audio
audio
transcription
string
өнербек жаңағыны өзің ойлап таптың ба соны айтшы жарайсың қалайша автобус тоқтамайды енді қайтпекпін сен
жоқ аптасына бір-ақ рет мен осында интернатта жатып оқимын сенбі күні ауылға барамын да жексенбі күні
үлкен жолда автобустардың көбі тоқтамайды сонан соң осылай жасадым жарайсың бауырым сен енді көрінген автобусқа қол
дәл бүгінгідей уақытта жаңағы жерге шығып тұрсаң болғаны алып кетемін бұл жақтан да белгілі уақытта қозғаламыз
өзің қай сыныпта қай уақытта оқисың үшіншіде түске дейін оқимыз онда өте жақсы автостанцияға дәл осы
әр сенбі жексенбі сайын өнербек үйіне сабыр ағайдың автобусымен келіп кетіп жүрді
өнербек енді бұл автобусты деген нөмерін былай қойғанда өзіне ыстық бір елеусіз белгілерінен-ақ сонадайдан танитын болды
жарайды сабыр ағай мен өнербек арасындағы достық осылай басталды сабыр ағай болса жолыққан сайын өнербектен денсаулығын
жақсы дейді өнербек үш бар ма жоқ төрт ше жоқ сонда не бес жарайсың жігітім саған тоқтамайтын автобус
сабақты беске оқитын баладан асқан кім бар бұл дүниеде өстіп жүргенде оңтүстікке көктем лебі келіп жетті машиналар
өнербек үйреншікті жерінде автобус күтіп тұр белгілі уақыт болып өзі күткен автобус та көрінді өнербек автобустың
сарылдап келіп қалған автобус тоқтамақ түгіл екпінін үдете түсіп өнербектің үсті-басын малмандай етіп өте шықты
өзіне жақсы танымал көк бауыр автобус мұның көңілінен өте бір ыстық жақын нәрсені сабақтап суырып алып ұзап бара
өнербек ызаға булығып өксіп-өксіп кетті сенбі күні өнербек автостанцияға бір түрлі көңілсіз келді сабыр ағайдың автобусын
өзіне ыстық болып қалған сабыр ағайдың жүзіне қалай қарамақ бәріне өзі кінәлі сияқты несімен кінәлі онысы
әйтеуір бір ыңғайсыздық бар бұдан былай тоқтамай-ақ қойсын онсыз да үлкен жолда машина аз емес кой
ал қазір күн кешкірмей тұрып осы автобуспен үйге дейін жетіп алу керек
өнербек кассадан билет алды да жерге қараған күйі келіп артқы орындықтың терезе жақ түкпіріне бүрсиіп отырды
қанша қарамайын дегенмен көзі өзінен-өзі алғы жаққа бір автостанция жаққа бір түсіп кете берді
өстіп отырғанда автостанциядан билет тексеретін апай мен бір ұзын бойлы ағай шықты
екеуі сөйлескен бойда келді де билет тексеретін апай автобусқа енді ұзын бойлы ағай барып рөлге отырды
билеттеріңізді дайындаңыздар билеті шалбарының оң қалтасында екен өнербек еңсесін көтеріп тік отырды бүріскен тұлғасы өкініш езген
бәсе бұл машинаны басқа біреу айдайтын болған екен ғой өзіне таныс автобус тақап келеді өнербек қағазын
автобус тоқтап алдыңғы есік ашылды өнербек хал қалай деді сабыр ағай жақсы жазуыңды неге алып шыққансың
өткенде автобус тоқтамай қойды қап мүтәліпке ескертпегенімді қарашы сәл ауырып тұрдық бала енді жазылдыңыз ба жазылдым
өнербек қуанып кетті о-о жақсы болды онда әнеукүнгі өкпе де өкініш те жоғалып бойын қуаныш сезімі
ағайдың ауырмағаны жақсы байнашты бәріміз солдат дейміз десе дегендей анау шеткі партада отырады есназаров дейді мұғалім мен
байнаш көз ілеспес шапшаңдықпен атып тұрады ол енді тапжылмастан сіресіп қалады біз бір-бірімізге қарасып жымыңдаса бастаймыз
тақтаға кел мұны байнаш маңындағылар ғана еститіндей етіп жәй айтады енді байнаш қаздаңдап басып тақтаға
мұғалімге бетпе-бет таяп келіп лып етіп бізге қарай бұрылады қасқая қарап тұрады қисайып бүгілу дегенді білмейді-ау
бірақ осы байнаш сабаққа нашар сонысы жаман мұндай еркелігі бар балалар оқуға жүйрік болса зәурені көрмейсіңдер
ерке-ақ бірақ оқудың түбін түсіреді сонысымен сүйкімді ал мына байнаштікі не түсінсемші былтырғысы бір
сонда да сабақ білмейтіндігінен талай сөздер естуші еді биылғысы не деймін биыл мектеп меңгерушісінің өзі
өйтпегенде ше біз енді бұл мектептің соңғы үшінші сыныбында оқимыз ендігі жылы ұжымшар орталығындағы орта мектепке
байнашты қойсаңдаршы бұл жалғас ағайдан да ұялып қаймықпады тақтаға шақырып еді өз әуеніне басты ағай жымың
байнаш па ұяла қоятын тақтаға барып сіресіп тұр ережеден аузын ашпады жалғас ағай тақтаға бір сөйлем
зәуре қанша қате тапты екен қолын көтерді зәуре тұрмақ менің өзім үш қате көрдім есназаров сабаққа
үн жоқ бір себеп болған шығар айт ауыз ашу қайда айтсаңшы неге дайындалмадың байнаш қаздиып тұр
көзі жыпықтай береді осы жері солдатқа келіңкіремейді солдат еш нәрседен қаймықпауы керек қой отыр ендеше екі
байнаш лып етіп бұрылып жүре берді партасына үш-төрт адым қалғанда аяғын тарс-тұрс басты балалар ду күлді
ағай байнаш солдат өстеді солдатша жүреді аузы жеңіл есен тақылдай жөнелді қызық екен есназаров тақтаға кел
қайтпайсың-ау байнаш тағы солдатша басып барады жүрісінен танбады орныңа бар енді байнаш қайсарланып алды бұрыла бере
кей күлегештер болмаса басқамыз жым болдық бір қызықты күтіп отырмыз ойлағанымыз жүзеге аспады сабақ жалғаса берді
есназаров ұмытпай тұрғанда айтып қояйын бүгін төртінші сабақ орыс тілі ғой содан кейін кетіп қалып жүрме
керек десе ағай байнашқа бір ауыз тіл қатқан жоқ тек сабақ бітерде жарайды байнаш қаздиып тұр
жарас ағай шыға бере мен не істер екен жеке сөйлескісі келсе неге кабинетіне ертіп кетпейді
ойладым маған әйтеуір бұл бір қызық болып көрінді соңғы сабақ бітіп балалар тарап кетті
байнаш сыныпта қалды менің кеткім келмей сабақ кестесін қарағансып залда тұрып алдым әне кабинетінен жалғас ағай
сабақ кестесіне үңіле түстім біздің сыныпқа кіргені сол еді ізінше байнашты ертіп далаға беттеді байнаш қолын
мен де алыстан ілестім спорт алаңына бара жатыр дәл ортасына барғанда жалғас ағай есназаров сөмкеңді
енді екеуіміз нағыз әскер жүрісін үйренейік бағанағың келіңкіремейді екен деді байнаш жымың етті қуанып тұр байнаш
ағай бұйрық беріп байнашты жүргізе бастады даусы сұсты шығады түрлі қимыл кезінде денені қалай ұстау керектігін
байнашымыз түк білмейді екен демнің арасында шаршап қалды әй байнаш құрысын сенің бүйтіп әскер болғаның
жалғас ағай сонда да қоймады байнаш аяқ көтеруден қалды ақыры тоқтатып алды да есназаров әскер қастерлі
сен оны күлкіге айналдырады екенсің біз сияқты қарт әскерлер өзін ешкімге қылжақ еткізген емес әскер болу
оған сен жассың сен әуелі мектептегі оқуыңды меңгеруің керек бар сабағыңа дайындал деді ағай ызғарлы түрде
тыңдап тұрған мен де сескеніп қалдым байнаш спорт алаңынан ілбіп әзер шықты ешкімді елейтін емес жай
жауынгерлік дабылмен белгілі ауданға келген сайын біздер телефонистер он шақырым жердегі тұрақты байланыс жүйесіне кабель тарқатып келіп жалғаймыз
бірде кабель тарқатып келгенімізде тұрақты байланыс жүйесінің басталар жеріндегі бағананың түбіне бір киіз
қайта сабаққа тілі шығып келеді үй тігіліп қалыпты түрікпендердің дәу-дәу ала иттері анадайдан абалап алдымнан шықты
жайшылықта жаяу тұрмақ атпен жолаудың өзі жүректілік түрікпен иттері тайдай-тайдай үлкен болады
қазір не иығымда автомат оның үстіне кабель шөлмегі сартылдап жіп-жіңішке дала кабелін соңыма шұбыртып тастап безіп келемін
қарап тұратын уақыт па тура тарта бердім иттердің өздері тайқып кетті үйден жеті-сегіз жасар бір қара
әскер деді есікке бұрылып іштен жауап дауыс қарлығыңқырап естілді әскер болса не қыл дейсің бар
мен қазақ сөзіне елең еттім бала бағанаға қарай жүрді мен бұрын жеткенмін дереу аттың шылбырын шеше
кәдімгі өзімнің атамша күрмеп байлапты бала төмен қарап тұрып қолын созды діріл бар ұстата салдым машинамыз
енді бала ұмыт болды байланыс орнаттық дала телефонын бағанадағы сымға қосып үлгергеніміз сол еді шылдыр етті
бақылау пункті аға лейтенант черкашин глобус орнаттық жауап берген жоқ міне глобусқа жауап беріңіз сонымен глобуспен
біздің мақсатымыз орындалды аға лейтенант трубканы орнына қойды ефрейтор молдашев мен сен осында бақылауда қаласың құп
мен бақылау пунктінде қалдым енді әлгіндегі бала есіме қайта түсіп киіз үй жаққа қарадым қыбыр еткен
әсіресе босағаға таяу жатқан қара бас маң төбеттің көрген тауқыметі ауыр болса керек ес-түссіз мең-зең басын көтереді тілі
ала иттер үй айнала көлеңкеге жайғасыпты ентігіп арсалақтап өкпесін соғады басын жерге сылқ еткізіп қайта тастап
арғы қапталдағы қойлар да өкпе соғып бір-бірінің бауырына басын тығады буып бар дүние ентігеді терім қатып
әсіресе етігімнің басынан өтіп барады бағананың көлеңкесіне малдас құрып отырдым телефон шылдыр еткен сайын тындаймын байланыс
құрметті оқушым осы жерде телефон шылдырлағанда менің неліктен тыңдайтындығыма сәл де болса танданып ой жүгіртулерің мүмкін
олар бір-бірін шақырғаңда менің телефоным да шылдырлайды тұтқаны көтеріп тындаймын екеуі сөйлесіп жатса болғаны біреуі сөйлеп
әне қара бала тағы да есігінің алдына шықты басына ақ киіз қалпақ киіп алыпты ал шалбары
тек бойы қортық әйтпесе киімі тұлғасы ауыл шалынан айнымай қалған сонысының өзімен де жақын тартады қол
келді кел отыр атың кім ата түрікпенсің бе жоқ қазақ дәл осы кезде шешесінің даусы шықты
ата қайда жүр өзі мұндамын солдат ағаның қасында болмайсың ба еңді ұялып тұрсың
ертіп келе ғой бол атаның екі беті қызарып кетті қап-қара томпақ көздері жайнап барады сізді шайға
жүріңіз мен бара алмаймын неге жүріңіз жоқ мынаны тастап кетуге болмайды мен иегіммен телефонды нұсқадым ата
не бар мұның ішіңде мен тұтқаны атаның құлағына тостым біреулер сөйлеп жатыр мен микрофонды жаба қойдым
тіпті болмаған күнде ата үні командирлердің құлағына шалынып қалса ашуын келтіруі сөзсіз
олай етпесем атаның сөзі байланыс тәртібін бұзады шешесінің даусы тағы шықты ата ертіп келсеңші енді ата
адам деген қызық-ау демнің арасында қимастық туыстық орнай қалғаны ма жоқ жалғыздық елегізуі ме атаның үйіне қарай берем
жүрсе екен деп тұр бара ғой ата келе алмайды деп айт ата әзер кетіп барады атаның
ата көпке дейін көрінбеді әкесі шықты да керіліп сәл тұрды мен жаққа қарап қойды сөйтті де
ата ешкілер шошаңдай бастапты малды өргізейік киін деп белдеуде тұрған атын шеше бастады шынында он шақты
батыстан болмашы керімсал самал елп-елп етіп өтті жусан басы қозғалақтап қалды ата аяғына етік үстіне костюм
маған қарап жымияды ұзын ұштық таққан қамшысын шартылдатып қойларды өргізе бастады аздан соң атаның шешесі келді
қолында дастарқаны бір шәйнек шайы бар қарағым амансың ба шөлдедің-ау жаным шақырсақ келмейсің өзім шай әкелдім
неге бармайын мынаны тастап кетуге болмайды болмаса шақырмай-ақ бармас па едім бәсе десеңші ал іше ғой
дастарқандағы бауырсақ пен қойдың әдемі құрты екен глобус неге екенін жауап бермейді деп
бақылау дейді глобус үні маған әзер естіледі талып жетеді бақылау пункті ефрейтор молдашев не болды
глобус естілмейді индикатор тұтқасын бұрадым астра естіп-ақ тұр ал глобус міңгірлеп маған зорға естіледі телефон құлағына аға лейтенант черкашин
ефрейтор молдашев сол маңайды тексере бер комаңда жіберемін сым жерге тиген ізде шай жайына қалды орнымнан
қарағым-ау ішсеңші шайыңды не болды деп атаның анасы бұл оқыс қимылына дегбірсізденіп үрейленіп қалды апа уақыт
әй айналайындар-ай деп шешей шыныдағы ішілмей қалған шайды төгіп дастарқанды жинап жатыр
рақмет тығыз жағдай болып қалды кабельді жағалап белге шықтым алдымда қойнауда қой жатыр қой шетінде ата