ba
stringlengths
3
709
cv
stringlengths
3
758
di
stringlengths
2
774
krc
stringlengths
3
872
kv
stringlengths
4
720
mdf
stringlengths
3
924
mrh
stringlengths
3
856
mrj
stringlengths
3
749
myv
stringlengths
4
360
ru
stringlengths
3
667
sah
stringlengths
4
694
tt
stringlengths
3
707
— Тимәк: тиҙҙән юҡҡа сығырға тейешле нәмә.
— Урӑхла каласан, часах ҫук пулса тӑма тивӗҫлӗ тенине пӗлтерет.
— Е амонуй, тагъд рӕстӕги фесӕфунӕй тас кӕмӕн ӕй, уӕхӕн ести.
– Эфемер – терк къорарыкъ, кёп турмазлыкъ затды.
— Кывйыс вежӧртӧ со мый: сійӧ регыд вошас-бырас.
– Тя шарьхкодеви стане: ся, мезть колга моли корхтамась эряй аф ламос, пингонь ётазь юмай.
— Тиде теве мо: таче уло гын, эрла пытышаш.
— Тидӹ техеньӹ, «кыды шукышты агыл ямын кердеш».
– Те корты седе: тонась, конась курок ёми.
– Это значит: тот, что должен скоро исчезнуть.
– Ол аата: сотору сүтүөхтээх, симэлийиэхтээх диэн.
— Бу — тиздән юкка чыгачак әйбер дигән сүз.
— Минең сәскәм дә тиҙҙән юҡҡа сығырға тейешме?
— Манӑн чечек те «часах ҫук пулса тӑма» тивӗҫлӗ-ши вара?
- Мӕ деденӕгӕн тагъд рӕстӕги фесӕфунӕй тас ӕй?
– Мени гюлюм да кёп турмаймы къорарыкъды?
— И менам дзоридзӧй тшӧтш вошас-бырас?
– И монь панчфкязе тяфта жа курок юмай?
— Мыйын пеледышемат вашке пытышаш мо?
— Мӹньӹн пеледӹшем шукышты агыл ямын кердеш?
– Монь цецямгак курок ёми?
– И мой цветок должен скоро исчезнуть?
– Оччоҕо мин сибэкким сотору симэлийиэхтээх дуо?
— Минем чәчәгем дә тиздән юкка чыгачакмы?
— Әлбиттә.
— Ним иккӗленмелли те ҫук.
— Ӕнӕмӕнгӕй.
– Айхайда.
— Дерт.
– Афкукс, юмай.
— Мо вара.
— Седӹ.
– Ёми, кода ней лиякс.
– Разумеется.
– Биллэн турар.
— Билгеле.
«Минең матурлығым һәм һөйөнөсөм мәңгелек түгел, — тине үҙенә Бәләкәй шаһзат, — һәм ул донъянан һаҡлана алмай, ни бары тик дүрт энәһе генә бар.
«Манӑн ынатлӑ чечекӗн ӗмӗрӗ кӗске, — хӑйпе хӑй калаҫрӗ Пӗчӗк принц. — Тӑватӑ чӗрпекӗсӗр пуҫне унӑн тӗнче ӗнтрӗкӗнчен хӳтӗленмелли урӑх нимӗн те ҫук.
«Мӕ деденӕг эфемерон ӕй,—загъта ӕхе нимӕр Минкъий принц, — уотемӕй ин аци дуйней ӕхе багъӕуай кӕнунмӕ цуппар синдземӕй ӕндӕр неци ес!
«Мени ариукачыгъым, мени къууанчым ёмюрлюк тюйюлдю, – деди кеси кесине Ёзден жашчыкъ, – дунияда кесин къоруулар саууту заты да жокъду, жаланда ол тёрт шинжиси.
«Менам мичлунӧй да долыдлунӧй тай абу дыр олысь, — нораа шуис аслыс Дзоля принс, — сылы нинӧмӧн водзсасьны сыгӧгӧрса лёксьыс, сылӧн эм сӧмын нёль ёсь йыв.
«Монь мазыдонга мазы панчфкязе, конань мархта сотф седизе-ваймозе, конань лангс ванозь мон кенярдян и кеподи мялезе, ёфси аф лама пингс, – эсь потмосонза арьсесь Ёмла Оцязорнясь, – и мезенди тейнза араламс эсь прянц сембонь эзда ня ниле сялгиензон мархта…
«Мыйын сӧралем да куанем курымашлык огыл, — шке семынже каласыш Изи принц, — пеледышемлан йыр тӱня деч нимолан аралалташ, тудын улыжат-укежат ныл имыже веле.
Мӹньӹн пеледӹшем эфемерный, Изи принц ӹшкедурешӹжӹ шаналтыш, дӓ ӹшкӹмжӹм ӹшӹклӓш манын, тӹдӹн цилӓжӓт нӹл имжӹ веле улы.
«Монь мазыйканть ды кецтнеманть аволь пек кувака пингезэ, – мерсь эстензэ Вишка инязорнэ, – сонензэ а мейсэ идемс прянзо масторонть эйстэ, сонзэ улить ансяк ниле пупамонзо.
«Моя краса и радость недолговечна, – сказал себе Маленький принц, – и ей нечем защищаться от мира, у нее только и есть что четыре шипа.
«Мин кэрэм уонна үөрүүм үйэтэ суохтар, – диэбит Кыра тыгын бэйэтигэр, – сибэкким тулалыыр эйгэттэн тугунан даҕаны көмүскэнэрэ суох, арай түөрт хатыылаах эрэ.
"Минем гүзәлем һәм шатлык бирүчем озын гомерле түгел икән, — ди үз-үзенә Нәни принц, — дошманнарыннан ничек сакланыр инде ул, аның бит бары дүрт энәсе генә бар.
Ә мин уны ташлап киттем, һәм ул минең ҡауҡбымда япа-яңғыҙы ҡалды!»
Эпӗ вара ӑна хамӑн планета ҫинче тӑр пӗччен пӑрахса хӑвартӑм!»
Ӕз ба ‘й ниууагътон зубути еунӕгӕй!»
Мен а аны къоюп кетгенме, ол а мени планетамда жаппа-жангызлай къалгъанды!»
А ме эновті дзоридзӧс, да сійӧ «коли енэжмуам дзик ӧтнасӧн!»
И монга кадыне сонь, и лядсь сон масторлангсон ёфси ськамонза!»
А мый тудым кудалтен каенам, да тудо мыйын планетыштем тӱвыт шкетын кодын!»
А мӹнь тӹдӹм ӹшкетшӹмок торанем шуэн коденӓм!
Мон туинь эйстэнзэ ды кадовсь сон планетасонть ськамонзо!».
А я бросил ее, и она осталась на моей планете совсем одна!»
Онтон мин, ону собус– соҕотохтуу бырахпытым!»
Ә мин аны ташлап киттем. Планетада ул япа-ялгызы калды!"
Тәүге тапҡыр ул ҡалдырып киткән сәскәһе тураһында үкенде.
Чечекӗпе уйрӑлнӑранпа вӑл пирвайхи хут ӑна кулянса аса илчӗ.
Нур фиццаг хатт ӕрфӕсмон кодта.
Гюлню кесин къоюп кетгенине Ёзден жашчыкъ биринчи кере сокъураннганды.
Сэки зонка медводдзаысь жалитіс эновтӧм дзоридзсӧ.
Сондейнза васенцеда арась ужялькс катф панчфкясь.
Кудалтен кодымо пеледышым тудо тыге икымше гана чаманыш.
Изи принц пӹтӓри гӓнӓ шуэн кодымы пеледӹшӹжӹ гишӓн ойхырал колтыш.
Васенцеде сон кармась ризнэме кадозь цецядонть.
Это впервые он пожалел о покинутом цветке.
Кини, аан маҥнай сибэккитин хаалларбытын кэмсиммит.
Ташлап киткән чәчәген беренче тапкыр кызгануы була аның.
Тик шул уҡ мәлдә уның ҡыйыулығы кире ҡайтты.
Унтан харсӑрланса ҫапла ыйтрӗ:
Фал ӕхе фӕхъхъӕбӕр кодта:
Алай терк окъуна эсин жыйды, кишилик къайтды, таукел болду.
Сӧмын зумыдлуныс сійӧ здукӧ жӧ сы дорӧ воис бӧр.
Аньцек пингонь ётазь, мзярда меки мрдась эрекшиц, корхтазевсь:
Но кӧргӧ вийже туддек адак пӧртыльӧ.
Но тӹдӹ эчеӓт патыр ли.
Ансяк сеске потмовиезэ сась мекев.
Но тут же мужество вернулось к нему.
Ону кытта тэҥҥэ, хорсун санаата уһуктубут.
Ләкин ул үзен бик тиз кулга ала.
— Ҡайҙа юл тоторға кәңәш итер инегеҙ? — тип һораны ул географтан.
— Эсир мана халь ӑҫталла ҫул тытма сӗннӗ пулӑттӑр?
— Ци унаффӕ мин бакӕндзӕнӕ, курдӕмӕ ма фӕццӕуон? — бафарста Минкъий принц.
– Мен къалай ары барсам, тап болур? – деп сорду географдан.
— Кытчӧ ті вӧзъянныд меным мӧдӧдчыны? — юаліс Принс туялысьлысь.
– Коза, мярьгат, эряви тейне молемс-пачкодемс? – кизефтезе сон географть.
— Мылам ынде кушко каяш темлен кертыда? — йодо тудо географ деч.
— Кышкы тӓ мӹлӓнем кеӓш кӓнгӓшӹм пуэдӓ? — тӹдӹ географ гӹц яды.
– Ков монень мервелиде пачкодемс? – кевкстизе сон географонть.
– Куда вы посоветуете мне отправиться? – спросил он географа.
– Эн, мин хайа диэки айанныырбын сүбэлиэҥ этэй? – диэн күөгүрэптэн ыйыппыт.
— Сез миңа кая барырга киңәш итәр идегез? — дип сорый ул географтан.
— Ер ҡауҡабына барып сыҡ, — яуапланы географ. — Ул яҡшы яҡтан билдәле...
— Ҫӗр планета ҫине ҫитсе кур, — хуравларӗ географ. — Ун пирки лайӑх сас-хура ҫӳрет…
— Планетӕ Зӕнхӕмӕ, — дзуапп равардта географ. — Хуарз репутаци ин ес.
– Жер планетагъа да бир жорт, – деди географ. – Аны бёкем хапары чыгъады...
— Ветлы Му нима енэжмуӧ, — вочавидзис географ. — Сы йылысь лёксӧ оз висьтавлыны...
– Архт, Земля масторлангти, – азозе географсь. – Тя масторть колга аф кальдяфт азфне-корнематне…
— Мланде лӱман планетыш миен тол, — вашештыш географ. — Тудын нерген уда огыл шомак коштеш…
— Мӱлӓндӹ планетӹш, — географ маньы, — тӹдӹн репутацижӹ худа агыл.
– Меревлинь пачкодемс Мода планетав, – мерсь тензэ географось. – Сонзэ ланга аволь пек парсте кортыть…
– Посети планету Земля, – отвечал географ. – У нее неплохая репутация…
– Сир диэн чолбоҥҥо тиийэ сырыт, – диэн хардарбыт күөгүрэп. – Куһаҕана суох сурахтааҕа.
— Җир атлы планетага... —дип җавап бирә географ. — Абруе яхшы аның...
Һәм Бәләкәй шаһзат юлға сыҡты, тик уйҙары уның ҡалдырып киткән сәскәһе хаҡында ине. Шулай итеп, ул күргән етенсе ҡауҡаб, Ер ине.
Пӗчӗк принц пӗр тӑхтамасӑр ҫула тухрӗ, анчах шухӑшӗ-ӗмӗчӗ унӑн чечекӗ еннеллех вӗҫрӗ. Ҫапла вара ҫиччӗмӗш планета Ҫӗр пулчӗ.
Ӕма Минкъий принц рараст ӕй ӕ фӕндагбӕл, ӕ деденӕгбӕл сагъӕсгӕнгӕй. Уотемӕй ӕвдӕймаг планетӕ адтӕй Зӕнхӕ.
Ёзден жашчыкъ географны планетасындан Жер планетагъа кетгенликге, кесини планетасында къалгъан гюл акъылын бийлегенди. Алайды да, Ёзден жашчыкъ жетинчи планетагъа, Жер жюзюне, келип тюшдю.
Дзоля принс петіс туйӧ, сӧмын мӧвпъясыс сылӧн вӧліны эновтӧм дзоридз дорын. Тадзи со, сизимӧд енэжмунас принс туйын лои Му.
И вов, сисемце масторсь, конанди пачкодсь Ёмла Оцязорнясь, каннесь Земля лем.
Да Изи принц адак корныш тарваныш, но кудалтен кодымо пеледышыже уш гыч садикте лектын огыл. Тыге тудын мийыме шымше планете Мланде ыле.
Дӓ Изи принц корныш тӓрвӓнӹш, но вуйыштыжы планетешӹжӹ кодымы пеледӹшӹжӹ гишӓн шанымашвлӓ пӧрдӹнӹт. Шӹмшӹ планета тенгежӹ Мӱлӓндӹ ылын.
Вишка инязорнэ сыргась ки лангс, ансяк арсеманзо ульнесть ансяк кадозь цецядонзо. Сисемеце планетась, конанть лангс сон сась, ульнесь Мода.
И Маленький принц пустился в путь, но мысли его были о покинутом цветке. Итак, седьмая планета, которую он посетил, была Земля.
Кыра тыгын эмиэ айаҥҥа туруммут эрээри, хаалларбыт сибэккитин туһунан санаа киниттэн арахпатах. Ити курдук, кини таарыйбыт сэттис халлаанын эттигэ Сир буолбут.
Нәни принц юлын дәвам итә, ә аның уйлары еракта калган чәчәге янында була. Ул барган җиденче планета Җир атлы икән.
Ер — ябай ҡауҡаб түгел!
Ҫӗр куҫпа ытама илмелӗх планета ҫеҫ мар иккен.
Зӕнхӕ хумӕтӕги планетӕ нӕ ’й!
Жер – алай бош планета тюйюлдю!
Му нима енэжмуыс абу сэтшӧм-татшӧм.
Тя масторсь аф фкя лацонь!
Мланде тыглай планете огыл!
Мӱлӓндӹ вес планетӹвлӓ гань агыл!
Модась – пек аволь шожда планетась!
Земля – планета не простая!
Сир – судургута суох чолбон!
Җир — ни җитте планета гына түгел!
Унда йөҙ ҙә ун батша (шул иҫәптән, әлбиттә, негрҙарҙыҡылар ҙа), ете мең географ, туғыҙйөҙ мең эшҡыуар, ете миллион ярым эскесе, өс йөҙ мең шөһрәт һөйөүсе, һәм ике миллиардҡа яҡын өлкәндәр иҫәпләнә ине.
Унӑн тӗрлӗ кӗтесӗнче ҫӗр те вун пӗр король (ҫав шутрах негрсен те) шутланать, ҫичӗ пин географ, тӑхӑр ҫӗр пин ӗҫлӗ ҫын, ҫичӗ миллион ҫурӑ ӗҫкӗҫ, виҫ ҫӗр вун пӗр миллион суя чапа хапсӑнакан — пурӗ икӗ миллиарда яхӑн ҫитӗннӗ ҫын.
Ес си сӕдӕ еуӕндӕс паддзахи (ке зӕгъун ӕй гъӕуй, негр-паддзӕхти дӕр нимайӕ, уотемӕй), авд мин географи, фарастсӕдӕ мин бизнесмени, авд милиуани ӕма ӕрдӕг расуггӕнаги, ӕртӕсӕдӕ еуӕндӕс милиуани кадӕуарзӕги, ӕндӕр хузи зӕгъгӕй, дууӕ миллиардемӕ хӕстӕг устур адӕймаги.
Аны тёгерегинде, Жер жюзюнде, жюз бла онбир патчах (ол санда – негрле да), жети минг географ, тогъуз жюз минг иш кёллю, жети миллион бла жарым ичгичи, юч жюз бла онбир миллион зынттыу-гынттылы – барысын да бирге тергесенг, эки миллиард чакълы акъылбалыкъ болгъан адам жашайды.
Лыддявны кӧ стӧча, сэні сё дас ӧти король (негръясӧс урчитӧмӧн), сизим сюрс географ, ӧкмыссё сюрс уджӧн век ноксьысь, сизим да джын миллион винагаг, куимсё дас ӧти миллион ыджыдӧ пуксьысь, — ставнас кык миллиард гӧгӧр верстьӧ морт.
Сонь лангсонза лувондови сяда кефкие оцязор (синь ётксост и равчнень азорсна), сисем тёжятть географиянь тонафни ломань, вейхкса сятт тёжянь тевонь содай ломань, сисем пяле мархта миллион сими ломань, колма сятт кефкие миллион эсь прянь шнай ломань, сембоц кафта миллиардта сяда лама оцю ломань.
Тушто шӱдӧ латик король шотлалтеш (конешне, тышке негр король-влакат пурат), шым тӱжем географ, индешшӱдӧ тӱжем пашаче, шым миллионат пеле аракалогар, кумшӱдӧ латик миллион чапйӧратыше уло, тыге чылаже кок миллион наре кугыеҥ лектеш.
Тӹдӹн вӹлнӹ шӱдӹ луатик кугижӓ (негрвлӓн кугижӓвлӓ хӓлӓ, конечно, шотлен), шӹм тӹжем географ, ӹндекшшӱдӹ тӹжем бизнесмен, шӹм миллионат пелӓк пиӓницӓ, кымшӱдӹ луатик миллион ӹшкӹмӹм яратышы эдем, цилӓжӓт кок миллиард нӓрӹ шотлалтын.
Сонзэ лангсо улить сядо кевейкее инязорт (сынст ютксо, чарькодеви, негритяноньсетнеяк), сисем тёжат географт, вейксэ сядт тёжа тевень теицят, сисем пель марто миллионт симицят, колмо сядт кевейкее миллионт эсь прянь вечкицят, весемезэ малава кавто миллиардт покш ломанть.
На ней насчитывается сто одиннадцать королей (в том числе, конечно, и негритянских), семь тысяч географов, девятьсот тысяч дельцов, семь с половиной миллионов пьяниц, триста одиннадцать миллионов честолюбцев, итого около двух миллиардов взрослых.
Киниэхэ ааҕылларынан сүүс уон биир ыраахтааҕы олорор (биллэн турар, олор истэригэр ньиэгирдэр ыраахтааҕылара), сэттэ тыһыынча күөгүрэп, тоҕус сүүс тыһыынча дуоспуруннаах дьон, сэттэ аҥаар мөлүйүөн арыгыһыт, үс сүүс уон биир мөлүйүөн киэмсик, түмүгэр икки милийээр холобурдаах улахан дьон.
Анда йөз унбер король (шулар хисабында, билгеле, негр корольләре дә), җиде мең географ, тугыз йөз мең эшлекле, җиде ярым миллион сәрхуш, өч йөз унбер миллион дансөяр — барлыгы ике миллиард чамасы олы кеше бар.
Ерҙең ни тиклем ҙур булыуы хаҡында һеҙгә төшөнсә бирер өсөн, электр утын уйлап сығарғансыға тиклем, барлыҡ алты ҡитғала дүрт йөҙ ҙә алтмыш ике мең биш йөҙ ун бер кешенән торған яҡтыртыусылар сафтарын тоторға кәрәк булғанлығын ғына әйтә алам.
Ҫӗр кӳлепин чикӗсӗр мӑнаҫлӑхне эсир ҫакӑн тӑрӑх та туйса илме пултаратӑр: электричество вӑйӗпе усӑ курма вӗреничченхи тапхӑрта ултӑ континент ҫинче хунарҫӑсен шутсӑр пысӑк ҫарне тытса тӑма тивнӗ — пурӗ тӑват ҫӗр утмӑл икӗ пин те пилӗк ҫӗр вун пӗр ҫын.
Цӕмӕй Зӕнхӕ цӕййасӕ ‘й, е уӕ цӕститӕбӕл рауайа, уой туххӕй уин зӕгъун уой, ӕма цалинмӕ электрон тухӕ нӕ ма базудтонцӕ, уӕдмӕ сӕ ӕхсӕз континенттебӕл дарун гъудӕй фанарасодзӕгти ӕнӕгъӕнӕ ӕфсад, ӕдеугурӕй цуппарсӕдӕ ӕхсай дууӕ мини фондзсӕдӕ еуӕндӕс лӕги.
Жерни уллулугъун сизге ангылатыр ючюн, жаланда чыракъчыланы юслеринде юлгю келтирейим: дуниягъа хауа чыракъла жайылгъынчы, алты континентде тёрт жюз юч жыйырма эки минг беш жюз он бир адам ишлегенди. Ала эшикде фатеген чыракъланы ингирде жандырып, эрттенликде ёчюлтюп тургъандыла.
Медым бурджыка вежӧртны, Муным кутшӧм ыджыд, шуа сӧмын со мый: электровынви восьтытӧдз квайтнан континентас ковмис кутны пӧнар ӧзталысьяслысь дзонь армия — нёльсё квайтымын кык сюрс витсё ӧти мортӧс.
Штоба шарьхкодемс, оцю али ёмла Земля масторсь, азса: мзярда тоса ашель электричества, эста сембе кота континенттнень эса эрявсь кирдемс пяк оцю армия толонь крьвяснида – ниле сятт кодгемонь кафта тёжянь вете сятт кефкие ломань.
Мланде могай кугу улмым тыланда умылтараш манын, иктым гына каласем: электротулым шонен лукмо деч ончыч куд континентыштат понаръеҥ-влакым армийымак кучаш логалын — нылшӱдӧ кудло кок тӱжем вичшӱдӧ еҥ шотлалтын.
Маханьы кого ти Мӱлӓндӹ ылеш, яжоракын ынгылдараш манын, мӹнь тӓлӓндӓ келесем, электричествӹм тумаен лыкмет, цилӓ куд континент вӹлнӹ нӹлшӱдӹ кудлу кок тӹжем вӹцшӱдӹ луатик эдем гӹц шалгышы цӹлт фонарщиквлӓн армимок урдаш вӓрештӹн.
Моданть покшолманзо коряс чарькодевтемань кис ёвтан ансяк, электричествань теемадо икеле весе кото континентнэнь эйсэ савсь кирдемс фонарень кирдиця ушмо – ниле сядт кодгемень кавто тёжат вете сядт кевейкее ломанть.
Чтобы дать вам понятие о том, как велика Земля, скажу лишь, что, пока не изобрели электричество, на всех шести континентах приходилось держать целую армию фонарщиков – четыреста шестьдесят две тысячи пятьсот одиннадцать человек.
Эһиги, Сир хайдахтаах курдук аарыма улаханын өйдүүргүт туһуттан, манныгы кэпсиэххэ сөп: ситим уота айыллан тардылла илигинэ, бары алта кэнтиньиэҥҥэ бүтүн аарымыйа банаар уматааччылары тутарга күһэллэллэрэ – түөрт сүүс алта уон икки тыһыынча биэс сүүс уон биир киһи.
Җирнең никадәр зур икәнен төшендерер өчен бер генә нәрсә әйтәм: электр уйлап табылганга кадәр, барлык алты континентта тулы бер армия — дүрт йөз алтмыш ике мең биш йөз унбер фонарьчы тотарга кирәк булган.
Ситтән ҡарағанда был зиннәтле күренеш ине.
Айккинчен пӑхсан хунарҫӑсен ӗҫӗ ҫав тери ӗлккен курӑннӑ.
Дессаг адтӕй уонӕмӕ идардӕй бакӕсун.
Былай бир жанындан къарагъанда, ол тамашадан кёзлеринг къанмазла.
Ортсысяньыс видзӧдӧмӧн тайӧ вӧлі зэв шемӧстнатор.
Кда варжакстомс тянь лангс ширеста, эста няевсь кода фкя лацонь тевонь тиендема.
Ӧрдыж гыч ончалаш гын, тиде моткоч чапле кончыш улмаш.
Ӧрдӹж гӹц анжен, тидӹ пиш яжон кайын.
Ве ёндо ванозь те марявсь пек покшокс ды мельстуицякс.
Если поглядеть со стороны, это было великолепное зрелище.
Сир, оннук улахан.
Җиргә читтән караганда, искиткеч гүзәл күренеш булыр иде.
Был сафтарҙың хәрәкәттәре төҙгә ҡатҡан ритмға бойһона ине, тап балетта кеүек.
Ҫак йышлӑ ҫар ӗҫӗн тикӗс кӗвви-ҫеммине балет ӑстисен хусканӑвӗпе танлаштарма пулать.
Еци ӕфсад змалдӕнцӕ бӕлвурд фӕткӕмӕ гӕсгӕ, раст опери балетау.
Аскер сатырла кибик, чыракъчыла жюрюшлерин, гыллыуларын бир заманда да бузмагъандыла. Балетде тепсегенле да алагъа сукъланыр эдиле.
Налӧн уджнас веськӧдліс стӧчсьыс стӧч ӧдлун, балетын кодь.
Сембе армиясь тиенць эстейнза содаф тев кати-кодама ритмань коряс, ёфси кода балетса, сцена лангса.
Тиде армийын пашаже пеш раш, чатка ритмлан келыштаралтын, чылт балетысе гаяк.
Фонарщиквлӓн тӓрвӓнӹлмӹштӹ, балетӹштӹ мадшывлӓн гань, шотлен шӹндӹмӹ ылын.
Те ушмонть эрямозо ютась вейке ритманть коряс, теке балетсэ.
Движения этой армии подчинялись точнейшему ритму, совсем как в балете.
Ол көстүү туораттан көрөргө, ураты кэрэ этэ.
Бу армиянең хәрәкәт итүе, нәкъ балеттагы кебек, гаҗәеп төгәл ритмга буйсынган.
Беренселәрҙән булып Яңы Зеландия һәм Австралия яҡтыртыусылары сыға ине.
Пуринчен те малтан Ҫӗнӗ Зеландипе Австрали хунарҫисем ӗҫе пикеннӗ.
Еугурей фиццаг адтӕй Нӕуӕг Зеланди ӕма Австралий фанарасодзгути радӕ.
Жангы Зеландия бла Австралияны чыракъчылары сахнагъа биринчи чыгъадыла.
Медводз петкӧдчисны Выль Зеландияысь да Австралияысь пӧнар ӧзталысьяс.
Васенцекс ушеткшнесть Од Зеландиянь и Австралиянь толонь крьвяснихне.
Эн ондак У Зеландийысе да Австралийысе понаръеҥ-влак пашаштым тӱҥалыныт.
Сек анзыц У Зеландин дӓ Австралин фонарщиквлӓжӹ лӓктӹнӹт.
Васенцекс тевест ушолесть Од Зеландиянь ды Австралиянь фонарень кирдицятне.
Первыми выступали фонарщики Новой Зеландии и Австралии.
Бүтүн аармыйа хамсаныытын, биир тэҥ тэтимтэн тахсыбатын иһин, үҥкүү хамсаныытыгар холуохха сөбө.
Беренче булып, Яңа Зеландия һәм Австралия фонарьчылары кузгала.
Үҙ уттарын тоҡандырып, улар йоҡларға киткәндәр.
Хунарӗсене ҫутнӑ та ҫывӑрма кайнӑ.
Етӕ сӕ цирӕгътӕ ссодзионцӕ ӕма фунӕй кӕнунмӕ рандӕ уионцӕ.
Чыракъларын жандырып, жукъларгъа кетедиле.
Пӧнаръяссӧ ӧзталӧм бӧрын найӧ водавлісны узьны.
Крьвястемок эсь толснон, синь тушендсть мадома.
Тулыштым чӱктымек, нуно малаш каеныт.
Тылым чӱктен, нӹнӹ амалаш кенӹт.
Толонь валдомтомадо мейле сынь туильть удомо.
Засветив свои огни, они отправлялись спать.
Бастаан, Саҥа Сэлээндийэ уонна Абыстыраалыйа банаар уматааччылара саҕалыыллара.
Утларын кабызгач, алар йокларга яталар.
Уларҙан һуң Ҡытай яҡтыртыусыларының сираты килеп етә ине. Бейеүҙәрен башҡарып улар ҙа шарашау артына боҫҡандар.
Унтан Китайпа Ҫӗпӗр хунарҫисен «ташша тухма» черечӗ ҫитнӗ. Вӗсем те хӑйсен ӗҫне туса «сцена хыҫне» кайса пытаннӑ.
Удта сӕ кафти зилдмӕ рацӕуионцӕ Китай ӕма Сибири фанарасодзгутӕ. Уой фӕсте етӕ дӕр ӕмбӕрзӕни фӕстӕмӕ рандӕ уионцӕ.
Аланы ызларындан кезиу Чын къыралны чыракъчыларындады. Кеслерини тепсеулерин тындырып, ала да жабыула артына ташаядыла.
Та бӧрын чередыс воліс Китайын олысь ӧзталысьяслы. Ӧзталӧмсӧ помавмысьт найӧ саявлісны посйӧд сайӧ.
Мельгаст лисендсть Китаень толонь крьвяснихне. Кода сцена лангса кштизь тиендезь эсь тевснон, тяфта жа тушендсть ширмать фталу.
Нунын деч вара черет Китайысе понаръеҥ-влаклан шуын. Шке пашаштым шуктен, нунат, манмыла, кулис шеҥгелан шылыныт.
Нӹнӹ паштек Китайыштышы дӓ Сибирьӹштӹшӹ фонарщиквлӓн кушташ церотышты шон. Нӹнӓт вара кулиса шайылны ямыныт.
Сынденст мельга тевс совильть Китаень фонарень кирдицятне. Киштемадост мейле сынь кекшильть кулиса удалов.
За ними наступал черед фонарщиков Китая. Исполнив свой танец, они тоже скрывались за кулисами.
Кинилэр уоттарын умуруоран баран утуйа барыыларыгар Кытай банаар уматааччыларын кэмнэрэ кэлэрэ.
Аннары Кытай фонарьчыларына чират җитә. Үз биюләрен башкаргач, алар да пәрдә артына кереп югалалар.
Һуңынан Рәсәй һәм Һиндостан яҡтыртыусыларының мәле еткән булған. Аҙаҡтан — Африкала һәм Европала.
Унтан черетпе Раҫҫейпе Инди хунарҫисем ӗҫе кӳлӗннӗ. Вӗсем хыҫҫӑн — Африкӑпа Европӑрисем.
Уӕд ралӕууидӕ Уӕрӕсе ӕмӕ Индий фанарасодзгути радӕ. Удта Африкӕ ӕма Европи.
Энди кезиу Россейни бла Индияны чыракъчыларына жетеди. Аладан сора – Африка бла Европа.
Сэсся чередыс вуджліс Россияын да Индияын зільысь ӧзталысьяслы. Сэсся Африкаын да Европаын.
Меле сашендсь Россиянь и Индиянь толонь крьвяснихнень пингсна, сяда тов – Африкань и Европань.
Вара Российысе да Индийысе понаръеҥ-влакын черетышт шуын. Вара — Африкыште да Европышто улшо-влакын.
Тидӹ паштек Российӹштӹшӹ дӓ Индиштӹшӹ фонарщиквлӓн церотышты шон. Вара Африкыштышы дӓ Европыштышывлӓн.
Мейле сакшнось фонарень кирдицятнень шкаст Россиясо ды Индиясо. Мейле – Африкасо ды Европасо.
Потом приходил черед фонарщиков в России и в Индии. Потом – в Африке и Европе.
Кытайдар үҥкүүлэрин толороот быыс кэннигэр сүтэллэригэр, Арассыыйа уонна Ииндийэ банаар уматааччылара тахсаллара. Салгыы – Аапырыка уонна Дьобуруопа.
Аннан соң, Россиядәге һәм һиндстандагы фонарьчыларга да нәүбәт җитә. Аннары — Африка һәм Европадагыларга.
Һуңынан Көнъяҡ Америкала, артабан Төнъяҡ Америкала.
Пӗр сӑмахпа, Кӑнтӑр Америкӑпа Ҫурҫӗр Америка таранах куҫса ҫитнӗ черет.
Уой фӕсте Хонсар Америки. Уӕдта Цӕгат Америки.
Аладан сора – Юг Америкада. Андан сора – Шимал Америка.
Сэсся Лунвыв Америкаын. Сэсся Войвыв Америкаын.
Тяда меле Лямбе ширдень Американь, а мельганза Кельме ширдень Американь толонь крьвяснихнень пингсна.
Варажым — Кечывалвел Америкыште, эшеат варажым — Йӱдвел Америкыште.
Вара Ирвел Америкӹштӹшӹвлӓн дӓ Йыдпелвел Америкӹштӹшӹвлӓн.
Мейле Лембе ёнксонь Америкасо, мейле Кельме ёнксонь Америкасо.
Затем в Южной Америке, затем в Северной Америке.
Ол кэнниттэн Соҕуруу Амыарыка. Онтон Хотугу Амыарыка.
Шуннан соң — Көньяк Америкадагыларга. Аннан ары — Төньяк Америкага.
Һәм бер ҡасан улар яңлышмаған, бер кем дә сәхнәгә ваҡытһыҙ сыҡмаған.
Хунарҫӑсем яланах вӑхӑта тӗп-тӗрӗс тытса пырса, черете пӑсмасӑр тухнӑ «сцена» ҫине.
Ӕма некӕд фехалдтонцӕ сценӕмӕ сӕ рацӕуни фӕткӕ.
Ала чырт бир заманда да жангылмагъандыла, кесине кезиу жетгинчи сахнагъа бири да чыкъмагъанды.
Некор найӧ эз торксьывлыны, некод посйӧд вылӧ эз петавлы сорсьӧмӧн, эз ас кадӧ.
И кивок мзярдовок ашезь эльбятькшне, ашезь лисенде сцена лангс аф эсь пингстонза.
Да нигунам нуно йоҥылыш лийын огытыл, манмыла, сценышке иктат шке жапшым монден лектын огыл.
Дӓ нигынамат нӹнӹ сцена вӹкӹ лӓкмӹ церотышты доно самынялтделыт.
Зярдояк сынь эзть манчневе, кияк эзь лисне сцена лангс аволь эсь шкастонзо.
И никогда они не ошибались, никто не выходил на сцену не вовремя.
Ки-нилэр, хаһан даҕаны алҕаһаабакка кэмигэр эрэ сиэнэҕэ тахсаллара.
Алар беркайчан да ялгышмыйлар, беркем дә вакытыннан алда сәхнәгә чыкмый.
Эйе, был таң ҡалдырырлыҡ ине.
Ҫак вӗҫсӗр-хӗрсӗр хусканура тӗлӗнмелле асамлӑ илӗртӳлӗх палӑрнӑ.
Грандиозон спектакль адтӕй е.
Ол алай аламат эди, айтып айталмазча аламат!
Да, тайӧ вӧлі торъя мича, син ёрана лоӧмтор.
Виде, тя ульсь пяк мялень салай тевкс! Пяк пара тевкс!
Да, тиде путырак чапле лийын.
Тидӹ цӱдӓок ылын.
Те ульнесь аёвтавикс паро.
Да, это было блистательно.
Дьэ, чахчы, чаҕылхай көстүү эбитэ буолуо.
Әйе, искиткеч тамаша бу.
Тик, Төнъяҡ ҡотопта берҙән бер яҡтыртҡысты тоҡандыра торған яҡтыртыусыға, һәм уның Көнъяҡ ҡотоптағы иптәшенә, — был икәүгә йәшәү еңел һәм вайымһыҙ ине: уларға эштәрен йылына ике тапҡыр ғына үтәргә кәрәк ине.
Шухӑшсӑр та канлӗ пурнӑҫпа киленсе пурӑнакансем — Ҫурҫӗр полюсӗпе Кӑнтӑр полюсӗн пӗртен-пӗр хунарҫисем пулнӑ: вӗсен хӑйсен ӗҫӗпе ҫулталӑкра пурӗ те икӗ хутчен ҫеҫ чӑрманма тивнӗ.
Ӕрмӕст Цӕгатаг полюси еунӕг фанарасодзӕг ӕма е ’мгустгӕнӕг, Хонсайраг полюси еунӕг фанарасодзӕг, адтӕнцӕ евдӕлон ӕма ӕнӕмӕтӕ: афӕдзи дӕргъци дууӕ хаттемӕй ӕндӕр нӕ кустонцӕ.
Жаланда Жер жюзюню тёппесинде, шималны ортасында чыракъчы жылдан жангыз бир кере жандыргъанды. Юг полюсда да аны кибик биреулен бир жылгъа бир кере бир жандыргъанды, ол экиси тынч, къайгъысыз жашагъандыла: бир жылны ичинде кеслерини ишлерине жаланда экишер кере узалгъандыла.
Сӧмын Войвыв мугӧг вылын пӧнар ӧзталысь да Лунвыв мугӧгса сылӧн уджъёртыслы — сӧмын кыкыслы — овсис кокниа да тӧждтӧг: налы ковмыліс аслас уджнас ноксьывны вонас сӧмын кыкысь.
Аньцек ся толонь крьвяснись, конац крьвяснесь фкя и сяка фонарть кельме ширдень полюсса, и сонь дуганоц лямбе ширдень полюсса, – эрясть пичефксонь апак содак: сяс мес аньцек синь кафонест тя тевть тиендевсь кизоти кафксть.
Лачак йӱдйымал полюсышто улшо понаръеҥ да кечывалвел полюсышто тудын паша тосшо — шке ик понарыштым чӱктышӧ-влак — каньылын да нимом шоныде илалтеныт: вет нунылан сомылыштым шукташ идалыкыште кок гана веле логалын.
Лач тӹ фонарщиклӓн, кыды ик фонарьым веле Йыдпелвел полюсышты чӱктӹшӓшлык ылын, дӓ Кечӹвӓлвел полюсыштышы тӹдӹн шӱмбелжӹлӓн куштылгын дӓ талашыдеок ӹлӓлтӹн: нӹнӹлӓн кок гӓнӓ веле и мычкы пӓшӓш лӓктӓш вӓрештӹн.
Ансяк се фонарень кирдицянтень, конантень эрявсь кирвазтнемс ансяк вейке фонарь кельме полюссо ды сонзэ сазоронстэнь лембе полюссо, – ансяк сынст кавонест туртов эрямось ульнесь шожда ды аламо тев марто: сыненст эрявсь тейнемс эсь тевест ансяк иезэнзэ кавксть.
Только тому фонарщику, что должен был зажигать единственный фонарь на северном полюсе, да его собрату на южном полюсе, – только этим двоим жилось легко и беззаботно: им приходилось заниматься своим делом всего два раза в год.
Арай, Хотугу бүөлүс соҕотох банаар уматааччыта уонна кини биир идэлээҕэ Соҕуруу бүөлүс банаар уматааччыта кыһалҕата суох олохтоохторо: кинилэр, сылга иккитэ эрэ бэйэлэрин ирээттэрин толороллоро.
Тик Төньяк полюстагы бердәнбер фонарьны кабызучы фонарьчыга һәм аның Көньяк полюстагы иптәшенә генә бик җиңел һәм кайгысыз тормыш насыйп була: үз эшләрен елына бары ике мәртәбә генә башкарырга туры килә аларга.
Бигерәк йор һүҙ әйтергә теләгән мәлдә, ҡайһы саҡта ирекһеҙҙән алдаштырып та ҡуяһың.
Сӑмаха ҫивӗчлетсе калама тӑрӑшнӑ чух кӑштах чӑн пулманнине хушса хурасси те пулкалать.
Адӕймаги ӕхе зундгинхузӕй равдесун ку бафӕндуй, уӕд уотӕ дӕр рауайуй, ӕма еуминкъий мӕнгӕттитӕ дӕр радзоруй.
Айтхан хапарынгы татыуун магъаналы чыгъарыргъа тузун-мыстысын къурашдыра башласанг, сюйсенг-сюймесенг да, ётюрюкчюкле да аламат тап келишедиле.
Зэв кӧ окота шуны мыйкӧ ярскӧба, кывйӧн крукыштны, мукӧддырйиыс он кӧсйы да сӧрыштан.
Мзярда мяльце азомс кой-мезень колга мялень салазь, эста оржа кяльпрястот, аф шарьхкодемок кода, пяяри аф лама васькафнемань вал.
Южгунам пеш туран ойлынет гын, шижде ондаленат колтет.
Кынам яжон келесӹмӹ шоэш, неволяок изиш алталымыла.
Зярдо бажат мездеяк згилямс, лиясто сави аламодо манчемс.
Когда очень хочешь сострить, иной раз поневоле приврешь.
Ардыгар, олус үлүһүйдэххинэ, бэйэҕиттэн тутулуга суох үлүннэриэххин сөп.
Бик җор телле булырга тырышып, кайчакта, ирексездән, арттырыбрак җибәрәсең.
Яҡтыртыусылар тураһында һөйләгәндә, мин хәҡиҡәткә бер ҡат ҡаршы барҙым.
Эпӗ те хунар ҫутакансем ҫинчен пӑртак хамран хушса, ӳстеререх каларӑм.
Бунтон ӕцгутӕ уин нӕ ракодтон, фанарасодзгути туххӕй уин ку дзурдтон, уӕд.
Чыракъчыланы юслеринден айта келип, кертиден бир кесек сёдегейирек кетгенме.
Пӧнар ӧзталысьяс йылысь висьталігӧн ме неуна кежышті збыльторсьыс.
Азондомок толонь крьвяснихнень колга, видешить мон пачфтине аф педа-пес.
Понаръеҥ-влак нерген каласкалымем годым мый изишак чиялтышым.
Фонарщиквлӓ гишӓн шайыштын, мӹнь тӓ доныда когонок тӧр шӹм ыл.
Фонарень кирдицятнеде ёвтнемстэ мон кортынь аволь педе пес истя.
Рассказывая о фонарщиках, я несколько погрешил против истины.
Банаар уматааччылар тустарынан кэпсиирбэр, мин, кырдьыктан туораан, аньыыга киирдим.
Фонарьчылар турында сөйләгәндә, дөреслеккә бераз хилафлык ясадым мин.
Беҙҙең ҡауҡаб тураһында белмәгәндәрҙең, уның турала ялған төшөнсә барлыҡҡа килеүенән ҡурҡам.
Кунта хамӑр планетӑна пӗлменнисен тӗлӗшпе уйрӑмах асӑрхануллӑ пулмалла.
Е тӕссаг ӕй уомӕй ӕма, нӕ планетӕ ка нӕ зонуй, уони цӕститӕбӕл ӕцӕгӕй куд ӕй, уотемӕй нӕ рауайдзӕнӕй.
Бизни планетабызны кеслери танымагъанла хапарыбызны терс ангыларгъа боллукъдула, аллай гурушхалыкъ барды.
Пола, мый миянлысь енэжмунымӧс тӧдтӧм йӧзлӧн вермас артмыны ылӧг серпас.
Сяс пелян, сят, кит аф содасазь минь мастороньконь, кармайхть ванома сонь лангозонза аф пяк видеста, эвондай прясост аф ламода васькафнемань смузь.
Мемнан планетынам палыдымыже тудын нерген йоҥлышат шонен кертеш.
Кӱ мӓмнӓн планетӹнӓм яжонок ак пӓлӹ, тӹдӹ Мӱлӓндӹ гишӓн самынь шаналтен кердеш.
Пелян, кие а содасы минек планетанок, се арсезеви аволь истя корязонзо.
Боюсь, что у тех, кто не знает нашей планеты, сложится о ней ложное представление.
Биһиги олорор эттикпитин билбэт дьоҥҥо, ити кэпсээнтэн алҕас соҕус өйдөбүт үөскүөн сөп диэн куттанабын.
Шуңа күрә, безнең планетаны белмәүчеләр аның турында ялгыш фикердә калырлар дип куркам.
Кешеләр Ерҙә әллә ни күп урын биләмәй.
Ҫынсем Ҫӗр ҫинче пит нумай вырӑн йышӑнмаҫҫӗ.
Адӕн хъӕбӕр минкъий бунат ахӕссунцӕ зӕнхӕбӕл.
Жер юсюнде адамла кёп болгъанлыкъгъа, тарлыкъ сынамайдыла.
Йӧзыс Му вылын абу нин ёна ыджыд лыда.
Ломаттне занцихть Земля масторлангса аф сяшкава лама васта.
Еҥ-влак Мландыште тунарак кугу верым огыт айле.
Эдемвлӓ Мӱлӓндӹ вӹлнӹ пиш чӹдӹ вӓрӹм йӓшнӓт.
Ломантне саить Мода лангсо аволь истя ламо тарка.
Люди занимают на Земле не так уж много места.
Дьон, оннук айылаах киэҥ сир иэнин баһылаан-көһүлээн олорботтор.
Кешеләр Җирдә әллә ни күп урын алып тормыйлар.
Әгәр ҙә уның ике миллиард йәшәүсеһе йыйылышып, митингыла кеүек, бер өйөргә тупланһа, уларҙың барыһы ла бер мәшәҡәтһеҙ оҙонлоғо һәм киңлеге егерме саҡрым булған аралыҡҡа һыйырҙар ине.
Калӑпӑр, Ҫӗр ҫинче пурӑнакан икӗ миллиард ҫынна пӗр пысӑк ушкӑна митингри пек ҫума-ҫумӑн пухас пулсан вӗсем пӗр чӑрмавсӑрах тӑршшӗпе ҫирӗм мильӑллӑ, сарлакӑшӗпе ҫирӗм мильӑллӑ лаптӑк ҫинче вырнаҫма пултарӗччӗҫ.
Ци дууӕ миллиард цӕрӕги си ес, етӕ кӕрӕдземӕ ӕнгон ку слӕууонцӕ, цума митинги лӕуунцӕ, уотӕ, уӕд ӕнцонӕй бацӕудзӕнӕнцӕ ӕ дӕргъӕ дӕр ӕмӕ ӕ уӕрхӕ дӕр дууингай милтӕ кӕмӕн ӕнцӕ, уӕхӕн фӕзи.
Аланы – эки миллиард адамны – бирге жокку жыйып, ёре сюесенг, ала барысы да узунлугъу да, эни да жыйырмашар миль болгъан ёзенде эркин сыйынырыкъдыла.
Ставнас кык миллиард олысь мортыс кӧ чукӧртчас ӧтлаӧ, митинг вылӧ моз, то найӧ кокниа эськӧ меститчасны кызь миля пасьтаа да кызь миля кузьтаа инӧ.
Кда ба ня кафта миллиартт эряйхне кочкавольхть марс, кода эрь кодама пуромксса, эста синь сембе тяльгольхть тяфтама вастс, конань келец и ширец улель комсь милень кувалмоса.
Тушто илыше кок миллиард еҥ митингыштыла ик вереш тӱшкан чумыргат гын, коло миль кужытан да коло миль кутышан кумдыкыш нимогай шыгыремдымаш деч посна верланен кертыт ыле.
Кок миллиард эдем иквӓреш сага-сага митингӹштӹшӹлӓ погынен шагалыт гӹнь, нӹнӹ куштылгынок коклы миль кыташ дӓ коклы миль кымдыкаш вӓрӹш пырат ыльы.
Бути кавто миллардт ломантне пурнавовольть вейс ды улевельть ломань пизэкс, кода митингсэ, весе сынь шождасто кельгевельть комсь миль келес ды комсь миль кувалмошка таркас.
Если бы два миллиарда ее жителей сошлись и стали сплошной толпой, как на митинге, все они без труда уместились бы на пространстве размером двадцать миль в длину и двадцать в ширину.
Өскөтө, икки милийээр сир олохтоохторо мунньахха курдук бииргэ тоҕуорустахтарына, сүүрбэ миилэ уһуннаах (сахаҕа: түөрт көс холобурдаах), сүүрбэ миилэ кэтиттээх ырааһыйа кээмэйэ сиргэ бары холкутук батыа этилэр.
Әгәр дә ике миллиард кеше бергә җыелып, митингтагы кебек, тоташ төркем булып басса, аркылысы-буе егермешәр мильле мәйданга сыяр иде.
Бар инсаниятты Тымыҡ дарьяның иң бәләкәй утрауында иңгә иң терәп ҡуйғанда ла була.
Ҫӗр ҫинче пурӑнакансене пӗр ҫын юлмиех ҫума-ҫумӑн тачӑ тӑратса тухсан вӗсем Лӑпкӑ океанри пӗчӗк утрав ҫинче вырнаҫӗччӗҫ.
Зӕнхӕбӕл цӕрӕг адӕн еугур дӕр бацӕуионцӕ Сабур океани минкъийдӕр сакъадахи.
Сюйсегиз а, Шош океанны бир гитче айрыкамчыгъында сыйындырайым битеу да Жер жюзюнде жамауатны.
Став мортвужсӧ позьӧ пельпом дорӧ пельпом сувтӧдны Лӧнь океанса медся ичӧт ді вылӧ.
Сембе ломаттне тяльгольхть ряцок, кяденьбецек Тихай иневедень инь ёмла усияса.
Чыла калыкымат Тымык океанысе эн изи отроштат ваче-вачыла йыгыре шогалташ лиеш ыле.
Цилӓ эдемвлӓм Тыр океаныштышы сек изи островыш пӹзӹрен пырташ лиэш ыльы.
Весе ломантне кельгстявольть лавтовдо лавтовс Сэтьме иневедень сехте вишка усиянтень.
Все человечество можно бы составить плечом к плечу на самом маленьком островке в Тихом океане.
Туох баар киһи аймаҕы Чуумпу акыйаан биир аччыгый арыытыгар симиэххэ сөп.
Бөтен кешелек дөньясын Тын океандагы иң кечкенә бер утрауга өеп куеп булыр иде.
Өлкәндәр һеҙгә, әлбиттә, ышанмаясаҡ.
Ҫитӗннисем, паллах, ӗненмен пулӗччӗҫ.
Устуртӕ уӕбӕл, ке зӕгъун ӕй гъӕуй, нӕ баууӕнддзӕнӕнцӕ.
Айхайда, абадан адамла сизге ийнанырыкъ тюйюлдюле.
Верстьӧяс тіянлы, дерт, оз эскыны.
Оцюфне, улема, ёфси аф кемайхть тянди.
Кугыеҥ-влак тыланда, конешне, огыт инане.
Кого эдемвлӓ, седӹ, тӓлӓндӓ ак ӹнянеп лиэш.
Покш ломантне, чарькодеви, а кемтядызь.
Взрослые вам, конечно, не поверят.
Улахан дьон, биллэн турар, эһигини итэҕэйиэхтэрэ суоҕа.
Зурлар сезгә ышанмаслар, билгеле.
Улар бик күп урын биләй тип уйлаған булалар.
Вӗсен шучӗпе, кунта ҫав тери нумай вырӑн кирлӗ пулӗччӗ.
Уонӕмӕ уотӕ кӕсуй, цума берӕ бунат ахӕссунцӕ.
Ала кеслери бир бек кёп жер алгъан сунадыла.
Найӧ чайтӧны, мый найӧтӧ зэв тӧдчанаӧсь.
Синь арьсихть, што занцихть пяк лама вастта.
Нуно шонат, пуйто пеш кугу кумдыкым айлат.
Нӹнӹлӓн чучеш, вуйта нӹнӹ пиш шукы вӓрӹм нӓлӹт.
Сынь эстест арсить, саить пек ламо тарка.
Они воображают, что занимают очень много места.
Кинилэр санааларыгар, киһи аймах алыс киэҥ сиргэ тэнийэн олорор.
Алар үзләрен бик күп урын алып торабыз, дип уйлыйлар.
Улар үҙҙәренә бөйөк булып күренәләр, баобабтар кеүек.
Вӗсем хӑйсене мӑнаҫлӑ баобабсем пек курма хӑнӑхнӑ.
Сӕхемӕ баобабтау ахедгӕ кӕсунцӕ.
Ала кеслери кеслерин бир бек магъаналылагъа санайдыла, баобаб кибик.
Найӧ асьнысӧ чайтӧны баобабъяс кодьӧн, ми пӧ сы гырсяӧсь.
Эсь пряснон синь стане оцюлгофнесазь, кода баобабатне.
Нуно шкаланышт баобабла кугун да чаплын койыт.
Нӹнӹ ӹшкӹмӹштӹм баобабвлӓ гань когоэш ужыт.
Сынь марить эсь прясост пек инекс, теке баобат.
Они кажутся сами себе величественными, как баобабы.
Кинилэр бэйэлэрин, Абааһы Тайахтарын курдук сүдүбүт дэнэ саныыллар.
Үз-үзләренә баобаблардай мәһабәт булып күренәләр алар.
Ә һеҙ уларға дөрөҫ иҫәп эшләргә кәңәш итегеҙ.
Эсир вӗсене пӗр-пӗр япалана шута илме, хисеплесе тухма сӗнсе пӑхӑр-ха.
Ӕма сӕ уӕд нимайунбӕл бафтауетӕ.
Сиз а, сабийле, аланы – абаданланы – кеслерине санатыгъыз, тергетигиз.
А ті вӧзйӧй налы артавны стӧча.
А тон макст тейст лезкс видексонь лувомаса.
А те нунылан раш шотлен лукташ темлен ончыза.
Тенге гӹнь, тӓ нӹнӹлӓн шотлен анжаш кӓнгӓшӹм пуда доко.
Мереде сыненст парсте те тевенть онкстамс.
А вы посоветуйте им сделать точный расчет.
Оччотугар, эһиги кинилэргэ, алҕаһаабакка ааҕан таһааралларыгар, сүбэлээҥ.
Сез аларга тагын бер кат төгәлрәк итеп хисаплап карарга кушыгыз.
Уларға был оҡшаясаҡ, улар бит һандарҙы үлеп яраталар.
Вӗсем хисепсене кӑмӑллаҫҫӗ, ҫаксенче киленӗҫ тупаҫҫӗ.
Е сӕ зӕрдӕмӕ фӕццӕудзӕнӕй: хъӕбӕр уарзунцӕ цифритӕ.
Ала аны жаратырыкъдыла, жанлары-тинлери – тергеген.
Тайӧ налы воас сьӧлӧм выланыс, найӧ ӧд лыдпасъястӧ радейтӧны.
Тя туй синь мялезост, сяс мес пяк кельгсазь лувондомаснон.
Тиде нунылан келша, вет нуно цифрым пешакак йӧратат.
Нӹнӹ шотым яратат: тидӹ нӹнӹлӓн келшӓ лиэш.
Мелезэст пек туи, сынь пек вечксызь ловоманть.
Им это понравится, они ведь обожают цифры.
Кинилэр онтон дуоһуйуохтара эрэ, ахсааны алыс биһирииллэр дии.
Моңа бик тә күңелләре булыр, саннарны үлеп тә яраталар бит алар.
Ә үҙегеҙ был иҫәпхисапҡа ваҡыт сарыф итмәгеҙ. Һеҙгә бының кәрәге юҡ.
Эсир вара кунашкал тӑрмашупа вӑхӑта та сая ан ярӑр.
Фал уӕхе рӕстӕг еци фӕлтӕрӕнбӕл ма исафетӕ. Е дзӕгъӕли ‘й.
Сиз а заманыгъызны ол арифметикагъа бёлмегиз. Аны кереги жокъду.
А ті энӧ воштӧй каднытӧ арипметика помысь. Немла сійӧс вӧчны.
Тон вдь аф юмафнесак эсь пингцень тя арифметикать лангс. Аш мезенди.
Те гын тыгай арифметикылан жапдам йомдарен ида шогылт. Тиде нимолан ок кӱл.
А тӓ ти уты пӓшӓэш жепдӓм идӓ ямды. Тидӹ такеш.
Ансяк тынсь илядо ютавтне шканк те ловомантнень. Те а мезекс.
Вы же не тратьте время на эту арифмети- ку. Это ни к чему.
Эһиги буоллаҕына, ону суоттуурга күҥҥүтүн бараамаҥ. Ол туох да туһата суох.
Ә сез исәп-хисапка вакыт әрәм итмәгез. Кирәге юк аның.
Һеҙ унһыҙ ҙа миңә ышанаһығыҙ.
Мӗншӗн тесен эсир мана унсӑрӑн та ӗненетӗр.
Сумах мӕнбӕл ӕууӕндетӕ.
Сиз манга алайсызда ийнанасыз.
Ті ӧд сытӧг меным эсканныд.
Сяс мес тяфтавок тейне кемат.
Те вет тугакат мылам ӱшанеда.
Тӓ тенгеок мӹлӓм ӹнянедӓ.
Тентемеяк монень кемтядо.
Вы и без того мне верите.
Онтон да суох эһиги миигин итэҕэйэҕит.
Сез бит миңа болай да ышанасыз.
Шулай итеп, ергә килеп эләккәс, Бәләкәй шаһзат бер тере йән күрмәне һәм бик аптыраны.
Пӗрремӗш хут Ҫӗр ҫине аннӑ Пӗчӗкҫеҫ принц ҫын таврашне пачах та тӗл пулмарӗ, ку ӑна хытӑ тӗлӗнтерчӗ.
Минкъий принц, Зӕнхӕбӕл февзургӕй, ку неке фӕууидта, уӕд хъӕбӕр бадес кодта.
Алайды да, Жерге тюшгенлей, бир жан-жаныуар да кёрмей, бек сейирсинди.
Сідз, Му вылӧ пуксьӧммысьт Дзоля принс эз аддзы ни ӧти ловъя лолӧс да ёна шензис.
И вов, повомок Землять лангс, Ёмла Оцязорнясь ашезь няе фкавок ломань и пяк абондсь.
Тыгеракын, Мландыш толмекыже, Изи принц ик еҥымат ыш вашлий да тидлан моткоч ӧрӧ.
Пӹтӓри гӓнӓ Мӱлӓндӹ вӹкӹ вӓрештмӹкӹжӹ, Изи принц иктӹмӓт ӹш вӓшли дӓ тидӹлӓн пиш ӧрӹ.
Зярдо Вишка инязорнэ понгсь Мода лангс, сон эзь васто вейкеяк ойме ды пек дивазевсь тенень.
Итак, попав на землю, Маленький принц не увидел ни души и очень удивился.
Дьэ туран, Кыра тыгын Сиргэ түһээт, биир да тыынар тыыннааҕы көрсүбэтэҕиттэн олус соһуйбут.
Шулай итеп, Җиргә килеп төшкәннән соң, бер җан иясе дә күрмәгәч, Нәни принц бик гаҗәпләнә.
Ул хатта яңлышып, ниндәйҙер икенсе ҡауҡабҡа осоп килгән, тип уйлап ҡуйҙы. Тик ошо мәлдә ҡомда ай нуры төҫөндәге йөҙөк ҡыбырланы.
Вӑл таҫта йӑнӑшпа урӑх планета ҫине лекмерӗм-ши тесе те шутланӑччӗ ӗнтӗ. Ҫав самантра хӑйӑр ҫинче уйӑх ҫутин пайӑркипе йӑлтӑртатса илнӗ темле унка асӑрхарӗ.
Уомӕй ма тӕрсун дӕр райдӕдта, кӕд ӕндӕр планетӕмӕ бахаудтӕн, зӕгъгӕ. Уалинмӕ зменси ферттивта мӕйхуз цӕг.
Жангылып, ажашып кетип, не эсе да бир башха планетагъа къоннган окъуна суннганды. Ёзден жашчыкъ терен сагъышха кирип тургъанлай, юзмезде ай жарыкъны тюрсюнюне ушагъан бир тогъайчыкъ къымылдады.
Весигтӧ чайтліс, гашкӧ пӧ лэбзи тӧдлытӧг кутшӧмкӧ мӧд енэжмуӧ. Друг лыаас вӧрзьыштіс тӧлысьсянь усян югӧр рӧма неыджыд кытш.
Аф ламода сон арьсезевсь, улема, тяпарязе кить, и, пади, валгсь аф ся масторти. И вов шуварть потмоса кати-мезе пзмолгодсь и лиссь лангс, сонь тюсоц ульсь фкя лацонь ковонь тюсть мархта.
Тудо эсогыл тыге шоналтыш, пуйто йоҥылыш ала-могай вес планетыш толын лектын. Но теве ошмаште тылзе тулйол тӱсан оҥго тарваныш.
«Ӓнят, самынь вес планетӹш вӓрештӹнӓм», — тӹдӹ шаналтыш, вӓк. Трӱкок ошма лошты тӹлзӹ цӹреӓн йӹргец тӓрвӓнӓльӹ.
Васняяк сон арсезевсь, теке манявсь ды понгсь кодамояк лия планета лангс. Те шкане човарсонть лыказевсь ков валдо тюсонь сурксе.
Он подумал даже, что залетел по ошибке на какую-то другую планету. Но тут в песке шевельнулось колечко цвета лунного луча.
Бэл, кини, алҕас атын чолбоҥҥо кэлэн хаалбыт буоллаҕым дуу дии санаабыт. Онуоха, чугас, кумахха, ый сардаҥатыныы төгүрүк ии дьиримнии оонньообут.
Әллә, ялгышып, башка планетага эләктемме, дип уйлый ул хәтта. Ләкин шул вакыт ком өстендә ай нуры төсендәге бер боҗра кыймылдап куя.
— Хәйерле кис, — тине Бәләкәй шаһзат ул-был хәлгә.
— Ырӑ каҫ, — терӗ Пӗчӗк принц хӑй кама сӑмах хушнине пӗлмесӗрех.
— Де ‘зӕр хуарз, — сдзурдта Минкъий принц зӕрдаййевӕй.
– Ингир ахшы болсун! – деди нек эсе да Ёзден жашчыкъ.
— Бур рыт, — велалӧмпырысь нин шуис Дзоля принс.
– Пара илядь, – аф содамок кинди азозе Ёмла Оцязорнясь.
— Поро кас, — шып шогымо деч каласен ончыш Изи принц.
— Пуры вады, — ма-гӹнят Изи принц келесен анжыш.
– Шумбра чокшне, – мезеяк илязо лисе мерсь Вишка инязорнэ.
– Добрый вечер, – сказал на всякий случай Маленький принц.
– Үтүө күнүнэн, – диэбит Кыра тыгын, сэрэххэ.
— Хәерле кич, — ди Нәни принц гадәт буенча.
— Хәйерле кис, — яуапланы йылан.
— Ырӑ каҫ, — хуравларӗ ҫӗлен.
— Де ‘зӕр хуарз, — дзуапп равардта хелагӕ.
– Ахшылыкъ кёр! – деди жилян да.
— Бур рыт, — вочавидзис кый.
– Цебярь илядь, – каршек пшкядсь куйсь.
— Поро кече, — вашештыш кишке.
— Пуры вады, — кӹшкӹ вӓшештӹш.
– Шумбра чокшне, – каршонзо мерсь гуесь.
– Добрый вечер, – ответила змея.
– Үтүө киэһэнэн, – диэн хардарбыт эриэн үөн.
— Хәерле кич, — дип җавап бирә елан.
— Мин ниндәй ҡауҡабҡа килеп эләктем ул?
— Мӗнле планета ҫине персе антӑм-ши эпӗ?
— Циуавӕр планетӕмӕ ӕрбафтудтӕн? - бафарста Минкъий принц.
– Мен къайсы планетагъа тюшгенме?
— Кутшӧм енэжмуӧ ме веськалі?
– Кодама масторлангс мон повонь?
— Мый могай планетыш логалынам?
— Махань планетӹш мӹнь вӓрештӹнӓм? — Изи принц яды.
– Те кодамо планетас мон понгинь?
– На какую это планету я попал?
– Бу, мин, ханнык чолбоҥҥо түбэстим?
— Нинди планетага килеп эләктем мин?
— Ергә, — тине йылан. — Африкаға.
— Ҫӗр ҫине, — терӗ ҫӗлен. — Африкӑна.
— Зӕнхӕмӕ, - загъта хелагӕ. - Африкӕмӕ.
– Жерге, – деди жилян. – Африкагъа.
— Му вылӧ, — шуис кый, — Африкаӧ.
– Тя масторлангть лемоц Земля, – каршек вяшкозь вяшксь куйсь. – Тон повоть Африкав.
— Мландыш, — мане кишке. — Африкыш.
— Мӱлӓндӹ вӹкӹ, Африкыш, — кӹшкӹ вӓшештӹш.
– Мода лангс, – мерсь гуесь. – Африкас.
– На Землю, – сказала змея. – В Африку.
– Сиргэ – диэбит эриэн үөн. – Аапырыкаҕа.
— Җиргә, — ди елан. — Африкага.
— Бына нисек. Ә һуң Ерҙә кешеләр юҡмы ни? — Был сүллек. Сүллектәрҙә берәү ҙә йәшәмәй.
— Аюй! Мӗншӗн Ҫӗр ҫинче пӗр ҫын та курӑнмасть? — Кунта талккӑшпех пушхир. Пушхирсенче никам та пурӑнмасть.
- А!.. Мадта Зӕнхӕбӕл цӕрӕг нӕййес? - Ами ӕдзӕрӕг бӕстӕ ‘й. Ӕдзӕрӕг рауӕнти неке фӕууй.
– Алай эсе, Жерде адамла жашамаймыдыла? – Бу къум аулакъды. Къумлада жашамайдыла.
— Тайӧ тыртӧмин. Тыртӧминъясын некод оз ов.
– Вов кода. А Землять лангса ёфсикс аш ломатть? – Тя шуварваста. А шуварвасттнень эса кивок аф эряй.
— Теве кузе. А Мландыште еҥ-влак уке улыт мо? — Тиде пустынь. Пустыньышто нигӧ ок иле.
— А-а!.. Мӱлӓндӹ вӹлнӹжӹ ик эдемӓт уке ма? — Тиштӹ пустыня. Пустыньышты иктӓт ак ӹлӹ.
– Вана кода. Кода истя Мода лангсо арасть ломанть? – Те човар пакся. Човар паксясо кияк а эри.
– Вот как. А разве на Земле нет людей? – Это пустыня. В пустынях никто не живет.
– Оннук эбит дуу. Онтон, Сиргэ дьон суох дуо? – Бу кумах куйаар. Кумах куйаардарга ким да олорбот.
— Менә ничек. Ә Җирдә кешеләр юкмыни? — Чүл бу. Чүлдә беркем дә яшәми.
Әммә Ер ҙур.
Ҫӗр вара вӗҫӗ-хӗррисӗр пысӑк, — терӗ ҫӗлен.
Зӕнхӕ устур ӕй, — загъта хелагӕ.
Жер а уллуду.
Но Муыс ыджыд.
Эряви азомс, тя масторлангсь пяк оцю.
Но Мланде кугу.
Но Мӱлӓндӹ кого, — кӹшкӹ маньы.
Ансяк модась пек покш.
Но Земля большая.
Ол эрээри Сир улахан.
Ләкин Җир бик зур...
Бәләкәй шаһзат ташҡа ултырҙы ла күҙҙәрен күккә ҡалҡытты.
Пӗчӗк принц чул катрамӗ ҫине ларчӗ те пӗлӗтелле куҫ ывӑтрӗ.
Минкъий принц дорбӕл ӕрбадтӕй ӕма арвмӕ скастӕй.
Ёзден жашчыкъ ташха олтурду да, кёзлерин кёкге кётюрдю.
Дзоля принс пуксис из вылӧ да лэптіс синъяссӧ енэжлань.
Сонь эсонза улихть аф аньцек шуварвастт. Ёмла Оцязорнясь озась кевть лангс и кеподезень сельмонзон менельти.
Изи принц кӱ ӱмбак шинче да каваш ончале.
Изи принц кӱ вӹкӹ шӹнзӹ дӓ пӹлгомыш анжальы.
Вишка инязорнэ озась кев лангс ды кепединзе сельмензэ менелентень.
Маленький принц сел на камень и поднял глаза к небу.
Кыра тыгын тааска олорбут уонна халлаан диэки хантайбыт.
Нәни принц таш өстенә утыра да күзләрен күккә төби.
— Йондоҙҙарҙың ниңә яҡтыртҡанын белергә теләр инем, — әйтте ул уйсан ғына. — Моғайын, ҡасан да һәр кем үҙенекен ҡабат тапһын өсөн.
— Ҫӑлтӑрсен ҫути мана шухӑша ярать, кашни ҫын хӑйӗнне туптӑр тесе йӑлкӑшмаҫҫӗ-ши вӗсем?
— Мӕхе фӕффӕрсун, — загъта Минкъий принц, — цума стъалутӕ рохс уомӕн кӕнунцӕ, цӕмӕй алкӕмӕндӕр ескӕд ӕхе стъалу иссерун ӕ бон уа. Скӕсай мӕ планетӕмӕ.
– Жулдузла нек жылтырагъанларын билсем эди, – деди сагъышлы;: – баям, эртте-кеч болса да, хар ким кесини жулдузун жокълай турургъа жана болурла.
— Окота эськӧ тӧдны, мый могысь кодзувъясыс югъялӧны, — мӧвпӧ вӧйӧмӧн шуис сійӧ. — Тӧдӧмысь, сы могысь, медым регыд ли бӧрас на быдӧн вермис выльысь аддзыны ассьыс.
– Монь мялезе содамс, мезенди тяшттне тяфта цифтордыхть, валдоптыхть тейнек, – арьсезь корхтась сон. – Улема, сянкса, штоба эрь ломанць тя пингть али сяда меле, али пингонь ётазь мулезе эсь масторонц.
— Палаш ыле, молан шӱдыр-влак волгалтыт, — шке семынже шоналтен, мане тудо. — Очыни, кажне еҥ кунам-гынат шке шӱдыржым кычал мужо манын волгалтыт.
— Пӓлӹнем ылнежӹ, — тӹдӹ маньы, — шӹдӹрвлӓ йылат гӹнь, векӓт, кынам-гӹнят цилӓн ӹшке шӹдӹрӹштӹм мон кердӹштӹ манын.
– Пек содавлинь, мезекс палыть тештне, – арсезевезь мерсь сон. – Паряк, сень кис, эсь шкастонзо ды ламоксть эрьвась мукшнылизе эсензэ сенть.
– Хотел бы я знать, зачем звезды светятся, – задумчиво сказал он. – Наверно, затем, чтобы рано или поздно каждый мог вновь отыскать свою.
– Мин сулустар тоҕо умайалларын билиэхпин баҕарабын, – диэбит толкуйга ылларбыттыы. – Бука, урут дуу, хойут дуу хас биирдиибит бэйэтин сулуһун көрдөөн буларыгар анаан буолуо.
— Беләсе иде, йолдызлар нигә ялтырап яна икән, — ди ул, уйчанланып. — Бәлки, иртәме-соңмы һәркем үз йолдызын эзләп таба алсын өчендер.
Ҡара, бына минең ҡауҡабым — тап беҙҙән өҫтә генә...
Кур-ха, авӑ манӑн планета — шӑп та лӑп пирӗн пуҫ тӑрринче йӑлтӑртатать…
Раст нӕ сӕрмӕ ‘й...
Къарачы, майна анда болургъа керекди мени планетам, тюз бизни башыбызда...
Со, видзӧд, то менам енэжмуӧй — миян весьтын...
Ватт, вов монь масторнязе, видеста сельминголенк…
Ончал, теве мыйын планетем — лачак мемнан вуй ӱмбалне…
Анжал доко, тӹве мӹньӹн планетем. Тӹдӹ вӹлнӹнӓок ылеш...
Вант, вана монь планетам – ашти минек велькссэ…
Смотри, вот моя планета – как раз прямо над нами…
Көр, бу, мин сулуһум – чопчу биһиги үрдүбүтүгэр турар…
Әнә, нәкъ баш очындагысы — минем планета.
Тик уға шул тиклем йыраҡ!
Анчах та мӗн тери инҫе ун патне ҫитме!
Фал куд идард ӕй!
Кёзге урунмайды. Нечик узакъды анга дери, нечик узакъды!
Но кутшӧм сэтчӧдз ылын!
Аньцек кодама сон ичкозе! Аф шарьхкодеват тон, – азозе Ёмла Оцязорнясь. – Тонць суронь эчколмосат…
Но туддеке мочол тора!
Но маханьы тӹдӹ мӹндӹрнӹ!
Ансяк кода васоло эйстэденек!
Но как до нее далеко!
Ол эрээри, онуоха диэри олус-олус ыраах!
Ләкин моннан ничек ерак ул!
— Матур ҡауҡаб, — тине йылан.
— Чӑннипех те хӳхӗм курӑнать, — терӗ ҫӗлен.
— Рӕсугъд ӕй, — загъта хелагӕ.
– Ариу планета болур, – деди жилян.
— Мича енэжму, — шуис кый.
– Мазы масторлангсь, – тошкась куйсь.
— Мотор планете, — каласыш кишке.
— Цевер планета, — кӹшкӹ маньы.
– Мазый планетась, – мерсь гуесь.
– Красивая планета, – сказала змея.
– Олус да кэрэ сулус эбит, – диэбит эриэн үөн.
— Матур планета, — ди елан.
— Ә һин бында, Ерҙә, ни эшләйәсәкһең?
— Мӗн тӑвасшӑн эсӗ Ҫӗр ҫинче?
— Ардӕмӕ цӕмӕ ӕрбацудтӕ?
– Сен а мында, бу Жерде, не этериксе?
— А мый тэ пондан вӧчны тані, Му вылын?
– А мезе кармат тон тяса тиендема, тя масторлангса?
— А тый тыште, Мландыште, мом ышташ тӱҥалат?
— А мам тӹнь тиштӹ ӹштет?
– Мезе тон кармат теме тесэ, Мода лангсо?
– А что ты будешь делать здесь, на Земле?
– Ити бэйэлээх дойдуттан бу Сиргэ тугу гына кэлбиккиний?
— Ә син монда, Җирдә, нәрсә эшләмәкче буласың соң?
— Мин үҙемедең сәскәм менән талаштым, — асып әйтте Бәләкәй шаһзат.
— Эпӗ хамӑн чечеке кӳрентернӗччӗ, — терӗ Пӗчӗк принц.
— Мӕ деденӕги хӕццӕ мӕ гъуддаг нӕ бал цудӕй, — загъта Минкъий принц.
– Мен кесими гюлюм бла сёз болуп кетгенме, – деди, жашырмай, Ёзден жашчыкъ.
— Ме лӧгаси аслам дзоридзӧйкӧд, — висьталіс Дзоля принс.
– Мон кяжиянь эсь панчфкязень мархта, – виденцясь Ёмла Оцязорнясь.
— Мый шке пеледышем дене сырышым, — чынжым каласыш Изи принц.
— Мӹнь пеледӹшем доно соредӓл шӹнденӓм, — Изи принц шӱлӓлтӹш.
– Мон сёвнынь цецянь марто, – панжизе оймензэ Вишка инязорнэ.
– Я поссорился со своим цветком, – признался Маленький принц.
– Сибэккибин кытта кыыһырсыбытым, – диэн Кыра тыгын билиммит.
— Мин үземнең чәчәгем белән ачуланыштым, — дип көрсенеп куя Нәни принц.
— Ә, бына нимә икән...
— Аплах-и? — ӑнлануллӑн сӑмах хушрӗ ҫӗлен.
— А! — бакодта хелагӕ.
– Алай эсе уа...
— Со мый...
– А, вов мезе…
— А, теве кузе улмаш…
— Э! Теве кыце... — кӹшкӹ юкым пуш.
– Вана мезе…
– А, вот оно что…
– Ээ, ол иһин даҕаны…
— Менә ничек.
Һәм икеһе лә тымды.
Вара иккӗшӗ те шӑпланчӗҫ.
Ӕма нигъгъос ӕнцӕ.
Экиси да шош болдула.
Да кыкнанныс чӧв усины.
И кафцьке сетьмость, ащесть апак корхтак.
Коктынат шып лийыч.
Дӓ коктынат шӹп лиэвӹ.
Кавонест чатьмонезевсть.
И оба умолкли.
Уонна иккиэн саҥата суох барбыттар.
Икесе дә беразга тын калалар.
— Ә кешеләр ҡайҙа һуң? — ниһайәт һүҙ ҡушты Бәләкәй шаһзат.
— Ӑҫта-ха ҫынсем? — шӑплӑха татса ыйтрӗ Пӗчӗкҫеҫ принц.
- Адӕн кӕми ‘нцӕ? - ӕрӕгиау бафарста Минкъий принц.
– Адамла уа къайдадыла? – деп Ёзден жашчыкъ, шошлукъну бузуп, сёлешип башлады.
— А кӧнӧсь нӧ йӧзыс? — бара паніс сёрнисӧ Дзоля Принс.
– А косот ломаттне? – сяда тов корхтазевсь Ёмла Оцязорнясь.
— А еҥ-влакше кушто улыт? — адакат мутым лукто Изи принц.
— А кышты эдемвлӓжӹ ылыт? — Изи принц анзыц попаш тӹнгӓльӹ.
– Косот ломантне? – таго кортазевсь Вишка инязорнэ.
– А где же люди? – вновь заговорил наконец Маленький принц.
– Онтон, дьон ханна баалларый? – диэн эмиэ саҕалаабыт Кыра тыгын.
— Ә кешеләр кайда соң? — дип, ниһаять, яңадан сүз башлый Нәни принц.
— Сүллектә шулай ҙа яңғыҙлы...
— Пуш-хирте пӗчченлӗхе тӳсме ҫӑмӑлах мар пулас…
- Ӕдзӕрӕг рауӕни адӕймаг еунӕг ӕй...
– Къум аулакъда жангызлыкъны сынайса...
— Тыртӧминын ӧтнамлы зэв гажтӧм...
– Шуварвасттнень эса аф пяк цебярьста марясак пряцень, бта лядоть тяза ськамот…
— Пустыньышто содыки йокрок…
— Пустыньышты ӹшкетӹн йыкырикӓ.
– Човар паксясо ськамот нусманя…
– В пустыне все-таки одиноко…
– Туох да диэбит иһин, кумах куйаарга олус соҕотохсуйуохха сөп…
— Ни әйтсәң дә, чүлдә берьялгызыңа бик күңелсез...
— Кешеләр араһында ла яңғыҙлы, — билдәләне йылан.
— Пӗчченлӗх туйӑмӗ ҫынсемпе чух та сирӗлмест, — терӗ ҫӗлен. Пӗчӗкҫеҫ принц ӑна вӑраххӑн тӗсесе сӑнарӗ, унтан ҫапла каларӗ:
— Адӕни ӕхсӕн дӕр адӕймаг еунӕг фӕууй, — загъта хелагӕ. Минкъий принц имӕ берӕ фӕккастӕй:
– Жангызлыкъны адамланы араларында да сынарса, – деп эслетди жилян.
— Йӧз пӧвстын тшӧтш гажтӧм, — чӧвтіс кый. Дзоля принс сюся видзӧдліс сы вылӧ.
– Ломаттнень ёткса тяфта жа марясак пряцень ёфси ськамот, – поладозе куйсь. Ёмла Оцязорнясь сельмонь апак чипоряк ванць куйть лангс и мезевок ашезь шарьхкоде.
— Еҥ-влак коклаштат такше йокрок, — мане кишке. Изи принц тудым тӱслен ончале.
— Эдемвлӓ лошты тенгеок йыкырикӓ, — кӹшкӹ пелештӹш. Изи принц вӹкӹжӹ сӹнзӓжӹм карангдыде анжыш.
– Ломантне ютксояк нусманя, – содавтызе гуесь. Вишка инязорнэ вадринестэ варштась лангозонзо. «Ачарькодевикс тон ракшась, – мерсь сон. – Суронь эчкешка…»
– Среди людей тоже одиноко, – заметила змея. Маленький принц внимательно посмотрел на нее.
– Дьон ортотугар эмиэ соҕотохсуйаҕын, – диэн бэлиэтээбит эриэн үөн. Кыра тыгын кинини болҕомтолоохтук көрө баран:
— Кешеләр янында да ялгызлыктан котылып булмый, — ди елан. Нәни принц игътибар белән аңа карый да:
— Сәйер зат һин, — тине ул. — Бармаҡтан да ҡалын түгел...
— Пач никам пек те мар чун эсӗ, пӳрнерен те хулӑн мар…
- Ӕнахур цӕрӕгой дӕ, - сдзурдта фӕстагмӕ, - ӕнгулдзи листӕгӕн...
– Сен сейирлик жанса, – деди ол. – Бармакъдан базыкъ тюйюлсе...
— Тэ тай зэв тешкодь ловъятор, — шуис сійӧ. — Ачыд чуньысь абу кызджык.
– Аф шарьхкодеват тон, – азозе Ёмла Оцязорнясь. – Тонць суронь эчколмосат…
— Оҥай чонан илыше улат тый, — мане тудо. — Парня дечат кӱжгӧ отыл…
— Цӱдӓ йӓнок ылатыш, — тӹдӹ маньы. — Парня кӹжгӹцӓш веле...
– Ачарькодевикс тон ракшась, – мерсь сон. – Суронь эчкешка…
– Странное ты существо, – сказал он. – Не толще пальца…
– Эн дьикти да тыынар тыыннааххын, – диэбит. – Тарбахтан суона суоххун…
— Сәер җан иясе син. Бармак юанлыгы гына, — ди.
— Ә ҡеүәтем миндә батша бармағына ҡарағанда күберәк, — ҡаршы килде йылан.
— Апла пулин те эпӗ хамри хӑватпа король пӳрнинчен ирттеретӗп, — хирӗҫлерӗ ҫӗлен.
- Фал мӕ тухӕ паддзахи ӕнгулдзи тухӕй фулдӕр ӕй, - загъта хелагӕ.
– Кючюм а патчахны бармагъындан да онглуду, – деп жууап этди жилян.
— Сӧмын вынӧй менам король чунь дорысь ыджыдджык, — паныд шуис кый.
– Аньцек вийдон монь сяда лама оцязорть суронц коряс, – каршек вяшкозевсь куйсь.
— Но мыйын ӱнарем корольын парнясыж дечат утларак, — тореш пелештыш кишке.
— Но мӹньӹн виэм кугижӓн парня гӹцӓт шукырак, — кӹшкӹ ваштарешӹжӹ келесӹш.
– Ансяк вием инязоронь сурдо ламо, – каршо мерсь гуесь.
– Но могущества у меня больше, чем в пальце короля, – возразила змея.
– Оннук да буолларбын, мин кыаҕым ыраахтааҕы тарбаҕын кыаҕыттан таһыччы буолуохтаах, – диэн эриэн үөн утарбыт.
— Ләкин кодрәтем король бармагыныкына караганда да зуррак минем, — дип каршы төшә елан.
Бәләкәй шаһзат йылмайҙы:
Пӗчӗкҫеҫ принц питӗнче кулӑ палӑрчӗ:
Минкъий принц ӕ медбилти бахудтӕй:
Ёзден жашчыкъ ышарды.
Дзоля принс нюммуніс.
Ёмла Оцязорнясь пеедезевсь:
Изи принц шыргыжале:
Изи принц йӹрӓлтӓльӹ:
Вишка инязорнэсь пейдезевсь:
Маленький принц улыбнулся:
Кыра тыгын мичээрдээбит.
Нәни принц елмаеп куя.
— Шул тиклем ҡеүәтлеһеңме инде һин? Һинең хатта боттарың да юҡ. Һин сәйәхәт итә лә алмайһың...
— Ӑҫтан-ха эс ун пек хӑватлӑ пулайӑн? Эсӗ, урасӑрскер, ҫул ҫӳреме те пултараймастӑн…
— Ду тухгин нӕ дӕ ... Къӕхтӕ дӕр дин ку нӕййес... Идард балци фӕццӕун дӕр дӕ бон нӕ ’й...
– Сен патчахны бармагъындан кючлю къалай болурса? Аякъларынг окъуна жокъдула. Жортууулгъа окъуна атланаллыкъ тюйюлсе...
— Збыль ӧмӧй тэ сэтшӧм вына? Весиг кокыд тэнад со абу. Восьлавны-мунны он вермы.
– Коса тонь вийце? Вдь тонь пилькневок аш. И вастста вастс тейть пачкодемс аш кода…
— Тунарак тый куатле улат мо вара? Эсогыл чапатшат уке. Тый ужын коштынжат от сеҥе...
— Тӹнь техеньок виӓн ат ыл... Тӹньӹн лапаэтӓт уке... Тӹнь вет путешествуенӓт ат керд...
– Кода истя тон пек виеват? Тонь кедеть-пильгетькак арасть. Тон а яксеват лия масторга…
– Ну, разве ты уж такая могущественная? У тебя даже лап нет. Ты и путешествовать не можешь…
– Тыый, эн оннук үлүгэр кыахтааххын дуо? Атаҕа да суох эрээри. Уонна сатаан даҕаны айаннаабаккын…
— Шулай ук кодрәтлемени син? Тәпиләрең дә юк бит үзеңнең. Сәяхәт итә дә алмыйсындыр...
— Мин һине теләһә ниндәй караптан да йырағыраҡ илтә алам, — тине йылан. Һәм алтын беләҙектәй Бәләкәй шаһзаттың шайтанашығы тирәләй уралды.
— Эпӗ сана карап ҫине ларса ҫитме май ҫук инҫете илсе кайма пултаратӑп, — терӗ ҫӗлен. Унтан Пӗчӗк принцӑн ури пакӑлчакне ылтӑнран ӑсталанӑ сулӑ евӗрлӗ кӑшӑлларӗ.
- Мӕ бон ӕй дӕу науӕй идарддӕр фӕлласун, - загъта хелагӕ. Ӕхе сугъзӕрийнӕ цӕгау ратухта Минкъий принци фадигъолӕбӕл:
– Не уллу кеме элтгенден да узакъгъа элталлыкъма мен сени, – деди да жилян, Ёзден жашчыкъны инчигини тёгерегине кюмюш билезик кибик чулгъанды.
— Ме верма нуӧдны тэнӧ карабысь ёна ылӧджык, — воча шуис кый. Сэсся гартчис кок шег гӧгӧрыс Дзоля принслы, сойпос моз дзик.
– Мон пачфття тонь инь вии и оцю венчень коряс сяда ичкози, – корхтась сяда тов куйсь. А сонць ашкодсь Ёмла Оцязорнять пильгонц перьф, бта зрняста тиф кятькс.
— Мый тыйым кеч-могай корабль дечат мӱндыркӧ наҥгаен кертам, — каласыш кишке. Да Изи принцын йолвургыж йыр шӧртньӧ кидшолла пӱтырналте.
— Мӹнь тӹньӹм хоть-махань корабль гӹцӓт мӹндӹркӹ нӓнген кердӓм, — кӹшкӹ вӓшештӹш. Тӹдӹ Изи принцӹн шӓклякӓжӹ йӹр, шӧртньӹ браслет гань, пӹтӹрнӓлт шӹнзӹ.
– Салават монень истя васов, кода вейкек вечнэнь а салават, – мерсь гуесь. – Сеске тапардавсь Вишка инязорнэнь пилгеванзо, теке сырнень кедькс.
– Я могу унести тебя дальше, чем любой корабль, – сказала змея. И обвилась вокруг щиколотки Маленького принца, словно золотой браслет.
– Мин эйиигин ханнык да ааллааҕар түргэнник ыраах кытылларга тиэрдиэхпин сөп, – диэбит эриэн үөн, уонна Кыра тыгын сототугар көмүс бөҕөх курдук эриллэ түспүт.
— Мин сине теләсә кайсы корабльгә караганда да ераграк алып китә алам, — ди аңа елан. Һәм, алтын беләзек булып, Нәни принцның тубыгына урала.
— Мин ҡағылған һәр кемде, кире сыҡҡан еренә ҡайтарам, — тине ул. — Әммә һин сафһың һәм йондоҙҙан килгәнһең...
— Эпӗ перӗннӗ хыҫҫӑн Ҫӗртен тухнӑ кашни чунах каялла Ҫӗр ытамне кӗрет, — хушса хучӗ ҫӗлен. — Анчах та эсӗ таса, кунсӑр пуҫне ҫӑлтӑр ҫинчен аннӑ…
- Кӕмӕ бавналун, уой фӕстӕмӕ раттун, ци зӕнхӕй рацудӕй, уомӕн, — загъта ма хелагӕ. — Фал ду кӕдзос дӕ, удта стъалуйӕй ӕрцудтӕ...
– Мен хар тийгеними топуракъгъа къайтарама, топуракъдан жаратылгъан топуракъ болады, – деди ол. – Сен а тазаса, кесинг да жулдуздан келгенсе, кёкден тюшгенсе...
— Кодӧ кӧть ме ог инмӧдчыв, ме сійӧс бергӧда муӧ, кытысь сійӧ петӧма, — шуис кый. — Но тэ сӧстӧм да воӧмыд кодзувсянь.
– Сембонь, кинди мон маладан и токан тейст, мрдафнесайне меки модати, коста синь лиссть, – пшкядсь сон. – Аньцек тонь пяк валда ваймоце и сать тон лия тяштьста…
— Кӧ деке мый тӱкнем, тудым саде мландышкак, кушеч тудо лектын, тушко пӧртылтем, — мане тудо. — Но тый яндар улат, адакше шӱдыр гыч толын лектынат…
— Кӱм мӹнь тӹкӓлӓм, тӹдӹм Мӱлӓндӹлӓн, кыды гӹц тӹдӹ лӓктӹн, мӹнгеш пуэм, — кӹшкӹ келесӹш. — Но тӹнь ире ылат дӓ тӹнь шӹдӹр гӹц толынат...
– Эрьванть, кинть токаса, велявтса модантень, конанть эйстэ сон лись, – мерсь сон. – Ансяк тон ваньксат, сыть теште лангсто…
– Всякого, кого я коснусь, я возвращаю земле, из которой он вышел, – сказала она. – Но ты чист и явился со звезды…
– Мин таарыйдым даҕаны, ол тыынар тыыннаах хантан кэлбит сиригэр төннөр. Ол эрээри, эн, аньыыта суох олус ырааскын уонна сулустан кэлэн түстүҥ…– диэбит.
— Бер кагылуда мин теләсә кемне яңадан туфрак итә алам, — ди елан. — Ләкин син йолдыздан килгәнсең, гөнаһың да юк...
Бәләкәй шаһзат яуап ҡайтарманы.
Пӗчӗк принц нимӗн те шарламарӗ.
Минкъий принц неци дзуапп равардта.
Ёзден жашчыкъ сёз къайтармады.
Дзоля принс эз вочавидз.
Ёмла Оцязорнясь мезевок ашезь аза.
Изи принц ыш вашеште.
Изи принц нимат ӹш вӓшештӹ.
Вишка инязорнэ мезеяк эзь мере.
Маленький принц не ответил.
Кыра тыгын хардарбатах.
Нәни принц җавап бирми.
— Миңә һине йәл, — дауам итте йылан. — Һин шул тиклем көсһөҙ был, гранит кеүек ҡаты, Ерҙә.
— Ҫапах та эпӗ сана шеллетӗп, ҫак гранит пек хытӑ Ҫӗр ҫинче эсӗ ҫав тери вӑйсӑр.
- Тӕрегъӕд дин кӕнун, аци доргун Зӕнхӕбӕл ду уотӕ ӕдухӕ ке дӕ, уомӕ гӕсгӕ.
– Жаным ауруйду санга, – деди дагъыда жилян. – Сен бу къаты Жерде, состар таш кибик Жерде, бир жиликсиз жанса, къарыусузса.
— Тэ меным жаль, — водзӧ сёрнитіс кый. — Тэ сэтшӧм нэриник этайӧ гранит кодь чорыд Му вылас.
– Ужялят тон, – поладозе куйсь. Тейть пяк стака сави тя масторса, кона ащи бта кевпанда и конань эса пяк лама казямода и кяжда.
— Мый тыйым чаманем, — умбакыже ойла кишке. — Гранит гай пеҥгыде тиде Мландыште тый моткоч начар виян улат.
— Мӹлӓм тӹньӹм ӹжӓл, — кӹшкӹ маньы, — гранит гӹц шалгышы Мӱлӓндӹ вӹлнӹ тӹнь техень льыскыды ылат.
– Ризнан кисэть, – седе тов кортась гуесь. – Тон истямо лавшо те Моданть лангсо, конась калгодо, теке пурьгинекев.
– Мне жаль тебя, – продолжала змея. – Ты так слаб на этой Земле, жесткой, как гранит.
– Мин эйиигин аһынабын, – диэн салгыы саҥарбыт эриэн үөн. – Бу, хайа тааһын курдук кытаанах Сиргэ эн сөбө суох намчыгын.
— Кызганам мин сине, — дип сүзен дәвам итә елан. — Гранит таштай каты җир өчен бигрәк зәгыйфь син.
Үҙеңдең ташлап киткән ҡауҡабың тураһында әсенеп үкенгән көнөңдә мин һиңә ярҙам итә алырмын.
Ҫитес кунсенчен пӗринче, хӑвӑн планетушӑн тунсӑхласа ҫитсен, эпӗ сана пулӑшма пултаратӑп.
Еуафони, дӕ планетӕмӕ дӕ зӕрдӕ хъӕбӕр ку ‘хсайа, уӕд дин фенхус кӕнун уодзӕнӕй мӕ бон.
Планетангы къоюп кетгенинге сокъуранып, жанынгдан тойгъан кюнюнгде мен санга болушаллыкъма.
Сійӧ луннас, кор тэныд лоӧ сьӧкыдсьыс-сьӧкыд ассьыд енэжмутӧ эновтӧм пондаыд, ме верма тэныд отсавны.
Ся шить, мзярда ёфси аф ули вийце ащемс тя масторлангса, и ужялькс арай катф тонцень масторняце, эста лездан мон тейть.
Шкендычын кудалтен кодымо планетет нерген чаманен шоналтен колтымет кечын мый тылат полшен кертам.
Кынам тӹнь шуэн кодымы планетет гишӓн пишок ойхырал колтет, мӹнь тӹлӓт палшен пуэн кердӓм.
Се чистэнть, зярдо тон кармат пек янксеме кадозь планетат кувалт, мон лездан тонеть.
В тот день, когда ты горько пожалеешь о своей покинутой планете, я сумею тебе помочь.
Хаһан эрэ, бэйэҥ сулускун хаалларан кэлбиккин кэмсинэр күҥҥэр, мин эйиэхэ көмөлөһүөҕүм.
Ташлап киткән планетаңны үлеп сагынгач, мин сиңа ярдәм итәрмен.
Мин...
Манӑн хӑват ҫитет…
Мӕ бон ӕй ...
Мен болушхан...
Ме верма...
Тя тевсь тейне тиеви…
Мый кертам…
Мӹнь кердӓм...
Мон лездаван…
Я могу…
Ол кыаллар…
Минем кулдан килә ул...
— Мин яҡшы аңланым, — тине Бәләкәй шаһзат.
— Эй! Эпӗ питӗ лайӑх ӑнлантӑм, — терӗ Пӗчӗк принц.
- Гъо!
– Ангыладым, – деди Ёзден жашчыкъ.
— Ме зэв бура гӧгӧрвои, — шуис Дзоля принс.
– Мон пяк лац тонь шарьхкодихтень, – мярьгсь Ёмла Оцязорнясь.
— Мый пеш сайын умылышым, — вашештыш Изи принц.
— О! Мӹнь пиш яжон ынгылышым, — Изи принц келесӹш.
– Парсте чарькодинь, – мерсь Вишка инязорнэ.
– Я прекрасно понял, – сказал Маленький принц.
– Сөп, өйдөөтүм, – диэбит Кыра тыгын.
— Аңладым, — ди Нәни принц.
— Тик ниңә һин һәр ваҡыт йомаҡтар менән һөйләйһең?
— Анчах мӗншӗн-ха эсӗ туптармӑшсемпе вӑлтса калама кӑмӑллатӑн?
Хъӕбӕр хуарз дӕ балӕдӕрдтӕн, - фӕккодта Минкъий принц, — фал алли хатт дӕлгонмӕхатт дзурдтӕй цӕмӕн фӕдздзорис?
– Алай сен хар заманда элберле бла нек сёлешесе?
— Сӧмын мыйла тэ век сёрнитан нӧдкывъясӧн?
– Аньцек азк, мес тон тяфта корхнят, бта содама ёфкст тейне азонкшнят?
— Но молан тый эре туштылен ойлет?
— Дӓ малын тӹнь тыштывлӓ доно со шайыштат?
– Ансяк мекс тон секень тев кортат содамоёвкссо?
– Но почему ты все время говоришь загадками?
– Бэйи эрэ, эн тоҕо куруук таайтаран этэҕин?
— Ләкин нигә син һәрвакыт серле итеп сөйлисең?
— Мин бар йомаҡтарҙы сисәм, — тине йылан.
— Эпӗ пур туптармӑш мӑйӑрне те катма вӑй ҫитеретӗп, — терӗ ҫӗлен.
— Ӕз сӕ еугурей дӕр райхалун, — загъта хелагӕ.
– Мен билмезлик элбер жокъду, – деди жилян.
— Ме став нӧдкывсӧ нӧда, — вочавидзис кый.
– Мон сембе содама ёфкснень шарьхкодьсайне и кода эряви пачфтьсайне, – мярьгсь куйсь.
— Мый туштым пален наледаш йӧратем, — мане кишке.
— Мӹнь цилӓ тыштым шӧрем, — кӹшкӹ вӓшештӹш.
– Мон чарькодян весе содамоёвкстнэс, – мерсь гуесь.
– Я решаю все загадки, – сказала змея.
– Мин, баар таабырыннары барыларын таайабын, – диэбит эриэн үөн.
— Мин дөньядагы бөтен серләрне чишәм, бар табышмакларга да җавап табам, — ди елан.
Һәм икеһе лә тымды.
Унтан иккӗшӗ те шӑпланчӗҫ.
Ӕма бабӕй нигъгъос ӕнцӕ.
Экиси да сёз тауусдула.
Да кыкнанныс ланьтісны.
И кафцьке сетьмость.
Да коктынат шыпланышт.
Дӓ коктынат шӹп лиэвӹ.
Кавонест чатьмонезевсть.
И оба умолкли.
Ити кэн-ниттэн иккиэн хам барбыттар.
Икесе дә тагын тын калалар.
Бәләкәй шаһзат сүллекте арҡыры киҫеп үтте тик бер кемде лә осратманы.
Пӗчӗкҫеҫ принц пушхир урлӑ каҫса та ҫын таврашне тӗл пулмарӗ.
Минкъий принц рабалц кодта ӕдзӕрӕг бӕстӕбӕл еу кӕронӕй иннемӕ ӕма фембалдӕй ӕрмӕст еунӕг деденӕгбӕл.
Ёзден жашчыкъ къум аулакъны къыдыра айланнганында, жанжаныуар болуп, жангыз бир гокка хансчыкъгъа тюбегенди.
Дзоля принс вуджис тыртӧминсӧ да некодӧс эз паныдав.
Емла Оцязорнясь ётазень сембе шуварвасттнень и кинге ашезь васьфне каршек.
Изи принц пустынь гоч кайыш, но нигӧмат ыш вашлий.
Изи принц пустыня вашт лӓктӹ дӓ ик пеледӹшӹм веле корныштыжы вӓшли.
Вишка инязорнэ ютызе човар паксянть ды киньгак эзь васто.
Маленький принц пересек пустыню и никого не встретил.
Кыра тыгын, кумах куйаары туораабыт даҕаны, кими да көрсүбэтэх.
Нәни принц, очсыз-кырыйсыз чүл аша үтеп тә, бер җан иясе күрми.
Бөтә ваҡыт эсендә уға тик бер сәскә осраны — бәләкәй, килбәтһеҙ өс тажлы сәскә...
Пӗртен-пӗр чечеке курчӗ вал ҫул ҫинче — виҫӗ чӗрпекӗпе вӗлтӗртетсе ларакан имшерккене.
Ӕртӕдеденсифон деденӕгбӕл, еу нецӕййаг деденӕгбӕл...
Ол гокка хансчыкъ – бир бек гитчечик, юч-тёрт чапыракъчыгъы, ала да – мутхузчукъла...
Туйсӧ вуджиг сылы сюрис сӧмын ӧти дзоридз — куим сыръя ичӧтик тыдавтӧм дзоридз.
И повсь аньцек каршезонза фкя панчфкя – ёмланя, сонць ёфси аф няеви, колма лопаня мархта…
Корно мучкыжо ик пеледыш гына вереште — тугай изи, кум вичкыж лышташан сындыме пеледыш…
Пеледӹшӹн кым ӹлӹштӓшӹжӹ веле ылын, тилец гач нимажат ылде...
Весе ютамонть перть ки лангсонзо редявсь ансяк вейке цецине – вишкине, колмо лопинесэ аволь пек мазый цецине…
За все время ему попался только один цветок – крохотный, невзрачный цветок о трех лепестках…
Айанын былаһын тухары үс эминньэхтээх, болоорхой өҥнөөх кып-кыра биир эрэ сибэккини булан көрбүт.
Юлында аңа бары тик бер кечкенә генә шыксыз чәчәк очрый. Бу чәчәкнең нибары өч таҗ яфракчыгы була.
— Һаумы, — тине Бәләкәй шаһзат.
— Ырӑ кун, — терӗ Пӗчӗк принц.
— Дӕ бон хуарз, — загъта Минкъий принц.
– Кюн ахшы болсун! – деди Ёзден жашчыкъ.
— Видза олан, — чолӧмасис Дзоля принс.
– Шумбрат, – пшкядсь Ёмла Оцязорнясь.
— Поро, — мане Изи принц.
— Пуры кечӹ, — Изи принц келесӹш.
– Шумбрачи, – мерсь Вишка инязорнэ.
– Здравствуй, – сказал Маленький принц.
– Эҕэрдэ, – диэбит Кыра тыгын.
— Исәнме, — ди аңа Нәни принц.
— Һаумы, — яуапланы сәскә.
— Ырӑ кун, — хуравларӗ чечек.
— Дӕ бон хуарз, — загъта деденӕг.
– Ахшылыкъ кёр! – деди гоккачыкъ.
— Видза, — вочавидзис дзоридз.
– Шумбрат, – азозе панчфкясь.
— Поро, — вашештыш пеледыш.
— Пуры кечӹ, — пеледӹш вӓшештӹш.
– Шумбрачи, – мерсь цецяськак.
– Здравствуй, – отвечал цветок.
– Эҕэрдэ, – диэн хардарбыт сибэкки.
— Исәнме, — дип җавап бирә чәчәк.
— Ә кешеләр ҡайҙа? — итәғәтле һораны Бәләкәй шаһзат.
— Ҫынсем ҫук-ши кунта? — ҫепӗҫ саспа ыйтрӗ Пӗчӗк принц.
— Адӕн кӕми ‘нцӕ? — уӕзданӕй бафарста Минкъий принц.
– Адамла уа къайдадыла? – деп, адежли сорду Ёзден жашчыкъ.
— Йӧзыс нӧ кӧнӧсь? — вежавидзанаа юаліс Дзоля принс.
– А косот ломаттне? – вежлявста кизефтезе Ёмла Оцязорнясь.
— А еҥ-влак кушто улыт? — тыматлын йодо Изи принц.
— А кышты эдемвлӓ ылыт? — Изи принц шотеш пиштен яды.
– Косот ломантне? – мелень ванозь кевкстизе Вишка инязорнэ.
– А где люди? – вежливо спросил Маленький принц.
– Дьон ханна баалларын билэриҥ буолаарай? – диэн Кыра тыгын сэрэнэн ыйыппыт.
— Ә кешеләр кайда? — дип сорый Нәни принц, әдәпле генә итеп.
Гөл бер тапҡыр, эргәһенән ҡарауан үткәнен күргәне булды.
Чечек пурӗ те пӗр хутчен ҫеҫ курнӑ хӑй ҫулӗпе караван иртсе кайнине.
Деденӕг кӕддӕр фӕууидта кирӕласгути бал:
Ол гокка хансчыкъ бир кере жаны бла кериуан озгъанны эртте кёрген эди.
Дзоридзыс аддзывлӧма коркӧ орччӧн дінтіыс мунысь караван.
Кода-бди весть панчфкясь няйсь вакста ётай караван.
Пеледыш икана эртен кайыше караваным ужын ыле.
Икӓнӓ пеледӹш эртен кешӹ караваным ужын:
Весть цецясь нейнесь, кода вакска ютась караван.
Цветок видел однажды, как мимо шел караван.
Сибэкки, биирдэ эрэ аттынан тэбиэннээх айанньыттар ааспыттарын көрбүт эбит.
Чәчәкнең кайчандыр кәрван үтеп киткәнне күргәне булган икән.
— Кешеләр? Ә, эйе... Улар бары ни алты әллә ете шикелле.
— Ҫынсем?.. Пур вӗсем, анчах та, ман шутпа, пурӗ те улттӑ е ҫиччӗ.
— Адӕн? Уотӕ мӕмӕ кӕсуй, ӕнцӕ ӕхсӕз кенӕ авд.
– Адамла? Хау, хау... Ала кёп тюйюлдюле. Беш-алтымы болурла... огъесе жетими?..
— Йӧз? Да-а... Найӧ сӧмын, буракӧ, квайтӧнӧсь али сизимӧнӧсь вӧліны.
– Ломаттне? Вай, виде… Синь эздост сембоц ульсь кота али сисем.
— Еҥ-влак? Ах, да… Нуно улыжат кудытын але шымытын веле улыт.
— Эдемвлӓ? Цилӓжӓт нӹнӹ, шанымаштем, кудытын ӓль шӹмӹтӹн веле ылыт.
– Ломанть? Вай, истя… Сынденст весемезэ, маряви, кото-сисем.
– Люди? Ах да… Их всего-то, кажется, шесть или семь.
– Дьон? Ээ, сөп… Кинилэр алтыа дуу, сэттиэ дуу эрэ быһыылаахтара.
— Кешеләр? Әй... Әйе... Нибарысы биш яки алты гына бугай алар.
Мин уларҙы күп йылдар элек күрҙем.
Эпӗ вӗсене чылай ҫул каялла курнӑччӗ.
Берӕ ӕнзти размӕ сӕ фӕууидтон.
Мен аланы кёргенли бир талай жыл болады.
Ме аддзылі найӧс уна во сайын.
Мон няине синь пяк кунара, лама кизода инголе.
Мый нуным ятыр ий ончыч ужынам.
Мӹнь нӹнӹм шукы и перви ужынам.
Ютасть ламо иеть, кода мон сынст нейнинь.
Я видел их много лет назад.
Мин кинилэри хас да сыллааҕыта көрбүтүм.
Бик күптән күргән идем инде.
Тик ҡайҙа уларҙы эҙләргә — билдәһеҙ.
Анчах вӗсене ӑҫта тупма май пурри паллӑ мар.
Фал кӕми агоргӕ ‘нцӕ, е бӕрӕг нӕ’й.
Узайгъандыла, табылмазла.
Но некод оз тӧд, кытысь йӧзӧс корсьны.
А коста синь мумат – аф содаф.
Но кушто нуным кычалаш — ом пале.
Но кышты нӹнӹм кӹчӓлмӹлӓ, ам пӓлӹ.
Косто сынст вешнемс – а содан.
Но где их искать – неизвестно.
Онтон ол дьону ханна көрдүүрү, сатаан санаабаппын.
Ләкин кайдан эзләргә икәнен белмим.
Уларҙы ел йөрөтә.
Ҫил хӑвалать вӗсене тӗнче тӑрӑх.
Думгӕ сӕ рахӕссӕ-бахӕссӕ кӕнуй.
Жел къайры урса да, ары алып кетеди.
Найӧс тӧлыс новлӧдлӧ.
Синь каннесыне вармась.
Нуным мардеж поктен коштыкта.
Нӹнӹм мардеж вӹстӓрӓ.
Эйсэст кандтни вармась.
Их носит ветром.
Силиһэ суох буоланнар тыал кинилэри көҥүл көтүтэ сылдьар.
Җил куып йөртә үзләрен...
Уларҙың тамырҙары юҡ — был бик уңайһыҙ.
Ҫынсен тымарӗ ҫук, ку вара шутсӑр майлӑ мар япала.
Уедӕгтӕ син нӕййес, ӕма сӕ е хъӕбӕр гъигӕ даруй.
Аланы тамырлары жокъду, ол бек тапсызды.
Найӧ ӧд вужтӧмӧсь, а тайӧ абу зэв лӧсьыдтор.
Синь аш юрсна, и тя аф пяк пара.
Нунын вет вожышт уке, а тидыже пешак йӧндымӧ.
Нӹнӹн важышты уке, седӹндоно нӹнӹлӓн нелӹ.
Сынст арасть ундоксост, теньсэ мезеяк парось арась.
У них нет корней, это очень неудобно.
Оннук диэн табыллыбат буоллаҕа дии.
Тамырлары юк шул аларның — шунысы бик начар.
— Хуш, — тине Бәләкәй шаһзат.
— Чипер юл, — терӗ Пӗчӗк принц.
— Хуарзӕй байзайӕ, — загъта Минкъий принц.
– Сау къал, – деди Ёзден жашчыкъ.
— Видза колян, — шуис Дзоля принс.
– Туян. Оду аф няйхтяма, – мярьгсь Ёмла Оцязорнясь.
— Чеверын, — мане Изи принц.
— Цеверӹн, — Изи принц маньы.
– Вастомазонок, – мерсь Вишка инязорнэ.
– Прощай, – сказал Маленький принц.
– Бырастыы, – диэбит Кыра тыгын.
— Хуш! — ди Нәни принц.
— Хуш, — тине сәскә.
— Чипер кай, — тесе сывпуллашрӗ чечек.
— Фӕндараст уо, — загъта деденӕг.
– Сау айлан, – деди гокка хансчыкъ.
— Видза, — вочавидзис дзоридз.
– Архт, – поладозе панчфкясь.
— Чеверын, — вашештыш пеледыш.
— Цеверӹн, — пеледӹш вӓшештӹш.
– Вастомазонок, – мерсь цецясь. Цветок видел однажды, как мимо шел караван. – Люди? Ах да… Их всего-то, кажется, шесть или семь. Я видел их много лет назад. Но где их искать – неизвестно. Их носит ветром. У них нет корней, это очень неудобно. – Прощай, – сказал Маленький принц. – Прощай, – сказал цветок.
– Прощай, – сказал цветок.
– Бырастыы, – диэн хардарбыт сибэкки.
— Хуш! — ди чәчәк.
Бәләкәй шаһзат бейек тау башына менде.
Пӗчӗк принц ҫӳллӗ ту ҫине хӑпарчӗ.
Минкъий принц схизтӕй бӕрзонд хонхмӕ.
Ёзден жашчыкъ бийик таугъа ёрлегенди.
Дзоля принс кайис джуджыд керӧсӧ.
Емла Оцязорнясь куцсь оцю панда пряс.
Изи принц кугу курыкыш кӱзен шуо.
Изи принц кӱкшӹ кырык вӹкӹ кузен шагальы.
Вишка инязорнэ кузсь сэрей пандо пряс.
Маленький принц поднялся на высокую гору.
Кыра тыгын үрдүк хайаҕа ыттан тахсыбыт.
Нәни принц биек тау башына менә.
Быға тиклем ул бер ҡасан да, үҙенең тубығынан бейек булмаған өс янартауынан башҡа, тауҙар күргәне юҡ ине.
Ку таранччен вӑл хӑйӗн виҫӗ вулканӗсӗр пуҫне урӑх сӑрт-ту таврашӗ курман, вӗсем те пулин хӑйӗн чӗркуҫҫийӗнчен ҫӳллӗ пулман.
Нури уӕнгӕ ци хуӕнхтӕ зудта, етӕ адтӕнцӕ, ӕ уӕргутӕмӕ ка хъӕрттӕй, ӕрмӕст еци ӕртӕ вулкани.
Эндиге дери кесини тобугъуна жетген юч вулканындан башха тау кёрмегенди.
Таӧдз сійӧ аслас куим вулканысь кындзи (найӧ сылы вӧлӧмны пидзӧсӧдзыс) некор на керӧсъяссӧ абу аддзылӧма.
Тяда инголе сон вестевок ашезь няенде тяфтама пантт. Сон содась аньцек эсь колма вулканонзон, конат ульсть тейнза плманжа видева.
Ондак тудо шке вулканже деч моло курыкым ужын огыл ыле (а нунышт тудлан пулвуй марте веле шуыныт).
Тилец анзыц тӹдӹ нигынамат кырыквлӓм ужде, лач кым вулканжым, кыдывлӓ тӹдӹлӓн пылвуй якте ылыныт.
Теде икеле сон зярдояк эзь нейне пандт, ансяк колмо вулканонзо, конатне ульнесть кумажа видьга.
Прежде он никогда не видал гор, кроме своих трех вулканов, которые были ему по колено.
Кини урут, тобугар эрэ тиийэр тиийбэт бэйэтин дойдутугар баар булкааннарыттан ураты, хайа диэни харахтаабатах.
Моңа кадәр үзенең тезе тиңентен өч вулканыннан башка тау күргәне булмый аның.
Һүнгән янартау уға ултырғыс булып хеҙмәт итә ине.
Сӳннӗ вулканӗпе вара вӑл пукан вырӑнне усӑ курнӑ.
Ӕма хуст вулканӕй къелай бӕсти пайда кодта.
Ёчюлген вулкан а Ёзден жашчыкъны шинтиги эди.
Кусӧм вулканыс вӧлӧма сылы джек пыдди.
А аф палы, матф вулканць ульсь тейнза ёфси кода озама васта.
Йӧрышӧ вулкан тудлан шинчашыже пӱкеным алмаштен.
Йӧрен кешӹ вулканым тӹдӹ пӧкен вӓреш кычылтын.
Мадезь вулканось ульнесь тензэ озамо таркакс.
Потухший вулкан служил ему табуретом.
Умуллубут булкаан киниэхэ олоппос оннугар туттуллара.
Сүнгән вулканы урындык хезмәтен үти иде.
Ә хәҙер ул уйлап ҡуйҙы: «Бындай бейек тауҙан мин бер ыңғайы бар ҡауҡабты һәм булған кешеләрҙе күрәсәкмен». Әммә тик, энәләр кеүек, осло һәм нәҙек ҡаяларҙы ғына күрҙе.
«Ҫакӑн ҫӳллӗш ту ҫинче, — мӗлтлетрӗ ун пуҫӗнче шухӑш, — эпӗ йӗри-тавралла пӗрре куҫ ывӑтсах планетӑпа ун ҫыннисене пӗтӗмпех яр уҫҫӑн курма пултарӑп». Анчах та куҫ умне йӗп пек ҫинҫе те шӗвӗр чул хысакӗсем ҫеҫ тухса тӑчӗҫ.
«Ауӕхӕн бӕрзонд хонхӕй, - гъуди кодта Минкъий принц, — уайтагъд фӕууиндзӕнӕн еУгУР планетӕ дӕр ӕма еугур адӕни дӕр ...». Фал си неци фӕууидта, содзинттау циргъ къӕдзӕхтӕй ӕндӕр.
Быллай бийик таудан къарап, битеу планетаны да, аны адамларында кёрюр мурат эте эди. Кёргени уа – бизле кибик, жютю, иничке къаяла.
И ӧні сійӧ мӧвпыштіс: «Татшӧм джуджыд керӧссяньыс ме дзик пыр аддза дзоньнас енэжмусӧ да став йӧзсӧ». Но аддзис сӧмын ем кодь ёсь да вӧсни кыртаяс.
И вов тяни арьсезевсь: «Тя сери пандть пряста мон няйса сембе масторлангть и сембе эряй ломаттнень». А лиссь ёфси аф стане. Сон няйсь аньцек пандонь оржа петнень, конат няевсть кода стяфнеф салмокст.
А кызыт шоналтыш: «Тыгай кӱкшӧ курык гыч мый вигак пӱтынь мландым да чыла калыкым ужам». Но тудо пӱсӧ да вичкыж шӧрынан кӱ орам веле ужо.
«Техень кӱкшӹ кырык вӹлец мӹнь икӓнӓштӹ планета хӓлӓ дӓ цилӓ эдемӹм ужам...» Но тӹдӹ им гань кашар кырык вуйвлӓ гӹц пасна нимат ӹш уж.
Ней вана сон арсезевсь: «Истямо сэрей пандо прясто монень неяви весе планетась ды весе ломантне». Нейсь ансяк скалат, пупицят ды човат, теке салмукст.
И теперь он подумал: «С такой высокой горы я сразу увижу всю эту планету и всех людей». Но увидел только скалы, острые и тонкие, как иглы.
Дьэ, манна туран, санаабыт: «Хата, бачча үрдүктэн бу чолбону уонна дьону барыларын көрүөм». Ол эрээри, иннэ курдук синньигэс, сытыы уһуктаах очуостары эрэ көрбүт.
"Мондый биек таудан бөтен планетаны һәм барча кешеләрне берьюлы күреп буладыр," — дип уйлый ул. Ләкин тирә-якта энәдәй нәзек һәм очлы кыялардан башка берни дә күренми.
— Хәйерле көн, — тине ул ул-был хәлгә.
— Ырӑ кун, — терӗ вӑл сывлӑх сунни ытлашши пулас ҫук тесе.
— Дӕ бон хуарз, — загъта Минкъий принц зӕрдаййевӕй.
– Кюн ахшы болсун! – деди Ёзден жашчыкъ нек эсе да.
— Бур лун, — шуис сійӧ велалӧмпырысь.
– Шумбра ши, – аф содамок кинди азозе сон.
— Поро кече, — шып шогымо деч пелештыш тудо.
— Пуры кечӹ, — тӹдӹ келесен анжыш.
– Шумбрачи! – мерсь сон тевтеме.
– Добрый день, – сказал он на всякий случай.
– Үтүө күнүнэн, – диэбит кини сэрэххэ.
— Хәерле көн, — ди ул, болай, гадәт буенча гына.
— Хәйерле көн... көн... көн... — яуапланы шаңдау.
— Ырӑ кун… ырӑ кун… ырӑ кун… — хумӑн-хумӑн сарӑлса хуравларӗ ахрӑм.
- Дӕ бон хуарз... Дӕ бон хуарз...Дӕ бон хуарз..., - дзуапп равардта азӕлд.
– Кюн ахшы болсун... болсун... болсун... – деди къая къызы.
— Бур лун... лун... лун..., — шы сетіс йӧлӧга.
– Шумбра ши… ши… ши… – кулевсь каршезонза меквайгяльсь.
— Поро кече... поро кече... поро кече... — шоктыш йӱксавыш.
— Пуры кечӹ... пуры кечӹ... пуры кечӹ... — эхо вӓшештӹш.
– Шумбрач чи … чи… чи… - каршо мерсь вайгелькоштось.
– Добрый день… день… день… – откликнулось эхо.
– Үтүө күнүнэн… күнүнэн… күнүнэн… – диэн ой дуораана хардарбыт.
— Хәерле көн... көн... көн... — дип җавап кайтара кайтаваз.
— Кем һеҙ? — тип һораны Бәләкәй шаһзат.
— Камсем эсир? — ыйтрӗ Пӗчӗк принц.
— Ка ‘йтӕ? — бафарста Минкъий принц.
– Сен кимсе? – деп сорду Ёзден жашчыкъ.
— Кодъяс ті? — юаліс Дзоля принс.
– Тон кият? – кизефтезе Ёмла Оцязорнясь.
— Те кӧ улыда? — йодо Изи принц.
— Тӓ кӱ ылыда? — Изи принц яды.
– Кие тынь? – кевкстсь Вишка инязорнэ?
– Кто вы? – спросил Маленький принц.
– Эн кимҥиний? – диэн ыйыппыт Кыра тыгын.
— Кем сез? — дип сорый Нәни принц.
— Кем һеҙ... кем һеҙ... кем һеҙ... — яуапланы шаңдау.
— Камсем эсир… камсем эсир… камсем эсир… — ҫийӗнчех тавӑрчӗ ахрӑм.
- Ка ‘йтӕ ... ка ‘йтӕ ... ка ‘йтӕ, - дзуапп равардта азӕлд.
– Сен кимсе... сен кимсе... кимсе... – деди къая къызы.
— Кодъяс ті... ті... ті..., — чукӧстчис йӧлӧга.
– Тон кият… тонь кият… тон кият… – тага каршезонза марявсь меки сай вайгяльсь.
— Кӧ улыда… кӧ улыда… кӧ улыда… — йӱксавыш уэш йоҥгалте.
— Тӓ кӱ ылыда... тӓ кӱ ылыда... тӓ кӱ ылыда... — эхо ваштарешӹжӹ шактыш.
– Кие тынь… кие тынь… кие тынь… – каршо каятотсь вайгелесь.
– Кто вы… кто вы… кто вы… – откликнулось эхо.
– Эн кимҥиний… эн кимҥиний… эн кимҥиний… – диэн хардарбыт ой дуораана.
— Кем сез... кем сез... кем сез... — дип җавап кайтара кайтаваз.
— Дуҫ булайыҡ, мин бөтөнләй яңғыҙ, — тине ул.
— Ман туссем пулсамӑр, пӗччене йывӑр…
— Ӕнбӕлттӕ мин фӕууотӕ, еунӕг дӕн, — загъта Минкъий принц.
– Шуёх болайыкъ, мен жангызма, кесим, – деди Ёзден жашчыкъ.
— Вай ёртасям, ме дзик ӧтнам, — шуис сійӧ.
– Ульхтяма ялгакс, мон ёфси ськамон, – азозе сон.
— Айста йолташ лийына, мый йӧршеш шкет улам, — мане Изи принц.
— Лидӓ мӹньӹн тӓнгвлӓэм, мӹнь ӹшкетемок ылам, — тӹдӹ маньы.
– Карматано ялгакс, мон ськамон, – мерсь сон.
– Будем друзьями, я совсем один, – сказал он.
– Доҕордоһуох, мин олус соҕотохпун, – диэбит кини.
— Дуслар булыйк, мин бөтенләй ялгыз, — ди ул.
— Яңғыҙ... яңғыҙ... яңғыҙ... — яуапланы шаңдау.
— Пӗччене йывӑр… пӗччене йывӑр… пӗччене йывӑр… — хуравларӗ ахрӑм.
- Еунӕг дӕн ... еунӕг дӕн... еунӕг дӕн, - дзуапп равардта азӕлд.
– Кесим... кесим... кесим... – деди къая къызы.
— Ӧтнам... ӧтнам... ӧтнам... — кыліс воча.
– Ськамон… ськамон… ськамон… – тага каршезонза марявсь меквайгяльсь.
— Шкет улам… шкет улам… шкет улам… — вашештыш йӱксавыш.
— Мӹнь ӹшкетемок ылам... мӹнь ӹшкетемок ылам... мӹнь ӹшкетемок ылам... — эхо вӓшештӹш.
– Ськамон… ськамон…ськамон… – каршо мерсь вайгелесь.
– Один… один… один… – откликнулось эхо.
– Соҕотохпун… соҕотохпун… соҕотохпун… – диэн хардарбыт ой дуораана.
— Ялгыз... ялгыз... ялгыз... — дип җавап кайтара кайтаваз.
«Ниндәй сәйер ҡауҡаб! — уйланы Бәләкәй шаһзат.
«Мӗн тери мыскараллӑ планета! — шутларӗ вара вӑл.
«Ци ӕнахур планетӕ ‘й, — рагъуди кодта уӕд Минкъий принц.
«Не къужур планетады бу! – деп ойлады Ёзден жашчыкъ.
«Кутшӧм тешкодь енэжму! — мӧвпыштіс Дзоля принс.
«Кодама-бди аф стама тя масторлангсь! – арьсезевсь Ёмла Оцязорнясь.
«Умылаш лийдыме планете! — шоналтыш Изи принц.
— Маханьы цӱдӓ планета! — Изи принц шаналтыш.
«Кодамо ачарькодевикс планетась! – арсезевсь Вишка инязорнэ.
«Какая странная планета! – подумал Маленький принц.
«Туох дьиибэ чолбоной! – дии санаабыт Кыра тыгын.
"Нинди сәер планета! — дип уйлый Нәни принц.
— Бөтөнләй ҡоро, тулыһынса энәләрҙән тора һәм тоҙло.
— Талккишпех типсе ларнӑ, пур ҫӗрте те тирекен йӗпсем тата тӑвар.
— Бунтон сор, бунтон къӕдзӕхгин, бунтон цӕхгун.
– Къуппа-къургъакъ, ийнеледен толуп, тузлу.
— Дзик кос, быдлаын емъяс, дай сола.
– Ёфси коське, пяшксе салмокста, а нинге салу.
— Йӧршеш кукшо, иман да эше шинчал таман.
— Тӹдӹ кашар им веле шалга, техеньӹ кукшы дӓ санзалан.
– Пачк коське, салмукс потсо ды салов.
– Совсем сухая, вся в иглах и соленая.
– Кубус-кураанах, бүтүннүү иннэ уонна өссө туустаах.
— Үзе коп-коры, үзен энә баскан, үзе тозлы.
Һәм кешеләргә мөйрәнеш етешмәй. Уларға ни әйтәһең, шуны ғына ҡабатлайҙар...
Ҫыннисем фантазисӗр, вӗсем эс каланӑ сӑмаха тепӗр хут калама ҫеҫ пӗлеҫҫӗ…
Адӕн ба си фӕлдесунгъон н’ ӕнцӕ. Ци син зӕгъай, уой фӕлхат кӕнунцӕ...
Адамла да – бир гуларакъла. Сен айтханны къайтарып айтадыла ансы...
Йӧзлы оз тырмы вежӧр писькӧслуныс. Найӧ сӧмын кайтӧны шуӧмъяс бӧрас...
И ломаттнень ёфси аш прянь арьсемасна. Синь аньцек азонкшихть сянь, мезе тейст азат…
Еҥ-влаклан шонен моштымаш ок сите. Нуно тыйын ойлыметымак веле уэш ойлат…
А эдемвлӓ нимат ум тумаен лыктын ак кердеп. Мам колыт, тӹдӹм веле пачаш-пачаш вӓшештӓт...
Ломантень а сатныть превест. Сынь ансяк мельгат ёвтыть сень, мезе тенст мерят…
И у людей не хватает воображения. Они только повторяют то, что им скажешь…
Аны, дьоно ойуулаан, дьүһүннээн, оҥорон көрүүлэрэ мөлтөх. Тугу эппиккин эрэ хатылыыллар…
Кешеләре дә берни уйлый белми. Нәрсә әйтсәң, шуны кабатлап тик тора...
Өйҙә минең сәскәм бар ине, матурлығым һәм һөйөнөсөм, һәм ул гел беренсе булып һүҙ ҡуша ине».
Хам патӑмра манӑн ытарайми чечекӗм пурччӗ, пирӗн калаҫу яланах ун сӑмахӗпе пуҫланатчӗ…»
Мӕхе планети мӕмӕ деденӕг адтӕй: е алкӕддӕр ӕхуӕдӕг фиццаг сдзоридӕ ...».
Мени планетамда уа гюлюм бар эди – мени ариуум, мени къууанчым, мени ийнагъым. Хар заманда да сёлешип, ол алгъа башлай эди».
Гортам вӧлі дзоридз, менам долыдлунӧй да мичӧй, да сійӧ ачыс медводз век панліс сёрнисӧ.
Кудсон ульсь монь мазыдонга мазы панчфкязе, кона кандсь тейне аньцек кенярдема, и фалу ушеткшнесь корхтама васенцекс».
Мыйын мӧҥгыштем пеледыш ыле — сӧраллыкем да куанем, теве тудо эртакак эн ончыч мутланаш тӱҥалеш ыле».
Тонем мӹньӹн пеледӹшем ыльы: тӹдӹ соок пӹтӓришӹ шайышташ тӹнгӓлеш ыльы.
Кудосо монь ульнесь цецям, мон мазыйнем ды кенярксом, сон свал ушодыль кортамо мартон».
Дома у меня был цветок, моя краса и радость, и он всегда заговаривал первым».
Миэхэ дьиэбэр сибэккилээх этим, ол мин үөрүүм уонна кэрэм.
Өемдә минем шатлык бирүче гүзәл чәчәгем бар иде. һәрвакыт беренче булып үзе сүз башлый иде".
Оҙаҡ ҡына ҡомдар, ҡаялар һәм ҡарҙар аша атланы Бәләкәй шаһзат, һәм, ниһайәт, юлға сыҡты.
Нумай вӑхӑт хушши хӑйӑрсем, чул хысакӗсем, пӑр-юрсем урлӑ утса Пӗчӗк принц юлашкинчен хӑй шыракан ҫула тупрӗ-тупрех.
Фал уотӕ рауадӕй ӕма зменсбудуртӕбӕл, къӕдзӕхтӕбӕл, метбӕл берӕ фӕццӕугӕй, ӕппунфӕстаг Минкъий принц иссердта еу фӕндаг.
Къумланы, къаяланы, къарланы да къыдыра келип, ахырында жолгъа чыгъады.
Дыр восьлаліс Дзоля принс лыаинъяс, кыртаяс да лым толаяс вомӧн, медбӧрти сэсся петіс туй вылӧ.
Куватьс мольсь Ёмла Оцязорнясь шуварвасттнень, кев панттнень и лофнень пачк, и вов сон лиссь кить лангс.
Изи принц ошма, курыкла гоч да лум вошт ятыр ошкыльо да корнышко толын лекте.
Ошма, кырыквлӓ дӓ лым мычкы шукы каштын, Изи принц трӱк корны вӹкӹ лӓктӹн шагальы.
Куватьс мольс Вишка инязорнэ човар паксява, скалава, ловга ды, окойники, лиссь ки лангс.
Долго шел Маленький принц через пески, скалы и снега и, наконец, набрел на дорогу.
Сибэкким кэпсэтиини куруук бэйэтэ саҕалыыра».
Ком чүлләре, кыя таулар, кар-бураннар аша үтә-үтә озак бара Нәни принц һәм, ниһаять, юлга килеп чыга.
Ә бөтә юлдар кешеләргә илтә.
Ҫул-йӗрсем вара пурте ҫынсем патне илсе каяҫҫӗ.
Фӕндӕгтӕ ба еугур дӕр адӕнмӕ цӕунцӕ.
Жолла уа адамлагъа элтедиле.
А став туйыс вайӧдӧ йӧз дорӧ.
А сембе китне, кода содаф, вятихть ломаттненди.
А чыла корнат еҥ-влак деке наҥгаят.
А цилӓ корнывлӓ эдемвлӓ докы нӓнгеӓт.
Весе китне ветить ломантнес.
А все дороги ведут к людям.
Кыра тыгын кумах куйаардары, таас очуостары, халыҥ хаардары уҥуордуу өр айаннаабыт.
Ә юлларның барысы да кешеләр янына алып бара.
— Хәйерле көн, — тине ул.
— Ырӑ кун, — терӗ вӑл.
— Уӕ бон хуарз! — загъта Минкъий принц.
– Кюн ахшы болсун! – деди ол.
— Бур лун, — шуис сійӧ.
– Пара ши, – азозе сон.
— Поро кече, — мане тудо.
— Пуры кечӹ, — тӹдӹ маньы.
– Шумбрачи, – мерсь сон.
– Добрый день, – сказал он.
Кэмниэ кэнэҕэс дьэ суолга тахсыбыт.
— Хәерле көн, — ди ул.