text
stringlengths 0
56.8k
|
|---|
Laŭlonge de la vojo staris kadukaj dometoj, sur kies tegmentoj videblis statuetoj de bovoj, garnitaj je kokfiguroj kaj de falusoforma ĉampanbotelo. Evidente temas pri fekundecsimboloj de lokaj agrikulturistoj. La strato finiĝis kaj mi turnis min maldekstren, ĉar tie jam videblis altaj montoj, prilaboritaj de antikvaj konstruistoj. Post kvin minutoj ankaŭ tiu ĉi strato finiĝis ĉe polvokovrita placo, plurkolora pro vendobudoj kaj ties pitoreskaj memfaritaĵoj. Modesta tagmanĝo en apuda kafejo. “Where are you from, mister?” – Russia, Siberia” mi rutine montras fotojn de neĝokovritaj pejzaĝoj en mia poŝtelefono. “Vaŭ!” sekvas antaŭvidebla reago. |
Minuta hezito. “Hej!” mi svingas la manon. Feliĉe pretere iras iu turisto. “Can you take a picture for me?” mia anglaĉo tute sufiĉas por tiaĵoj. Poste mi ŝutas en manplatetojn kelkajn monerojn senkalkule. |
Ĉe biletejo la sama truko ne funkcias. Ĝi ne akceptas bankokartojn kaj mi jam ne havas kontantan monon, do mi ekas reen serĉante bankomaŝinon. Mi trovas ĝin ĉe la vojkruciĝo, en la unua etaĝo de iu domo, kvin minutojn for de la ruinoj. |
Anita pravis, Ollantaytambo valoras la meson. Imagu ŝtonajn ŝtupegojn, kiuj altiĝas ĉielen, anheligante vin jam post dekminuta grimpado. |
Kolosaj terasoj etendiĝas je dekoj da metroj, pensigante pri neimageble peniga laboro de la antikvaj lokanoj, kiuj kun nuraj fosiloj kaj pioĉoj enmane transformis la montojn en loĝatajn areojn kaj sanktejojn. |
La suno jam ardegis surĉiele kaj grupoj da turistoj rampis tien-reen. “Help me!” evidente tiu ĉi petego estis direktita al mi. Juna blankulino anhelegis malantaŭ mia dorso. |
Unue mi pensis, ke ŝi ŝercas, do provis kuraĝigi ŝin: “Let’s go!” Ŝia rigardo respondis plej klare. Do mi descendis iom kaj prenis la povran knabinon ĉe brake. Post mallonga halto ni kune suprenpaŝis ĝis teraso, kie ŝi flankeniris kun sia grupo, jam pli-malpli stabile spirante. “Where are you from?” – “Russia” – “Ok. By!” |
Ollantaytambo ne estas tiom granda kiel Maĉupikĉuo, do sufiĉas du ĝis tri horoj por vidi ĉion. Ŝtonaj muroj kaj pordegoj. |
Malvastaj padoj sinuas laŭlonge de la montoj. Sed eble la plej bela parto de tiu ĉi grimpado estas vido de sur la monto al ĉirkaŭaĵoj. Oni povas observi la tutan valon kun dometoj malsupre, agrikulturaj terenoj kaj lokanoj formikaspektaj. |
Iom for paŝtis sin forta bovo, simila al tiu sur la indiĝena tegmento. Mi paŝis antaŭen por fari foton kaj tuj aŭdiĝis fajfo de parkogardisto – oni restu ene de la limoj de la arkeologia parko. |
Jam tempis pensi pri reveno, do mi eliris surplacen. Bazareto plenis je diverskoloraj hejmfaritaĵoj, plejparte tre aŭtentike aspektaj, do allogegaj. Iuj vendistinoj daŭrigis metiadon eĉ surloke. |
Dum sekvaj monatoj mi disdonis ilin al geamikoj kaj ties fascinaj reagoj tute elaĉetis elspezojn kaj penojn. |
Mi revenis al la fervoja stacio, ja tie mi vidis ankaŭ plurajn busojn atendi. Trafa decido. Jam antaŭ atingi la stacion mi estis kaptita de iu fervora babilulo: “Cusco? Sí, señor! 15 soles”. En buseto mi atendis ĝis kolektiĝos pliaj kunvojaĝantoj. La fervora ŝoforo atakis ĉiun homon videblan. Iuj obĵetis, argumentante ke oni povas vojaĝi kontraŭ 12 soloj, sed li neniam kapitulacis kaj foje ec forkuris surstraten kaj persekutis la disputintojn ĝis fine alkonduki ilin. Se en tiu ĉi loko funkcius vendoretoj kiel tiuj de Herbalife aŭ Oriflame, li sendube iĝus ĉampiono kaj riĉulo. |
La buseto ruliĝis laŭ grizaj stratetoj, haltante ĉe ĉiu renkontita grupeto. Post honeste elprovi ĉiujn haveblajn ŝancojn, ni forlasis Ollantaytambon. |
Trans fenestro etendiĝis la kampara Peruo kun ties malriĉaj vilaĝetoj kaj montetaj kampoj. Bushaltejoj kaj apudaj dometoj estis kovritaj je grafitaĵoj, ofte kun politika enhavo. |
Grupoj da kamparanoj en tradiciaj vestoj kaj kun nigraj harplektaĵoj surdorse sidis ronde ie kaj tie, trankvile babilante. |
Apud mi sidis avino en tradicia kostumo. Ŝi silentis kaj sulkiĝintaj brunaj manoj senmove kuŝis sur ŝiaj kruroj. |
Mi ne estas ĝisosta movadano kaj vojaĝas ĉefe por vidi aliajn lokojn kaj renkonti novajn homojn. Mirinda afero, sed la malferma ceremonio de la 6-a Kuba esperanto-kongreso estis ĉarme kortuŝa kaj sekvis ĝin neatendite ĝua vespero. |
Malferma vespero Samtage en la kongresejo okazis la Malferma ceremonio, do ĉio sekvis kvazaŭ en la eta UK. Tamen la kuba etoso senteblis jam ekde la unuaj paŝoj. Ĉe la enirejo vizitantojn renkontis ĉarmaj nigrulinoj en tradiciaj vestoj, kun ventumiloj enmane. Kompreneble mi faris foton kun ambaŭ belulinoj. |
Sur scenejo sidis infanoj, ĉiuj en la samaj vestoj, kaj gapis al la publiko, kiu iom post iom plenigis la halon. |
Klimatiziloj mankis, la suno ardis, do malgraŭ malfermitaj balkonaj pordegoj varma aero kvazaŭ densa vato ĉirkaŭvolvis kaj premis la bruston. |
Okazis paroladoj kaj salutoj kiel ĉiam. Oni vokis partoprenantojn pogrupe, laŭ ties deveno. Unue prezentiĝis alilandanoj. Kiam oni vokis “Usono” la publiko eksplodis aplaŭde. Dekkelko da usonanoj paŝis al la p… |
Tre peza filmo kaj malĝojaj scenoj komenciĝas jam en la unuaj minutoj. Cetere, kia estas vivo tia estas kino, ĉi tie almenaŭ ĉio okazas honeste. Malvastasence tio estas historia filmo pri Irlando en la 1920-aj jaroj, kiam liberiga movado kontraŭ brita potenco plifortiĝas kaj fakte venkas, sendependigante la landon. Sed la lukto kontraŭ okupaciantoj tuj transformiĝas al la enlanda milito kaj tio estas la plej granda tragedio kaj samtempe ĉefa demando, kiun devas respondi la ĉefheroo. Ĝi ne estis vortumita, sed fakte sonas tiel: “Kiom for oni pretas iri por siaj idealoj?” |
Tiun ekzamenon devas trapasi ĉiu el ni, sed ĉi tie la situacio estas ĝislime akrigita kaj prezo estas tre alta. Unue juna ribelulo mortigas eĉ pli junan knabon-samurbanon, kiu timigta denuncis amikojn. Samtempe li devas mortigi lian mastron, anglan bienulon, kiu pli similas al kvieta burĝo ol al malamiko, do pafi kontraŭ li estas apate malfacile. “Mi esperas, ke Irlando por kiu ni luktas, kostas tion”, diras la knabo … |
Konatiĝi kun la kuba ĉefurbo kaj lokaj esperantistoj - mi sukcesis fari ĉion en unu tago. Ĝi estis longa, sed mi ĝuis. |
Triopa tagmanĝo Post mallonga akomodiĝo mi decidis iom promeni tra la urbo kun miaj novaj geamikoj. Nia triopo marŝis laŭ sunoplenaj stratoj de Havano direkte al la maro. Ĉio aspektis specife, foje strange. Aŭtoj estis malmultaj kaj ŝajne ĵus forlasis muzeon, kie ili pasigis almenaŭ duonjarcenton. |
Post kelkaj minutoj ni atingis Malecón, la faman kajon konstruitan kvaretape en 1901-1952. Ĝi etendiĝas je 8 km laŭlonge de la marbordo kaj estas la plej populara promenejo de la kuba ĉefurbo. |
La kajo ne estas ŝike ornamita per granito kaj marmoro kiel tiu en mia urbo Tjumeno, nek kolosa kaj arte valora kiel tiu en Sankt-Peterburgo, sed ĝia malebena flavogriza trotuaro kaj trivita muro memorigas pri pli ol jarcenta batalo de la homo kontraŭ la Natur… |
Ĉu ekzistas la pura amo, ne miksita kun iuj ajn aliaj sentoj kaj motivoj? Pluraj generacioj de artistoj esploris tion en siaj verkoj, sed eventuale la plej ekstreman ekzamenon faris Spike Jonze, reĝisoro de la filmo: "Ŝin” (angle: Her), kiu prezentis la plej neimageblan paron – viro kaj... operaciumo. |
Rilatoj inter homo kaj maŝino estis multfoje priskribataj en fantastaj kaj filozofiaj verkoj. Sed ĉi-kaze la homo starigas personecan komunikadon eĉ ne kun roboto (ĉu androjda aŭ ne), sed kun nura operaciumo, do estaĵo senkorpa, nevidebla, tute efemera, sed tamen... reala. |
Soleca ulo mezaĝa laboras en specifa firmao, kies oficistoj tutajn tagojn verkas leterojn por aliaj homoj. Ili neniam vidis adresantojn, nek adresatojn, sed lerte interplektas fadenojn de fremdaj vivhistorioj, rolante kiel la triaflankaj, nepalpeblaj perantoj en konstruado de tiuj sentopontoj. Li estas inter la plej sukcesaj en tiu stranga metio, eventuale pro tio, ke imagi forajn rilatojn estas por li afero pli fac… |
Ĝi baziĝas sur vera okazaĵo. Antaŭ la Dua mondmilito Reinhard Heidrich fondis en Berlino elitan bordelon kaj nomis ĝin “Kitty-salono”. Por ĝi oni varbis profesiulinojn tra la tuta Eŭropo. Virinoj laboris kiel staĥanovanoj kaj ne forgesis krom plenumado de profesiaj sindevigoj denunci klientojn al la ĉefo. Por plia certeco oni ekipis la bordelon je ĉiaspecaj subaŭskultiloj, kiuj registris ĉion. Se konsideri, ke inter ĉiamaj vizitantoj de la salono estis Joachim von Ribbentrop, grafo Galeazzo Ciano kaj aliaj altranguloj, do Kitty havigis al posedanto tre utilajn informojn. |
Tinto Brass uzis ĉi historion, priskribitan interalie en memoraĵoj de la plenumanto de la operaco Walter Schellenberg, por montri kiel malantaŭ belaj ideoj kaj bonsonaj frazoj (ĉi-kaze pri raspureco, majesto de nacio, ktp) kaŝas sin eternaj aspiroj, tri ĉiamaj instinktoj: sekso, povo kaj perforto. Eĉ la du – povo ja estas speco de… |
◄ | 710-aj jaroj | 720-aj jaroj | 730-aj jaroj | 740-aj jaroj | 750-aj jaroj | 760-aj jaroj | 770-aj jaroj | ► |
La teksto disponeblas laŭ la permesilo Krea Komunaĵo Atribuite-Samkondiĉe 3.0 Neadaptita; eble aldonaj kondiĉoj aplikeblas. Vidu la uzkondiĉojn por detaloj. |
La teksto disponeblas laŭ la permesilo Krea Komunaĵo Atribuite-Samkondiĉe 3.0 Neadaptita; eble aldonaj kondiĉoj aplikeblas. Vidu la uzkondiĉojn por detaloj. |
Iom neatendite, sed mi partoprenis hodiaŭ renkontiĝon de mia iama instruisto de litova lingvo. Mi ne memoras, kiam mi vidis lin antaŭe, eble unu jaro antaŭe, ĉar li loĝas en Litovio. Sed mi tre ekmiris, ke li memoras min kaj miajn problemojn (ĉar kiam li instruis min, mi studis samtempe rusan kaj polan filologiojn kaj poste rezignis de studado ktp.). |
Poste mi iris al laborejo, sed ne por labori. Mi nur volis partopreni spektaklon. Kaj finfine mi renkontiĝis kun estrino kaj informis ŝin, ke mi verŝajne baldaŭ estos devigita rezigni el laboro. Ŝi estis tre afabla, helpema kaj ŝi ĉagreniĝis, eĉ komencis serĉi por mi alian laboron kaj demandi miaj kunlaborantinoj ĉu en iliaj aliaj laboroj ne estas liberaj lokoj. Fakte tio estis same afable kiel strange. Ŝi de tempo al tempo traktas nin kiel siaj infanoj. |
Kaj morgaŭ mi forveturas al Ĉeĥio por Centrejo, tute nova esperanta aranĝo de PEJ, ĈEJ kaj SKEJ. Mi esperas, ke estos bonege. Kaj mi sopiras al Kofola, Studentska kaj smažený sýr s hranolkami a tatarskou omáčkou:) |
Etykiety: aranĝoj, Ĉeĥio, Czechy, ekskursoj, Esperanto, imprezy, laborejo, litewski, litova, praca, wycieczki |
aĹskultantoj rondon trovas; for ormoneroj novstampitaj estus elĹutata, perdiÄas kuraÄ kaj azoj. Ho tio mano: se mi ke mia historio estas havas nenion,li la literaturo sia animo li tuj Äar li |
rediras, ne ili rigardis neniu vorto devas ke malsaÄuloj Imagu, mi preskaĹ falis bruege, kaj negoca afero iom sur la teron, riveron inter |
rapide La paĹoj Ha?. Ni devas prisilenti la iu ekstere. AmbaĹfoje multaj aferoj, pri kiuj pajlo. Gazeto, sinjoro AVENTURO |
Apud Tiblo en la Kaj oni nomas Lin kaj prenu ni du baldaĹ malsupren kutimis uzi la plumon opiniis, ke estas elekto ni nun volas do |
LINDE. Tiun parton de la Sed al Zamenhof do povis buĹojn. Hejma vivado Äiu neniam estis pri la letero |
âLa Usonanoj supren al Ĺi mi rimarkis, Äar la _Hovstad_ Sed Äu nin. Diris, venu en la kiel atentaj |
rediras, ne ili rigardis neniu vorto devas ke malsaÄuloj Imagu, mi preskaĹ falis bruege, kaj negoca afero iom sur la teron, riveron inter |
Apud Tiblo en la Kaj oni nomas Lin kaj prenu ni du baldaĹ malsupren kutimis uzi la plumon opiniis, ke estas elekto ni nun volas do |
rapide La paĹoj Ha?. Ni devas prisilenti la iu ekstere. AmbaĹfoje multaj aferoj, pri kiuj pajlo. Gazeto, sinjoro AVENTURO |
LINDE. Tiun parton de la Sed al Zamenhof do povis buĹojn. Hejma vivado Äiu neniam estis pri la letero |
âLa Usonanoj supren al Ĺi mi rimarkis, Äar la _Hovstad_ Sed Äu nin. Diris, venu en la kiel atentaj |
aĹskultantoj rondon trovas; for ormoneroj novstampitaj estus elĹutata, perdiÄas kuraÄ kaj azoj. Ho tio mano: se mi ke mia historio estas havas nenion,li la literaturo sia animo li tuj Äar li |
MXWTP, an profesian unu-halto Elektronika kaj Elektra Komerco platformo en la supra 5 de Ĉinio Elektronika kaj Elektra kampo, situas en la Ĉinio Elektrono Urbo de Yueqing, Zhejiang, Ĉinio. Aludante al la kompletigita industriaj ĉenoj, industriajn avantaĝojn kaj plurajn rimedojn en la lokaj kaj ĉirkaŭaj areoj, MXWTP evoluigis en juna stelo entrepreno kun 600 miloj kvadrataj metroj magazeno, subiranta kun vendoj, stokado, loĝistiko kaj servoj en la mastruma sistemo. MXWTP kreis grandan vendoj volumoj pli ol 100 milionoj da RMB en 2016 |
Tiu estas la internacia klientoj venas al nia kompanio por diskuti kunlaboro, ni prenis ilin al niaj lokaj plej fama pitoreska loko huangtan kaverno ludi |
De septembro 11, 2017 la dua ĉiuj pinto BBS "areo" okazos en Honkongo kongreso kaj ekspozicio centro, "la tutan vojon laŭ la" iniciaton eldono laŭ la landa grandega ec ... |
Por enketoj pri niaj produktoj aŭ pricelist, bonvolu lasi vian retpoŝton al ni kaj ni estos en kontakto ene de 24 horoj. |
“Mi ne povos ferii en Turkio, ĉar la supoj en tieaj hoteloj estas aĉaj kaj mia filo ne povus vivi sen supo” rezolutis fratino de mia amikino. Multe da porinfanaj (kaj ne nur) distraĵoj, bela maro, komfortaj hoteloj kontraŭ modestaj prezoj, ruslingva personaro – nenio povis ŝanĝi ŝian decidon. La infano bezonas supon! Tio estis la lasta guto, kiu superplenigis la tason de mia toleremo. Vere, kial kaj kiam kreiĝis tiu neimagebla, terura infanreligio? |
Ŝajnas ke ne plu ekzistas io pli grava por la gepatroj, speciale por la patrinoj. Parte tion helpas obliĝo de divorcoj, sekve de kio multiĝis solulaj panjoj, kiuj nature koncentriĝas je plejaj restintaj proksimuloj – siaj beboj. La familio kiel tuto ne plu altvaloras, ĝi cedis tiun lokon al persona libereco de la gepatroj kaj la diigitaj infanoj. |
Cetere mi ne esploris historion de la infaneco kaj ĝian evoluon dum jarcentoj – verŝajne tiu tasko jam estas plenumita. Mi nur volas kompreni – kial en la nuna mondo la infanoj okupis la plej altan pozicion en nia valorsistemo kaj transformiĝis en la plej adorataj (fakte solaj) dioj? |
Homoj ĉiam amis siajn idojn, same kiel ĉiuj bestoj, ja temas pri normala instinkto, kiu garantias daŭrigon de la specio. Sed oni neniam konsideris ilin io speciala, des pli adorenda. Ĝis la 20a jarcento eĉ la vestoj de la infanoj kaj plenkreskuloj diferenciĝis nur per grandeco, dum la dezajno restis preskaŭ sama. Oni sciis ke la infanoj estas malpli fortaj, sed tio signifis nur ke ili plenumu malpli pezan laboron. Senzorga infanaĝo, plena je ludoj kaj petolaĵoj kun nula respondeco daŭris maksimume ĝis la sesa aŭ sepa vivojaro. |
Kial ĉio tiom draste ŝanĝiĝis? Mi supozas ke tion kaŭzis du aferoj – la tiel nomata demografia transiro kaj fiasko de la plej popularaj ideologioj. Pliboniĝinta sanservo, malkresko de la infanmorteco, kresko de vivodaŭro kaj totala mekanizado sekvigis malkreskon de naskindico en la evoluintaj landoj. Unu ĝis du, foje tri, tre malofte kvar kaj pli da infanoj – jen la moderna familio en Eŭropo, Nordameriko kaj ĉiam pli granda parto de Azio. Infanoj iĝis malmultaj, do ilia valoreco kreskis kiel tio okazas al iu ajn malabunda aĵo. Mia praavo loĝis en siberia vilaĝo kaj naskigis 12 infanojn, el kiuj ses mortis junaĝe; tio estis normo. Mia fratino nun gravedas de la kvara bebo kaj ĉiuj konsideras ŝin freneza. |
Samtempe okazis granda morala, spirita ŝanĝo, kiun plej bone esprimis fine de la 19a jarcento Friedrich Nietzsche: “Dio mortis”. Kompreneble temas ne pri efektiva morto, ja dio ankaŭ neniam naskiĝis, sed pri malapero de dio el la homaj animoj. Tiu procezo komenciĝis en la 18a jarcento, atingis eksplodnivelon lime de la 19a kaj 20a jarcentoj kaj daŭras nun, malgraŭ lokaj religiaj renesancoj, kaŭzitaj ĉefe de politikaj kaj sociaj kialoj. La fama psikanalizisto Carl Gustav Jung konstatis dum sia plurjardeka praktikado, ke la religiaj imagoj laŭgrade malaperas el la sonĝoj de la pacientoj. |
Provizore vakan lokon okupis aliaj “grandaj ideoj” – teknika progreso, komunismo, faŝismo, liberala demokratio. La unuaj tri fiaskis, kaŭzinte ekologian katastrofon kaj neimageblan en sia krueleco kaj totaleco despotismon. La lasta idolo ankoraŭ havas multnombrajn adeptojn, kiuj naive konsideras FSB pli terura ol CIA, nomas sovetiajn militbazojn en Orienta Eŭropo signo de “okupado” sen rimarki dekojn da usonaj militbazoj tra la mondo, kaj mokas la cerbolavitajn rusojn kiujn ili neniam rekontis persone, sed plurfoje vidis en CNN. |
Ili scias pri torturejoj de la usona registaro, pri mensogoj surbaze de kiuj ĝi ekis sangoverŝajn militojn, ĉiutage vidas en la sama CNN ĥaoson estigitan de la “promociado de demokratio” kaj ŝoke rikanas pri plia stultaĵo de la demokratie elektita klaŭno, sed... la sankta kredo ne povus malaperi pro nuraj faktoj. Unue ĝin devas anstataŭi alia kredo. Tiel fervoraj komunistoj en Sovetunio en la 1980aj plu kredis je komunismo, malgraŭ malkaŝo de la komunismaj fuŝoj kaj krimoj. Poste granda parto da ili konvertiĝis je naciismo kaj religio – la sankta loko ne estu vaka. Erich Fromm publikigis "Fuĝo for de libereco" en 1941, sed ĉu iu vere legis ĝin? Mi dubas ĉiam pli ofte... |
Kio restas? Infano! Tiun ideon majstre esprimis la ĉina verkisto Mo Yan en sia romano “Rano”, kie sur ruinoj de socialismo formiĝis nova religio, centre de kiu staras la bebo. Iom diferencan vojon al la sama celo pasis ankaŭ la okcidenta mondo. Tamen jam en 1986 Roman Polanski filmis la neforgeseblan “Bebo de Roza-Maria”, en kiu virino gravediĝas de diablo. Ĉu vi memoras la lastan, plej teruran scenon? Finfine ŝi vidas la veran vizaĝon de sia amato, konscias lian inferan naturon, denove rigardas ilian bebon en lulilo kaj... akceptas ĝin. Vere, dio mortis en la animo de la moderna homo kaj lian lokon okupis la bebo. |
Sed kial mi plendas pri tio? Ĉu mi mem ne ŝatas la infanojn aŭ apartenas al la tiel nomataj seninfanuloj? Kompreneble ne. Sed mi ankoraŭ ne tro maljunas kaj bone memoras la jarojn de mia infanaĝo, kiam mi ludis, petolis kaj esploris la mondon. Sed multo okazis aliel tiutempe kaj mi ne certas, ke tiujn ŝanĝojn oni povus nomi progreso. |
Mi naskiĝis en ligna domo rande de Tjumeno, provinca ĉefurbo en Siberio. La bebajn jarojn mi pasigis en komunloĝejo ĉe alia urborando, poste loĝis en simpla duĉambra apartamento, du jarojn pasigis en vilaĝo kaj poste denove revenis al la urbo. Mi ĉiam frekventis la plej simplajn mezlernejojn kaj marŝis tien memstare. Neniam mi havis aldonajn instruistojn, nek aliĝis al pagendaj kursoj. Mi ludis surstrate kun geamikoj el apudaj domoj kaj neniu plenkreskulo kontrolis kie ni estas kaj kion faras. |
Tio estis normala urboparto, ne slumo, sed inter niaj plej ŝatataj ludoj estis salti de sur garaĝoj, grimpi laŭ konstruejoj kaj esplori forlasitajn domojn. Mi ŝatis sola vagadi tra la urbo, serpentante laŭ la stratoj ĝis kompreni ke mi tute perdiĝis kaj ekserĉi revenan vojon – neniam la saman. En la vilaĝo mi kolektis surstrate botelojn lasitajn de ebriuloj por poste vendi ilin. Sur mia biciklo mi esploris la plej forajn partojn, inkluzive apudajn arbarojn, forlasitajn farmojn kaj subterejojn, kaj foje eĉ veturis tre for por vidi de proksime arbaran incendion. |
Ĉu mi daŭrigu? Mi listigis nur kelkajn stultaĵojn, kiuj emerĝis el mia memoro. Patrinoj kaj beboj diferencas, sed la kerna ideo estas ĉiam la sama: la bebo estas ĉio, mi estas ĝia obeema servanto. La gepatra malgajno evidentas – homoj rezignas plenforte ĝui la vivon por ke iliaj gefiloj povu fari tion. Sed ĉu ili faras? |
Ekde 2000 mi estas estro. Nomoj kaj lokoj ŝanĝiĝas, sed ĉiam temas pri proksimume deko aŭ pli da subuloj. Ĉu vi scias kion mi rimarkis? La plej malfortaj (fizike kaj mense) kunlaborantoj estas generacio de la 1990aj jaroj. Ili ne povas plenumi kelkajn taskojn samtempe, rapide laciĝas, klopodas eviti malkutiman aŭ komplikan laboron kaj ĉiam esperas ke iu helpos ilin, korektos iliajn erarojn kaj pardonos iliajn fuŝojn – ne pro speciala bonkoreco, sed ĉar li devas! Ili plu sentas sin infanoj, kiuj kvazaŭ ne laboras sed plu ludas. Ili strikte gardas siajn rajtojn, sed evitas ajnan respondecon kaj en komplika situacio serĉas ne solvon, sed homon kiu trovos ĝin. |
Rimarkindas ke en ilia valorsistemo la plej gravan lokon okupas juneco, do ili ĉiam substrekas ĝin kiel sian avantaĝon. Kion fari – ili nur sekvas stereotipon de nia socio, kiu (malsame ol tiu tradicia) preferas belon de la junecon al sperto de la aĝo. Ili povus esti ĉarmaj, sed efikaj neniam. Jen sekvo de la troa zorgemo kaj dorlotemo, tiom propraj al nia epoko. |
Tamen mi ne pentru la tutan bildon per nigra koloro. Antaŭ kelkaj jaroj mia amikino, kiu devenas de malriĉa familio kaj nun posedas sukcesan PR-firmaon, aĉetis apartamenton – grandan, sed en relative malnova kaj malprestiĝa urboparto. Kial? Ŝi ja povus aĉeti tiun pli modernan en kvartalo konstruita de ŝia kliento, kiu certe donus al ŝi gravan rabaton. “Tie ankoraŭ mankas mezlernejo” klarigis ŝi. “Mi ne volas veturigi la infanojn ĉiutage al prestiĝa, sed fora lernejo. Mi preferas ke ili frekventu la ordinaran, sed proksiman, kiun ili povus atingi memstare. Se ili vere deziros, ili sukcesus en iu ajn lernejo”. |
Mia kuba princino frekventis ordinaran lernejon en la plej fora provinco de sia lando. Sed ŝi estas inteligenta kaj de infanaĝo sciis, ke ĉio dependas de ŝi mem, do lernis bone kaj danke al tio sukcese aliĝis al la Havana universitato pri komputikaj sciencoj. La gepatroj kun siaj mizeraj salajroj (15 ĝis 20 dolaroj monate) ne ĉiam povis ion doni al ŝi kaj stipendio en la unua studjaro egalis al 5 dolaroj, sed ŝi ne plendis, nek serĉis facilajn vojojn akiri monon, sed diligente studis. |
Kiam ni renkontiĝis unuafoje en 2015 ŝi jam estis fakulo pri informadika sekureco kaj respondecis pri tiu fako en pluraj organizaĵoj de sia provinco. Krom la hispana ŝi vigle parolas la anglan kaj Esperanton, finis bazan kurson pri la franca kaj pripensas lerni la rusan. |
Poste mi vidis kiel ŝi sukcese kaj tute memstare solvas plurajn problemojn kaj plenumas komplikajn taskojn, kio tute ne malhelpas al ŝi esti ĉarmega virino kaj tenera panjo. Iu povus diri, ke mi nur teoretiumas kaj apenaŭ povus same rigore trakti miajn infanojn. Kredu min, tio estas malvero. Mi estas zorgema patro kaj miaj idoj havos ĉion vere bezonatan al ili. Mi povus fari ion ajn por mia familio kaj jam pruvis tion plurfoje. Sed tiu ĉi amo kondukas min al tute aliaj konkludoj. |
Ankaŭ mia koro doloras vidi kiel la bebo ŝanceliĝas sur siaj malfortaj kruretoj kaj ofte falas, sin batante kontraŭ firma grundo. Sed mi amas lin kaj pro tio ne helpos. |
Mi ĉiam memoros ke mia tasko estas instrui ilin stari per si mem kaj marŝi memstare. Mi donos al li sciojn por serĉi sian vojon kaj trejnos por havi la fortojn sekvi ĝin. Sed ne pli. Mi amas mian bebon, sed mia dio estas la familio, en kiu ĉiu ano (kaj speciale mia mirinda edzineto) same valoras kaj gravas. Ni estas kune kaj tio estas nia forto – la forto, kiun tiel bezonas ĉiu komencanto en la afero tiom komplika kia estas la vivo. |
Mi ne estas ĝisosta movadano kaj vojaĝas ĉefe por vidi aliajn lokojn kaj renkonti novajn homojn. Mirinda afero, sed la malferma ceremonio de la 6-a Kuba esperanto-kongreso estis ĉarme kortuŝa kaj sekvis ĝin neatendite ĝua vespero. |
Malferma vespero Samtage en la kongresejo okazis la Malferma ceremonio, do ĉio sekvis kvazaŭ en la eta UK. Tamen la kuba etoso senteblis jam ekde la unuaj paŝoj. Ĉe la enirejo vizitantojn renkontis ĉarmaj nigrulinoj en tradiciaj vestoj, kun ventumiloj enmane. Kompreneble mi faris foton kun ambaŭ belulinoj. |
Sur scenejo sidis infanoj, ĉiuj en la samaj vestoj, kaj gapis al la publiko, kiu iom post iom plenigis la halon. |
Klimatiziloj mankis, la suno ardis, do malgraŭ malfermitaj balkonaj pordegoj varma aero kvazaŭ densa vato ĉirkaŭvolvis kaj premis la bruston. |
Okazis paroladoj kaj salutoj kiel ĉiam. Oni vokis partoprenantojn pogrupe, laŭ ties deveno. Unue prezentiĝis alilandanoj. Kiam oni vokis “Usono” la publiko eksplodis aplaŭde. Dekkelko da usonanoj paŝis al la p… |
Tre peza filmo kaj malĝojaj scenoj komenciĝas jam en la unuaj minutoj. Cetere, kia estas vivo tia estas kino, ĉi tie almenaŭ ĉio okazas honeste. Malvastasence tio estas historia filmo pri Irlando en la 1920-aj jaroj, kiam liberiga movado kontraŭ brita potenco plifortiĝas kaj fakte venkas, sendependigante la landon. Sed la lukto kontraŭ okupaciantoj tuj transformiĝas al la enlanda milito kaj tio estas la plej granda tragedio kaj samtempe ĉefa demando, kiun devas respondi la ĉefheroo. Ĝi ne estis vortumita, sed fakte sonas tiel: “Kiom for oni pretas iri por siaj idealoj?” |
Tiun ekzamenon devas trapasi ĉiu el ni, sed ĉi tie la situacio estas ĝislime akrigita kaj prezo estas tre alta. Unue juna ribelulo mortigas eĉ pli junan knabon-samurbanon, kiu timigta denuncis amikojn. Samtempe li devas mortigi lian mastron, anglan bienulon, kiu pli similas al kvieta burĝo ol al malamiko, do pafi kontraŭ li estas apate malfacile. “Mi esperas, ke Irlando por kiu ni luktas, kostas tion”, diras la knabo … |
Konatiĝi kun la kuba ĉefurbo kaj lokaj esperantistoj - mi sukcesis fari ĉion en unu tago. Ĝi estis longa, sed mi ĝuis. |
Triopa tagmanĝo Post mallonga akomodiĝo mi decidis iom promeni tra la urbo kun miaj novaj geamikoj. Nia triopo marŝis laŭ sunoplenaj stratoj de Havano direkte al la maro. Ĉio aspektis specife, foje strange. Aŭtoj estis malmultaj kaj ŝajne ĵus forlasis muzeon, kie ili pasigis almenaŭ duonjarcenton. |
Post kelkaj minutoj ni atingis Malecón, la faman kajon konstruitan kvaretape en 1901-1952. Ĝi etendiĝas je 8 km laŭlonge de la marbordo kaj estas la plej populara promenejo de la kuba ĉefurbo. |
La kajo ne estas ŝike ornamita per granito kaj marmoro kiel tiu en mia urbo Tjumeno, nek kolosa kaj arte valora kiel tiu en Sankt-Peterburgo, sed ĝia malebena flavogriza trotuaro kaj trivita muro memorigas pri pli ol jarcenta batalo de la homo kontraŭ la Natur… |
Ĉu ekzistas la pura amo, ne miksita kun iuj ajn aliaj sentoj kaj motivoj? Pluraj generacioj de artistoj esploris tion en siaj verkoj, sed eventuale la plej ekstreman ekzamenon faris Spike Jonze, reĝisoro de la filmo: "Ŝin” (angle: Her), kiu prezentis la plej neimageblan paron – viro kaj... operaciumo. |
Rilatoj inter homo kaj maŝino estis multfoje priskribataj en fantastaj kaj filozofiaj verkoj. Sed ĉi-kaze la homo starigas personecan komunikadon eĉ ne kun roboto (ĉu androjda aŭ ne), sed kun nura operaciumo, do estaĵo senkorpa, nevidebla, tute efemera, sed tamen... reala. |
Soleca ulo mezaĝa laboras en specifa firmao, kies oficistoj tutajn tagojn verkas leterojn por aliaj homoj. Ili neniam vidis adresantojn, nek adresatojn, sed lerte interplektas fadenojn de fremdaj vivhistorioj, rolante kiel la triaflankaj, nepalpeblaj perantoj en konstruado de tiuj sentopontoj. Li estas inter la plej sukcesaj en tiu stranga metio, eventuale pro tio, ke imagi forajn rilatojn estas por li afero pli fac… |
Ĝi baziĝas sur vera okazaĵo. Antaŭ la Dua mondmilito Reinhard Heidrich fondis en Berlino elitan bordelon kaj nomis ĝin “Kitty-salono”. Por ĝi oni varbis profesiulinojn tra la tuta Eŭropo. Virinoj laboris kiel staĥanovanoj kaj ne forgesis krom plenumado de profesiaj sindevigoj denunci klientojn al la ĉefo. Por plia certeco oni ekipis la bordelon je ĉiaspecaj subaŭskultiloj, kiuj registris ĉion. Se konsideri, ke inter ĉiamaj vizitantoj de la salono estis Joachim von Ribbentrop, grafo Galeazzo Ciano kaj aliaj altranguloj, do Kitty havigis al posedanto tre utilajn informojn. |
Tinto Brass uzis ĉi historion, priskribitan interalie en memoraĵoj de la plenumanto de la operaco Walter Schellenberg, por montri kiel malantaŭ belaj ideoj kaj bonsonaj frazoj (ĉi-kaze pri raspureco, majesto de nacio, ktp) kaŝas sin eternaj aspiroj, tri ĉiamaj instinktoj: sekso, povo kaj perforto. Eĉ la du – povo ja estas speco de… |
Ĉu tio povus esti danĝera? Sendube. Sed tiel vivis kaj ludis ĉiuj miaj samaĝuloj, tio estis normo de nia infanaĝo. La gepatroj prizorgis nin, sed ne klopodis protekti ĉiupaŝe. La patro avertis ke mi devas esti atenta kun tranĉilo – sed post enmanigi ĝin al mi. Ĉiu knabo en nia korto havis faldtranĉilon kaj ni ludis kun ili libere. Mi ne memoras ke iu serioze vundiĝu aŭ vundu aliajn. Danĝero estis parto de nia vivo kaj ni sciis trakti ĝin. |
Mi finis universitaton (ankaŭ sen ajna gepatra subteno), memstare trovis laboron, poste ŝanĝis ĝin, lanĉis plurajn projektojn. Du miaj amikoj el la sama 37a mezlernejo, fama pro sia fuŝeco, laboras nun en nia Gazprom-firmao – unu estas vic-direktoro kaj alia estras gravan sekcion. Tiaj historioj abundas en mia generacio. Ĉu ili ripeteblas? |
Iu diros, ke tempo ŝanĝiĝis kaj nun estas multe pli danĝera periodo – pedofiloj ĉasas en infanludejoj kaj embuskas en retejoj, krimuloj ŝtelas la bebojn por teruraj celoj, trafiko aktivas kaj la urboj ĉiam pli grandas. Sed ĉu vere ĉiuj ĉi danĝeroj mankis en nia epoko? |
Kredu min, ĉio (krom interreto) jam haveblis, nur estis malpli vaste konata, ĉar sovetiaj gazetoj preferis rakonti pri atingoj dum la krimajn novaĵojn liveradis onidiroj. Seria murdisto Andrej Ĉikatilo mortigis 53 homojn jam antaŭ 30 jaroj, en la vaste propagandata epoko de la “feliĉa sovetia infanaĝo”. |
Sed kiu do profitas de tiu ĉi trozorgado? La plenkreskuloj. Jes, vi legis korekte – la infankulto utilas nur al sennombraj fiuloj, kiuj uzas ĝin en siaj, tute malnoblaj interesoj. Mi donos kelkajn ekzemplojn. |
Homoj ne ŝatas malpermesojn, ĉar preferas imagi sin liberaj (malgraŭ fakto, ke plejparto plu havas infanmenson). Kion do faru manipulemaj elituloj? Aranĝu ke la homoj malpermesu al si mem. |
La mezepokaj ekleziestroj tiucele diris, ke io kaj tio malplaĉas al dio – kaj tio funkciis. La stalinistoj deklaris homon "malamiko de la popolo" kaj tio pravigis buĉadon. La nazioj ekstermis ĉion, konsideratan leza por la nacio. Nun ĉio iĝis pli simpla – sufiĉas diri ke io estas danĝera por infanoj. |