Datasets:

rasdani

/

cohere-wikipedia-2023-11-nl-queries

like 0

20231101.nl_71346_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Poissonverdeling

Poissonverdeling

het aantal auto's die gedurende een zekere tijd een bepaald punt van een weg passeren. Dit geldt niet als het zo druk is dat er twee of meer tegelijk voorbijkomen!

gpt-4o

Wat is een Poissonverdeling in de context van het aantal auto's dat een bepaald punt van een weg passeert?

20231101.nl_31713_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Maeslantkering

Maeslantkering

Als de Maeslantkering gesloten wordt, zal Rotterdam beschermd worden tegen een hoge waterstand. Echter, een sluiting heeft ook tot gevolg dat een van de drukste waterwegen van Nederland volledig wordt afgesloten voor scheepvaart. Het spreekt vanzelf dat een sluiting niet zomaar kan plaatsvinden, maar dat er een scala van procedures aan voorafgaat.

gpt-4o

Wat is het effect van de sluiting van de Maeslantkering op de scheepvaart in Nederland?

20231101.nl_2134432_34

https://nl.wikipedia.org/wiki/Neuroblastoom

Neuroblastoom

Een neuroblastoom met een Hoog risico wordt behandeld met intensieve chemotherapie, operatie, bestraling, beenmerg- of stamceltransplantatie, biological-based therapy with 13-cis-retinoic acid (Isotretinoïne (Roaccutane(R)) en een behandeling met monoclonale antistoffen, die meestal wordt gecombineerd met de cytokinen GM-CSF en Interleukine 2.

gpt-4o

Wat zijn de behandelingsopties voor een neuroblastoom met een hoog risico?

20231101.nl_29374_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Onthoofding

Onthoofding

Op het schavot werd de veroordeelde onthoofd met een bijl of, bij de hogere adel, met een slagzwaard, zoals Anna Boleyn, de graven van Egmont en Horne, Frans Anneessens en andere prominenten. Thomas More stierf door de bijl. Het was veelal de keuze van de beul en van familieleden (tegen betaling), hoe en waarmee de terdoodveroordeelde geëxecuteerd zou worden.

gpt-4o

Hoe werd de keuze gemaakt voor het executiewapen bij onthoofdingen op het schavot?

20231101.nl_26277_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schakelaar

Schakelaar

Een draaischakelaar of 'draaiknop' is een schakelaar die tussen verschillende verbindingen kan schakelen doordat eraan gedraaid wordt. In wasmachines waarop men verschillende wasprogramma's kan kiezen, gebeurt dit vaak met een dergelijke draaiknop.

gpt-4o

Wat is een draaischakelaar en hoe wordt deze gebruikt in wasmachines?

20231101.nl_631_35

https://nl.wikipedia.org/wiki/Greenpeace

Greenpeace

Deze voormalige Russische brandblusboot is het grootste en snelste schip in de Greenpeace-vloot. Het schip doet veel onderzoek naar illegale visserij, bijvoorbeeld voor de kust van West-Afrika.

gpt-4o

Wat is het grootste en snelste schip in de Greenpeace-vloot?

20231101.nl_22665_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Steekproef

Steekproef

Bij een ander gedateerd voorbeeld kon bij een steekproef van 1000 geldbeugels worden geteld hoeveel buitenlandse euromuntjes erin zaten. Op grond daarvan kan dan worden geschat hoeveel vreemde euromuntjes er in het hele land, in de populatie in omloop zijn. Een schatting heeft altijd een foutenmarge die afhangt van de wijze van trekken van de steekproef. Als er relatief veel beurzen uit grensgemeenten in de steekproef worden opgenomen, dan is deze niet representatief, met als gevolg een vertekende uitkomst.

gpt-4o

Hoe beïnvloedt de wijze van trekken van de steekproef de foutenmarge bij het schatten van het aantal buitenlandse euromuntjes in omloop?

20231101.nl_129815_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Einsatzgruppen

Einsatzgruppen

Sonderkommando 4a: Paul Blobel opgevolgd door Erwin Weinmann, opgevolgd door Eugen Steimle, opgevolgd door Schmidt.

gpt-4o

Wie waren de leiders van Sonderkommando 4a?

20231101.nl_383387_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Permacultuur

Permacultuur

Permacultuur kent drie ethische principes, tien tot twaalf ontwerpprincipes, en heeft systeemdenken en denken in patronen als basis.

gpt-4o

Wat zijn de ethische principes van permacultuur?

20231101.nl_1270993_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/BCG-matrix

BCG-matrix

Dog of hond: klein marktaandeel in een volwassen markt. Indien het bedrijf geen strategisch belang bij dit product heeft, dient zij het af te stoten.

gpt-4o

Wat betekent de term 'dog' in de BCG-matrix?

20231101.nl_5466_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fins

Fins

Binnen een woord kunnen voorklinkers (blauw in bovenstaande tabel) en achterklinkers (geel) niet samen voorkomen. Dit geldt niet voor samengestelde woorden en leenwoorden, zoals säästöpankki (spaarbank) en teräsbetoni (gewapend beton).

gpt-4o

Wat is de regel voor het voorkomen van voorklinkers en achterklinkers binnen een Fins woord?

20231101.nl_37780_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Infrastructuur

Infrastructuur

De verkeersinfrastructuur omvat voorzieningen voor verkeer en vervoer, zoals het wegennet, spoorwegen, vliegvelden, waterwegen en havens, bekabeling, riolering, kabelverbindingen voor telefoonverkeer en datacommunicatie, het drinkwaterleidingnet, enzovoorts.

gpt-4o

Wat omvat de verkeersinfrastructuur?

20231101.nl_139089_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ziekenzalving

Ziekenzalving

Een andere visie wordt verdedigd door de gereformeerd vrijgemaakte nieuwtestamenticus Rob van Houwelingen, hij stelt dat de ziekenzalving zoals beschreven door Jakobus bestemd was voor ongeneeslijk zieke patiënten, misschien op hun sterfbed, maar niet voor allerlei ziekte en kwaal. Hij stelt daarbij dat de gave van genezing uniek was, verbonden aan het apostolaat uit de begintijd en volgens de kerkvaders daarna langzaam is uitgedoofd.

gpt-4o

Wat is de visie van Rob van Houwelingen op de toepassing van ziekenzalving volgens Jakobus?

20231101.nl_610_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Geleen

Geleen

Geleen, en aanvankelijk vooral Lutterade, werd het bloeiende centrum van de zogeheten Westelijke Mijnstreek, thans nog een streekgewest. Het gemeentebestuur van Geleen had in 1920 een vooruitziende blik aangaande de ontwikkelingen rond de mijnindustrie en besloot om een nieuw raadhuis te bouwen. Men deed dit op een locatie die precies tussen de drie kernen Oud-Geleen, Lutterade en Krawinkel was gelegen, midden in de korenvelden van de Geleense agrariërs. Het gebouw werd in 1922 in gebruik genomen en heeft nog jarenlang moederziel alleen op de velden gelegen zonder enige bebouwing eromheen. Er werd tevens een nieuwe burgemeester benoemd in de persoon van de uit Brabant afkomstige F.A.L.M Damen. Hij zou zijn ambt ruim 30 jaar blijven uitoefenen in Geleen.

gpt-4o

Wat was de reden voor de bouw van een nieuw raadhuis in Geleen in 1920?

20231101.nl_91098_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schermen

Schermen

Eén handschoen aan de gewapende hand, om te vermijden dat een wapen in de mouw kan schieten (de manchet van de handschoen gaat over de mouw), en ter bescherming van de hand evenals voor een betere grip op het wapen.

gpt-4o

Waarom draagt men een handschoen aan de gewapende hand bij schermen?

20231101.nl_10445_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/ELISA

ELISA

Voeg een chemische stof (TMB) toe die met het gebonden enzym reageert tot een meetbaar reactieproduct, bijvoorbeeld een kleurstof.

gpt-4o

Hoe werkt de toevoeging van TMB in een ELISA-test?

20231101.nl_8320_24

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bagdad

Bagdad

Het monument voor de Onbekende Soldaat is ook een monument voor de gedode soldaten uit de Irak-Iranoorlog.

gpt-4o

Wat is het Monument voor de Onbekende Soldaat in Bagdad?

20231101.nl_401680_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Psycho

Psycho

Psycho is gebaseerd op de gelijknamige roman van Robert Bloch, die op zijn beurt weer gebaseerd is op de zaak van Ed Gein, een veroordeelde seriemoordenaar uit Wisconsin. Peggy Robertson, een assistent van Alfred Hitchcock, bracht de roman onder zijn aandacht nadat ze een recensie ervan in de krant had gelezen. Hitchcocks thuisstudio verwierp het idee om het boek te verfilmen, maar Hitchcock kocht desondanks de filmrechten op het boek. Hij wilde de film onder andere maken om bij te komen van twee eerdere mislukte filmprojecten: Flamingo Feather en No Bail for the Judge.

gpt-4o

Waarop is de film Psycho gebaseerd?

20231101.nl_4425_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bismut

Bismut

Het lage smeltpunt van veel bismutlegeringen maakt het geschikt voor toepassing in brandmelders. Het wordt daarom gebruikt in de legering woodsmetaal.

gpt-4o

Waarom wordt bismut gebruikt in brandmelders?

20231101.nl_503059_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Darmkanker

Darmkanker

Bij het bevolkingsonderzoek neemt de persoon met een staafje monsters op vier plaatsen in de ontlasting. Dit staafje wordt in een buisje met vloeistof gestoken en in een speciale envelop opgestuurd naar het onderzoekslaboratorium. De uitslag volgt na twee weken. Als dit onderzoek uitwijst dat er bloed in de ontlasting aanwezig is, volgt vervolgonderzoek naar de oorzaak daarvan via een coloscopie. In de meeste gevallen zijn poliepen de oorzaak van bloed in de ontlasting. Van elke 50 mensen met bloed in de ontlasting hebben blijken er na onderzoek ongeveer 4 darmkanker te hebben.

gpt-4o

Hoe verloopt het proces van het bevolkingsonderzoek naar darmkanker?

20231101.nl_80392_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fraude

Fraude

Bij faillissementsfraude worden geld of middelen vlak voor het faillissement uit de onderneming vervreemd, waardoor schuldeisers geen beslag kunnen leggen op de bezittingen.

gpt-4o

Wat is faillissementsfraude?

20231101.nl_1623_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Speltheorie

Speltheorie

Een andere belangrijke verdeling die gemaakt moet worden is die tussen spellen met complete en incomplete informatie. Bij complete informatie kennen alle spelers de voorkeuren (en beloningen) van de spelers, terwijl dit bij incomplete informatie niet het geval is. Daarnaast dienen de spelers rekening te houden met de kennis die zij hebben over de situatie en de kennis die de andere spelers hebben; men redeneert hierbij over de dingen die individuele spelers weten, over dingen die iedereen weet of over kennis die de spelers gemeenschappelijk hebben.

gpt-4o

Wat is het verschil tussen spellen met complete en incomplete informatie in speltheorie?

20231101.nl_87235_28

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ming-dynastie

Ming-dynastie

De rest van deze paragraaf beschrijft de relatie van de Ming met de belangrijkste omringende landen door de cirkel in de richting van de klok te volgen, beginnend bij Annam in het zuidoosten en eindigend bij de oostkust.

gpt-4o

Wat was de relatie van de Ming-dynastie met Annam?

20231101.nl_181810_85

https://nl.wikipedia.org/wiki/Madness

Madness

In 2015 speelde Madness voornamelijk in Britse voetbalstadions. Smyth bracht dat jaar zijn eerste solo-cd uit.

gpt-4o

Waar trad Madness op in 2015?

20231101.nl_91327_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wuppertal

Wuppertal

Schüler-Rockfestival, jaarlijks evenement waar een selectie van jong pop-rock talent zich voorstelt op een professioneel podium.

gpt-4o

Wat is het Schüler-Rockfestival in Wuppertal?

20231101.nl_20840_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bolsward

Bolsward

Heamiel. Vierdaags festival in juni, waarop wordt gevierd dat het hooi van het land gehaald is. Kermis en op donderdag traditionele 'hooimaaltijd' en markt.

gpt-4o

Wat is het Heamiel festival in Bolsward?

20231101.nl_1528630_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/FrieslandCampina

FrieslandCampina

De Zuivelcoöperatie FrieslandCampina UA telt 17.000 leden; dit zijn melkveehouders in Nederland, Duitsland en België. De leden zijn ingedeeld in 14 districten en ieder district heeft een districtsraad, die bestaat uit tien leden-melkveehouders. Deze leden stellen zichzelf verkiesbaar en worden gekozen door de melkveehouders uit hun district. De 140 districtsraadsleden vormen de ledenraad van FrieslandCampina. Verder vormen de 14 districtsvoorzitters samen het voorzittersoverleg, dit is een klankbord voor het bestuur. Het bestuur van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina UA bestaat uit negen leden-melkveehouders die worden benoemd door de ledenraad op bindende voordracht van het voorzittersoverleg van FrieslandCampina. Deze negen leden-melkveehouders besturen de coöperatie, nemen besluiten en zijn verantwoordelijk voor het besluitvormingsproces. De leden van het bestuur maken ook deel uit van de raad van commissarissen van de onderneming Koninklijke FrieslandCampina NV waarvan de Zuivelcoöperatie alle aandelen in handen heeft.

gpt-4o

Hoe is het bestuur van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina UA samengesteld?

20231101.nl_7488_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kilogram

Kilogram

De gram werd in 1795 door de Franse Academie van Wetenschappen gedefinieerd als de massa van gedistilleerd water van . Water is echter onderhevig aan verdamping en ook het aandeel zwaar water stelt een meetprobleem. Daarom moest een niet-vluchtige standaard gemaakt worden. Een gram is echter te klein om daarvoor te dienen en daarom werd er een prototype van , dus 1 kilogram, gefabriceerd, dat als voorlopige standaard dienstdeed.

gpt-4o

Wat is de definitie van een kilogram volgens de Franse Academie van Wetenschappen?

20231101.nl_215043_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wespspin

Wespspin

Gedurende de winter kunnen de donker gestreepte eicocons worden aangetroffen, ze zijn moeilijk over het hoofd te zien, omdat ze zo groot zijn als een golfbal en meestal tussen grashalmen of struiken worden opgehangen.

gpt-4o

Waar kunnen de eicocons van de wespspin tijdens de winter worden gevonden?

20231101.nl_8847_46

https://nl.wikipedia.org/wiki/Overstroming

Overstroming

2022: in oktober werd Nigeria getroffen door zware overstromingen, de ergste in ruim tien jaar volgens UNICEF.

gpt-4o

Wat veroorzaakte de zware overstromingen in Nigeria in oktober 2022?

20231101.nl_268410_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Anachronisme

Anachronisme

In een film wordt een hedendaagse huisvrouw getoond, die haar was met een wasbord doet in plaats van in een wasmachine.

gpt-4o

Waarom is het gebruik van een wasbord door een hedendaagse huisvrouw in een film een anachronisme?

20231101.nl_109940_30

https://nl.wikipedia.org/wiki/Coloradokever

Coloradokever

Afhankelijk van de temperatuur komen de larven na 5 tot 21 dagen uit. De jonge, grijsachtige larven eten eerst de resten van de eischaal op en verkleuren na enkele dagen naar lichtrood, wat later overgaat in donkerrood. Omdat de kevers zich niet gesynchroniseerd voortplanten kunnen de verschillende larvenstadia aan het eind van de zomer door elkaar worden aangetroffen.

gpt-4o

Hoe lang duurt het voordat de larven van de coloradokever uitkomen?

20231101.nl_183132_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kiesrecht

Kiesrecht

Het stemrecht is enkelvoudig als elke stemgerechtigde over één stem beschikt. Het is meervoudig als een stemgerechtigde over meerdere stemmen beschikt, hetzij in functie van verworven diploma's, hetzij in functie van het inkomen. Stemmen per volmacht kan niet gezien worden als een eigen extra stemrecht.

gpt-4o

Wat is het verschil tussen enkelvoudig en meervoudig stemrecht?

20231101.nl_4403527_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Redneck

Redneck

Hoewel in de eerste helft van de eeuw mensen vaak denigrerend bestempeld werden met de term redneck, identificeerden in de 2e helft van de 20e eeuw bevolkingsgroepen uit de arbeidersklasse zichzelf met rednecks. Hierbij staat het zich met trots afzetten dan wel in opstand komen van de arbeidersklasse tegen overheden en elite steeds centraal. De televisieserie The Dukes of Hazzard is een kenmerkende ludieke parodie hierop, waarbij de gemoedelijke plattelandsbevolking het opneemt tegen de belachelijk gemaakte en corrupte gevestigde orde.

gpt-4o

Wat betekent de term 'redneck' in de context van de 20e eeuw?

20231101.nl_902800_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zonnedael

Zonnedael

Zonnedael heeft zelf geen winkelcentrum. In plaats daarvan wordt de wijk geregeld bezocht door de SRV-wagen van Van Putten.

gpt-4o

Heeft Zonnedael een winkelcentrum?

20231101.nl_64288_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ritueel

Ritueel

Rituelen lijken op vaste gewoontes. Ze hebben het echter in zich dat men meent er niet meer buiten te kunnen. Zo kan een blokje om voor het slapen gaan een vaste gewoonte zijn. Als men gaat denken dat men zonder dat blokje om niet goed zal kunnen slapen, dan wordt het een geritualiseerde gewoonte. Rituelen kunnen soms leiden tot automatismen, die ondoordacht worden gebezigd, zonder zich nog te realiseren waarom een bepaald ritueel nog wordt uitgevoerd. Een ritueel kan vaak een eigen leven gaan leiden, zonder dat nog ervaren wordt wat de oorspronkelijke betekenis van dat ritueel is geweest: te denken valt bijv. aan het aansteken van kaarsjes op straat na een ingrijpende gebeurtenis, zonder daarbij de oorspronkelijke kerkelijke achtergrond nog te ervaren.

gpt-4o

Wat is het verschil tussen een vaste gewoonte en een ritueel?

20231101.nl_3653_43

https://nl.wikipedia.org/wiki/Veda%27s

Veda's

Ook de Pancavimsa-Brahmana en de Satapatha-Brahmana zijn zeer bondig met weinig aanwijzingen om het oorsprongsgebied te vinden, maar dit lijkt voor de Pancavimsa-Brahmana het heilige land Kurukshetra te zijn geweest, of in ieder geval daar niet ver vandaan. Van de Madhyandina-shakha van de Satapatha-Brahmana lijken de eerste vijf hoofdstukken of kanda een oostelijkere oorsprong te hebben dan kanda 6-10 en verhalen meer over het middenland. De Kanva-shakha heeft mogelijk zijn uiteindelijke redactie in Panchala of Koshala gehad. De latere kanda's van beide shakha's hebben een oostelijker oorsprong in Koshala en Videha.

gpt-4o

Wat is het oorsprongsgebied van de Pancavimsa-Brahmana volgens het document?

20231101.nl_22360_32

https://nl.wikipedia.org/wiki/Olieverf

Olieverf

Naast de vergeling van de bindmiddellaag, veranderen ook de pigmenten van kleur. Lijnolie beschermt de pigmentkorrels tegen de inwerking van licht, en bij moderne lichtechte pigmenten is de verkleuring gering. In vroeger tijden gebruikte men echter noodgedwongen vaak organische pigmenten die onvoldoende lichtecht waren; die waren typisch glacerend en werden in de meest kwetsbare positie aangebracht: boven op een reflecterende witte onderlaag. Een grote boosdoener is het, zoals de naam al aanduidt, verschietende schijtgeel dat bijvoorbeeld in Johannes Vermeers Gezicht op Delft de eerst groene bomen in blauwe heeft veranderd. Verkleuring kan echter ook het gevolg zijn van spontane chemische verandering van het pigment of de inwerking van luchtvervuiling: een berucht voorbeeld is het chromaatgeel in Vincent van Goghs Zonnebloemen dat bruin verkleurd is door een verandering van het loodchromaat in loodsulfide. Een speciaal probleem vormt het in de 18e eeuw populaire toepassen van asfalt als pigment; dit blijft thermoplastisch en leidde vaak tot het verzakken van de hele verflaag.

gpt-4o

Waarom verkleuren de pigmenten in olieverfschilderijen?

20231101.nl_1311_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Protocol

Protocol

Wetenschapsprotocollen beschrijven welke stappen gevolgd moeten worden om tot hetzelfde resultaat te komen. Bijvoorbeeld in de chemie, wanneer je welke stoffen moet toevoegen voor een polymerase-kettingreactie.

gpt-4o

Wat is een wetenschapsprotocol?

20231101.nl_880385_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ileus

Ileus

afwezigheid van darmperistaltiek bij auscultatie en de afwezigheid van het produceren van winden (flatulentie).

gpt-4o

Wat zijn de symptomen van een ileus?

20231101.nl_43468_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Mecklenburg-Voor-Pommeren

Mecklenburg-Voor-Pommeren

In 2011 werd de bestuurlijke herindeling van Mecklenburg-Voor-Pommeren gewijzigd. Een eerdere indeling, waarbij in 2009 alle stadtkreise zouden worden opgeheven en er slechts vijf grote landkreise zouden overblijven, werd door de rechtbank op 26 juli 2007 tegengehouden. Per 4 september 2011 is Mecklenburg-Voor-Pommeren onderverdeeld in zes Landkreisen en twee kreisfreie steden:

gpt-4o

Wat is de bestuurlijke indeling van Mecklenburg-Voor-Pommeren sinds 2011?

20231101.nl_370833_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Probioticum

Probioticum

Een onderzoek van een team wetenschappers van het University College Cork en de McMaster-universiteit uit Ontario toonde in 2011 aan dat sommige probiotica (ook wel psychobiotica genoemd) invloed hebben op de 'emotionele hersenen' van proefdieren, en zo ook op hun gedrag. Psychiater Lukas Van Oudenhove van de Katholieke Universiteit Leuven heeft van Europa 2 miljoen euro subsidie gekregen om onderzoek te doen naar de invloed van de darmflora op het mentale welzijn van de mens.

gpt-4o

Wat is de invloed van probiotica op het gedrag van proefdieren volgens het onderzoek van 2011?

20231101.nl_11233_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Catshuis

Catshuis

Slechts drie premiers hebben met hun gezin in het Catshuis gewoond, te weten Victor Marijnen, Jo Cals en Piet de Jong. Latere premiers gebruikten het Catshuis slechts als logeeradres en voor vergaderingen en officiële ontvangsten. Dries van Agt was de laatste premier, tot op heden, die de ambtswoning daadwerkelijk bewoonde. Ruud Lubbers zag er in 1982 van af.

gpt-4o

Welke premiers hebben met hun gezin in het Catshuis gewoond?

20231101.nl_2223_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/1973

1973

11 – De Raad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap wijst De leeuw van Vlaanderen aan als Vlaams volkslied.

gpt-4o

Wat is het Vlaamse volkslied dat in 1973 door de Raad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap werd aangewezen?

20231101.nl_18804_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuwjaar

Nieuwjaar

Bij de invoering van het christendom wilde de Kerk een eind maken aan de heidense gewoonten rond deze nieuwjaarsviering, en werd 1 januari uitgeroepen tot Hoogfeest van Maria Moeder van God. Er ontstonden verschillende jaarstijlen waarbij het jaar in verschillende regio's op een ander moment begon (bijv. Kerstmis of Pasen). De Spaanse landvoogd Requesens besloot in 1575 dat het nieuwe jaar officieel op 1 januari begon.

gpt-4o

Waarom besloot de Spaanse landvoogd Requesens in 1575 dat het nieuwe jaar officieel op 1 januari begon?

20231101.nl_195466_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Betekenis

Betekenis

Woordsemantiek dient te worden onderscheiden van zinsemantiek, aangezien hetzelfde woord niet altijd hetzelfde betekent in verschillende contexten. Anderzijds kunnen twee zinnen met precies dezelfde woorden soms toch iets anders betekenen, zoals de ambigue zin De man ziet de vrouw met een verrekijker. Afhankelijk van de grammaticale functie van het laatste zinsdeel - is het een bijwoordelijke of een bijvoeglijke bepaling bij "de vrouw"? - kan deze zin op twee verschillende manieren worden geïnterpreteerd.

gpt-4o

Wat is het verschil tussen woordsemantiek en zinsemantiek?

20231101.nl_127247_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Elektroconvulsietherapie

Elektroconvulsietherapie

ECT wordt in Nederland toegepast volgens de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie.

gpt-4o

Wat zijn de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie voor elektroconvulsietherapie?

20231101.nl_244855_30

https://nl.wikipedia.org/wiki/Eneco

Eneco

Per 1 februari 2018 is Eneco Holding N.V. gesplitst in Eneco Groep N.V. en Stedin Holding N.V.. In de tabel hieronder zijn de pro-forma (pf) gegevens opgenomen alsof in 2016 Eneco Groep al bestond. De cijfers over 2017 en later hebben betrekking op Eneco Groep.

gpt-4o

Wanneer is Eneco Holding N.V. gesplitst in Eneco Groep N.V. en Stedin Holding N.V.?

20231101.nl_1516_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Recht

Recht

Traditioneel wordt het nationale recht ingedeeld in publiekrecht en privaatrecht. Het privaatrecht regelt de verhoudingen tussen particulieren onderling. Het publiekrecht regelt het functioneren van de staat, de verhoudingen tussen particulieren en de staat op het moment dat de staat gebruikmaakt van haar exclusieve bevoegdheden, en de verhoudingen tussen verschillende staatsorganen.

gpt-4o

Wat is het verschil tussen publiekrecht en privaatrecht?

20231101.nl_30149_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Moeskroen

Moeskroen

Moeskroen bleef tot midden 18e eeuw een landbouwdorp. In 1769 verbood de stad Rijsel de fabricage van molton in Tourcoing en Roubaix. In 1758 was de fabricage hiervan al toegestaan in Moeskroen, zodat de moltonfabrikanten naar deze plaats uitweken. Vanaf 1769 kwam in Moeskroen de moltonweverij en daarmee de textielindustrie tot ontwikkeling. Tussen 1800 en 1815 breidde de textielindustrie zich uit tot de fabricage van katoenen weefsels. Na 1850 kampte de Noord-Franse textielindustrie in toenemende mate met een gebrek aan arbeidskrachten. Veel Vlaamse arbeiders vestigden zich te Moeskroen en pendelden over de grens. Begin 20e eeuw betrof dit duizenden mensen. In 1886 verkreeg Moeskroen de titel stad.

gpt-4o

Wanneer begon de textielindustrie zich te ontwikkelen in Moeskroen?

20231101.nl_76002_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Faillissement

Faillissement

In een aantal landen bestaan er juridische alternatieven voor het faillissement. Hoewel deze verordeningen veel met elkaar gemeen hebben bestaan er ook verschillen. In Europees verband heeft men enige eenvormigheid betracht middels de Europese Insolventieverordening, maar deze laat nationale wetgeving onverlet en dient met name ter voorkoming van competentie-geschillen bij internationale faillissementen. Vooral op de volgende punten verschillen regelingen nog weleens van elkaar:

gpt-4o

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen nationale regelingen en de Europese Insolventieverordening bij faillissementen?

20231101.nl_79288_42

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nulmeridiaan

Nulmeridiaan

Deze wetenschappelijke meridiaan is in de laatste twee decennia van de twintigste eeuw door steeds meer organisaties als standaard geaccepteerd, waaronder de IERS, waarnaar hij thans genoemd wordt.

gpt-4o

Waarom wordt de nulmeridiaan de IERS-meridiaan genoemd?

20231101.nl_1287873_17

https://nl.wikipedia.org/wiki/Vriezenveen

Vriezenveen

Er is ook een harmonieorkest dat meervoudig landskampioen is, de Vriezenveense Harmonie. Voor verdere ontspanning is er het Herman Jansen-Park.

gpt-4o

Wat is de Vriezenveense Harmonie?

20231101.nl_1095176_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/ZigBee

ZigBee

De applicatielaag bestaat uit drie delen: Application Support Sublaag (APS), Zigbee Device Object (ZDO) en Application Framework (AF). De APS sublaag is verantwoordelijk voor het bijhouden van tabellen voor ‘binding’, dit is nodig om twee apparaten op elkaar af te stellen, gebaseerd op hun diensten en behoeften, en het doorsturen van berichten tussen deze apparaten. Een andere taak van APS is discovery, dus het zoeken van andere apparaten in de nabijheid van een apparaat. ZDO zorgt voor het definiëren van de rol van een apparaat in het netwerk en het opstellen van een veilige verbindingbtussen de netwerkapparaten.

gpt-4o

Wat is de rol van de Application Support Sublaag (APS) in ZigBee?

20231101.nl_1991_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/1956

1956

19 - Bep van Klaveren bokst op 48-jarige leeftijd zijn laatste wedstrijd, die The Dutch Windmill wegens een oogblessure voortijdig moet afbreken.

gpt-4o

Wie was Bep van Klaveren en waarom moest hij zijn laatste wedstrijd in 1956 voortijdig afbreken?

20231101.nl_38159_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/AVRO

AVRO

Berebios, kinderprogramma met verschillende tekenfilms, presentatie: Hans van der Togt en Tante Neel

gpt-4o

Wat is de naam van het kinderprogramma gepresenteerd door Hans van der Togt en Tante Neel?

20231101.nl_1082422_26

https://nl.wikipedia.org/wiki/Atletiekbaan

Atletiekbaan

De grootste jaarlijkse wedstrijd in de Benelux is de Memorial Van Damme in het Boudewijnstadion in Brussel (Laken) (). Bijzonder aan de baan is dat er 9 banen zijn. Omdat het op de eerste plaats een voetbalstadion is is de straal van de baan zeer groot, bijna 41 meter, en de verspringbakken zitten bijna klem tussen binnenbaan en voetbalveld. De steeplebak ligt aan de binnenzijde. Om de grasmat te sparen voor het voetbal wordt voor de werponderdelen binnen een wedstrijd soms uitgeweken naar een stadion in de buurt.

gpt-4o

Wat is bijzonder aan de atletiekbaan in het Boudewijnstadion in Brussel?

20231101.nl_43410_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Tetris

Tetris

Van Tetris is inmiddels een ontelbaar aantal klonen gemaakt, voor diverse platforms. Te denken valt aan andere Nintendo-consoles, maar ook aan de pc, mobiele telefoons en zelfs de (vijfde generatie) iPod. Daarnaast is Tetris ook te spelen op photoplay-automaten die in cafés of snackbars zijn te vinden.

gpt-4o

Op welke platforms is Tetris beschikbaar?

20231101.nl_23495_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Carbidschieten

Carbidschieten

Carbidschieten met melkbussen werd in de tweede helft van de twintigste eeuw steeds meer een sociale activiteit die niet alleen meer op boerenerven plaatsvond maar ook op dorpsbrinken en sportvelden. Er werden competities georganiseerd, speciale evenementen en kampioenschappen. De bedoeling was het deksel van de bus zo ver mogelijk weg te schieten. In de jaren tachtig werd besloten het deksel door een bal te vervangen omdat dit veiliger was. Carbidschieten is in 2014 als vijftigste traditie geplaatst op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland.

gpt-4o

Wat is de geschiedenis van carbidschieten in Nederland?

20231101.nl_244611_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Rechtshandeling

Rechtshandeling

Als een klant in een elektronicazaak zegt "Deze tv vind ik de mooiste.", is dat geen rechtshandeling. Hij heeft nog niet gezegd dat hij hem ook kopen wil en er is nog geen juridisch gevolg. Als hij zegt "Ik koop hem", en de verkoper zegt "Uitstekend!" is er wel een rechtshandeling: er is een koopcontract afgesloten.

gpt-4o

Wat is een voorbeeld van een rechtshandeling in een elektronicazaak?

20231101.nl_234700_19

https://nl.wikipedia.org/wiki/TomTom

TomTom

In heel 2017 behaalde TomTom een omzet van € 903 miljoen en leed een nettoverlies van € 204 miljoen. Het verlies was vooral een gevolg van een afschrijving van € 169 miljoen op de goodwill van de consumententak.

gpt-4o

Wat was de nettoverlies van TomTom in 2017?

20231101.nl_4796697_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nepnieuws

Nepnieuws

Uit een onderzoek naar 126.000 berichten tussen 2006 en 2017 bleek dat nepnieuws zich tot zes maal sneller verspreidt dan “echt” nieuws, maar dat die verspreiding vooral door mensen gebeurt, veel minder door bots.

gpt-4o

Waarom verspreidt nepnieuws zich sneller dan echt nieuws?

20231101.nl_19_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aannemer

Aannemer

Van alle beschikbare vormen van aanbesteding wordt de traditionele openbare aanbesteding het meest gehanteerd. Verder is er de aanbesteding met voorafgaande selectie, waarbij een aantal aannemers worden uitgenodigd al dan niet op basis van objectief vastgestelde criteria zich aan te melden. Indien blijkt dat zij na aanmelden aan de criteria voldoen mogen zij alsnog inschrijven op het werk.

gpt-4o

Wat is het verschil tussen een traditionele openbare aanbesteding en een aanbesteding met voorafgaande selectie?

20231101.nl_620544_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Verdunning

Verdunning

Om dit praktisch uit te voeren, moet eerst een bepaald volume gekozen worden. Dit volume wordt door de verdunningsfactor gedeeld om het benodigd volume van de stockoplossing te berekenen.

gpt-4o

Hoe bereken je het benodigde volume van de stockoplossing bij een verdunning?

20231101.nl_379932_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sykes-Picotverdrag

Sykes-Picotverdrag

Arabische nationalisten riepen in Damascus de emir Faisal, de feitelijke leider van de Arabische opstand, uit tot koning van een onafhankelijk Arabië. De Britten, die in een ongemakkelijke spagaat zaten tussen hun Franse bondgenoten (van wie de meeste Britse politici en militairen een grondige afkeer koesterden) en hun Arabische protegés, waren geneigd Faisals aanspraak te erkennen. De Fransen wilden echter van geen wijken weten. Syrië moest en zou Frans worden zoals voorzien in de Sykes-Picot-overeenkomst, en uiteindelijk gingen de Britten door de knieën. De overeenkomst werd begin 1920 bezegeld tijdens de conferentie van San Remo. Frankrijk kreeg Syrië en Libanon. Toen de Arabische nationalisten daartegen in het geweer kwamen, werd die opstand met grof geweld onderdrukt.

gpt-4o

Wat was de rol van de Britten in de erkenning van Faisal als koning van een onafhankelijk Arabië?

20231101.nl_63392_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hotel

Hotel

Verblijfshotel: een hotel bij een bezienswaardigheid (bijvoorbeeld een strand) met veel infrastructuur voor de vrijetijd (bijvoorbeeld een zwembad, sauna, tennisbaan). Men verblijft er vaak voor een lang weekend, een week of meer weken.

gpt-4o

Wat is een verblijfshotel en welke faciliteiten biedt het?

20231101.nl_88622_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chemnitz

Chemnitz

Op 5 maart 1945, aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, werd de stad door geallieerde bombardementen zwaar beschadigd. Tussen 1949 en 1990 viel Chemnitz onder de Duitse Democratische Republiek (DDR). In 1953 verving de regering van de DDR de naam Chemnitz door Karl-Marx-Stadt. Gedurende de DDR-tijd werd het in puin gelegde centrum niet herbouwd, maar door nieuwbouw vervangen.

gpt-4o

Waarom werd de naam van Chemnitz in 1953 veranderd naar Karl-Marx-Stadt?

20231101.nl_22549_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kruidengeneeskunde

Kruidengeneeskunde

In Europa baseerde de kruidengeneeskunde zich lang op de humoraalpathologie van Hippocrates, waarbij het doel is, de balans te herstellen tussen de vier lichaamssappen: bloed (sang), gele gal (chol), zwarte gal (melanchol) en slijm (flegma).

gpt-4o

Wat is het doel van de kruidengeneeskunde volgens de humoraalpathologie van Hippocrates?

20231101.nl_145962_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Natzweiler-Struthof

Natzweiler-Struthof

Er zijn ongeveer 22.000 gevangenen omgekomen in Natzweiler-Struthof. Het sterftepercentage was gemiddeld 40% en kon in sommige nevenkampen oplopen tot 80%. Natweilier-Struthof behoort dan ook tot werkkampen in de categorie drie. Er werden meestal geen mensen vergast of gefusilleerd, behalve bij poging tot ontsnappen. Toch was er wel een gaskamer in het kamp, waar mensen in vermoord werden. Ook was er een crematorium waar de lijken werden verbrand. Maar vooral de zware lichamelijke arbeid, de voedseltekorten en de matige sanitaire voorzieningen leidden tot veel slachtoffers. De nazi-anatoom August Hirt werkte in het kamp en gaf waarschijnlijk leiding aan gruwelijke experimenten. Hij verzamelde er ook skeletten van Joden om hun vermeende inferioriteit aan te tonen.

gpt-4o

Wat was het sterftepercentage in concentratiekamp Natzweiler-Struthof?

20231101.nl_2045_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/1946

1946

22 - In Amsterdam wordt de Nederlandsche Maatschappij voor de Walvischvaart opgericht. Zij zal onder directie van het cargadoorsbedrijf Vinke & Co de walvisjacht hervatten om te voorzien in het naoorlogse tekort aan oliën en vetten.

gpt-4o

Wat is de Nederlandsche Maatschappij voor de Walvischvaart en waarom werd deze opgericht in 1946?

20231101.nl_91705_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Gargamel

Gargamel

In de tekenfilmreeks heeft Gargamel zes Smurfen nodig om goud te maken. In de stripreeks, o.a. in zijn debuutverhaal De Smurfendief, lijkt hij daarvoor slechts één Smurf nodig te hebben.

gpt-4o

Waarom heeft Gargamel in de tekenfilmreeks zes Smurfen nodig om goud te maken?

20231101.nl_329414_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Interpolatie

Interpolatie

Lineaire interpolatie is het eenvoudigste geval van interpoleren met behulp van een polynoom; de polynoom is daarin van de eerste graad. In het algemeen kan men

gpt-4o

Wat is lineaire interpolatie?

20231101.nl_19273_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hacker

Hacker

Iemand die tracht om op (illegale) manieren een computersysteem binnen te dringen teneinde een beveiligingsprobleem te kunnen aantonen en indien mogelijk te verhelpen.

gpt-4o

Wat is de definitie van een hacker?

20231101.nl_6453_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Precessie

Precessie

De precessieperiode zou volgens Milanković ook een rol spelen in de periodieke klimaatveranderingen van de aarde. Hij vond echter een periodiciteit van 23.000 jaar, wat te maken heeft met de precessie van het perihelium, het verschijnsel dat de oriëntatie van de excentrische baan die de aarde om de zon beschrijft geleidelijk verandert: vanuit het noorden bezien draait de lange as van de baan langzaam tegen de wijzers van de klok in.

gpt-4o

Wat is de rol van precessie in de periodieke klimaatveranderingen van de aarde volgens Milanković?

20231101.nl_104014_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Godslastering

Godslastering

vanuit de gedachte dat de staat de christelijke (of de islamitische) moraal behoort te verdedigen; die gedachte kan voortkomen uit:

gpt-4o

Wat is de reden dat de staat christelijke of islamitische moraal zou moeten verdedigen?

20231101.nl_47101_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Stuifmeel

Stuifmeel

Tricolpaat, met drie plooien op andere plaatsen. Colpaat pollen wordt algemeen vanaf het eind van het Onderkrijt (Albien).

gpt-4o

Wat is tricolpaat stuifmeel en wanneer komt colpaat stuifmeel algemeen voor?

20231101.nl_33888_28

https://nl.wikipedia.org/wiki/Essent

Essent

Essent was sponsor van diverse sport- en cultuuractiviteiten, zoals Jeroen Bosch 500, Cultura Nova en de Bachvereniging. Ook was ze als sponsor jarenlang actief binnen het schaatsen. Ze sponsoorden onder andere de Essent ISU World Cup schaatsen, de Essent ISU Championships (EK's en WK's schaatsen) en ijsbaan Thialf. Aan deze sponsoractiviteiten kwam na de Olympische Spelen in Sotsji een eind. Essent droeg bij aan maatschappelijke activiteiten, waaronder HIER en het project Close the Gap.

gpt-4o

Welke sport- en cultuuractiviteiten sponsorde Essent?

20231101.nl_4393_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Cadmium

Cadmium

Het metaal is zacht en blauwig wit. Cadmiumchemie wordt beheerst door de elektronenconfiguratie van het tot de zinkgroep behorende element: 4d105s2. De d-elektronen zijn in deze groep een binnenschil geworden, zodat alleen de twee 5s elektronen belangrijk zijn. Het element vormt daarom vrijwel uitsluitend Cd2+-ionen.

gpt-4o

Wat is de elektronenconfiguratie van cadmium?

20231101.nl_137111_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bonnefantenmuseum

Bonnefantenmuseum

De museumcollectie bestaat grotendeels uit een vaste collectie oude kunst van zowel schilderkunst als beeldhouwkunst uit de periode 1200-1700, en een vrij recentelijk ontstane collectie hedendaagse kunst. Daarnaast worden er regelmatig wisselende tentoonstellingen georganiseerd.

gpt-4o

Wat voor soort kunstcollecties heeft het Bonnefantenmuseum?

20231101.nl_17287_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zijdevlinder

Zijdevlinder

De rupsen leven van de bladeren van de witte moerbei (Morus alba). Deze plant kwam oorspronkelijk alleen voor in China, maar is in verschillende delen van de wereld aangeplant om de larven van de zijdevlinder te kunnen voeden. De poppen van de vlinder worden in de regel gedood tijdens de productie van zijde uit de cocons; ze worden in veel zijdeproducerende landen gegeten als snack.

gpt-4o

Wat eten de rupsen van de zijdevlinder?

20231101.nl_226262_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Rockanje

Rockanje

Een historische analogie: er zijn soortgelijke plaatsnamen in het grensgebied van België, Frankrijk en Luxemburg;

gpt-4o

Wat is de historische achtergrond van de plaatsnaam Rockanje?

20231101.nl_2219_79

https://nl.wikipedia.org/wiki/1943

1943

17 - Vanuit het bruggenhoofd bij Krementsjoeg forceren Russische eenheden een doorbraak op de rechteroever van de rivier de Dnjepr. Ten zuiden van Gomel steken Russische troepen de Dnjepr over.

gpt-4o

Wat gebeurde er in 1943 bij de rivier de Dnjepr?

20231101.nl_9520_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Warmond

Warmond

De heren van Warmond waren ridders en ze worden vermeld op verschillende slagvelden, zoals ridder Jacob van den Woude (†1302), de kleinzoon van Frank van Warmond. In 1301 vond een groot veldslag plaats tussen Holland en Utrecht, en Jacob van den Woude leidde het Hollandse leger samen met vier andere edelen. Een latere heer van Warmond, Jan van den Woude (†1417), was ook zo’n stoere vechtersbaas. In 1396 ging hij samen met de graaf van Holland tegen de Friezen vechten. Voor de strijd sloeg de graaf de heer van Warmond ook tot ridder. In 1402 werd de inzet van de heren van Warmond beloond: de graaf verhief Warmond tot ‘hoge en vrije heerlijkheid’. Daardoor werd Warmond een zelfstandig gebied, een ‘staat in de staat’. De heren van Warmond waren dus steeds machtiger geworden. Toch moesten zij het soms ook ontgelden: in 1420 en 1426 werd hun kasteel, het Huys te Warmont, aangevallen en in brand gestoken.

gpt-4o

Wie waren de heren van Warmond en welke rol speelden zij in de geschiedenis van Holland?

20231101.nl_247573_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaamluis

Schaamluis

ei; de eitjes zijn zeer klein, en worden neten genoemd. Ondanks de geringe lengte zijn het juist de eitjes die het makkelijkst te zien zijn omdat ze in groepjes worden gelegd en wit tot geel van kleur zijn. Een vrouwtje kan tot 40 eitjes per keer leggen en na ongeveer een week komen de eitjes uit.

gpt-4o

Hoeveel eitjes kan een vrouwtje schaamluis per keer leggen?

20231101.nl_160265_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Tomos

Tomos

Het motorblok dat vrijwel elk model Tomos in Nederland heeft, is het automatische A35-blok. Dit blok wordt vrijwel ongewijzigd geproduceerd sinds 1980. Het blok dat voor 1980 gebruikt werd, het A3-blok, is qua werking vrijwel hetzelfde. Het grootste zichtbare verschil is de eivormige cilinder.

gpt-4o

Wat is het verschil tussen het A35-blok en het A3-blok van Tomos?

20231101.nl_159488_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Infinitief

Infinitief

De infinitief wordt meestal gebruikt in combinatie met een hulpwerkwoord, bijvoorbeeld een modaal hulpwerkwoord of een hulpwerkwoord van tijd. Voorbeelden:

gpt-4o

Wat is een infinitief en hoe wordt het meestal gebruikt?

20231101.nl_60189_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Effectenbeurs

Effectenbeurs

De eerste beursgebouwen werden geopend in de zestiende eeuw: Antwerpen was de eerste (in 1531) en Londen volgende in 1571 met de Royal Exchange, geopend door Koningin Elizabeth I. In deze beurzen vond voornamelijk goederenhandel plaats, maar er werd ook schuldpapier, zoals leningen en obligaties, verhandeld.

gpt-4o

Wanneer werd de eerste effectenbeurs geopend?

20231101.nl_10322_26

https://nl.wikipedia.org/wiki/Superheld

Superheld

Supermanarchetype: tot deze categorie behoren superhelden die zijn gebaseerd op Superman. Dat kunnen helden zijn met dezelfde superkrachten als hij (ijsadem, laserogen, vliegen, enorme kracht en uithoudingsvermogen), maar ook helden die net als hij een van de eerste superhelden in hun wereld waren en daarmee de basis legden voor andere superhelden.

gpt-4o

Wat zijn de kenmerken van het Supermanarchetype bij superhelden?

20231101.nl_8127_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Judea

Judea

De spanningen met de Seleucidische overheersers bereikten een hoogtepunt tijdens het bewind van Antiochus IV Epiphanes. Dit leidde in 167 v.Chr. tot het uitbreken van de Makkabese opstand, geleid door achtereenvolgens Mattathias, Judas Makkabeüs en Jonathan Makkabeüs. Mede dankzij een verzwakking van het Seleucidische rijk, waar telkens opnieuw verschillende troonpretendenten elkaar bestreden, slaagde de opstand. In 141 v.Chr. werd Judea een onafhankelijk koninkrijk, bestuurd door de dynastie van de Hasmoneeën. De opeenvolgende Hasmonese koningen breidden Judea steeds verder uit, maar het gebied van Juda bleef er de kern van vormen.

gpt-4o

Wat was de aanleiding voor de Makkabese opstand in Judea?

20231101.nl_17789_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Natuurbrand

Natuurbrand

door lenswerking (in bijvoorbeeld een weggegooide glazen fles) een concentratie van zonlicht ontstaat.

gpt-4o

Hoe kan een weggegooide glazen fles een natuurbrand veroorzaken?

20231101.nl_27956_32

https://nl.wikipedia.org/wiki/Toponiem

Toponiem

Vanaf de 12de eeuw lag vaak de lokale patroonheilige aan de basis van de plaatsnaam. In vele gevallen verdween zelfs de oude naam, waardoor hij nu bijna onherkenbaar is. Voorbeelden zijn Sint-Omaars (vroeger Sitdiu) en Sint-Truiden (aanvankelijk Sarchinium). Minder verbasterde voorbeelden zijn Sint-Niklaas, Sint-Annaland, Sint Annaparochie, Sint-Annen, Sint Anthonis, Sint Geertruid, Sint Gerlach, Sint Hubert, St. Isidorushoeve, Sint Jacobiparochie, Sint Jansklooster, Sint Jansteen, Sintjohannesga, Sint Laurens, Sint Maarten, Sint Maartensbrug, Sint-Maartensdijk, Sint Maartensvlotbrug, Sint Maartenszee, Sint-Michielsgestel, Sint Nicolaasga, Sint Odiliënberg, Sint-Oedenrode, Sint Pancras, Sint Philipsland, St. Willebrord, Sint-Job-in-'t-Goor, Sint-Lenaarts, Sint-Martens-Leerne, Sint-Amands, Sint-Amandsberg en Sint-Denijs-Westrem.

gpt-4o

Welke invloed hadden patroonheiligen op de plaatsnamen vanaf de 12de eeuw?

20231101.nl_32908_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Overijse

Overijse

Zeer beeldbepalend voor de dorpskern van Overijse is de zgn. S-bocht die in een steile afdaling rondom de Sint-Martinuskerk slingert en deel uitmaakt van de N4 - gewestweg. Deze laatste vormde vroeger, voor de aanleg van de A4 / E411, de hoofverbindingsweg van Brussel met de Ardennen en Luxemburg.

gpt-4o

Wat is kenmerkend voor de dorpskern van Overijse?

20231101.nl_95145_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Mastermind

Mastermind

Het spel werd in Groot-Brittannië verkozen tot spel van het jaar in 1973 door de Britse vereniging van speelgoedhandelaren.

gpt-4o

Wat is de geschiedenis van het spel Mastermind in Groot-Brittannië?

20231101.nl_10764_27

https://nl.wikipedia.org/wiki/Elagabalus

Elagabalus

Herodianus merkte op, dat Elagabalus zijn eigen uiterlijk regelmatig benadrukte door het gebruik van cosmetica. Hij werd omschreven als zijnde "zeer verheugd om minnares, vrouw, koningin van Hierocles te worden genoemd". Ook zou hij grote sommen geld hebben geboden aan elke arts die hem kon uitrusten met vrouwelijke geslachtsorganen. Met name op basis van deze laatste zinsnede is Elagabalus door sommige moderne schrijvers als transgender, misschien zelfs transseksueel gekarakteriseerd.

gpt-4o

Hoe werd Elagabalus door sommige moderne schrijvers gekarakteriseerd?

20231101.nl_55727_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Telekinese

Telekinese

Aerokinese: in fantasyverhalen het vermogen van een personage om de snelheid en richting van luchtstromen zonder aanwijsbaar fysiek mechanisme te beïnvloeden.

gpt-4o

Wat is aerokinese in fantasyverhalen?

20231101.nl_19182_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kleuterschool

Kleuterschool

eerste klas: voor kinderen van 4-5 jaar (is vergelijkbaar met de huidige groep 1 van de basisschool)

gpt-4o

Wat is de leeftijdsgroep voor de eerste klas van de kleuterschool?

20231101.nl_301303_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kanaleneiland

Kanaleneiland

Aan de oostzijde door het Merwedekanaal, met de buurten Dichterswijk en Rivierenwijk aan de overkant.

gpt-4o

Wat is de ligging van Kanaleneiland ten opzichte van het Merwedekanaal?

20231101.nl_1179887_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Condensatormotor

Condensatormotor

Voor het op gang brengen van de rotor is bij dit type motor in de stator een hulp- of aanloopwikkeling aangebracht die 90° verschoven is ten opzichte van de hoofdwikkeling. Deze hulpwikkeling heeft minder wikkelingen dan de hoofdwikkeling en is in dun koperdraad gewikkeld. Na het inschakelen vloeit door beide wikkelingen een stroom. Door het verschil in constructie ontstaat een in fase verschoven veld dat de motor doet aanlopen. Na het aanlopen wordt de hulpwikkeling uitgeschakeld door middel van een centrifugaalschakelaar, omdat anders de hulpwikkeling te warm wordt.

gpt-4o

Hoe werkt de hulpwikkeling in een condensatormotor?

20231101.nl_111333_27

https://nl.wikipedia.org/wiki/Scythen

Scythen

Volgens Aristeas, de dichter, woonden boven de Issedonen de Arimaspi (eenogigen), daar voorbij de griffioenen die goud bewaken en de Hyperboreërs. De Arimaspen zouden het land van de Issedonen hebben ingenomen, de Issedonen het gebied van de Scythen, waarop de Scythen het land van de Cimmeriërs binnenvielen (IV,13).

gpt-4o

Wie waren de Arimaspi volgens Aristeas?

20231101.nl_353189_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Complementsysteem

Complementsysteem

Onder normale omstandigheden verkeert het complementsysteem in een niet-geactiveerde staat. Activatie, en daarmee het ontstaan van biologische activiteit, kan plaatsvinden na interactie van complementcomponenten met bijvoorbeeld immuuncomplexen of rechtstreeks met allerlei bacteriën en virussen zonder tussenkomst van antilichamen.

gpt-4o

Hoe wordt het complementsysteem geactiveerd?