Datasets:

rasdani

/

cohere-wikipedia-2023-11-nl-queries

like 0

20231101.nl_877444_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Noisia

Noisia

Noisia heeft ook muziek geschreven voor korte films en videogames, zoals Counter-Strike: Global Offensive, Midnight Club 3: DUB Edition, Devil May Cry, Wipeout Pulse, Wipeout HD (+Fury) en Gran Turismo Mobile.

gpt-4o

Voor welke videogames heeft Noisia muziek geschreven?

20231101.nl_135076_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ruanda-Urundi

Ruanda-Urundi

Na de Eerste Wereldoorlog, bij het Verdrag van Versailles, werden de Duitse koloniën in Afrika in verschillende delen verdeeld over verscheidene landen. België hoopte na de Afrikaanse militaire successen op een fikse gebiedsuitbreiding (het had ook al de Oostkantons gekregen), maar moest zich tevreden stellen met Ruanda-Urundi, ten oosten van Belgisch-Congo. In 1924 kreeg België van de Volkenbond definitief een mandaat over dit gebied, dat bestuurd werd vanuit Belgisch-Congo.

gpt-4o

Wat was de rol van België in Ruanda-Urundi na de Eerste Wereldoorlog?

20231101.nl_1889394_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/PDF/A

PDF/A

Dit is een uitgebreidere versie van het formaat PDF/A-1 waarbij ook logische documentstructuren (koppen, alinea’s, etc.) weergegeven kunnen worden. Deze versie is bedoeld voor documenten die digitaal ontstaan zijn. Het voldoet aan alle specificaties van de ISO 19005-specificatie. Gebruikte lettertypes worden ingebed in het bestand. Hiervoor wordt Unicode gebruikt. Unicode is een internationale standaard voor de identificatie van grafische tekens en symbolen. Op deze manier kan men er zeker van zijn dat het lettertype later nog beschikbaar is. Het maakt deze documenten ook doorzoekbaar. De versie PDF/A-1a bewaart alle structurele en semantische eigenschappen van het document. Het maakt gebruik van zogenaamde ‘Tagged PDF’ (ook wel bekend als gelabelde PDF). Deze labels beschrijven de natuurlijke leesvolgorde van het PDF-document. Zowel ‘Tagged PDF’ als Unicode zorgen ervoor dat de logische structuur en inhoud van de tekst in de natuurlijke leesvolgorde wordt behouden.

gpt-4o

Wat is het verschil tussen PDF/A en PDF/A-1a?

20231101.nl_22296_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ruimtestation

Ruimtestation

Er wordt niet noodzakelijk gestreefd naar een normale zwaartekracht, in het genoemde plan is die bijvoorbeeld veel zwakker. Bij ruimtetoerisme is niet alleen gewichtloosheid, maar ook een geringe zwaartekracht een bijzondere ervaring. Deze is in bepaalde opzichten ook praktischer dan gewichtloosheid, en bij langer verblijf minder belastend voor het lichaam.

gpt-4o

Wat zijn de voordelen van een geringe zwaartekracht bij ruimtetoerisme?

20231101.nl_197215_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ingredi%C3%ABnt

Ingrediënt

Ook buiten de EU bestaat in veel landen een verplichting om de ingrediënten van voeding aan te geven. In de VS bestaat bijvoorbeeld de Nutrition Labeling and Education Act.

gpt-4o

Wat is de Nutrition Labeling and Education Act in de VS?

20231101.nl_255273_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fietsketting

Fietsketting

Het wordt aanbevolen de ketting niet te smeren vlak voor het fietsen. Stof en zand blijven dan eerder aan het smeermiddel en dus de ketting kleven. Beter is het om het smeermiddel eerst in te laten werken op de ketting om vervolgens het overschot te verwijderen.

gpt-4o

Waarom is het niet aan te raden om een fietsketting vlak voor het fietsen te smeren?

20231101.nl_308121_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Flowcytometrie

Flowcytometrie

apoptose (kwantificering, meting van DNA afbraak, mitochondriaal membraanpotentiaal, permeabiliteitsveranderingen)

gpt-4o

Hoe kan flowcytometrie worden gebruikt om apoptose te meten?

20231101.nl_2138_101

https://nl.wikipedia.org/wiki/1915

1915

31 - Thomas Merton, Amerikaans trappist, theoloog, dichter, auteur en sociaal activist (overleden 1968)

gpt-4o

Wie was Thomas Merton?

20231101.nl_429580_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brachytherapie

Brachytherapie

Medium-dose rate-brachytherapie (MDR) wordt gekenmerkt door een gemiddeld niveau van dosislevering, variërend tussen de 2 en 12 Gy/h.

gpt-4o

Wat is medium-dose rate-brachytherapie (MDR) en welke dosislevering kenmerkt het?

20231101.nl_539101_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Injectiemotor

Injectiemotor

Brandstofinjectie is vanaf de jaren 20 toegepast in dieselmotoren. Rond die tijd werd ook waterinjectie toegepast in scheepsdieselmotoren. Het vernevelen van koud water in de verbrandingskamer geeft zo'n 10-15% extra vermogen.

gpt-4o

Wat is het effect van waterinjectie in scheepsdieselmotoren?

20231101.nl_20262_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Strijkstok

Strijkstok

In moderne muziek wordt een (contrabas)strijkstok soms gebruikt om de metalen toetsen van de vibrafoons aan te strijken, of om een bekken in trilling te brengen.

gpt-4o

Hoe wordt een strijkstok gebruikt in moderne muziek?

20231101.nl_756331_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Enterprisearchitectuur

Enterprisearchitectuur

Vanaf midden jaren negentig ontwikkelen verschillende organisaties een eigen visie op enterprisearchitectuur. Ook experimenteren ze hiermee in de praktijk. Onder andere binnen de grotere financiële instellingen ontstaan speciale enterprisearchitectuurafdelingen.

gpt-4o

Wat is enterprisearchitectuur en hoe wordt het toegepast binnen financiële instellingen?

20231101.nl_45978_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Javaans

Javaans

Zoals in zoveel talen van Oost-Azië, bijvoorbeeld het Koreaans, het Japans en het Thais alsmede de belendende Austronesische talen, zijn er verschillende spreekstijlen in het Javaans. Deze spreekstijlen drukken beleefdheidsvormen uit. Zo spreekt men Kromo (vaak gespeld als Krama, ook wel Kråmå) tegen hoger geplaatsten, maar Ngoko tegen lagerstaanden of onder gelijken. Het kan dus voorkomen dat in een conversatie tussen twee gesprekspartners, beiden een andere stijl bezigen.

gpt-4o

Welke beleefdheidsvormen worden uitgedrukt door de verschillende spreekstijlen in het Javaans?

20231101.nl_1428088_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Dwangsom

Dwangsom

Alvorens een dwangsom te kunnen verbeuren moet het bestuursorgaan door de aanvrager van de beschikking – volgens het derde lid van artikel 4:17 Awb – in gebreke worden gesteld. Zonder een ingebrekestelling kan de dwangsomregeling niet geactiveerd worden. Vervolgens heeft het bestuursorgaan twee weken om alsnog een beslissing te nemen. De ingebrekestelling is vormvrij en een bezwaarschrift tegen het niet-tijdig beslissen en een klacht over het niet-tijdig beslissen moet worden aangemerkt als een ingebrekestelling.

gpt-4o

Wat is een ingebrekestelling volgens artikel 4:17 Awb?

20231101.nl_168658_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brilbeer

Brilbeer

Onderzoek op basis van vergelijking van homoloog DNA heeft meer inzicht in de verwantschap van de brilbeer gegeven. De reuzenpanda is de eerste afsplitsing in de berenfamilie. Daarna volgt de brilbeer. Alle andere beren zijn meer aan elkaar verwant dan de reuzenpanda en de brilbeer. Binnen deze overige beren is de verwantschap niet volledig duidelijk doordat bijvoorbeeld tussen de Amerikaanse zwarte beer en de kraagbeer gene flow heeft plaatsgevonden. De onderstaande verwantschapsboom geeft de huidige inzichten in de verwantschap van de brilbeer weer.

gpt-4o

Wat is de verwantschap van de brilbeer binnen de berenfamilie?

20231101.nl_4382_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Rubidium

Rubidium

rubidiumzilverjodide (RbAg4I5) heeft een hoge geleidbaarheid bij kamertemperatuur en kan worden gebruikt in ultraplatte batterijen.

gpt-4o

Wat is de toepassing van rubidiumzilverjodide (RbAg4I5) bij kamertemperatuur?

20231101.nl_22187_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Halderberge

Halderberge

Tussen de twaalfde eeuw en de zestiende eeuw ontwikkelden de dorpen zich in het gebied. Op markante of strategisch belangrijke plaatsen vestigden turfstekers, schippers en landbouwers zich en op die plaatsen zijn de dorpen ontstaan. In het midden van de zestiende eeuw kwam een einde aan de turfwinning. Veel arbeiders bleven echter in het gebied wonen en ontplooiden nieuwe activiteiten. Door het uitbreken van de Tachtigjarige Oorlog veranderde er veel in het gebied. Rampen en epidemieën zorgden voor een leegstroom en na het einde van de oorlog in 1648 begon een periode van wederopbouw. Vanaf die tijd zijn de dorpen ontstaan zoals we ze nu nog kennen. Elk dorp heeft een eigen identiteit en geschiedenis.

gpt-4o

Hoe hebben de dorpen in Halderberge zich ontwikkeld tussen de twaalfde en zestiende eeuw?

20231101.nl_237149_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Cabriolet

Cabriolet

Zowel Peugeot als Ford hebben een tussenvorm geproduceerd, waarbij het metalen dak deels inklapte in de kofferbak. Dit systeem was vrij zwaar. Het principe van het metalen wegklapdak komt van Peugeot en het werd voor het eerst toegepast op de Peugeot 401 Eclipse die vanaf 1935 gebouwd werd. Doordat de techniek in die tijd nog onvolmaakt was, was dit model geen echt succes.

gpt-4o

Wat is het principe van het metalen wegklapdak en welke autofabrikant paste dit voor het eerst toe?

20231101.nl_105997_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Xyleem

Xyleem

In het secundair xyleem van naaldbomen (naaldhout) wordt het watertransport geheel verzorgd door tracheïden; deze maken het grootste deel uit van het secundair xyleem en zorgen ook voor de stevigheid van het hout. De tracheïden in naaldhout hebben een sterk verdikte wand, zijn 1–5 mm lang en hebben een spits toelopende boven- en onderkant. Naaldhout bestaat naast tracheïden ook uit parenchym.

gpt-4o

Wat is de rol van tracheïden in het secundair xyleem van naaldbomen?

20231101.nl_703141_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Biological

Biological

De EMA eist dat behalve het aantonen van een vergelijkbaar farmacokinetisch profiel met de biosimilar ook vergelijkende geneesmiddelenonderzoeken worden uitgevoerd.

gpt-4o

Wat zijn de eisen van de EMA voor biosimilars?

20231101.nl_29422_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/West-Australi%C3%AB

West-Australië

Tijdens de volkstelling van 2021 telde West-Australië 2.660.026 inwoners. 88.693 inwoners of 3,3 % van de bevolking gaf aan van inheemse afkomst te zijn, 37,6 % gaf aan een Engelse afkomst te hebben, 29,7 % een Australische, 8,8 % een Ierse, 8,7 % een Schotse en 5,5 % een Italiaanse. 62 % van de bevolking was geboren in Australië, 7,4 % in Engeland, 2,8 % in Nieuw-Zeeland, 2,3 % in Indië, 1,7 % in Zuid-Afrika en 1,4 % in de Filipijnen. De mediaanleeftijd van de gehele bevolking is 38 jaar en van de inwoners van inheemse afkomst 24 jaar.

gpt-4o

Wat is de bevolkingssamenstelling van West-Australië volgens de volkstelling van 2021?

20231101.nl_616803_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Groepsdenken

Groepsdenken

Als de antecedenten er toe hebben geleid dat groepsdenken optreedt, dan kunnen er bepaalde symptomen waarneembaar zijn bij de betrokken groep. Ook zal het beslissingsproces bepaalde symptomen vertonen. Deze symptomen, door Janis beschreven, zijn:

gpt-4o

Wat zijn de symptomen van groepsdenken volgens Janis?

20231101.nl_83245_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Boogbrug

Boogbrug

Verstijfde Staafboogbrug/Langerse brug, waarbij de boog slank is en de ligger stijf, bijvoorbeeld de Schalkwijkse spoorbrug;

gpt-4o

Wat is een verstijfde staafboogbrug?

20231101.nl_644398_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Leefbaarheid

Leefbaarheid

Duidelijk is dat bij de beoordeling van de mate van leefbaarheid verschillende factoren (indicatoren) een rol spelen. In ieder geval horen daartoe:

gpt-4o

Welke factoren spelen een rol bij de beoordeling van de leefbaarheid?

20231101.nl_199938_67

https://nl.wikipedia.org/wiki/Taalfilosofie

Taalfilosofie

Een belangrijk probleem dat de taalfilosofie en de logica heeft beziggehouden is het probleem van de vaagheid van woorden. Voornamelijk gaat het hier om het bestaan van bepaalde randgevallen waarbij het praktisch onmogelijk is te zeggen of men een bepaald predicaat wel of niet aan iets kan toeschrijven. Klassieke voorbeelden zijn "groot zijn" en "kaal zijn", waar het dus niet duidelijk is bij bepaalde gevallen of men deze personenen dan wel groot of niet groot moet noemen. Het gaat hier dus om de paradox van de hoop: als je een zandkorreltje neemt is het overduidelijk dat het geen "hoop zand" is, noch als je twee of drie zandkorreltjes neemt. Het is echter niet duidelijk wanneer men wel effectief kan spreken van een "hoop zand". Bepaalde filosofen hebben dit proberen op te lossen door beroep te doen op Fuzzy logic.

gpt-4o

Wat is het probleem van de vaagheid van woorden in de taalfilosofie?

20231101.nl_421264_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Menzis

Menzis

Naast de gelijknamige zorgverzekeraar Menzis behoren ook het zorgverzekeraarsmerk AnderZorg, HEMA, VinkVink en het (online) gezondheidsprogramma SamenGezond tot de coöperatie Menzis. AnderZorg was in 2009 de eerste zorgverzekeraar die een msn-buddy inzette met een medewerker, geen chatbot. In 2021 werd de prijsvechter VinkVink geïntroduceerd, een online combinatiepolis.

gpt-4o

Welke zorgverzekeraars en programma's vallen onder de coöperatie Menzis?

20231101.nl_271167_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brassband

Brassband

Samen met de flügel zetelen de althoorns in het middenblok van de brassband. Achter hen zitten de bassen.

gpt-4o

Wat is de positie van de althoorns in een brassband?

20231101.nl_2209_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/1927

1927

11 - Het ministerie van Financiën van de Verenigde Staten maakt bekend dat er sinds de invoering van de Droogleggingswet in januari 1920 voor 62 miljoen dollar aan auto's en schepen in beslag is genomen of vernietigd, 300.000 mensen zijn gearresteerd en 49 politiemensen hierbij het leven hebben verloren.

gpt-4o

Wat zijn de gevolgen van de invoering van de Droogleggingswet in de Verenigde Staten?

20231101.nl_183214_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Palais-Royal

Palais-Royal

Tijdens de Franse Revolutie vonden in en rond het Palais-Royal belangrijke massabijeenkomsten plaats, zoals op 12 juli 1789, die het begin vormde van de opstand die tot de bestorming van de Bastille zou leiden. De hertog van Orléans, die achter de revolutie stond, moedigde deze bijeenkomsten aan. Bij de val van de monarchie in 1792 nam hij de naam Philippe Égalité aan en herdoopte het paleis in Palais-Égalité. Maar uiteindelijk werd hijzelf er op 2 april 1793 gearresteerd en op 6 november terechtgesteld, waarop het paleis staatseigendom werd. In de winkelgalerijen werden nu speelholen en bordelen gevestigd, waardoor de buurt een slechte reputatie kreeg.

gpt-4o

Wat was de rol van het Palais-Royal tijdens de Franse Revolutie?

20231101.nl_228058_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Reebok

Reebok

In 1985 is het bedrijf genoteerd aan de New York Stock Exchange (NYSE), onder de afkorting RBK. Na de overname door Adidas in 2006 werd de beursnotering beëindigd.

gpt-4o

Wanneer werd Reebok overgenomen door Adidas?

20231101.nl_159246_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kadjaren

Kadjaren

Ook werden in het midden van de negentiende eeuw diverse oorlogen gevoerd door de Perzen om het westen van Afghanistan te heroveren. In diezelfde periode vervolmaakten de Russen ondertussen hun veroveringen van Centraal-Azië. Om de militaire macht van de Russen een halt toe te roepen, zochten de Perzen een bondgenootschap met het Verenigd Koninkrijk. Hierdoor verkregen de Britten diverse commerciële concessies zoals de aanleg van spoorwegen en het boren naar aardolie. Het fundament voor het latere bedrijf BP werd hiermee gelegd.

gpt-4o

Welke commerciële concessies verkregen de Britten door hun bondgenootschap met de Perzen in de negentiende eeuw?

20231101.nl_72144_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ampelm%C3%A4nnchen

Ampelmännchen

De actiegroep had succes: het Oost-Duitse Ampelmännchen mocht blijven en er zijn er weer een groot aantal teruggeplaatst. Sindsdien heeft het Ampelmännchen een cultstatus bereikt en wordt het gezien als een stukje Ostalgie.

gpt-4o

Wat is de betekenis van het Oost-Duitse Ampelmännchen en waarom heeft het een cultstatus bereikt?

20231101.nl_175_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bop

Bop

Belangrijke bebopmuzikanten zijn onder meer: Charlie Parker, Dizzy Gillespie, Thelonious Monk, Bud Powell, Oscar Peterson, Charles Mingus, Max Roach en Miles Davis.

gpt-4o

Wie zijn enkele belangrijke bebopmuzikanten?

20231101.nl_283679_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Jordaanoproer

Jordaanoproer

Volgens het verslag van de Amsterdamse hoofdcommissaris werden er in Amsterdam 107 deelnemers aan het oproer gearresteerd. Bovendien werden arrestaties en huiszoekingen verricht bij het communistische dagblad De Tribune en bij leiders van de Onafhankelijke Socialistische Partij (OSP). Zij werden verdacht van opruiing. De voorzitter van de OSP, Piet J. Schmidt, werd daarvoor berecht en veroordeeld tot negen maanden gevangenisstraf; in hoger beroep werd dat teruggebracht tot vijf maanden. Op de deelnemers aan het oproer die als eersten gearresteerd waren, werd snelrecht toegepast; zes van hen kregen op 11 juli als standaardstraf zes maanden, ongeacht het vergrijp en de verdediging. In de loop van de maanden daarna kwamen er nog tientallen rechtszaken bij.

gpt-4o

Wat was de rol van de Onafhankelijke Socialistische Partij (OSP) tijdens het Jordaanoproer?

20231101.nl_55221_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Spartathlon

Spartathlon

De 2012 editie werd bij de mannen gewonnen door Stu Thoms uit Duitsland die over de finish kwam na 26 uur en 28 minuten (26:18:19). De snelste vrouw was Elisabeth Hawker. Zij verbrak het parcoursrecord en werd ook nog eens derde in het algemeen klassement met een tijd van 27 uur en 2 minuten (27:02:17).

gpt-4o

Wie waren de winnaars van de Spartathlon in 2012?

20231101.nl_308283_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schoonselhof

Schoonselhof

Bernard Dewulf (1960-2021) - dichter, voormalig stadsdichter van Antwerpen, hoofdredacteur van het Nieuw Wereldtijdschrift

gpt-4o

Wie was Bernard Dewulf?

20231101.nl_59784_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Boudica

Boudica

Wegens de wreedheden en vrezend dat daar geen einde aan zou komen besloot Boudicca in opstand te komen. Tegen die tijd waren er al enkele kleine opstanden van Britse stammen tegen de Romeinen. Al gauw ontstond er daarom een coalitie tussen Iceni en andere stammen zoals de Trinovantes. Ook Bataven behaalden roem tijdens Boudica's opstand. Zij streden tegen haar als soldaten in het Romeinse leger. Geheel Zuidoost-Brittannië zou achter haar zijn gaan staan zodat ze een leger van 100.000 mannen kon verzamelen.

gpt-4o

Waarom besloot Boudicca in opstand te komen tegen de Romeinen?

20231101.nl_18027_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Gammafunctie

Gammafunctie

De stelling van Bohr-Mollerup is nuttig omdat het relatief gemakkelijk is logaritmische convexiteit te bewijzen voor elk van de verschillende formules die worden gebruikt om de gammafunctie te definiëren. Verder redenerend zou men, in plaats van de gammafunctie te definiëren door een bepaalde formule, de voorwaarden van stelling van Bohr-Mollerup als de definitie van de gammafunctie kunnen kiezen, en daarna een willekeurige formule die voldoet aan deze voorwaarden, als uitgangspunt voor het bestuderen van de gammafunctie kunnen nemen. Deze aanpak werd gebruikt door de groep Bourbaki.

gpt-4o

Wat is de stelling van Bohr-Mollerup en hoe wordt deze gebruikt bij de definitie van de gammafunctie?

20231101.nl_10115_17

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fortran

Fortran

FORTRAN 77 was op beide punten verbeterd: er waren meer controlestructuren en er werden karaktergegevens geïntroduceerd.

gpt-4o

Wat zijn de verbeteringen in FORTRAN 77 ten opzichte van eerdere versies?

20231101.nl_579619_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Datsun

Datsun

Datsun Go+. De technische basis van de Go+ is de Nissan Micra. De kleine MPV werd van 2014 tot 2020 in Indonesië aangeboden.

gpt-4o

Wat is de technische basis van de Datsun Go+?

20231101.nl_294160_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/GMC

GMC

In 1908 verliet Max het bedrijf om een nieuwe vrachtwagenbouwer op te richten. Maar Max was niet de zakenman die zijn broer was en de Grabowsky Power Wagon Company ging in 1913 failliet.

gpt-4o

Waarom ging de Grabowsky Power Wagon Company in 1913 failliet?

20231101.nl_22306_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wandtapijt

Wandtapijt

De oudste wandtapijten zijn noordelijke producties en dateren uit de 13e eeuw. De belangrijkste productiecentra waren toen Parijs, Doornik en Atrecht. De laatste twee centra kregen in de 15e eeuw heel wat opdrachten van de hertogen van Bourgondië. In de veertiende eeuw werden ook al wandtapijten gemaakt in Brugge, Oudenaarde, Geraardsbergen, Edingen en Gent. In de 16e eeuw werd Brussel het meest vermaarde productiecentrum. De Triomf van Cleopatra is hier een mooi voorbeeld van. Ook in Mechelen, Leuven, Rijsel en Antwerpen waren clusters gevestigd. Antwerpen ging zorgen voor de verspreiding over de rest van Europa. In Oudenaarde werkten meer dan 12.000 personen in deze industrietak; in Brussel circa een kwart van de bevolking, ongeveer 15.000 personen. De Zuidelijke Nederlanden waren het centrum van de Europese wandtapijtenproductie geworden. De katholieke vorsten Margaretha van Oostenrijk, Maria van Hongarije en keizer Karel V behoren tot de grootste verzamelaars van wandtapijten.

gpt-4o

Wat waren de belangrijkste productiecentra voor wandtapijten in de 13e en 14e eeuw?

20231101.nl_22624_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Katharinaklooster

Katharinaklooster

Sinds 2002 staat het Sint-Catharinagebied en daarmee ook het Katharinaklooster op de werelderfgoedlijst van UNESCO.

gpt-4o

Waarom staat het Katharinaklooster op de werelderfgoedlijst van UNESCO?

20231101.nl_201800_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wachtwoord

Wachtwoord

Daarnaast kan het wachtwoord geraden worden door er gewoon naar te vragen. Dit wordt “social engineering” genoemd.

gpt-4o

Wat is social engineering in de context van wachtwoorden?

20231101.nl_1805165_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Boeroes

Boeroes

In 1853 kwam er officieel een einde aan het kolonisatieproject. Er waren 398 kolonisten uit Nederland aangekomen en in Suriname nog eens 68 kinderen geboren. Van deze groep waren er op 31 mei 1853, na afloop van de epidemieën, nog 223 in leven. Van de groep overlevenden keerden er 56 terug naar Nederland en de overgebleven groep van 167 bleef in Suriname achter en vormde de voorouders van de Boeroes.

gpt-4o

Wat is de oorsprong van de Boeroes in Suriname?

20231101.nl_1506506_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Vlisco

Vlisco

Tijdens de Tweede Wereldoorlog ging Van Vlissingen & Co, ondanks de restricties van de Duitse bezetter, heimelijk door met produceren. Omdat ook het onderzoek naar verfmaterialen en kleuren werd voortgezet, had het bedrijf na de oorlog een flinke voorsprong. Van Vlissingen & Co nam vanaf 1946 de positie van marktleider over van de laatst overgebleven concurrent, de katoendrukkerij Ankersmit uit Deventer.

gpt-4o

Hoe wist Van Vlissingen & Co tijdens de Tweede Wereldoorlog een voorsprong te behouden op de concurrentie?

20231101.nl_89838_17

https://nl.wikipedia.org/wiki/Egmontpact

Egmontpact

Het subgewest "Sud-Luxembourg" zou bestaan uit de provincie Luxemburg (zonder het arrondissement Marche-en-Famenne) en de gemeenten Beauraing, Bièvre, Gedinne, Houyet en Vresse-sur-Semois.

gpt-4o

Wat is het subgewest "Sud-Luxembourg" volgens het Egmontpact?

20231101.nl_2464255_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Onderwaterlassen

Onderwaterlassen

In tegenstelling tot bij het lassen boven water, is het bij nat onderwaterlassen niet nodig het werkstuk te aarden. Het water kan als aarding werken als de stroombron een aardeverbinding heeft met het water, bijvoorbeeld via de romp van het schip waarop de stroombron is geplaatst.

gpt-4o

Wat is het verschil tussen nat onderwaterlassen en lassen boven water?

20231101.nl_21822_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ubbergen

Ubbergen

Tot en met 31 december 2014 was Ubbergen een zelfstandige gemeente. Op 1 januari 2015 ging de gemeente samen met Millingen aan de Rijn en Groesbeek op in de fusiegemeente Berg en Dal, tot 1 januari 2016 onder de naam Groesbeek.

gpt-4o

Wat gebeurde er met de gemeente Ubbergen op 1 januari 2015?

20231101.nl_233528_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ordnungspolizei

Ordnungspolizei

SS-Brigadeführer en Generalmajor der Polizei Heinz Reinefarth (10 oktober 1943 - september 1943/10 december 1943)

gpt-4o

Wie was Heinz Reinefarth en welke functies bekleedde hij binnen de Ordnungspolizei?

20231101.nl_490956_34

https://nl.wikipedia.org/wiki/YouTube

YouTube

Onder extra voorwaarden is ook live streaming mogelijk. Videobeelden worden dan live naar YouTube gestuurd, en zijn dan voor kijkers met enkele seconden vertraging te zien. Vaak kunnen kijkers dan via tekstberichten reageren, en de youtuber kan daar dan weer in zijn uitzending op reageren. Ook kan de kijker vaak een donatie doen, wat dan direct in beeld verschijnt (soms met text-to-speech, TTS: tekst die de donateur heeft ingetypt wordt geautomatiseerd uitgesproken) en waarvoor de youtuber de kijker dan bedankt. Vaak is de duur van een livestream langer dan van andere video's, omdat die laatste vaak bewerkt worden en dus per minuut eindresultaat meer werk zijn om te maken (doordat meer gefilmd wordt dan in de video verwerkt wordt, en door het werk van het bewerken zelf).

gpt-4o

Hoe werkt live streaming op YouTube en welke interactiemogelijkheden hebben kijkers tijdens een livestream?

20231101.nl_511_92

https://nl.wikipedia.org/wiki/Feyenoord

Feyenoord

Het elftal dient als opstap richting het eerste elftal voor de jonge talenten van de club. Ook eerste elftal spelers die terugkeren van een blessure konden in het verleden minuten maken in het elftal om wedstrijdritme op te doen. In aanloop naar het seizoen 2021/22 is het elftal meer bij het eerste elftal gevoegd om de overstap tussen het hoogste jeugdteam en het eerste elftal te verkleinen. De rugnummers zijn doorgeteld vanaf het eerste elftal, om zo een doorgaande lijn te vormen. In tegenstelling tot het verleden wordt er ook met namen op de shirts gespeeld.

gpt-4o

Hoe helpt het elftal van Feyenoord jonge talenten bij de overstap naar het eerste elftal?

20231101.nl_9948_64

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marokko

Marokko

De economie van Marokko wordt beschouwd als een vrijemarkteconomie, bestuurd door vraag en aanbod. Sommige economische sectoren zijn echter in handen van de regering. Het economische systeem van het land wordt getypeerd door een grote openheid naar buiten toe. Frankrijk en Spanje zijn de grootste handelspartners van Marokko (import en export). Frankrijk is ook de grootste buitenlandse investeerder in het land.

gpt-4o

Wat zijn de belangrijkste handelspartners van Marokko?

20231101.nl_10800_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indonesi%C3%AB

Indonesië

Vanaf de 7e eeuw floreerde het zeevarende koninkrijk Shrivijaya als gevolg van de handel en de invloed van het hindoeïsme en boeddhisme dat hiermee geïmporteerd werden. Tussen de achtste en de 10e eeuw gingen de hoogontwikkelde landbouwbeschavingen van de boeddhistische Shailendra en hindoeïstische Mataram ten onder in de binnenlanden van Java. Ze lieten schitterende religieuze bouwwerken achter zoals de Borobudur gebouwd door de Shailendra's en de Prambanan van de Matarams. Het hindoeïstische Majapahit koninkrijk ontstond op oostelijk Java in de late 13e eeuw en onder Gajah Mada reikte zijn invloed over het grootste gedeelte van Indonesië. Deze periode wordt ook wel de gouden eeuw van Indonesië genoemd.

gpt-4o

Wat was de invloed van het hindoeïsme en boeddhisme op het koninkrijk Shrivijaya in de 7e eeuw?

20231101.nl_3141_51

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

Nederlands

Ook in Nieuw-Zeeland leven mensen van Nederlandse afkomst die na de Tweede Wereldoorlog naar het land zijn vertrokken. Na een onderzoek bleek dat 0,7% van de Nieuw-Zeelandse bevolking het Nederlands als moedertaal sprak. Dat is een aantal van ongeveer 29.000 mensen. Uit onderzoek (Crezee, 2008; 2012) is gebleken dat een groot deel van de Nederlandse migranten die tussen 1950 en 1965 naar Nieuw-Zeeland emigreerden, onder druk van de Engelstalige bevolking ook thuis op het Engels overstapten.

gpt-4o

Hoeveel mensen in Nieuw-Zeeland spreken Nederlands als moedertaal?

20231101.nl_502_37

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fascisme

Fascisme

Toch waren in deze haatverhouding een paar uitzonderingen. In 1939 werd na het ineenstorten van de Spaanse en Franse socialistische volksfronten het Molotov-Ribbentroppact gesloten door Duitsland en de Sovjet-Unie. Bovendien hebben beide groepen ook meer met elkaar gemeen dan ze zelf durven te bekennen: als extremen van het politieke spectrum schuwen ze geweld en repressie niet. Sociaal darwinisme komt ook voor in het idee dat dit het natuurlijke recht van het proletariaat zou zijn om de heersende klasse te vernietigen, hoewel volgens het sociaal darwinisme in feite de bourgeoisie gezien werd als dominant en dus meer geschikt om te overleven. De staat bemoeit zich ook in een totalitair communistisch systeem uitgebreid met de economie en individuele vrijheden. Soms kan ook iets voorkomen dat op het leidersprincipe lijkt, terwijl populisme en persoonsverheerlijking in veel communistische systemen ook niet van de lucht waren, evenmin als antisemitisme en racisme: Joden werden als kapitalisten gezien en konden, evenals zwarten (scheldnaam voor bewoners uit het zuiden van de Sovjet-Unie), maar moeilijk carrière maken in de Sovjet-Unie. Stalin zelf heeft meer dan eens te kennen gegeven dat hij een hekel had aan Joden.

gpt-4o

Wat was het Molotov-Ribbentroppact en welke landen waren erbij betrokken?

20231101.nl_843_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Japan

Japan

In het eerste deel van de Chinese Tang-dynastie bedachten Japanse geleerden die Chinees hadden gestudeerd, een nieuwe naam voor hun land. Ze gebruikten de Chinese uitdrukking voor "oorsprong van de zon, zonsopgang", omdat Japan ten oosten van China ligt. In het Chinees van die tijd (Midden-Chinees), was de uitdrukking nzyet-pwun. Hieraan voegden de geleerden het Chinese achtervoegsel -kwuk (land) toe, hetgeen leidde tot de samenstelling nzyet-pwun-kwuk (zonsopkomstland, land van de rijzende zon). De medeklinkers in dit woord waren niet uitspreekbaar in het Oudjapans, zodat de term werd vereenvoudigd tot Nip-pon-gu of Ni-pon-gu. De laatstgenoemde term evolueerde tot Ni-hon-gu. De huidige vormen Nippon en Nihon, waarbij het "land"-achtervoegsel vervallen is, komen hiermee overeen.

gpt-4o

Waarom wordt Japan het "land van de rijzende zon" genoemd?

20231101.nl_207_41

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brazili%C3%AB

Brazilië

In de mijnbouw valt Brazilië op door de winning van ijzererts (waar het de tweede exporteur ter wereld is), koper, goud, bauxiet (een van de 5 grootste producenten ter wereld), mangaan (een van de 5 grootste producenten ter wereld), tin (een van de grootste producenten ter wereld), niobium (concentreert 98% van de reserves bekend bij de wereld) en nikkel. Met betrekking tot edelstenen is Brazilië 's werelds grootste producent van amethist, topaas, agaat en een van de belangrijkste producenten van toermalijn, smaragd, aquamarijn en granaat.

gpt-4o

Welke mineralen en edelstenen worden in Brazilië gewonnen?

20231101.nl_3972_28

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostenrijk

Oostenrijk

Het land produceerde 12 miljoen ton olie-equivalent (Mtoe) in 2014. (1 Mtoe = 11,63 TWh, miljard kilowattuur.) De energiebronnen waren voor 78% duurzaam. Dat was niet genoeg voor de energievoorziening, het TPES (total primary energy supply): 32 Mtoe. Het land importeerde 22 Mtoe fossiele brandstof meer dan het exporteerde.

gpt-4o

Hoeveel procent van de energiebronnen in Oostenrijk was duurzaam in 2014?

20231101.nl_14944_48

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oekra%C3%AFne

Oekraïne

Het omvangrijke landbouwareaal maakt het land tot een van 's werelds graanschuren. Ook de chemische en metaalindustrie zijn groot. Daarnaast speelt het land een belangrijke rol in de doorvoer van Russisch gas naar Europa. Oekraïne had in 2014 een bruto binnenlands product (bbp) van 131 miljard US dollar (2011: 165 miljard US dollar). Tijdens de kredietcrisis kreeg het land een zware economische klap en in 2009 daalde de economische activiteit met 15%. In 2011 was het bbp per hoofd van de bevolking circa 3600 US dollar, dit is slechts een tiende van het gemiddelde in de Europese Unie (EU). De werkloosheid ligt redelijk constant rond de 8% van de beroepsbevolking. Door de Russische annexatie van de Krim en de veiligheidssituatie in de Donbas in het oosten van het land kreeg de economie in 2014 en 2015 zware klappen en liep de inflatie sterk op. In 2016 was het bbp gedaald naar 93 miljard US dollar of; 2200 US dollar per hoofd. Daarna trad tot 2020 een sterk herstel op.

gpt-4o

Wat is de economische impact van de Russische annexatie van de Krim op Oekraïne?

20231101.nl_1907_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking

Wereldbevolking

Schattingen van groei en aantallen zijn veelal cirkelredeneringen, waarbij aantallen gebaseerd zijn op aannames van groei en waarna de aantallen worden gebruikt om aan te tonen dat er een zekere groei is geweest. Zo werd vooral de versnelde groei vanaf de zeventiende eeuw onderbouwd.

gpt-4o

Hoe werd de versnelde groei van de wereldbevolking vanaf de zeventiende eeuw onderbouwd?

20231101.nl_1131025_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Afrika

Afrika

Het hele jaar door heerst er een hoge (of ten minste een vrij hoge) temperatuur. Er valt 50 tot 150 centimeter neerslag per jaar. (Wat in gematigde streken voldoende zou zijn voor een gesloten bos, maar niet in tropische en subtropische gebieden met hun veel hogere verdamping). Er is afwisselend een nat en droog seizoen.

gpt-4o

Wat is het klimaat in Afrika?

20231101.nl_1491_81

https://nl.wikipedia.org/wiki/Roemeni%C3%AB

Roemenië

De gymnast Nadia Comăneci was de eerste gymnast met een perfecte "tien" aller tijden. Dit deed ze in 1976 op de Olympische Spelen in Montreal, op slechts 15-jarige leeftijd. Verder won ze op de Spelen van 1976 drie gouden medailles, een zilveren en een bronzen. Haar succes vervolgde zij op de Spelen van Moskou in 1980 waar ze twee gouden medailles en twee keer zilver won.

gpt-4o

Wie was de eerste gymnast die een perfecte "tien" behaalde op de Olympische Spelen?

20231101.nl_769_76

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hongarije

Hongarije

In Hongarije verschijnen 40 dagbladen, meestal regionale dagbladen. De media in Hongarije wordt gedomineerd door het bedrijf Mediaworks Hungary. De eigenaar van dit bedrijf is KESMA (Közép-Európai Sajtó és Média Alapítvány / Centraal Europese Pers en Media Stichting). De stichting wordt gedomineerd door bestuurders die gelieerd zijn aan regerende partij Fidesz van Viktor Orbán.

gpt-4o

Wie domineert de media in Hongarije?

20231101.nl_14938_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Armeni%C3%AB

Armenië

In de 19e eeuw kwam een groot deel van Armenië, namelijk dat wat tot dusver onder het Perzische Rijk viel, onder militair gezag van het Russische Rijk. Tijdens de Eerste Wereldoorlog in 1915 vond in het Ottomaanse (Turkse) deel van Armenië de Armeense Genocide plaats. De motieven lagen in de samenwerking die Armeense bevrijdingsorganisaties langere tijd zochten met Rusland. Al sinds de eerste razzia's van de Ottomaanse autoriteiten tegen Armeniërs in de loop van de jaren negentig in de 19de eeuw, waren velen van hen over de Russische grenzen gevlucht, en in 1916 kwamen Russische groepen die grens over om delen van Ottomaans Armenië te bezetten, of vanuit Armeens oogpunt te bevrijden. Die bezetting moest opgegeven worden toen de socialistische revolutie in Rusland uitbrak. Turkse milities kwamen daarop in actie om wraak te nemen op Armeense 'landverraders'. Dat gebeurde in een massale etnische zuivering welke ontaardde in een genocide die vooral vrouwen en kinderen trof omdat de Armeense mannen waren opgeroepen en geïnterneerd voor de dienstvervulling in het Ottomaanse leger. Armeniërs die op de vlucht gingen vanuit het noordelijk deel van Armenië zochten hun toevlucht vooral over de grens met Rusland. De Armeniërs uit centraal en oostelijk Anatolië werden naar de Syrische woestijn gedreven, waar velen van hen omkwamen terwijl de overlevenden hun toevlucht zochten in Libanon, Palestina, Griekenland, Frankrijk en de Verenigde Staten Tijdens de genocide werden 1,5 miljoen Armeniërs vermoord door milities die daartoe de middelen kregen van hoge bestuurders en militairen. Het te confisqueren bezit en de grond van de Armeniërs zou hun loon worden. De Jong-Turken onder de officieren wilden Turkije redden uit de ineenstorting van het Ottomaanse Rijk en als een moderne natiestaat herscheppen, dat wil zeggen met een homogene Turkse bevolking.

gpt-4o

Wat waren de oorzaken en gevolgen van de Armeense Genocide tijdens de Eerste Wereldoorlog?

20231101.nl_16966_18

https://nl.wikipedia.org/wiki/Monaco

Monaco

Het Frans is de enige officiële taal van Monaco. Italiaans, Engels en het lokale Monegaskisch (dat afstamt van het Genuese dialect) worden ook gesproken. Het percentage analfabeten is 1%.

gpt-4o

Welke talen worden gesproken in Monaco?

20231101.nl_9439_23

https://nl.wikipedia.org/wiki/Masturbatie

Masturbatie

Binnen het christendom wordt verschillend over 'masturbatie' gedacht. Tiemen Westerduin en Ilonka Terlouw schrijven 'Seks is bedoeld als een intieme belevenis van twee personen. Niet dat zelfbevrediging daarom verkeerd zou zijn, máár het is ook niet de vorm van seks die God voor ogen stond. (...) Er ontbreekt iets essentieels aan: een partner om er samen van te genieten'. De gereformeerde ethicus Jochem Douma schreef over zelfbevrediging 'Maar terwijl we er niet dramatisch over moeten doen, is het evenmin juist het verschijnsel heel gewoon te vinden. Want gewoon is het niet, voor wie weet wat een rein en heilig leven is.

gpt-4o

Wat is de visie van het christendom op masturbatie?

20231101.nl_6758_36

https://nl.wikipedia.org/wiki/Thailand

Thailand

In 1939 wijzigde Phibun de naam van het land van Siam tot Thailand (Prathet Thai), wat "land van vrije mensen" betekent. Dit was slechts één stap in een programma van nationalisme en modernisering: van 1938 tot 1942 vaardigde Phibun 12 Culturele Mandaten uit, waarbij Thais onder andere de vlag moesten groeten, het volkslied moesten kennen en Thais moesten spreken (dus niet bijvoorbeeld Chinees). Ook moesten de Thais hard werken, op de hoogte blijven van het nieuws en westerse kleding dragen.

gpt-4o

Waarom werd de naam van Siam in 1939 veranderd naar Thailand?

20231101.nl_20942_23

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kosovo

Kosovo

Het Ottomaanse leger trok daarop in 1881 op tegen de Albanezen, die een tijdelijke regering hadden gevormd onder leiding van president Ymer Prizreni. Na drie jaar van vechten werd de opstand neergeslagen en een aantal leiders geëxecuteerd of gevangengezet. Maar na deze bevestiging van het Ottomaanse oppergezag kregen de Albanezen grotere autonomie in ruil voor hun trouw aan het Ottomaanse Rijk en hun medewerking aan het blokkeren van een verdere Servische expansie. In 1910 brak opnieuw een Albanese opstand uit in Pristina die duurde tot het bezoek van de Ottomaanse sultan Mehmet V Resat aan Kosovo in juni 1911. Het doel van de Liga van Prizren bleef de stichting van een Albanese staat, bestaande uit de vier vilayets (provincies) waar Albanezen woonden. De Serviërs maakten toen echter nog een kwart uit van de bevolking van Kosovo en verzetten zich tegen de opname van Kosovo in een nationaal Albanië. In de twee Balkanoorlogen van 1912 en 1913 annexeerde Servië dan toch Kosovo en het noorden van Macedonië, landstreken waar slechts een deel van de bevolking Servischgezind was en die daarom separatistisch zouden blijven. Om de sterke demografische groei van de Albanezen het hoofd te kunnen bieden middels een Servische meerderheid en het Servisch gezag te kunnen consolideren vonden na de vestiging van het Servisch gezag etnische zuiveringen van Albanezen en Turken plaats en werden Servische boeren als kolonisten naar inmiddels onteigend grootgrondbezit gestuurd. Dat bracht het Servische bevolkingsaandeel in Kosovo tot 40%.

gpt-4o

Wat was de rol van de Albanezen in Kosovo tijdens de Ottomaanse overheersing?

20231101.nl_16625_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Azoren

Azoren

Begin 15e eeuw werden de Azoren herontdekt door de Portugezen. Zij beschreven een met bossen overdekt, onbewoond land. Voortgaand op een unieke notitie op een kaart van Vallseca, was de eerste die er kwam mogelijk Diogo de Silves in 1427. Zekerder en officiëler was de aankomst van Gonçalo Velho Cabral, een scheepskapitein varend in opdracht van de Portugese prins Hendrik de Zeevaarder, in 1432.

gpt-4o

Wie herontdekte de Azoren in de 15e eeuw?

20231101.nl_6093_20

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstofdioxide

Koolstofdioxide

Koolstofdioxide ontstaat bij diverse natuurlijke processen, onder andere bij savanne- en bosbranden, uitstoot door vulkanen, verteringsprocessen in natte oerwouden en mangroven, en komt vrij via CO2-uitwisseling met de zeeën en oceanen. De eenvoudigste manier om koolstofdioxide te produceren is echter de verbranding van koolstofhoudende stoffen, bijvoorbeeld houtskool en fossiele brandstoffen zoals aardolie en aardgas. Dit proces is voor de mensheid een van de belangrijkste energiebronnen. De menselijke/industriële CO2-uitstoot is volgens de huidige wetenschappelijke inzichten bijna 6% van de totale aardse CO2-uitwisseling. Deze 6 procent moet door het systeem worden opgenomen om de concentratie CO2 constant te houden.

gpt-4o

Hoe ontstaat koolstofdioxide in de natuur?

20231101.nl_15717_54

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indianen

Indianen

Oto-Manguetalen (van Centraal-Mexico tot in Noordwest-Costa Rica, onder andere het Zapoteeks en het Mixteeks)

gpt-4o

Wat zijn de Oto-Manguetalen en waar worden ze gesproken?

20231101.nl_10181_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Liechtenstein

Liechtenstein

Liechtenstein is een parlementaire democratie, geleid door de vorst. De huidige vorst is Hans Adam II, die zijn vader na diens dood in 1989 opvolgde. Op 15 augustus 2004 heeft de vorst zijn bevoegdheden overgedragen, maar zonder te abdiceren, aan zijn zoon, erfprins Alois. Het parlement van Liechtenstein, de Landdag, wordt gevormd door 25 door het volk gekozen vertegenwoordigers. Het kabinet, dat bestaat uit vijf leden, is verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding. Liechtenstein is, naast Zwitserland, een van de twee landen waar er directe democratie op nationaal niveau bestaat. Sinds 1984 kent het land vrouwenkiesrecht. De vorst kan echter zowel parlement als kabinet naar huis sturen. Op 16 maart 2004 stemde 64,3% van de bevolking van Liechtenstein in een referendum voor het wijzigen van de grondwet en daarmee het behoud van het vorstenhuis. De rechten van de vorst zijn hiermee gegarandeerd. Hij kan parlement en kabinet ontbinden wanneer hij dit nodig acht en heeft een veto in de benoeming van ambtenaren en rechterlijke macht.

gpt-4o

Wat zijn de politieke bevoegdheden van de vorst in Liechtenstein?

20231101.nl_316_28

https://nl.wikipedia.org/wiki/Californi%C3%AB

Californië

De naam Californië werd voor het eerst gebruikt door de Spaanse schrijver Garci Rodríguez de Montalvo (±1450–1504). Het is de naam voor een fictief eiland ten westen van Noord-Amerika in De Montalvo's boek Las sergas de Esplandián, waarvan de eerste druk rond 1496 verscheen. De Montalvo's paradijselijke eiland zou bevolkt worden door Amazonen die onmetelijke rijkdommen bezaten en geregeerd werden door een koningin Calafia, naar wie het eiland genoemd was. Een van de Spaanse conquistadores die door De Montalvo's roman beïnvloed werden, was Hernán Cortés, die een einde maakte aan het Aztekenrijk en de kolonie Nieuw-Spanje stichtte in het tegenwoordige Mexico. Cortés verkende, op zoek naar De Montalvo's legendarische goudrijk, de westkust van Mexico. Hij ontdekte het zuidelijke punt van Neder-Californië en in de veronderstelling het legendarische eiland te hebben gevonden noemde hij dit gebied California. In 1539 zond Cortés de ontdekkingsreiziger Francisco de Ulloa om de kust van Mexico verder te verkennen. Hoewel De Ulloa vaststelde dat Neder-Californië een schiereiland is, bleef het misverstand lange tijd in stand.

gpt-4o

Wie gebruikte de naam Californië voor het eerst en in welke context?

20231101.nl_37508_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/PH

PH

In water of in een waterige oplossing is een klein deel van de watermoleculen aanwezig in de vorm van ionen (autoprotolyse). Twee H2O-moleculen vormen dan een positief H3O+-ion en een negatief OH−-ion. Het oplosbaarheidsproduct van de beide ionen in water is 10−14 mol/l (bij 22 °C), dat wil zeggen dat voor elke waterige oplossing geldt dat het product van de concentratie aan OH− en de concentratie van H3O+ altijd gelijk is aan 10−14 mol/l. Uitgaande van zuiver water is zoveel water in ionen opgesplitst dat zowel de concentratie H3O+ als de concentratie van OH− gelijk is aan 1:10 000 000 = 10−7. De pH hiervan is volgens de formule dus: . Alle oplossingen met een pH van 7 worden neutrale oplossingen genoemd. Zo’n oplossing is niet zuur en ook niet basisch.

gpt-4o

Wat is de definitie van een neutrale oplossing volgens de pH-waarde?

20231101.nl_4315468_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeus

Zeus

Toen Zeus als volwassen man zijn vader met zijn bestaan confronteerde en van hem eiste dat hij zijn verslonden, maar onsterfelijke kinderen weer terug zou geven, ontbrandde een zware strijd om de macht. Het ging tussen Zeus enerzijds en Kronos met de meeste Titanen anderzijds. Zeus bevrijdde de Cyclopen en de honderdarmige reuzen, de Hekatoncheiren, uit Kronos' gevangenis in de Tartarus en verzekerde zich op die manier van hun hulp. Hij slingerde zijn belangrijkste wapen, de door de Cyclopen gemaakte bliksemschichten, van de Olympus naar beneden en bleef dat net zo lang doen tot hij de overwinning had behaald. Zo verkreeg Zeus heerschappij over de wereld. De door Kronos verzwolgen broers en zusters van Zeus (Poseidon, Hades, Hera, Hestia en Demeter) werden uit hem bevrijd. Er kwam daarmee een nieuwe generatie goden, die van de Olympische goden, aan de macht.

gpt-4o

Hoe heeft Zeus de strijd tegen Kronos en de Titanen gewonnen?

20231101.nl_249246_26

https://nl.wikipedia.org/wiki/Rihanna

Rihanna

Van de 777 Tour werd ook een dvd gemaakt. Hierop staat een documentaire over Rihana's tournee. Het kwam op 25 mei 2013 op nummer 28 in de Nederlandse DVD Music Top 30 binnen.

gpt-4o

Wanneer werd de dvd van Rihanna's 777 Tour uitgebracht?

20231101.nl_778_31

https://nl.wikipedia.org/wiki/Internet

Internet

Persoonlijke gegevens zijn vaak slecht beveiligd en daarmee gemakkelijk toegankelijk voor onbevoegden, wat gevolgen heeft voor de privacy van individuen.

gpt-4o

Hoe beïnvloedt de slechte beveiliging van persoonlijke gegevens de privacy van individuen?

20231101.nl_69021_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lobotomie

Lobotomie

De lobotomie werd populair gemaakt in de VS door Walter Freeman. Hij ontwikkelde de transorbitale lobotomie, een nieuwe techniek zonder schedelboring. Nadat een patiënt d.m.v. een elektroshock bewusteloos wordt gemaakt, wordt een ijspriem met een hamer door de oogkas zeven centimeter diep in de hersenen geslagen. Vanaf 1945 tot 1960 prees hij orbitale lobotomie aan als effectieve behandelmethode. De nieuwe, relatief eenvoudige ingreep duurt nog maar een paar minuten en kan overal, ook buiten de (dure) operatiekamer worden uitgevoerd. Hierdoor werd de lobotomie enige tijd gezien als een algemeen bruikbare behandelmethode voor allerlei problemen, zoals zelfs wangedrag van kinderen. Uiteindelijk hebben in de VS ca. 40.000, in het Verenigd Koninkrijk ca. 17.000 en in Scandinavië ca. 9300 mensen een dergelijke operatie ondergaan (onder wie Rosemary Kennedy, de zus van John F. Kennedy), zonder dat er verder ernstig onderzoek naar de effectiviteit van de methode werd gedaan. Lobotomie wordt niet langer toegepast, omdat resultaten slechter bleken dan aanvankelijk gerapporteerd werd. In veel landen waaronder Nederland werd lobotomie verboden. In de Sovjet-Unie werd lobotomie op 12 december 1950 verboden. Ook Duitsland en Japan waren een van de eerste landen waar lobotomie reeds in de jaren vijftig verboden werd. Noorwegen kende een schadevergoeding toe aan de nog levende slachtoffers van lobotomie.

gpt-4o

Wie introduceerde de transorbitale lobotomie in de Verenigde Staten?

20231101.nl_436_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Eurovisiesongfestival

Eurovisiesongfestival

Eerst waren het vooral de traditionele chansons die het goed deden op het festival. In 1974 won de Zweedse groep ABBA met Waterloo, waarna deze band wereldberoemd werd. De intrede van popgroepen, en daarmee een stuk modernisering, was een feit. Waterloo werd in 2005 in het Deense Kopenhagen gekozen tot beste songfestivalhit aller tijden.

gpt-4o

Wat was de impact van ABBA's overwinning met "Waterloo" op het Eurovisiesongfestival?

20231101.nl_13519_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Pinksteren

Pinksteren

Volgens Handelingen 2:14-36 nam de apostel Petrus het woord en hield een toespraak, waarin de dood en herrijzenis van Jezus centraal stond. Hij legde uit dat al deze gebeurtenissen al voorzegd waren door de profeet Joël, waarbij hij Joël 2:28-30 citeerde. Petrus maande de menigte zich te keren tot Jezus om vergeving van zonden te krijgen. Toen iemand vroeg hoe, antwoordde hij: "Heb berouw, en laat u dopen in de naam van Jezus Christus tot vergeving van de zonden, en u zult de Heilige Geest ontvangen." Drieduizend mensen zouden vervolgens gehoor hebben gegeven aan deze oproep en zich dezelfde dag nog hebben laten dopen.

gpt-4o

Wat zei de apostel Petrus in zijn toespraak tijdens Pinksteren volgens Handelingen 2:14-36?

20231101.nl_6755_34

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuid-Korea

Zuid-Korea

Voetbal is van oudsher een van de meest populaire sporten in Korea. Een recente peiling geeft aan dat een groot deel (40,6%) van de Zuid-Koreaanse sportfans zichzelf blijven identificeren als voetbalfans, met honkbal op de tweede plaats bij 25,3% van de respondenten. De peiling gaf echter niet aan in hoeverre de respondenten beide sporten volgden. Het nationale elftal was het eerste team in de Asian Football Confederation dat de halve finale wist te bereiken van het FIFA wereldkampioenschap voetbal tijdens het wereldkampioenschap voetbal 2002 dat gezamenlijk door Zuid-Korea en Japan werd georganiseerd. Het nationale team heeft zich geplaatst voor elk wereldkampioenschap voetbal sinds het wereldkampioenschap voetbal 1986 in Mexico.

gpt-4o

Wat zijn de populairste sporten in Zuid-Korea volgens een recente peiling?

20231101.nl_12259_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Carnaval

Carnaval

Binnen de joodse cultuur vertoont het Poerim-feest, dat wordt gevierd in het vroege voorjaar, duidelijke overeenkomsten met het huidige carnaval.

gpt-4o

Wat zijn de overeenkomsten tussen het Poerim-feest en carnaval?

20231101.nl_3741_27

https://nl.wikipedia.org/wiki/Estland

Estland

In Estland worden enkele festivals jaarlijks gehouden. Sinds 2015 vindt het Weekend Festival plaats in Pärnu. Bekende dance-artiesten als Avicii, Lost Frequencies en Martin Garrix speelden er al meermaals. Ook is er het Estisch Zangfeest, waar amateurkoren uit heel Estland optreden. Bij het laatste festival in 2014 zakten zowat 100.000 mensen af naar de hoofdstad om het spektakel bij te wonen.

gpt-4o

Welke bekende dance-artiesten hebben opgetreden op het Weekend Festival in Pärnu?

20231101.nl_97175_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amish

Amish

De traditie van het werpen van het lot geeft uiting aan de immanentie van God als uitdrukking van Zijn wil. In hun relatie tot de wereld volgen ze het evangelie van Johannes, hoofdstuk 17, waar Jezus zegt dat hoewel de Zijnen in deze wereld zijn, ze niet van deze wereld zijn.

gpt-4o

Wat betekent de traditie van het werpen van het lot voor de Amish?

20231101.nl_70740_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Alvleesklier

Alvleesklier

Als de bloedsuikerspiegel daalt, vormt dit een prikkel voor de alvleesklier om glucagon af te scheiden, dat o.a. de levercellen aanzet om het daar opgeslagen glycogeen (via hydrolyse) af te breken tot glucose, zodat de bloedspiegel weer op peil komt.

gpt-4o

Hoe reageert de alvleesklier op een dalende bloedsuikerspiegel?

20231101.nl_35580_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Luipaard

Luipaard

Het gehoor is heel sterk: een luipaard kan heel hoge frequenties (tot 100 kHz) horen, ook als ze heel zacht zijn.

gpt-4o

Hoe goed kan een luipaard horen?

20231101.nl_17805_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Longontsteking

Longontsteking

De Streptococcus pneumoniae is een van de meest voorkomende oorzaken in alle leeftijdsgroepen met uitzondering van neonaten. Het is een gram-positief micro-organisme dat vaak opportunistisch leeft in de keelhabitat van gezonde mensen. Een belangrijke andere gram-positieve bacterie is de Staphylococcus aureus.

gpt-4o

Wat is een veelvoorkomende oorzaak van longontsteking bij verschillende leeftijdsgroepen?

20231101.nl_711891_26

https://nl.wikipedia.org/wiki/Banksy

Banksy

Ad 3. Niet iedereen heeft waardering voor het gekozen medium of de aard van de boodschap van Banksy. Toen hij in het Midden-Oosten de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden beschilderde merkte een Palestijn op dat Banksy de muur mooi maakte. Toen Banksy de man voor dit compliment bedankte, riposteerde hij: “Wij willen niet dat hij mooi is, we haten deze muur, ga naar huis”

gpt-4o

Waarom was een Palestijn niet blij met Banksy's kunst op de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden?

20231101.nl_4351_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aluminium

Aluminium

Aluminium is een zilverwit, buigzaam metaal. Het is stabiel aan de lucht, maar alleen dankzij een dun en gesloten oxidehuidje, dat het metaal een doffe indruk geeft. In aanwezigheid van kwikzouten vormt zich echter een oxide dat een niet-gesloten huid vormt. Onder die omstandigheden oxideert het metaal aan de lucht bijzonder snel en vliegt het in brand. In gepoederde toestand wordt het veel in de pyrotechniek gebruikt (bijvoorbeeld als vaste raketbrandstof), of in thermische lansen.

gpt-4o

Wat gebeurt er met aluminium in aanwezigheid van kwikzouten?

20231101.nl_19080_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrikkeljaar

Schrikkeljaar

Dit levert een gemiddelde op van 365 dagen en 6 uur per jaar. In de Juliaanse kalender, de gangbare kalender voor de invoering van de gregoriaanse kalender, werd deze methode gebruikt. De correctie van 6 uur per jaar is echter een overcorrectie ten opzichte van het tropische jaar van 365 dagen, 5 uur, 48 minuten en 45,1814 seconden. De extra 11 minuten en 14,8186 seconden per jaar tellen op tot ongeveer drie dagen per 400 jaar.

gpt-4o

Waarom was de correctie van 6 uur per jaar in de Juliaanse kalender een overcorrectie?

20231101.nl_14688_66

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chocolade

Chocolade

Sinds 2015 wordt in Schiedam tijdens de Brandersfeesten jaarlijks een meerdaags chocoladefestival gehouden.

gpt-4o

Wat is het chocoladefestival dat jaarlijks tijdens de Brandersfeesten in Schiedam wordt gehouden?

20231101.nl_12068_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wi-Fi

Wi-Fi

WPS is bedacht om de draadloze verbinding te kunnen configureren zonder ingewikkelde wachtwoorden (WEP key of WPA keys) te hoeven intypen. Het kan op twee manieren: Push Button en WPS Personal Identification Number (PIN). Bij de Push Button-methode moet er binnen circa 1 minuut een speciale WPS-knop op de draadloze router en op het verbindende apparaat ingedrukt worden. Beide apparaten wisselen vervolgens automatisch de sleutel uit en de verbinding komt dan tot stand. De meeste apparaten, waaronder wireless USB dongles ondersteunen push-button-setup. Sommige laptops, iOS-apparaten en andere apparaten ondersteunen Push Button niet omdat de functie ontbreekt.

gpt-4o

Hoe werkt de Push Button-methode bij WPS voor het configureren van een draadloze verbinding?

20231101.nl_903_25

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koran

Koran

Onder de derde kalief, Oethman ibn Affan (644-656), begon het proces van officiële codificatie van de verzamelde teksten. De reden hiervoor was dat in de verschillende centra van het uitdijende islamitische rijk onenigheid over de correcte manier van reciteren ontstond. Een commissie van vier onder leiding van Zaid ibn Sabit stelde in 651 de eerste officiële codex vast. Door het ontbreken van diakritische tekens en klinkertekens liet deze tekst de mogelijkheid van zeven door de moslimgemeenschap erkende leeswijzen (dialecten) open, zij het dat, waar onenigheid bestond, gekozen werd voor het dialect van Qoeraisj, de stam van Mohammed. Dit betrof vooral de uitspraak en zorgde slechts in beperkte mate voor verschillen in betekenis. Er werden vier, vijf of zes kopieën gemaakt die naar Mekka, Damascus, Basra en Koefa gestuurd werden. Eén exemplaar hield Oethman zelf. Afwijkende exemplaren werden vernietigd. Twee van deze eerste korans zouden nog bewaard zijn in Tasjkent (naar verluidt het persoonlijke exemplaar van Oethman) en in het Topkapi-museum in Istanboel. Efim A. Rezvan dateert de koran van Tasjkent vanwege het gebruikte schrift (Koefisch schrift) rond het jaar 800.

gpt-4o

Wat was de reden voor de officiële codificatie van de Koran onder kalief Oethman ibn Affan?

20231101.nl_6382_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sjiisme

Sjiisme

De sjiieten zijn van mening dat geen enkel mens het recht heeft op discriminatie, laat staan het plegen van geweld tegen anderen op basis van hun afkomst of overtuiging. Ook zijn ze, net als een groot deel van de soennieten, van mening dat moslims elkaar niet moeten bestrijden maar ondanks de verschillen als broeders moeten leven. De sjiieten zien hier een groot voorbeeld in Imam Ali Ibn Abu Talib die als een van zijn bekendste uitspraken over anderen heeft gezegd: Mensen zijn van twee soorten; of ze zijn je broeders in religie of ze zijn je gelijken als mens". Deze typerende en krachtige uitspraak van Ali Ibn Abu Talib is namens de Verenigde Naties in 1997 door Kofi Annan geroemd.

gpt-4o

Wat is de visie van de sjiieten op discriminatie en geweld?

20231101.nl_27334_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Artrose

Artrose

Erfelijkheid; artrose als gevolg van veroudering treedt bij iedereen in bepaalde mate op, maar de snelheid waarmee dat gebeurt, is in een bepaalde mate erfelijk. In zeldzame gevallen is vroegtijdige artrose een ziekte die dominant overerft.

gpt-4o

Wat is de rol van erfelijkheid bij het ontstaan van artrose?

20231101.nl_16205_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kaliningrad

Kaliningrad

Toch kreeg de economie van Oost-Pruisen het tijdens de crisisjaren nog meer dan in de rest van Duitsland te verduren. De inwoners van Oost-Pruisen stemden mede daarom al vroeg in meerderheid op Hitlers partij en maakten van hun provincie een van de eerste bolwerken van de nazi's, vooral op het platteland want een eeuwenoude liberale gezindheid kon in Koningsbergen, zij het ondergronds, voortbestaan.

gpt-4o

Waarom stemden de inwoners van Oost-Pruisen vroeg op Hitlers partij?

20231101.nl_88007_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Gluten

Gluten

Doordat gluten niet in water oplost, kan het gemakkelijk uit het meel van tarwe en andere granen geïsoleerd worden. Uit een eenvoudig deeg van meel en water wordt het zetmeel uitgespoeld en wordt het gluten gedroogd. Voor non-foodtoepassingen geeft een zoute oplossing betere resultaten. Het resterend gluten krijgt dan een stevige, kauwgomachtige structuur.

gpt-4o

Hoe wordt gluten geïsoleerd uit meel?

20231101.nl_10855_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Griep

Griep

Slachtoffers vallen vooral in de risicogroepen zoals ouderen (circa 90% van de sterfgevallen is 65 jaar of ouder) of personen met een chronische aandoening. In het eerste kwartaal van 2018 was de griepsterfte in Nederland uitzonderlijk hoog. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu schatte het aantal extra sterfgevallen op 9444, het hoogste aantal ooit.

gpt-4o

Wat was het aantal extra sterfgevallen door griep in Nederland in het eerste kwartaal van 2018?

20231101.nl_97243_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wervelkolom

Wervelkolom

De wervels beschermen het ruggenmerg en dragen het gewicht. Omdat lagergelegen wervels meer gewicht te dragen hebben dan die in de nek, zijn ze ook groter en anders van vorm. De wervelkolom steunt op het bekken.

gpt-4o

Waarom zijn de lagergelegen wervels groter dan de wervels in de nek?