eval/test.no-smj.trg

Stáhtta-girkkoådåstus giehtadaláduvvá oassekapihttalin 5.16 gånnå le vuodon nav gåhtjodum stáhtta-girkko såbadussaj Stuorradikken jagen 2008 ja stáhta ja girkko sirádime prosessaj.
Hege Fjellheim Riektáj ja rijkajgasskasasj ássjij åssudakdirektørra +47 78 47 40 47 [email protected]
Konvensjåvnnåoajvvadus ij makkirak gájbbádusájt jali hásstalusájt buvte daj stáhtaj gáktuj gånnå sáme årru ietján gå gájbbet hæhttu sáme identitehtav, gielav, kultuvrav ja iellemvuogev vieledit.
Ieritjåhtema diehti ja gå ådå suohkana li sámegielaj giellaháldadimguovlluj sæbrram de le dárbbo sámelága giellanjuolgadusájt rievddat.
Biellje l liekkas ja luvás, ja ieddne sunji bælljáj tsamát.
Vuodolágan li mærrádusá ma subtsasti gåktu Vuodna galggá stivrriduvvat, almasjrievtesvuoda, ja gåktu Stuorradigge, ráddidus ja duobbmoståvlå galggi doajmmat.
Danen le ájnnasin láhtjet dilev nav vaj sáme mánájgárddefálaldagá ja kvalitehtta nanniduvvi mánájgárdijn nuortta-, julev- ja oarjjelsáme guovlojn ja stuoráp stádajn.
Ja de giehtov njunjusj ja autoritiehtta åhpadusán ja dutkamin, ja aj dasi mij gullu máhtudahka sáme sebrudagá åvdås ja máhtudahka sáme sebrudahkaj.
Uddni gávnnuji 11 sáme giellaguovdátja ma vuododoarjjagav Sámedikkes oadtju;
Dát mierkki giellaguovdátja ja oahppoásadusá hæhttuji ájn lagábut aktan barggat.
Duodden li muhtem dávvervuorkkáfágalasj gájbbádusá dåhkkidahtte magasijnajda ja vuosádusáda.
Tjielggidussa dási le gå fáhkapládna "sáme giella ja kultuvrra" gádoj 2006 jagen, valla fágalasj analyjssajuohkusa mielas le dárbbo dágásdallat nubbenmgielafága ævtojt sierraláhkáj.
- Årnik máhttá liehket buorre vuodon sáme artistaj máhttelisvuohtaj ienep ulmutjijt jåvsådittjat, javllá Olsen.
Vuona ja Svieriga Sámedigge aktan Svieriga Sámij Rijkasiebrre ja Vuona Ællosámij Rijkasiebrre, li gåhtjoduvvam Vuona ja Svieriga rádediddjes joarkket bargujn Svieriga ja Vuona boatsojguohtomsåbadimijn.
Maŋŋela galggabihtit ságastit mánáj majt li vuojnnám, vásedam ja ájádallam.
Doajmmaprográmma nuoskodime vuosstáj Arktalasj guovlon
RISIKO JA VÁRNNAHISVUOHTA - NUORA JA ALKOHOLA
Ålles prosjækta máksá 370,2 millijåvnå kråvnå.
Sámedikkepresidænnta Vibeke Larsen sávvá vuorbev ællonæhkkáj Jovsset Ánte Saraj, gut dálla la vuojttám gujddimássjev stáhta vuosstáj Hålogalánda lágamánneriektán.
90 millijåvnå kråvnå lasedum juollodibmáj Altinn:aj.
Muhtem åsijt ma danna dagástaláduvvi oarjjelsámegiela dile vuoksjuj, máhttá vuona bielen aj ávkkit.
Dan diehti vierttiji liehket sierra oare vaj nåvti galggá sjaddat.
Ælloniehkke Jovsset Ánte Sara Guovdagæjnos vuornoj miededimes mærrádusáv ednambarggo- ja biebbmodepartementas mij 2014 gájbbedij sån galgaj giehpedit ælov 75 boahttsuj.
Vuona Sámedigge le Áltá-konferánsa guossodiddje, ja praktihkalattjat ásat dáhpádusáv.
Jus vuojnnebit Sáme allaskåvlå 100 jage ávvudallamav dánna diehtosijdan jagen 2089. Danna la ja duot dát oajválasj.
Gætjo biejve: Iesj guhtik álggoálmmukguovlojn li sierra tjåhkanime.
Juollodime mánájgárde rijkav miehtáj
Mánájgárdde mij åvdet buorre psykososiála birrasav, sæmmi båttå badjelgæhttjamav ja givsedimev hieret.
Sámedigge l oassten Direktoratet for økonomistyring:is.
Mån doajvov gájka gudi bidumsámegielav adni, ådå tjállemvuogev adnuj válldi, javllá Mikkelsen.
Biologalasj valjesvuoda konvensjåvnnå le ájnas danen gå dat dåhkkit álggoálmmugij árbbedábálasj máhtov ja dættot stáhta li vælggogisá vieledit, bisodit ja åvddånahttet dakkár máhtov mij guosská biologálasj valjesvuoda suodjalibmáj ja guoddelis adnuj.
8. Tjielggidusáj/diehtovuodo dárbbo Suohkana- ja guovllodepartemænnta ja Sámedigge nammat aktisattjat fágalasj analysajuohkusav mij duola dagu sáme statistihka vuodon juohkka jage diedádusáv dahká sáme sebrudagáj dile ja åvddånahttema birra.
-Barggojuohkusa ulmme le læhkám válldet várajda sáme ællosujtov rádjáguovlojn, ja dan diehti le læhkám ájnas válldet divna oassálasstijt sæhkáj dan bargon, javllá Sámedikke presidænnta Aili Keskitalo.
Dievnastus le nåvkå ja máhtá liehket namádibme.
Álgon Vuostasj oasse Nammadusá barggo (1. gitta 5. kapihttala) vuoset gudi li nammadusán, mij sijá mandáhtta le, gåktu li barggam, vuodovuojno, buojkuldagá ja ålgoldis tjielggidusá.
Aktisasjbarggoprosjevta fylkasuohkanij maj Sámedikken la aktisasjbarggosjiehtadus.
Sámedigge le dájt doarjjum ja sihtá dát tjuovoduvvá láhkaproposisjåvnåjn Stuorradiggáj, ja ahte Stuorradigge dåhkkit guollimriektájt álmmukriektá ja histåvrålasj ano vuodon.
Girkkon la dat máhtto mij dasi gájbbeduvvá, javllá Fjellgren.
Vuorodiddje: Loabaga suohkana suohkanoajvve Erling Bratsberg
Danen le viehka ájnas buorre rutijnajt ásadit vaj máná bessi ållessjattugij lahka.
Dákkár dåjma máhtti liehket luonndosjattoj hoajddo, fysihkalasj dåjma dagu galppim, kulturbálggá, ráfájduhtedum viesojt oabddit, ådåsis tsieggim ja jådedibme.
Danen le dárbbo gájkajn gænna le åvdåsvásstádus sámegielas biedjá sierra rahtjamusáv dájt nannitjit.
Vuodon dájddársjiehtadusás tjadájt Sámedigge ja SDR jahkásasj sjiehtadallamijt gånnå sisano ja ekonomija ålgoldis boahtte jahkásasj sjiehtadussaj mierreduvvá.
Giella le nanos dilen giellaháldadimguovlojn Finnmárkon ja Divtasvuonan, ja viehka rasjep dilen Loabagin, Gájvuonan ja Snåasan.
Muhtema soajttá e besa javllat dav majt sihti juohkusin gånnå li moadda máná, iehtjáda ihkap e ájtsa dåhkki iehtjádij ságastit gássjelisvuodaj birra jali ihkap e sida avtanik ságastit dán birra.
Ådå IKT-infrastruktuvrra galggá plána milta liehket ållåsit sajáduvvam politiguovlojda 2013:n.
Hålla friddjabessambiejven ja nasjonála veteránbiejve, moarmesmáno 8. biejve 2012 - regjeringen.no
Suohkana, fylkkasuohkana, fylkkamánne, direktoráhta, departementa, Sámedigge, Ráddidus ja Stuorradigge gájka vásstedi sámegiela bargo åvdås.
Sámedigge dárbaj buorre ja dåjmalasj aktisasjbarggoguojmijt gå galggap barggat sámegiela nannimijn ja åvddånahttemijt iesjguhtik suorgen, duola dagu sáme giellaguovdátja ma viehka buorre bargov dahki bájkálasj birrasijn.
Dáv vædtsagav máhttá adnet buohtastahtátjit ja differensierit iesjguhtik sámegielaj gaskan, ja aj viehkken dádjadittjat ærodusájt man nannusit giella le sajájduvvam iesjguhtik geográfalasj guovlon.
Gájkka almulasj dåjmajn le åvdåsvásstádus vieledit sámegielak addnijt ietjasa barggosuorgen suorggeåvdåsvásstádusprinsihpa milta.
Sáme Parlamentáralasj Ráde ja Vuona Sámedigge ásadi nuorajkonferánsav moarmesmáno 31. biejves - biehtsemáno 2. bæjvváj 2013 Oslo ålggolin.
Varresvuohta- ja huksobargge galggi dilev láhtjet váj ulmutja demensajn oadtju ietjasa ájnegis riektájt, sávadusájt ja dárbojt ålliduvvam persåvnålasj huvso ja giehtadallama baktu.
Ráddidus ásat vijdes guláskuddamav nehta baktu, váj juohkkahasj bæssá gullut.
Nanos vuorodibme kultuvrajn, gielajn ja rijkagasskasasj bargujn
Petter tjavgábut tjábrri ja jáhkas adnalasstá.
Sámedikkeráde Mikkel Eskil Mikkelsena hålla Sáme allaskåvlå 30 jage ávvudime aktijvuodan:
Dát sihta javllat binnemus máhttelis ábnas målsoduvvá, ja da ma målsoduvvi, målsoduvvi sæmmilágásj abnnasij.
Sámedikkeráde bieles ájgov doarjjot dajt gudi ietjas vásádusájt åvdedi;
Gájbbádussan buorre pedagogihkalasj ja háldadusá jådedibmáj le buorre aktisasjbarggo mánájgárddeæjgádijn, mánájgárde pedagogihkalasj jådediddjijn ja mánájgárde ietjá barggij.
Sáme gielaj ællánahttemijn le giellabarggo mij dagáduvvá mánájgárdijn ja skåvlåjn sierraláhkáj ájnas bs. kapihttalav giellaællánahttem åtsådallamijs ietjá rijkajn.
Girkkohærrájs li vájllum gaskal 20 og 60% ålles ájggegávda tjadá, maŋemus 4 jage badjelasj 50% rabás virge. Dát vuoset dát le stuorra hásstalus sáme girkkoiellemij.
Buorre rollemodella e goassak vastet sáhkada avtak birra, lehkusa máná, æjgáda jali barggoguojme.
Merraluossaguollársiebrre árvustallá stáhtav stiebnnit, dajnas gå stáhta regulierima li árbbedábálasj merraluossaguollimav ájttegoahtám.
Sámedigge ållestjåhkanimen le Sámedikke alemus orgádna ja oajválasj.
Studenta li resursa nubbe nubbáj, ja skåvllådilen sjaddá åhpadiddje roalla hiebadit gånnå New Amigos Online la duodden ietjá åhpadibmáj.
Sámedikke mielas lij buoremus liehket tjoahkkit sáme giellafágalasj bargov avta dutkam- ja fáhka/resurssaguovdátjij.
• Vuodna hæhttu sihkarasstet jut álmmukregistar ja ietjá almulasj registara ja institusjåvnå máhtti sáme bokstávaj tjállet
Dálla ietjasa familja siegen årru.
Goappátjij bále libjes dåssju silban vatteduváj.
Fálaldahka le muhttijn aj nav moattelágásj;
AN:a dálkádahkpanella várrot boahtteájge sieldes dálkes.
Aili Keskitalo, Vuona Sámij Rijkasiebrre
Sámedikke rádeájras Silje Karine Muotka hálijt árvustallat ietjá máhttelisvuodajt udnasj doarjjaårnigijda árbbedábálasj sámeduodjáj.
Ij dåhkki ilá ednagit dættoduvvat: åvdåsvásstádus vahágahttemis la vahágahtte duogen, ij vaháguvvama.
Gielan ja aktisasjvuodan la gåktu mij definerip ietjama ja væráldav mijá birra: gudi lijma, gudi lip ja gudi sjaddap.
Sámedigge dåjmalattjat resolusjåvnnåtevsta vuoksjuj bargaj.
EDAG baktu oadtju viesáda aj jåhtelap ja riektá mávsov NAV:as.
Hiehteguovdásjdåjmadahka, Dássádus- ja nuppástimoahttse ja Sámedigge tjielggasit javlli: Vahágahttem nissunij vuosstij ja lahka gasskavuodan sáme sebrudagán hæhttu duodaj váldeduvvat.
Oajvvenjuolgadus la sån gæjna la oahttse dan åvdås máksá.
Maŋŋela gå friddja bessin stuorrabrittaniás 1920-lågojn vuorrodij dat ådå irlándak stáhtta irlánda-gælak gielav nannusit.
Julevsáme ja gielldasáme vuojtte Gållegiella-bálkás
Mij lip danna gåhtjodusá diehti væráltsebrudagás.
Mannoæládus la ájnas vuorodibme Sámediggáj, javllá Magga.
Ráddidus le 2012 budsjehttaoajvvádusánis oajvvadam 5,246 millijåvnå kråvnå juollodimev Divvun-prosjektaj, 1 millijåvnnå kråvnå Sámedikke bargguj sáme nuoraj diehtojuohkemij ja sámegielaj bargguj ja 9,446 millijåvnå kråvnå doarjjaårnigij mij galggá sámegielav nannit.
Doarjju árbbedábálasj máhttoprosjevtav julevsáme guovlon
Oarjjelsáme rámátjårggålibme II - oarjjelsáme
Oahttse ij máhte duola dagu goadev vuobddet, biednigijt luojkkat, stuorra vattáldagájt vaddet jali árbev árabut juohkegoahtet jus Fylkkamánne ij la dav vuostatjin dåhkkidam.
Aktisasjbarggo Sámedikke, bájkálasj sámesiebrij ja da guokta ásadusáj gaskan, Duoddara ráfe ja Lullesáme dávvervuorkká, luluj luondulasj.
Sámedikken le vásstádus sámegielav åvddånahttet, ja dan gáktuj lav mån viehka ávon gå li nåv ållo gielladåjma julevsáme guovlojn.
PRD: - Iesjgeŋga gielladile dárbahi iesjgeŋgalágásj årnigijt
Jasska birástagá váj ájn vil ienebu duossti sámástit ja buorep giellaoahppamvejulasjvuoda li ájnas tjoavddabágo gå galggá dájt oadtjot sámástahttját.
Gånågis Harald la dijás ándagis ádnum almulasj Vuonarijka åvdås.
Uddni dát vuojnnet guosská gåjt 4 guovlojt, javllá Schanche.
Sáme giellaguoradallam 2012
 Doarjjot ienep ja ådå giellaárenáj åvddånahttemav
Goahteæjgáda sjaddi oadtjot girjev tjadádam gehtjadime birra javllamánon 2012.
Sidáv ávttjit sijáv gænna li da tjoavddaga, midjij dajt uvsajt rabátjit.
Sámedikke pládnabagádus / Sámedikke pládnabagádus / Areála / Birás, areálla ja kultursuodjalus / Sámedigge - Sametinget
Dát barggojuogos ietjas árvvalusáv buvtij 1998 biehtsemáno.
• bessi oahpásmuvvat luonnduj ja guoddelis åvddånibmáj, oahppi luondos ja åvddånahtti vieledimev ja dádjadusáv gåktu luondov huksat
Vájku ittjiv máhte muohtá ja mága lunna årrot, de sunnuv álu guossidav.
Sámedikke dahkamusá sámegiela terminologija ja tjállemvuohke mierredibme bargaduvvá aktisasjbargoj baktu sGLajn.
Sámedikke roalla premissavadden ednambarggopolitihkkaj galggá nanniduvvat.
Rádeájras Henrik Olsen dættot vijdábut gájkka illastibme sáme nissunijs ja næjtsojs seksuálalattjat ja vahágahttemláhkáj ij la dåhkkidahtte.
Válggaboados iesjgeŋga ájrrasa tjåhkkåhimsajev mierret.
Návti máhtá beraj- jali værmádakbiebbmosijddan sjaddat:
Mánájgárdde máhttá liehket arena gånnå æjgáda guhtik guojmesa iejvviji ja værmástagájt tsieggiji.
Sámediggeviesso / Sámmedikke birra / Sámedigge - Sametinget
Máhtáv gus liehket namádibmen gå diededav?
6. Guládallamijn ja gielajn barggat
Barggojuohkusa bargo baktu le sjaddam tjielgas ællosujton Vuona ja Svieriga rájáj rastá li moadda stuorra hásstalusá, nåv gå buojkulvissan vánes tjielgasvuohta rievtesvuodaj hárráj, urudisáj vahága, areállagártjedibme ja ådå konvensjåvnnåguovlo.
Mánájgárdde le ájnas sadje gå máná galggi máhttet åvddånahttet buorre sámegielav avtastallamgiellan.
Oassálasstem fylkkaoasseplánimijn bieggamilloj birra Finnmárko fylkan
-Sámediggeráde le válljim dåhkkidit gávnnu oalle dárbbo strávvesihkarvuodav tjårggit ja dát linnja buktá sihkkaris strávvebuvtadusáv Tråmså ja Finnmárko viesádijda, javllá Sámedikke presidænnta Aili Keskitalo.
Sámedigge hæhttu åhtsåmusáv oadtjot gå dákkár dåjma soajtti.
Åhpadiddje de suhttá ja javllá blyánta li ilá divrrasa sálvojt råkkåtjit. Divna li má divrrasa, ja hæjojviehkke vierrti mákset.
"Sávav familljaráde máhttá muv viehkedit váj ájn besav Finnmárkon årrot"
Æjgátráde åvddåj biejaduvvi ássje ma li ájnnasa æjgádijda mánájgárde gáktuj.
 Sámegielav fáhkagiellan åvddånahttet
PRM: Dárbbo dárkkelappot gæhttjat man láhkáj sáme varresvuodadievnastusá lulun organisieriduvvat
Váj dádjat sæmmi láhkáj de le ájnas jut muhtem moallanagá ma li guovdátjin diedádusán tjielggiduvvi.
Sámedikken Vuonan le giellastivrra mij le rádevadde orgádna giellafágalasj gatjálvisáj Sámediggerádáj.
Aktisasjbarggonammadussaj galggi buktet ássjijt ma li ájnnasa mánájgárde sisadnuj ja doajmmaj, ja æjgádij gáktuj.
Bájkkenammakonsulenta sáme bájkkenamájda Bájkkenammalága 11.§ vaddá sámediggáj fábmogisvuodav nammadit sáme bájkkenamma konsulentajt.
-Luluj liehket paradoksan jus ælloæládus rájáj rastá suoddjiduvvá konvensjåvnå baktu, ja dan ga maŋŋela ájteduvvá gártjedimijs ietja guovlos, javllá Jåma.
Tjálle l aj 10 ietjá girje tjállám, duola degu Lofåhta ja lofåhtaguollima birra, sválesbivdo birra, ja semænntabargo birra Divtasvuonan, ja de románav Lengselens år.
Gájbbádus le Sámedigge nammadusá mandáhtav hábbmi.
Komitea anij ietjas dahkamussan "gæhttjalit gávnnat njuolgadusájt ja ulmev oajválattjaj politihkkaj sámij hárráj mij máhttá nannit sáme unneplågov rudálattjat, sosiálalattjat ja kultuvralattjat" (19. bielen).
Sámedikkepresidænnta, Aili Keskitalo la ávon gå dal vuododuvvá almulasj nammadus gut galggá guoradallat láhkatjuohkkev dåjmajt ja årnigijt sámegielaj hárráj.
Kommisjåvnnå máhttá aj guoradallamijt ja tjielgadimijt tjadádit ma li dárbulattja ietjasa loahpamærrádussaj.
Bargge bierriji ájádallat ietjasa ulmutjahttema ja aktijvuoda birra ja aktan barggat vaj buoret barggoguojmij aktijvuoda kvalitehtav.
Sávav diján aj la læhkám ráfálasj javllaájllek.
Giellda- ja dárjjesámegiellaj tjálli hiebadum kyrillalasj alfabehtajn.
Gå goappátjij gielajn le muhtem lágásj giellabirás iesjguhtik ráddnáguovlon rájáj rastá, de le ájnas aktan barggat rájáj rastá váj dá guokta gielajt åvdet Vuonan.
Navti sjaddá álkkep åtttjudit ja bisodit barggijt alla giellamáhtudagáj.
Jus sidá ietjat nammaj diŋŋgot jali luojkkat Sámedikke girjjevuorkás hæhttu liehket tjáledum luojkke girjjevuorkán.
Sámelága giellanjuolgadusáj milta le ájnegisáj riektá sámástit ja sámegielav låhkåt vattedum vissa geográfalasj guovlojn.
Sámedigge ietjas sáhkavuorojn åvdedij gå vájllu statistihkka sáme nissunij vuoksjuj, sáme nissuna vuodoæládusájn ja sáme nissunij varresvuohta.
Sáme filma, sáme artista ja sáme festivála lasedi aj ienebut berustimev sámegielas sebrudagán.
Åvdåsvásstediddje: Barggo- ja sebrudahttemdepartemænnta Ájgge: 2009-2014
Munnun ij la læhkám nav edna aktijvuohta, ienemusát akti jahkáj.
Finnmárkolága § 4 milta mierret Sámedigge njuolgadusájt árvustalátjit sáme vieledusájt miehtse adnema ietjájduhttemijs (dás rájes gåhtjodum njuolgadusá miehtse adnema ietjájduhttemijs).
Gå ájnnasamos diedo ráddidusás le boatsojlågov elektråvnålasj chips:aj dárkestit ja láhkaj åttjudit riektáv boatsojlågov bihkusij buktet, le rahtjalisvuohta dåssju hådjånibmen, tsuojggi Wollmann Magga.
Gájkka alep åhpadusá ja dutkama galggi sáme vuojnov bærrájgåhtset.
Nuorttasámegiella, julevsámegiella ja oarjjelijsámegiella le almulasj giela Vuonan.
Sáme kulturmujto li fysihkalasj duodastusá sáme årromijda ja ájnas iesjdåbddo- ja rievtesvuohtavuojnnuj.
Sámedigge galggá biebbmodepartementajn konsultierit åvddåla sjiehtadallama boatsojsujttosjiehtadusá jåhtuj biejaduvvi.
Mikael Svonni bálkáv oadtju suv guhkesájggásasj bargo åvdås nuorttasámegielajn svieriga bielen.
Mijá visjåvnnå le juhte sámegiela galggi liehket luondulasj oassen sebrudagás, ja juhte gájka galggi bessat gullat, vuojnnet ja adnet sámegielajt gájkka sebrudaksuorgen.
Daj dåjman siegen ma álgeduvvin Aktidimnammadusá oajvvadusáj milta lij risstalasjvuodagirje guovtegielaktevstaj Tråmså åhpadiddjeskåvlån jage 1953 rájes.
Elfábmolinnja guoskat tjoahkkáj 30 tjæro ja duodden allo sáme kulturmujto.
"Ájnas la gávnnat tjoavddusav majna gájka li dudálattja," javlaj Kirsten mánájsuodjálusás.
Ieme oahpponævojt jårggålit ja hiebadit
Åhpadusfálaldahka "Mánájsuodjalus unneplåhkovuojnojs" álgij 2008 tjavtja.
Dákkir tjåhkanime ja aktijvuohta sáme organisasjåvnåj ja ásadusáj le viehka ájnas.
Politihkalasj ássje: Sámedigge mierredij plánimbagádusáv jagen 2010.
Duodden dájda ájggop joarkket vuorodimev, ållessjattuk sáme bessi njálmálasj sámegiellaåhpadimev oadtjot, joarkkemin giellaguovdátjijt doarjjot, ásadime ienep giellaguovdátjijt ja arienájt sámegielav anátjit.
Mij gullu stádasuohkanijda, de le oahppijlåhko lassánam 415 prosentajn 17 jagen.
Ællosujtto tjuohte jagi perspektijvan
Bievddegirjen galggá ássje oanegattjat tjielggiduvvat, guojmij árvustallama ja vuojno, ja ássje konklusjåvnå.
-Maŋemus jagijt la oahppij låhko joarkkaskåvlån gejn la sámegiella fáhkasuorgen lassánam.
Guorrasijma buoremus tjoavdos lij guovtes mánájs galgajga munnu ja muv boadnjátja lunna årrot, då guokta nuoramusá muv niejda ja vivá lunna.
Guokta jahkásasj aktisasjbarggotjåhkanime li læhkám politihkalasj mieren.
Almmudagá, vidnudagá ja priváhta ásadu'sá ja ietjá birrasa.
Sámedikke sjaddam-, hukso- ja åhpadusjuohkusin la oajvvevásstediddje sebrudaksuorgijs sjaddam, åhpadus, giella ja varresvuohta.
Vallak dat la dagádum, de lav oalle ávon ja degu gæhppum.
Departemænnta ájggu sámelága giellanjuolgadusáj dárkkestimen árvustallat jus, dagu oassen nannitjit sámegielav, viertti láhkamierredit loahpádusáv bærrájgæhtjo hárráj suohkanij ja fylkasuohkanij sámelága giellanjuolgadusáj tjadádime birra.
Sierraláhkáj galggap birás- ja energivuogas tsiekkadusájt vuorodit boahtte jagijda, javllá ådåstuhttem-, háldadus- ja girkkominisstar Rigmor Aasrud.
Dokumenta, resolusjåvnå ja ietjá tjálalasj materiála biejaduvvi næhttaj.
Vuonan li dá unneplågo álmmuga; guojna/vuonasuobmelattja, juvdá, miehttsesuobmelattja, romaga ja romanálmmuk/tatara.
Dan sjivnnjedum båttå riegáduvvá lihtto ihkeven ájggáj.
Sámedigge ja Sáme Dájddárráde (SDR) hiebadijga 19.08.2004 aktisasjbarggosjiehtadusáv (dájddársjiehtadusáv).
Dánen le ájnas mij biedjap sierra ratjástimev dáj gielaj hárráj vaj sihkarasstep julev ja oarjjelsáme gielajt viesso adno-, avtastallam- ja máhtudakgiellan aj boahtte buolvajda.
Muv mielas vuorbástuvvam lev."
Sáme girkkoráde le vuorodam ållit 1977-jårggålimijt danen gå dajt bæssá adnet ådå jubmeldievnastusådåstuhttema maŋŋela.
Divvun-prosjekta le åvddånahttám giellaviehkkenævojt namálattjat elektråvnålasj tjállemviehkke, korrektuvrraprográmma ja pedagogalasj prográmma iesjguhtik sámegiellaj.
Sámedigge vattij giesen 2013 biednikdoarjjagav dakkár guovdátjav guoradalátjit.
Maŋenagi gå sámegiella le ienebut ja inebut almulasj aktijvuodajn adnuj boahtám, le aj gatjálvisá lassánam.
Åhpaduslága baktu le sámegielak mánájn ja nuorajn riektá sámegiela åhpadussaj skåvlån, valla lága ráddjidusá ja praktihkalasj hásstalusá hieredi dåhkkidahtte fálaldagáv gájka mánájda.
Sámediggeráde Mariann Wollmann Magga subtsas, guollimæládus la miehtebiekkan ja ålos dårjav åhtsi, guollimvantsajt oastátjit ja guolleduostudagájt ásadittjat ja åvddånahtátjit.
Ájggomus mannoæládusprosjevtajn la nannit máhtudagáv ja márnánvejulasjvuodav sáme mannoæládusvidnudagájda.
Merrajåhtulakdirektoráhtta dat le oajvvadamoajválasj ja mij le guoradallam jus kandidáhta li libjjá gájbbádusájt ållidam.
Sæmmi båttå máhttá ållessjattuk subtsastit gåktu ájádallá åvddål dahká majt dahká, vaj dile dádjadus ja dålkkum tjielggasit åvddån boahtá mánájda.
Akta álggoálmmugij strategijajs le tjadádit guovlulasj gárvedimtjåhkanimijt væráltkonferánssaj.
Gájka máhtti buktet árvvalusájt.
Iehpetjielgasvuoda diehti vuododit tjerdalasj jienstimlågov, le Sáme girkkoráde gåhttjum jus máhttelis sáme girkkotjåhkanibme, muhtem rollaj tjanádum ájrrasij válljimij, guoradaláduvvá (SKR 30/10).
Diedádus "Jus duosta gatjádit, de duossti ulmutja vásstedit" Viehkkeapparáhta ja bulke vásádusá vahágahttemij lahka aktijvuodan sáme sebrudagán, vuoset jut sáme álmmugin vádnun luohtádus viehkkeapparáhttaj.
Oajvveulmme árvustallambargujn le sihkarasstet vaj divna máná oadtju fálaldagáv mánájgárddelága ja rámmaplána milta.
Gájkka tjielde Vuona ja Svieriga bielen lidjin gåhtjodum buvtátjit árvvalusájt bargguj.
Bálkkájuohkem la jahkásasj mujttádahttema aktavuodan rijkajgasskasasj Holocaustbæjvváj.
Dajt máhttá muhtem bále viettjaduvvat ja girjjevuorká lågåduvvat.
Aasrud le áttjak máhttsam manos Finnmárkon.
Fáhkasuorge bargadijn galggá mánájgárdde viehkedit mánájt vaj bessi guoradallat ja åvddånahttet ietjasa gielladádjadusáv, giellamáhtudagáv ja guládallamhámij moattevuodav.
St.died. 28 (2007-2008) javladuvvá Sámedigge, mij le sámij álmmukválljidum orgádna, le ájnnasamos dåjmadiddje sámepolitihkan.
- Sámediggáj la ájnas merrasámij riektájt nannit, vaj árbbedábálasj adnemav guovlos nanniduvvá vaj dan baktu muorrodime vuosstáj suodjaluvvi, javllá Larsen.
Vuodulasj almasjrievtesvuoda galggi láhkaj tjáleduvvat, lága giellahábme galggá ådåstuhteduvvat.
Da li sierraláhkáj ájnnasa lahkabirrasin ja viehka ållo dåjmajt ietjasa guovlojn álgadi.
Vájku gåktu, de le suohkanijn åvdåsvásstádus láhtjet buorre åhpadusfaládagájt, aj sámegielan ja sámegiellaj, dajda skåvlåjda gåsi oahppe sirdeduvvi.
Sjaddá gus Hábmera suohkan buktet háldadahttját julevsámegielav.
AN Nállenuppástimjuogos la ávttjim Vuonarijkav ganugahttet gájkka bieggafábmobiggimav desik ássje l giehtadaláduvvam AN vuogádagán.
Sebrudahttem mánájgárden le aj ásadibme sosiála oassálasstemis.
Sån ij tjájma, ja máná oadtju smávsájdijt ja berunijt bårråt.
Lágaj, njuolgadustjálaj, diedoj, almodimij ja sjiemáj jårggålibme
Dáj suohkanij álmmugin li vijddásap riektá sámegiela åhpadussaj ja adnuj gå álmmuk háldadimguovlo ålggolin.
Sáme guovlojn 594 ulmutja barggi duon dán kulturvirgijn.
Sámedigge le gåhttjum álggoálmmukåvdåstiddjijt ålles væráldis rijkajgasskasasj ja gárvediddje álggoálmmukkonferánssaj Áltáj, Finnmárkon biehtsemáno 8. gitta 12. biejve 2013.
 Barggat dan vuoksjuj jut sáme statistihka analyjssajuogos ressursajt oadtju váj bessi ålles ájge
Nubbe oajvvadus le doarjja mav åhtsåt máhttá, mán ulmme le ålggoståhkusijt åvddånahttet ma sáme kultuvra valjesvuodav gåvvidi, javllá Vars.
Suohkanin le åvdåsvásstádus bærrájgæhttjat vaj sámegielak mánáj mánájgárddefálaldagán le sámegiela ja kultuvrra vuodon (mánájgárddeláhka § 8)
- Mij diehtep åtsådimes ja aj åtsådallamijs, sáme nuora dakkir hásstalusájt duosstu majt ietjá nuora e duosto.
Ávvudallamijn li moadda háme, dajt vuojnáv gå guossidav duov ja dá suohkanav ja sajev.
Buorre fálaldahka sáme álmmugij hæhttu tjårggiduvvat, mij sáme gielav ja kultuvrav bærrájgåhtså, javllá Smaadahl.
Jus de i vuodjemkårtåv vatte de máhttá politija dav viedtjat.
Dárbbo giellaaddnijt tjáledit Sámedigge vuoset VAT 2016:18 Vájmogiella, man sáme giellanammadus javllá, viertti registar (lågos) giellaaddnijs dagáduvvat.
Mij vuosteldijma balov, ja tjuodtjelijma demokratija åvdås.
Sámediggeráde la juollodam badjelasj 1,3 millijåvnå kråvnå muhtem mannoæládusvidnudagájda sisi oastátjit ja åvddånahttemdåjmajda.
- Tjåhkanibme tjadáduváj másjkudis láhkáj ja buorre dilijn.
Vuonan gålldåsáme Oarjje-Várjjak suohkanin årru, åvdemusát Njájddamin, valla aj Girkkonjárgan ja Báhtsakvákken.
Farra sjiehtadijma galggiv amás biebbmosijddaj jåhtet, valla nissun mánájsuodjalusás loabedij gæhttjalit gávnnat biebbmosijddav munji dan stádan gånnå lav riegádam ja bajássjaddam.
Åhpaduslihtto le stuorámus barggijsiebrre pedagogalasj barggijda ja jådediddjijda ålles Vuona åhpadussysteman.
Máhtti viehkedit rollaájádusáv álgadit avta- ja guovtejagágijda gå dahkadalli.
vatteduvvá Sámediggáj ja ednamæjgádij gujddimmáhttelisvuohta jus departemænnta åhtsåmusáv miedet.
Æjgáda jali oahppe (badjel 15 jage) hæhttuji PP-dievnastusá diededibmáj guorrasit.
Juohkusin la ienemusát oajvvevásstediddjen dájs sebrudaksuorgijs: sjaddam, åhpadus, giella ja varresvuohta.
Sámedikkeráde l juollodam 166 000 kråvnå doarjjan SGS:aj girjjemæssuj oassálastátjit.
Sámegiella ja dárogiella li avtaárvvusasj giela Vuonan.
Arena, værmádahka ja aktisasjbarggoprosjevta ma oassálassti lasse rijkajgasskasasj åvdedibmáj ja eksporttaj sáme dájdas ja kultuvras rijkajgasskasasj márnánijda
Lidjiv ájn skihppijvieson gå dav alvos mærrádusáv dahkiv, mánájn asken.
 Ale iehtjádij vuosstuj gåså jali gasne.
Giddagisájn máhttá aj aneduvvat dålkkumdievnastus, juska dát ij la buoremus tjåvda.
Dåjn iehtjádijn li tuddjavuossa, sæmmi vuossa majt láttakmiehtsen adni.
Jienastibme vihpá gålgådismáno 16. bæjvváj.
Vijdábut tsuojggiduvvá rijkajgasskasasj girkkolasj álggoálmmukbargo oassálasstem le ájnas impulsajt buktám sáme girkkoiellemij.
Gå li dárkkelit guoradallam riektásihkarasstemordinigav háldadusán le ráddidus mierredam ij galga ásadit álkkádusoahttsev.
 Giellagatjálvisáj åvdåsvásstádus ja fábmo
-Mån miejnniv boasstot la, ja ij la bælostahtte miededit råkkådakdåjmav nåv gå planeridum Nussirin ja Gumppenjunjen.
Fáhkasuorgen le gatjálvis ájttsat, guoradallat ja dahkat struktuvrajt ja mánájt viehkedit dádjadittjat aktijvuodajt luondon, sebrudagán ja universan.
Prosjækta jådeduvvá Suoma Sámedikkes.
Evaluerima konklusjåvnnå le vájku sámelága giellanjuolgadusá li buoragit doajmmam sámegiela stáhtusa gáktuj, vájku viehka målsudahkes le gåktu lágav li tjuovvolam.
Sáme nasjåvnålasj mahttudakguovdásj - psykalasj varresvuohtasuodjalus (SÁMAG) máhtta dal fállat pasiænntadálkudimev ja bagádallamijt gåktu dálkudit ålles rijkkaj.
Huksodilij, ståhkama ja oahppama tjadá iehtjádij aktiduvvá, ietjá bágoj javladum gájka bæjvvásasj dilijn mánájgárden.
Prosjevta oajvveulmme le metodologijav åvddånahttet man milta árbbedábálasj máhtudagáv duodas, bisot, suoddji ja vuorkki.
Humlegård galggá jådedit Politidirektoráhtav geldulasj ájgen, javllá justijssa- ja gárvedimminisstar Grete Faremo.
Duodastus jut dån la åhpadusgávddadivudav åhpadusgávda åvdås máksám dan åhpadusgávddaj masi åhtsåmus guosská.
 Sáme bájkkenamá registreridum ja vuojnnusij biejadum
Vuodnaguollimnammadus nammaduvvam / Marijna æládusá / Æládus / Sámedigge - Sametinget
Barggo- ja sebradahttemdepartemennta l juollodam 705 000 kråvnå tjoahkkáj gålmå prosjæktaj majn ulmme l oarjjel- ja julevsámegielav nannit.
Sidjij gudi ållesjattugin doajmmahieredibmáj boahttujin la gássjelis gå e besa stuovvásit barggat jali e åvvånis máhte barggat doajmmahieredime diehti.
Åvdep ájgij lij sáme årrombájkke guhkebuj oarjás ja alás. Sáme kulturmujto aj dåppe gávnnuji.
Vidnudagá, institusjåvnå ja organisasjåvnå ma dårjav oadtju, galggi liehket tjáledum Vuona Avtadakregisstarin.
Dájdda Sámedikketsiekkadusán / Sámediggeviesso / Sámmedikke birra / Sámedigge - Sametinget
Aktisasjbarggoguojmij mielas la råhtto sáme psyhkalasj varresvuodadåjmadagáv buoredittjat.
Dát gájbbet diedulasj dásev anátjit sámegielav ájnegis ulmutjijs, sáme bájkálasj sebrudagájn, sáme barggosajijn, sáme institusjåvnåjn ja oajválattjajs sámegiela anon.
Almma vejulasjvuoda sámegielav adnet
Sámedigge ij la dakkir árvvalusájt åvddåla buktám, valla diededime aktavuodan tjalmostahttá guovdásj gatjálvisájt ma guosski edna luonndoietjájduhttemij sáme guovlojn.
Ieneplåhkogielak guhti sámegielav oahppá, edesik dan mudduj váj buktá dábálasj ságastallamav tjuovvot, viehket guovtegielagijt sámegielav válljit.
Galle le vejulasjvuodajs, sierraláhkáj rádjáguovlojn, åhpadiddjeressursajt Svierigin ja Suoman ávkkit, ja giellabiesetjåhkanimijn aktijdit.
Luondulasj le álgget árvustallamin 2007-lága doajmmajbiedjamijn ja dan vájkkudusáj, ja gehtjadit dárbojt lágav rievddadittjat dan aktijvuodan.
Jus muhtema mielas nágin le vajáldahtedum, de dåhkki ájn ienep ulmutjijt libjjáj oajvvadit.
Jus sáme girkkoiellem galggá liehket sebrudahtedum ja avtaárvusasj oasse dås ietjá girkkoiellemis, le i. i. ájnas joarkket bargov girkko liturgiajt hiebadit sámegiellaj ja musihkkadábijda, ja hæhttu aj bargaduvvat ienep materiála sámegiellaj - sierra gåjt de julev- ja oarjjelsáme giellaguovlojn.
3. Mánájgárde ulmme ja sisadno
Sáme árbbedábálasj adno degu bivddo, miehttseávkástallam, ællosujtto ja guolástime ij le stáhta bieles dåhkkiduvvam vuodon gå sáme li háhkuham rievtesvuodajt.
• Åvddånahttet buorre ja doajmme sáme dålkkådievnastusáv
Oasseulmme le gåbdå ja buorre kulturfálaldahka sáme álmmugij.
Gå ulmutjahttem tjanáduvvá de sjaddá gássjel tjålmav luovvit, ja soajttá barggo gájbbet ållo ressursajt.
Moadda departementa li oassálasstám doajmmaplána bargguj.
Sáme skihppijsujttároahppo l aktisasjbarggo UiT Vuona arktalasj universitiehta ja Sáme allaskåvlå gaskan, ja masi li gárvedum 25 oasseájggeoahpposaje.
Dát åvddån biejaduváj AN:a stuoves álggoálmmukforuma 11. sesjåvnån New Yorkan iektu.
Sámedikkeráde ednagit vuorot gåtsedit VAT 2016:18 Vájmogiella.
Karin Tuolja, Jåhkåmåhkes, Svieriga bielen ja Jekaterina Mechkina, Murmanskas, Ruossja bielen oadtjoba nuorttarijkalasj giellabálkáv Gållegiella jahkáj 2018
Muhttijn avtajtjálmij vindekrájge ålgus gæhttjá, gæhttja nuore guovlluj.
Bargge ájádalli majt vuojnni ja gulli gå li mánáj siegen, sá gasti majt vuojnni ja dåbddi mánájjuohkusin, ja ájá dalli ietjasa árvoj, guottoj ja dagoj badjel.
Ådåájggásasj vuona demokratijan le fábmo juogeduvvam nav gåhtjoduvvam fábmojuohkemprinsihpa milta.
Dát vaddá buorre álgov guovdásj elementaj risstalasj jáhkon gehtjadum sáme vuojnojs.
Guoradallama barggo l bærrájgåtseduvvam referánssajuohkusis åvdåstiddjij sáme organisasjåvnåjs ja sáme birrasis la ja duodden aj doajmmahieredime organisasjåvnå ja birrasa.
Miján li aj doarjjaårniga dákkár prosjevtajda, gånnå ullmejuohkusin li ierit ietján musea ja kulturmujtoj æjgáda ja addne.
Legalfábmodus vaddá skihpa ulmutja lagámusájda formála máhtudagáv bæjválasj ruhtadilev dåjmadittjat mij guosská goahtáj ja máksemij, værro- ja divutmáksemij jnv. váni oahttseoajválattjaj (fylkkamánne) formála nammadimes oahttsen.
Kontrásta máhtti galla liehket tjielggasa, dagu nágin guhti iehtjádij juohká ja ietjes ij dav dagá, akta guhti viehket ja nubbe guhti hárddov jårgit ja ierit vádtsá sujsta guhti viehkev dárbaj.
Giellabiese ja giellalávggoma li viehka dåbmara læhkám gå galggá giellaåhpadusáv nannit.
Gå bajedip ássjev departementa dássáj de sihtap tjalmostahttet, Divtasvuona-ássje gáktuj gåktu la dálla, li moadda gatjálvisá ma ælla vássteduvvam.
Sij galggi bærrá jgåhtset aktijvuodav manáj gaskan juohkusijn, mánáj ja barggij gaskan ja barggij ja æjgádij gaskan.
Demænssa lewytjoahkkij boahtá gå vuojŋŋambárkko ja vuojŋŋama tjiegŋalap oase li vahágahteduvvam.
Ållu tjielggasit javlav.
Ietján gå dá stuoves rutijnajda tjanádum dájda blankehtajda/sjiemájda, de ij le ietján ásaduvvam makkárak stuoves rutijna jårggålittjat ja ådåsmahtátjit dokumentajt sámegiellaj, jali dákkár dokumentajt ráddidusá jali værroetáhta sijddabielijn almodussaj.
Friddjabessam- ja veteranbiejvve ávvudaláduvvá ráddidusás oajvveásadusájn Oslon aktan bájkálasj ásadusá lándav miehtáj.
Gå ålles barggovehka tjielggasit aktisasj prinsihpaj milta barggá, de ihkap mánáj árkkabiejvve sjaddá dádjadahtte, tjielgas ja navti jasska.
Gatjáda rádev åvddål hoajdov jali rievddadusájt tjadáda.
- Sámedigge la mierredam dåjmalattjat Divtasvuona-ássjev gåtsedit.
3) Suohkana ja skihppijvieso galggi sjiehtadusájt dahkat, duola dagu árvustallat le gus farra mávsulasj ådå giehtadallamfálaldagájt ásadit suohkanijn.
Juohkka ájnna giellaaddne, politihkkár, ásadus ja almulasj háldadus hæhttu válljit sámegielav adnet.
Duola dagu gájkka sáme máná e sáme mánájgárddefálaldagáv oattjo, ållo máná e sámegielåhpadusáv oattjo ja ållo vuorrasa e oattjo varresvuodadievnastusáv hiebadum sámegiellaj ja kultuvrraj.
Ålgusgålå hæhttuji gåbtjåduvvat suohkanij ja fylkasuohkanij rámmaj sissŋelin, ja dákkár fálaldagáj láhtjem le ájnegis suohkanij ja fylkasuohkanij åvdåsvásstádus.
Vilá li struktuvralasj badjelgæhttjam dálásj ájge.
Nordlánda fylkkamánnen le koordinerimåvdåsvásstádus oarjjel- ja julevsámegiela åhpadusá gáktuj, ja dåjmalattjat barggá gielajt nannit ja bisodit.
Dárbbo le ålleslasj ja gájkbadjásasj giellapolitihkka gåktu sámegielav nannit ja åvddånahttet iesjguhtik sebrudaksuorgen.
Maŋŋela válga galggá Sámedigge válggabåhtusav dåhkkidit ja ájrrasijt juohket Sámedikke ållestjåhkanimjuohkusij, fáhkajuohkusijda ja ietjá juohkusijda majt Sámedigge l ásadam.
Sån la iesj bajássjaddam Gásluovtan Divtasvuonan, ja buoragit dåbddå birrasijt majt gåvvit Saltbingenin".
Nannit álmmukriektáv álggoálmmugij ednam- ja resurssarievtesvuodaj dåhkkidime aktijvuodan ja ásadit máhttelisvuodajt vaj rijka lágaj baktu dákkár rievtesvuoda dåhkkiduvvi le Sámediggáj læhkám guovdátjin gitta álggorájes.
1) Suohkana galggi oadtjot rudájt váj bessi mákset pasientajt gudi li juo gergas skihppijvieson, váj bessi sijddasuohkanij boahtet ienni gå sajijt válldet skihppijvieson.
Ájnas le garvvet nabddemis avtak vuojtten ja vuojtádallen.
Váj sihkarasstá dá oasstema li njuolgadusáj milta de le ájnas orgánajn mij dåbmaris ja dåhkkidahtte láhkáj giehtadallá oasstemnjuolgadusáj gujddimássjijt.
Mánáj ståhkama vaddi ájnas vuodov gå le fáhkasuorgij barggamin.
Fjellgren ållagasj nammat aktisasjbargov Sámedikke vuorrasijrádijn.
Dan diehti gæhttjalip hieredit dávddanjoammomav sebrudagán.
Svieriga ráddidus le ådåjakmáno 29. Biejve 2009 vaddám ådå oajvvadusáv láhkaj nasjonálalasj ja unneplåhkogielaj birra Láhkarádáj.
Buorre varresvuohta ja avtaárvvusasj varresvuohta- ja sosiáladievnastusá sáme álmmugij sæmmi dásen gå álmmugin ietján.
Jagen 1956 nammaduváj Sámekomitea (komitea sámeássjijt tjielggitjit).
Giellabiessemánájgárde ja giellabies- seskåvlå li guovdátjin.
Suohkanijs sáme guovlojn, le Guovddagæjnno stuorra dájddársuohkan.
Dánna Sámedigge fárruj válldá ja aktan barggá suohkanijn ja æládusájn nav árrat, vaj barggo tjanáduvvá suohkana njunnjusijda ja dajda oassálastijda gudi li fáron.
Mánájgárddeæjgádin le bajemus åvdåsvásstádus vaj mánájgárdde dåjmaduvvá doajmme lágaj ja njuolgadusáj milta, bs. mánájgárddelágav § 7 vuostasj oasse.
Álmmuklågo binnedibme gullu aktan barggosajij binnedimij.
Dánna besa ienebuv låhkåt:
Dajnas hæhttup diedulattjat liehket juhti jus galggap dájna bargujn vuorbástuvvat hæhttup vijdes lahkanimvuogev adnet, vijdes dádjadusáv dajs varresvuodadievnastusfálaldagájs ma galggi ásaduvvat.
Sámedigge giellalåpptimbálkáv vuostasj bále juohká Sáme giellaváhko ja Rijkajgasskasasj álggoálmmukgielaj jage 2019 aktijvuodan.
Nammadus ájggu aj manádit guossen Snåasan, Guovddagæjnon ja Divtasvuonan. - Dádjadav sámegielaj dille ja giellaælládahttem la ájnas ållusijda.
Gå galggá giela boahtteájgev sihkarasstet de hæhttu sámegiela addnij lågov lasedit.
Prosjækta dættot sáme njálmálasj subtsastimárbbemáhtov, sámegielav stuvssimgiellan ja duoje vuodoteknihkajt ja duodjetermajt.
Gåktu joarkket galggá, mierreduvvá esski maŋŋel gå ráddidus le rabás, vijdes prosessav tjadádam gånnå iesjgeŋgalágásj berustiddje galggi bessat oajvvadusájt buktet.
Lågå ienebut Nagoya protokolla birra dáppe
Mánájgárdijda girje ja vuossa
Gå unneplåhkogiella binnebut ja binnebut luondlattjat buolvas buolvaj sijdan ij åhpaduvá, sjaddá ájgij milta binnep ja binnep gudi oadtju ieme máhtudagáv gielas.
Fáhkajuohkusa åvddajbukti oajvvadusájt ållestjåhkanibmáj dakkár ássjijn majt ållestjåhkanimnjunnjutja juohkusijda sáddi.
Sámedigge le pilotprosjevtav Divtasvuonan álgadam, gånnå le ulmmen åvddånahttet Ájluovta skåvlåv resurssaskåvllån julevsáme oahpponævoåvddånahttemij.
Areála / Birás, areálla ja kultursuodjalus / Sámedigge - Sametinget
Sámedigge le oajvvadussaj javllamusájt buktám almmulasj guoradallamij baku guokti, Ráddidusá guládallamoajvvadussaj akti, ja Ráddidusá láhkaoajvvadussaj gålmmi.
Giellaresurssaguovdátjijn galggi sierra ulmutja gudi mánájgárdij ja skåvlåj åvdås vásstedi.
Vijddábut dættot sadjásasj presidænnta Sámedigge sihtá duola dagu bærrájgæhttjat jut pedagogalasj barggij åttjudibme buoreduvvá váj siján le sámegiela ja kultuvra máhtudahka.
14.10 Svenn-Egil K. Duolljá: Muhtem giellaåhpalasj njuolgadusá julevsámegielan giellamierredime hárráj
Guoradallá máhttelisvuodav sáme tjerdalasjvuodav registrieritjit
Seniorrádevadde Arne Håkon Thomassen Sámedikkes låhpat alodime ulmutjijt gudi biejvijt åvddåla moarmesmáno 9.biejve li gáddalussjam jus li juoga ælvvám dajt bulkkáj diededittjat, gå da diedo lulun miellagiddevasj diedo vijddásap åtsådibmáj.
- Mij doarjjop ájádusáv vilá, ja adnep dat la goappátjagá buorre ja dárbulasj.
• vuosedit digitála dájdov mij gullu diehtoåhtsåmij, liehket diedulasj dájddobar go ráddimriektá ja gálldoárvustallama hárráj ja bærrájgåhtset mánáj persåvnnåsuodjalimev
Danen le viehka ájnas vaj Vuona sámedigge aktan Suoma ja Svieriga sámedikkij gájksábmelasj álggoálmmukberustimijt vuorodi.
Muhtema gåhtjoduvvi dálkudiddjijs sijdan liehket.
Giellabálkká Gållegiella galggá viehkken sámegiela stáhtusav låpptit, ja sávvap vuojtte ietjasa ájnas bargojt joarkki, javllá Sámedikke presidænnta Aili Keskitalo.
Akta dajs guhti le oassálasstám dalutjis gå doarro álgij jagen 1940 le Gunnar Sønsteby.
Divtasvuona-ássje l læhkám stuorra sáhkan 2016 giesse rájes.
Urudislågo árbbedábálasj guohtomguovlojn ja ållagasj njoalodimednamin viertti binneduvvat, ja viertti aj tjårggiduvvat jut máhtudakvuodo mij guosská urudisájda oalle lågojt vuosedi.
Akta Sámedikke ulmijs le lasedit sámegiela addnij lågov.
Bæssá aj mierredum sajijda sjielvvi konferánssasálan.
Barggo tjadáduvvá sámedikkijn ságastallama baktu, ja dárboj milta sjaddi sámedikkijn konsultasjåvnå ásaduvvat.
Edna buorre barggo sijá fáhkasuorgen dagáduvvá, valla vuoseduvvá aj stuorra hásstalusájda.
Mijá gádtse lij oasse tjiehpemusájs gåbdes koalisjåvnån, ja li tjavtja rájes ietjama guojmijs rámmpodum.
Sáme giellaguovdátja li iesjguhtik ájggudagán ásaduvvam, ja moatte láhkáj li åvddånahttám iesjguhtik birrasin.
Soajttá guokta vuojno dan birra mij la javladuvvam ja dagáduvvam, dile árvustallam ja makkir viehkev dárbaj.
Gilpos la almoduvvam næhttasajen Doffin.no.
Sosiálla / Varresvuohta ja sosiálla / Sámedigge - Sametinget
Keskitalo tsuojgot juhti sáme dábij milta li tjiehpe ietjasa hiebadahtátjit, ja suv mielas árbbedábálasj sáme æládusá hæhttuji gárvvánit boahtteájgev duostutjit sæmmi buohta gå ietjá æládusá.
Jus persåvnålasj bieles vásstedav, de la Sáme Allaskåvllå åvddåmærkkan Sábmáj. Ietjá bágoj, dat la ájnnasamos institusjåvnåjs sáme sebrudagán mij goasská alep åhpadusáv ja dutkamav.
Dahkamusdokumentan guovlolasj varresvuodavidnudagájda le moadda jage juo biejádum gájbbádusá dålkkumdievnastus galggá ásaduvvat pasientajda gejn le dárbbo dási, ja galggi jåhtujbiejaduvvatVijdábuj gájbbeduvvá guovlolasj varresvuodavidnudagá gálggi dåjma jåhtuj biedjat nannitjit barggij giella- ja kultuvrramáhtudagáv mij sáme álmmugij gullu.
Mánájgárde gånnå le julev- jali oarjjelsámegiella oajvvegiellan li ásaduvvam ja ienep oahppe åhpaduvvi sájt sámegiellaj ja sámegielajda.
Dát aj guosská sæmmi láhkáj sáme filmajda gå dáro filmajda.
Departemænnta sihtá álgadit vuogádusáv åhpadiddjij joarkkaåhpadusá hárráj mij bissu.
Åvddålijguovlluj sihtá NorCERT:a baktu nannit Vuonarijkav váj ájmmodip duodalasj IKT-dáhpádusáv giehtadallat ja tjoavddet.
Suohkanijn ja fylkkasuohkanijn le guovdásj rolla dilev láhtjet sámegiela adnuj ietjasa viesádijda ja dievnastusájn majt galggi fállat.
Ráddidus ájggu almodit ienep diedojt sámegiellaj ietjas næhttabielijn, ja lasedit sámegielak dokumentaj lågov.
Tjájmmaba ja rihtjoba, ja gåjkke rásij sinna jålluribá.
Dán jage la Sámedigge oadtjum vil ienep åhtsåmusá gå goassak åvddåla, ja stuorra lassánibme l mánájs gænna li sáme mánájgárddefálaldagá.
Elle-Hánsa/Keviselie/Hans Ragnar Mathisen sihtá dájddatjoahkkev Árran julevsáme guovdátjij vaddet, vaj avta tjoahkken bissu.
Ienemus oasse rudájs galggi 1. ja 2. lávkkáj Domus Media ja dåj ietjá guovdásjtsiekkadusáj divvomij Oslo universitehtan, ja ådå odontologijaviessuj Bierguna universitehtan.
Oahttse- ja gujttimorgádna hæhttu vuojnnusin liehket váj ájnegis ulmutja diehti gejna galggi aktijvuodav válldet, sæmmi båttå gå orgádna dåjmalattjat almulasj ásadusájt bærrájgæhttjá.
Giellaguovdátja aj tsuojggiji ij le heva luohtadahtte jus rudá båhti jali e. Giellaguovdátjij ruhtadille hæhttu tjielggasit buoreduvvat jus galggi bessat guhkesájggásattjat plánit bájkálasj sebrudagáj dárboj milta.
-Mij sihtap arvusmahttet tsieggijiddjijt ja industrijaásadiddjijt gudi sihti árbbedábálasj sámij guovlojn dåmadit vaj ájgás båhtali sáme riektáaddnij, buojkulvissan ællosujtujn.
Duodden tjielgat duola dagu mujtov ja gielav psykologalasj guoradallamij ja árggabiejve dåjmaj milta.
Ráddidus oajvvat Vuona girkko biskåhpa boahtteájggáj galggi Girkkorádes virggáj biejaduvvat, ja Girkkotjåhkanibme galggá mierredit gåktu prosessa nominasjåvnåjn, jienastimijn jnv. gitta virggáj biedjamij galggá.
Stáhtta ruhtat åhpadussajijt åhpadiddjijda mierredum lågo milta ja fállá suohkanijda åhpadussajijt ávkástallat.
Mánájgárdde galggá avtaárvvusasjvuodav ja dássádusáv åvdedit berustahtek sjiervijs, doajmmamáhtukvuodas, seksuála sieradusájs, sjiervveidentitiehtas ja sjiervvevuodas, etnisitiehtas, kultuvras, sosiála stáhtusis, gielas, åskos ja iellemvuojnos.
Rijddotjoavddemráde sijddabielen le diedo rijddotjoavddemráde birra nuortta- ja julevsámegiellaj.
Sån hæhttu dalánagi dahkat juojddáv gå vuojnná bargge e heva guládalá.
Da li ållagasj ájnnasa lahka birrasijda ja dahki ållo dåjmajt guovlojnisá.
Gætjo biejve: Konferánssaoassálasste Áltáj båhti.
Barggojuogos le árvustallam ássjedåbddejuohkusa konvensjåvnnåoajvvadusáv, ja åvdedij 2007:n rapportav - "Nuorttarijkaj sámekonvensjåvnå oajvvadusá árvustallam - árvustallama dálásj álmmukriektálasj vælggogisvuodaj ja dálásj Vuona nasjonála riektá aktijvuodaj gáktuj".
Vidnudagá ma dårjav oadtju vierttiji liehket tjáledum Vuona Avtadakregisstarin.
Sámedigge le sjiehtadam sáme guovlo fylkkasuohkanij siegen aktan barggat.
Galggá buvteduvvat duodastusáv tjadádam eksámas tjaktja åhpadusgávdas åvddåla 01.02.2020
Dálla merustaláduvvi åhtsåmusá kvalitehta ja bájkálasj dárboj milta.
 sosiála ja dåbdoj gássjelisvuoda
Ålggorijkalasj dåjmadagá tjáledum Vuonan e dårjav oattjo (NUF).
Dárbbo le aj giella ienep árenájn gullu sebrudagán.
Bargge ja æjgáda hæhttuji aktan barggat vaj ásat sebradahtte ja buorre psykososiála birrasav mij hieret gávkaluss jamav, iehpejasskavuodav, badjelgæhttjamav ja illastimijt.
● Ássjijda ma li tjanádum materiálalasj kulturvuoduj, duola dagu areállaadno, areállarievddam ja ednamriektá li ásadum geográfalasj doajmmaguovllo rádádallamijda (árbbedábálasj sáme guovlojn) Finnmárkko, Råmsså, Nordlánnda ja Nuortta-Trønderlaga fylka, aktan suohkanij Osen, Roan, Åfjord, Bjugn, Rissa, Selbu, Meldal, Rennebu, Oppdal, Midtre Gauldal, Tydal, Holtålen ja Plassje (Røros) Oarjje-Trøndelaga fylkan, Engerdal ja Rendalen, Os, Tolga, Tynset ja Folldal suohkana Hedmark fylkan, ja Surndal ja Rindal suohkana Møre ja Romsdalan.
Sámedigge gåhtjoduvvá aj rijkajgasskasasj prosessajda árbbediedoj birra ja le oassen Vuona delegasjåvnås ja gárvedimijs dákkir tjåhkanimijda.
Mij sihtap jut sebrudahka galggá oadtjot ienep máhtov ja dádjadusáv sámegielajs, kultuvras ja sebrudakiellemis.
Tjuovgga suojmma oabme siejnijt guodá.
Doajvvop mij oadtjop ådå diedojt gåktu viehkkeásadus máhttá vahágahtedum ulmutjijt duosstot ja vaddet buoremus viehkev gå máhttelis, javllá rádeájras Henrik Olsen.
Mån sidáv gijttet dijáv gudi rahpasit lihpit subtsastallam, dij lihpit gievra ja duosstela.
1. oasse. Guovtegielakvuohta suohkansuorgen
Mij sábmelattja buoremusájt sámij dilijt dåbddåp ja mij buoremusát máhttep árvvalusájt ja vuorodimijt dahkat ma galggi dåjmajt avtaárvvusasj varresvuodadievnastusáfálaldagáj gáktuj buktet.
- Mij aj oassálasstep aktisasjbargguj åvddånahttemin stuoráp biebbmoprosjevtav mav Innovasjon Norge jådet.
Fábmojuohkemprinsihppa Juohkka sebrudagán le muhtemijn ienep fábmo gå iehtjádijn.
Boahtte lågev jage jåksi duodden birrusij 800 sáme huodnaha ráfájduhttema ájggemierev.
• oadtju buorre åtsådallamijt luonndoiellemijs jahket birán
• arvusmahttet mánáj verbála ja verbáladis guládallamav ja viehkedit vaj divna máná sehkani avtastallamij ja ságastallamijda
Dan baktu hasoduvvi joarkket bisodimev dájs tsiekkadusájs, mij buoremusát dagáduvvá dábálasj ano baktu aktan gehtjadimijn ja ájmonanedimijn duolla dálla.
Suoma, Svieriga ja Vuona Sámedikke li ásadam aktisasjbarggoorgánav, Same parlamentáralasj ráde.
Giellavahkku/ Gïelevåhkoe/ Giellavahkko rabáduvvá moatte bájkálasj dåjmajn rijkav miehtáj.
Vájku mujtto hedjunam le, de dåbdudagá dættov dárbahi dagu vuojnnet, gullat, májsttet, happset jali duohttat.
Åvddål 2015 galggi stáhtalasj dåjma sadjihij biedjat åhtsåmusájt, sjiemájt ja diedádusájt digitálalattjat.
Ep ållu diede galles bukti ságastit, tjállet, låhkåt jali dádjadit sámegielav uddni.
Stuoráp bærrájgæhttjo barggijsuorges Barggobærrájgæhttjo oadtju 5 millijåvnå kråvnå bærrájgæhttjat dåjmajt ma fálli ja bálkkiji barggofámov.
Mechkina la girjijt tjállám, jårggålam girjijt ja oahpponævojt åvddånahttám.
Álmmukvarresvuoda åvdåsvásstádus biejaduvvá ålles suohkanij.
Nåv gå Android-skuolkanijn, de máhtá adnetHrvatski, kroahta tjåvdabievdev, mij la juo biejadum skuolkanij.
Valla jus åhpaduslihtto vaddá åhpadusáv vuodoskåvlå ja/jali åhpadusá suorgen suohkanijn ja fylkasuohkanijn sjiehtadusá dagá, de kurssadivut gájbbeduvvá.
2) Suohkana oadtju rudájt mákset oasev gålojs muhtem pasienntajuohkusijs gudi skihppijviesojda båhti.
Vuorddemusá sámepolitihkalasj ájggomusájda ådå ráddidusá vuodon
Sámedigge ja sáme rievtesvuoda li aj båhtusin dassta, sáme li læhkám ja li vilá sierra álmmugin ietjasa árbbedábij ja ásadusáj, ma mælggadav histåvrålasj perspektijvan li læhkám iesjrádálattja.
Dát oaseslissam le galla binnum, ja moadda sáme suohkanijn guosseæládusá sjaddi, dagu Røyrvik, Loppa, Unjárgga, Hábmer, Snåasa aktan ietjá.
Giellapolitihka sisadno le álu læhkám ájnegisá riektá sámegiela adnuj ja åhpadibmáj.
Sierraláhkáj ájnas le tjalmostuhttet dåjt unnemus sámegielajt, julevsámegielav ja oarjjelsámegielav, ja stuorradiggediedádusán tsuojggiduvvá barggo åttjudittjat ulmutjijt dájda åhpadusájda viertti stuorra tjalmostibme liehket divna daj institusjåvnåjn gejn li åvdåsvásstádus suorgen.
Ajtu pasiænnta- ja addneriektáláhka duodas sámegielagijn le riektá diedojt sámegiellaj oadtjot, valla láhka aktu ij le nuoges sihkarastátjit sámegielak pasienta bessi sámástit gå varresvuodadievnastussaj båhti.
§ 2 bokstávan b vuoseduvvá jut lága milta le dahkamussan bærrájgæhttjat sáme kultuvra luonndovuodov, æládusájt ja sebrudakiellemav.
Duobbmijiddje fábmo li duobbmoståvlå.
• oahpásmuvvat nasjonála binneplågojda
Máná ja nuora gudi ådå årromsajev dárbahi álu sihti jåhtet náginij lusi gejt åvdutjis dåbddi.
Huoman juoga ij rievddaduvá: Mijá aktisasj visjåvnnå jaskadap værálda birra.
Værmádagájt dahkat ja máhtov juogadit tjuovvu aj dáv dásev prosjevtas.
 guhkedum oahppoájgge joarkkaskåvlå åhpadusán (§ 3-1 vidát ladás)
Skihpudahka sjaddá ålov gájbbedit dujsta ja duv birrasijs.
Lága ma dákkár dåjmajt reguleriji li, tjátjádakregulerimláhka, energijaláhka, tjáhtjeresurssaláhka ja minerálláhka.
Værálda luonndoressursa li ulmutjij iellema, biebmoj ja varresvuoda vuodon.
Dat la gåvssjim duohtavuodas ja sámegielak ariedná gånnå giella aneduvvá gasskasasj aktisasjbargo baktu.
Libjjá njuolgadusáj milta galggá "libjes vatteduvvat guddnen gisjugisvuoda åvdås gå ulmutja hekkav le gádjum jali ietjá sæmmilágásj dagov gånnå gájodiddje hægga le ájteduvvam ".
SNPN le oadtjum friddja rållav ja máhttá barggat daj ássjij majt iesj miejnniji li guoskavattja.
Rádádallamnjuolgadusá tjårggi juhti Sámedigge ja ietjá njuolgga guosske sáme berustiddje oassálassti guorrasittjat mærrádusájn ma midjij ednagit merkahi.
Oahppopládna dárogielan (nasjåvnålasj) oahppijn le rievtesvuohta bessat árvustallamis ja åhpadusás dáro nubbengielan.
Nammadus la dudálasj Stuorradikke mærrádusájn jut sáme mánájgárde bargge galggi buktet sámástit, ja vuorddá dát joarkká láhka- ja njuolgadustjálabargoj ja ressursaj váj dáv nahká ållidit.
Nammadusá mielas bierri ajtu giellanjuolgadusáj tjuovvolibme nanniduvvat buorep bagádallama, aktisasjbargo ja guládallama baktu iesjgeŋga ásadusáj gaskan.
Dájddasuorgen vuorbástuvvat rávkká jálosvuodav ja hiebalgisvuodav, ja sån le degu jiedna nuorrasámijda gudi åhtsi gåsi sij gulluji ja ietjasa ruohtsajt.
Dat mierkki galggá sáme árbbedábijt ja riektádádjadusájt aj vieledit.
Moadda tuvsán bágo li juo tjoahkkidum ja dássta galggá báhkogirjje sjaddat.
Ulmme álggoálmmukgielaj jagijn la álggoálmmukgielaj dilijt tjalmostahttet ja åvdedit.
Oajválattja gåhttju gájkajt gudi Vuonan årru låhkåt ájnas diedojt ja rádijt koronavirusa birra næhttabielijn www.fhi.no ja www.helsenorge.no.
Tjoavddusa vájmmelis bájkálasj vájkkudahttemij mærrádusprosessajn li danen sjaddam ienep dábálattjan.
Gájbbádusá njuolggitjit ja ådåstuhtátjit galggi sáddiduvvat dási: Sámedigge, Ávjovárgeaidnu 50, 9730 Kárášjohka-Karasjok, e-poassta [email protected].
Sáme máná ja nuora ja gielalasj valjesvuohta galggá várajda váldeduvvat Sámedikke kulturpolitihkan
Oattjo guokta vahko ájggemierev vuodjemkårtåv vaddet jali mærrádusáv gujttit.
Nammadus miejnni sáme bájkkenamá li ájnas kulturmujto, ma duodden diedojt vaddi ja sámegielajt vuojnnusij bukti.
Dáppe oattjo rádijt gåktu máhtá árkkabiejven bierggit.
Dájna diedádusájn lip vijddásappot lávkkim, vahágahttema vuosstij oajbbot lahka gasskavuodan sáme sebrudagán.
Juohkka mánán galgaluluj edesik akta ráddna
Ienep stuorra láhtjema li dan diehti rudájt galbbitjit oadtjum.
Oasseulmme le ásadit ja åvddånahttet sáme mediav mij vaddá sebrudakberustallamav.
Gå dåhkkit ájgij tjadá li moadda álmmuga iesjguhtik lánda rájáj sisbielen årrum de badjáni hásstalusá ma goasski guhtik guojmeska vieledit ja dåhkkidit juohkka álmmukjuohkusa álgov, gielav, kultuvrav ja iellemvuogev, ja gájbbet stáhta bajemus orgána dåjmalattjat juojddáv dahki, ja jut jus dárbulasj de hæhttuji ietjá stáhtaj barggat váj ulmijda jåvsådi.
Kapihttal 5 le nammadusá ålgoldis tjielggidus álmmukriektálasj njuolgadusáj gáktuj ma nammadusá árvustallamijda ja láhkaoajvvadusájda vájkkudi.
Sáme giellaháldadimguovlon li dárogiella ja sámegiella avtaárvvusattja.
Marion Knutsena rabásvuohta seksuála råhtsatjimij birra Divtasvuonan la læhkám árvulattjan moaddásijda.
Gå sån sijdas vuolgij, de dievájn guohtun.
• bærrájgæhttjat progresjåvnåv gå diedulattjat adná materiálajt, girjijt, ståhkusijt, vædtsagijt ja ræjdojt ja adnet dajt sadjihin mánájda
Mij gullu julevsámegiellaj ja oarjjelsámegiellaj le dá dájt maŋemus låge jagijt åvddånahttem læhkám.
Gudát kapihttal 6 tjoahkkájgæssá ådå vuoroduvvam virgijt ja doajmmaguovlojt 5. kapihttalis, ja ájggegávdajda juohká dajt oajvvadum dåjmajt 5-jahkásasj doajmmapládnaj (2012-2016).
Vuonan lip juo guhkás boahtám CDB:a artihkkal 8 (j) implementerimin árbbediedo birra Luonndovaljesvuodalága tjadádime aktijvuodan, gehtja sierraláhkáj § 8 (máhttovuodo), valla aj § 1 (ulmme) adno ja suodjalibme vuodon sáme kultuvrraj ja § 14 (sáme berustimij dættodibme) dasi guosski.
Giellanjuolgadusájn le vuostatjin ulmmen sámegiela aledit dásev ja láhtjet dilev sámegiela adnuj almulasj dievnastusáj gáktuj.
Vuodnaguolástusá mærrádus le aj muhtem láhkaj vuodnariektá gå stuoráp vantsa e guhkás jåde.
Gæhttjala ássjev juohkkat guovlos gehtjadit.
Dav ij Europa máhte dåhkkidit.
Áhpadusdirektoráhtta le buktám doarjjaårniga árvustallamav departemænntaj jagen 2008.
Háldadimpládna galggá liehket praktihkalasj viehkkenævvon bisodittjat ja åvdedittjat suodjalimárvov ja galggá nav de vaddet tjielgga njuolgadusájt guovlo adnemij ja suodjalibmáj.
Guollára dan juohkusin li maŋemus ájgev Sámediggáj aktijvuodav válldám gå sihtin lasedit dán jage guollimoases mij la 16 tånna.
Petter ájádallá, gulldaladdá. Sån ij divna bágojt dádjada.
- Dálátjij dán jage la sámedikkeráde dårjav juollodam gájkajda gudi li rudájt åhtsåm dåjmajda dán vuoroduvvam ulmmejuohkusin.
Sámedigge fállá, sáme allaskåvlåjn aktisasjbargujn, sámegiela åhpadusáv ållessjattugijda vidá jahkásasj prográmma baktu.
Muhtem tjanástagáj milta sáme girkkoiellemin, vatteduvvi teologalasj álggo muhtem moalgedimijs: sjivnnjedum Jubmela gåvån, inkarnasjåvnnå, rájadusgåhttjom, iednegiella ja gielalasj valjesvuohta, álggogirkko kulturrijddo, såbadus, riektá ja rievtesferdukvuohta, ja almatjij aktisasjvuohta ietjá sjivnnjádusáj.
Sámedikke vásstádus Sámedigge ij la háldadusfábmudahkan luonndomoattebelakvuohtalága milta, valla guládallamorgádna ja konsulterimbielle stáhta birássuodjalimfábmudagáj mærrádusájn ja dåjmajn ma máhtti sáme berustimijt vájkkudit.
Dáj stuoves biellejahkásasj politihkalasj tjåhkanimijn galggi sámij sebrudagáj dilev ja åvddånahttemdárbov giehtadallat, ássje vuodulasj prinsihpalasj vuodujn ja dåjmajt ma li jådon.
Mij hásstalip giellaguovdátjijt ájádalátjit giellaåhpadimev álggij rájes allaskåvlå fálaldusájda.
Diedá gus avtak gut la barggam sámegielav nannitjit, åvddånahtátjit ja bisodittjat?
Ienep jårggåluvvam diehto covid-19 birra gávna dánna:
Valla javlli dát åhpadiddje le buorre divnaj vuosstij.
Mij måråstip galggá liehket ij-gierddisvuohta vaháguhttemijda ja seksuálalasj illastimijda sámemánáj vuossti, ja mij sihtap liehket siegen dahkamin guovdásj strategijajt dán ássjen javllá Larsen.
- Jus ubbmemsámegiella galggá viessot ja åvddånahttet la báhkogirjje oalle ájnas, berustahtek bágo tjielggiduvvi Vuona jali Svieriga dárogiellaj.
Duodden gávnnuji digitála báhkogirje, interaktijva sáme giellakursa jårggålimdievnastus nuorttasámegielas dárogiellaj masjijna baktu.
Dákkir dilen la sierraláhkáj ájnas jut lagámusáj la nágin gej máhtti ságastit ja rádijt oadtjot varresvuohta- ja huksodievnastusás.
Valla dat stuorámus oajbbom le skåvlåjn læhkám.
Sån gev fábmodusán vállji duv åvdås mierredit, gåhtjoduvvá fábmodiddjen.
Konferánssaj oassálasstin gålmmå Sámedikke aktan daj gålmåj ráddidusáj åvdåstiddje, ja sierrarapportørra de navti diedojt ja vuojnojt oattjoj.
Moatte jage oajbbom la båhtusijt buktám
Sámedigge sihtá galggá liehket luondulasj sámástit goappátjagá oassásin, tjiektjamhárjjidusán nåv gå skåvlån.
Gehtja aj 2. kapihttalav, Nasjonála lága.
Sámedikke guovtegielakvuodadårja juogadibme 2011 jahkáj vuojnnu Sámedikke 2011 budsjehta tjuoggán 5.2.1.
Vuohke gåktu ållessjattuk mánáv vásstet ja duodas le viehka ájnas dasi gåktu mánná ietjas váset.
Kárttim ja dåhkkidibme gávnne riektájs Finnmárkon.
Álu li várálasj gåhtjodusá.
Ulmme mærkkagálvvovuorodimijn MIS of Sápmi la dahkat mávsánis ja guoddelis vidnudagájt.
Sámedikke presidænnta Aili Keskitalo ja Suohkan- ja ådåstuhttemminisstar Jan Tore Sanner sávvaba vuojttijda edna vuorbev bálkájn.
Jurissta Ingrid Midtgaard jámij gå AN bombiduváj Nigerian.
Ráddidus sihtá nannit aktisasjbargov luojvoj organisasjåvnåj varresvuoda- ja huksosuorgen.
Valla ålles Vuonarijkka le dijájt tjuovvum.
Aloda stuoráp mánájgárddemánájt tjielggit majt javlli, gå dán birra sáhkadihpit.
Jus sidá ietjat Sámedikke jienastuslågos ierit diededit, de hæhttu Sámediggáj e-påstav jali girjev sáddit.
Mij sihtap åvddålijguovlluj lávkkit mihás álmmugin tjielggam gasskavuodajn iehtjama histåvrråj. De moattes sjaddi javllat: Diján la máhttelisvuohta demokráhtalasj åvdåstibmáj Sámedikke ja rádádallamsjiehtadusá baktu.
Gålldåsámegiella guovte oajvvegiellasuorggáj juogeduvvá:
Viesso årrombájkke la dat buoremus duodastus bisodit ja åvddånahttet sáme kultuvrav ja gielav.
Lassen la juollodum 2 535 000 kråvnå doarjjan sámegiellaåhpadussaj mánájda dáttja mánájgárdijn.
Goalmát oasse Unneplåhkolihtos sisadná ienep vijddát ja dárkkelap njuolgadusájt ma bukti konkrehta vælggogisvuodajt oajválattjajda duon dán suorgen, i.i. åhpadussuorgen, riektádåjmadagán ja almulasj háldadusán.
- Tjaktjaj gåhttjop bihtámsámegiela kurssaj.
Dát doajmmapládna le akta oasse dás bargos.
Engerdal suohkan le jahkásattjat rudájt oadtjum Elgå skåvlåv dåjmadittjat, gånnå bargaduvvá oarjjelsámegiela oahpponævoj ja terminologijajn.