Tađe ovdil päärnih já nuorah pyehtih uásálistiđ teatterpargopaajijd.
Biodiversiteetsopâmuš 12. uásipeličuákkim lii algâttâm
Oovtâstpargokyeimmin máttááttâsâst láá meid Vaasa ollâopâttuv Kielâlávgum já maaŋgâkielâlâšvuođâ kuávdáš (Kielikylvyn ja monikielisyyden keskus) já Säämi ollâškovlâ (Sámi allaskuvla).
Párnáá kalga finniđ jieš huámášiđ moos mii-uv äšši čoonnâs já ton vuáđuld talle hämmee ubâlâšvuođâid.
" Taat lii stuorrâ vuáittu sämmiláid já čáittá, ete ruukilaavâ kenigâsvuođâid iä pyevti hoittáđ sämikuávlust tuše ciälkkámušlattiimijguin.
Piäiválâš tooimâi ohtâvuođâst kielâ tuáimá riäidun, ij jiešárvun.
Tiina Sanila-Aikio mainâstij meid nuorttâlij sierânâskoččâmušâin.
Aarâhšoddâdmist kalga leđe párnáást máhđulâšvuotâ ovdediđ jieijâs kulttuurlâš tiäđulâšvuođâ já ereslágánvuođâi ohtâvuođâi iberdem.
Pevdikirje tievâsmit biodiversiteetsopâmuš artikla 17, mii kieđâvuš meid geenivarij finnimvuođâ já aavhij jyehim sehe artikla 8 (J), mii kieđâvuš algâaalmugij já ärbivuáválii eellimhäämi omâsteijee páihálâšsiärvusij luándu maaŋgâhámásâšvuotân lohtâseijee ärbivuáválâš tiäđu.
Puárásub sämiaalmugân sämimááccuh lii siäilum ain argâpihtâsin.
Sämitigge ij tuhhit sämmilij algâaalmugsajattuv hiäjusmitmijd ige luovâ prinsiipijnis ige árvuinis já tuáimá almosčuákkim adelem miärádâsâi miäldásávt sämitiggelaavâ ovdâskoddekieđâvuššâm ääigi.
Vuáváámij mield táálu váldoo kiävtun ive 2012 ääigi.
Jieštipšoravvuu toimâttem viermist orjâlâškielân lii sämikielâlij palvâlusâi falâldâhhân taggaar aalgâ, mii Säämi kielârääđi tuáivu mield ruokâsmit meiddei iárásijd orniđ sämikielâlijd palvâlusâid viermist.
"Linjim tuárju meiddei biodiversiteetsopâmuš artikla 8 (j) olášuttem.
Ravvuid iä heiviit sämitige toohâm iävtuttâsâin peerusthánnáá kaavam stivree eennâmkevttim- já huksimlaavâ tooimânpiejâmist iäge pirâsvaikuttâsâi árvuštâllâmprosessist (nk. YVA-laavâst).
Párnáikonsertist kuullâp párnái jieijâs lávdástemij lasseen algâaalmugkuosij muusik.
sämmilijd ovdâsteijee jesâneh nomâttuvvojeh sämitige iävtuttâsâst já kieldâi ovdâsteijeeh kieldâi iävtuttâsâi vuáđuld.
Aanaarsämikielâlâš salmâkirje almostui ive 1993 já uásih Kirkkokietâkirjeest ive 2000.
Tábáhtus lii áávus meiddei sijjân, kiäh puátih sämikuávlu ulguubeln.
Siämmást lii eromâš máhđulâšvuotâ peessâđ kuullâđ nelji sierâ sämikielâ.
Sii asâiduttii II maailmsuáđi maŋa Aanaar kieldâ nuorttâkuávloid.
Pälkki miärášuvá sämitige pálkkááttemvuáháduv vátávâšvuođâtääsi II mield (vuáđupälkki 3233,46 eurod / mp).
Aalmuglâš artikla 8 (j) -pargojuávhu loppâraapoort toimâiävtuttâsah já avžuuttâsah láá olášittum 8.
- Stuárráámus háástus taan vaaljâpaajeest lii aalmugijkoskâsii pargo-ornijdume ILO algâaalmugsopâmuš 169 ratifisistem, mii kulá meid Katais haldâttâs ohjelmân, páhudij Haltta.
Bioenergia nuurrâm kalga tábáhtuđ pištee vuovvijn já prosessist kalga kunnijâttiđ algâaalmugij vuoigâdvuođâid.
2 § Iävtuttâstoohâmvuoigâdvuotâ já iävtukkâsâi nomâttem Iävtuttâstoohâmvuoigâdvuotâ kulá Taažâ, Ruotâ, Suomâ já Ruošâ aalmugjesânân, siärvušân, lájádâsân já virgeomâháid.
Uáivilin lii, et sopâmušâst miärušteleh já toin torvejeh vuoigâdvuođâid, moh sämmilijn láá aalmugijkoskâsii vuoigâdvuođâ mield..
Sämikielâlii já sämikielâ máttááttâs uáppeemeeri Suomâ vuáđumáttááttâsâst já luvâttuvvâst lassaan.
o Suomâ sämitigge uásálist SPR pehti arktâlâš já Baareents kuávlu oovtâstpaargon, aalmugijkoskâsâš šoŋŋâdâhpoolitlâš já biodiversiteetmiärádâstohâmân, WIPO tooimân, tave ooláádmudo já tave-eennâmlâš oovtâstpaargon sehe algâaalmugoovtâstpaargon OA:st vaikutmáin pehtilávt.
Nubbe maailmsuáti jođettij nuorttâlâšâi ärbivuáválâš aassâmkuávlui pieđgânmân kyevti staatâ kooskâst.
Maht kielâ já kulttuur váldojeh vuotân palvâlusprosessijn?
Ulmen sämikielâlij já kulttuurân vuáđuduvvee palvâlusâi kvaliteet, vaikuttemvuotâ já finnimvuotâ
Tastoo Saba šoddâmpäikki lii tiivvum já tast lii rahtum uási Várjjat Sámi Musea (Vaarjâg Säämi museo) čáitálmâs.
Meccihaldâttâs lii ánsulávt olášuttám säämi kielâlaavâ kenigâsvuođâid já ovdedâm sämikielâ sajattuv viärmádâhviestâdmistis, äššigâšpalvâlusâinis já tieđettemtoimâinis.
Kielâkäldee pargoid kuleh kielâtipšom, kielâ ovdedem, terminologiapargo, normâdem já nommâdâhpalvâlus.
Kuávluovdedem stivrejeijee laavâ mield sämitigge ráhtá Laapi eennâmkoddeohjelm sämikulttuuruási.
Vyerdip tiäđust-uv ete uđđâ sämitiggelaahâ šodâččij vuáimán nuuvt jotelávt ko máhđulâš.
Pajeuáppeekappeer finnim maŋa ive 2003, eellim jođettij muu sierâlágán pargosoojij maŋa luuhâđ peerâpeivitipšon säämi máttááttâskuávdážân Avelân, kost valmâštuvvim nomâttum ámáttân čohčuv 2008.
o Sämitigge uárnee pirrâ sämikuávlu já ton ulguubeln kuávlu sämmilij kuullâmtilálâšvuođâid já kulá kuávlu sämmilij táárbuid, vâi puáhtá ovdediđ jieijâs tooimâ.
Säämi párnáikulttuurkuávdáá ulmen lii ovdediđ säämi párnáikulttuur, lasettiđ párnái já nuorâi tubdâmuš jiejâs kulttuur kuáttá sierâlágán tooimâi já pargopáájái pehti.
Taan siijđo uánihis čujottâs lii www.samediggi.fi/suositukset
Oulu lyseo luvâttâh: Maren-Elle Länsman (tavesämikielâ)
Festivaal ohjelm visásmittoo algâkeesist já tot almostittoo tievâslâžžân kesimáánu ääigi el. tábáhtus jieijâs nettisiijđoin čujottâsâst www.ijahisidja.fi
Kuávlust pessejeh maaŋgah uhkevuálásiih já meid táváliih loddešlaajah.
Kiirjijd puáhtá tiiláđ šleđgâpostáin info (at) samediggi.
TOIMÂSAJEHUOLÂTTEIJEE JÁ LÁJÁDÂSHUOLÂTTEIJEE
Sämmilii ohtsâškode tuuvdâriggeeh, kiäh sirdeh ärbivuovijdis suhâpuolvâst nuubán, annojeh.
Juhle lekkâmsaavâst Sämitige saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjärvi puovtij oovdân oovdeb suhâpuolvâi korrâ pargo sehe seervij tergâdis rooli kulttuur siäilumist.
Säämi Parlamentaarlâš Rääđi avžuuttâs (eŋgâlâskielân)
Suomâ staatân. Uđđâ siijđoh jurgâluvvojeh eidu sämikielân.
 Väldikodálii tábáhtusân juávkku puáhtá väldiđ uási tuše ovttáin čaaitâlmáin.
Nijbečeepij, šnikkárij, kuárroi tâi kođđei áámmátkodde ij lamaš.
Vuosmuš sämikielâlâš jurgâlusah tain Sanoma Pro Matikka-kiirjijn almostuvvii ive 2011.
Lasseen sämitigge noomât ovdâsteijeid maaŋgáid sierâ pargojuávhoid.
Virge miänástuvvee tipšom išedeh hiäivulâš ollâškovlâtuđhos, šiev sämikielâ njálmálâš já kirjálâš táiđu já ruotâ- tâi / já tárukielâ já eŋgâlâskielâ táiđu sehe kelijdeijee hárjánem vátávâš haaldâtlâš pargoin.
Anni-Saaran sämimááccuh lii pyeremus, vááimuvuálááš já uáli tehálâš piivtâs.
Vuáđupargopitái lasseen pargokirjeest láá tagareh pargopitáh, moi porgâm váátá suogârdâllâm, juurdâpuátusij toohâm já oppum aašij heiviittem.
Tilálâšvuotân uásálistijn meid sämitige saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjäjärvi já kulttuurlävdikode saavâjođetteijee Tauno Haltta.
Tuupa Records fáálá áámmáttáiđulâš já ollâtásásâš palvâlem nuuvt paddim- ko videopyevtittembeln.
Sämitigge ana uáli tehálâžžân, ete hoittámvuáváámân kirjetteh puásuituálukuávlu kumppinääli šoddâm raijim, mutâ tiäddut ain, ete kumppinääli stuáruduv miäruštâlmist já kumppinääli hoittáámist kalga väldiđ vuotân meid Skandinavia já Ruošâ kumppipopulaatioid.
Kielâ tärhistem lii toohâm Jovnna Ánde Vest.
Mun lam uccâ kandii rääjist jurdâččâm riemmâđ puásuialmajin já aassâđ tavveen.
Stipendeh mieđettuvvojii čuávuváid uáppeid: Elle-Maarit Arttijeff (Aanaar / Säämi ollâškovlâ), Taija Hietanen (Ruávinjargâ / Oulu ollâopâttâh), Petra Kuuva (Aanaar / Oulu ollâopâttâh), Henna Lehtola (Aanaar / Oulu ollâopâttâh), Satu-Marjut Nieminen (Oulu / Oulu ollâopâttâh), Birit Pieski (Aanaar / Oulu ollâopâttâh).
SPR ana tehálâžžân, et šoŋŋâdâhnubástus vaikuttâsah ärbivuáválii tiätun já tiäđu vuotânväldim šoŋŋâdâhnubástustutkâmušâst já miärádâstohâmist kieđâvuššuuččii biodiversiteetsopâmuš konteekstâst já valduuččii vuotân ive 2010 maŋasijn biodiversiteet uulmijn.
Eromâš váduhin lii tubdum sämikielâ kevttim puhe-limáin tábáhtuvvee ášástâlmist.
Čuákkimist tollui tematlâš savâstâllâm biodiversiteetsopâmuš artiklai 8 (j) já 10 (c) ovtâstumesoojijn.
Uárjisämikielah láá maadâ-, ume-, pittáám-, juulev- sehe tavesämikielâ já nuorttâsämikielah láá aanaar-, nuorttâ-, äkkil-, kildin- já tarjesämikielâ.
Mij kolgâp-uv vuáijuđ SPR:st eidu sui generis- vuáháduv rähtimân ", Näkkäläjärvi muštâlij.
Kielâlávgumân kyeskee škovlimhaahâ addel säämi máttááttâspargoviehân máhđulâšvuođâid ovdediđ já jyehiđ jieijâs mättim kielâlávgum olášutmist meid vuáđumáttááttâsâst.
Staatâ kalga kunnijâttiđ vaanhimij tâi párnáá eres huolâtteijei ovdâsvástádâs, vuoigâdvuođâid já kenigâsvuođâid párnáá šoddâdmist.
Säämi aarâhšoddâdemohtâduvâin olášittum kulttuurân kullee maaŋgâpiälásâš toimâ párnáiguin el. tulâstâllâm, sierâlágán tábáhtussáid já mađhijd uásálistem váátá muneorniistâlmijd, ovtâspargo já torvolâšvuođâaašijd vuotânväldee vuávám sehe tuárvi pargojuávkkuresurssijd.
Sämmilijn jyeigein lii jieijâs káttuservi, Sámi juoigiid searvi.
Peivitipšo torvolâšvuođâvuáváámân kuleh nuuvt pargei ko párnáid-uv kyeskee lahâaasâtlâš já eres torvolâšvuođâ já tiervâsvuođâ kyeskee vuáváámeh.
Sämitige stivrâ čokkán čuávuváá keerdi juovlâmáánust.
Teatter áámmátlii škovliittâsâst oopâ jotteeh (nubbe tääsi, TEAK já áámmátollâškovlâ) iä uážu väldiđ uási.
Sämitigge oovded já lááčá iävtuid sämmilij ärbivuáválâš tiäđu tutkâmkuávdáá vuáđđudmân.
Mij uáinip, et tave-eennâmlâš sämisopâmuš ratifisistem puáhtá ovdediđ uđđâ oornig, mast sämmilijn lii máhđulâšvuotâ uásálistiđ já vaikuttiđ miärádâstohâmân sii kyeskee aašijn puohâin taasijn Tave-enâmijn.
Puásuituálu lii sämmilâš materiaallâš kulttuur vuáđu, ko tot lii áinoo sämmilâš iäláttâs, mii addel áigápuáđu pirrâ ive. "Mun lijjim uáli ilolâš, ko staatârääđist pajanii savâstâlmân sämmilâš puásuituálu táárbuh já eromâš koččâmušah, " Paltto muštâlij.
Sämitige pargoviehâpolitiik stivrejeh pargoviehâpoolitlijn äššikiirjijn, moid kuleh pargoviehâpoolitlâš ohjelm sehe täsiárvu- já oovtviärdásâšvuotâvuáváámeh.
Pevdikirje laiđiittâsuásist staatah pieijih meerhân OA algâaalmugij vuoigâdvuođáid kyeskee julgáštuš.
teikâ eelâšmáin keččâmin vaaljâluvâttâlmist paajaapiäláin soojijn mainâšum ääigi.
Vuosmuš anarâškielâ algâoppâkirje lii uáivildum vuáđuškoovlâ vyelimus luokáid.
Sämikielân räppäjuvvoo já sämimuusik čuávu aalmugijkoskâsij muusiktrendij suundijd.
Sämmilijd loheh aalmuglâš ucceeblohhoon sopâmuš pirrâsist tego ovdâmerkkân romanijd já suomâruátálijd-uv.
Suáđigil kieldâ sämikielâlij sosiaal- já tiervâsvuođâpalvâlusâi turviimân ohtsis 58 755,00 eurod:
rähtiđ terminologia máhđulâš nubástutmist lavâlâš analyys já uásipeličuákkim toohâđ ääšist miärádâsâid."Čuákkim navcâttemvuotâ toohâđ ääšist miärádâs lâi algâaalmugijd stuorrâ pettâšume.
Tááláá ääigist oppâmateriaalpargo kulá Sämitige pargoid, mii finnee ihásávt staatâtorjuu oppâmateriaal rähtim várás.
Anu Avaskari já Pentti Valle kuođijn miärádâsân spiekâsteijee uáivil.
Ruošâ sämmiliih láá vuáđudâm jieijâs ovdâsteijeevâš orgaan, sämitige, mutâ Ruošâ lahâasâttem já haldâttâh iä tuubdâst ton sajattuv.
Kišto uáivilin lii kavnâđ säämi kulttuurkuávdážân, mii huksejuvvoo Aanaar markkânân, ton uáivil já tooimâ kovvejeijee noomâ.
Ohjelm tuálá siste Tave-Ruotâ, Tave-Suomâ já Tave-Taažâ sehe sämikuávluid.
Sun lii čáállám maadâsämikielâ sänikiirjijd, čaabâ- já áámmátkirjálâšvuođâ sehe ton lasseen ráhtám jurgâlempargoid já čokkim kielâiskosijd.
Tave-eennâmlâš sämisopâmuš jotkâráđádâlmeh láá finnejum valmâšin kuulmâ eennâm sämitige já staatâi šiev oovtâstpargoost já sopâmuš lii ratifisistum Suomâst sämitige torjuin.
Stuárráámus lasanem lii lamaš sämikielâ amnâsmáttááttâsâst (+70).
Miäruštâllâm mield vuáváámijn láá mieldi tagareh oovdânpyehtimeh, moh iä kulloo kieldâlâš jiešhaaldâšmân já luávkkájeh sämmilâš kulttuurjiešhaldâšem.
Uđđâ vuáđumáttááttâs máttááttâsvuávám vuáđđusijn, maid Máttááttâshaldâttâs adelij juovlâmáánust 2014, kielâlávgummáttááttâsân kiddejeh eenâb huámmášume ko oovdeb vuáđđusijn.
Almosčuákkim tuhhiittij lasseen ovtâskâsčuággásijd sektorkuáhtásijd uulmijd já tai budjetijd el. hiäđukocceem, kielâlij vuoigâdvuođâi, sierânâsprojektij já Saijoos palvâlemohtâduv uásild.
Lasetiäđuh: I värisaavâjođetteijee Irja Seurujärvi-Kari irja.seurujarvi-kari@samediggi.fi
20 Valkeapää Nihkolas Talhâstieđâ kandidaat Iänudâh
Sämitige uáinu mield Suomâ olmoošvuoigâdvuođâpoolitlâš tiäddučuágástuvah kalgeh leđe čoođâmanneeh puohâin Suomâ tooimâin, iäge ovdâmerkkân energiapoolitlâš koččâmâšah uážu moonnâđ Suomâ olmoošvuoigâdvuođâi tiäddučuágástuvâi paijeel.
Taansâ lâi stivrim Ville Köngäs, tot movtijdittij keččeid, tánssájeijein lâi šiev rytmi, sij tánssájii pyereest oohtân já koreografia lâi mudágávt hástulâš.
Lii lussâd já máhđuttem mâttiđ puoh já kiergâniđ jyehi kuávlun kompromisij já valjimij kooskâst.
- Mij tarbâšep ohtsijd prinsiipâid, maht säämi kulttuuräärbi kalga suojâliđ já eettisijd prinsiipâid suojâliđ säämi kulttuur, vâi pyehtip toimâđ oovtâst ulguupiäláá aštuu vuástá, pááhud Näkkäläjärvi.
Čuákkimist suunnâttâllii nuorttâlâskulttuurkuávdáá vuáđudem Čevetjáávrán.
Lasseen ohjelmist láá muusik- já teatterčáittuseh, uápistum tálurieggeeh, párnáid uáivildum ohjelm ja kähvikuásuttem.
Tot lii munjin argâpeivi ege must lah tarbu tom sierâ miäruštâllâđ.
Palhâšumelävdikodde lâi siämmáá mielâ pargováljukuddijn tast, et árvuštâllâmnáálá tuhhiittum nommâiävtuttâsâin ij kavnuu ohtâgin kišto njuolgâdusâi vátámâšâid tevdee iävtuttâs.
Stivrâ meridij, ete sämitigge ocá ruttâdem riehtiministeriöst, máttááttâs- já kulttuurministeriöst sehe Euroop sosiaalruttâráájust (ESR) säämi kielâlaavâ olášumán kyeskee selvâttempargo várás.
Pälkki miärášuvá sämitige pálkkááttemvuáháduv vátáv âšvuođâtääsi VII / VI mield, vuáđupälkki 1 489,69 eurod / mp, mon lasseen máksojeh 24% sämikuávlu lase já pargohárjánem miäldásiih hárjánemlaseh.
Perrui ereslágánvuođâ já sierâlágán árvuvaljiimij tiäđuštem lii kyeimivuođâ iähtu.
Vaaljâlävdikodde huolât tast, ete sämmiliih finnejeh ääigild tiäđu já vaaljâluvâttâlmân ucâluumeest, vaaljâi orniimist já iävtukkâsasâttemist sämikielân já suomâkielân.
Konferens lii uási Sämitige Nuorâilävdikodde-haavâ.
Munjin kielâ lii uáli tehálâš já tuáivum, et tot nanosmuvá puátteevuođâst.
Pargopeeivih älgih talle tooláá iđedist já noheh maŋŋeed eehid.
Säämi aarâhšoddâdemvuávám rähtimân vuáđudui ovdedempargojuávkku, mii čokkânij merikooskâi.
Huolâlii já tärhis árvuštâllâm puátusin meridij palhâšumelävdikodde oovtmielâlávt kulluuttiđ nommâmeerhâid "Eloa ikkunassa " já" Riskuna " vuávámkišto vyeitten já lonestiđ täid pargoid njuolgâdusâi miäldásávt á 500 eurod.
Kiđđâtäälvi vittáduvvojeh kodden pááccám čiermiheh tuoddârist já siämmást sarvah käldejuvvojeh, vâi toh liččii puáttee täälvi späiliheh já kevttimnáál niestipuásujin.
Taaidâtábáhtus valmâštellen sämitiggeest tuáimá oppâmateriaalvuávájeijee Anni Näkkäläjärvi (anni.
Sosiaal- já tiervâsvuođâhuolâttâs vijđásub kuávlulij já aalmuglij pargoi koordinistmân já tipšomân láá lasseen vittâ sierânâsovdâsvástádâskuávluh, moi pargon lii stivriđ já oohtânheiviittiđ sosiaal- já tiervâsvuođâkuávlui já vuáđutääsi kuávlui tooimâ já tai ornim palvâlusâid.
Sopâmušuásipeleh pyehtih väldiđ kiävtun monâttâlmijd, moi miäldásávt aalmug, páihálâš já kuávluvirgeomâhááh já eres äššiomâhááh pyehtih uásálistiđ taam enâdâhpolitiik miäruštâlmân já olášutmân.
Ko algâttim oopâid Juhâmohheest, te tot lii nanodâm čuuvtij muu sämmilâšvuođâ, ko kuulâm sämikielâ piäiválávt já lam peessâm siisâ sämituojijd.
Ton aalgât koskohoeehid konsert, mon uáivilávtástellee lii rap-musijkkár Ailu Valle.
Proojeektčällee lii palvâluskoskâvuođâst Suomâ sämitiigán já pälkki miärášuvá Suomâ sämitige pálkkááttemvuáháduv vátávâšvuodâtääsi VI.
Eres oosijn puoh Suomâ sämitige ovdâsteijeeh torjuu julgáštus.
Immeelpalvâlus já kulttuureehid kooskâst uárnejuvvoo tuše puávdejum kuossijd uáivildum virgálâš lekkâm- já vihkâmtilálâšvuotâ.
Pargo miänástuvvee tipšom iššeed šiev arâšoddâdemsyergi já kielâ iäláskittemvuovij tubdâm sehe hárjánem sämikulttuurân já haaldâtlâš pargoid.
Tyehiraddalâsâst čižetpeln Lasse Lehtola, Antti Heikkuri, Anna-Katariina Feodoroff, Elli-Marja Hetta, Nils-Heikki Paltto, Ella Näkkäläjärvi, Aleksi Syrjä já Saara-Maria Salonen.
o Sämitigge ana huolâ, et ruukilaavâ já čäcilaavâ sämikulttuur hiäjusmittemsyejeh olášuveh tievâsmiärálávt vuáválâšvuođâst.
Sämitige uáinu mield sämmilij jiešmeridemvuoigâdvuotâ ij olášuu vuáđulaavâ vaattâm vuovvijn.
Uđđâivemáánust 2010 poođij vuáimán uđđâ laahâ aalmuglijn ucceeblovvoin já ucceeblovokielâin.
Puoh vuálgá tast, ete merideijein lii olmâlágán tiätu kuávlulijn já kulttuurlijn sierânâsjiešvuovijn.
Sämirääđi vuáđudui virgálávt Säämi 2. tave-eennâmlâš konfereensâst 18.8.1956 Taažâ Kárášjuuvâst.
Šlaajâin pivnohumos lâi tááláštanssâ, mon lasseen lijji kátutaansah sehe etnisiih taansah.
Kieldâ lâi pivdám sämitiggeest ciälkkámuš kyehti proojeektvuáváámist: sämivaikuttâsâi miäruštâllâm kieldâlâš miärádâstoohâmprosessist já sämikielâ já - kulttuur iäláskittemprojektist.
Ulmui lasseen kalga kunnijâttiđ meiddei luándu.
Markkâneh láá šiev saje uápásmuđ sämituojij majemuid uđđâ pieggáid já uástiđ juovlâskeeŋgâid.
Juáiguseh ráhtojeh meiddei soojijn já ellein, mut tááláá ääigist meiddei veikkâbâ muávlost tâi moottorkiälhást.
Ko sämmilâš ášástâl sämikuávlu staatâ já kieldâi virgáduvâin, finnodâhlájádâsâin já toimâsoojijn, lii sust vuoigâdvuotâ sierânâs vátámušâttáá kevttiđ sämikielâ.
Uđđâsumos lii nuoráid rävisulmuid uáivildum radioohjelm, mii laiđiistuvvoo anarâškielân já tavesämikielân.
Pargojuávkku iävtut tile tivomân 28 toimâd já avžuuttâssâd.
Säämi kulttuurkuávdáš Sajos valmâštuvá Aanaar markkânân ive 2011 loopâ räi já váldoo kiävtun ive 2012 aalgâ rääjist.
Sämitige tooimân puáhtá uápásmuđ nettičujottâsâst www.samediggi.fi
Biodiversiteetstrategia olášutmist čoonnâs haldâttâs turviđ säämi kulttuurlii vyevi já äärbi kevttiđ luándu.
Ciälkkámušâst kiddejuvvoo huámášume meiddei toos, et iänááš uási sämiaalmugist páácá puohâi säämi kielâvuoigâdvuođâi ulguubel ton keežild, et sij äässih säämi kielâlaavâ válduášálâš heiviittemkuávlu, ađai sämikuávlu ulguubeln.
Uáivikaavpugkuávlu sämmiliih tuáivuh jieijâs saje, mii adeličij máhđulâšvuođâ kulttuur alnetoolâmân meiddei kaavpugist.
3.4 Argâpeeivi ovdâmeerhah kielâ oppâm oovdedmân
Konsert lohtâs SomBy uđđâ skiäru almostitmân.
Ruávinjaargâ kaavpug nuorâisaje Mondest nuorah lávluh, jyeigih já suáittih tave-, aanaar- já nuorttâsämikielân pessijái maŋa.
Lasseen kulttuurkuávdáš fáálá ovdiist pyerebijd máhđulâšvuođâid levâttiđ já jyehiđ tiäđu sämmilijn algâaalmugin.
ALKU-haavâ lahâaasâtmist já haavâ puáhtám nubástusâin haaldâšmân já staatâtoor ¨jâvuáhádâhân kalga orniđ sämitiggelaavâ § 9 miäldásijd ráđádâlmijd, čielgiđ haavâi vaikuttâsâid sämikielân já säämi vuáđulavâlâš kulttuurjiešhaaldâšmân.
Stuárráámus taan vaaljâpajan asâttum uulmijn lii aalmugijkoskâsii pargo-ornijdume ILO algâaalmugsopâmuš ratifisistem já tárbulij lahânumástusâi finnám ááigán, páhudij Näkkäläjärvi.
Sämitige 5.3. adelem ciälkkámuš vuáđuduvá sämitige čuákkim tuhhiittem miärádâssáid čuákkimijn 4/2013 já 2/2014 sehe sämitige čuákkimij tuhhiittem eres ciälkkámuššáid já vaaljâpaje toimâohjelmân.
EU-jeessânstaatah iä lamaš ääšist oovtmielâliih.
Jis pággunjuovâmeh tahhojeh, te puátusin puáhtá leđe njeellimlij puásuituáluperrui meddâlvarrim kuávlust.
Miärádâs palgâs jyehimist kulá palgâs miärádâsvááldán já miärádâs lii tohhum täsipiälásávt já puásuituálulaavâ miäldásávt.
Olmoošjuáigusijn kovvejuvvojeh tiätu ulmuu jiešvuođah ero mâšávt melodia já juoigâm vievâst.
Sämmiliih láá ovdâstittum kieldâ váldustiivrâin Iänuduvvâst, Anarist, Suáđigilist já Ucjuuvâst.
Aanaar kieldâ: - teknisâš hovdâ Arto Leppälä
Čällee pargon lii toimâđ vaaljâlävdikode vuálásâžžân valmâštâllâđ já olášutteđ vaaljâid sehe toimâđ vaaljâlävdikode oovdânpyehten já čällen čuákkimijn.
Sämitige delegaatio kolliistâlâi čuákkimpuudâ ääigi keha 'ka (mohawk) - Aalmug kielâ- já kulttuurkuávdáást Kahnawakest, Montreal maadâbeln.
vijđeduvvoo kuoskâđ še taid sämikuávlu ulguupiäláid kieldâid, main lii merhâšittee sämiaalmug.
Eennâmtiäđust uápásmuuh eennâmpáálu luándun já ulmuu elimân jieškote-uv kuávluin eennâm-páálust.
Outi Pieski seinireliefi lii stellejum parlamentsali Sooljon.
Uđđâ nommâkištoost palhâšumelävdikodde tuhhiittij árvuštâllâmnáál 142 nommâiävtuttâssâd (iävtuttâsah tiäđáttâs lahtosin), moh lijjii toohum já toimâttum toos kišto njuolgâdusâi miäldásávt.
Haldâttâs čoonnâs turviđ sosiaal- já tiervâsvuođâpalvâlusâid sämikielân já rähtiđ aalmuglâš kielâstrategia.
Ruotâ- / tárukielâ já eŋgâlâskielâ táiđu kiäččoo hiättun.
Sämitigge puáhtá tuše adeliđ ciälkkámušâid já iävtuttâsâid. Stuárráámus uási sämmilii materiaallii kulttuuräärbist láá museoi ráájuin já arkkâduvâin sierâ staatâi uáivikaavpugkuávluin.
Mij lep porgâm tuođâi ennuv aalmuglávt já aalmugijkoskâsávt-uv artikla 8 (j):n olášutmân já tiäđust-uv mii uážžum tubdâstâs lieggee.
600 000 euro staatâtoorjâ juáhásij sämikuávlu kieldâi kooskân čuávuvávt:
säämi muusikkuávdáá išedeijen toimâm sehe Ijâttes ijjâ- algâaalmugij muusikfestivaal išepyevtitteijee pargoh.
Pyeredeh tiätuvuáđu luándutiijpâi suojâlem, tipšom, ovdii tilán macâttem, tutkâm já čuávvum čuosâttem várás.
Táválávt kuittâg kielâi koskâsiih rääjih láá čielgâseh, ige nube sämikielâ sárnoo ibbeerd nube kielâ opâttâlhánnáá tom.
SaKaste- proojeekt puátuseh láá tääl kiävtust
Sämitige iävtuttâsah kieldâlâšhaldâttuv rááhtusuđâsmitmân láá olášum.
Lasseen hiärváás čuárvivuájuttâsah kiävttojeh maaŋgâin muorâtiiŋgâin, tegu kuuvsijn, naapijn, vyeijim- já mätkisoobijn, puttâlijn já kijssáin (čukke).
Nubben vävlin máttááttâs oovdedmân iävtuttuvvoo Säämi máttááttâskuávdáást Anarist ovdedum viermimáttááttâs fastân toohâm já kielâ viermimáttááttâs toohâm máhđulâžžân taid puohháid vuáđuškovláid sämikuávlust já ton ulguubeln, main láá vädisvuođah kavnâđ sämikieltáiđusijd máttáátteijeid.
Párnážin juuttim eeji fáárust nuuvt puásuipargoin ko sämitige čuákkimijn-uv.
Lavluid lávlu nuorttâsämikielâlâš kirkkolaavlâjuávkku (Erkki Lumisalmi, Aulikki Lumisalmi, Anna Lumisalmi, Katri Jefremoff, Seija Sivertsen ja Kirsti Näveri-Bogdanoff).
Jyehi sämmiliist lii stuorrâ ovdâsvástádâs tast, ete siäilu-uv sämikulttuur.
Tondiet lii viijmâg-uv äigi peessâđ kuullâđ maorij jieijâs muštâlem eres lasseen maorikielâ uđđâsumos haavâst taanáigásii teknologia kevttimist maorikielâ iäláskitmân.
Ucâmušâid lahtosijdiskuin kalga toimâttiđ sämitige čäällimkoodán 27.2.2015 tme 16.00 räi čujottâssáin Sajos, 99870 Aanaar teikâ Tämä sähköpostiosoite on suojattu roskapostia vastaan, aseta javascripttuki päälle nähdäksesi osoitteen..
0400-142518 já šleđgâpostâ Tämä sähköpostiosoite on suojattu roskapostia vastaan, aseta javascripttuki päälle nähdäksesi osoitteen.
Pargojuávkku lii čielgim sämikuávlu ulguubeln motomijn päikkikuudijn, tegu Helsigist, Tamperest, Oulust já Ruávinjaargâst adelum sämikielâ máttááttâs já pááhud raportistis, et máttááttâsâst iä lah táálái njuolgâdusâi mield ovdánemimáhđulâšvuođah.
tehálâš iden titeet symbool, mii kuáddá mieldi sämmilij historjá.
Haavâ jođetteijee Anne-Maria Magga muštâlij ete haahâ čuákkee ohtsâšpaargon vittâ sämikielâ já oovce äššitobdeepargoin tuáimee kielâpargee, kiäh ovdâsteh puoh haavâ kielâid.
Ruávinjaargâst uárnejum taaidâtábáhtus raapoort 2010 lii uánimnáálá sämitige päikkisiijđoin: Nuorâi taaidâtábáhtus.
Sämitigeh avžuutteh sämiministerijd já sämitige saavâjođetteijeid jotelumos vyevi mield juátkiđ tave-eennâmlâš sopâmušproosees čuávumáin ive 2007 roovvâdmáánu sopâmuš.
Sosiaal- já tiervâsvuođâministeriö já olgoašijministeriö virgeulmuuh kuldâlii oovdânpyehtimijd peerustmáin sehe koijâdâllii já savâstâllii aktiivlávt.
Toimâinis MÁNNU oovded säämi ärbivuáválii tiäđu sirdâšem nuorâb suhâpuolváid.
Uápásmuim kielâ- já kulttuurkuávdáá tooimân já peesâim čuávvuđ máttááttâs.
Kuhes kooskâi tiet sämimáttááttâs pargovievâ já arâšoddâdempargovievâ teivâdmijd lii lamaš vaigâd orniđ kieldâraajij rasta.
Säämi ärbivuáválâš tiettim lii ubâlâšvuotâ, mii lii čonâsân ulmui já luándun.
Tooimâ vuolgâsajeh láá párnáá ohtâgâslâšvuođâ vuotânväldim já jieštobdo nanodem.
Tääbbin uáppá še ennuv sämmilij historjást já eres sämikuávluin, sehe säämi ärbivuovijn.
Siämmást Sämitigeh čujotteh ton positiivlâš paargon, maid puoh staatah porgii OA algâaalmugjulgáštâs finniimân áigá.
Pieggâvyeimi lasseetmist sämmilij ärbivuáválavt aassâm kuávloid kalga sooppâđ ääšiuásilii sämitiggijn, sehe meiddei ääšiuásálij kuávlui páihálij ärbivuáválij iäláttâsâi ovdâsteijeiguin, eromâšávt puásuituáloin (palgâsijguin).
- Sämikielâlâš aldatipšoo, Männikkö palvâlempäikki, uásádâh Sare 31 650 €
Nuorâirääđi noomâttijn kalga väldiđ vuotân kuávlulâš já kielâlâš täsiáárvu, ađai kalgeh leđe jesâneh jyehi sämikuávlu kieldâst (Ucjuuhâ, Aanaar, Vuáčču, Iänudâh), sehe jyehi kielâjuávhu ovdâsteijeeh (tave-, aanaar- já nuorttâsämikielâ), sehe nisonij já almai koskâsâš täsiáárvu.
Sämmilij historjálâš navdâšemkuávlu lii lamaš tááláá tile háárán maaŋgâ sierâ staatâ kuávlust.
Čuákkimist lijjii meddâl kulmâ ovdâsteijee.
Kulttuur lii sirdâšum suhâpuolvâst nuubán väldikulttuur tedduu vyelni já siäiluttâm eellimvuámálâšvuođâs ohtsâškodálávt nubástustedduin peerusthánnáá.
Pargo miänástuvvee tipšom váátá šiev jođettemtááiđu, hárjánem pargojuávkkuhaldâttuvvâst, naavcâ vättee já ovdâsvástádâslâš porgâmân.
Sämmilij pyereestvaijeem já uásálâšvuođâ ovdedem
Ärbivuáválâš iäláttâsâi tááláš tile, eenikielâ merhâšume, säämi máttááttâsvuávám tehálâšvuotâ já olgosämmilâšvuotâ lijjii tehálumoseh ääših, maid nuorah puohtii jieijâs saavâin uáinusân.
Anarâškielâ já anarâškielâlâš oppâmateriaaleh
Tiina Sanila-Aikio juátká sämitige saavâjođetteijen - värisaavâjođetteijen Heikki Paltto já Tuomas Aslak Juuso
Juáigusijn iä lah ain säänih, talle nuottâ já jienâkevttim láá kuávdâháást.
Suu eenist puoh maalih ja mitoh lijjii uaivist, sun ij kiavttam paappar maalij sargumangin.
- Taažâ haldâttâs nuávdit aktiivlâš sämipolitiik, mon vuáđđun láá eennâm vuáđulaavâ ŠsämicekkiŠ (§ 110 a), ive 1987 asâttum sämilaahâ já aalmugijkoskâsâš pargo-ornijdume ILO sopâmuš nr 169.
Taan kiiđâ vuolgij joton meiddei nuorttâsämikielâlii aabis kietâčäällimpargo.
Enni sáárnui tavesämikielâ já eeči-uv maatij tom, mut västidij monnii suujâst ovttuu suomâkielân.
Vuosmuuh Säämi kirkkopeeivih tuállojii Ruotâ Juhâmohheest ive 2004.
Oskottetteht sämmilâš puásuituálukulttuur lii uáli puáris, ko iäláttâs lii uáli spesiaalâšum já sämikielâ ana sistees viehâ vijđes puásuituálun lohtâseijee terminologia.
Valjiimist mieđettuvvoo meiddei suhâpeelij koskâsâš täsiárvu.
Sämitigge lii huolâst sämikuávlu ulguubeln ässee sämipárnái olmoošvuoigâdvuođâi olášuumeest.
Iähân toh tarbâšiččii leđe nuuvt ennuv.
Jis staatâ aalmuglâš lahâasâttâs torvee párnáid pyereeb vuoigâdvuođâid ko taat sopâmuš, te tom kalga nuávdittiđ.
Ohtsâškode pargon lii tähidiđ kvaliteetlávt šiev peivitipšo finnimvuođâ nuuvt, et puohâin párnáin lii máhđulâšvuotâ uásálistiđ palvâlussáid peerusthánnáá perruu sosioekonomâlâš tâi eres ohtsâškodálâš sajattuvâst tâi aassâmsaajeest.
Staatah kalgeh tállân orniđ sämitiggijd kelijdeijee ruttâdem, mon vievâst tai uulmij juksâmân pyehtih olášuttiđ oovtâst sooppum tooimâid.
Sämitige saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjärvi já II värisaavâjođetteijee Heikki Paltto láin 12.12.2012 staatârääđist kuldâlemnáál.
Sämitigge tuáimá nuuvt, et toimâohjelm olášuvá tievâsmiärálávt já ubâ sämitige tooimâ stivrejeh sämitige áárvuh já sämikulttuur miäldásâš vyehi toimâđ.
Kufittárkuáhtás šadda draamaatlâš mätki nuuvt rievtis mailmist ko kufittárij-uv mailmist.
Eres ärbivuáváliih sämi-iäláttâsah láá tááláá ääigi uálgi-iäláttâsah.
Ovdâmerkkân konsert tâi simultaantulkkum čuákkim virdedemân kalga konsert artistijn já čuákkim tuulkâin leđe lope vuolgâttâsân.
Ucjuv sämiluvâttâh: Anni Kaisa Koivisto (tavesämikielâ)
Aimo Guttorm väljejui Sämitige lahâčällee viirgán
Säämi kulttuuroho ohtsâš teema, algâaamugij ärbitiätu, lâi meiddei konferens teeman.
Näkkäläjärvi luptij jieijâs saavâst uáinusân šiev ovdâmerkkân vaikuttemmáhđulâšvuođâin nuorâi aktiivlâšvuođâ sämipolitiikâst.
Säämi ekumeenlâš kirkkopeeivih uárnejuvvojeh Anarist 12.-14. kesimáánu 2009.
Staatah kalgeh oovtâstpargoost sämitiggijn ovdediđ staatâraajijd čyeccee tooimâ tááhust merhâšittee lahâasâttâs já eres asâttâllâm oovtmanolâš oohtânheiviittâllâm.
Suomâst sämmilâšvuotâ lii miäruštâllum sämitiggelaavâst já ton válduvuáđustâsân lii sämikielâ.
Sämmilij kielâlâš vuoigâdvuođâi visásmitmân säämi kielâlaavâ rikkomušâi pyehtim riehtivuáháduv pirrâdâhân lii uáli tehálâš säämi kielâlaavâ olášume-uv tááhust.
Sämitige saavâjođetteijee blogi, kost sun maainâst 8 (j) -čuákkim tubdâmušâin
• uápásmuđ kuusâi já saavzâi tipšomân viärdádâlmáin šiiveet- já savzâtáálust
OA algâaalmugjulgáštâsâst páhuduvvoo, et algâaalmugist lii vuoigâdvuotâ iäláskittiđ jieijâs kulttuuräärbi já vuovijdis já máttááttiđ taid puáttee suhâpuolváid.
Staatâ haldâšem meccituálukuávluin heiviitteh PEFC-meccisertifisistemkriteerijd.
Ovdâmerkkân tavesämikielân iättoo: " Mun juoiggan Heikka Niillasa ", " Mun juoigâm Heeihâ Nijlâs ".
Suomâst sárnuh kulmâ sämikielâ: tavesämikielâ, aanaarsämikielâ já nuorttâsämikielâ.
Rokuast, kuus sämikuávlust lii kuhes mätki já váátá maaŋgâ peeivi mađhâšem.
Sämmilâš elleekove " uđđâ pááru " 2000-lovo aalgâst lii pajedâm oovdân uđđâ stivrejeijeesuhâpuolvâ.
Piäiválâš tooimâid olášittijn kiävttojeh iššeen sämisiärvus tiäđuh já tááiđuh.
Tave-eennâmlâš säämi kielâlävdikodde almostit kielâsiijđoid www.giella.org
Ohjelm lii historjállâš sämmilij tááhust.
Artikla meid váátá staatâid suojâliđ aalmuglijd ucceeblovoid illámielâlâš suddâlutmist.
Kirje lii tääl finniimist Sámi duodji-käävpist Sajosist Anarist, seervi nettikäävpist teikâ sämitige škovlim- já oppâmateriaaltoimâttuvvâst ritva.
Säämi kielârääđi mieđeet Säämi kielâtaho - palhâšume Yle Sápmin čuávvoo agâiguin:
Sämitige čuákkim adelij ciälkkámuš kuálástuslaavâ olesuđâsmitmist
Škovlim- já oppâmateriaaltoimâttâh västid oppâmateriaalpargo vuáváámist, tooimâi piäiválâš olášutmist, jyehimist, tieđeetmist, vaarij kevttimân kullee haaldâšmist já materiaalpaargon kullee tave-eennâmlâš ohtsâšpargoost.
Pivdui, et sämiaašij tave-eennâmlâš virgealmaiorgaan rähtá iävtuttâs tast, maht máhđulijd ráđádâlmijd puávtáččij olášuttiđ.
Sämitige ornim Helsig seminaar fáddán lii sämikielâ já maorikielâ iäláskittem já nanodem.
Säämi kielâlaavâ vuástáväldim eereeb motomijd spiekâstmijd lii iänááš reagistem äššigâšâi vátámuššáid.
Juávhuh kalgeh väridiđ jieijâs pargopáájáäigi, vâi sijjân puáhtá táárbu mield orniđ lasemáttáátteijeid.
Máttááttâspargovievâ škovlim lii Sämitiggeest uđđâ toimâsyergi.
Tast láá tave-, aanaar- já nuorttâsämikielâliih uásih, moi tooimâtmist párnááh láá aktiivlávt mieldi.
fi-oovtâspargoproojeekt lii olášuttám sämmilij kielâlijd palvâlusâid uđđâäigásâš vuovvijn, mii juksá stuorrâ juávhu sämikielâlijd ulmuid.
Poccuin lii rijjâ kuáttumvuoigâdvuotâ sämikuávlust meid luándusuojâlemkuávluin já priivaat ulmui eennâmkuávluin.
Tavesämikielâlâš kirjerááiđust váiluh vala 5. já 6. luokái kiđđâkirjeh, moh almostuveh ive aalgâst.
Sinettä škovlâ: Martta Alajärvi (tavesämikielâ)
Sämmilijn lii ihečuođij äägi kieldum jiešmeridemvuoigâdvuotâ sehe vuoigâdvuotâ enâmân já čáácán.
Kielâ lii ulmuu jurdâččem já vuáruvaikuttâs vuáđu.
Suomâ staatârääđi lii jo ovdil linjim, ete biodiversiteetsopâmuš arikkâl 8 (j) kuáská Suomâst tuše algâaalmug sämmilijd. "
Pargojuávhu saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjärvi uáiná raapoort valmâštume merhâšittee jukson já tot lääjid šiev vuáđu aalmuglii já aalmugijkoskâsii luándu maaŋgâhámásâšvuođâpo-‐ li ¨tiijkán. "
Sämitige škovlim- já oppâmateriaaltoimâttâh uárnee koskoho 17.9.2014 tme 9.00 - 16.00 škovlim- já oppâmateriaallävdikode jesânij, värijesânij já oppâmateriaalpargei ohtsii ovdedempeeivi.
Váldu-uárnejeijee sämitigge haalijd, et taaidâtábáhtus lii nuuvt maaŋgâ säminuorâ ooláádmuddoost, ko máhđulâš.
Säämi aarâhšoddâdemvuávám siskáldâsâst já toimâmvuođâst čuákkejuvvojeh vuávám vuáđđun macâttâsah Tave-Suomâ sosiaalsyergi mättimkuávdáá tooimâst.
- Säminuorâi taaidâtábáhtus valmâštâllâm, tieđettem, raportistem já varijkevttim,
Vuossâmužžân uđâsaassâm juuvsâi Iänuduv já Aanaar.
Nubbân puáttám iävtuttâs lonestuvvoo 200 euroin já kuálmádin puáttám 100 euroin.
"Lam uáli tuđâvâš haldâttâsohjelm kuávdášlâš linjiimáid.
Säämi kulttuurkuávdáš, mii huksejuvvoo Aanaar markkânân, šadda leđe Suomâ sämmilij haldâttâs já kulttuur kuávdáš.
Nuorâirääđi väljee koskâvuođâstis saavâjođetteijee já värisaavâjođetteijee.
Sämitigge meridij, ete puátteevuođâst sämitige čuákkim stream-vuolgâtteh interneetist.
Kuávdáá huksimpargoh láá vuálgám joton taan ohhoost já tot kolgâččij valmâštuđ ive 2011 loopâ räi.
Jieijâs mielâkuvviittâs já aašij čokkiistâllâmtáiđu lâi párnáin-uv čuuvtij riggásub ko tááláá ääigi.
Jotonpieijum iäláskittemohjelm ulmen lii ovdediđ já paijeentoollâđ sämikielâ sehe macâttiđ sämikielâ ton monâttâm sámmiláid sehe toohâđ kielâst sämisiärváduv kyeddee kielâ.
Kooveest čižetpeln Nils-Heikki Paltto, Jouna Näkkälä, Heli Huovinen, Aslak Holmberg, Saara-Maria Salonen já Elli-Marja Hetta.
Ucceeblohováldálii rähtittem tutkâmuš rahtij Anne Länsman uásild sämikielâlâš sahhiittâlmij vuáđuld.
Kirjeest kärttejuvvoo sämitutkâm tááláš tile vorâs uáinimčievâin, maid fäälih iänááš uđđâ suhâpuolvâ totkeeh.
Čuákkimist kieđâvuššui eres lasseen tave-eennâmlâš sämisopâmuš jotkâvalmâštâllâm.
Sämitige stivrâ meridij valjiđ fastâ toimâttâhčällee viirgán Laila Aikio Anarist. Virge uccii čiččâm olmožid.
Rävisolmooš stivree aktiivlávt párnái sierâdemtilálâšvuođâid já siämmást tuárju sii sämikielâ kevttim.
Nuurrâm kulá ain tergâdis uássin sämmilij purrâmuš já amnâs skappuumân.
Sämitige saavâjođetteijee já má. haldâttâhhovdâ teivâdáin riehtiministeriöst riehtiminister Anna-Maja Henriksson sehe ministeriö virgeulmuid.
Sämitige saavâjođetteijee mánuppaje virgerijjâvuotân
Sämitigge haalijd turviđ sämikielâ puátteevuođâ nuuvt sämikuávlust ko ton ulguubeln-uv.
Kirje lii tiilámnáál sämitige škovlim- já oppâmateriaaltoimâttuvâst já finniimist eres lasseen Sámi duodji - puuvdâin.
Miärádâs finnij meid toi algâaalmugij torjuu, moh lijjii ovdâstum čuákkimist.
Sieminčalmaah jođálmiteh šoŋŋâdâhnubástus eromâšávt arktâsii kuávlust já tai luáštui kepidem lii uáli tehálâš šoŋŋâdâhnubástus estimist.
Suomâ kolgâččij eromâšávt visásmittiđ sämmilij hárjuttem puásuituálu sierânâssajâttuv turvim ko váldoo vuotân ton iäláttâs merhâšume sämmilij kulttuurân já áárbán.
Ketki lii lamaš ollásávt rávhuiduttem ellee jo 30 ihheed.
Tuupa konsert artiseh láá Ailu Valle, Amoc, Tiina Sanila-Aikio, Ulla Pirttijärvi Länsman, SomBy sehe Niillas Holmberg.
Ucjuuvâst Ilmari Tapiola já Asko Länsman
Nube tááhust ij lah tehálâš sierriistâllâđ, et moh ääših láá sämmiliih já moh iä.
Ive 2015 säminuorâi taaiđâtábáhtus uárnejuvvoo Ucjuuvâst já ton väldikodálâš teeman lii muusik.
Tain vuovvijn kielâ huksee mii ohtsii maailm já kulttuur.
Teatterkiišton láá almottâttâm kuttâ eres teatterjuávhu.
Sämitigge ij tuhhit sämmiláid vuáđulaavâst torvejum jiešhaldâšem hiäjusmittem já ton ovdedem orostittem.
Virgeest lii kuuđâ mánupaje keččâlemäigi.
Koskâvuotâ sämitige tooimân lii miäruštâllum sämitige pargo-oornigist.
Orgaan tehálumos pargo lii ovdediđ ohtsâšpargo säämi škovlimaašijn já išediđ tiäđujotteem já ohtâvuođâ toollâm.
Aalmugijkoskâsâš pargoseervi ILO sopâmuš nr 169 algâaalmugij já hiäimuaalmugij vuoigâdvuođâin lii tuhhiittum ive 1989.
Tábáhtusah uárnejuvvojii New Yorkist tuorâstuv 19. vyesimáánu.
Urpo Vuolab nomâttui sämitige väriovdâsteijen meccihaldâttâs Ucjuuvâ ohtâsâšpargojuávkun.
Suu eeči lâi kävppijâs, šiiveettuállee já kyelipivdee, já tane peerâ suuitij-uv aassâđ vuohâsubbooht ka maaŋgah eres perruuh.
Ucjuvnjäälmi škovlâ, 16-20- ihásiih, stivrejeijee Niilo Rasmus
Sänikirje sämikielâ uáivild tavesämikielâ.
Nubben saavâjođetteijen aalgât Tuomas Aslak Juuso Iänuduvvâst.
Staatah kalgeh adeliđ sämitiggijd ihásávt pisovâš ruttâdem šoŋŋâdâhnubástusân vuáháduumân, ton tutkâmân já jieijâs šoŋŋâdâhpolitiik oovdedmân.
Kollekielâ - Tave-eennâmlâš sämikielâ kielâpalhâšume Tave-eennâmlâš sämikielâ kielâpalhâšume ulmen lii išediđ sämikielâ ovdedem já siäilum Taažâst, Ruotâst, Suomâst já Ruošâst.
Aldasiärvádâh já eenâblohokulttuur vaikutteh perruu vuáhán hammiđ párnáá identiteet.
Sämikuávlu maaŋgâpiälásâš šadolâšvuotâ já iäláneh láá faallâm sämmiláid reesuursvuáđu kulttuur já iäláttâsâi várás.
Saavâjođetteijee Sanila-Aikio lâi ilolâš, ete čájáttâstooimâ liäkká eidu Petteri Laaiti 40-ivejuhlečájáttâs: "Jyehi sämmilâš tobdá Petteri Laaiti noomâ.
Pygálussáid pottii ulmuuh jieškote-uv palgâsijn, já eromâšávt puoh čepimusah jyeigeeh juoigii.
Eromâšávt sämikielâlâš rap-muusik lii finnim huámášume meid aalmuglâš tääsist.
Tuorâstuv 29.3. lii muusikkeejâdmâspeivi, mast väljejuvvoo säminuorâi ovdâsteijee väldikodálâš Nuori Kulttuuri - tábáhtusân.
Sunjin ij lah innig pieijum jieijâs juáigus, veikkâ ovdâmerkkân suu eejist lâi jieijâs juáigus. "
Aalmugijkoskâsâš artikla 8 (j) pargojuávkku iävtut algâaalmugij ärbivuáválii tiäđu syeje ovdedem
Vorâs raapoort váátá Suomâ ruokâsmuđ sämmilij luándu maaŋgâhámásâšvuotân lohtâseijee ärbivuáválii tiäđu turviimist.
Sämitige almos toimâttâh lii varrim
Asâttâsvuáđusâš tohálâšvuođâvátámâššân lii virge vaattâm škovliittâs já sämikielâ táiđu (asâttâs 1727/95).
Läjiduvvojeh iävtuh sämikielâlâš máttááttâsân luvâttuvâst já sämikielâlâš pajeuáppeeiskosij čođâlditmân.
Amoc jieš lii kuvvim suu muusik " hirmâdâsräppin " ja tot huámášuvá motomij pitái mainâsijn.
Juávhu stivrejeijeeh, mattáátteijeeh Bigga-Helena Magga já Rauna Mätäsaho láin ilolávt oláttum jieijâs juávhu miänástume keežild.
Konsert algâttáin arktâlâs folkmuusik čuojâtteijee Niillas Holmberg & Roope Mäenpää, kiäi maŋa lyeve oolâ poođijn jyeigeeh Taažâ peln; Johan Anders Baer já Iŋgor Ántte Áilu Gaup (Áilloš).
Orniimijn lii mieldi meiddei Bareents kirhoi rääđi sehe Oulu ortodoksâlâš pispekodde.
Materiaal kávnoo puohâin Suomâst sarnum sämikielân.
Artikla suoijâl algâaalmugij luándu maaŋgâhámásâšvuotân lohtâseijee ärbivuáválii tiäđu, keevâtlâšvuođâid já innovaatioid.
Sämituojij pargopáájáid uárnejeh Sajosist jo nube keesi
 Olá-Mihkku Länsman lii čepis nuorâ tánssájeijee, kiän pargopääjist piäsá uápásmuđ parâtánssáámân.
Torjuu puáhtá mieđettiđ sämikuávlu kieldáid, servikuddijd já palgâsáid sehe laavâ 18 §:st uáivildum ovtâskâs ulmuid mainâšum laavâ heivitmist šaddee sierânâs lasekoloi luávdimân.
Festivaal teeman taan ive lii algâaalmugij oohtânkulluuvâšvuotâ.
Jieijâs pargo ovdedem iššeed uáiniđ pargo uđđâ uáinimčievâst, luptiđ ton áárvustanneem, tubdâđ jieijâs mättim sehe oppâđ uđđâ pargovuovijd.
Staainâh šadda feeriimijd, main láá ennuv äigikyevdilis teemah veikkâ čáitáldâh vuáđuduvá jo kulmâlov ihheed tassaaš čaallum teevstân.
Oppâmpaajeest uápásmuveh kielâlávgum merhâšumán sämikielâ oppâmist já sämikielâi iäláskitmist, suogârdeh párnáá oppâmpálgá kielâlii šoddâm uáinust.
Algâaalmug ovdâsteijeeh kalgeh uásálistiđ haavâ pirâslâš-, kulttuurlâš já sosiaallâš vaikuttâsâi árvuštâlmân.
Suomâst lovottem etnisâš tuávváá vuáđuld lii olmooštiätulaavâ mield lavâttem jis tooimâin ij lah asâttum eromâšávt laavâst.
Liipu kovearttâ puátá nuáidiruumbust já Ruotâ sämmilii Anders Fjellner (1795-1876) tiivtâst Biejjie-baernie ađai Piäiváápäärnih.
Kärigâsnjaargâ škovlâ 6-9-ihásiih, stivrejeijee Kaaren Kitti
Sierâi idea vuáđuduvá säämi pargoid já kulttuurân.
Sämitigge táuáimá alda oovtâstpargoost ärbivuáválij sämi-iäláttâsâi pargeiguin, sämiservijguin já instituutioiguin sämmilij sajattuv pyereedmân.
Kieldâlâš já staatâ ohtâduvah kolgâččii toollâđ paargonuuccâmtilálâšvuođâin taam tuođâštus siämmááviärdásâžžân kielâtutkosáin já - tuođâštussáin nuuvt kuhháá ko aanaar- já nuorttâkielâ uásild ij lah máhđulâšvuotâ kielâtutkosân já - tuođâštusân.
Aalmugpeeivi kalga mušteđ meid ránnjáeennâm sämmilijd já algâaalmugijd pirrâ maailm.
Ucceeblohováldálii čielgiittâs puáhtá uáinusân vááijuvvuođâid meiddei škoovlâi sämikielâ máttááttâsâst.
Sämitigge lii vaidâlâm Tukes mieđettem maašinlâš kollekoivumluuvijn Ruávinjaargâ haldâttâhriähtán (táálááš Tave-Suomâ haldâttâhriehti) ruukilaavâ vuástásâžžân, ko Tukes ij lamaš selvâttâm love miäldásii tooimâ vaikuttâsâin sämikulttuurân.
Lasseen luánduriggoduvâiguin ávhástâldijn kalga kiddiđ eromâš huámášume algâaalmugij vuoigâdvuođáid já kulttuurlijd já pirâslijd vaikuttâssáid.
Suomâ sämmilijn jo stuárráámus uási áásá sämikuávlu ulguubeln, párnáin joba 70%.
Sopâmuš olášuttem ovdedeh sierâ čanosjuávhui ovdâsteijei nk. biodiversiteetpargojuávkku sehe ton vuálásâš artikla 8 (j) -äššitobdeepargojuávkku.
Säämi kielâlávgummáttááttâs ovdedeijee škovlim lii Sämitige já Oulu ollâopâttuv Giellagas-instituut ohtsâšpargo já pištá taan ive loopâ räi.
Lahtos 3 Tuávvášmateriaal Čielgiittâs Akwé: Kon - ravvui koskâvuođâst Suomâ lahâaasâtmân
Liävuttisvuotâ, šlaamâ já liijkás ennuv sosiaallâš ohtâvuođah loptejeh párnáá stressiherkkivuođâ liijgás ollâgân, mii uásild puáhtá vaikuttiđ párnáá fiätulâš já kielâlâš ovdánmân, muušton, uáinun alnestis sehe sosiaallâš táiđoid.
kyeddidkuávlu = kuávlu, mast áálduh šoddâdeh ađai kyeddih
Säämi parlamentaarlâš rääđi čuákkim ohtâvuođâst uárnejui ucceeb seminaar mon fáddán lijjii nuorâipoolitliih ääših.
Taažâst tuáimee Davvi Girji kuástid meid Suomâ sämmilij čáállám kiirjijd.
Vuáđutääsi kuávlu puáhtá vuáđudiđ ucemustáá suulân 20 000 ässee kieldâ vuáđun.
• vuáruvaikuttâs jieškote-uv ahasij sämipárnáiguin
Ohtâ taaiđâtábáhtus prinsiipijn lii, ete tot tuáimá sämikielân.
Kielâašijčällee pargoin lii meridum sämitige pargo-oornig 35 §:st.
Árvuštâlloo, et puohnâssân sämmiliih láá jieškote-uv enâmijn ohtsis paijeel 75 000.
Čuákkim äššilistoost lijjii noomâtmeh já eromâšávt sämmilij kielâlijd vuoigâdvuođáid lohtâseijee ääših.
Staatah kalgeh meddâlistiđ räjioovtâstpargo iästuid ko uárnejuvvojeh sosiaal- já tiervâsvuođâpalvâlusah sämmilijd já tai orniidijn kalgeh väldiđ vuotân kielâ lasseen meid sämmilij sosiaallijd já kulttuurlijd tiilijd.
Oovdânpyehtee sajasâšvuođâ uccii Sanna Guttormin lasseen nelji ulmuu: Raisa Järvenpää, Heidi Kitti, Hanna Mattila já Nina West.
Keevâtlâš ovdâmeerhah kulttuuridentiteet naanoodmân aarâhšoddâdmist:
Sun tähidij, et haldâttâs tuárju jieijâs kulttuurpolitiikâst meid sämmilij kulttuur siäilum.
Sämitigge kijttá YLE Sámi radio toimâttâs já puohâid iärásijd jieškote-uv vuovvijn nettiaavis rähtimân uásálistám já sijđoid materiaal já almostittemvuoigâdvuođâid adelem ulmuid.
Seurujärvi-Kari mield Antonio Briceđo luhostuvá čuovâkuvijnis vuorkkiđ eromâš pyereest sämmilii identiteet tehálumosijd tahheid.
Luuvâ Sounds 2012-tábáhtustoimâttâs čalluu Hilbes-juávhust täst.
Kielâpargeeh, kiäh láá maadâsämikielâst 2, julevsämikielâst 2, tavesämikielâst 3, anarâškielâst 1 já nuorttâlâškielâst 1, västideh keevâtlii kielâpargoost.
Nuorârääđi valjiimist šadda válduđ vuotân, et jesâneh ovdâsteh ubâ sämikuávlu sehe jieškote-uv kielâjuávhuid nuuvt pyereest ko máhđulâš.
"Algâaalmugijn lii ennuv addeelmâš kulttuurkyeimivuotân.
Pekka Aikio värijesânin nomâttui Päivi Magga Vuáčust.
Almottâtmijd säminuorâi taaiđâtábáhtusân kalga vuolgâttiđ majemuštáá vástuppeeivi 6.3.2015.
Lasseen juávhust lâi šiev ohtâvuotâ keččeid já lávdástem lâi makkuutteijee.
Sämimáttááttâs uáivild sämikielâ já sämikielâlii sehe sämikulttuur máttááttâs.
Katais haldâttâs toimâpaje ääigi lii uáivilin uđâsmitteđ kuálástuslaavâ, Tiänu kuálástus stivrejeijee staatâsopâmuš, laavâ Meccihaldâttâsâst, meccijotolâh-, luándusuojâlem-, meccikuávlu- pirâssuojâlem-, eennâmkevttim já huksim-, já pirâsvaikuttâsâi árvuštâlmist adelum laavâ.
Täsivääldi President saahâ Saijoos vihkjáin já Sämitige lekkâmijn 3.4.2012.
Keevvâtlávt nube jienâkäldee (om. tuulkâ simultaantulkkum) puáhtá kuldâliđ viermilaađđâm nube mediačuájáánist já kove algâalgâlâš jienáin keččâđ nube mediačuájáánist.
Sämitige čuákkim internetvuolgâttâs čuovvuu 179 keččed.
sämikielâ haldâšemkuávlust (sámi hálddašanguovlu / forvaltningsområdet for samisk språk) asâttui ive 1990.
TEIKÂ lasettuvojeh váhá čokkámsajeh já uceduvvoo čájáttâssaje:
Oovtâstpargokyeimmin máttááttâsâst lává meid Vaasa ollâopâttuv kielâlávgum já maaŋgâkielâlâšvuođâ kuávdáš sehe Säämi ollâškovlâ (Sámi allaskuvla).
Säminuorâi taaidâtábáhtus já mini-filmâfestivaalâ uárnejuvvoo Vuáčust tuorâstuv njuhčâmáánu 26. peeivi 2009.
Räjioovtâstpargon pyevtittum sämikielâlij sosiaal- já tiervâsvuođâpalvâlusâi ráhtusijd kolgâččij čielgâsmittiđ virgálii oovtâstpargosopâmuš vievâst, mon finnim ovdáničij puoh pyeremustáá Tave-eennâmlij sämisopâmuš peht.
Raapoort kärttee vyeimistorroo máttááttâs kyeskee njuolgâdusâid já virgeomâhâšmiärádâsâid.
Kirje sárgusijd lii sárgum Tania-Maria Moilanen já graafisii vuávám lii ráhtám Svea Päiviö.
Asâttâsvuáđustâslâš tohálâšvuođâvátámâššân lii pargo vaattâm škovlim já sämikielâ táiđu (asâttâs 1727/95).
Aarâhšoddâdem siskáldâs árvuštâllâm iššijn ovdeduvvoo aarâhšoddâdem aargâ tooimâ nuuvt, et aarâhšoddâdem puávtáččij västidiđ jyehi párnáá tárboid já aarâhšoddâdem ohtân palvâlushäämmin perrui tárboid nuuvt pyereest ko máhđulâš.
Sämitige ohtâvuotân lii vuáđuduumin nuorâirääđi.
Sämikielâ kyeskee njuolgâdusah lahtojii jo ovdeláá asâttum sämilaahân já toh pottii vuáimán ive 1992 aalgâst.
Ella Sare anarâškielâlâš Anarâš pivtâstem - kirjeest almostittui nubbe teddilâs.
Sämiparlamiänttárij konferens čokkij oohtân sämitigij aalmug valjim jesânijd ja Ruošâ sämmilij ovdâsteijeid.
Säämi kielârääđi saavâjođetteijen väljejui Neeta Jääskö (persovnlâš värijeessân Saammal Morottaja), värisaavâjođetteijen Magreta Sara (Pentti Pieski) sehe eres jesânin Anna-Liisa Väyrynen (Petra Magga-Vars), Inker-Anne Magga (Ellen Pautamo), Ande Aikio (Joni Saijets), Erkki Lumisalmi (Anna Katariina Feodoroff) já Sierge Rasmus (Rauna Rahko-Ravantti).
Sämiministereh já sämitigij presideentah láá oovtmielâliih tast et puáttee proosees kalga olášuttiđ ráđádâllâmvyehiiävtuttâs mield, mii lii pevdikirje lasattâssân.
Oppâm ilo šadda torvolâš já movtijdittee pirrâduvâst, mast páárnáš uážžu máhđulâšvuođâ jiečânâs, jieštoimâlâš tutkâmân já porgâmân.
Pargopáájáid liččii lamaš haluliih eenâb ko äigi já sajeh adelii piärán.
Tääm mun lam ilolâš, et puávtám jieččân uásild ovdediđ anarâškielâ sajattuv tááláá pargo pehti sehe meid muusik vievâst.
• orniđ sämipárnái ohtsijd ihásâš tábáhtusâid
Ereslágánvuotâ lii vyeimivääri, mutâ tot puáhtá leđe meid nuáđi.
Sajos čuákkimtekniik máhđulist normaalvijdoduvvâst tulkkum kuuđâ sierâ kielân já tom puáhtá vijđediđ älkkest love kielân.
Plaakaat Tuáivumist lii, et juáháš tábáhtusân uásálistee škovlâ ráhtáččij oovtâ ivnáás A2-stuárusii plaakaat, mon arttâ lii rijjâ.
Minister lâi tuđâvâš ete oovtâstpargo Meccihaldâttâssáin tuáimá pyereest.
Toskástut aaibâs hirmâdávt, pággu lii mieđettiđ.
Studio lii váldu-uuvsâ čižetbeln Säämi máttááttâskuávdáá media- ja kielâmáttááttâstiilij ohtâvuođâst.
Ulmen lii lääččiđ pissoo viärmáduv sämikuávlun, mii jieijâs uásild puáhtá torjuu paargon já lasseet säämi aarâhšoddâdemtooimâ siskáldâs ovdedemmáhđulâšvuođâid.
Mij tiettip, ete kiäh mij lep, kost mij puáttip já kuus mij lep monâmin.
Lasetiäđuh: Vaaljâlävdikode pargo uásild vaaljâlävdikode saavâjođetteijee
Algâaalmug kriteereh vuáđudeh aalmugijkoskâsâš pargoseervi, ILO, sopâmušân nummeer 169.
18.00 Aalmugpeeivi konsert Saijoos auditoriost
Virge tevdimist lii kuevti mánuppaje keččâlemäigi.
Nuorttâlâšráánu lii saavzâulloost rahtum uáli liegâs.
Vuossâmuu teddilâs, mii almostui ive 2012, vuobdui rotoi loopân.
Stipendih mieđettuvvojii čuávvoo uáppeid: Inga Påve Idivuoma (Kiärun / Sámi allaskuvla), Marjo Magga (Vuáčču / Sámi allaskuvla), Berit Sonkamuotka (Iänudâh / Oulu ollâopâttâh), Sierge Rasmus (Jyväskylä / Oulu ollâopâttâh), Inger-Elle Suoninen (Aanaar / Sámi allaskuvla), Joni Saijets (Kärigâsnjargâ / Oulu ollâopâttâh).
Ulmeh: Ulmen lii, ete sämimáttááttâs pargoviehâ finnee vuáđutiäđuid ovtâskâs ulmuu já siärvus kielâiäláskitmist, kielâlávgumvuovijn sämisiärváduvvâst, kyevt- já maaŋgâkielâlâšvuođâst sämipárnái máttátmist sehe sämipedagogiikâst sämmilii kielâlávgum vuáđun.
Huolâstuttee lii, ete biodiversiteet kiävhu ain, eromâšávt merâluándu já kooraalkáárguh.
Škovlim- já oppâmateriaaltoimâttâh tuáivut puohháid šiev kesiluámu!
Iäláttâs- já vuoigâdvuođâlävdikode aašij valmâštellen já oovdânpyehten tuáimá Sämitige lahâčällee.
Sämitigge adelij stipendijd Säämi máttááttâskuávdáást valmâštum uáppeid
Sämmilij vuoigâdvuođâsajattuv já sämikuávlu eennâmkevttim vuávám oovdedmân Akwé:Kon - ravvuin lii stuorrâ vaikuttâs.
Pääihist tábáhtuvvee säämi peerâpeivitipšo ij lah sämikuávlu kieldâin finniimist.
11:00-11:15 Säämi kielâtaho palhâšume vuáđustâsah Kielârääđi saavâjođetteijee, Erkki Lumisalmi Kielâtaho-palhâšume rähtee sahâvuáru
Ijâttes iijâ uárnejeh oovtâstpargoost Anára Sámisearvi ry.
Aalmugijkoskâšii artikkâl 8 (j) -pargojuávhu pargon adelii el. rähtiđ rijjâtátulijd ravvuid algâaalmugij tievâslii já vaikuttettee uásálistem vievâst tast, maht staatah pyehtih puoh pyeremus máhđulijn vuovijn ovdediđ lahâasâttem já haldâttuv artikkâl 8 (j) olášuttem várás.
Toimâpäikki lii säämi kulttuurkuávdáš Sajosist, Anarist.
Juáigus siskáldâsâst puáhtá čielgâsávt uáiniđ páihálii kulttuur almoonmijd já oppâđ madârvanhimij historjást.
Käldee: Sämitiggevaaljâin já säämi parlament vaaljâin nuurrum lovottuvah
Oro tegu liččijm maccâmin ááigán, kuás sämikielâst ij lamaš škoovlâst sajattâh já kielâmolsom ovdánij jotelávt.
• ellei luodâi tubdâmsierâdmeh, riävskásierâdmeh
Lävdikodde já ton máhđulâš pargováljukodde pyehtiv táárbu mield kevttiđ pargostis äššitobdeid.
Kirječälleeh, kiäin škovlâ lâi rievedâm nuuvt eenikielâ, identiteet já kulttuur, račoškuottii kollektiivlâš vuáttámušâidis.
Onne pirâsministeriön luovâttum raapoort raahtij pirâsministeriö asâttem vijđesvuáđusâš äššitobdeejuávkku.
Kieldâi já virgeomâhij tieđettem sämikielân olášuvá tuše pelduvváid.
Suomâ staatâ lii asâttâm maaŋgâ ihelovo ääigi ulmen uážžuđ aalmuglii čuávdus sämmilij eennâm- já čäcivuoigâdvuođâin, mut čuávdus uuccâm ij lah ubâ algâttumgin.
Säminuoráid lii ovdánmin máhđulâšvuotâ vaikuttiđ säminuorâi sajattâhân.
Näkkäläjärvi lii eromâš tuđâvâš toos, et sämitige toohâm laseruttâdemucâmuš finnij torjuu piäládâhraajij paijeel.
Párnáikulttuurkuávdáá kiiđâ äigikyevdilis tábáhtussáid kuleh nommâkišto já párnái määđhih merâriidon.
o Sämitigge uásálist haldâttâsráđádâlmáid ive 2015 já vaikut pehtilávt haldâttâsohjelm sämikirjiimáid.
Haavâ váldu-ulmen lii ovdediđ já rähtiđ toimâmmaali sämikulttuurkuávdáš Sajos finnodâtooimân.
Sämitigge lii algâttâm päikkisiijđoidis uđâsmittem.
Lasseen kalga lasettiđ resurssijd sämikielâlâš peivitipšo falâmân laavâ vaattâm vuovvijn, ko tast lii merhâšittee rooli sämikielâ já kulttuur paijeentuállen já nanodeijen.
Čuággán auditorio Dollast já Dollagáddi-salist
Kirje kuvvim lii toohâm Salli Parikka Wahlberg.
- Suomâst lii stuorrâ ovdâsvástádâs algâaalmug kielâ siäilumist puáttee suhâpuolváid, ucceeblohováldálâš tiäddut.
Oskom nuuvt, ko sämmilijn lii nuuvt noonâ oohtânkulluuvâšvuođâ tobdo, veikkâ mii lep-uv juohum neelji sierânâs enâmân.
Lasetiäđuh já almottâtmeh: šleđgâpoostâ peht Tämä sähköpostiosoite on suojattu roskapostia vastaan, aseta javascripttuki päälle nähdäksesi osoitteen.
Kuálástus uásild haldâttâsohjelm čoonnâs olášuttiđ tárbulijd tooimâid vajâldeijee kyelinaalij suoijâlmân.
Uásálisteeh mäksih jieijâs mätki-, orroom- já purâdemkoloid.
Sämikielah kuleh uralilâš kielâjuávhu syemmilâš-ugrilâš suárgán já toh láá nuorttâmeerâsyemmilâš kielâi aldemuuh hyelkkikielah.
Sämitige stivrâ já minister Koskinen savâstâláin meid nuorttâlâškulttuurkuávdáást. "
Säämi kielâlävdikoodán nomâttuvvojii uđđâ jesâneh
Párnáá kielâlâš tiäđulâšvuođâ ovdánmân kalgeh leđe sust ennuv maaŋgâpiälásiih kielâkevttimmáhđulâšvuođah puohâi tooimâi ohtâvuođâst.
Seervist láá puuvdah Aanaar markkânist já iänuduv Hettaast.
Säämi parlamentaarlâš rääđi (Suomâ, Taažâ já Ruotâ sämitigij oovtâstpargo-orgaan) aalgât 1.1.2013 ohtsâštave-eennâmlâš sämikielâ áámmát- / reesuurskuávdáá vuáđudemproojeekt, mii nohá 30.6.2014.
Niilo Rasmus máttát Sirmá já Ucjuv uáppeid muusik já lihâdem.
Juáigusijd puáhtá jyehiđ olmoošjuáigusáid já eres juáigusáid.
Sopâmuš kuáská Euroop Rääđi jeessânenâmáid.
Jottee eellimvyevi já čovgâ luándukoskâvuođâ keežild tušes tâi tárbuttis topârik ij ärbivuáválávt rahtum.
Vanhimijn lii vuosâsajasâš já ohtsâš ovdâsvástádâs párnáá šoddâdmist.
Proojeekt adeličij meiddei tiäđu tast, mon kales sämmilâš finnee váldulii iälámâš sämi-iäláttâsâin já toi lahtosiäláttâsâin já mon kales eres palvâlusâin. Návt puáhtá hammiđ oleskove tast, maggaar sämmilâš iäláttâsrááhtus lii.
Mááccuh kiävttoo tááláá ääigi iänááš juhlepihtâsin, nuuvt heejâin ko hávdájáin-uv, mutâ meid virgálij čuákkimij pihtâsin.
• čuávvuđ poccuu njuovvâm já jieškote-uv osijguin ávhástâllâm
Aanaarjáávrán lii mätki suulân 200 meetterid.
Pargo miänástuvvee tipšom išedeh hiäivulâš ollâškovlâtuđhos, hárjánem vátávâš haaldâtlâš pargoin, jođetmist já tave-eennâmlâš ohtsâšpargoost, šiev vuáruvaikuttâstááiđuh sehe kelijdeijee táru- / ruotâkielâ já šiev suomâkielâ táiđu.
Laahâ tiäddud meid, et puohâin, kiäh kuleh aalmuglii ucceeblohon, kalga leđe máhđulâšvuotâ oppâđ, ovdediđ já kevttiđ ucceeblovokielâ.
Lii stuorrâ ilo uáiniđ tii tääbbin áávvudmin sämmilij aalmugpeeivi.
Kolgâp kenski vistig toimâđ puáris sämitiggelaavâ vuáđuld, mutâ siämmást meid ráhtádâttâđ uđđâ laavâ pyehtim uđâsmitmijd.
Enâdâhân láá pááccám madârvanhimij kuátišiljoh, kiäinuh, käärdih já rakânâsah.
Vuáđupargopitái lasseen pargokirjeest láá pargopitáh, moi toohâm váátá jiešráđálii kuorâttâllâm, juurdâpuátusij toohâm já oppum aašij heiviittem.
Säämi kielâtaho - palhâšume uáivilin lii movtijdittiđ palhâšume uážžoo pyerediđ ovdiist-uv pargo, maid pargeh sämikielâ oovdân já movtijdittiđ puohâid Iänuduv kieldâ já eres virgeomâháid pyerediđ sämikielâ sajattuv.
Tilálâsvuođâ lekkâmsaavâst Sämitige saavâjođetteijee Tiina Sanila-Aikio muštâlij, ete sämmiliih kietâtyejirähteeh já taidâreh láá oovdânpuáhtâm čájáttâsmáhđulâsvuođâ finnim Sajosân, ko Sajos lii laasâ meddei materiaallâš sämikulttuurân: "Mij oskop, ete čájáttâstoimâ lii šiev já mudágis lase Saijoos tooimân sehe tot lááčá fiijnâ raamijd sämitaidâráid já kietâtyejirähteid finniđ tuojijdâs uáinusân. "
Algâaalmugáid kyeskee aalmugijkoskâsiih sopâmušah já julgáštušah
Ucjuvlâš Titta Rasmus, kote jođettij tábáhtus aanaarlâš Mikke Näkkäläjärvijn, algâttij Säämi suuvâ lavluu moos keččeeh uásálistii.
Kuittâg juurdâ poccui vyebdimist já iäláttâs looppâtmist oroi tegu luovâččij uásist jieijâs eellim já leggističij eeji já madâreejij eellimpargo hukás.
* Irdon (akustilâš muusik tavesämikielân)
čagge = puásuičuurâ, mast láá puoh omâsteijes poccuuh iälu
o Aanaar- já nuorttâsämikielâ sajattâh pyereduvvoo täsiárvusâš kiellân škovliimist, tuđhosijn, sämitige tooimâst já almolâš elimist tavesämikielâ paaldân.
Palhâšume muttoo jyehi nube já ton rähtimist västid Sámi Duodji ry valjim sämitaaidâr tâi - tuáijár.
Mun lam ovttuu mieldi vyesimiärkkumijn já täviv pygálusâin.
Ohtsâštave-eennâmlâš sämikielâ áámmát- / reesuurskuávdáá pargokielah láá sämikielâ sehe suomâkielâ já ruotâ / tárukielâ.
Sämitigge palhâšij viššâlis sämikielâ uáppeid
Minister Koskinen lâi pivdám teivâdem já sun halijdij savâstâllâđ eromâšávt sämitiggelaavâ uđâsmitmist, Meccihaldâttâslaavâ uđâsmitmist sehe sämitige oovtâstpargoost Meccihaldâttâssáin " saavâjođetteijee Näkkäläjärvi muštâlij.
Maaŋgâ tuálust ihásâšjurâmân kullii meiddei loddepivdo, muorjim já nuurrâm.
Pälkki miärášuvá sämitige pálkkááttemvuáháduv vátávâšvuođâtääsi VII / II mield, vuáđupälkki 1 585,62 eurod / mp, mon lasseen máksoo 24% sämikuávlu lase já pargohárjánem miäldásiih hárjánemlaseh.
Tv:st lii sämikielâlâš párnáiohjelm Unna Junná, sämiradiost puáhtá kuldâliđ Binna Bánna- párnái ohjelm já párnái kirjálâšvuotâ lii lasanâm puáhâin sämikielâin.
Bohccostallit - juávkku Avelist oovdâst säminuorâid Oulust
Sii lasseen jyehi lävdikoodán kuleh vittâ eres jeessân sehe juáhážân persovnkuáhtásâš värijeessân.
ECRI avžuut, ete virheomâhááh riemih tárbulâš toimáid vâi visásmiteh tai vuoigâdvuođâi tuđâttettee olášume oovtâstpargoost sämmilâš ovdâsteijeiguin.
Algâaalmug kielâ máttááttâs adeluvvoo sämikuávlu ulguubeln siämmái vuáđustâsâiguin ko el. enâmânvärrejeijei kielâi máttááttâs.
Virge kullutmân uđđâsist áávus ij lamaš tárbu návt uánihis meriáigásâšvuođâst, ko pargo lâi uuccâm virge iävtuid tevdee occee.
Sämmilij kevttim instrumeentijn nuáidurumbu, lâi tehálâš nuáidi rituaalriäidu.
Kulttuurkuávdáá šiljopiirâs heivee ereslágán olgotábáhtussáid, ovdâmerkkân messutilálâšvuođâi olgouásáduvâi já muusikfestivaalij táárboid.
Sun finnij toos hárjánem, ko lâi artistin legendaarisâš Veijo Länsman muštokonseertist.
Sämitige čuákkim tuhhiittem ekonomiavuávám stivree sämitige vaaljâpaje ruttâdem uuccâm já ruttâdem kevttim.
Uđđâ oppâkirjeh láá čohčâluuhâmpaje oppâkirjeh 5-6 luokkáid.
Lasseen almottâs lii luuhâmnáál Sämitige päikkisiijđoin www.samediggi.fi
Torjuu puáhtá mieđettiđ sämikuávlu kieldáid, servikuddijd já palgâsáid sehe laavâ 18 §:st uáivildum priivaat uásipeelijd mainâšum laavâ heivitmist šaddee sierânâs lasekoloi luávdimân.
Taansâ juurdâ vuáđuduvá elleekován Kuovdâkiäinu stuime, mast meiddei čáittus tyehin čuoijâm Mari Boinen muusil lâi luoihâttum.
" Čohčâ lii lamaš uáli čoovgâs já ráđádâlmeh láá lamaš hástuliih já ráđádâlmeh láá toollum nuuvt sämitige já staatâ kooskâst ko staatârääđi siste-uv.
Iävtuttâs sämikielâ iäláskittem toimâohjelmân luovâttui ministeráid
Torjuuh láá mieđettum om. pargojuávhu sämikielâ oppâmist šaddee koloid, tegu pálhálâš virgerijjâvuodáid já sajasii pälkkikoloid.
Outi Pieski lii valmâštum Kovetaaiđâakatemiâst ive 2000.
Rävisolmooš puáhtá távjá huámmášhánnáá sárnuđ páárnážân movdijdithánnáá suu mahten kyevtkoskâsân savâstâlmân.