Datasets:

Tadesse

/

news-topic

like 0

የመቀለ ከተማ አሁን ስላለችበት ሁኔታ አዲሱ ከንቲባ ይናገራሉ

በጥቅምት ወር መጨረሻ ላይ በትግራይ ክልል የጸጥታ ኃይሎችና በፌደራል መንግሥቱ መካከል የተቀሰቀሰውን ወታደራዊ ግጭት ተከትሎ ለ ቀናት ያህል የኤሌትሪክ፣ የስልክና የኢንተርኔት አገልግሎቶች ተቋርጠውባት የነረችው መቀለ አሁን ስልክ መብራትና ውሃ ማግኘት መጀመሯን ቢቢሲ ሰምቷል። የአየር ትራንስፖርት አገልግሎትም መጀመሩን ተገልጿል። የከተማዋ ከንቲባ ሆነው የተሾሙት አቶ አታኽልቲ ኃይለስላሴ አሁን ከተማዋ ስለምትገኝበት ሁናቴ ጠይቀናቸዋል። ታህሳስ የተባበሩት መንግስታት እንዳለው ሚሊየን ዶላር የሚሆነው የድጋፍ ገንዘብ የታመሙትንና ጉዳት የደረሰባቸውን ለማከም የሚረዱ መድሀኒቶችን ለመግዛት እንዲሁም ምግብና ንጹህ የመጠጥ ውሃ ለማቅር የሚውል ነው። ታህሳስ የሑመራ ጦርነት፡ የሁለት ኢትዮጵያውያን ሐኪሞች ምሥክርነት ታህሳስ የአውሮፓ ሕብረት ለኢትዮጵያ ከሚያደርገው የበጀት ድጋፍ ውስጥ ሚሊዮን ዮሮ የሚሰጠው ያስቀመጣቸው ሁኔታዎች ተግባራዊ ሲሆኑ ነው አለ። ኢትዮጵያ በበኩሏ እርምጃውን መሆን ያልነበረበት እና ተገቢ ያልሆነ ካለች በኋላ በተሳሳተ ግምገማ ላይ ተመስርቶ መወሰዱን ገልጻለች። ታህሳስ በትግራይ ለ ሚሊዮን ህፃናት እርዳታ ማድረስ አልተቻለም ዩኒሴፍ በትግራይ ክልል ባለው ግጭት ምክንያት ሚሊዮን የሚሆኑ ህፃናት ከሰብአዊ እርዳታ አቅርቦት ውጪ መሆናቸውን የተባበሩት መንግሥታት አስጠነቀቀ። ከእነዚህ ውስጥ አብዛኛዎቹ ስደተኛና የተፈናቀሉ ናቸው። በአጠቃላይ ህፃናቱን መጠበቅ ቅድሚያ ሊሰጠው የሚገባ ሥራ ነው በማለት የተባበሩት መንግሥታት የዓለም አቀፉ የህፃናት መርጃ ድርጅት የዩኒሴፍ ኃላፊ አስታውቀዋል። ታህሳስ ጥቅምት ሰኞ ዕለት በማይካድራ ከተማ የተከሰተው ምን ነበር በኢትዮጵያ ሰሜን ምዕራብ ክፍል ውስጥ በምትኘው የማይካድራ ከተማ ጭፍጨፋ ከተፈጸመ ኅዳር ዓ ም አንድ ወር ሆነው። የሰብአዊ መብት ቡድኖች እንዳሉት በጥቃቱ ከ በላይ ሰዎች ተገድለዋል። ለአንድ ወር ለሚጠጋ ጊዜ የስልክና የኢንተርኔት አገልግሎት ተቋርጦ ስለነበረ ቢቢሲ በከተማዋ የሚኖሩ ሰዎችን ለማናገር ሳይችል ቆይቷል። አሁን ግን በአካባቢው የስልክ አገልግሎት በከፊል በመጀመሩ የከተማዋን ነዋሪዎችን ስለክስተቱ ለማናገር ችለናል። ታህሳስ ትግራይ ፡ ወደ ሱዳን የተሰደደችው ጋዜጠኛ አጭር ማስታወሻ ታህሳስ ትግራይ ፡ የጦር መሳሪያ ለማስረከብ የተቀመተው የጊዜ ገደብ ተጠናቀቀ ታህሳስ በሳምንቱ ማብቂያ መቀለ ያስተናገደቻቸው አበይት ክንውኖች የትግራይ ክልል የክልሉ ጊዜያዊ አስተዳደር ካቢኔ ሥራው እንደሚጀምር ተነግሯል። የትግራይ ክልል ጊዜያዊ አስተዳደር በክልሉ ውስጥ መደበኛ እንቅስቃሴዎችን ከማስጀመር በተጨማሪ በሕጋዊም ሆነ ሕጋዊ ባልሆነ መንገድ የጦር መሳሪያ ታጥቆ የሚገኝ ማንኛውም ግለሰብ እስከ ማክሰኞ ታህሳስ ድረስ ትጥቁን በአቅራቢያው ለሚገኝ የጸጥታ አካል እንዲያስረክብ መታዘዙን ዶክተር ሙሉን ጠቅሶ ኢዜአ ዘግቧል። ታህሳስ አንድ ለደህንነቱ ሲባል ስሙ እንዳይጠቀስ የጠየቀ የመቀለ ከተማ ነዋሪ ከአንድ ወር በላይ የስልክና የመብራት አገልግሎት መቋረጡ ኑሯችንን አክብዶታል። በቀላሉ ከሰዎች ጋር ለመገናኘት ሆነ ሥራ ለመሥራት የማንችልበት ጨለማ ውስጥ ነው የነበርነው ብሏል። ታህሳስ

በሳምንቱ ውስጥ የተከናወነ ወይም የሚከናወን አንድ ዓቢይ ፖለቲካዊ ጉዳይን ያስተነትናል።

ጤና እና አካባቢ፣ ሳምንታዊው ዝግጅት በኢትዮጵያ፣ በአፍሪቃ እና በመላው ዓለም የተፈጥሮ አካባቢ ሁኔታ፣ የአየር ፀባይ ለውጥ ተፅዕኖ፣ በጤና እና በሴቶች ሁኔታ ላይ ያተኮሩ ጉዳዮች ይቃኙበታል። ከኤኮኖሚው ዓለም፣ ለዓለም፣ በተለይ፣ ለኢትዮጵያ ኤኮኖሚያዊ ሂደቶች ትኩረት የሚሰጥ ዝግጅት ነው። የባህል መድረክ፣ በተለይ የኢትዮጵያውያን የኪነ ጥበብ ስራዎችን፣ እንዲሁም፣ በጀርመን አውሮጳ እና በሌሎች ባህሎች መካከል የሚደረገውን ግንኙነት የሚያስቃኝ ሳምንታዊ ዝግጅት ነው። የወጣቶች ዓለም፣ ወጣት ኢትዮጵያውያንን የሚመለከቱ እና የሚያዝናኑ አርዕስትን እያነሳ ከሚመለከታቸው ጋር በሚደረግ ውይይት የሚጠናቀር ሳምንታዊ ዝግጅት ነው። ትኩረት በአፍሪቃ፣ በአፍሪቃ ስለተከናወኑ ወይም ስለሚከናወኑ ዓበይት ወቅታዊ ፖለቲካዊ እና ማህበራዊ ጉዳዮች ዘገባዎች እና ትንታኔዎች የሚዳሰስበት፣ እንዲሁም፣ የጋዜጦች አስተያየት የሚታይበት ሳምንታዊ ዝግጅት ነው።

አዲስ ዓመት መጣ የቋጠርካትን አውጣ

አዲስ ዓመት አዲስ በመሆኗ ትፈራለች እንጂ በደንብ አብጠርጥረን ካየናት ከእንቁነቷ ጣጣዋ የሚብስ ይመስለኛል፡፡ ክፍያ የሌላት ጳጉሜን አስከትላ መጥታ ልክ አግብታን ስታበቃ የበዓል ሽርጉድ ወጪን ታስከትልብናለች፡፡ ቤተሰብ ልጅ ካለ ደግሞ አዲስ ልብስ ፣አዲስ ጫማ እረ ምኑ ቅጡ፡፡ ግን የምንበዛው ሺህ አመት አይኖር ይህቺን አባባል ማን እንደተናገራትና የት እንደሰማዋት ባላስታውስም ሀሳቤን ትገልፀዋለችና ርእስ እንድትሆነኝ መረጥኳት፡፡ አዲሱ ዓመት መጣ፣ ባለፈው ሳምንት ዓ ም ስንለው የነበረው ዓመት ዓ ም ሆኖ ከሱም ላይ ዛሬ ኛው ቀን ሊነሳለት ነው፡፡ እናም ከ ቀኖች በኋላ አሮጌ የሚለው መጠሪያ ስለጊዜ ስናስብ ስለዘመን ለውጥ ስናወራ በዘመን እና ጊዜ ውስጥ አብረው የመጡና ያለፉ እንዲሁም ጊዜ ጥሎአቸው የሄደ ክስተቶችም አብረው ይነሳሉ፡፡ እኔ ያጠፋውን አጥፍቶ ያቀናውን አቅንቶ እብስ ሊል ከጫፍ ስለደረሰው ዓ ም ሳስብ ከውስጥም ከውጪም በተለያየ ምክንያት መሠለፋችን የበዛበት ዓመት ሆኖ እንዳለፈ ፕ ሮ መስፍን ወልደማሪያም የእናንተን ጥያቄዎች ለፕ ሮ መስፍን ወልደማሪያም እንዴት ሰነበታችሁ አድማጮቻችን እንኳን ለአዲሱ ዓመት በሰላም አደረሳችሁ ይህ የሸገር የቅዳሜ ጨዋታ አዘጋጅ መልዕክት ነው፡፡ ባለፉት ፮ ሳምንታት በቅዳሜ ጨዋታ የእንግዳ ዝግጅት አንጋፋው ምሁር ፕ ሮ መስፍን ውስንነት ዘመን አመጣሿ መሸወጃ ስብሰባ ውስጥ ነን አሉ ወይንም የአንዱ መስሪያ ቤት ሪፖርት እየቀረበ ነው፡፡ ሀላፊው ከፍ ካለው ቦታቸው ላይ ተቀምጠዋል፡፡ እናም ንግግራቸውን ጀመሩ፡፡ መስሪያ ቤታችን በዘንድሮው ዓመት ብዙ ስራዎችን ሠርቷል፡፡ይህንን ያክል በመቶ ስኬት፣ እንትን ደግሞ ይህንን ያክል እየተባለ የስኬት መዓት ይደረደራል፡፡ ከዛም ወደ አዲስ ዓመት ፳፻፯ አዲስ ዓመት ፳፻፯ከሀገር ርቃችሁ ከባህር ማዶ ያላችሁ ውድ የሸገር አድማጮቻችን እንኳን ለ፳፻፯ አዲስ ዓመት በሰላም አደረሳችሁ፡፡ዛሬም አመት በዓል መጣና የናንተው ሬድዮ ሸገር ሀገር ቤት ያሉ ወዳጅ ዘመዶቻችሁን እንኳን አደረሳችሁ ትሉ ዘንድ ፕሮግራም ይዞላችኋል ፡፡በ አድራሻችን የመአዘን ምት መቺውም እሱ ለጐል ተሻሚውም እሱ የመአዘን ምት መቺውም እሱ ለጐል ተሻሚውም እሱ የቅርብ ወዳጄ ነው የስራ ጫናን አሊያም በህብረት ሊሠራ የሚገባን ስራ በተለያየ ምክንያት ለብቻ መስራት የግድ ሲሆን ይህንን ለመግለፅ ክብደቱን ለማብራራት የሚጠቀማት ቃል ነች፡፡ የመአዘን ምት መቶ ለጐል ሄዶ መሻማት ማለት ነው ይላል፡፡እንዲህ አይነቱ ነገር የግድ የቀደመው ድረ ገጻችን ውድ አድማጮቻችን በዚህ አድራሻ ስታገኙት የነበረውን የቀደመው ድረ ገጻችን የተለያዩ ፕሮግራሞች ክምችት ወደ አሁኑ ድረ ገጻችን ለማካተት በምንጀምረው ስራ ምክንያት ከነሐሴ ፣ ጀምሮ ለተወሰኑ ቀናቶች ማግኘት ስለማትችሉ ይቅርታ እንጠይቃለን ፕሮግራሞቹን ወደዚኛው ድረ ገጻችን አደራጅተን እንቁጣጣሽን ከሸገር ጋር ፳፻፰ መስከረም አንድ የእንቁጣጣሽ ለታ፣ሁሉም ሰው ተጋብዟል በሸገር ገበታ በሸገር ጨዋታና መዝናኛ ፕሮግራሞች ላይ ቀርበው የነበሩና ስለእንቁጣጣሽና መስከረም የዘፈኑ ድምጻዊያን ለዛ ያላቸው ጨዋታዎቻቸውና የእንቁጣጣሽ ዘፈኖቻቸው በልዩ ቅንብር ተቀናብረው በናንተው ሬድዮ ሸገር ኤፍ ኤም መደነስ ክልክል ነው ክልክል ነው፡፡ ማጨስ ክልክል ነው ማፏጨት ክልክል ነው መሸናት ክልክል ነው ግድግዳው በሙሉ ተሠርቶ በክልክል የቱ ነው ትክክል ትንሽ ግድግዳ እና ትንሽ ሃይል ባደለኝ መከልከል ክልክል ነው የሚል ትዕዛዝ አለኝ፡፡ በእውቀቱ ስዩም ስብስብ ግጥሞች ይህን ወግ መፃፍ ሳስብ ትዝ ያለችኝ አጭር ግጥም በቅርቡ የጋራ መኖሪያ ቤቶችን ግንባታ በተመለከተ ስራውን የሚሠራው ኤጀንሲ የስራ ሀላፊዎች በዚው በሸገር ሬዲዮ ላይ ቀርበው ሲጠየቁ የሠጡትን ምላሽ ሠምቸዋለው፡፡ ብዙዎቻችሁም ሠምታችሁታል ብዬ አስባለው፡፡ ከተነሱት ሀሳቦች እኔን በበለጠ የሳበኝን አዎ አጥፍቻለው ይቅርታ ማለት ይህን ያክል ተወግዟል እንዴ እንድል ከጠጡ አይንዱ ለጆሮአችን አዲስ ያልሆነ የተለመደ ቀን ከማታ የምንስማው በየቦታው ተፅፎ የምናነበው ሀሳብ ከጠጡ አይንዱ እኔም ይኼን ሀሳብ እጋራለው ጠጥቶ ማሽከርከር ለአደጋ ያጋልጣል፤ ንብረት ያወድማል ህይወት ይቀጥፋል ልላችሁ አይደለም ግልፅ ነው አዎ የከፋ ነው ግን በከተማችን የሚገኙ መጠጥ ቤቶች በቦሌ፣ የሳቅ ያለህ የኔ ሳቅ ሁሉም ለየብቻው እንደተለያየ የኔም ሳቅ ለብቻው ከኔ ጋራ ቆየአየሁት ሰማሁት ሁሉን ተረዳሁትሳቄን ለማርከሻ ቢቸግር ጠጣሁትቢቸግር በላሁትእንደ ጉሹ ጠላ እንደባር ማሽላ ሳቄን ለማርከሻ ለነገው መድረሻመረጥኩት ጠራሁት ይስቃል እንዲሉኝ ጥርሴን ተነቀስኩት ጋዜጠኛና ገጣሚ አበራ ለማ መቆያ ይህችን ወግ ይህቺ ከምንጩ ለማድረቅ የምትል ቃል መነሻዋ ከወዴት እንደሆነ በደንብ ባላስታወስም፡፡ ዛሬ ከሚበዙት የመንግስት ቱባ ቱባ ባለስልጣኞች አንስቶ እስከታችኞቹ ድረስ ከአፋቸው ገብታ አልወጣም ብላለች፡፡ እናም በየተገኘው መድረክና አጋጣሚ ከምንጩ ለማድረቅ ሲባል ይዋላል፡፡ ሙስናን ከምንጩ ለማድረቅ፣ስራ አጥነትን እስኪጣራስ ቢሆን ማን ይንገላታል በአንድ ወቅት አንድ ጓደኛዬ ያጫወተኝ ነው፡፡ ነገሩ የጥንት ተረትም ይመስላል፡፡ በከተማው ያሉ ስጋ በሊታ እንስሳት በሙሉ ተይዘው ይታሠሩ ተባለ፡፡ ይህንን የሰሙ ስጋ በል እንስሳትም ሳንቀደም በሚል ወደሌላ ቦታ ስደት ጀመሩ፡፡ ከነዚህ በፍጥነት ለማምለጥ ከሚሮጡ ስጋ በል እንስሳት መሀል ጥንቸልም እግሬ አወጪኝ በጀት መዝጊያ መጣ ስልጠና ደግሱ በጀት መዝጊያ መጣ ስልጠና ደግሱ ጠያቂው የምክር ቤት ቋሚ ኮሚቴ ነው፡፡ ሪፖርት እሚያቀርበው ደግሞ አንዱ የመንግስት መ ቤት ነው፡፡ ተጠያቂው መ ቤት የሚጠያቃቸው ጥያቄዎችን የያዘ ወረቀት እጄ ላይ አለ፡፡ ጥያቄዎቹን እያየሁ ወረቀቱን ገለጥ ገለጥ ሳደርግ የመጨረሻው ጥያቄ እንዲህ ይላል ቃል በቃል ነው እንተላለፍሚኒባስ ታክሲ ውስጥ ነኝ ከፒያሳ ወደ አዲሱ ገበያ እየሄደኩኝ፡፤ ታክሲው በአዲሱ ገበያ አድርጐ መድረሻው አስኮ ነው፡፡ ረዳቱ ደምስሩ እስኪግተረተር ይጠራል፡፡በአዲሱ ገበያ በቀለበት አስኮ እያለ፡፡ ሹፌሩም አንገቱን ወጣ አድርጐ ከጐኑ መጥተው ከሚቆሙ ሌሎች ታክሲዎች ውስጥ በቀለበት አስኮ አዲሱ ገበያም ቪዛ ከተመታላችሁ ጥገኝነት የምትጠይቁበት ሀገር ወዴት እንዳለ ልጠቁማችሁ ቪዛ ከተመታላችሁ ጥገኝነት የምትጠይቁበት ሀገር ወዴት እንዳለ ልጠቁማችሁ ኢትዮጵያ በመቶ ማደጓን የምትጠራጠሩ ብር የመግዛት አቅሟ ተዳክሟል ብላችሁ በ ብራችን ላይ የኛዋ ሁሴን ቦልት ብላችሁ የቀለዳችሁበሃብታም እና ደሃ መሃል ያለው ልዩነት ተንቦረቀቀ ምናምን ያላችሁ ቪዛ ከተመታላችሁ ጥገኝነት የምትጠይቁበት ሀገር ወዴት እንዳለ ልጠቁማችሁ ቪዛ ከተመታላችሁ ጥገኝነት የምትጠይቁበት ሀገር ወዴት እንዳለ ልጠቁማችሁ ኢትዮጵያ በመቶ ማደጓን የምትጠራጠሩ ብር የመግዛት አቅሟ ተዳክሟል ብላችሁ በ ብራችን ላይ የኛዋ ሁሴን ቦልት ብላችሁ የቀለዳችሁበሃብታም እና ደሃ መሃል ያለው ልዩነት ተንቦረቀቀ ምናምን ያላችሁ

በጣሊያን ኤምባሲ በቁም እስር ላይ የሚገኙ የቀድሞ የደርግ ባለስልጣናት እንዲወጡ ተወሰነ

ፕሬዝዳንት ሳህለወርቅ ዘውዴ ምህረቱን አጽድቀዋል ላለፉት አመታት አዲስ አበባ በሚገኘው የጣሊያን ኤምባሲ ተጠልለው በቁም እስር ላይ የቆዩት ሁለቱ ከፍተኛ የደርግ ባለስልጣናት ምህረት ተደርጎላቸው ከቤተሰቦቻቸው እንዲቀላቀሉ ተወሰነ፡፡በኤምባሲው ተጠልለው የሚገኙት የ አመቱ ሌተናል ኮለኔል ተፈላጊዎቹን የህወሃት ጁንታ አመራሮች ለጠቆመ ሚሊዮን ብር የአቦይ ስብሃት ልጅ መገደሉ ተረጋገጠ ተፈላጊዎቹ የህወኃት ጁንታ አመራሮች ያሉበትን ለጠቆመ ሚሊዮን ብር የማበረታቻ ሽልማት እንደሚሰጥ የመከላከያ ሰራዊት ትላንት አስታውቋል፡፡ ሚሊዮን ብሩ መንግስት የወሰደውን ህግ የማስከበር እርምጃ በ መቀሌ ዩኒቨርስቲ ተማሪዎቹን አስመርቋል በትግራይ ክልል ዋና ከተማ መቀሌ ሰላምና መረጋጋት ሰፍኗል። ከአላማጣ እስከ መቀሌ ድረስ ባለው መስመር የስልክ፣ የመብራትና የውሃ አገልግሎት መጀመሩም ታውቋል። የኢንተርኔት አገልግሎት ግን አሁንም እንደተቋረጠ መሆኑን ነዋሪዎች ተናግረዋል። የመቀሌ ከተማ ነዋሪ የሆነው ወጣት ኃይለ ገብርኤል አብርሃ ከተማዋ ከቀናት በአራጣ ክስ ቀርቦባቸው በ ሚ ብር ዋስትና የተለቀቁት ተከሳሽ ሰኞ ፍ ቤት ሊቀርቡ ነው አራጣን ጨምሮ ከ በላይ በሆኑ ተደራራቢ ወንጀሎች ተጠርጥረው ታስረው የነበሩትና በ ሚሊዮን ብር ዋስትና የተለቀቁት አቶ አቢይ አበራ ታህሳስ ቀን ዓ ም በፌደራል ከፍተኛ ፍርድ ቤት ኛ ወንጀል ችሎት ሊቀርቡ ነው።ግለሰቡ ከአንድ ዓመት በፊት ጀምሮ እስከ ቅርብ ቀናት ድረስ ምንም አይነት ወንጀል እንዳ በመተከል የሚፈጸሙ ጥቃቶችን መንግስት በአስቸኳይ እንዲያስቆም ተጠየቀ በቤኒሻንጉል ጉሙዝ ክልል መተከል ዞን፣ በአማራና በአገው ተወላጆች ላይ እየተፈጸሙ ያሉ ጥቃቶችን መንግስት እንዲያስቆምና የህዝቡን ዘላቂ ደህንነት እንዲያረጋግጥ የፖለቲካ ድርጅቶችና የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ጥሪ አቀረቡ።በመተከል በየጊዜው ቀዮች በሚል እየተለዩ ጥቃት የሚፈጸምባቸው አማራና አገ

በበረሃአንበጣሰብላቸውየወደመባቸው

አርሶአደሮችምንይላሉ በዚህ ዓመት የምናገኘው ምርት ለሶስት ዓመት ይበቃናል እያልን በጉጉት ስንጠብቅ ነው የቆየነው፡፡ ያላሰብነው ጠላት መጥቶ ባዶ አስቀረን እንጂ ይላሉ በድንገተኛ የአንበጣ መንጋ ሰብላቸው የወደመባቸው አርሶ አደሮች፡፡ የአንበጣ መንጋው በሰብላቸው ላይ ባደረሰው መጠነ ሰፊ ጉዳት ክፉኛ ቢያዝኑም፤ ከእነአካቴው ተስፋ ግን አልቆረጡም፡፡ ፈጣሪ ያመጣው ችግር ነው፤ መንግስት ከጐናችን ከቆመ የችግር መውጫ መላ አይጠፋም ባይ ናቸው፤ የጉዳት ሰለባ የሆኑት አርሶ አደሮች፡፡ አርብቶ አደሮችም የእንስሳት መኖ ወድሞባቸው ተክዘዋል፡፡ ከክልል እስከ ቀበሌ ያሉ አመራሮችም ውሏቸውን በአንበጣ መንጋ ከተጐዱ አርሶ አደሮች ጋር ማድረግ ከጀመሩ ሰነባብተዋል፡፡ ችግሩ በተከሰቱባቸው ሰሜን ሸዋ፣ በደቡብ ወሎ ወረባዶ ወረዳና በኦሮሞ ብሔረሰብ ዞን ባቲ ወረዳ ከሰሞኑ ተገኝታ የደረሰውን ጉዳት የተመለከተችው የአዲስ አድማስ ጋዜጠኛ ናፍቆት ዮሴፍ፤ አርሶ አደሮችን አነጋግራ ሃሳባቸውን እንደሚከተለው አጠናቅራዋለች፡፡ አይናችንእያየአጨብጭበንባዷችንንቀርተናል ጌታነህ ውዱ እባላለሁ፡፡ አሁን ያገኛችሁን ሸዋ ሮቢት ዙሪያ ነው፡፡ አንበጣው ከታች ከአፋር በኩል ነው የመጣብን፡፡ ወደዛ ራቅ ብሎ ባለው አካባቢ ከ ቀን በላይ ሆኖታል፡፡ ጠቅላላ አውድሞ ሲያበቃ ወደኛ ተዛመተ፡፡ ለመከላከል በርካታ ነገሮችን ብናደርግም አቃተን፡፡ አንበጣው በጣም ብዛት አለው፡፡ እስኪ በፈጠረሽ እይው በላያችን ላይ ሲሄድ ደመና ይሰራል እኮ አሁን ዛሬ ጠዋት ፡ ላይ ተነሳ፣ ከዚያ ሰዓት ጀምሮ ህዝቡ እንደምታይው ትግል ላይ ነው፡፡ ጅራፍ እናጮሃለን፤ በሃይላንድ እቃ ጠጠር ከትተን እናንኳኳለን፣ ቆርቆሮ እንቀጠቅጣለን አቃተን፤ ጥይት ሁሉ ተኩሰን ተኩሰን ጨርሰናል፡፡ ወደ እኛ ገና መግባቱ ነው ማታ ብርድ ስለማይወድ እህሉም ላይ የእንስሳቱም መኖ ላይ አርፎ ሲበላ ያድርና ሙቀት ሲነካው ይነሳል፡፡ አኛ አቅማችን እያለቀ ሰው እየተዳከመ ነው፡፡ ገና ሰሞኑን ወደኛ በመግባቱ የመንግስት አካል ገና ወደ እኛ አልደረሰም፡፡ በብዙ ቦታ ስለተከሰተ ያንን ረጨን፣ ይሄንን ተከላከለልን ሲሉ በሌላ ቦታ አንበጣው ቀድሞ ያወድማል፡፡ ይህን ነገር መንግስትም አልቻለውም መሰለኝ፡፡ እኔም ይሄው አራት ጥማድ መሬት ላይ የዘራሁት ማሽላና ማሽ አይኔ እያየ እየተበላ ነው፡፡ ከዛሬ ነገ ደረሰልን ስንል ባዶ እጃችንን አጨብጭበን መቅረታችን ነው፡፡ መንግስት እንደሚያደርግ ያድርገን እንጂ መቼስ ምን እናደርጋለን አንዴ ያመጣብንን፡፡ ሌላ የምለው የለኝም፤ መንግስት ይድረስልን፡፡ መንግስትዘላቂመፍትሔይሰጠን፤በመስኖእንጠቀም አብዱ ሀሰን ሙሄ እባላለሁ፡፡ የ ዓመት የእድሜ ባለፀጋ ነኝ፡፡ ማሽላ፣ ሰሊጥና ማሽ ዘርቼ ነበር፡፡ በ ገመድ መሬት ሙሉ እህል ነው ውድም አድርጐ የበላብኝ፡፡ በኃይለስላሴ ጊዜ እኔ ልጅ ሆኜ አንድ ጊዜ አንበጣ ተከስቶ ነበር አስታውሳለሁ ግን እንደዚህ ይህን ሁሉ አገር አላወደመም ነበር፡፡ የዛን ጊዜ የነበረው አንበጣ አንዴ ያርፍና በአካባቢው ከሁለት ቀን በላይ አይቆይም፡፡ የዘንድሮው ለጉድ ነው፡፡ ምን አይነት መዓት እንዳመጣብን አናውቅም፡፡ እሱ አላህ ይድረስልን እንጂ፡፡ አንበጣው በአየር ቢረጭ በምን ቢደረግ ከአቅም በላይ ሆነ እንጂ መንግስት ሌት ተቀን ሊታደገን ሞክሯል፡፡ ያው አንዷም አውሮፕላን እዛ ማዶ ወደቀች፤ ይህንኑ አንበጣ ለማባረር መድሃኒት ስትረጭ፡፡ መድሃኒት እርጩ ተብለን በኬሚካል ብንል ብንል ምንም መፍትሔ አላገኘንም፡፡ ይሄው እዚህ ከ ቀናት በላይ ቆይቶ፣ የኛን አራባቴ ቀበሌንና ይሄን ዙሪያውን ጋራ በመለስ አውድሞ ሐሙስ እለት ሲጠግብና የሚበላው ሲያጣ ለቅቆ ሄደ እንጂ እኛን አሸንፎን ነው የቆየው፡፡ እንግዲህ መንግስትን የምንጠይቀው አንድ ዘላቂ ነገር ነው፡፡ እዚያ ማዶ የሚታይሽ ቦታ ተኪኖ ይባላል፡፡ ሶስት የውሃ ጉድጓድ ለመስኖ ብሎ አውጥቷል፡፡ በአፋጣኝ መስመሩን ከዘረጋልን ይሄንን ባዶ የቀረ እገዳ አጭደን ለከብት ሰጥተን፣ እንደገና ብናርሰው ቶሎ ቶሎ ለምግብነት የሚውሉ እህሎች ስላሉ እነሱን ዘርተን መጠቀም እንችላለን፡፡ ለመስኖ ተብሎ ከአመታት በፊት ተቆፍሮ ያለ አንዳች ጥቅም ተቀምጧል፡፡ እኛ ብንጠቀምበት ግን አመቱን ሙሉ ማምረት እንችላለን፡፡ ከራሳችን አልፎ ለሌላም እንተርፋለን፡፡ አይ ስንዴና ዱቄት አቀርባለሁ ካለ፤ ይህን ሁሉ ህዝብ አይችለውም፡፡ እንደሚመስለኝ ትልቁ ነገር ለጊዜያዊ የሚሆን ጦም ከማደር የሚያድነን ነገር ሰጥቶ፣ ከዚያ መስኖውን ማስፋፋት ነው ያለበት፡፡ አሁን እሸት ነበር ለልጆች እየቆረጥን የምናበላው፤ ባዶ እጃችንን ቀርተናል፤ ስለዚህ አስቸኳይ የእለት ቀለብ ግዴታ ያስፈልገናል፤ ዘላቂ መፍትሔ ነው ዋናው ነገር፡፡ ባዶመሬትአይንአይኑንለማየትመጥቼነውያገኘሽኝ ዘሀቡ ሰይድ እባላለሁ የዚህ የአረባቴ ቀበሌ ኗሪ አርሶአደር ነኝ፡፡ የዘራሁት ማሽላ በሙሉ በአንበጣው ወድሟል፡፡ ደረሰልን ብለን ስንጠብቅ ይሄው እንግዲህ እንዲህ ሆነ፤ አላህ ያመጣው ነው፡፡ አሁን እዚህ ያገኘሽኝ ቆረቆንዳውን አጭጄ ለከብቶች ለመውሰድ ነው፤ እንደገናም እንደዛ በደንብ ይዞ የነበረ መሬት ባዶ መቅረቱ ህልም ህልም ነው የሚመስለኝ፡፡ ከዚህ ዝም ብዬ እየመጣሁ አየዋለሁ እንባቸው በአይናቸው ግጥም አለ የእንስሶቹን ቀለብ እኮ ነው አብሮ አመድ ያደረገብን ምን ቁጣ እንደመጣብን አላውቅም፡፡ እኔ ለልጆቼ ምን እንደምሰጣቸው አላውቅም፡፡ የሰባት ልጆች እናት ነኝ፡፡ አብዛኞቹ ገና ለስራ አልደረሱም፤ ተጨንቄያለሁ፡፡ ግራው ገብቶኛል፡፡ እርግጥ ከትላንት በስቲያ የመንግስት ኃላፊዎች መጥተው አይዟችሁ ከጐናችሁ ነን ብለው አጽናንተውናል፡፡ እነሱን ተስፋ አድርገን እጃችንን አጣጥፈን ተቀምጠናል፤ እኛ ምኑንም አናውቀው፤ መንግስት እንዳደረጉ ያድርገን ነው የምለው፡፡ በሴትነቴያፈራሁትማሽላናሰሊጥድራሹጠፍቷል ፋጦ ፈንታው ዳምጠው እባላለሁ፡፡ ሶስት ገመድ መሬት ላይ ሰሊጥና ማሽላ ዘርቼ ጥሩ ይዞልኝ ነበር፡፡ ሁሉም ባዶ ሆኗል፡፡ መንግስት በአየርም በሰውም መድሃኒት እየረጨ አንበጣውን ለማጥፋት ብዙ ታግሏል፡፡ እኛም እሳት አንድዱ ቆርቆሮ ምቱ እየተባልን ያላደረግነው ነገር አልነበረም፡፡ ምን ዋጋ አለው፡፡ አንበጣው ሃይል አጠራቅሞ ባለጉልበት ሆኖ አንዴ ለጥፋት መጣ፤ በምን አቅማችን እንቻለው ለከብቶቹ የሚሆነውን ብትይ ዛፉን ብትይ ምኑን አስቀረልን፡፡ አሁን እዚህ የመጣነው ቆሮቆንዳውን ለመውሰድ ነው፡፡ ድጋሚ መጥቶ ካረፈ፣ ይህንኑ አገዳውን ያወድምብንና ከብቶቻችን ጦም ያድራሉ ብለን አሁንም ስጋት አለን፡፡ አምስት ልጆች አሉኝ፡፡ ባሌም በረሃ ገብቷል፡፡ እኔ እንደምታይኝ ያቅሜን ስታገል ከረምኩ አገኛለሁ ስል እንዲህ አይነት መዓት መጣ፡፡ ባሌ ህይወታችንን ለመቀየር ጅቡቲ ነው ያለው፡፡ ይሁን እንጂ እኔ አርሼ ከማገኘው ላይ ትንሽ መደጐሚያ ነበር ጣል የሚያደርግልኝ፡፡ አሁን ድንግርግር ብሎኛል፡፡ አንቺው እስኪ ተይኝ፡፡ ደሞኮ የራሴ መሬት የለኝም፡፡ ሶስት ገመድ መሬት ተጋዝቼ የእኩል እያረስኩ ነበር አሁን እሱም ባዶ ቀረ፡፡ መሬት ስለሌለንና እንደሰው አርሰን ልጆቻችንን ለማሳደግ ስላቃተን ነው ጅቡቲ በረሃ ገብቶ የሚሰቃየው፡፡ አሁን መንግስት ቃል በገባው መሰረት እንዲደግፈን እንፈልጋለን፤ ያለበለዚያ ማለቃችን ነው፡፡ ይህንኑ ነው የምለው፡፡ የጤፉንገለባየማጭደውለከብትነው ኑርዬ በለቴ አህመድ እባላለሁ፡፡ የዚሁ የኢረባቴ ቀበሌ ኗሪና የ አመት አዛውንት ነኝ፡፡ ማሽላ፣ ጤፍ፣ ሰሊጥና ማሾ ዘርቼ በጥሩ ሁኔታ ይዞልኝ ነበር፡፡ እሸትም መብላት ጀምረን ነበር፡፡ ይሄው ጤፉንም ፍሬ ፍሬውን እየላገ ሙልጭ አድርጐ በልቶ፣ ማሽላውንም ቆረቆንዳውን አስቀርቶ ቁጭ አድርጐናል፡፡ አሁን ይሄ ምን ሊረባ ታጭደዋለህ ትይኛለሽ አንበጣውኮ የእኛንም የእንስሳቱንም ጉሮሮ ዘግቶ በልቶ ጠግቦ ነው የሄደው፡፡ የጤፉን ገለባ ለከብቶቼ ነው የማጭደው፡፡ እስኪ ተመልከቺው፡፡ አንዲት ፍሬ ለመሀላ የለውም፡፡ ምንም ነገር፡፡ ገመድ መሬቴ ላይ ያለው ትያለሽ ከሌላ ሰው ተጋዝቼ የእኩል አርሼ የዘራሁት ትያለሽ አንዱም አልቀረም፡፡ በዚህ የአዛውንት እድሜዬ ተሰድጄ አልሰራ ይህን ላድርግ አልል በጣም አዕምሮ የሚነካ ነገር ነው የገጠመን፡፡ መንግስት በአየር በምድር ኬሚካል እየረጨ፣ በጣም ታግሏል፡፡ ጉዳዩ ስር የገባ ጠላት ሆነበትና ከቁጥጥር ውጪ ሆነ እንጂ በጣም ጥሮ ነበር፡፡ እኛም ቆርቆሮ በማንኳኳት የታጣቂን ዝናር በመተኮስ፣ እሳት በማቀጣጠል ሌት ተቀን ባዝነናል፡፡ ዞሮ ዞሮ አላለልንም ምን እናደርጋለን ከማዘን በስተቀር፡፡ የመጣብን ጠላት የሚገፋ አልሆነም፡፡ አንበጣው አሸንፎ በልቶ ሲጨርስና የሚበላው ሲያጣ ነው በራሱ ጊዜ ነቅሎ የወጣው፡፡ እኛ እንግዲህ ክረምቱን ጨለማውን ወቅት ወጣን፤ ብርሃን አየን ብለን ስንደሰት ወዳላሰብነው ጨለማ ገብተናል፡፡ ቀሪው ድጋፍ ከመንግስት ይጠበቃል፡፡

ትግራይን እንደ ዋዛ ከኢትዮጵያ መለየት አይቻልም

የዛሬ ሳምንት ምን ተጽፎ ነበር ከሕወሓት አመራር መካከል የትግራይ ሕዝብ፣ ከገዛ አገሩና ከወገኑ መለየት አለበት የሚል እምነት የያዘ ቢኖር፣ በሕገ መንግሥቱ መሠረት መጠየቅ ይችላል። ይህን ለማድረግ ጸብ አያስፈልግም፤ ጦርነት አያስፈልግም። ከሕግ ውጭ ሕዝቡን በውሸት ሰበካ ወደ ግጭት ለማስገባት መሞከር፣ በኢትዮጵያና በትግራይ ላይ የሚፈጸም ወንጀልና ክህደት ነው። ዲፋክቶ የሚባል እንደ ዋዛ፥ ቀስ በቀስ ይፈጠራል ተብሎ የሚታሰብ አገረ መንግስትነት፣ ማዕከላዊ መንግሥቱ በፈረሰበት አገር ውስጥ ተኩኖ ሊታሰብ የሚችል መሆኑ ይታወቃል። የሕወሓት አመራር ስልጣን ከእጁ ከወጣ በኋላ ኢትዮጵያ ትፈርሳለች፥ መንግሥት አልባ ትሆናለች የሚል ድምዳሜ ላይ ሳይደርስ አልቀረም። እግዚአብሔር ይመስገን፤ አልፈረሰችም፤ መንግሥት አልባም አልሆነችም። ዛሬም የኢትዮጵያ ሕገ መንግሥታዊ ሥርዓት አለ። ያለ ሕግ በዋዛ ዋዛ በተጨባጭ ላለማለት ወይም ዲፋክቶ ሳይሆን በሕግ ወይም ዲጁሬ የሚታወቅ መንግሥት ነው። የትግራይ ክልል፤ የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ሪፑብሊክ አባል መሆኑ በሕግ የታወቀ ነው። መንግሥትና ሕገ መንግሥት ባለበት አገር፤ በኢፌዴሪ ሕገ መንግሥት ሕጋዊ እውቅና ያለውን የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግሥት ወደ ዲፋክቶ መንግሥትነት ለመለወጥ አይቻልም። ስለሆነም በፌዴሬሽኑ ጥላ ሥር ሆኖ፣ ከሌሎች አገሮችና ድርጅቶች ጋር በተናጠል ለመገናኘትና ቀስ በቀስ፥ እያዋዙ ዕውቅና ለማግኘት መሞከር ወንጀል መሆኑ ታውቆ በሩ መዘጋት አለበት። ትግራይን ከኢትዮጵያ ለመለየት የሚፈልጉ የሕወሓት አመራር አባላት፣ ፍላጎታቸው ከሕዝቡ ጥቅም ጋር ምንም ግንኙነት እንደሌለው አሳምረው ያውቁታል። ዛሬ ታግለን ነጻ ባወጣን፣ አሃዳዊው ኃይል ሊወጋን ነው በማለት በፍርሃት የሸበቡት ሕዝብ፤ የግድ እንዲመርጣቸው ማድረግ ቢችሉም፥ ከኢትዮጵያ እንገንጠል ቢሉት እንደማይሰማቸው ያውቁታል። ሕዝቡ ይሰማናል የሚሉ ከሆነ፣ ሕጉን በተከተለ መልኩ፣ ሕዝቡ ምርጫውን እንዲገልጽ ዕድል መስጠት ይቻላል፤ ሳይቸኩሉ፤ ሳያዋክቡት። የሕወሓት አመራር፤ ነጻ አገር የመመስረት ነሻጣውን ለማሳካት ቢፈልግ፣ ቅድሚያ በቀጣዩ ምርጫ ተወዳድሮ የክልሉን ምክር ቤት በቂ ወንበሮች መያዙን ያረጋግጥ። ከዚያ በኋላ ጥያቄውን ለፌዴሬሽን ምክር ቤት ያቅርብ። የፌዴሬሽን ምከር ቤትም፣ በሦስት ዓመት ውስጥ ሪፈረንደም ያዘጋጅለታል። ከዚያ የሚሆነው ይሆናል። መቼም ለቸኮለ ሰው ሦስት ዓመት ረዥም ጊዜ ነው። ታዲያ አገር መገንጠልን የሚያክል ትልቅ ነገር ፈልጎም ተቸኩሎም አይሆንም። ከዚያ ውጭ ሕዝቡን በሐሰት ወደ ግጭትና ደም መፋሰስ በማስገባት፣ በከንቱ ከሚፈሰው ደም፣ ለመገንጠል የሚሆን ምክንያት ለማግኘት መሻት፣ ደንታ ቢስነትና የለየለት ፀረ ሕዝብነት ነው። የሕወሓትና የትግራይ ሕዝብ ፍላጎቶች ተቃርኖ የሕወሓት አመራር አባል የሆኑት አቶ አስመላሽ፤ ከላይ በጠቀስነው መስከረም አጋማሽ ላይ በተለቀቀው ቪዲዮ፤ የቀድሞ ኦህዴድና ብአዴን አመራር፣ በለውጡ ዋዜማ የፈጠሩትን ኦሮማራ ተብሎ ስለሚታወቀው ጥምረት ተጠይቀው የተናገሩት፣ ባንድ በኩል በፓርቲ መሪዎችና በሕዝቦች ጥቅም መካከል ያለውን ልዩነት፥ በሌላ በኩል፤ የሁሉም የኢትዮጵያ ሕዝቦች ፍላጎት፣ ጥቅምና አንድነትን በሚመለከት ምንም ብዥታ እንደሌለባቸው የሚያረጋግጥ ነው ለማለት ይቻላል። ልጥቀስ፤ ጥምረቱ፤ የኦሮሞና አማራን ሕዝብ ጥቅም የሚወክል አይደለም። ምክንያቱም የአማራና የኦሮሞ ህዝቦች ጥቅም፤ ከሌሎች ኢትዮጵያውያን የተለየ አይደለም። ጥቅማቸው አንድ ነው። ሕዝብና ሕዝብ የሚያጣላ ነገር የለም። ይሄ ጥምረት ግን ልሂቃን ተሰብስበው የፈጠሩት ጥምረት ነው። ጥምረቱ ለመሸዋወድ የተመሠረተ ነው። ብለዋል። የአቶ አስመላሽን ትንታኔ ወስደን፣ በሕወሓት አመራርና በትግራይ ሕዝብ መካከል ያለውን ግንኙነት እንመለክት። በመሠረቱ የትግራይ ሕዝብ ችግርም ሆነ ጥቅም ከሌላው ኢትዮጵያዊ ወገኑ የማይለይ መሆኑ የታወቀ ቢሆንም፣ በአቶ አስመላሽ አንደበት፤ በዚህ ጊዜ መነገሩ ግን በሕወሓትና ኦሮማራ ነበር ብልጽግና አመራር መካከል ያለው ጸብና ፍጥጫ፣ የትግራይን ሕዝብ የማይወክል መሆኑን ብቻ ሳይሆን፣ ይህን አሳምረው በሚያውቁት በአቶ አስመላሽና ጓዶቻቸው የተያዘው ጠብ አጫሪ አቋም፣ በስሙ የሚምሉለትን የትግራይን ሕዝብ ጥቅም የሚጎዳ መሆኑን ለመገንዘብ ይረዳናል። ዘርዘር ለማድረግ ያክል ከአቶ አስመላሽ ትንታኔ የሚከተሉትን እንገነዘባለን፦ በሕወሓትና የኦሮማራ ጥምረት በመሰረቱት ልሂቃን መካከል የተፈጠረው ጸብ ወይም መሸዋወድ በልሂቃን መካከል የተፈጠረ መሆኑን፤ ኦሮማራ ጥምረት አይወክላቸውም የሚሏቸው፣ የኦሮሞና አማራ ሕዝቦች ጥቅም፣ ከትግራይ ሕዝብ ጥቅም ጋር አንድ መሆኑን፤ እንደ አማራውና ኦሮሞው ሁሉ የትግራይ ሕዝብ ጥቅም፣ ከሌሎች ኢትዮጵያውያን የተለየ አለመሆኑን፤ ሕወሓት ሸወዱኝ ከሚላቸው የቀድሞ ኦሮማራ፥ ያሁኑ ብልጽግና አመራር ጋር ያለው ጸብና ቁጭት፣ የትግራይን ሕዝብ የሚወክል አለመሆኑን በግልጽ እንደሚገነዘቡ፤ የሕወሓት አመራር፣ የትግራይን ሕዝብ ራስን በራስ የማስተዳደር መብት በመጥቀስ ያካሄዱት ሕገወጥ ምርጫም ሆነ በፌዴራል መንግሥት ላይ የሚሰነዝሩት ትንኮሳና በእብሪት የገቡበት አደገኛ ፍጥጫ፣ የትግራይን ሕዝብ እንደማይወክል ከማረጋገጡም ባሻገር አቶ አስመላሽና ጓዶቻቸው የሚያራምዱት ሕገወጥ አካሄድና ጠባጫሪነት፣ ከሕዝቡ ጥቅም ጋር የሚጋጭ፤ የአውቆ አጥፊ ሥራ መሆኑን ያስረዳል። ሕወሓት፤ ከትግራይ ልጆች ጉዳት ሲያተርፍ የኖረ ድርጅት ስለመሆኑ፤ የሕወሓት አመራር፤ የክልሉ ሕዝብ በሌላው ኢትዮጵያዊ ወገኑ እንደሚጠላ፥ እንደሚገለልና እንደሚፈናቀል፥ በሌሎች ኢትዮጵያውያን ዘንድ በጥርጣሬ ዓይን እንደሚታይ በመግለጽ፥ መጣብህ፥ አለቀልህ እያሉ ራሱን ከገዛ ወገኖቹ ለይቶ እንዲመለከት ሲኮረኩሩት መኖራቸው ይታወቃል። ሆኖም የትግራይ ሰው፣ በሌላው ኢትዮጵያዊ ወገኑ፣ በጥርጣሬ ዓይን መታየት የጀመረበት ጊዜና መነሻው ለብዙዎች ግልጽ ላይሆን ይችላል። ጊዜው ዓ ም ነበር። መነሻውም የሕወሓት አመራር ከልቡ አፍልቆ የተገበረው የተንኮል ሥራ ነበር። እነሆ ማስረጃ። ከአቶ ገብሩ አስራት መጽሐፍ በረዥሙ ልጥቀስ፦ በ ዓ ም ደርግ ካካሄደው የማጋለጥና የመመንጠር ዘመቻ በኋላ ቁጥራቸው የማይናቅ የትግራይ ተወላጆች ደርግን ማገልገል ጀምረው ነበር። እነዚህም በሁሉም የአውራጃና የወረዳ ከተሞች ህዝቡን ያውኩ ስለነበር፣ ሕወሓት እነሱን ለማጥፋት አንድ ዘዴ ቀየሰ። የሐሳቡ አመንጪ እውቁ የከተማ የሕዝብ ግንኙነት ሠራተኛ ተክሉ ሐዋዝ ሲሆን ዕቅዱን ለማስፈጸም ሦስት ታጋዮች እንዲመደቡለት ጠየቀ። ሦስቱ ታጋዮች ከተማ ገብተው ህዝቡን የሚያውኩትን ግለሰቦች ደርግ ራሱ እንዲያጠፋቸው የተቀየሰውን የረቀቀ ዕቅድ እንዲያፈጽሙ ተልዕኮ ተሰጣቸው። ተክሉ አንድ ረዥም የሐሰት ደብዳቤ አዘጋጀ። ከተክሉ ሐዋዝ በወቅቱ የፖለቲካ ኃላፊ ለነበረው ዓባይ ፀሐዬ የተላከ የሚል ነው። ጥብቅ ምስጢር የሚል ተጽፎበት በሙጫና ስቴፕልስ ታሸገ። ደብዳቤው ውስጥ በኮድ የተጻፈ የብዙ ሰዎች የስም ዝርዝር ሰፍሯል። ከስም በተጨማሪ ማን ከማን ጋር በሕዋስ እንደተደራጀና የአመራር ኮሚቴ አባላቱ ማንነት በማመልከት ሐሰተኛውን የከተማ መዋቅር ቁልጭ አድርጎ ያሳይ ነበር። ስሞቹ በኮድ፣ ኮዱ የደርግ ባለሙያዎች በቀላሉ እንዲፈቱት ተደርጎ የተዘጋጀ ነበር። በደብዳቤው ሕወሓትን ሲያውኩ የነበሩት አብዛኞቹ የደርግ ጋሻ ጃግሬዎች ስም ሰፍሮ የሕወሓት እጅግ ታማኝ አባላት እንደሆኑ ተጠቁሟል። እንዲያውም ከአንዳንዶቹ ስም ጎን ሆን ተብሎ አስተያየት ጭምር ታክሎበታል፤ ይህ ሰው ቁልፍ ሚን የሚጫወትና ከበላዮቹ ጋር እየተገናኘ ጠቃሚ ምስጢር የሚያቀብለን ነው የሚለው ተሰምሮበት ነበር። በኮዱ መሠረት አ ብ ር ሃ በ ላ ቸ ው ሆኖ እንዲወከል ተደርጎ በደብዳቤው ጥሩ እየሠራ ነው የሚል ብቻ ተጽፏል። ኮድ ሰባሪ ባለሙያዎች ቁጥሩን በቀላሉ ሰብረው አብርሃ በላቸው ይሉና፣ ከሚቀጥለው ሃረግ ጋር በማዛመድ፣ አብርሃ በላቸው ጥሩ እየሰራ ነው ብለው ያነቡታል። ሌሎቹንም እንዲሁ። ሦስቱ ታጋዮች ደብዳቤውን እንደያዙ አክሱም ለሚገኘው አስተዳደር እጃቸውን ሰጡ። ከተኽሉ ሐዋዝ ለዓባይ ፀሐዬ የተጻፈ ደብዳቤ ይዘው መምጣታቸውን ገለጹ። የአክሱም ካድሬዎችና አስተዳዳሪዎች ተክሉ ሐዋዝና አባይ ፀሐዬ በድርጅቱ ውስጥ ያላቸውን ሚና ያውቃሉ። ምስጢራዊ የተባለውን ደብዳቤ ይዘት በመገመት ባስቸኳይ መቀሌ ለነበሩት የበላያቸው አስታወቁ። የበላይ ኃላፊውም እጅግ ተደስቶ፣ ወዶ ገቦቹ ባስቸኳይ ወደ መቀሌ እንዲላኩ አዘዘ። ታጋዮቹ ከነደብዳቤው በሄሊኮፕተር መቀሌ ተላኩ። ደብዳቤው ተከፍቶ የኮድ ባለሙያዎች በቀላሉ ፈቱት። ደብዳቤው ሲነበብ በርካታ በታማኝነታቸው የታወቁ የኢሠፓአኮ ካድሬዎችና አስተዳዳሪዎች፣ የሕወሓት አባላት መሆናቸው ተረጋገጠ። ለደርግ እጅግ ታማኝ የነበሩት እነ አብርሃ በላቸውና አፈወርቅ አለም ሰገድ ሳይቀሩ ስማቸው ዝርዝሩ ውስጥ ተገኘ። በሁኔታው እጅግ የተደናገጠው ደርግ፤ ወዲያውኑ ሁሉንም ለቃቅሞ አስሮ በግርፋት ፍዳቸው አሳያቸው። ከመቀሌ ማዕከላዊ ምርመራ ለደኅንነት ሚኒስትሩ ኮ ል ተስፋዬ ወልደ ሥላሴ በተጻፈ ደብዳቤ፤ ራሱን ህወሓት ብሎ የሚጠራው ጸረ አንድነት የወንበዴዎች ድርጅት በረሓ ከሚያደርገው እንቅስቃሴ ሌላ፣ በከተማ በቂና ወቅታዊ መረጃ፥ የማቴርያልና ሞራል ድጋፍ ለማግኘት በየክፍላተ ሃገራት የወንበዴ ሕዋስ ሴል በመዘርጋት፣ የትግራይ ክፍለ ሃገር ተወላጆችን በአባልነት በማሰባሰብ ፀረ አንድነት ድርጊቱን በማካሄድ ላይ ይገኛል የማዕከላዊ ምርመራ ቅርንጫፍ የሆነው የትግራይ ክፍለ ሃገር ማዕከላዊ ምርመራ ዋና ክፍልም፣ የአብዮቱ ወገኖች መስለው ስዉር ጸረ ሕዝብ ደባ በመፈጸም ላይ የሚገኙትን የውስጥ ቦርቧሪዎችን ለማጋለጥና የወንበዴውን ሴል ለመበጣጠስ በወሰደው እርምጃ፣ የሕወሓት ወንበዴ አባላት በቁጥጥር ሥር አውሎ ምርመራውን በሰፊው ቀጥሏል ይላል። ሕወሓት በዚህ ዘዴ ቀንደኛ የደርግ ካድሬዎችና ታጣቂዎች በቁጥጥር ሥር እንዲውሉ አደረገ። የኢሠፓአኮ ማ ኮ አባልና የፖለቲካ ት ት ቤት ከፍተኛ ባለስልጣን የነበረው ታደሰ ገ እግዚአብሔር ሳይቀር በቁጥጥር ሥር ውሎ መጨረሻ ላይ ከወኅኒ ቤት ተወስዶ በደርግ አፋኞች ተገደለ። የክፍለ ሃገሩ ተቀዳሚ ምክትል ሊ መ የነበረው ኅሩይ አስገዶም፣ የሕወሓት የውስጥ አርበኛ ነው ተብሎ እጁን ለመያዝ ሲሞከር በተከፈተው ተኩስ ሞተ። ሕወሓት ውስጥ በደኅንነት ሥራ ተመድቦ ሲሠራ ቆይቶ እጁን ለደርግ ፣ በጸጥታ ሥራ ተመድቦ የነበረው አለማየሁ በቀለም እንዲሁ በሰርጎ ገብነት ተጠርጥሮ እጁን እንዲሰጥ ሲጠየቅ፣ እምቢ ብሎ በጥይት ተመትቶ ሞተ። በተደረገው የምንጠራ ዘመቻ ከአንድ ሺ በላይ የማኅበራት መሪዎች፥ የመንግሥት ሹመኞች የኢሠፓአኮ ካድሬዎችና ታጣቂ ሚሊሻዎች ታስረዋል። ሉዓላዊነትና ዲሞክራሲ በኢትዮጵያ ፥ ገጽ እስከ ይህን ተግባር የሕወሓት አመራር ለትግሉ ሲል የወሰደው ብልህ እርምጃ ነው በማለት የሚያሞካሽ አይጠፋ ይሆናል። ያኔ የተነዛውና ጥርጣሬ ያጫረው መርዝ ግን ዛሬ ድረስ መዝለቁን መካድ አይቻልም። ከላይ የተጠቀሰው በወቅቱ የነበሩትን የትግራይ ተወላጅ የደርግ አባላት ለጥቃት ያጋለጠ ሲሆን ከዚያ ባሻገር ደርግ በሕዝቡ ላይ የነበረውን እምነት ያስለወጠ ነው ለማለት ይቻላል። የደርግ ጥርጣሬና እርምጃዎችም ለሕዝቡ የስጋት ምንጭ እየሆነ፣ በሁለቱም ወገን አለመተማመን በመስፈኑ፣ ሕወሓት የዘራው ጥርጣሬ ደርግ በስተመጨረሻ ሲያራምደው ለነበረው በሕዝቡ ላይ ያነጣጠረ የሚመስል አቋም ሳይዳርገው አልቀረም። ሕወኃትም ያን የጥርጣሬ መርዝ ከረጨ በኋላ ደርግ የሚሰነዝረውን ጥቃት ሸሽቶ ለሚመጣው መጠጊያና አለኝታ ሆኖ በመቅረብ አትርፏል። ሕወሓት በራሱ ላይ የተነጣጠረውን የደርግ መንግሥት ጥቃት፣ በሕዝቡ ላይ እንደመጣ የፀረ ሕዝብና ጨፍጫፊ መንግሥት ሥራ በማቅረብ፣ በሕዝቡና በድርጅቱ መካከል ልዩነት የሌለ አስመስሎ ሲያቀርብ ኖሯል። ዛሬም አያሌ የዋህ ተንታኝ፤ ሕወሓትና የትግራይ ሕዝብ አንድ ነው አይደለም የሚል አሳዛኝ ጥያቄ ማንሳቱም ከዚያ ድሮ ከተዘራው ጥርጣሬ መቀዳቱ አይቀርም። የሕወሓት አመራር መንግሥት ከሆነ በኋላም፣ የትግራይን ሕዝብ ማሸበሩን አልተወም። ችግር ባጋጠመው ጊዜ ሁሉ የትግራይን ሕዝብ ለጥቃት ሲያጋልጥ መኖሩ አልያም ና ሙትልኝ ሲል መኖሩ ይታወቃል። ለምሳሌ በምርጫ የቅንጅት ሰፊ ተቀባይነት አስደንግጦት፣ ኢንተርሃምዌ መጣብህ በማለት ሕዝቡን አሸብሮ ከጎኑ እንዲሰለፍ ማድረጉ ይታወቃል። ልክ በረሃ እያለ የውሸት ሰነድ አዘጋጅቶ ንጹሐን አገር ወዳድ የትግራይ ልጆችን እንዳስመታ ሁሉ፣ ዛሬም በመላው ኢትዮጵያ ያሉት የትግራይ ልጆች ቢመቱለት ደስታውን አይችለውም። የሕወሓት አመራር፤ የፌዴራል መንግሥትን ስልጣን ለቆ ከሄደ በኋላም የራሱን ሽሽትና ፍርሃት ወደ ሕዝቡ በማጋባት፥ በራሱ ላይ የሚሰነዘረውን ክስና ስድብ፣ በህዝቡ ላይ የተሰነዘረ በማስመሰል፥ ያልተባለውን ተባለ፥ ያልተደረገውን ተደረገ በማለት፥ ስብከቱን አልቀበል ያለውንም ባንዳ የሚል ስም ሰጥቶ ከሥራ በማፈናቀል፣ በትግራይ ተወላጁ ደምና መስዋዕትነት፣ የራሱን ሕይወት ለማቆየትና የክልል ስልጣኑን ዕድሜ ለማራዘም ይዳክራል። በመላው ኢትዮጵያ፣ ለአስርት ዓመታት ተጭኖ የነበረው የጭቆና ቀንበር ከነዝርፊያው፥ መሬት ወረራው፥ ከነጭንቀቱ ዛሬ ትግራይ ላይ ብቻ ተንሰራፍቶ ይገኛል። የሕወሓት አመራር፤ የዛሬ እና ዓመት በርካታ ታጋዮች ፈንጂ ረግጠው እንዲሞቱላቸው አድርገው ሲያበቁ፥ ያ ሁሉ መስዋዕትነት የተከፈለለትን የሟች ጓዶቻቸውን ፍትሕና እኩልነትን የማረጋገጥ አደራ በመብላታቸውም ሳያዝኑ፥ ጭራሽ አሁን ደግሞ የነዚያን ጀግኖች ልጆች፥ ብሎም የልጅ ልጆች በሐሰተኛ ሰበካ ኑ ሙቱልን በማለት ለጦርነት ይቀሰቅሳሉ። የሕወሓት አመራር ነገር ሁሌም እናንተ ሙቱልኝ፤ እኔ ልሰንብት ነው። ዛሬ ደግሞ የያዙት ዕቅድ ከሌላው ኢትዮጵያዊ ወገኑ በምንም የማይለየውን የትግራይ ሰው፣ እንዲሁ በከንቱ ከገዛ ያገሩ ልጆች ጋር ደም ማቃባት ሳይሆን አይቀርም። ሆኖም ደም በማቃባት እንለየዋለን ካሉ፣ የተለየ ጥቅም ሳይኖረው ከገዛ ወገኑ ለመለያየት ካጩት፣ ጠላቶቹ እነሱና እነሱ ብቻ ናችው። እስቲ ዛሬ እንኳን የኛ ለምትሉት ሕዝብ እዘኑለት የትግራይ ሕዝብ ወዶም፥ ተገዶም ለሕወሓት አመራር በትግል ጊዜ ስንቅ፥ ትጥቅና ወጣት አቅራቢ ሆኖላችሁ፥ ወደ ስልጣን ስትወጡ መወጣጫ መሰላል፥ ወንበራችሁ ሲነቃነቅ የግዱን ድጋፍ ሆኗችሁ ኖሯል። እነሆ ከስልጣን ስትወርዱ ደግሞ መደበቂያ ሆኗችኋል። እንደገና ጦርነት አያሳዝናችሁም ከዚያ በላይ ምን ይኁንላችሁ ዛሬስ ሙትልን የምትሉት ለምን ዓላማ ነው ለመገንጠል ለምን ምነው አሁን እንኳን ብትተዉት ምነው ለኢትዮጵያውያን ከመጣው ነጻነትና ተስፋ ቢቋደስበት ዛሬ በኢትዮጵያ የሕዝቦችን እኩልነት ለማረጋገጥ ቆርጦ የተነሳ፥ ጠመንጃን ከፖለቲካ ቋንቋነት ውጭ ለማድረግ ግማሽ መንገድ ሳይሆን ሙሉውን መንገድ ተጉዞ፣ ተቃዋሚ ፖለቲከኞች ካሉበት ድረስ ሄዶ እጃቸውን ስሞ አገር ቤት ያስገባ፤ እናንተንም የይቅርታ እጁን ዘርግቶ በትዕግስት የሚጠብቅ መንግሥት መኖሩን ታውቃላችሁ። ተጠቀሙበት። ካላመናችሁት በሽማግሌ ፊት በር ዘግታችሁ አስምሉት። ካልተጣላኸን ግን አትበሉት። የጠየቃችሁትን ሁሉ ሲሰጣችሁ የኖረውን፥ የኛ የምትሉትን ሕዝብ ታይቶ በማይታወቅ ትእግስት ከሚጠብቃችሁ የኢትዮጵያ መንግሥትና ከገዛ ወገኑ ጋር ደም አታቃቡት። ፍጥጫውን አርግቡት። ዛሬ ከናንተ የሚጠበቅ የጀግንነት ሥራም ይኸው መሆኑን እወቁት።

ብልጽግና ፓርቲ በወቅታዊ ጉዳዮች ላይ የሰጠው መግለጫ

ከሀገራዊ ለውጡ በፊት እንደ ሀገር መቀጠል የማንችልበት ደረጃ ላይ ስለመድረሳችን ብዙ ምክንያቶችን ማንሳት እንችላለን፡፡ ህዝብን በጸረ ዴሞክራሲያዊ ሁኔታ ለመምራት የሚደረግ አይን ያወጣ ተጽዕኖ፣ አድርግ ወይም አታድርግ በሚሉ ቃሎች ብቻ የተገደበ እና ህዝብን ለማሸማቀቅ በርካታ ድርጊቶች ሲፈፀሙ እንደነበር ይታወቃል፡፡ ህዝብን ከፋፍሎ የመግዛት አባዜ የተጸናወተው ጥቂት የህወኃት ቡድኖች፣ በርካቶች ተገፍተው ከሀገር እንዲወጡም ምክንያት ነበሩ፡፡ ለሀገራቸው ፖለቲካ ያገባናል ያሉ የፖለቲካ ሀይሎች ሀሳባቸውን አውጥተው መግለጽ እንዳይችሉ ሲደረግባቸው የነበረው አፈና፣እስር፣ግርፋትና አሰቃቂ ድርጊቶች ለፖለቲካ ምህዳሩ መጥበብ እንደ ምክንያት የሚጠቀሱ ናቸው፡፡ የመሰረተ ልማት እጥረት ባልተቀረፈበትና የህዝብ የልማት ጥያቁዎችን መፍታት አዳጋች በሆነባት ሀገር፣ እነዚሁ አጥፊ ቡድኖች በርካታ የህዝብና የመንግስት ተቋማትን በመዝረፍና የዘረፉትን ወደ ውጭ ሀገራት በማሸሽ በህዝብ ላይ ክህደት፣ በሀገር ላይ የኢኮኖሚ ውድቀት አስከትለዋል፡፡ እወክለዋለሁ ላለው የትግራይ ህዝብ በተጨባጭ መሰረታዊ ለውጥ ማምጣት የተሳነው ይህ አጥፊ ቡድን፣ ከሀገራዊ ለውጡ እኩል መራመድ ባለመቻሉና ሲፈፅማቸው የነበሩ ኢ ዴሞክራሲያዊ አካሄዶች ከህዝብ ፊት መቆም እንዳይችል ስላደረገው፣ ውህደቱን ከመቀላቀል ይልቅ መግፋትን አማራጩ አድርጓል፡፡ ለህገ መንግስታዊ ስርዓት ጠበቃ ነኝ ሲል የነበረው አጥፊው የህወሃት ቡድን፤ የትግራይን ህዝብ ከሌሎች ወንድም ህዝቦች ጋር ለመነጣጠልና ለህገ መንግስቱ ያለውን ንቀት ያረጋገጠበትን ህገ ወጥ ክልላዊ ምርጫ ሲያደርግና ህጋዊ ያልሆነ መንግስት ሲመሰርት በሆደ ሰፊነት የተመለከተው የፌደራል መንግስት፣ ይህ ቡድን እየተከተለው ያለው ኢ ህገ መንግስታዊ አካሄድ ከዛሬ ነገ ሊለወጥ ይችላል በሚል ጊዜ ሰጥቶት ቆይቷል፡፡ ዳሩ አምባገነናዊ ባህሪው እያደገ ቢመጣም፡፡ የትግራይ ህዝብ ከሌሎች ወንድሞቹ ጋር እጅ ለእጅ ተያይዞ ለሀገራዊ ለውጡ በጋራ ለመቆም ፍላጎት ቢኖረውም፣ ጥቂት የህወኃት ቡድን አመራሮች ግን የህዝቡን ፍላጎት ወደ ጎን በመግፋት፣ ህዝቡ ከሌሎች ብሔር ብሔረሰቦችና ህዝቦች ጋር ምንም አይነት ግንኙነት እንዳይኖረው ጭቆና ሲያደርስበት ቆይቷል፡፡ ብልጽግናና የለውጡ መሪዎች ህወኃት ውህደቱን እንዲፈጽምና ለጋራ ሀገራችን በጋራ እንቁም መርህ በተደጋጋሚ ጊዜ የድርጀቱን መሪዎች በማግኘት ሰፊ ጊዜ ተወስዶ ማወያየት ቢቻልም፣ ወትሮውንም ሀገርንና ህዝብን የማገልገል ጽኑ ፍላጎት ሳይሆን በስልጣን የሚገኝ ጥቅምን መሰረት ያደረገ ስለሆነ ለውህደቱ እምቢታቸውን አሳይተዋል፡፡ ይህ በእንዲህ እንዳለ፣ ተስፋ ያልቆረጡት የለውጡ መሪዎች በህዝብ የሚታወቁም ሆነ የማይታወቁ በርካታ ጥረቶችን በማድረግ የትግራይን ህዝብ ከለውጡ ጋር አብሮ ለማስቀጠል ያላሰለሰ ግፊት ቢደረግም፣ በጸረ ለውጥ ቡድኖች ሰንኮፍነት እንደታሰበው ውህደቱን ለማቀላቀል የተደረገው ጥረት ያለ ውጤት ተጠናቋል፡፡ መቀሌ የመሸገው የጥፋት ቡድኑ፣ ምስኪኑን የትግራይን ህዝብ ጠዋት ማታ፣ የአማራ ክልልና የፌደራል መንግስት ጦርነት በህዝባችን ላይ ሊከፍቱብን ነው በሚል የተሳሳተ መረጃ፣ ህዝቡን በማደናገር እረፍት አሳጥቶት ከርሟል፡፡ የትግራይ ህዝብ ጦርነት እንዳንገሸገሸው የኢትዮጵያ ህዝብ ከልብ ይረዳዋል፡፡ ጦርነት የመጨረሻ እንጂ የመጀመሪያ አማራጭ እንዳልሆነ ብልጽግና ይገነዘባል፡፡ የመከላከያ ሰራዊቱን ከክልሉ ፈቃድ ውጭ ማደራጀት አትችሉም የሚል አቋም እየተከተለ ያለው ሴረኛውና ጥቂቱ የህወኃት ቡድን፤ የፌደራል መንግስትን ውሳኔዎችና የሚሰጡ አቅጣጫዎችን ተግባራዊ እንዳይሆኑ ግትር አቋሙን ሲያሳይ ቆይቷል፡፡ ከህዝብ አብራክ ወጥቶ ህዝብንና ሀገርን ከጥቃት እየተከላከለ የሚገኘውን የመከላከያ ሰራዊቱን የቆየ ክብርና ዝና ለማጠልሸት ሲሞክር፣ ሆደ ሰፊው ሰራዊት ምላሽ ሳይሰጥ ቆይቷል፡፡ ይሁን እንጂ ለጥፋት ሁሌም የማይተኛው ጥቂት የህወኃት ቡድን አማካኝነት በተሰጠው ትዕዛዝ በትግራይ በሚገኘው የመከላከያ ካምፕና ከሃያ ዓመታት በላይ የትግራይን ሕዝብ ሲጠብቅ የቆየ ሠራዊት ላይ ትናንት ሌሊት ጥቃት ከማድረሳቸው ባሻገር ሰሜን ዕዝንም ለመዝረፍ ሙከራ አድርገዋል፡፡ ነገሩን በሆደ ሰፊነት ሲመለከተው የቆየው መንግስት እየተፈፀሙ ያሉ ድርጊቶች ገደብ በማለፋቸውና ግልጽ ትንኮሳ በመፈጠሩ ምክንያት ይህንኑ ድርጊት ሊመክት የሚችል አጸፋዊ እርምጃ ለመውሰድ ተገዷል፡፡ በዚህ መሀል ምንም የማያውቀው የትግራይ ህዝብ ተጎጂ እንዳይሆን አስፈላጊው ጥንቃቄ እየተወሰደ ይገኛል፡፡ በአጠቃላይ ከዚህ በፊት እንደምናደርገው ሁሉ ብልጽግና ፓርቲ የሀገርና የህዝብ ሰላምና ደህንነት ለማስጠበቅ ሌት ተቀን የሚሰራና የህዝብንና ሀገርን ሰላም አደጋ ውስጥ ሊከት የሚችል ማናቸውንም ነገሮች ለመታገስ እንደማይችል ታውቆ፣ በተሣሣተ መረጃ ጭቁኑ የትግራይ ህዝብ ላይ ያልተገባ ስጋት በመፍጠር ተጠራጣሪ ለማድረግ የሚደረገውን ተከታታይ ቅስቀሳ የትግራይ ህዝብ ሊያወግዘው የሚገባ መሆኑን በፅኑ በማመን፣ የሚከተሉትን የአብሮነትና የአጋርነት ጥሪያችንን እናስተላልፋለን፡፡ ለተከበርከው የትግራይ ህዝብ የትግራይ ህዝብ ከሌሎቹ ብሔር ብሔረሰቦችና ህዝቦች ጋር ጠንካራ ታሪካዊ አንድነትና ውህደት ያላቸው፣ ባህላዊና ጥንታዊ ሃይማኖታዊ እሴቶችን የሚጋሩ፣ በጋብቻና በደም የተሳሰሩ፣ በፀረ ጭቆና ትግል ከሌሎች ህዝቦች ጋር ሆነው፣ በአንድ ጉድጓድ ክቡር መስዋዕትነት እየከፈሉ አሁን ላለንበት የሀገረ መንግስት ምስረታ ጉልህ አሻራ ያሳረፉ ህዝቦች ናቸው፡፡ ሆኖም የሕወሓት አጥፊ ቡድን፣ የሀገርንና የህዝብን ሰላምና ደህንነት አደጋ ላይ ለመጣል የሚያደርጉት ሴራ መሆኑን አውቃችሁ ከኢትዮጵያ ህዝብ ጋር ያላችሁ ወንድማዊና ቤተሰባዊ ግንኙነታችሁ ሳይቋረጥ፣ የትግራይን ህዝብ የሚያለያዩ ሙከራዎችን በፅናት እንድትታገሉ የከበረ ጥሪያችንን እያቀረብን፣ በዚህ አሸባሪ ቡድን ላይ እርምጃ በመውሰድ፣ ህብረ ብሔራዊ አንድነታችንን ለማስቀጠል በምናደርገው ትግል ውስጥ ከጎናችን እንድትሆኑ ጥሪያችንን እናቀርባለን፡፡ ለመላው የትግራይ ምሁራን ሀገርን በሚፈለገው ደረጃ መለወጥ ካስፈለገ ምሁራን የሚያደርጉት አስተዋጾኦ ከፍ ያለውን ቦታ መያዙ ግልጽ ነው፡፡ ሆኖም ግን በክልሉ የሚገኙ ምሁራንን ለሀገራቸው ሁለንተናዊ አበርክቶ እንዳያደርጉ በጥቅም የተሳሰረው ቡድን እንቅፋት እንደሆነባችሁ መረዳት ተችሏል፡፡ ስለሆነም ምሁራን በነጻነት ተንቀሳቅሰው ያላቸውን አቅምና ዕውቀት ለሀገራችን ህዝቦች እንዲያበረክቱ ካስፈለገ፣ ጨቋኙንና ጸረ ለውጡን የህወኃት ቡድን ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ማስወገድ ያስፈልጋል፡፡ ስለሆነም የተከበራችሁ በትግራይ የምትገኙ ምሁራን፣ ሁላችሁም፣ የፌደራል መንግስት በክልሉ እያደረገ ያለው ህገ መንግስቱን የማስከበር ስራ በውጤታማነት ለመፈፀም እንዲቻል የበኩላችሁን ሚና እንድትወጡ የአክብሮት ጥሪያችንን እናስተላልፋልን፡፡ ለመላው የትግራይ ወጣቶች በክልሉ የምትገኙ ወጣቶች ምንም አይነት ኢኮኖሚያዊ ተጠቃሚ መሆን ሳትችሉ ነገር ግን በስማችሁ እየተነገደ ለበርካታ ዓመታት ቆይታችኋል፡፡ ይህንን አይን ያወጣ ዘረፋና ሌብነት በአጥፊ የህወኃት ቡድን አማካኝነት ሲካሄድ እንደነበርም የአደባባይ ሀቅ ነው፡፡ በስሙ ሲነገድበት ለቆየው የትግራይ ወጣት ሁለንተናዊ ተጠቃሚነት ይረጋገጥ ዘንድ በዚህ አጥፊ ቡድን ላይ እርምጃ መውሰድ አስፈላጊ ሆኖ ተገኝቷልና መላው የትግራይ ወጣቶች፣ በፌደራል መንግስት በኩል እየተወሰደ ያለውን ህግን የማስከበር እርምጃ በመደገፍ ለክልሉና ለሀገር ሰላም አጋር እንድትሆኑ፣ የትግራይ ወጣቶች ከመላው የሀገራችን ወጣቶች ጋር በመሆን የጀመርነውን አገራዊ ለውጥ አጠናክረን እንድንቀጥል ጥሪያችንን እናቀርባለን፡፡ በትግራይ ክልል ለምትገኙ የክልሉ የፀጥታ ሃይሎች የትግራይ ክልል የፀጥታ ሀይሎች፣ በሀገሪቱ ከሚገኙ የፀጥታ ሃይሎች ጋር በጋራ በመሆን ህዝባዊነታችሁን ጠብቃችሁ ለአንዲት ሉአላዊት አገር መከበርና ቀጣይነት ክቡር መስዋዕትነት በመክፈል ላይ መሆናችሁን ብልጽግና ፓርቲ ከልብ ይገነዘባል፡፡ ምንም እንኳ በክልሉ አምባገነን የሆነው የህወኃት ቡድን፣ በትግራይ ህዝብ ላይ እያደረሰ ያለውን እንግልትና ስቃይ የታዘባችሁ ቢሆንም ባለው ጸረ ዴሞክራሲያዊ አካሄድ ምክንያት ለውጡን ከህዝባችሁ ጋር ሆናችሁ ማጣጣም ሳትችሉ ቀርታችኋል፡፡ ሆኖም ለረዥም ዓመታት የክልሉን ህዝብ ሰላምና ደህንነት በሀላፊነት መንፈስ ወስዳችሁ ስትጠብቁ የቆያችሁ የክልሉ ፖሊስ፣ ልዩ ሀይል አባላትና ሌሎችም፤ በህዝብ ትክሻ ላይ ሆኖ እየቀለደ ባለው ዘራፊና አጥፊ የህወኃት ቡድን ላይ እርምጃ ለመውሰድ እየተደረገ ያለውን ትግል በመቀላቀል ህዝባዊነታችሁን እንድታረጋግጡ በድጋሚ ጥሪያችንን እናቀርባለን፡፡ ድል ለኢትዮጵያ ህዝብ

አገር ላይ አደጋ የተደቀነው አንቀጽ የፀደቀ ጊዜ ነው

አርቲስት ደበሽ ተመስገን ባለፈው ሳምንት መጀመሪያ ላይ የጠ ሚኒስትር ፅ ቤት በወቅታዊ የሀገራችን ጉዳይ ላይ የኪነ ጥበብና የሚዲያ ባለሙያዎች ምን አስተዋጽኦ ሊያበረክቱ ይችላሉ በሚል የኪነ ጥበብ የሚዲያ ባለሙያዎችን እና እንዲሁም አትሌቶችን ጋብዞ ውይይት አድርጎ ነበር። በውይይቱ ላይ ከተሳተፉት አንጋፋ የኪነ ጥበብ ባለሙያዎችና ጋዜጠኞች መካከል የአዲስ አድማስ ጋዜጠኛ ናፍቆት ዮሴፍ ጥቂቶቹን አነጋግራ ሃሳባቸውን እንደሚከተለው አጠናቅራለች። ለኔ ይህ ጦርነት የተጀመረው ዛሬ አይደለም። ጦርነቱ ተጀመረ ብዬ የማምነው በ ዓ ም ላይ አንቀጽ የፀደቀ ጊዜ ነው፡፡ ይህ አንቀፅ ሲጸድቅ፣ ኢትዮጵያዊነት እየፈረሰ ልዩነቶች እየሠፉ፣ ጀርባ መሰጣጠት ተጀመረ፡፡ አሁን ላይ እየሆነ ያለው የዚያ ውጤት ነው፡፡ ዋናው ሰንኮፍ የተተከለው አንቀፅ ላይ በ ዓ ም ነው፡፡ ስለዚህ መስራት ያለብን እንደነዚህ ያሉ ነገሮች ላይ ነው፡፡ ጦርነቱ ነገ ከነገ ወዲያ ሊያልቅ ይችላል፡፡ ከዚያ በኋላ እነዚህ አመለካከቶች ያበቃሉ ወይ የሚለው ነው ዋና የኔ ጥያቄ ነው። እዚህ አስከፊ ውጤት ላይ ያደረሰን መሰረቱ ያ ነው ብዬ አምናለሁ። ከዚህ ቀደምም በጣም ብዙ አዘንን። አሁንም በየዕለቱ የምንሰማቸው ነገሮች እጅግ የሚያስለቅሱና የሚያሳዝኑ ናቸው። አሁን የተጀመረው ጦርነት በመከላከያ ሰራዊታችን ድል አድራጊነት ተጠናቆ ሰላም እናገኝ ይሆናል፡፡ ነገር ግን የተተከለው ነገርስ በዚህ ብቻ ያቆማል ወደ ሌላስ አይተላለፍም ይህ አስተሳሰብስ በዚህ ያቆማል አየሽ ትውልዱ ከዚህ አስተሳሰብ የፀዳ መሆን አለበት። እናም ዋናው ሰንኮፍ ብዬ የምለው በዋናነት እዛ አንቀፅ ላይ የተተከለው ነገር ነው፡፡ ኢትዮጵያዊነትን እንዳናስብ ያደረገን የሁላችንንም ልብ የከፈለው ይሄው አንቀፅ ነው፡፡ እውነት ለመናገር አሁን፤ አገራችን ላይ እየደረሰ ባለው ነገር ለማዘን ኢትዮጵያዊነት ብቻ አይደለም የሚያስፈልገው ሰው መሆን በቂ ነው፡፡ ከዚህ አንፃር ኪነ ጥበቡ ያለው ፋይዳና ሊሰራው የሚችለው ነገር ምንድን ነው ከተባለ አሁን ባለው ሁኔታ በተናጠል የምታደርጊያቸው ነገሮች አይኖሩም። የኪነ ጥበብ ስራ የቡድን ስራ ነው። የህብረት ስራ ነው። እኔ አንድ ነገር አበክሬ መናገር የምፈልገው፣ የአንድ ወቅት እሳት የማጥፋ ሥራ እንዳይሆን ነው፡፡ ዘላቂ በሆነ መልኩ የአብሮነት፣ አንድነትና የአገር ፍቅር ላይ መስራት ያስፈልጋል ብዬ አምናለሁ። ኪነ ጥበቡ ምን ሊሰራ ይችላል በሚለው ላይ ግን በዚህ ዙሪያ የተቋቋመ ኮሚቴ አለ። የኮሚቴው አባላት አስተባብረው መስራት የምንችለውን እንደ የሙያችን እንሰራለን። ምን መደረግም እንዳለበትም ሰሞኑን እናውቃለን። በተረፈ አሁን አገር ላይ የሆነው ነገር ከባድ ነው ያሳዝናል፤ አምላክ ሰላሙን ያምጣልን። ዘላቂ ሥራ ግን ያስፈልጋል። የሚከሰት ችግር የማይሽር ጠባሳ መጣል የለበትም አርቲስት ተስፋዬ ማሞ የሰሞኑ ሁኔታ እጅግ በጣም ከፍተኛ ሀዘን ነው ያሳደረብኝ። በአንድ ሀገር ውስጥ አለመግባባቶች፣ ግጭቶችና አለመስማማቶች ይኖራሉ። ነገሮቹ እንደየአግባቡ በውይይት፣ በድርድር ይፈታሉ። ከዚያም አልፎም ግጭት ውስጥ ሊገባ ይችላል። ነገር ግን ግጭቶቹ የሚያደርሱት ጠባሳ የማይሽር መሆን የለበትም። የተፈጠረው ወቅታዊ ሁኔታ አላፊ መሆን አለበት። የሚከሰተው ነገር የከረረ ስሜትን ለማርገብ የሚውል እንጂ ቋሚ ጠባሳ ጥሎ ማለፍ የለበትም። እኔ ለምሳሌ የልጅነቴንና የወጣትነት ዘመኔን ኤርትራ አሳልፌያለሁ፣ ሲቪል ሆኜም ቢሆን ከወታደሮች ጋር ኖሬ ወታደር ምን እንደሆነ አውቃለሁ። ውጊያዎችን በቅርብም በርቀትም የማየት አድል አጋጥሞኛል። ሰሞኑን በኢትዮጵያ እያየሁት ያለሁት ግን ከእነዚህ ሁሉ በጣም የራቀ፣ ጥቂት መፅሐፍ እንዳነበበና የሌሎች አገራት ተሞክሮዎችን እንዳየ ሰውም ስመለከተው፣ በጣም የሚያሳዝን ነገር ነው የተከሰተው። የእኛ አገር ህዝብ ሃይማኖተኛ፣ ፈሪሃ እግዚአብሔር ያለው ባህሉ የተሳሰረ ነው። አሁን የተፈጠረው በተለይም ከሰሜን ኢትዮጵያ ህዝብ ስነ ልቦና አንፃር ፈፅሞ የማይገናኝ ነው የሆነው። ወታደር መግደልና መሞት ነው ስራው። ወታደር ቢገድልና ቢሞት ብርቅ ነገር አይደለም። ነገር ግን እንደ ባዕድ ባዕድም ላይ ለማድረግ ነገሩ ይቸግራል የገደሉትን አስክሬን ከብቦ መጨፈር፣ በተለይ በተለይ እርቃኑን አስቀርቶ ልብስ አስወልቆ፣ ድንበር አሻግሮ መልቀቅ ምን አይነት መልዕክት ለማን ማስተላለፍ እንደተፈለገ አይገባኝም። ይህ ድርጊት በእያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ ላይ የንቀት፣ ክብርን የማዋረድና ዝቅ የማድረግ ብሎም የኢ ሰብአዊነት ድርጊት ነው። የኔ ሙያ ሰብአዊነትን ነው የሚሰብከው፤ ሌላ ስራ የለውም። ኪነ ጥበብ ሰዎች ውስጥ ሰብአዊነት እንዲያቆጠቁጥ ነው የሚሰራው፤ ሆኖም አሁን እንደ አገር የኪነ ጥበብ፣ የባህል፣ የሃይማኖት ውድቀት ነው የገጠመን። ሁለንተናዊ ውድቀት ውስጥ ነው ያለነው። ሰው ተዘቅዝቆ ሲሰቀል ዝም አልን፤ አላረምንም።ስለዚህ ከመሰረቱ የተበላሸ ነገር አለን ማለት ነው። በሁሉም ነገር ውድቀት ውስጥ ገብተናል ማለት ነው። ይህ ሁሉ ስር የሰደደ ነገር እንዲመጣና አሁን እያየን ያለነው ነገር እንዲከሰት ማን ነው በአግባቡ የቤት ስራውን ያልሰራው ለተባለው ባለፈው ሳምንት አርብ አዳማ አንድ ስብሰባ ላይ ተካፍዬ ነበር። የከፍተኛ ትምህርትና አግባብነት ኤጀንሲ ያዘጋጀው ስብሰባ ነው። እዛ ስብሰባ ላይ ሙሉ ቀን ውዬ አንድ ነገር ተምሬ ተመለስኩ። የኤጄንሲው ዳይሬክተር አንዷለም አድማሴ ዶ ር ንግግር ሲያደርጉ፤ ዛሬ በሀገራችን የተፈጠረው ሁኔታ ዓመት ቆጥሮ ውጤቱን ያየነው በትምህርት ስርዓታችን ላይ የተፈጠረ መጓደል ነው። ብለዋል። አንድ የስርዓተ ትምህርት ውጤት በትውልዱ ላይ ተፅዕኖው የሚታየው በአንድ ወይም በሁለት ዓመት አይደለም፣ የአንድ ትውልድ ዕድሜ ይፈልጋል፤ በትንሹ ዓመት ማለት ነው። ስለዚህ አሁን የምናየው ነገር የትምህርት ስርዓታችንና የግብረ ገብነታችን ውድመት ነው። እኔ በውስጤ ፈሪሃ እግዚአብሔር አለ፤ ቲዎሎጂ ተምሬ ግን አይደለም፤ በስነ ምግባር ውስጥ የማለፍ እድል የሚሰጥ የአብነት ትምህርት ተምሬ ነው ያለፍኩት። አሁን አንደኛና ዋነኛ የውድቀቱ ተጠያቂ የትምህርት ስርዓታችን ነው። የትምህርት ውድቀት ተያያዥ ነው። ለምሳሌ ጥበቡ በትምህርት የሚዳብር ነው። እነዚህ ሁሉ ተያያዥነት አላቸው። ዋናው ትምህርት ከወደቀ ሁሉም ይወድቃሉ። ሁለተኛው ሃይማኖት ነው። የሃይማኖት አባቶች ምንድን ነው የሚያስተምሩት የሁሉም ሃይማኖቶች አስኳል የሆነው ህግ በራስህ እንዲሆን የማትፈልገውን በሌላው ላይ አታድርግ አይደለም የሚለው ይህ ጠፍቷል። ስለዚህ በድፍረት የምናገረው ኢትዮጵያ ውስጥ ያሉት ሃይማኖቶች በሙሉ ወድቀዋል። በዚህ የሚቆጣ ካለ ምንም ማድረግ አልችልም። ለምን አሁን በአገራችን እየተፈጸመ ያለው ሃይማኖት አለኝ ከሚል ህዝብና አገር የሚጠበቅ አይደለም። ሶስተኛው ተጠያቂ መንግስት ነው። መንግስታት በተደጋጋሚ ወድቀዋል። ሲመጡም የማትንገራገጭ የፀናች ሀገር መስርተው እንደማለፍ የእነሱን ዋስትና የሚያረጋግጥና የሚፈልጉን ርዕዮተ ዓለም በመትከል፣ እነሱ በሌሉ ጊዜ የማይሰራ አድርገው ይቀርጹታል። ይኸው እንዳየነው ንፁሀን ዋጋ ይከፍሉበታል። ሰሞኑን በጠቅላይ ሚኒስትር ፅ ቤት በተደረገው ስብሰባ፤ አሁን የምናየውንና የሚጨበጥ ችግር መከሰቱ ተነስቷል። ይህን ችግር እንዴት አድርገን እንፍታው በሚለው ዙሪያም ተወያይተናል። እንግዲህ የሰው ልጆችን አዕምሮ የመስራት ጉልበት ያለው ኪነ ጥበቡ፣ ዘላቂ ስራ ሊሰራበት የሚችልበትን ሁኔታ መፍጠር አለብን፡፡ ሁለተኛው አሁን ጦርነት አለ፣ ገዳይ አለ፣ ሟች አለ። ስለዚህ በዲፕሎማሲና በውሸት ፕሮፓጋንዳ የአገሪቱ ጠላቶች የበላይነት እንዳያገኙ መመከት ስለሚያስፈልግ፣ ለአገራችን ምን አይነት አስተዋፅኦ እናድርግ በሌላ በኩል፤ የኪነ ጥበቡ መንደር የረጋ ማህበረሰብ ለመፍጠር በዘላቂነት የሚሰራበት መዋቅር ተዘርግቶ እንዲቀጥል የሚል ውሳኔ ላይ ነው የተደረሰው። ጠቅለል ሳደርግልሽ፤ አሁን ድንገት ችግር ተፈጥሯል፣ ለድንገተኛው ነገር ችግሮችና ወደፊት ምን መሰራት አለበት በሚል ነው ምክክሩ። እኔ በግሌም ሆነ ከሙያ አጋሮቼም ጋር የሚፈለግብኝን ለመስራት በዝግጅት ላይ ነኝ። ጦርነቱ ሲጠናቀቅ የኢትዮጵያ ትንሳኤ ይጀመራል ብዬ አምናለሁ ጋዜጠኛ ቴዎድሮስ ተ አረጋይ አሁን ላይ ለኢትዮጵያ የተሻለ ጊዜ ሊመጣ ነው የሚል ስሜት ነው ያለኝ። በኢትዮጵያ ውስጥ መሰረታዊ ለውጥ ይመጣል ብዬ ነው የማስበው። አሁን ያሉ ሁኔታዎችን ስንመለከት፤ ከዚህ በኋላ ህውሃት የሚባል ፓርቲ አይኖርም። በሌላ በኩል ክልሉን ነፃ የማውጣቱም ነገር ቢሆን ቀናት የሚፈጅ እንጂ ብዙ የሚረዝም አይመስለኝም። ረጅም ጊዜም ቢወሰስድ እንኳን ባለ ድል የሚሆነው የፌደራል መንግስት ነው ብዬ አምናለሁ ። ለምን ቢባል መንግስት የመላ ሃገሪቱን የትግራይንም ህዝብ ጭምር ስለያዘ አሸናፊነቱ አያጠራጥርም። በአጠቃላይ ጦርነቱ ብዙ ብዥታዎችን የሚያጠራ ነው ብዬም አምናለሁ። ለምሳሌ አንዱ ብዥታ፤ የትግራይ ህዝብ ከህወኃት ጎን ነው የሚል ነበር። በሂደት እንዳየሁት፣ የትግራይ ህዝብ ከህወኃት ጎን አይደለም። እንዴት ይህን አልክ ከተባልኩ አሁን መንግስት እየተቆጣጠረ ነፃ ባደረጋቸው ቦታዎች ላይ የትግራይ ህዝብ ከህወሃት ጎን ቢሆን ኖሮ፣ ምንም እንኳን መንግስት በሃይል ቢያሸንፍ እንኳን ከብዙ ህዝብ እልቂት በኋላ ይሆን ነበር። ግን እስካሁን የህውኃት መሪዎችም በሚጠቀሟቸው የመገናኛ መስኮቶች ይህን ያህል ህዝብ መንግስት ጨረሰብን ሲሉ አልሰማንም። መንግስት በተቻለ መጠን ንፁሀን እንዳይጎዱ ጥንቃቄ አድርጓል። መንግስት የሆኑ ሰዎችን ለመያዝ ከስር ያሉትን እያጠፋ የመሄድ ፍላጎትም የለውም፤ አግባብም አይደለም። እስካሁን በንፁሃን የትግራይ ህዝብ ላይ ደረሰ የተባለ ጉዳት አልሰማንም፡፡ ህወሃትም አልነገረንም። መንግስት በስህተትም ቢሆን ንፁሃንን ቢነካ ይጮሁ ነበር። በአጠቃላይ ይሄ የተፈጠረው ጦርነት ሲጠቃለል፣ ለኢትዮጵያ አንድነት ትልቅ መሰረት ይጥላል ብዬ አምናለሁ። የብዙ አካላት አቅም ታይቷል። በሌላ በኩል አገሪቱ ላይ በተለያየ አቅጣጫ የተነሱ የሽብር መስመሮች ሁሉ ወደ መርገብና ከዚያም ወደ መጥፋት ይሄዳሉ። ይህ የሚሆነው ግን ህወሃት ሲጠፋ ማንም ስለማይደግፋቸው አይደለም እርግጥ አሁንም ህውሃት ከጀርባቸው አለ ። የህዝቡን አቅም እነሱም አይተውታል። ቀደም ሲል ህዝቡ ለጠቅላይ ሚንስትሩም ለብልጽግና ፓርቲም አሉታዊ ስሜት ነበረው። ነገር ግን እነዚህ ስሜቶች ያሉባቸው አካባቢዎች በሙሉ በአገር ጉዳይ ሲመጡባቸው፣ህዝብ በከፍተኛ ሁኔታ ከመንግስት ጎን ቆሟል። ጉዳዩ ከብልጽግና ፓርቲ ጋር ግንኙነት ስለሌለውና የአገር ጉዳይ ስለሆነ ብቻ ማለት ነው። በተግባር ጠቅላይ ሚኒስትሩንና ብልፅግናን ሲቃወሙ የነበሩ ሰዎች እንኳን የአገርን አንድነት ለድርድር ሳያቀርቡ ለአገራቸው ከመንግስት ጎን ቆመው እያየን ነው። ሌላው ይሄ ጦርነት ከብዥታ ያጠራልንና የገለፀልን ነገር ህወሃቶችም ሆኑ ሌሎች ሃይሎች መከላከያ ሰራዊቱ የተከፋፈለ ነው ይሉ ነበር። አገሪቱ የተከፋፈለች ናት። አያድርገው እንጂ አንድ ነገር ቢመጣ እንፈርሳለን ይባል ነበር። ይሄ አስተሳሰብና ስጋት መሰረታዊ ስህተት ያለበት መሆኑን አይተናል ። በዚህ ጦርነት መከላከያ ሰራዊት እጅግ የተከበረ ሀይል መሆኑን ነው ያነው። ሰው ሰሜን ዕዝ ላይ የደረሰውንና አንዳንድ የሰራዊቱ አካላት ከህወሃት ጋር መሆናቸውን ሲያይ ስጋት ሊይዘው ይችላል። ነገር ግን የሰራዊቱን አንድነት፣ ጀግንነትና አገር ወዳደድነት እንዲሁም የትግራይ ህዝብ ከህወሃት ጎን አለመቆሙን ያየንበት ነው። አሁንም በሰራዊቱ ውስጥ ብዙ የትግራይ ተወላጆች አሉ በጡረታ ተገልለው ወደ መሪነት ከተመለሱት ጀነራሎች አንዱ የትግራይ ተወላጅ ናቸው። አሁን እየሆነ ያለው ሁላችንም እንደሰጋነው አይደለም። ይሄንን የምለው ጠቅላይ ሚኒስትሩ ወይም ብልፅግና ስለነገረኝ አይደለም። እውነታ ነው። እንግዲህ የተከሰተው ጦርነት ለኢትዮጵያ አይገባትም ነበር፤ በተለይም ሺህ ገደማ ልጆቹን ገብሮ የ ቱን ለውጥ ላመጣው የትግራይ ህዝብም አይገባውም። ከዚያ በኋላ ጥቂቶች ባለሃብት ሆኑ ልጆቻቸው በውጭ በድሎት እየኖሩ ነው። አሁን በትግራይ ጦርነት ሲነሳ የእነሱ ልጆች ወላፈኑ አይነካቸውም። አሁንም የድሃ የትግራይ ልጆችን ወደ እሳት ለመጨመር የተደረገው ነገር ያሳዝናል። በዚህ ጦርነት የትግራይን ህዝብ ጨዋነት አይተንበታል። የኢትዮጵያ ህዝብ አንድነትም በጣም የሚደንቅ ነው። ከአሁን በኋላ ህውሃት ቢጠፋ እንኳን ኦነግ በይው ኦነግ ሸኔ ወይም ሌላ ስም ስጪው አንድ ቦታ ቁጭ ብሎ የሆነ ቦታ ጥፋት እያደረሰ መኖር እንደማይችል የታየበት ነው። ለምሳሌ የአማራ ተወላጆችም ብዙ ቦታ በጣም ብዙ ጥቃት ደርሶባቸዋል። የአማራ ህዝብ ግን ምን ያህል ታጋሽ እንደሆነ አሳይቷል። ህወሃት ላይ ለመዝመት ለምን በወረፋ አይደርሰንም እያለ እየሰማን ነው። ከዚህ ከአማራ ህዝብ ሌላው ብዙ ይማርበታል ብዬ አምናሁ። ወደ አርቲስቶቹ የጠቅላይ ሚንስትር ጽ ቤት ስብሰባ ስመለስ አንደትገልጪው የምፈልገው፤ መንግስት የፓርቲ አባላት፣ የወጣት አደረጃጀት፣ የሴቶች ሊግ የሚባሉ በርካታ የህብረተሰብ ክፍሎች አሉት፤ ነገር ግን ለኪነ ጥበብ ባለሙያዎችና ለሚዲያ አካላት ቅድሚያ ሰጥቶ ጦርነቱ በተነሳ በሳምንቱ ነው ጥሪ ያደረገው። ይህ ማለት መንግስት ሚዲያውና ኪነ ጥበቡ ለውጥ ያመጣል ብሎ እንዳመነ በደንብ ያሳያል። ኪነ ጥበብ ትልቅ ሀይል ያለው መሆኑን በደንብ አሳይቷል። ነገር ግን የኪነ ጥበብ ማህበረሰብና ደራሲያን የሚባሉት ሰዎች እዛ መድረክ ላይ ሲያነሱ የነበረው ነገር እጅግ የሚያሳፍር ነበር። መንግስት እሳት ተነስቷል ኑ፣ ይህን እሳት እንዴት በጋራ እንደምናጠፋው እንምክር እያለ የኪነ ጥበብ ባለሙያው፣ስለ ህገ መንግስት መሻሻል፣ የብሔር ነገር ከእዚህ አገር ካልጠፋ የሚሉ ነገሮች ነበር የሚያወሩት፡፡ አሁን የድንገተኛ ነገር ነው የተጠራንበት። መንግስት ጦርነቱን ሲጨርስኮ ዝም ብሎ አይቀመጥም። ብዙ ስራዎች አሉት። መንግስትም ህዝብም በቀጣይ አገራችን እንዲህ አይነት ችግር ውስጥ ዳግም እንዳትገባ ምን ማድረግ አለብን ምን ይሰራ የሚል ሃሳብ ማንሳቱ አይቀርም እኮ። እርግጠኛ ነኝ ህወሃት የተከተለው ነገር ነው ለዚህ ሁሉ ያበቃን፣ እንዴት እንላቀቀው ብሎ ህዝቡ በተለያየ መንገድ መጠየቁ አይቀርም። መንግስትም የተረዳው ነገር አለ፡፡ ያኔ አሁን አርቲስቶቹ የሚሏቸውን ነገሮች ይናገራሉ። በስብሰባው እኮ የአሁን አንበጣና የዱሮ አንበጣ ልዩነት አለው። የድሮው ይበር ነበር፤ የአሁኑ ግን ጣሪያ ላይ ያርፋል እኮ ነበር የሚሉት። አንቀፅ የሚሉም ነበሩ። ስለዚህ የነበሩት የኪነ ጥበብ ሰዎች በተፈለጉበትና በተሰጣቸው ቦታ ላይ አልነበሩም። እኔ በጣም ነው የማዝነው። ያኔ የህወሃት ኛ ዓመት ሲከበር ሄደን ነበር። መቀሌ ደደቢትና ሌሎች ቦታዎችን ጎብኝተናል። እዛ ቦታ ላይ ህወሃትን በአፍሪካ ታይቶ የማይታወቅ ልዩ ሀይል ነው፤ ታሪኩ በመፅሀፍ ካልታጸፈ በፊልም ካልተሰራ ደደቢት ሚዚየም ካልሆነ ሲሉ የነበሩ ሰዎች ያንን ረስተው አሁን እንዴት ግዳጃቸውን መወጣት እንዳለባቸው ሲደነፉ በጣም ነው ያፈርኩት። በነገራችን ላይ እነማን ምን ነበሩ፣ እነማን ከህወሃት ጋር ነበሩ፣ ምን ጥቅም ነበራቸው የሚለው ወሬ ሳይሆን ሪከርድ የተደረገ በግለሰቦችም በድርጅቶችም የሚገኝ ማስረጃ ነው። ግዴለም ያኔም ከህወሃት ጎን ይሁኑ የፈለጉትን ይናገሩ፤ ህዝብ ይቅርታ ሳይጠይቁ ምንም ሳይናገሩ ያገኙትን ማሊያ እየለበሱ መንከረባበት ግን ደስ አይልም። ጠቅላይ ሚኒስትሩም እኮ ከህወሃት ጋር ሰርተዋል። የሰራዊቱም አባል ነበሩ። እሳቸው በአደባባይ በግልፅ ህዝብን በተደጋጋሚ ቅርታ ጠይቀዋል። አንቺ ጠንቋይ ቤት ስትመላለሺ ከርመሽ ወደ እግዚአብሔር የምትመለሽው እኮ ሹልክ ብለሽ አይደለም። ንስሀ ገብተሸ ይቅር በለኝ፤ የእስከዛሬው መንገዴ ስህተት ነው ብለሽ እንጂ ዝም ብለሽ አይደለም። እንደዛ ከሆነም ተቀባይነት የለሽም። እኔ ኛ አመቱ ላይ መቀሌ ሄጃለሁ። የብሄር ብሄረሰቦችም ጊዜ ጅጅጋ ሄጃለሁ፡፡ አንድም ቀን ከህወሃት ጎን አልነበርኩም፤ ወደ ህዝብ ወደ ሌላ ባህልና አካባቢ ስሄድ ደስ እያለኝ ነው የምሄደው። ነገም ብልፅግና እንዲህ አይነት ጉዞ ቢያዘጋጅ እሄዳለሁ። የምሄደው ወደ ሌላው አካባቢ የአገሬ ህዝብና መሬት ነው፡፡ ከብልፅግና ጎን ግን አልቆምም፡፡ ዞሮ ዞሮ የኪነ ጥበብ ባለሙያዎቹ አሳፍረውኛል። ከኪነ ጥበብ ይሄ አይጠበቅም። መጨረሻ ላይ በስብሰባው ሲወሰን፤ የኪነ ጥበብ ማህበራቱ ይህን ይህን ቢያደርጉ ነው የተባለው፡፡ እኔ እንድታሰፍሪልኝ የምፈልገው እርግጠኛ ነኝ እነዚህ ማህበራት አሁን ለተፈጠረው ችግር አንዳችም ለውጥ ሳያመጡ ጦርነቱ ይጠናቀቃል። ህዝቡን አነቃቅተው ከአገሩና ከወገኑ ጎን እንዲቆም የማድረግ ስራ ይሰራሉ ብዬ አላምንም። አይሰሩም።

ከኮሮና እግድ በኋላ በመጀመርያ የወዳጅነት ጨዋታቸው በሜዳቸው ተሸንፈዋል፡

ከ ወራት በፊት ለ ኛ ጊዜ ዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ ተቀጥሮላቸዋል፡፡ በ ኛው የአፍሪካና በ ኛው የዓለም ዋንጫ የምድብ ማጣርያዎች ተሳታፊ ናቸው፡፡ በፊፋ ወርሃዊ የእግር ኳስ ደረጃና በትራንስፈርማርከት የዋጋ ተመን ከተፎካካሪዎቹ ያንሳሉ፡፡ ታሪክ ዓመት ሊሞላው ነው ፡፡ ከ ብሄራዊ ቡድኖች ጋር ግጥሚያዎችን አድርጓል፡፡ በ ጨዋታዎች አሸንፏል፤ በ አቻ ወጥቷል፤ ጨዋታዎች ተሸንፏል፡፡ በኮሮና ሳቢያ ያለፉትን ወራት ያለ ውድድር የቆየው የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድን ከትናንት በስቲያ የመጀመርያ የወዳጅነት ጨዋታውን አድርጎ በዛምቢያ ቡድን ለ ተሸንፏል፡፡ ወደ መደበኛ ልምምድ ከገባና አዲስ ዋና አሰልጣኝ ከተመደበለት አንድ ወር የሆነው ብሄራዊ ቡድኑ በአዲስ አበባ ስታዲየም በተካሄደው ጨዋታ እስከ ኛው ደቂቃ ድረስ የዛምቢያ ቡድንን ሲመራ ቢቆይም ባለቀ ሰዓት በተቆጠሩ ጎሎች በሜዳው ሽንፈት ገጥሞታል፡፡ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ የ ኛና ኛ ዙር ጨዋታዎችን ከኒጀር ጋር በደርሶ መልስ ያደርጋል፡፡ በአዲስ አበባ በሚገኘው ዘመናዊው የካፍ አካዳሚ ያለፈውን ወር ሲዘጋጁ የቆዩት ዋልያዎቹ ከዛምቢያ አቻቸው ጋር ሲገናኙ አዲሱ ዋና አሰልጣኝ የመጀመርያ የብሄራዊ ቡድን ጨዋታውን በሃላፊነት ሊመራ በቅቷል፡፡ በወዳጅነት ጨዋታው የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን የመጀመርያውን ጎል በ ኛው ደቂቃ ላይ በጌታነህ ከበደ ካስቆጠረ በኋላ የዛምቢያ ቡድን በሙጋምባ ካምፖምባ ጎል በ ኛው ደቂቃ ላይ አቻ ሆኗል፡፡ በ ኛው ደቂቃ ላይ በአስቻለው ታመነ አማካኝነት ዋልያዎቹ ወደ መሪነት ቢመለሱም የዛምቢያው አልበርት ካዋንዳ በ ኛው እና በ ኛው ደቂቃ ላይ ባስቆጠራቸው ሁለት ጎሎች ለ ተሸንፈዋል፡፡ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በኮቪድ ወረርሽኝ ምክንያት ከሰባት ወር በላይ ያለውድድር ነው የቆየው፡፡ በኢትዮጵያ እግር ኳስ ላይ ውድድሮችና መደበኛ የልምምድ መርሃ ግብሮች በተጠና መንገድ ባለመካሄዳቸው በተጫዋቾች ብቃት ላይ ከፍተኛ ተፅእኖ አሳድሯል፡፡ ወደ የተሟላ አቋም በመመለስ በአፍሪካ ዋንጫ እና በሌሎች የማጣርያ ውድድሮች በንቃት እና በውጤታማነት ለመሳተፍ ከወዳጅነት ጨዋታዎች ባሻገር በርካታ ስራዎች ይጠበቃሉ፡፡ ዋልያዎቹ በአህጉራዊ ውድድሮች ላይ ባለፉት የውድድር ዘመናት የነበራቸው ተሳትፎ ደካማ እንደነበር የሚስተዋል ሲሆን በኮቪድ ሳቢያ የተፈጠሩ ችግሮች ብሄራዊ ቡድኑን ወደየባሰ አዘቅት እንዳይከቱት የሚያሰጋ ነው፡፡ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ወደ አህጉራዊ ውድድሮች ለመመለስ ከኮቪድ በኋላ ፈተናዎቹ በዝተዋል፡፡ ብሄራዊ ቡድኑ በአዲሱ ዋና አሰልጣኝ እየተመራ በሜዳው ያደረገውን የወዳጅነት ጨዋታ መሸነፉ ጥሩ ምልክት አይደለም፡፡ ዋልያዎቹ በነጥብ ጨዋታዎች ላይ ከሜዳቸው ውጭ ተደጋጋሚ ሽንፈት እየገጠማቸው የቆየ ሲሆን በሜዳቸው በሚያደርጓቸው ጨዋታዎችም ላይ አመርቂ ውጤት ማስመዝገብ አለመቻላቸው በተለያዩ የማጣርያ ውድድሮች የሚኖራቸውን ስኬት ይወስነዋል፡፡ ለኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን አቋም መውረድ ባለፉት ዓመታት ዋና አሰልጣኞችን ያለ በቂ ምክንያት መቀያየሩ፤ ለተለያዩ ውድድሮች በሚያደርጋቸው ዝግጅቶች በቂ የአቋም መፈተሻ ግጥሚያዎችን አለማግኘትና ልዩ ትኩረት አለመስጠት፤ በሜዳው የሚያደርጋቸውን ጨዋታዎች በተለያዩ ስታድዬሞች ማከናወኑና ሌሎች አስተዳደራዊ ምክንያቶች ይጠቀሳሉ ይህ የስፖርት አድማስ ዘገባ በዋልያዎቹ ዙርያ ያሉትን ወቅታዊ እና ታሪካዊ ሁኔታዎች የሚዳስስ ነው፡፡ አዲሱ ዋና አሰልጣኝ ውበቱ ከወር በፊት ለዋልያዎቹ ዋና አሰልጣኝ ሆኖ በእግር ኳስ ፌደሬሽን የተሾመው ውበቱ አባተ ሲሆን በብሄራዊ ቡድኑ የ ዓመታት ታሪክ ውስጥ በሃላፊነቱ ላይ ኛው ቅጥር መሆኑን ለማወቅ ተችሏል፡፡ ዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ ከሹመቱ በኋላ በተሰጠው ጋዜጣዊ መግለጫ ላይ የብሔራዊ ቡድኑ አሰልጣኝ መሆን የልጅነቴ ህልሜ ነበር፡፡ በመሳካቱ ከፍተኛ ደስታ ይሰማኛል ብሎ ነበር፡፡ ብሔራዊ ቡድኑን ለማሰልጠን ለአራትና አምስት ጊዜ መወዳዳሩን በወቅቱ የገለፀው ዋና አሰልጣኝ ውበቱ፤ በአንድ አጋጣሚ ሃላፊነቱን እንደሚረከብ በይፋ ተገልፆ ውሳኔው እንደተቀየረበት አስታውሷል፡፡ ከዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ በፊት ብሄራዊ ቡድኑን ባለፉት ሁለት የውድድር ዘመናት በሃላፊነት ይዞ የነበረው ከፍተኛ ዓለም አቀፍ ልምድ ያለው ኢንስትራክተር አብርሃም መብራቱ ሲሆን፤ ዋና አሰልጣኙ ከኮሮና ወረርሽኝ በፊት በተካሄዱ ጨዋታዎች ጥሩ መሻሻል ማሳየት ቢጀምርም ፌደሬሽኑ የነበረውም ኮንትራት ባለማደስ አዲሱን አሰልጣኝ ሾሟል፡፡ የኢትዮጵያ እግር ኳስ ፌዴሬሽን በመግለጫው እንዳመለከተው ለዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ የሰጠው ሃላፊነት ለሁለት ዓመት በኮንትራት የሚቆይ ሲሆን ብሄራዊ ቡድኑን ለ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ እንዲያሳልፍ እና ለ ኛው የዓለም ዋንጫ ጥሎ ማለፍ ማጣሪያ እንዲያደርስ እቅድ መቅረቡንና በስምምነቱ መሰረት ሺህ ብር ወርሃዊ ደመዎዝ እንደሚከፈልም ታውቋል። ዋና አሰልጣኝ ውበቱ ከብሄራዊ ቡድኑ በፊት ታላላቅ የሚባሉ የሀገራችንን ክለቦችን አሰልጥኗል፡፡ እነሱም አዳማ ከነማ፣ ፋሲል ከነማ፣ ኢትዮጵያ ንግድ ባንክ፣ ሀዋሳ ከነማ፣ ደደቢት እና ሰበታ ከነማ ናቸው፡፡ በተለይም በ ዓ ም ኢትዮጵያ ቡናን የፕሪሚዬር ሊጉ ሻምፒየን ያደረገበት ውጤት ከፍተኛ ስኬቱ ነው፡፡ ከአገር ውጭ በተጨማሪ በነበረው ልምድ ወደ ጎረቤት ሀገር ሱዳን በማቅናት አልአህሊ ሸንዲን ያሰለጠነ ሲሆን፤ በሱዳን ቆይታው ክለቡን በሊጉ ሶስተኛ ደረጃን ይዞ እንዲጨርስ በማድረግ ለአፍሪካ ኮንፌደሬሽንስ ዋንጫ ተሳታፊነት ለማብቃት ችሏል፡፡ የተሰናበቱት ኢንስትራክተር አብርሃም ከዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ በፊት በሃላፊነቱ ላይ የነበረው ኢንስትራክተር አብርሃም መብራቱ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድንን በዋና አሰልጣኝነት ለ ዓመታት ያህል መርቷል፡፡ ወርሀዊ ደሞዙ ከጥቅማ ጥቅም ውጪ ሺህ ብር የነበረ ሲሆን በሰውነት ቢሻው ሰብሳቢነት ከሚመራው ብሄራዊ ቴክኒክ ኮሚቴው ጋር ሲሰራ እንደነበርና የቀድሞ ብሄራዊ ቡድን ተጨዋቾች የነበሩት ፋሲል ተካልኝ እና ሙሉጌታ ምህረት በምክትል አሰልጣኝነት አብረው እያገለገሉ ቆይተዋል፡፡ የ ዓመቱ ኢንስትራክተር አብርሃም በአገር ውስጥ ከሚገኙ አሰልጣኞች ባለው ዓለም አቀፍ ልምድ እና የሙያ ብቃት የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድንን ከወረደበት አቋም እንደሚመልሰው ተስፋ ነበር፡፡ ኢንስትራክተሩ ከኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በፊት በኢትዮጵያ እግር ኳስ በነበረው ተመክሮ የቡና፣ የኒያላ፣ የወንጂ ስኳር እና የእህል ንግድ ክለቦችን አሰልጥኗል፡፡ ከዚያም በየመን እግር ኳስ የሚጠቀስ ታሪክ የነበረው ሲሆን በቴክኒክ ዲያሬክተርነት እንዲሁም በዋና አሰልጣኝነት የየመን ብሄራዊ ቡድን ለሶስት አመታት እንዳገለገለም ይታወቃል፡፡ ኢንስትራክተር አብርሃም በአፍሪካ እግር ኳስ በአሰልጣኝነት፤ በአሰልጣኞች አሰልጣኝነት ከፍተኛ ደረጃ እንደደረሰና በአገር ውስጥ እና በአህጉራዊ መድረኮች በመስራት ልዩ ልምድ ማካበቱም ይታወቃል፡፡ የአፍሪካ እግር ኳስ ኮንፌደሬሽን ከወር በፊት ግብፅ ባስተናገደችው ኛው የአፍሪካ ዋንጫ በካፍ የቴክኒክ ጥናት ቡድን ሲያካትተው፤ የአሠልጣኞች አሠልጣኝ ተብለው ከሚጠቀሱ አፍሪካዊ ኢንስትራክተሮች አንዱ ስለሆነ ነበር ኢንስትራክተር አብርሃም በአፍሪካ ዋንጫው የቡድኖቹን ቴክኒካዊ ብቃት ከመገምገም ባሻገር የየጨዋታውን ኮከብ ተጨዋቾች ምርጫ በማከናወን ልዩ ሚናውንም ተወጥቷል፡፡ ባለፉት ሁለት የውድድር ዘመናት የዋልያዎቹ ዋና አሰልጣኝ ሆኖ በ ጨዋታዎች በሃላፊነት የመራ ሲሆን በአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ የአይቬሪኮስት ብሄራዊ ቡድንን ያሸነፈበት ውጤት ትልቅ ታሪክ ነው፡፡ የዋና አሰልጣኞች ቅጥርና ቆይታ በኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን የ ዓመታት ታሪክ የዋና አሰልጣኝ ሹመት ከ ዓመት በላይ እንደማይዘልቅ ይስተዋላል፡፡ ኢንስትራክተር አብርሃም መብራቱ የ ዓመታት የስራ ቆይታከተቋረጠ በኋላ በታሪክ የነበሩ አሰልጣኞችን ቆይታና ዜግነት ከዚህ ጋር አያይዞ ማነፃፀር ይቻላል። በኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን የቅርብ ጊዜ ታሪክ በዋና አሰልጣኝነት ለረጅም ግዜ በመቆየት ግንባር ቀደም የሆኑት ለሁለት ጊዜያት በሃላፊነቱ የሰሩት ኢንስትራክተር ሰውነት ቢሻው ናቸው፡፡ በመጀመርያ ቅጥራቸው ለ ቀናት ከዚያም በሁለተኛ ጊዜ ቅጥራቸው ቀናት በድምሩ ቀናትን የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድንን በዋና አሰልጣኝነት በመምራታቸው ነው፡፡ በሃላፊነቱ ረጅሙን ቆይታ በማድረግ በሁለተኛ ደረጃ የሚጠቀሱት ጀርመናዊው ፒተር ሽናይተገር በ ቀናት አገልግሎታቸው ሲሆን፤ ኢንስትራክተር ዮሐንስ ሳህሌ ለ ፤ ፖርቱጋላዊው ማርያኖ ባሬቶ ለ ቀናት፤ አሸናፊ በቀለ ለ ቀናት፤ ስኮትላንዳዊው ኢፌም ኦኑራ ለ ቀናት፤ ፈረንሳዊው ዲያጎ ጋርዜቶ ለ ቀናት፤ ቤልጅማዊው ቶም ሴንት ፌንት ለ ቀናት እንዲሁም ገብረመድህን ሃይሌ ለ ቀናት በሃላፊነቱ ላይ መቆየት ችለዋል፡፡ ይህ በእንዲህ እንዳለ ከዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ በፊት ከ ጀምሮ ለኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ግዜ የዋና አሰልጣኝ ቅጥሮች ተካሂደዋል፡፡ ከኢትዮጵያዊ ዜግነት ውጭ የነበራቸው አሰልጣኞች ብዛት ሲሆኑ ሌሎቹ ቅጥሮች በኢትዮጵያውያን ተሸፍነዋል፡፡ የውጭ አገራት አሰልጣኞች ከግሪክ፤ ቼኮስላቫኪያ፤ ዩጎስላቪያ፤ ሃንጋሪ፤ጀርመን፤ ጣሊያን፤ስኮትላንድ፤ ቤልጅዬም፤ ፖርቱጋል የተገኙ ነበሩ፡፡ በ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ እና በ ኛው የዓለም ዋንጫ የምድብ ቅድመ ማጣርያ ከኮሮና እግድ በኋላ የአፍሪካ እግር ኳስ ኮንፌደሬሽን ይፋ ባደረገው እቅድ መሰረት በ በካሜሮን ወደ የሚካሄደው ኛው የአፍሪካ ዋንጫ ለማለፍ የሚካሄዱት የምድብ ማጣርያዎች በህዳር ወር ይቀጥላሉ፡፡ በሌላ በኩል በኳታር ለሚካሄደው ኛው የዓለም ዋንጫ በአፍሪካ ዞን የሚካሄዱት የምድብ ቅድመ ማጣርያዎች ደግሞ ከስድስት ወራት በኋላ በግንቦት ወር እንደሚጀምሩ ቀጠሮ ተይዟል። የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድን በኮቪድ ሳቢያ ለ ወራት ያለውድድር ከቆየ በኋላ የመጀመርያ ዓለም አቀፍ የነጥብ ጨዋታውን በአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ ነው የሚቀጥለው፡፡ በህዳር ወር ላይ በምድብ ማጣርያው የ ኛ እና የ ኛ ዙር ጨዋታዎች ከኒጀር አቻው በደርሶ መልስ ጨዋታዎች የሚገናኝ ይሆናል፡፡ ዋልያዎቹ በሚገኙበት ምድብ የመጀመርያ ጨዋታቸው ከሜዳቸው ውጭ በማዳጋስካር የተሸነፉ ሲሆን በሁለተኛ ዙር ጨዋታ ደግሞ በሜዳቸው አይቬሪኮስትን በማሸነፍ ተፎካካሪነታቸውን አድሰዋል። በ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ በምድብ አይቬሪኮስት፣ ኒጀር፤ ማዳጋስካርና ኢትዮጵያ መደልደላቸው ይታወቃል፡፡ ምድቡን በሁለት ጨዋታዎች ነጥብና የግብ ክፍያ የሰበሰበችው ማዳጋስካር እየመራች ሲሆን ኢትዮጵያና አይቬሪኮስት እኩል በ ነጥብን የለምንም ግብ ክፍያ ሁለተኛ እንዲሁም ኒጀር ያለምንም ነጥብ በአምስት የግብ እዳ የመጨረሻ ደረጃ ላይ ናቸው፡፡ በሌላ በኩል በ ኛው የዓለም ዋንጫ በአፍሪካ ዞን የምድብ ቅድመ ማጣርያ ላይ ደግሞ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በምድብ ስድስት የተደለደለው ከጋና፤ ደቡብ አፍሪካ እና ዚምባቡዌ ጋር ነው፡፡ የምድቡ የመጀመርያ ዙር ጨዋታዎች ከ ወራት በኋላ በሚገለጽ መርሃ ግብር ይቀጥላሉ፡፡ ዋልያዎቹ በትራንስፈርማርከት በ ሺ ዩሮ ዋጋቸው ተተምኗል ተጨዋቾች የሚገኙበት የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ስብስብ በትራንስፈርማርከት የተተመነው በ ሺ ዩሮ ነው፡፡ በአማካይ እድሜው ዓመት ሆኖ የተመዘገበው ቡድኑ ዋጋው ለተመን የበቃው ከአገር ውጭ ይጫወታሉ ተብሎ በተጠቀሱት ሽመልስ በቀለና ጋቶች ፓኖም አማካኝነት ነው፡፡ ለግብፁ ማስር አልማክሳ የሚጫወተው ሽመልስ በቀለ በአሁኑ ወቅት የብሄራዊ ቡድኑ ውድ ተጨዋች ሲሆን ዋጋው በ ሺ ዩሮ ተተምኗል፡፡ ሌላው የብሄራዊ ቡድን ተጨዋች ጋቶች ፓኖም ለሳውዲ አረቢያው አል አንዋር በመጫወት በ ሺ ዮሮ ዋጋ አግኝቷል፡፡ በትራንስፈርማርከት ላይ በሰፈረው መረጃ መሰረት ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ ከኢትዮጵያ ጋር የተደለደሉት ቡድኖች በዋጋ ተመናቸውም ብልጫ ያሳያሉ፡፡ በአማካይ እድሜው ዓመት ሆኖ የተመዘገበውና ተጨዋቾችን ያሰባሰበው የኒጀር ብሄራዊ ቡድን በትራንስፈርማርከት ዋጋው የተተመነው በ ሚሊዮን ዩሮ ነው፡፡ ከኒጀር ቡድን ተጨዋቾች ከአገራቸው ውጭ የሚጫወቱ ሲሆን ፤ውድ ዋጋ ያለው ለእስራኤል ክለብ የሚጫወተው አህመድ አሊ በ ሚሊዮን ዩሮ ዋጋው እንደሆነ ከ ሺ ዩሮ እስከ ሺ ዩሮ የዋጋ ተመን ያላቸው ከ በላይ ናቸው። ትራንስፈርማርከት ተጨዋቾች የሚገኙበትን የማዳጋስካር ብሄራዊ ቡድን በ ሚሊዮን ዩሮ ዋጋ ያወጣለት ሲሆን ተጨዋቾች ከተለያዩ አገራት መሰባሳባቸውን አመልክቷል። በማዳጋስካር የተጨዋቾች ስብስብ ከ በላይ ተጨዋቾች በትራንስፈርማርከት ዋጋ ያላቸው ሲሆን ከ ሚሊዮን ዩሮ በላይ ዋጋ የተሰጣቸው አምስት ናቸው፡፡ አኒኬት ከፍተኛ ዋጋ ያለው የማዳጋስካር ተጨዋች ሲሆን በ ሚሊዮን ዩሮ የዋጋ ተመን ነው፡፡ በምድቡ ከአፍሪካ ብሄራዊ ቡድኖች በተጨዋቾች ስብስቡ ከፍተኛ የዋጋ ተመን ግንባር ቀደም የሆነው የአይቬሪኮስት ብሄራዊ ቡድንም ይገኛል። ትራንስፈርማርከት ተጨዋቾች የተሰባሰቡበት የአይቬሪኮስት ብሄራዊ ቡድን የዋጋ ተመን ሚሊዮን ዩሮ መሆኑን ሲያመለክት፤ በአገር ውስጥ የሚጫወተው ብቻ ሲሆን በአውሮፓ ታላላቅ ሊጎች የሚጫወቱ ምርጥ ፕሮፌሽናሎች እንደሆኑ ጠቅሷል፡፡ በአይቬሪኮስት በረኞች ከ ሚሊዮን ዩሮ በላይ፤ ተከላካዮች ሚሊዮን ዩሮ በላይ፤ አማካዮች ሚሊዮን ዩሮ በላይ እንዲሁም አጥቂዎች ከ ሚሊዮን ዩሮ በላይ የዋጋ ተመን ሲሆን ውዱ ተጨዋች በ ሚሊዮን ዩሮ የዋጋ ተመን ዊልፍሬድ ዘሃ ነው፡፡ ዋልያዎቹ በፊፋ የእግር ኳስ ደረጃ በ ነጥብ ከዓለም ኛ ፤ ከአፍሪካ ኛ በወርሐዊው የፊፋ የእግር ኳስ ደረጃ መሰረት የአፍሪካን አህጉር በአንደኝነት የምትመራው በ ነጥብ ሴኔጋል ናት፡፡ ቱኒዚያ በ ነጥብ፤ አልጄርያ በ ነጥብ፤ ናይጄርያ በ ነጥብ እንዲሁም ሞሮኮ በ ነጥብ እስከ አምስተኛ ደረጃ አከታትለው ይዘዋል፡፡ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በአሁኑ ወቅት በፊፋ የዓለም እግር ኳስ ደረጃ በ ነጥብ ከዓለም አገራት ኛ ፤ ከአፍሪካ አገራት ደግሞ በ ኛ ደረጃ ላይ ነው፡፡ በተለይ ባለፉት የውድድር ዘመናት ደረጃውን ለማሻሻል አልቻለም፡፡ ከአፍሪካ በደረጃው የበለጣቸው እነ ብሩንዲ፤ ቦትስዋና፤ ደቡብ ሱዳን፤ ሞሪሽየስ ስዋቴሜ ኤንድ ፕሪስፒ፤ ጅቡቲ፤ ሶማሊያ እና ኤርትራን ነው፡፡ ታንዛኒያ፤ ሩዋንዳ፤ ሱዳን፤ ኡጋንዳ፤ ኒጀር፤ ዚምባቡዌ፤ ዛምቢያ ከበላዩ ናቸው፡፡ በአፍሪካ ዋንጫ እና በዓለም ዋንጫ ማጣርያዎችም የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በየምድቡ አብረውት ከተደለደሉት ቡድኖች በደረጃው ዝቅ ብሎ ይገኛል፡፡ በ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ ከኢትዮጵያ ጋር በምድብ ከተደለደሉ ቡድኖች በፊፋ ደረጃቸው አይቬሪኮስት በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ፤ ማዳጋስካር በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ እንዲሁም ኒጀር በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ ደረጃ ላይ ናቸው፡፡ ለ ኛው የዓለም ዋንጫ ለሚደረግ የቅድመ ምድብ ማጣርያ ላይም በምድብ ከኢትዮጵያ ጋር የተደለደሉት ጋና በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ፤ ደቡብ አፍሪካ በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ እንዲሁም ዚምባቡዌ በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ ደረጃ ላይ ናቸው፡፡ ዋልያዎቹ በ ዓመታት ከ ብሄራዊ ቡድኖች ጋር ግጥሚያዎች ድል ፤ አቻና ሽንፈት የእግር ኳስ ስታትስቲክሶችና ታሪኮችን በድረገፁ የሚያሰባስበውና የሚያሰራጨው እንደሚያመለክተው የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በዞናዊ፤ አህጉራዊ፤ ዓለም አቀፋዊ የውድድር መድረኮች መሳተፍ ከጀመረ ዓመታት ሊሞላው ነው፡፡ በምስራቅ አፍሪካ፤ በአፍሪካ እና በዓለም አቀፍ ደረጃ በዋና እና የማጣርያ ውድድሮች እንዲሁም በወዳጅነት ከ ብሄራዊ ቡድኖች ጋር ግጥሚያዎችን አድርጓል፡፡ በ ጨዋታዎች ድል አድርጎ በ አቻ ሲወጣ ጨዋታዎች ተሸንፏል። የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ ከሚገናኛቸው ብሄራዊ ቡድኖች ጋር የውጤት ታሪኩም ይህን ይመስላል፡፡ ከአይቬሪኮስት ብሄራዊ ቡድን ጋር በ ጨዋታዎች ተገናኝቶ እኩል ጊዜ ተሸናንፈዋል፡፡ ከማዳጋስካር ግዜ ተገናኝቶ ጊዜ ሲያሸንፍ በ ተሸንፏል። ከኒጀር ብሄራዊ ቡድን ጋር በተመሳሳይ ጊዜ ተገናኝቶ በ ሲያሸንፍ አንዱን ተሸንፏል፡፡ በሌላ በኩል በ የዓለም ዋንጫ የምድብ ቅድመ ማጣርያ ከሚገናኛቸው ቡድኖችም ያለው ታሪክ አስቀምጦታል፡፡ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ከጋና ብሄራዊ ቡድን በ ጨዋታዎች ተገናኝተው ያሸነፈው አንዴ ሲሆን በ ተሸንፏል፡፡ ከደቡብ አፍሪካ ጋር ጊዜ ተገናኝተው አቻ የተለያዩ ሲሆን ከዚምባቡዌ ደግሞ ግዜ ተጋጥመው እኩል አንድ ጊዜ ሲሸናነፉ በ ጨዋታ አቻ ተለያይተዋል፡፡ በኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን የ ዓመታት ታሪክ በከፍተኛ ግብ አግቢነት ጌታነህ ከበደ በ ጎሎች በአንደኛ ደረጃ ላይ ይቀመጣል፡፡ ሉችያኖ ቫሳሎ በ ጎሎች ሁለተኛ ሲሆን፤ መንግስቱ ወርቁ በ ጎሎች ሶስተኛ ፤ ሳላዲን ሰኢድ በ ጎሎች አራተኛ እንዲሁም ሽመልስ በቀለ፤ ዳዊት ፈቃዱ፤ አስናቀ እና ባየ ሙሉ በ ጎሎች ኛ ደረጃን ተጋርተዋል፡፡ በሌላ በኩል ለብሄራዊ ቡድኑ በበርካታ ጨዋታዎች በመሰለፍ አንደኛ ደረጃ የያዘው ጨዋታዎችን ያደረገው ሽመልስ በቀለ ነው፡፡ ጌታነህ ከበደ እና አስቻለው ታመነ በ ጨዋታዎች፤ ሳላዲን ሰኢድ እና ጋቶች ፓኖም በ ጨዋታዎች፤ ኡመድ ኡክሪ እና ስዩም ተስፋዬ በ ጨዋታዎች፤ ሉችያኖ ቫሳሎ በ ጨዋታዎች፤ ሳላዲን በርጌቾ በ ጨዋታዎች፤ አበባው ቡጣቆ መንግስቱ ወርቁ በ ጨዋታዎች ለብሄራዊ ቡድኑ በመሰለፍ ተከታታይ ደረጃ ይወስዳሉ፡፡ የመረጃ ምንጮች

እንዴት ያገሳ ይሆን የተባለው በሬ እምቧ ይላል

አንዲት ሴት አንድ አረብ ውሽማ ኖሯታል። ባሏ ለገበያ ራቅ ወዳለ ቦታ በሄደ ቁጥር ልጇን ወደ ዐረቡ ውሽማዋ ትልክና ታስጠራዋለች። ዐረቡም ትንሹ ልጅ ላደረገው የመላለክ መልካም ተግባር በዚሁ ቀጥል ለማለትና ለማባበያ፣ ብስኩትም እንደ ጉርሻ ይሰጠውና ወደ ቤት ይመጣና። ከእናትየው ጋር ሲደሰት ይውላል፡፡ አንድ ቀን ባልየው የሄደበት ገበያ አልቀናው ብሎ በጊዜ ይመለሳል፡፡ ዐረቡ ከሚስቱ ጋር ቁጭ እንዳለ የውጪው በር ይንኳኳል። ቤቱ ሳሎኑና ጓዳው የሚተያይ በጣም ጠባብ በመሆኑ ዐረቡ የት እንደሚደበቅ ግራ ሲገባው፣ መቼም ከሴት መላ አይጠፋምና አንድ ኩምጣ ከረጢት እህል አውጥታ በል ወፍጮውን ያዝና የምትፈጭ ምሰል ብላ ብልሃት ትፈጥራለች። ባልየው አንዴት ዋላችሁ። ገበያው የማይሆን ሲመስለኝ ጊዜ ፈጥኜ ተመለስኩኝ አላት። ሚስቲቱም ደግ አደረግህ። እኔም ሩቅ ቦታ እየሄድክ ስታድር ናፍቆቱ እየበረታብኝ ጭንቅ፣ ጥብብ ሲለኝ ነበር የከረምኩት። ባለፈው ያመጣኸውን አንድ ቁምጣ ስንዴ ይህን አረብ ፍጭ ብየው ይሄው እያስፈጨሁት ነው። ወደ አረቡ ዞር ብላ፤ እኮ ቶሎ በል ገንዘቤን እኮ ነው የምከፍልህ ዐረቡ ማስመሰል አለበትና ላቡ እስኪንጠፈጠፍ መፍጨቱን ቀጠለ። ባልየው ሚስቱ ባደረገችው በመደሰትና የበኩሉን አስተዋጽኦ ለማድረግ በማሰብ ዐረቡ አጠገብ ወገቡን ይዞ ቆመ፤ በል ፈጠን ብለህ ጀምበር ሳታዘቀዝቅ ጨርስ እያለ በቁምጣው ከረጢት ያለውን ስንዴ በሙሉ አስፈጨና ገንዘብ ከፍሎ አሰናበተው። ዐረቡ ላቡን እየጠረገ ሄደ። ባል ገበያው አይሞቅም እያለ ሁለት ሳምንት ሙሉ እቤት ከርሞ በመጨረሻ ወደ ሩቅ ከተማ ሄደ። ሴትዮዋ በጥድፊያ ልጇን ሂድና አረቡን ጥራው ብላ ላከችው። አሃ ባለፈው የፈጨሁት ስንዴ አለቀ አውቄብሻለሁ በላት። ላንተም ከረሜላ የለም። የሷን ዱቄትም የምፈጭበት አቅም የለም። ሁለተኛ አልሞኝም። በሁለት ቢላዋ መብላት ሁልጊዜ አያዋጣም። በጉርሻ ማታለልም ሁልጊዜ አያበላም። ጨለማ ለብሶ በህገ ወጥ መንገድ የተለየ ጥቅም ማግኘትም ሁልጊዜ አይሳካም። አንድ ቀን ሁለቱም ቢላ ይደንዛል። እንኳን ቢላው፣ ሞረዱም ሟልጦ ሟልጦ አልሞርድም ይላል። ከረሜላውም ያልቃል። ህገ ወጡም መንገድ ይነቃል። ያኔ ጭንቅ ይመጣል። የኢትዮጵያ ህዝብ፣ በተለያየ ወቅት አንዴ በፖለቲካው ሳቢያ፣ ሌላ ጊዜ በኢኮኖሚ ሳቢያ፣ አንዴ በህጋዊ መንገድ፣ ሌላ ጊዜ ደግሞ በህገ ወጥ መንገድ ተጽዕኖ ሲደረግበት፣ ሲታገልና ሲበዘበዝ ብዙ እንግልት ሲደርስበት የኖረ ህዝብ ነው። ፖለቲካው ሲደንዝ በኢኮኖሚው፣ ኢኮኖሚው ሲደንዝ በፖለቲካው ሲገፋና ሲገፈፍ የከረመ ህዝብ ነው። ሁኔታው ሁሉ ገብቶት በንስር ዐይን ያያት እለት፣ ዐይንህን ተጨፈን ሲባል፣ እንደ እርግብ ልቡን ንፁህ አድርጎ ሁሉን ለእግዜር ሰጥቶ ሲተኛ ንቃ ታገል ሲባልና የተኛ ይመስል ሲቀስቀስ፣ በየገፁ ሲጉላላ ብዙ አበሳ የተፈራረቀበት ህዝብ ነው። አዳዲስ ርዕዮተ ዓለም፣ አዳዲስ መመሪያ፣ አዳዲስ ህግጋት በተነደፉ ቁጥርና አዳዲስ አለቆች በተሾሙ ቁጥር አዲስ እረኛ ከብት አያስተኛ እንዲሉ፣ፖለቲከኛውም፣ መመሪያ አውጪውም፣ ህግ አስፈጻሚውም በየፊናው በዚህ ውጣ በዚህ ውረድ ይለዋል። አንዴ መብራት ኃይል ለምሰሶ ይቆፍራል፣ እንዴ ቴሌ ለስልክ ይቆፍራል። አንዱ የቆፈረውን ሌላው ይደፍናል። ህዝብ ግራ መጋባቱን ይቀጥላል እንደተባለው ነው። ትላንት የተሞካሸው ዛሬ ይወገዛል። ትላንት ጌታ የነበረው ዛሬ ክቡር እምክቡራን ይባላል። ባልታወቀ ምክንያት የወጣው፣ ባልታወቀ ምክንያት ይወድቃል። ሾላ በድፍን ቅዱስ የተባለው፣ ሾላ በድፍንእርኩስ ተብሎ ይቀራል ብራ ይውላል ሲሉት እሰየው አይዘንብም ሲሉት እሰየው አበጀ እያለ ይቀጥላል። ደመራው በመጨረሻ ወዴት ይወድቃልን እንጂ መጀመሪያ እንዴት ተደመረ እንዴትስ ነደደ ማ ቀደሰ ማ አለቀስ አይልም። ህብረተሰቡ፣ ከዛሬ ነገ ያልፍልኛል ከሚል የህልም ንፍቀ ክበብ አይወጣም። በተለይ እንደ ኢትዮጵያ ባለችው ደሀ አገር፣ ህዝብ ዕለት ጉሮሮውን ለመዝጋት ደፋ ቀና ከማለት የተለየ የህይወት ምርጫ የለውም። የኑሮ ለውጥ የሌለው ህዝብ ደሞ ሞራሉ ይላሽቃል። ሐሞቱ ውሃ ይሆናል። ንቃቱም ይጃጃላል። ሞኝ በጥፊ ሊመቱት ሲሰነዝሩ፣ ሊያጎርሱኝ ነው ብሎ አፉን ይከፍታል እንዲል መጽሐፍ፣ ሁሉ ለእኔ ጥቅም የተደረገ ይሆን ይሆናል ከማለት ወደኋላ አይልም። ነገር የሚገባው፣ ከመሸ ነው። እባብ ያየ በልጥ በረየ ነውና አንዴ የተዘጋው በር፣ መቼም እሚከፈት ባይመስለው አይፈረድበትም። አለማወቁን፣ በምን ቸገረኝ ሊያልፈውም ይገደዳል። ለዚህም አንዱና ዋነኛው ችግሩ ተገቢውን ኢንፎርሜሽን በተገቢው ሰዓትና ቦታ አለማግኘት ነው። መንገድ ሲዘጋ በወቅቱ አያውቅም፤ መንገድ ሲቆፈር በወቅቱ አያውቅም። መንገዱም አላሳልፍ ሲለው፣ የትራፊክ መብራቱም ሲያስቆመው፣ ዋጋውንም መክፈል ሲቸግረው ነው ሁሉንም የሚገነዘበው። ተዘጋጅቶ ለመጠበቅ አልታደለም። የዘልማድ ያህል የመጣውን እየተቀበለ፣ ለወደቀው ማንም ይሁን ማን ያዝናል። ብልም የሚያደምጠኝ ሰሚ ጆሮ የለም ወደ ሚለው ያዘነብላል። መንገድ፣ ቀይ ምንጣፍም ይኑረው ኩርንችት እሾክ፣ እኔ መንገድ አይደለሁም ብሎ ለወጪ ወራጁ ይተወዋል። እንደተባለ ሁሉ። ያም ሆኖ በዚህም አይፈረድበትም። የጎመራ ሲበሰብስ፣ የፈላ ሲፈስ ሲያይ ነው የኖረው። ድርጅት ሆነ ፓርቲ፣ ቡድን ሆነ ግለሰብ፣ በዚሁ ቦይ ውስጥ ሲፈስ ነው ያስተዋለው። ሁሉን እንደተፈጥሮ ሂደትና ክስተት ማየት ከጀመረ ሰንብቷል። በአገሩ ጉዳይ ከተመልካችነት ወደ ተሳታፊነት ፣ከዚያ ወደ ባለቤትነት የማደጊያው መንገድ፣ ገና ብዙ የዲሞክራሲ ጥያቄ፣ ገና ብዙ የፍትሐዊነት ጥያቄ ተመልሶ፣ ገና ብዙ የሙስናና የፖለቲካ አውጫጭኝ ደርሷል የኢኮኖሚ ድቀት የት ወርዷል፣ ማሕበራዊው ንቅዘት ምን ያህል ከፍቷል። የተጀመረው ሁሉ የት ተቀጨ፣ የተጨረሰው ለማን በጀ የሚለውን በግልጽ የሚነግረው ይሻል። ያለ ማህበረሰቡ ተሳትፎ እድገት ማምጣት ዘበት ነው። ህዝብ አወቀ አላወቀ ምን ያገባውና በማለት መገለል የለበትም። ማህበረሰቡ በአካል በመንፈስ የአገሩ ጉዳይ ንቁ ተሳታፊ መሆን ይገባዋል። አለበለዚያ ስንት የተወራለት ዲሞክራሲ፣ ስንት የተነገረለት ልማት፣ ብዙ የተሞገሰው የእድገት ጎዳና በወሬ ይቀራል። እንዴት ያገሳ ይሆን የተባለው በሬ፣ እምቧ ይላል እንደተባለው የወላይተኛ ተረት መሆኑ ነው።

ጌታዬ፤ በእኔ ደሞዝ የሚተዳደሩ ቤተሰቦች አሉኝ፤ ይላል፡፡

የሩሲያው ፕሬዚዳንት በአሜሪካኑ ወታደር ታዛዥ አለመሆን እየሳቁ፤ ቆይ የእኔን ወታደር ታማኝነት አሳይሃለሁ ይሉና የአሜሪካውን ፕሬዚዳንት ወደ ሩሲያ ይዘውት ይሄዳሉ፡፡ ከዚያም አንዱን ወታደር ጠርተው፤ ወደዚህ አዘቅት ገደል ተወርወር ይሉታል፡፡ ወታደሩም፤ ታዛዥ ነኝ ጌታዬ ብሎ ወደ ገደሉ ይወረወራል፡፡ እንዳጋጣሚ ግን አንድ የዛፍ ቅርንጫፍ ላይ ያርፍና ከሞት ይተርፋል፡፡ የአሜሪካው ፕሬዚዳንት ወደሳቸው እንዲመጣና ጥያቄ እንዲያቀርቡለት ይጠይቃሉ፡፡ ወታደሩ ተጠርቶ መጣ የአሜሪካው ፕሬዚዳንትም፤ የእኔ ወታደር ወደ ገደል ተወርወር ብለው፣ የማስተዳድረው ቤተሰብ አለኝ አለ፡፡ አንተስ እንዴት ልትወረወር ቻልክ አሉና ጠየቁት፡፡ ወታደሩም፤ እኔም የማስተዳድረው ቤተሰብ ስላለኝ ነው አለ፡፡ እንዴት ቢሉት፤ እኔ አልወረወርም ብል፤ እኔንም ቤተሰቤንም ነው የሚፈጁን ሲል መለሰ የአንድ ሰው ጥፋት ለቤተሰብና ለዘመድ አዝማድ ከሚተርፍበት ስርዓት ይሰውረን፡፡ ባለፈው ዘመን የመናገር ነፃነት ባልነበረበት ሁኔታ ውስጥ አፍ እላፊ የሚባል ወንጀል ነበር የአፍ ወለምታ ክብረ ነክ ንግግር ነበር የሚባለው ከወታደሩ ዘመን በቀደመው የንጉሱ ዘመን አፍ እላፊ ባለስልጣንን፣ መሪን፣ ሥርዓትን፣ አስተዳደርን ከመተቸት እስከ አገርን ማንቋሸሽ ድረስ የሚሰፋ ወንጀልን ያካትት ነበር፡፡ ልዩ ትርጉም የሚሰጠው አነጋገርም ያስቀጣ ነበር፡፡ ለምሳሌ፡ ጓድ ሊቀመንበር መንግሥቱ ኃይለማርያም ሀቀኛ ኮሚኒስት ናቸው እያለ ቀኑን ሙሉ ይለፈልፍ የነበረ ንክ ሰው፣ ታስሮ ነበር ወንጀሉ፤ ማንም የሚያውቀውን ሀቅ እየደጋገምክ የምትናገረው ነገር ቢኖርህ ነው ተብሎ ነው አለፈልሽ ባሮ እያለም የባሮን ወንዝ አስመልክቶ መፈክር ያሰማ ሰው፤ ሽሙጥ ነው ተብሎ የታሰረበት አጋጣሚም ነበር ዋናው ጉዳይ ሰው ሲታፈን፤ መናገሪያ፣ መተንፈሻ ፣ ዘዴ መሻቱ አይቀሬ ነው የሚለው ዕውነታ ነው ያሰበ ጭምር ይቀጣል በሚባልበት ሥርዓት የተናገረ፤ መወንጀሉና መቀጣቱ አይገርምም ሰብዓዊ መብትና ዲሞክራሲያዊ መብት በማይከበሩበት አገር ምሬቶች ይጠራቀማሉ፡፡ መውጫ ቀዳዳ ይፈልጋሉና ሥርዓት ወዳለው አመፅ አሊያም ወደ ሥርዓተ አልበኝነት ሊያድጉ ይችላሉ፡፡ የገዢዎችን የመግዛት አቅም ይፈታተናሉ፡፡ ምላሽ የሌላቸው ጥያቄዎች ይበዛሉ ዓለም የጋዝ ታንክ ለመሙላት ሲሯሯጥ፣ ደሀ አገሮች ሆዳቸውን ለመሙላት ይፍረመረማሉ። የምግብ ፍላጎት አለመሟላት ከነፃነት ረሀብ ጋር ከተዳመረ፤ የህዝቦች ህልውና ጥያቄ ውስጥ ይገባል ይባላል፡፡ የኢኮኖሚ ህመምና የፖለቲካ ህመም ከተደራረቡ፣ ከማስታገሻ ያለፈ በሽታን ይፈጥራሉ ፍትሕ አልባ ሁኔታን ይቀፈቅፋሉ። ሌብነት እንደ ሥራ ይቆጠራል፡፡ አንድ መገንዘብ ያለብን ነገር ግን፤ ሰላም አልባ ሁኔታ ውስጥ ከገባን የሰረቅነውን የምንበላበት ጊዜም ይጠፋል ያደለብነው ኪስ ያፈሳል የገነባነው ቪላ ይፈርሳል ለሌሎች የቆፈርነው ጉድጓድ፣ የእኛው መቀበሪያ ይሆናል በድሮ ጊዜ አንድ ባለስልጣን እሥር ቤት ሲጎበኙ፣ እስር ቤቱን የማስፋፋት ሰፊ እቅድ መያዙን አስተዳዳሪው ያስረዷቸዋል። ባለስልጣኑም፤ ጥሩ ሀሳብ ነው፡፡ በደምብ ገንቡና አስፋፉት፡፡ ዞሮ ዞሮ የእኛም የወደፊት ቤታችን ነው አሉ ይባላል፡፡ ያሉት አልቀረም ገቡበት ሎሬት ፀጋዬ ገብረመድህን፤ በአንድ ተውኔቱ ውስጥ ንጉሡ እሥር ቤት መርቀው ሲከፍቱ ባደረጉት ንግግር፤ የአባታችን እርስተ ጉልት የሆነውን ይህንን የሀገር ወህኒ ቤት መርቀን ስንከፍትላችሁ፤ በተለመደው ባህላችሁ እንድትተሳሰሩበት ነው ይለናል፡፡ ዛሬ፤ ከፊውዶ ቡርዥዋው ስርዓት ወደ ሶሻሊዝም፤ ከዚያም ወደ ካፒታሊዝም አድገናል እያልን፤ የግሎባላይዜሽን ቅርቃር ውስጥ የገባን ይመስላል፡፡ በጥናት ያልተደገፈ ሥርዓት፣ መላ አጥ መንገድ ላይ በትኖናል ቢባል ማጋነን አይሆንም ከእነ ስማቸው እማማ ጦቢያ፤ የሚባሉ የዱሮ ሴት ወይዘሮ ነበሩ አሉ ደርባባና ጨዋ ከዚህ ከባሪያ የገላገልከኝ ለታ፣ ወዲያውኑ ብትገድለኝ ግዴለኝም ይሉ ነበረ ሲፀልዩ፡፡ ባሪያ ያሉት ሄደና ሌላ መንግሥት መጣ ይሄኛውንም ማማረር ቀጠሉ፡፡ ምነው እማማ፤ ከዚህ ከባሪያ ገላግለኝ ሲሉ ነበረ፡፡ ገላገለዎት፡፡ አሁን ደግሞ ምን ሆኑና ያማርራሉ ቢባሉ፤ አሃ ያኛውኮ ከፋም ለማም የጨዋ ባሪያ ነው ይሄኛውኮ የረባ ጌታ እንኳ የለውም ጌታውን ቢያውቅ የማንም መጫወቻ አያደርገንም ነበር አሉ ይባላል፡፡ አይ እማማ ጦቢያ፡፡ አሜሪካንን አላወቁ እንግሊዝን አላወቁ የረባ ጌታ ማን እንደሆነ አላወቁም ከፊውዳሊዝም ወደ ካፒታሊዝም መሸጋገር፣ የጌታ አማራጭ የማግኘት ጉዳይ ብቻ ቢሆን እንዴት በታደልን ነበር ጌቶቻችንን በቅጡ አለማወቅ፣ የነገ ዕቅዳችንን በግልፅ እንዳናይ እንዳደረገን ይኖራል ከዚህ ያውጣን ለችግሮቻችን ምላሽ ፍለጋ ወደ ሹሞቻችን ማንጋጠጥ፣ ዘላቂና ሁነኛ መፍትሔ አያመጣም ችግሮቹ የራሳችን የመሆናቸውን ያህል መፍትሔም ከእኛ መፍለቅ ይኖርበታል፡፡ በዲሞክራሲያዊና በፍትሐዊ መንገድ ያላፈራናቸው አለቆች፤ መልካም አስተዳደርን ያጎናፅፉናል ብለን ማሰብ ላም አለኝ በሰማይ ወተቷንም አላይ ነው፡፡ ለዕለት ኑሯችን አስፈላጊ የሆኑ ነገሮችን እንኳ ሸምተን ማደር እያቃተን፤ ነው፡፡ ያም ሆኖ ስለ ዕድገትና ትራንስፎርሜሽን አሀዞች ማውራት አልገደደንም፡፡ አለቆቻችን መፍትሔ ሰጪ አካላት መሆን ካቃታቸው መሰንበታቸውን እያወቅን፣ ሁነኛ ምላሽ ካልሰጣችሁን እያልን እነሱን ደጅ እንጠናለን፡፡ እንደ ሲቪልም፣ እንደ ተቃዋሚ ፓርቲም ዕሳቤያችን ያው ነው አሌ ፖለቲካዊ፣ ኢኮኖሚያዊና ማህበራዊ የቤት ጣጣ እያለብን፤ ነቅተን፣ በቅተን፣ ተደራጅተን፣ በአንድነት ፈጥረን የበሰለ መፍትሔ ከውስጣችን ማግኘትን ትተን፣ የሌላ ደጃፍ እናንኳኳለን የወላይታው ምሳሌያዊ አነጋገር ግንዛቤ የሚሰጠን እዚህ ላይ ነው፡ የራሱን ልጅ አስከሬን አዝሎ፣ የታመመውን የሹም ልጅ ለመጠየቅ ይሄዳል ይለናል፡፡ ሹሞቹ ጤና መስለውት ነው

የኛ ቤት ጠማማነት እኛን ይጨርሳል፤ አለ እንጨት የወላይታ ተረት

አንዳንድ ታሪክ ጊዜው እጅግ ሲርቅ ተረት ይሆናል፡፡ በጥንት ዘመን አንድ ሮማዊ ጀግና ወታደር ነበር ይባላል፡፡ አያሌ ጦርነቶችን በአሸናፊነት ተወጥቷል፡፡ አብዛኛውን ህይወቱን በጦር ሜዳ ስላሳለፈ በአካል የሚያውቀው ሰው የለም፡፡ ዝናው ግን በሰፊው ይወራል፡፡ አንድ ጊዜ ታዲያ አጠቃላይ ምርጫ በሀገሪቱ ሲካሄድ፣ ያ ጀግና፣ ፖለቲካ ውስጥ መግባት አለብኝ ብሎ ወሰነ፡፡ ስለዚህም በምርጫው ለከፍተኛው የፓርላማ ቦታ ይወዳደር ጀመር፡፡ በዚያን ጊዜው የሮማውያን የምርጫ ባህል፣ ጥሩ ዲስኩር ንግግር ማድረግ ግድ ነበር፡፡ ጀግናው ንግግሩን የጀመረው ለዓመታት ለሮማ ሲዋጋ፣ በጥይት ብዙ ቦታ ቆስሎ ነበርና፣ ገላው ላይ ጠባሳዎቹን በማሳየት ነበር፡፡ ህዝቡ ከንግግሩ ይልቅ ጠባሳዎቹን እያየ ዕንባ በዕንባ ተራጨ፡፡ የዚያ ጀግና በምርጫው አሸናፊነት ከሞላ ጐደል የተረጋገጠ መሰለ፡፡ ታዲያ የዋናው ምርጫ ቀን፣ ያ ጀግና፣ በመላው የፓርላማ አባላትና በመሳፍንቱና በመኳንንቱ ታጅቦ ወደ መድረኩ ብቅ አለ፡፡ ህዝቡ ግራ ተጋባ፡፡ በእንዲህ ያለ የምርጫ ቀን፣ ይሄ ሁሉ ጉራ ለምን አስፈለገ ይባባል ጀመር፡፡ ያ ጀግና ንግግር ሲያደርግ፣ አጃቢዎችንና ሀብታሞችን የሚያወድስ፣ በትዕቢትና በጉራ የተሞላ፣ የጦር ሜዳ ድሎቹን እያሳቀለ፣ ከኔ ወዲያ ጀግና ላሳር ነው ይል ጀመር፡፡ ተፎካካሪዎቹንም አንተና አንቺ እያለ ያዋርድ ገባ። ቀልድ አወራሁ ብሎ የሚናገራቸው ወጐች ራሳቸው፣ የሰው ሞራል የሚነኩና ህዝቡን የሚያበሳጩ ሆኑ፡፡ ለሮማም እስከ ዛሬ ታይቶ የማይታወቅ ልማትና ሀብት አመጣላታለሁ እያለ በከፍተኛ መወጣጠር መድረኩ ላይ ተንጐራደደ፡፡ ህዝቡም፤ ያ እንደዚያ ዝናው የተወራ የጦር ሜዳ ጀግና፣ እንዲህ ያለ ቱሪናፋ ነው እንዴ አለ፡፡ ወሬው በአገሪቱ ሙሉ ወዲያው ተሰማ፡፡ ይሄንንማ ፈፅሞ አንመርጥም፡፡ እንዳይመረጥም ላልሰማው ህዝብ መናገር አለብን ፤ አለ ህዝቡ፡፡ ጀግናው ድምፅ አጣ ሳይመረጥ ቀረ፡፡ ወደ ጦር ሜዳው ተመለሰ፡፡ ያልመረጠኝን ህዝብ አሳየዋለሁ። እበቀለዋለሁ ይል ጀመር። ከጥቂት ሳምንታት በኋላ ወደ ሮማ የእርዳታ እህል በመርከብ መጣ፡፡ ምክር ቤቱ በነፃ ይታደል አለ፡፡ ያ ጀግና፤ ይሄ እህል በነፃ መታደል የለበትም፡፡ እምቢ ካላችሁ ጦር ሜዳውን ትቼላችሁ እመለሳለሁ እያለ ያስፈራራ ጀመር፡፡ ይሄን ወሬ፣ ምክር ቤቱ ለህዝቡ ነገረ፡፡ ህዝቡ ተቆጣ፡፡ ያ ጀግና እፊታችን ቀርቦ ያስረዳ አለ፡፡ ጀግናው ደግሞ ህዝብ ብሎ ነገር አላቅም፡፡ ዲሞክራሲም አልቀበልም፡፡ አልመጣም አለ፡፡ ህዝብ አደባባይ ወጥቶ ጮኸ፡፡ ምክር ቤቱ ያን ጀግና የግዱን እንዲመጣ አደረገውና፣ ሸንጐ መድረክ ላይ ቆሞ እንዲናገር ታዘዘ፡፡ ጀግናውም አሁንም በእልህና በትእቢት ሁሉንም መሳደቡን ቀጠለ፡፡ ህዝቡ በሆታ አስቆመው፡፡ ለፍርድ ይቅረብልን አለ። ምክር ቤቱ ምንም ምርጫ አልነበረውም። ለፍርድ አቀረበው፡፡ በዚያን ዘመን ወንጀለኛ ይቀጣበት በነበረው፤ ከከፍተኛ ተራራ ወደ መሬት ይወርወር፤ የሚል ሀሳብ ቀረበ፡፡ ሆኖም አስተያየት ተደርጐ ቅጣቱ እድሜ ልክ ይሁንለት ተባለና፣ ዘብጥያ ተወረወረ ህዝቡ በሆታና በዕልልታ መንገዱን ሞላው፡፡ ሰዎችን በንግግር እንማርካለን ብለን ብዙ በለፈለፍን ቁጥር ብዙ ከቁጥጥራችን የሚወጡ ነገሮች ይከሰታሉ፡፡ ጠንካራና ልባም ሰዎች ጥቂት ምርጥ ነገሮችን ብቻ በመናገር የሰውን ልብ ይነካሉ፡፡ ስለዚህ ከአንደበታችን በመቆጠብ፣ ትሁት በመሆን፣ ህዝብን ባለመናቅ፣ ለምንናገረው ነገር የቤት ሥራችንን ጠንቅቀን በመስራትና ጉዳያችንን በማወቅ ነው ለውጥ ለማምጣት የምንችለው፡፡ ከሁሉም በላይ ተአብዮ፣ አገርንና ህዝብን ይጐዳል፡፡ ከማንም በላይ ነኝ እና አምባገነንነት የእብሪት ልጆች ናቸው፡፡ ንቀት፣ ሰው ጤፉነት፣ ሁሉን አውቃለሁ ባይነት፣ ቆይ አሳይሃለሁ ባይነት፤ ብቆጣም እመታሻለሁ፤ ብትቆጪም እመታሻለሁ ማለት፤ የማታ ማታ ከላይ የተጠቀሰውን የጦር ሜዳ ጀግና ዕጣ ፈንታ የሚያሰጠን መሆኑ አሌ አይባልም፡፡ ከበደ ሚካኤል፤ ኩራትና ትእቢት፣ የሞሉት አናት አይገላገሉም እንዲህ በቀላሉ እመሬት ላይ ወድቀው ሳይንከባለሉ የሚሉን ለዚህ ነው፡፡ ከልክ ያለፈ ውዳሴና ማሞካሸትም ከጥቅሙ ጉዳቱ ነው የሚያመዝነው፡፡ ተወዳሹ እስኪታዘበን ድረስ ብናሳቅለው ለማንም የማይበጅ ንግግር እንዳቀረብን ነው የሚቆጠረው፡፡ ፀጋዬ ገብረመድህን፤ ጅላጅል ምላስ ብቻ ናት ማሞካሸት የማይደክማት የሚለን ለዚህ ነው፡፡ እናስተውል፡፡ ብዙ እዩኝ እዩኝ ደብቁኝ ደብቁኝ ን እንደሚያስከትል አንርሳ፡፡ ብዙ በተናገርን ቁጥር አልባሌና ዝቅ የሚያደርጉንን ጥፋቶች ለመስራት በር እንከፍታለን፡፡ ባልዳበረ አእምሮና ባልበሰለ አንደበት ስንቶችን ልናስቀይም እንደምንችል እናጢን፡፡ እዛም ቤት እሳት አለ የሚለውን ተረት ከልቦናችን አንለይ፡፡ ከቶውንም እኔ አውቃለሁ ን ስንፈክር፣ ሌላውም ያውቃልን አንርሳ፡፡ ባደባንበት ሊደባብን እንደሚችል፣ ደባ ራሱን ስለት ድጉሱን መሆኑን፣ ሥራ ለሰሪው እሾክ ላጣሪው እንደሚሆን አንዘንጋ፡፡ የወላይታው ተረት የኛ ቤት ጠማማነት እኛን ይጨርሳል፤ አለ እንጨት የሚለን ይሄንኑ ነው

ጊዜም ቦታም ተነው ቢያልቁ፣ ድምፅ አለ ሩቅ እሚያግባባ

የሚናገር ልሣን አለ፣ ያገርን ፈገግታና ዕንባ ነብስ አጥንት ድረስ ዘልቆ፣ ዕውነቱ ሲያስቡት ቢያምም ተራቁታ ብናያት እንኳ፣ እርቃኗም የእኛ ነው ዛሬም አልበራ ባለው መብራትም፣ እኛ ተስፋችን ይበራል አላናግር ባለው ስልክም፣ እኛ ድምፃችን ይሰማል ባላደገ የዕድገት ቀንም፣ እኛ ቀናችን ይነጋል ለተቀጨ ምኞት ሳይቀር፣ ራዕይ ወጌሻ ሆነናል ተሰደው በተመለሱ፣ ብዙሃን ግፉዓን ዕድል ሄደው ተሰደው በቀሩም፤ ብዙሃን መንገደኞች ውል ስለአገር መጮህ አይቀርም፣ በዕልቆ መሣፍር ምሬት ቃል ስለዚህ ካለህበቱ፣ አሴ ዛሬም ፈገግ በል የልብን መሙላት ነው የሰው ድል፣ አሴ ሰላም እንባባል በሳቅህ ቁጥር ነው ሀሳብህ፣ እንደ ኤርታሌ እሚያቃጥል በሳቅህ ቁጥር ነው ህልምህ፣ እንደተራራ እሚሰቀል በሳቅህ ቁጥር ነው ዓላማህ፣ እንደ ሊማሊሞ እሚገዝፍ በሳቅህ ቁጥር ነው አድማስ፣ እሚዳረስ ከፅንፍ ፅንፍ ብቻ አንድ ጊዜ ፈገግ በል ፈገግ በል አሴ፤ ፈገግ በል ለአሰፋ ጐሣዬ

የጣሊያን ወይስ የህንድ የኮሎምቢያ ወይስ የበርማ

ፀጉሬ እንደልብሴ ነው ትላለች ኦላይንካ በየቀኑ ልብስ ስትቀይር፣ ፀጉሯንም ትለወጣለች የትናንት ፀጉሯን፣ ዛሬ አትደግመውም፡፡ የዛሬውን፣ ነገ ደግማ አታደርገውም፡፡ የተለያየ የፀጉር አይነት፣ በየእለቱ እየለዋወጠች ወሩን ሙሉ ታጌጣለች ይላል ዘኢኮኖሚስት መጽሔት፡፡ ቀኑ ብርዳማ ከሆነ፣ የተዘናፈለ ረዥም ፀጉር ይኖራታል፡፡ ለሞቃት የበጋ ቀናት ደግሞ፣ አንገትን የማይሸፍኑ፣ ከጆሮ ግንድ የማይሻገሩ፣ አጠር አጠር ያሉ የፀጉር አይነቶችን እያማረጠች ትዋባለች ኦላይንካ እያጌጠች፤ እየተዋበች እንደሆነ አትጠራጠርም፡፡ ነገር ግን፤ ለሌሎችም ሴቶች አርአያ ለመሆን ነው ጥረቷ፡፡ እሷን አይተው፣ የፀጉር ቅያሪ አብዝተው እንዲመኙ ትፈልጋለች እንደ ልብስ ቅያሪ፡፡ ተመኝተው እንዲቀሩ አይደለም፡፡ የፀጉር ቅያሪ እንዲገዙ ነው፡፡ አንድ ሁለቴ ብቻ አይደለም አዘውትረው ፀጉር የመግዛትና ፀጉር እየለዋወጡ የማጌጥ ልምድ እንዲኖራቸው ትመኛለች፡፡ ለምን በዊግ መቆንጀትን ትወዳለች ግን፣ እንጀራዋም ነው፡፡ ቅያሪ ፀጉር ወይም ዊግ መሸጥና ሴቶችን በዊግ ማቆንጀት ነው ስራዋ፡፡ ከዓመት ዓመትም፣ ገበያዋ እየደራ ነው፡፡ ዋጋው ቀላል ባይሆንም፣ አዘውትረው በዊግ የሚያጌጡ፣ ቅያሪ ፀጉር የሚገዙ ሴቶች በርክተዋል፡፡ በጣም ርካሹ፣ ዶላር አካባቢ ነው ወደ ብር ገደማ፡፡ በኮንትሮባንድ የሚገባ ፌክ ፀጉር በዝቷላ፡፡ ግን እንደጥራቱና እንደውበቱ፣ ዋጋው ይወደዳል፡፡ ኦላይንካ፣ ዶላር የሚያወጣ ፀጉርም ትሸጣለች፡፡ በተለይ፣ የኮሎምቢያ ሂዩመን ሄር የፀጉሮች ሁሉ ቁንጮ ነው ትላለች ኦላይንካ፡፡ ለአንድ የፀጉር ቅያሬ፣ ሺ ብር ገደማ መሆኑ ነው ይሄ የናይጀሪያ ቢሆንም፤ በኢትዮጵያም ሂዩማን ሄር ተብሎ ለገበያ የሚቀርበው፣ ከ ብር ጀምሮ፣ እስከ ሺ እና ከዚያ በላይ ሆኗል፡፡ እዚህ ገዝቼ አላውቅም፤ ጓደኞቼ ከውጭ ይልኩልኛል ብለው የሚናገሩም የቅያሪ ፀጉር ተጠቃሚዎችም አሉ፡፡ በእርግጥ፣ በዊግ ማጌጥን የሚያንቋሽሹ፣ ለምዕራባውያን አስተሳሰብ ምርኮኛ መሆን ነው ብለው የሚያወግዙ፣ አክቲቪስቶች ጥቂት አይደሉም፡፡ ባለ ዊጐች፣ ፈረንጅ አምላኪዎች ናቸው እያሉ ከመስበክ አልቦዘኑም፡፡ ነገር ግን፤ በቅያሪ ፀጉር ማጌጥ እየተስፋፋም እየተዘወተረም ነው፡፡ የፀጉር ገበያም ደርቷል፡፡ በዓይነትና በብዛት፣ ጨምሯል፡፡ ፋብሪካ ሰራሽ ሲንቴቲክ ፀጉር፣ እንዲሁም ውቅያኖስ ተሻጋሪ ሂዩመን ሄር ፣ ከአህጉር አህጉር እየተጓጓዘ ነው ከህንድ ቤተመቅደሶች የሚሰበሰብ ዘለላ ዘለላ ሉጫ ጥቁር ፀጉር፣ ከባንግላዲሽና ከበርማ ቤት ለቤት ከማበጠሪያ የሚለቀም ተረፈ ፀጉር ም ገበያውን ያሟሙቃል የፈረስ ጋማ እና ጭራ የተቀላቀበለበትም ጭምር፣ አልቀረም፡፡ በአጠቃላይ፣ የፀጉር ገበያ፣ አለምን አዳርሷል፡፡ በአፍሪካ ደግሞ ተጧጡፏል፡፡ ከኢትዮጵያ እስከ ቤኒን፣ ከደቡብ ሱዳን እስከ ደቡብ አፍሪካ፣ ገበያው ሰፍቷል፡፡ ናይጀሪያማ፣ የፀጉር ገበያ መዲና እየሆነች ነው ማለት ይቻላል የማጌጥና የመቆንጀት ጉዳይ ብቻ ሳይሆን፣ ከፍ ብሎ፣ በልጦ የመታየት፣ የጉራና የክብር ጉዳይ እየሆነም ይመስላል፡፡ ለማንኛውም ሸመታው ጨምሯል፡፡ ሻጮችም ገበያቸውን ለማዳመቅ አልሰነፉም፡፡ የብራዚልን ፀጉር፣ ከወዛምነቱ መበርከቱ እያሉ ያዳንቃሉ ዊግ አሻሻጮች ይበረክታል የሚሉት፤ ለረዥም ጊዜ ያገለግላል ለማለት ነው፡፡ የቬትናም ፀጉር፣ ከአረማመድ ጋር ከፍ ዝቅ፣ ልምጥ ዞርጋ ሲል ማማሩ እያሉም ያስተዋውቃሉ፡፡ የሞንጐሊያ ፀጉር፣ ስራ አይፈጅም፤ ራሱ ከርል ይፈጥራል በማለት ያዋድዳሉ የጣሊያን ምርጥ ፀጉር፣ ሽታ የማያመጣ የቅንጦት ፀጉር አስመጥተናል እያሉ ገዢዎችን መማረክም ተለምዷል፡፡ ዘኢኮኖሚስት መጽሔት እንደዘገበው ግን፣ ወደ አፍሪካ አገራት የሚጐርፈው ፀጉር፣ በአብዛኛው ከቻይና የሚመጣ ነው፡፡ ከየአገሩ የሚሰበሰበው የፀጉር አይነት፣ ገሚሱ፣ ቻይናን ሳይረግጥ አያልፍም ታጥቦና ተበጥሮ፣ በአይነትና በርዝመት ተለቅሞ፣ ቀለም ጠግቦ፣ ከርል ተሰርቶ ተፈሽኖ ፣ በእሽግ በእሽግ ይዘጋጃል፡፡ ይሄ ሁሉ ስራ የሚከናወነው እና ለገበያ የሚሰናዳው፤ እናም፣ ወደ አፍሪካ አገራት የሚሰራጨው፣ በቻይና ፋብሪካዎች እንደሆነ ዘኢኮኖሚስት ይገልፃል፡፡ ከቻይናዊት ራስ ቅል ላይ ተላጭቶ የተዘጋጀ ፀጉር፤ የፔሩ ወይም የኮሎምቢያ ፀጉር ተብሎ ሊታሸግ ይችላል፡፡ የሰው ፀጉር፣ ከፈረስ ጋማ እና ከፍየል ፂም ጋር ተቀላቅሎም ይታሸጋል በርከትከት እንዲል፡፡ ሕንድ፣ ከየአገሩ ወርቅ በመግዛትና በማጌጥ እጅግ የመታወቋ ያህል፤ ናይጀሪያም፣ በዓለም ገበያ ውስጥ፣ ከየአገሩ ፀጉር በመግዛት በፀጉር ኢምፖርት ስመገናና ሆናለች፡፡ ከ ሚሊዮን ኪሎ ግራም ይበልጣል የናይጀሪያ አመታዊ የፀጉር ኢምፖርት ከፊሉ የሰው ፀጉር ነው፡፡ ከፊሉ የእንስሳት ወይም የፋብሪካ ፀጉር ነው፡፡ ይሄ ሁሉ ፀጉር፣ የሰው ፀጉር ከሆነ ግን፣ እስከወገብ ድረስ የሚዘናፈል የ ሚሊዮን ሴቶች ፀጉር እንደማለት ነው፡፡ ገበያው ሲሟሟቅ፣ ፀጉር የሚሸምት ሲበዛ፣ ከዚሁ ጐን ለጐን፣ በፀጉር ኤክስፖርት ተፎካካሪ ለመሆንና ለማሸነፍ የሚሟሟቱ አገራት መምጣታቸው አይገርምም፡፡ በርማ በዛሬ መጠሪያዋ ማይነማር የተሰኘችው አገር ፣ ከእነዚህ አገራት መካከል አንዷ ናት፡፡ በ ዓመት ውስጥ፣ የበርማ የፀጉር ኤክስፖርት ወደ አራት እጥፍ አድጓል አሁን፣ ከዓለም ኛ ሆናለች በፀጉር ኤክስፖርት፡፡ ድሮ ያልነበሩ የስራ አይነቶችም ተፈጥረዋል፡፡ የፀጉር ቁራሌዎች ቤት ለቤት ይዞራሉ፡፡ የፀጉር መግዣ ሱቆችም ተፈጥረዋል ይሄ ለሚስተር ሊን የኑሮ መተዳደሪያ ነው፡፡ የሴቶችን ፀጉር መላጨትና ፀጉር መግዛት ነው የእለት እንጀራው፡፡ የአገር ኢኮኖሚ እያደገ ይሁን ወይም እያሽቆለቆለ ይሁን፣ ለይቶ ለማወቅ ለሚስተር ሊን ከባድ አይደለም፡፡ ኢኮኖሚ ሲያሽቆለቁል፣ ኑሮ ሲከብድ፣ ወደ ፀጉር ሱቅ የሚመጡ ሴቶች ይበራከታሉ ፀጉራቸውን ለመሸጥ፡፡ ከነጋ፣ አስር ሴቶችን እንደላጨ ይናገራል ሊን፡፡ ኑሮ ከብዷል ማለት ነው፡፡ በርካታ ሴቶች፣ ፀጉራቸውን በ ዶላር ሸጠው ይሄዳሉ፡፡ ወደ ብር ገደማ መሆኑ ነው፡፡ ታዲያ፣ የፀጉር ኤክስፖርት ይሄ ብቻ አይደለም፡፡ እንደ ቁራሌው ፣ ቤት ለቤት እየዞሩ፣ ከሴቶች ማበጠሪያ ላይ፣ ፀጉር መሰብሰብ፣ በበርማ አገር የብዙ ሰዎች መተዳደሪያ ሆኗል፡፡ ከማበጠሪያና ከየቦታው የተቃረመው ፀጉር ተሰብስቦ ይከማቻል የተወታተበውንና የተድበለበለውን የፀጉር እራፊ፣ ማፍታታትና አንድ በአንድ እየነቀሱ መልቀም፣ ከተባይ ማጽዳት፣ ሽበት ካለም ማስወገድ ያስፈልጋል፡፡ ይሄን የሚሰሩ፣ በቀን ዶላር ከ ሳንቲም ይከፈላቸዋል ብር አካባቢ፡፡ የተቃረመው ተረፈ ፀጉር፣ ከህንድ እና ከባንግላዲሽ ተሰብስቦ ወደ በርማ ይሄዳል፡፡ እዚያ ተበጥሮና ተለቅሞ ወደ ቻይና ይሻገራል እዚያም በቻይና አገር ፋብሪካዎች ውስጥ ተስተካክሎና ታሽጐ፣ ወደነ ኢትዮጵያ፣ ወደነ ናይጀሪያ ይጓጓዛል፡፡ አጃኢብ ነው፡፡

ኢትዮጵያ ያለችበት ኛው የአፍሪካ ዋንጫ ሳምንት ቀረው

በደቡብ አፍሪካ አስተናጋጅነት የሚካሄደው ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የዛሬ ሳምንት በጆሃንስበርግ ሶከር ሲቲ ስታድዬም ደቡብ አፍሪካ ከኬፕቨርዴ በሚያደርጉት ጨዋታ የሚጀመር ሲሆን ዘንድሮ በቡድኖች መካከል ተመጣጣኝ ፉክክር እንደሚታይ ተጠብቋል፡፡ ደቡብ አፍሪካ በ ከተሞች በሚገኙ አምስት ስታድዬሞች ይህን የአፍሪካ ዋንጫ ለማዘጋጀት እስከ ሚሊዮን ዶላር አውጥታለች የስታድዬም መግቢያ ትኬቶች ሽያጭ ከ ሺ በላይ እንደሆነም ተገልጿል፡፡ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ በ አገራት የቀጥታ ስርጭት እንደሚኖረው የሚጠበቅ ሲሆን ከ በላይ የሚዲያ ተቋማት ፈቃድ አግኝተው ከመላው ዓለም በመሰባሰብ ለውድድሩ ሽፋን ለመስጠት ደቡብ አፍሪካ ይገባሉ፡፡ይህ በእንዲህ እንዳለ ባለፈው ሰኞ ከቱኒዚያ ብሄራዊ ቡድን ጋር በኳታር ዱሃ ላይ የተለያየው የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ትናንት ከታንዛኒያ ብሄራዊ ቡድን ጋር አዲስ አበባ ላይ ሶስተኛውን የወደጅነት ጨዋታ አደረገ፡፡

መድፍ ሲተኮስ፣ እሳት ሲለኮስ፣ መኪና ሲጥስ ሀበሻ ምድር ላይ ቅድሚያ የሚሰጠው መጠይቅ፡፡

ሰው ከተረፈስ ሌላው ይተካል ሌላ ምን አለን የተረፈን ሰው፣ የተትረፈረፈን ሰው የዛኑ ያህል የማንጠግበው ሰው፡፡ ደረታችንን የምንደቃው፣ ፊታችንን የምንነጨው፣ ከል የምንለብሰው፣ አመድ የምንነሰንሰው ለሰው፡፡ ደግሞ ደግሞ የሰው ደህናው፣ መቃብር የተኛው እንላለን ሲመጣብን፡፡ ለሰው አንተኛም፣ ጠርጣሮች ነን፡፡ የኑሯችን ብሒሉ ይሄ ነው፡፡ የሰጋ ቤቱን ዘጋ፣ የዘነጋ ተወጋ መቼም አውሬ ጦር ወርውሮ አይወጋን፣ ያው ሰው ነው ቤታችንን ዘግተንም ነፍሳችን አተርፍ፡፡ ሰው ይሉት መንፈስ ጥሎብን፡፡ የሰው መዋደዱ መዋለዱ እንላለን እንጂ ሐሰት ምክንያቱስ የሰው ጠላቱ፣ ይወጣል ከቤቱ ነውና ሰ ዎ ች በዚህ ከቀጠልን ነገር አበላሸን፣ እንዳማረብን፣ ውርደት ሳይከተለን ወደ ውጭ ለመሆኑ ሰው ምንድነው ለዚህ ጥያቄ እንደ ከተፎ ተማሪ ምላሹን በፍጥነት ያደረሰን የጥንታዊቷ ግሪክ ፈላስፋ ፕሌቶ ነው፡፡ የሰው ልጅ ላባ ያልለበሰ የሁለት እግር ተራማጅ እንስሳ ነው እንዴት ነው ነገሩ የሰው ልጅ በሁለት እግሩ በመጓዙ ብቻ ከዶሮ ሊቆጠር ክብሩሳ ማዕረጉሳ ያልን መትከንከን መብታችን ነው፡፡ ፈረንሳዊው የሒሳብ ሊቅና ፈላስፋ ብሌዝ ፓስካል በሁለት ሺህ ዓመታት የዘገየ ምላሹን ለፕሌቶ ሰጥቷል፡፡ እንዴት የሰው ልጅ በሁለት እግሮቹ ስለሄደ ብቻ ላባ ያልለበሰ ዶሮ ተደርጐ ይታያል የሰው ልጅ ኮ እግሩ ቢቆረጥም ያው ሰው ነው፡፡ ነገር ግን ዶሮ ላባውን እንደጢም ሙልጭ አድርጐ ቢላጭም ሰው መሆን አይቻለውም በፓስካል ንግግር አንጀታቸው ቅቤ የጠጣ የጥበብ ቂም በቀለኞች በፕሌቶ ላይ ላንቃቸው እስኪታይ አውካኩ፡፡ በሰፈሩት ቁና አለ አሉ ፕሌቶ ቅድሚያ ጥንታዊውን ሰው አይተን ወደ ፕሌቶ ንትክክ ብንመለስስ ጥራታዊው ሰው እራሱን የሚመለከተው ከተፈጥሮ ጋር የሥጋ ዝምድና ያለው ጥንቅር አድርጐ ነው፡፡ የነፋስ፣ የእሳት፣ የውሃና የመሬት ቅልቅል ነኝ ይላል፡፡ ስለዚህ ከተፈጥሮ ጋር የቤተዘመድ ጉባኤ ይቀመጣል፡፡ የተፈጥሮ ቁጣ በደረሰ ጊዜ ግሳፄዋን በልምምጥና በድለላ ለማስታገስ ይጥራል፡፡ በሠመረለት ጊዜ ደግሞ አስራቱን ያገባል፡፡ የሚባለው መሆኑ ነው፡፡ የኃይማኖቶች ሁሉ መሰረት ተደርጐ ይታያል፡፡ እነዚያን ንፋሳት፣ ማዕበላት፣ ሰደዳት፣ ጐርፋት፣ የመሬት መንቀጥቀጣት እየወከለና እየወካከለ ከተፈጥሮ ጋር የቤተ ዘመድ ጉባኤውን ገፋበት፡፡ እንዲያ እንዲያ እያለ አለ ዘፋኙ፡፡ ከጥንታዊነት ወዲህ ጥቂት ፈቅ ያለው የሰው ልጅ እምነቱ ብቻ ሳይሆን ስለራሱ ያለውም አመለካከት ተሻሽሎ ተስተውሏል፡፡ እንግዲህ ፈጣሪ ሰማይን ያለማማ ምድርን ያለ ካስማ ሲዘረጋ የሁለንተና ማዕከል ያደረገው መሬትን ነው የሰው ልጅ ይሄን ተገን አድርጐ ለራሱም ቦታ አፈላላጐ አግኝቷል፡፡ ሰው እንደመሬት ሁሉ የሁለንተናው ማዕከል ነኝ አለ፡፡ ፀሐይ ነሽ፣ ጨረቃ ነሽ፣ ፕላኔት ነሽ፣ ከዋክብት ነሽ በመሬት ዙሪያ እንደሚሽከረከሩት ሁሉ ሰውም የነገሮች ማንፀሪያ ማዕከል እኔ ነኝ አለ፡፡ አንዳንዴ ባጠጠ ማለት ይቻላል፡፡ ለራሱ የሰጠውን ግዛት እያሰፋ ፈጣሪውንም እስከመጋፋት ደረሰ፡፡ የተባለው ሰው እንዳለው ነው፡፡ ኧረ ይሄ መባጠጥ በእኛም አለ ሙሴ ፈጠረ ፈጣሪሁ አላልንም እንዴ ዘመንና የእኛ ትዝብት እጅ ለእጅ ተያይዘው ሲቀጥሉ ልክ ዓ ም ላይ ኮፐርኒከስ ከወደ ምዕራቡ ዓለም ብቅ አለ፡፡ ብቅ ብሎም አልቀረ በሥነ ፈለክ ጥናት በኩል ነባሩን ግንዛቤ መታው፡፡ መሬት የሁለንተና ማዕከል ሳትሆን የራሷ ተሽከርካሪ ባተሌ መሆኗን አረጋገጠ፡፡ ውሻ የታሰረበትን ምሰሶ እንዲዞር መሬትና የተቀሩት ፕላኔቶች እንዲሁ የፀሐይ ደጅ ጠኝዎች ሆነው ተገኙ፡፡ እናስ እናም የመሬት ክብር ተጋሪ የነበረው ሰው የዱላውም ቀማሽ ሆነ፡፡ እንደ ጥንቶቹ መኳንንቶች የሞትንም እኛ፣ ያለንም እኛ እያለ አዋጅ እንዳላስነገረ ከነበረበት ሁለንተናዊ አመለካከት ውስጥ በክብር እንዲወጣ ተጠየቀ፡፡ እዚህ ላይ ነው እንግዲህ ወደ ፕሌቶ ንትርክ መመለስ የሚኖርብን፡፡ ሰው ምንድነው ሰውማ ላባ ያልለበሰ የሁለት እግር ተራማጅ እንስሳ ነው ትክክል የሚሉ ፈላስፎች የተፈጠሩት የኮፐርኒክሰን የሥነ ፈለክ ግኝት ከመረመሩ በኋላ እሱኑ ዋቢ እያደረጉ ሆነ፡፡ ሰው ለእናት ተፈጥሮ ምንድነው ከዶሮ፣ ከውሻ፣ ከላም በምን ይለያል ከንቱ መታበይ ይዞት እንጂ ሰው ከእንስሳቱ እንደ አንዱ አይደለምን ሐሳቡ እስኪለመድ እግዚኦ አሰኘ፡፡ የባሰ አለ አገርክን አትልቀቅ ማለት ደግ ነበር፡፡ የቻርልስ ዳርዊን የዝግመተ ለውጥ ንድፈ ሀሳብ ደግሞ ሰውን የጊዜ ምጣድ ላይ በእርጋታ የበሰለ ዝንጀሮ አድርጐ አቀረበው፡፡ ከዚህ የባሰ ይኖር ይሆን አለ እንጂ አንዳንዶቹ ይሉታል፡፡ የተቀሩት ደግሞ ያም ሆነ ይህ የሰውን ልጅ ከነሁለንተና ቅንብሩ ረቀቅ አለ እንጂ በማሽን ህግ የሚተዳደር ማሽን ነው ብሎ የሚያስብ ፍልስፍና ነው፡፡ ቃል በቃል ተባለ፡፡ የጋሊሊዮ ጋሊሊ፣ የኒውተንና የተቀሩት ሳይንቲስቶች መነሳትና ማሽን በሰፊው ተግባር ላይ መዋል የፈጠረው አመለካከት እንደነበር ስምምነት ላይ ተደርሷል፡፡ ጁሊየን ኦፍሬይ ዲ ላ ሜትሪ የተባለ ፈረንሳዊ ፈላስፋ ብሎ በሰየመው መፅሐፉ ሰውን ከሰብአዊነት ተርታ አውጥቶ ከመኪኖች ጋር ደባለቀው፡፡ በዘመኑ ሰውና ማሽን ከአንድ ወንዝ ተቀዱ፡፡ ፍልስፍናው እንደ ትንቢት ተተገበረ፡፡ በኢንዱስትሪ አብዮቱ ዘመን የሰው ልጅ ሰውነቱ የማያሳስበው፣ ሥነ ምግባር ግድ የማይለው ለሥራው ብቻ ያደረ ብረት አከል ሰብእና ተላበሰ፡፡ ይሄንን ሁኔታ በትዝብት ያጤነው ሳይኮአናሊስቱና የማህበረሰብ ጥናት ምሁሩ ኤሪክ ፍሮም የተሰኘ መፅሐፉ ላይ እንዲህ አለ፡ አሥራ ዘጠነኛው ክፍለ ዘመን ላይ ዋነኛ ችግር የነበረው እግዚአብሔር ሞቷል ነበር፡፡ በሃያኛው ክፍለ ዘመን ደግሞ አሳሳቢው ችግር የሰው ልጅ ሞቷል የሚለው ሆነ፡፡ ኤሪክ ፍሮም የጠቀሰው ቃል በቃል ጀርመናዊው ፈላስፋ ፍሬደሪክ ኒች ያለውን ነበር፡፡ ኒች እግዚአብሔር ሞቷል ያለው የሰውን ልጅ ማሳበቢያ ልዕለ ተፈጥሮ ነጥቆ ሐላፊነቱን እራሱ ሰው እንዲወስድ ለማስቻል ነበር፡፡ በህልውናዊነት ፍልስፍና መሰረት፣ የሰው ልጅ የጥፋቱ ተጠያቂ፣ የልማቱ ተሸላሚ እራሱ ሰው መሆኑን ለማስተማር የተጠቀመበት ብሂሉ ነበር፡፡ ይሁንና ኤሪክ ፍሮም አባባሉን ወደ አንድ ደረጃ አሳድጐ ዘመንና ሰው የደረሱበትን ለማሳያ ተጠቀመበት፡፡ የሰው ልጅ ሞቷል የሰው ልጅ፣ የኢንዱስትሪው አብዮት ባጨቀየው የብረት አረንቋ ተይዞ ማንነቱን መፈለግ ተስኖታል፡፡ ማን ይታደገው መጀመሪያ እግዚአብሔሩን ገድሏል፣ ከዚያ እራሱን አጥፍቷል፡፡ እናስ ነብይ ማን ያስነሳለት ካርል ማርክስ የተሰኘ ፀሐፊ ማርክስን የኢንዱስትሪው አብዮት ነብይ ነው ይለዋል፡፡ ማርክስ አውቆም ይሁን ሳያውቅ አእምሮው በአይሁዶቹ መሲሐዊ የተስፋይቱ ቀንና መንግሥት ተፅእኖ ሥር የወደቀ ይመስላል እንደማለት ነው፡፡ እናስ እናማ ማርክስ በቁስአካላዊነት እስራኤል የተገባላትን መንፈሳዊ ቃልኪዳን ለመፈፀም ተነሳ፡፡ መንፈሳዊ ድህነትን በኢኮኖሚያዊ ድህነት ተካ፤ ምድረ ግብፅን በኢንዱስትሪው አብዮት ተካ፣ የግብፅ ፈርኦኖች ደግሞ ጨቋኞቹና በዝባዦቹ ናቸው አለ፡፡ በባርነት ሥር የነበሩትን እስራኤላውያንን በሠራተኛው መደብ ተካ፣ እራሱን በሙሴ ተካ፣ የተስፋይቱን ምድር በኮሙኒዝም ተካ ይሄንን የሚለን በተሰኘ መፅሐፉ ነው፡፡ የ ን አንደምታ ትተን ወደተነሳንበት ሰው ምንድነው እንመለስ፡፡ ማርክስ ሠራተኛው ሰው የመሆንን ማዕረግ ተነፍጓል፡፡ እራሱም ሰውነት አይሰማውም ብሏል፡፡ የተሰኘ መፅሐፍ ላይ ማርክስ እንዲህ እንዳለ ተፅፏል፡ ዘመኑን ነው እንስሳ ሰው፣ ሰው እንስሳ የሆነበት የሚለው፡፡ የማርክስ ፍልስፍና ማዕከሉ ሰው ነው፡፡ ከሰውም ደግሞ እራሱን በራሱ ድር ተብትቦ እጅ እግሩን ያሰረው ሰው፡፡ እንዲህ ብሏል የሰው ልጅ ብርቁ ሐብት እና ታላቁ ፀጋ እራሱ ሰው ነው አ ይ ሰው ደግሞ ወደ ክብር ስፍራው መጣ፡፡ የሰው ልጅ ስለ ብረት ፍቅር ብረት እስከመሆን ክብሩን አዋረደ፣ ጠባዩን መረዘ፣ ህይወቱን አጐመዘዘ፡፡ ማርክስ ሰውን ከዚህ የብረት አረንቋ መዝዞ ባያወጣውም በቀረርቶው ዓለምን ከሁለት የሚሰነጥቅ ኃይል እንዳለው እንዲያሳይ ረድቶታል፡፡ ዞረን ዞረን ከቤት ልንል ነው፡፡ አኗኗራችን፣ እምነታችን፣ ጥበባችን፣ ማህበራዊ ተራክቧችን፣ ፍልስፍናችን፣ ሀሜታችን፣ መወድሳችን፣ ታሪካችን ሁሉ ሰውን ማዕከል ያደረገ ነው፡፡ ገና ሥም ያልወጣለት የሰው ማዕከላዊነታችንን ስትፈልጉ በሉት፡፡ ግድ የለንም ብቻ አታዛንፉብን፡፡ የኛ ኮፐርኒከስ መጥቶ ኢትዮጵያዊውን ከማዕከላዊነቱ እስኪያነሳው በዚያው መቀጠል ነው፡፡ ለዚህ አኗኗራችን ፍልስፍናዊ ዋቢ ለሚሹ የጂጂን እጅጋየሁ ሽባባው አድዋ ጋብዘን እንለያለን፡፡ ሰው ሊኖር ሰው እንዴት እንደሞተ እሷ ታስረዳልናለች፡፡ በደግነት በፍቅር በክብር ተጠርቶ፣ በክብር ይሄዳል ሰው ሊኖር ሰው ሞቶ፤ የተሰጠኝ ህይወት ዛሬ በነፃነት

የቦሌመድሃኔአለም ቤተክርስትያን በቱሪስት መስሕብነቱ አስቦበታል

የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተክርስትያን በቅርብ ዓመታት ካስገነባቻቸው ካቴድራሎች ደብሮች አንዱ የሆነው የቦሌ ደብረሳሌም መድሃኒዓለም፣ መጥምቁ ዮሐንስና አቡነ አረጋዊ ካቴድራል የቱሪስት መስሕብነቱን ያሰበበት መሆኑን አስታወቀ፡፡ ካቴድራሉ በአዲስ አበባ ካሉ አብያተክርስትያናት ትልቁ ነው፡፡ ውጭ ሀገራት በሚኖሩ ትውልደ ኢትዮጵያውያን እና የውጭ ሀገር ዜጎች ዘወትር እየተጎበኘ ያለው ቤተክርስትያን የቱሪስት መስህብነቱን በማጠናከር ዘመናዊ ፏፏቴ ፋውንቴን አሰርቷል፡፡ የቀብር አገልግሎት የማይሰጠው ቤተክርስትያን ፏፏቴውን በመጪው ማክሰኞ ብፁአን ሊቃነጳጳስ እና ሌሎች እንግዶች በሚገኙበት እንደሚያስመርቅ የቤተክርስትያኑ ጽሕፈት ቤት ከላከልን መግለጫ መረዳት ተችሏል፡፡ በቦሌ መድሃኔዓለም ከሚጎበኙ ስፍራዎች መካከል ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ጳውሎስ በሕይወት እያሉ በመሠራቱ አወዛጋቢ የነበረው ሐውልት ይገኝበታል፡፡

ነቄ ተቃዋሚ መጠላለፍ የፋራ ነው ይላል

የፕሮግራማቸው መመሪያ ነው ተቃውሞው ዕውቀትና ሥልጣኔ ተኮር ነው ተቃውሞው ዕውቀትና ሥልጣኔ ተኮር ነው እንደተለመደው ፖለቲካዊ ወጋችንን በቀልድ እንጀምረዋ በነገራችን ላይ አንዳንድ ቀልዶች የሰማችኋቸው ቢሆኑ ግን እኔ በአዲስ መልክ ስለማቀርበው ምግብ በአዲስ መልክ ጀምረናል እንደሚባለው ደግማችሁ ብታነቡት ወይም ብትሰሙት እንኳን እንደ ማይሰለቻችሁ አምናለሁ፡፡ እንደ አንዳንድ ፓርቲዎች ግን እኔ አውቅላችኋለሁ እያልኩ እንዳልሆነ ተረዱልኝ አሁን ወደ ቀልዳችን፡፡ በምድር ላይ ሳሉ የተለያዩ የዓለም አገራትን በመሪነት ሲያስተዳድሩ የነበሩ ዲሞክራትም አምባገነንም መሪዎች ከአፍሪካም ከአውሮፓም ሲኦል ውስጥ ሆነው እላይ ቤት ማለት ነው ወደ የአገራቶቻቸው ስልክ ይመታሉ፡፡ በመጀመሪያ የደወለው አንድ የአውሮፓ አገር መሪ ነበር፡፡ የአገሩን የመንግሥት ተወካይ አግኝቶ ብዙ ነገር ጠየቀው፡፡ ዋናው ጥያቄ ያተኮረው ግን የአገሩ ሳይንቲስቶች ላይ ነበር፡፡ እንዴት እስካሁን ድረስ በሽታን የሚያስቀር መድኃኒት አልሠሩም እያለ እምቧ ከረዩ ሲል ቆይቶ ስልኩን ዘጋ፡፡ የስልክ ሂሳብ ሲጠይቅ ዩሮ ተባለና ከፈለ፡፡ ሌላ የአውሮፓ አገር መሪ ተነሳና ወደ አገሩ ስልክ መታ፡፡ ስለ ህዝቡ፣ ስለ ኢኮኖሚ ዕድገት፣ ስለ ሳይንስና ቴክኖሎጂ ርቀት ሲያወራ ቆየና እሱም በአንድ አጀንዳ ላይ ይከራከር ገባ፡፡ ይኼኛው ደግሞ እንዴት አሁን ድረስ ግብር ማስከፈል አልተዋችሁም በማለት ተከራክሮ ስልኩን ዘጋ፡፡ እሱም ዩሮ የስልክ ከፈለ፡፡ ቀጣዩ ተረኛ የአፍሪካ አገር መሪ ነበር፡፡ ገና ሲጀምር በነጐድጉድ ድምፁ ሲኦልን ቀወጣት፡፡ አንድም ጊዜ በቀስታ ሲያወራ አይሰማም፡፡ በምድር የሥልጣን መንበሩ ላይ ያለ ሳይመስለው አልቀረም፡፡ እኔን ዓመት ገዛ ብለው አስወርደው እነሱ ግን ዓመት ሞላቸው አለ በቁጣ ምድር ላለው ተወካዩ፡፡ ኧረ ባክህ አሁንም አመ አልቀረም እንዴ የታባታችሁ የእጃችሁን ነው ያገኛችሁት፡፡ እኔ ብኖር ኖሮ እንኳንስ አመ ህዝብም አይኖርም ነበር አመን ማጥፋት ከምንጩ ነው ብያችሁ ነበር እኮ ግን አትሰሙም ቀላል እኮ ነው ህዝብ ሲጠፋ አመ ይጠፋል የቀድሞው የአፍሪካ አገር አምባገነን መሪ ሲኦል ከመጣ አንስቶ አመን ለማጥፋት አጭሩና ውጤታማው መንገድ ህዝብን ማጥፋት ነው የሚለው ፍልስፍናው ላይ ከምሩ እየተከራከረ ይገኛል፡፡ የአፍሪካው መሪ የናፈቀውን አምባገነናዊ ባህርይ በስልክ መስመር እንደ ጉድ በመጮህና በመፎከር ከተወጣ በኋላ ስልኩን ዘጋና ዶላር ብቻ ከፈለ ለስልኩ፡፡ ሁለቱ የአውሮፓ መሪዎች ተያዩ፡፡ አፍሪካዊው የእነሱን አጥፍ አውርቶ ዶላር፣ እነሱ ዩሮ ገደማ መክፈላቸው አናዷቸው የሲኦሉን የኮሙኒኬሽን ክፍል አዛዥ ጠየቁት፡፡ ሲኦልም በዘመድ ይሠራል ማለት ነው አይተኸዋል ስንት ሰዓት እንዳወራ እኛ አውሮፓውያን ደግሞ ሙስና ምናምን አንወድም የልማትና የዕድገት ጠር ነው እና አፍሪካዊው ለምን ዶላር ብቻ እንደከፈለ ይነገረን አለ አውሮፓዊው መሪ፡፡ ጌታዬ ሲል ጀመረ የሲኦል የኮሙኒኬሽን አዛዥ ሲኦል ውስጥ በዝምድና አንሠራም ሙስና የሚለውንም ቃል ዛሬ ገና ከእርስዎ መስማቴ ነው ሌላኛው የአውሮፓ መሪ ይሄን ያህል የታሪፍ ልዩነት ከየት መጣ ታዲያ የሲኦል የኮሙኒኬሽን አዛዥ አፍሪካዊው መሪ የአገር ውስጥ ጥሪ እኮ ነው ያደረገው ነው እንዴ ብለው ዝም አሉ የአውሮፓ አገራቱ መሪዎች አያችሁልኝ ቀልዱ እንኳ ሳይቀር እንዴት አፍሪካ ላይ እንደሚያፌዝ፡፡ ከሲኦል ወደ አፍሪካ መደወል የአገር ውስጥ ጥሪ ነው እኮ ነው የተባለው፡፡ ወይ ነዶ በንዴት መብገን ብቻውን ግን ምንም ለውጥ አያመጣም፡፡ ባይሆን እንደኔ ፕሮፖዛል መጻፍ ይሻላል፡፡ መፍትሔ ያዘለ ፕሮፖዛል እንጂ የችግር ቋት የሚሆን ፕሮፖዛል ግን አይደለም፡፡ በዚህ ሃሳብ መነሻ ነው አዲሱ የተቃዋሚዎች ፕሮፖዛል የተረቀቀው፡፡ እንደተለመደው የፕሮፖዛሉ መፃፍ ሰበቡ ምን እንደሆነ ባስረዳችሁ ደስ ይለኛል፡፡ እንዲህ የአፍሪካን ነገረ ሥራ በቅጡ ስንመረምረው ለኋላቀርነት፣ ለበሽታ፣ ለረሃብ፣ ለመሃይምነትና ለእርስ በርስ ጦርነት የዳረገን ፖለቲካው ነው፡፡ በአፍሪካ የችግሮች መነሻ በአብዛኛው ፖለቲካና ከፖለቲካ የሚወለደው የሥልጣን ፉክክር ነው፡፡ እናም የፖለቲካውን ሁኔታ ካስተካከልን ሌሎች ነገሮች እየተስተካከሉ ይመጣሉ፡፡ ለዚህ ነው የአዳዲስ ተቃዋሚዎች ፕሮፖዛል የተዘጋጀው፡፡ አዲስ ስታይል የሚከተለው አዲሱ የተቃዋሚ ቡድን ዋና መርሁ ፕሥሰዥተዥቨጵ ተሀዥነከዥነገ ቀና አስተሳሰብ የሚል ሲሆን ጭፍን ጥላቻና መጠላለፍ ሲያልፍም አይነካው፡፡ ኢህአዴግ ስለ አዲሱ ተቃዋሚ ሲሰማ አስቀድሞ የሚያነሳው ጥያቄ ምን መሰላችሁ የትግል መሳሪያው ምንድነው እነሆ መልሱ፡፡ የትግል መሳሪያው ዕውቀትና ሥልጣኔ ነው፡፡ የአዲሱ ተቃዋሚ ፓርቲ ግንባር ቀደም ዓላማ ዕውቀትና ሥልጣኔን ማስፋፋት ነው በሃይል ወይም በጉልበት አይደለም፡፡ በፀባይ፣ በማግባባት፣ በማሳመን፡፡ እንደምታውቁት በጠብመንጃ የመጣ ሥልጣኔ ወይም ዕድገት የለም፡፡ በዚያ ላይ መሳሪያና ዕውቀት መቼ ኮከባቸው ገጥሞ ያውቃል አዲስ የሚመሰረተው ፓርቲ ያወቀና የነቃ ነው የአራዳ ልጅ እንደሚባለው፡፡ የአራዳ ልጅ ፓርቲ ሲባል አጉል ብልጣብልጥነት የሚያሳይ ሳይሆን ብልህ ወይም ስማርት ለማለት ነው ስመቷረተ ፐቷረተየ፡ ብትሉትም ይስማማኛል፡፡ ስለ አዲሱ ፓርቲ ጠለቅ ያለ ግንዛቤ ለማስጨበጥ ያህል አንዳንድ ዕቅዶቹን ብጠቅስላችሁ ጥሩ ይመስለኛል፡፡ የፖለቲካውን ትግል የሚያካሂድበትን ስልትም ስለሚያሳይ ስለ ፓርቲው የተሻለ ምስል ይፈጥራል ብዬ አስባለሁ፡፡ እንግዲህ ዕውቀትና ሥልጣኔ ተኮር መሆኑን ተነጋግረን የለ የፖለቲካ ትግሉን የሚያካሂደው በዚሁ መርህ መሰረት ነው፡፡ ለምሳሌ የህዳሴው ግድብ ሊሠራ ነው የሚል ነገር ሲሰማ ወደ ማውገዝ አይገባም፡፡ ተፈጥሮአዊ ባህርይው ይሄን አይፈቅድለትም፡፡ ይልቁንም ባህር ማዶ ተሻግሮ ከኢትዮጵያውያንም ከተለያዩ መንግስታትም ገንዘብ አሰባስቦ ወደ አገሩ ይመለስና የ ሚ ብር ቦንድ ይገዛል፡፡ መቼም ኢህአዴግ አትገዛም አይለውም አይደል ካለውም እራሱ ላይ ጐል አገባ ማለት ነው ኢህአዴግ፡፡ አዲሱ ፓርቲ አንድ ነጥብ ሲያስቆጥር ኢህአዴግ አንድ ነጥብ ይቀነስበታል ማለት ነው፡፡ ለዩኒቨርስቲዎች የገንዘብና የቁሳቁስ ድጋፍ ከዓለም ዙሪያ አፈላልጐ ይሰጣል ለመንግሥትም ለግልም፡፡ አሁንም ኢህአዴግ ከተቃዋሚ አልበቀልም ብሎ ከ ኮራ እሰየው ነው የእሱ ዋና ዓላማ ግን ዕውቀትና ሥልጣኔ ማስፋፋት ስለሆነ ከዚህ ትግሉ ለሰከንድም ቢሆን አያፈገፍግም፡፡ ይሄ ብቻ አይደለም ከፍተኛ ችሎታ ላላቸው ታዳጊ ተማሪዎች በውጭ አገራት የነጻ ትምህርት ሰቸሀሥለቷረሰሀዥፐ ዕድል ያመቻቻል በዓመት ቢያንስ እስከ ተማሪዎች እንዲማሩ ያደርጋል፡፡ አሁንም ኢህአዴግ ለፖለቲካ መሳሪያነት እየተጠቀመበት ነው በሚል ዕድሉን ከከለከለ፣ ራሱ ግብ ውስጥ ጐል እያስገባ ስለሆነ ድሉ የማታ ማታ የአዲሱ ተቃዋሚ ፓርቲ ይሆናል፡፡ አያችሁ አዲሱ ፓርቲ ችግር ተኮር ሳይሆን መፍትሔ ተኮር ነው፡፡ የጥላቻ ፓርቲ ሳይሆን የቀና አመለካከት ፓርቲ ነው፡፡ ሥልጣን መያዝ የሚፈልገው ኢህአዴግን በማስጠላት ሳይሆን በቀና አስተሳሰብ በመላቅ ነው፡፡ በዚህ ሂደት የበለጠ ቀና የሆነው ፓርቲ ሥልጣን የሚይዝበት ምቹ ዲሞክራሲያዊ ሁኔታ ይፈጠራል ማለት ነው፡፡ አዲሱ ፓርቲሰጭረፐረዥሰጵ፡ ማድረግም መለያው ነው፡፡ ድንገት ብድግ ብሎ ዓለም አቀፍና የአገር ውስጥ ጋዜጠኞችን ይጠራና ለባቡር መስመር ዝርጋታው ሚ ብር፣ ለኮንዶሚኒየም ግንባታ ሚ ብር እሰጣለሁ ይላል፡፡ ኢህአዴግ የፖለቲካ ጨዋታውን ነቄ ብሎት ያንተን ገንዘብ አንቀበልም የሚለው ከሆነ ችግር ላይ የሚወድቀው ራሱ ነው፡፡ ሌላ ጊዜ ደግሞ ኢህአዴግ ዋና መሰረቴ ነው ወደሚለው አርሶ አደር ይሄድና ከፍተኛ የገንዘብ ድጋፍ በመስጠት ገበሬውን በሃሴት ሞልቶት ይመለሳል፡፡ የኢህአዴግ መሠረት አልተሸረሸረም ግን በክፋት ወይም በተንኮል መንገድ አይደለም፤ በቀና አካሄድ ነው፡፡ ህገ መንግሥቱን አክብሮ ይንቀሳቀሳል፡፡ ህገ መንግሥቱን ገበሬውን አትደግፉ አይልም እኮ ኢህአዴግ ገበሬው የኔ ብቻ ነው ካለ በፍ ቤት ይከራከር የአዲሱ ፓርቲ ሌላው መለያ አገር ወዳድነቱ ነው፡፡ ለዚህ ነው ከሥልጣን በፊት አገሩን የሚያለማው፡፡ ለዚህ ነው ከሥልጣን በፊት በአገሩ ላይ ዕውቀትና ሥልጣኔ እንዲስፋፋ የሚተጋው፡፡ ለዚህ ነው ገዢውን ፓርቲ በጥላቻ ወይም በመሳሪያ የማይታገለው፡፡ ትግሉ ዕውቀትና ስልጣኔ በማስፋፋት ነው፡፡ ትግሉ በነቄነት ነው፡፡ ጠብመንጃ መተኮስ አይደለም መያዝ እንኳ ለነቄው ፓርቲ ፋርነት ነው የጥንታዊ ጋርዮሽ ዘመን አስተሳሰብ፡፡ ለአዲሱ ሰመቷረተ ፐቷረተየ የትጥቅ ትግል ያረጀ ያፈጀ የትግል ሥልት ነው፡፡ የአዲሱ ፓርቲ የትግል ዓላማ ሥልጣን ለመያዝ ቢሆንም ከሥልጣኑ እኩል ኢትዮጵያን ከሲኦል ማውጣት ይፈልጋል፡፡ በዕውቀትና በሥልጣኔ እንድትመጥቅ ይተጋል፡፡ ለአዲሱ ፓርቲ የኢትዮጵያን ገታ መቀየር ማለት ይሄ ነው፡፡ አንባቢያን ፓርቲው ገንዘብ ከየት ያመጣል ሊሉ ይችላሉ፡፡ አዲሱ ፓርቲ በአዕምሮ ኃይል ያምናል፡፡ እንኳን ገንዘብ ተዓም እፈጥራለሁ ባይ ነው፡፡ ስለዚህ የገንዘቡ ነገር ብዙም አያሳስብም፡፡ ሌት ተቀን ምንጩን ያነፈንፋል፡፡ ነቄው ፓርቲ በቅርቡ ከምርጫ ቦርድ ፈቃድ የሚያወጣ ሲሆን አባል ለመሆን የምትፈልጉ ግን ከዛሬ ጀምሮ መመዝገብ ትችላላችሁ፡፡ ለጊዜው ታዲያ የፓርቲው ሊቀ መንበር እኔ ነኝ፡፡ ምነው ችግር አለ የፓርቲው እንጂ የአገሪቱ እኮ አልወጣኝም እንደተለመደው ፖለቲካዊ ወጋችንን በቀልድ እንጀምረዋ በነገራችን ላይ አንዳንድ ቀልዶች የሰማችኋቸው ቢሆኑ ግን እኔ በአዲስ መልክ ስለማቀርበው ምግብ በአዲስ መልክ ጀምረናል እንደሚባለው ደግማችሁ ብታነቡት ወይም ብትሰሙት እንኳን እንደ ማይሰለቻችሁ አምናለሁ፡፡ እንደ አንዳንድ ፓርቲዎች ግን እኔ አውቅላችኋለሁ እያልኩ እንዳልሆነ ተረዱልኝ አሁን ወደ ቀልዳችን፡፡