wav2vec2-xlsr-sakha / log_mozilla-foundation_common_voice_8_0_sah_test_targets.txt
sammy786's picture
Upload log_mozilla-foundation_common_voice_8_0_sah_test_targets.txt
20d8be4
raw
history blame
147 kB
0
били кыыс саба тутта быһыылаах телефонунан да кыайан кэпсэтиннэрбэт диэн кыһыйанабаран кэллэ
1
көрбүттэрэ балаҕаннарын аана аһаҕас аҥайан турар эбит
2
сөбүлээтэҕим диидии натаайа эйиэхэ тэҥнээх буолуо дуо
3
кэлбитигэр аны уол дьоно кыыһы өстөөхтөрүн курдук көрсөллөр кэргэниттэн арахсыбытыгар кинини буруйдууллар
4
охсуһуу буолбут сиригэр уу чуумпу буола түстэ
5
сиэрмайгы эмиэ сатарыйан иһэрин курдук көрөбүн
6
иккис этээскэ тахсан тоҥсуйбуппутугар дьиэлээх уол ааны аһаат соһуйан хараҕын тиэрэ көрөн кэбистэ
7
манна былыргы хаҥаластар туох сыһыаннаахтарый диэн боппуруос үөскүүр
8
били дьон уол эппитин курдук ааны баайаллар уоту оттоллор
9
бастаан оскуоланы бүтэрдэҕин утаа үөрэнэүлэлии барбыт дьүөгэлэрин кытта суруйсар билсиһэр буолара
10
кэнники сэмэн быа быстыбатаҕа буоллар мин сүүйтэрэр этим диир үһү
11
чэ били мин көрдөрбүт сибэккибин ылыахха
12
ол эрээри аны үс хонугунан дьиэҕэруоккар ыар ыалдьыт нүһэр хоноһо буолуом
13
ити соторутааҕыта эмти тутан сиэбитиҥ куһаҕан да кыра соҕустук сиэтиҥ
14
эрэйдээх тыына быстыар диэри аччыгый уолун кэтэһэ сытаахтаабыта
15
татыйаас сааһын тухары олохтоох оскуолаҕа сельпоҕа дьиэ хомуйааччынан үлэлээн дьоҕус биэнсийэҕэ тахсыбыт
16
ол гынан баран били кэлии оҕонньору көрүүтэ көр дииллэр
17
тулабытыгар хараҥаран халлааҥҥа бачымах курдук сулустар хойдон барбыттара
18
арай ийэтэ кыра эрдэҕинэ аһыы олорон итинник сэрэтэн унаарытара
19
бэйэтэ бэйэтиттэн кыыһыран бэргэһэтин устан тыастаахтык таһаҕаһын үрдүгэр бырахта
20
доҕордуулар булсан түүнү быһа кэпсэтэн хоннулар
21
эриэн ырбаахылаах уһун синньигэс уҥуохтаах дьахтар тэлиэгэтин соһон тэйэн эрэрин көрөн
22
диэбит уонна ураһа аанын аһан кэбиспит
23
кырдьык киһи үйэтигэр биирдэ түбэһэр үчүгэй ыт этэ
24
саамай дьулайара бу үһү туос маһын барытын томтор аннын диэки тэбэн ыытара дииллэр
25
онтон дьэ харса суох хаспытынан барда
26
хайдах эрэ эн иннигэр реабилитацияланыахпын наһаа баҕарабын
27
хайыахпыный бэйэбэр олох сүрэҕим ыалдьыбат оҕобор эрэ дууһам ыалдьар
28
ээ суох баран сынньана түс утуй айсен олох утуйбакка сылдьар диэбитэ
29
диэн баран дьэҥкир водканы хантас гыннарда кыргыттар сорохторо аһыырҕаппыттыы харахтарын симнилэр
30
аны биир эмиэ туохха да тэҥнэммэт улуукан үөрүү
31
диэн ыйытык сүөдэр төбөтүгэр ыйанан хаалан хаалла
32
ол эрээри абааһылара уот алгыһын истибэтэх
33
оһох кэннинэн хаҥас диэкинэн абааһыны көрдөөн тилийэ сүүрбүттэр
34
тустубутунан эргэ үүтээн аҥаар эркинин көҥү көтөн таһырдьа тахсан кэлбиттэрэ
35
хоско киирбитигэр оксананы оронугар сытыаран эрэрэ
36
убайа бурцев өлбүтүн кэннэ федор кинээһинэн хаалбыт
37
бэйэҥ тускунан хантан мин аадырыспын билбитиҥ туһунан быһаараар дуу диэбит
38
туманнаах сарсыарда хараҥа буолан маны ким да көрбөккө хаалбыт
39
онон онноманна күүлэйдии бардаҕына үксүгэр олорорун сөбүлүүр
40
хайдах эрэ кыыс буолла диир санаа олох арахпат
41
диэн эдьиийин диэки уоскутардыы кэҕис гынна
42
тугу аһаансиэн сылдьыбытын ким да билбэт
43
ити туох айылаахтан кыыһырбытын ытаабытын таайа сатаата да кыайан тобулбата
44
эдьиийим кэлэрэ буолта буолуо барыахха кыргыттар сотору көрсүөхпүт
45
хайдах буоллуҥ биир да дьээдьэ саһан сыппат туохтан куттанныҥ
46
кыыһым эмиэ олох кини буолбатах диир
47
былыттан күн күлүмүрдүү күлбүтүнэн тахсан кэлбит
48
онтон оллоонун оҥостон уу баһан таһааран баран уотун отунна
49
мин эмиэ бэйэлэрэ ханна эрэ гыммыттара буолуо диэбитим буолбат дуо
50
онон кытылы батыһа син ат үктэнэн хаамар сирэ баар
51
оҕо бэрээкини тоҕо эрэ үүрэн кэбиспэтэхтэр илииатах буолар үлэһит оҥостубуттар
52
дорооболоһон баран олорон эрдэҕинэ хайаларын эрэ чаҕаархай куолаһа
53
сэрии иннигэр биһиги дьоммутугар харчы диэн суоҕун тэҥэ этэ
54
василий эдэр киһи соторусотору остуолу тутан олорор уруучукатынан тоҥсуйан ылар төбөтүн быһа илгистэр
55
сотору соҕус саамай улаҕа сытар өлөксөйбүт дьону кэннинэн ат буолан таһырдьа таҕыста
56
манна саас эрдэ бөһүөлэктэн чалбах уута халыйан киирээччи
57
сопхуос салалтата эдэр сүрэхтээхбэлэстээх үлэһити биир сыллаах бухгалтердар куурустарыгар үөрэттэрбитэ
58
сиэтэххинэ субу түүн бу дьиэҕэ эмискэ таарымталанан өлүөҥ
59
түһүлгэҕэ ураһа да элбэх киһи да элбэх эбит
60
бэйэтэ орто уҥуохтаах көхсүттэн көрдөххө халҕан курдуга үһү
61
тахсаат таняны кытта үөрэммит баспытаатал даша икки дьахтары кытта кэпсэтэ турарыгар кэтиллэ түстүлэр
62
чэ буоллун этээччи эттэҕинэ саҥарааччы саҥардаҕына эмиэ да сөпкө дылы эбит да
63
ника бу манна олорон элбэҕи эргитэ саныыр
64
өр кэргэн ылбакка сааһыран эрэр уолаттары молто курдук буолаары гынныҥ дуо
65
хайыаҥ баарай дьылҕахаан оҥоһууҥ итинник айыллан салаллар буоллаҕа дуу
66
киэсэ биэсэлкэ таһыгар кинигэ ааҕа олорбута
67
баҕар эйиэхэ тахсыбаппын диэтэҕинэ да көҥүлэ
68
атыыһыт хараҕынан көрөн аты наһаа билэрэ
69
сотору илиилэрэ улук буола охсон хаал быттара
70
тыа дьоно буолан баран хайаан сүөһүтэ суох буолуохтарай икки ыанар ынахтаахтар
71
массыына уота бу күлүмнэтэн кэлбитигэр кыргыттар хаптас гыннылар эрээри кэнниттэн көрөн хааллылар
72
эн онно биир эмэ билэр киһилээххин дуо
73
манна олорон кэтэһиэххэ массыынаҕын ойуур иһигэр кэннинэн киллэр
74
отмас хагдарыйан күһүҥҥү хахсаат сөрүүн тыал үрэр
75
сорох дьон акка уксарынан дьарыктанан наһаа байаллара үһү
76
ити дэриэтинньик дьахталлар олорбуттара сүүрбэччэ сыл буолла
77
ойон иһэн улахан кылынын моонньун батыйанан быһа охсон кэбиһэр
78
модьута бэрт буолан хаһабын хостоойоҕут сэрэниҥ диэн дуоһуйуор диэри оонньуура
79
онтон ыта түһээн үрэн буһурҕаабытын сэрэйэн уоскуйда
80
диэн атын кытта киһилии кэпсэтэкэпсэтэ имэрийтэлээн ылбыт
81
ити курдук сырдык үтүө күннэр үрүҥ ситии быатыныы майгыннаһан субуһан ааһан истилэр
82
диэн баран инники остуолга киирэн олорунан кэбистэ
83
кинини кытта сырыттахха киһини барытын кыыһы барытын ааттарынан билэр
84
ол кэннэ оччотооҕу саха киһитин сиэринэн уотугар ас биэрбит
85
сотору кырдьык кыһыл этэрээт кэлэн барыларын имирихомуру тутан кэбиспит
86
онон уһун үйэлэнии утумнааһын буолар эбит
87
аҕа уустарын икки ардыларыгар эмиэ кыргыс кэмэ саҕаламмыт
88
биһиги онно сөбүлэспит курдук чочумча ах баран олордубут
89
истиэнэлэргэ араас былакааттар луоһуннар олорооччулар бэйэлэрэ харандааһынан киистэнэн уруһуйдаабыт хартыыналара ыйаммыттар
90
били дьахтар баҕар уолгунан иэстэһээри гынара буолуо оҕоҥ олоҕун алдьатаары
91
сарсыныгар оксана павелтан бириэмэннэй үһү диэн оскуола иһэ үллэҥнээн олорбута
92
эдьиийэ дьэбдьиэй үөрүнньэҥэ бөҕө сонуну истээт өрө халаара түстэ
93
таһырдьа тахсыбыта сөрүүн салгын саба биэрдэ хайдах эрэ чэпчээн кэллэ дириҥник үөһэ тыынна
94
диэн эппитигэр кыыһа барытын сиһилии кэпсиир
95
былыр үрүмэлээх хара түөкүн диэн киһи баар буола сылдьыбыта
96
бу күүстээх иэйиитин дьахтар таһаатыгар иҥэрэн маска түһэрбит маастарга махтанан сүгүрүйэн ылла
97
дьөгүөрдэй суордаахха бостууктуу сылдьан саҥа чаһы атыыласпыта
98
ол гынан баран хайдах эрэ оксананы итэҕэйиэ суох санаам тиийэн кэлэр
99
хайыай уолаттарын кытта кыратык олоро түсүһэн баран дьиэлиир санаалаах хаалбыта
100
икки кыыһа кыаммат ыал уолаттарыгар кэргэн тахсан туспа олороллор
101
аһаан бүтүүлэригэр кырдьык оҕонньор эппитинии уулааххаардаах хараҥа былыт бу барыйан кэлбит
102
сугуннуурун быыһыгар үрэххэ киирэн дулҕа быыһыгар кутуйахтыыра
103
диэн ытыыытыы кыыс көхөҕө ыйаммыт баттаҕын сүөрэ турдаҕына дьоно киирэн көмөлөспүттэр
104
бүтэрээт талаҕым эрэ буолларгын табахта аҕал
105
виссарион кырдьаҕас ийэтин аҕатын хаалларан барыан бу көҥүлбосхо сылдьарыттан арахсыан төрүт баҕарбат
106
атыттар харахтарын кырыытынан аһыммыттыы уоран көрөллөр
107
диэбит да оҕонньор хоруйун истибэккэ эрэ атын кымньыылаан кэбиспит
108
миигин субуотаҕа биир нэдиэлэ сынньата таһаараллар онтон иккистээн обследованиеҕа киириэхтээхпин
109
ника ньукулайы кытта истиҥник кэпсэтэн астынна
110
алеша ас сакаастаары меню үөрэтэр онтун быыһыгар соторусотору аан диэки көрөр
111
аҕалара бэйэм да уолаттардаахпын диэн биэрбэтэҕэ
112
диэт таня хаһыы диэки сүүрэн элэстэнэ турда кыргыттар саҥата суох эккирэтэн истилэр
113
массыынаҕа киирбитэ алешата кыыһырбыт курдук туттан саҥата суох олордо
114
бу күннэргэ хайаан даҕаны кэлиэхтээхтэр этэ да өрүү биллибэттэр
115
киэһэ кэллэҕинэ хайдах көрсүөн хайдах кыана туттуон бэйэтэ да билбэт
116
ити барыта света итинник гыныҥ диэбитэ
117
ол көрдүү сылдьан биир көҥдөй төҥүргэскэ тиийэр
118
испирдиэн атын сэргэҕэ баайаат бэрэмэдэйин туппутунан балаҕаҥҥа көтөн түспүт
119
бу икки хонуктааҕыта көрсөн үөрүү бөҕө буоллулар
120
кэргэннэнэргэ бэлэмҥин бэрэбиэркэлиибит диэн оонньуу курдук боппуруостары толкуйдуохха
121
ити эн хоммут дьахталларын өтөр буолабуола баччаларга дьиэлэригэр олоро түһэтүһэ сүтэллэр
122
ол кэннэ саҥата суох биир сири тобулу одуулаан олорбохтуу түстэ
123
дьонун сыллаануураан баран таһырдьа ыстаммыта тахсан истэҕинэ дьоно
124
бэлэм тэһиллибит да ойбону сүгүн ыраастаабакка бүтэйэ тоҥорон кэбиһээхтиир
125
оскуолаҕа учууталлар тылларын истибэт үөрэхтэригэр мөлтөх аатырбыттара
126
хас үүтээнин ахсын кинигэ долбуура баар
127
өссө төһө да чугас буоллар солбуйса сылдьан халампааһынан тартаран көрөбүт
128
олохтоох уолаттар тоҥуулаах бороҥ оҥоһуута буолуо дииллэр
129
ол муостаҕа сытан хаалбыт бүөккэ эбит кырбаммыт сирэйэ баастаах төбөтө доргуйбут диэн быһаарбыттар
130
өскөтүн иһэраһыыр айдааннаахтык олорор дьиэ кэргэн биирдиилээн дьон нэһилиэнньэ кыраҕы хараҕын далыттан тахсыбат
131
хаары ыраастаан баран ааны тутааҕыттан тутан турда
132
куоска сыппыт таҥаһа да суох буолбут этэ
133
кыра киһи биир сааһыгар хааман тоотолдьуйбута саҥа саҥара сатыыр буолбута барыларын сүрэхтэрин сүүйбүтэ
134
кыргыттар практикаланан бүттүлэр эрээри билигин да олбу докумуон толортороллоро элбэх
135
арҕаа диэки тиһигин быспакка этиҥ этэринии тыас ньирилиир ардыгар ойуун дүҥүрүн охсорунуу лүһүгүрүүр
136
дьон даҕаны быһыытатаһаата айылҕаҕа уларыйарга тупсарга дылы
137
уол итини көрүмээри умса туттан туран
138
онон дэриэбинэҕэ саамай тутаах наадалаах үлэһит этэ
139
дьоммут бултуу барбыттара да кэлэ иликтэр
140
дима күһүн уоппуска ылан кэлиэх буолбута
141
кини көлүүр ата көстүбэтэҕинэ үөр атыырын тутан үлдьү миинэн барара үһү
142
диэн өсөһөн туран бэрт нэһиилэ тиэйбит
143
сарсыардаттан ким тугу гыныахтааҕа барыта чуолкай буолар
144
өлүү болдьохтоох били атыыһыт кэлэригэр бу ат сэргэҕэ баайыллан өрө холоруктуу турар үһү
145
тиийбитигэр бүөккэ массыынатын оҥосто сылдьар эбит
146
сымыйа көрдөрүүҥ иһин сокуоҥҥа эппиэттииргин билэҕин дуо
147
кырдьык даҕаны арай айтабыныын көрсүбэтэх буолуум
148
диэбитэ саргы уонна дьүөгэтэ итинник эппититтэн киниэхэ махтана санаабыта
149
бу саһа сытан кэпсиир саҥа таҥараҕа тиксэрэр дьонноро бу буоллахтара дии санаабыт
150
онно тыыннаах тиийэр эрэ суох эрэ
151
ол иһин да кэргэнэ бу кини кэрэтигэр күүстээх санаатыгар сүгүрүйэн үйэтиттэҕэ
152
ону тулуйбакка натаайа солуурун ылаат хотонугар ыстаммыта
153
чугаһаан көрбүппүт молто утуйа сытар эбит
154
бүгүн тоҕо эрэ алешаҕа наһаа кыраһыабай буолан көстүөхпүн баҕардым
155
ылан иккистээн илиитигэр туттаран баран таҕыста
156
кыргыттар үлэлэрин кэнниттэн ойуурга тахсан тэллэйдээн киирдилэр
157
арааһа бу орто дойдуттан арахсар кэмэ ыган кэлэн иһэр быһыылаах
158
дьэ ол иһин бу ыарыыны балаҕаҥҥа хаалар ыарыы диэбиттэрэ үһү
159
кыыс суруйа хаалла кинилэр атын хоско тахсан ольга николаеваны ыҥыран ыллылар утары олортулар
160
ира атын массыына буоларын көрүөхтүү иннин диэки нөрүйэн ылбахтаата
161
аһа диэн мунду ынах тыла олбу үөнкөйүүр
162
абаҕата суох сатаммат курдук буолааччыгын хайдах буоллугут
163
ити уолга ураты болҕомтону ууран үтүө өрүттэрин арыйан үлэлэстэххэ сатаныыһы
164
биһиги туора сүүрбүппүт мин кинини ыҥыра сатаабытым онуоха тарҕаһан сүүрүөххэйиҥ диэбитэ
165
кыргыһыы буоллаҕына инники күөҥҥэ сылдьар туохтан да толлубат хоһууннар
166
олорор дьиэлэрин тэлгэһэтигэр кэлэн эрэ баран уоскуйбуттар
167
ол эрээри кыыс дьүөгэтин быһыытынтаһаатын сөбүлээбэтэҕэ
168
билбэтим эргийэн кэлбитэ биллибэт аны уолбар тиийбиттэр
169
тото аһаан баран үрэхтэн чугас баар күөлгэ илим үтэн таҕыста
170
били дьон аты табаар дьааһыгынан күрүөлээн хоннороллор үһү
171
арыгы обургу кинитээҕэр буолуохтары бүдүрүттэҕэ буолуо ээ
172
оо онтон ону баран хаһан ылыахха буоллаҕа дии
173
кытаанах санаа диэн суох буолбут барытын арыгы быһа сиэбит быһыылаах
174
киһи байдаҕынатайдаҕына быһыытатаһаата уларыйар диэччилэр баҕар буолуо ээ биһиги хантан билиэхпитий
175
оо дьэ иккиүс хас хонорбут буоллар саатар кыыһы кытта кэпсэппит киһи
176
суох ким да суох этэ аан аһаҕас турарыгар киирбиппит
177
мин ол баҕайылары уулуссаҥ уонна өтөх алаас икки ардыларыгар көрбүтүм
178
олох утуйбакка сылдьар миигин дьонуҥ сүтэрбиттэрэ буолуо диэн күүһүнэн ыытта
179
уонна босхолонон таҕыстахпына эйигин кытары бииргэ дьоллоох олоҕу олоруохпун баҕарабын
180
ити дьиэ кэргэҥҥэ улахан үөрүү этэ
181
кыргыттар суолларын ортолоон эрдэхтэринэ кэннилэригэр массыына мотуорун тыаһа иһилиннэ
182
эс биһиги көннөрү доҕордуубут уруккуттан кыыстаахпын билэр ээ
183
саргы бу киһини хараҕа сөбүлүү көрдө билээри гынагына билбэт
184
аҕатын курдук ыраас хааннаах эбит хапхара уһун суһуоҕун төбөтүн тула эриммит
185
кэргэннэнэн эрэбин диэн эрийбитэ хайдах кыыстыын сылдьарый
186
ол икки ардыгар хас да мун дуну аҕалан биэрдилэр
187
айталина учительскайга киирэн баран уоскуйа таарыйа тэтэрээттэрин кылаастарынан уурталыы олордо
188
күннээҕи түбүктэрэ үөрэхтэрэ зачеттара буолан быыс булан кэпсэппэккэ да хаалбыттара
189
махачкалаҕа сулууспалаабытым диэн кэпсэнэрин иһин аат иҥэрэн кэбиспиттэр
190
хонооһой хаҥас илиитигэр саатын уҥа илиитигэр солуурун туппутунан батыһан истэҕинэ өлөксөй
191
өксөкүлээх атын ыҥыырын көрбүт холуннарын тардыталаабыт
192
кыргыттар таня хатан хаһыытын эр киһи үөхсэр саҥатын истээт ойуур диэки ыстаннылар
193
оксаналыын көрсөн өссө төгүл кэпсэтиэхпин баҕарабын
194
тыастара иккиһин тыаһаан баран ах баран уурайан хаалбыт
195
сергей кэтээн көрөргө үөрүйэхтээх буолан барытын кини этэн биэрэ олордо
196
омурҕантан эрэ ордук утуйан баран уһуктан олоро түстэ
197
онтон тэбиэһирэн онуоха эбии муунтуйбут санаатын тарҕатан ыллыы олорбут
198
ити дуо көрө түһээт таптал диэн
199
онтон ыла хараллыбакка туран хаалбыт ким да куттанан чугаһаабатах
200
көмүстэрин кистииллэрин саҕана сэттиэ буолан хаалбыттар хонооһой биитинээн
201
дьэ уонна маннык ынырык атаҕастабылы хайдах ситиһэр туһунан сүбэлэспиттэр
202
онуоха улахан дьон ол иһин даҕаны чөчүөккэ кинини дьээбэлээбит эбит диэн кэпсэтэллэрин иһиттим
203
баран иһэн кэннин хайыһан көрбүтүгэр айта эмиэ кэннин хайыһан көрдө
204
кыра уҥуохтаах саастаах дьахтартан миин кэтилиэт атыыластылар
205
натаайа уоттаах хара харахтара эмиэ сытыы баҕайытык уолу курдары көрдүлэр
206
аттыын бэйэлиин илдьи сытыйан нэһиилэ салбыҥнаһан испиттэр
207
ол кэмнэргэ абааһы суоҕун туһунан агитация өйдөтүү үлэ күүскэ барара
208
этэҥҥэ буоллаҕына күндьыл түргэнник ааһыан эрэнэбин
209
ыстаанын сототугар уот хатанан баран таҥаһын сиэн күлүбүрэтэн эрэр эбит
210
оҕонньор дьону кырбаабыт кыыстаах хамначчыппын кыйдаан ыыппытым диэн кэпсиир
211
сорохтор аччыгый мас хайдыбыт диэн сиргэ баар буолуохтаах диэн сабаҕалыыллар этэ
212
туох да буолбатаҕын курдук дьиэтигэр киирбит
213
аны икки ыйынан дьиэтигэруотугар тиийэрэ буоллар
214
киһи аймах үөскүөҕүттэн олохсуйбут киһилии сиэрмайгы билигин да тутуһуллар ээ
215
ол тухары саргы өйүттэнсанаатыттан сурук араҕан биэрбэтэ кэлин тиһэҕэр эппиэт суруйарга быһаарынна
216
чэ оҕолоор ситигирдик киһи кэпсэтэн сүөһү маҥыраһан билсэр
217
күөл диэки көрбүтүм эдьиийим уутун баһан тахсан эрэр эбит
218
онтон тоҥ үөл маһы уһуктаан баран төбөтүн оройунан супту саайан өлөрөллөр
219
арай улахан уол олчоҕор охонооһой үллэххэ ылбыт баайын сотору матайдаан бүтэрэн кэбиспит
220
уол дьоно кыыс албыннаан кэргэн тахсыбыт диэн кийииттэриттэн кэлэйэр сурахтара иһиллибитэ
221
доҕоруом олох долгуйан үөрэн туран суруйабын уонна иһитиннэрэбин
222
диэн баран таня дьүөгэтин диэки сандаарыччы көрөн кэбистэ
223
киэсэ дэлби сылайан киэһэлик биир көнө кыр далга тохтоото
224
ол аата үчүгэй уол буолуохтаах дии санаабытым
225
суох саҥа ситтим дии айта биһигини куһаҕан уолаттар диирин эрэ биллим
226
сэмэн аһаран халбарыс гынан иһэн киһитин кэтэххэ биэрбит уонна атахха тэбэн ыыппыт
227
суордаахха биир оннук таккыр оҕонньор уола күөлэһэп бааска диэн киһи олоро сылдьыбыта
228
бу дьахтар сирэйин хаһан эрэ ханна эрэ көрбүт курдук
229
бу хорсун дьоннору бэйэлэрин төрдүлэриттэнуустарыттан быстанойдон кэлбиттэрин быһыытынан эмтэркэйдэр диэн ааттаабыттар
230
күпкүөх халлааҥҥа көбүскөнө үрүҥ дьурааны субурутан кыырай үрдүгүнэн самолет дыыгынаан ааста
231
ээ хата бэркэ эттиҥ оонньуукөр курдук ыытыахпыт эрээри түгэх санаалаах буолуоҕа
232
сэмэн барахсан хайа өлүөр диэри ньургуһунун кэтэһэн кэргэннэммэтэҕэ таһынааҕы ыалларын кыыһа
233
ити ийэлэр оонньообут диэ суох этилэр олох атыннык кытаанахтык саҥарыах этигит
234
бэһис дүлүҥнэрин эрбииллэригэр мастара кыбыскытаанах буола түспүт
235
мордой дьаакыптан ураты атын киһини бу ат үрдүгэр көрбөт дэлби быраҕан кэбиһэрэ үһү
236
кини да киһи буоллаҕа дии төрөппүт оҕолорун санаан ахтан эрдэҕэ
237
бу да кыыс нина тохтоо эрэ
238
оттон бүгүн кэпсээ бачча быктаран баран кэпсээтэххинэ сатанар
239
ол икки ардыгар арыгытын таһааран куруускатыгар кутуммут хочулуогуттан уулаабыт
240
эдьиийэ уля куукунаҕа оһох оттон алаадьы буһаран сырылата сылдьара
241
дьахталлар дьэ уоскуйан отторун мунньан барбыттара
242
маҥнай айаҥҥа турунарыгар эһэ түбэһиэ диэн дьиксинэ саныыра
243
абааһы остуолга тиийэн олорунан кэбистэ уонна миэхэ көхсүн көрдөрөн аһаабытынан барда
244
ула рыйбаттэлэрийбэт диэн суох буоллаҕа дии
245
ол туһунан ыйытыан тыла тахсыбат уонна бэйэтэ да ону кэпсии сатаабат
246
кыыс сөбүлэспитин бэйэтэ да билбэккэ хаалла
247
анараа киһи ньилбэгиттэн хаан субурус гыммыт охтон иһэн туруйалаан тохтообут
248
харылаампый киһитинэн туох да куһаҕана суох этэ
249
мин бөөлүүн олох утуйбатым онон эрдэ утуйуом
250
мин тута бу дьиэҕэ олорор быйыл саас хаайыыттан босхоломмут уол дьаабыламмытын сэрэйдим
251
сааска таҥаһын уларыттан куурда ыйаан баран эмиэ кинилэр үрдүлэригэр саба нөрүйбүтэ
252
нина владимировна көмөлөһөн оҕолорго бэйэлэригэр саҥа тиэмэни быһаартарар
253
бу аты айааһаабыт киһинэн мордой дьаакып этэ
254
хайдах манна быраҕан кэбиһээри гынаҕын кымырдаҕас ыт араас кыыллар сиэн кээспэттэр дуо
255
ол ыал баарсуох харчытын көмүһүн уоран оонньууллар үһү дуо
256
үлэлииллэригэр хата уларыттар таҥас биэрэр буолан абырыыллар
257
миигин ыҥырдахтарына эйигин тоҕо ыҥырыахтара суоҕай хайа эйигин заочно тима билэр
258
би лигин орто халымаҕа тиийэн олорор буолуохтаах
259
мааны баҕайы сүрдээх улахан уол оҕотун аҕата кэргэн кэпсэтэ кэлбит
260
диэн кытаанахтык ол эрээри ким эрэ истиэ диэбиттии сибигинэйэн сүһүөхтээн эттэ
261
ону билэн хаҥкылдьыйар куо кэлэн наадыйдаҕына үүрэн баран өлөрөн сиир эбит
262
саҥата суох ыскамыайкаҕа киирэн кус оҕолорун курдук сэрэммиттии олордулар иккиэннэрин хардарыта көрөллөр
263
күнү быһа аһаан тахсабыт дии мин наһаа уойдум ээ
264
онтон устудьуоннар уопсайдарыгар бииргэ олорор айта үөрэппит уолун булан ыйыталастылар
265
биир сарсыарда акция кыттыылаахтара дьокуускайдыыр суолунан айаҥҥа турдулар
266
эс хайдах оннук буолуой оксана ама да куһаҕанын иһин кыыһын олоҕунан оонньообото ини
267
оттон сыһыы уҥуоргу куула тыата көстүбэт дохсун ардаҕа курулаччы түспүт
268
биир сарсыарда үлэбэр кырдьаҕас оҕонньордоох эмээхсин кэлэн олороллор эбит
269
булдунаналдынан баай эҥэ сирин туһунан сурахсадьык атын улуустарга тиийэ тарҕаммыта
270
мин хайдах эрэ саарыах курдук гынан иһэн саабын туппутунан киһибин батыстым
271
уолаттар тоҥон дьагдьайа быһыытыйан олордохторуна хотон диэки туох эрэ лүһүгүр гыммыт
272
лена үгүһү саныы барбакка сөбүлэспитигэр били ыҥы рыытын туттаран кэбиспитэ
273
бу массыынам алдьамматаҕа буоллар оттон үчүгэй сонун баҕас ханна барыай элбэх бөҕө буоллаҕа
274
диэн баран аанын аргыый аҕай сабан таҕыста
275
диэн аллараттан үөһэ чоҕулуччу көрөн турда
276
онуоха алеша соһуйбут курдук кэргэнин диэки хайыһа түстэ
277
онон да буоллаҕа түбэлтэ биир даҕаны суруйуутугар бэлиэтэммэтэх
278
биирдэ дьаамсыктыы сырыттаҕына биир тойон кэлбит
279
наһаанаһаа аҕынным паапам оннугар эмиэ сыллаа
280
биирдэрэ урдус уйбаан оскуоланы бүтэриэҕиттэн хаайыылаах дэриэбинэлэрин киһитэ эрээри мантан тэйбитэ ырааппыт
281
ким дьуһуурунайый степанида николаевна билигин киирэн кыыһырыа дуосканы сотуҥ ким дьуһуурунайый
282
дьахтар соһуйан хаһыытаабытынан оронугар олоро түспүтэ ким даҕаны хаама сылдьара көстүбэт
283
дьэ халлаан кырдьык тымныйбыта сүрдээх эбит
284
арай ол иһэн иннигэр биир оҕонньор киһи айан да эрэйбэт кырдьаҕаһа иһэр эбит
285
сылгы үүрээччилэр дьахтары өлөрбөттөр илдьэ бараллар
286
ону өһөөн убайын кытта иккиэн кырбаан өлөрбүттэрэ буруйу барытын байбал ылыммыт этэ
287
диэтэ уонна буруйдаммыт курдук тылын таһаарда
288
аны көмүс кистэммит сирин була охсон баран түргэнник дойдуну быһыахха наада
289
эмээхсин атаҕын тыаһа тыһырҕаан бу тиийэн кэлбит
290
уол ити тылтан чинэс гынан тохтоон хаалбыта
291
саргылаах ника биир кыра остуоллаах икки олоппостоох хоско киирдилэр
292
кинилэртэн сээксээт сэмэн кус быһый ат бөҕө киһи быһыытынан биллибит
293
билигин биир ытыс туустаах аҕыйах кутуу чэйдээх уонна быыкаа йык бурдуктаах эрэ хаалла
294
оҕолору көрөөр билигин кэлиэм диэбитэ уонна ол диэки барбыта
295
компаһа суоҕа эбитэ буоллар илининарҕаатын быһаарбакка эрэйи көрүө эбит
296
кэнники киһи арыый аһыллан кэпсэтэ түһүөх эбит да болдьоммут бириэмэлэрэ тиийэн кэллэҕэ дии
297
саҥаһа хотонугар тахсан иһэрин утары көрүстэ
298
массыына иһигэр өссө хас да киһи баара быһыылааҕа
299
утуйар киһи баар мин зато эрдэ турабын
300
сотору сарсыардааҥҥы ыаммыт буолуо оля маамата ыалдьар биһиги бардыбыт
301
хараҕар үөрүү кыымнара уруккутунуу чаҕылыйа түһээт илиититтэн хабан ылла
302
киэсэлээх онно улаханнык наадыйбат дьон билисибиэттэрин хасыһа сылдьы быттара
303
тохтуу түһүҥ кэтэһиҥ билигин кэлиэхтэрэ диэн буолла
304
били сапернай күрдьэҕэ улаханнык туһалыа суох буолан илиитинэн түһүстэ
305
хаарыан киһи бу күн сириттэн эрдэ күрэммитэ
306
уолаттар улааппыттар улахан уол нарахха диэн эмиэ ойуун киһи аччыгый уол чэмэх диэн
307
ол тухары киһи сыыһахалты туттунуута үгүс буолаахтаатаҕа
308
диэн илиитинэн имнэммит уонна сөмүйэтин чочоҥнотон ыҥыран ылбыт
309
титирэс буолбут илиитин нина илиитин көхсүгэр уурда
310
дьахтар эппитин өйдөөн уот кытыытыгар тэйиччи буспут лэппиэскэ турарын остуолга таһааран уурбут
311
суох суох ити дима паапата маамата хайдах киниэннэрэ буолбуттарый
312
онуоха айталина уоскутаары титирэс буолбут тарбахтарын сэрэнэн ытыһыгар уурда
313
онтон абааһы өһөс киһиттэн салҕан кэлин кинини тыыппатах
314
хардаҕастарын хаста да кырынан оһоҕун чанчыгар үллэччи кыстаан кэбиспит
315
күн уотугар сырдык туочука буолан кылабачыйар самолет саҕахха тиийэн сүттэ
316
дьахтар саҥарыахча буолан эрдэҕинэ төлөппүөн тырылыы түстэ
317
хайа дьыалаҥ хайаста күнүс да аһаабатыҥ дии
318
хардыытын кыыска тэҥнээн күлсэкүлсэ тэбистэҥҥэ хааман бардылар
319
маннык истиҥ иэйии кэрэҕэ тардыһыы хаһан да кини дууһатын сылаастык кууспатаҕа эбээт
320
ира эйиэхэ тиматтан эҕэрдэ үһү иккиэммитин сарсын көрсүһүүгэ ыҥырда
321
ааннарын баттаппатахтар ханна эрэ чугас тахсыбыттар быһыылаах
322
сүөдэр кинээс уруутугар бэрт элбэх сүөһүнү сиэбиттэр
323
кини үйэтин тухары соҕотоҕун сылдьыбыт киһи
324
ол да иһин былыр өбүгэлэрбит бу үлүгэрдээх киэҥ сири тайаан олохсуйдахтара буолуо
325
хата бу киэһэ массыына баар эбит
326
дьиэбитигэр олох барбат дьон буоллубут быһыылаах диэн иһигэр кыһыйа санаата
327
саамай аччыгый уолу хараарбаҕы киргиэлэй диэбиттэр
328
экзаменнарын туттаран баран өрөбүлгэ кыыс дьонугар майаҕа бара сылдьыах буолбуттара
329
онон суруктар кэлин халыҥ соҕус буолан эрэллэр
330
ити байымсыйбыт үөрэҕэ суох дьахтар өйүнэн олороллор дуо
331
оннооҕор кэргэним билбэт уруккуну уу бүрүйэр былыргыны былыт сабар диэн этэллэрэ сымыйа
332
сорохтор тыыраахыны өссө үчүгэйдик көрөөрү сыҕарыҥнаһан ыллылар
333
женя олох уларыйан хаалбыт саҥата да барыта лопбааччы
334
дьэ итиэннэ кини бүгүн мантан ханна даҕаны барбакка хонон сынньанарга санаммыт
335
ити курдук истэ даҕаны хастыы да күн бара турара
336
виссарион эр хаанын киллэрэн сарсын киинэҕэ барыахха диэбитэ
337
уонна сүүрэн ыстаҥалаан уонча үөрдээх сылгылары үүрэн барбыт
338
уучах да кинини ыарырҕаппатах ыҥыыртан кэннинэн сулбуруйан да түспэтэх
339
ааһан иһэн сиэркилэҕэ тэбэнэттээхтик көрүнэн аастылар
340
диэн силбиэтэнэн кэбиспитэ эрээри ийэтэ барахсан киниэхэ үтүөнү эрэ баҕаран этэрин билэрэ
341
онуоха эбии маа йата күнтүүн чүмэчи курдук уостан испитэ
342
саҥаһыҥ кыыска халыҥ сон тикпитин көрдөрдө саҥа бэргэһэ тигиэм этэ диир
343
ындыы тардыытыгар көстөкүүн диэн киһилиин бииргэ сылдьаллара үһү
344
өрөтөр гымматыбыт тоҕойу эргийэ көтөөт үрэх кытыытыгар астаран кэбистибит
345
ураанньык муостаҕа түспүт алаадьыны атаҕынан хаһыйбахтыы турдаҕына эдьиийэ өҥөс гынаат
346
улуус кииниттэн кэлбит силиэдэбэтэллэр үлэлээбиттэрэ хаһыс да күннэрэ
347
күнүскү сменаҕа үлэлээччилэртэн атыттар төһө баҕарар таалалыахтарын сөп
348
сеня аһыммыттыы захар диэки көрөн ылла
349
ол аата үчүгэйдик сылдьар буолан көҥүллээтэхтэрэ
350
билбэтим кыргыттар да доҕордоһуулара күүстээх ини
351
уолаттар аҕаларын өлүгүн куораттан таһаараллара буолбут
352
нархамааннар диэн төрүт киһи аатыттан ааспыт дьон бааллар диэн суруйаллар дии
353
таня доҕотторун тула көрөкөрө эмиэ исиһиттэн үөрэн кэллэ
354
тугу да сатаабат кыайбат дьонунан ааҕааччы
355
хата алдьаныы наһаа улахана суох радиатор буфер крыло эҥин
356
үүтүкчү эбэтин кугасчаанын кыра эрдэҕинээҕитин курдук дьүһүннээхбодолоох
357
дойду атыыһыттара дуҕа атыылыыр идэлээхтэр эбит
358
ити тэлэбиисэргэ кыыллар тустарынан биэриилэргэ да көрдөрөллөрүнэн онно ордук атыырдар муҥнанаахтыыллар
359
маама мин наһаа утаттым хаһан дьиэбитигэр барабыт
360
халлаан сырдыар диэри ыалы сүгүн утуппакка бэйэтин араас баракаастарын оҥоро сылдьыбыт
361
бэрт нэһиилэ этин уокка салатасалата ыстаанын уста баттаабыт
362
диэбитигэр уол үөрбүт курдук сөбүлэһэ охсубута
363
хата бэйэҥ көрбүтүҥ туһунан сиһилии соҕус кэпсээ эрэ
364
хайа бу оҕонньор кыраасканы муостаҕа таммалатан тоҕо тутан киирдиҥ
365
ити курдук уонтан тахса сыл сир уларыйбакка харыс хамсаабакка үлэлээн кэллэ
366
сүөдэр иттэиттэ дьиэни эргиччи көрө турда санаатыгар тугу эрэ көрдүүр
367
ону уруккулуу иитиилээх киһи сүрэҕэр олус чугастык ылыннаҕа диэн тойоннууллар
368
барыахха дойдугар биһигини кытта барыс ити киһигин кытта киирэн кэпсэтиэм диэн дьиэҕэ киирдэ
369
тиийэн кыргыттардыын дорооболосто аттыгар бэлэмнээбит устуулларыгар олорунан кэбистэ
370
ол күнтэн ыла бэйэбэйэлэрин кыыл курдук көрсөр буолан барбыттар
371
эдэр киһи барахсан атаҕа диэн ыт атаҕа буоллаҕа
372
түүн да утуйбатах быһыылаах утуйбут сынньаммыт көрүҥэ суох
373
эмээхсин сүүрэн тиийэн быа аҕалан биэрэр
374
вика маамата миигин кытта эһигинниин көрсө кэпсэтэ кэлиэхтээх этэ
375
бырастыы гын кыратык хойутаан суруйан эрэбин
376
билигин итинник дуогабарга арааһа ким да сөбүлэнэн оттуо суоҕа эбитэ буолуо
377
онно бэйэтин туһунан ахтарыгар библиотекарынан үлэлиирин кырдьаҕас ийэтинээн бэйэлэрэ эрэ олороллорун кылгастык эттэ
378
эдэр дьон эһиги олус түргэнник чуолкайдыы охсоҕут эһиэнэ сүрдээх судургу
379
ону ийэ кынныбын эрэ өлөрбөтөх буоллахтара үлэһит оҥостоору дии санаабыт
380
олохдьаһах айылҕа уларыйыыларын өтө билэрэ эбитэ үһү
381
итинник орто дойдуга баара да буолуо диэн санаабат да этэ
382
диэн эмиэ уолаттарын санаан былаатын төбөтүнэн хараҕын уутун сотунна
383
илдьиркэй күөлүттэн чугас чоркумбал диэн үрэх баар
384
аҕам айыы ойууна буолан баран бу куттаахоттоох маһы тоҕо сөбүлээбэтэ
385
хас биирдии киһи бэйэтэ сатыырынан толкуйдуурунан олоҕун оҥостор буоллаҕа
386
нина баран хаалыҥ биһиги туох да буолуохпут суоҕа
387
кыра сылдьан бииргэ улааппыппыт кинилэр кыыстара биһиги кийииппит буолбутуттан наһаа үөрбүтүм
388
сыта түс хайдаххыный скорайы ыҥырабын дуо
389
тыраахтар иһиттэн икки киһи ыстанан түстү лэр
390
суордаахха маамыктаһыт колесов василий гаврильевич диэн киһи баар
391
тохтоо истиэхтэрэ ити света дьоно сылдьаллар
392
хайа эн хайдах эмтэнэн кэллиҥ үтүөрдүҥ дуо туох сонуннааххын
393
оо саргы оччоҕуна көрбүт буолуоххун сөп
394
дьахтар буочарабичигэ эр киһи суругуттан атына биллээччи ээ
395
ити икки ардыгар оҕонньор суорҕанын мүччү туттаран сиргэ ылан бырахпыт
396
балта эбиэтин бэлэмнии сылдьарыгар киирэн кэллэ
397
саатын батыйатын урут сылдьыбыт дьон ылбыттара үһү
398
дьон саҥатын курдук эрээри ис хоһооно суоҕа
399
чэ чэ биричиинэ була сатаатахха туох барыта биричиинэ буолуоҕа
400
бу кэмҥэ женя кэлэн илиититтэн сиэтэн баран
401
ол иһин кыскыскыс диэн ыҥырбытыгар били эрэйдээх сүүрэн кэлээхтээтэ
402
кэлин лэппиэскэ курдук оҥостон сиир санаалаах
403
уйбаан тиэтэйэн халтымүлтү үктэнэн иһэн хаста да кэннин хайыһан көрдө
404
нөҥүө киэһэтигэр кулуупка эмиэ дискотека буолбута
405
дьэ биир сүрдээх модьу дуҕаны көрдөрөн баран маны ааппый алдьатыа этэ
406
оччотооҕуга эҥэ сиригэр аҕабыыттар олус өр буолабуола кэлэллэр эбит
407
онон барабааныгар биир ботуруоннаах отуутугар төннөн кэллэ
408
кыыһа эмиэ ийэтин курдук сымыйаччы кэрээнэ суох буолбата ини
409
кийиит манна кэлэн хата оҕо саадыгар үлэлээн эрэр
410
эн дьиҥэ былыр үйэҕэ быраҕыллыбыт дьон олорботох тоҥ хаһаа дьиэҕэ хоно сырыттаҕын
411
кинилэртэн суордаахха старостиннар аҕа уустара тэнийбит
412
диэн иһирэх баҕайытык ыйыппытыгар кыыс судургу баҕайытык
413
сотору буолаат сутурук тыаһа кибиргэс буолла
414
байбал ньомуутап кыыһа розалия павловна оскуолаҕа саабыс этэ
415
хайдах эрэ дии баран кэпсэтэн кэлиим
416
хата оҕобун эбэтин аахха илдьэ сылдьаар
417
оо дьэ охсор киһи кини баара
418
биир таба ыстаадата чоркумбал баһыгар тохтоон турбута
419
киһи куттаннаҕына атаҕа кыайан хаампат буолан кыаһыланан хаалар курдук буолар эбит этэ
420
диэн хамаанда сатараата да алта уонча киһи саппыкытын тыаһа өрө лаһыгырыы түстэ
421
ууну кэһэр тыас иһиллибитигэр көрбүтэ ыта бу сылдьар курдук эбит
422
диэт аан таһыгар выключатели холбоон хос иһин сандаарыс гыннарда
423
бу киһи тустан тэҥнээҕин булбатах киһи эбит
424
оҕонньор муодарҕаан лаампатын остуол үрдүгэр умулларбакка эрэ оронугар тиийэн сытынан кэбиспит
425
ол курдук хас да сыл сылдьыбыт
426
онтон куттанан атыттара кыргыспакка олорон биэриэхтэрэ
427
итини барытын хонооһой өлөрүн чугаһыгар уолугар ыстапааҥҥа чып кистэлэҥинэн кэпсээбитэ
428
диэн павел хаһыытын истээт төлөппүөҥҥэ сүүрэн тиийэн эрийэ оҕуста
429
ахсым ат туйаҕа тус хоту диэки хабылла турбут
430
ол тайах муоһа дьэ ити сэргэҕэ сааллан турар
431
диэн кыыс тугу эрэ ыйытыах дуу этиэх дуу гынан баран тохтоон хаалла
432
оччолорго отмас тиэйтэриитэ кыайтарбатыттан холкуос сүөһүлэрин тустуһунан учаастактарга кыста таллара
433
ытык кырдьаҕаһы дохсун санаатын долгуппут иһирэх иэйиитин уһугуннарбыт буоллахпына үөрүүлээх суол
434
иратын сиэтэн үҥкүүттэн таһаарда тэйиччи илдьэн баран ыйытта
435
ону өлүөн иннинэ аҕай бэйэтэ билэр киһитигэр бэркэ кистээн кэпсээбит эбит
436
сүөдэр абаҕата кинини өйдөөбөтөҕүн сэрэйдэ үөрүүтүн кистии сатыысатыы
437
арай сааскы халаан уута кыылсүөл эрэ моһуоктуо
438
кини этээтин кытта ардаҕа тохтоон ойо хомотугар ааттаах бэркэ тиийбиттэрэ үһү
439
диэн киһим кэпсээнин түмүктээтэ табах уматтан испиискэтэ сандаарыс гынна
440
сарсыныгар аҕыс төрөппүт кэлиэхтээҕиттэн биэс эрэ төрөппүт кэлбитэ
441
оннооҕор мин уончалаах орой мэник уол ону көрдөхпүнэ сүрэҕим аһый гынара
442
ол курдук олордохторуна биирдэ сайын куйаас саҕана атын биис уустара кинилэргэ саба түспүттэр
443
биир дьаамҥа сарсыарда хоммут дьон сылгы тута барбыттар
444
ника олохтоох балыыһаҕа суһал көмө массыынаҕа суоппарынан үлэҕэ киирдэ
445
киһи эрэ буоллар ону билбэтэҕэкөрбөтөҕі буолар
446
испирдиэн дьиэҕэ киирэн уотун күөдьүтэн эбии хардаҕас бырахпыт
447
киэһэ эргэ ам паарга утуйаары сытан ийэтэ өлүөн аҕай иннинэ эһэҥ
448
аһынан ахсааҥҥа суруйтар бакка эрэ ииппиттэрэ
449
олунньу ый икки атахтааҕы тымныытынан тыалынан ыганхаайан турар кэмэ
450
хата табаарыс уола сергей кэргэнигэр оксанаҕа телефоннаан милицияҕа тыллаабатахтара
451
бэстилиэти эргимургум тутан көрөн баран эмиэ бэрэмэдэйигэр түһэрдэ
452
таптал суруктарын аахпаппын эһиги этэҥҥэ буоллаххытына ис сыһыаҥҥытыгар орооһор олох сатаммат
453
суолларын ортолоон иһэн сынньаммыттара чэй испиттэрэ
454
сэрэмээт көстөкүүн диэн киһи кэргэнэ этэ
455
анастасия федотовна өссө хаал эһиги барыаххытын син
456
диидии киһитэ кууллаах таһаҕастарын сүөкэнээри бу кунаһан эрэр сүөдэргэ көмөлөспүтүнэн барда
457
кэргэннээх оҕолоох этэ да арахсыбытым диэн эрэрэ
458
сибилигин да сүүрэн баран билсиэх курдуктара
459
мэниктэрэ диэн урут сатаҕай соҕус кылаас этэ
460
күтүөтүм аах оттоон кэллэхтэринэ кыыстарын көмүскээн сэрии буолара буолуо түргэнник быһаара охсоллоро буоллар
461
оччолорго балачча ыһыктаах буолан үүтээҥҥэ киирэ сылдьыбатаҕа
462
туох эрэ лис курдук суулана сылдьар эбит
463
кулун өлбүт диэн кылгас үрүйэни өрө батан сис оройугар таҕыста
464
оо олоруох да этибит оннооҕор ыарыы олохпут амтанын мүлүрүппэт эбит
465
дьон ордук уол ийэтин буруйдаан саҥараллара
466
дьахталлар туох да буолбатаҕын курдук утуйа сыталлар муруннарын тыаһа биир тэҥник иһиллэр
467
киэсэ эрдэттэн эрчиллибит буолан маҥнай киһи лээбэтэҕэ
468
ол киэһэ эмп иһэн өлө сатаабытын санаатаҕына билигин да саатан сирэйэ итийэн кэлэр
469
кэтэҕэриин уонна түннүк таһынааҕы ороннорго таба тириитэ тэллэхтэр утуйар мөһөөччүктэр сыталлар
470
кинилэр маҕаһыыннаахтар бу дэриэбинэни баһылаан олороллор кинилэри утары ким саҥарыай аһатаҥаһа суох хаалыай
471
онтон оргууй аҕай кырыытынан хааман уҥуоргу кытылы булбута
472
төрүт халы малыы эҥээритэн саҥарар буолан хаалбыт этэ
473
хата эйиэхэ дурдахахха буолаары илэ бэйэбинэн көһүннүм
474
алеша хайдах эрэ эр киһилии күүстээх санаатын киллэрэн айтаҕа сөбүлүүрүн биллэрдэҕинэ табыллар
475
сүрэх сүрэххэ тардыһар аптаах бытаан танго үҥкүү абылыыр муусуката саала иһин толорон кэбиспитэ
476
били сымнаҕас баҕайытык кэпсэтэ олорбута ханна да суох буолла кууркатын устан уолга уунна
477
баар суох көмүскэтэр күүстээх аҕатын санаан аҕаа
478
онуоха кини чугас бииргэ сылдьар киһитэ ону билиэнкөрүөн эмиэ баҕарбат курдук
479
аһаабатсиэбэт биир сиргэ эргичийэ олорон тохтоло суох ньааҕынаан эрэ тахсар буолла
480
оҕо бэрээкин ойоҕо уонна оҕолоро ох сааҕа табыллан эрдэ охтоохтообуттар
481
сотору соҕус убайа массыына саахалыгар түбэһэн өлбүтэ
482
диэн баран уоллаах кыыс илиитин ылан сиэтиһиннэртээн кэбистэ
483
оксана айталыын кухняҕа киирдилэр хаһаайка үүттээх чэй кутаттаата иккиэн утарыта олорон мичээрдэһэн кэбистилэр
484
ол иһин этэбин хаһыыраныһыыран тугу да быһаарбаккын киэҥ көҕүстэн
485
ону иэстэһэн сотору биһиги биис ууһун бэйэбитин кэлэн имири эһэн барыахтара
486
оттон мин ыйыппыттарыгар этэн кэбиспитим дии
487
өлөрө чугаһаабытын кэннэ көмүс үрүүмкэлээх торуоска кэлбит
488
ити кэпсээни аан таһыгар истэ туран сергей
489
сарсыардаттан отоннорун ыраастаан барыанньа оҥоро сылдьаллар
490
онтон тыа саҕатынан илиилэригэр биирдиииккилии куобаҕы туппут дьон күөрэлэҥнэһэн иһэллэрэ көһүннэ
491
кэлин аҕалара улаханнык кыыһыран саҥата суох барбыттара
492
улаханнара ол сүөдэр микиитин саҕа атыттара киниттэн эрэ мэнэгэйдэр
493
уол истибитигэр итэҕэйбэт курдук иккистээн ыйытта
494
кини олчоҕор охонооһой миисэ сээксээт сэмэн уонна найылла диэн уолаттардаах эбит
495
онуоха кыргыттарбыт дьахтартан табах көрдөһө сырыстылар
496
мөрүөн баай уола уоһук тыаҕа соҕотоҕун сылдьар идэлээх киһи эбит
497
бу курдук хааман күлүгүлдьүйэн истэхтэринэ эмискэ нина тохтуу биэрдэ
498
ама бу таракаан курдук ханна эрэ тиэрэ түһэн өлөн хаалар аналлаах үһүө
499
онтон үүтээн диэки сүүрэн ойуоккалыы турда
500
оҕонньор ыксаан сүгэтинэн хаста даҕаны охсон олук оҥостубут
501
аһымал акциятынан кэлбит көмөнү биир дойдулаахтарбытыгар диэн анаан туттарыахпыт
502
ол кэннэ иһиккэ куппаккаҕын эрэ миэхэ аҕалаар
503
ити икки ардыгар кутталыттан итиригэ ааһан хаалбыт
504
табах тардаары ымсыыран олорбут дьоҥҥо биирдии табаҕы туттаран испит
505
кыра эрдэхтэринэ үчүгэй да оҕолор этилэр
506
икки табаҕа ындан илдьэн кистээбит этэ
507
ийээ биһиги көннөрү табаарыстаһабыт тоҕо бары биһигиттэн иҥнэн хааллаххытый
508
айта уолаттар охсуһалларын сөбүлээбэккэ хомунан бараары гыммытын варята хаайан хаалларбыта
509
оскуолаттан тахсан истэҕинэ оксана кыргыттардыын киирэн иһэн
510
төһө да түбүктээҕин иһин саргы үлэтин олус сөбүлүүр
511
эчикийэ суох бу оҕолор иллэрээ күн бөһүөлэккэ баран бараннар бу сибилигин кэлэн олороллор
512
ити мин киниэхэ курдары тартарарбыттан кинини сөбүлүүрбүттэн буолуо дии саныыра
513
кэлиэҕиттэн бүгүҥҥү курдук өрө көтөҕүллэн үөрбүтэкөппүтэ суоҕа исиһиттэн сырдаан турара
514
ноо эн алаадьынан күндүлээбэккэ ҕин булуустан ыт аһын таһааран үчүгэйдик аһатаар эрэ
515
суох көрдөрөн бүппүтүм маамаҕын ыйыталаһа кэлбиппит
516
мин санаабар бастаан уолгар кэпсээ ээ төһө өр кистии сылдьаары гынаҕын
517
дьонугар бара сырыттым эйигин билэллэр виканы кыра кылааска үөрэппит үһүгүн диэбитэ уолум
518
манна түбэспит дьыалатын санаан көрдөҕүнэ олус хараастар
519
музыка тохтоотун кытта уонча буолан кинилэри төгүрүйэн кэбистилэр
520
сэмэн иккиһин дулҕаттан тирэнэн тиэрэ түһэн көрбүт
521
маннык үчүгэй кыыс хайдах поклоннига суох буолуоххунуй билэбин
522
кэлин үөрэнэ сылдьаммын биир киргиз уолунаан остолобуойга киирэн аһаабыппыт
523
мин олох испэппин арыгыны аҕал диэбиттэригэр дьиэбиттэн аҕалбытым
524
чаанньыгын толорон оһох үрдүгэр ууран баран уокка сиһин ититэрдии туттан олордо
525
уолаттар бүгүн үҥкүү буолар дьүөгэҕин илдьэ кэлээр диэбиттэрэ
526
ол костяҕа өсөһөрүн кыыһырарын өссө күөртээн биэрбитэ
527
бырастыы гын мин эйигин эрэ таптыыр эбиппин
528
остуол үрдүнэн кыраһыын лаампата ыйа нан турар
529
били үс сыллааҕыта эн аны үс сылынан эргиллиэм
530
бүтэһик кылаас чааһыгар оҕолор дьиэҕэ өйтөн мин баҕа санааларым диэни суруйан аҕалбыттара
531
бөдүөтэмнэлээх көмүстэрэ харчылара көстүбүт үһү диэтэ кырдьык көстүбүт дуо
532
үс киилэ курдук бурдуктааҕын билигин тыытар санаата суох
533
чахчы кыһалҕалаах дьоҥҥо эрэ көмөлөһөр диэн бэйэм итэҕэйэбин
534
дьол диэн тугун дьон араастаан ылынар
535
төрүт да инбэлиит буолбатах эбит дии
536
ону биһиэхэ биэриҥ оччоҕо бу арыгыны иһиэм
537
ити дьахталлар барахсаттар билбэт киһилэригэр көмөлөстөхтөрө үһү бүгүн өссө күн эрэ аҥаара сырытта
538
манна айдаан бөҕөнөн ыыппыта куоракка практикалан дии сатаабыта хата аҕата көҥүллээн манна кэлбитэ
539
бардам баһылай ойуун оҕонньор сымнаҕастык ис киирбэхтик кэпсэппититтэн өссө ордук саллыбыт иэнэ кэдэҥнээбит
540
сис уҥуоргу өттүттэн ким хоту быһыттан ким соҕуруу атаҕыттан айаҥҥа турбуттар
541
ол иһин ити туһунан бэл хоонньоһо сытар холоонноох доҕоругар маайаҕа да быктарбатаҕа
542
үлэхамнас эрэ өттүгэр таҥнары түспэппит эбээт
543
оттон уйбаан уухаар баспыт хараҕа уйадыйан титирэстээбит куолаһа өйүттэн өргө диэри тахсыбата
544
ол кэнниттэн кыратык сынньана түһэн баран от мунньан элээриҥнэппитинэн барда
545
онтон буоларын курдук инники өттүгэр аны хайдах буолаҕыт
546
онуоха киһитэ олус үөрбүтэ күһүн холбоһуохха диэн тыл көтөхпүтэ
547
баттахтара күлтэччи кырыллыылаах дьүдьэх көрүҥнээх хараҥа таҥастаах дьону көрөн киһи санаата хараастар
548
күөл мууһа турбутун кэннэ бастакы тымныылар түһэллэрин саҕана сибиинньэлэрин идэһэлэнэргэ сүбэлэспиттэр
549
сарсыарда өйдөммүтэ оксаналыын куустуһан баран сыталлара
550
ыта итии алаадьыны омунугар эмискэ уобан тыбыыра түспүтүгэр күлэн тоҕо барбыта
551
ээ суох сотору таня кэлиэ утуйуом
552
киэсэ урут бэстилиэтинэн бэрт аҕыйахта ыппыта
553
милицияҕа тыллаары олох ыксаан олордохторуна дьиэтээҕи телефоннара тырылыы түстэ
554
массыына элбээбит чаһыбын көрбүтүм паромҥа киирбитим номнуо икки чаастан ордубут
555
оҕолор саҥалара муннукка киирэн сүтэн хаалла
556
үөрэн тоойуом идэтэ ыл оттон салгыы үөрэнэр баҕалаах киһиттэн үөрэх хаһан да куоппат
557
кэлин өйдөөбүтүм бэйэлэрэ оннук саҥарар эбиттэр диидии күлэрэ
558
онон кутуйах көмөтүнэн ити уорууну олус дөбөҥнүк арыйбыппыт
559
диэн павел кэргэнин диэки кырыктаахтык көрөн ылла
560
куоракка олорор бииргэ үөрэммит уолаттарыгар эрийэн ити эр гиннээҕи сир картатын булларда
561
оскуолаттан барар сылларын сааһыгар аймахтара уол дьахтар быраата быһыылааҕа дьонугар сылдьан күүлэйдээн барбыта
562
ону барытын сиэн баран үчүгэйдик топпуттаахпын диэн кэпсиирэ үһү
563
диэбит өлүөс макаарап били дьахтарга туһаайан
564
таня эйигин ити киһи көрбүт хараҕа да сытыыта бэрт эбит дии
565
саргы иһигэр үөрэ санаата хата ким да суоҕар кэлбитэ үчүгэй кэпсэппэтэхипсэппэтэх да ыраатта
566
ону көрөн от кэннигэр саһан хаалар
567
онтон өр баҕайы санаатын эппэккэ олорбута
568
айта кыргыттар кынчарыйа көрөллөрүн билбэт буолуо дуо
569
очень красиво вам очень идет покупай красавица
570
ол саҕана өлбүт киһини эттииллэр эбит
571
баҕайы бэстилиэт диэнтэн куттаммат сатана ини
572
итинник санаатахпына олох көрсүөхпүн баҕарбаппын ол эрээри өйбүн сүрэҕим истибэт
573
бастакы дьон күөлгэ түһүүлэригэр бүтэһиктэр хоҥно иликтэрэ үһү
574
ээх доҕор киһибит эр дьону көмүскэһэн тамнааттана сылдьар эбит дии
575
илиитин ыга тутатута илигирэттэ тэйиччи турар ыскамыайкаҕа аҕалан олорто
576
кус быһый ат бөҕө сээксээт сэмэн
577
айта эбиэт кэнниттэн балыыһаҕа бара сылдьабыт дуо
578
диэн баран оҕонньорум ыллык устун өрө хаама турда
579
сыаппа өтөҕөр олордохпутуна биир киэһэ абааһы туһунан кэпсэтии буолбута
580
күннээҕи түбүккэ умсатөннө түһэн сыл аҥаара ааспытын билбэккэ да хаалла
581
билбэтим тоҕо үөрбэккин ким да оҕото буоллун оҕоҥ эрэ дьоллоох буоллун ээ
582
оттон кини түөрт уончата буолан эрдэҕэ дии
583
үһүөн да бу ыарахантан төһө сатыылларынан тахса сатыы олордулар
584
ээ чэ көннөрү көрдөхтөрө дии булгуччу илдьэ кэлээр диэбиттэрэ
585
эн орто дойдуттан барбытыҥ буоллар мин эмиэ өлөн хаалыам этэ
586
билигин бииргэ үөрэммит кыыһын эрэ курдук саныыр атыттар ону олох өйдөөбөттөр
587
ону киһинчэ буолуо диэн сабаҕалыыллара үһү
588
били ниинэ кыыс киирэ да сылдьыбат буолбут ийэтэ боптоҕо дии
589
хайаан да барабын ас илдьиэҕим кэпсэтиэҕим
590
урут тайах быһа охсон ааһар буолара
591
сарсыҥҥытыгар мунньар охсор массыыналары сэл бийиигэ көмөлөспүттэрэ
592
диэн баран сыпсап таҥаһын таҥнан таҕыста
593
ирина ваcильевна сүрэҕэ эмискэ өрө бүллүгүрүү түһээт тохтоон хааларга дылы гынна
594
тоҕо кэпсиигин куһаҕан оҕолор кэпсииллэр ийэҕин фуукака диэхтэрэ эйигин эмиэ мөҕүөхтэрэ
595
чороҥ бэйэлэрэ эрэ буолан көҥүлбосхо сырыттахтара дии
596
итиччэ улахан кыргыттар куһаҕаныүчүгэйи араарбаттар үһү дуо
597
ол да иһин уол булт диэн баран муннукка ытыыр сааһыт буола улааппыт
598
кыргыттар сойон хаалбыт суолларын булаары бытык буолбут сэҥийэтин убахтанаубахтана олоотоото
599
биллэн туран кини онно барсан тугу гыныаҕай
600
ол кэннэ биир да киһи суоҕа
601
киэһэ эмиэ дурдабытыгар түмсэн күөдьаа кэпсэтэ олордохпутуна миигин кытары куораттан тахсыспыт уйбаан бөтүрүөбүс
602
ол хас эмэ сылынан хаҕыланан өссө сэтэрээн кэлиэ диэн ким санаабыта баарай
603
саргы куорат автовокзалыттан табаҕалыыр сылаас автобуска олорон иһэр
604
айталина дьэбдьиэй сааһырдаҕын аайы оруобуна ийэм курдук буолан иһэр диэн иһигэр санаан ааста
605
таһырдьа абаҕата били уол ханна барда
606
саргы суругу биир тыынынан өрөһүспүттүү ааҕаат үөрэн саҥа аллайа түстэ
607
диэн бүтэҥи соҕустук саҥараат миигин уоскутар аакка түспүтэ
608
сотору дьиэ иһинээҕи дьон бары мустан чэй дээбиттэрэ
609
сүөдэр кэлин син дьонугар үөрэнэн барда
610
туох алдьархайай маннык баттананатаҕастанан олорор диэн
611
ити арыы билигин даҕаны эҥэ тоһоҕолоох арыыта дэнэр
612
диидии үргүү олорор куһун өрө тутан көрдөрдө
613
сыыһа көрдүм дуу диэн хаста да аахта онкологическайга сыта киириэхтээх диэн сурулла сылдьар
614
ол ычык ортотугар сытар ынах саҕа дэриэспэ таас анныгар көмүһүн көмпүт
615
онуоха кыыс симиттэн кырыарбыт кыламаннарынан сапсыммахтаан ылла
616
сергей доҕотторун диэки көрөн баран күллэ онуоха сеня захар диэки көрөн баран
617
тохтуоххут ээ билигин баҕас урукку курдук көрөн туран былдьатыам суоҕа
618
олус долгутуулаах таайтарыылаах түгэни үөскэтэр эбит
619
абаккатыгар туох да буруйа суох дьааһыгы тэппитэ атаҕа дьааһык муннугар түбэһэн уот аһыйда
620
диэбит да дьахтар үрэх халдьаайы хатыҥнарын быыһынан маҥан былаата кылбаҥныы турбут
621
диэн иһиллэриһиллибэттик ботугураата аны ким эмит истиэ диэбиттии дьиэни эргиччи көрдө
622
мин хайдах эрэ итиннэ саарбахтыыбын баар фактар бары кинини утары көрдөрөллөр
623
дьоммор тугу эрэ буһарыыһыбын бэйи хортуоска хастыахха
624
тутан иһэр хайыһардарбын мүччү тутан таалан туран хаалбытым
625
дьэ инньэ гынан баһыыбалаанмахтанан хонон баран дьиэлэригэр төннүбүттэр
626
оттон бу билиҥҥи курдук бэйэбэйэни өйдөһөр истиҥ суруктар санаатын эрэлин ситимнииллэрэ үчүгэй даҕаны
627
оҕолор сарсын үөрэхтэрин кэнниттэн хоно кэлиэх буоллулар
628
холбука түгэҕэр үс обургу соҕус буор көһүйэ олордуллубут эбит
629
хайа доҕоттоор оккутугар тоҕо киирбэккэ олороҕут
630
биһиэхэ быйыл күһүн үөрэҕин саҥа бүтэрбит физика учуутала уол кэлбитэ
631
бэс ыйын саҥатыгар төрөөбүтүөскээбит биһикпин ыйаабыт дойдубар эһэм алааһыгар тиилийэҕэ андыга сытабыт
632
уучаҕы айааһааһын эмиэ биир уустук идэ
633
ааһан иһэр маҥан халааттаах дьахтартан ыйыппыттарыгар
634
оҕолор тахсан иһэр саҥалара күлсүүлэрэ бу чугаһаан кэллэ
635
оо онно соһуйбутуон олох дьонтон кэлэйэн олоруон да баҕарбат буолбута
636
уолаттар прокаттан массыына ылан эмээхсини батыстылар эргэ сарай курдук дьиэҕэ кэлэн киирэн хаалла
637
сорох саха эмээхситтэрэ сүүрэкөтө сырыттахтарына хас саастаахтара биллибэт эдэрчи көрүҥнээх буолаллар
638
оһох үрдүнээҕи адарай маска ыйанар бэргэһэҕэ кутуйах бэйэтэ да ыттан киирэрэ уустук
639
диэн хаанныын уларыйан кыыһыран кэлбитэ ыйыппыттааҕар ыйыппатах оҥорбута
640
көхсүнэн олорор буолан хайдах аһыырын көрбөппүн
641
онтон оҕолор тустарынан кэпсэттилэр сотору соҕус буолан баран дьоно кэллибит диэн эрийдилэр
642
эйиигин үйэм тухары умнуом суоҕа диэн тыллары көрөн баран бастаан тугу да өйдөөбөтөҕө
643
натааһа үйэтин тухары хобусиби хомуйарынан дьарыктанар
644
тиийэн көрбүттэрэ саамай улахан биэлэрэ эбит
645
сүбэлэһэн баран саргы ийэтин аатын кыра киһиэхэ биэрбиттэрэ полина диэн
646
саргы кинини николай диэн аатынан билэр курдук эбит
647
сергей тута айтаны үҥкүүгэ ыҥырбыта уоллаах кыыс аан бастаан үҥкүүгэ киирбиттэрэ
648
өргө диэри оонньоотулар кэпсэттилэр танялаах барыахтарын иннинэ аны биирдэ мустуох буоллулар
649
ыттара ханна эрэ тыаҕа сылдьар буолан эмиэ көрбөккө аастылар быһыылааҕа
650
саамай чугас дьүөгэтэ кини эрэ дии
651
ыстапаан быйыл аҕыс уон иккис хаара эмээхсинэ киниттэн түөрт сыл балыс
652
диэн ыйытыыга уолаттар түргэн баҕайытык аны хаһан да иһиэ суох буолан тылларын биэрдилэр
653
ыраахтан тэлиэгэ соһуулаах сааһыра барбыт дьахтар иһэрин көрөн захар үөрэ түстэ
654
ол биир күнү хайдах мүлчү туттарыан булбат
655
арыгылааҕын өйдөөн иһэрдэн баран хаартынан сүүйэргэ санаммыт
656
саппыкыбар күлгэри киирбит дии санаан сири тилэхтээ да тилэхтээ буолбут
657
дип ломнай үлэтин көмүскээн үрдүк үөрэҕи бүтэрэр кэмэ тиийэн кэлбитэ
658
кинилэри кэтэһэн олорбут курдук оля утары таҕыста
659
өрүөстээх диэн кытарах ынаҕа хас да хонукка кэлбэтэҕин оҕолорун кытта көрдүү сылдьан бөһүөлэктэн
660
ол иһин бу идэ киһини умсугутар абылыыр күүстээҕэр сылтан сыл аайы итэҕэйэн иһэр
661
оксана үҥкүүлээн бүтээт айтаны уонна убайын көрүдүөр уһугар илтэ уонна
662
убаай оттон эйигин оскуолаҕа мөхпөттөр дуо
663
дьахтар остуолун тардан бүтэрэн чаанньыгын оһоҕуттан таһааран чэй кута турар эбит
664
наһаа куттаммытым куйахам күүрбүтэ этим тымныйа түспүтэ бастаан ханна да баарбын билбэт курдугум
665
семен сергеевич графинтан ыстакааҥҥа уу куттан истэ уонна оргууй аҕай
666
сорохтор биирдэиккитэ санааларын үллэстэн баран олохторугар бу кирихаҕы иҥэрбэккэ умнан кэбистилэр
667
көннөрү ыҥыргыыыҥыргыы үрдүбэр сарбайбытынан түһэн истэ
668
иккиэн туох да үгүһү кэпсэппэккэ айаннаан тиийдилэр
669
кимиэхэ да кэпсээмэҥ баҕар тыыннаах буолуо
670
диидии ыстапаан сиһин имэринэ олордоҕуна күүлэҕэ атах тыаһаата
671
па халлааҥҥа күөрчэх эрэ саҕа былыт улахан таас диэки баар
672
кыһайбыкка дылы куйаас баҕайы күн буолан биэрбит
673
тоҕо итинник гыналларын олох сатаан толкуйдаабакка сылдьабын
674
аны бу паром хаһан туолан хоҥноро биллибэт
675
аҕыйах мүнүүтэ эрдэ кэлбитим буоллар барсар эбиппин
676
кэбис итинник буолбут кыылы бултуохха наада
677
киэсэ онон туһанан куотар санаалаах ойон тураары гыммыта
678
сылын аайы суолу оҥоруох буолаллар да баччааҥҥа диэри оҥоһулла илик
679
ыраас күн буолан дьааҥы хайалара ырыыхыраах хаардаах төбөлөрө кылбаһан көстөр буолбуттар
680
ханна да тиэтэйбэт кинини ким да күүппэт онон тура түһэргэ быһаарынна
681
сырдаан эрэр күһүҥҥү ойуур мэлдьэһэн ырааһынан саһарчы көрөн турда
682
абакката бэрт буоллаҕа хара көлөһүҥҥүнэн мунньубуккун олордон ылаллара
683
киирбит сирдэрэ суол тан икки саһаан курдук тоҥуу хаардаах
684
ол көрсүһүүнү хайдах билсибиппитин мин билигин олус күндүтүк сүрэхпэр чугастык тутан илдьэ сылдьабын
685
биирдэ сөдүөт күннэритүүннэри үлэлээн күһүҥҥү отун кээһиитин нэһиилэ бүтэрэр
686
били харчылары бука барытын хомуйан ылан ыстаанын сиэбигэр уктан кэбиспит
687
ийэтэ тугу да утары саҥарбакка олорон кыыһа кэпсиирин истибитэ
688
хайдах варяны быраҕан барыахпыный ханна барта буолуой
689
дьоннор тыынар тыыннаахтар эрэ баарбыт дии саныыр алҕас быһыылаах
690
барытын эн кигиигинэн аленалаах оля уорбуттар уонна бүтэһигэр эн эппиккэр төттөрү уурбуттар
691
ол эрээри бэрт кыранан конкурс баалыгар хапсыбакка үөрэххэ кыайан киирбэккэ хаалбыта
692
сергей кини алаадьы атыыласпыт дьахтара инбэлиит кэргэнин ванналата аҕалбытын кэпсээбитигэр захар
693
хата кини кэлбитигэр кыргыттар күөдьаа буола түстүлэр
694
иһигэр үтүктэн ботугураан көрөр арай кинилэр курдук ааттаах үчүгэйдик саҥарар эбит
695
көмүлүөк уота умуллан балаҕан иһэ барыксарык буолла
696
омурҕан кэнниттэн бэтэрээ алааска ордубут отун мунньуохтаах
697
эһиэхэ анаан ыллаата чурапчы народнай артыыһа виссарион седалищев
698
саргылаана петровна түргэнник телефоҥҥа киир эрэ
699
этинсиинин үөнкүрдьэҕэ сиэн бүтэрбит аҥаардас уҥуохтарын кырамталара эрэ хаалбыт
700
суох суох этилэр үрэх диэки барбыттара
701
кэпсэтэн күйгүөрэ күйгүөрэ ампаар таһыгар кэлэн куобахтарын биир сиргэ тэлгии бырахтылар
702
талаҕын өрө тардан ылыытыгар биир сэбирдэх кыбыллан тахсыбыт
703
оо аймахтаан туран үлэһит бөҕө дьон
704
диэт кийиитин эмиэ кууһан ылан иэдэһиттэн чоп гына уураан ылла
705
кырдьар диэн кырыыс дииллэрэ кырдьык ээ
706
диэн баран кеша ийэтин суумкаларын хаба тардан ылла
707
аччыгый дьөгүөссэ билигин даҕаны баар үһү
708
иһирдьэ киирбиппит бөлүүн арыгылаабыт аһаабытсиэбит остуоллара хомуллубакка турар
709
бырастыы гынабын эн туох да буруйа суоххун ээ
710
дьон саҥатын курдук эрээри ис хоһооно суох
711
дьахтар устунан төбөтүнэн ыалдьар түҥтаҥ тыллаһар буолан хаалар
712
диэн биир кыыска хонон кэлбитигэр ыйыппыта
713
павеллаах манна олороллорун тоҕо кистээтиҥ эбэтэр эмиэ умнан кээспиккин дуу
714
абааһы тэрэкэни сэргэ диэки үтэ сатыыр эбит
715
дурдабыт эргэ суорҕан аана силэллэ биэрдэ өлөксөй ат буолан миэс тэтигэр ааһан иһэн
716
дьэ кырдьык ыал олоҕор орооһор сатаммат
717
эһигини букатыннаахтык уодьуганныы дьокуускайтан улахан этэрээт иһэр
718
оччоҕо аан бастаан ол икки хоһууну суох гыныахха сөп эбит
719
дьиэҕэ чугаһаатаҕын аайы били сылайбытаэлэйбитэ ханна да суох буолан иһэр долгуйбута оччо буоллаҕа
720
сарсыныгар төрөппүттэрин ыҥырбыттарыгар аҕата кэлбит этэ
721
көрүүистии ымманыйыы быыһыгар туртаһы кимнээх хайдах туп путтарын туһунан кэпсээн чаҕаараллар
722
куттамматаҕа эбитэ буоллар хононөрөөн ардаҕы аһаран барыах эбит
723
былаас уларыйан олохдьаһах сатарыйан эрэр кэмэ буолан үлэ миэстэтин булуу ыарахаттардаах этэ
724
ырыатойук аргыстаах көркүлүү көҕүллээх сэргэх айан буолла
725
бүгүн бүтэһиктэрэ үһү чуолкайдаары гыналлара буолуо ордук ким быһах биэрбитин
726
кыҥаттара суоллаан кэлэн иһэн ити бэлиэҕэ кэтиллэ түһэллэр
727
дорооболоруҥ хаһан билигин да сөпсөп барыам
728
буулдьата тааска охсуллан туора ойон дыыгынаата
729
мин күһүн өрүс туруута хайаан да кэлиэҕим кэтэһээр
730
өрө хантаарыҥныыхантаарыҥныы тула холо руктуу түспүтэ да
731
подвалтан сүөһү буутун үөһэ турар дьоҥҥо өрө анньан биэрэрэ үһү
732
аны кэннин хайыһан эрдэҕинэ ыарыылаах баҕайытык кэтэххэ сырбаппыт
733
итинник санаа аны кинини үүйэхаайа тутта
734
уолун баттаҕыттан имэрийэн баран сыллаан ылла
735
хайдах буолаҕын мин таспар олорон эмискэ сүтэн хаалбыт этиҥ дии
736
уой алеша хата баран хаалбатаххын дии бырастыы гын
737
хайа эмэ ыалга кэлэн түстэҕинэ аттынааҕы ыаллар кинини көрөр баҕалара сүрдээх буолара
738
тыахан оҕонньордооххо чылбыан өлөксөй эмээхсининээн бурдук бысыһан баран дьиэбитигэр төннөн испиппит
739
итинник уһун киэһэни быһа уончата эрийэн быһытаорута кэпсэтэн ылаллар
740
сарсыарда таһаараа натааһа киирэн кэпсээтэ ити куораттан кэлэ сылдьар кыыс уоруйах үһү дии
741
эһиги эмиэ онно тахса сылдьаргытын истибитим дьыалаҕыт хайаста
742
тулатыгар тымтыгынан кириэстэри оҥортоон сиргэ батары анньыталаабыт
743
ийээ бүгүн биһиэхэ библиотекабытыгар сонун бөҕө баар
744
орто оскуоланы үчүгэйдик бүтэрбитэ үрдүк үөрэхтэммитэ
745
урут уоруу эҥин тахсыбат эбит икки эрэ буолан киирбиттэр
746
мин массыынанан сылдьабын дьиэҕэр илдьэн биэриэм
747
диэн баран оронугар тиийэн сытынан кэбиспит
748
тугуҥ да ыалдьыбат дуо төбөҥ хайдаҕый
749
айталина ким эрэ истиэ диэбиттии сибигинэйэ былаастаан саҥарда
750
ити олорон саргы хайдах эрэ дьээбэлэниэх санаата эмискэ киирэн кэлэр
751
диэн баран хоруобу үнтү тэпсэн кэбиспит
752
бу тиити кэртэхтэринэ абааһылар сөллүөхтэрэ оччоҕуна куһаҕан буолуо
753
киэһэрэн халлаан боруксорук буолуута эргэ хотонноох балаҕаны булбуттар
754
диэн баран утары чоҕулуччу көрөн турда
755
бу хайа хаһан уонна хайдах үөскээбитин туһунан уонунан ааҕыллар номохтор бааллар
756
киирбитэ ким да суох үлэһиттэр чаастарын манаһан олорон дьиэлэригэр сус гынан хаалбыттар
757
оччоҕуна ника инники эрэлэ баҕата эстэр дии
758
сынньалаҥ кэмигэр хайдах эрэ туора тутуннулар ким да кэлэн кэпсэппэтэ
759
мин оҕо эрдэхпинэ үксүгэр дьиэ эргиннээҕи өтөх абааһыларын тустарынан кэпсэтэллэрин истэрим
760
аля мин наһаа дьоллоохпун саҥа өйдөөтүм
761
боруксорукка остуолга тугу эрэ көтөҕөн массыынаттан таһаллара көһүннэ
762
кэнниттэн уол туох диэбитин кыыс истибэккэ да хаалла
763
диэбит уонна симэҕин көрдөрбүт симэҕэ барыта көмүс үһү
764
аҕабыт өйдөөҕөр наһаа сымнаҕас үлэтэ да ыарахана бэрт ээ
765
сэмэн наһаа кыыһырбыт ону билэн тохтоппуттар
766
ол гынан баран киниттэн сылтаан оҕо аҕата суох буолуон баҕарбатаҕа ол иһин кытаанахтык
767
сэргэҕэ аҕалан атын баайан баран дьиэҕэ киирбитэ дьадаҥы баҕайы тэриллээх ыал эбит
768
атыттар кими да эрэммэт буолан быстыбыттара диэн аҕата биирдэ быктаран ааспыта
769
ньалыар уулартан кустар көтөн күлүбүрэһэл лэр
770
кинини көрсөн эмиэ барытын кэпсиэххэ итэҕэйбэтэҕинэ суругу да көрдөрүөххэ
771
диэбитигэр сүрэҕэ мөҕүл гына түстэ тохтоото
772
бүгүн силиэстийэҕэ биһигини эмиэ ыҥырдылар туох айылаах элбэхтик ыҥыралларын олох өйдөөбөтүм
773
дэриэтинньиктэр эйиигин халлаан сырдыан иннинэ сиэхтэрэ
774
сырыы аайы дьон кэлэн көмөлөһөрө биллибэт
775
сыыйа арыгыга ылларан барбытын билбэккэ да хаалбыта
776
кыыс барахсан сибэккитин сытырҕалыыр быраатыгар сыттатар онтон ийэтин түөһүгэр саба түһэн кууһакууһа
777
бары бэйэбэйэбитин билсэр эбиппит биһиги үһүөн бииргэ үөрэммиппитин алексей билэр инигин
778
ким кэлэн оҕустаҕай диэн эргичиҥнээн ылла
779
атах эти биир дьааһык арыыны уонна куул аҥаарыттан ордук отону сүгэн барбыттар
780
бу сибиэһэй эт тугу көрдөөн сүүрэлии сылдьар хата бэйэтэ киирэн биэрдэ эйиэнэ дуо
781
ону баара биир сидьиҥ быһыы уонна өһөс ыгым быһаарыныы туора соппута
782
оччотооҕуга билиҥҥи курдук хас хаһыат аайы эройох билсиһиитин туһунан биллэриилэр тахсыбаттара
783
тоҕо ыксаатыҥ айта олоро түспэккит дуо
784
били дьахтар от муспут сирин тиийэн көрбүппүт салаа даҕаны от мунньуллубатах этэ
785
дьиэҕэ киирэригэр атын атаҕын баайан баран аһата ыыппыт
786
ол кыайара диэн оҕонньоттор кэпсиир буолаллара
787
кэлэн истэхтэринэ утары көрсүбүттэр туох айылаах буолбут дьонуй хайдах буолабыт
788
диэн виссарион дьонун болҕомтотун атыҥҥа аралдьытан кэбиспитэ
789
ити спонсордыыра да оҕуруктаах соҕус толкуйтан тахсар
790
саха дьахталлара котокулар урут мэнэрийэн таһаараллар эбит
791
ол аата өлбөтөхтөр манна саһан кэлэн олорбуттар оҕоломмуттар
792
оскуола үс гыммыт биирэ стручков диэн араспаанньалаах
793
оо ол икки ый олус да уһун курдук этэ
794
кыанар ыал оҕолоро бииргэ элбэх оҕолоох боростуой ыал оҕолоро туспа бөлөхтөспүттэр
795
биир көс эбээнин кытта табаны эккирэтэн тутарга илии тутуспут
796
бу барбыттарын кэнниттэн мөрүөн атын хайдах төннөрөр туһунан санааҕа түспүт
797
сэмэн дойдутугар төннөрө буолбут онон анараа киһи ааттаһаракөрдөһөрө эбии сүрдэммит
798
кеша бэйэтин саҕа үрдүктээх киэҥ арылхай харахтаах кыыстыын үөрэн мичилиһэ тураллар эбит
799
онон алыһардаах удаҕан туох да мэһэйи көрсүбэккэ дьиэҕэ киирбит
800
ону баара убайа соһумардык өлөн хаалан аһыыларыгар баттаппыт ийэлээх аҕатын хаалларан барыан туттуммута
801
дембеллэр кэлиилэрэ кыракый дэриэбинэҕэ биллэн турар дарбааннаах соҕус буолааччы
802
ону билигин баҕас билэр урут санааргыыр ардыгар ытаан да ылар түгэннэрдээх этэ
803
киһи билиитэкөрүүтэ тылаөһө кини суругарбичигэр биллэр дииллэрэ кырдьык ээ
804
манна барсаҕын диэбиттэригэр соһуйан эрэ хаалбытым
805
аны музыкаль най нүөмэри толороҕут диэн буолбута
806
семен сергеевич аҕалыы сэмэлиирдии аргыый аҕай саҕалаата
807
аны кийииттэрин сүгүн хаамтарбат хатыйар охторор туох түбэһэринэн тамнааттыыр
808
ону истэн дьон эмиэ һууһаа араастык тойоннооһун бөҕө буолбуттар
809
били дьууппата быраҕыллан сарт кэлэн түһүөҕүттэн хайдах эрэ наһаа эрэммэт дьаархана туттар
810
бараллара да буоллар барсыа суох этим дии санаата
811
онуоха дьиэлээх киһи уодай кэпсээнин болҕойон олорон истэн баран
812
ыскаап остуол аҕыйах талах олоппостор иһитхомуос дуома
813
манна хас да остуол олоппос ыскамыайка баар
814
ол иһин атын сирдэртэн сылгыны үүрэн аҕалан туруораллара үһү
815
дьэ итинник байыаннай тутар батальон кирпииччэ собуотугар үлэлиир иккис ротатын биир күнэ саҕаланна
816
эи оҕом айсен эбиккин дуу хайа туох сонуннанныгыт
817
көмүс туһунан кэпсээбитин кэмсинэн кэлин аанньа аһаабатсиэбэт да буолбута
818
ол эрээри билигин даҕаны соччо иһигэр киллэрбэт
819
сүүрбэ биэс сыл диэн уһун кэм ээ
820
маама мамочка баһаалыста баһаалыста маны ылыаххайыый
821
охонооһой сэрии буолбута иккис сылыгар кыһын от тиэйээччинэн үлэлээбитэ
822
дьахтар хаҥас диэки ааһан иһэн тас таҥаһын устубут
823
улахан баҕайы хас да этээстээх дьиэлэниэхпит онно бары бииргэ олоруохпутун баҕарабын
824
кинээс уҥуоҕун эҥэ сиригэр аҕалан туппут буолуохтаахтар да ханна баара биллибэт
825
натаа сытар сибэкки ойуулаах быыһа хамсаан кэлиэ диэбиттии көрөн олордо
826
ойуун аймахтара кырдьаҕастара дьиэтиттэн тахсарын кэтэһэн көрөн баран кырдьаҕаспыт табыллыбата быһыылаах
827
зона иһигэр кыра дьиэуот тээбириннэрин бытархай малысалы оҥорор мастарыскыай үлэлиир
828
дьааҥы туһунан кинигэлэри ылан ааҕар буолла
829
испирдиэн оһох чанчыгар кураанах мас тобоҕо баарынан уот оттубут
830
билиҥҥи тыа киһитэ ону барытын кыайан уйуммат буолан турар
831
аҕата хонооһой балачча элбэх көмүс курдук кэпсээбитэ
832
сарсыныгар эрдэ туран хомунан салгыы айаннаабыттара
833
мииммит эмиэ сойдо быһыылаах үлэҕэр өр баҕайы буоллуҥ дии
834
бары истэригэр саамай туолбат ыра санаалара
835
эн кинилэртэн сарсыарда эрдэ тахсыбыккын көрбүт дьон баар билигин кинилэри ыҥыртыам
836
диэн ыпырааһынан көрөн турара бу баар
837
дьэ бу үрэх уута мин үрэҕим гиэнин курдук амтаннаах эбит
838
тьфу тьфу тьфу эдьиийим барахсан этэҥҥэ олорор барыта этэҥҥэ
839
ол иһин оҥостон олорон тааһынан кыһыйан өрбөҕүнэн сотон киирэн барда
840
оттон бэйэҥ көһөрөн эрэр курдук таҥаһын барытын уган эрэҕин буолбат дуо
841
абаҕата аппытын аһата тахсыахха диэн таһырдьа ыҥырда
842
ыраас күн алдан уҥуоргу мырааныттан дьааҥы хайалара наһаа ырааҕа суох курдук өрөһөлөнөн көстөөччүлэр
843
арааһа этин сааһын даҕаны ааҕа билэр быһыылаах
844
арҕааҥҥы уулуссаҕа тахсар ыллык суол төрдүгэр биир отон түһэ сытарын буллум
845
ол дьахтар хайдах туохтан дэриэтинньик буолбутай
846
оҕонньор бэркэ мунаарбыта мунчаарбыта эрээри бэбиэскэ тутан баран олоруо дуо күн сарсыныгар киирбитэ
847
онон мин биһиги дьааҥыбытыгар аныгылыы эттэххэ спорт былырбылыргыттан сайдыбыт диэхпин баҕарабын
848
суол икки өттүн көрүөлэнэн лыхарыҥнаан истэ
849
оҕону түһэттэриэххэ наада диэн санаа киирдэ
850
сайдыылаах омуктар остуол ньуурун курдук көнө суолунан айанныыллар
851
туран ийэтин иэдэһиттэн сыллаанубураан ылбыта уонна хараҕыттан уухаар баспыта
852
итинтэн ыла наар сиэнньэни хайдах кэһэтэр туһунан толкуйдуур буолан хаалбытым
853
бүгүн хайаан да кэргэнигэр тиийдэҕинэ сатаныыһы
854
биир саас сарыы тыынан өрүһү өксөйөн хонтой уустаахха тиийэн кэлбиттэр
855
кини ника соҕотоҕун олорор ийэтигэр бара сылдьыан кэпсэтиэн баҕарар этэ
856
эбэтэр кыракый сыыҥкабай хобордооҕор да буһарыан сөп
857
кыыс дьоно кимнээхтэрин ыйы талаһыан баҕарар эрээри кэккэлэһэ турар ленаттан тардынна
858
онуоха сирдьит киһи кыһыл мас чоҥоотто оҥорон кулуҥ
859
сарсыарда туран саппыкытын кэтээри гым мыта
860
ийэ эһэ арҕахха киириэн иннинэ сыа мунньунар эрэ кыһалҕалааҕа
861
кыыс тугу да саҥарбакка уолун диэки унаарыччы көрөн кэбистэ
862
сотору тиистэрэ ыпсыбат буола титирэһэн күлэнсалан айманан төттөрү харбаан тахсыбыттара
863
уол биэтин уулата хаалар онтон куотуом дии саныыр
864
арыйталаан иһэн направлениеҕа хараҕа хатана түстэ
865
бары куһаҕаны санаа түһүүтүн хараны кыл түгэнэ үөрүүгэ эргитэр кубулҕаттаах эдэр саас
866
омос көрдөххө иккиэн утарыта соҕус майгылаах эрээрилэр бэйэлэрин икки ардыларынан уу тэстибэт дьүөгэлиилэр
867
ээ пелагея павловна дуо кинини билэнбилэн
868
оттон алеша уолаттар ортолоругар иитиллибит буолан киниэхэ кыыс дьахтар таайыллыбат таабырын буолар
869
онуоха дьахтар бадык эбэ баала турбут үннүгэн эбэ үргүөрэ турбут ону иһиттиҥ ини
870
женя кыыс көрбөтүгэр ойон ылла үөрэн салгыны оҕуста
871
ньукулай убайым ити сөпкө этэҕин мин эн этэргин ылынабын санаам эн санааҥ курдук
872
сотору соҕус хас да массыына кэлэн киирдилэр
873
мин таах олоруохтааҕар ити аатыҥ хайдах тылбаастанарый
874
диэн таһырдьаттан чиэппэрдээх бытыылкаҕа толору испиирдээҕин киллэрэн сандалыга ууран кэбиспит
875
саҥа дьэ кэпсэтиигэ аһыллан эрдэхтэринэ саргыны ыҥырар саҥа иһилиннэ
876
оҕо түргэн атаҕа элэстэнэ сүүрэрин курдук күндьыл сыыдамнык ааһан испитэ
877
арай мууска тахса сылдьыбыттарын эрэ эппэтэҕэ
878
атах тыаһа сүтүөр диэри турдулар устунан тоҥон дьагдьайан бардылар
879
биирдэ онно сылдьан эттэрэ бүтэн хаалбыт буулдьалаах саалара суох эбит
880
ол даҕаны аара баран иһэн хааллартаабыт хасааһа баар буолан
881
диэн баран остуолга сытар телефонун диэки көрөн ылла
882
ол курдук өлөөнө эмээхсин тыыннаах эһэни сүүһүттэн имэрийэн турар
883
эмиэ эргичитэ сылдьан укуоллаан чыбырҕаттылар муннугар туох эрэ хабархай сыттааҕы үҥүлүттүлэр
884
битинэн билгэлэнэн айаннаан истэ сыыры таҥнары түһээтин кытта кыараҕас алаас эҥэс гына түстэ
885
иһээччи айдааннаах ыал курдук олоробут дьиэтэ туттуохха диэн оҕонньорун хаайбыта ыраатта
886
диэн кырдьаҕас ийэ сытатура саныыра элбэх этэ
887
онон иккиэйэҕин эрэ хааланнар маннык буолбуттар диэн түмүккэ кэлбит курдуктар
888
киһитэ уоһа кубарыйа өһөн өйө суох сытан хараҕын көрөн кэлбит
889
куорат эрэ буолбатын наһаа тыкаа үлэҕэ сыстаҕаһа суох буолуо
890
кыыһы икки ытыһын илиитигэр тутан туран илигирэттэ
891
биирдэ сэмэннээх биэлэрэ ууга түһэн өлбүтүн дьон эппитигэр сэмэн убайа миисэлиин барбыттар
892
оннук ээ хайдах эрэ мин онно ордук сөбүлэһэбин
893
онон чахчы бэйэ бодону тардынан үчүгэйдик оҥостонтэринэн бардахха сатанар
894
соторутааҕыта дьоно от кэбиһэллэригэр ас астата таһаарбыт сурахтаахтара
895
онтон сыл кэриҥэ ааспытын кэннэ сэмэннээх уол ламмыттара
896
ээ дьэ кырдьык ол киһи саҥа ойбону алларара саарбах
897
чүмэчилээх киһилэрэ уотун мүччү тутан имбалай хараҥа буола түспүт
898
дьон өйүөнү хараһыйыллыбат биэриэхпит уот эрэ утуйдун
899
оннооҕор кини кэлэн тохтообутун өйдөөн истибэтэхтэрэ
900
диэн көрдөһөрдүү саҥарда дьахтар сааппыт курдук умса тутунна
901
мин эбитим буоллар сонно тута таһырдьа ыстаммытым ырааппыт буолуо этэ
902
дьэ уолаттар бу орто дойдуга таптал баар эбит буолбат дуо
903
сцена кэтэҕинээҕи хоско бэлэмнэнии түбүгэр бардылар
904
илимин үтэн тахсаат балаакка ту руорунан барда
905
саргы никаҕа ааспыт күһүн маҥнайгы кылгас көрсүһүүгэ киирэн сылдьыаҕыттан биир сыл биллибэккэ ааста
906
оччот тон оннук киһи билиҥҥи үйэҕэ адьас мааһа тахсыбыт буолуохтаах
907
уонна тугу да бу диэн этэр кыаҕа суох
908
хайдах эмэ гынан быыс булан кыыстыын кэпсэтиэн булбат
909
онуоха били баҕайы тэмтээкэйдээн тиийэн олоппоско лах гына олоро түстэ
910
дьонум миигин тыыннаахтыы өлөрдүлэр бу кэриэтин төрөөбөтөҕүм буоллар
911
зотчик итинтэн улаханнык ыалдьан балыыһаҕа киирбит
912
кэлин ыалга тиийэн бэҕэһээ киэһэ туохха түбэһэ сылдьыбытын туһунан кэпсээбит
913
надежда николаевна киһини таҥаһынан сыаналаабаттар диэбитигэр оччоҕо дьон тоҕо үчүгэйдик таҥна сатыылларый
914
оччолорго күөгэйэр күнүгэр сылдьар этэ буоллаҕа дии
915
кыыс олус кыраһыабайа туттахапта сылдьара нарына холкута аҕыйах лопбааччы саҥалааҕа кинини абылаабыта
916
нина абаккарбыт саҥата иһиллибитигэр таня кытаанахтык
917
кыргыттар тура охсон ынахтарын ыы тахсыбыттар
918
онно туох да суох этэ дуо
919
нохоо туох буоллуҥ ыарыйдыҥ дуу тугуй тоҕо аһаабаккын тоҕо саҥарбаккын
920
төбөтүн чолоччу туттан баран аһыыр сирин диэки түһүнэн кэбиһэрэ
921
алексей титович кэргэнэ хаска утуйарын үксүн билбэккэ хаалар
922
диэн баран кыыһын диэки бэрт эйэҕэстик көрөн кэбистэ
923
диэн баран бөлкөй диэки иккитэүстэ хардыылаата
924
ити икки ардыгар боруксорук буола охсубут эбит
925
олорор дьиэбиттэн баара эрэ иккиүс сүүс миэтэрэлээх сиргэ көрбүтүм
926
били кубускураанах курдук буолбут түөһүгэр сүрэҕэ батыа суохтуу өрө тилигирии түстэ
927
ырыа көрнар кэпсэтии аргыстаах көхтөөх айан үчүгэйин
928
арыгыны ас диибит да бэл ол аһы кэмэ суох иһээччилэр киһилии кэптэрин сүтэрэллэр
929
ол эрээри олоҕун тиһэх күнэ ыган кэлэн эрэр быһыылаах
930
умайа турар оһох эргэ балаҕан эркинигэр тыкпыт сырдыгар кини эрэ күлүгэ барыҥныыра
931
биирдэ эҥэ кинээһэ быгдаан охонооһой куоракка киирэн өлбүт сураҕа иһиллэр
932
төннөн иһэн сир ортотун ааһан баран сиргэ утуйан хаалар
933
махачкала диэн дьөгүөрэп сэргэйи ааттыыгыт дуо
934
онтон кыыһырсыыүөхсүү кэнниттэн оҕунан ытыалаһыы буолар
935
аны тиэйиэх буолбуттара били дүлүҥнэрэ букатын тиэллибэт сыарҕаттан төттөрү түһэ турар үһү
936
нина сүр түргэнник эппиэттии оҕуста алена диэки көрөн ылла
937
эргиччи чуумпу баҕайы уу нуурал сабардаан турара
938
оксана туора турбатаҕа буоллар биһиги дьоллоох буолуох этибит диир
939
онон дьоно дьыала тэрийэн көрдөтөн иһэн тохтообуттар үһү
940
тыас ньим барбыт эрээри аны тимир оһох холумтаныгар куурдаары уурбут саппыкытын кэлэн сурдурҕаппыт
941
ол эрээри сүөдэр тиийиэхтээх сирэ чугаһаатаҕын аайы долгуйара күүһүрэн истэ
942
ыстанан кэлэн ыт оҕотун сулбу тардан ылбыта уонна
943
тоҕо уруккуну санаттахпыный бэйэтэ биллэҕинэ биллин дии санаабытым
944
учууталлар саҥарда сатаан баран аккаастаан таһаартаабыттара
945
үлэ барыта биллэн турар илиинэн буолара
946
онуоха айта тутан турар тэрээпкэтинэн бырахпытыгар уол аһаран биэрдэ
947
уолум да улаатан баран наар аҕатын утары сылдьар иккиэн өстөөх курдуктар
948
байдылар биир убайдарын өлөртөрөн балтыларын ылан дьиэлэригэр төннөллөр
949
кэнсиэрбэ ньаалбааныттан оҥоһуллубут эргэ хочулуогунан уу баһан таһаарбыт
950
диэн кыбыскытаанахтык эппитин кулгааҕа эрэ истэн хаалбыта
951
арай биирдэ элбэх оҕолоох аҥаардас дьахтар
952
биһиги наһаа куһаҕан түбэлтэҕэ түбэһэ сылдьабыт
953
бэркэ сэрэнэн тыаһаууһа суох оронун хомуйан малынсалын илдьэ тахсан барбыт
954
өтөрүнэн үүммэтэх үтүө киэһэ буолбут этэ
955
илиитинэнатаҕынан көмөлөһүннэрэн син түргэн соҕустук кыһалҕатын онуманы быһаарсар буолан испит
956
ол сылдьан бу түүн утуйбакка хоройбутунан хонор киһи буоллум быһыылаах
957
ахсыһы бүтэрбит дьылыгар бааска ньирэй көрөөччүнэн үлэлии сылдьыбыта
958
бары да дьулахачыйа сылдьар дьон куотар аакка барбыттар
959
илиилэрин иминэн кы рааны булан суунан харахтара сырдааччы
960
хомолтотун сүрэҕэ билигин да ыыппакка тута сылдьар онон абаҕатын кытта көрсүбэккэ кэллэ
961
оо саргы ийэтин ити тылларыттан олус даҕаны долгуйбута үөрбүтэ
962
тыалакууһа суох уу чуумпу ыраас күн
963
бачча эрдэттэн кимнээх куобах күрэтэн эрэллэрэ буолла диэн бэркэ соһуйбута
964
сүгэтинэн били сыппыт оронун адарайын түөрбүт
965
сотору чэй оргуйан уолаттар дьоннорун ыҥыран ыһыыхаһыы бөҕөнү түһэрбиттэрэ
966
бэйэлэрэ үтүө ыал дьон дьоно эбиттэр
967
диэн үөннээх соҕус кыргыттар саҥалара иһилиннэ
968
наар булдунан айахтарын ииттэн аҕыйах сүөһү сыыстанан син бэркэ олорбуттар
969
солом суох уонна мин кинини үчүгэйдик билбэппин диэн кыккыраччы аккаастаата
970
диэн эрбиир көрөттөөн баран аргыый аҕай сыҕарыҥнаан дьиэтин диэки бара турбута
971
ардах түһэн бөһүөлэккэ киирэн эрэллэрэ буолуо
972
нэттэгэр оҕонньор тыыннааҕар өһүн кыайан ситиспэккэ буолан баран итиннигинэн өһүн ситиспит
973
кинилэр саастыыта дьонтон билигин бөһүөлэккэ тарбахха баттанар киһи хаалла
974
бары мустан туран ким тугу умнубутун аҕалбытын ыйыталаспыттара
975
киһи эрэ буоллар отууламмыт сиригэр төннүбэтэх
976
оҕолоругар кэриэһин маннык диэн эппитэ үһү
977
үөрэммитэ буоллар бэртээхэй салайааччы үлэһит тахсыа эбитэ буолуо
978
аны киниттэн эрэ атыылаһыах буоллулар арай захар эрэ тугу да саҥарбат
979
кырдьык маҥнай билсэригэр кини никабын диэбитэ дии
980
алеша алеша кэл эрэ кэл улахан наада
981
дьахтара өйдөммүт курдук хараҕын уутун соттосотто
982
эдэр киһи бу бааһынай дьахтарыттан олуһун салынна
983
диэн ыйытан баран тастарыгар кэлэн олорунан кэбистэ
984
уолу олус сөбүлүү көрбүтэ онтукатыттан олус соһуйбута дьиктиргээбитэ уонна үөрбүтэ даҕаны
985
диэн баран сеня оннун оҥостон барбыта
986
охонооһой урукку өттүгэр төһө да күнүүлээн көтүрү сытыйдар син кырбаабата эбитэ үһү
987
утуйбакка сытар оҕолор бары хаһыытаһа түһэн баран суорҕаннарын анныгар түспүттэр
988
үрэххэ сүүрэн киирэн уу баһан таһаара оҕуста
989
хайыспыттара уолаттар ира таһыгар мустубуттар женя тугу эрэ саҥарар уолаттар күлсэллэр
990
итинтэн ыла кэпсэтэрбит быыһы гар наар тыыраахыбытын манаһан таҕыстыбыт
991
арай натааҕа бастааҥҥыттан кэпсээбит буолуум оҕобор көмөлөһөрбүн бобуо суох этэ
992
төһө өр кэпсэппиттэрин өйдөөбөтө арай роза уолаттарыҥ массыыналарыгар бардылар тахсан чэйдээ
993
икки мэндиэмэннээх мас дьиэ аллараа этээһин уҥа туора кыната бүтүннүүтэ кулууп
994
тайах тыһа бүрүөһүннээх туут хайыһарын кэтэн үрэҕин арҕаа эҥээригэр тахсан иһэр
995
кэнники кинилэргэ сылдьар леняны васяны кытта доҕордоһон олох бэйэ киһитэ буолбута
996
таһырдьа тахсыбыта оҕонньоро атын аһатан баран сыарҕатыгар көлүйээри сылдьар эбит сүөдэри көрөн
997
күн сиригэр тыыннаах сылдьар эрдэххинэ мин аҕай диэн киэбирэргэр бэрт этиҥ
998
сэрэммиттии дьахтар сирэйинхараҕын көрөкөрө ыйытта онуоха айталина
999
саргы бу сырыыга сценаҕа холку соҕустук таҕыста
1000
өрүс уҥуор олорор эдьиийгэр күүлэйдээн кэлиэҥ этэ диэн ийэтэ эрдэттэн киниэхэ этэрэ
1001
алешаа при живом муже соҕотоҕун чэйдиибин дуо
1002
онон сарсыардааҥҥы зарядка кэнниттэн остолобуойга аһаан баран бааска собуокка үлэлии барда
1003
кэнникинэн оҕонньордооххо ким да сылдьыбат буолан хаалар
1004
ника туһунан билигин тугу да этэ илик
1005
түгэҕэ чэҥ буолан киһи таба үктэммэт үлүгэрэ быһылааҕа
1006
диэн баран тэптэ быһыылаах киһитэ ыыхых диэн баран охтон түстэ
1007
чахчы этэбин мин эйиэхэ итинник сыһыаннаһыам суох этэ
1008
аатырбыт сураҕырбыт түөкүн хайдах дьүһүннээхбодолоох буоларын билиэнкөрүөн баҕалаах элбэх эбит
1009
ким быһах аҕалбыта ол ханна барбыта эмиэ чуолкайа суох
1010
куорат үһү дьоно улахан үлэһиттэр дииллэр дьэ ол уол биһиги машабытыныын үчүгэйдиилэр үһү
1011
ҥүрүөн нэһилиэгин биэ өлбүт сайылыгын арҕаа өттүнэн уулаах хараҥа былыт тахсан иһэрэ көстүбүт
1012
онтон аҕабыыт кэлэн сүрэхтииригэр ити аатын араспаанньа оҥорбут онон бурцев хабырылла буолбут
1013
онтон бу соторутааҕыта альбина егоровна көрсөн
1014
кийиитэ соня тута төлөпүөнүнэн сибээстэһэн баран хобдох сонуну иһитиннэрбитэ
1015
сарсыныгар оскуолаҕа баран истэҕинэ павел ситэн кэлбитэ
1016
аҕабыыт алҕаабыт ыллаабыт уонна томторго малыыппа уутун ыспыт
1017
диэн атын сибэккини ыйар кыыһа саҥата суох баһын быһа илгистэр
1018
баарасуоҕа көс сири сыҕарыйбыта дуу суоҕа дуу
1019
уот иччитэ чахчы миигин сэрэттэ быһыылаах
1020
түгэх халдьаайытыгар төбөтө суох абааһыны көрбүттэр биирдиилээниккилээн да буоллар баар этилэр
1021
саҥардыыҥҥа диэри ол суола оспокко алыһардаах суола диэн аатырар буолара
1022
ыксары уойбутуттан бэл иҥэһэҕэ кыайан тиийбэтэ үһү
1023
күн уһаан бэрт сырдыктык чэмэлкэйдик тыгар буолан турар
1024
оччоҕо өссө атын киһилээх эбит ол иһин кистээбит ким эбитэ буолла
1025
сайын сир аппатыгар утуйа сытан эмискэ туран кэлэн элбэх аттаах дьону соһуппут буолуохтаах
1026
хаайыыга түбэһэн сытар дьоҥҥо олох минньигэс буолбатаҕа биллэр
1027
уол сотору соҕус буолаат үс салаалаах талаҕы быһан киллэрбит
1028
оччолорго мин алдан үрэхтэригэр сылдьан бултуурум
1029
тугу гыныан билбэккэ мухмах буолан эрдэҕинэ лена
1030
киһи барыта ийэтин аҕатын курдук буолбат ээ
1031
ону ол күрүөйэх бу эриэн үөн этин сиэбит киһи быһыылаах
1032
атын улахан ойууну булан көрдөххүнэ сатаныыһы
1033
ити курдук биэстииалталыы хаамыы буолабуола отон түһэн испит
1034
диэн ботугураатылар сөмүйэлэрин уостарыгар туттан чөчөҥнөттүлэр
1035
иннилэрин диэки массыына тыаһа курулаан иһилиннэ
1036
баанньа баарына уһун ырбаахылаахтартан соччо толлубат
1037
валентина киниэхэ саҥа киһи саҥа олох кыыма үөскээн эрэрин билбитэ
1038
чэ сааҕын ылан ити тумус төбө түгэр баран тоһуй
1039
саанньыкаптар иһит уурар ыскаап сакаастаабыттара онтубун бүтэрэ сатыы сылдьабын
1040
аан тутааҕын тутан туран хайыһан ыйытта
1041
кыра уол хараарбах киргиэлэй быгдаан кэнниттэн i эҥэҕэ кинээстээбит
1042
саҥа таһааран ытыах киһи онтон туттунан ытым оҕотун кууспутунан олорбохтообутум
1043
ол биэс уолтан билигин икки уол тыыннаах олороллор
1044
эн миэхэ билигин маама паапа оруолун толороҕун
1045
атыны онуманы салгыы кэпсэтэн көрдүлэр да санааларыгар истиҥ аһаҕас сэлэһии тахсыбата
1046
бу киһи тустуук да буолбатах күүстээх да буолбатах этэ
1047
аһыы олорор остуолларын тула уу чуумпу бүрүүкээбитэ
1048
киһини булчут курдук дьөлө көрөн тоҕо сүрэй диэн салла санаата
1049
оттон сорох хаһаактар буорааҕынан эстэр сааларынан салгыҥҥа утуусубуу ытыалаан тыас таһаарыах буолбуттар
1050
саас кулун тутар ый саҕана этэ
1051
ника үөрэнкөтөн ийэтигэр эдьиийин аахха баран билсэн күүлэйдээн кэлбитэ үчүгэйин кэпсээбитэ
1052
били дьахтар ыйбыт өтөҕөр тахсыбыта быһах угун саҕа балаҕан дьиэттэн буруо тахсар
1053
кырдьык урут улахан уол кыайбатаҕа сатаа батаҕа суох буолара
1054
сүөһүнү өлөрбүт сирдэрин сүтүктээх дьахтар кыра уолун сирдьит оҥостон көрө тиийдим
1055
олох уларыйбатах өссө тупсубут сабаҕатыйан дьиҥнээх эр киһи курдук буолбут
1056
ким түһэрдэ наһаалаабыккыт дии хайдах аһыммакка маннык гынаҕыт төттөрү үөһэ таһааран ууруҥ
1057
үчүгэйдик сулууспалаан кэл дьонум кэтэһэн олороллор баһыыба
1058
сүүрбэччэ сантиметр кэтиттээх уһун синньигэс мас холбука эмэҕирэн тохто сылдьар буолбут
1059
сүллүүкүттэр киһини дойдутугар таһааралларыгар харчыны ылаҕын дуу бөҕү ылаҕын дуу
1060
онуоха киһим саҥата суох олорбохтуу түспүтэ
1061
биирдэ дохуоттааҕы кытта сылдьан үс нууччаны кытта этиһэр
1062
бу кэмҥэ сылгыны тутуу идэһэ кэмэ
1063
уол дьоно үтүө санаалаах аһыныгас буоланнар кыыһы аһатан таҥыннаран бэйэлэрин кытта бииргэ олордубуттар
1064
дьоннор ол чөҥөчөк айааны сыыйа туораан кураанахха чуут тахсыбакка сытар дииллэр
1065
киһи сүүрбүтэ точно киһи этэ иһирдьэ киирэн бултаһан көрбөппүт дуо
1066
оттон чуоҕур үрэх төрдүгэр эҥэҕэ хоролор олорбуттар
1067
киһитин оннугар хаппыт эмэх мас сытар эбит
1068
ол былаһын тухары дьахтары илдьэ сылдьыбыттар
1069
тустууга үөрэҕэ суох буолан таба тэбэрбин эрэ толкуйдаатым
1070
нууччалар ураһаны таһыттан уоттаабыттар быкпыт киһини ытыалаан иһэллэр эбит
1071
мин ити өтөх абааһытын туһунан бэс күөлүгэр олорор поповтартан истибитим
1072
ол иһин ох саанан ытарга илиибит ньылбы тутуоҕа диэн аһы илиилэринэн туппаттар
1073
пантелеймон ефимов диэн ааттаах баай баара
1074
эс билбэт дьонум хоһугар киирэрбин сөбүлээбэппин бэйэҕит таһаарыҥ
1075
чыырахабы бэйэтин баппыт киһи оҕолоругар да сиэннэригэр да суох
1076
кини маннык эппиэти көһүппэтэх буолан олус уордайбыт
1077
ону эмээхсинэ этэр уордайдаҕына остуолу ытыһын хаптаҕайынан охсор оччоҕо ыһылла түһэр
1078
ол эрээри эмээхсиннэрэ кимиэхэ да иннин биэрбэтэҕэ
1079
ол эрээри абааһы көстүбүтэ дьиибэ ээ
1080
ол иһин далга хаайан ыан ыыппыттар
1081
бастакы омуммут ааһан массыынаҕа киирэн олорон арааһы барытын сэһэргэстибит
1082
иккис биллиитэ дулҕалаах бөһүөлэгиттэн түөрт биэрэстэлээх кыырт ыйаабыт диэн сиргэ буолбут
1083
онон мин тиистээх маайа тииһэ суох маайа диэн ааттаталыыр этим
1084
чэ кэбис света кыыһырыма алҕас алҕас саҥардым бэринэбин
1085
хоролор тойоннорун ураһатын дьиэтин түөрт муннугар чуолҕаннардаах эбит
1086
ити кэннэ абааһылар арҕаа диэки айаннаан ампаалыктаһа турдулар
1087
ол курдук ааппыйы эмиэ хамнаска илдьэ бараллара үһү
1088
аал уоту аһатан бэйэлэрэ итии киллэрэн баран дьиэлэригэр ааһардыы массыыналарыгар тахсыбыттар
1089
ааппый эчийгэ бултуу сылдьан тымныйан ыалдьан киирбитэ үһү
1090
ылдьаана эмээхсин сорох астрологическай бэлиэтээһиннэрэ манныктар
1091
бу эһигиттэн баран иһэн сыырдаах халдьаайытыгар абааһыны көрөн наһаа улаханнык куттаммыт
1092
дьэ мин билигин кинини кытта кэпсэтиэм
1093
мин сэрии бүтүүтүн саҕана эбэҕэ массыынанан от оҕустара сылдьыбытым
1094
дьокуускайтан төннөн иһэн атын уу хаспыт дьааматыгар түһэрбит
1095
биирдэ былыргы сугулаан дьиэҕэ мунньахтаары дьон бөҕө мустубута
1096
таас ытык сэльбик буор баттах бар
1097
онон атын сиргэ көһөр букатын кыаллыбат
1098
таҥаһын ылан биэрэн аны бэйэтэ хомуйан киирэн барда
1099
сэмэн оҕонньор куттаҕаһа суоҕунан биллэр киһи этэ даҕаны кини даҕаны уолуйбут
1100
биир киэһэ үлэттэн арыый эрдэ кэллэ
1101
уолун үөрэн чоҕулуспут ыраас харахтарын көрөн баран хайдах да төттөрү этиэн баҕарбата
1102
биирдэ ол курдук сарсыарда эрдэ туран балыктыы барбыт
1103
ол кэнниттэн мин дурдабыттан хайдах ойон турбуппун бэйэм даҕаны билбэппин
1104
маннык киһи кини курдук ыраас кэрэ киһиэхэ туохха наадабыный
1105
ол кэннэ түҥтаҥ тыллаһан иһэн эмискэ өйдөнөн хаалбыт
1106
эт эрэ миэхэ эн чахчы биир бириэмэҕэ тоҕус сиргэ кыыраҕын дуо
1107
диэн анна михайловна салгыы кэпсээн барбыта
1108
алешам саамай саамай көмүс күндү киһим буоларын биллим
1109
үс хонон баран туох хара накааһай
1110
абааһы саадьаҕай да эриэн да буолбатах
1111
кыыс кэргэн тахса илик диэн олус үөрэрэ
1112
дьэ буолар да эбит миигин оннооҕор абааһы атаҕастыыр аанньа ахтыбат
1113
дьэ бу кэнниттэн олох көнөн үчүгэй буолуохтааҕын туһунан эмиэ эппит
1114
эмээхсинин аатын хомойуох иһин билэр өйдүүр киһи суох
1115
аны ынахтарын киллэрээри гыммыттарыгар ынахтар сыт ылаыла сиргэнэн куоппуттар
1116
атынан айаннаан иһэн кымньыытын төлө туппута буолар үһү
1117
дьиҥэр ыал үксэ кыараҕас бэйэлэрэ иккилииүстүү буолан дьукаахтаһан олороллоро ордук моһуоктааҕа
1118
оттон бу алаас биһиги арҕаспытыгар сүктэриллибит алаас
1119
онтон туос курдук кубаҕай сирэйдэрин көрө түһээт эмискэ олус улаханнык куттаммытым
1120
ол чуолҕаннарынан бардахха ыраах куотуохха сөп эбит
1121
миигинник дьадаҥы аһатаҥаһа суох куһаҕан киһини эмиэ атаҕастыыр
1122
түүн айаҥҥа туруммут ол баран иһэн ат хайатын таһыгар аҕыс бырааттарын утары көрсүбүт
1123
арааһа арҕаа диэки туох эрэ олус улахан алдьархай сэрии тахсаары гыннаҕа
1124
түүнү быһа кулун курдук өрө мөхсөн мэнэрийээри гыммыт киһилии хабырынахабырына өрүтэ уһуутаталаан хоммут
1125
ынахсыт уонна сохсолоох икки ардыгар кууһума отуулааҕа диэн алаас баар
1126
дьиэлэригэр ыксыы олорор учууталлар чэпчии түспүттэрэ
1127
оройко ойуун аатасуола дьокуускай куоракка ыспыраанньык кулгааҕар тиийбит
1128
оннооҕор нууччалар бэйэлээхтэри сүгүн хоннорбокко кыс хаар ортотугар таһырдьа кыйдаан турардаах
1129
ама хайа үлүгэрэй биир түүн тоҕус ыалга кыырара диэн сымыйа буолуо
1130
куотан тэйиччи ампаар ааныгар баран турбут
1131
дьоннор кыһыттахтарына үөр атыырын тутан быалааһыҥҥа холоноро
1132
кини кэлиитэ улахан дьоҥҥо кыра оҕолорго дьоро киэһэ буолара
1133
сорохтор дьиэлэрин иһин да маннык үчүгэйдик туппаттар
1134
кэнээр уонна кууһума диэн ыаллартан уол оҕолор төрөөбүттэр
1135
ынахтарбыт киэһэттэн күөл кытыытын тураҥыттан арахсыбакка сылдьыбыттара
1136
икки көстөөх сиргэ улахан сыһыыга тиийэн баран уол биэтэ барбат буолбутугар түһэн сүүрэр
1137
ону абааһылара истэр быардаах буолуо дуо
1138
анараалар хоннохторуна саһан хоноро уонна кэпсэтэллэрин иһиллиирэ үһү
1139
кырдьык ыйтан ордук хара тыаны хайаны кэппит киһи дьүһүнэбодото адьас атын буолуо ээ
1140
дьэ итинэн тустуу буолбата дьулатан кэбистим
1141
баран туох диигин атын уоллуун бу киэһэ сылдьабын диигин дуо
1142
атырдьахтаан ыллахха биир да салаа от тохтубата
1143
баҕайылар чахчы даҕаны абааһылар диэх курдук дьүһүнбодо дьаабы
1144
диэтэ тугу эрэ этиэх курдук тутунна
1145
кырдьыгын баран эттэххэ эбэм миигин куттаабыта
1146
аҕатыгар мунан кэлбит уолаттар тустарынан кэпсээн эрдэҕинэ оҕонньор аахпытым
1147
уонча сыллааҕыта владимир васильевич билир үрэҕиттэн газик массыынанан суоппарынаан иккиэйэҕин төннөн аммалаан испиттэр
1148
аны кини үс балаҕан дьиэлээх этэ
1149
онтукам баара мин туспар кыратык даҕаны солотуйар бириэмэҥ суох эбит
1150
дьэ ити курдук расторгуев өтөҕө бэйэтин абааһытынан айан дьонун муокастаабыта элбэх
1151
диэн баран сүтэн хаалбыт дойдутугар эргиллибэтэх
1152
ити туһунан аны кимиэхэ да кэпсээмэ
1153
диэбит онтон сутуругунан килиэби куруппа курдук үлтү охсон кэбиспит
1154
эн баай буолаҥҥын эйиэхэ көстөн эрдэҕэ
1155
ол үрдүгэр килиэби эмиэ туруору уурбуттар
1156
диэн ыйытан баран салгыы утуйан хаалар
1157
утуйаары сытан вика саҥатын өйдөөн кэллэ
1158
түөрт оҕолоох коля тина пана ганя чукровтар
1159
кулгааҕым туох буоллаҕай диэн кулгаахпын хастабын
1160
булка бэрт сүрэхтээх киһи этэ дииллэрэ
1161
ньукулаайап уолаттарынаан ханна эрэ барбыт кэмэ эбит
1162
бу кэпсээни арыылаах кырдьаҕастара бары билэллэр
1163
былыргы муостата суох балаҕаҥҥа таһырдьаттан кылгас дүлүҥү киллэрэн туруору уурбут
1164
кимнээх оҕолоро буоларын билэҕин дуо уопсайынан кыыһы үчүгэйдик билэҕин дуо