path
stringlengths
39
42
sentence
stringlengths
42
207
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/10.wav
білім беруде қолданылатын тілдер әртүрлі әлеуметтік қызмет атқарады дәрежелері де әртүрлі бірінің дәрежесі екіншісіне қарағанда жоғары болады
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/100.wav
санасына қалай енгіземіз ұлт дүниетанымында қалыптасуы мен даму ерекшеліктері қандай жаңа жағдайға бейімделуі қалай жүреді
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/101.wav
оның ішкі қайшылығын анықтау бағыты мен бағдарын көрсету тілді рухани құндылық ретінде оқыту мәселелері тұр
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/102.wav
қожа ахмет ясауи жүсіп баласағұн ахмет йүгінеки ақын жыраулар абай құнанбаев шәкәрім құдайбердиев шығармашылығындағы рухани құндылықтар
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/103.wav
олар ізгілендіру мен парасаттылықты адамгершілік пен адами құндылықтарды жоғары қоятын бай мұраларымен айрықша орын алады
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/104.wav
әл-фараби оқыту мен тәрбиеге түсініктеме бергенде оқытудың маңызды құралы ретінде сөздің маңызын ерекше атап өтеді
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/105.wav
оқыту адамдар мен халықтарда теориялық қайырымдылық дарыту болады ал тәрбие білім-білікке негізделген өнер арқылы оларға этикалық қайырымдылық дарыту
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/106.wav
оқыту тек сөз арқылы жүзеге асырылады ал тәрбие кезінде адамдар мен халыққа білімге негізделген қасиеттерден шығатын әрекеттерді жасауды
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/107.wav
ал ғасырдың басындағы қазақ ұлт азаттық қозғалысының көрнекті өкілдері байтұрсынов бөкейханов дулатов тынышбаев шоқаев және басқалары
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/108.wav
қазақ халқын ұлтжандылық негізінде ұлтқа қызмет ету қажеттілігі негізінде жалпы зиялылармен адамзаттық құндылыққа жақындастыруды насихаттады
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/109.wav
ана тілін құндылық деп көрсеткен батыс ғалымдары неогумбольдтшылдар және қазақстандық ғалымдардың тұжырымдары бойынша ана тілі теориясы жасалған
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/11.wav
білім беру жүйесі де барлық тілдерді ескергеніне қарамастан қуатты тіл бойынша құзыреттілікті барынша дамытуға тырысады
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/110.wav
ана тілі өз халқының тынымсыз еңбегі мен тарихының ұзақ ғасырлық жемісі ретіндегі өз тілдік қауымдастығына тән
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/111.wav
дүниенің тілдік бейнесі сондықтан ана тілін үйрену өз халқына тән дүниенің тілдік бейнесіне байлану соны
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/112.wav
ешкім өз ана тілін түбегейлі меңгере алмайды тіпті ең шығармашылық деңгейі жоғары тілдік тұлға да оның тек бір
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/113.wav
тіл тірі ағза іспетті өзінде сақталған білімдер жүйесі дүниенің тілдік бейнесі арқылы сананы рухты қалыптастырады
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/114.wav
тіл әр халықтың әр адамның тіршілік ортасы осы теорияның негізгі қағидаты мынаған саяды рухани мәдени құндылықтардың
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/115.wav
ендігі жерде жаһандану кезеңінде халықтың ұлттың тағдыры сол құндылықтарды сақтауда сақтап қана қоймай оларды заманға сай игеріп игілікке
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/116.wav
әрі танымдық негізі берік әрі қазақ үшін барлық өнердің алды саналатын әрі қоғамның да жеке тұлғаның
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/117.wav
да мәдениетінің өлшемі болып табылатын әрі рухани дамудың бірден-бір тетігі саналатын тіл бүкіл құндылықтың бастау
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/118.wav
олай болса тілді сақтау елдікті сақтау тілді сақтау ұлтты сақтау деген ұғыммен барабар
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/119.wav
аяғынан тік басып тұра алмайды деген болатын дүниетанымы мен көзқарасын дамыту мақсатын көздейді
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/12.wav
мұндай жағдайда білімгер әлсіз тілде сөйлей отырып ол тілдің және оны тасымалдаушы халықтың әлеуметтік дәрежесінің төмендігін
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/120.wav
демек тіл экологиясы пәнін оқыту қазақтың құндылықтар жүйесін сақтау оны келесі ұрпаққа жеткізу сол арқылы қазақ халқының философиялық
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/121.wav
бар болғаны геосаяси ортаны ғана жасай алған ресейдің де ұлтсыз экономикалық тұтастықтағы американың да әрбір субъектінің
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/122.wav
қарақан басын ғана күйттеуге алып келетін еуропа елдерінің де орта ғасырлық діни мистиканы мәдени-рухани болмысына
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/123.wav
негіз еткен араб елдерінің де даму үрдісі қазақ халқының азаттық жолындағы дамуына шікірә бола алмайды
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/124.wav
кез келген ел өзінің тарихи тағдырына орай қалыптасқан өзіне ғана тән құндылықтар жүйесіне негізделген өмір сүру стилін қалыптастырса
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/125.wav
мәдениеттің материалдық ескерткіштерін қорғау мен қалпына келтіру тарихи құндылықтардың рухани бөлігі болып саналады
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/126.wav
ендеше қазақ ұлттық әдеби тілі де осындай қорғау мен бағалауды қажет етеді
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/127.wav
сондықтан тіл мәдениеті экологиялық аспектіде қарауды мағынасына жетуді байыптап түсінуді талап етеді
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/128.wav
тілдің тіршілік ету аясында рухани және өнегелі керісінше көлеңкелі тұстарын қарастыру үшін тіл мәдениетін экологиялық аспектіде танып-білудің маңызы
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/129.wav
себебі мұның жарқын үлгісін жапон елі көрсете алып отыр өркениетті қоғамда қарым-қатынас адамзаттың баға жетпес құндылығы
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/13.wav
бұл сенімсіздік және қайшылыққа толы сезімдер субъектінің тілді меңгеру қарқынын тежейді нәтижесіне де ықпал етеді
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/130.wav
тіл экологиясын оқыту үдерісінде студенттерге қоршаған табиғи ортаға ізгілікті қатынасты тәрбиелейтін экологиялық құндылықтар және тілге мәдениетке
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/131.wav
студенттерге лингвоэкологиялық білім беру сөз құдіретін меңгерту оның көмегімен бойларындағы нұрдың жарқырауына жол ашу арқылы білім беру кеңістігін
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/132.wav
адамның қоғамдық және жеке өміріндегі құбылыстардың мұратқа қатысты жағымды адамгершілік мәнін бейнелейді моральдық-қоғамдық сананың неғұрлым жалпы ұғымдарының
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/133.wav
жүсіп баласағұн адам баласының құндылығы оның білімінде һәм ойлана білуінде десе қожа ахмет йассауи
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/134.wav
ахмет иүгенекидің ойынша адамгершілік мінез-құлық уағыздау жолымен ғана емес оларда моральдық сенімді дамыту және адамгершілікке бейімділікті туғызу арқылы
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/135.wav
ал қарым-қатынасты орнату дамыту сақтау оған қатысушылардың қатысымдық құзыреттіліктеріне тәуелді ізгілік әдеп санаты кісіге екі дүниеде
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/136.wav
бір-бірімен іштей үндесіп жалғасып жатқан мұндай даналық пікірлер жас ұрпақтың санасына сәуле түсірері сөзсіз
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/137.wav
ғасырда түркі тілдерін зерттеген қашқаридың басты мақсаты түркілік тілдерді зерделеп оның ең тазасын келер ұрпаққа қалдыру болған
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/138.wav
екіншісі ұят үшіншісі әділдік жүсіп баласағұнның пайымдауынша бұл үшеуі арқылы адам шын бақыт табады сол мақсатын
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/139.wav
ол түркі тілінің тазалығы үшін араб тілінің белең алып әдеби тілді ығыстырмауы үшін жанын салып қызмет еткен
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/14.wav
бельгиялық ғалымдар хаммерс және бланк әлеуметтік-психологиялық және психолингвистикалық бағыттарды тоғыстыра отырып қостілділік моделін ұсынған
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/140.wav
өз еңбегінде таза тіл жайлы көп толғап тілді саф қалпында сақтауды насихаттайды
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/141.wav
таза тілдер қатарына қырғыз қыпшақ оғыз тухан яғма шығыл ярун тілдерін жатқызады
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/142.wav
қазіргі қазақ тілінің бастауы болып табылатын бұл тілдердің орта ғасырда таза тіл қатарында болуы аса маңызды
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/143.wav
қашқаридің пайымдауынша ең таза тіл тек қана бір тілді біліп парсылармен араласпайтын жат жұртқа барып-келіп қарым-қатынас жасамайтын адамдардың
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/144.wav
ол түркі тілерін таза өзге тілмен араласпаған және шұбарланған деп екіге бөлген
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/145.wav
лингвоэкология тілдің тұтастығы және оның өз халқының мәдениетімен әлемдік семиосферамен байланысы сөз энергетикасы және оның қуат-күші
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/146.wav
оның биосферамен табиғатпен байланысы сөздің рухани күші және оның тұлғамен терең байланысы халықтың мінезі мен
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/147.wav
тіл экологиясында тіл мәселесі қоғам табиғат және адам арасындағы ажырамас тізбекте қарастырылады
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/148.wav
тілдің дамуы мен қызметі экожүйе ал қоршаған орта тілдік тұжырым болып есептеледі
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/149.wav
қазақ тіліне деген экологиялық қатынас оған деген сүйіспеншілікті ғана емес адамгершілігі жоғары тілдік талғамы қалыптасқан тілді тасымалдаушы ретінде
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/15.wav
олар екінші тілді жетік меңгерудің алғышарттарын түсіндіріп оның нәтижелі немесе нәтижесіз болуы ана тілін меңгеру дәрежесіне байланысты екенін
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/150.wav
табиғат тіл адам үш тағаны әлемнің әмбебап моделі ол тілдегі экологиялық үдерістерді көрсетеді оны санада саралауға экоаксиологиялық номинацияның тілдік
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/151.wav
соғдақ қанжақ арғу тайпалары дәл сондай екі тіл білетіндерге жатады тілдің жағдайы мен табиғаттың жағдайы терең
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/152.wav
тіл мәдениетіне немқұрайлы қарайтын қоғам уақыт өте келе деградацияға ұшырайды сәйкесінше ол экологиялық жағдайға төтеп беруге жауап қатуға
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/153.wav
басқаша айтқанда өзінің гуманитарлық мәдени кеңістігін тарылтушы адам жалпы мәдениеттің құбылыстарына оны сақтауға да атүсті қарайды
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/154.wav
егер ондай адам өз тіліне слэнг жаргон бейәдеби сөздерді қосатын болса қоршаған ортаны да дәл сондай зиянды заттармен
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/155.wav
тілдің тұрақтылығы лингвистикада қалыптасқан термин ол экожүйенің тұрақтылығы термині сияқты мазмұны толықтырылып түсінілуі керек
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/156.wav
үшіншіден тірі тілді тек дұрыс жазбаша түрде ғана емес таза күйінде сақтау қажет
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/157.wav
әсіресе лексикалық қорды ұстап тұру қиын ол тек кірме сөздердің ықпалы емес бар байлықты дұрыс пайдаланбауда
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/158.wav
ұрпақтардың ауысуымен ұрпақтар арасындағы байланыстың үзілуінен туындаған қоғамдағы әлеуметтік үдерістер әртүрлі ұрпақ пен әлеуметтік топтардың бір ғана
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/159.wav
екіншіден лексикалық қорды белгі бір деңгейде ұстап тұру тіл экологиясының философиялық негіздерін айқындайтын тағы бір маңызды
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/16.wav
бала мектепке ана тілін танымдық тұрғыда нашар қолданатын жағдайда келсе немесе өз ана тілін құрметтемейтін оны
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/160.wav
әзірге екі түрлі нәрсе қазақ тілінің өміршеңдігін одан әрі бекіте түспек дейміз
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/161.wav
өзге ұлт өкілдері мен орыстілді қазақтарға қазақ тілін үйрету үшін іс-қағаздарын қазақ тіліне көшіруді бастау немесе аяқтау қажет
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/162.wav
сондай-ақ қазақ тілінің әдеби нормасын меңгертуді басты мақсат етіп әдіс-тәсілдерін көбейту керек
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/163.wav
ана тілінің өміршеңдік қызметінің қуаты мен құдіреті негізінде жаңа ұрпақ ұлтымыздың көне тарихы мәдениетін дұрыс танып білуге бастау
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/164.wav
халықтың тілін сақтау ғана оның басқа құндылықтар дүниесін сақтауға кепіл болатыны даусыз
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/165.wav
ана тілін ұрпақтан-ұрпаққа жеткізу оны көздің қарашығындай сақтау қазақ отбасында бала санасына ауыз әдебиеті үлгілері арқылы жастайынан сіңірілген
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/166.wav
тіл экологиясының басты мақсаты ұлттық бірегейліктің басты белгісі тілді сақтау соның бір парасы қазақ мақал-мәтелдерінен көрініс
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/167.wav
тілдің қасиеті сөз құдіреті жөніндегі халықтың өмірден түйінді ойларын метатілдік рефлексия деуге болады
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/168.wav
әсіресе мақал-мәтелдердегі терең пайымдаулардан сөз мәдениетінің қоғамдық-әлеуметтік тіршілікпен байланысты екені айқын аңғарылады
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/169.wav
яғни өз тұсындағы қоғам өмірінің рухани һәм әлеуметтік жағдайын ескере отырып шығарған заңдары
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/17.wav
танымдық мақсатта пайдаланбайтын баласын ана тілін үйренуге ынталандырмайтын отбасынан әлеуметтік топтан шыққан бала болса мектепте
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/170.wav
қызық болғанда бұл конституцияның бүкіл баптарын бүкіл ел жатқа біледі және мойындайды
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/171.wav
қазақ мақал-мәтелдерінде көрініс тапқан мұндай түсініктер ең алдымен сөздің орынды орыныз айтылуына қарай адам жанына әсерін сипаттауға яғни
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/172.wav
мақал-мәтел дегеніміз конституция бұл ретте жақсы сөз жаман сөз құрылымы кеңінен қолданыс тапқан қазақ дәстүрінде
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/173.wav
жақсы сөз жарым ырыс деген мақалдың халық арасында жиі қолданылуы да бекер болмаса керек
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/174.wav
айтылған жақсы сөзді жарым ырысқа бақыт игілік нышанына балау оның мағына-мәнінің тереңдігіне байланысты
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/175.wav
өйткені жақсы сөз айту жоқтан барды құрастырып тыңдаушының құлағына жағымды әйтеуір бір сөз тауып айту емес
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/176.wav
оның көптен күткен асыл арманына сәйкес діттеген ойына сай келетін мақсат-мүддесін дәл тауып тап басатын
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/177.wav
атап айтқанда аяғы жаман төрді былғар аузы жаман елді былғар бір жақсы сөз бітірер мың көңілдің
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/178.wav
жарасын жақсы лебіз жақсы ырыс жақсы сөзге жан семірер жақсы сөз ер азығы жаман сөз
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/179.wav
бас қазығы жақсы сөз жан сүйіндірер жаман сөз жан күйіндірер жақсы өтіріктен жаман шындық артық
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/18.wav
отбасындағы ынталандырусыз баланың ана тіліндегі лингвистикалық-когнитивтік құрылым жүйесі дұрыс дамымайды мұндай тірексіз екінші тілді тиісті деңгейде
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/180.wav
енді бір парасы сөздің қасиеті арқылы адам жанын жылытуға болатынын немесе жанын жаралауға болатынын сипаттайтын мақалдар
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/181.wav
бал тамған тілден да тамар ақынның тілі қылыштан өткір қылдан нәзік тіл тас жарады тас жармаса
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/182.wav
бас жарады тіл ерді қабірге салады нарды қазанға салады тіл қылыштан өткір сөз сүйектен өтеді
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/183.wav
таяқ еттен өтеді от тәнді жылытар сөз жанды жылытар құлақтан кірген суық сөз көңіліңе кіріп
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/184.wav
мұз болар көңіліңде жатқан кіріңді оттай ыстық сөз шаяр көңіл көзін сөз нашар сөйлемесе кір
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/185.wav
басар көңілде жатқан кіріңді оттай ыстық сөз шаяр қарағым деген жылы сөз тон болып тәнді
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/186.wav
жылытпаса да жанды жылытады қаһарлы сөз қамал бұзар қылыш жарасы бітер тіл жарасы бітпес қылышынан
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/187.wav
қан тамған батырды тілінен бал тамған ақын алады жаным десе жан семіреді жылы-жылы сөйлесең жылан
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/188.wav
іннен шығады қатты-қатты сөйлесең ақыл естен шығады еттен өткен таяқтан сүйектен өткен сөз жаман адам
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/189.wav
таңбалары динамикасының лингво-гносеологиялық негіздерін анықтауға мүмкіндік береді көтеріліп марқайып тіпті тасып шарықтап кетуі де мүмкін
./sp_corp/part_2/audio_part_2/264/19.wav
ал мектепке келгенде бала тілі тек коммуникативтік тұрғыда ғана емес когнитивтік тұрғыдан да дұрыс дамыған болса