cminja/sr-wiki-ds · Datasets at Hugging Face

text stringlengths 2 130k
Sa pojavom kapitalizma, pojavile su se dve nove klase — buržoazija i proletarijat.
Iako su svi bili jednaki pred zakonom, postojala je velika razlika zasnovana na ekonomskoj moći pojedinca.
Tada su se pojavile dve struje u društvenoj misli: Kao zasebna nauka o društvu sociologija je nastala u prvoj polovini 19. veka.
U to vreme su neke prirodne nauke, kao što su biologija i fizika, bile veoma razvijene, te su poslužile kao uzor za formiranje nove nauke koja bi izučavala društvo.
Kao što je već rečeno, društvo je i ranije bilo predmet izučavanja pojedinih nauka, naročito filozofije, i to socijalne filozofije.
Vremenom je prepoznata potreba da se zasnuje zasebna nauka o društvu.
Tu zamisao je prvi izložio Ogist Kont (1798—1857) u svom Kursu pozitivne filozofije, gde je ponudio klasifikaciju nauka u kojoj je i sociologija našla svoje mesto.
Njen zadatak je da izučava društvo u celini, kako u stanju mirovanja, tako i u stanju kretanja.
Prema Kontu, sociologija se deli na socijalnu statiku i socijalnu dinamiku.
Mehanicističke teorije obuhvataju ona shvatanja koja društvene pojave i procese objašnjavaju pomoću zakona koji vladaju u prirodi, odnosno u fizici i hemiji.
U mehanicistički orijentisane sociologe ubraja se Vilfredo Pareto (1848—1923).
On je razvio teoriju o socijalnoj ravnoteži koju je objasnio pojmovima reziduum i derivatum.
Biologističke teorije polaze od ideje da je društvo deo organskog sveta koji proučava biologija.
Stoga zakoni i metodi koji važe za biologiju moraju da važe i za sociologiju.
Kao rezultat otkrića da sva živa bića imaju ćelijsku strukturu i da u prirodi postoji borba za opstanak, nastala su dva pravca — organicistički i socijal-darvinistički.
Psihologističke teorije ističu svest i psihu kao najbitnija svojstva čoveka.
Među prvima sa ovakvim stavom bio je Džon Stjuart Mil (1806—1873), koji je smatrao da ljudi u društvu zadržavaju ista svojstva kao i pojedinci.
Takvo tumačenje se brzo razvijalo i diferenciralo u više pravaca.
Najznačajniji su individualno-psihološki, kolektivno-psihološki i socijalno-psihološki pravac.
Funkcionalizam je jedan od najuticajnijih pravaca u savremenoj građanskoj sociologiji.
Javlja se u tri varijante: prvobitnoj biologističkoj, normativnoj i socijalno-kibernetskoj.
Osnovna ideja je shvatanje društva kao trajne i stabilne strukture, čiji su elementi čvrsto povezani i čine skladnu celinu.
Svaki element te celine ima određenu funkciju, čija je uloga da vrši određenu delatnost koja daje doprinos održanju postojeće celine, pre svega u stanju harmonične ravnoteže.
Osnovni principi funkcionalizma su: Strukturalizam je preuzet iz socijalne antropologije.
Njegova suština je u isticanju i naglašavanju značaja društvene strukture, odnosno u nastojanju da se težište istraživanja društva pomeri od čoveka ka strukturi.
Glavni predstavnik je Mišel Fuko.
Marksizam je pravac koji je nastao u okviru učenja Karla Marksa (1818—1883), Fridriha Engelsa (1820—1895) i njihovih sledbenika.
Ovo učenje predstavlja skup teorija koje se odnose na sva područja objektivne stvarnosti, kao što su filozofska, ekonomska, sociološka i antropološka teorija.
Sve ove teorije zajedno predstavljaju celinu i označavaju jedinstven pogled na svet.
Marksizam ima nekoliko teorijskih i idejnih preteča: U vreme kada je nastalo Marksovo učenje o društvu pojavila se sociologija kao nauka u delima Ogista Konta i Herberta Spensera.
Marksizam i sociologija su nastali u isto vreme i u sličnim društvenim i političkim uslovima, ali su jedan prema drugome pokazali krajnju ignoranciju.
U stvari, radilo se o dubokoj i opravdanoj netrepeljivosti.
Prvi sociolozi i njihovi kasniji sledbenici su smatrali da je Marksovo učenje o društvu opasna ideologija nižih slojeva koji preko nje žele da se domognu vlasti i promene svet u svoju korist.
A Marks i Engels su, u novoj nauci o društvu — sociologiji, videli konzervativnu društvenu misao koja je nastala sa ciljem da autoritetom nauke, ne samo objasni, već i opravda postojeće društvene odnose i na taj način obezbedi njihovu stabilnost i trajanje.
I jedni i drugi su bili u pravu.
Svojom teorijom Marks i Engels su zaista želeli da ukinu postojeći i uspostave novi svet, a kasnije će ta teorija stvarno i poslužiti radničkoj klasi kao sredstvo ili oružje u borbi za osvajanje vlasti i promenu sveta.
A buržoaski sociolozi su svoj veliki teorijski sistem zaista stavili u službu naučne argumentacije za očuvanje klasnog društva buržoaskog tipa.
Istina, Marksovo učenje o društvu nije strogo sociološko, jer se tiče i ekonomije, filozofije i antropologije, ali bi se sa aspekta savremene sociologije, u manjoj ili većoj meri, slične primedbe mogle uputiti i Marksovim savremenicima građanske orijentacije, koji se smatraju gotovo zvaničnim tvorcima sociologije kao nauke.
Suština Marksovog učenja o društvu sadržana je u rečenici: Ne određuje svest ljudi njihovo biće, već obrnuto, njihovo društveno biće određuje njihovu svest. Od svog nastanka sredinom 19. veka do sredine 20. veka, dakle u prvih sto godina svog postojanja, sociologija je imala velike napore da se konstituiše kao nova nauka, odnosno kao opšta društvena nauka.
Ti napori su doneli dragocene rezultate: sociologija se vremenom konstituisala kao samostalna nauka, definisala je svoj predmet, polako su stvoreni uslovi za uobličavanje sociološkog metoda, prilično uspešno je određen odnos sociologije prema drugim naukama, kao i odnos sociologije prema drugim društvenim naukama.
Pošto se društvo neprestalno menjalo, prepoznata je potreba da se i nauka o društvu promeni i da se formira neka nova sociologija.
Već je na samom početku došlo do različitih shvatanja koncepcija promena koje sociologija treba da pretrpi u pogledu svoje transformacije: Nikola Tesla Nikola Tesla (Smiljan, 10. jul 1856 — Njujork, 7. januar 1943) bio je jedan od najpoznatijih srpskih i svetskih pronalazača i naučnika u oblasti fizike, elektrotehnike i radiotehnike.
Najznačajniji Teslini pronalasci su polifazni sistem, obrtno magnetsko polje, asinhroni motor, sinhroni motor i Teslin transformator.
Takođe, otkrio je jedan od načina za generisanje visokofrekventne struje, dao je značajan doprinos u prenosu i modulaciji radio-signala, a ostali su zapaženi i njegovi radovi u oblasti rendgenskih zraka.
Njegov sistem naizmeničnih struja je omogućio znatno lakši i efikasniji prenos električne energije na daljinu.
Bio je ključni čovek u izgradnji prve hidrocentrale na Nijagarinim vodopadima.
Preminuo je u svojoj 87. godini, siromašan i zaboravljen.
Jedini je Srbin po kome je nazvana jedna međunarodna jedinica mere, jedinica mere za gustinu magnetnog fluksa ili jačinu magnetnog polja — tesla.
Nikola Tesla je autor više od 700 patenata, registrovanih u 25 zemalja, od čega u oblasti elektrotehnike 112.
Nikola je rođen 28. juna 1856. godine po starom, odnosno 10. jula po novom kalendaru u Smiljanu u Lici, kao četvrto dete od petoro dece Milutina, srpskog pravoslavnog sveštenika, i majke Georgine, u Vojnoj krajini Austrijskog carstva nedaleko od granice sa Osmanskim carstvom.
Kršten je u srpskoj pravoslavnoj Crkvi Sv. Petra i Pavla u Smiljanu.
Ime Nikola je dobio po jednom i drugom dedi.
Dete je bilo bolešljivo i slabo pa su krštenje zakazali mimo običaja, sutradan, bojeći se da neće preživeti.
Krštenje deteta obavio je pop Toma Oklopdžija u crkvi Svetog Petra i Pavla u Smiljanu, a kum je bio Milutinov prijatelj, kapetan Jovan Drenovac.
U crkvenim knjigama je zapisano crkvenoslovenski da je dete dobilo ime Nikolaj, a zapravo je dobilo ime po jednom i drugom dedi Nikola.
Nikolin otac je bio nadareni pisac i poeta koji je posedovao bogatu biblioteku u kojoj je i Nikola provodio svoje detinjstvo čitajući i učeći strane jezike.
Po jednom verovanju, Tesle vode poreklo od Draganića iz Banjana.
Po navodima Jovana Dučića, Tesle su poreklom iz Stare Hercegovine, od plemena (Oputni) Rudinjani iz sela Pilatovaca u današnjoj nikšićkoj opštini.
Međutim, o Teslinom poreklu postoji i verzija da su od Komnenovića iz Banjana u Staroj Hercegovini.
Po legendi koja se zadržala u Banjanima, Komnenovići su zidali crkvu prilikom čega su se posvađali sa majstorima usled čega je došlo do krvavih obračuna.
Kao rezultat toga, deo Komnenovića se preselio sa Tupana u drugi kraj Banjana zbog čega su ih prozvali Čivije (ekseri) koji i danas žive u Banjanima, dok se drugi deo odselio u Liku koji je prozvan Tesla po tesli, vrsti tesarskog alata.
Nikolina majka bila je vredna žena s mnogo talenata.
Bila je vrlo kreativna i svojim izumima olakšavala je život na selu.
Smatra se da je Nikola Tesla upravo od majke nasledio sklonost ka istraživačkom radu.
Teslini roditelji su, osim njega, imali sina Daneta i kćerke Angelinu i Milku, koje su bile starije od Nikole, i Maricu, najmlađe dete u porodici Tesla.
Dane je poginuo pri padu s konja kad je Nikola imao pet godina i to je ostavilo veliki trag u porodici.
Dane je smatran izuzetno obdarenim, dok se za Nikolu verovalo da je manje inteligentan.
Veruje se da je Danetova smrt osnovni razlog što otac dugo nije pristajao da mu dozvoli da pohađa tehničku školu daleko od kuće.
Prvi razred osnovne škole pohađao je u rodnom Smiljanu.
Otac Milutin rukopoložen je za protu u Gospiću, te se porodica preselila u ovo mesto 1862. godine.
Preostala tri razreda osnovne škole i trogodišnju Nižu realnu gimnaziju završio je u Gospiću.
U Gospiću je Nikola prvi put skrenuo pažnju na sebe kada je jedan trgovac organizovao vatrogasnu službu.
Na pokaznoj vežbi kojoj je prisustvovalo mnoštvo Gospićana, vatrogasci nisu uspeli da ispumpaju vodu iz reke Like.
Stručnjaci su pokušali da otkriju razlog zašto pumpa ne vuče vodu, ali bezuspešno.
Tesla, koji je tada imao sedam ili osam godina, je instiktivno rešio problem ušavši u reku i otčepivši drugi kraj creva.
Zbog toga je slavljen kao heroj dana.
Teško se razboleo na kraju trećeg razreda škole 1870. godine.
S jeseni je otišao u Rakovac kraj Karlovca da završi još tri razreda Velike realke.
Maturirao je 24. jula 1873. godine u grupi od svega sedam učenika sa vrlo dobrim uspehom jer je iz nacrtne geometrije bio dovoljan.
Tada je imao 17 godina.
Nakon završene mature vratio se u Gospić i već prvi dan razboleo od kolere.
Bolovao je devet meseci.
U tim okolnostima uspeo je da ubedi oca da mu obeća da će ga umesto na bogosloviju upisati na studije tehnike.
Pošto je ozdravio, otac ga šalje ujaku proti Tomi Mandiću, u Tomingaj kod Gračca, da boravkom na selu i planini prikuplja snagu za napore koji ga očekuju.
Na studije elektrotehnike kreće 1875. godine, dve godine nakon mature.
Upisuje se u Politehničku školu u Gracu, u južnoj Štajerskoj (danas Austrija).
Tada mu je bilo 19 godina.
Spava veoma malo, svega četiri sata dnevno i sve slobodno vreme provodi u učenju.
Ispite polaže sa najvišim ocenama.
Još tada ga je zainteresovala mogućnost primene naizmenične struje.
Čita sve što mu dođe pod ruku (100 tomova Volterovih spisa).
Nikola je o sebi pisao: Pročitao sam mnogo knjiga, a sa 24 godine sam mnoge znao i napamet.
Posebno Geteovog Fausta. Zabrinuti za njegovo zdravlje, profesori šalju pisma njegovom ocu u kojima ga savetuju da ispiše sina ukoliko ne želi da se ubije prekomernim radom.
Nakon prve godine studija izostaje stipendija Carsko-kraljevske general-komande (kojom su pomagani siromašni učenici iz Vojne krajine).
Dva puta se za stipendiju obraća slavnoj Matici srpskoj u Novom Sadu.
Prvi put 14. oktobra 1876, a drugi put 1. septembra 1878. godine.
Oba puta biva odbijen.
U decembru 1878. godine napušta Grac i prekida sve veze sa bližnjima.
Drugovi su mislili da se utopio u Muri.
Odlazi u Marburg (današnji Maribor) gde dobija posao kod nekog inženjera.

Sa pojavom kapitalizma, pojavile su se dve nove klase — buržoazija i proletarijat.

Iako su svi bili jednaki pred zakonom, postojala je velika razlika zasnovana na ekonomskoj moći pojedinca.

Tada su se pojavile dve struje u društvenoj misli: Kao zasebna nauka o društvu sociologija je nastala u prvoj polovini 19. veka.

U to vreme su neke prirodne nauke, kao što su biologija i fizika, bile veoma razvijene, te su poslužile kao uzor za formiranje nove nauke koja bi izučavala društvo.

Kao što je već rečeno, društvo je i ranije bilo predmet izučavanja pojedinih nauka, naročito filozofije, i to socijalne filozofije.

Vremenom je prepoznata potreba da se zasnuje zasebna nauka o društvu.

Tu zamisao je prvi izložio Ogist Kont (1798—1857) u svom Kursu pozitivne filozofije, gde je ponudio klasifikaciju nauka u kojoj je i sociologija našla svoje mesto.

Njen zadatak je da izučava društvo u celini, kako u stanju mirovanja, tako i u stanju kretanja.

Prema Kontu, sociologija se deli na socijalnu statiku i socijalnu dinamiku.

Mehanicističke teorije obuhvataju ona shvatanja koja društvene pojave i procese objašnjavaju pomoću zakona koji vladaju u prirodi, odnosno u fizici i hemiji.

U mehanicistički orijentisane sociologe ubraja se Vilfredo Pareto (1848—1923).

On je razvio teoriju o socijalnoj ravnoteži koju je objasnio pojmovima reziduum i derivatum.

Biologističke teorije polaze od ideje da je društvo deo organskog sveta koji proučava biologija.

Stoga zakoni i metodi koji važe za biologiju moraju da važe i za sociologiju.

Kao rezultat otkrića da sva živa bića imaju ćelijsku strukturu i da u prirodi postoji borba za opstanak, nastala su dva pravca — organicistički i socijal-darvinistički.

Psihologističke teorije ističu svest i psihu kao najbitnija svojstva čoveka.

Među prvima sa ovakvim stavom bio je Džon Stjuart Mil (1806—1873), koji je smatrao da ljudi u društvu zadržavaju ista svojstva kao i pojedinci.

Takvo tumačenje se brzo razvijalo i diferenciralo u više pravaca.

Najznačajniji su individualno-psihološki, kolektivno-psihološki i socijalno-psihološki pravac.

Funkcionalizam je jedan od najuticajnijih pravaca u savremenoj građanskoj sociologiji.

Javlja se u tri varijante: prvobitnoj biologističkoj, normativnoj i socijalno-kibernetskoj.

Osnovna ideja je shvatanje društva kao trajne i stabilne strukture, čiji su elementi čvrsto povezani i čine skladnu celinu.

Svaki element te celine ima određenu funkciju, čija je uloga da vrši određenu delatnost koja daje doprinos održanju postojeće celine, pre svega u stanju harmonične ravnoteže.

Osnovni principi funkcionalizma su: Strukturalizam je preuzet iz socijalne antropologije.

Njegova suština je u isticanju i naglašavanju značaja društvene strukture, odnosno u nastojanju da se težište istraživanja društva pomeri od čoveka ka strukturi.

Glavni predstavnik je Mišel Fuko.

Marksizam je pravac koji je nastao u okviru učenja Karla Marksa (1818—1883), Fridriha Engelsa (1820—1895) i njihovih sledbenika.

Ovo učenje predstavlja skup teorija koje se odnose na sva područja objektivne stvarnosti, kao što su filozofska, ekonomska, sociološka i antropološka teorija.

Sve ove teorije zajedno predstavljaju celinu i označavaju jedinstven pogled na svet.

Marksizam ima nekoliko teorijskih i idejnih preteča: U vreme kada je nastalo Marksovo učenje o društvu pojavila se sociologija kao nauka u delima Ogista Konta i Herberta Spensera.

Marksizam i sociologija su nastali u isto vreme i u sličnim društvenim i političkim uslovima, ali su jedan prema drugome pokazali krajnju ignoranciju.

U stvari, radilo se o dubokoj i opravdanoj netrepeljivosti.

Prvi sociolozi i njihovi kasniji sledbenici su smatrali da je Marksovo učenje o društvu opasna ideologija nižih slojeva koji preko nje žele da se domognu vlasti i promene svet u svoju korist.

A Marks i Engels su, u novoj nauci o društvu — sociologiji, videli konzervativnu društvenu misao koja je nastala sa ciljem da autoritetom nauke, ne samo objasni, već i opravda postojeće društvene odnose i na taj način obezbedi njihovu stabilnost i trajanje.

I jedni i drugi su bili u pravu.

Svojom teorijom Marks i Engels su zaista želeli da ukinu postojeći i uspostave novi svet, a kasnije će ta teorija stvarno i poslužiti radničkoj klasi kao sredstvo ili oružje u borbi za osvajanje vlasti i promenu sveta.

A buržoaski sociolozi su svoj veliki teorijski sistem zaista stavili u službu naučne argumentacije za očuvanje klasnog društva buržoaskog tipa.

Istina, Marksovo učenje o društvu nije strogo sociološko, jer se tiče i ekonomije, filozofije i antropologije, ali bi se sa aspekta savremene sociologije, u manjoj ili većoj meri, slične primedbe mogle uputiti i Marksovim savremenicima građanske orijentacije, koji se smatraju gotovo zvaničnim tvorcima sociologije kao nauke.

Suština Marksovog učenja o društvu sadržana je u rečenici: Ne određuje svest ljudi njihovo biće, već obrnuto, njihovo društveno biće određuje njihovu svest. Od svog nastanka sredinom 19. veka do sredine 20. veka, dakle u prvih sto godina svog postojanja, sociologija je imala velike napore da se konstituiše kao nova nauka, odnosno kao opšta društvena nauka.

Ti napori su doneli dragocene rezultate: sociologija se vremenom konstituisala kao samostalna nauka, definisala je svoj predmet, polako su stvoreni uslovi za uobličavanje sociološkog metoda, prilično uspešno je određen odnos sociologije prema drugim naukama, kao i odnos sociologije prema drugim društvenim naukama.

Pošto se društvo neprestalno menjalo, prepoznata je potreba da se i nauka o društvu promeni i da se formira neka nova sociologija.

Već je na samom početku došlo do različitih shvatanja koncepcija promena koje sociologija treba da pretrpi u pogledu svoje transformacije: Nikola Tesla Nikola Tesla (Smiljan, 10. jul 1856 — Njujork, 7. januar 1943) bio je jedan od najpoznatijih srpskih i svetskih pronalazača i naučnika u oblasti fizike, elektrotehnike i radiotehnike.

Najznačajniji Teslini pronalasci su polifazni sistem, obrtno magnetsko polje, asinhroni motor, sinhroni motor i Teslin transformator.

Takođe, otkrio je jedan od načina za generisanje visokofrekventne struje, dao je značajan doprinos u prenosu i modulaciji radio-signala, a ostali su zapaženi i njegovi radovi u oblasti rendgenskih zraka.

Njegov sistem naizmeničnih struja je omogućio znatno lakši i efikasniji prenos električne energije na daljinu.

Bio je ključni čovek u izgradnji prve hidrocentrale na Nijagarinim vodopadima.

Preminuo je u svojoj 87. godini, siromašan i zaboravljen.

Jedini je Srbin po kome je nazvana jedna međunarodna jedinica mere, jedinica mere za gustinu magnetnog fluksa ili jačinu magnetnog polja — tesla.

Nikola Tesla je autor više od 700 patenata, registrovanih u 25 zemalja, od čega u oblasti elektrotehnike 112.

Nikola je rođen 28. juna 1856. godine po starom, odnosno 10. jula po novom kalendaru u Smiljanu u Lici, kao četvrto dete od petoro dece Milutina, srpskog pravoslavnog sveštenika, i majke Georgine, u Vojnoj krajini Austrijskog carstva nedaleko od granice sa Osmanskim carstvom.

Kršten je u srpskoj pravoslavnoj Crkvi Sv. Petra i Pavla u Smiljanu.

Ime Nikola je dobio po jednom i drugom dedi.

Dete je bilo bolešljivo i slabo pa su krštenje zakazali mimo običaja, sutradan, bojeći se da neće preživeti.

Krštenje deteta obavio je pop Toma Oklopdžija u crkvi Svetog Petra i Pavla u Smiljanu, a kum je bio Milutinov prijatelj, kapetan Jovan Drenovac.

U crkvenim knjigama je zapisano crkvenoslovenski da je dete dobilo ime Nikolaj, a zapravo je dobilo ime po jednom i drugom dedi Nikola.

Nikolin otac je bio nadareni pisac i poeta koji je posedovao bogatu biblioteku u kojoj je i Nikola provodio svoje detinjstvo čitajući i učeći strane jezike.

Po jednom verovanju, Tesle vode poreklo od Draganića iz Banjana.

Po navodima Jovana Dučića, Tesle su poreklom iz Stare Hercegovine, od plemena (Oputni) Rudinjani iz sela Pilatovaca u današnjoj nikšićkoj opštini.

Međutim, o Teslinom poreklu postoji i verzija da su od Komnenovića iz Banjana u Staroj Hercegovini.

Po legendi koja se zadržala u Banjanima, Komnenovići su zidali crkvu prilikom čega su se posvađali sa majstorima usled čega je došlo do krvavih obračuna.

Kao rezultat toga, deo Komnenovića se preselio sa Tupana u drugi kraj Banjana zbog čega su ih prozvali Čivije (ekseri) koji i danas žive u Banjanima, dok se drugi deo odselio u Liku koji je prozvan Tesla po tesli, vrsti tesarskog alata.

Nikolina majka bila je vredna žena s mnogo talenata.

Bila je vrlo kreativna i svojim izumima olakšavala je život na selu.

Smatra se da je Nikola Tesla upravo od majke nasledio sklonost ka istraživačkom radu.

Teslini roditelji su, osim njega, imali sina Daneta i kćerke Angelinu i Milku, koje su bile starije od Nikole, i Maricu, najmlađe dete u porodici Tesla.

Dane je poginuo pri padu s konja kad je Nikola imao pet godina i to je ostavilo veliki trag u porodici.

Dane je smatran izuzetno obdarenim, dok se za Nikolu verovalo da je manje inteligentan.

Veruje se da je Danetova smrt osnovni razlog što otac dugo nije pristajao da mu dozvoli da pohađa tehničku školu daleko od kuće.

Prvi razred osnovne škole pohađao je u rodnom Smiljanu.

Otac Milutin rukopoložen je za protu u Gospiću, te se porodica preselila u ovo mesto 1862. godine.

Preostala tri razreda osnovne škole i trogodišnju Nižu realnu gimnaziju završio je u Gospiću.

U Gospiću je Nikola prvi put skrenuo pažnju na sebe kada je jedan trgovac organizovao vatrogasnu službu.

Na pokaznoj vežbi kojoj je prisustvovalo mnoštvo Gospićana, vatrogasci nisu uspeli da ispumpaju vodu iz reke Like.

Stručnjaci su pokušali da otkriju razlog zašto pumpa ne vuče vodu, ali bezuspešno.

Tesla, koji je tada imao sedam ili osam godina, je instiktivno rešio problem ušavši u reku i otčepivši drugi kraj creva.

Zbog toga je slavljen kao heroj dana.

Teško se razboleo na kraju trećeg razreda škole 1870. godine.

S jeseni je otišao u Rakovac kraj Karlovca da završi još tri razreda Velike realke.

Maturirao je 24. jula 1873. godine u grupi od svega sedam učenika sa vrlo dobrim uspehom jer je iz nacrtne geometrije bio dovoljan.

Tada je imao 17 godina.

Nakon završene mature vratio se u Gospić i već prvi dan razboleo od kolere.

Bolovao je devet meseci.

U tim okolnostima uspeo je da ubedi oca da mu obeća da će ga umesto na bogosloviju upisati na studije tehnike.

Pošto je ozdravio, otac ga šalje ujaku proti Tomi Mandiću, u Tomingaj kod Gračca, da boravkom na selu i planini prikuplja snagu za napore koji ga očekuju.

Na studije elektrotehnike kreće 1875. godine, dve godine nakon mature.

Upisuje se u Politehničku školu u Gracu, u južnoj Štajerskoj (danas Austrija).

Tada mu je bilo 19 godina.

Spava veoma malo, svega četiri sata dnevno i sve slobodno vreme provodi u učenju.

Ispite polaže sa najvišim ocenama.

Još tada ga je zainteresovala mogućnost primene naizmenične struje.

Čita sve što mu dođe pod ruku (100 tomova Volterovih spisa).

Nikola je o sebi pisao: Pročitao sam mnogo knjiga, a sa 24 godine sam mnoge znao i napamet.

Posebno Geteovog Fausta. Zabrinuti za njegovo zdravlje, profesori šalju pisma njegovom ocu u kojima ga savetuju da ispiše sina ukoliko ne želi da se ubije prekomernim radom.

Nakon prve godine studija izostaje stipendija Carsko-kraljevske general-komande (kojom su pomagani siromašni učenici iz Vojne krajine).

Dva puta se za stipendiju obraća slavnoj Matici srpskoj u Novom Sadu.

Prvi put 14. oktobra 1876, a drugi put 1. septembra 1878. godine.

Oba puta biva odbijen.

U decembru 1878. godine napušta Grac i prekida sve veze sa bližnjima.

Drugovi su mislili da se utopio u Muri.

Odlazi u Marburg (današnji Maribor) gde dobija posao kod nekog inženjera.