniu z witaminą C (E300) może przekształcić się w rakotwórczy benzen, co ma znaczenie szczególnie w przypadku napojów gazowanych, w których stosuje się jednocześnie obie te substancje. Ciepło i naświetlenie to czynniki przyspieszające formowanie się benzenu. Według badań z lat 2005–2007 w zdecydowanej większości napojów poziom benzenu był poniżej progu wykrywalności lub znacznie poniżej dozwolonego limitu 5 ppb.
W bezpośrednim kontakcie może wywołać podrażnienia skóry, oczu, śluzówki nosa, a nawet wstrząs anafilaktyczny.
Przypisy
Antyseptyki
Konserwanty
Organiczne sole sodu
Sole kwasu benzoesowego |