text
stringlengths
1
12.2k
predicted_language
stringclasses
2 values
contains_kaz_symbols
int64
0
1
id
stringlengths
36
36
жолақтар бар.
kaz
1
11d83149-a01d-427e-b8fe-2e69800b1027
екенің білдіреді.
kaz
1
3184390a-f69e-4a12-ad17-5d03b1438d3a
3. Іріктеу белгілері – қосымша құралдар. Олардың түсі және пішіні әр
kaz
1
f99754d1-a531-4cfd-bd91-39d85181304c
мүмкіндік туғызады. Бұл таңбаларды аурудың киімдеріне қадап қояды.
kaz
1
a20184a9-6c2a-49db-946f-322f684b5eae
II- тарау. Бейбітшілік уақыттағы төтенше жағдайдағы медициналық көмекті
kaz
1
c073085f-a63a-4615-8084-92db98dfb6eb
Зілзаланың қысқаша сипаттамасы.
kaz
1
20c22c2b-c369-4075-a241-c3d134623a48
Зілзала – бұл кенеттен пайда болатын, халықтың айтарлықтай бөлігінің
kaz
1
8290d307-33a5-43af-83fb-50f78cbe8410
алып келетін, сондай-ақ адамдар мен хайуанаттарды өлім-жетімге ұшырататын
kaz
1
144a278f-6411-488e-a4d5-ca85f2610643
Әрбір зілзаланың өзіне тән физикалық қасиеті, пайда болу себебеі,
kaz
1
ba18d57d-494e-4713-9bf9-9a247ac0ee39
Зілзаланың пайда болу себебі мен сипаттамасын дер кезінде шаралар
kaz
1
24783e9c-95e2-44e5-9419-67b6b48a32b6
Біз Республикамызда мынандай зілзалалар болуы мүмкін: жер сілкінісі,
kaz
1
f0c8bd1d-f2d7-4125-98a5-f14ca4404986
сел, қар көшкіні, дауыл, су тасқыны, буырқасын, өрт.
kaz
1
0875809f-650f-4860-8bcc-20c163fe8e40
Каспий теңізі деңгейінің өзгеруіне Арал теңізінің құруына, Балқаш
kaz
1
a1f3cf55-19b7-4dc9-bba3-5165297e7a83
жағдайлар арасында ерекше орын алады.
kaz
1
3f91c291-d57b-4c9e-a3eb-b2e3e60b7555
Жер сілкінісі – бұл жер қыртысында немесе мантияның үстіңгі бөлігінде
kaz
1
6fe0a9d6-ba9a-4335-b521-df89bac6391e
кенеттен болған қозғалыс пен жарылыс нәтижесінде пайда болған және елеулі
kaz
1
eb7dae7f-0d53-4c64-93ff-525848350dea
Жер сілкінісі барысында адамдар қаза болады, үйлер, жолдар, көпірлер,
kaz
1
cb773269-5395-42ef-9242-c32aa473d407
каналдар, тоғандар мен басқа да инженерлік ғимараттар, су құбырлары,
kaz
1
e067d6b0-eb07-4adf-8e93-dc8f2bad5bd5
канализация, электр беру жүйесі қирайды, байланыс бұзылады, қар көшкіні,
kaz
1
13fdf4e7-e599-4c60-8308-cc1dcf206cca
құлайды, адамдарды үрей билейді. Су асты және су жағалауындағы жер
kaz
1
46274ff0-49cb-41f2-8037-43ef0a7a104c
бұзылуы, жер сілкінісі, адамның шаруашылық қызметі нәтижесінде пайда
kaz
1
38034a14-e974-454d-a587-13fa18a2b663
жекелеген толқындардан 10 мс және одан да көп. жылдамдықпен қозғалады.
kaz
1
eb4ecefc-5bc9-4ec4-a929-fbc2f11323aa
Іле, Жоңғар, Талас Алатауының жоталарында, сондай-ақ Қаратай, Кетмен,
kaz
1
d37adf97-cfc3-4051-b046-ea79612345d4
Қазақстанда 95 мың шаршы метр тау аумағы қар көшкіні қаупіне ұшырайды.
kaz
1
fd83803f-467d-4ef7-94de-cc76835fed85
болады. Сирек қайталанатын көшкіннің көлемі 1 млн. текше метрге,
kaz
1
6930b767-b62a-4294-9f69-05742de7cba3
қозғалысының ең үлкен жылдамдығы 100мс дейін жетеді. Барлық көшкіндердің
kaz
1
926e6249-c253-4beb-b23a-828b25d83628
50% жуығы жазыққа дейін жетіп, халық пен шаруашылық объектілеріне тікелей
kaz
1
bf287e55-42e4-4bf8-8956-fa5a14738ad8
жүз тоннаға жетуі мүмкін.
kaz
1
90cc6e86-6298-4e1b-8618-150b6d11a4ed
орман, орманды дала және дала өрттері болып табылады.
kaz
1
999aacfc-bc1d-41b2-bebb-659acf12eb37
пайдалану нәтижесінде пайда болады.
kaz
1
75bc8951-02ed-4439-a239-c48a60d8d30c
Опырылмалар жылдың кез-келген уақытында, әдетте тікңтігі 19° жуық
kaz
1
ff03b89a-9934-40b8-9a72-c00a03d869f3
жартастарда жиі кездеседі. Олардың алаңы 50-60 га дейін жетеді.
kaz
1
f8e0537b-2619-4cda-b71e-5ba92c56ba6a
қарлы боранмен тығыз байланысты. Ол бірнеше сағаттан бірнеше тәулікке дейін
kaz
1
72c970fe-e5ef-46d0-9e37-a7b7da142a89
жауған қалың қардың әсерінен пайда болып, қалыпты тіршіліктің бұзылуына, ал
kaz
1
19d740a4-e98c-4748-8f52-2d3c8e492f71
құндылықтарының жойылуына алып келеді. Қар басуы, боран туралы хабар алған
kaz
1
0a79f14e-97a0-4b60-b9bc-2c6333614842
бойда, уақыт болса, кедергілер орнатылады. Жолдың, ғимараттардың шетінен
kaz
1
b8f85dfd-fd10-42d4-ad94-20a6f92c7ad7
желге қарсы бағытта арасы 15-20 метр қалқан, қар тосқауылы қойылады.
kaz
1
ed9379b1-1de9-4bb2-83be-662b7eab11e1
Дауыл – жойқын күші бар және едәуір созылатын, 30 мс жылдамдықпен
kaz
1
16259542-0bc4-4bda-9218-1cd2dfea42a9
Дауылдардың пайда болуына ауа айналымының ерекше жағдайда пайда болып,
kaz
1
76d82688-772f-49c6-93f8-57edfe4054b0
атмосферадағы тепе-теңдіктің өте жоғары жылдамдықпен аяқ астынан бұзылуы
kaz
1
9f3709ef-89d0-4adb-86a0-b75090b3f6bf
сілкінісінен кем емес деңгейде әсер етеді.
kaz
1
d082acad-a245-4abe-a391-5d1828e331c1
Су басу - өзен, көл немесе теңіз суының көтерілуі саладарынан жердің
kaz
1
4df01146-5ef1-4861-a573-5e9267a2a569
белгілі бір бөлігінің су астында қалуы. Ол енді мекендердің су астында
kaz
1
f2bf97b0-015f-4daf-883c-773d750cadce
қалуына, адам мен малдың өлім-жетіміне алып келеді.
kaz
1
38f4cfa7-27a1-480d-beb0-3e0be5a4b4cf
үздіксіз еруі, қума жел болып табылады.
kaz
1
cf37c0ad-1487-4e4b-ae25-23f821f5c3d1
жағдайдың төмендегіден ерекше қауіпті және басқа да жұқпалы аурулардың
kaz
1
b836a270-cf35-468c-9efc-3e96c9405680
таралуына барлық алғы шарттар жасалған.
kaz
1
5d83c54b-6ec3-4534-815c-4a223cfa6dfd
Қазақстанда іш сүзегі, дизентерия, т.б. аурулар, тұмау, көкжөтел,
kaz
1
d5166e93-2723-4a69-9061-f66b4c78d051
қызылша, полимиелит, бруцеллёз, менингит, туберкулез, вирустық гепатит,
kaz
1
1ba6b5d1-8cd0-43ac-a12c-8ff3871b0b48
сүзек, безгек, тыныс жолдарының ауруы және т.б. тіркелген.
kaz
1
202e54f2-fc86-4c8c-bdff-bba95bcd9325
Төтенше жағдай аумағындағы құтқару және өзге де жұмыстар.
kaz
1
4a5bb72d-e500-4a58-8f4f-656922da0ec3
Құтқару және басқа да шұғыл жұмыстары (ҚжБШЖ) төтенше жағдай аумағында
kaz
1
48418645-3b59-426a-b49a-1e602a9dc409
адам құтқару және жарақат алғандарға көмек көрстеуі үшін, ТЖ- ны оқшаулау,
kaz
1
1c6d31ee-b698-4fb0-abef-824b19b7117d
сондай-ақ қайта қалпына келтіру мақсатында жүргізіледі.
kaz
1
205261ba-a418-4898-aa6c-b374f0b01c86
байланысты тәуекелділікке негізделеді. Сондықтан ең алғашқы міндет- адамдар
kaz
1
06339159-612e-4d20-a9c9-2c0c9805f407
Адамдарды құтқару сипаттамасы бойынша арнаулы 3 топ бар:
kaz
1
d34cc4ab-0c2d-461d-9bc9-ceaa80e32657
Құтқару жұмыстары, адамдарды құтқарып алуымен тікелей байланысты, оған
kaz
1
a6f3cf83-1000-4f36-94c6-4d28016db45d
- зардап шегушілерді шығарып алу;
kaz
1
37582f27-3d26-496f-ab17-1dca4cbd2033
- зардап шегушілерге жедел медициналық жәрдем ұйымдастыру;
kaz
1
23b1a338-40a9-4720-baee-1ecbd152458a
Арнаулы (жедел) жұмыстарға жатады:
kaz
1
0275ba32-1a3e-40ac-aec2-cbd0400727b7
- өрт сөндіру,
kaz
1
5404e691-82d9-4062-a46e-ae2f02d9b5d1
- коммуналды- энергетикалық және техникалық желілердегі апаттарды жою;
kaz
1
db327e27-7724-4df6-a465-831f9e0de9a7
- тосқауылдарға кіру жолдарын жасау;
kaz
1
1af6a6a2-b50f-41f4-8b08-dd9be7a821c2
Қосалқы жұмыстарға мыналар кіреді:
kaz
1
c3e8b1a7-ce86-4159-a03e-b28409d03bf9
- алаңдарды тазалау;
kaz
1
e82c09a9-4253-4d65-bf40-8416e7ab9f99
- жұмыс орындарын жарықтандыру т.с.с.
kaz
1
0919caf7-5772-4216-91c9-a87c852cbce2
АҚ шаралары мен күштерінің іс-әрекеттерінің қамсыздандырудың тікелей
kaz
1
68e0abd5-9757-4df5-8908-860508b548f4
құрамалары болып табылады.
kaz
1
e64ce2cd-c3a6-47ef-aa96-8e838584f760
а) Барлау – АҚ мен іс-әрекеттері мен шараларының қамсыздандырудың
kaz
1
39e2dcd0-df04-45a7-80b8-e18b17b59528
маңызды түрі болып табылады.Барлау үшін талап: толассыздық, белсенділік,
kaz
1
0bf755a3-44f6-4b3e-9fa9-3d69c9d7104c
б) Медициналық қамсыздандыру – АҚ күштері жеке құрамының денсаулығы мен
kaz
1
721304a9-0e87-4ba7-b01a-aba4b181a1ce
жұмыс қабілетін сақтау, зақымдалушылар мен ауруларға дер кезінде
kaz
1
897414f1-ff35-4b8c-a035-f6ffd9e0dac4
медициналық көмек көрсету үшін, оларды көшіру, емдеу және қатарға қосу,
kaz
1
214a4026-54de-47e8-8452-205bb5e2be71
жұқпалы аурулардың пайда болуы мен таралуын ескертумен ұйымдастырылады.
kaz
1
a8b06a55-34f0-45a9-92d5-7f6ee3f83825
в) Көлікпен қамсыздандыру шаралары және Азаматтық Қорғаныс Күштерінің
kaz
1
2929da3d-96be-4804-aa32-71db64031f79
тасымалдау мақсатында ұйымдастырылады.
kaz
1
5f798307-173d-4eca-b6f3-a007f840efdc
г) АҚ шаралары мен күштерінің іс-әрекеттерін материалдық-техникалық
kaz
1
748d7400-ed69-4551-a576-15286ac9c549
қамсыздандыру АҚ басқару органдары мен күштерін өз уақытында және тұрақты
kaz
1
bd23275f-f76c-4c2a-9225-578bedd80bb6
шұғыл жұмыстарды жүргізуге әзір ету мақсатында ұйымдастырылады;
kaz
1
6d52b1c2-38c0-4a1f-9957-b9b0c7f3a546
метеорологиялық және гидрологиялық қауіпті құбылыстар мен ауа райының
kaz
1
f66e3af4-cfc3-4658-8b49-0f5d5e16121f
элементтерін жан- жақты есепке алу мақсатында жүргізіледі.
kaz
1
300d119e-96c4-418d-b1ce-a3c7f364e1ea
Зілзала аумағында медико-тактикалық жағдай мен АҚ МК-нің негізгі
kaz
1
c3a1157b-9d24-4afc-a7c6-90288f8f3265
Көбінесе зілзала болған жағдайда медициналық көмек көрсету бірден мүмкін
kaz
1
25fdb886-2484-4010-8dde-0aa1fd471b4f
болмай қалады. Өрт, су алу мен су басудан басқа жағдайларда. Басқа
kaz
1
0be9d235-dbd4-4716-9d1b-6e46e8a606f5
жағдайларда медициналық көмек тек қана салдарынан соң көрсетіледі.
kaz
1
b35450f7-f242-43da-b15f-49e1078fa15d
шығыны аз болады. Өйткені, адам өрттен жарақаттанып қашып шыға алады, ал өз
kaz
1
35135c12-cfa0-4741-bab8-4ed1a8eec031
Ең көп кісі шығынын тудырушы ол-жер сілкінісі. Онда ірі қалаларда
kaz
1
e0907d60-a80f-4374-b696-210fc5056c0b
қайтымсыз және санитарлық шығын пайда болады. Соның ішінде медқызметкерлер,
kaz
1
fa630fc4-14da-451f-9967-fdab7eddde3b
медициналық мекемелер, құрал-дәрілер де бар. Мысалы, 1966ж. Ташкенттегі
kaz
1
15faf083-3c63-4b63-87bb-b07aaef26d53
сілкініс – 140 медициналық мекеменің 118-ін зақымдады.
kaz
1
07a6dea7-7223-4e7b-880f-f83c62fb1685
пайда болуы мүмкін (хлор, аммиак, фторсутегі және т.б.)
kaz
1
3ab44d8c-a7a5-45f6-b2dd-a04e79f20f3e
1) зілзаладан зардап шеккендерге дер кезінде медициналық көмектің
kaz
1
dc149e49-e812-47e4-b198-373cf890a4b9
барша түрін көрсету;
kaz
1
b198bcfa-d8e8-4b09-b893-765873be2d16
мед. қызмет көрсету мен ұйымдастыру;
kaz
1
3ff8096d-e055-4b29-a5a1-ea289da013e7
4) тұрғындар арасында жаппай індет тарауының алдын алу.
kaz
1
1f4c52c3-ac06-40ff-8afc-77d9fd6c37d2
көмекті ұйымдастыру.
kaz
1
5e0dcbb7-473d-4e07-b693-aa6d0903a30c
жөніндегі министрлік бар. Оның құрамына АҚ МҚ-нің бастықтары кіреді.
kaz
1
48c3f11f-dc84-43c3-acda-5e8231fd8626
Бірінші медициналық көмек – зілзала болған аймақта өзіне өзі немесе
kaz
1
d364f721-7d79-46cd-b01a-669da6831aaf
біріне бірі көмек көрсету арқылы және аудандағы СД күшімен көрсетіледі.
kaz
1
270e858c-a11a-406f-a053-5dcca92e94b5
Сонымен қатар, бұл жұмысқа жедел және шұғыл медициналық көмек станциялары
kaz
1
78a1b1ad-6cb5-4916-a5ba-8bd785721680