Spaces:
Running
on
Zero
Running
on
Zero
File size: 2,977 Bytes
e0d76cb |
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 |
ਪਾਇਆ ਹੈ । ਕਵੀ ਇਕ ਉੱਚ ਕੋਟੀ ਦਾ ਵਿਦਵਾਨ, ਗਿਆਨੀ, ਪੰਡਿਤ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ,ਤੇ ਉੱਜੇ ਹੀ ਇਕ ਘਟ ਪੜਿਆ, ਨਿਰਖਸ਼ਰ, ਸਾਧਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਵੀ । ਇਸ ਵਿਚ ਸੰਦੇਹ ਨਹੰ£ ਕਿ ਪੰਡਿਤ ਦੀ ਕਵਿਤਾ, ਜੇ ਉਸ ਵਿਚ ਅਸਲ ਕਾਵਿ ਚਿਣੰਗ ਹੈ, ਇਕ ਨਿਰਖਸ਼ਰ ਕਵੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਤੋ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਿਸਮ ਦੀ ਹੇਂਵੇਗੀ । ਭਾਵ ਦੀ ਸੂਖਮਤਾ, ਡੂੰਘਾਣ, ਜੀਵਨ ਫਲਸਫ਼ੇ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲਤਾ, ਜੜਤ ਤੇ ਸੰਦਰਤਾ-ਇਹ ਉਸ ਵਿਚ ਵਖੇਰੇ ਹੋਣਗੇ, ਤੇ ਸਾਧਾਰਨ ਵਿਦਿਆ ਵਾ& ਕਵੀ ਵਿਚ ਜਜ਼ਬੇ ਦਾ ਵੇਗ ਜਿਥੇ ਹੋਵੇਗਾ, ਹੋਰ ਸੂਖਮ ਭਾਵ ਉਸ ਹੱਦ ਤੀਕ ਸ਼ੈਂਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਇੰਜ ਜਾਣੋਂ ਜਿਵੇ ਇਕ ਮਹਾਨ ਰਾਜੇ ਦਾ ਸੁੰਦਰ _ਵਿਲਾਸ- ਭਵਨ ਇਕ ਪਾਸੇ ਹੋਵੇ ਤੇ ਇਕ ਬਨਬਾਸੀ ਦੀ ਫੁਂ ਫੁੱ :1, ਬੇਲਾਂ ਬਿਰਛਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਈ ਹੋਈ ਕਟੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ । ਇਕ ਸਿੱਟਾ ਹੈ ਮਨੁਖ ਮਾਤ ਦੇ ਸਦੀਆਂ ਤੇ ਪੀੜੀਆਂ ਦੇ ਸਿੱਖੋ ਤੇ ਇਕੱੜ੍ਹ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਗਿਆਨ ਤੇ ਬੁਧੀ ਦਾ ਤੇ ਦੂਜਾ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਤੋ ਤੋਂ ਜੋਮੀ ਸੁਹਣੱਪ ਨੂੰ ਮਾਣਨ ਵਾਲੀ ਰੁਚੀ ਦਾ । ਲੋਕ ਕਵੀਆਂ ਵਿਚ ਡੂੰਘੇ ਜਜ਼ਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਅਸੂਝ ਤੋ ਅਚੇਤ _ਕਿਰਸਾਣਾਂ, ਪਾਲੀਆਂ, ਚਰਵਾਹਿਆਂ, ਬਿਰਛਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟਣ ਵਾਲਿਆਂ, ਪੱਥਰਾਂ ਨੂੰ ਉਖੇੜਨ ਵਾਲਿਆਂ, ਮਾਛੀਆਂ, ਮੁਹਾਣਿਆਂ, ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਤੇ ਤ ਲੜਾਕਿਆਂ ਦੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਵੁਕਤਾ, ਵਿਚਾਰ, ਤਲਨਾ ਤੇ ਵਿਆਖਿਆ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਹਰਾਂ ਅੰਗਾਂ ਵਿਚ ਸੱਭਿਤਾ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੀ ਪੱਧਰ ਉਪਰ ਜੀਵਨ _ਬਿਤਭਭੈਣ ਵਾਲੇ ਮਨੁਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਮਨ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਭਾਵੁਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੀਵਨ ਦੀ ਆਮ ਘਾਲ ਵਿਚ ਸ਼ੈਦ ਉਹ ਉਨੇ ਵੇਗ -ਤੇ ਨਿਪੁੰਨਤਾ ਨਾਲ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ, ਪਰ ਉਸ ਸਾਰੀ ਘਾਲ, ਚੁਖ-ਸੁਖ, ਵੇਦਨਾ ਤੋਂ ਕਸ਼ਟ ਦਾ ਪਿਛੋਕਭ ਤੈ ਅੱਗਾ, (੧੮). |