Datasets:

babs

/

new-yo-diacitics

like 0

ar: el: upsilon he: hi: ik: ko: mi: ta: th:ua ub uc ud ue uf ug uh ui uj uk ul um un uo up uq ur us ut uu uv uw ux uy uz.

ar: el: upsilon he: hi: ik: ko: mi: ta: th:ua ub uc ud ue uf ug uh ui uj uk ul um un uo up uq ur us ut uu uv uw ux uy uz.

ar: el: he: hi: ik: ko: mi: ta: th:va vb vc vd ve vf vg vh vi vj vk vl vm vn vo vp vq vr vs vt vu vv vw vx vy vz.

ar: el: he: hi: ik: ko: mi: ta: th:va vb vc vd ve vf vg vh vi vj vk vl vm vn vo vp vq vr vs vt vu vv vw vx vy vz.

ar: el: he: hi: ik: ko: mi: ta: th:wa wb wc wd we wf wg wh wi wj wk wl wm wn wo wp wq wr ws wt wu wv ww wx wy wz.

ar: el: he: hi: ik: ko: mi: ta: th:wa wb wc wd we wf wg wh wi wj wk wl wm wn wo wp wq wr ws wt wu wv ww wx wy wz.

ar:el: xi (Ks x)he:hi:hy:ik:ka:ko:ml:mn:ta:th:xa xb xc xd xe xf xg xh xi xj xk xl xm xn xo xp xq xr xs xt xu xv xw xx xy xz.

ar:el: ξι (Ξ ξ)he:hi:hy:ik:ka:ko:ml:mn:ta:th:xa xb xc xd xe xf xg xh xi xj xk xl xm xn xo xp xq xr xs xt xu xv xw xx xy xz.

ar:el: upsilon (U u)he:hi:hy:ik:ka:ko:ml:mn:ta:th:ya yb yc yd ye yf yg yh yi yj yk yl ym yn yo yp yq yr ys yt yu yv yw yx yy yz.

ar:el: υψιλον (Υ υ)he:hi:hy:ik:ka:ko:ml:mn:ta:th:ya yb yc yd ye yf yg yh yi yj yk yl ym yn yo yp yq yr ys yt yu yv yw yx yy yz.

ar: el: zeta (Z; z) he: hi: hy: ik: ka: ko: ml: mn: ta: th:za zb zc zd ze zf zg zh zi zj zk zl zm zn zo zp zq zr zs zt zu zv zw zx zy zz.

ar: el: ζήτα (Ζ; ζ) he: hi: hy: ik: ka: ko: ml: mn: ta: th:za zb zc zd ze zf zg zh zi zj zk zl zm zn zo zp zq zr zs zt zu zv zw zx zy zz.

Abeokuta je ilu ni ti o gbajumo nile Yoruba, lapa iwo-oorun orile-ede Naijiria.. O je olu-ilu ipinle Ogun ti o tedo si agbegbe ti o kun fun Apata nla nla. Idi niyi ti won fi n pee ni Abeokuta. Ibe ni Oke Olumo (Olumo Rock) fikale si.ItanO se pataki lati mo die nipa itan ile Egba ati iru eniyan ti n gbe ilu Egba. Idi eyi ni pe yoo je ohun iranlowo fun opolopo nnkan to ye ni mimo ninu orin ogodo.

Abeokuta je ilu ni ti o gbajumo nile Yoruba, lapa iwo-oorun orile-ede Naijiria.. O je olu-ilu ipinle Ogun ti o tedo si agbegbe ti o kun fun Apata nla nla. Idi niyi ti won fi n pee ni Abeokuta. Ibe ni Oke Olumo (Olumo Rock) fikale si.ÌtànÓ se pàtàkì láti mọ díẹ̀ nípa ìtàn ilẹ̀ Ẹ̀gbá àti irú ènìyàn tí ń gbé ìlú Ẹ̀gbá. Ìdí èyí ni pé yóò jẹ́ ohun ìrànlọ́wọ́ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ nǹkan tó yẹ ní mímọ̀ nínú orin ògódò.

O je olu-ilu ipinle Ogun ti o tedo si agbegbe ti o kun fun Apata nla nla. Idi niyi ti won fi n pee ni Abeokuta. Ibe ni Oke Olumo (Olumo Rock) fikale si.ItanO se pataki lati mo die nipa itan ile Egba ati iru eniyan ti n gbe ilu Egba. Idi eyi ni pe yoo je ohun iranlowo fun opolopo nnkan to ye ni mimo ninu orin ogodo. Fun idi pataki yii, n o o pin akori yii si ona merin otooto.Bi won se te ilu egba doOpolopo onimo lo ti so nipa bi a ti se te ile Egba do, ti won si ti gbe abo iwadii won fun araye ri.

O je olu-ilu ipinle Ogun ti o tedo si agbegbe ti o kun fun Apata nla nla. Idi niyi ti won fi n pee ni Abeokuta. Ibe ni Oke Olumo (Olumo Rock) fikale si.ÌtànÓ se pàtàkì láti mọ díẹ̀ nípa ìtàn ilẹ̀ Ẹ̀gbá àti irú ènìyàn tí ń gbé ìlú Ẹ̀gbá. Ìdí èyí ni pé yóò jẹ́ ohun ìrànlọ́wọ́ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ nǹkan tó yẹ ní mímọ̀ nínú orin ògódò. Fún ìdí pàtàkì yìí, n ó ò pín àkòrí yìí si ọ̀nà mẹ́rin ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀.Bí wọ́n ṣe tẹ ìlú ẹ̀gbá dóỌ̀pọ̀lọpọ̀ onímọ̀ ló ti sọ nípa bí a ti se tẹ ilẹ̀ Ẹ̀gbá dó, tí wọn sí tì gbé àbọ̀ ìwádìí wọn fún aráyé rí.

Idi niyi ti won fi n pee ni Abeokuta. Ibe ni Oke Olumo (Olumo Rock) fikale si.ItanO se pataki lati mo die nipa itan ile Egba ati iru eniyan ti n gbe ilu Egba. Idi eyi ni pe yoo je ohun iranlowo fun opolopo nnkan to ye ni mimo ninu orin ogodo. Fun idi pataki yii, n o o pin akori yii si ona merin otooto.Bi won se te ilu egba doOpolopo onimo lo ti so nipa bi a ti se te ile Egba do, ti won si ti gbe abo iwadii won fun araye ri. Ara iru awon bayii ni Samuel Johnson, Sabiri Biobaku, Ajisafe, Delana ati awon miiran to je opitan atenudenu.Johnson gba pe Oyo ni awon Egba ti wa.

Idi niyi ti won fi n pee ni Abeokuta. Ibe ni Oke Olumo (Olumo Rock) fikale si.ÌtànÓ se pàtàkì láti mọ díẹ̀ nípa ìtàn ilẹ̀ Ẹ̀gbá àti irú ènìyàn tí ń gbé ìlú Ẹ̀gbá. Ìdí èyí ni pé yóò jẹ́ ohun ìrànlọ́wọ́ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ nǹkan tó yẹ ní mímọ̀ nínú orin ògódò. Fún ìdí pàtàkì yìí, n ó ò pín àkòrí yìí si ọ̀nà mẹ́rin ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀.Bí wọ́n ṣe tẹ ìlú ẹ̀gbá dóỌ̀pọ̀lọpọ̀ onímọ̀ ló ti sọ nípa bí a ti se tẹ ilẹ̀ Ẹ̀gbá dó, tí wọn sí tì gbé àbọ̀ ìwádìí wọn fún aráyé rí. Ara irú àwọn báyìí ni Samuel Johnson, Sàbírì Bíòbákú, Ajísafẹ́, Délànà àti àwọn mìíràn tó jẹ́ òpìtàn àtẹnudẹ́nu.Johnson gbà pé Ọ̀yọ́ ni àwọn Ẹ̀gbá ti wá.

Ibe ni Oke Olumo (Olumo Rock) fikale si.ItanO se pataki lati mo die nipa itan ile Egba ati iru eniyan ti n gbe ilu Egba. Idi eyi ni pe yoo je ohun iranlowo fun opolopo nnkan to ye ni mimo ninu orin ogodo. Fun idi pataki yii, n o o pin akori yii si ona merin otooto.Bi won se te ilu egba doOpolopo onimo lo ti so nipa bi a ti se te ile Egba do, ti won si ti gbe abo iwadii won fun araye ri. Ara iru awon bayii ni Samuel Johnson, Sabiri Biobaku, Ajisafe, Delana ati awon miiran to je opitan atenudenu.Johnson gba pe Oyo ni awon Egba ti wa. O ni awon eya Egba tooto le ti orirun won de Oyo.

Ibe ni Oke Olumo (Olumo Rock) fikale si.ÌtànÓ se pàtàkì láti mọ díẹ̀ nípa ìtàn ilẹ̀ Ẹ̀gbá àti irú ènìyàn tí ń gbé ìlú Ẹ̀gbá. Ìdí èyí ni pé yóò jẹ́ ohun ìrànlọ́wọ́ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ nǹkan tó yẹ ní mímọ̀ nínú orin ògódò. Fún ìdí pàtàkì yìí, n ó ò pín àkòrí yìí si ọ̀nà mẹ́rin ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀.Bí wọ́n ṣe tẹ ìlú ẹ̀gbá dóỌ̀pọ̀lọpọ̀ onímọ̀ ló ti sọ nípa bí a ti se tẹ ilẹ̀ Ẹ̀gbá dó, tí wọn sí tì gbé àbọ̀ ìwádìí wọn fún aráyé rí. Ara irú àwọn báyìí ni Samuel Johnson, Sàbírì Bíòbákú, Ajísafẹ́, Délànà àti àwọn mìíràn tó jẹ́ òpìtàn àtẹnudẹ́nu.Johnson gbà pé Ọ̀yọ́ ni àwọn Ẹ̀gbá ti wá. O ní àwọn ẹ̀yà Ẹ̀gbá tòótọ́ lé ti orírun wọn de Ọ̀yọ́.

Idi eyi ni pe yoo je ohun iranlowo fun opolopo nnkan to ye ni mimo ninu orin ogodo. Fun idi pataki yii, n o o pin akori yii si ona merin otooto.Bi won se te ilu egba doOpolopo onimo lo ti so nipa bi a ti se te ile Egba do, ti won si ti gbe abo iwadii won fun araye ri. Ara iru awon bayii ni Samuel Johnson, Sabiri Biobaku, Ajisafe, Delana ati awon miiran to je opitan atenudenu.Johnson gba pe Oyo ni awon Egba ti wa. O ni awon eya Egba tooto le ti orirun won de Oyo. o tun te siwaju sii pe omo ale tabi eru ni Egba ti ko ba ni orirun lati Oyo.

Ìdí èyí ni pé yóò jẹ́ ohun ìrànlọ́wọ́ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ nǹkan tó yẹ ní mímọ̀ nínú orin ògódò. Fún ìdí pàtàkì yìí, n ó ò pín àkòrí yìí si ọ̀nà mẹ́rin ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀.Bí wọ́n ṣe tẹ ìlú ẹ̀gbá dóỌ̀pọ̀lọpọ̀ onímọ̀ ló ti sọ nípa bí a ti se tẹ ilẹ̀ Ẹ̀gbá dó, tí wọn sí tì gbé àbọ̀ ìwádìí wọn fún aráyé rí. Ara irú àwọn báyìí ni Samuel Johnson, Sàbírì Bíòbákú, Ajísafẹ́, Délànà àti àwọn mìíràn tó jẹ́ òpìtàn àtẹnudẹ́nu.Johnson gbà pé Ọ̀yọ́ ni àwọn Ẹ̀gbá ti wá. O ní àwọn ẹ̀yà Ẹ̀gbá tòótọ́ lé ti orírun wọn de Ọ̀yọ́. ó tún tẹ̀ síwájú síi pé ọmọ àlè tàbí ẹrú ni Ẹ̀gbá tí kò bá ní orírun láti Ọ̀yọ́.

Fun idi pataki yii, n o o pin akori yii si ona merin otooto.Bi won se te ilu egba doOpolopo onimo lo ti so nipa bi a ti se te ile Egba do, ti won si ti gbe abo iwadii won fun araye ri. Ara iru awon bayii ni Samuel Johnson, Sabiri Biobaku, Ajisafe, Delana ati awon miiran to je opitan atenudenu.Johnson gba pe Oyo ni awon Egba ti wa. O ni awon eya Egba tooto le ti orirun won de Oyo. o tun te siwaju sii pe omo ale tabi eru ni Egba ti ko ba ni orirun lati Oyo. Awon oloye won wa lara awon Eso Alaafin laye atijo, atipe awon oloye yii lo sa wa si Abeokuta labe olori won to je aburo oba Oyo nigba naa.Delana ni tire ni eti ile-ife ni awon Egba to koko de te do si.

Fún ìdí pàtàkì yìí, n ó ò pín àkòrí yìí si ọ̀nà mẹ́rin ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀.Bí wọ́n ṣe tẹ ìlú ẹ̀gbá dóỌ̀pọ̀lọpọ̀ onímọ̀ ló ti sọ nípa bí a ti se tẹ ilẹ̀ Ẹ̀gbá dó, tí wọn sí tì gbé àbọ̀ ìwádìí wọn fún aráyé rí. Ara irú àwọn báyìí ni Samuel Johnson, Sàbírì Bíòbákú, Ajísafẹ́, Délànà àti àwọn mìíràn tó jẹ́ òpìtàn àtẹnudẹ́nu.Johnson gbà pé Ọ̀yọ́ ni àwọn Ẹ̀gbá ti wá. O ní àwọn ẹ̀yà Ẹ̀gbá tòótọ́ lé ti orírun wọn de Ọ̀yọ́. ó tún tẹ̀ síwájú síi pé ọmọ àlè tàbí ẹrú ni Ẹ̀gbá tí kò bá ní orírun láti Ọ̀yọ́. Àwọn olóyè wọn wà lára àwọn Ẹ̀sọ́ Aláàfin láyé àtijọ́, àtipé àwọn olóyè yìí ló sá wá sí Abẹ́òkúta lábẹ́ olórí wọn tó jẹ́ àbúrò ọba Ọ̀yọ́ nígbà náà.Délànà ní tirẹ̀ ní etí ilé-ifẹ̀ ni àwọn Ẹ̀gbá tó kọ́kọ́ dé tẹ̀ dó sí.

Ara iru awon bayii ni Samuel Johnson, Sabiri Biobaku, Ajisafe, Delana ati awon miiran to je opitan atenudenu.Johnson gba pe Oyo ni awon Egba ti wa. O ni awon eya Egba tooto le ti orirun won de Oyo. o tun te siwaju sii pe omo ale tabi eru ni Egba ti ko ba ni orirun lati Oyo. Awon oloye won wa lara awon Eso Alaafin laye atijo, atipe awon oloye yii lo sa wa si Abeokuta labe olori won to je aburo oba Oyo nigba naa.Delana ni tire ni eti ile-ife ni awon Egba to koko de te do si. Awon ni o pe ni Egba Gbagura.

Ara irú àwọn báyìí ni Samuel Johnson, Sàbírì Bíòbákú, Ajísafẹ́, Délànà àti àwọn mìíràn tó jẹ́ òpìtàn àtẹnudẹ́nu.Johnson gbà pé Ọ̀yọ́ ni àwọn Ẹ̀gbá ti wá. O ní àwọn ẹ̀yà Ẹ̀gbá tòótọ́ lé ti orírun wọn de Ọ̀yọ́. ó tún tẹ̀ síwájú síi pé ọmọ àlè tàbí ẹrú ni Ẹ̀gbá tí kò bá ní orírun láti Ọ̀yọ́. Àwọn olóyè wọn wà lára àwọn Ẹ̀sọ́ Aláàfin láyé àtijọ́, àtipé àwọn olóyè yìí ló sá wá sí Abẹ́òkúta lábẹ́ olórí wọn tó jẹ́ àbúrò ọba Ọ̀yọ́ nígbà náà.Délànà ní tirẹ̀ ní etí ilé-ifẹ̀ ni àwọn Ẹ̀gbá tó kọ́kọ́ dé tẹ̀ dó sí. Àwọn ni ó pè ní Ẹ̀gbá Gbàgùrà.

O ni awon eya Egba tooto le ti orirun won de Oyo. o tun te siwaju sii pe omo ale tabi eru ni Egba ti ko ba ni orirun lati Oyo. Awon oloye won wa lara awon Eso Alaafin laye atijo, atipe awon oloye yii lo sa wa si Abeokuta labe olori won to je aburo oba Oyo nigba naa.Delana ni tire ni eti ile-ife ni awon Egba to koko de te do si. Awon ni o pe ni Egba Gbagura. Won duro suu suu suu kaakiri.

O ní àwọn ẹ̀yà Ẹ̀gbá tòótọ́ lé ti orírun wọn de Ọ̀yọ́. ó tún tẹ̀ síwájú síi pé ọmọ àlè tàbí ẹrú ni Ẹ̀gbá tí kò bá ní orírun láti Ọ̀yọ́. Àwọn olóyè wọn wà lára àwọn Ẹ̀sọ́ Aláàfin láyé àtijọ́, àtipé àwọn olóyè yìí ló sá wá sí Abẹ́òkúta lábẹ́ olórí wọn tó jẹ́ àbúrò ọba Ọ̀yọ́ nígbà náà.Délànà ní tirẹ̀ ní etí ilé-ifẹ̀ ni àwọn Ẹ̀gbá tó kọ́kọ́ dé tẹ̀ dó sí. Àwọn ni ó pè ní Ẹ̀gbá Gbàgùrà. Wọ́n dúró súú sùù súú káàkiri.

o tun te siwaju sii pe omo ale tabi eru ni Egba ti ko ba ni orirun lati Oyo. Awon oloye won wa lara awon Eso Alaafin laye atijo, atipe awon oloye yii lo sa wa si Abeokuta labe olori won to je aburo oba Oyo nigba naa.Delana ni tire ni eti ile-ife ni awon Egba to koko de te do si. Awon ni o pe ni Egba Gbagura. Won duro suu suu suu kaakiri. Olu ilu won si ni "IDDO" ti o wa nibi ti Oyo wa bayii.

ó tún tẹ̀ síwájú síi pé ọmọ àlè tàbí ẹrú ni Ẹ̀gbá tí kò bá ní orírun láti Ọ̀yọ́. Àwọn olóyè wọn wà lára àwọn Ẹ̀sọ́ Aláàfin láyé àtijọ́, àtipé àwọn olóyè yìí ló sá wá sí Abẹ́òkúta lábẹ́ olórí wọn tó jẹ́ àbúrò ọba Ọ̀yọ́ nígbà náà.Délànà ní tirẹ̀ ní etí ilé-ifẹ̀ ni àwọn Ẹ̀gbá tó kọ́kọ́ dé tẹ̀ dó sí. Àwọn ni ó pè ní Ẹ̀gbá Gbàgùrà. Wọ́n dúró súú sùù súú káàkiri. Olú ìlú wọn sì ni “ÌDDÓ” tí ó wà níbi tí Ọ̀yọ́ wà báyìí.

Awon oloye won wa lara awon Eso Alaafin laye atijo, atipe awon oloye yii lo sa wa si Abeokuta labe olori won to je aburo oba Oyo nigba naa.Delana ni tire ni eti ile-ife ni awon Egba to koko de te do si. Awon ni o pe ni Egba Gbagura. Won duro suu suu suu kaakiri. Olu ilu won si ni "IDDO" ti o wa nibi ti Oyo wa bayii. Awon isi keji sun mo isale die.

Àwọn olóyè wọn wà lára àwọn Ẹ̀sọ́ Aláàfin láyé àtijọ́, àtipé àwọn olóyè yìí ló sá wá sí Abẹ́òkúta lábẹ́ olórí wọn tó jẹ́ àbúrò ọba Ọ̀yọ́ nígbà náà.Délànà ní tirẹ̀ ní etí ilé-ifẹ̀ ni àwọn Ẹ̀gbá tó kọ́kọ́ dé tẹ̀ dó sí. Àwọn ni ó pè ní Ẹ̀gbá Gbàgùrà. Wọ́n dúró súú sùù súú káàkiri. Olú ìlú wọn sì ni “ÌDDÓ” tí ó wà níbi tí Ọ̀yọ́ wà báyìí. Àwọn ìsí kejì sun mọ ìsàlẹ̀ díẹ̀.

Awon ni o pe ni Egba Gbagura. Won duro suu suu suu kaakiri. Olu ilu won si ni "IDDO" ti o wa nibi ti Oyo wa bayii. Awon isi keji sun mo isale die. Won koja odo ona.

Àwọn ni ó pè ní Ẹ̀gbá Gbàgùrà. Wọ́n dúró súú sùù súú káàkiri. Olú ìlú wọn sì ni “ÌDDÓ” tí ó wà níbi tí Ọ̀yọ́ wà báyìí. Àwọn ìsí kejì sun mọ ìsàlẹ̀ díẹ̀. Wọ́n kọjá odò ọnà.

Won duro suu suu suu kaakiri. Olu ilu won si ni "IDDO" ti o wa nibi ti Oyo wa bayii. Awon isi keji sun mo isale die. Won koja odo ona. Awon ni Egba oke-ona.

Wọ́n dúró súú sùù súú káàkiri. Olú ìlú wọn sì ni “ÌDDÓ” tí ó wà níbi tí Ọ̀yọ́ wà báyìí. Àwọn ìsí kejì sun mọ ìsàlẹ̀ díẹ̀. Wọ́n kọjá odò ọnà. Àwọn ni Ẹ̀gbá òkè-ọnà.

Olu ilu won si ni "IDDO" ti o wa nibi ti Oyo wa bayii. Awon isi keji sun mo isale die. Won koja odo ona. Awon ni Egba oke-ona. Osile ni oba won.

Olú ìlú wọn sì ni “ÌDDÓ” tí ó wà níbi tí Ọ̀yọ́ wà báyìí. Àwọn ìsí kejì sun mọ ìsàlẹ̀ díẹ̀. Wọ́n kọjá odò ọnà. Àwọn ni Ẹ̀gbá òkè-ọnà. Òsilẹ̀ ni ọba wọn.

Awon isi keji sun mo isale die. Won koja odo ona. Awon ni Egba oke-ona. Osile ni oba won. Oko ni olu ilu won .Egba Ake lo de gbeyin.Ajisafe ni ote lo le awon Egba kuro ni ile- ife wa Ketu.

Àwọn ìsí kejì sun mọ ìsàlẹ̀ díẹ̀. Wọ́n kọjá odò ọnà. Àwọn ni Ẹ̀gbá òkè-ọnà. Òsilẹ̀ ni ọba wọn. Òkó ni olú ìlú wọn .Ẹ̀gbá Aké ló dé gbẹ̀yìn.Ajísafẹ́ ní ọ̀tẹ̀ ló lé àwọn Ẹ̀gbá kúrò ni ilé- ifẹ̀ wá Kétu.

Won koja odo ona. Awon ni Egba oke-ona. Osile ni oba won. Oko ni olu ilu won .Egba Ake lo de gbeyin.Ajisafe ni ote lo le awon Egba kuro ni ile- ife wa Ketu. Lati Ketu ni won ti wa si Igbo- Egba ki won to de Abeokuta ni 1830.

Wọ́n kọjá odò ọnà. Àwọn ni Ẹ̀gbá òkè-ọnà. Òsilẹ̀ ni ọba wọn. Òkó ni olú ìlú wọn .Ẹ̀gbá Aké ló dé gbẹ̀yìn.Ajísafẹ́ ní ọ̀tẹ̀ ló lé àwọn Ẹ̀gbá kúrò ni ilé- ifẹ̀ wá Kétu. Láti Kétu ni wọn ti wá sí Igbó- Ẹ̀gbá kí wọn to de Abẹ́òkúta ní 1830.

Awon ni Egba oke-ona. Osile ni oba won. Oko ni olu ilu won .Egba Ake lo de gbeyin.Ajisafe ni ote lo le awon Egba kuro ni ile- ife wa Ketu. Lati Ketu ni won ti wa si Igbo- Egba ki won to de Abeokuta ni 1830. Saburi Biobaku naa faramo eyi.Loro kan sa, awon Egba ti ile- ife wa, won ni ohun i se pelu oko Adagba, Ketu, ati igbo-Egba.Itan tun fi ye ni siwaju sii pe ilu Egba po ni orile olukuluku lo si n ni oba tire, fifo ti orile Egba fo lo gbe won de ibi ti won wa bayii.

Àwọn ni Ẹ̀gbá òkè-ọnà. Òsilẹ̀ ni ọba wọn. Òkó ni olú ìlú wọn .Ẹ̀gbá Aké ló dé gbẹ̀yìn.Ajísafẹ́ ní ọ̀tẹ̀ ló lé àwọn Ẹ̀gbá kúrò ni ilé- ifẹ̀ wá Kétu. Láti Kétu ni wọn ti wá sí Igbó- Ẹ̀gbá kí wọn to de Abẹ́òkúta ní 1830. Sàbúrí Bíòbákú náà faramọ́ èyí.Lọ́rọ̀ kan sá, àwọn Ẹ̀gbá ti ilé- ifẹ̀ wá, wọ́n ni ohun i se pẹ̀lú oko Àdágbá, Kétu, àti igbó-Ẹ̀gbá.Ìtàn tún fi yé ni síwájú sii pé ìlú Ẹ̀gbá pọ̀ ní orílẹ̀ olúkúlùkù ló sì ń ní ọba tirẹ̀, fífọ́ tí orílẹ́ Ẹ̀gbá fọ́ lò gbé wọn dé ibi tí wọ́n wà báyìí.

Osile ni oba won. Oko ni olu ilu won .Egba Ake lo de gbeyin.Ajisafe ni ote lo le awon Egba kuro ni ile- ife wa Ketu. Lati Ketu ni won ti wa si Igbo- Egba ki won to de Abeokuta ni 1830. Saburi Biobaku naa faramo eyi.Loro kan sa, awon Egba ti ile- ife wa, won ni ohun i se pelu oko Adagba, Ketu, ati igbo-Egba.Itan tun fi ye ni siwaju sii pe ilu Egba po ni orile olukuluku lo si n ni oba tire, fifo ti orile Egba fo lo gbe won de ibi ti won wa bayii. Gege bi Itan ti so, 1821 ni Ija to fo gbogbo Ilu Egba ti sele.

Òsilẹ̀ ni ọba wọn. Òkó ni olú ìlú wọn .Ẹ̀gbá Aké ló dé gbẹ̀yìn.Ajísafẹ́ ní ọ̀tẹ̀ ló lé àwọn Ẹ̀gbá kúrò ni ilé- ifẹ̀ wá Kétu. Láti Kétu ni wọn ti wá sí Igbó- Ẹ̀gbá kí wọn to de Abẹ́òkúta ní 1830. Sàbúrí Bíòbákú náà faramọ́ èyí.Lọ́rọ̀ kan sá, àwọn Ẹ̀gbá ti ilé- ifẹ̀ wá, wọ́n ni ohun i se pẹ̀lú oko Àdágbá, Kétu, àti igbó-Ẹ̀gbá.Ìtàn tún fi yé ni síwájú sii pé ìlú Ẹ̀gbá pọ̀ ní orílẹ̀ olúkúlùkù ló sì ń ní ọba tirẹ̀, fífọ́ tí orílẹ́ Ẹ̀gbá fọ́ lò gbé wọn dé ibi tí wọ́n wà báyìí. Gẹ́gẹ́ bí Ìtàn ti sọ, 1821 ni Ìjà tó fọ́ gbogbo Ìlú Ẹ̀gbá ti sẹlẹ̀.

Oko ni olu ilu won .Egba Ake lo de gbeyin.Ajisafe ni ote lo le awon Egba kuro ni ile- ife wa Ketu. Lati Ketu ni won ti wa si Igbo- Egba ki won to de Abeokuta ni 1830. Saburi Biobaku naa faramo eyi.Loro kan sa, awon Egba ti ile- ife wa, won ni ohun i se pelu oko Adagba, Ketu, ati igbo-Egba.Itan tun fi ye ni siwaju sii pe ilu Egba po ni orile olukuluku lo si n ni oba tire, fifo ti orile Egba fo lo gbe won de ibi ti won wa bayii. Gege bi Itan ti so, 1821 ni Ija to fo gbogbo Ilu Egba ti sele. Ohun kekere lo da Ija sile laaarin awon owu ati awon Ijebu ni oja Apomu, Ogun Oyo ati ti ife da po mo ogun Ijebu lati ba Owu ja.

Òkó ni olú ìlú wọn .Ẹ̀gbá Aké ló dé gbẹ̀yìn.Ajísafẹ́ ní ọ̀tẹ̀ ló lé àwọn Ẹ̀gbá kúrò ni ilé- ifẹ̀ wá Kétu. Láti Kétu ni wọn ti wá sí Igbó- Ẹ̀gbá kí wọn to de Abẹ́òkúta ní 1830. Sàbúrí Bíòbákú náà faramọ́ èyí.Lọ́rọ̀ kan sá, àwọn Ẹ̀gbá ti ilé- ifẹ̀ wá, wọ́n ni ohun i se pẹ̀lú oko Àdágbá, Kétu, àti igbó-Ẹ̀gbá.Ìtàn tún fi yé ni síwájú sii pé ìlú Ẹ̀gbá pọ̀ ní orílẹ̀ olúkúlùkù ló sì ń ní ọba tirẹ̀, fífọ́ tí orílẹ́ Ẹ̀gbá fọ́ lò gbé wọn dé ibi tí wọ́n wà báyìí. Gẹ́gẹ́ bí Ìtàn ti sọ, 1821 ni Ìjà tó fọ́ gbogbo Ìlú Ẹ̀gbá ti sẹlẹ̀. Ohun kékeré ló dá Ìjà sílẹ̀ láàárín àwọn òwu àti àwọn Ìjẹ̀bú ni ọjà Apòmù, Ogun Ọ̀yọ́ àti tí ifẹ̀ dà pọ̀ mọ́ ogun Ìjẹ̀bú láti bá Òwu jà.

Lati Ketu ni won ti wa si Igbo- Egba ki won to de Abeokuta ni 1830. Saburi Biobaku naa faramo eyi.Loro kan sa, awon Egba ti ile- ife wa, won ni ohun i se pelu oko Adagba, Ketu, ati igbo-Egba.Itan tun fi ye ni siwaju sii pe ilu Egba po ni orile olukuluku lo si n ni oba tire, fifo ti orile Egba fo lo gbe won de ibi ti won wa bayii. Gege bi Itan ti so, 1821 ni Ija to fo gbogbo Ilu Egba ti sele. Ohun kekere lo da Ija sile laaarin awon owu ati awon Ijebu ni oja Apomu, Ogun Oyo ati ti ife da po mo ogun Ijebu lati ba Owu ja. Agbarijo ogun yii de ilu awon Owu ni toooto sugbon awon Owu le won pada titi won fi de aarin awon Gbagura to wa ni Ibadan.

Láti Kétu ni wọn ti wá sí Igbó- Ẹ̀gbá kí wọn to de Abẹ́òkúta ní 1830. Sàbúrí Bíòbákú náà faramọ́ èyí.Lọ́rọ̀ kan sá, àwọn Ẹ̀gbá ti ilé- ifẹ̀ wá, wọ́n ni ohun i se pẹ̀lú oko Àdágbá, Kétu, àti igbó-Ẹ̀gbá.Ìtàn tún fi yé ni síwájú sii pé ìlú Ẹ̀gbá pọ̀ ní orílẹ̀ olúkúlùkù ló sì ń ní ọba tirẹ̀, fífọ́ tí orílẹ́ Ẹ̀gbá fọ́ lò gbé wọn dé ibi tí wọ́n wà báyìí. Gẹ́gẹ́ bí Ìtàn ti sọ, 1821 ni Ìjà tó fọ́ gbogbo Ìlú Ẹ̀gbá ti sẹlẹ̀. Ohun kékeré ló dá Ìjà sílẹ̀ láàárín àwọn òwu àti àwọn Ìjẹ̀bú ni ọjà Apòmù, Ogun Ọ̀yọ́ àti tí ifẹ̀ dà pọ̀ mọ́ ogun Ìjẹ̀bú láti bá Òwu jà. Àgbáríjọ ogun yìí dé ìlú àwọn Òwu ní tọ̀ọ̀ọ́tọ́ sùgbọ́n àwọn Òwu lé wọn padà títí wọ́n fi dé àárín àwọn Gbágùrá to wa ni Ìbàdàn.

Saburi Biobaku naa faramo eyi.Loro kan sa, awon Egba ti ile- ife wa, won ni ohun i se pelu oko Adagba, Ketu, ati igbo-Egba.Itan tun fi ye ni siwaju sii pe ilu Egba po ni orile olukuluku lo si n ni oba tire, fifo ti orile Egba fo lo gbe won de ibi ti won wa bayii. Gege bi Itan ti so, 1821 ni Ija to fo gbogbo Ilu Egba ti sele. Ohun kekere lo da Ija sile laaarin awon owu ati awon Ijebu ni oja Apomu, Ogun Oyo ati ti ife da po mo ogun Ijebu lati ba Owu ja. Agbarijo ogun yii de ilu awon Owu ni toooto sugbon awon Owu le won pada titi won fi de aarin awon Gbagura to wa ni Ibadan. Inu awon Gbagura ko dun si eyi won ti lero pe ogun yoo ko awon Owu.

Sàbúrí Bíòbákú náà faramọ́ èyí.Lọ́rọ̀ kan sá, àwọn Ẹ̀gbá ti ilé- ifẹ̀ wá, wọ́n ni ohun i se pẹ̀lú oko Àdágbá, Kétu, àti igbó-Ẹ̀gbá.Ìtàn tún fi yé ni síwájú sii pé ìlú Ẹ̀gbá pọ̀ ní orílẹ̀ olúkúlùkù ló sì ń ní ọba tirẹ̀, fífọ́ tí orílẹ́ Ẹ̀gbá fọ́ lò gbé wọn dé ibi tí wọ́n wà báyìí. Gẹ́gẹ́ bí Ìtàn ti sọ, 1821 ni Ìjà tó fọ́ gbogbo Ìlú Ẹ̀gbá ti sẹlẹ̀. Ohun kékeré ló dá Ìjà sílẹ̀ láàárín àwọn òwu àti àwọn Ìjẹ̀bú ni ọjà Apòmù, Ogun Ọ̀yọ́ àti tí ifẹ̀ dà pọ̀ mọ́ ogun Ìjẹ̀bú láti bá Òwu jà. Àgbáríjọ ogun yìí dé ìlú àwọn Òwu ní tọ̀ọ̀ọ́tọ́ sùgbọ́n àwọn Òwu lé wọn padà títí wọ́n fi dé àárín àwọn Gbágùrá to wa ni Ìbàdàn. Inú àwọn Gbágùrá kò dùn sí è́yí wọ́n ti lérò pé ogun yóò kó àwọn Òwu.

Gege bi Itan ti so, 1821 ni Ija to fo gbogbo Ilu Egba ti sele. Ohun kekere lo da Ija sile laaarin awon owu ati awon Ijebu ni oja Apomu, Ogun Oyo ati ti ife da po mo ogun Ijebu lati ba Owu ja. Agbarijo ogun yii de ilu awon Owu ni toooto sugbon awon Owu le won pada titi won fi de aarin awon Gbagura to wa ni Ibadan. Inu awon Gbagura ko dun si eyi won ti lero pe ogun yoo ko awon Owu. Eyi naa lo si mu awon Gbagura tun gbarajo lati pelu ogun Oyo, Ijebu ati ife ki won le bori ogun Owu.

Gẹ́gẹ́ bí Ìtàn ti sọ, 1821 ni Ìjà tó fọ́ gbogbo Ìlú Ẹ̀gbá ti sẹlẹ̀. Ohun kékeré ló dá Ìjà sílẹ̀ láàárín àwọn òwu àti àwọn Ìjẹ̀bú ni ọjà Apòmù, Ogun Ọ̀yọ́ àti tí ifẹ̀ dà pọ̀ mọ́ ogun Ìjẹ̀bú láti bá Òwu jà. Àgbáríjọ ogun yìí dé ìlú àwọn Òwu ní tọ̀ọ̀ọ́tọ́ sùgbọ́n àwọn Òwu lé wọn padà títí wọ́n fi dé àárín àwọn Gbágùrá to wa ni Ìbàdàn. Inú àwọn Gbágùrá kò dùn sí è́yí wọ́n ti lérò pé ogun yóò kó àwọn Òwu. Èyí náà ló sì mú àwọn Gbágùrá tún gbárajọ láti pẹ̀lú ogun Ọ̀yọ́, Ìjẹ̀bú àti ifẹ̀ kí wọn le borí ogun Òwu.

Ohun kekere lo da Ija sile laaarin awon owu ati awon Ijebu ni oja Apomu, Ogun Oyo ati ti ife da po mo ogun Ijebu lati ba Owu ja. Agbarijo ogun yii de ilu awon Owu ni toooto sugbon awon Owu le won pada titi won fi de aarin awon Gbagura to wa ni Ibadan. Inu awon Gbagura ko dun si eyi won ti lero pe ogun yoo ko awon Owu. Eyi naa lo si mu awon Gbagura tun gbarajo lati pelu ogun Oyo, Ijebu ati ife ki won le bori ogun Owu. Won segun loooto sugbon lanleyin, akara Riyiike ni oro naa da nigbeyin.

Ohun kékeré ló dá Ìjà sílẹ̀ láàárín àwọn òwu àti àwọn Ìjẹ̀bú ni ọjà Apòmù, Ogun Ọ̀yọ́ àti tí ifẹ̀ dà pọ̀ mọ́ ogun Ìjẹ̀bú láti bá Òwu jà. Àgbáríjọ ogun yìí dé ìlú àwọn Òwu ní tọ̀ọ̀ọ́tọ́ sùgbọ́n àwọn Òwu lé wọn padà títí wọ́n fi dé àárín àwọn Gbágùrá to wa ni Ìbàdàn. Inú àwọn Gbágùrá kò dùn sí è́yí wọ́n ti lérò pé ogun yóò kó àwọn Òwu. Èyí náà ló sì mú àwọn Gbágùrá tún gbárajọ láti pẹ̀lú ogun Ọ̀yọ́, Ìjẹ̀bú àti ifẹ̀ kí wọn le borí ogun Òwu. Wọ́n sẹ́gun lóòótọ́ sùgbọ́n lánlẹ́yìn, àkàrà Ríyìíkẹ́ ni ọ̀rọ̀ náà dà nígbẹ̀yìn.

Agbarijo ogun yii de ilu awon Owu ni toooto sugbon awon Owu le won pada titi won fi de aarin awon Gbagura to wa ni Ibadan. Inu awon Gbagura ko dun si eyi won ti lero pe ogun yoo ko awon Owu. Eyi naa lo si mu awon Gbagura tun gbarajo lati pelu ogun Oyo, Ijebu ati ife ki won le bori ogun Owu. Won segun loooto sugbon lanleyin, akara Riyiike ni oro naa da nigbeyin. Ojo n podidere ni, awoko n yo.

Àgbáríjọ ogun yìí dé ìlú àwọn Òwu ní tọ̀ọ̀ọ́tọ́ sùgbọ́n àwọn Òwu lé wọn padà títí wọ́n fi dé àárín àwọn Gbágùrá to wa ni Ìbàdàn. Inú àwọn Gbágùrá kò dùn sí è́yí wọ́n ti lérò pé ogun yóò kó àwọn Òwu. Èyí náà ló sì mú àwọn Gbágùrá tún gbárajọ láti pẹ̀lú ogun Ọ̀yọ́, Ìjẹ̀bú àti ifẹ̀ kí wọn le borí ogun Òwu. Wọ́n sẹ́gun lóòótọ́ sùgbọ́n lánlẹ́yìn, àkàrà Ríyìíkẹ́ ni ọ̀rọ̀ náà dà nígbẹ̀yìn. Òjò ń podídẹrẹ́ ni, àwòko ń yọ̀.

Inu awon Gbagura ko dun si eyi won ti lero pe ogun yoo ko awon Owu. Eyi naa lo si mu awon Gbagura tun gbarajo lati pelu ogun Oyo, Ijebu ati ife ki won le bori ogun Owu. Won segun loooto sugbon lanleyin, akara Riyiike ni oro naa da nigbeyin. Ojo n podidere ni, awoko n yo. Ko pe e ni ogun Ijebu, Ijesa, Oyo ati ife ri i mo pe ase awon Egba ko nifee ara won, won wa bere tenbe lekun si awon Egba.

Inú àwọn Gbágùrá kò dùn sí è́yí wọ́n ti lérò pé ogun yóò kó àwọn Òwu. Èyí náà ló sì mú àwọn Gbágùrá tún gbárajọ láti pẹ̀lú ogun Ọ̀yọ́, Ìjẹ̀bú àti ifẹ̀ kí wọn le borí ogun Òwu. Wọ́n sẹ́gun lóòótọ́ sùgbọ́n lánlẹ́yìn, àkàrà Ríyìíkẹ́ ni ọ̀rọ̀ náà dà nígbẹ̀yìn. Òjò ń podídẹrẹ́ ni, àwòko ń yọ̀. Kò pẹ́ ẹ̀ ni ogun Ìjẹ̀bú, Ìjẹ̀sà, Ọ̀yọ́ àti ifẹ̀ rí i mọ́ pé àsé àwọn Ẹ̀gbá kò nífẹ̀ẹ́ ara wọn, wọ́n wá bẹ̀rẹ̀ tẹ̀ǹbẹ̀ lẹ̀kun sí àwọn Ẹ̀gbá.

Eyi naa lo si mu awon Gbagura tun gbarajo lati pelu ogun Oyo, Ijebu ati ife ki won le bori ogun Owu. Won segun loooto sugbon lanleyin, akara Riyiike ni oro naa da nigbeyin. Ojo n podidere ni, awoko n yo. Ko pe e ni ogun Ijebu, Ijesa, Oyo ati ife ri i mo pe ase awon Egba ko nifee ara won, won wa bere tenbe lekun si awon Egba. Won feree ko gbogbo Ilu won tan lokookan.

Èyí náà ló sì mú àwọn Gbágùrá tún gbárajọ láti pẹ̀lú ogun Ọ̀yọ́, Ìjẹ̀bú àti ifẹ̀ kí wọn le borí ogun Òwu. Wọ́n sẹ́gun lóòótọ́ sùgbọ́n lánlẹ́yìn, àkàrà Ríyìíkẹ́ ni ọ̀rọ̀ náà dà nígbẹ̀yìn. Òjò ń podídẹrẹ́ ni, àwòko ń yọ̀. Kò pẹ́ ẹ̀ ni ogun Ìjẹ̀bú, Ìjẹ̀sà, Ọ̀yọ́ àti ifẹ̀ rí i mọ́ pé àsé àwọn Ẹ̀gbá kò nífẹ̀ẹ́ ara wọn, wọ́n wá bẹ̀rẹ̀ tẹ̀ǹbẹ̀ lẹ̀kun sí àwọn Ẹ̀gbá. Wọn fẹ́rẹ̀ẹ́ kó gbogbo Ìlú wọn tán lọ́kọ̀ọ̀kan.

Won segun loooto sugbon lanleyin, akara Riyiike ni oro naa da nigbeyin. Ojo n podidere ni, awoko n yo. Ko pe e ni ogun Ijebu, Ijesa, Oyo ati ife ri i mo pe ase awon Egba ko nifee ara won, won wa bere tenbe lekun si awon Egba. Won feree ko gbogbo Ilu won tan lokookan. Eyi ti o wa buru ju nibe ni ti IKU EGE to je oloye ife kan.

Wọ́n sẹ́gun lóòótọ́ sùgbọ́n lánlẹ́yìn, àkàrà Ríyìíkẹ́ ni ọ̀rọ̀ náà dà nígbẹ̀yìn. Òjò ń podídẹrẹ́ ni, àwòko ń yọ̀. Kò pẹ́ ẹ̀ ni ogun Ìjẹ̀bú, Ìjẹ̀sà, Ọ̀yọ́ àti ifẹ̀ rí i mọ́ pé àsé àwọn Ẹ̀gbá kò nífẹ̀ẹ́ ara wọn, wọ́n wá bẹ̀rẹ̀ tẹ̀ǹbẹ̀ lẹ̀kun sí àwọn Ẹ̀gbá. Wọn fẹ́rẹ̀ẹ́ kó gbogbo Ìlú wọn tán lọ́kọ̀ọ̀kan. Èyí tí ó wá burú jù níbẹ̀ ni ti IKÚ Ẹ́GẸ́ tó jẹ olóyè ifẹ̀ kan.

Ojo n podidere ni, awoko n yo. Ko pe e ni ogun Ijebu, Ijesa, Oyo ati ife ri i mo pe ase awon Egba ko nifee ara won, won wa bere tenbe lekun si awon Egba. Won feree ko gbogbo Ilu won tan lokookan. Eyi ti o wa buru ju nibe ni ti IKU EGE to je oloye ife kan. Lamodi asiwaju Egba kan lo paa nigba ti n dite mo on.

Òjò ń podídẹrẹ́ ni, àwòko ń yọ̀. Kò pẹ́ ẹ̀ ni ogun Ìjẹ̀bú, Ìjẹ̀sà, Ọ̀yọ́ àti ifẹ̀ rí i mọ́ pé àsé àwọn Ẹ̀gbá kò nífẹ̀ẹ́ ara wọn, wọ́n wá bẹ̀rẹ̀ tẹ̀ǹbẹ̀ lẹ̀kun sí àwọn Ẹ̀gbá. Wọn fẹ́rẹ̀ẹ́ kó gbogbo Ìlú wọn tán lọ́kọ̀ọ̀kan. Èyí tí ó wá burú jù níbẹ̀ ni ti IKÚ Ẹ́GẸ́ tó jẹ olóyè ifẹ̀ kan. Lámọ́di asíwájú Ẹ̀gbá kan ló páa nígbà tí ǹ dìtẹ̀ mọ ọn.

Ko pe e ni ogun Ijebu, Ijesa, Oyo ati ife ri i mo pe ase awon Egba ko nifee ara won, won wa bere tenbe lekun si awon Egba. Won feree ko gbogbo Ilu won tan lokookan. Eyi ti o wa buru ju nibe ni ti IKU EGE to je oloye ife kan. Lamodi asiwaju Egba kan lo paa nigba ti n dite mo on. Sugbon awon ota ko sai pa oun naa san.Ote ati tenbelekun ti won n di mo awon Egba yii lo mu won pinnu lati kuro ni ibujokoo won.Awon babalawo won gbe opele sanle, won ri odu ofunsaa.

Kò pẹ́ ẹ̀ ni ogun Ìjẹ̀bú, Ìjẹ̀sà, Ọ̀yọ́ àti ifẹ̀ rí i mọ́ pé àsé àwọn Ẹ̀gbá kò nífẹ̀ẹ́ ara wọn, wọ́n wá bẹ̀rẹ̀ tẹ̀ǹbẹ̀ lẹ̀kun sí àwọn Ẹ̀gbá. Wọn fẹ́rẹ̀ẹ́ kó gbogbo Ìlú wọn tán lọ́kọ̀ọ̀kan. Èyí tí ó wá burú jù níbẹ̀ ni ti IKÚ Ẹ́GẸ́ tó jẹ olóyè ifẹ̀ kan. Lámọ́di asíwájú Ẹ̀gbá kan ló páa nígbà tí ǹ dìtẹ̀ mọ ọn. Sùgbọ́n àwọn ọ̀tá kò sàì pa òun náà sán.Ọ̀tẹ̀ àti tẹ̀ǹbẹ̀lẹ̀kun tí wọn ń dí mọ́ àwọn Ẹ̀gbá yìí ló mú wọn pinnu láti kúrò ní ibùjókòó wọ́n.Àwọn babaláwo wọn gbé ọ̀pẹ̀lẹ̀ sánlẹ̀, wọn rí odù òfúnsàá.

Won feree ko gbogbo Ilu won tan lokookan. Eyi ti o wa buru ju nibe ni ti IKU EGE to je oloye ife kan. Lamodi asiwaju Egba kan lo paa nigba ti n dite mo on. Sugbon awon ota ko sai pa oun naa san.Ote ati tenbelekun ti won n di mo awon Egba yii lo mu won pinnu lati kuro ni ibujokoo won.Awon babalawo won gbe opele sanle, won ri odu ofunsaa. Won kifa lo won kifa bo, won ni won yoo de Abeokuta, awon alawo funfun yoo si wa lati ba won doree.

Wọn fẹ́rẹ̀ẹ́ kó gbogbo Ìlú wọn tán lọ́kọ̀ọ̀kan. Èyí tí ó wá burú jù níbẹ̀ ni ti IKÚ Ẹ́GẸ́ tó jẹ olóyè ifẹ̀ kan. Lámọ́di asíwájú Ẹ̀gbá kan ló páa nígbà tí ǹ dìtẹ̀ mọ ọn. Sùgbọ́n àwọn ọ̀tá kò sàì pa òun náà sán.Ọ̀tẹ̀ àti tẹ̀ǹbẹ̀lẹ̀kun tí wọn ń dí mọ́ àwọn Ẹ̀gbá yìí ló mú wọn pinnu láti kúrò ní ibùjókòó wọ́n.Àwọn babaláwo wọn gbé ọ̀pẹ̀lẹ̀ sánlẹ̀, wọn rí odù òfúnsàá. Wọ́n kifá lọ wọ́n kifá bọ̀, wọ́n ní wọn yóò dé Abẹ́òkúta, àwọn aláwọ̀ funfun yóò sì wá láti bá wọn dọ́rẹ̀ẹ́.

Eyi ti o wa buru ju nibe ni ti IKU EGE to je oloye ife kan. Lamodi asiwaju Egba kan lo paa nigba ti n dite mo on. Sugbon awon ota ko sai pa oun naa san.Ote ati tenbelekun ti won n di mo awon Egba yii lo mu won pinnu lati kuro ni ibujokoo won.Awon babalawo won gbe opele sanle, won ri odu ofunsaa. Won kifa lo won kifa bo, won ni won yoo de Abeokuta, awon alawo funfun yoo si wa lati ba won doree. Awon babalawo won naa ni Teju oso lati Ikija Ojo (a n-la-leji- ogbe) ara Ilugun ati Awobiyii ara iro.1830 Sodeke lo saaju pelu awon Egba Ake.

Èyí tí ó wá burú jù níbẹ̀ ni ti IKÚ Ẹ́GẸ́ tó jẹ olóyè ifẹ̀ kan. Lámọ́di asíwájú Ẹ̀gbá kan ló páa nígbà tí ǹ dìtẹ̀ mọ ọn. Sùgbọ́n àwọn ọ̀tá kò sàì pa òun náà sán.Ọ̀tẹ̀ àti tẹ̀ǹbẹ̀lẹ̀kun tí wọn ń dí mọ́ àwọn Ẹ̀gbá yìí ló mú wọn pinnu láti kúrò ní ibùjókòó wọ́n.Àwọn babaláwo wọn gbé ọ̀pẹ̀lẹ̀ sánlẹ̀, wọn rí odù òfúnsàá. Wọ́n kifá lọ wọ́n kifá bọ̀, wọ́n ní wọn yóò dé Abẹ́òkúta, àwọn aláwọ̀ funfun yóò sì wá láti bá wọn dọ́rẹ̀ẹ́. Àwọn babaláwo wọn náà ni Tẹ́jú osó láti Ìkìjà Òjo (a ń-là-lejì- ogbè) ara Ìlúgùn àti Awóbíyìí ará irò.1830 Sódẹkẹ́ lo sáájú pẹ̀lú àwọn Ẹ̀gbá Aké.

Lamodi asiwaju Egba kan lo paa nigba ti n dite mo on. Sugbon awon ota ko sai pa oun naa san.Ote ati tenbelekun ti won n di mo awon Egba yii lo mu won pinnu lati kuro ni ibujokoo won.Awon babalawo won gbe opele sanle, won ri odu ofunsaa. Won kifa lo won kifa bo, won ni won yoo de Abeokuta, awon alawo funfun yoo si wa lati ba won doree. Awon babalawo won naa ni Teju oso lati Ikija Ojo (a n-la-leji- ogbe) ara Ilugun ati Awobiyii ara iro.1830 Sodeke lo saaju pelu awon Egba Ake. Balogun Ilugun ko Egba oke-ona keyin.

Lámọ́di asíwájú Ẹ̀gbá kan ló páa nígbà tí ǹ dìtẹ̀ mọ ọn. Sùgbọ́n àwọn ọ̀tá kò sàì pa òun náà sán.Ọ̀tẹ̀ àti tẹ̀ǹbẹ̀lẹ̀kun tí wọn ń dí mọ́ àwọn Ẹ̀gbá yìí ló mú wọn pinnu láti kúrò ní ibùjókòó wọ́n.Àwọn babaláwo wọn gbé ọ̀pẹ̀lẹ̀ sánlẹ̀, wọn rí odù òfúnsàá. Wọ́n kifá lọ wọ́n kifá bọ̀, wọ́n ní wọn yóò dé Abẹ́òkúta, àwọn aláwọ̀ funfun yóò sì wá láti bá wọn dọ́rẹ̀ẹ́. Àwọn babaláwo wọn náà ni Tẹ́jú osó láti Ìkìjà Òjo (a ń-là-lejì- ogbè) ara Ìlúgùn àti Awóbíyìí ará irò.1830 Sódẹkẹ́ lo sáájú pẹ̀lú àwọn Ẹ̀gbá Aké. Balógun Ìlúgùn kó Ẹ̀gbá òkè-ọnà kẹ́yìn.

Sugbon awon ota ko sai pa oun naa san.Ote ati tenbelekun ti won n di mo awon Egba yii lo mu won pinnu lati kuro ni ibujokoo won.Awon babalawo won gbe opele sanle, won ri odu ofunsaa. Won kifa lo won kifa bo, won ni won yoo de Abeokuta, awon alawo funfun yoo si wa lati ba won doree. Awon babalawo won naa ni Teju oso lati Ikija Ojo (a n-la-leji- ogbe) ara Ilugun ati Awobiyii ara iro.1830 Sodeke lo saaju pelu awon Egba Ake. Balogun Ilugun ko Egba oke-ona keyin. Won ko ranti osu ti won de Abeokuta mo sugbon asiko ojo ni.Nigba ti won koko de, won do si itosi Olumo, olukuluku ilu sa ara won jo, won do kiri Egba Ake, Egba oke-ona ati Egba Gbagura lo koko de si Abeokuta.

Sùgbọ́n àwọn ọ̀tá kò sàì pa òun náà sán.Ọ̀tẹ̀ àti tẹ̀ǹbẹ̀lẹ̀kun tí wọn ń dí mọ́ àwọn Ẹ̀gbá yìí ló mú wọn pinnu láti kúrò ní ibùjókòó wọ́n.Àwọn babaláwo wọn gbé ọ̀pẹ̀lẹ̀ sánlẹ̀, wọn rí odù òfúnsàá. Wọ́n kifá lọ wọ́n kifá bọ̀, wọ́n ní wọn yóò dé Abẹ́òkúta, àwọn aláwọ̀ funfun yóò sì wá láti bá wọn dọ́rẹ̀ẹ́. Àwọn babaláwo wọn náà ni Tẹ́jú osó láti Ìkìjà Òjo (a ń-là-lejì- ogbè) ara Ìlúgùn àti Awóbíyìí ará irò.1830 Sódẹkẹ́ lo sáájú pẹ̀lú àwọn Ẹ̀gbá Aké. Balógun Ìlúgùn kó Ẹ̀gbá òkè-ọnà kẹ́yìn. Wọn kò rántí osù tí wọ́n dé Abẹ́òkúta mọ́ sùgbọ́n àsìkò òjò ni.Nígbà tí wọn kọ́kọ́ dé, wọ́n do sí itòsí Olúmọ, olúkúlùkù ìlú sa ara wọn jọ, wọn do kiri Ẹ̀gbá Aké, Ẹ̀gbá òkè-ọnà àti Ẹ̀gbá Gbágùrá ló kọ́kọ́ dé sí Abẹ́òkúta.

Won kifa lo won kifa bo, won ni won yoo de Abeokuta, awon alawo funfun yoo si wa lati ba won doree. Awon babalawo won naa ni Teju oso lati Ikija Ojo (a n-la-leji- ogbe) ara Ilugun ati Awobiyii ara iro.1830 Sodeke lo saaju pelu awon Egba Ake. Balogun Ilugun ko Egba oke-ona keyin. Won ko ranti osu ti won de Abeokuta mo sugbon asiko ojo ni.Nigba ti won koko de, won do si itosi Olumo, olukuluku ilu sa ara won jo, won do kiri Egba Ake, Egba oke-ona ati Egba Gbagura lo koko de si Abeokuta. Ni 1831 ni awon Owu sese wa ba won ti awon Egba si gba won towo tese.

Wọ́n kifá lọ wọ́n kifá bọ̀, wọ́n ní wọn yóò dé Abẹ́òkúta, àwọn aláwọ̀ funfun yóò sì wá láti bá wọn dọ́rẹ̀ẹ́. Àwọn babaláwo wọn náà ni Tẹ́jú osó láti Ìkìjà Òjo (a ń-là-lejì- ogbè) ara Ìlúgùn àti Awóbíyìí ará irò.1830 Sódẹkẹ́ lo sáájú pẹ̀lú àwọn Ẹ̀gbá Aké. Balógun Ìlúgùn kó Ẹ̀gbá òkè-ọnà kẹ́yìn. Wọn kò rántí osù tí wọ́n dé Abẹ́òkúta mọ́ sùgbọ́n àsìkò òjò ni.Nígbà tí wọn kọ́kọ́ dé, wọ́n do sí itòsí Olúmọ, olúkúlùkù ìlú sa ara wọn jọ, wọn do kiri Ẹ̀gbá Aké, Ẹ̀gbá òkè-ọnà àti Ẹ̀gbá Gbágùrá ló kọ́kọ́ dé sí Abẹ́òkúta. Ni 1831 ni àwọn Òwu sẹ̀sẹ̀ wá bá wọn tí àwọn Ẹ̀gbá sì gbà wọ́n tọwọ́ tẹsẹ̀.

Awon babalawo won naa ni Teju oso lati Ikija Ojo (a n-la-leji- ogbe) ara Ilugun ati Awobiyii ara iro.1830 Sodeke lo saaju pelu awon Egba Ake. Balogun Ilugun ko Egba oke-ona keyin. Won ko ranti osu ti won de Abeokuta mo sugbon asiko ojo ni.Nigba ti won koko de, won do si itosi Olumo, olukuluku ilu sa ara won jo, won do kiri Egba Ake, Egba oke-ona ati Egba Gbagura lo koko de si Abeokuta. Ni 1831 ni awon Owu sese wa ba won ti awon Egba si gba won towo tese. Awon Egbado ti won ba ni Ibara lo so won ni Egba, ninu oro "EGBALUGBO" ni won si ti fa oro naa yo.

Àwọn babaláwo wọn náà ni Tẹ́jú osó láti Ìkìjà Òjo (a ń-là-lejì- ogbè) ara Ìlúgùn àti Awóbíyìí ará irò.1830 Sódẹkẹ́ lo sáájú pẹ̀lú àwọn Ẹ̀gbá Aké. Balógun Ìlúgùn kó Ẹ̀gbá òkè-ọnà kẹ́yìn. Wọn kò rántí osù tí wọ́n dé Abẹ́òkúta mọ́ sùgbọ́n àsìkò òjò ni.Nígbà tí wọn kọ́kọ́ dé, wọ́n do sí itòsí Olúmọ, olúkúlùkù ìlú sa ara wọn jọ, wọn do kiri Ẹ̀gbá Aké, Ẹ̀gbá òkè-ọnà àti Ẹ̀gbá Gbágùrá ló kọ́kọ́ dé sí Abẹ́òkúta. Ni 1831 ni àwọn Òwu sẹ̀sẹ̀ wá bá wọn tí àwọn Ẹ̀gbá sì gbà wọ́n tọwọ́ tẹsẹ̀. Àwọn Ẹ̀gbádò tí wọ́n bá ní Ìbarà ló sọ wọ́n ni Ẹ̀gbá, nínú ọ̀rọ̀ “Ẹ̀GBÁLUGBÓ” ni wọ́n sì tí fa ọ̀rọ̀ náà yọ.

Balogun Ilugun ko Egba oke-ona keyin. Won ko ranti osu ti won de Abeokuta mo sugbon asiko ojo ni.Nigba ti won koko de, won do si itosi Olumo, olukuluku ilu sa ara won jo, won do kiri Egba Ake, Egba oke-ona ati Egba Gbagura lo koko de si Abeokuta. Ni 1831 ni awon Owu sese wa ba won ti awon Egba si gba won towo tese. Awon Egbado ti won ba ni Ibara lo so won ni Egba, ninu oro "EGBALUGBO" ni won si ti fa oro naa yo. Awon opitan ni awon Egbado ni n gbe ipado nigba ti awon Egba ni gbe ni oke ile.

Balógun Ìlúgùn kó Ẹ̀gbá òkè-ọnà kẹ́yìn. Wọn kò rántí osù tí wọ́n dé Abẹ́òkúta mọ́ sùgbọ́n àsìkò òjò ni.Nígbà tí wọn kọ́kọ́ dé, wọ́n do sí itòsí Olúmọ, olúkúlùkù ìlú sa ara wọn jọ, wọn do kiri Ẹ̀gbá Aké, Ẹ̀gbá òkè-ọnà àti Ẹ̀gbá Gbágùrá ló kọ́kọ́ dé sí Abẹ́òkúta. Ni 1831 ni àwọn Òwu sẹ̀sẹ̀ wá bá wọn tí àwọn Ẹ̀gbá sì gbà wọ́n tọwọ́ tẹsẹ̀. Àwọn Ẹ̀gbádò tí wọ́n bá ní Ìbarà ló sọ wọ́n ni Ẹ̀gbá, nínú ọ̀rọ̀ “Ẹ̀GBÁLUGBÓ” ni wọ́n sì tí fa ọ̀rọ̀ náà yọ. Àwọn òpìtàn ní àwọn Ẹ̀gbádò ni ń gbé ìpadò nígbà tí àwọn Ẹ̀gbá ní gbé ni òkè ilẹ̀.

Won ko ranti osu ti won de Abeokuta mo sugbon asiko ojo ni.Nigba ti won koko de, won do si itosi Olumo, olukuluku ilu sa ara won jo, won do kiri Egba Ake, Egba oke-ona ati Egba Gbagura lo koko de si Abeokuta. Ni 1831 ni awon Owu sese wa ba won ti awon Egba si gba won towo tese. Awon Egbado ti won ba ni Ibara lo so won ni Egba, ninu oro "EGBALUGBO" ni won si ti fa oro naa yo. Awon opitan ni awon Egbado ni n gbe ipado nigba ti awon Egba ni gbe ni oke ile. Opitan miiran tun ni itumo Egba ni "E GBA A " lalejo nitori pe won gba awon Owu ati awon miiran ti won n wa abe aabo sa si mora.Awon eya to wa ni ile egbaEya orisiirisii to wa nile Egba lo je ki o di ilu n la, pelu ijoba akoso to lagbara ogun lo so o di kekere bo ti wayiI.

Wọn kò rántí osù tí wọ́n dé Abẹ́òkúta mọ́ sùgbọ́n àsìkò òjò ni.Nígbà tí wọn kọ́kọ́ dé, wọ́n do sí itòsí Olúmọ, olúkúlùkù ìlú sa ara wọn jọ, wọn do kiri Ẹ̀gbá Aké, Ẹ̀gbá òkè-ọnà àti Ẹ̀gbá Gbágùrá ló kọ́kọ́ dé sí Abẹ́òkúta. Ni 1831 ni àwọn Òwu sẹ̀sẹ̀ wá bá wọn tí àwọn Ẹ̀gbá sì gbà wọ́n tọwọ́ tẹsẹ̀. Àwọn Ẹ̀gbádò tí wọ́n bá ní Ìbarà ló sọ wọ́n ni Ẹ̀gbá, nínú ọ̀rọ̀ “Ẹ̀GBÁLUGBÓ” ni wọ́n sì tí fa ọ̀rọ̀ náà yọ. Àwọn òpìtàn ní àwọn Ẹ̀gbádò ni ń gbé ìpadò nígbà tí àwọn Ẹ̀gbá ní gbé ni òkè ilẹ̀. Òpìtàn míìràn tún ní ìtumọ̀ Ẹ̀gbá ni “Ẹ GBÀ Á “ lálejò nítorí pé wọ́n gba àwọn Òwu àti àwọn mìíràn tí wọ́n ń wá abẹ́ ààbò sá sí mọ́ra.Àwọn èyà tó wà ní ilẹ̀ ẹgbáẸ̀yà orísìírísìí tó wà nílẹ̀ Ẹ̀gbá ló jẹ́ kí ó di ìlú ń lá, pẹ̀lú ìjọba àkóso tó lágbára ogun ló sọ ọ́ di kékéré bó ti wàyìÍ.

Ni 1831 ni awon Owu sese wa ba won ti awon Egba si gba won towo tese. Awon Egbado ti won ba ni Ibara lo so won ni Egba, ninu oro "EGBALUGBO" ni won si ti fa oro naa yo. Awon opitan ni awon Egbado ni n gbe ipado nigba ti awon Egba ni gbe ni oke ile. Opitan miiran tun ni itumo Egba ni "E GBA A " lalejo nitori pe won gba awon Owu ati awon miiran ti won n wa abe aabo sa si mora.Awon eya to wa ni ile egbaEya orisiirisii to wa nile Egba lo je ki o di ilu n la, pelu ijoba akoso to lagbara ogun lo so o di kekere bo ti wayiI. Ni apa Ariwa, o fe de odo oba, ni guusu o gba ile de Ebute meta, lapa Ila Iwo oorun (Egbado)Johnson ni ilu metaleleedegbeta (503) lo parapo de Abeokuta lonii yii.Orisii merin ni awon Egba to wa ni Abeokuta lonii.

Ni 1831 ni àwọn Òwu sẹ̀sẹ̀ wá bá wọn tí àwọn Ẹ̀gbá sì gbà wọ́n tọwọ́ tẹsẹ̀. Àwọn Ẹ̀gbádò tí wọ́n bá ní Ìbarà ló sọ wọ́n ni Ẹ̀gbá, nínú ọ̀rọ̀ “Ẹ̀GBÁLUGBÓ” ni wọ́n sì tí fa ọ̀rọ̀ náà yọ. Àwọn òpìtàn ní àwọn Ẹ̀gbádò ni ń gbé ìpadò nígbà tí àwọn Ẹ̀gbá ní gbé ni òkè ilẹ̀. Òpìtàn míìràn tún ní ìtumọ̀ Ẹ̀gbá ni “Ẹ GBÀ Á “ lálejò nítorí pé wọ́n gba àwọn Òwu àti àwọn mìíràn tí wọ́n ń wá abẹ́ ààbò sá sí mọ́ra.Àwọn èyà tó wà ní ilẹ̀ ẹgbáẸ̀yà orísìírísìí tó wà nílẹ̀ Ẹ̀gbá ló jẹ́ kí ó di ìlú ń lá, pẹ̀lú ìjọba àkóso tó lágbára ogun ló sọ ọ́ di kékéré bó ti wàyìÍ. Ní apá Àríwá, ó fẹ̀ dé odò ọbà, ní gúúsù ó gba ilẹ̀ dé Èbúté mẹ́ta, lápá Ìlà Ìwọ̀ oòrùn (Ẹ̀gbádò)Johnson ní ìlú mẹ́tàlélẹ́ẹ̀dẹ́gbẹ́ta (503) ló parapọ̀ dé Abẹ́òkúta lonìí yìí.Orísìí mẹ́rin ni àwọn Ẹ̀gbá tó wà ní Abẹ́òkúta lónìí.

Awon Egbado ti won ba ni Ibara lo so won ni Egba, ninu oro "EGBALUGBO" ni won si ti fa oro naa yo. Awon opitan ni awon Egbado ni n gbe ipado nigba ti awon Egba ni gbe ni oke ile. Opitan miiran tun ni itumo Egba ni "E GBA A " lalejo nitori pe won gba awon Owu ati awon miiran ti won n wa abe aabo sa si mora.Awon eya to wa ni ile egbaEya orisiirisii to wa nile Egba lo je ki o di ilu n la, pelu ijoba akoso to lagbara ogun lo so o di kekere bo ti wayiI. Ni apa Ariwa, o fe de odo oba, ni guusu o gba ile de Ebute meta, lapa Ila Iwo oorun (Egbado)Johnson ni ilu metaleleedegbeta (503) lo parapo de Abeokuta lonii yii.Orisii merin ni awon Egba to wa ni Abeokuta lonii. Ko pari sibe awon miiran tun wa ti won ti di Egba lonii.

Àwọn Ẹ̀gbádò tí wọ́n bá ní Ìbarà ló sọ wọ́n ni Ẹ̀gbá, nínú ọ̀rọ̀ “Ẹ̀GBÁLUGBÓ” ni wọ́n sì tí fa ọ̀rọ̀ náà yọ. Àwọn òpìtàn ní àwọn Ẹ̀gbádò ni ń gbé ìpadò nígbà tí àwọn Ẹ̀gbá ní gbé ni òkè ilẹ̀. Òpìtàn míìràn tún ní ìtumọ̀ Ẹ̀gbá ni “Ẹ GBÀ Á “ lálejò nítorí pé wọ́n gba àwọn Òwu àti àwọn mìíràn tí wọ́n ń wá abẹ́ ààbò sá sí mọ́ra.Àwọn èyà tó wà ní ilẹ̀ ẹgbáẸ̀yà orísìírísìí tó wà nílẹ̀ Ẹ̀gbá ló jẹ́ kí ó di ìlú ń lá, pẹ̀lú ìjọba àkóso tó lágbára ogun ló sọ ọ́ di kékéré bó ti wàyìÍ. Ní apá Àríwá, ó fẹ̀ dé odò ọbà, ní gúúsù ó gba ilẹ̀ dé Èbúté mẹ́ta, lápá Ìlà Ìwọ̀ oòrùn (Ẹ̀gbádò)Johnson ní ìlú mẹ́tàlélẹ́ẹ̀dẹ́gbẹ́ta (503) ló parapọ̀ dé Abẹ́òkúta lonìí yìí.Orísìí mẹ́rin ni àwọn Ẹ̀gbá tó wà ní Abẹ́òkúta lónìí. Kò parí síbẹ̀ àwọn miiran tún wà tí wọn ti di Ẹ̀gbá lónìí.

Awon opitan ni awon Egbado ni n gbe ipado nigba ti awon Egba ni gbe ni oke ile. Opitan miiran tun ni itumo Egba ni "E GBA A " lalejo nitori pe won gba awon Owu ati awon miiran ti won n wa abe aabo sa si mora.Awon eya to wa ni ile egbaEya orisiirisii to wa nile Egba lo je ki o di ilu n la, pelu ijoba akoso to lagbara ogun lo so o di kekere bo ti wayiI. Ni apa Ariwa, o fe de odo oba, ni guusu o gba ile de Ebute meta, lapa Ila Iwo oorun (Egbado)Johnson ni ilu metaleleedegbeta (503) lo parapo de Abeokuta lonii yii.Orisii merin ni awon Egba to wa ni Abeokuta lonii. Ko pari sibe awon miiran tun wa ti won ti di Egba lonii. Se ti ewe ba pe lara ose, ko ni sai di ose.

Àwọn òpìtàn ní àwọn Ẹ̀gbádò ni ń gbé ìpadò nígbà tí àwọn Ẹ̀gbá ní gbé ni òkè ilẹ̀. Òpìtàn míìràn tún ní ìtumọ̀ Ẹ̀gbá ni “Ẹ GBÀ Á “ lálejò nítorí pé wọ́n gba àwọn Òwu àti àwọn mìíràn tí wọ́n ń wá abẹ́ ààbò sá sí mọ́ra.Àwọn èyà tó wà ní ilẹ̀ ẹgbáẸ̀yà orísìírísìí tó wà nílẹ̀ Ẹ̀gbá ló jẹ́ kí ó di ìlú ń lá, pẹ̀lú ìjọba àkóso tó lágbára ogun ló sọ ọ́ di kékéré bó ti wàyìÍ. Ní apá Àríwá, ó fẹ̀ dé odò ọbà, ní gúúsù ó gba ilẹ̀ dé Èbúté mẹ́ta, lápá Ìlà Ìwọ̀ oòrùn (Ẹ̀gbádò)Johnson ní ìlú mẹ́tàlélẹ́ẹ̀dẹ́gbẹ́ta (503) ló parapọ̀ dé Abẹ́òkúta lonìí yìí.Orísìí mẹ́rin ni àwọn Ẹ̀gbá tó wà ní Abẹ́òkúta lónìí. Kò parí síbẹ̀ àwọn miiran tún wà tí wọn ti di Ẹ̀gbá lónìí. Sé tí ewé bá pẹ́ lára ọsẹ, kò ní sàì di ọsẹ.

Opitan miiran tun ni itumo Egba ni "E GBA A " lalejo nitori pe won gba awon Owu ati awon miiran ti won n wa abe aabo sa si mora.Awon eya to wa ni ile egbaEya orisiirisii to wa nile Egba lo je ki o di ilu n la, pelu ijoba akoso to lagbara ogun lo so o di kekere bo ti wayiI. Ni apa Ariwa, o fe de odo oba, ni guusu o gba ile de Ebute meta, lapa Ila Iwo oorun (Egbado)Johnson ni ilu metaleleedegbeta (503) lo parapo de Abeokuta lonii yii.Orisii merin ni awon Egba to wa ni Abeokuta lonii. Ko pari sibe awon miiran tun wa ti won ti di Egba lonii. Se ti ewe ba pe lara ose, ko ni sai di ose. Ekini ninu awon eya Egba yii ni Egba Ake.

Òpìtàn míìràn tún ní ìtumọ̀ Ẹ̀gbá ni “Ẹ GBÀ Á “ lálejò nítorí pé wọ́n gba àwọn Òwu àti àwọn mìíràn tí wọ́n ń wá abẹ́ ààbò sá sí mọ́ra.Àwọn èyà tó wà ní ilẹ̀ ẹgbáẸ̀yà orísìírísìí tó wà nílẹ̀ Ẹ̀gbá ló jẹ́ kí ó di ìlú ń lá, pẹ̀lú ìjọba àkóso tó lágbára ogun ló sọ ọ́ di kékéré bó ti wàyìÍ. Ní apá Àríwá, ó fẹ̀ dé odò ọbà, ní gúúsù ó gba ilẹ̀ dé Èbúté mẹ́ta, lápá Ìlà Ìwọ̀ oòrùn (Ẹ̀gbádò)Johnson ní ìlú mẹ́tàlélẹ́ẹ̀dẹ́gbẹ́ta (503) ló parapọ̀ dé Abẹ́òkúta lonìí yìí.Orísìí mẹ́rin ni àwọn Ẹ̀gbá tó wà ní Abẹ́òkúta lónìí. Kò parí síbẹ̀ àwọn miiran tún wà tí wọn ti di Ẹ̀gbá lónìí. Sé tí ewé bá pẹ́ lára ọsẹ, kò ní sàì di ọsẹ. Èkíní nínú àwọn ẹ̀yà Ẹ̀gbà yìí ni Ẹ̀gbá Aké.

Ni apa Ariwa, o fe de odo oba, ni guusu o gba ile de Ebute meta, lapa Ila Iwo oorun (Egbado)Johnson ni ilu metaleleedegbeta (503) lo parapo de Abeokuta lonii yii.Orisii merin ni awon Egba to wa ni Abeokuta lonii. Ko pari sibe awon miiran tun wa ti won ti di Egba lonii. Se ti ewe ba pe lara ose, ko ni sai di ose. Ekini ninu awon eya Egba yii ni Egba Ake. Orisiirisii ilu lo te e do, idi niyi ti awon Egba to ku se n so pe "EGBA KEGBA PO LAKE".

Ní apá Àríwá, ó fẹ̀ dé odò ọbà, ní gúúsù ó gba ilẹ̀ dé Èbúté mẹ́ta, lápá Ìlà Ìwọ̀ oòrùn (Ẹ̀gbádò)Johnson ní ìlú mẹ́tàlélẹ́ẹ̀dẹ́gbẹ́ta (503) ló parapọ̀ dé Abẹ́òkúta lonìí yìí.Orísìí mẹ́rin ni àwọn Ẹ̀gbá tó wà ní Abẹ́òkúta lónìí. Kò parí síbẹ̀ àwọn miiran tún wà tí wọn ti di Ẹ̀gbá lónìí. Sé tí ewé bá pẹ́ lára ọsẹ, kò ní sàì di ọsẹ. Èkíní nínú àwọn ẹ̀yà Ẹ̀gbà yìí ni Ẹ̀gbá Aké. Orísìírísìí ìlú ló tẹ̀ ẹ́ dó, ìdí nìyí tí àwọn Ẹ̀gbá tó kù se ń sọ pé “Ẹ̀GBÁ KẸ́GBÁ PỌ̀ LÁKÉ”.

Ko pari sibe awon miiran tun wa ti won ti di Egba lonii. Se ti ewe ba pe lara ose, ko ni sai di ose. Ekini ninu awon eya Egba yii ni Egba Ake. Orisiirisii ilu lo te e do, idi niyi ti awon Egba to ku se n so pe "EGBA KEGBA PO LAKE". Ake ni olu ilu won.

Kò parí síbẹ̀ àwọn miiran tún wà tí wọn ti di Ẹ̀gbá lónìí. Sé tí ewé bá pẹ́ lára ọsẹ, kò ní sàì di ọsẹ. Èkíní nínú àwọn ẹ̀yà Ẹ̀gbà yìí ni Ẹ̀gbá Aké. Orísìírísìí ìlú ló tẹ̀ ẹ́ dó, ìdí nìyí tí àwọn Ẹ̀gbá tó kù se ń sọ pé “Ẹ̀GBÁ KẸ́GBÁ PỌ̀ LÁKÉ”. Aké ni olú ìlú wọn.

Se ti ewe ba pe lara ose, ko ni sai di ose. Ekini ninu awon eya Egba yii ni Egba Ake. Orisiirisii ilu lo te e do, idi niyi ti awon Egba to ku se n so pe "EGBA KEGBA PO LAKE". Ake ni olu ilu won. Awon ilu to ku labe Egba Ake ni Ijoko, Ijeun, Oba, IgbeIn, Ijemo, Itoku, imo, Emere, Keesi, Kenta, Iro, Erunwon, Itori, Itesi, Ikopa, Iporo ati Ijako.Egba oke-ona lo te le Egba Alake.

Sé tí ewé bá pẹ́ lára ọsẹ, kò ní sàì di ọsẹ. Èkíní nínú àwọn ẹ̀yà Ẹ̀gbà yìí ni Ẹ̀gbá Aké. Orísìírísìí ìlú ló tẹ̀ ẹ́ dó, ìdí nìyí tí àwọn Ẹ̀gbá tó kù se ń sọ pé “Ẹ̀GBÁ KẸ́GBÁ PỌ̀ LÁKÉ”. Aké ni olú ìlú wọn. Àwọn ìlú tó kù lábẹ́ Ẹ̀gbá Aké ni Ìjokò, Ìjẹùn, Ọ̀bà, Ìgbẹ̀Ìn, Ìjẹmọ̀, Ìtọ̀kú, imọ̀, Emẹ̀rẹ̀, Kéesì, Kéǹta, Ìrò, Erunwọ̀n, Ìtórí, Ìtẹsi, Ìkọpa, Ìpóró ati Ìjákọ.Ẹ̀gbá òkè-ọnà ló tẹ lẹ́ Ẹ̀gbá Aláké.

Ekini ninu awon eya Egba yii ni Egba Ake. Orisiirisii ilu lo te e do, idi niyi ti awon Egba to ku se n so pe "EGBA KEGBA PO LAKE". Ake ni olu ilu won. Awon ilu to ku labe Egba Ake ni Ijoko, Ijeun, Oba, IgbeIn, Ijemo, Itoku, imo, Emere, Keesi, Kenta, Iro, Erunwon, Itori, Itesi, Ikopa, Iporo ati Ijako.Egba oke-ona lo te le Egba Alake. Osile ni oba won, oun ni igbakeji Alake.

Èkíní nínú àwọn ẹ̀yà Ẹ̀gbà yìí ni Ẹ̀gbá Aké. Orísìírísìí ìlú ló tẹ̀ ẹ́ dó, ìdí nìyí tí àwọn Ẹ̀gbá tó kù se ń sọ pé “Ẹ̀GBÁ KẸ́GBÁ PỌ̀ LÁKÉ”. Aké ni olú ìlú wọn. Àwọn ìlú tó kù lábẹ́ Ẹ̀gbá Aké ni Ìjokò, Ìjẹùn, Ọ̀bà, Ìgbẹ̀Ìn, Ìjẹmọ̀, Ìtọ̀kú, imọ̀, Emẹ̀rẹ̀, Kéesì, Kéǹta, Ìrò, Erunwọ̀n, Ìtórí, Ìtẹsi, Ìkọpa, Ìpóró ati Ìjákọ.Ẹ̀gbá òkè-ọnà ló tẹ lẹ́ Ẹ̀gbá Aláké. Osìlè ni ọba wọn, oun ni igbákejì Aláké.

Orisiirisii ilu lo te e do, idi niyi ti awon Egba to ku se n so pe "EGBA KEGBA PO LAKE". Ake ni olu ilu won. Awon ilu to ku labe Egba Ake ni Ijoko, Ijeun, Oba, IgbeIn, Ijemo, Itoku, imo, Emere, Keesi, Kenta, Iro, Erunwon, Itori, Itesi, Ikopa, Iporo ati Ijako.Egba oke-ona lo te le Egba Alake. Osile ni oba won, oun ni igbakeji Alake. Oko ni olu ilu won.

Orísìírísìí ìlú ló tẹ̀ ẹ́ dó, ìdí nìyí tí àwọn Ẹ̀gbá tó kù se ń sọ pé “Ẹ̀GBÁ KẸ́GBÁ PỌ̀ LÁKÉ”. Aké ni olú ìlú wọn. Àwọn ìlú tó kù lábẹ́ Ẹ̀gbá Aké ni Ìjokò, Ìjẹùn, Ọ̀bà, Ìgbẹ̀Ìn, Ìjẹmọ̀, Ìtọ̀kú, imọ̀, Emẹ̀rẹ̀, Kéesì, Kéǹta, Ìrò, Erunwọ̀n, Ìtórí, Ìtẹsi, Ìkọpa, Ìpóró ati Ìjákọ.Ẹ̀gbá òkè-ọnà ló tẹ lẹ́ Ẹ̀gbá Aláké. Osìlè ni ọba wọn, oun ni igbákejì Aláké. Òkò ni olú ìlú wọn.

Ake ni olu ilu won. Awon ilu to ku labe Egba Ake ni Ijoko, Ijeun, Oba, IgbeIn, Ijemo, Itoku, imo, Emere, Keesi, Kenta, Iro, Erunwon, Itori, Itesi, Ikopa, Iporo ati Ijako.Egba oke-ona lo te le Egba Alake. Osile ni oba won, oun ni igbakeji Alake. Oko ni olu ilu won. Awon ilu to ku labe Egba oke -ona ni Ejigbo, Ikija, Ijeja, odo, Ikereku, Erunbe, Ifote, Erinja, ilogbo ati Ikanna.Egba Gbagura ni orisii keta.

Aké ni olú ìlú wọn. Àwọn ìlú tó kù lábẹ́ Ẹ̀gbá Aké ni Ìjokò, Ìjẹùn, Ọ̀bà, Ìgbẹ̀Ìn, Ìjẹmọ̀, Ìtọ̀kú, imọ̀, Emẹ̀rẹ̀, Kéesì, Kéǹta, Ìrò, Erunwọ̀n, Ìtórí, Ìtẹsi, Ìkọpa, Ìpóró ati Ìjákọ.Ẹ̀gbá òkè-ọnà ló tẹ lẹ́ Ẹ̀gbá Aláké. Osìlè ni ọba wọn, oun ni igbákejì Aláké. Òkò ni olú ìlú wọn. Àwọn ìlú tó kù lábẹ́ Ẹ̀gbá òkè -ọnà ni Ejígbo, Ìkìjà, Ìjẹjà, odo, Ìkèrèkú, Ẹ̀runbẹ̀, Ìfọ́tẹ̀, Erinjà, ilogbo àti Ìkànna.Ẹ̀gbá Gbágùrá ni orísìí kẹta.

Awon ilu to ku labe Egba Ake ni Ijoko, Ijeun, Oba, IgbeIn, Ijemo, Itoku, imo, Emere, Keesi, Kenta, Iro, Erunwon, Itori, Itesi, Ikopa, Iporo ati Ijako.Egba oke-ona lo te le Egba Alake. Osile ni oba won, oun ni igbakeji Alake. Oko ni olu ilu won. Awon ilu to ku labe Egba oke -ona ni Ejigbo, Ikija, Ijeja, odo, Ikereku, Erunbe, Ifote, Erinja, ilogbo ati Ikanna.Egba Gbagura ni orisii keta. Ido ni olori ilu won.

Àwọn ìlú tó kù lábẹ́ Ẹ̀gbá Aké ni Ìjokò, Ìjẹùn, Ọ̀bà, Ìgbẹ̀Ìn, Ìjẹmọ̀, Ìtọ̀kú, imọ̀, Emẹ̀rẹ̀, Kéesì, Kéǹta, Ìrò, Erunwọ̀n, Ìtórí, Ìtẹsi, Ìkọpa, Ìpóró ati Ìjákọ.Ẹ̀gbá òkè-ọnà ló tẹ lẹ́ Ẹ̀gbá Aláké. Osìlè ni ọba wọn, oun ni igbákejì Aláké. Òkò ni olú ìlú wọn. Àwọn ìlú tó kù lábẹ́ Ẹ̀gbá òkè -ọnà ni Ejígbo, Ìkìjà, Ìjẹjà, odo, Ìkèrèkú, Ẹ̀runbẹ̀, Ìfọ́tẹ̀, Erinjà, ilogbo àti Ìkànna.Ẹ̀gbá Gbágùrá ni orísìí kẹta. Ìdó ni olórí ìlú wọn.

Osile ni oba won, oun ni igbakeji Alake. Oko ni olu ilu won. Awon ilu to ku labe Egba oke -ona ni Ejigbo, Ikija, Ijeja, odo, Ikereku, Erunbe, Ifote, Erinja, ilogbo ati Ikanna.Egba Gbagura ni orisii keta. Ido ni olori ilu won. Agura si ni oba won.

Osìlè ni ọba wọn, oun ni igbákejì Aláké. Òkò ni olú ìlú wọn. Àwọn ìlú tó kù lábẹ́ Ẹ̀gbá òkè -ọnà ni Ejígbo, Ìkìjà, Ìjẹjà, odo, Ìkèrèkú, Ẹ̀runbẹ̀, Ìfọ́tẹ̀, Erinjà, ilogbo àti Ìkànna.Ẹ̀gbá Gbágùrá ni orísìí kẹta. Ìdó ni olórí ìlú wọn. Àgùrá si ni ọba wọn.

Oko ni olu ilu won. Awon ilu to ku labe Egba oke -ona ni Ejigbo, Ikija, Ijeja, odo, Ikereku, Erunbe, Ifote, Erinja, ilogbo ati Ikanna.Egba Gbagura ni orisii keta. Ido ni olori ilu won. Agura si ni oba won. Awon Ilu to ku ni owe, Ibadan, Ilawo, Iwere, oje ati awon ilu mokandinlogoji (39) miiran.Nigba ti ogun be sile ni mesan-an lara ilu Gbagura sa lo fi ori bale fun Oloyoo titi di oni yii.

Òkò ni olú ìlú wọn. Àwọn ìlú tó kù lábẹ́ Ẹ̀gbá òkè -ọnà ni Ejígbo, Ìkìjà, Ìjẹjà, odo, Ìkèrèkú, Ẹ̀runbẹ̀, Ìfọ́tẹ̀, Erinjà, ilogbo àti Ìkànna.Ẹ̀gbá Gbágùrá ni orísìí kẹta. Ìdó ni olórí ìlú wọn. Àgùrá si ni ọba wọn. Àwọn Ìlú to kù ni ọ̀wẹ̀, Ìbàdàn, Ìláwọ̀, Ìwéré, òjé ati àwọn ìlú mọ́kàndínlógoji (39) mìírán.Nígbà tí ogun bẹ sílẹ̀ ni mẹ́sàn-án lara ìlú Gbágùrá sá lọ fi orí balẹ̀ fún Ọlọ́yọ̀ọ́ títí di òní yìí.

Awon ilu to ku labe Egba oke -ona ni Ejigbo, Ikija, Ijeja, odo, Ikereku, Erunbe, Ifote, Erinja, ilogbo ati Ikanna.Egba Gbagura ni orisii keta. Ido ni olori ilu won. Agura si ni oba won. Awon Ilu to ku ni owe, Ibadan, Ilawo, Iwere, oje ati awon ilu mokandinlogoji (39) miiran.Nigba ti ogun be sile ni mesan-an lara ilu Gbagura sa lo fi ori bale fun Oloyoo titi di oni yii. Awon ilu naa ni Aawe, Kojoku Agenige, Aran, Fiditi, Abena, Akinmoorin, Iloraa ati Iroko.Egba Owu ni orisii kerin, Ago-Owu ni olu ilu won, Olowu ni oba won, ilu to ku labe Owu ni Erunmu, Okolo, Mowo, Ago oba, ati Apomu.Yato si awon ti a soro re loke yii, opolopo awon eya miiran naa lo po ni Egba ti won ti di omo onile tipe.

Àwọn ìlú tó kù lábẹ́ Ẹ̀gbá òkè -ọnà ni Ejígbo, Ìkìjà, Ìjẹjà, odo, Ìkèrèkú, Ẹ̀runbẹ̀, Ìfọ́tẹ̀, Erinjà, ilogbo àti Ìkànna.Ẹ̀gbá Gbágùrá ni orísìí kẹta. Ìdó ni olórí ìlú wọn. Àgùrá si ni ọba wọn. Àwọn Ìlú to kù ni ọ̀wẹ̀, Ìbàdàn, Ìláwọ̀, Ìwéré, òjé ati àwọn ìlú mọ́kàndínlógoji (39) mìírán.Nígbà tí ogun bẹ sílẹ̀ ni mẹ́sàn-án lara ìlú Gbágùrá sá lọ fi orí balẹ̀ fún Ọlọ́yọ̀ọ́ títí di òní yìí. Àwọn ìlú naa ni Aáwẹ́, Kòjòkú Agéníge, Aràn, Fìdítì, Abẹnà, Akínmọ̀ọ́rìn, Ìlọràá àti Ìròkò.Ẹ̀gbá Òwu ni orísìí kẹrin, Àgó-Òwu ni olú ìlú wọn, Olówu ni ọba wọn, ìlú tó kù lábẹ́ Òwu ni Erùnmu, Òkòlò, Mowó, Àgọ́ ọbà, àti Apòmù.Yàtọ̀ sí àwọn tí a sọ̀rọ̀ rẹ lókè yìí, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ẹ̀yà míìràn náà ló pọ̀ ní Ẹ̀gbá tí wọ́n ti di ọmọ onílẹ̀ tipẹ́.

Ido ni olori ilu won. Agura si ni oba won. Awon Ilu to ku ni owe, Ibadan, Ilawo, Iwere, oje ati awon ilu mokandinlogoji (39) miiran.Nigba ti ogun be sile ni mesan-an lara ilu Gbagura sa lo fi ori bale fun Oloyoo titi di oni yii. Awon ilu naa ni Aawe, Kojoku Agenige, Aran, Fiditi, Abena, Akinmoorin, Iloraa ati Iroko.Egba Owu ni orisii kerin, Ago-Owu ni olu ilu won, Olowu ni oba won, ilu to ku labe Owu ni Erunmu, Okolo, Mowo, Ago oba, ati Apomu.Yato si awon ti a soro re loke yii, opolopo awon eya miiran naa lo po ni Egba ti won ti di omo onile tipe. Opolopo awon bayii ni a ko lasiko ogun tabi ki won wa funra won nigba ti won n sa asala fun emi won, ti won si n wa ibi isadi.

Ìdó ni olórí ìlú wọn. Àgùrá si ni ọba wọn. Àwọn Ìlú to kù ni ọ̀wẹ̀, Ìbàdàn, Ìláwọ̀, Ìwéré, òjé ati àwọn ìlú mọ́kàndínlógoji (39) mìírán.Nígbà tí ogun bẹ sílẹ̀ ni mẹ́sàn-án lara ìlú Gbágùrá sá lọ fi orí balẹ̀ fún Ọlọ́yọ̀ọ́ títí di òní yìí. Àwọn ìlú naa ni Aáwẹ́, Kòjòkú Agéníge, Aràn, Fìdítì, Abẹnà, Akínmọ̀ọ́rìn, Ìlọràá àti Ìròkò.Ẹ̀gbá Òwu ni orísìí kẹrin, Àgó-Òwu ni olú ìlú wọn, Olówu ni ọba wọn, ìlú tó kù lábẹ́ Òwu ni Erùnmu, Òkòlò, Mowó, Àgọ́ ọbà, àti Apòmù.Yàtọ̀ sí àwọn tí a sọ̀rọ̀ rẹ lókè yìí, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ẹ̀yà míìràn náà ló pọ̀ ní Ẹ̀gbá tí wọ́n ti di ọmọ onílẹ̀ tipẹ́. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn báyìí ni a kó lásìkò ogun tàbí kí wọn wá fúnra wọn nígbà tí wọn ń sá àsálà fún ẹ̀mí wọn, tí wọn sì ǹ wá ibi isádi.

Agura si ni oba won. Awon Ilu to ku ni owe, Ibadan, Ilawo, Iwere, oje ati awon ilu mokandinlogoji (39) miiran.Nigba ti ogun be sile ni mesan-an lara ilu Gbagura sa lo fi ori bale fun Oloyoo titi di oni yii. Awon ilu naa ni Aawe, Kojoku Agenige, Aran, Fiditi, Abena, Akinmoorin, Iloraa ati Iroko.Egba Owu ni orisii kerin, Ago-Owu ni olu ilu won, Olowu ni oba won, ilu to ku labe Owu ni Erunmu, Okolo, Mowo, Ago oba, ati Apomu.Yato si awon ti a soro re loke yii, opolopo awon eya miiran naa lo po ni Egba ti won ti di omo onile tipe. Opolopo awon bayii ni a ko lasiko ogun tabi ki won wa funra won nigba ti won n sa asala fun emi won, ti won si n wa ibi isadi. Iru awon bayii ni Egun ti won wa ni Ago- Egun, Ijaye- ni Ago- Ijaye, ati awon Ibarapa ni Iberekodo ati ni Arinlese.

Àgùrá si ni ọba wọn. Àwọn Ìlú to kù ni ọ̀wẹ̀, Ìbàdàn, Ìláwọ̀, Ìwéré, òjé ati àwọn ìlú mọ́kàndínlógoji (39) mìírán.Nígbà tí ogun bẹ sílẹ̀ ni mẹ́sàn-án lara ìlú Gbágùrá sá lọ fi orí balẹ̀ fún Ọlọ́yọ̀ọ́ títí di òní yìí. Àwọn ìlú naa ni Aáwẹ́, Kòjòkú Agéníge, Aràn, Fìdítì, Abẹnà, Akínmọ̀ọ́rìn, Ìlọràá àti Ìròkò.Ẹ̀gbá Òwu ni orísìí kẹrin, Àgó-Òwu ni olú ìlú wọn, Olówu ni ọba wọn, ìlú tó kù lábẹ́ Òwu ni Erùnmu, Òkòlò, Mowó, Àgọ́ ọbà, àti Apòmù.Yàtọ̀ sí àwọn tí a sọ̀rọ̀ rẹ lókè yìí, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ẹ̀yà míìràn náà ló pọ̀ ní Ẹ̀gbá tí wọ́n ti di ọmọ onílẹ̀ tipẹ́. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn báyìí ni a kó lásìkò ogun tàbí kí wọn wá fúnra wọn nígbà tí wọn ń sá àsálà fún ẹ̀mí wọn, tí wọn sì ǹ wá ibi isádi. Irú àwọn báyìí ni Ègùn tí wọn wá ni Àgọ́- Ègùn, Ìjàyè- ni Àgọ́- Ìjàyè, àti àwọn Ìbàràpá ni Ìbẹ̀rẹ̀kòdó àti ni Arínlẹ́sẹ̀.

Awon Ilu to ku ni owe, Ibadan, Ilawo, Iwere, oje ati awon ilu mokandinlogoji (39) miiran.Nigba ti ogun be sile ni mesan-an lara ilu Gbagura sa lo fi ori bale fun Oloyoo titi di oni yii. Awon ilu naa ni Aawe, Kojoku Agenige, Aran, Fiditi, Abena, Akinmoorin, Iloraa ati Iroko.Egba Owu ni orisii kerin, Ago-Owu ni olu ilu won, Olowu ni oba won, ilu to ku labe Owu ni Erunmu, Okolo, Mowo, Ago oba, ati Apomu.Yato si awon ti a soro re loke yii, opolopo awon eya miiran naa lo po ni Egba ti won ti di omo onile tipe. Opolopo awon bayii ni a ko lasiko ogun tabi ki won wa funra won nigba ti won n sa asala fun emi won, ti won si n wa ibi isadi. Iru awon bayii ni Egun ti won wa ni Ago- Egun, Ijaye- ni Ago- Ijaye, ati awon Ibarapa ni Iberekodo ati ni Arinlese. Bakannaa ni awon Egbado wa ni Ibara ilewo, onida ati onikolobo bi o tile je pe awon ti saaju Egba do sibe.Eto oselu ati oro ajeLati igba ti awon Egba ti do si Abeokuta ni eto iselu won ti bere si yato.

Àwọn Ìlú to kù ni ọ̀wẹ̀, Ìbàdàn, Ìláwọ̀, Ìwéré, òjé ati àwọn ìlú mọ́kàndínlógoji (39) mìírán.Nígbà tí ogun bẹ sílẹ̀ ni mẹ́sàn-án lara ìlú Gbágùrá sá lọ fi orí balẹ̀ fún Ọlọ́yọ̀ọ́ títí di òní yìí. Àwọn ìlú naa ni Aáwẹ́, Kòjòkú Agéníge, Aràn, Fìdítì, Abẹnà, Akínmọ̀ọ́rìn, Ìlọràá àti Ìròkò.Ẹ̀gbá Òwu ni orísìí kẹrin, Àgó-Òwu ni olú ìlú wọn, Olówu ni ọba wọn, ìlú tó kù lábẹ́ Òwu ni Erùnmu, Òkòlò, Mowó, Àgọ́ ọbà, àti Apòmù.Yàtọ̀ sí àwọn tí a sọ̀rọ̀ rẹ lókè yìí, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ẹ̀yà míìràn náà ló pọ̀ ní Ẹ̀gbá tí wọ́n ti di ọmọ onílẹ̀ tipẹ́. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn báyìí ni a kó lásìkò ogun tàbí kí wọn wá fúnra wọn nígbà tí wọn ń sá àsálà fún ẹ̀mí wọn, tí wọn sì ǹ wá ibi isádi. Irú àwọn báyìí ni Ègùn tí wọn wá ni Àgọ́- Ègùn, Ìjàyè- ni Àgọ́- Ìjàyè, àti àwọn Ìbàràpá ni Ìbẹ̀rẹ̀kòdó àti ni Arínlẹ́sẹ̀. Bákannáà ni àwọn Ẹ̀gbádò wà ní Ìbàrà iléwó, onídà àti oníkólóbó bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn tí sáájú Ẹ̀gbá dó síbẹ̀.Ètò òṣèlú àti ọrọ̀ ajéLáti ìgbà tí àwọn Ẹ̀gbá ti dó sí Abẹ́òkúta ni ètò ìsèlú wọn ti bẹ̀rẹ̀ si yàtọ̀.

Awon ilu naa ni Aawe, Kojoku Agenige, Aran, Fiditi, Abena, Akinmoorin, Iloraa ati Iroko.Egba Owu ni orisii kerin, Ago-Owu ni olu ilu won, Olowu ni oba won, ilu to ku labe Owu ni Erunmu, Okolo, Mowo, Ago oba, ati Apomu.Yato si awon ti a soro re loke yii, opolopo awon eya miiran naa lo po ni Egba ti won ti di omo onile tipe. Opolopo awon bayii ni a ko lasiko ogun tabi ki won wa funra won nigba ti won n sa asala fun emi won, ti won si n wa ibi isadi. Iru awon bayii ni Egun ti won wa ni Ago- Egun, Ijaye- ni Ago- Ijaye, ati awon Ibarapa ni Iberekodo ati ni Arinlese. Bakannaa ni awon Egbado wa ni Ibara ilewo, onida ati onikolobo bi o tile je pe awon ti saaju Egba do sibe.Eto oselu ati oro ajeLati igba ti awon Egba ti do si Abeokuta ni eto iselu won ti bere si yato. O di pe won n yan oba kan gege bi olori gbogbo gbo.

Àwọn ìlú naa ni Aáwẹ́, Kòjòkú Agéníge, Aràn, Fìdítì, Abẹnà, Akínmọ̀ọ́rìn, Ìlọràá àti Ìròkò.Ẹ̀gbá Òwu ni orísìí kẹrin, Àgó-Òwu ni olú ìlú wọn, Olówu ni ọba wọn, ìlú tó kù lábẹ́ Òwu ni Erùnmu, Òkòlò, Mowó, Àgọ́ ọbà, àti Apòmù.Yàtọ̀ sí àwọn tí a sọ̀rọ̀ rẹ lókè yìí, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ẹ̀yà míìràn náà ló pọ̀ ní Ẹ̀gbá tí wọ́n ti di ọmọ onílẹ̀ tipẹ́. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn báyìí ni a kó lásìkò ogun tàbí kí wọn wá fúnra wọn nígbà tí wọn ń sá àsálà fún ẹ̀mí wọn, tí wọn sì ǹ wá ibi isádi. Irú àwọn báyìí ni Ègùn tí wọn wá ni Àgọ́- Ègùn, Ìjàyè- ni Àgọ́- Ìjàyè, àti àwọn Ìbàràpá ni Ìbẹ̀rẹ̀kòdó àti ni Arínlẹ́sẹ̀. Bákannáà ni àwọn Ẹ̀gbádò wà ní Ìbàrà iléwó, onídà àti oníkólóbó bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn tí sáájú Ẹ̀gbá dó síbẹ̀.Ètò òṣèlú àti ọrọ̀ ajéLáti ìgbà tí àwọn Ẹ̀gbá ti dó sí Abẹ́òkúta ni ètò ìsèlú wọn ti bẹ̀rẹ̀ si yàtọ̀. Ó di pè wọn ń yan ọba kan gẹ́gẹ́ bí olórí gbogbo gbò.

Opolopo awon bayii ni a ko lasiko ogun tabi ki won wa funra won nigba ti won n sa asala fun emi won, ti won si n wa ibi isadi. Iru awon bayii ni Egun ti won wa ni Ago- Egun, Ijaye- ni Ago- Ijaye, ati awon Ibarapa ni Iberekodo ati ni Arinlese. Bakannaa ni awon Egbado wa ni Ibara ilewo, onida ati onikolobo bi o tile je pe awon ti saaju Egba do sibe.Eto oselu ati oro ajeLati igba ti awon Egba ti do si Abeokuta ni eto iselu won ti bere si yato. O di pe won n yan oba kan gege bi olori gbogbo gbo. Teletele oro ko ri bee, kolomu domu Iya re gbe ni.

Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn báyìí ni a kó lásìkò ogun tàbí kí wọn wá fúnra wọn nígbà tí wọn ń sá àsálà fún ẹ̀mí wọn, tí wọn sì ǹ wá ibi isádi. Irú àwọn báyìí ni Ègùn tí wọn wá ni Àgọ́- Ègùn, Ìjàyè- ni Àgọ́- Ìjàyè, àti àwọn Ìbàràpá ni Ìbẹ̀rẹ̀kòdó àti ni Arínlẹ́sẹ̀. Bákannáà ni àwọn Ẹ̀gbádò wà ní Ìbàrà iléwó, onídà àti oníkólóbó bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn tí sáájú Ẹ̀gbá dó síbẹ̀.Ètò òṣèlú àti ọrọ̀ ajéLáti ìgbà tí àwọn Ẹ̀gbá ti dó sí Abẹ́òkúta ni ètò ìsèlú wọn ti bẹ̀rẹ̀ si yàtọ̀. Ó di pè wọn ń yan ọba kan gẹ́gẹ́ bí olórí gbogbo gbò. Tẹ́lẹ̀tẹ́lẹ̀ ọ̀rọ̀ kò rí bẹ́ẹ̀, kọ́lọ́mú dọ́mú Ìyá rẹ gbé ni.

Iru awon bayii ni Egun ti won wa ni Ago- Egun, Ijaye- ni Ago- Ijaye, ati awon Ibarapa ni Iberekodo ati ni Arinlese. Bakannaa ni awon Egbado wa ni Ibara ilewo, onida ati onikolobo bi o tile je pe awon ti saaju Egba do sibe.Eto oselu ati oro ajeLati igba ti awon Egba ti do si Abeokuta ni eto iselu won ti bere si yato. O di pe won n yan oba kan gege bi olori gbogbo gbo. Teletele oro ko ri bee, kolomu domu Iya re gbe ni. Eyi naa lo si fiya je won.

Irú àwọn báyìí ni Ègùn tí wọn wá ni Àgọ́- Ègùn, Ìjàyè- ni Àgọ́- Ìjàyè, àti àwọn Ìbàràpá ni Ìbẹ̀rẹ̀kòdó àti ni Arínlẹ́sẹ̀. Bákannáà ni àwọn Ẹ̀gbádò wà ní Ìbàrà iléwó, onídà àti oníkólóbó bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn tí sáájú Ẹ̀gbá dó síbẹ̀.Ètò òṣèlú àti ọrọ̀ ajéLáti ìgbà tí àwọn Ẹ̀gbá ti dó sí Abẹ́òkúta ni ètò ìsèlú wọn ti bẹ̀rẹ̀ si yàtọ̀. Ó di pè wọn ń yan ọba kan gẹ́gẹ́ bí olórí gbogbo gbò. Tẹ́lẹ̀tẹ́lẹ̀ ọ̀rọ̀ kò rí bẹ́ẹ̀, kọ́lọ́mú dọ́mú Ìyá rẹ gbé ni. Èyí náà ló sì fìyà jẹ wọ́n.

Bakannaa ni awon Egbado wa ni Ibara ilewo, onida ati onikolobo bi o tile je pe awon ti saaju Egba do sibe.Eto oselu ati oro ajeLati igba ti awon Egba ti do si Abeokuta ni eto iselu won ti bere si yato. O di pe won n yan oba kan gege bi olori gbogbo gbo. Teletele oro ko ri bee, kolomu domu Iya re gbe ni. Eyi naa lo si fiya je won. AIrinpo ejo lo sa n je ejo niya.Se boka ba siwaju, ti pamole te le e, ti baba won ojola wa n wo ruru bo leyin, ko si baba eni to je duro.

Bákannáà ni àwọn Ẹ̀gbádò wà ní Ìbàrà iléwó, onídà àti oníkólóbó bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé àwọn tí sáájú Ẹ̀gbá dó síbẹ̀.Ètò òṣèlú àti ọrọ̀ ajéLáti ìgbà tí àwọn Ẹ̀gbá ti dó sí Abẹ́òkúta ni ètò ìsèlú wọn ti bẹ̀rẹ̀ si yàtọ̀. Ó di pè wọn ń yan ọba kan gẹ́gẹ́ bí olórí gbogbo gbò. Tẹ́lẹ̀tẹ́lẹ̀ ọ̀rọ̀ kò rí bẹ́ẹ̀, kọ́lọ́mú dọ́mú Ìyá rẹ gbé ni. Èyí náà ló sì fìyà jẹ wọ́n. ÀÌrìnpọ̀ ejò ló sá ǹ jẹ ejò níyà.Sé bọ́ká bá síwájú, tí pamọ́lẹ̀ tẹ le e, tí baba wọn òjòlá wá ń wọ́ ruru bọ̀ lẹ́yìn, kò sí baba ẹni tó jẹ dúró.

O di pe won n yan oba kan gege bi olori gbogbo gbo. Teletele oro ko ri bee, kolomu domu Iya re gbe ni. Eyi naa lo si fiya je won. AIrinpo ejo lo sa n je ejo niya.Se boka ba siwaju, ti pamole te le e, ti baba won ojola wa n wo ruru bo leyin, ko si baba eni to je duro. Oro "emi -o-gba iwo -o -gba" yii lo je ki awon alabaagbe Egba maa powe mo won pe "Egba ko lolu, gbogbo won lo n se bi oba" Oba wa di pupo.Ijoba ilu pin si ona bii merin nigba ti okan won bale tan ni ibudo titun yii.

Ó di pè wọn ń yan ọba kan gẹ́gẹ́ bí olórí gbogbo gbò. Tẹ́lẹ̀tẹ́lẹ̀ ọ̀rọ̀ kò rí bẹ́ẹ̀, kọ́lọ́mú dọ́mú Ìyá rẹ gbé ni. Èyí náà ló sì fìyà jẹ wọ́n. ÀÌrìnpọ̀ ejò ló sá ǹ jẹ ejò níyà.Sé bọ́ká bá síwájú, tí pamọ́lẹ̀ tẹ le e, tí baba wọn òjòlá wá ń wọ́ ruru bọ̀ lẹ́yìn, kò sí baba ẹni tó jẹ dúró. Ọ̀rọ̀ “èmi –ò-gbà ìwọ -ò -gbà” yìí ló jẹ́ kí àwọn alábàágbé Ẹ̀gbá maa pòwe mọ́ wọn pe “Ẹ̀gbá kò lólú, gbogbo wọn ló ń se bí ọba” Ọba wá di púpọ̀.Ìjọba ìlú pín sí ọ̀nà bíi mẹ́rin nígbà tí ọ̀kan wọn balẹ̀ tán ni ibùdó titun yìí.

Teletele oro ko ri bee, kolomu domu Iya re gbe ni. Eyi naa lo si fiya je won. AIrinpo ejo lo sa n je ejo niya.Se boka ba siwaju, ti pamole te le e, ti baba won ojola wa n wo ruru bo leyin, ko si baba eni to je duro. Oro "emi -o-gba iwo -o -gba" yii lo je ki awon alabaagbe Egba maa powe mo won pe "Egba ko lolu, gbogbo won lo n se bi oba" Oba wa di pupo.Ijoba ilu pin si ona bii merin nigba ti okan won bale tan ni ibudo titun yii. Akoko ninu won ni awon Ologbooni.

Tẹ́lẹ̀tẹ́lẹ̀ ọ̀rọ̀ kò rí bẹ́ẹ̀, kọ́lọ́mú dọ́mú Ìyá rẹ gbé ni. Èyí náà ló sì fìyà jẹ wọ́n. ÀÌrìnpọ̀ ejò ló sá ǹ jẹ ejò níyà.Sé bọ́ká bá síwájú, tí pamọ́lẹ̀ tẹ le e, tí baba wọn òjòlá wá ń wọ́ ruru bọ̀ lẹ́yìn, kò sí baba ẹni tó jẹ dúró. Ọ̀rọ̀ “èmi –ò-gbà ìwọ -ò -gbà” yìí ló jẹ́ kí àwọn alábàágbé Ẹ̀gbá maa pòwe mọ́ wọn pe “Ẹ̀gbá kò lólú, gbogbo wọn ló ń se bí ọba” Ọba wá di púpọ̀.Ìjọba ìlú pín sí ọ̀nà bíi mẹ́rin nígbà tí ọ̀kan wọn balẹ̀ tán ni ibùdó titun yìí. Àkọ́kọ́ nínú wọn ni àwọn Ológbòóni.

Eyi naa lo si fiya je won. AIrinpo ejo lo sa n je ejo niya.Se boka ba siwaju, ti pamole te le e, ti baba won ojola wa n wo ruru bo leyin, ko si baba eni to je duro. Oro "emi -o-gba iwo -o -gba" yii lo je ki awon alabaagbe Egba maa powe mo won pe "Egba ko lolu, gbogbo won lo n se bi oba" Oba wa di pupo.Ijoba ilu pin si ona bii merin nigba ti okan won bale tan ni ibudo titun yii. Akoko ninu won ni awon Ologbooni. Ilu kookan lo ni awon egbe yii fun ra re.

Èyí náà ló sì fìyà jẹ wọ́n. ÀÌrìnpọ̀ ejò ló sá ǹ jẹ ejò níyà.Sé bọ́ká bá síwájú, tí pamọ́lẹ̀ tẹ le e, tí baba wọn òjòlá wá ń wọ́ ruru bọ̀ lẹ́yìn, kò sí baba ẹni tó jẹ dúró. Ọ̀rọ̀ “èmi –ò-gbà ìwọ -ò -gbà” yìí ló jẹ́ kí àwọn alábàágbé Ẹ̀gbá maa pòwe mọ́ wọn pe “Ẹ̀gbá kò lólú, gbogbo wọn ló ń se bí ọba” Ọba wá di púpọ̀.Ìjọba ìlú pín sí ọ̀nà bíi mẹ́rin nígbà tí ọ̀kan wọn balẹ̀ tán ni ibùdó titun yìí. Àkọ́kọ́ nínú wọn ni àwọn Ológbòóni. Ìlú kọ̀ọ̀kan ló ní àwọn ẹgbẹ́ yìí fún ra rẹ̀.

AIrinpo ejo lo sa n je ejo niya.Se boka ba siwaju, ti pamole te le e, ti baba won ojola wa n wo ruru bo leyin, ko si baba eni to je duro. Oro "emi -o-gba iwo -o -gba" yii lo je ki awon alabaagbe Egba maa powe mo won pe "Egba ko lolu, gbogbo won lo n se bi oba" Oba wa di pupo.Ijoba ilu pin si ona bii merin nigba ti okan won bale tan ni ibudo titun yii. Akoko ninu won ni awon Ologbooni. Ilu kookan lo ni awon egbe yii fun ra re. Looto, oba lo nile, oun lo si n gbo ejo to ba tobi ju.

ÀÌrìnpọ̀ ejò ló sá ǹ jẹ ejò níyà.Sé bọ́ká bá síwájú, tí pamọ́lẹ̀ tẹ le e, tí baba wọn òjòlá wá ń wọ́ ruru bọ̀ lẹ́yìn, kò sí baba ẹni tó jẹ dúró. Ọ̀rọ̀ “èmi –ò-gbà ìwọ -ò -gbà” yìí ló jẹ́ kí àwọn alábàágbé Ẹ̀gbá maa pòwe mọ́ wọn pe “Ẹ̀gbá kò lólú, gbogbo wọn ló ń se bí ọba” Ọba wá di púpọ̀.Ìjọba ìlú pín sí ọ̀nà bíi mẹ́rin nígbà tí ọ̀kan wọn balẹ̀ tán ni ibùdó titun yìí. Àkọ́kọ́ nínú wọn ni àwọn Ológbòóni. Ìlú kọ̀ọ̀kan ló ní àwọn ẹgbẹ́ yìí fún ra rẹ̀. Lóòtọ́, ọba ló nilẹ̀, òun ló sì ń gbọ́ ẹjọ́ tó bá tóbi jù.

Oro "emi -o-gba iwo -o -gba" yii lo je ki awon alabaagbe Egba maa powe mo won pe "Egba ko lolu, gbogbo won lo n se bi oba" Oba wa di pupo.Ijoba ilu pin si ona bii merin nigba ti okan won bale tan ni ibudo titun yii. Akoko ninu won ni awon Ologbooni. Ilu kookan lo ni awon egbe yii fun ra re. Looto, oba lo nile, oun lo si n gbo ejo to ba tobi ju. Sibe sibe, awon Ogboni lagbara ju oba lo.

Ọ̀rọ̀ “èmi –ò-gbà ìwọ -ò -gbà” yìí ló jẹ́ kí àwọn alábàágbé Ẹ̀gbá maa pòwe mọ́ wọn pe “Ẹ̀gbá kò lólú, gbogbo wọn ló ń se bí ọba” Ọba wá di púpọ̀.Ìjọba ìlú pín sí ọ̀nà bíi mẹ́rin nígbà tí ọ̀kan wọn balẹ̀ tán ni ibùdó titun yìí. Àkọ́kọ́ nínú wọn ni àwọn Ológbòóni. Ìlú kọ̀ọ̀kan ló ní àwọn ẹgbẹ́ yìí fún ra rẹ̀. Lóòtọ́, ọba ló nilẹ̀, òun ló sì ń gbọ́ ẹjọ́ tó bá tóbi jù. Sị́bẹ̀ síbẹ̀, àwọn Ògbóni lágbára ju ọba lọ.

Akoko ninu won ni awon Ologbooni. Ilu kookan lo ni awon egbe yii fun ra re. Looto, oba lo nile, oun lo si n gbo ejo to ba tobi ju. Sibe sibe, awon Ogboni lagbara ju oba lo. Awon ni oselu gan-an.

Àkọ́kọ́ nínú wọn ni àwọn Ológbòóni. Ìlú kọ̀ọ̀kan ló ní àwọn ẹgbẹ́ yìí fún ra rẹ̀. Lóòtọ́, ọba ló nilẹ̀, òun ló sì ń gbọ́ ẹjọ́ tó bá tóbi jù. Sị́bẹ̀ síbẹ̀, àwọn Ògbóni lágbára ju ọba lọ. Àwọn ni òsèlú gan-an.

Ilu kookan lo ni awon egbe yii fun ra re. Looto, oba lo nile, oun lo si n gbo ejo to ba tobi ju. Sibe sibe, awon Ogboni lagbara ju oba lo. Awon ni oselu gan-an. Awon lo n pase ilu.

Ìlú kọ̀ọ̀kan ló ní àwọn ẹgbẹ́ yìí fún ra rẹ̀. Lóòtọ́, ọba ló nilẹ̀, òun ló sì ń gbọ́ ẹjọ́ tó bá tóbi jù. Sị́bẹ̀ síbẹ̀, àwọn Ògbóni lágbára ju ọba lọ. Àwọn ni òsèlú gan-an. Àwọn ló ń pàsẹ ìlú.

Looto, oba lo nile, oun lo si n gbo ejo to ba tobi ju. Sibe sibe, awon Ogboni lagbara ju oba lo. Awon ni oselu gan-an. Awon lo n pase ilu. Won lagbara lati yo oba loye.

Lóòtọ́, ọba ló nilẹ̀, òun ló sì ń gbọ́ ẹjọ́ tó bá tóbi jù. Sị́bẹ̀ síbẹ̀, àwọn Ògbóni lágbára ju ọba lọ. Àwọn ni òsèlú gan-an. Àwọn ló ń pàsẹ ìlú. Wọn lágbára láti yọ ọba lóyè.

Sibe sibe, awon Ogboni lagbara ju oba lo. Awon ni oselu gan-an. Awon lo n pase ilu. Won lagbara lati yo oba loye. Delano ni lati ile-ife ni Egba ti mu eto Ogboni wa.

Sị́bẹ̀ síbẹ̀, àwọn Ògbóni lágbára ju ọba lọ. Àwọn ni òsèlú gan-an. Àwọn ló ń pàsẹ ìlú. Wọn lágbára láti yọ ọba lóyè. Delanọ ní láti ilé-ifẹ̀ ni Ẹ̀gbá tí mú ètò Ògbóni wá.

Awon ni oselu gan-an. Awon lo n pase ilu. Won lagbara lati yo oba loye. Delano ni lati ile-ife ni Egba ti mu eto Ogboni wa. Won tun un se, won si je ki o wulo tobee ti ile-ife paapaa n gaarun wo ogboni Egba.Oro ni won n lo lati da seria fun arufin ti ese re tobi.

Àwọn ni òsèlú gan-an. Àwọn ló ń pàsẹ ìlú. Wọn lágbára láti yọ ọba lóyè. Delanọ ní láti ilé-ifẹ̀ ni Ẹ̀gbá tí mú ètò Ògbóni wá. Wọn tún un se, wọn sì jẹ́ kí o wúlò tóbẹ́ẹ̀ tí ilé-ifẹ̀ pàápàá ń gáárùn wo ògbóni Ẹ̀gbá.Orò ni wọn ń lò láti da sẹ̀ríà fún arúfin ti ẹ̀sẹ̀ rẹ tòbi.

Awon lo n pase ilu. Won lagbara lati yo oba loye. Delano ni lati ile-ife ni Egba ti mu eto Ogboni wa. Won tun un se, won si je ki o wulo tobee ti ile-ife paapaa n gaarun wo ogboni Egba.Oro ni won n lo lati da seria fun arufin ti ese re tobi. Bi oro ba ti n ke ni oru yoo maa bo lakolako.

Àwọn ló ń pàsẹ ìlú. Wọn lágbára láti yọ ọba lóyè. Delanọ ní láti ilé-ifẹ̀ ni Ẹ̀gbá tí mú ètò Ògbóni wá. Wọn tún un se, wọn sì jẹ́ kí o wúlò tóbẹ́ẹ̀ tí ilé-ifẹ̀ pàápàá ń gáárùn wo ògbóni Ẹ̀gbá.Orò ni wọn ń lò láti da sẹ̀ríà fún arúfin ti ẹ̀sẹ̀ rẹ tòbi. Bí orò bá ti ń ké ní oru yóò máa bọ̀ lákọlákọ.

Won lagbara lati yo oba loye. Delano ni lati ile-ife ni Egba ti mu eto Ogboni wa. Won tun un se, won si je ki o wulo tobee ti ile-ife paapaa n gaarun wo ogboni Egba.Oro ni won n lo lati da seria fun arufin ti ese re tobi. Bi oro ba ti n ke ni oru yoo maa bo lakolako. Oluwo ni olori awon ogboni.

Wọn lágbára láti yọ ọba lóyè. Delanọ ní láti ilé-ifẹ̀ ni Ẹ̀gbá tí mú ètò Ògbóni wá. Wọn tún un se, wọn sì jẹ́ kí o wúlò tóbẹ́ẹ̀ tí ilé-ifẹ̀ pàápàá ń gáárùn wo ògbóni Ẹ̀gbá.Orò ni wọn ń lò láti da sẹ̀ríà fún arúfin ti ẹ̀sẹ̀ rẹ tòbi. Bí orò bá ti ń ké ní oru yóò máa bọ̀ lákọlákọ. Olúwo ni olórí àwọn ògbóni.

Delano ni lati ile-ife ni Egba ti mu eto Ogboni wa. Won tun un se, won si je ki o wulo tobee ti ile-ife paapaa n gaarun wo ogboni Egba.Oro ni won n lo lati da seria fun arufin ti ese re tobi. Bi oro ba ti n ke ni oru yoo maa bo lakolako. Oluwo ni olori awon ogboni. Awon oye to ku to si se pataki ni Apeena, Akere, Baajiki, Baala, Baajito, Odofin ati Lisa.Awon olorogun tun ni awon egbe keji to n tun ilu to.

Delanọ ní láti ilé-ifẹ̀ ni Ẹ̀gbá tí mú ètò Ògbóni wá. Wọn tún un se, wọn sì jẹ́ kí o wúlò tóbẹ́ẹ̀ tí ilé-ifẹ̀ pàápàá ń gáárùn wo ògbóni Ẹ̀gbá.Orò ni wọn ń lò láti da sẹ̀ríà fún arúfin ti ẹ̀sẹ̀ rẹ tòbi. Bí orò bá ti ń ké ní oru yóò máa bọ̀ lákọlákọ. Olúwo ni olórí àwọn ògbóni. Àwọn oyè tó kù tó sì se pàtàkì ní Apèènà, Akẹ́rẹ̀, Baàjíkí, Baàlá, Baàjítò, Ọ̀dọ̀fín àti Lísa.Àwọn olórógun tún ní àwọn ẹgbẹ́ kejì tó ń tún ìlú tò.

Won tun un se, won si je ki o wulo tobee ti ile-ife paapaa n gaarun wo ogboni Egba.Oro ni won n lo lati da seria fun arufin ti ese re tobi. Bi oro ba ti n ke ni oru yoo maa bo lakolako. Oluwo ni olori awon ogboni. Awon oye to ku to si se pataki ni Apeena, Akere, Baajiki, Baala, Baajito, Odofin ati Lisa.Awon olorogun tun ni awon egbe keji to n tun ilu to. Lati inu egbe aaro ti okunrin kan ti n je Lisabi da sele, ni egbe olorogun ti yo jade.

Wọn tún un se, wọn sì jẹ́ kí o wúlò tóbẹ́ẹ̀ tí ilé-ifẹ̀ pàápàá ń gáárùn wo ògbóni Ẹ̀gbá.Orò ni wọn ń lò láti da sẹ̀ríà fún arúfin ti ẹ̀sẹ̀ rẹ tòbi. Bí orò bá ti ń ké ní oru yóò máa bọ̀ lákọlákọ. Olúwo ni olórí àwọn ògbóni. Àwọn oyè tó kù tó sì se pàtàkì ní Apèènà, Akẹ́rẹ̀, Baàjíkí, Baàlá, Baàjítò, Ọ̀dọ̀fín àti Lísa.Àwọn olórógun tún ní àwọn ẹgbẹ́ kejì tó ń tún ìlú tò. Láti inú ẹgbẹ́ àáró tí ọkùnrin kan ti n jẹ Lísàbí dá sẹ́lẹ̀, ní ẹgbẹ́ olórógun ti yọ jáde.

Bi oro ba ti n ke ni oru yoo maa bo lakolako. Oluwo ni olori awon ogboni. Awon oye to ku to si se pataki ni Apeena, Akere, Baajiki, Baala, Baajito, Odofin ati Lisa.Awon olorogun tun ni awon egbe keji to n tun ilu to. Lati inu egbe aaro ti okunrin kan ti n je Lisabi da sele, ni egbe olorogun ti yo jade. Ojo ketadinlogun ketadinlogun ni won n se apejo won.

Bí orò bá ti ń ké ní oru yóò máa bọ̀ lákọlákọ. Olúwo ni olórí àwọn ògbóni. Àwọn oyè tó kù tó sì se pàtàkì ní Apèènà, Akẹ́rẹ̀, Baàjíkí, Baàlá, Baàjítò, Ọ̀dọ̀fín àti Lísa.Àwọn olórógun tún ní àwọn ẹgbẹ́ kejì tó ń tún ìlú tò. Láti inú ẹgbẹ́ àáró tí ọkùnrin kan ti n jẹ Lísàbí dá sẹ́lẹ̀, ní ẹgbẹ́ olórógun ti yọ jáde. Ọjọ́ kẹtàdínlógún kẹtàdínlógún ni wọ́n ń se àpèjọ wọn.

Oluwo ni olori awon ogboni. Awon oye to ku to si se pataki ni Apeena, Akere, Baajiki, Baala, Baajito, Odofin ati Lisa.Awon olorogun tun ni awon egbe keji to n tun ilu to. Lati inu egbe aaro ti okunrin kan ti n je Lisabi da sele, ni egbe olorogun ti yo jade. Ojo ketadinlogun ketadinlogun ni won n se apejo won. Awon naa lo gba Egba kale lowo iya ti Oloyoo ati awon Ilari re fi n je won.

Olúwo ni olórí àwọn ògbóni. Àwọn oyè tó kù tó sì se pàtàkì ní Apèènà, Akẹ́rẹ̀, Baàjíkí, Baàlá, Baàjítò, Ọ̀dọ̀fín àti Lísa.Àwọn olórógun tún ní àwọn ẹgbẹ́ kejì tó ń tún ìlú tò. Láti inú ẹgbẹ́ àáró tí ọkùnrin kan ti n jẹ Lísàbí dá sẹ́lẹ̀, ní ẹgbẹ́ olórógun ti yọ jáde. Ọjọ́ kẹtàdínlógún kẹtàdínlógún ni wọ́n ń se àpèjọ wọn. Àwọn náà ló gba Ẹ̀gbá kalẹ̀ lọ́wọ́ ìyà tí Ọlọ́yọ̀ọ́ àti àwọn Ìlàrí rẹ fi ń jẹ wọn.

Awon oye to ku to si se pataki ni Apeena, Akere, Baajiki, Baala, Baajito, Odofin ati Lisa.Awon olorogun tun ni awon egbe keji to n tun ilu to. Lati inu egbe aaro ti okunrin kan ti n je Lisabi da sele, ni egbe olorogun ti yo jade. Ojo ketadinlogun ketadinlogun ni won n se apejo won. Awon naa lo gba Egba kale lowo iya ti Oloyoo ati awon Ilari re fi n je won. Ara awon oye ti won n je ni jaguna (ajagun loju ona) olukotun (olu ti I ko ogun otun loju), Akingbogun, Osiele ati Akilegun.

Àwọn oyè tó kù tó sì se pàtàkì ní Apèènà, Akẹ́rẹ̀, Baàjíkí, Baàlá, Baàjítò, Ọ̀dọ̀fín àti Lísa.Àwọn olórógun tún ní àwọn ẹgbẹ́ kejì tó ń tún ìlú tò. Láti inú ẹgbẹ́ àáró tí ọkùnrin kan ti n jẹ Lísàbí dá sẹ́lẹ̀, ní ẹgbẹ́ olórógun ti yọ jáde. Ọjọ́ kẹtàdínlógún kẹtàdínlógún ni wọ́n ń se àpèjọ wọn. Àwọn náà ló gba Ẹ̀gbá kalẹ̀ lọ́wọ́ ìyà tí Ọlọ́yọ̀ọ́ àti àwọn Ìlàrí rẹ fi ń jẹ wọn. Ara àwọn oyè tí wọn ń jẹ ni jagùnà (ajagun lójú ọ̀nà) olúkọ̀tún (olú tí Í ko ogun òtún lójú), Akíngbógun, Òsíẹ̀lẹ̀ àti Akílẹ́gun.

Lati inu egbe aaro ti okunrin kan ti n je Lisabi da sele, ni egbe olorogun ti yo jade. Ojo ketadinlogun ketadinlogun ni won n se apejo won. Awon naa lo gba Egba kale lowo iya ti Oloyoo ati awon Ilari re fi n je won. Ara awon oye ti won n je ni jaguna (ajagun loju ona) olukotun (olu ti I ko ogun otun loju), Akingbogun, Osiele ati Akilegun. Opolopo ogun ni won si ti se.Awon parakoyi naa tun je okan pataki ti oro ba di ti oro aje ati iselu.

Láti inú ẹgbẹ́ àáró tí ọkùnrin kan ti n jẹ Lísàbí dá sẹ́lẹ̀, ní ẹgbẹ́ olórógun ti yọ jáde. Ọjọ́ kẹtàdínlógún kẹtàdínlógún ni wọ́n ń se àpèjọ wọn. Àwọn náà ló gba Ẹ̀gbá kalẹ̀ lọ́wọ́ ìyà tí Ọlọ́yọ̀ọ́ àti àwọn Ìlàrí rẹ fi ń jẹ wọn. Ara àwọn oyè tí wọn ń jẹ ni jagùnà (ajagun lójú ọ̀nà) olúkọ̀tún (olú tí Í ko ogun òtún lójú), Akíngbógun, Òsíẹ̀lẹ̀ àti Akílẹ́gun. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ogun ni wọn si ti sẹ.Àwọn pàràkòyí náà tún jẹ́ ọ̀kan pàtàkì tí ọrọ ba di ti ọrọ̀ ajé àti ìsèlú.

Ojo ketadinlogun ketadinlogun ni won n se apejo won. Awon naa lo gba Egba kale lowo iya ti Oloyoo ati awon Ilari re fi n je won. Ara awon oye ti won n je ni jaguna (ajagun loju ona) olukotun (olu ti I ko ogun otun loju), Akingbogun, Osiele ati Akilegun. Opolopo ogun ni won si ti se.Awon parakoyi naa tun je okan pataki ti oro ba di ti oro aje ati iselu. Awon ni n pari ija loja, awon lo n gbowo iso .

Ọjọ́ kẹtàdínlógún kẹtàdínlógún ni wọ́n ń se àpèjọ wọn. Àwọn náà ló gba Ẹ̀gbá kalẹ̀ lọ́wọ́ ìyà tí Ọlọ́yọ̀ọ́ àti àwọn Ìlàrí rẹ fi ń jẹ wọn. Ara àwọn oyè tí wọn ń jẹ ni jagùnà (ajagun lójú ọ̀nà) olúkọ̀tún (olú tí Í ko ogun òtún lójú), Akíngbógun, Òsíẹ̀lẹ̀ àti Akílẹ́gun. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ogun ni wọn si ti sẹ.Àwọn pàràkòyí náà tún jẹ́ ọ̀kan pàtàkì tí ọrọ ba di ti ọrọ̀ ajé àti ìsèlú. Àwọn ni n parí ìjà lọ́jà, àwọn ló n gbowó ìsọ ̀.

Awon naa lo gba Egba kale lowo iya ti Oloyoo ati awon Ilari re fi n je won. Ara awon oye ti won n je ni jaguna (ajagun loju ona) olukotun (olu ti I ko ogun otun loju), Akingbogun, Osiele ati Akilegun. Opolopo ogun ni won si ti se.Awon parakoyi naa tun je okan pataki ti oro ba di ti oro aje ati iselu. Awon ni n pari ija loja, awon lo n gbowo iso . Asiwaju awon parakoyi ni olori parakoyi.Awon ode paapaa tun je okan ninu awon atunluuto.

Àwọn náà ló gba Ẹ̀gbá kalẹ̀ lọ́wọ́ ìyà tí Ọlọ́yọ̀ọ́ àti àwọn Ìlàrí rẹ fi ń jẹ wọn. Ara àwọn oyè tí wọn ń jẹ ni jagùnà (ajagun lójú ọ̀nà) olúkọ̀tún (olú tí Í ko ogun òtún lójú), Akíngbógun, Òsíẹ̀lẹ̀ àti Akílẹ́gun. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ogun ni wọn si ti sẹ.Àwọn pàràkòyí náà tún jẹ́ ọ̀kan pàtàkì tí ọrọ ba di ti ọrọ̀ ajé àti ìsèlú. Àwọn ni n parí ìjà lọ́jà, àwọn ló n gbowó ìsọ ̀. Asíwájú àwọn pàràkòyí ni olórí pàràkòyí.Àwọn ọdẹ pàápàá tún jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn atúnlùútò.

Ara awon oye ti won n je ni jaguna (ajagun loju ona) olukotun (olu ti I ko ogun otun loju), Akingbogun, Osiele ati Akilegun. Opolopo ogun ni won si ti se.Awon parakoyi naa tun je okan pataki ti oro ba di ti oro aje ati iselu. Awon ni n pari ija loja, awon lo n gbowo iso . Asiwaju awon parakoyi ni olori parakoyi.Awon ode paapaa tun je okan ninu awon atunluuto. Won n da ogun ja nigba miiran.

Ara àwọn oyè tí wọn ń jẹ ni jagùnà (ajagun lójú ọ̀nà) olúkọ̀tún (olú tí Í ko ogun òtún lójú), Akíngbógun, Òsíẹ̀lẹ̀ àti Akílẹ́gun. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ogun ni wọn si ti sẹ.Àwọn pàràkòyí náà tún jẹ́ ọ̀kan pàtàkì tí ọrọ ba di ti ọrọ̀ ajé àti ìsèlú. Àwọn ni n parí ìjà lọ́jà, àwọn ló n gbowó ìsọ ̀. Asíwájú àwọn pàràkòyí ni olórí pàràkòyí.Àwọn ọdẹ pàápàá tún jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn atúnlùútò. Wọ́n ń dá ogun jà nígbà mìíràn.

Opolopo ogun ni won si ti se.Awon parakoyi naa tun je okan pataki ti oro ba di ti oro aje ati iselu. Awon ni n pari ija loja, awon lo n gbowo iso . Asiwaju awon parakoyi ni olori parakoyi.Awon ode paapaa tun je okan ninu awon atunluuto. Won n da ogun ja nigba miiran. Awon ni won n so oja ati gbogbo ilu loru.Awon oloye ode janjankan naa a maa ba awon to wa ni igbimo ilu pese fun apero pataki.

Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ogun ni wọn si ti sẹ.Àwọn pàràkòyí náà tún jẹ́ ọ̀kan pàtàkì tí ọrọ ba di ti ọrọ̀ ajé àti ìsèlú. Àwọn ni n parí ìjà lọ́jà, àwọn ló n gbowó ìsọ ̀. Asíwájú àwọn pàràkòyí ni olórí pàràkòyí.Àwọn ọdẹ pàápàá tún jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn atúnlùútò. Wọ́n ń dá ogun jà nígbà mìíràn. Àwọn ni wọn n sọ ọjà àti gbogbo ìlú lóru.Àwọn olóyè ọdẹ jàǹjàǹkàn naa a maa ba àwọn tó wà ní ìgbìmọ̀ ìlú pésẹ̀ fún àpérò pàtàkì.

Awon ni n pari ija loja, awon lo n gbowo iso . Asiwaju awon parakoyi ni olori parakoyi.Awon ode paapaa tun je okan ninu awon atunluuto. Won n da ogun ja nigba miiran. Awon ni won n so oja ati gbogbo ilu loru.Awon oloye ode janjankan naa a maa ba awon to wa ni igbimo ilu pese fun apero pataki. Die lara oye ti won n je ni Asipa, oluode ati Aro ode.Bi oro kan ba n di eyi ti apa le ko ka, o di odo olori adugbo ni yen.

Àwọn ni n parí ìjà lọ́jà, àwọn ló n gbowó ìsọ ̀. Asíwájú àwọn pàràkòyí ni olórí pàràkòyí.Àwọn ọdẹ pàápàá tún jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn atúnlùútò. Wọ́n ń dá ogun jà nígbà mìíràn. Àwọn ni wọn n sọ ọjà àti gbogbo ìlú lóru.Àwọn olóyè ọdẹ jàǹjàǹkàn naa a maa ba àwọn tó wà ní ìgbìmọ̀ ìlú pésẹ̀ fún àpérò pàtàkì. Díẹ̀ lára oyè tí wọn n jẹ ni Asípa, olúọ́dẹ àti Àró ọdẹ.Bí ọ̀rọ̀ kan ba n di èyí ti apá lé ko ka, o di ọdọ olórí àdúgbò nì yẹn.

Asiwaju awon parakoyi ni olori parakoyi.Awon ode paapaa tun je okan ninu awon atunluuto. Won n da ogun ja nigba miiran. Awon ni won n so oja ati gbogbo ilu loru.Awon oloye ode janjankan naa a maa ba awon to wa ni igbimo ilu pese fun apero pataki. Die lara oye ti won n je ni Asipa, oluode ati Aro ode.Bi oro kan ba n di eyi ti apa le ko ka, o di odo olori adugbo ni yen. Bi ko ba tun ni ojutuu nibe, a je pe o di tiluu ni yen oba lo maa n dajo iru eyi nigba naa.Ti a ba ka a ni eni , eji o di oba mesan an to ti je lati igba ti won ti de si Abeokuta.

Asíwájú àwọn pàràkòyí ni olórí pàràkòyí.Àwọn ọdẹ pàápàá tún jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn atúnlùútò. Wọ́n ń dá ogun jà nígbà mìíràn. Àwọn ni wọn n sọ ọjà àti gbogbo ìlú lóru.Àwọn olóyè ọdẹ jàǹjàǹkàn naa a maa ba àwọn tó wà ní ìgbìmọ̀ ìlú pésẹ̀ fún àpérò pàtàkì. Díẹ̀ lára oyè tí wọn n jẹ ni Asípa, olúọ́dẹ àti Àró ọdẹ.Bí ọ̀rọ̀ kan ba n di èyí ti apá lé ko ka, o di ọdọ olórí àdúgbò nì yẹn. Bí kò bá tún ni ojútùú níbẹ̀, a jẹ́ pé ó di tìlùú nì yẹn ọba lo maa n dájọ́ irú èyí nígbà náà.Tí a bá ka a ni ẹní , èjì ó di ọba mẹsan an to ti jẹ láti ìgbà ti wọn ti de sí Abẹ́òkúta.

Won n da ogun ja nigba miiran. Awon ni won n so oja ati gbogbo ilu loru.Awon oloye ode janjankan naa a maa ba awon to wa ni igbimo ilu pese fun apero pataki. Die lara oye ti won n je ni Asipa, oluode ati Aro ode.Bi oro kan ba n di eyi ti apa le ko ka, o di odo olori adugbo ni yen. Bi ko ba tun ni ojutuu nibe, a je pe o di tiluu ni yen oba lo maa n dajo iru eyi nigba naa.Ti a ba ka a ni eni , eji o di oba mesan an to ti je lati igba ti won ti de si Abeokuta. Awon naa niwon yii:Awon oba ti o ti jeYato si oba Alake ti a to oruko won soke yii, oba merin miiran tun si wa ni Abeokuta ti won n se olori ilu won.

Wọ́n ń dá ogun jà nígbà mìíràn. Àwọn ni wọn n sọ ọjà àti gbogbo ìlú lóru.Àwọn olóyè ọdẹ jàǹjàǹkàn naa a maa ba àwọn tó wà ní ìgbìmọ̀ ìlú pésẹ̀ fún àpérò pàtàkì. Díẹ̀ lára oyè tí wọn n jẹ ni Asípa, olúọ́dẹ àti Àró ọdẹ.Bí ọ̀rọ̀ kan ba n di èyí ti apá lé ko ka, o di ọdọ olórí àdúgbò nì yẹn. Bí kò bá tún ni ojútùú níbẹ̀, a jẹ́ pé ó di tìlùú nì yẹn ọba lo maa n dájọ́ irú èyí nígbà náà.Tí a bá ka a ni ẹní , èjì ó di ọba mẹsan an to ti jẹ láti ìgbà ti wọn ti de sí Abẹ́òkúta. Àwọn náà nìwọ̀n yii:Àwọn ọba tí ó ti jẹYàtọ̀ sí ọba Aláké tí a to orúkọ wọn sókè yìí, ọba mẹ́rin míìrán tún sì wà ní Abẹ́òkúta tí wọn ń se olórí ìlú wọn.

Awon ni won n so oja ati gbogbo ilu loru.Awon oloye ode janjankan naa a maa ba awon to wa ni igbimo ilu pese fun apero pataki. Die lara oye ti won n je ni Asipa, oluode ati Aro ode.Bi oro kan ba n di eyi ti apa le ko ka, o di odo olori adugbo ni yen. Bi ko ba tun ni ojutuu nibe, a je pe o di tiluu ni yen oba lo maa n dajo iru eyi nigba naa.Ti a ba ka a ni eni , eji o di oba mesan an to ti je lati igba ti won ti de si Abeokuta. Awon naa niwon yii:Awon oba ti o ti jeYato si oba Alake ti a to oruko won soke yii, oba merin miiran tun si wa ni Abeokuta ti won n se olori ilu won. Sugbon, gbogbo won tun si wa labe alake gege bii oba gbogbo gbo ni.

Àwọn ni wọn n sọ ọjà àti gbogbo ìlú lóru.Àwọn olóyè ọdẹ jàǹjàǹkàn naa a maa ba àwọn tó wà ní ìgbìmọ̀ ìlú pésẹ̀ fún àpérò pàtàkì. Díẹ̀ lára oyè tí wọn n jẹ ni Asípa, olúọ́dẹ àti Àró ọdẹ.Bí ọ̀rọ̀ kan ba n di èyí ti apá lé ko ka, o di ọdọ olórí àdúgbò nì yẹn. Bí kò bá tún ni ojútùú níbẹ̀, a jẹ́ pé ó di tìlùú nì yẹn ọba lo maa n dájọ́ irú èyí nígbà náà.Tí a bá ka a ni ẹní , èjì ó di ọba mẹsan an to ti jẹ láti ìgbà ti wọn ti de sí Abẹ́òkúta. Àwọn náà nìwọ̀n yii:Àwọn ọba tí ó ti jẹYàtọ̀ sí ọba Aláké tí a to orúkọ wọn sókè yìí, ọba mẹ́rin míìrán tún sì wà ní Abẹ́òkúta tí wọn ń se olórí ìlú wọn. Sùgbọ́n, gbogbo wọn tún sì wà lábẹ́ aláké gẹ́gẹ́ bii ọba gbogbo gbò ni.

Die lara oye ti won n je ni Asipa, oluode ati Aro ode.Bi oro kan ba n di eyi ti apa le ko ka, o di odo olori adugbo ni yen. Bi ko ba tun ni ojutuu nibe, a je pe o di tiluu ni yen oba lo maa n dajo iru eyi nigba naa.Ti a ba ka a ni eni , eji o di oba mesan an to ti je lati igba ti won ti de si Abeokuta. Awon naa niwon yii:Awon oba ti o ti jeYato si oba Alake ti a to oruko won soke yii, oba merin miiran tun si wa ni Abeokuta ti won n se olori ilu won. Sugbon, gbogbo won tun si wa labe alake gege bii oba gbogbo gbo ni. Awon oba naa ni, Agura Olowu, Osile ati olubara.

Díẹ̀ lára oyè tí wọn n jẹ ni Asípa, olúọ́dẹ àti Àró ọdẹ.Bí ọ̀rọ̀ kan ba n di èyí ti apá lé ko ka, o di ọdọ olórí àdúgbò nì yẹn. Bí kò bá tún ni ojútùú níbẹ̀, a jẹ́ pé ó di tìlùú nì yẹn ọba lo maa n dájọ́ irú èyí nígbà náà.Tí a bá ka a ni ẹní , èjì ó di ọba mẹsan an to ti jẹ láti ìgbà ti wọn ti de sí Abẹ́òkúta. Àwọn náà nìwọ̀n yii:Àwọn ọba tí ó ti jẹYàtọ̀ sí ọba Aláké tí a to orúkọ wọn sókè yìí, ọba mẹ́rin míìrán tún sì wà ní Abẹ́òkúta tí wọn ń se olórí ìlú wọn. Sùgbọ́n, gbogbo wọn tún sì wà lábẹ́ aláké gẹ́gẹ́ bii ọba gbogbo gbò ni. Àwọn ọba náà ni, Àgùrà Olówu, Òsilẹ̀ àti olúbarà.

Bi ko ba tun ni ojutuu nibe, a je pe o di tiluu ni yen oba lo maa n dajo iru eyi nigba naa.Ti a ba ka a ni eni , eji o di oba mesan an to ti je lati igba ti won ti de si Abeokuta. Awon naa niwon yii:Awon oba ti o ti jeYato si oba Alake ti a to oruko won soke yii, oba merin miiran tun si wa ni Abeokuta ti won n se olori ilu won. Sugbon, gbogbo won tun si wa labe alake gege bii oba gbogbo gbo ni. Awon oba naa ni, Agura Olowu, Osile ati olubara. Oba alade si ni gbogbo won.

Bí kò bá tún ni ojútùú níbẹ̀, a jẹ́ pé ó di tìlùú nì yẹn ọba lo maa n dájọ́ irú èyí nígbà náà.Tí a bá ka a ni ẹní , èjì ó di ọba mẹsan an to ti jẹ láti ìgbà ti wọn ti de sí Abẹ́òkúta. Àwọn náà nìwọ̀n yii:Àwọn ọba tí ó ti jẹYàtọ̀ sí ọba Aláké tí a to orúkọ wọn sókè yìí, ọba mẹ́rin míìrán tún sì wà ní Abẹ́òkúta tí wọn ń se olórí ìlú wọn. Sùgbọ́n, gbogbo wọn tún sì wà lábẹ́ aláké gẹ́gẹ́ bii ọba gbogbo gbò ni. Àwọn ọba náà ni, Àgùrà Olówu, Òsilẹ̀ àti olúbarà. Ọba aládé sì ni gbogbo wọn.

Awon naa niwon yii:Awon oba ti o ti jeYato si oba Alake ti a to oruko won soke yii, oba merin miiran tun si wa ni Abeokuta ti won n se olori ilu won. Sugbon, gbogbo won tun si wa labe alake gege bii oba gbogbo gbo ni. Awon oba naa ni, Agura Olowu, Osile ati olubara. Oba alade si ni gbogbo won. Ni ti oye to ku niluu, o ni agbara ti won fun ilu kookan lati fi oloye sile.

Àwọn náà nìwọ̀n yii:Àwọn ọba tí ó ti jẹYàtọ̀ sí ọba Aláké tí a to orúkọ wọn sókè yìí, ọba mẹ́rin míìrán tún sì wà ní Abẹ́òkúta tí wọn ń se olórí ìlú wọn. Sùgbọ́n, gbogbo wọn tún sì wà lábẹ́ aláké gẹ́gẹ́ bii ọba gbogbo gbò ni. Àwọn ọba náà ni, Àgùrà Olówu, Òsilẹ̀ àti olúbarà. Ọba aládé sì ni gbogbo wọn. Ní ti oyè tó kù nílùú, o ní agbára tí wọn fún ìlú kọ̀ọ̀kan láti fi olóyè sílẹ̀.

Sugbon, gbogbo won tun si wa labe alake gege bii oba gbogbo gbo ni. Awon oba naa ni, Agura Olowu, Osile ati olubara. Oba alade si ni gbogbo won. Ni ti oye to ku niluu, o ni agbara ti won fun ilu kookan lati fi oloye sile. Egba oke- ona lo n yan otun oba.

Sùgbọ́n, gbogbo wọn tún sì wà lábẹ́ aláké gẹ́gẹ́ bii ọba gbogbo gbò ni. Àwọn ọba náà ni, Àgùrà Olówu, Òsilẹ̀ àti olúbarà. Ọba aládé sì ni gbogbo wọn. Ní ti oyè tó kù nílùú, o ní agbára tí wọn fún ìlú kọ̀ọ̀kan láti fi olóyè sílẹ̀. Ẹ̀gbá òkè- ọnà ló ń yan ọ̀tún ọba.

Awon oba naa ni, Agura Olowu, Osile ati olubara. Oba alade si ni gbogbo won. Ni ti oye to ku niluu, o ni agbara ti won fun ilu kookan lati fi oloye sile. Egba oke- ona lo n yan otun oba. Egba Gbagura lo n fi osi ati Odofin sile.

Àwọn ọba náà ni, Àgùrà Olówu, Òsilẹ̀ àti olúbarà. Ọba aládé sì ni gbogbo wọn. Ní ti oyè tó kù nílùú, o ní agbára tí wọn fún ìlú kọ̀ọ̀kan láti fi olóyè sílẹ̀. Ẹ̀gbá òkè- ọnà ló ń yan ọ̀tún ọba. Ẹ̀gbá Gbágùrá lo n fi òsì àti Òdọ̀fin sílẹ̀.

Oba alade si ni gbogbo won. Ni ti oye to ku niluu, o ni agbara ti won fun ilu kookan lati fi oloye sile. Egba oke- ona lo n yan otun oba. Egba Gbagura lo n fi osi ati Odofin sile. Egba Owu lo si n yan Ekerin ilu.Opolopo eniyan jankanjankan to ti fi emi won wu ewu fun Egba ni won maa n ranti ninu gbogbo orin won.

Ọba aládé sì ni gbogbo wọn. Ní ti oyè tó kù nílùú, o ní agbára tí wọn fún ìlú kọ̀ọ̀kan láti fi olóyè sílẹ̀. Ẹ̀gbá òkè- ọnà ló ń yan ọ̀tún ọba. Ẹ̀gbá Gbágùrá lo n fi òsì àti Òdọ̀fin sílẹ̀. Ẹ̀gbá Òwu lo si n yan Ẹ̀kẹrin ìlú.Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn jàǹkànjàǹkàn tó ti fi ẹ̀mí wọn wu ewu fún Ẹ̀gbá ni wọ́n máa ń ráńtí nínú gbogbo orin wọn.

Ni ti oye to ku niluu, o ni agbara ti won fun ilu kookan lati fi oloye sile. Egba oke- ona lo n yan otun oba. Egba Gbagura lo n fi osi ati Odofin sile. Egba Owu lo si n yan Ekerin ilu.Opolopo eniyan jankanjankan to ti fi emi won wu ewu fun Egba ni won maa n ranti ninu gbogbo orin won. Won a si maa fi oruko won bura paapaa.

Ní ti oyè tó kù nílùú, o ní agbára tí wọn fún ìlú kọ̀ọ̀kan láti fi olóyè sílẹ̀. Ẹ̀gbá òkè- ọnà ló ń yan ọ̀tún ọba. Ẹ̀gbá Gbágùrá lo n fi òsì àti Òdọ̀fin sílẹ̀. Ẹ̀gbá Òwu lo si n yan Ẹ̀kẹrin ìlú.Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn jàǹkànjàǹkàn tó ti fi ẹ̀mí wọn wu ewu fún Ẹ̀gbá ni wọ́n máa ń ráńtí nínú gbogbo orin wọn. Wọn a sì máa fi orúkọ wọn búra pàápàá.

Egba oke- ona lo n yan otun oba. Egba Gbagura lo n fi osi ati Odofin sile. Egba Owu lo si n yan Ekerin ilu.Opolopo eniyan jankanjankan to ti fi emi won wu ewu fun Egba ni won maa n ranti ninu gbogbo orin won. Won a si maa fi oruko won bura paapaa. Iru awon bayii ni Sodeke, Lisabi, Efunroye, Tinuubu ati Ogundipe Alatise.

Ẹ̀gbá òkè- ọnà ló ń yan ọ̀tún ọba. Ẹ̀gbá Gbágùrá lo n fi òsì àti Òdọ̀fin sílẹ̀. Ẹ̀gbá Òwu lo si n yan Ẹ̀kẹrin ìlú.Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn jàǹkànjàǹkàn tó ti fi ẹ̀mí wọn wu ewu fún Ẹ̀gbá ni wọ́n máa ń ráńtí nínú gbogbo orin wọn. Wọn a sì máa fi orúkọ wọn búra pàápàá. Irú àwọn báyìí ni Sódẹkẹ́, Lísàbí, Ẹfúnróyè, Tinúubú ati Ògúndìpẹ̀ Alátise.

Egba Gbagura lo n fi osi ati Odofin sile. Egba Owu lo si n yan Ekerin ilu.Opolopo eniyan jankanjankan to ti fi emi won wu ewu fun Egba ni won maa n ranti ninu gbogbo orin won. Won a si maa fi oruko won bura paapaa. Iru awon bayii ni Sodeke, Lisabi, Efunroye, Tinuubu ati Ogundipe Alatise. Awon Egba ko ko iyan won kere won ko si ye bu ola fun won bi o tile je pe won ti ku.Orisii eto ijoba merin otoooto ni o ti koja ni ile Egba ki a to bo si eyi ti a wa lode oni.

Ẹ̀gbá Gbágùrá lo n fi òsì àti Òdọ̀fin sílẹ̀. Ẹ̀gbá Òwu lo si n yan Ẹ̀kẹrin ìlú.Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn jàǹkànjàǹkàn tó ti fi ẹ̀mí wọn wu ewu fún Ẹ̀gbá ni wọ́n máa ń ráńtí nínú gbogbo orin wọn. Wọn a sì máa fi orúkọ wọn búra pàápàá. Irú àwọn báyìí ni Sódẹkẹ́, Lísàbí, Ẹfúnróyè, Tinúubú ati Ògúndìpẹ̀ Alátise. Àwọn Ẹ̀gbá kò kó iyán wọn kéré wọn kò sì yé bu ọlá fún wọn bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n ti kú.Orísìí ètò ìjọba mẹ́rin ọtọ̀ọ̀ọ̀tọ̀ ni ó ti kọjá ní ilẹ̀ Ẹ̀gbá kí á tó bọ sí èyí tí a wà lóde òní.

Egba Owu lo si n yan Ekerin ilu.Opolopo eniyan jankanjankan to ti fi emi won wu ewu fun Egba ni won maa n ranti ninu gbogbo orin won. Won a si maa fi oruko won bura paapaa. Iru awon bayii ni Sodeke, Lisabi, Efunroye, Tinuubu ati Ogundipe Alatise. Awon Egba ko ko iyan won kere won ko si ye bu ola fun won bi o tile je pe won ti ku.Orisii eto ijoba merin otoooto ni o ti koja ni ile Egba ki a to bo si eyi ti a wa lode oni. Eto ibile labe ase Ogboni ati Parakoyi 1830-1865Egba United Board of Management 1865-1898Egba United Government (Ijoba Egba) 1898 - 1914Egba Native Administration (Ijoba Ibile) 1914 - 1960Ise awon egbaOrisiirisii ise aje ni awon Egba n mu se ninu ilu.

Ẹ̀gbá Òwu lo si n yan Ẹ̀kẹrin ìlú.Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn jàǹkànjàǹkàn tó ti fi ẹ̀mí wọn wu ewu fún Ẹ̀gbá ni wọ́n máa ń ráńtí nínú gbogbo orin wọn. Wọn a sì máa fi orúkọ wọn búra pàápàá. Irú àwọn báyìí ni Sódẹkẹ́, Lísàbí, Ẹfúnróyè, Tinúubú ati Ògúndìpẹ̀ Alátise. Àwọn Ẹ̀gbá kò kó iyán wọn kéré wọn kò sì yé bu ọlá fún wọn bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n ti kú.Orísìí ètò ìjọba mẹ́rin ọtọ̀ọ̀ọ̀tọ̀ ni ó ti kọjá ní ilẹ̀ Ẹ̀gbá kí á tó bọ sí èyí tí a wà lóde òní. Ètò ìbílẹ̀ lábẹ́ àsẹ Ògbóni àti Pàràkòyí 1830-1865Ẹ̀gbá United Board of Management 1865-1898Ẹ̀gbá United Government (Ìjọba Ẹ̀gbá) 1898 – 1914Ẹ̀gbá Native Administration (Ìjọba Ìbílẹ̀) 1914 – 1960Iṣẹ́ àwọn ègbáOrísìírìsìí isé ajé ni àwọn Ẹ̀gbá n mú se nínú ìlú.

Won a si maa fi oruko won bura paapaa. Iru awon bayii ni Sodeke, Lisabi, Efunroye, Tinuubu ati Ogundipe Alatise. Awon Egba ko ko iyan won kere won ko si ye bu ola fun won bi o tile je pe won ti ku.Orisii eto ijoba merin otoooto ni o ti koja ni ile Egba ki a to bo si eyi ti a wa lode oni. Eto ibile labe ase Ogboni ati Parakoyi 1830-1865Egba United Board of Management 1865-1898Egba United Government (Ijoba Egba) 1898 - 1914Egba Native Administration (Ijoba Ibile) 1914 - 1960Ise awon egbaOrisiirisii ise aje ni awon Egba n mu se ninu ilu. Yato si ise agbe to je taja teran lo n see won feran lati maa da aro, won mo nipa adire eleko daadaa.

Wọn a sì máa fi orúkọ wọn búra pàápàá. Irú àwọn báyìí ni Sódẹkẹ́, Lísàbí, Ẹfúnróyè, Tinúubú ati Ògúndìpẹ̀ Alátise. Àwọn Ẹ̀gbá kò kó iyán wọn kéré wọn kò sì yé bu ọlá fún wọn bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n ti kú.Orísìí ètò ìjọba mẹ́rin ọtọ̀ọ̀ọ̀tọ̀ ni ó ti kọjá ní ilẹ̀ Ẹ̀gbá kí á tó bọ sí èyí tí a wà lóde òní. Ètò ìbílẹ̀ lábẹ́ àsẹ Ògbóni àti Pàràkòyí 1830-1865Ẹ̀gbá United Board of Management 1865-1898Ẹ̀gbá United Government (Ìjọba Ẹ̀gbá) 1898 – 1914Ẹ̀gbá Native Administration (Ìjọba Ìbílẹ̀) 1914 – 1960Iṣẹ́ àwọn ègbáOrísìírìsìí isé ajé ni àwọn Ẹ̀gbá n mú se nínú ìlú. Yàtọ̀ sí isẹ́ àgbẹ̀ tó jẹ́ tajá tẹran ló ń seé wọ́n fẹràn láti máa da aró, wọ́n mọ̀ nípa àdìrẹ ẹlẹ́kọ dáadáa.