title
stringlengths 2
84
| link
stringlengths 20
112
| poem_text
stringlengths 47
126k
⌀ | author_name
stringclasses 348
values |
|---|---|---|---|
Nhớ Chút | poem.php?poem=nho_chut__nguyen_tat_nhien | Buổi sáng đỏ hừng hoa dâu bụt
Một góc trời xanh cửa kính ngoài
Môi em hôm ấy bình minh ửng
Mi nhung nắng đẹp quá tình ơi !
Tình ơi, tay ngón dài năm tháng
Có bớt giùm anh chút tháng năm ?
Buổi sáng lăng xăng chim chóc sớm
Lụp chụp làm sao rớt miếng mồi
Ích kỷ tôi mừng em lụp chụp
Cái lần tôi… giúi ẩn tình tôi !
Tình anh, em bước vào nhung nhớ
Sao chẳng coi chừng đau nhớ nhung ?
Buổi sáng trên cao lồng nắng xuống
Yêu nhau cho mắt lộng vuông trời
Tôi cấm ai ngồi chung nỗi nhớ
Nhìn ra cửa sổ ngoại trừ tôi ! | Nguyễn Tất Nhiên |
Nhớ Nội | poem.php?poem=nho_noi__nguyen_tat_nhien | Mưa nắng hai mùa trên xứ nội
Vun trồng từng luống mạ vồng khoai
Mấy dây trầu "lẹt" tươi màu lá
Ôm ấp hàng cau với tháng ngày
Ngoài ngõ giàn bầu rợp bóng trưa
Bờ mương lả ngọn mấy cây dừa
Đàn gà tíu tít bươi tìm thóc
Đống lúa phơi vàng sân gió đưa
No gió diều lên ở cuối đê
Ca dao quê cũ ngọt hương thề
Phên tre mái lá hai bà cháu
Hủ hỉ vui ngầm hưởng thú quê
Từ lúc giặc về, con biệt xứ
Nát lòng chim quốc nhớ quê hương
Mấy thu vàng úa đời xa cội
Chẳng biết mộ phần nội có yên ? | Nguyễn Tất Nhiên |
Như Là Hôm Qua | poem.php?poem=nhu_la_hom_qua__nguyen_tat_nhien | Người đẹp Cúc của mày đã đi
quân trường giòn tiếng súng
ôi tình yêu nổ giòn
nổ
giòn tan
Người ấy… Cúc của mày đã đi
quân trường giòn tiếng súng
mặt bia nào nát ruột tan lòng
mày nghiến răng
mày lãy cò điên loạn
mày lãy cò công phá tình yêu
mày lãy cò
tao nghe…
Thôi mày
mình đã hết thời mơ em nón lá
học chung trường mai mốt sẽ chung đôi
dẫu chưa già… mình cũng hai mươi
cũng đủ sức mỉm cười nghe vài tin đám cưới!
Nghe mày
mình đã hết thời mơ em nón lá
đời chông gai đau đớn tuyệt vời
hãy cởi bốt-đờ-sô ra mà mạnh dạn bước lên chơi
mày sẽ thấy máu tim tươi ràn rụa
mày sẽ nhớ sân trường chiều nắng lụa
nhớ người yêu nhí nhảnh băng qua đường
tóc thề lay nhè nhẹ gió đưa hương
mày sẽ nói ngập ngừng trong hơi thở
hà… không ngờ em ác quá cỡ!
Thần tượng Cúc của mày đã đi
quân trường giòn tiếng súng
mặt bia nào trong tầm bắn sĩ quan tương lai tên thằng thọ
đạn xuyên tâm
đạn rỗ tả tơi khuôn mặt em rạng rỡ trăng rằm
đạn xuyên tâm
rán nghe con
tự gắp đạn lấy tim mình!
Hai năm sau Cúc của mày
Duyên của tao cũng đi
thảm hơn chuyện thảm của mày
tao không có bia nào để nhắm
Hai năm sau Cúc của mày
Duyên của tao đi đảo guam
Mười lăm năm sau Cúc của mày
tao nhớ in tuồng mới hôm qua! | Nguyễn Tất Nhiên |
Như Những Hoàng Hôn Bỏ Mặt Trời | poem.php?poem=nhu_nhung_hoang_hon_bo_mat_troi__nguyen_tat_nhien | 1.
Tôi bắt đầu yêu hay bắt đầu dự tính ?
(Dự tính nào cũng thật ngây thơ!)
Tôi bắt đầu ngây thơ hay bắt đầu già ?
(Khi mặc cả tình yêu cũng thù hận)
2.
Xin đánh đổi cuộc đời này (lận đận)
Bằng phút giây cầm được tay người
3.
Em còn đứng bên dòng sông ngát lạnh
Cho đầy hồn mơ ước viển vông
Tôi còn đứng bên dòng sông giá lạnh
Cho một mưu toan tự tử âm thầm
Ngày sắp hết, năm sắp hết
Thời gian nào cho bốn mắt ta xanh ?
Thời gian nào đưa ta về địa ngục ?
(Những kẻ yêu nhau chẳng có thiên đàng)
4.
Thế nào rồi em cũng bỏ tôi
Như những hoàng hôn bỏ mặt trời
5.
Khi tôi thốt lời tình như bảo vật
Em ngu si nên từ chối dễ dàng
Tôi ngu si nên làm người không tiếc của
(Hai kẻ ngu si khó sống gần)
6.
Thế nào rồi em cũng giết tôi
Xin hận thù em suốt quãng đời
7.
Tôi bắt đầu yêu hay bắt đầu dự tính ?
(Dự tính nào cũng thật ngây thơ)
Tôi bắt đầu ngây thơ hay bắt đầu già ?
(Khi mặc cả tình yêu cũng thù hận)
Như loài thiêu thân mê lửa ngọn
Buổi yêu em, tôi hăng hái lìa trần | Nguyễn Tất Nhiên |
Như Những Hoàng Hôn Đỏ Mặt Trời | poem.php?poem=nhu_nhung_hoang_hon_do_mat_troi__nguyen_tat_nhien | Tôi bắt đầu yêu hay bắt đầu dự tính?
(Dự tính nào cũng thật ngây thơ!)
Tôi bắt đầu ngây thơ hay bắt đầu già?
(Khi mặc cả tình yêu cũng thù hận)
Xin đánh đổi cuộc đời này (lận đận)
Bằng phút giây cầm được tay người
Em còn đứng bên dòng sông ngát lạnh
Cho đầy hồn mơ ước viển vông
Tôi còn đứng bên dòng sông giá lạnh
Cho một mưu toan tự tử âm thầm
Ngày sắp hết, năm sắp hết
Thời gian nào cho bốn mắt ta xanh?
Thời gian nào đưa ta về địa ngục?
(Những kẻ yêu nhau chẳng có thiên đàng)
Thế nào rồi em cũng bỏ tôi
Như những hoàng hôn bỏ mặt trời
Khi tôi thốt lời tình như bảo vật
Em ngu si nên từ chối dễ dàng
Tôi ngu si nên làm người không tiếc của
(Hai kẻ ngu si khó sống gần)
Thế nào rồi em cũng giết tôi
Xin hận thù em suốt quãng đời
Tôi bắt đầu yêu hay bắt đầu dự tính?
(Dự tính nào cũng thật ngây thơ)
Tôi bắt đầu ngây thơ hay bắt đầu già?
(Khi mặc cả tình yêu cũng thù hận)
Như loài thiêu thân mê lửa ngọn
Buổi yêu em, tôi hăng hái lìa trần | Nguyễn Tất Nhiên |
Nước Trở Về Lành Lặn | poem.php?poem=nuoc_tro_ve_lanh_lan__nguyen_tat_nhien | Sống, hàm nghĩa làm tên chiến bại
Đó là điều ta muốn nói cùng em:
Sao ta có vạn kẻ thù để quên
Khi chỉ có một người yêu để nhớ ?!
Cám ơn đời chận cổ ta ngạt thở
Hạnh phúc là không khí vẫn hằng quanh
Hạnh phúc là mặt đất giáp bàn chân
Cám ơn đời đã treo ta dọng ngược !
Tình đã đến trong những ngày độc dược
Trong những ngày bức tử mọi con tim
Trong những ngày khẩu hiệu nhọn như đinh
Đóng liên tục cho cực mù lý trí
Đóng liên tục cho phần người triệt hủy
Chỉ còn trơ phần thú tính đê hèn !
Nhìn nhau đi em, để thấy đối gương
Tình phản chiếu muôn ngàn tia nhân ái !
Tình đã đến trong những ngày sát hại
Trong những ngày đồng loại hết dung nhau
Trong những ngày ích kỷ lạnh như dao
Cắt tàn nhẫn mọi tha-nhân-giềng-mối
Người khó cưỡng ăn thịt người lúc đói
Người nhân danh trong thời đại nhân danh !
Nhìn nhau đi em, để thấy những dòng xanh
Hạnh phúc trần gian đang lăn từ khóe mắt...
Tình đã đến trong những ngày độc dược
Trong những ngày rữa nát mọi tinh hoa
Trong những ngày sự sống diễn ra
Bằng điên dại dẫm bừa lên sự sống !
Nhìn nhau đi em để thấy tình nhu thuận
Bản năng sinh tồn sát ranh giới tử, sinh...
Thấy địa cầu là guồng máy chiến tranh
Thấy mỗi quốc gia là từng cơ phận
Mà nguyên liệu là sinh linh bất tận
Cung cấp cho sự vận chuyển đêm, ngày
Thấy bơ vơ lạc lõng giữa muôn loài
Qui tắc sống chung chung là vật chất !
Những tàn ác nếu khiến mình kinh ngạc
Bởi ta quên ta động vật tên "người"
Cộng-Sản hằng nhắc nhở mãi đấy thôi
Ai bảo ta đặc quyền trái tim tối thượng ?!
Thấy ý nghĩa cuộc đời này động loạn
Trong vũng lầy sệt quánh của lòng tham !
Thế đứng, đi nào vững chãi hơn nằm ?
Nhưng thiên hạ cứ hung hăng bước phóng !
Bình phẳng ở cực cùng cơn khủng hoảng
Em có nghe bình phẳng chốn ngàn thủ
Chân thác nào cũng dữ dội thét gào
Lại chính là nơi nước trở về lành lặn
Căm hận đến tận đáy gan căm hận
Đúng là nơi lành lặn lại tình người
Dòng-sông đời nào cũng thế, trôi, trôi
Có giọt nước nào hay giờ tan vỡ ?
Nghe chăng em? Từ phương vĩnh cửu
Lượng êm đềm còn vẳng tiếng vỡ tan... | Nguyễn Tất Nhiên |
Oanh | poem.php?poem=oanh__nguyen_tat_nhien | Hãy yêu chàng, yêu chàng như yêu dòng sông
Ngậm ánh trăng non bàng bạc đêm rằm
Sông chở phù sa về ươm lộc mới
Chàng chở tình về cho mắt em ngoan
Hãy yêu chàng, yêu chàng như yêu áng mây
Lãng đãng trôi xuôi ngọn thuở mộng dài
Mây ủ mưa hồng thơm hoa kết trái
Chàng ủ tình hồng thả tóc em bay
Hãy yêu chàng, yêu chàng như yêu giọt sương
Sớm vẫn ngủ quên trên cánh hoa hường
Sương kết hơi mù mơn man lá cỏ
Chàng kết tình vui hơi thở em nồng
Hãy yêu chàng, yêu chàng như yêu luống mạ
Say gió chiều nghiêng kể chuyện thanh bình
Mạ đơm lúa đầy trẻ thơ mau lớn
Chàng đơm tình đầy trong ngực em, xinh
Hãy yêu chàng, yêu chàng như yêu mặt trời
Bỏ quên sợi nắng lụa vàng tươi
Mặt trời nổi lửa soi trần thế
Chàng thắp tình soi dáng nhỏ em, lười
Hãy yêu chàng, yêu chàng như yêu hy vọng
Bay nhảy siêng năng từng trái tim người
Hy vọng vuốt ve sau lần thất thế
Chàng vuốt ve tình nóng hổi bàn tay
Hãy yêu chàng, yêu chàng như yêu cánh gió
Chơi giỡn tung tăng hai vạt áo dài
Gió đưa mây về, trời mưa, bong bóng vỡ
Chàng đưa tình về, xót ngọn cỏ may | Nguyễn Tất Nhiên |
Paris, Khúc Tháng Chín | poem.php?poem=paris,_khuc_thang_chin__nguyen_tat_nhien | Bắt đầu
Những cơn mưa mịn vỗ vai mặt trời
Bắt đầu
Những chiếc lá nhẹ dạ nhất
Sớm sủa tin lời phủ dụ của lũ gió manh tâm
Lai rai bỏ nhánh rời cành
Chao liệng khoảnh khắc trong không
Bắt đầu
Những ngày tháng
Của tàn phai
Em thì xa quá xa
Làm sao nghe tiếng não nề
Ngân nga lòng gác chật
Kẻ vượt biển đã tới bến mạnh lành
Nhưng chết ngay khi đặt chân lên bờ đất
Kẻ leo rào đã chụp được Tự Do
Nhưng tức thời buông tay bổ ngửa
Là ta
Em thì xa quá xa
Làm sao nghe tiếng dội dồn
Hơi thở người
Vỗ theo từng nấc thang cây xưa rích
Paris
Ta mỗi bữa lếch thếch leo
Mút bảy tầng
Sống – tóc cọ quẹt nóc nhà
Sống – nơi đặc biệt
Dành riêng cho hạng ở đợ
Em thì xa quá xa
Làm sao nghe tiếng vỡ loảng xoảng dòn tan
Lung bung lòng gác chật
Phải, ta đánh rơi ta
Nát vụn
Sau khi đánh rơi Việt Nam
Bên kia bờ biển mịt
Bắt đầu
Chút ẩm buốt hà đẫm mặt bày ngói xám
Bắt đầu
Đám cây lêu nghêu vệ đường
Sửa soạn bất lực lê thê
Chịu trận
Hết mùa thu tàn nhẫn
Lột sạch bách y phục
Đến mùa đông dã man
Ướp tuyết băng đặc máu đông tủy
Mùa xuân ôi vời xa
Ta ngồi mòn ghế mỏi
Nghe kiệt quệ mầm xanh
Còn chi đơm lộc gượng
Còn chi ươm nụ cười
Đón nắng hồng ấm áp
Ban phát từ tim ai
Cây cối sẽ phục sinh vào đầu tháng tư năm tới
Phần ta
Cách gì tươi tắn lại
Khi đời đã sang thu
Cộng với lần bứng gốc… | Nguyễn Tất Nhiên |
Phác Họa | poem.php?poem=phac_hoa__nguyen_tat_nhien | Tôi không đủ kiên nhẫn đọc hết cuốn truyện dài
Vì truyện dài không thể đọc vội vã
Người chắc cũng không đủ kiên nhẫn yêu tôi
Vì tôi còn dễ chán hơn truyện dài
Tôi là một kịch bản
Trường thiên | Nguyễn Tất Nhiên |
Phẳng Lặng | poem.php?poem=phang_lang__nguyen_tat_nhien | Nhìn em buổi chiều mất trinh vì có người nắm tay
Lẽ ra tôi phải rất buồn
Và hát bài con quì lạy chúa trên trời
Hay nhẹ nhàng lắm cũng
Đôi tiếng thở dài…
(Tôi tốn công giải thích cùng bạn bè
Về thái độ yên lành quá đáng
Rằng đám ma thứ nhất đám ma thứ hai đi ngang
Là những đám ma
Đám ma thứ ba đám ma thứ tư đám ma thứ năm…
Đi ngang
Là những xe vận tải). | Nguyễn Tất Nhiên |
Sông Chẳng Thể Khi Không Vươn Thành Thác | poem.php?poem=song_chang_the_khi_khong_vuon_thanh_thac__nguyen_tat_nhien | Người nhìn người bằng xạ nhãn diều hâu
Người tận dụng người từng manh thịt rữa
Người tỉ mỉ trám từng li ti hở
Cấm ngặt nghiêm nhân đạo ướm chân ra
Thế nhưng ta, ta thả cửa bung thùa
Xem hậu quả của hành vi tâm cảm
Mình xác tín thương yêu là lẽ sống
Thì hề chi dăm đòn thuật giết người
Sá gì em, đôi ngụm đỏ máu tươi
Bắt buộc phải ọc trào theo sức nện !
Ta thánh thiện bởi vì em thánh thiện
Tự nhiên phai, phai nhạt đắng cay đời
Tự nhiên ngây thơ hẳn nụ cười
Tin sự sống, bởi vì em môi ngọt
Tin Thượng Đế, bởi vì em có thật
Tan hằn thù vì, chếnh choáng lương duyên ...
Ta bỗng thôi thèm khát vọng bình yên
(Đời ý nghĩa khai sinh trong dữ dội
Mầm ánh sáng nẩy lên từ bóng tối
Như hiền lành nhờ độc ác biện minh !)
Ta bỗng thôi thèm khát giọt bình yên
(Đời hết đẹp nếu không còn nghiệt ngã !)
Mỗi thân phận là một cây sai quả
Cứ đều đều chín tới trái oan khiên ! | Nguyễn Tất Nhiên |
Sức Tôi Dựng Tình | poem.php?poem=suc_toi_dung_tinh__nguyen_tat_nhien | 1.
Những cọng cỏ bay điên
Tung tăng ngoài đồng nội
Một người tình thiêng liêng
Trong vòng đua vận hội
Tôi đuổi bắt không ngừng
Dầm nắng mưa, cũng tội
Những cọng cỏ khô bay
Người tình như ngựa quí
Cả hai đều phi thường
Tôi không là gió giông
Tôi không là oan hồn
Nên chạy hoài thấm mệt
Cùng cơn đau xốc hông
Vòng đua dĩ nhiên tròn
Âm mưu vừa lóe mọc
Tôi quay đầu chạy ngược
Hy vọng gỡ phần thua
Nhưng trọng tài phản đối
Nhưng khán giả reo hò
Người tình hí vang trời
Cỏ khô bay đầy trời
Cả hai đều chiến thắng
Tôi xuôi tay ngó trời
Biết lấy gì căm phẫn ?
2.
Vài ba chiếc lá vàng
Trong vườn cây trái đỏ
Vài ba chiếc lá vàng
Buổi lìa trần buồn bã
Tôi nhủ tôi thì thầm:
“Đời sống thật hối hả
Hãy cố giữ thăng bằng
Sau những lần vấp ngã”
Tôi nhủ tôi nhiều lần
Nhiều lần, rồi lãng quên
3.
“Khi giáp mặt người tình
Cứ lừa thế tấn công
Bằng tất cả thủ đoạn”
Đó là một điều răn
Dỗ tôi – người bất hạnh
Dỗ tôi – người hay quên
4.
Mỗi phần của linh hồn
Là thầm kín vô âm
Tôi làm sao bày tỏ
Người tình có hào quang
Mắt tôi vừa thấy rõ
5.
Chúa không đủ kiên nhẫn
Nhắc nhở một con chiên
Có cuộc đời đãng trí. | Nguyễn Tất Nhiên |
Tạ Lỗi Cùng Người | poem.php?poem=ta_loi_cung_nguoi__nguyen_tat_nhien | Năm năm trời... ta làm tên quái đản
Cầu danh trên nước mắt của người tình
Năm năm trời có nhục có vinh
Có chua, chát, ngọt, bùi, cay, đắng...
Có hai mái đầu chia nhau thù oán
Có thằng ta trút nạn xuốn vai em!
Năm năm trời... có một tên Duyên
Ta ca tụng, rồi chính ta bôi lọ
Tình ta đẹp nhưng tính ta còn nít nhỏ
Nên lỗi lầm đã đục màu sông
Nếu em còn thương mến tuổi mười lăm
Xin nuốt hận mĩm môi cười xí xóa
Hồn ta đẹp nhưng đời ta thảm quá
Nên tị hiềm nhen nhúm giữa ngây thơ
Nếu em còn chút đỉnh mộng mơ
Xin rộng lượng thứ dung người lỡ dại!
Năm năm trời... ta là tên chiến bại
Tìm mưu thâm hạ thủ đê hèn
Và lần nào ta lén lút đâm em
Bằng những ngọn dao mù lòng quáng dạ
Duyên oàn oại cũng là Duyên sáng giá
Bởi trước đây ta đã tự đâm mình!
Năm năm trời... đeo đuổi hư danh
Ta mấy kiếp vẫn là ta mắc nợ
Mình hậu thế cách chi mà gặp gỡ
Bởi vì ta không dễ được đầu thai!
Nếu được đầu thai, không dễ được làm người!
(Dù chỉ làm người trên đất... mọi!)
Ta háo thắng nên tưởng mình cứng cỏi
Tưởng đâu mình can đảm giết tình yêu
Tưởng đâu mình Quan Đế tuyệt đường siêu
Giờ ngã ngựa, tiểu nhân như... Tào Tháo
Ta háo thắng nên thành người trâng tráo
Bị đời khinh lại giở giọng khinh đời!
Kỷ niệm đầu thơm ngát cả đôi môi
Ta nông nỗi đưa tay cầm chén máu!
Năm năm trời... có tình giông nghĩa bão
Có con sông chờ cuốn kẻ quên bờ
Có trăm ngàn cánh lá trúc đào khô
Rơi rụng trước sân nhà em thổn thức
Duyên kiêu hãnh cũng là Duyên chết giấc!
Sau năm năm... hồn chắc cũng lạnh mồ (?)
Ta ngày nay, tạ lỗi một bài thơ
Em hãy ráng thuộc lòng... cho trẻ lại! | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Cảm | poem.php?poem=tam_cam__nguyen_tat_nhien | Cảm ơn em phục hồi chàng
Dăm câu thơ nhỏ đôi hàng nhớ nhung
Cảm ơn thở thở mừng mừng
Im nghe tim đập qua dòng viễn liên
Cảm ơn nhẹ nhẹ hiền hiền
Thứ tha niên thiếu lỗi phiền đến nay
Cảm ơn ai, cảm ơn đời
Cảm ơn đau khổ vun bồi yêu thương
Cảm ơn thôi đã nghìn trùng
Nói thưa vẫn một không gian hai người
Cảm ơn đời, cảm ơn ai
Chim thân rỉa bạn rỉa vai… rỉa tình
Cảm ơn tiếng nghịch không đành
Tiếng nhu, tâm đất trời lành theo em
Cảm ơn dịu dịu êm êm
Hồ thu chút gió gợn mềm âm ba
Cảm ơn trong vắt thiệt thà
Ơn em nay vẫn như là hôm qua… | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Ca | poem.php?poem=tam_ca__nguyen_tat_nhien | Hỡi người tóc mượt như sông
sao o chảy hết nguồn lòng của anh
mai kia ngoảnh mặt sao đành
bằng không gặp lại tình hành sao cam ?
Hỡi người tóc gió hương giang
sao o xua hết mây đan nắng hồng
chiều nao con sáo sang sông
hương đồng cỏ nội anh buồn với ai ?
Hỡi người tóc nội thành bay
sao o nhập một mười hai nhịp cầu
chừng nào o lấy chồng đâu
gặp anh ghé nón tựa sầu nơi mô ?
Hỡi người tóc ủ ca dao
sao o không biết môi nào môi anh
để cho sợi tóc chẳng lành
ươm hương cau xuống chân quanh tìm trầu
bây giờ anh biết đường nao
bác ơi lòng "mạ" bước nào đi quanh ? | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Cảnh | poem.php?poem=tam_canh__nguyen_tat_nhien | Em ngây thơ như một vầng trăng
Anh ngây thơ như một chú bé
Chú bé ngẩn ngơ nhìn vầng trăng
Vì tin có thật chuyện cung hằng!
Em hiền lành như một dòng suối
Anh hiền lành như một chú nai
Nai tơ uống nước nguồn vi diệu
Cho tranh họa sĩ hồn thoát thai…
Em đơn sơ như đóa hoa mai
Anh đơn sơ như chim se sẻ
Chim sẻ tung tăng đùa cành mai
Cho mắt người xuân bởi nắng lây…
Em ra sao anh ra thế ấy
Nguyễn du buồn cảnh có vui đâu
Em thở dài chi thường quá vậy
Sông vô thường khóc mướt trăng sầu! | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Chung | poem.php?poem=tam_chung__nguyen_tat_nhien | Cùng em cùng một khung trời
Chung nghe sa mạc lòng người chuyển mưa
Cùng em cùng một ngày mùa
Chung nghe tình nước non chưa lỗi thề
Cùng em ngàn dặm ra đi
Chung nghe thiên lý đường về trong tim
Cùng em sông hậu sông tiền
Lia thia quen chậu tình hiền quen khăn
Cùng em cửa mắt cài trăng
Nhẹ tay phẩy bụi chung lòng như gương
Vì em là lượng Cửu Long
Bún khô vẫn gạo nanh chồn, nàng hương
Vì em là ngọt sông đồng
Vàng chua bưởi mễ vẫn bông Biên Hòa
Vì em là một mái nhà
Anh thân tứ cố vẫn ra người hiền
Chim quyên ngồi đứng không yên
Em xa cha mẹ buồn riêng một mình | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Duyên | poem.php?poem=tam_duyen__nguyen_tat_nhien | 1.
Mùa hè anh lên núi
thấy tóc em lành nhiên
cười theo chiều, gió tối
trời đi vào giấc yên
cho sự sống duyên hiền
từng búp hoa huệ nhỏ
cho sự sống hương êm
từng thoảng hoa huệ thở
sự sống trắng tinh im
từng nụ quan-âm nở
im lặng là xin dâng
tặng đời bông hoa nữa…
Mùa hạ anh ra đường
thấy mới tinh tất cả
thấy nắng nôi dịu dàng
đang vuốt ve cây cỏ
thấy cây cỏ dễ thương
đang làm duyên, tóc xõa
thấy lửa trời nung ngon
chín bòn bon sự sống
thấy sự sống nhịp nhàng
theo đỏ, vàng, xanh, đỏ…
thấy phố xá từ tâm
đèn cười hoa ba đóa
2.
Mùa thu anh lang thang
thấy xe không cáu kỉnh
với đèn đỏ, đèn vàng
thấy đèn xanh đủng đỉnh
như một người ung dung
bắt người nôn nóng nhịn
thêm chút nữa chờ trông…
Mùa thu anh ngồi mộng
thấy em yêu lần đầu
năm hai mươi bảy tuổi
thanh thoát bước đời nhau
thấy dòng thời gian chảy
dưới chân cầu tình yêu…
3.
Mùa đông anh thức dậy
đất mở mắt phương phi
khi trời len lén gửi
từng nụ nắng nhu mì
đất giả vờ chưa biết
như em vờ không hay
điện chuyền tay… suýt chết
buông không nổi bàn tay
Mùa đông anh cửa sổ
thấy trời đất tinh sương
như người lười thêm chút
bắt người đứng bấm chuông
nôn nao chờ thêm lúc
bắt người “long distance”
bồi hồi phôn ai nhấc?
trời đất cũng nghịch ngầm
tiếng chim cười rúc rích!
4.
Mùa xuân nắng hoàng anh
sao trời thiêu chết vật
sao “police” mặt rằn
phạt ép người dị tộc
sao dương gian, địa ngục
là một cực hình thôi ?
Cực hình sầu chia phôi
em ơi! | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Hoa | poem.php?poem=tam_hoa__nguyen_tat_nhien | Có những nụ cười rất dễ thương
Như hoa cười sớm ngát hồng hương
Rồi, theo dời buổi sang ngày, tháng
Những nụ cười kia sẽ… thảm thương!
Có những nụ cười không hé môi
Gửi thầm đi một chút duyên thôi
Rồi, theo mưa nắng vô chừng đỗi
Những nụ cười kia sẽ tả tơi!
Có người ngẫu hiện rất mong manh
Gió nhẹ nhàng đau cuống lá xanh
Tình nhẹ nhàng khơi từng nhựa sống
Sầu tinh khôi trẩy nụ đầu cành!
Có người thủy mạc bước ra tranh
Tay măng dài ngón chép tâm kinh
Có con chim hót trên sông tóc
Hài điệu thiên nhiên với hữu tình…
Hỡi người nhỏ nhẹ gót chân sen
Cành nhánh hồn tôi rất yếu mềm
Những nụ cười tôi sầu tản mạn
Chỉ xin hài điệu với thiên nhiên…
Hỡi người sông tóc một dòng thơ
Những nụ cười tôi nở đóa sầu
Những đóa sầu tôi xin trang điểm
Cho dòng sông tóc chảy vào… tơ… | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Hồng | poem.php?poem=tam_hong__nguyen_tat_nhien | Bạn thân ơi là bạn thân !
Nhận chăng một đóa hồng ?
Nhưng ở đây hoa hồng bày ở quày trạm xăng
Phe phẩy trên tay người bán dạo ngõ “entrance” xa lộ
Có ai đời đem bụi bặm gởi lòng nhân ?
Bạn thân ơi là bạn thân !
Nhận chăng một đóa hồng ?
Nhưng ở đây cửa hàng hoa nào cũng tiện đường xe qua lại
Cứ cách vài ngã tư đã thấy
Trưng sờ sờ ngay góc xanh tắt vàng đỏ đợi bật đèn xanh
Ngay chỗ nhịp tim phản đối nhịp bàn chân
Có ai lòng dạ máy móc nhịp tương lân ?
Bạn thân ơi là bạn thân !
Nhận chăng một đóa hồng ?
Nhưng ở đây hoa hồng chung cười cùng hoa vải
Hương nhân tạo chế tương đương cả thảy
Biết ai còn tin tưởng nụ thơm lòng ?
Bạn thân ơi là bạn thương
Vườn đông phương bát ngát quê hương
Phong phú hạt tâm hồng
Tuyệt vời nở đóa vòm từ lượng mẹ
Đóa khung hồn xanh cửa sổ tình chân…
Bạn thương ơi là thương !
Dù ở đây đại tài tử cỡ nào thượng thặng
Cũng không sao thể hiện nổi mắt anh nhìn !
Bạn thương ơi là
mắt
em nhìn ! | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Hương | poem.php?poem=tam_huong__nguyen_tat_nhien | Giữ cho nhau một chút tình
Giữ cho nhau một ánh nhìn thiên thu
Giữ long lanh, giữ sa mù
Giữ phai nhạt, giữ đền bù nhạt phai
Giữ hương cho thở ngây ngây
Giữ hiu hiu gió đượm dài luyến lưu
Giữ sương mai, giữ sương chiều
Giữ sông trong giọt lệ sầu xưa, sau
Giữ cho nhau một chút nào
Giữ duyên đáp nghĩa đền câu phụ lòng
Giữ thơm không khí phiêu bồng
Giữ mây cho khói mang hồn sông theo... | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Khai | poem.php?poem=tam_khai__nguyen_tat_nhien | Gian truân lắm mới hôn người
Chiếc hôn tình lớn đem đời nhau theo…
Hôn em phớt nụ hôn liều
Bỗng nghe trật tự khá nhiều đổi thay!
( Ví dù nội cỏ ngàn cây
Cũng môi trường đúng mới khai lá cành
Mới đơm bông, mới trái lành
Như tôi hướng thiện bởi tình thăng hoa !)
Hôn em thảng nụ bất ngờ
Âm ba phản xạ đào sâu, tận cùng
Như trời hoảng đất bàng hoàng
Như không phải thế…
Tim
Ngừng
Đó thôi!
Hôn em
Chấn động
Đầu đời
Chiếc hôn tình lớn kiếp người đôi giây! | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Mưa | poem.php?poem=tam_mua__nguyen_tat_nhien | Phải em là giọt mưa thuần
Cho hoa mai biết mùa xuân thế nào
Phải em là giọt mưa rào
Cho bông lúa biết ra sao đòng đòng
Phải em là giọt mưa đông
Cho cây thông biết phổ lòng mà reo
Phải em là giọt mưa theo
Cho ao yên đổ cá gieo vần bèo
Cho thuyền con bé tẻo teo
Nghe thu gợn tí tình nghèo mà vui
Phải em giọt ngậm giọt ngùi
Giọt đường vắng giọt ngừng trôi mây chiều
Giọt mười thương nhớ hắt hiu
Giọt ve tấu khúc anh theo ngọ về
Giọt lan cắt tóc quên thề
Giọt ngàn năm điệp tình quê não nùng
Phải em là giọt chung thân
Cây quanh năm học làm xanh sắc vàng
Phải em giọt nước giọt non
Giọt non nước giọt hãy còn thề xưa… | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Nguyệt | poem.php?poem=tam_nguyet__nguyen_tat_nhien | Từ gót sen hài em vút dấu
Sầu tôi như lá thẩn thờ bay
Ví dù lá ngập đường em bước
Lá cũng xin đừng bận gót ai...
Từ mắt chia lòng sông cách núi
Sầu tôi như bụi khắp không gian
Ví dù bụi ố hoen màu trắng
Bụi cũng xin đừng vương mắt xanh...
Từ tóc bay xuôi dòng quá khứ
Sầu tôi như bóng lặng lờ trôi
Ví dù bóng đẳng đeo tròn kiếp
Bóng cũng xin dòng tóc thảnh thơi...
Từ hơi thở của không gian khác
Sầu tôi như lịch nhẩn nha rơi
Mỗi ngày thiên hạ hồn nhiên xé
Lịch mới, như tờ-thương-nhớ-tôi
Từ hoa môi của bình minh khác
Núi đồi vắng cả tiếng thông reo
Chim thôi cười chúc mừng hoa lá
Thành-phố-tôi già ho động cơ
Từ vỡ, lành trăng lồng bóng nước
Từ em là nguyệt lộng đời sông
Từ tôi là một dòng tâm nguyệt
Sông có trăng cười sông xoá trăng... | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Sân | poem.php?poem=tam_san__nguyen_tat_nhien | 1.
Làm thơ là đùa giỡn
Đùa giỡn một cách nghiêm chỉnh
Thi sĩ
Là kẻ phải biết thế nào là luật chơi
Khi đùa giỡn với ngôn ngữ
Là hiến đời cho thơ lúc
Hiến thơ cho đời
2.
Vợ đi sanh đã ba bữa nay
Một mình ở nhà đấu võ rừng với
thằng con chưa đầy hai tuổi
Chợt phát giác ra
Một cây tài làm bố
Nội trợ đảm đang
Tắm rửa con kỹ lưỡng hơn tắm rửa mình
Tốt lắm
Nên phát triển
Thứ nghệ thuật này chẳng khiến ai
Xốn xang ganh tị
3.
Luật chơi
Thi sĩ
Là kẻ
Phải gục ngã thảm thiết
Gục ngã tận bình sinh
Trong trò đùa ngôn ngữ
Ngã gục vì không tin
Văn chương gian lận mình
Bởi chế độ
Bởi chính trị
Bởi xã hội vật dục
Bởi vận tốc văn minh xô sấp ngửa trắng trợn từng ngày | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Sương | poem.php?poem=tam_suong__nguyen_tat_nhien | Hôn em
mới nụ hôn hồng
sao
nghe trong nắng sớm hong vàng chiều ?
Hôn em
mới nụ yêu kiều
sao
nghe trong dấu yêu nhiều tiếc thương ?
Hôn em
mới nụ chưa từng
sao
nghe vô lý khi từng vẫn chưa ?
Hôn em
nụ thiệt thà mà !
sao
chân giả kệ cái là khổ đau ?
Hôn em
nào nấy hôn đầu
để
nghe
thiên cổ
ngàn sau
cũng ngần ấy thôi – một nụ ân cần ấy thôi – sương
khóc trên từng xác hoa… | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Tưởng | poem.php?poem=tam_tuong__nguyen_tat_nhien | Ngàn xa ơi… chim kêu từng tiếng lẻ
Lạc trong chiều khô khốc tiếng thông rơi
Ngàn xa ơi… tình đâu làm mới mẻ
Gió vô hồn khua lá cỏ khan hơi
Ngàn xa ơi… ngày hom hem tháng tận
Bình minh đâu đôi mắt ướt sương hồng
Ngàn xa ơi… tàn niên chi mà lạnh
Mũi thon nào ấm tết cả thu đông
Ngàn xa ơi… trời thôi đan nắng lược
Chải cho mây thành tóc mượt vai mai
Ngàn xa ơi… mây thôi buông nắng tóc
Anh không còn tóc óng để yêu mây
Ngàn xa ơi… tâm là tim tưởng nhớ
Trẻ thơ buồn cho biết lớn
Trẻ thơ ơi! | Nguyễn Tất Nhiên |
Tâm Xuân | poem.php?poem=tam_xuan__nguyen_tat_nhien | Em có trăng rằm trong đáy mắt
Hồn anh từ đó khảm muôn sao
Tình anh là một trời trong vắt
Chẳng gợn mây, không sợi vẩn nào...
Em có mặt trời trong ánh mắt
Tim anh ngàn phượng nở bâng khuâng
Đường quê tình tự trong anh bỗng
Trùng điệp ve ran dậy tiếng mừng...
Em có sân trường trong mắt nắng
Có trăng huyền thoại tế trung thu
Có sông đời chợt reo vui thác
Là có tình anh đấy - biết đâu ! | Nguyễn Tất Nhiên |
Tàn Thu | poem.php?poem=tan_thu__nguyen_tat_nhien | Ôi những hàng cây nhung nhớ nhung
Có như ta đứng lạnh vô cùng
Có nghe sương tuyết làm hon héo
Chút gì màng muộn thuở thanh xuân
Ôi những hàng cây ngơ ngẩn ngơ
Có khổ đau nghe lá hững hờ
Có như ta nửa đời hiu hắt
Muốn chết, sau đôi bận giã từ ?
Ôi những hàng cây im đứng im
Ngùi tưởng bao nhiêu lá phụ tình
Có như ta đứng - tàn mơ mộng
Máu vẫn loang từ vết nhân duyên ?
Này những hàng cây đứng trơ xương
Có đứng như ta đứng nát lòng
Có như ta đứng chờ không hẹn
Một người ... không biết nhớ ta không ? | Nguyễn Tất Nhiên |
Thấm Mệt (1) | poem.php?poem=tham_met_1__nguyen_tat_nhien | Tình mới lớn phải không em rất thích?
Cách tập tành nào cũng thật dễ thương
Thuở đầu đời chú bé soi gương
Và mê mải dĩ nhiên làm lạ
Tình mới lớn phải không em rất lạ?
Cách tập tành nào cũng ngượng như nhau
Thuở đầu đời chú bé ôm phao
Và nhút nhát, dĩ nhiên ngộp nước
Tôi có cánh buồm tấp về ký ức
Em có chỗ ngồi quên lãng như mây
Dù cát bụi có nhiều phen dấy loạn
Cũng yên nằm mang phân bón cho cây
Nên bao giờ tôi cũng phải thương tôi
(Những ích kỷ nảy sinh sau lần thảm bại!)
Tuổi mười lăm giữa con trai, con gái
Đã rõ ràng ai khờ khạo hơn ai
Nên bao giờ tôi cũng phải thương tôi
(Những ích kỷ nảy sinh sau lần nhục nhã!)
Em có một đời rong xanh mơ đá
Tôi có ngàn năm say khướt hận thù!
Tình mới lớn phải không em rất mỏng?
Cách tập tành nào cũng dễ hư hao
Thuở đầu đời cầm đũa thấp cao
Và nâng chén, dĩ nhiên, đổ vỡ
Khi mỏi mòn nghe đời mình trắc trở
Hơn lúc nào tôi quá đỗi thương tôi! | Nguyễn Tất Nhiên |
Thấm Mệt Đầu Đời | poem.php?poem=tham_met_dau_doi__nguyen_tat_nhien | Tình mới lớn phải không em rất thích ?
Cách tập tành nào cũng thật dễ thương
Thuở đầu đời chú bé soi gương
Và mê mải dĩ nhiên làm lạ
Tình mới lớn phải không em rất lạ ?
Cách tập tành nào cũng ngượng như nhau
Thuở đầu đời chú bé ôm phao
Và nhút nhát, dĩ nhiên ngộp nước
Tôi có cánh buồm tấp về ký ức
Em có chỗ ngồi quên lãng như mây
Dù cát bụi có nhiều phen dấy loạn
Cũng yên nằm mang phân bón cho cây
Nên bao giờ tôi cũng phải thương tôi
(Những ích kỷ nảy sinh sau lần thảm bại !)
Tuổi mười lăm giữa con trai, con gái
Đã rõ ràng ai khờ khạo hơn ai
Nên bao giờ tôi cũng phải thương tôi
(Những ích kỷ nảy sinh sau lần nhục nhã !)
Em có một đời rong xanh mơ đá
Tôi có ngàn năm say khướt hận thù !
Tình mới lớn phải không em rất mỏng ?
Cách tập tành nào cũng dễ hư hao
Thuở đầu đời cầm đũa thấp cao
Và nâng chén, dĩ nhiên, đổ vỡ
Khi mỏi mòn nghe đời mình trắc trở
Hơn lúc nào tôi quá đỗi thương tôi ! | Nguyễn Tất Nhiên |
Tháng 11, Thơ Mưa | poem.php?poem=thang_11,_tho_mua__nguyen_tat_nhien | 1.
Người tóc thả vai ngoan
Bước qua chiều, mưa nhỏ
Cùng tận chốn tang thương
Ta nghe ngàn phiến gió
Đè nặng bóng thê lương
Xuống từng hơi thở khó
Người tóc thả vai ngoan
Dịu hiền trong mưa nhỏ
Chớn chở đời nghiệt oan
Ta mời ta viếng mộ
Ta mời ta viếng mộ
Lìa thảm cảnh dương gian !
2.
Chúa, Phật còn lui chân
Trước bạo quyền chế độ
Huống hồ chút hư danh
Nguyễn Tất Nhiên thống khổ !
Ôii chữ nghĩa văn chương
Bất lực, càng bất lực !
Phải sống nơi địa ngục
Mới hiểu thấu thân ta !
3.
Đôi mắt người ngây thơ
Không hề vương vấn tội
Có chở tình ta theo
Tới cõi nào diệu vợi ?
Lửa đời ta đã lụn
Đang hấp hối tro tàn | Nguyễn Tất Nhiên |
Tháng Giêng Chim | poem.php?poem=thang_gieng_chim__nguyen_tat_nhien | Nắng ấm chan hoà trên lá biếc
Sớm mai anh bỗng thấy vui vui
Đêm qua có phải em ngồi học
Cố ý dành riêng chút ngọt bùi?
Đêm qua tôi quán em say mướt
Đành ngủ nhờ qua giờ giới nghiêm
Mắt nhập mắt nhoà anh cũng rán
Nhìn ai chăm chỉ cúi đầu, em.
Chia hai tóc buộc ngoan vai áo
Sách vở vô hồn rất thảnh nhiên
Sách vở vô hồn nên ác độc
Làm rơi nước mắt hỏng thi em!
Nắng ấm chan hoà trên lá biếc
Anh ngồi thả khói thuốc bâng khuâng
Tháng giêng ríu rít bày chim sẻ
Đánh thức ngỡ ngàng, lũ ngói rong
Tháng giêng em áo dài trang nhã
Tỉnh lỵ còn nguyên nét Việt Nam
Đài các chân ngà ai bước khẽ
Quyện theo tà luạ cả phương đông
Nắng ấm chan hoa trên lá biếc
Sớm mai em nhỏ nhắn sang đường
Đôi chim nào đập trên dây điện
Ngơ ngác nghiêng đầu thật dễ thương
Anh hớp ngụm cà phê (đã nguội)
Lẻ loi cười nụ vẩn vơ đời... | Nguyễn Tất Nhiên |
Tháng Giêng, Chim | poem.php?poem=thang_gieng,_chim__nguyen_tat_nhien | Nắng ấm chan hoà trên lá biếc
Sớm mai anh bỗng thấy vui vui
Đêm qua có phải em ngồi học
Cố ý dành riêng chút ngọt bùi ?
Đêm qua tôi quán em say mướt
Đành ngủ nhờ qua giờ giới nghiêm
Mắt nhập mắt nhoà anh cũng rán
Nhìn ai chăm chỉ cúi đầu, em.
Chia hai tóc buộc ngoan vai áo
Sách vở vô hồn rất thảnh nhiên
Sách vở vô hồn nên ác độc
Làm rơi nước mắt hỏng thi em !
Nắng ấm chan hoà trên lá biếc
Anh ngồi thả khói thuốc bâng khuâng
Tháng giêng ríu rít bày chim sẻ
Đánh thức ngỡ ngàng, lũ ngói rong
Tháng giêng em áo dài trang nhã
Tỉnh lỵ còn nguyên nét Việt Nam
Đài các chân ngà ai bước khẽ
Quyện theo tà lụa cả phương đông
Nắng ấm chan hoa trên lá biếc
Sớm mai em nhỏ nhắn sang đường
Đôi chim nào đập trên dây điện
Ngơ ngác nghiêng đầu thật dễ thương
Anh hớp ngụm cà phê (đã nguội)
Lẻ loi cười nụ vẩn vơ đời ... | Nguyễn Tất Nhiên |
Tháng Mười Một - Thơ Mưa | poem.php?poem=thang_muoi_mot_tho_mua__nguyen_tat_nhien | Người tóc thả vai ngoan
Bước qua chiều, mưa nhỏ
Cùng tận chốn tang thương
Ta nghe ngàn phiến gió
Đè nặng bóng thê lương
Xuống từng hơi thở khó
Người tóc thả vai ngoan
Dịu hiền trong mưa nhỏ
Chớn chỏ đời nghiệt oan
Ta mời ta viếng mộ
Ta mời ta viếng mộ
Lìa thảm cảnh dương gian
Chúc Phật còn lui chân
Trước bạo quyền chế độ
Huống hồ chút hư danh
Nguyễn Tất Nhiên thống khổ
Ôi chữ nghĩa văn chương
Bất lực, càng bất lực
Phải sống nơi địa ngục
Mới hiểu thấu thân ta
Đôi mắt người ngây thơ
Không hề vương vấn tội
Có chở tình ta theo
Tới cõi nào diệu vợi?
Lửa đời ta đã lụn
Đang hấp hối tro tàn | Nguyễn Tất Nhiên |
Thiên Thu | poem.php?poem=thien_thu__nguyen_tat_nhien | Sao thiên thu không là xa nhau ?
Nên mưa xưa còn giăng ngang hồn sầu
Tôi đứng như cây cột đèn gẫy gập
Và một con đường cúp điện rất lâu
Sao thiên thu không là chôn sâu ?
Nên nắng xưa còn hanh mái tóc nhầu
Tôi đứng như xe tang ngừng ngập
Và một họ hàng khăn trắng buồn đau
Sao thiên thu không là đường chim ?
Nên mây năm xưa còn trên tay phiền
Tôi đứng như tường vôi luống tuổi
Và những tàng xanh chùm gởi quê hèn !
Sao thiên thu không là lãng quên ?
Nên tình xưa còn cháy âm thầm
Tôi đứng như căn nhà nám lửa
Và những người thân trốn chạy vội vàng !
Sao thiên thu không là sương tan ?
Nên mặt trời xưa còn gượng huy hoàng
Tôi đứng như dòng sông im lặng
Và những cánh buồm kiệt sức lang thang !
Sao thiên thu không là thiên thu
Nên những người yêu là những ngôi mồ
Tôi đứng một mình trong nghĩa địa
Và chắc không đành quên khổ đau ! | Nguyễn Tất Nhiên |
Thơ Khởi Tự Mê Cuồng | poem.php?poem=tho_khoi_tu_me_cuong__nguyen_tat_nhien | 1.
Trời mưa, không lớn lắm
Nhưng đủ ướt đôi đầu!
Tình yêu, không đáng lắm
Nhưng đủ làm... tiêu nhau!
2.
Ðường người, vui có chăng
Ta trùng điệp u buồn
Nhớ ai mà tóc rụng
Ngóng ai muốn đục tròng
Vươn vai ngồi thở bụi
Thúng thắng cơn ho đờm
Rầu thay thân bạc nhược
Tay bới tình em chôn !
Ðường người, đau có chăng
Em tính còn ham chơi
Lưng ngoan dòng tóc bính
Môi trinh non thích cười
Chiều chiều hay giỡn nắng
Tình trôi kệ tình trôi
3.
Ta là ta bất tử
Thơ khởi tự hồn oan
Cám ơn ai đào huyệt
Vùi dập giấc mơ phàm !
Ta là ta bất tử
thơ khởi tự mê cuồng
Cám ơn ai hành hạ
Kẻ bất thường... điên luôn !
4.
Lòng như xưa , khó gội
Hình người, - mực đã thâm !
Ngày kia ta tù tội
Chỉ là án sát nhân !
5.
Em phải nằm xuống trước
Ám ảnh một đời ta!... | Nguyễn Tất Nhiên |
Thơ Nhiên | poem.php?poem=tho_nhien__nguyen_tat_nhien | Hỡi người tóc mướt như sông
Sao cô chảy hết nguồn lòng của anh
Mai kia ngoảnh mặt sao đành
Bằng không gặp lại tình hành sao cam ?
Hỡi người tóc gió Nha Trang
Sao cô xua hết mây đan nắng hồng
Chiều nao con sáo sang sông
Hương đồng cỏ nội anh buồn với ai ?
Hỡi người tóc nội thành bay
Sao cô nhập một mười hai nhịp cầu
Chừng nào cô lấy chồng đâu
Gặp anh ghé nón tựa sầu nơi mô
Hỡi người tóc ủ ca dao
Sao cô không biết môi nào môi anh
Để cho sợi tóc chẳng lành
Ươm hương cao xuống chân quanh tìm trầu
Bây giờ anh biết đường nao
Bác ơi lòng "mạ" lối nào đi quanh | Nguyễn Tất Nhiên |
Thơ Say | poem.php?poem=tho_say__nguyen_tat_nhien | 1.
Những tưởng học làm cao Bá Quát
Nào hay uống rượu sầu thêm sầu
Ta thấy mùa thu còn sáng lắm
Sao người về như sợ gió đêm sâu
Sao người về bỏ rơi lưng ghế nhớ
Sao người về cho gỗ biết buồn đau !
2.
Những tưởng học làm Vũ Hoàng Chương
Nào hay uống rượu suốt đêm trường
Em ơi rượu chẳng say người chết
Đời vắng em rồi say nhớ thương !
Ta thấy mùa đông chưa tuyết trắng
Sao người về như sợi tóc phai sương
Sao người về cho đôi ta lìa bạn
Sao người về cho tóc sợ thời gian !
3.
Những tưởng học làm Nguyễn Công Trứ
Nào hay tri túc bất tri âm
Ta thấy mùa xuân chưa kịp tới
Sao người về như ngại nắng mong manh
Sao người về cho Tử Kỳ bên mộ
Khóc Bá Nha lệ xuống hoa tay mình
Sao người về, sao người về đâu mất
Ta thấy mùa xuân meo nấm tràn lan | Nguyễn Tất Nhiên |
Thục Nữ | poem.php?poem=thuc_nu__nguyen_tat_nhien | Chiều em đi hai hàng bính tóc
Gieo xuống đôi vai nhỏ thiệt thà
Còn bao nhiêu dấu hài khuê các
Sao đành gieo xuống phố-đời-ta ?
Chiều em đi nón lá che nghiêng
Sao đành che mất nụ cười duyên ?
Mây vẫn chưa về gom bớt nắng
Trần ai đông lắm kẻ si tình
Chiều em đi trong nắng trời tây
Bóng đổ lên đênh - bóng đổ gầy
Bóng đổ gầy như ta ốm yếu
Đeo đẳng hoài theo tình không may
Chiều em đi bước ngại bước ngùng
Như sợ làm đau ngọn cỏ nhung
Như sợ bay lên từng đoá bụi
Sao khách tài hoa nát cả lòng ?
Chiều em vui quá, thuở vàng son
Ta bỗng lang thang khắp ngả đường
Ta đi cho hết thời oanh liệt
Cho thấu một trời đau đớn riêng ! | Nguyễn Tất Nhiên |
Tịnh Khúc | poem.php?poem=tinh_khuc__nguyen_tat_nhien | Buồn ơi…
Tôi bỏ tôi chìm đắm
Trong tiếng làm thinh của ghế bàn
Ghế bàn không sẻ chia sầu thảm
Nhưng biết làm thinh lặng cảm thông
Bàn ghế đâu như người vui nhảm
Tọc mạch đời nhau để miệng mồm
Buồn ơi, tôi muốn như bàn ghế
Chịu đựng đời không biết thở than !
Buồn ơi…
Tôi bỏ tôi tàn tạ
Lạy đời xin một bận ngó lơ
Lần té nặng này tôi muốn giữ
Cho tim đừng hối hận trèo cao
Lần té nặng này tôi muốn sống
Buồn ơi, đừng giết chết tình nhau
Buồn ơi, tôi muốn hôn đời sống
Dù môi nhầu nứt nẻ thương đau !
Buồn ơi…
Tôi bỏ tôi ngây dại
Có phải thu-bồn chở tóc ai
Có phải lần run tay vuốt đại
Là lần đời biết thứ tha tôi
Có phải lần xin tay nắm… đại
Là lần té gập dưới bàn tay ?
Buồn ơi, tôi muốn dâng đời sống
Một đóa hồng đau đớn tuyệt vời !
Buồn ơi…
Tôi bỏ tôi rời rã
Bất lực làm sao trước cuộc đời
Ừ nhỉ, trước giờ tôi chiến đấu
Cho niềm bất lực buổi hôm nay !
Ừ nhỉ, bây giờ tôi mới biết
Ghế bàn nên kính trọng như thầy
Bàn ghế dạy tôi điều nhẫn nhục
Dạy tôi bình thản thứ tha đời
Bàn ghế có bao giờ bất lực
Có bao giờ biết đợi trông chi
Buồn ơi, tôi muốn như bàn ghế
Thương đời như thể bỉ khinh thôi !
Buồn ơi…
Tôi bỏ tôi gần chết
Tay đời bít lối chẳng ngưng tay
U đầu sứt trán lao vào vách
Tội tình tôi sao nặng thế này ?
Buồn ơi…
Trong đám đông tàn nhẫn
Một người chứng kiến đủ cho tôi
Nhờ ai, tôi đã thành tâm nhẫn nhờ ai,
Tôi phục dưới chân đời
Buồn ơi, tôi muốn như dòng lệ
Cay đời như kẻ thích ăn cay !
Buồn ơi…
Tôi có tôi-bàn-ghế
Nguyện hiến cho đời một tấm lưng | Nguyễn Tất Nhiên |
Tình Một Hai Năm | poem.php?poem=tinh_mot_hai_nam__nguyen_tat_nhien | 1.
Và thơ tôi gom hết cho người
Rất tội nghiệp như dòng sông nước cạn!
2.
Chiều nay trời mưa trên tóc nhuộm
Không biết người có sợ tàn phai ?
3.
Tình một hai năm chưa phải tình dài
Cũng không thể gọi là mới lớn !
Tôi vẫn đợi như ngày tôi đã đợi
Vẫn ngậm tình về như buổi ngậm tình đi
(Nghĩa là tôi ấp úng chuyện yêu người
cơ khổ như những lời thú tội !)
4.
Tình chóng vỡ khi gần nhau quá vội
Tôi làm sao can đảm ngắm tro tàn ?!
Nên cuộc đời cứ thế, run run
Gió thì lạnh, tay chẳng màng đánh lửa !
Tôi vẫn đợi, đợi thêm người chút nữa
Tự an ủi mình khi cắn nổi sầu đau:
-Tình một hai năm chưa bạc mái đầu
chưa tuyệt vọng (bởi vì chưa hy vọng !)
5.
Chiều nay trời mưa trên tóc nhuộm
Xơ xác người, tôi thấy buồn chưa tôi ?
6.
Tình còn đầy là tình còn xa xôi
Tình im lặng là tình không chết yểu !
7.
Cha mẹ sinh tôi thằng con bất hiếu
Thề thốt thương người hơn cả song thân ! | Nguyễn Tất Nhiên |
Tình Yêu Hoài Lạ Lùng | poem.php?poem=tinh_yeu_hoai_la_lung__nguyen_tat_nhien | Nỗi tự kiêu tôi
Chính là nỗi tự kiêu của giọt sương sắp tan
Ban mai trời thổi gió
Mọi người làm sao thấu hiểu
Và hạnh phúc tôi và hạnh phúc tôi khác nào những giọt sương cuối cùng âm thầm bốc hơi thành mây thành khói mịt mờ trong tâm thức lãng quên mà hạnh phúc mang ý nghĩa hủy diệt đến không còn tàn tích ôi hạnh phúc tôi chìm – hủy diệt chìm trong hủy diệt – nên chẳng biết gì hết
Đã là con người rõ rệt
Ai không hơn một lần ướt áo
Thời tiết thay đổi bất thường
Nắng cũng mồ hôi
Còn mưa thì thâm lậm
Dĩ nhiên
Nên tôi có nhiều thời kỳ chạy ráo riết săn đuổi tình yêu (dù tình yêu tôi là đường tên bắn đi từ khả năng một xạ thủ tồi tệ) săn đuổi hạnh phúc (dù hạnh phúc tôi chỉ vài giọt sương chắt mót trên lá cành)
Ban mai trời thổi gió
Nỗi tự kiêu tôi chính là nỗi tự kiêu của giọt sương sắp tan nên đời sống bấp bênh tự thấy mình cao quí bởi phút giây hấp hối lê thê
Thôi thì tất cả những người tình
Nhận dùm chút thỉnh nguyện
Hãy cùng nhau một lần
Nhìn tôi là vĩnh cửu | Nguyễn Tất Nhiên |
Trúc Đào | poem.php?poem=truc_dao__nguyen_tat_nhien | Trời nào đã tạnh cơn mưa
Mà giông tố cũ còn chưa muốn tàn
Nhà người, tôi quyết không sang
Thù người, tôi những đêm nằm nghiến răng
Quên người - nhất quyết tôi quên
Mà sao gặp lại còn kiên nhẫn chào
Chiều xưa có ngọn trúc đào
Mùa thu lá rụng bay vào sân em
Mùa thu lá rụng êm đềm
Như cô với cậu cười duyên dại khờ
Bởi vì hai đứa ngây thơ
Tình tôi dạo ấy là ... ngơ ngẩn nhìn
Thế rồi trăng sáng lung linh
Em mười sáu tuổi giận hờn vu vơ
Sang năm mười bảy không ngờ
Tình tôi nít nhỏ ngồi mơ cũng thừa
Tôi mười bảy tuổi buồn chưa
Đầu niên học mới dầm mưa cả ngày
Chiều nay ngang cổng nhà ai
Nhủ lòng, tôi chỉ nhìn cây trúc đào !
Nhưng mà không hiểu vì sao
Gặp người xưa lại nhìn nhau mỉm cười ?! | Nguyễn Tất Nhiên |
Tự Do | poem.php?poem=tu_do__nguyen_tat_nhien | Em hôm xưa hiền dịu như vầng trăng
mặc ai trông vời thêu thùa huyền thoại
rồi trăng cũng nhiễm ô vì nhân loại
rồi em nay dầu dãi cuộc nhân duyên!
chồi khổ manh nha nơi ý tưởng độc quyền
nơi cửa hẹp ngõ lòng ham đoạt chiếm
nếu chiếm hữu sông, biển đã không là biển
sông tự hiến mình, nên, sông mới là sông!...
rõ chứ em ? đau khổ suốt một dòng
dằng dặc chảy qua kiếp người hữu hạn
và hạnh phúc, hình dung như dấu đạn
bia-đời-người với tất cả hân hoan
mải đón chờ, hứng nhận đến tan hoang
vẫn không biết đạn từ nòng-bất-hạnh!
yêu dẫu hỡi, hãy nghiêng đầu nhìn nhận
rằng đôi ta mù quáng độc quyền nhau!
em có bao giờ thầm hỏi tại sao
hạnh phúc vẫn hoài nằm trong huyễn mộng ?
sao sự chết hiển nhiên đàng cuối chặng
mà người ta cứ vời vẽ tương lai ?
em có bao giờ xòe đôi bàn tay
hỏi sao chúng luôn luôn thèm bắt giữ ?
dù giữ bắt có nghĩa là hư vỡ
sao ta miên du suốt đoạn-đường-người ?
em có ngờ bao tù ngục quanh đây
một lớn lao nhận thức lầm nhân loại !?
bởi tù ngục đã sẵn ngay thực tại
mỗi con người vướng những chấn song riêng!
em nhé mình nên thương lấy lũ điên
đeo bất cứ trang sức nào chủ nghĩa
xích kẻ khác là xiềng mình một thể
quyền lực nào không đồng nghĩa âu lo ?
em có bao giờ tin tưởng tự do
bàng bạc khắp trên vòm trời mặt đất ?
hồn ta đấy tự do yêu vẻ đẹp
tù ngục nào câu thúc nổi nhịp tim ?
lúc yêu nhau là tự nguyện giam cầm
em có hỏi sao mình không vượt thoát ?
em có bao giờ tin vào sự chết
là tự do trên tất cả tự do ?
ngày rồi cũng mau, đời rồi cũng mau
sẽ hủy diệt đến bụi tro tàn tích
em nếu hỏi, cần chi cho hạnh phúc ?
chàng trả lời ngay là, một nụ hôn!
muôn suối sông đều một cách xa nguồn
đều một cách hòa tan vào khí quyển
em nếu hỏi, cần chi cho vĩnh viễn ?
chàng trả lời ngay là, một nụ hôn!
nhìn nhau đi em, chạm mắt yêu thương
thể hiện cả thiên thu trong một ánh!
nhìn nhau đi em, hôn nhau cảm nhận
chốn gian nan này thế giới chia lìa!
ngày rồi cũng qua, đời rồi cũng qua
rồi mọi thứ chẳng còn chi phân biệt
em nếu hỏi, khác gì nhau sống, chết ?
chàng trả lời ngay, sống giữ đời nhau!
ngày ngày khổ đau, triều lượng khổ đau
dâng, hạ cũng thể theo đường nguyệt vận
em nếu hỏi, nuối nắm gì sinh phận ?
chàng trả lời ngay, nuối nắm ngục tù!
dòng khổ đau thành thù hận, thương yêu
là nhiên liệu cung năng nguồn nhân động
em nếu hỏi, cần chi cho hiện huống ?
chàng trả lời ngay là, một nụ hôn!
nhìn nhau đi em, thể tích không gian
phút mỗi hẹp thêm lớp lang song chắn!
nhìn nhau đi em, hôn lên đời sống
cân trần gian bớt lệch dĩa căm thù!
đừng bận tâm với những kẻ khoa dao
bô bô giảng về “tự do”, “hạnh phúc”
hãy tội nghiệp chúng – những tên cai ngục
đang không hay mình cũng tự hãm thân!
đừng bận tâm với những kẻ khua còng
giong lớn giọng khoe chiến công “giải phóng”
hãy tội nghiệp chúng – những tên ngụy tín
đang không hay mình gian lận chính mình!
nhìn nhau đi em, dài tiếng thở mong manh
cũng bồi đắp nỗi chán chường nhân loại
mặc chúng ném nhân dân ra trục lợi
mặc chúng dùng giai cấp làm bình phong
mặc chúng tung dầy mạng lưới công an
chụp mũ, tử hình, công khai cưỡng đoạt
trại giam khổng lồ giết người chậm, độc…
thét rồi quen, rồi cũng sống lất lây!
đừng bận tâm với ngày sống đọa đày
em nếu biết yêu thương là đày đọa!
em nếu biết sức lạ lùng quyến rũ
của ngục-tù-sự-sống mạnh làm sao!
em có nghe lòng bất chợt ngẩn ngơ
thấy xa lạ giữa ngay trên tổ quốc ?
một xứ sở mà thành phần trí thức
bị đem ra so sánh với cục phân!
nhà nước hô hào “lao động vinh quang”
diệt tư hữu lấy làm điều lý tưởng
thúc nhân dân tiến nhanh lên cộng sản
chỉ nói lên hành động phản tự nhiên
chỉ phơi bày bộ mặt nhóm chuyên quyền
ngụy tư tưởng như đàn bà phấn sáp
họ chia chác quyền làm người hạn hẹp
ở trong tay thiểu số hủy hoại người!
một quê hương mà mắt bỉ khinh đầy
lớp bị trị nhìn giai tầng thống trị
chỉ nói lên duy nhất điều ấu trĩ
bao gồm trong hai âm ngữ “tự do”!
một quê hương mà khẩu hiệu “tự do”
được bộ phận thông tin truyền buốt óc
chỉ nói lên điều thiên nhiên đảo ngược
ắt là điều gây trở ngại triền miên
phải, tự do là yếu tố bẩm sinh
dụng lý thuyết, thủ đoạn nào triệt nổi !?
dẫu tư bản thêm nhiều lần thất bại
trên những quốc gia chia cắt như mình
đâu thể hiểu rằng cộng sản thành công
bằng phương tiện tập đoàn phong kiến
bởi tư bản nào đủ quyền đại diện
cho tự do, cho bình đẳng con người! | Nguyễn Tất Nhiên |
Uyên Ương | poem.php?poem=uyen_uong__nguyen_tat_nhien | 1.
Tình đã đến trong những ngày địa ngục
Trong những ngày người, thú phải như nhau
Trong những ngày ác quỷ tọa ngai cao
Phô nanh vuốt bày gươm đao xiềng xích
Ta gượng sống giữa bao trùm nỗi chết
Tay khăng khăng cầm giữ nụ hoa hồng !
Khi yêu ai ta mãnh liệt sinh tồn
Ta chịu đựng phi thường, cực hình man rợ.
Vai kịch thảm đời chọn ta đảm nhận
Ðơì chọn ta để chà đạp không nương
Lúc em vừa chợt hiểu, chợt ngùi thương
Thì hai đứa còn đâu cơ hội nữa !
Tình đã đến trong những ngày nhuộm đỏ
Trong những ngày Thượng Ðế phải ra đi
Trong những ngày giá trị của lương tri
Ðược thẩm định bằng tín điều duy vật !
Tình đã đến trong những ngày địa ngục
Trong những ngày cướp của, sát nhân
Trong những ngày nhãn hiệu "nhân dân"
Dán bừa bãi trên mỗi hành vi bạo ngược !
Có những chiều ta muốn hôn em, rồi khóc
Mùa bình an nào chờ đợi uyên ương ?
2.
Nhớ hôm xưa em mảnh khảnh tan trường
Hương trinh khiết ngây ngây chiều nắng lụa
Áo đông phương còn e dè trước gió
Ðôi tà ngoan chưa phỉ sức tung tăng
Bụi trần gian chưa gợn vướng mi cong
Thơ ta sáng theo hồn ta trẻ nhỏ
Nhớ hôm xưa em bình minh thiếu nữ
Môi vô tư chưa bợn nhuốm hơi người
Tay măng tơ chưa vọc nước dòng đời
Tóc bính thảnh thơi chưa phiền khói thuốc
Ta lẽo đẽo theo tình ê ẩm bước
Ðể chiều về nghẹ thấm thía gian nan !
Nhớ hôm xưa em mơ mộng nhẹ nhàng
Hay hát khẻ đôi bài tình man mác
Trang thư nhỏ ép bông hoa, làm dáng
Cài tơ nhung lên tóc mượt, làm duyên
Cười với tình nhưng... tránh vội sang bên
Như thể sợ tình yêu làm lấm áo !
3.
Chim trong tổ biết chi đời giông bảo
Em con cưng nào biết tuổi lưu đày
Em yên vui sao đoán được một ngày
Run tay vuốt máu chồng nơi lao ngục !
Em gia giáo phải lòng anh lang bạt
Xưa, lặng nhìn nhau tim đập, vì yêu
Nay, lén nhìn nhau bi thiết vợ chồng tù
Khoảng phân cách hai lần rào gai thép !
Xưa nước mắt giận hờn "anh thấy ghét"
Giờ mau tay quệt lệ thảm, thân tàn
Ngó theo em ra tắm vũng trâu đầm
Thất thiểu bước nối chân hàng nữ tội
Ta thờ thẫn không hay mình khụy gối
Ngồi bệt hồi nào trong lúc đứng đeo song ...
4.
Giá phận người phải trả bằng đau thương
Chẳng hạn định bao nhiêu là cùng tận
Thôi, hãy cùng ta coi thường sự sống
Hãy cùng ta lãng mạng giữa gông cùm !
Dành lại đi em giọt lóng lánh dang rưng
Hương buồn bã cũng đừng nên phí phạm
Dành lại đi em giọt ngùi giọt ngậm
Lỡ mai xa còn... mòi mặn đôi dòng
Thuở ly tan, còn luyến tiếc đây, gần
(đời mất mát lường đâu nổi mà giữ ?)
5.
Ta lê lết qua từng giờ nhừ tử
Ngày bức hơi, đêm tra tấn tinh thần
Bốn thước vuông ngọ nguậy hai mươi thằng
Bị đè bẹp, dĩ nhiên con thú đẹt !
Bạn tù ơi vô tình bây ác nghiệt
Cơm thăm nuôi ta liếc trộm chực thầm
Bây ăn rơi, ăn rớt dửng dưng
Lại nói dóc : bo bo ngon hơn gạo !
Ta nhẫn nhục qua từng giờ tàn bạo
Chứng kiến thân nhân cha mẹ trần truồng
Chứng kiến nạn nhân sợ chết cuống cuồng
Trước họng súng lạnh lùng tùy tiện !
Ta ngán ngẩm qua từng phen khựng, điếng
Chứng kiến bạn bènghệ sĩ bán lương tâm
Chứng kiến nhà tu bán rẻ linh hồn
Bán giáo chủ chọ cửa hàng thực phẩm !
Hỡi đầu óc kẻ nuôi mồm cẩn thận
Ngày mai có định mệnh của ngày mai !
6.
Thôi, hãy cùng ta uống, cạn, em ơi
Bi đát xuống ruột non chờ tiêu hóa
Em sẽ thấy hận thù là phép la.
Tháp cho người đôi cánh lớn hăng say
Như đại bàng khi dũng mãnh nghiêng vai
Săn hạnh phúc từ vòm trời lý tưởng ! | Nguyễn Tất Nhiên |
Vài Đoạn Viết Ở Đinh Tiên Hoàng | poem.php?poem=vai_doan_viet_o_dinh_tien_hoang__nguyen_tat_nhien | Em còn nhỏ làm sao mà biết được
Ta oặn mình trong những khổ tâm riêng
Em còn nhỏ làm sao mà biết được
Đời buồn hiu như lá rụng, ban đêm
Chiều đã kêu chiều bằng tiếng gió
Lòng ta u uất cũng kêu nhau
Em còn nhỏ làm sao mà biết được
Nụ cười nào báo hiệu cơn đau
Nụ cười nào chỉ là hơi thở mệt
Của một thằng mạt gọng, rán, phong lưu
Nụ cười nào phát âm từ đáy ngực
Đã gần như những tiếng ho khan
Chiều đã kêu chiều bằng tiếng gió
Trong ta đêm xuống rất bạo tàn
Mưa với nắng dẫu chung trời, chung đất
Mà quanh năm bắt buộc tránh nhau hoài
Ta với người bắt buộc, phải chia hai
Làm sao em biết trời đau đớn
Làm sao em lớn bằng ta lớn
Để chung cùng công việc: đứng than thân
Để chung cùng rõ nghĩa thêm , hơn
Phía nào khác của biến từ "chóng mặt"
Em còn nhỏ làm sao mà biết được
Áo cơm hành bủn rủn thiên tài
Học thói người xưa ta cạo đầu bán tóc
Chưa đủ tặng em nửa chiếc áo dài
Em còn nhỏ làm sao mà biết được
Ta với đời, thực sự chẳng nương nhau
Ta với đời, tất nhiên thua cuộc
Vì áo cơm là những ngọn lao
Em còn nhỏ làm sao mà biết được
Mỗi nụ tình ẩn chứa một loài sâu
Và , khi em thấm nhuần ê ẩm
Ta sợ tài ta đã rũ nhầu | Nguyễn Tất Nhiên |
Về Trên Nạng Gỗ | poem.php?poem=ve_tren_nang_go__nguyen_tat_nhien | Từ anh cất bước chinh nhân
Nàng làm thiếu phụ thương con xót chồng
Một mùa đông ... chín mùa đông
Biên khu cách trở hơn ... đồng giấy xanh
Chín năm làm vợ nhà binh
Đồng lương vợ lính bốn con vẫn cười
Trời làm cho đám mưa rơi
Chín năm ai khiến nụ đời vừa tan ?!
Quê hương sầu nát điêu tàn
Hậu phương tiếng hát buồn chan tháng ngày
Giã từ mái tóc thảo ngay
Giã từ vợ lính tháng ngày xanh xao
Nàng làm gái rượu má đào
Phấn son khách cũng cúi chào nâng niu
Đời trên bạc lắm tiền nhiều
Nhớ đêm đô thị hơn chiều ... tắm con
Nghe vui kỷ niệm hao mòn
Đương xuân ai để héo hon tuổi đời ?!
- Giã từ tình nghĩa anh ơi
Phấn son em đã chọn đời cho thuê !
... Ngày kia lính chiến trở về
Với nghìn tâm sự cuối nghề đao binh
Về trên nạng gỗ mà nhìn
Chín năm chinh chiến thương mình làm cha
Chín năm chống nạng về nhà
Bốn con trên một tay bà run run
Hỏi nàng, mẹ bảo: theo chồng !
Hỏi nàng, con nói: theo ông mất rồi !
Hãy cười đi chiến binh ơi
Sá chi dâu biển dưới trời hợp tan
Bao nhiêu đau khổ trần gian
Gởi chàng cho trọn cưu mang kiếp người !
Hãy cười đi chiến binh ơi
Trở về nay đã mắt người phế nhân
Đạn thù cắt mất một chân
Vợ tôi nay chọn ngoại nhân làm chồng !
Về trên nạng gỗ mà trông
Lô nhô lãng đạo cong lưng bôn đào
Huân Chương Bảo Quốc đây sao ?
Hôm nay là tội giết bao ... "anh hùng !"
Về trên nạng gỗ mà trông
Chín năm chinh chiến ... đeo tròng “ngụy quân“
Con thơ nhục nhã đến trường
Ê a phỉ báng máu xương cha mình
Cha "lính ngụy" - con tự nhiên
Thành phần không được ngóc lên làm người
Học vừa đủ biết đọc thôi
Đủ làm gia súc hiểu lời Đảng sai
Hãy cười đi phế binh ơi
Một tay cũng rán mà ... moi củ mì
Từ đây dỗ đói thường khi
Ru con tôi hát não nề ca dao | Nguyễn Tất Nhiên |
Ví Chút | poem.php?poem=vi_chut__nguyen_tat_nhien | Bàn tay em,
Bàn tay nhỏ nhắn
Xé tình nhau, không, xé vụn đời anh !
Bàn tay em,
Bàn tay xinh xắn
Cắt đường đi, không, cắt cổ chân thành !
Bàn tay em,
Bàn tay búp bế
Có ngờ đâu ngang sức bật đường tên !
Bàn tay em,
Bàn tay nhân ái
Tội thân anh Từ Hải thuận triều đình ! | Nguyễn Tất Nhiên |
Xướng Ca Thi | poem.php?poem=xuong_ca_thi__nguyen_tat_nhien | 1.
Hãy ngồi yên lặng đó
Ta về nhé em yêu
Tình xa như bóng nắng
Bên kia quả địa cầu
Dăm nụ cười héo hắt
Gửi cho nhau, lòng đau !
Hãy ngồi yên lặng đó
Ta về nhé em yêu
Tình xiêu như nắng xế
Trong hai vuông hồn chiều
Tia mắt nào ấm đủ
Đôi cuộc đời xế xiêu ?
Hãy ngồi yên lặng đó
Ta về nhé em yêu
Ngồi gầy thêm vóc ốm
Thấm thía từng hắt hiu
Đời cho em phấn sáp
Mốt mai thành rong rêu
Đời cho ta tài tử
Rồi tan theo bọt bèo
Đời trong khi hạnh ngộ
Đã nghìn trùng xa nhau !
2.
Dù sao, mình cũng đã
Cho nhau những tạm cười
Những nhất thời mê mệt
Những nhất thời... mại hơi !
Dù sao, mình cũng đã
Cám ơn nhau, ơn đời
Cám ơn kim định mệnh
Khâu khíu sầu chung đôi
Cám ơn hai là một
(Dù đã một đãi bôi
Rồi là một tả tơi!)
Dù sao, mình cũng đã
Cám ơn nhau, cần nhau
Mắt môi nhau mộng du
Sống cho nhau, dù sao...
3.
Đời vàng hong cũng đã
Khô tóc nước hoa người
Đời dối gian cũng đã
Dạy người nhuyễn lả lơi
Đời lang tâm cũng đã
Dạy người chớ tin ai
Đời phù du cũng đã
Dạy người hưởng đi thôi !
Nhưng đời oằn oại đã
Dạy ta sống cho người...
4.
Hãy ngồi yên lặng đó
Ta về nhé em yêu
Ngồi nghe từng gốc tóc
Bạc phần đời quạnh hiu
Nghe tế bào da thịt
Chẳng như da trời chiều
Lột thành mai khác được !
Ta về nhé em yêu... | Nguyễn Tất Nhiên |
Bài Hành Tráng Sĩ Mới | poem.php?poem=bai_hanh_trang_si_moi__pham_sy_sau | Tráng sĩ không bơi qua sông
Tráng sĩ đi bằng đường không
Tráng sĩ đi bằng xe khách
Tráng sĩ lên đường lòng hề mênh mông, mênh mông
Không là Kinh Kha ngày xưa qua sông Dịch
Không là thở than của khúc Tống biệt hành
Tráng sĩ chừ qua sông, qua sông
Sóng vỗ mạn phà hề sóng vỗ
Trận tiền chừ là nơi súng nổ
Cung kiếm chừ là khẩu AK
Chung rượu chừ tráng sĩ hề không say
Lòng say con mắt ai
Tráng sĩ lên đường hành trang trên lưng
Nặng gánh giang sơn lòng cứ bâng khuâng
Tráng sĩ chừ hề áo xanh, nón cối
Ống tên không còn, cái bình tông lủng lẳng thắt lưng
Sông Dịch nào rộng bằng Mê-kông
Sóng Mê-kông sao bằng sóng ở trong lòng
Tráng sĩ chừ lên rừng biên giới
Lá thư nhà thành nỗi chờ mong
Lưng ngựa dặm trường đường xe xóc
Phong cảnh hề mờ sau bánh xe
Gói thuốc rê đựng trong túi cóc
Quanh ấm trà chuyện thiên hạ cùng nghe
Tráng sĩ chừ học tiếng Khơ-me
Lắp bắp dăm câu: Ô-rơ-cun, tha-mếch
Biên cương hề Phnôm Mê-lai, Đăng-rếch
Đường dài mòn vẹt dép Quân khu
Tống biệt nào ai có muốn đâu
Nhưng năm cánh sao tráng sĩ đội trên đầu
Ảnh màu ai mang trong lồng ngực
Nghìn ki-lô-mét mà như ở bên nhau
Tráng sĩ qua sông, tráng sĩ làm cầu
Tráng sĩ xuống đồng bằng, mót củi rừng sâu
Tráng sĩ đi trong bài ca tình nguyện
Tráng sĩ lên đường hề không có vó câu. | Phạm Sỹ Sáu |
Gửi Bạn Bè Làm Xong Nghĩa Vụ | poem.php?poem=gui_ban_be_lam_xong_nghia_vu__pham_sy_sau | Mai mầy về thành phố dang rộng tay
Đón mầy và đón bao thằng đã làm xong nghĩa vụ
Mai mầy về bình yên trong giấc ngủ
Có nhớ bạn bè biên giới ướt sương đêm
Có nhớ tụi tao khao khát hôn lên mái tóc mềm
Của con gái một thời thương nhớ nhất
Mầy về mùa mưa, quần áo không lấm lem bùn đất
Dép sa-bô gõ trên phố chiều vàng
Quen tính hay đi mầy cỡi xe đạp lang thang
Có nhớ tụi tao cởi trần đi phục.
Hãy mở mắt ra nhìn đời trong đục
Nhìn thật bao dung và cũng thật ra người
Hãy nhớ trong gian lao tụi mình vẫn cười
Trong thiếu thốn vẫn kiên trì khắc phục
Đừng chùn chân nếu chạm vào tiêu cực
Dấu ấn chiến trường nào dễ phôi phai.
Mai mầy về với người yêu trong tay
Hãy hôn giùm tao những nụ hôn đời lính
Hãy nói giùm tao trong phút giây trầm tĩnh
Rằng: cảm ơn nàng đã yêu lính biên cương
Gặp cô gái nào mầy thấy dễ thương
Hãy chào giùm tao nụ cười mong nhớ
Mầy đã trải qua những đêm nằm trăn trở
Cái riêng trong lòng đã chia sẻ cho nhau
Vết thương nào không quằn quại cơn đau
Lại mơ thấy đôi tay mềm chăm sóc
Tụi mình con trai lúc lòng chùng, chực khóc
Đâu phải yếu mềm khi vuốt mắt bạn thân.
Mai mày về đi dưới phố cây xanh
Nếu gặp nắng đừng đưa tay che vội
Hãy nhớ tụi tao trầm mình trong nắng đội
Khát dòng sông như khát thuở thanh bình
Phố lên đèn, ánh điện sáng lung linh
Có nhớ tụi tao bên này đêm – bóng – tối
Mấy tháng ròng giọt dầu hôi không biết tới
Nên rất trẻ thơ muốn trăng sáng bốn tuần.
Mầy về ra nông trường, vào xưởng máy hay cơ quan
Hãy làm việc bằng tinh thần người lính
Cái thiếu ở chiến trường mày đâu cần làm sổ tính
Hãy làm thật nhiều sản phẩm giúp tụi tao.
Mai mầy về thành phố rợp cờ sao
Tao lại nhớ năm xưa tụi mình đi phấn khởi
Buổi tụi mình lên đường, chưa rõ bài Em vẫn đợi
Nên tay cô gái nào đứng vẫy mãi theo xe
Và thư đến với tụi mình trong rừng khộp, rừng le
Thành sức mạnh trên đau lê xuất kích
Mầy đi xi-nê có nhớ những lần bám địch
Nòng thép dài thay tay mát bàn tay
Tiễn mày về, gió lốc, bụi mù bay
Cho tóc rợp bám đầy đường ít nắng
Trung đội thiếu mầy tao càng thấy vắng
Nhưng vững tin đội ngũ vẫn có mầy
Tao chừ còn nặng nợ với cỏ cây
Nên chẳng biết nói sao cho thấy rõ.
Đất nước mình: hoà bình và súng nổ
Ở mặt trận nào cũng cần có lòng tin
Trong thời đại tụi mình đấy nước sẽ bay lên
Bằng trí tuệ và mồ hôi tuổi trẻ
“Vì nhân dân quên mình ” bài hát dậy trong lòng mới mẻ
Mai mày về tao xin gởi bài thơ. | Phạm Sỹ Sáu |
Tiễn Đưa | poem.php?poem=tien_dua__pham_sy_sau | Tôi trả ơn người
Nụ cười thôi cũng đủ
Mai em về
Ta không đưa nhau
Theo mắt nhìn dịu vợi
Hàng thông xanh rì rào
Bàn chân ai qua
Làm người ở lại
Lần nào cũng buồn
Chậu Quỳnh Hương cuối vườn
Không còn hoa | Phạm Sỹ Sáu |
Bạch Vân Tuyền | poem.php?poem=bach_van_tuyen__bach_cu_di | Thiên Bình Sơn thượng Bạch Vân tuyền
Vân tự vô tâm thủy tự nhàn
Hà tất bôn xung sơn hạ khứ?
Cánh thiêm ba lãng hướng nhân gian
Dịch Nghĩa
Trên núi Thiên Bình có suối Bạch Vân
Mây vốn vô tâm , nước vốn nhàn hạ
Bôn ba xuống núi làm chi gấp?
Tạo nên sóng gió nơi nhân gian
Dịch Thơ
Trên núi Thiên Bình ,suối Bạch Vân
Mây vốn hờ hững ,nước vốn nhàn
Bôn ba chi gấp mà xuống núi
Gây nên sóng gió chốn nhân gian | Bạch Cư Dị |
Cảm Cố Trương Bộc Dịch Chư Kĩ | poem.php?poem=cam_co_truong_boc_dich_chu_ki__bach_cu_di | Hoàng kim bất tích mãi nga mi
Giản đắc như hoa tam tứ chi
Ca vũ giáo thành tâm lực tận
Nhất triêu thân khứ bất tương tuỳ!
Không tiếc vàng,bỏ ra mua gái mày ngài,
Chọn được ba bốn cô nàng đẹp như hoa.
Dạy cho họ biết hát múa,hơi sức ông kiệt quệ,
Một sớm đem thân ra đi,chẳng cô nào theo!
Mua gái mày xanh chẳng tiếc vàng,
Như hoa khéo chọn mấy cô nàng.
Dạy cho múa hát bao công sức,
Một sớm về âm chẳng kẻ màng! | Bạch Cư Dị |
Cảm Kính | poem.php?poem=cam_kinh__bach_cu_di | Mỹ nhân dữ ngã biệt
Lưu kính tại hạp trung
Tự tòng hoa nhan khứ
Thu thuỷ vô phù dung
Kinh niên bất khai pháp
Hồng ai phú thanh đồng
Kim triêu nhất phất phức
Tự cố tiều tuỵ dung
Chiếu bãi trùng trù trướng
Bối hữu song bàn long
Cảm xúc khi soi gương
Người đẹp cách biệt ta
Để lại tấm gương soi trong hộp
Từ khi mặt hoa xa cách
Làn nước mùa thu không còn hoa sen nữa
Suốt năm không mở ra xem
Bụi hồng đã phủ mờ đồng xanh
Sáng nay mang ra lau chùi
Thấy mình hình dung tiều tuỵ
Xem xong lại càng ngậm ngùi
Sau gương có đôi rồng cuộn
Từ khi người đẹp cách xa
Tấm gương để lại cho ta ấm lòng
Trải từ xa cách nhớ nhung
Hồ thu làn nước không còn bóng sen
Suốt năm chẳng dấu người xem
Bụi hồng đã phủ mơ màng đồng xanh
Sáng nay giở ngắm hình dong
Thấy ai tiều tuỵ trong gương ngậm ngùi
Sau gương rồng cuộn có đôi
Ta đây người đấy xa xôi muôn trùng | Bạch Cư Dị |
Chiêu Quân Từ | poem.php?poem=chieu_quan_tu__bach_cu_di | Hán sứ khước hồi bằng ký ngữ
Hoàng kim hà nhật thục nga mi?
Quân vương nhược vấn thiếp nhan sắc
Mạc đạo bất như cung lý thì!
Bài Hát Chiêu Quân
Sứ về xin nhắn đôi lời
Bạc vàng đổi lại mặt người bao lâu
Quân Vương hỏi thiếp thế nào?
Thưa hương sắc thuở cung sâu vẫn còn
Võ thị Xuân Đào dịch | Bạch Cư Dị |
Chu Trung Dạ Vũ | poem.php?poem=chu_trung_da_vu__bach_cu_di | Giang vân ám du du
Giang phong lãnh tu tu!
Dạ vũ trích thuyền bối
Dạ lãng đả thuyền đầu
Thuyền trung hữu bệnh khách
Tả giáng hướng Giang Châu
Mây trên sông đen nghìn nghịt
Gió trên sông lạnh ngăn ngắt
Mưa đêm nhỏ giọt trên mui thuyền
Sóng đêm vỗ mạnh vào mui thuyền
Trong thuyền có người khách đang ốm
Bị giáng chức đổi đi Giang Châu *
(*) Năm Nguyên Hòa thứ 10 (815) Bạch Cư Dị bị giáng chức và đổi đi làm tư mã Giang Châu
Trong Thuyền Đêm Mưa
Mây sông kéo đến đùn đùn
Gió sông thổi lạnh ghê hồn khách ông
Mưa đêm nhỏ xuống nan bồng
Sóng đêm dồn vỗ long đong mạn thuyền
Trong thuyền có bác ốm rên
Giáng quan thằng lối ra miền Giang Châu
Bản dịch: Tản Đà | Bạch Cư Dị |
Đại Lâm Tự Đào Hoa | poem.php?poem=dai_lam_tu_dao_hoa__bach_cu_di | Nhân gian tứ nguyệt phương phi tận
Sơn tự đào hoa thủy thịnh khai
Trường hận xuân quy vô mịch xứ
Bất tri chuyển nhập thử trung lai.
Trong cõi nhân gian, tháng tư hương thơm đã tan hết
Nhưng hoa đào ở ngôi chùa trên núi mới bắt đầu nở rộ
Ta cứ giận mùa xuân bỏ đi không để lại tung tích
Mà không biết rằng (mùa xuân) chỉ chuyển về đây thôi.
Hoa đào chùa Đại Lâm
Tháng tư hương sắc phai tàn hết
Sơn tự đào hoa mới nở đầy
Còn giận xuân đi không dấu vết
Đâu ngờ xuân đến nở nơi đây.
Lãng Xẹt Tử dịch | Bạch Cư Dị |
Đại Lân Tẩu Ngôn Hoài | poem.php?poem=dai_lan_tau_ngon_hoai__bach_cu_di | Nhân sinh hà sự tâm vô định
Túc tích như kim ý bất đồng
Túc tích sầu thân bất đắc lão
Như kim hận tác bạch đầu ông!
Thay ông hàng xóm nói tâm sự
Người ta ở đời, tại sao tâm trí không nhất định?
Ngày trước với bây giờ ý nghĩ khác nhau
Ngày trước thì buồn mình không được lên cụ
Bây giờ lại bực mình phải làm ông lão bạc đầu!
Người đời sao nghĩ vẩn vơ?
Tấm lòng khi trước bây giờ khác nhau.
Trước buồn chẳng được sống lâu,
Nay làm ông lão bạc đầu lại chê!
Hoàng Tạo dịch | Bạch Cư Dị |
Dạ Vũ | poem.php?poem=da_vu__bach_cu_di | Tảo cung đề phục yết
Tàn đăng diệt hựu minh
Cách song tri dạ vũ
Ba tiêu tiên hữu thanh.
Con dế mèn buổi sớm hết kêu rồi lại ngừng
Ngọn đèn tàn lụi lại sáng
Cách cửa sổ biết đêm có mưa
Vì vừa mới nghe tiếng lộp độp trên tàu lá chuối.
Mưa đêm
Dế giun rên mỏi lại ngừng,
Đèn tàn muốn tắt lại bừng sáng ra.
Cách song đêm biết mưa sa,
Tiếng nghe lộp độp chăng là tàu tiêu.
Tản Đà dịch. | Bạch Cư Dị |
Độc Lão Tử | poem.php?poem=doc_lao_tu__bach_cu_di | Ngôn giả bất tri, tri giả mặc
Thử ngữ ngô văn vu Lão quân
Nhược đạo Lão quân thị tri giả
Duyên hà tự nhược ngũ thiên văn.
Người nói ra thì không biết, mà người biết thì im lặng
Lời đó ta nghe được của Lão quân
Nếu nói rằng Lão quân là người biết (đạo)
Thì vì sao còn viết ra những năm nghìn chữ?
Đọc sách của Lão tử
Nói thời không biết, biết không nói
Lời Lão quân truyền ta vẫn ghi
Nếu thật Lão quân là biết đạo
Viết năm nghìn chữ để làm chi? | Bạch Cư Dị |
Đông Dạ Văn Trùng | poem.php?poem=dong_da_van_trung__bach_cu_di | Trùng thanh đông tứ khổ ư thu,
Bất giải sầu nhân văn diệc sầu.
Ngã thị lão nhân thính bất uý,
Thiếu niên mạc thính bạch đầu quân.
Đêm đông nghe tiếng dế
Tiếng dế đêm đông ý tứ não nùng hơn mùa thu
Kẻ không biết buồn nghe cũng phải buồn
Ta đã già rồi,nghe chẳng sợ gì
Tuổi trẻ đừng nghe vì nghe thì sẽ bạc đầu.
Dế đông sầu gấp mấy thu dồn
Người dửng dưng nghe cũng chạnh buồn.
Già cả như ta nghe chả sợ
Tuổi xanh e sẽ bạc đầu luôn.
Người dịch Lê Nguyễn Lưu | Bạch Cư Dị |
Du Tiểu Động Đình | poem.php?poem=du_tieu_dong_dinh__bach_cu_di | Hồ thượng sơn đầu biệt hữu hồ
Kỵ hà hương khí chiếm tiên đo
Dạ hàm tinh đẩu phân càn tượng
Hiểu ánh vân lôi tác hoạ đồ
Phong động lục tần thiên thượng lãng
Điểu thê hàn chiếu nguyệt trung ô
Nhược phi linh vật đa linh tích
Tranh đắc trường niên đông bất khô
Chơi hồ Động Đình nhỏ
Đầu núi trên hồ lại có riêng một hồ
Mùi thơm sen ấu ngào ngạt cõi tiên
Đêm đầy sao phân chia các vùng trời
Sáng sớm,mây chớp vẽ nên bức tranh
Gió xao động cõi tần biếc như sóng trên trời
Chim đậu trong ánh sáng lạnh như quạ trong trăng
Nếu không có vật thiêng,sao nhiều vết thiêng?
Suốt năm dài đến mùa đông cũng không khô cạn.
Đỉnh núi trên hồ lại một hồ
Ấu sen thơm nức cõi tiên đô
Sao đầy đêm tối chia càn tượng
Chớp loé ban mai vẽ hoạ đồ
Sóng giữa trời xanh,tần gió gợn
Quạ trong trăng sáng ánh chim nhô
Vật thiêng để dấu thiêng đầy khắp
Dằng dặc quanh năm nước chẳng khô
Lê Nguyễn Lưu dịch | Bạch Cư Dị |
Hắc Đàm Long | poem.php?poem=hac_dam_long__bach_cu_di | Hắc đàm thủy thâm, sắc như mặc
Truyền hữu thần long nhân bất thức
Đàm thượng giá ốc quan lập từ
Long bất năng thần, nhân thần chi
Tai hung thủy hạn dữ tật dịch
Hương lý giai ngôn long sở vi
Gia gia dưỡng đồn, lộc thanh tửu
Triêu kỳ mộ trại y vu khẩu
Thần chi lai hề, phong phiêu phiêu
Chỉ tiền động hề, cẩm tản dao
Thần chi khứ hề, phong diệc tĩnh
Hương hỏa diệt hề, bôi bàn lãnh
Nhục đôi đàm ngạn thạch
Tửu bát miếu tiền thảo
Bất tri long thần hưởng kỷ đa
Lâm thử sơn hồ trường túy bão.
Hồ hà hạnh! Đồn hà cô!
Niên niên sát đồn tương ổi hồ
Hồ giả long thần thực đồn tận
Cửu trùng tuyền để long tri vô?
Con rồng đầm đen
Đầm đen nước sâu, màu nước như mực
Đồn rằng có rồng thiêng, không ai trông thấy
Quan sai cất ngôi nhà trên đầm để làm đền thờ
Rồng không thiêng, nhưng người ta làm cho ra thiêng
Thiên tai, mất mùa, ngập lụt, hạn hán hay bệnh dịch
Dân làng đều bảo do rồng làm ra cả
Nhà nào cũng nuôi lợn, lọc rượu
Sớm lễ tối cầu theo lời của đồng cốt
Thần giáng chừ, gió hiu hiu
Tiền giấy bay chừ, tàn gấm rung rinh
Thần thăng chừ, gió im lặng
Đèn hương tắt chừ, cỗ bàn nguội lạnh
Thịt vứt đống trên phiến đá bên bờ đầm
Rượu hắt ướt cả đám cỏ trước miếu
Chẳng hay thần rồng hưởng bao nhiêu
Chuột rừng, cáo núi no say mãi!
Cáo sao may thế? Lợn tội tình gì?
Năm này qua năm khác giết lợn để khao cáo
Cáo mượn oai rồng ăn hết lợn
Dưới đáy đầm sâu chín tầng, rồng có biết hay không?
Đầm Đen, nước như mực đen kịt,
Đồn có rồng thiêng chẳng ai biết.
Trên đầm quan cất ngôi đền thờ,
Rồng thiêng bởi miệng người thêu dệt.
Mất mùa hạn úng hay ốm đau,
Làng xóm bảo rồng gây ra hết.
Nghe lời thầy bói sớm lại chiều,
Lợn béo, rượu ngon cúng la liệt.
Ngài đã về hưởng đấy!
Làn gió đang hây hẩy.
Tiền giấy cứ bay bay,
Tàn gấm cũng động đậy!
Ngài hưởng rồi ngài đi,
Trời im không chút gió.
Đèn hương cũng tắt dần,
Mâm bát nguội lạnh bỏ!
Bờ đầm đống đá thịt vứt đầy,
Trước miếu rượu lan đầm đìa cỏ.
Chẳng hay rồng thiêng hưởng bao nhiêu?
Cáo núi, chuột rừng chén thả cửa.
Cáo sao may? Lợn sao khổ?
Năm năm giết lợn khao cáo nọ.
Cáo mượn oai rồng xơi lợn hoài,
Thăm thẳm đáy đầm, rồng có rõ?
Hoàng Tạo dịch | Bạch Cư Dị |
Hàm Đan Đông Chí Dạ Tư Gia | poem.php?poem=ham_dan_dong_chi_da_tu_gia__bach_cu_di | Hàm Đan dịch lý phùng đông chí
Bão tất đăng tiền ảnh bạn thân
Tưởng đắc gia trung thâm dạ tọa
Hoàn ưng thuyết trước viễn hành nhân
Đêm đông chí ở Hàm Đan nhớ nhà
Trong nhà trạm ở Hàm Đan,gặp tiết đông chí
Ôm gối trước đèn,bóng làm bạn với thân
Tưởng đến cả nhà ngồi trong đêm khuya
Ai nấy đang bàn tán nhắc nhở người đi xa.
Hàm Đan ở trạm ngày đông chí
Bó gối bên đèn bóng với ta.
Tưởng lúc đêm khuya nhà họp mặt
Còn đang nhắc nhở người đi xa.
Lê Nguyễn Lưu dịch | Bạch Cư Dị |
Hậu Cung Từ | poem.php?poem=hau_cung_tu__bach_cu_di | Lệ tận la cân mộng bất thành
Dạ thâm tiền điện án ca thanh
Hồng nhan vị lão ân tiên đoạn
Tà ỷ huân lung toạ đáo minh
Bài hát hậu cung
Mộng không thành lệ miên man
Ðêm sâu điện vắng tiếng vàng ngọc rơi
Ân thiên chưa trọn một đời
Ðốt lò hương đợi sáng trời chưa hay
Võ thị Xuân Đào dịch | Bạch Cư Dị |
Hung Trạch | poem.php?poem=hung_trach__bach_cu_di | Trường An đa đại trạch
Liệt tại nhai tây đông
Vãng vãng chu môn nội
Phòng lang tương đối không
Kiêu minh tùng quế thụ
Hồ tàng lan cúc tùng
Thương đài hoàng diệp địa
Nhật mộ đa tuyền phong
Tiền chủ vi tương tướng
Đắc tội thoán Ba Dung
Hậu chủ vi công khanh
Tẩm tật một kỳ trung
Liên diên tứ ngũ chủ
Ương họa kế tương chung
Tự tòng thập niên lai
Bất lợi chủ nhân ông
Phong vũ hoại thiềm khích
Xà thử xuyên tưởng dung
Nhân nghi bất cảm mãi
Nhật hủy thổ mộc công
Ta ta tục nhân tâm
Thẫm hỹ kỳ ngu mông
Đãn khủng tai tương chí
Bất tư họa sở tòng
Ngã kim đề thử thì
Dục mộ mê giả dung
Phàm vi đại quan nhân
Niên lộc đa cao sùng
Quyền trọng trì nan cửu
Vị cao thế dị cùng
Kiêu giả vật chi doanh
Lão giả số chi chung
Tứ giả như khấu đạo
Nhật dạ lai tương công
Giả sử cư cát thổ
Thục năng bảo kỳ cung?
Nhân tiểu dĩ minh đại
Tá gia khả dụ bang
Chu, Tần trạch Hào, Hàm
Kỳ trạch phi bất đồng
Nhất hưng bát bách niên
Nhất tử Vọng Di cung
Ký ngữ gia dữ quốc
Nhân hung phi trạch hung.
Ngôi nhà xúi
Ở Trường An có nhiều nhà lớn
Từng dãy thẳng, đứng hai bên đường
Thường thường bên trong cửa son
Có những phòng hiên đối nhau mà bỏ không
Cú kêu trong cây tùng, cây quế
Cáo ẩn nơi khóm cúc, khóm lan
Mặt đất đầy rêu xanh, lá vàng rải rác
Mỗi buổi chiều tà từng cơn gió lốc thổi
Chủ trước làm quan tướng
Phải tội đày đi Ba Dung
Chủ sau là bậc công khanh
Ốm lâu rồi cũng chết trong nhà ấy
Liền liền đến bốn năm chủ
Tai vạ cứ kế tiếp dồn
Đã từ mười năm lại đây
(Cái nhà này) không lợi chủ!
Mưa gió làm hỏng hết mái hiên, khe cửa
Chuột rắn đục khoét kẽ ngặt, chân tường
Người ta nghi hoặc, chẳng ai dám mua
Những vật xây dựng bằng gạch, gỗ, ngày một hư nát
Than ôi! Bụng dạ người đời
Sao mà ngu muội quá thế!
Chỉ sợ tai vạ sẽ đến
Không nghĩ xem nó từ đâu ra
Nay ta viết bài thơ này
Mong thức tỉnh những người mê muội trong lòng
Phàm đã làm đến quan to
Phần nhiều tuổi cao mà bổng hậu
Quyền đã to thì khó giữ được lâu
Ngôi đã cao thì thế dễ cùng
Kiêu mãn, theo lẽ của sự vật, tất sẽ tràn đổ
Già là lúc số mệnh sắp hết
Bốn điều ấy như trộm cướp
Ngày đêm xúm lại tiến công mình
Ví bằng có được ở chỗ đất lành
Dễ ai đã giữ được toàn thân?
Suy việc nhỏ để rõ việc lớn
Mượn việc nhà để ví việc nước:
Nhà Chu (1), nhà Tần (2) cùng đóng đô ở Hào, Hàm (3) cả
(Thế là) chỗ ở không phải không giống nhau
(Vậy mà) một đằng thì hưng thịnh đến tám trăm năm
Một đằng thì hết đời ở cung Vọng Di (4)
Nhắn nhủ những ai có nhà, có nước
Chỉ có người dữ, chứ không có nhà dữ!
Trường An nhà lớn rất nhiều,
Đông tây hai dãy dựng đều song song.
Nhiều ngôi cửa rực son hồng,
Phòng, hiên cân đối mà bóng người.
Quế, tùng cú vọ kêu hoài,
Chòm lan, khóm cúc, cáo cầy đào hang.
Đết rêu rải rác lá vàng,
Từng cơn lốc buổi tà dương thổi lồng.
Chủ trước một vị tướng công,
Vì mắc tội, đất Ba Dong đi đày.
Chủ sau, cụ lớn chi đây,
Ốm đau rồi cũng chết ngay trong nhà.
Tiếp liền bốn, năm chủ qua,
Tai ương, họa hoạn đều là không may.
Tính ra từ chục năm nay,
Bao nhiêu ông chủ nhà này đều nguy.
Hiên tàn mưa gió đầm đìa,
Chân tường chuột rắn đi về hốc hang!
Người mua sợ, chẳng dám màng,
Viên gạch, tấm gỗ ngày càng hỏng đi.
Thương thay! Lòng kẻ tục kia,
Thực là mê muội ngu si đến điều!
Chỉ lo tai họa theo sau,
Không suy tai họa từ đâu nó về!
Ta nay có mấy câu đề,
Mở lòng giúp những người mê phần nào:
Phàm các cụ lớn trong trào,
Lộc cao, tuổi tác cũng cao là thường.
Quyền cao thì khó giữ giàng,
Ngôi cao thì thế lại càng dễ nguy.
Kiêu là lẽ vật sắp suy,
Già là số mệnh đến khi hầu cùng!
Bốn cái đó là tứ hung,
Ngày đêm xúm lại tiến công chẳng rời.
Vậy dù nhà tốt mười mươi,
Dễ ai giữ được trọn đời bền a?
Lớn là tự nhỏ suy ra,
Việc nước cũng lấy việc nhà xét xem:
Chu, Tần đều đóng Hào, Hàm,
Nào cung, nào điện nơi làm khác không?
Nhà Chu tám trăm năm ròng,
Nhà Tần đến Vọng Di cung hết đời!
Có nhà, có nước ai ơi!
Nhà không xúi, xúi bởi người mà ra. | Bạch Cư Dị |
Khinh Phì | poem.php?poem=khinh_phi__bach_cu_di | Ý khí kiêu mãn lộ
Yên mã quang chiếu trần
Tá vấn hà vi giả?
Nhân xưng thị nội thần
Chu phất giai đại phu
Tử thụ hoặc tướng quân
Khoa phó quân trung yến
Tẩu mã khứ như vân
Tôn lôi dật cửu uấn
Thủy lục la bát trân
Quả phách Động Đình quất
Khoái thiết Triên Trì lân
Thực bão tâm tự nhược
Tửu hàm khí ích chân
Thị tuế Giang Nam hạn.
Cồ Châu nhân thực nhân.
Áo cừu nhẹ, rượu béo
Ý khí kiêu căng đầy ngoài đường
Yên ngựa bóng loáng sáng chói cả đám bụi
Ướm hỏi: là những ai đó?
Người ta bảo: đó là các quan trong triều
Những người đeo dây ấn đỏ là bậc đại phu
Những người đeo dây thao tía có lẽ là hàng tướng quân
Họ huênh hoang nói rằng đi dự tiệc trong quân
Ruổi ngựa phi như mây cuốn
Bình chén đầy chín thứ rượu ngon
Sơn hào hải vị bày la liệt đủ tám món quý
Quả hái: là quýt Động Đình
Gỏi làm: là cá Thiên Trì
Ăn no rồi, lòng thỏa thuê khoan khoái
Uống say rồi, khí thêm hăng
Năm ấy đại hạn ở Giang Nam
Ở Cồ Châu người đang ăn thịt người
Đầy đường dáng bộ con cưng,
Ngựa yên bóng nhoáng, sáng trưng bụi hồng.
Hỏi: làm chi đó những ông?
Người ta rằng: lũ quan trong đó mà.
Dải điều đều đại phu ta,
Mà đeo dải tía, hoặc là tướng quân.
Khuênh khoang đi chén trong quân,
Rộn ràng vó ngựa chạy vần như mây.
Vò, ang chín thứ rượu đầy,
Hải sơn tám bát cỗ bày linh tinh.
Quả dâng, quýt hái Động Đình,
Cá Thiên Trì thái, đơm thành gỏi ngon.
Ăn no, khoan khoái tâm hồn,
Rượu say, ý khí hùng hồn càng thêm.
Năm nay hạn hán Giang Nam,
Cồ Châu người mổ người làm thức ăn.
Tản Đà dịch
Đầy đường oai phách nổi,
Yên ngựa trông sáng trưng.
Thử hỏi là ai đó?
Người rằng: bọn nội thần.
Dảy điều toàn đại phu,
Dải tía là tướng quân.
Khoe vào dinh dự tiệc,
Ngựa chạy như mây vần.
Uống, toàn là rượu quý,
Ăn, bày đủ món ngon.
Quít Động Đình trái ngọt,
Cá Thiên Trì gỏi thơm,
Ních no lòng thấy khoái,
Chén khướt khí thêm oai!
Năm ấy Giang Nam hạn,
Cồ Châu người ăn người.
Khương Hữu Dụng dịch | Bạch Cư Dị |
Khúc Giang Ức Nguyên Cửu | poem.php?poem=khuc_giang_uc_nguyen_cuu__bach_cu_di | Xuân lai vô bạn nhàn du thiểu
Hành lạc tam phân giảm nhị phân
Hà huống kim triêu hạnh viên lý
Nhàn nhân phùng tân bất phùng quân
Ở sông Khúc,nhớ Nguyên Cửu
Xuân tới không bạn nên ít rong chơi
Ba phần vui thú,bớt đi hai phần
Huống chi sáng nay trong vườn hạnh
Gặp đủ mọi người nhàn hạ mà chẳng gặp anh.
Xuân về vắng bạn ít dông dài
Vui thú ba phần giảm mất hai.
Huống nữa sớm nay trong vườn hạnh
Bạn mình chẳng gặp,gặp ai ai...
Lê Nguyễn Lưu dịch | Bạch Cư Dị |
Ký Vi Chi Kỳ I | poem.php?poem=ky_vi_chi_ky_i__bach_cu_di | Giang Châu vọng Thông Châu
Thiên nhai dữ địa mạt
Hữu sơn vạn trượng cao
Hữu giang thiên lý khoát
Gián chi dĩ vân vụ
Phi điểu bất khả việt
Thùy tri thiên cổ hiểm
Vị ngã lưỡng nhân thiết?
Thông Châu quân sơ đáo
Uất uất sầu như kết
Giang Châu ngã phương khứ
Thiều thiều hành vị yết
Đạo lộ nhật quai cách
Âm tín nhật đoạn tuyệt
Nhân phong dục ký ngữ
Địa viễn thanh bất triết
Sinh đương phục tương phùng
Tử đương tòng thử biệt!
Gửi Vi Chi
Ở Giang Châu ngóng sang Thông Châu
Một nơi chân trời, một nơi cuối đất
Có núi cao muôn trượng
Có sông rộng dài nghìn dặm
Xen vào đó là mây mù bao phủ
Chim bay không thể vượt qua
Ai ngờ nơi hiểm trở nghìn đời ấy
Lại là nơi xếp đặt cho hai chúng ta?
Bác vừa đến Thông Châu
Nỗi buồn như còn uất thắt
Tôi đang đi đến Giang Châu
Đường xa thăm thẳm, chưa hề nghỉ chân
Ngả đường mỗi ngày một xa cách
Tin tức mỗi ngày một vắng tanh
Muốn mượn gió gửi lời
Xa xôi tiếng không tới
Còn sống thì còn gặp lại nhau
Nếu chết thì từ nay là vĩnh biệt!
Vi Chi: tên tự của Nguyên Chẩn, bạn thân của Bạch Cư Dị
Giang Châu: ở vào khoảng giữa tỉnh Hồ Bắc và tỉnh Giang Tây ngày nay. Năm Nguyên Hòa thứ 10 (815) Bạch Cư Dị bị giáng chức ra làm tư mã tại đó
Thông Châu: thuộc tỉnh Tứ Xuyên ngày nay. Năm Nguyên Hòa thứ 5 (810) Nguyên Chẩn bị giáng chức ra làm quan tại đó
Gửi Vi Chi
Châu Giang mà ngóng châu Thông,
Chân trời cuối đất mênh mông thấy nào?
Núi đâu muôn trượng kìa cao,
Sông sâu ngàn dặm, rộng sao rộng mà!
Mây che mù tỏa bao la,
Chim bay cũng chẳng vượt qua khỏi tầm.
Hiểm xưa còn đó ngàn năm,
Ai hay trời để chơi khăm đôi người.
Châu Thông bác mới tới nơi,
Mối sầu như thắt ngậm ngùi chiếc thân.
Châu Giang tôi mới đi dần,
Nẻo đi xa lắc chưa phần đã ngơi.
Quan hà ngày một chia khơi,
Tăm hơi ngày bẵng tăm hơi một ngày.
Gió đưa muốn gửi câu này,
Tiếng không suốt đến vì mày đất xa!
Sống còn gặp gỡ đôi ta,
Ví chăng chết mất thôi là biệt nhau.
Tản Đà dịch
Gửi Vi Chi
Châu Giang ngóng châu Thông,
Chân trời cùng cuối đất.
Có núi cao muôn trùng,
Có sông dài dằng dặc.
Mây che cùng khói tỏa,
Chim bay không thể vượt.
Ai hay hiểm ngàn xưa,
Vì đôi ta bày đặt?
Châu Thông bạn mới đến,
Uất ức sầu như thắt.
Châu Giang đường tôi đi,
Không ngưng, xa lắc đắc.
Đường sá ngày một xa,
Tăm hơi ngày một bặt.
Cậy gió nhắn đưa lời,
Đường xa lời chẳng đạt.
Sống còn lại gặp nhau,
Chết hẳn từ đây hết.
Khương Hữu Dụng dịch | Bạch Cư Dị |
Lâm Giang Tống Hạ Chiêm | poem.php?poem=lam_giang_tong_ha_chiem__bach_cu_di | Bi quân lão biệt lệ chiêm cân
Thất thập vô gia vạn lý thân
Sầu kiến chu hành phong hựu khởi
Bạch đầu lãng lý bạch đầu nhân
Buồn bã vì phải từ biệt người bạn già, lệ ướt đầm khăn
(Bạn) đã bẩy mươi tuổi, thân không nhà cửa
Buồn trông thuyền đi, gió lại nổi lên
Dặm sóng bạc đầu , người cũng bạc đầu
Tới Sông Tiễn Hạ Chiêm
Muôn dặm thương anh, lệ biệt sầu
Bảy mươi tuổi tác cửa nhà đâu?
Buồn trông trận gió theo thuyền nổi
Sóng bạc đầu quanh khách bạc đầu
Bản Dịch: Tản Đà | Bạch Cư Dị |
Luy Tuấn | poem.php?poem=luy_tuan__bach_cu_di | Hoa lưu thất kỳ chủ
Luy ngã vô nhân mục
Hướng phong tê nhất thanh
Mãng thương Hoàng Hà khúc
Tháp băng thủy bạn lập
Ngọa tuyết trủng gian túc
Tuế mộ điền dã không
Hàn thảo bất mãn phúc
Khởi vô thị tuấn giả
Tẫn thị phàm nhân mục
Tướng mã thất ư sấu
Toại di thiên lý túc
Thôn trung hà nhiễu nhiễu
Hữu lại trưng xô túc
Thâu bỉ quân khái trung
Hóa tác nô thai nhục.
Con tuấn mã gầy
Ngựa hoa lưu mất chủ
Gầy đói không người chăn
Ngẩng đầu trước gió, hí lên một tiếng dài
Trên cánh đồng man mác, bên khúc sông Hoàng Hà
Chân giẫm lên băng bên bờ lạch nước
Thân nằm trong tuyết, giữa những mồ mả
Cuối năm đồng nội quạnh không
Cỏ lạnh ăn không đầy bụng
Nào phải là không có người mua ngựa hay đâu!
(Nhưng) họ đều là phường mắt thịt tầm thường
Xem ngựa chỉ thấy gầy thì chê
Không biết đến bộ vó chạy nghìn dặm
Trong thôn có gì nhốn nháo thế?
(Đó là) bọn nha lại đang thúc nộp cỏ và thóc
Để tải về tàu ngựa trong trại lính
Nuôi béo loài ngựa thồ!
Con tuấn mã mất chủ,
Gầy đói đi lang thang.
Từng tiếng dài hí gió,
Bên Hoàng Hà mênh mang.
Chân lội tuyết bờ nước,
Thân nằm mả trong sương.
Trời đông, đồng quạnh quẽ,
Cỏ lụi, bụng đói nhàng!
Vẫn có kẻ kén ngựa,
Nhưng mắt lại tầm thường,
Chẳng biết tài nghìn dặm,
Chỉ chê gầy giơ xương!
Trong xóm đang nhộn nhịp,
Nha lại thu thóc lương,
Tải về tàu quân trại,
Nuôi ngựa thồ béo chương!
Hoàng Tạo dịch | Bạch Cư Dị |
Mộ Giang Ngâm | poem.php?poem=mo_giang_ngam__bach_cu_di | Nhất đạo tàn dương phủ thủy trung
Bán giang sắt sắt bán giang hồng
Khả liên cửu nguyệt sơ tam dạ
Lộ tự trân châu nguyệt tự cung.
Một dải nắng chiều bao phủ mặt nước
Nửa sông vẫn xanh biêng biếc, nửa sông đổi màu đỏ
Đáng yêu thay đêm mùng ba đầu tháng chín
Những giọt sương tựa như hạt ngọc, ánh trăng tựa như cánh cung.
Khúc ngâm trên sông chiều
Nắng tàn một dải trên sông
Nửa hồng nửa biếc linh lung chan hòa
Yêu sao tháng chín mùng ba
Sương như hạt ngọc trăng là cánh cung
Bản dịch của TDPT | Bạch Cư Dị |
Tảo Thu Độc Dạ | poem.php?poem=tao_thu_doc_da__bach_cu_di | Tỉnh ngô lương diệp động
Lân chử thu thanh phát
Độc hướng thiềm hạ miên
Giác lai bán sàng nguyệt
Lá cây ngô đồng trên bờ giếng, lạnh lùng lay động
Chày bên hàng xóm, vang lên tiếng thu
Một mình ngủ dưới mái hiên
Tỉnh dậy trăng rọi sáng nửa giường
Đầu Thu, Đêm Ngủ Một Mình
Giếng vàng lay động lá ngô
Mỏ chày hàng xóm tiếng thu đã truyền
Một mình ngủ dưới mái hiên
Tỉnh ra trăng sáng nửa bên giường nằm | Bạch Cư Dị |
Thái Địa Hoàng Giả | poem.php?poem=thai_dia_hoang_gia__bach_cu_di | Mạch tử xuân bất vũ
Hòa tổn thu tảo sương
Tuế án vô khẩu thực
Điền trung thái địa hoàng
Thái chi tương hà dụng?
Trì dĩ dịch hầu lương
Lăng thần hạ sừ khứ
Bạc mộ bất doanh khuông
Huề lai chu môn gia
Mại dữ bạch diện lang
Dữ quân đạm phì mã
Khả sử chiếu địa quang
Nguyện dịch mã tàn túc
Cứu thử khổ cơ trường!
Lúa mạch hỏng vì mùa xuân không mưa
Lúa mùa kém vì mùa thu sương sớm
Cuối năm không có miếng ăn
Ra đồng kiếm củ địa hoàng
Kiếm được sẽ dùng làm gì?
Đem đổi lấy chút thức ăn
Trời chưa sáng đã vác cuốc ra đi
Mãi điến chiều cũng không được đầy giỏ
Đem đến nhà có cửa son nọ
Bán cho chàng mặt trắng phau phau:
- "Để ông vỗ cho ngựa
Nó sẽ béo mầm, lông mượt bóng loáng
Xin đổi cho những thóc ngựa ăn thừa
Để cứu cho cái bụng đang đói khổ này!"
Người hái củ địa hoàng
Xuân không mua, chiêm hỏng,
Thu sương sớm, mùa vàng.
Năm cuối không hạt gạo,
Ra đồng kiếm địa hoàng!
Kiếm được để làm gì?
Đem đổi lấy chút lương.
Tinh sương vác cuốc chạy,
Chiều tối chẳng đầy lường.
Mang đến cửa son nọ,
Bán cho cậu trai sang
Để cậu nuôi ngựa béo,
Lông mượt tỏa hào quang.
Đổi thóc thừa của ngựa,
Cứu cái bụng đói nhàng!
Bản dịch: Hoàng Tạo và Tương Như | Bạch Cư Dị |
Thái Hàng Lộ | poem.php?poem=thai_hang_lo__bach_cu_di | Thái Hàng chi lộ năng tồi xa
Nhược tỉ quân tâm thị thản đồ
Vu Giáp chi thủy năng phúc chu
Nhược tỉ quân tâm thị an lưu.
Quân tâm hiếu ố khổ bất thường
Hiếu sinh mao vũ,ố sinh sang
Dữ quân kết phát vị ngũ tải
Khởi kỳ Ngưu Nữ vi Sâm Thương!
Cổ xưng sắc suy tương khí bội,
Đương thì mĩ nhân do oán hối
Hà huống như kim loan kính trung
Thiếp tâm vị cải,quân tâm cải!
Vị quân huân y thường,
Quân văn lan xạ bất hinh hương.
Vị quân thịnh dung sức,
Quân khan châu thúy vô nhan sắc.
Hành lộ nan! Nan trùng trần.
Nhân sinh mạc tác phụ nhân thân
Bách niên khổ lạc do tha nhân.
Hành lộ nan! Nan ư sơn,nan ư thủy.
Bất độc nhân gia phu dữ thê,
Cận đại quân thần diệc như thử!
Quân bất kiến :
Tả nạp ngôn,hữu nạp sử,
Triêu thừa ân,mộ tứ tử.
Hành lộ nan!
Bất tại thủy,
Bất tại sơn,
Bất tại nhân tình phản phúc gian!
Đường núi Thái Hàng có thể làm đổ gãy xe
So với lòng chàng,vẫn là đường bằng phẳng.
Dòng nước Vu Giáp có thể lật chìm thuyền
So với lòng chàng,vẫn là dòng sông êm ả.
Lòng chàng yêu ghét khốn nỗi không thường
Yêu,coi như lông cánh;ghét,coi như ghẻ lở.
Kết tóc cùng chàng chưa được năm năm,
Sao đã đến lúc Ngưu Nữ thành ra Sâm Thương?
Người xưa nói khi sắc đẹp tàn phai thì rẫy bỏ,
Huống chi ngày nay trong tấm gương loan
Lòng em chưa mà lòng chàng thay đổi!
Vì chàng xông hương quần áo,
Chàng nghe lan xạ chẳng thơm tho gì!
Vì chàng chải chuốt hình dung,
Chàng trông châu thúy chẳng đẹp đẽ gì!
Đường đi khó! Khó tỏ bày!
Trong đời chớ làm thân đàn bà,
Sướng khổ trăm năm đều do tay người khác.
Đường đi khó!Khó hơn núi!Khó hơn nước!
Chẳng riêng gì vợ chồng ở trong nhà
Mà vua tôi gần đây cũng thế thôi!
Anh chẳng thấy :
Trái dâng lời,phải dâng sử,
Sớm ban ơn,chiều bắt chết.
Đường đi khó : Không ở nước,không ở núi,
Không ở chỗ lòng người tráo trở...
Đường Thái Hàng lật gãy được xe
So lòng chàng đường còn bằng phẳng.
Nước Vu Giáp đánh đắm được thuyền
So lòng chàng sông còn bình lặng.
Lòng chàng yêu ghét thật khôn lường
Yêu cho sung sướng,ghét tai ương
Lấy chàng chưa được năm năm trọn
Đâu ngờ Ngưu Nữ hóa Sâm Thương!
Xưa bảo sắc tàn thì bỏ chối
Bấy giờ người đẹp còn hờn dỗi.
Huống chi bây giờ ngó gương loan
Lòng em chưa đổi,lòng chàng đổi.
Vì chàng xông y thường
Chàng nghe lan xạ chẳng mùi hương.
Vì chàng lo trang điểm
Chàng chê thúy châu không kiều diễm.
Đường đi khó! Khó tỏ bày!
Chớ làm phận gái trên đời này
Sướng khổ trăm năm kẻ khác xoay!
Đường đi khó! Khó hơn non! Khó hơn nước!
Chẳng cứ vợ chồng chốn buồng the
Bây giờ vua tôi cũng một bè
Anh chẳng thấy :
Trái dâng lời,phải chép sử.
Sáng ban ơn,chiều xử tử.
Đường đi khó! Không ở nước! Không ở non
Không ở lòng người hay tráo trở.
Người dịch Lê Nguyễn Lưu | Bạch Cư Dị |
Thái Liên Khúc | poem.php?poem=thai_lien_khuc__bach_cu_di | Lăng diệp oanh ba hà chiểm phong
Hà hoa thâm xứ tiểu thuyền thông
Phùng lang dục ngữ đê đầu tiếu
Bích ngọc tao đầu lạc thủy trung
Hái Sen Bên Hồ
Sóng lao xao lá xanh rờn
Giữa rừng hoa chiếc thuyền con nhẹ nhàng
Cúi đầu muốn ngỏ cùng chàng
Ô hay trâm ngọc ngỡ ngàng nước trong
Bản dịch: Võ thị Xuân Đào | Bạch Cư Dị |
Thảo | poem.php?poem=thao__bach_cu_di | Ly ly nguyên thượng thảo
Nhất tuế nhất khô vinh
Dã hoả thiêu bất tận
Xuân phong xuy hựu sinh
Viễn phương xâm cổ đạo
Tình thuý tiếp hoang thành
Hựu tống Vương Tôn khứ
Thê thê mãn biệt tình
Cỏ
Cỏ trên cánh đồng bời bời
Mỗi năm một lần úa một lần tươi
Lửa đồng đốt không bao giờ cháy hết
Khi gió xuân thổi lại sinh sôi nảy nở
Mùi thơm lan xa đến lối thành cũ
Màu biếc tươi thắm kề thành hoang
Lại đưa Vương Tôn ra đi
Rườm rà chứa chan tình ly biệt
Trên đồng cỏ bời bời
Hàng năm úa lại tươi
Lửa đồng đốt không xuể
Gió xuân lại sinh sôi.
Lối xưa hương cỏ ngát
Hoang thành màu biếc tươi
Tiễn Vương Tôn lần nữa
Biệt ly dạ tơi bời...
Lê Nguyễn Lưu dịch | Bạch Cư Dị |
Thính Biên Hồng | poem.php?poem=thinh_bien_hong__bach_cu_di | Kinh phong xuy khởi tái hồng quần
Bán nhập bình sa bán nhập vân
Vị vấn Chiêu Quân nguyệt hạ thính?
Hà như Tô Vũ tuyết trung văn?
Nghe tiếng chim hồng nơi biên giới
Cơn gió dữ thổi bạt đàn chim hồng ngoài ải
Một nửa sà xuống bãi cát bằng,một nửa vào mây
Hỏi thử Chiêu Quân nghe thấy gì dưới trăng?
Và Tô Vũ nghe ra sao ở trong xứ tuyết?
Gió bạt chim hồng phía ải bay
Nửa sa bãi cát,nửa vào mây
Chiêu Quân dưới trăng nghĩ sao nhỉ?
Tô Vũ nghe trong tuyết có hay?
Lê Nguyễn Lưu dịch | Bạch Cư Dị |
Thu Giang Tống Khách | poem.php?poem=thu_giang_tong_khach__bach_cu_di | Thu hồng thứ đệ quá
Ai viên triêu tịch văn
Thị nhật cô chu khách
Thử địa diệc ly quần
Mông mông nhuận y vũ
Mịch mịch mạo phàm vân
Bất túy Tầm Dương tửu
Yên ba sầu sát nhân
Mùa thu, chim hồng lần lượt bay qua
Vượn hôm mai kêu thảm thiết
Ngày ấy, khách trên thuyền trơ trọi
Nơi đây cũng là nơi chia đàn
Mưa ướt át thấm vào áo
Mây man mác chắn cánh buồm
Rượu Tầm Dương chẳng thấy say
Khói sóng buồn chết người
Sông Thu Tiễn Khách
Nhạn thu lần lượt bay qua
Thảm thương tiếng vượn hôm đà lại mai
Ngày nào một chiếc thuyền ai
Nước non này cũng chia phôi cánh đàn
Mưa dầm vạt áo như chan
Buồm ai man mác mây ngàn đón ngang
Chẳng say chén rượu Tầm Dương
Khỏi sao sóng khói sầu thương chết người
Bản Dịch: Tản Đà | Bạch Cư Dị |
Thượng Dương Nhân | poem.php?poem=thuong_duong_nhan__bach_cu_di | Thượng Dương nhân! Thượng Dương nhân!
Hồng nhan ám lão, bạch phát tân.
Lục y giám sử thủ cung môn,
Nhất bế Thượng Dương đa thiểu xuân?
Huyền tông mạt tuế sơ tuyển nhập
Nhập thời thập lục, kim lục thập,
Đồng thời thái trạch bách dư nhân,
Linh lạc niên thâm tàn thử thân.
Ức tích thôn bi biệt thân tộc,
Phù nhập xa trung bất giao khốc.
Giai vân nhập nội tiện thừa ân,
Kiểm tự phù dung, hung tự ngọc
Vị dung quân vương đắc kiến diện,
Dĩ bị Dương phi dao trắc mục
Đố linh tiềm phối Thượng Dương cung,
Nhất sinh toại hướng không phòng túc.
Túc không phòng, thu dạ trường,
Dạ trường vô mỵ thiên bất minh.
Cảnh cảnh tàn đăng bối bích ảnh,
Tiêu tiêu ám vũ đả song thanh.
Xuân nhật trì,
Nhật trì độc toạ thiên nan mộ,
Cung oanh bách chuyển sầu yếm văn
Lương yến song thê lão hưu đố,
Oanh quy yến khứ trường tiễu nhiên,
Xuân vãng thu lai bất ký niên,
Duy hướng thâm cung vọng minh nguyệt.
Đông tây tú ngũ bách hồi viên.
Kim nhật cung trung niên tối lão,
Đại gia dao tứ thượng thư hiệu,
Tiểu đầu hài lý trách y thường,
Thanh đại điểm mi, mi tế trường.
Ngoại nhân bất kiến, kiến ưng tiếu,
Thiên Bảo mạt niên thời thế trang!
Thượng Dương nhân, khổ tối đa,
Thiếu diệc khổ, lão diệc khổ,
Thiếu khổ, lão khổ lưỡng như hà?
Quân bất kiến,
Tích thời Lã Thượng mỹ nhân phú,
Hựu bất kiến.
Kim nhật Thượng Dương cung nhân bạch phát ca
Người cung Thượng Dương! người cung Thượng Dương!
Má hồng âm thầm già, tóc ngày bạc thêm.
Quan thái giám áo xanh, cắt cho việc canh cửa cung.
Từ khi giam vào cung Thượng Dương, đến nay trải đã bao xuân
Cuối đời Huyền Tông (2) bắt đầu tuyển vào,
Lúc vào mười sáu, nay sáu mươi tuổi.
Cùng một lớp tuyển có hơn trăm người,
Lâu năm rơi rụng, nay còn thân tàn này sót lại.
Nhớ khi nuốt sầu từ biệt thân thích, họ hàng,
Bị dìu lên xe, không cho khóc
Ai cũng bào vào cung là được nhờ ơn ngay,
Má đỏ như hoa sen, ngực trắng như ngọc.
Chưa được vua trông thấy mặt,
Đã bị nàng Dương (3) lườm tự đằng xa.
Vì ghen nên ngầm sai đầy vào cung Thượng Dương,
Thế là cả đời nằm suông trong buồng vắng.
Nằm buồng vắng, đêm thu dài.
Đêm dài không ngủ, trời mãi chẳng sáng.
Lẻ loi đèn tàn, bóng in trên vách,
Mưa đêm rả rích, tiếng đập ngoài song,
Ngày xuân trôi chầm chậm
Ngày chầm chậm, ngồi một mình, trời mãi chẳng chiều.
Oanh trong cung líu lo trăm giọng, buồn nghe đã chán tai.
Én đậu sóng đôi trên giường nọ, tuổi già không còn ghen tị.
Oanh về, én tếch, cảnh vẫn im lìm.
Xuân lại thu quan, bao năm không nhớ,
Duy ở chốn cung sâu, ngắm nhìn trăng sáng.
Đông rồi lại tây, từng đã bốn năm trăm độ tròn (4)
Ngày nay trong cung, tuổi mình già nhất.
Mọi người đặt xa xôi cho cái tên : cụ Thượng.
Đôi hài nhọn mũi, áo quần hẹp bó,
Sáp đen lánh vẽ đôi mày nhỏ và dài.
Người ngoài trông thấy, trông thấy hẳn cười:
"Đấy! Lối điểm trang cuối đời Thiên Bảo!" (5)
Người cung Thượng Dương khổ rất nhiều,
Trẻ cũng khổ, già cũng khổ.
Trẻ khổ già khổ, hai đường biết sao?
Người há chẳng thấy bài phú "Người đẹp" của Lã Thượng (6) ngày trước?
Lại há chẳng thấy khúc hát "Đầu bạc" của người cung Thượng Dương ngày nay?
Người Thượng Dương
Người Thượng Dương
Má phấn phai hồng mái tóc sương,
Thái giám cắt vào việc giữ cửa,
Đã mấy mươi xuân chịu bẽ bàng.
Năm ngoái Huyền Tông mới kén vào,
Khi vào mười sáu, nay sáu mươi
Trăm người kén vào cung một lúc,
Mòn mỏi xuân xanh suốt cả đời.
Nhớ lúc ra đi biệt họ hàng,
Dìu lên xe tiễn cấm buồn thương,
Bảo vào cung cấm, được sung sướng,
Mày mặt tươi hồng, ngực nở nang.
Chưa được đức vua nhìn thấy mặt,
Đã bị Dương Phi để ý ngầm.
Ghen bắt đầy vào cung Thượng Dương,
Phòng không từ đó sống âm thầm.
Đêm thu dài,
Đêm dài không ngủ giời tối hoài.
Bên ngọn đèn tàn ngơ ngẩn bóng,
Tí tách mưa đêm dội cửa ngoài.
Ngày xuân chẩy,
Ngày chẩy, võ võ trời lâu tối,
Oanh vàng hát mãi chẳng buồn nghe,
Trông én đậu đôi già chẳng ngơi
Oanh đi én lại bao âm thầm
Xuân tới thu qua chẳng nhớ năm
Cung sâu chỉ biết nhìn trăng sáng
Tình tuần trăng đã bốn năm trăm
Ngay nay trong cung tuổi già nhất
Ai nấy gọi đùa cụ Thượng thư
Giày dép đi chật, áo quần hẹp
Sáp xanh tô mày, mày nhỏ sẹp,
Người ngoài không nhìn, nhìn phải cười,
Cuối đời Thiên Bảo thế mới đẹp.
Người Thượng Dương khổ rất nhiều,
Trẻ cũng khổ, già cũng khổ,
Trẻ khổ già khổ đều ra sao?
Anh không thấy bài phú "Mỹ nhân" xưa kia của Lã Thượng,
Lại không thấy bài ca "người Thượng Dương tóc bạc" ngày nay ru? | Bạch Cư Dị |
Thu Sơn | poem.php?poem=thu_son__bach_cu_di | Cửu bệnh khoáng tâm thưởng
Kim triêu nhất đăng sơn
Sơn thu vân vât lãnh
Xứng ngã thanh luy nhan
Bạch thạch ngạo khả chẩm
Thanh la hành khả phan
Ý trung như hữu đắc
Tận nhật bất dục hoàn
Nhân sinh vô kỷ hà
Như ký thiên địa gian
Tâm hữu thiên tải ưu
Thân vô nhất nhât nhàn
Hà thì giải trần võng
Thử địa lai yểm quan
Trên Đỉnh Mùa Thu
Bao ngày lây lất ốm đau
Sáng nay thức giấc non cao đăng trình
Núi thu mây biếc lung linh
Xanh xao vàng võ dung hình ta đây
Gối đầu đá trắng nơi nầy
Dây xanh vương bước đẹp thay cảnh tình
Lòng ta vui lấy riêng mình
Ngày tàn phiêu phất bóng hình về đâu
Sinh ra nào sống bao lâu
Gởi thân trần thế cùng nhau tạm thời
Âu lo suốt cả nghìn đòi
Tâm thân chẳng được vui chơi một ngày
Bao giờ giũ sạch trần ai
Lên non cửa đóng then gài an nhiên
Võ thị Xuân Đào dịch | Bạch Cư Dị |
Thu Trùng | poem.php?poem=thu_trung__bach_cu_di | Thiết thiết ảm song hạ,
Yêu yêu thâm thảo lí.
Thu thiên tư phụ tâm,
Vũ dạ sầu nhân nhĩ.
Dế thu
Cứ ri rỉ ngoài cửa sổ tối tăm
Rền rền trong đám cỏ rậm rì.
Gợi niềm nhớ vợ giữa trời thu,
Đêm mưa rầu rĩ cả tai người.
Mùa thu nghe dế kêu
Rỉ rỉ ngoài song tối
Ran ran trong cỏ rối.
Trời thu nhớ vợ nhà
Buồn bã mưa đêm dội.
Người dịch Lê Nguyễn Lưu | Bạch Cư Dị |
Trì Bạn | poem.php?poem=tri_ban__bach_cu_di | Kết cấu trì tây lang
Sơ lí trì đông thụ.
Thử ý nhân bất tri
Dục vi đãi nguyệt xứ.
Bên bờ ao
Bờ tây ao dựng một nếp nhà
Bờ đông ao trồng một cây thân gỗ.
Ý đó người ta không biết được đâu!
Tây ao dựng mái nhà
Đông bến trồng cây gỗ.
Ý ấy có ai hay?
Chờ trăng làm sẵn chỗ.
Người dịch Lê Nguyễn Lưu | Bạch Cư Dị |
Triệu Thôn Hồng Hạnh | poem.php?poem=trieu_thon_hong_hanh__bach_cu_di | Triệu thôn hồng hạnh mỗi niên khai
Thập ngũ niên trung khán kỷ hồi
Thất thập tam nhân nan tái đáo
Kim niên lai thị biệt hoa lai
Hoa hạnh đỏ xóm Triệu năm nào cũng nở
Trong mười lăm năm, đã ngắm bao lần
Năm bảy mươi ba tuổi khó có thể lại đến đây
Năm nay đến đây, là để từ biệt hoa
Hoa Hạnh Đỏ Xóm Triệu
Triệu thôn hạnh đỏ nở năm năm
Hơn chục năm nay ngắm mấy lần
Ông lão bảy ba khôn trở lại
Nay cùng hoa biệt đến đây thăm
Bản dịch Trần Trọng San | Bạch Cư Dị |
Trì Thượng | poem.php?poem=tri_thuong__bach_cu_di | Tiểu oa xanh tiểu đỉnh
Thâu thái bạch liên hồi
Bất giải tàng tung tích
Phù bình nhất đạo khai.
Trên ao
Cô gái nhỏ bơi chiếc thuyền nhỏ
Hái hoa sen trắng đem về
Không biết che lấp dấu vết của mình,
Để một lối mở ra giữa đám bèo nổi.
Gái nhỏ bơi thuyền nhỏ
Hái sen trắng trở theo
Biết gì che dấu vết
Mở lối giữa ao bèo.
Người dịch Lê Nguyễn Lưu | Bạch Cư Dị |
Trùng Dương Tịch Thượng Phú Bạch Cúc | poem.php?poem=trung_duong_tich_thuong_phu_bach_cuc__bach_cu_di | Mãn viên hoa cúc uất kim hoàng,
Trung hữu cô tùng sắc tự sương.
Hoàn tự kim triêu ca tửu tịch,
Bạch đầu ông nhập thiếu niên trường.
Trên bàn tiệc ngày Trùng Dương,vịnh hoa cúc trắng
Đầy vườn cúc nở hoa vàng màu nghệ,
Trong đó có một chòm lẻ loi trắng như sương.
Cũng giống như sáng nay trên bàn tiệc hát và rượu
Ông già tóc bạc chen vào đám tuổi trẻ.
Cúc nở đầy vườn tựa nghệ pha,
Trắng như sương sớm một chòm hoa
Khác gì buổi sáng trên bàn tiệc,
Giữa đám thanh niên một lão già!
Người dịch Lê Nguyễn Lưu
Bản dịch khác
Đầy vườn hoa cúc vàng như nghệ
Một khóm như sương trắng trắng tinh
Tiệc rượu sớm nay cũng giống thế
Một ông đầu bạc giữa đầu xanh
Bản dịch : Khuyết Danh | Bạch Cư Dị |
Trung Thu Nguyệt | poem.php?poem=trung_thu_nguyet__bach_cu_di | Vạn lý thanh quang bất khả ty
Thiên sầu ích hận nhiễu thiên nhai
Thuỳ nhân lũng ngoại cửu chinh thú
Hà xứ đình tiền tận biệt ly
Thất sủng cố cơ quy viện dạ
Một phiên lão tướng thướng lâu thì
Chiếu tha kỉ thử nhân trường đoạn
Ngọc thố ngân thiềm viễn bất tri
Trăng mùa thu
Ánh sáng muôn dặm trong trẻo không thể tưởng
Nỗi buồn tăng thêm,nỗi giận chồng chất đầy trời.
Ngoài cõi gò bãi,ai người đi lính lâu ngày?
Trước sân nơi nào cũng là chốn ly biệt.
Đây là đêm nàng cung nữ hết được yêu về viện
Cũng là lúc ông tướng già thua trận mất đất lên lầu.
Ánh trăng soi làm cho họ xót xa đứt ruột
Thỏ ngọc cóc bạc ở nơi tít mù có biết gì đâu!
Muôn dặm trăng trong sáng tuyệt vời
Sầu chan hận chứa khắp muôn nơi
Đồn xa đóng giữ kìa bao kẻ
Sân trước chia ly ấy mấy nơi.
Lão tướng lên lầu khi thất trận
Cung phi về viện lúc vua lơi
Soi cho đứt ruột bao người thế
Cóc thỏ mù xa há biết đời!
Lê Nguyễn Lưu dịch. | Bạch Cư Dị |
Trường An Chính Nguyệt Thập Ngũ Nhật | poem.php?poem=truong_an_chinh_nguyet_thap_ngu_nhat__bach_cu_di | Huyên huyên xa kỵ đế vương châu
Ky bệnh vô tâm trục thắng du
Minh nguyệt thanh phong tam ngũ dạ
Vạn nhân hành lạc nhất nhân sầu.
Rằm tháng giêng ở Trường An
Chốn kinh đô xe ngựa rầm rầm
Ốm nơi đất khách không còn lòng nào nghĩ đến việc đi ngoạn cảnh nữa
Đêm rằm này trăng thanh gió mát
Muôn nguời vui vẻ, riêng một người sầu
Xe ngựa rầm rầm chốn đế châu,
Quê người đau ốm thiết gì đâu!
Đêm rằm gió mát trăng thanh đó,
Muôn kẻ mua vui, một kẻ sầu!
Hoàng Tạo dịch | Bạch Cư Dị |
Trường Hận Ca | poem.php?poem=truong_han_ca__bach_cu_di | Hán hoàng vị sắc tư khuynh quốc
Ngự vũ đa niên cầu bất đắc
Dương gia hữu nữ sơ trưởng thành
Dưỡng tại thâm khuê nhân vị thức
Thiên sinh lệ chất nan tự khí
Nhất chiêu tuyển tại quân vương trắc
Hồi đầu nhất tiếu bách mị sinh
Lục cung phấn đại vô nhan sắc
Xuân hàn tứ dục Thanh Hoa trì
Ôn tuyền thủy hoạt tẩy ngưng chi
Thị nhi phù khởi kiều vô lực
Thủy thị tân thừa ân trạch thì
Vân mấn hoa nhan kim bộ dao
Phù dung trướng noãn độ xuân tiêu
Xuân tiêu khổ đoản nhật cao khởi
Tòng thử quân vương bất tảo triều
Thừa hoan thị yến vô nhàn hạ
Xuân tòng xuân du dạ chuyển dạ
Hậu cung giai lệ tam thiên nhân
Tam thiên sủng ái tại nhất nhân
Kim ốc trang thành kiều thị dạ
Ngọc lâu yến bãi túy hòa xuân
Tỷ muội huynh đệ giai liệt thổ
Khả liên quang thái sinh môn hộ
Toại linh thiên hạ phụ mẫu tâm
Bất trọng sinh nam trọng sinh nữ
Ly cung cao xứ nhập thanh vân
Tiên nhạc phong phiêu xứ xứ văn
Hoãn ca mạn vũ ngưng ty trúc
Tận nhật quân vương khan bất túc
Ngư Dương bề cổ động địa lai
Kinh phá Nghê thường vũ y khúc
Cửu trùng thành khuyết yên trần sinh
Thiên thặng vạn kỵ tây nam hành
Thúy hoa dao dao hành phục chỉ
Tây xuất đô môn bách dư lý
Lục quân bất phát vô nại hà
Uyển chuyển nga mi mã tiền tử
Hoa điền ủy địa vô nhân thu
Thúy kiều, kim tước, ngọc tao đầu
Quân vương yểm diện cứu bất đắc
Hồi khan huyết lệ tương hòa lưu
Hoàng ai tản mạn phong tiêu tác
Vân sạn oanh vu đăng Kiếm Các
Nga My sơn hạ thiểu nhân hành
Tinh kỳ vô quang nhật sắc bạc
Thục giang thủy bích Thục sơn thanh
Thánh chủ trieu triêu mộ mộ tình
Hành cung kiến nguyệt thương tâm sắc
Dạ vũ văn linh trường đoạn thanh
Thiên tuyền địa chuyển hồi long ngự
Đáo thử trừ trừ bất nhẫn khứ
Mã Ngôi pha hạ nê thổ trung
Bất kiến ngọc nhan không tử xứ
Quân thần tương cố tận triêm y
Đông vọng đô môn tín mã quy
Quy lai trì uyển giai y cựu
Thái Dịch phù dung Vỵ Ương liễu;
Phù dung như diện liễu như mi
Đối thử như hà bất lệ thùy
Xuân phong đào lý hoa khai nhật
Thu vũ ngô đồng diệp lạc thì
Tây cung nam nội đa thu thảo
Lạc diệp mãn giai hồng bất tảo
Lê viên đệ tử bạch phát tân
Tiêu phòng a giám thanh nga lão
Tịch điện huỳnh phi tứ tiễu nhiên
Cô đăng khiêu tận vị thành miên
Trì trì chung cổ sơ trường dạ
Cảnh cảnh tinh hà dục thự thiên
Uyên ương ngõa lãnh sương hoa trọng
Phỉ thủy khâm hàn thùy dữ cộng
Du du sinh tử biệt kinh niên
Hồn phách bất tằng lai nhập mộng
Lâm Cùng đạo sĩ Hồng Đô khách
Năng dĩ tinh thành trí hồn phách
Vị cảm quân vương triển chuyển tư
Toại giao phương sĩ ân cần mịch
Bài không ngự khí bôn như điện
Thăng thiên nhập địa cầu chi biến
Thượng cùng bích lạc hạ hoàng tuyền
Lưỡng xứ mang mang giai bất kiến
Hốt văn hải thượng hữu tiên sơn
Sơn tại hư vô phiếu diểu gian
Lâu các linh lung ngũ vân khởi
Kỳ trung xước ước đa tiên tử
Trung hữu nhất nhân tự Thái Chân
Tuyết phu hoa mạo sâm si thị
Kim khuyết tây sương khấu ngọc quynh
Chuyển giao Tiểu Ngọc báo Song Thành
Văn đạo Hán gia thiên tử sứ
Cửu hoa trướng lý mộng hồn kinh
Lãm y thôi chẩm khởi bồi hồi
Châu bạc ngân bình di lý khai
Vân kết bán thiên tân thụy giác
Hoa quan bất chỉnh há đường lai
Phong xuy tiên duệ phiêu phiêu cử
Do tự Nghê Thường vũ y vũ
Ngọc dung tịch mịch lệ lan can
Lê hoa nhất chi xuân đới vũ
Hàm tình ngưng thế tạ quân vương
Nhất biệt tâm dung lưỡng diểu mang!
Chiêu Dương điện lý ân ái tuyệt
Bồng Lai cung trung nhật nguyệt trường
Hồi đầu hạ vọng nhân hoàn xứ
Bất kiến Trường An kiến trần vụ
Duy tương cựu vật biểu thâm tình
Điến hạp kim hoa ký tương khứ
Thoa lưu nhất cổ, hạp nhất phiến
Thoa tích hoàng kim hạp phân điến
Đãn giao tâm tự kim điến kiên
Thiên thượng nhân gian hội tương kiến
Lâm biệt ân cần trung ký từ
Từ trung hữu thệ lưỡng tâm tri:
Thất nguyệt thất nhật Trường Sinh điện
Dạ bán vô nhân tư ngữ thì
"Tại thiên nguyệt tác tỵ dực điểu
Tại địa nguyện vi liên lý chi"
Thiên trường địa cửu hữu thì tận
Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ
Vua Hán (1) trọng sắc đẹp, muốn có một người nghiêng nước nghiêng thành
Ở ngôi bao năm tìm kiếm không được
Họ Dương có cô gái mới lớn lên
Nuôi dạy ở nơi buồng the, người ngoài chưa ai biết
Vẻ đẹp trời sinh khó tự bỏ hoài,
Một sớm được tuyển vào bên vua
Mỗi lần ngoành mặt, nhoẻn cười lộ ra trăm vẻ đáng yêu
Sáu cung (2) son phấn không còn ai đáng gọi là có nhan sắc nữa
Tiết xuân lạnh, được tắm ở hồ Hoa Thanh (3)
Suối ấm, nước trơn dội trên da trắng mịn như mỡ đông
Thị tỳ nâng dậy, yếu mềm như không còn sức nữa
Ấy là lần đầu tiên được thấm nhuần ơn vua
Tóc mây, mặt hoa, những chuỗi ngọc trên đầu rung rinh
Trướng phù dung ấm trải qua đêm xuân
Bực nỗi đêm xuân ngắn ngủi, mặt trời lên cao rồi mới dậy
Từ đấy vua không ra coi chầu sớm nữa
Khi mua vui, khi hầu tiệc, chẳng lúc nào ngơi
Mùa xuân theo đi chơi xuân, đêm nào cũng là đêm riêng của nàng với vua
Gái đẹp nơi hậu cung hàng ba ngìn người,
Tình yêu thương đối với ba ngìn người ấy nay trút cả vào mình nàng
Nơi nhà vàng, trang hoàng xong, là chỗ của những đêm hầu hạ nũng nịu
Tiệc lầu ngọc, tan rồi là buổi say sưa với cả chiều xuân êm ái!
Chị em, anh em đều đước cắt đất phong quan
Thương thay! Một mình làm vẻ vang cho cả nhà cả họ!!
Khiến cho lòng những người làm cha mẹ trong thiên hạ
Quý sinh con gái hơn sinh trai
Cung điện trên núi Ly Sơn (4)cao vút mây xanh
Khúc nhạc tiên theo gió đưa đi, nơi nơi nghe tiếng
Giọng ca trầm trầm, điệu múa khoan hòa với tiếng đàn tiếng sáo
Suốt ngày vua xem không xuể
Tiếng trống trận Ngư Dương (5) bỗng dậy đất kéo đến
Làm cho điệu múa " Nghê thường vũ y " (6) tan tác kinh hoàng
Chín lần thành khuyết, khói bụi mịt mù
Ngìn cỗ xe, muôn cỗ ngựa chạy về tây nam
Tàn thắm, cờ hoa ngả nghiêng dùng dằng
Đi ra phía tây, khỏi cổng thành được hơn trăm dặm
Bỗng sáu quân không chịu tiến, tình thế khó xong
Gái mày ngày phải quằn quại chết trước đầu ngựa
Bông hoa vàng, cành thúy kiều, hình kim tước và trâm ngọc cài đầu
Rơi rắc trên mặt đất chẳng còn ai nhặt
Cứu không nổi, vua đành bưng mặt
Khi nhìn lại , máu pha nước mắt đã chảy ròng ròng
Bụi vàng tản mát bay, gió hiu hắt thổi
Những đợt thang mây vẫn uốn khúc cheo leo tren núi Kiếm Các
Dưới chân núi Nga My ( ở tỉnh Tứ Xuyên ngày nay) thưa thớt người đi
Bóng cờ ủ rũ, ánh mặt trời bạc phếch
Sông đất Thục ( nay là tỉnh Tứ Xuyên) biếc, núi đất Thục xanh
Tình vua nhớ nhung hết sớm lại chiều
Ánh trăng nơi hành cung, trông những đau lòng
Tiếng kiểng lúc đêm mưa, nghe càng đứt ruột
Trời xoay đất chuyển, xe rồng ( xe của vua) lại trở về
Tới đó ( chỉ bãi Mã Ngôi, nơi Dương Quí Phi chết ) dùng dằng không nỡ dời chân
Trong đống đất bùn, trên bãi Mã Ngôi
Mặt ngọc nào thấy đâu, còn trơ chỗ thác uổng!
Vua tôi nhìn nhau, ai nấy lệ rơi thấm áo
Hướng về phương đông, phía cổng thành mặc cho vó ngựa quen đường lững thững bước về
Tới nơi, ao vườn vẫn nguyên như cũ
Sen hồ Thái Dịch, liễu cung Vị Ương,
Thấy hoa sen, nhớ đến mặt nàng, thấy lá liễu, nhớ lông mày nàng
Trước cảnh ấy, cầm sao được giọt lệ!
Những buổi gió xuân, đào lý nở hoa
Những lúc mưa thu, ngô đồng rụng lá
Đền Tây cung (7) điện Nam Nội (8) cỏ thu mọc đầy
Lá rụng tơi bời, đỏ thềm không ai quét
Bọn con em nơi lê viên tóc đà nhuốm bạc
Lũ thái giám, thị tỳ chốn Tiêu Phòng cũng đã già rồi
Trước điện, buổi tối, cái đóm bay, cảnh tình lặng ngắt
Ngọn đèn vò võ khêu đã hết bấc, giấc mộng vẫn chưa thành
Tiếng trống cầm canh chầm chậm của đêm mới bắt đầu dài
Ánh sao lấp lánh trên sông Ngân lúc trời sắp sáng
Lớp sương nặng phủ trên mái ngói uyên ương (10) giá ngắt
Tấm chăn cánh trả, lạnh như tiền, chung đắp cùng ai?
Kẻ khuất người còn xa nhau đã hơn năm trời đằng đẵng
Hồn phách chưa từng gặp nhau trong giấc chiêm bao
Một đạo sĩ ở Lâm Cùng (11) , đến chơi Hồng đô (12 )
Có phép thuật tinh thành gọi được hồn phách người chết
Vì cảm nỗi lòng vua nhớ nhung trằn trọc
Mới sai phương sĩ ( đạo sĩ) hết lòng tìm kiếm :
Xé tầng mây, cưỡi làn gió, đi nhanh như chớp
Lên trời, xuống đất, tìm khắp mọi nơi
Trên từ mây biếc, dưới đến suối vàng
Cả hai nơi đều mênh mang không thấy
Chợt nghe ở ngoài bể cổ có ngọn núi tiên
Núi rập rờn trong khoảng hư vô huyền ảo
Lầu gác lộng lẫy, năm thức mây lồng
Có bao nàng tiên thướt tha yểu điệu
Trong đó, một nàng tên gọi Thái Chân
Da tuyết, mặt hoa na ná giống
Gõ cửa ngọc mái tây nơi kim khuyết
Nhờ Tiểu Ngọc, truyền bảo đến Song Thành ( tên hai tiên nữ)
Nghe có sứ vua Hán tới
Trong màn cửa hoa giật mình tỉnh giấc
Khép áo, đẩy gối, bồi hồi trở dậy
Cánh rèm châu, bức mành bạc từ từ mở ra
Bối tóc mây hơi lệch, vẻ còn ngái ngủ
Mũ hoa đội chưa ngay, vội bước xuống thềm
Gió thổi, vạt áo nhẹ nhẹ bay
Hệt như lúc đang múa khúc " Nghê Thường Y Vũ "
Vẻ ngọc âm thầm, vắn dài hàng lệ,
Một cành hoa lệ đẫm hạt mưa xuân
Đăm đăm khoé mắt, nghẹn ngào " Đa tạ lòng quân vương"
"Một lần từ biệt đôi ngả cách mặt khuất lời
"Tình ân ái ở Chiêu Dương thế là đoạn tuyệt
"Ngày tháng trong cung Bồng Lai dài đằng đẵng
"Ngoảnh mặt nhìn xuống cõi đời
"Không ktháy Trường An, chỉ thấy bụi trần mù mịt
"Nay xin mượn vật cũ để tỏ chút tình thâm
"Chiếc hộp khảm, cành kim thoa, gửi mang về giúp
"Thoa để lại một nhành, hộp để lại một mảnh
Thoa bẻ nhánh vàng , hộp chia mảnh khảm
Chỉ nguyệt tấm lòng bền như vàng như khảm
"Kẻ trên đời, người trần thế sẽ còn gặp nhau!
Lúc sắp từ biệt còn ân cần nhắc gửi mấy lời
Trong đó có lời thề riêng, chỉ hai tấm lòng được biết
Đó là đêm mồng bảy tháng bày, tại điện Trường Sinh ( một điện trong cung Hoa Thanh đời Đường)
Nửa đêm , người vắng, thề riêng với nhau:
"Ở trên trời nguyện làm chim liền cánh,
"Ở dưới đất nguyện làm cây liền cành "
Trời đất dài lâu cũng có lúc hết
Hận này đằng dặc, không thủa nào cùng!
Chú thích :
(1) Vua Hán : chỉ Đường Minh Hoàng
(2) Sáu cung: chỉ những nơi vợ vua ở
(3) Hồ Hoa Thanh: Một hồ trên núi Ly Sơn, có suối nước ấm. Đường Minh Hoàng sai xây cung điện ở đấy làm nơi nghỉ, chơi
(4)Núi Ly Sơn : tức núi Ly Nhung, ở tỉnh Thiểm Tây ngày nay
(5)Ngư Dương : nơi An Lộc Sơn trấn thủ, thuộc tỉnh Hà Bắc ngày nay
(6) Nghê Thường y vũ : Một điệu múa gốc từ Ấn Độ, truyền sang Trung Quốc, Đường Minh
Hoàng sửa đổi lại thành một điệu ca vũ trong hoàng cung
(7) Đền Tây Cung , (8) điện Nam nội : tên hai cung, Đường Minh Hoàng sau khi chạy loạn trở về truyền ngôi cho con, làm thái thượng hoàng và lần lượt ở hai cung này
(9) Tiêu Phòng : tên một điện trong cung Vỵ Ương đời Hán, nơi vợ vua ở
(10) Ngói uyên ương : Thụy Văn Đế nằm mơ thấy hai phiến ngói rơi xuống đất, hóa
Đôi uyên ương, về sau người ta gọi thứ ngói cứ ghép thành hai phiến một để lợp nhà là ngói uyên ương.
(11) Lâm Cùng :nay là huyện Cùng Lai, tỉnh Tứ Xuyên
(12) Hồng Đô :Nguyên là cửa một cung điện đời Hán ; nay dùng để chỉ nơi kinh đô
Trường Hận Ca
Đức vua Hán mến người khuynh quốc
Trải bao năm tìm chuốc công tai
Nhà Dương có gái mới choai
Buồn xuân khóa kín chưa ai bạn cùng
Lạ gì của tuyết đông ngọc đúc
Chốn ngai vàng phút chốc ngồi bên
Một cười trăm vẻ thiên nhiên
Sáu cung nhan sắc thua hờn phấn son
Trời xuân lạnh suối tuôn mạch ấm
Da mỡ đông kỳ tắm ao Hoa
Vua yêu bận ấy mới là
Con hầu nâng dậy coi đà mệt thay
Vàng nhẹ bước lung lay tóc mái
Màn phù dung êm ái đêm xuân
Đêm xuân vắn vủn có ngần
Ngai rồng từ đấy chậm phần vua ra
Suốt ngày tháng tiệc hoa vui mãi
Đêm xuân tàn, xuân lại còn đêm
Ba ngìn xinh đẹp chị em
Ba ngìn yêu quí chất nêm một mình
Nhà vàng đúc, đêm thanh ấm áp
Lầu ngọc cao, say ắp mầu xuân
Anh em sướng đủ mọi phần
Mà cho thiên hạ có lần rẻ trai
Vẳng tiên nhạc khắp nơi nghe biết
Làn gió đưa cao tít Ly cung
Suốt ngày múa hát thung dung
Tiếng tơ, tiếng trúc say lòng quân vương
Ầm tiếng trống Ngư Dương kéo đến
Khúc Nghê Thường tan biến như không
Chín lần thành khuyết bị tung
Nghìn xe, muôn ngựa qua vùng Tây Nam
Đi lại đứng hơn trăm dậm đất
Cờ thúy hoa bóng phất lung lay
Sáu quân rúng rắng làm rầy
Mày ngài trước ngựa lúc này thương ôi!
Ai người nhặt thoa rơi bỏ đất
Ôi! Thúy Kiều ngọc nát vàng phai
Quân vương bưng mặt cho rồi
Quay đầu trông lại, máu trôi lệ dàn
Gió tung bụi mê man tản mác
Đường thang mây Kiếm Các lần đi
Vắng tanh, dưới núi Nga My
Mặt trời nhạt thếch , tinh kỳ buồn tênh
Đát Ba Thục non xanh nước biếc
Lòng vua cha thương tiếc hôm mai
Thấy trăng luống những đau người
Đêm mưa đứt ruột, canh dài tiếng chuông
Phút trời đất quay cuồng vận số
Bánh xe rồng đến chỗ ngày xưa
Đất bùn chỗ chết còn trơ
Thấy đâu mặt ngọc! Bây giờ Mã Ngôi!
Đầm vạt áo, vua tôi giọt lệ
Gióng dây cương, ngựa tế về đông
Cảnh xua dương liễu, phù dung
Vị Ương, Thái Dịch hồ cung vẹn mười
Phù dung đó, mặt ai đâu tá?
Mày liễu đâu? Cho lá còn như
Càng trông hoa liễu năm xưa
Càng xui nước mắt như mưa ướt đầm
Xuân đào lý gió đêm huê nở
Thu khi mưa rụng lá ngô đồng
Kìa Nam Uyển, nọ Tây Cung
Đầy thềm ai quét lá hồng thu rơi?
Vườn lê cũ những ai con hát?
Mái tóc coi trắng phớt lạ lùng
Những ai coi giữ tiêu phòng?
Mày xanh thuở ấy nay cùng già nhăn
Trước cung điện nhìn sân đêm tối
Đom đóm bay gợi mối u sầu
Ngọn đền khêu đã cạn dầu
Khó thay, giấc ngủ dễ hầu ngủ xong!
Tiếng canh tối tùng tùng điểm trống
Năm canh dài chẳng giống đêm xưa
Sông Ngân lấp lánh sao thưa
Trời như muốn sáng, sao chưa sáng trời?
Tren mái ngói sương rơi ướt lạnh
Trong chăn nằm bên cạnh nào ai?
Cách năm sống thác đôi nơi
Thấy đâu hồn phách vãng lai giấc nồng?
Khách đạo sĩ Lâm Cùng có gã
Chơi Hồng Đô phép lạ thần thông
Xót vì vua chúa nhớ nhung
Mới sai phương sĩ hết lòng ra tay
Cưỡi luồng gió như bay như biến
Tren trời xanh, dưới đến đất đen
Hai nơi bích lạc, hoàng tuyền
Dưới tren tìm khắp mơ huyền thấy chi!
Sực nghe nói tìm đi mé bể,
Có non tiên ngoài phía hư không
Rỡ ràng cugn điện linh lung
Xa trông năm sắc mây lồng đẹp sao!
Trong tha thướt biết bao tiên tử
Một nàng tiên tên chữ Ngọc Chân
Mặt hoa da tuyết trắng ngần
Dáng như người ấy có phần phải chăng?
Mái tây gõ cửa vàng then ngọc
Cậy đưa tin Tiểu Ngọc, Song Thành
Nghe tin sứ giả Hán Đình
Cửa hoa trong trướng giật mình giấc mơ
Cầm áo dậy, thẩn thơ buồn bực,
Mở rèm châu, bình bạc lần ra
Bâng khoâng nửa mái mây tà
Thềm cao xuống chiếc mũ hoa lệch đầu
Phớt tay áo bay màu ngọn gió
Giống Nghê Thường khúc múa năm xưa
Lệ dàn mặt ngọc lưa thưa
Cành lê hoa trĩu hạt mưa xuân đầm
Ngừng nước mắt âm thầm buồn bã
Đội ơn lòng, xin tạ quân vương
Từ ngày cách trở đôi phương
Vắng tanh tăm tiếng, mơ màng hình dong
Nơi đế điện dứt vòng ân ái
Chốn tiên cugn thư thái hàng ngày
Cõi trần ngoảnh lại mà hay
Tràng An chẳng thấy, thấy đầy bụi nhơ!
Lấy chi tỏ tình xưa thăm thú?
Gửi cành hoa vật cũ cầm xuôi
Thoa vàng hộp khảm phân đôi
Nửa xin để lại nửa thời đem đi
Chỉ xin nguyện lòng ghi dạ tạc
Tựa hoa vàng bền chắc không phai
Thời cho cách trở đôi nơi
Nhân gian rồi với trên trời gặp nhau
Ân cần dặn mấy câu lâm biệt
Lời thề xưa lòng biết với lòng
Là đêm trùng thất ngồi chung
Trường Sinh sẵn điện vắng không bóng người
Xin kết nguyện chim trời liền cánh
Xin làm cây cành nhánh liền nhau
Thấm chi trời đất dài lâu
Giận này dặc dặc dễ hầu có nguôi... | Bạch Cư Dị |
Tư Phụ Mi | poem.php?poem=tu_phu_mi__bach_cu_di | Xuân phong dao đãng tự đông lai
Chiết tận anh đào trán tận mai
Duy dư tư phụ sầu mi kết
Vô hạn xuân phong xuy bất khai!
Cau Mày
Phương đông xao xuyến gió xuân
Anh đào rụng cánh đón mừng hoàng mai
Sầu riêng thiếu phụ cau mày
Gió xuân thổi mãi bao ngày chưa tan
Bản dịch:Võ thị Xuân Đào | Bạch Cư Dị |
Tỳ Bà Hành | poem.php?poem=ty_ba_hanh__bach_cu_di | Tầm dương giang đầu dạ tống khách
Phong diệp dịch hoa thu sắt sắt
Chủ nhân há mã khách tại thuyền
Cử tửu dục ẩm vô quản huyền
Túy bất thành hoan, thảm tương biệt
Biệt thời mang mang giang tẩm nguyệt
Hốt văn thủy thượng tỳ bà thanh
Chủ nhân vong qui, khách bất phát
Tầm thanh ám vấn đàn giả thùy?
Tỳ bà thanh đình dục ngữ trì
Di thuyền tương cận yêu tương kiến
Thiêm tửu hồi đăng trùng khai yến
Thiên hô vạn hoán thủy xuất lai
Do bão tỳ bà bán già diện
Chuyển trục bát huyền tam lưỡng thanh
Vị thành khúc điệu, tiên hữu tình
Huyền huyền yểm ức, thanh thanh tứ
Tự tố bình sinh bất đắc chí
Đê mi tín thủ tục tục đàn
Thuyết tận tâm trung vô hạn sự
Khinh lung mạn nhiên mạt phục khiêu
Sơ vi " Nghê thường", hậu "Lục yêu"
Đại huyền tào tào như cấp vũ
Tiểu huyền thiết thiết như tư ngữ
Tao tao thiết thiết thác tạp đàn
Đại châu tiểu châu lạc ngọc bàn
Gian quan oanh ngữ hoa để hoạt
U yết tuyền lưu thủy hạ than
Thủy tuyền lãnh sáp huyền ngưng tuyệt
Ngưng tuyệt bất thông thanh tạm yết
Biệt hữu u sầu ám hận sinh
Thử thời vô thanh thắng hữu thanh
Ngân bình sạ phá thủy tương bỉnh
Thiết kỵ đột xuất đao thương minh
Khúc chung thu bát đương tâm hoạch
Tứ huyền nhất thanh như liệt bạch
Đông thuyền tây phảng tiễu vô ngôn
Duy kiến giang tâm thu nguyệt bạch
Trầm ngâm phóng bát sáp huyền trung
Chỉnh đốn y thường khởi liễm dung
Tự ngôn: " Bản thị kinh thành nữ
"Gia tại Hà mô lăng hạ trú
"Thập tam học đắc tỳ bà thành
"Danh thuộc giáo phường đệ nhất bộ
"Khúc bãi tằng giao Thiện tài phục
"Trang thành mỗi bị Thu nương đố
"Ngũ Lăng niên thiếu tranh triền đầu
"Nhất khúc hồng tiêu bất tri số
"Điền đầu ngân tì kích tiết toái
"Huyết sắc la quần phiên tửu ố
"Kim niên hoan tiếu phục minh niên
"Thu nguyệt xuân phong đẳng nhàn độ
"Đệ tẩu tòng quân, a di tử
"Mộ khứ triêu lai nhan sắc cố
"Môn tiền lãnh lạc xa mã hi
"Lão đại giá tác thương nhân phụ
"Thương nhân trọng lợi, khinh biệt ly
"Tiền nguyệt Phù Lương mãi trà khứ
"Khứ lại giang khẩu thủ không thuyền
"Nhiễu thuyền nguyệt minh giang thủy hàn
"Dạ thâm hốt mộng thiếu niên sự
"Mộng đề trang lệ hồng lan can "
Ngã văn tỳ bà dĩ thán tức
Hựu văn thử ngữ trùng tức tức
Đồng thị thiên nhai luân lạc nhân
Tương phùng hà tất tằng tương thức
"Ngã tòng khứ niên từ đế kinh
"Trích cư ngọa bệnh Tầm Dương thành
"Tầm Dương địa tịch vô âm nhạc
"Chung tuế bất văn ty trúc thanh
"Trú cận Bồn Giang địa đê thấp
"Hoàng lô khổ trúc nhiễu trạch sinh
"Kỳ gian đán mộ văn hà vật
"Đỗ quyên đề huyết viên ai minh
"Xuân giang hoa triêu thu nguyệt dạ
"Vãng vãng thủ tửu hoàn độc khuynh
"Khởi vô sơn ca dữ thôn địch
"Ẩu á trào triết nan vi thính
"Kim dạ văn quân Tỳ bà ngữ
"Như thính tiên nhạc nhĩ tạm minh
"Mạc từ cánh tọa đàn nhất khúc
"Vị quân phiên tác tỳ bà hành"
Cảm ngã thử ngôn lương cửu lập
Khước tọa xúc huyền huyền chuyển cấp
Thê thê bất tự hướng tiền thanh
Mãn tọa trùng văn giai yểm khấp
Tọa trung khấp hạ thùy tối đa?
Giang châu tư mã thanh sam thấp!
Bến Tầm Dương(1) ban đêm tiễn khách
Lá phong, hoa lau hơi thu xào xạc
Chủ nhân xuống ngựa, khách ở trong thuyền
Nâng chén định uống trong cảnh không đàn, không sáo
(Nhưng) say mà không thành cuộc vui, lại buồn sắp phải từ biệt
Lúc từ biệt trăng dầm trong lòng sông mênh mang
Chợt nghe có tiếng tỳ bà văng vẳng trên mặt nước
Chủ nhân quên về, khách không rời bến
Lần đến nơi có tiếng đàn sẽ hỏi: "ai đàn tá?"
Tiếng đàn ngừng lại, ý muốn thưa, nhưng lại tần ngần
Dời thuyền đến gần, mời cho được gặp mặt
Rót thêm rượu, giong lại đèn, tiệc vui mở tiếp
Hết lời mời mọc mới chịu bước ra
Còn ôm cây tỳ bà che khuất nửa mặt
Vặn trục lên dây, dạo qua đôi ba tiếng
Tuy chưa thành khúc điệu nhưng nghe đã có tình
Mỗi dây ngân lên là những lời ấm ức, mỗi tiếng thoát ra bao nhiêu tình tứ
Nhường như kẻ hết nỗi bất bình trong đời mình
Nhẹ cúi đôi mày, thuận tay đều đều gẩy
Nỗi niềm tâm sự, giãi hết nguồn cơn
Nắn nhe, bắt khoan vê rồi lại dạo
Hết khúa Nghê Thường(2) đến khúc Lục Yêu(3)
Dây to rào rạt như mưa sầm sập tới
Dây nhỏ tỉ tê như kể lể niềm riêng
Rào rạt, tỉ tê, gẩy xen thành nhịp
Như bao hạt châu lớn nhỏ rắc xuống mâm ngọc
Ca oanh trơn giọng, líu lo trong hoa
Nhịp suối ngập ngừng, nước dội xuống thác
Suối bỗng rét đọng lại, dây đàn ngừng bặt
Dây ngừng bặt, tiếng tạm im
Lại hiện ra vẻ sầu hận thầm kín khác
Lúc này lặng lẽ lại tình tứ hơn lúc có tiếng đàn
Bỗng như bình bạc vỡ tan, nước tuôn tung tóe
Đoàn thiết kỵ xung đột, gươm đao đang gầm
Khúc vừa xong, giữa mặt đàn, phẩy một nhát mạnh
Cả bốn dây như một tiếng xé lụa vang lên
Thuyền mảng đông tây, im lặng phăng phắt
Chỉ thấy vầng trăng thu trắng xóa giữa dòng sông
Lặng lẽ gài chiếc que gẩy vào dây đàn
Xốc áo khép nép đứng dậy
Kể lể: " Em vốn là người kinh thành
Nhà ở dưới làng Hà Mô
Mười ba tuổi đã học thạo ngón tì bà
Tên đứng vào hàng nhất trong phường hát
Sau mỗi khúc đàn, thường bọn thiện tài phải phục
Trang điểm xong từng bị ả Thu phát ghen
Bọn thiếu niên ở Ngũ Lăng tranh nhau tặng thưởng
Một khúc đàn, điếm không xuể những tấm lụa đào
Vành lược bạc, cành hoa vàng gãy tan nhịp gõ
Bức quần rượu hồng, hoen ố những vết rượu rơi
Cuộc truy hoan qua năm này sang năm khác
Trăng thu trong, gió xuân mát, thờ ơ trôi qua
Bỗng đứa em trai phải tòng quân, dì lại chết
Sớm lại, chiều qua, nhan sắc kém sút
Trước cửa vắng tanh, xe ngựa thưa
Trở về già gá nghĩa cùng một người lái buôn
Người lái buôn chỉ tham lợi, coi thường biệt ly
Bỏ đi Phù Lương buôn chè từ tháng trước
Từ đấy, một mình với chiếc thuyền không
Trăng rọi quanh thuyền, nước sông lạnh ngắt
Đêm khuya bỗng mơ lại cuộc đời lúc tuổi xuân
Lệ hồng trong mơ ngổn ngang trên má phấn "
Ta nghe tiếng tỳ bà đã ngậm ngùi thay
Lại nghe câu chuyện càng thêm nức nở:
" Cùng là khách lưu lạc nơi chân trời
Gặp nhau đây, cừ gì phải là quen biết sẵn?
Ta từ năm ngoái từ giã kinh đô(4)
Bị giáng trích ốm nằm ở thành Tầm Dương
Tầm Dương là nơi hẻo lánh, làm gì có âm nhạc
Suốt năm không hề được nghe tiếng sáo, tiếng đàn
Nhà lại ở gần sông Bồn, nơi ẩm trũng
Lau úm, trúc gầy mọc quanh nhà
Ở đấy nghe thấy gì lúa sớm tối?
Quyên kêu khắc khoải, vượn hót nỉ non
Trước những cảnh sông xuân hoa sớm, đêm thu trăng tròn
Thường thường chỉ một mình dốc chén
Há phải không có tiếng hát núi, tiếng sáo đồng
Khốn nỗi líu lo, líu lường, nghe thêm khó chịu
Đêm nay mới được nghe tiếng tỳ bà của nàng
Chẳng khác được nghe nhạc tiên, tai bỗng khoan khoái
Hãy vui lòng ngồi lại đàn chơi khúc nữa
Ta sẽ vì nàng chuyển thành một thiên Tỳ Bà Hành!
Cảm lời ta nàng tần ngân đứng lặng
Rồi ngồi xuống lên dây, tiếng dây nhộn nhịp
Rầu rầu khác hẳn tiếng đàn vừa qua
Khiến cả đám tiệc đều bưng mặc khóc
Trong đó ai khóc nhiều hơn?
Quan Tư mã Giang Châu vạt áo xanh ướt đẫm
Tỳ Bà Hành
Bến Tầm Dương canh khuya đưa khách
Quạnh hơi thu, lau lách đìu hiu
Người xuống ngựa, khách dừng chèo
Chén quỳnh mong cạn, nhớ chiều trúc ty
Say những luống ngại khi chia rẽ
Nước mênh mông đượm vẻ gương trong
Đàn ai nghe vẳng bên sông
Chủ khuây khỏa lại, khách dùng dằng xuôi
Tìm tiếng sẽ hỏi ai đàn tá?
Dừng dây tơ nấn nà làm thinh
Đời thuyền ghé lại thăm tình
Chong đèn, thêm rượu, còn dành tiệc vui
Mời mọc mãi, thấy người bỡ ngỡ
Tay ôm đàn che nửa mặt hoa
Vặn đàn mấy tiếng dạo qua
Dẫu chưa nên khúc tình đà thoảng hay
Nghe não ruột mấy dây buồn bực
Dường than niềm tấm tức bấy lâu
Mày chau tay gẩy khúc sầu
Giải bày hết nỗi trước sau muôn vàn
Ngón buông, bắt khoan khoan dìu dặt
Trước Nghê Thường, sau thoắt Lục Yêu
Dây to nhường đổ mưa rào
Nỉ non dây nhỏ khác nào chuyện riêng
Tiếng cao thấp lựa chen lần gẩy
Mâm ngọc đâu bỗng nẩy hạt châu
Trong hoa oanh ríu rít nhau
Nước tuôn róc rách chảy mau xuống ghềnh
Nước suối lạnh, dây mành ngừng đứt
Ngừng đứt nên phút bật tiếng tơ
Ôm sầu, mang giận ngẩn ngơ
Tiếng tơ lặng ngắt bây giờ càng hay
Bình bạc vỡ tuôn đầy dòng nước
Ngựa sắt giong, xô xát tiếng đao
Cung đàn trọn khúc thanh tao
Tiếng buông xé lụa, lựa vào bốn dây
Thuyền mấy lá đông tây lặng ngắt
Một vầng trăng trong vắt lòng sông
Ngậm ngùi đàn bát xếp xong
Áo xiêm khép nép hầu mong giãi lời
Rằng "xưa vốn là người kẻ chợ
Cồn Hà Mô trú ở lân la
Học đàn từ thuở mười ba
Giáo phường đệ nhất sổ đà chép tên
Gã Thiện tài sợ phen dừng khúc
Ả Thu nương ghen lúc điểm tô
Ngũ Lăng chàng trẻ ganh đua
Biết bao the thắm chuốc mua tiếng đàn
Vành lược bạc gãy tan nhịp gõ
Bức quần hồng hoen ố rượu oi
Năm năm lần lữa vui cười
Mải trăng hoa chẳng đoái hoài xuân thu
Buồn em trảy lại lo dì thác
Sầu hôm mai đổi khác hình dung
Cửa ngoài xe ngựa vắng không
Thân già mới kết duyên cùng khách thương
Khách trọng lợi, khinh đường ly cách
Mải buôn chè sớm tếch nguồn khơi
Thuyền không, đậu bến mặc ai
Quanh thuyền trăng dãi, nước trôi lạnh lùng
Đêm khua, sực nhớ vòng tuổi trẻ
Chợt mơ màng dòng lệ đỏ hoen
Nghe đàn ta đã chạnh buồn
Lại rầu nghe nỗi nỉ non mấy lời
Cùng một lứa bên trời lận đận
Gặp gỡ nhau lọ sẵn quen nhau
Từ xa Kinh khuyết bấy lâu
Tầm dương đất trích gối sầu hôm mai
Chốn cùng tịch lấy ai vui thích
Tai chẳng nghe đàn địch cả năm
Sông Bồn gần chốn cát lầm
Lau vàng, trúc võ, âm thầm quanh hiên
Tiếng chi đó nghe liền sớm tối
Cuốc kêu sầu, vượn hót véo von
Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn
Lần lần tay chuốc chén son ngập ngừng
Há chẳng có ca rừng, địch nội?
Giọng líu lo, buồn nỗi khó nghe
Tỳ bà nghe dạo canh khuya
Dường như tiên nhạc gần kề bên tai
Hãy ngồi lại gẩy chơi khúc nữa
Sẽ vì nàng soạn sửa bài ca "
Đứng lâu dường cảm lời ta
Lại ngồi lựa phím đàn đà kíp dây
Nghe não ruột khác tay đàn trước
Khắp tiệc hoa sướt mướt lệ rơi
Lệ ai chan chứa hơn người?
Giang Châu tư mã đượm mùi áo xanh | Bạch Cư Dị |
Văn Dạ Châm | poem.php?poem=van_da_cham__bach_cu_di | Thuỳ gia tư phụ thu đảo bạch
Nguyệt khổ phong thê châm thử bi
Bát nguyệt cửu nguyệt chính trường dạ
Thiên thanh vạn thanh vô liễu thì
Ưng đáo thiên minh đầu tân bạch
Nhất thanh thiêm đắc nhất hành ti.
Thu đến nhớ chồng ai đập lụa
Gió trăng não lắm đá chày ơi
Tháng tám tháng chín đêm dài bấy
Ngàn tiếng muôn tiếng không hề nguôi
Mỗi tiếng trắng thêm tơ một sợi
Sáng ra e bạc cả đầu ai.
Người dịch Khương Hữu Dụng | Bạch Cư Dị |
Vấn Hữu | poem.php?poem=van_huu__bach_cu_di | Chủng lan bất chủng ngãi
Lan sinh ngãi diệc sinh
Căn cai tương giao trưởng
Hành diệp tương phụ vinh
Hương hành dữ xú diệp
Nhật dạ câu trưởng đại
Sừ ngãi khủng thương lan
Khái lan chủng tư ngãi
Lan diệc vị năng khái
Ngãi diệc vị năng trừ
Trầm ngâm ý bất quyết
Vấn quân: "hợp hà như?"
Hỏi bạn
Trồng lan chứ không trồng ngãi
Thế mà lan mọc,ngãi cũng mọc
Rễ và mầm bám nhau lớn lên
Giò và lá tựa vào nhau tươi tốt
Giò thơm cùng lá hôi
Ngày đêm đều nảy nở
Dẫy ngãi đi thì sợ lan chột
Tưới cho lan thì sợ ngãi tốt
Thế rồi lan cũng chưa tưới được
Mà ngãi cũng chưa dẫy đi
Ngẫm nghĩ hoài không thể quyết định
Hỏi bạn: "Nên làm thế nào cho phải?"
Trồng lan chẳng trồng ngãi
Lan lên,ngãi cũng lên
Rễ mầm chằng chịt lớn
Giò lá tốt tươi chen
Giò thơm lẫn lá hôi
Cùng lớn từng ngày một
Dẫy lan sợ ngãi hư
Tưới lan e ngãi tốt
Lan kia chưa thể tưới
Ngãi nọ cũng khôn đào
Ngẫm nghĩ phân vân mãi
Hỏi anh: "Phải thế nào?"
Lê Nguyễn Lưu dịch | Bạch Cư Dị |
Vọng Nguyệt Hoài Cảm | poem.php?poem=vong_nguyet_hoai_cam__bach_cu_di | Thời nạn niên hoang, thế nghiệp không,
Đệ huynh ky lữ các tây đông.
Điền viên liêu lạc can qua hậu
Cốt nhục lưu ly đạo lộ trung.
Điếu ảnh phân vi thiên lý nhạn,
Từ căn tán tác cửu thu bồng.
Công khan minh nguyệt ưng thùy lệ,
Nhất dạ hương tâm ngũ xứ đồng
Cảm Xúc Khi Ngắm Trăng
Giặc, đói tràn lan, sản nghiệp không,
Anh em trôi giạt nẻo tây đông.
Ruộng vườn xơ xác sau cơn loạn,
Ruột thịt lìa tan giữa chặng đường.
Nghìn dặm lạc đàn thương bóng nhạn,
Chín thu lìa gốc thảm thân bồng.
Nằm nơi lặng ngẩng nhìn trăng sáng,
Một khối tình quê, lệ mấy dòng!
Bản Dịch : Phương Đình | Bạch Cư Dị |
Xuân Đề Hồ Thượng | poem.php?poem=xuan_de_ho_thuong__bach_cu_di | Hồ thượng xuân lai tự họa đồ
Loạn phong vi nhiễu thủy bình phô
Tùng bài sơn diện thiên trùng thúy
Nguyệt điểm ba tâm nhất khỏa châu
Bích thảm tuyết đầu trừu tảo đạo
Thanh la quần đái triển tân bồ
Vi năng phao đắc Hàng Châu khứ
Nhất bán câu lưu thị thử hồ
Xuân về, cảnh hồ như một bức tranh
Núi lô nhô vây quanh mặt nước phẳng lặng
Những hàng thông trên mặt núi trập trùng xanh ngắt
Ánh trăng rọi vào lòng sóng thành hạt ngọc châu
Lúa sớm trổ bông, như những sợi trên tấm thảm biếc
Lá bồ mới nảy, như những dải quần lụa xanh
(Ta) chưa bỏ Hàng Châu đi ngay được
Một nửa vì bịn rịnh cảnh hồ này
Mùa Xuân, Đề Thơ Trên Hồ
Xuân đến trên hồ tựa bức tranh,
Nước êm phăng phẳng núi vòng quanh
Sườn non bích trải: tùng muôn cụm
Đáy nước châu gieo : nguyệt một vành
Lúa mới dập dờn vuông đệm biếc,
Bồ non phơ phất dải là xanh
Hàng Châu chưa bỏ đi cho dứt
Một nửa vì đây vướng vít tình
Bản Dịch: Khương Hữu Dụng | Bạch Cư Dị |
Đi Tìm Bóng Núi | poem.php?poem=di_tim_bong_nui__duong_thuan | Bây giờ ngựa về tàu khác
Một mình anh ôm câu hát
Đi tìm bóng núi ngày xưa
Bây giờ không còn cơn mưa
Hai đứa đội chung tàu lá
Bây giờ không còn mùa hạ
Góc chiều đỏ chín chờ mong
Bây giờ em đã theo chồng
Lên núi phát nương tra lúa
Bây giờ buông hờ nỗi nhớ
Anh lang thang giữa loài người | Dương Thuấn |
Đời Người Thấm Thoát | poem.php?poem=doi_nguoi_tham_thoat__cao_ba_quat | Nhân sinh thiên địa gian nhất nghịch lữ (1)
Có bao lăm ba vạn sáu nghìn ngày
Như thoi đưa, như bóng sổ, như gang tay
Sực nhớ chữ ''Cổ nhân bỉnh chúc'' (2)
Cao sơn, lưu thủy, thi thiên trục (3)
Minh nguyệt, thanh phong tửu nhất thuyền (4)
Dang tay người tài tử khách thuyền quyên
Chén rượu thánh, câu thơ tiên thích chí
Thành thị ấy, mà giang sơn ấy
Ðâu chẳng là tuyết, nguyệt, phong, hoa
Bốn mùa xuân lại, thu qua | Cao Bá Quát |
Tài Tử... Giai Nhân | poem.php?poem=tai_tu_giai_nhan__cao_ba_quat | Tài tử với giai nhân sẵn nợ,
Giải cấu nan là chữ làm sao.
Trải xưa nay chừng đã biết bao,
Kia tan hợp, nọ khửu lưu, đâu dám chắc.
Giai nhân khứ khứ hành hành sắc,
Tài tử triêu triêu mộ mộ tình (1)
Uẩy kia ai, như mây tuôn như nước chảy,
như gió mát như trăng thanh.
Lơ lửng khéo trêu người chi mãi mãi.
Trời đất có san đi mà sẻ lại,
Hội tương phùng còn lắm lúc về sau.
Yêu nhau xin nhớ lời nhau.
Thường những kẻ giai nhân tài tử,
Chót đa mang vì một chữ tình.
Nghĩ nguồn cơn thẹn với trời xanh,
Tưởng nông nổi giận cùng trăng bạc.
Tương tiếu nhất thanh song lệ lạc,
Khả liên bán điềm thấp châu huyển (2)
Trách vì phận, giận vì duyên
Duyện phận những vì tình nên nông nổi.
Dẫu dạ sắt gan vàng cũng rối,
vẫn ruột tằm lắm mỗi càng đau.
Tương tư ai để cho nhau. | Cao Bá Quát |