Split (1)

train · 11.2M rows

text stringlengths 5 25.7k
External links გარე ბმულები
Occupation ოკუპაცია
Minsk, Belarus, 2011: old street sign in Belarusian language (right) replaced with new one in Russian language (left). მინსკი, ბელორუსია, 2011 წელი: ძველი ქუჩის ნიშანი ბელორუსულ ენაზე (მარჯვნივ) შეიცვალა ახლით რუსულ ენაზე (მარცხნივ).
In Minsk city for the 1994-1995 academic year, 58% of students in the first classes of elementary school were taught in the Belarusian language. ქალაქ მინსკში, 1994-1995 აკადემიურ სასწავლო წელს, დაწყებითი სკოლის პირველ კლასებში მოსწავლეების მხოლოდ 58% შეისწავლიდა ბელორუსულ ენას.
After the beginning of Lukashenka's presidency in 1994, the number of these classes decreased. In 1999, only 5.3% of students in the first classes of elementary school were taught in the Belarusian language in Minsk.[17] 1994 წელს ალექსანდრე ლუკაშენკოს პრეზიდენტად არჩევის შემდეგ, ეს მაჩვენებელი შემცირდა და უკვე 1999 წელს, ქალაქ მინსკში გახდა 5,3%.[1]
In the academic year 2016-2017 near 128,000 students were taught in Belarusian language (13.3% of total).[18] The vast majority of Belarusian-language schools located in rural areas that are gradually closed through the exodus of its population to the cities. Each year, there is a closure of about 100 small schools in Belarus, most of which use Belarusian language in teaching. There is a trend of transfer the students of these schools to Russian-language schools. 2016-2017 აკადემიურ სასწავლო წელს, დაახლოებით 128 000 მოსწავლე ეუფლებოდა ბელორუსულ ენას (ჯამში - 13,3%).[1] აღსანიშნავია, რომ ბელორუსულენოვანი სკოლები განფენილი არიან სასოფლო დასახლებებში, რომლებიც თანდათანობით იხურება ქალაქებში მოსახლეობის საცხოვრებლად გადასვლის გამო. ყოველ წელს, ბელორუსიაში იკეტება დაახლოებით 100 პატარა სკოლა, რომელთაგან უმეტესობა სწავლების ენად ბელორუსულს იყენებს. პოპულარულია და, თუ შეიძლება ითქვას, ტრენდად იქცა ამ სკოლებიდან რუსულენოვან სკოლებში სასწავლებლად გადასვლაც. ამდენად, შეინიშნება ბელორუსული ენის მსწავლელი ახალგაზრდების ნაკლებობა.[2]
As for the cities, there are only seven Belarusian-language schools, six of which are in Minsk (in 2019). In other words, the capital city, regional and district centers of the Republic of Belarus has seven Belarusian-language schools in total: რაც შეეხება ქალაქებს, აქ მხოლოდ 7 ბელორუსულენოვანი სკოლაა, რომელთაგან 6 მდებარეობს მინსკში (2019 წლის მონაცემებით). სხვა სიტყვებით, ბელორუსიის რესპუბლიკის დედაქალაქს, რეგიონულ და სამხარეო ცენტრებს ჯამში ემსახურება 7 ბელორუსულენოვანი სკოლა:
Gymnasium № 4 (Kuntsaushchyna street, 18 – Minsk, Frunzyenski District) Gymnasium № 9 (Siadykh street, 10 – Minsk, Pyershamayski District) Gymnasium № 14 (Vasnyatsova street, 10 – Minsk, Zavodski District) Gymnasium № 23 (Nezalezhnastsi Avenue, 45 – Minsk, Savyetski District) Gymnasium № 28 (Rakasouski Avenue, 93 – Minsk, Leninsky District) Secondary school № 60 (Karl Libkneht street, 82 – Minsk, Maskowski District) Secondary school № 4 (Savetskaya street, 78 – Ivanava city) გიმნაზია № 4 (კუნცაუშჩინას ქუჩა, 18 – მინსკი, ფრუნზიენსკის რაიონი) გიმნაზია № 9 (სიადიხის ქუჩა, 10 – მინსკი, პიერშამაისკის რაიონი) გიმნაზია № 14 (ვასნიაცოვას ქუჩა, 10 – მინსკი, ზავოდსკის რაიონი) გიმნაზია № 23 (ნეზალეჟნასტსის გამზირი, 45 – მინსკი, სავიეცკის რაიონი) გიმნაზია № 28 (რაკასუსკის გამზირი, 93 – მინსკი, ლენინსკის რაიონი) საშუალო სკოლა № 60 (კარლ ლიბკნეხტის ქუჩა, 82 – მინსკი, მასკოვსკის რაიონი) საშუალო სკოლა № 4 (სავეცკაიას ქუჩა, 78 – ივანავა ქალაქი)
Number of Belarusian-language schools in the capital city, regional and district centers of Belarus (2019) Settlement Number of Belarusian-language schools Total number of schools Percentage of Belarusian-language schools Minsk 6 277 2.17% Brest 0 37 0% Vitsebsk 0 48 0% Hrodna 0 42 0% Homel 0 53 0% Mahilyow 0 47 0% District centers in total (except the capital and regional centers) 1* ~ 920 0.11% * in Ivanava (secondary school № 4)[20] ბელორუსულენოვანი სკოლების რაოდენობა ბელორუსიის დედაქალაქში, რეგიონულ და სამხარეო ცენტრებში (2019) დასახლება ბელორუსულენოვანი სკოლების რაოდენობა სკოლების საერთო რაოდენობა ბელორუსულენოვანი სკოლების პროცენტი მინსკი 6 277 2.17% ბრესტი 0 37 0% ვიცებსკი 0 48 0% ჰროდნა 0 42 0% ჰომელი 0 53 0% მაჰილიოვი 0 47 0% სამხარეო ცენტრები სულ (გარდა დედაქალაქისა და რეგიონული ცენტრებისა) 1 * ~ 920 0.11% * ივანავაში (№ 4 საშუალო სკოლა) [1]
Explanations of the Russification Policy რუსიფიკატორული პოლიტიკის განმარტებები
Belarusians protesting against integration of Belarus into Russia near the Russian Embassy in Minsk. ბელორუსები, მინსკში, რუსეთის საელჩოსთან, ბელორუსის რუსეთში ინტეგრაციას აპროტესტებენ.
December 8th 2019 2019 წლის 8 დეკემბერი.
Cityscape of Polotsk from 1812, 1912 and 2006. The majority of historical buildings built during the Grand Duchy of Lithuania and the Polish-Lithuanian Commonwealth were demolished by Tsarist and Soviet authorities. პოლოცკის ქალაქური პეიზაჟი 1812, 1912 და 2006 წლებში. ლიტვის დიდი საჰერცოგოსა და პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობის დროს აშენებული ისტორიული ნაგებობების უმეტესობა დაანგრიეს ცარისტულმა და საბჭოთა ხელისუფლებებმა.
Officially, the Lukashenka regime gives no explanation for the reasons for forcing the policy of Russification after 1995. There is suspicion in the Belarusian civil society that there is a hidden deal between the Lukashenka regime and the leadership of the Russian Federation. According to the alleged deal, the Lukashenka regime is committed to political loyalty to Russia and a policy of Russification in Belarus, narrowing the use of the Belarusian language in exchange for funds from Russia to retain power in Belarus.[21][22][23] ოფიციალურად, ლუკაშენკოს რეჟიმი არავითარ განმარტებას არ იძლევა 1995 წელს განახლებული იძულებითი რუსიფიკატორული პოლიტიკის შესახებ. ბელორუსულ სამოქალაქო საზოგადოებაში არსებობს ეჭვი, რომ ლუკაშენკოს რეჟიმსა და რუსეთის ფედერაციის ხელმძღვანელობას შორის არსებობს ფარული გარიგება, რომლის თანახმად ძალაუფლების შენარჩუნების სანაცვლოდ, ლუკაშენკოს რეჟიმი გამოხატავს პოლიტიკურ ერთგულებას რუსეთისა და რუსიფიკატორული პოლიტიკის მიმართ და მზადაა შეამციროს ბელორუსიაში საკუთარი ენის გამოყენებაც კი.[1] [2] [3]
A possible confirmation of the existence of such a deal could be the traditional emphasis of Russia's leadership on the expansion of the Russian language and culture to neighboring countries. The Kremlin criticized derussification in Ukraine that has been implemented since 2014, as well as derussification initiatives in Kazakhstan.[24][25][26][27] ასეთი გარიგების არსებობის შესაძლო დადასტურებას წარმოადგენს რუსეთის ხელმძღვანელობის ტრადიციული ხაზგასმა მეზობელ ქვეყნებში რუსული ენისა და კულტურის გავრცელების საჭიროებაზე. კრემლი აკრიტიკებდა უკრაინაში დერუსიფიკაციას, რომელიც განხორციელდა 2014 წლიდან. ის, ასევე, ვერ ეგუებოდა დერუსიფიკაციულ ინიციატივებს ყაზახეთში.[1] [2] [3] [4]
Russification Belarusian national revival Belarusian nationalism Trasianka Polonization რუსიფიკაცია ბელორუსის ეროვნული აღორძინება ბელორუსული ნაციონალიზმი ტრასიანკა პოლონიზაცია
The Russification of Belarus (Belarusian: Расеізацыя Беларусі, romanized: Rasieizacyja Biełarusi; Russian: Русификация Беларуси, romanized: Rusyfikatsiya Byelarusi) is a policy of replacing the use of the Belarusian language and the presence of Belarusian culture and mentality in various spheres of public life in Belarus by the corresponding Russian analogs. Russification is one of the major reasons of insufficient adoption of the Belarusian language by Belarusians.[1] ბელორუსის რუსიფიკაცია (ბელორუსულად: Расеізацыя Беларусі; რუსულად: Русификация Беларуси) არის პოლიტიკა, რომელიც გულისხმობს ბელორუსული ენის გამოყენების, ბელორუსული კულტურისა და მენტალიტეტის რუსული ანალოგებით ჩანაცვლებას ბელორუსული საზოგადოებრივი ცხოვრების სხვადასხვა სფეროში. რუსიფიკაცია არის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რის გამოც ბელორუსები არასაკმარისად მეტყველებენ საკუთარ, ბელორუსულ ენაზე.[1]
In Belarus, Russification was carried out by the authorities of the Russian Empire and, later, by the authorities of the Soviet Union.[2][3][4][1] Belarusian president Alexander Lukashenko has renewed the policy since coming to power in 1994,[5][6][7][8][9] although with signs of a "soft Belarusization" (Russian: мягкая белорусизация) after 2014.[10][11][12] ბელორუსიაში, რუსიფიკაცია განხორციელდა რუსეთის იმპერიის, მოგვიანებით კი საბჭოთა კავშირის ხელისუფლების მიერ.[1] [2] ბელორუსიის პრეზიდენტმა ალექსანდრე ლუკაშენკომ, 1994 წელს ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ, განაახლა ეს პოლიტიკა, [3] [4] [5] [6] [7] თუმცა, 2014 წლიდან მოყოლებული ამან უკვე "რბილი ბელორუსიზაციის" ნიშნები მიიღო. [8] [9] [10]
Cityscape of Bykhaw. Top to bottom 1700, 1900, 2010 ბიხავის ქალაქური პეიზაჟი. ზემოდან ქვევით 1700, 1900, 2010 წლები.
Kreva Castle after being destroyed by the Russian artillery during World War 1 კრევოს ციხე, პირველი მსოფლიო ომის დროს რუსული არტილერიის მიერ განადგურების შემდეგ.
Russification of education Transfer of education in Belarus to the Russian language[1] Repressions of Belarusian elites standing on the positions of national independence and building a Belarusian state on the basis of Belarusian national attributes Soviet repressions in Belarus Codification of the Belarusian language to bring it closer to Russian[2] Narkamaŭka Declaring Russian as the second official language created conditions for crowding out the Belarusian language[1] Destruction or modification of national architecture[13][14] List of architectural monuments of the Grand Duchy of Lithuania, destroyed by the authorities of the Russian Empire (in Belarusian) List of historical and architectural monuments of Belarus, destroyed by Soviet authorities (in Belarusian) List of historical and architectural monuments of Belarus, destroyed by the Moscow Patriarchate (in Belarusian) Renaming of settlements, streets and other geographical objects in honor of Russian figures or according to Russian tradition[15][16] The dominance of Russian television, Russian products in the media space of Belarus[6] Lack of conditions for the use of the Belarusian language in business and documents workflow[6] Religious suppression and forced conversion Synod of Polotsk 1-ლი: განათლების რუსიფიკაცია (სწავლის გადაყვანა ბელორუსში რუსულ ენაზე). მე-2: ბელორუსული ელიტების რეპრესიები, რომლებიც იდგნენ ეროვნული დამოუკიდებლობის და ეროვნული ატრიბუტების საფუძველზე სახელმწიფოს მშენებლობის სადარაჯოზე (იხ. რეპრესიები). მე-3: ბელორუსული ენის კოდიფიკაცია, რათა დაეახლოვებინათ ის რუსულ ენასთან (მაგალითად, ისეთი მოვლენა, როგორიცაა "ნარკამაუკას" ორთოგრაფიული ცვლილებები). მე-4: რუსული ენის გამოცხადება მეორე ოფიციალურ ენად, რათა შეექმნათ პირობები ბელორუსული ენის შევიწროებისთვის. მე-5: ეროვნული არქიტექტურის განადგურება ან მოდიფიკაცია.[1] [2] List of architectural monuments of the Grand Duchy of Lithuania, destroyed by the authorities of the Russian Empire (in Belarusian) List of historical and architectural monuments of Belarus, destroyed by Soviet authorities (in Belarusian) List of historical and architectural monuments of Belarus, destroyed by the Moscow Patriarchate (in Belarusian) მე-6: დასახლებების, ქუჩების და სხვა გეოგრაფიული ობიექტების სახელწოდებების, რუსი მოღვაწეების და რუსული ტრადიციის მიმართ პატივისცემის ნიშნად გადარქმევა.[3] [4] მე-7: რუსული ტელევიზიის, რუსული ნაწარმის დომინირება ბელორუსიის მედია-სივრცეში. ბიზნესსა და დოკუმენტების საქმისწარმოებაში ბელორუსული ენის გამოყენებისთვის პირობების შექმნის ნაკლებობა. და ბოლოს, მე-8: რელიგიური წნეხი და იძულებითი მოქცევა სარწმუნოებაზე, როგორიცაა პოლოცკის სინოდის მაგალითი.
Russification in Belarus under Lukashenko ლუკაშენკოს მმართველობის დროს ბელორუსიის რუსიფიკაცია
Education განათლება
See also იხილეთ ასევე
References სქოლიო
1 2 3 4 Yuliya Brel. ↑ Brel, Yuliya (University of Delaware).
(University of Delaware) The Failure of the Language Policy in Belarus. The Failure of the Language Policy in Belarus.
New Visions for Public Affairs, Volume 9, Spring 2017, pp. 59—74 ↑ Early Belorussian Nationalism in [Helen Fedor, ed. New Visions for Public Affairs, Volume 9, Spring 2017, pp. 59-74. ↑ Early Belorussian Nationalism in [Helen Fedor, ed.
Washington: GPO for the Library of Congress, 1995.] ↑ Why Belarusians Don’t Speak Their Native Language? // BelarusFeed ↑ Belarus has an identity crisis // openDemocracy 1 2 3 4 Vadzim Smok. Washington: GPO for the Library of Congress, 1995.] ↑ Belarus has an identity crisis // openDemocracy ↑ Smok, Vadzim. Belarusian Identity: the Impact of Lukashenka’s Rule. Analytical Paper.
Belarusian Identity: the Impact of Lukashenka’s Rule // Analytical Paper. Ostrogorski Centre, BelarusDigest, December 9, 2013. ↑ "Нацыянальная катастрофа на тле мяккай беларусізацыі".
Ostrogorski Centre, BelarusDigest, December 9, 2013 ↑ Нацыянальная катастрофа на тле мяккай беларусізацыі // Novy Chas (in Belarusian) ↑ Галоўная бяда беларусаў у Беларусі — мова // Novy Chas (in Belarusian) ↑ Аляксандар Русіфікатар // Nasha Niva (in Belarusian) ↑ "Belarus leader switches to state language from Russian", BBC, July 10, 2014 ↑ "Belarus in the multipolar world: Lukashenka bets on himself". Novy Chas (in Belarusian). ↑ "Галоўная бяда беларусаў у Беларусі - мова". Novy Chas (in Belarusian). ↑ Аляксандар Русіфікатар. Nasha Niva. ↑ "Belarus leader switches to state language from Russian".
New Eastern Europe - A bimonthly news magazine dedicated to Central and Eastern European affairs. BBC. July 10, 2014. ↑ Belarus in the multipolar world: Lukashenka bets on himself. New Eastern Europe - A bimonthly news magazine dedicated to Central and Eastern European affairs.
January 21, 2020. ↑ Ivan Prosokhin, "Soft Belarusization: (Re)building of Identity or “Border Reinforcement”?" doi:10.11649/ch.2019.005 ↑ Страчаная спадчына. — Менск, 2003. (January 21, 2020). ↑ Prosokhin, Ivan. "Soft Belarusization: (Re)building of Identity or “Border Reinforcement”?". https://ispan.waw.pl/journals/index.php/ch/article/view/ch.2019.005 ↑ Страчаная спадчына. Менск.
С. 2003.
54. (in Belarusian) ↑ Волкава В. С. 54 (in Belarusian). ↑ Волкава В.
Armee") // Беларускі гістарычны часопіс. № 2, 2018. Armee"). Беларускі гістарычны часопіс. № 2. 2018.
11. (in Belarusian) ↑ Соркіна І. 11 (in Belarusian). ↑ Соркіна І.
Палітыка царызму адносна гарадоў Беларусі ў кантэксце гістарычнай памяці і ідэнтычнасці гараджанаў // Трэці міжнародны кангрэс даследчыкаў Беларусі. Палітыка царызму адносна гарадоў Беларусі ў кантэксце гістарычнай памяці і ідэнтычнасці гараджанаў. Трэці міжнародны кангрэс даследчыкаў Беларусі.
376. (in Belarusian) ↑ Kapylou I., Lipnitskaya S. Current status and related problems of national toponyms standardization in the Republic of Belarus // Studia Białorutenistyczne. 376 (in Belarusian). ↑ Kapylou I., Lipnitskaya S. Current status and related problems of national toponyms standardization in the Republic of Belarus // Studia Białorutenistyczne.
Моўныя пытаньні ў Беларусі // Зьвязда, 10 красавіка 1999 №59 (23660), 4–5 pp. (in Belarusian) ↑ Марціновіч Я. Моўныя пытаньні ў Беларусі. Зьвязда, 10 красавіка, 1999, №59 (23660), pp. 4–5 (in Belarusian). ↑ Марціновіч Я.
Моўная катастрофа: за 10 гадоў колькасць беларускамоўных школьнікаў скарацілася ўдвая // Nasha Niva, May 31, 2017 (in Belarusian) ↑ Алег Трусаў: Скарачэнне беларускамоўных школ можа прывесці да выраджэння нацыі Archived September 27, 2020, at the Wayback Machine // Берасьцейская вясна (in Belarusian) ↑ Вучыцца на роднай мове. Моўная катастрофа: за 10 гадоў колькасць беларускамоўных школьнікаў скарацілася ўдвая. Nasha Niva. May 31, 2017 (in Belarusian). ↑ Алег Трусаў: Скарачэнне беларускамоўных школ можа прывесці да выраджэння нацыі.
8 фактаў пра беларускія школы // Radio Free Europe/Radio Liberty (in Belarusian) ↑ Numbness. Берасьцейская вясна (in Belarusian). ↑ Вучыцца на роднай мове. 8 фактаў пра беларускія школы. Radio Free Europe/Radio Liberty (in Belarusian). ↑ Numbness.
From the annals of the destruction of the Belarusian language // Belarusian Shelf: knihi.com (in Belarusian) ↑ OUR WORD No. 28 (1231), July 15, 2015 (in Belarusian) ↑ Nelly Bekus. From the annals of the destruction of the Belarusian language. Belarusian Shelf: knihi.com (In Belarusian). ↑ OUR WORD. No. 28 (1231), July 15, 2015 (in Belarusian). ↑ Bekus, Nelly.
Chapter 15. "Chapter 15.
Paradoxes of Political and Linguistic Russification. Paradoxes of Political and Linguistic Russification" in Struggle over Identity.
The Struggle for Identity. ↑ Serhiy Osnach. Pp. 151-155. ↑ Serhiy Osnach. Linguistic component of hybrid warfare.
Linguistic component of hybrid warfare // Portal of language policy (in Ukrainian) ↑ Russian propaganda about the events in Ukraine: trends 2014-2016 // NGO "Media Detector" (in Ukrainian) ↑ War between Ukraine and Russia. Portal of language policy (in Ukrainian). ↑ Russian propaganda about the events in Ukraine: trends 2014-2016. NGO "Media Detector" (in Ukrainian). ↑ War between Ukraine and Russia. Linguocultural Front.
Linguocultural Front // Radio Liberty (in Ukrainian) ↑ Kazakhs reject Russian State Duma's meddling over proposed language law // Caravanserai Radio Liberty (in Ukrainian). ↑ Bondal, Ksenia. (December 30, 2021). Kazakhs reject Russian State Duma's meddling over proposed language law.
External links გარე ბმულები
Русыфікацыя беларускае мовы ў асьвятленьні газэты «Беларус» // kamunikat.org (in Belarusian) Павел Добровольский. Русыфікацыя беларускае мовы ў асьвятленьні газэты «Беларус». kamunikat.org (in Belarusian). Павел Добровольский.
Кто, когда и зачем уничтожил исторический облик крупных городов Беларуси // TUT.BY (in Russian) Кто, когда и зачем уничтожил исторический облик крупных городов Беларуси. TUT.BY (in Russian).
Further reading შემდგომი საკითხავი
Components of Russification რუსიფიკაციის კომპონენტები
The Russification of Belarus comprises several components: ბელორუსის რუსიფიკაცია შედგება შემდეგი კომპონენტებისგან:
In its current form, the Act entered into force on 23 December 2002.[2] Its earlier version, under the title Constitutional Act on National and Ethnic Communities or Minorities was passed in December 1991 as a precondition of the international community for the recognition of Croatian independence from the Socialist Federal Republic of Yugoslavia. The Act is hierarchically under the Constitution of Croatia and must comply with it, but above ordinary state laws and decisions, and above statutes and decisions of lower levels of government, which all must be in accordance with this law. Additionally, two special laws were created to define rights regarding education in minority languages and specific rights on the usage of minority languages in public life (Law on Use of Languages and Scripts of National Minorities and The Law on Education in language and script of national minorities).[2] Additionally, the Constitution of Croatia itself has articles directly relating to the protection of national minorities, and lists traditional minorities in Croatia. ხორვატიის რესპუბლიკაში ეროვნულ უმცირესობათა უფლებების კონსტიტუციური აქტი (ხორვატიულ ენაზე: Ustavni zakon o pravima nacionalnih manjina) არის საკონსტიტუციო აქტი, რომელიც განსაზღვრავს ხორვატიაში ეროვნულ უმცირესობათა უფლებებს. ის არის ხორვატიულ საკანონმდებლო სისტემაში შემავალი ჯამში სამი საკონსტიტუციო აქტიდან ერთ-ერთი (დანარჩენი 2 აქტის სახელწოდებებია: ხორვატიის კონსტიტუციის განხორციელების საკონსტიტუციო აქტი და ხორვატიის საკონსტიტუციო სასამართლოს კონსტიტუციური აქტი). მიმდინარე ფორმით, აქტი ძალაში შევიდა 2002 წლის 23 დეკემბერს.[1] ხოლო ადრეული ვერსიის სახით, კერძოდ, ეროვნული და ეთნიკური თემებისა და უმცირესობების კონსტიტუციური აქტის სახელწოდების ქვეშ, ის, როგორც წინაპირობა საერთაშორისო საზოგადოების მხრიდან იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკისგან დამოუკიდებლობის აღიარებისთვის, მიიღეს 1991 წლის დეკემბერში. აქტი იერარქიულად ექვემდებარება ხორვატიის კონსტიტუციას და შეესაბამება მას, მაგრამ დგას ჩვეულებრივი სახელმწიფო კანონებისა და გადაწყვეტილებების და ხელისუფლების დაბალი დონეების სტატუტებსა და გადაწყვეტილებებზე მაღლა. დამატებით, 2 სპეციალური კანონი შეიქმნა, რათა განესაზღვრა უმცირესობათა ენებზე განათლების მიღებისა და საზოგადოებრივ ცხოვრებაში უმცირესობათა ენების გამოყენების უფლებები (კანონი ეროვნულ უმცირესობათა ენებისა და დამწერლობების გამოყენების შესახებ და კანონი ეროვნულ უმცირესობათა ენასა და დამწერლობაზე განათლების შესახებ).[2] გარდა ამისა, ხორვატიის კონსტიტუციას თავად აქვს მუხლები, რომლებიც პირდაპირ უკავშირდება ეროვნული უმცირესობების დაცვას და, ამავე დროს, ადგენს ხორვატიაში ეროვნული უმცირესობების სიას.
One of the first preconditions for starting of Accession of Croatia to the European Union was adoption of new law on national minorities rights. ხორვატიის ევროკავშირში გაწევრიანების დაწყების ერთ-ერთი პირველი წინაპირობა იყო ეროვნულ უმცირესობათა უფლებების შესახებ ახალი კანონის მიღება.
Milorad Pupovac is one of parliamentary representative of Serbs of Croatia მილორად პუპოვაცი, ხორვატიის სერბების ერთ-ერთი საპარლამენტო წარმომადგენელია.
Under the Constitutional Act on the Rights of National Minorities, national minorities that participate in total population of Croatia with more than 1.5% (only Serbs of Croatia) are guaranteed minimum one and maximum of three seats in Croatian Parliament.[3] Minorities that constitute less than 1.5% of total population (other minorities) can elect 4 members of Parliament in total.[3] "ეროვნული უმცირესობების უფლებების შესახებ კონსტიტუციური აქტის" თანახმად, ეროვნულ უმცირესობებს, რომლებიც ხორვატიის მთელი მოსახლეობის 1,5%-ზე მეტს შეადგენენ (მხოლოდ ხორვატიის სერბები), მინიჭებული აქვთ ხორვატიის პარლამენტში მინიმუმ 1 და მაქსიმუმ 3 ადგილის დაკავების უფლება. ხოლო უმცირესობებს, რომლებიც წარმოადგენენ მთელი მოსაახლეობის 1,5%-ზე ნაკლებს (ე.ი. ხორვატიის სერბების გარდა სხვა უმცირესობები), შეუძლიათ ჯამში პარლამენტის 4 წევრის არჩევა.
Law proscribed establishment of special District XII of Croatian Parliament electoral districts for elections of representatives of national minorities.[1] კანონმა აკრძალა ეროვნული უმცირესობების წარმომადგენლებისთვის პარლამენტის სპეციალური საარჩევნო ოლქების დაწესება.
Under the Constitutional Act on the Rights of National Minorities, municipalities and cities or towns where members of minority consist from 5% up to 15% they have right to have one representative in local council.[1] If locally some minority consist more than 15% or at the county level more than 5% of population, that minority have right on proportional representation in local and regional councils.[3] "ეროვნულ უმცირესობათა უფლებების კონსტიტუციური აქტის" მიხედვით, მუნიციპალიტეტებში, ქალაქებსა და დაბებში, სადაც უმცირესობების წევრების რაოდენობა მერყეობს 5%-დან 15%-მდე, უმცირესობებს უფლება აქვთ ჰყავდეთ ერთი წარმომადგენელი ადგილობრივ საბჭოში. თუ ეს მაჩვენებელი არის 15%-ზე მეტი, ან ოლქის დონეზე მოსახლეობის 5%-ზე მეტი, მაშინ მათ უფლება ენიჭებათ მოითხოვონ ადგილობრივ და რეგიონულ საბჭოებში პროპორციული წარმომადგენლობა.
In administrative units where national minority have right on proportional representation in representative bodies, it also have right on proportional representation in executive bodies.[1] Minorities have right to elect deputies of municipal/town/city mayor or deputy county prefects.[3] იმ ადმინისტრაციულ ერთეულებში, სადაც ეროვნულ უმცირესობებს წარმომადგენლობით საბჭოებში აქვთ პროპორციული სისტემით ყოფნის უფლება, მათ იგივე უფლებები ენიჭებათ აღმასრულებელ ორგანოებშიც. უმცირესობებს აქვთ მუნიციპალიტეტის/დაბის/ქალაქის მერის ან ოლქის პრეფექტების მოადგილეების არჩევის უფლება.
In order to realize these rights members of national minorities have right of priority in employment when they explicitly invoke that right in application and when they equally as other candidates meet all other criteria.[1] იმ მიზნით, რომ მოხდეს ამ უფლებების რეალიზება, ეროვნული უმცირესობის წევრებს აქვთ დასაქმების ბაზარზე მათთვის პრიორიტეტის მინიჭების უფლება. ეს ხდება, მაშინ, როცა ისინი ცალსახად იყენებენ ამ უფლებას განაცხადის წარდგენის დროს, ან მაშინაც, როცა სხვა კანდიდატების მსგავსად აკმაყოფილებენ ყველა სხვა კრიტერიუმს.
State Council for National Minorities is an autonomous umbrella body of national minorities at the state level that connects institutions and interests of national minorities in Croatia.[5] It is a body that deals with comprehensive minority issues within the Constitutional Law on National Minorities and all other laws pertaining to national minorities.[5] "სახელმწიფო საბჭო ეროვნული უმცირესობებისთვის" არის ავტონომიური ქოლგა ორგანო სახელმწიფო დონეზე, რომელიც აერთიანებს ხორვატიაში ეროვნული უმცირესობების ინსტიტუტებსა და ინტერესებს. ის არის ორგანო, რომელიც "ეროვნული უმცირესობების კონსტიტუციური კანონის" ფარგლებში უმკლავდება უმცირესობების ყოვლისმომცველ საკითხებს და, ასევე, ეროვნულ უმცირესობებთან დაკავშირებულ სხვა კანონებსაც.
Council is entitled to propose discussions regarding national minorities to Parliament and Government of Croatia, especially about issues regarding implementation of Constitutional Law and special laws regulating the rights of national minorities.[1] Council have the right to give opinions and proposals about public radio and television stations programs as well as proposals for the implementation of economic, social and other measures in regions traditionally or predominantly inhabited by national minorities.[5] Furthermore, the Council has the right to seek and obtain the required data and reports from government bodies and local and regional governments.[5] საბჭო უფლებამოსილია ხორვატიის პარლამენტსა და მთავრობას შესთავაზოს ეროვნული უმცირესობების შესახებ დისკუსიები, განსაკუთრებით, როცა საქმე ეხება საკონსტიტუციო კანონის და ეროვნული უმცირესობების უფლებების მარეგულირებელი სპეციალური კანონების აღსრულებას. საბჭოს უფლება აქვს გამოთქვას საკუთარი მოსაზრებები და წინადადებები სახალხო რადიო და სატელევიზიო სადგურების პროგრამების შესახებ, ისევე, როგორც წარადგინოს წინადადებები ეკონომიკური, სოციალური და სხვა ზომების განხორციელების შესახებ იმ რეგიონში, რომელიც ტრადიციულად ან უმეტესწილად დასახლებულია ეროვნული უმცირესობებით. გარდა ამისა, საბჭოს უფლება აქვს მოიძიოს და მიიღოს მოთხოვნილი მონაცემები და ანგარიშები სამთავრობო ორგანოებიდან, ისევე, როგორც ადგილობრივი ან რეგიონული თვითმართველობებიდან.
The Serb National Council (Croatian: Srpsko narodno vijeće, Serbian Cyrillic: Српско народно вијеће) is elected political, consulting and coordinating body acting as a form of self-government and institution of cultural autonomy of Serbs of Croatia in matters regarding civil rights and cultural identity.[6][7] Council main focuses are human, civil and national rights, as well the issues of Serbs of Croatia identity, participation and integration in the Croatian society.[7] County level council exist in city of Zagreb and all counties except Krapina-Zagorje County.[8] სერბების ეროვნული საბჭო (ხორვატიულ ენაზე: Srpsko narodno vijeće, სერბული კირილიცა: Српско народно вијеће) არის არჩეული პოლიტიკური, საკონსულტაციო და საკოორდინაციო ორგანო, რომელიც მოქმედებს, როგორც ხორვატიის სერბების კულტურული ავტონომიის ინსტიტუტი და თვითმმართველობის ფორმა. საბჭოს მიზანია ხორვატიის სერბების სამოქალაქო უფლებებისა და კულტურული იდენტობის დაცვა.[1] საბჭოს ძირითადი ფოკუსი არის ადამიანური, სამოქალაქო და ეროვნული უფლებები, ისევე, როგორც ხორვატიულ საზოგადოებაში სერბების მონაწილეობა, ინტეგრაცია და ხორვატიული იდენტობის დღის წესრიგში სერბების საკითხები.[2] საოლქო დონის საბჭო არსებობს ქალაქ ზაგრებში და ყველა ოლქში, გარდა კრაპინა-ზაგორჯის ოლქისა.[3]
Constitutional Act on National and Ethnic Communities or Minorities კონსტიტუციური აქტი ეროვნული თემების და უმცირესობების შესახებ
Alongside Serb National Council, interests of the Serb ethnic community in the Osijek-Baranja and Vukovar-Syrmia County are additionally represented by Joint Council of Municipalities, sui generis body formed on the basis of Erdut Agreement. Organization functions as National Coordination body in these two counties. "სერბების ეროვნული საბჭოს" გარდა, ოსიეკ-ბარანჯასა და ვუკოვარ-სირმიის ოლქებში სერბული ეთნიკური თემის ინტერესებს დამატებით წარმოადგენს "მუნიციპალიტეტების გაერთიანებული საბჭო", უნიკალური ორგანო, რომელიც შეიქმნა "ერდუტის შეთანხმების" საფუძველზე. ორგანიზაცია ფუნქციონირებს, როგორც ეროვნული მაკოორდინირებელი ორგანო ამ ორ ქვეყანაში (სერბეთი და ხორვატია).
Government adopt regular two-year action plans for implementation of Constitutional law. For implementation of 2011-2013 Action plan government has allocated 143,704,348 Croatian kunas.[9] ხელისუფლებამ მიიღო რეგულარული 2 წლიანი სამოქმედო გეგმა ზემოთ აღნიშნული საკონსტიტუციო კანონის განსახორციელებლად. მაგალითად, 2011-2013 წლების სამოქმედო გეგმისთვის მთავრობამ გამოყო 143 704 348 ხორვატული კუნა.[1]
On tenth anniversary of Constitutional law Serb Democratic Forum sent a statement arguing that law served just to strengthen minority elites and did not actually strengthen the rights of national minorities.[10] According to them, Constitutional Law is just collection of good wishes and European standards which face constant obstruction from state and at local levels.[10] They add that national minority councils have failed to consume their role and become bodies without any real role and functions in local communities while Council for National Minorities became politicized institution through which minority elites generate their own, and not the interests of the minority communities they represent.[10] საკონსტიტუციო კანონის მიღებიდან 10 წლის თავზე, "სერბთა დემოკრატიულმა ფორუმმა" გააკეთა განცხადება, სადაც ამტკიცებდა, რომ კანონი ემსახურებოდა უბრალოდ უმცირესობების ელიტების და არა - თავად ეროვნული უმცირესობების უფლებების გაძლიერებას. მათი თქმით, საკონსტიტუციო კანონი უბრალოდ იყო კარგი სურვილებისა და ევროპული სტანდარტების კრებული, რომელიც მუდმივ წინააღმდეგობას განიცდის სახელმწიფოს მხრიდან და ადგილობრივ დონეებზეც. მათ ისიც დაამატეს, რომ ეროვნულ უმცირესობათა საბჭოებმა ვერ შეასრულეს საკუთარი როლი და იქცნენ ორგანოებად, რომლებიც ვერ ასრულებენ ვერავითარ რეალურ როლსა და ფუნქციას ადგილობრივ თემებში. და, ეს იმის ფონზე, რომ ეროვნულ უმცირესობათა საბჭო იქცა პოლიტიზირებულ ინსტიტუტად, რომლის მეშვეობითაც უმცირესობის ელიტები ატარებენ პირად და არა საკუთრივ თემის ინტერესებს.[1]
Minority languages of Croatia Act of Parliament ხორვატიის უმცირესობების ენები პარლამენტის აქტი
Two Autonomous Districts of Croatia are shown in dark green მუქი მწვანე ფერით ნაჩვენებია ხორვატიის ორი ავტონომიური ოლქი.
In December 1991 Croatian Parliament adopted the "Constitutional Act on Human Rights and Freedoms and Rights of National and Ethnic Communities or Minorities in the Republic of Croatia" which was prerequisite for international recognition of Croatia.[4] 1991 წლის დეკემბერში, ხორვატიის პარლამენტმა მიიღო "კონსტიტუციური აქტი ხორვატიის რესპუბლიკაში ადამიანის უფლებების და თავისუფლებების და ეროვნული და ეთნიკური თემების და უმცირესობების უფლებების შესახებ", რაც იყო ხორვატიის საერთაშორისო აღიარების წინაპირობა.
From period of Socialist Federal Republic of Yugoslavia Croatia inherited and recognized relatively high level of protection of collective minority rights.[1] Problem arose with protection of rights of "new minorities", respectively members of other six constituent nations of former state excluding Croats (Serbs, Slovenes, Bosniaks, Macedonians and Montenegrins).[4] The problem was especially pronounced with Serbs of Croatia that had status of sovereign people within Socialist Republic of Croatia.[4] იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკის პერიოდიდან მოყოლებული, ხორვატიამ მემკვიდრეობით მიიღო და აღიარა კოლექტიური უმცირესობების უფლებების დაცვის შედარებით მაღალი დონე. გაჩნდა პრობლემა "ახალი უმცირესობების" დაცვასთან დაკავშირებით, სახელდობრ, ყოფილი სახელმწიფოს წარმომადგენელი 6 ერი, ხორვატების გამოკლებით (ესენი იყვნენ: სერბები, სლოვენები, ბოსნიელები, მაკედონელები და მონტენეგროელები). პრობლემა განსაკუთრებით წარმოიშვა ხორვატიის სერბებთან მიმართებაში, რომლებსაც ჰქონდათ ავტონომიური ხალხის სტატუსი ხორვატიის სოციალისტური რესპუბლიკის შიგნით.
In 1992 Croatia changed law in order to include right on political autonomy in areas where minorities are actually majority of population.[1] In addition to right to be represented and wide rights on cultural autonomy law now provided right to establish autonomous districts in areas where some minority constitute majority according to 1981 Yugoslav census.[4] However, in practice this provision was never implemented since areas that fulfilled conditions were part of Republic of Serbian Krajina. 1992 წელს ხორვატიამ შეცვალა კანონი იმ მიზნით, რომ მიენიჭებინა პოლიტიკური ავტონომიის უფლება ადგილებისთვის, სადაც მოსახლეობის უმრავლესობას რეალურად უმცირესობები შეადგენდნენ. წარმომადგენლობის უფლებისა და ფართო კულტურული ავტონომიის გარდა, კანონი ახლა უზრუნველყოფდა ავტონომიური ოლქების შექმნასაც იმ სივრცეებში, სადაც 1981 წელს იუგოსლავიაში ჩატარებული აღწერის მიხედვით, უმცირესობები მობინადრეების უმრავლეოსობას წარმოადგენდნენ. მიუხედავად ამისა, პრაქტიკაში ეს დადგენილება არასდროს განხორციელებულა, რადგან ტერიტორიები, რომელიც აკმაყოფილებდა ამ პირობებს, სერბთა რესპუბლიკა კრაინას ნაწილი იყო.
Constitutional Law provided two types of monitoring of its implementation- international monitoring and cooperation in its implementation with Autonomous Districts.[1] კონსტიტუციური კანონი უზრუნველყოფდა მისი განხორციელებისთვის საჭირო 2 სახის მონიტორინგს - პირველი იყო საერთაშორისო მონიტორინგი, ხოლო მეორე - მისი განხორციელებისთვის საჭირო თანამშრობლობა ავტონომიურ ოლქებთან.
In late September 1995 after Operation Storm Croatia returned control over its entire territory except Eastern Slavonia, Baranja and Western Syrmia region which came under control of UNTAES. Croatian Parliament initially temporarily suspended application of Law provisions granting right on political autonomy sparking international criticism.[1] Subsequently that part was completely abolished. 1995 წლის სექტემბრის მიწურულს, ოპერაცია შტორმის შემდეგ, ხორვატიამ დაიბრუნა კონტროლი მთელ მის ტერიტორიაზე, გარდა აღმოსავლეთ სლავონიის, ბარანჯასა და დასავლეთ სირმიის რეგიონისა, რომელიც მოექცა გაეროს მშვიდობიანი გარდამავალი ადმინისტრაციის (UNTAES) მმართველობის ქვეშ. თავდაპირველად, ხორვატიის პარლამენტმა დროებით შეაჩერა პოლიტიკური ავტონომიის მინიჭების უფლების თაობაზე საკანონმდებლო დადგენილების განაცხადის წარმოება, რამაც საერთაშორისო კრიტიკა გამოიწვია.[1]
Regional and local level რეგიონული და ადგილობრივი დონე
National minorities have right on proportional representation in government bodies and judicial authorities in proportion in which they participate in total population of area in which that body performs its jurisdiction.[1] ეროვნულ უმცირესობებს აქვთ მთავრობის ორგანოებსა და მართლმსაჯულების სისტემაში იმ პროპორციით წარმომადგენლობის ყოლის უფლება, რა პროპორციითაც ისინი არიან წარმოდგენილნი მათი ორგანოს მიერ მართული დასახლების მობინადრეებში.
State Council for National Minorities სახელმწიფო საბჭო ეროვნული უმცირესობებისთვის
Serb National Council სერბების ეროვნული საბჭო
Joint Council of Municipalities მუნიციპალიტეტების გაერთიანებული საბჭო
Croatian Parliament ხორვატიის პარლამენტი
History ისტორია
There are three types of representation in Council. All minority MPs automatically enter the Council. The second group, which consists of five members, are representatives of national minorities from the professional, cultural, religious and scientific community and representatives of minority associations, appointed by the Government on the proposal of associations, legal entities and citizens belonging to national minorities.[1] The third group are representatives from the Council for National Minorities, which has seven members.[5] აღსანიშნავია, რომ საბჭოში არის სამი სახის წარმომადგენლობა: 1) ყველანაირი უმცირესობის დეპუტატები ავტომატურად შედიან საბჭოში; 2) მეორე ჯგუფი, რომელიც შედგება 5 წევრისგან, ერთი მხრივ, არის პროფესიული, კულტურული, რელიგიური და სამეცნიერო საზოგადობებიდან წამოსული ეროვნული უმცირესობების წევრთა ნაკრები, ხოლო, მეორე მხრივ - უმცირესობების ასოციაციების წარმომადგენელთა ნაკრები. თავის მხრივ, ეს ასოციაციები ინიშნება მთავრობის მიერ და მასში წევრიანდებიან ეროვნულ უმცირესობებს მიკუთვნებული მოქალაქეები და სამართლებრივი გაერთიანებები; და ბოლოს, 3) მესამე ჯგუფი, რომელიც შედგება ეროვნული უმცირესობების საბჭოს 7 წევრისგან.[1]
National Minorities Councils ეროვნულ უმცირესობათა საბჭოები
Criticisms კრიტიკა
In 2011 Constitutional Court of Croatia after Left of Croatia, Serb Democratic Forum, Croatian Helsinki Committee and GONG repealed Law provision which guaranteed that Serbian minority will elect three members of parliament in one of regular constituency.[11][clarification needed] This provision was enacted as a compromise between part of representatives of Serbian community and Jadranka Kosor government after government introduced double vote rights for all minorities except Serbs.[11] Court pointed out that no one can have guaranteed number of places in parliament but that government can introduce double voting rights for all minorities in special minority constituency and regular territorial one.[11] 2011 წელს, ხორვატიის საკონსტიტუციო სასამართლომ, "მემარცხენე ხორვატიის", "სერბთა დემოკრატიული ფორუმის", "ხორვატიის ჰელსინკის კომიტეტის" და არასამთავრობო ორგანიზაციის "GONG" მოქმედებების შემდეგ, აკრძალა იმ კანონის წარდგენა, რომელიც იძლეოდა გარანტიას, რომ სერბების უმცირესობა აირჩევდა პარლამენტის 3 წევრს ერთ-ერთ რეგულარულ საარჩევნო ოლქში. ეს დადგენილება მიჩნეული იყო, როგორც კომპრომისი სერბების თემის წარმომადგენლებსა და ხორვატიის პრემიერ-მინისტრ იადრანკა კოსორის მთავრობას შორის, რამდენადაც მანამდე ცენტრალურმა მთავრობამ ყველა უმცირესობას მიანიჭა ორმაგი ხმის მიცემის უფლება, გარდა სერბებისა. სასამართლომ განმარტა, რომ არავის არ უნდა ჰქონოდა პარლამენტში ადგილების დაკავების გარანტია, თუმცა, მთავრობას შეეძლო დაენერგა ორმაგი ხმის მიცემის უფლება ყველა უმცირესობისთვის სპეციალურ უმცირესობათა საარჩევნო და რეგულარულ ტერიტორიულ ოლქში.[1]
See also იხილეთ ასევე
References სქოლიო
↑ "Ustavni zakon o pravima nacionalnih manjina". narodne-novine.nn.hr. ↑ Vlada Republike Hrvatske.
Retrieved 4 August 2020. ↑ Serb Democratic Forum. "Provedba Ustavnog zakona o pravima nacionalnih manjina u jedinicama lokalne i područne (regionalne) samouprave" (PDF) (in Serbian). Retrieved 3 May 2014. Provedba Ustavnog zakona o pravima nacionalnih manjina u Republici Hrvatskoj (in Croatian). ციტირების თარიღი: 3 May, 2014 ↑ Ured za ljudska prava i prava nacionalnih manjina.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 Ured za ljudska prava i prava nacionalnih manjina. "Pravo pripadnika nacionalnih manjina na zastupljenost u predstavničkim i izvršnim tijelima na državnoj i lokalnoj razini, te u tijelima državne uprave, pravosudnim tijelima i tijelima uprave jedinica lokalne i područne (regionalne) samouprave" (in Croatian). Archived from the original on 3 May 2014. Pravo pripadnika nacionalnih manjina na zastupljenost u predstavničkim i izvršnim tijelima na državnoj i lokalnoj razini, te u tijelima državne uprave, pravosudnim tijelima i tijelima uprave jedinica lokalne i područne (regionalne) samouprave (in Croatian). ციტირების თარიღი: 3 May 2014 ↑ Vasiljeviæ, SnjeŘana (Faculty of Law, University of Zagreb).
Retrieved 3 May 2014. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Faculty of Law, University of Zagreb. "Pravni aspekti zaštite manjina u procesu stabilizacije i pridruživanja" (PDF) (in Croatian). Pravni aspekti zaštite manjina u procesu stabilizacije i pridruživanja (in Croatian). ციტირების თარიღი: 3 May, 2014 ↑ State Council for National Minorities.
Retrieved 3 May 2014. 1 2 3 4 5 6 7 State Council for National Minorities. "O savjetu" (in Croatian). O savjetu (in Croatian). ციტირების თარიღი: 14 March 2015 ↑ About SNV.
Retrieved 14 March 2015. ↑ "About SNV". Serb National Council. Archived from the original on 2015-02-27. Serb National Council. ციტირების თარიღი: 2015-03-14 ↑ Serbian National Council.
1 2 "Serbian National Council". UNHCR. Archived from the original on 2014-07-03. UNHCR. ციტირების თარიღი: 2015-03-14 ↑ MANJINSKA SAMOUPRAVA.
Retrieved 2015-03-14. ↑ "MANJINSKA SAMOUPRAVA" (PDF). Independent Democratic Serb Party. Archived from the original (PDF) on 2015-04-02. Independent Democratic Serb Party. ციტირების თარიღი: 2015-03-14 ↑ Partnerstvo za društveni razvoj, Zagreb.
Retrieved 2015-03-14. ↑ Partnerstvo za društveni razvoj, Zagreb. "Ostvarivanje prava srpske nacionalne manjine" (PDF) (in Croatian). Archived from the original (PDF) on 3 May 2014. Ostvarivanje prava srpske nacionalne manjine (in Croatian). ციტირების თარიღი: 3 May 2014 ↑ Poslovni dnevnik.
Retrieved 3 May 2014. 1 2 3 Poslovni dnevnik. "'Ustavni zakon ojačao manjinske elite, a ne prava nacionalnih manjina'" (in Croatian). 'Ustavni zakon ojačao manjinske elite, a ne prava nacionalnih manjina' (in Croatian). ციტირების თარიღი: 3 May 2014 ↑ Dnevnik.hr.
Retrieved 3 May 2014. 1 2 3 Dnevnik.hr. "Ustavni sud ukinuo zakon koji Srbima jamči tri zastupnika" (in Croatian). Ustavni sud ukinuo zakon koji Srbima jamči tri zastupnika (in Croatian). ციტირების თარიღი: 3 May 2014