input
stringlengths
0
38.2k
instruction
stringlengths
0
9.68k
output
stringlengths
0
124k
Mikroekonomi nedir?
Mikroekonomi, bireysel firmaların ve tüketicilerin kararlarını, piyasa yapılarını ve fiyat oluşumunu inceleyen ekonomi dalıdır. Mikroekonomi, bireysel ekonomik birimlerin davranışlarını analiz eder.
İktisat nedir?
İktisat, kaynakların (örneğin, çalışma gücü, sermaye, toprak) nasıl tahsis edileceği konusunu inceleyen sosyal bilim dalıdır. İktisat, üretim, dağıtım ve tüketim ile ilgili ekonomik süreçleri analiz eder.
Makroekonomide kullanılan temel göstergeler nelerdir?
Makroekonomide kullanılan temel göstergeler arasında gayri safi milli hasıla (GSMH), enflasyon oranı, işsizlik oranı, bütçe açığı ve dış ticaret dengesi yer alır.
Mikroekonomide rekabetçi piyasa nedir?
Rekabetçi piyasa, çok sayıda alıcı ve satıcının bulunduğu, homojen (aynı özelliklere sahip) ürünlerin ticaretinin yapıldığı piyasayı ifade eder. Rekabetçi piyasada fiyatlar talep ve arz dengesi ile belirlenir.
İktisatta temel sorunlar nelerdir?
İktisatta temel sorunlar üretim, dağıtım ve tüketimle ilgili kararların nasıl alınacağı, hangi mal ve hizmetlerin üretileceği, hangi kaynakların nasıl kullanılacağı gibi konuları içerir.
Makroekonomide enflasyonun nedenleri nelerdir?
Enflasyonun nedenleri arasında talep enflasyonu (talep artışı), maliyet enflasyonu (üretim maliyetlerinin artışı), para miktarındaki artış, döviz kurlarındaki değişimler ve arz-talep dengesizlikleri yer alır.
Mikroekonomide fiyat elastikiyeti nedir?
Fiyat elastikiyeti, bir malın talebinin fiyat değişikliklerine olan duyarlılığını ölçen bir kavramdır. Eğer fiyat elastikiyeti 1'den büyükse (elastik), talep fiyatla ters orantılıdır. Eğer fiyat elastikiyeti 1'den küçükse (inelastik), talep fiyatla doğru orantılıdır.
İktisatta jenerik rekabet stratejileri nelerdir?
İktisatta jenerik rekabet stratejileri maliyet liderliği (düşük maliyetle üretim), farklılaşma (benzersiz ürün veya hizmet sunma) ve odaklanma (belirli bir pazar segmentine odaklanma) stratejilerini içerir.
Makroekonomide işsizlik türleri nelerdir?
Makroekonomide işsizlik türleri friksiyonel işsizlik (geçici işsizlik), yapısal işsizlik (iş gücü piyasasındaki yapısal sorunlar) ve konjonktürel işsizlik (ekonomik durgunluk nedeniyle artan işsizlik) olarak sınıflandırılabilir.
Mikroekonomide tam rekabet piyasası nedir?
Tam rekabet piyasası, çok sayıda alıcı ve satıcının olduğu, homojen (aynı özelliklere sahip) ürünlerin satıldığı, giriş-çıkışların serbest olduğu ve fiyatların arz ve talep dengesiyle belirlendiği bir piyasa türüdür.
İktisatta marjinal maliyet nedir?
Marjinal maliyet, birim üretimdeki artışın toplam maliyette meydana getirdiği değişimi ifade eder. Yani, bir ürünün bir birim daha üretildiğinde ortaya çıkan ek maliyettir.
Makroekonomide para arzı nedir?
Para arzı, bir ekonomide dolaşımdaki toplam para miktarını ifade eder. Para arzı, merkez bankası tarafından kontrol edilir ve ekonomik politikalarda önemli bir rol oynar.
Mikroekonomide marginallik ilkesi nedir?
Marginallik ilkesi, birim artışın getirisinin (örneğin, marjinal fayda, marjinal maliyet) sıradaki birim artışa kıyasla azaldığını ifade eder. Bu ilke, ekonomide karar verme süreçlerinde önemli bir rol oynar.
İktisatta talep nedir?
Talep, bir mal veya hizmete olan isteği ve bu isteği karşılamak için ödeme yapmaya hazır olma durumunu ifade eder. Talep, fiyat, gelir, tüketici tercihleri gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Makroekonomide dış ticaret dengesi nedir?
Dış ticaret dengesi, bir ülkenin ihracat ve ithalatı arasındaki farkı gösterir. Eğer bir ülke daha fazla mal ve hizmet ihraç ediyorsa dış ticaret fazlası, daha fazla mal ve hizmet ithal ediyorsa dış ticaret açığı oluşur.
Mikroekonomide monopol piyasa nedir?
Monopol piyasa, tek bir satıcının bir mal veya hizmeti kontrol ettiği piyasa türüdür. Monopol piyasada giriş engelleri yüksektir ve tek bir firma sektörde hakimdir, bu da fiyat kontrolüne olanak tanır.
İktisatta homo economicus nedir?
Homo economicus, ekonomik kararlarını rasyonel şekilde alan, kendi çıkarlarını en üst düzeye çıkarmaya yönelik hareket eden bir bireyi ifade eder. Homo economicus, ekonomi modellerinde kullanılan idealize bir kavramdır.
Makroekonomide para politikası nedir?
Para politikası, bir ülkenin para arzını ve faiz oranlarını kontrol etmeye yönelik merkez bankası tarafından uygulanan politikaları içerir. Para politikası ekonomik büyümeyi, enflasyonu ve işsizliği etkileyebilir.
Mikroekonomide tekel piyasa nedir?
Tekel piyasa, bir sektördeki mal veya hizmetin tek bir firmaya ait olduğu, diğer firmaların rekabet edemediği piyasa türüdür. Tekel piyasa, giriş engelleri yüksek olduğunda oluşabilir.
İktisatta serbest piyasa ekonomisi nedir?
Serbest piyasa ekonomisi, ekonomik kararların serbest piyasa koşullarında arz ve talep dengesiyle belirlendiği bir ekonomik sistemdir. Devlet müdahalesi minimum düzeydedir, bireysel ve kurumsal özgürlükler vurgulanır.
Makroekonomide ekonomik büyüme nedir?
Ekonomik büyüme, bir ülkenin toplam üretim miktarının (GSYİH) zaman içinde artmasıdır. Ekonomik büyüme, bir ülkenin refah düzeyini artırabilir ve işsizlik oranını düşürebilir.
Mikroekonomide marjinal fayda nedir?
Marjinal fayda, birim artışın getirisini ifade eder. Marjinal fayda kavramı, birim bir mal veya hizmetin tüketiminden elde edilen ek fayda olarak tanımlanabilir.
İktisatta tüketici güven endeksi nedir?
Tüketici güven endeksi, bir ülkedeki tüketicilerin ekonomik durumlarına ve geleceğe dair beklentilerine ilişkin bir ölçümdür. Tüketici güven endeksi, tüketicilerin harcama eğilimlerini ve ekonomik aktiviteyi tahmin etmede kullanılır.
Makroekonomide mali politika nedir?
Mali politika, devletin vergi politikaları ve harcama politikaları aracılığıyla ekonomiyi düzenlemeye yönelik uygulamaları içerir. Mali politika, ekonomik büyümeyi teşvik etmek veya enflasyonu kontrol altına almak gibi hedeflerle kullanılabilir.
İktisatta dışsallık nedir?
Dışsallık, bir ekonomik aktörün (örneğin, bir firma veya birey) faaliyetlerinin başka bir ekonomik aktöre olumlu veya olumsuz etkiler yaratmasıdır, ancak bu etkiler piyasada fiyatlarla yansıtılmaz.
Makroekonomide işsizlik oranının hesaplanması nasıl yapılır?
İşsizlik oranı, işgücüne katılan ancak iş bulamayan kişilerin toplam işgücüne oranı olarak hesaplanır. İşsizlik oranı, işsizlerin sayısını işgücüne katılanların sayısına bölerken yüzde olarak ifade edilir.
Mikroekonomide talep ve arz dengesi nedir?
Talep ve arz dengesi, bir mal veya hizmetin piyasadaki talebinin ve arzının birbirine eşit olduğu noktayı ifade eder. Talep ve arz dengesi, piyasadaki fiyatı ve miktarı belirler.
İktisatta gelir dağılımı nedir?
Gelir dağılımı, bir ülkedeki gelirin, bireyler veya toplum kesimleri arasında nasıl dağıldığını ifade eder. Gelir dağılımı, gelirin adil bir şekilde dağıtılıp dağıtılmadığını değerlendiren bir ekonomik konsepttir.
Makroekonomide devlet harcamalarının ekonomiye etkisi nedir?
Devlet harcamaları, ekonomik büyümeyi teşvik etmek veya ekonomik durgunluğu önlemek amacıyla kullanılabilir. Devlet harcamalarındaki artış, genellikle talebi artırarak ekonomik büyümeyi teşvik eder.
İktisatta gelir vergisi nedir?
Gelir vergisi, bireylerin veya kurumların elde ettiği gelirler üzerinden belirli bir oranda alınan vergidir. Gelir vergisi, devletin gelir kaynaklarından biridir ve kamu harcamalarını finanse etmek için kullanılır.
Makroekonomide faiz oranlarının ekonomiye etkisi nedir?
Faiz oranları, tasarruf ve yatırım kararlarını etkiler. Düşük faiz oranları genellikle tüketimi teşvik ederken, yüksek faiz oranları tasarrufu teşvik eder. Merkez bankası faiz oranlarını ayarlayarak ekonomik aktiviteyi düzenlemeye çalışır.
Mikroekonomide monopolistik rekabet nedir?
Monopolistik rekabet, bir pazarda birçok satıcı olduğu, fakat ürünlerin farklılaştığı bir piyasa yapısıdır. Monopolistik rekabet piyasadaki firmaların ürünlerini diğerlerinden ayırt etmeye çalıştığı bir ortamı ifade eder.
İktisatta para arzı ve talebi ilişkisi nedir?
Para arzı ve talebi ilişkisi, bir ekonomide dolaşımdaki para miktarının ve insanların para talebinin nasıl etkileşimde bulunduğunu açıklar. Bu ilişki, merkez bankasının para politikasını yönlendirmede önemli bir rol oynar.
Makroekonomide döviz kuru nedir?
Döviz kuru, bir ülkenin parasının diğer ülkelerin paralarına göre değerini ifade eder. Döviz kuru, bir ülkenin ticaret dengesi, enflasyon oranı ve ekonomik istikrarı üzerinde etkili olabilir.
Mikroekonomide tam rekabet piyasasında uzun vadeli denge nedir?
Tam rekabet piyasasında uzun vadeli denge, firmaların giriş ve çıkış yapabildiği, fiyatların arz ve talep dengesinde olduğu bir durumu ifade eder. Uzun vadeli dengeye ulaşıldığında firmalar normal kar seviyesinde çalışırlar.
Makroekonomide bütçe açığı nedir?
Bütçe açığı, bir ülkenin devlet harcamalarının devlet gelirlerinden fazla olduğu durumu ifade eder. Bütçe açığı, genellikle borçlanma yoluyla finanse edilir ve ekonomik dengeler üzerinde etkili olabilir.
Mikroekonomide monopol piyasa fiyatlandırması nedir?
Monopol piyasa fiyatlandırması, tek bir satıcının bir mal veya hizmet için fiyat belirleme gücüne sahip olduğu durumu ifade eder. Monopol piyasada firmalar, kendi ürünlerinin fiyatını belirleyebilir ve talebe göre ayarlayabilirler.
İktisatta Gini katsayısı nedir?
Gini katsayısı, bir ülkedeki gelir dağılımının eşitsizliğini ölçen bir kavramdır. Gini katsayısı 0 ile 1 arasında bir değer alır. 0, tam bir gelir eşitliğini, 1 ise tam bir gelir eşitsizliğini ifade eder.
Makroekonomide reel gelir nedir?
Reel gelir, nominal gelirden enflasyonun etkisini çıkararak hesaplanan gerçek geliri ifade eder. Reel gelir, mal ve hizmetlerin gerçek alım gücünü yansıtır ve ekonomik büyüme analizlerinde kullanılır.
Mikroekonomide tam rekabet piyasası nedir?
Tam rekabet piyasası, çok sayıda alıcı ve satıcının bulunduğu, homojen (aynı özelliklere sahip) ürünlerin ticaretinin yapıldığı ve giriş-çıkışların serbest olduğu bir piyasa türüdür. Fiyatlar talep ve arz dengesiyle belirlenir.
İktisatta faiz nedir?
Faiz, borç verilen paranın kullanımı için ödenen bedeldir. Faiz, genellikle yıllık bazda yüzde olarak ifade edilir. Faiz oranları, ekonomik politikalar ve piyasa koşulları tarafından belirlenir.
Makroekonomide enflasyonun etkileri nelerdir?
Enflasyon, alım gücünün düşmesine neden olabilir, tasarruf değerini azaltabilir, sabit gelire sahip olanları olumsuz etkileyebilir ve yatırım kararlarını etkileyebilir. Merkez bankaları enflasyonu kontrol altında tutmaya çalışarak ekonomik istikrarı sağlamaya çalışırlar.
Mikroekonomide tekel piyasa nedir?
Tekel piyasa, bir sektörde tek bir firma veya şirketin kontrol sahibi olduğu piyasa türüdür. Tekel piyasada giriş engelleri yüksektir ve firmalar rekabet etme şansına sahip değillerdir.
İktisatta arbitraj nedir?
Arbitraj, aynı veya benzer varlıkların farklı piyasalarda farklı fiyatlarla alınıp satılması işlemidir. Arbitraj, fiyat farklarından yararlanarak risksiz kar elde etmeyi amaçlar.
Makroekonomide talep yönlü ekonomik politika nedir?
Talep yönlü ekonomik politika, devletin harcama politikalarını ve para politikasını kullanarak ekonomik büyümeyi teşvik etmeyi amaçlayan politikaları ifade eder. Bu politikalar genellikle durgunluk dönemlerinde uygulanır.
Mikroekonomide tam rekabet piyasasında kısa vadeli denge nedir?
Tam rekabet piyasasında kısa vadeli denge, firmaların girdi maliyetleri ve piyasadaki talep koşullarına göre belirledikleri üretim miktarını ifade eder. Kısa vadeli denge, mevcut piyasa koşullarında kar maksimizasyonunu sağlar.
İktisatta döviz kuru türleri nelerdir?
Döviz kuru türleri arasında sabit döviz kuru (sabit kur sistemine dayalı), dalgalı döviz kuru (serbest dalgalı kur sistemine dayalı), ölçülen döviz kuru (belirli bir mal sepetine göre belirlenen) gibi farklı sistemler bulunur.
Makroekonomide ekonomik büyüme politikaları nelerdir?
Ekonomik büyüme politikaları, devletin harcama politikaları, altyapı yatırımları, eğitim politikaları gibi uzun vadeli ekonomik büyümeyi teşvik eden politikaları ifade eder. Bu politikalar genellikle ekonomik yapıyı güçlendirmeye yöneliktir.
Mikroekonomide piyasa yapıları nelerdir?
Piyasa yapıları arasında tam rekabet, monopol, monopolistik rekabet, oligopol gibi farklı yapılar yer alır. Bu yapılar, piyasadaki firmaların rekabet koşullarını ve fiyat oluşumunu etkiler.
İktisatta maliyet avantajı nedir?
Maliyet avantajı, bir firma veya ülkenin bir mal veya hizmeti daha düşük maliyetle üretebilme yeteneğini ifade eder. Maliyet avantajı, genellikle daha ucuz işgücü, daha verimli üretim teknikleri veya doğal kaynaklara sahip olma gibi faktörlere dayanabilir.
Makroekonomide para birimi değerinin belirlenmesi nasıl gerçekleşir?
Bir ülkenin para biriminin değeri, döviz piyasasında arz ve talep koşullarına göre belirlenir. Yüksek talep, para biriminin değerini artırabilirken, düşük talep değeri düşürebilir. Merkez bankaları da döviz piyasasına müdahale ederek para biriminin değerini etkileyebilir.
Mikroekonomide marjinal ürün nedir?
Marjinal ürün, birim bir malın üretiminden elde edilen ekstra geliri ifade eder. Marjinal ürün, bir birimlik üretim artışının toplam gelire olan katkısını temsil eder.
İktisatta döviz piyasası nedir?
Döviz piyasası, bir ülkenin para biriminin diğer ülkelerin paralarıyla takas edildiği piyasadır. Döviz piyasasında, döviz kurları arz ve talep koşullarına göre belirlenir.
Makroekonomide ekonomik durgunluk nedir?
Ekonomik durgunluk, bir ülkenin ekonomisinin normal kapasitesinin altında üretim yaptığı ve genellikle işsizlik oranlarının yüksek olduğu bir dönemi ifade eder. Ekonomik durgunluklar genellikle düşük talep, yüksek işsizlik ve düşük ekonomik büyüme ile karakterizedir.
Mikroekonomide tüketici teorisi nedir?
Tüketici teorisi, tüketicilerin nasıl kararlar aldığı, nasıl harcama yaptığı ve tüketim tercihlerini nasıl değerlendirdiği gibi konuları inceleyen bir mikroekonomi dalıdır. Tüketici teorisi, tüketicilerin fayda maksimizasyonu yaparak kararlarını nasıl verdiğini açıklar.
İktisatta dış ticaret nedir?
Dış ticaret, bir ülkenin mal ve hizmetlerini diğer ülkelerle takas etmesi işlemidir. Dış ticaret, ülkelerin ekonomik büyümesini destekleyebilir, farklı ülkelerin ekonomileri arasındaki ticari dengesizlikleri düzeltebilir veya ekonomik krizlerden etkilenen ülkelerin ekonomilerini canlandırabilir.
Makroekonomide ekonomik dönemler nelerdir?
Makroekonomide ekonomik dönemler arasında genellikle dört tip dönem vardır: büyüme dönemi (ekonomik büyümenin olduğu dönem), zirve dönemi (ekonomik aktivitenin doruk noktasına ulaştığı dönem), durgunluk dönemi (ekonomik aktivitenin düştüğü dönem) ve toparlanma dönemi (ekonomik aktivitenin toparlandığı dönem) bulunur.
Mikroekonomide üretim fonksiyonu nedir?
Üretim fonksiyonu, girdi faktörlerinin (örneğin, emek, sermaye) kullanılmasıyla mal ve hizmetlerin üretim miktarını ifade eder. Üretim fonksiyonu, girdi ve çıktı ilişkilerini analiz ederek optimum üretim düzeyini belirlemeye yardımcı olur.
İktisatta sermaye nedir?
Sermaye, üretimde kullanılan fiziki varlıklar (örneğin, makineler, fabrikalar) veya finansal varlıklar (örneğin, para, tahviller) olarak tanımlanabilir. Sermaye, ekonomik üretim süreçlerinde kullanılarak yeni değerler yaratılmasına katkıda bulunur.
Makroekonomide para birimi nedir?
Para birimi, bir ülkenin resmi olarak kabul ettiği ve ekonomik işlemlerde kullanılan ödeme aracını ifade eder. Para birimi, kağıt banknotlar, metal madeni paralar, dijital formda banka hesaplarında bulunan paralar gibi şekillerde dolaşıma girer.
İktisatta kar nedir?
Kar, bir firmanın gelirlerinin (satış geliri, faiz geliri, kira geliri vb.) toplam maliyetlerinden (ürün maliyeti, işçi maliyeti, kira maliyeti vb.) çıkarılmasıyla elde edilen finansal kazançtır. Kar, bir firmanın performansını ölçen önemli bir göstergedir.
Makroekonomide tüketim fonksiyonu nedir?
Tüketim fonksiyonu, tüketicilerin gelir düzeylerine göre harcama eğilimlerini gösteren bir matematiksel ilişkiyi ifade eder. Tüketim fonksiyonu, tüketim ile gelir arasındaki ilişkiyi analiz ederken, tasarruf oranını da gösterir.
Mikroekonomide monopol piyasa avantajları nelerdir?
Monopol piyasanın avantajları arasında fiyat belirleme gücüne sahip olma, yüksek kar elde etme potansiyeli, rekabetçi piyasalarda görülmeyen özelleştirmeler, ölçek ekonomilerinden yararlanma ve uzun vadeli planlama yapabilme yeteneği gibi faktörler bulunabilir.
İktisatta enflasyon nedir?
Enflasyon, genel fiyat seviyesinin sürekli ve geniş tabanlı bir şekilde arttığı ekonomik bir durumu ifade eder. Enflasyon, bir ekonomideki para değerinin düşmesine yol açar, bu da aynı miktar para ile daha az mal ve hizmet satın alınabileceği anlamına gelir.
Makroekonomide para politikası araçları nelerdir?
Para politikası araçları arasında faiz oranlarının ayarlanması, bankaların zorunlu karşılık oranlarının değiştirilmesi, açık piyasa işlemleri (devlet tahvili alım-satımı), döviz piyasasına müdahale ve direkt kredi kontrolleri gibi politikalar yer alır.
Mikroekonomide rekabetçi piyasa dezavantajları nelerdir?
Rekabetçi piyasanın dezavantajları arasında düşük kar marjları, fiyat rekabetinin yoğunluğu, firmalar arasındaki kesimdeki talep elastikiyetinin yüksek olması, firma özelleştirmesi ve düşük fiyatlı ürünlerde müşteri sadakati eksikliği gibi faktörler bulunabilir.
İktisatta talep yasası nedir?
Talep yasası, diğer faktörler sabit tutulduğunda, bir malın fiyatındaki düşüşün (artışın) talep miktarını artıracağını (azaltacağını) ifade eder. Talep yasası, fiyat ve talep arasındaki ters yönlü ilişkiyi açıklar.
Makroekonomide enflasyon oranının hesaplanması nasıl yapılır?
Enflasyon oranı, belirli bir dönemde genel fiyat seviyesindeki değişimi ölçen bir orandır. Enflasyon oranı genellikle aylık veya yıllık olarak hesaplanır. Aylık enflasyon oranı, iki dönem arasındaki fiyat endeksi farkını, ilk dönem fiyat endeksine bölerken yüzde olarak ifade edilir. Yıllık enflasyon oranı ise aylık oranın yıllık dönemdeki ortalamasını alınarak hesaplanır.
Mikroekonomide tekel piyasa dezavantajları nelerdir?
Tekel piyasanın dezavantajları arasında düşük rekabet, yüksek fiyatlar, düşük kalite, yenilik eksikliği, tüketicilerin sınırlı seçeneklere sahip olması, düşük hizmet kalitesi, tüketici refahının azalması ve inovasyonun sınırlı olması gibi faktörler bulunabilir.
İktisatta durgunluk nedir?
Durgunluk, ekonomik aktivitenin azaldığı, işsizlik oranlarının yükseldiği ve genellikle talebin düşük olduğu bir ekonomik durumu ifade eder. Durgunluk dönemlerinde ekonomik büyüme yavaşlar ve işsizlik artar.