భారతదేశపు	-NEL
మానవ	O
అభివృద్ధి	O
సూచిక	O
0.429	B-NEN
నుంచి	O
0.645	B-NEN
వరకు	O
పెరిగింది	O
.	O

మరో	O
వైపు	O
భారత	B-NEL
దేశపు	I-NEL
స్థూల	O
జాతీయోత్పత్తి	O
తలసరి	O
కూడా	O
2.74	B-NEN
శాతం	O
పెరిగింది	O
.	O

భారతదేశం	-NEL
131	B-NEN
స్థానంలో	O
ఉండగా	O
,	O
బంగ్లాదేశ్	-NEL
133	B-NEN
స్థానంలో	O
,	O
పాకిస్తాన్	-NEL
154	B-NEN
స్థానంలో	O
ఉన్నాయి	O
.	O

దక్షిణాసియా	-NEL
దేశాల	O
సగటు	O
మానవ	O
అభివృద్ధి	O
సూచిక	O
విలువ	O
0.631	B-NEN
ఉండగా	O
భారత	-NEL
విలువ	O
0.641	B-NEN
(	O
0.645	B-NEN
)	O
గా	O
ఉంది	O
.	O

గంగానది	-NEL
పరివాహక	O
ప్రాంతం	O
దేశ	O
జనాభాలో	O
దాదాపు	O
45	B-NEN
%	O
మంది	O
అవసరాలను	O
తీరుస్తోంది	O
.	O

ఒక	B-NETI
దశాబ్దం	I-NETI
పాటు	O
జరిగిన	O
సమావేశాలు	O
,	O
శిఖరాగ్ర	O
సదస్సుల	O
ఆధారంగా	O
మరింత	O
ముందుకు	O
తీసుకుపోతూ	O
2000	B-NETI
సెప్టెంబరులో	I-NETI
న్యూయార్కులోని	-NEL
ఐక్యరాజ్య	B-NEO
సమితి	I-NEO
ప్రధానకేంద్రంలో	O
149	B-NEN
(	O
189	B-NEN
)	O
దేశాలకు	O
చెందిన	O
ప్రపంచ	O
నేతలు	O
ఐక్యరాజ్యసమితి	-NEO
మిలీనీయం	O
ప్రకటనను	O
ఆమోదించుకున్నారు	O
.	O

ఎనిమిది	B-NEN
అంశాలలో	O
ఐక్యరాజ్యసమితి	-NEO
మిలీనీయం	O
అభివృద్ధి	O
లక్ష్యాలను	O
189	B-NEN
దేశాలు	O
2000	B-NETI
సెప్టెంబరులో	I-NETI
ఆమోదించుకుని	O
2015	B-NETI
నాటికల్లా	I-NETI
సాధించాలి	O
అని	O
నిర్ణయించుకున్నాయి	O
.	O

వీటిల్లో	O
8	B-NEN
లక్ష్యాలు	O
(	O
గోల్స్	O
)	O
,	O
18	B-NEN
ఉపలక్ష్యాలు	O
(	O
టార్గెట్లు	O
)	O
,	O
48	B-NEN
సూచికలు	O
(	O
పెర్ఫార్మెన్స్	O
ఇండికేటర్స్	O
)	O
ఉన్నాయి	O
.	O

లక్ష్యం	O
1	B-NEN
-	O
అత్యంత	O
పేదరికాన్ని	O
,	O
ఆకలిని	O
నిర్మూలించడం	O

ఇందుకోసం	O
రూ.	O
20,000	B-NEN
కోట్ల	O
పెట్టుబడిని	O
కేటాయించారు	O
.	O

ఏడు	B-NEN
ఐ.ఐ.టి.ల	B-NEO
సహవ్యవస్థ	O
పర్యవేక్షణలో	O
అమలు	O
చేస్తున్న	O
గంగా	-NEL
నది	O
తీర	O
నిర్వహణ	O
ప్రణాళికకు	O
తోడుగా	O
నాలుగు	B-NEN
ప్రధాన	O
కేటగిరీలలో	O
బహిరంగ	O
సంబంధ	O
,	O
బహుళ	O
ఏజెన్సీలు	O
,	O
బహుళ	O
స్థాయిలలో	O
సమగ్ర	O
ఆకృతిలో	O
చేపట్టే	O
వ్యవస్థ	O
ఇది	O
.	O

ఆ	O
నాలుగు	B-NEN
కేటగరీలు	O
కాలుష్యం	O
తగ్గింపు	O
(	O
నిర్మల	O
గంగ	-NEL
)	O
,	O
ప్రవాహాన్ని	O
మరియు	O
జీవావరుణాన్ని	O
పెంచడం	O
(	O
అవిరళ	O
గంగ	-NEL
)	O
,	O
ప్రజలకు	O
-	O
నదికి	O
మధ్య	O
సంబంధాన్ని	O
మరింత	O
బలపరచడం	O
(	O
జన	O
గంగ	-NEL
)	O
మరియు	O
పరిశోధన	O
,	O
విధానం	O
మరియు	O
జ్ఞాన	O
నిర్వహణ	O
(	O
జ్ఞాన	O
గంగ	-NEL
)	O
.	O

లక్ష్యం	O
2	B-NEN
-	O
విశ్వజనీన	O
ప్రాథమిక	O
విద్య	O
లక్ష్యాన్ని	O
సాధించడం	O

లక్ష్యం	O
3	B-NEN
-	O
మహిళల	O
సాధికారత	O
సాధించడం	O
,	O
లింగపరమైన	O
సమానత్వాన్ని	O
ప్రోత్సహించడం	O

నాటి	O
నుంచీ	O
నేటి	O
దాకా	O
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లో	O
గల	O
మొత్తం	O
ఇళ్లలో	O
సుమారు	O
20	B-NEN
శాతం	O
అంటే	O
-	O
3.7	B-NEN
ఇళ్లకు	O
సురక్షిత	O
నీటి	O
సరఫరా	O
కోసం	O
కొళాయి	O
కనెక్షన్లు	O
ఏర్పాటయ్యాయి	O
.	O

దీంతోపాటు	O
5	B-NEN
లక్షల	O
గ్రామీణ	O
పాఠశాలలు	O
,	O
4.5	B-NEN
లక్షల	O
బాలల	O
సంరక్షణ	O
-	O
అభివృద్ధి	O
కేంద్రాలకు	O
సురక్షిత	O
నీటి	O
సరఫరా	O
కార్యక్రమాన్ని	O
కూడా	O
ప్రారంభించింది	O
.	O

లక్ష్యం	O
4	B-NEN
-	O
శిశు	O
మరణాలను	O
తగ్గించడం	O

లక్ష్యం	O
5	B-NEN
-	O
తల్లుల	O
ఆరోగ్యాన్ని	O
మెరుగుపర్చడం	O

లక్ష్యం	O
6	B-NEN
-	O
మలేరియా	O
హెచ్.ఐ.వి	O
/	O
ఎయిడ్స్	O
,	O
ఇతర	O
వ్యాధులతో	O
పోరాడడం	O

-	O
టార్గెట్	O
8	B-NEN
-	O
2015	O
నాటికి	O
నిర్మూలించి	O
,	O
మలేరియా	O
,	O
వ్యాధుల	O
బారిన	O
పడడాన్ని	O
వెనక్కు	O
మరల్చడం	O

సమీకృత	O
రీతిలో	O
ఇందుకు	O
సంబంధించి	O
నాలుగు	B-NEN
ప్రధాన	O
అంశాలు	O
ఉంటాయి	O
.	O

((	O
భారతదేశం	-
స్వరూప	O
స్వభావాలు	O
రెండింటిలోనూ	B-NEN
శక్తివంతమైన	O
ప్రజాస్వామ్యంగా	O
నిలదొక్కుకోవడానికి	O
కావలసిన	O
అచంచలమైన	O
సంస్థాగత	O
విలువలు	O
,	O
విధానాలు	O
,	O
ప్రక్రియలు	O
రూపొందించిన	O
మరి	O
కొందరు	O
ప్రముఖ	O
సివిల్‌	O
అధికారులు	O
కూడా	O
ఉన్నారు	O
.	O

రాజ్యాంగం	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వీసులు	O
:	O
భారత	O
రాజ్యాంగంలోని	O
310	B-NEN
,	O
311	B-NEN
,	O
312	B-NEN
అధికరణాలు	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాల	O
ఆధ్వర్యంలోని	O
సివిల్‌	O
సర్వీసులకి	O
సంబంధించిన	O
విధివిధానాలు	O
వివరించేవిగా	O
ఉన్నాయి	O
.	O

ఇక	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల్లో	O
ఉన్న	O
అధికారుల	O
తొలగింపు	O
,	O
సర్వీస్‌	O
నుంచి	O
బర్తరఫ్‌	O
,	O
ర్యాంక్‌	O
తగ్గింపు	O
వ్యవహారాలకు	O
సంబంధించిన	O
విధివిధానాలు	O
,	O
షరతులు	O
311వ	B-NEN
అధికరణంలో	O
ఉన్నాయి	O
.	O

అఖిల	O
భారత	O
సివిల్‌	O
సర్వీసులకు	O
సంబంధించిన	O
అంశాలు	O
312వ	B-NEN
అధికరణంలో	O
సవివరంగా	O
ఉన్నాయి	O
.	O

దీని	O
ద్వారా	O
నదులు	O
,	O
ఉపనదులు	O
,	O
మాగాణి	O
నేలలు	O
,	O
వరద	O
ప్రాంతాలు	O
,	O
నీటి	O
ఊటలు	O
మరియు	O
చిన్న	O
నదులు	O
అన్నీ	O
ఒక	B-NEN
వ్యవస్థగా	O
సమగ్ర	O
ఆకృతిని	O
దాల్చుతాయి	O
.	O

జాతీయ	O
స్థాయి	O
నుంచి	O
జిల్లా	O
స్థాయి	O
వరకు	O
ఒక	B-NEN
సమగ్ర	O
పరిపాలనా	O
వ్యవస్థ	O
ఏర్పాటు	O
వల్ల	O
పరస్పర	O
దార్శనికత	O
,	O
ఒకే	O
వ్యవస్థ	O
ద్వారా	O
సమర్ధవంతంగా	O
అమలు	O
చేయడమే	O
కాక	O
ప్రజలను	O
భాగస్వాములను	O
చేయడానికి	O
వీలు	O
అవుతుంది	O
.	O

నమామి	O
గంగే	O
కింద	O
రూ.	O
29,578	B-NEN
కోట్ల	O
పెట్టుబడి	O
అవసరమయ్యే	O
మొత్తం	O
335	B-NEN
ప్రాజెక్టులను	O
మంజూరు	O
చేశారు	O
.	O

వాటిలో	O
142	B-NEN
ప్రాజెక్టులు	O
పూర్తి	O
అయ్యాయి	O
.	O

ఈ	O
ప్రాజెక్టుల	O
కోసం	O
2014	B-NETI
నుంచి	I-NETI
2021	I-NETI
ఫిబ్రవరి	I-NETI
మధ్య	I-NETI
కాలంలో	O
ఖర్చు	O
బాగా	O
పెరిగి	O
రూ.	O
9,795.62	B-NEN
కోట్లకు	O
చేరడం	O
ద్వారా	O
ఈ	O
మధ్య	O
కాలంలో	O
పనులు	O
అనేక	O
రెట్లు	O
వేగంగా	O
అమలు	O
జరగడం	O
తెలుస్తోంది	O
.	O

గంగా	-NEL
నది	O
పరివాహక	O
ప్రాంతంలో	O
రోజుకు	O
4856	B-NEN
మిలియన్	O
లీటర్ల	O
నీటిని	O
(	O
ఎం.ఎల్.డి	O
)	O
శుద్ధి	O
చేయగల	O
సామర్ధ్యం	O
ఉన్న	O
156	B-NEN
మురుగునీటి	O
శుద్ధి	O
ప్రాజెక్టులను	O
మంజూరు	O
చేయడం	O
జరిగింది	O
.	O

2014	B-NETI
నాటికి	I-NETI
రోజుకు	O
462.85	B-NEN
మిలియన్	O
లీటర్ల	O
నీటిని	O
శుద్ధి	O
చేసే	O
సామర్ధ్యం	O
గల	O
28	B-NEN
ప్రాజెక్టులు	O
మాత్రమే	O
ఉండేవి	O
.	O

ఈ	O
ప్రాజెక్టులకు	O
అయ్యే	O
ఖర్చును	O
రెండు	B-NEN
రకాలుగా	O
చెల్లిస్తారు	O
.	O

ఈ	O
పద్ధతిలో	O
ప్రాజెక్టు	O
నిర్మాణ	O
వ్యయం	O
(	O
క్యాపెక్స్	O
)	O
లో	O
40	B-NEN
%	O
నిర్మాణ	O
సమయంలో	O
చెల్లిస్తారు	O
.	O

ఇందుకు	O
సంబంధించి	O
ఒక	B-NEN
మరిచిపోలేని	O
ముచ్చట	O
చెప్తుంటారు	O
.	O

ఒక	B-NEN
సీనియర్‌	O
అధికారి	O
తన	O
దగ్గర	O
ఫైళ్ల	O
కోసం	O
రెండు	B-NEN
ట్రేలు	O
ఏర్పాటు	O
చేసుకున్నాడట	O
.	O

కాగా	O
,	O
2021	B-NETI
-	I-NETI
22	I-NETI
వార్షిక	O
బడ్జెట్	O
'	O
లో	O
,	O
నాబార్డ్	-NEO
సహకారంతో	O
రూ.	O
5,000	B-NEN
కోట్ల	O
ప్రాథమిక	O
కార్పస్	O
ఫండ్	O
'	O
తో	O
ప్రారంభించిన	O
సూక్ష్మ	O
సాగునీటి	O
నిధికి	O
మరో	O
రూ.	O
5,000	B-NEN
కోట్లు	O
చేర్చి	O
మొత్తం	O
నిధిని	O
రెట్టింపు	O
చేయాలి	O
అని	O
ప్రభుత్వం	O
ప్రతిపాదించింది	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
,	O
కేంద్ర	O
బడ్జెట్	O
2021లో	-NETI
ప్రభుత్వం	O
దేశంలోని	O
పైపుల	O
ద్వారా	O
నీటి	O
సరఫరా	O
సదుపాయం	O
లేని	O
2.68	B-NEN
కోట్ల	O
పట్టణ	O
ప్రాంత	O
కుటుంబాలకు	O
పైపుల	O
ద్వారా	O
మంచి	O
నీటిని	O
అందించేందుకు	O
రూ.	O
2.87	B-NEN
లక్షల	O
కోట్లతో	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
(	O
అర్బన్	O
)	O
పథకాన్ని	O
ప్రకటించింది	O
.	O

-	O
నాటిన	O
మొక్కల	O
పెరుగుదలను	O
క్రమం	O
తప్పకుండా	O
పర్యవేక్షిస్తూ	O
,	O
ప్రతి	O
ఒక్కటి	B-NEN
వృక్షంగా	O
ఎదిగేలా	O
శ్రద్ధ	O
వహించాలి	O
.	O

"	O
ప్రతి	O
చుక్కకు	O
మరింత	O
పంట	O
"	O
విభాగానికి	O
2018	O
-	O
19లో	O
నాబార్డ్	-NEO
సహకారంతో	O
రూ.	O
5,000	B-NEN
కోట్ల	O
కార్పస్	O
ఫండ్‌తో	O
సూక్ష్మ	O
సాగునీటి	O
నిధిని	O
(	O
మైక్రో	O
ఇరిగేషన్	O
ఫండ్	O
)	O
ను	O
ప్రభుత్వం	O
ఏర్పాటు	O
చేసింది	O
.	O

కాగా	O
,	O
2021	B-NETI
-	I-NETI
22	I-NETI
వార్షిక	O
బడ్జెట్	O
'	O
లో	O
,	O
నాబార్డ్	-NEO
సహకారంతో	O
రూ.	O
5,000	B-NEN
కోట్ల	O
ప్రాథమిక	O
కార్పస్	O
ఫండ్	O
'	O
తో	O
ప్రారంభించిన	O
సూక్ష్మ	O
సాగునీటి	O
నిధికి	O
మరో	O
రూ.	O
5,000	B-NEN
కోట్లు	O
చేర్చి	O
మొత్తం	O
నిధిని	O
రెట్టింపు	O
చేయాలి	O
అని	O
ప్రభుత్వం	O
ప్రతిపాదించింది	O
.	O

-	O
అవగాహన	O
పెంచడంతో	O
పాటు	O
వివిధ	O
పనులను	O
పూర్తి	O
చేయడం	O
కోసం	O
స్వచ్ఛంద	O
శ్రమదానాన్ని	O
ఒక	B-NEN
మార్గంగా	O
రూపొందించాలి	O
.	O

నీటి	O
వినియోగాన్ని	O
,	O
నీటి	O
వృధాను	O
తగ్గించడం	O
ద్వారా	O
నీటి	O
వినిమయ	O
సామర్ధ్యాన్ని	O
20	B-NEN
శాతం	O
వరకు	O
తగ్గించే	O
లక్ష్యంతో	O
జాతీయ	O
జల	O
యోజన	O
(	O
నేషనల్	O
వాటర్	O
మిషన్	O
)	O
(	O
ఎన్‌డబ్యుఎం	O
)	O
అనేక	O
కార్యక్రమాలను	O
అమలు	O
చేస్తోంది	O
.	O

దేశంలో	O
ఉన్న	O
24.8	B-NEN
లక్షల	O
చదరపు	O
కిలోమీటర్లకు	O
గానూ	O
,	O
13	B-NEN
లక్షల	O
చదరపు	O
కిలోమీటర్ల	O
ప్రాంతాన్ని	O
మ్యాపింగ్	O
చేయడం	O
పూర్తి	O
అయింది	O
.	O

నీటి	O
వినియోగాన్ని	O
,	O
నీటి	O
వృధాను	O
తగ్గించడం	O
ద్వారా	O
నీటి	O
వినిమయ	O
సామర్ధ్యాన్ని	O
20	B-NEN
శాతం	O
వరకు	O
తగ్గించే	O
లక్ష్యంతో	O
ఏర్పాటు	O
చేసిన	O
నేషనల్	O
వాటర్	O
మిషన్	O
(	O
ఎన్.డబ్యు.ఎం	O
)	O
దేశంలో	O
,	O
రాష్ర్టాలలో	O
నీటి	O
సమాన	O
పంపిణీకి	O
,	O
మురికి	O
నీరు	O
పునఃవినియోగం	O
కోసం	O
రీసైక్లింగ్	O
వ్యవస్థ	O
ఏర్పాటుపై	O
ప్రత్యేక	O
దృష్టిని	O
కేంద్రీకరించింది	O
.	O

ఈ	O
కార్యక్రమం	O
వల్ల	O
సుస్థిర	O
అభివృద్ధి	O
లక్ష్యం	O
-	O
6ను	B-NEN
సాధించే	O
దిశగా	O
భారత్	-NEL
ఆశాజనక	O
స్థాయికి	O
చేరుకోగలిగింది	O
.	O

11,85,000	B-NEN
పడకలు	O
ఉన్నాయి	O
అని	O
అంచనా	O
.	O

భారత్‌లో	-NEL
500	B-NEN
పైగా	O
వైద్య	O
కళాశాలలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

వీటి	O
నుండి	O
ప్రతి	B-NETI
సంవత్సరం	I-NETI
సుమారు	O
50,000	B-NEN
డాక్టర్లు	O
డిగ్రీలు	O
పొందుతున్నారు	O
.	O

దేశంలో	O
50	B-NEN
కోట్ల	I-NEN
మంది	O
ప్రజలకు	O
లబ్ధి	O
కలిగే	O
విధంగా	O
విశ్వజనీన	O
ఆరోగ్య	O
సంరక్షణ	O
(	O
Universal	O
Health	O
Coverage	O
-	O
UHC	O
)	O
పధకాన్ని	O
దార్శనికతతో	O
రూపొందించారు	O
.	O

ఒకపక్క	O
రాజకీయ	O
చిత్తశుద్ధితో	O
పాటు	O
నిధులకు	O
కొరత	O
లేకపోవడం	O
,	O
వివిధ	O
వర్గాల	O
భాగస్వామ్యం	O
ముఖ్యంగా	O
ప్రజల	O
తోడ్పాటుతో	O
విస్తృత	O
స్థాయిలో	O
మార్పులు	O
తీసుకువచ్చే	O
ఓ	B-NEN
విజయవంతమైన	O
ఫార్ములాను	O
ప్రభుత్వం	O
గుర్తించింది	O
.	O

దాదాపు	O
20	B-NEN
లక్షల	O
మంది	O
అంగన్వాడీ	O
కార్యకర్తలు	O
అలాగే	O
52	B-NEN
లక్షల	I-NEN
మంది	O
టీచర్లు	O
దేశ	O
వ్యాప్తంగా	O
చేతులు	O
కలపడానికి	O
సిద్ధమైతే	O
పిల్లలు	O
సాధించలేని	O
లక్ష్యాలు	O
ఏమి	O
ఉంటాయి	O
.	O

సులువుగా	O
వ్యాపారం	O
చేయడం	O
పై	O
ప్రపంచబ్యాంకు	O
నివేదిక	O
2020	-NETI
ప్రకారం	O
190	B-NEN
దేశాలలో	O
భారత్‌	-NEL
63వ	O
స్థానంలో	O
ఉంది	O
.	O

ఆసుపత్రుల	O
నిర్మాణానికి	O
100	B-NEN
%	O
విదేశీ	O
ప్రత్యక్ష	O
పెట్టుబడులను	O
(	O
ఎఫ్‌డిఐ	O
)	O
అనుమతిస్తున్నారు	O
.	O

ఆయుష్‌	O
రంగంలో	O
కూడా	O
100	B-NEN
%	O
ఎఫ్‌డిఐలను	O
అనుమతిస్తున్నారు	O
.	O

మన	O
దేశ	O
ఆరోగ్య	O
రక్షణ	O
రంగంలో	O
పెట్టుబడులు	O
372	B-NEN
బిలియన్ల	I-NEN
అమెరికా	I-NEL
డాలర్లకు	O
చేరుకుంటుంది	O
అని	O
నీతీఆయోగ్‌	O
ఇటీవలి	O
నివేదికలో	O
పేర్కొన్నది	O
.	O

2015లో	-NETI
ఆరోగ్య	O
రంగం	O
4.7	B-NEN
మిలియన్ల	I-NEN
మందికి	O
ప్రత్యక్ష	O
ఉపాధి	O
కల్పించడం	O
ద్వారా	O
దేశంలో	O
5వ	O
అతిపెద్ద	O
ఉపాధి	O
కల్పనా	O
వ్యవస్థగా	O
అభివృద్ధి	O
చెందింది	O
.	O

ప్రతి	O
సంవత్సరం	O
5	B-NEN
లక్షల	I-NEN
కొత్త	O
ఉద్యోగాలను	O
కల్పించే	O
సామర్థ్యం	O
ఆరోగ్య	O
రంగానికి	O
ఉన్నది	O
.	O

ఈ	O
బిల్లు	O
ద్వారా	O
కేంద్ర	O
కమీషన్‌	O
10	B-NEN
వేర్వేరు	O
మండళ్లను	O
ఏర్పాటు	O
చేసి	O
వాటి	O
ద్వారా	O
ఆరోగ్య	O
రంగంలో	O
56	B-NEN
అత్యధిక	O
నైపుణ్యం	O
కలిగిన	O
వృత్తులను	O
నియంత్రించడానికి	O
అవకాశము	O
ఉంటుంది	O
.	O

మన	O
దేశంలో	O
సుమారు	O
12.5	B-NEN
లక్షల	O
రిజిస్టర్డ్‌	O
అల్లోపతి	O
వైద్యులు	O
,	O
21.5	B-NEN
లక్షల	I-NEN
నర్సులు	O
,	O
మిడ్‌వైన్స్	O
ఉన్నారు	O
.	O

దేశవ్యాప్తంగా	O
61	B-NEN
లక్షల	O
మంది	O
వైద్యులు	O
,	O
నర్సులు	O
,	O
ఇన్‌టర్న్‌లు	O
,	O
శిక్షణ	O
పొందిన	O
ప్రాక్టీషనర్లు	O
,	O
ల్యాబ్‌టెక్నీషియన్లు	O
,	O
ఆయుష్‌	O
వైద్యులు	O
,	O
ఆశావర్కర్లు	O
,	O
వైద్య	O
విద్యలో	O
చివరి	O
సంవత్సరం	O
విద్యార్థులు	O
ఉన్నారు	O
.	O

ప్రతి	B-NETI
సంవత్సరం	I-NETI
5	B-NEN
లక్షల	O
మంది	O
విదేశీ	O
పేషేంట్లు	O
మన	O
దేశంలో	O
చికిత్స	O
పొందడం	O
వల్ల	O
5	B-NEN
నుండి	O
6	B-NEN
బిలియన్‌	I-NEN
అమెరికా	I-NEL
డాలర్లు	O
ఖర్చు	O
చేస్తున్నట్లు	O
అంచనా	O
.	O

సాహిత్యంలో	O
దళిత	O
సాహిత్యం	O
ఒక	B-NEN
సుస్థిరమైన	O
స్థానాన్ని	O
సంపాదించుకుంది	O
.	O

యువతకు	O
రోల్‌మోడల్‌గా	O
సివిల్‌	O
అధికారులు	O
:	O
ఏ	O
సమయంలో	O
చూసినా	O
లక్షలాది	B-NEN
మంది	O
విద్యార్థులు	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌	O
పరీక్షలకు	O
హాజరు	O
కావాలి	O
అనే	O
లక్ష్యం	O
కలిగి	O
ఉండడం	O
పరిపాటి	O
.	O

సేవానిరతికి	O
పెట్టింది	O
పేరుగా	O
ఖ్యాతి	O
ఆర్జించిన	O
ఒక	B-NEN
సివిల్‌	O
అధికారి	O
అడుగుల	O
జాడలను	O
అనుసరించాలి	O
అన్నదే	O
వేలాది	B-NEN
మంది	O
విద్యార్థులు	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పట్ల	O
ఆసక్తి	O
ప్రదర్శించడానికి	O
కారణం	O
.	O

కిలో	O
2	B-NEN
రూపాయల	O
బియ్యం	O
పథకం	O
అమలు	O
,	O
వాటర్‌	O
షెడ్‌	O
డెవలప్‌మెంట్‌	O
ప్రాజెక్టుల	O
నిర్వహణ	O
,	O
లాల్‌	B-NEO
బహదూర్‌	I-NEO
శాస్త్రి	I-NEO
నేషనల్‌	I-NEO
అకాడమీ	I-NEO
ఆఫ్‌	I-NEO
అడ్మినిస్ట్రేషన్‌లో	I-NEO
యువతకు	O
గురువుగా	O
అందుకున్న	O
మన్ననలు	O
ఆయన	O
పేరు	O
అధికార	O
కారిడార్లలో	O
నేటికీ	O
చిరస్థాయిగా	O
నిలిచిపోవడానికి	O
కారణం	O
.	O

ఒక	B-NEN
కాలంలో	O
ఒక	B-NEN
పదానికి	O
ఉన్న	O
అర్థం	O
కొంత	O
కాలానికి	O
మరొక	O
అర్థం	O
వస్తుంది	O
.	O

ప్రతి	O
ఒక్క	B-NEN
ప్రభుత్వాధికారి	O
రాజ్యాంగ	O
స్ఫూర్తిని	O
,	O
నియమాలను	O
తూచాతప్పకుండా	O
పాటించాలి	O
.	O

ఒక	B-NEN
అధికారి	O
ఎంత	O
నైతికత	O
కలిగి	O
ఉన్నాడు	O
అనేదే	O
సత్పరిపాలనకు	O
గీటురాయి	O
.	O

వీరప్ప	B-NEP
మొయిలీ	I-NEP
నాయకత్వంలోని	O
రెండో	B-NEN
పరిపాలనా	B-NEAR
సంస్కరణల	I-NEAR
కమిషన్‌	I-NEAR
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
వ్యవస్థలో	O
లోటుపాట్లు	O
అన్నింటినీ	O
సమూలంగా	O
చర్చించి	O
నియామకాలు	O
,	O
పనితీరు	O
,	O
ఫలితాలు	O
రాబట్టే	O
వైఖరి	O
అన్నీ	O
మెరుగుపడాలి	O
అని	O
సిఫారసు	O
చేసింది	O
.	O

లక్ష్యం	O
7	B-NEN
-	O
పర్యావరణ	O
పరంగా	O
సుస్థిరమైన	O
మనుగడను	O
సాధించడం	O

లక్ష్యం	O
8	B-NEN
-	O
అభివృద్ధి	O
కోసం	O
ప్రపంచ	O
దేశాలతో	O
భాగస్వామ్యాన్ని	O
పెంపొందించడం	O

-	O
టార్గెట్	O
18	B-NEN
-	O
ప్రైవేటు	O
రంగం	O
భాగస్వామ్యంతో	O
కొత్త	O
సాంకేతికత	O
వల్ల	O
,	O
ముఖ్యంగా	O
సమచార	O
,	O
కమ్యూనికేషన్	O
రంగాల్లో	O
కలిగే	O
ప్రయోజనాలను	O
అందుబాటులోకి	O
తీసుకుని	O
రావడం	O

47	B-NEN
.	O
అందరికీ	O
టెలిఫోన్	O
లైను	O
,	O
సెల్యులర్	O
ఫోన్లు	O

48	B-NEN
A	O
.	O
అందరికీ	O
ఇంటర్నెట్	O
అందుబాటులో	O
ఉండడం	O

రాష్ట్రంలో	O
మానవ	O
ఆవాస	O
రాతి	O
యుగానికి	O
(	O
1.27	B-NEN
మిలియన్	I-NEN
సంవత్సరాల	O
కిందటి	O
)	O
కాలానికి	O
చెందినది	O
.	O

48	B-NEN
B	O
.	O
అందరికీ	O
వ్యక్తిగత	O
కంప్యూటర్లు	O

తాగునీరు	O
,	O
పారిశుధ్యం	O
,	O
పరిశుభ్రత	O
,	O
ఇతర	O
గృహ	O
పరిస్థితుల	O
మీద	O
రెండు	B-NEN
ఎన్.ఎస్.ఓ.	O
(	O
రౌండ్లు	O
69	B-NEN
,	O
79	B-NEN
)	O
నుంచి	O
స్వీకరించిన	O
డేటా	O
ఆధారంగా	O
అఖిల	O
భారత	O
స్థాయిలో	O
గ్రామీణ	O
,	O
పట్టణ	O
ప్రాంతాలకు	O
బి.ఎన్.ఐ.	O
ని	O
తయారు	O
చేయడం	O
జరిగింది	O
.	O

ఈ	O
సూచికలో	O
ఐదు	B-NEN
కోణాలలో	O
26	B-NEN
అంశాలను	O
క్రోడికరించడం	O
జరిగింది	O

విదర్భలో	O
వారి	O
రెండు	B-NEN
శాఖలు	O
పాలన	O
సాగిస్తూ	O
ఉండేవి	O
.	O

ఈ	O
పథకంలో	O
పని	O
చేసే	O
వారు	O
అందరి	O
పని	O
సులభం	O
చేయడానికి	O
ఒక	B-NEN
"	O
మొబైల్	O
యాప్	O
"	O
ను	O
కూడా	O
రూపొందించారు	O
.	O

సిద్ధము	O
అయిన	O
ప్రతీ	O
ఒక్క	B-NEN
నీటి	O
సరఫరా	O
వ్యవస్థను	O
జియో	O
ట్యాగ్	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

బోర్డ్‌	O
ఆఫ్‌	O
డైరక్టర్లు	O
ఫోర్ట్‌	O
విలియమ్స్‌లో	O
ఒక	B-NEN
తీర్మానం	O
చేశారు	O
.	O

పాలనా	O
యంత్రాంగం	O
రహస్య	O
,	O
రాజకీయ	O
కార్యకలాపాలు	O
చేపట్టడానికి	O
వీలుగా	O
వారికి	O
సహాయపడేందుకు	O
,	O
ఒత్తిడిని	O
తగ్గించేందుకు	O
ఒక	B-NEN
విభాగాన్ని	O
ఏర్పాటు	O
చేయాలి	O
అని	O
నిర్ణయించారు	O
.	O

జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
ప్రకటించిన	O
నాటి	O
నుంచి	O
ఇప్పటి	O
వరకు	O
3.77	B-NEN
కోట్ల	O
ఇళ్లకు	O
కుళాయిలు	O
ఏర్పాటు	O
చేశారు	O
.	O

తద్వారా	O
దేశంలో	O
పైప్‌ల	O
ద్వారా	O
నీటి	O
సరఫరా	O
సదుపాయం	O
ఉన్న	O
ఇళ్ల	O
సంఖ్య	O
3.23	B-NEN
కోట్ల	O
(	O
17	B-NEN
%	O
)	O
నుంచి	O
7	B-NEN
కోట్లకు	O
(	O
37	B-NEN
%	O
)	O
పెరిగింది	O
.	O

మొత్తం	O
52	B-NEN
జిల్లాల్లోని	O
82	B-NEN
వేల	O
గ్రామాలకు	O
పైప్‌ల	O
ద్వారా	O
నీటి	O
సరఫరా	O
అందుబాటులో	O
ఉంది	O
.	O

దీనితో	O
పరిపాలనా	O
సంస్కరణలను	O
తీసుకువచ్చి	O
నాలుగు	B-NEN
విభాగాలు	O
ఏర్పాటు	O
చేశాడు	O
.	O

హరిశంకర్	B-NEP
పార్సాయి	I-NEP
వంటి	O
వ్యంగ్య	O
రచయితలు	O
వ్యంగ్యాన్ని	O
ఒక	B-NEN
స్వతంత్ర	O
శైలిగా	O
మలిచారు	O
.	O

కావ్య	O
నాటక్	O
(	O
కవితా	O
రూపంలో	O
నాటకం	O
)	O
ఒక	B-NEN
ముఖ్యమైన	O
వర్ధమాన	O
శైలిగా	O
నిలిచింది	O
.	O

భారతదేశానికి	-NEL
1947లో	-NETI
స్వాతంత్ర్యం	O
లభించిన	O
అప్పుడు	O
సాహిత్యం	O
ఒక	B-NEN
మలుపు	O
తిరగలేదు	O
.	O

భ్రమలు	O
తొలగిన	O
తర్వాత	O
రెండు	B-NEN
పెద్ద	O
సంఘటనలు	O
చోటుచేసుకున్నాయి	O
.	O

1967	B-NETI
నాటి	I-NETI
సామాజిక	O
-	O
రాజకీయ	O
దృశ్యం	O
దేశవ్యాప్తంగా	O
ఒక	B-NEN
తరం	O
రచయితలను	O
పూర్తిగా	O
ప్రభావితం	O
చేసింది	O
.	O

విభజన	O
విషాదంపై	O
ఆయన	O
అక్టోబర్	B-NETI
12	I-NETI
నుండి	I-NETI
1947	I-NETI
నవంబర్	I-NETI
12	I-NETI
వరకు	I-NETI
(	O
ఒక	B-NETI
నెలలోనే	I-NETI
)	O
మొత్తం	O
11	B-NEN
కవితలు	O
రాశాడు	O
.	O

స్వాతంత్రానికి	O
ముందు	O
,	O
కవిత్వంలో	O
రెండు	B-NEN
ప్రముఖ	O
పోకడలు	O
ప్రబలంగా	O
ఉన్నాయి	O
.	O

ఇందులో	O
ఒకటి	B-NEN
తార	O
సప్తక్	O
(	O
1943	-NETI
)	O
,	O
రెండవది	O
దూస్రా	O
సప్తక్	O
(	O
1951	-NETI
)	O
తో	O
ప్రారంభం	O
అయింది	O
.	O

ఈ	O
రెండూ	B-NEN
ఒక్కొక్కటి	O
ఏడుగురు	O
కవుల	O
కవితల	O
సంకలనాలు	O
.	O

స్వాతంత్ర్యానంతరం	O
సాహిత్య	O
రంగంలో	O
గద్య	O
ప్రక్రియలలో	O
,	O
కథలు	O
,	O
నవలల	O
అభివృద్ధిలో	O
ఈ	O
రెండు	B-NEN
పోకడలు	O
కనిపిస్తాయి	O
.	O

దేశంలో	O
29	B-NEN
రాష్ట్రాలు	O
7	B-NEN
కేంద్రపాలిత	O
ప్రాంతాలు	O
;	O
కేంద్రం	O
విధించే	O
పన్నులు	O
7	B-NEN
,	O
రాష్ట్రాల	O
పన్నులు	O
8	B-NEN
,	O
వేర్వేరు	O
వస్తువులపై	O
వేర్వేరు	O
పన్నులు	O
మొత్తం	O
పన్నుల	O
సంఖ్య	O
500	B-NEN
!	O
అటువంటి	O
పనులు	O
అన్నిటిని	O
కుదించి	O
ఈ	O
రోజు	O
గంగానగర్	-NEL
నుండి	O
ఇటానగర్	-NEL
వరకు	O
,	O
లేహ్	-NEL
నుండి	O
లక్షద్వీప్	-NEL
వరకు	O
ఒకే	O
దేశం	O
,	O
ఒకే	O
పన్ను	O
అమలు	O
చేస్తున్నాం	O
.	O

లాక్‌డౌన్	O
అనంతర	O
కాలంలో	O
అంతకు	O
ముందు	O
సంవత్సరంతో	O
పోల్చినప్పుడు	O
విద్యుత్	O
వినియోగం	O
10	B-NEN
శాతం	O
.	O

గ్యాస్	O
వినియోగం	O
25	B-NEN
%	O
పెరిగాయి	O
.	O

ఇవే	O
కాకుండా	O
,	O
ఇంతకు	O
ముందు	O
కనీవినీ	O
ఎరుగని	O
ఇలాంటి	O
పరిస్థితుల్లో	O
పరిశ్రమల	O
స్థాపనకు	O
అండగా	O
ఉండి	O
అన్నీ	O
సజావుగా	O
సాగేలా	O
చూడటానికి	O
గుజరాత్	-NEL
ప్రభుత్వం	O
ఒక	B-NEN
ప్రత్యేక	O
కమిటీని	O
,	O
ఒక	B-NEN
కంట్రోల్‌రూమ్‌ను	O
ఏర్పాటు	O
చేయటం	O
గమనార్హం	O
.	O

గుజరాత్‌కు	-NEL
ఎల్లవేళలా	O
అండదండగా	O
నిలిచే	O
బలాల్లో	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలు	O
ఒకటి	B-NEN
.	O

రాష్ట్రంలో	O
అంతర్గతంగా	O
వస్తువుల	O
సరఫరా	O
జరిగితే	O
,	O
దీనిపై	O
జిఎస్‍టి	O
రెండు	B-NEN
విధాలుగా	O
ఉంటుంది	O
.	O

అందుబాటులో	O
ఉన్న	O
33	B-NEN
వేల	I-NEN
హెక్టార్ల	O
భూమి	O
వివరాలను	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వం	O
డిజిటైజ్	O
చేసింది	O
.	O

మార్చి	B-NETI
2021	I-NETI
నాటికి	I-NETI
మొత్తం	O
జిఎస్‍టి	O
ఆదాయం	O
రికార్డు	O
స్థాయిలో	O
రూ.	O
1,23,902	B-NEN
కోట్లు	I-NEN
వసూలయ్యాయి	O
.	O

ఇందులో	O
సిజిఎస్‍టి	O
రూ.	O
22973	B-NEN
కోట్లు	I-NEN
కాగా	O
,	O
ఎస్‍జిఎస్‍టి	O
రూ.	O
29329	B-NEN
కోట్లు	I-NEN
,	O
ఐజిఎస్‍టి	O
రూ.	O
62842	B-NEN
కోట్లు	I-NEN
(	O
వస్తువుల	O
దిగుమతులపై	O
విధించిన	O
సుంకం	O
ద్వారా	O
వచ్చిన	O
రూ.	O
31097	B-NEN
కోట్లు	I-NEN
సహా	O
)	O
సెస్సు	O
రూ.	O
8757	B-NEN
కోట్లు	I-NEN
(	O
వస్తువుల	O
దిగుమతులపై	O
వసూలు	O
చేసిన	O
రూ.	O
935	B-NEN
కోట్లు	I-NEN
సహా	O
)	O
ప్రభుత్వం	O
ఐజిఎస్‍టి	O
రాబడి	O
నుండి	O
రూ.	O
21879	B-NEN
కోట్లను	I-NEN
సిజిఎస్‍టి	O
కింద	O
,	O
రూ.	O
17230	B-NEN
కోట్లు	I-NEN
ఎస్‍జిఎస్‍టి	O
కింద	O
పంపిణీ	O
చేసింది	O
.	O

పరిశ్రమ	O
విభాగాల	O
విద్యుత్	O
వ్యయాన్ని	O
దాదాపు	O
50	B-NEN
%	O
మేర	O
తగ్గించటం	O
దీని	O
లక్ష్యం	O
.	O

అంతేకాకుండా	O
,	O
ఐజి.ఎస్.టి	O
అడ్-హాక్	O
-	O
సెటిల్మెంట్	O
కింద	O
రూ.	O
28000	B-NEN
కోట్లను	I-NEN
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్రాలు	O
/	O
యుటిల	O
మధ్య	O
50	B-NEN
:	O
50	B-NEN
నిష్పత్తిలో	O
పంపిణీ	O
జరిగింది	O
.	O

మార్చి	B-NETI
2021	I-NETI
నాటికి	I-NETI
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలకు	O
రెగ్యులర్	O
,	O
అడ్‍హక్	O
-	O
సెటిల్మెంట్‍లతో	O
సహా	O
సిజిఎస్‍టి	O
కింద	O
రూ.	O
58852	B-NEN
కోట్లు	I-NEN
,	O
ఎస్‍జిఎస్‍టి	O
కింద	O
రూ.	O
60559	B-NEN
కోట్లను	I-NEN
అందజేశారు	O
.	O

గుజరాత్	B-NEL
ఇంటర్నేషనల్	-
ఫైనాన్స్	-
టెక్సిటీ	-
(	-
గిఫ్ట్	-
)	-
లో	O
'	O
ఇంటర్నేషనల్	B-NEO
ఫైనాన్షియల్	I-NEO
సర్వీసెస్	I-NEO
సెంటర్	I-NEO
'	O
అనే	O
ఒక	B-NEN
ఫిన్‌టెక్	O
హబ్	O
ఏర్పాటు	O
చేస్తున్నట్టు	O
ఇటీవలి	O
బడ్జెట్‌లో	O
ప్రకటించటం	O
కూడా	O
అంతర్జాతీయ	O
ఫిన్టెక్	O
కంపెనీలను	O
,	O
అంకుర	O
సంస్ధలను	O
రాష్ట్రం	O
వైపు	O
ఆకర్షించటానికే	O
.	O

గడచిన	B-NETI
ఆరు	I-NETI
నెలలలో	I-NETI
జిఎస్‍టి	O
ఆదాయం	O
రూ.	O
1	B-NEN
లక్ష	I-NEN
కోట్లకు	O
పైగా	O
దాటింది	O
.	O

గత	B-NETI
అయిదు	I-NETI
నెలల	I-NETI
జిఎస్‍టి	O
ఆదాయాన్ని	O
గమనిస్తే	O
,	O
గత	B-NETI
ఏడాది	I-NETI
మార్చినెలలో	I-NETI
వచ్చిన	O
ఆదాయం	O
కంటే	O
మార్చి	B-NETI
2021	I-NETI
లో	I-NETI
27	B-NEN
%	O
అధికంగా	O
జిఎస్‍టి	O
రాబడి	O
నమోదు	O
అయ్యింది	O
.	O

నకిలీ	O
బిల్లులు	O
,	O
జిఎస్‍టి	O
,	O
ఆదాయపు	O
పన్ను	O
,	O
కస్టమ్స్	O
సుంకం	O
తదితర	O
డేటాను	O
నిశితంగా	O
విశ్లేషించడం	O
,	O
కచ్చితంగా	O
పర్యవేక్షించడం	O
వల్ల	O
గత	O
ఆరు	B-NEN
నెలలుగా	O
ఆదాయం	O
పెరుగుతోంది	O
.	O

కేంద్రం	O
మార్చి	B-NETI
2021	I-NETI
లో	I-NETI
పరిహారం	O
కింద	O
రూ.	O
30000	B-NEN
జిఎస్‍టి	O
అమలులోకి	O
వచ్చిన	O
అప్పటి	O
నుండి	O
చూస్తే	O
,	O
మార్చి	B-NETI
2021	I-NETI
లో	I-NETI
గరిష్ఠ	O
స్థాయిలో	O
జిఎస్‍‍టి	O
ఆదాయం	O
వచ్చింది	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
వేరుపడిన	O
తెలుగు	O
నేలలు	O
రెండు	B-NEN
కూడా	O
అంబేద్కర్	-NEP
అంటే	O
ఇష్టపడినవే	O
,	O
ఆయనకు	O
కూడా	O
అవి	O
అంటే	O
ఇష్టమైనవే	O
.	O

భారతదేశంలో	-NEL
అంబేద్కర్	-NEP
ఇష్టపడిన	O
అతికొద్ది	O
నగరాల్లో	O
హైదరాబాద్	-NEL
ఒకటి	B-NEN
.	O

విధానాల	O
రూపకల్పన	O
కావచ్చు	O
,	O
వాటిని	O
సమర్థంగా	O
అమలు	O
చేయటానికి	O
అనుసరించాల్సిన	O
వ్యూహాలను	O
ప్రభుత్వానికి	O
సూచించటంలో	O
కావచ్చు	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
చురుకైన	O
అంతిమంగా	O
,	O
ఒక	B-NEN
ప్రజాస్వామ్యం	O
విజయం	O
సివిల్	O
సర్వెంట్ల	O
మీద	O
,	O
వారు	O
పోషించే	O
పాత్ర	O
మీద	O
ఆధారపడి	O
ఉంటుంది	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
ఒక	B-NEN
సంక్షేమ	O
రాజ్యంలో	O
సమర్థవంతమైన	O
పాలన	O
లేకపోతే	O
ప్రభుత్వ	O
పథకాల	O
ప్రయోజనాలు	O
అంతిమ	O
లబ్ధిదారులకు	O
చేరటం	O
సాధ్యం	O
కాదు	O
.	O

భారతీయులు	O
తమకు	O
తాము	O
రాజ్యాంగాన్ని	O
రచించుకోలేరు	O
అంటూ	O
బ్రిటిషర్లు	O
చేస్తున్న	O
అపహాస్యానికి	O
సమాధానంగా	O
1928లో	-NETI
మోతీలాల్‌	B-NEP
నెహ్రూ	I-NEP
ఒక	B-NEN
నివేదిక	O
సమర్పించారు	O
.	O

అందులో	O
ఒకటి	B-NEN
అప్పటి	O
హైదరాబాద్	-NEL
రాజ్యంలోని	O
భాగమైన	O
మరఠ్వాడా	O
ప్రాంతంలో	O
విద్యాభివృద్ధికి	O
అంబేద్కర్	-NEP
చేసిన	O
కృషి	O
గణనీయం	O
అయినది	O
.	O

ఆస్తుల	O
కల్పన	O
,	O
విస్తృతమైన	O
సమాచార	O
వ్యాప్తితో	O
జల	O
సంరక్షణను	O
ఒక	B-NEN
ప్రజా	O
ఉద్యమంగా	O
తీర్చిదిద్దగలిగారు	O
.	O

దేశవ్యాప్తంగా	O
తీవ్రమైన	O
నీటి	O
ఎద్దడి	O
ఎదుర్కొంటున్న	O
256	B-NEN
జిల్లాల్లోని	O
1592	B-NEN
సమితుల	O
కోసం	O
దృష్టి	O
సారించారు	O
.	O

ఇది	O
అంతా	O
ఒక	B-NEN
ఎత్తు	O
అయితే	O
అంబేద్కర్‍ను	-NEP
1932లోనే	-NETI
భారతదేశ	-NEL
దళిత	O
సామాజిక	O
వర్గం	O
ప్రతినిధిగా	O
గుర్తిస్తూ	O
ఆయన	O
చేస్తున్న	O
ఉద్యమాలకు	O
హైదరాబాద్	-NEL
ప్రజలు	O
మద్దతుగా	O
నిలిచారు	O
.	O

దీని	O
ద్వారా	O
సాధించదలచుకున్న	O
ఐదు	B-NEN
అంశాలు	O
:	O
జల	O
సంరక్షణ	O
-	O
వర్షపు	O
నీటి	O
నిల్వ	O
;	O
సంప్రదాయ	O
జలవనరులు	O
అయిన	O
చెరువులు	O
,	O
కుంటల	O
పునరుద్ధరణ	O
;	O
నీటిని	O
తిరిగి	O
వాడటం	O
,	O
అంతరిస్తున్న	O
,	O
నీటి	O
వనరులను	O
పునరుత్తేజితం	O
చేయటం	O
;	O
వాటర్	O
షెడ్	O
అభివృద్ధి	O
;	O
పెద్ద	O
ఎత్తున	O
అడవుల	O
పెంపకం	O
.	O

నాటికి	B-NETI
గ్రామీణ	O
ప్రాంతంలో	O
ప్రతి	O
గృహానికీ	O
సగటున	O
ఒక్కో	O
మనిషికి	O
రోజుకు	O
55	B-NEN
లీటర్ల	O
చొప్పున	O
కుళాయి	O
ద్వారా	O
నీరు	O
అందించటం	O
(	O
హర్	O
ఘర్	O
నల్	O
సే	O
జల్	O
-	O
ఇంటి	O
ఇంటికీ	O
కుళాయి	O
ద్వారా	O
నీరు	O
)	O
దీని	O
లక్ష్యం	O
.	O

-	B-NETI
20లో	I-NETI
ఆగస్టు	I-NETI
నుంచి	I-NETI
మార్చి	I-NETI
వరకు	I-NETI
7	I-NETI
నెలల	I-NETI
కాలంలో	I-NETI
84	B-NEN
లక్షలకు	O
పైగా	O
ఇళ్లకు	O
కుళాయి	O
కనెక్షన్ల	O
ద్వారా	O
నీరు	O
అందించారు	O
.	O

మొత్తం	O
లక్ష్యం	O
19,19,10,552	B-NEN
ఇళ్ళు	O
కాగా	O
,	O
2021	B-NETI
ఫిబ్రవరి	I-NETI
27	I-NETI
నాటికి	I-NETI
7,00,03,921	B-NEN
(	O
36.48	B-NEN
%	O
)	O
గ్రామీణ	O
గృహాలకు	O
కుళాయిల	O
ద్వారా	O
నీరు	O
అందించగలుగుతున్నారు	O
.	O

దేశంలోని	O
ఏడు	B-NEN
రాష్ట్రాల్లో	O
-	O
గుజరాత్	-NEL
,	O
హర్యానా	-NEL
,	O
కర్నాటక	-NEL
,	O
మధ్యప్రదేశ్	-NEL
,	O
మహారాష్ట్ర	-NEL
,	O
రాజస్థాన్‌లో	-NEL
-	O
భూగర్భ	O
జలాల	O
నిర్వహణను	O
మెరుగుపరచటం	O
ఈ	O
పథకం	O
లక్ష్యం	O
.	O

దీన్ని	O
2020	B-NETI
-	I-NETI
21	I-NETI
నుంచి	I-NETI
2024	I-NETI
-	I-NETI
25	I-NETI
వరకు	I-NETI
ఐదు	B-NEN
ఏళ్ల	O
పాటు	O
అమలు	O
చేయటానికి	O
రూ.	O
6,000	B-NEN
కోట్ల	O
అంచనా	O
వ్యయం	O
నిర్దేశించుకున్నారు	O
.	O

దీంతో	O
ఈ	O
7	B-NEN
రాష్ట్రాలలోని	O
78	B-NEN
జిల్లాలకు	O
చెందిన	O
8,350	B-NEN
గ్రామ	O
పంచాయితీలు	O
లబ్ధి	O
పొందుతాయి	O
.	O

ఇప్పుడు	O
ఉన్న	O
ధరల	O
ప్రకారం	O
చూస్తే	O
,	O
కంట్రోల్	O
,	O
బ్యాలటింగ్	O
(	O
ఓటింగ్	O
)	O
యూనిట్	O
సెట్టు	O
రు.	O
17	B-NEN
వేలు	I-NEN
కాగా	O
,	O
ప్రింటింగ్	O
చేసే	O
వివిపాట్	O
యంత్రం	O
రు.	O
16	B-NEN
వేలు	I-NEN
.	O

జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
(	O
పట్టణ	O
ప్రాంతం	O
)	O
ప్రకటన	O
కూడా	O
4,378	B-NEN
పట్టణప్రాంత	O
స్థానిక	O
‌‌సంస్థలలోని	O
2.86	B-NEN
కోట్ల	O
ఇళ్ళకు	O
కుళాయిల	O
ద్వారా	O
త్రాగునీరు	O
అందించటం	O
లక్ష్యంగా	O
చేసిందే	O
.	O

మన	O
దేశ	O
జనాభా	O
పెరుగతున్న	O
కొద్దీ	O
తలసరి	O
నీటి	O
లభ్యత	O
క్రమంగా	O
తరిగిపోతోంది	O
2001లో	-NETI
1,816	B-NEN
క్యూబిక్	O
మీటర్లుగా	O
ఉన్న	O
తలసరి	O
నీటి	O
లభ్యత	O
2011	-NETI
నాటికి	O
1,545	B-NEN
క్యూబిక్	O
మీటర్లకు	O
పడిపోయింది	O
.	O

అంటే	O
పది	B-NEN
లక్షల	I-NEN
కేంద్రాల్లో	O
ఇవన్నీ	O
సమకూర్చుకోవాలి	O
అంటే	O
రు.	O
4	B-NEN
వేల	I-NEN
కోట్లకు	O
పైగా	O
అదనంగా	O
ఖర్చు	O
అవుతుంది	O
.	O

మరో	O
వంక	O
,	O
తాజా	O
అంచనాల	O
ప్రకారం	O
మన	O
దేశంలో	O
తలసరి	O
నీటి	O
లభ్యత	O
నాటికి	B-NETI
1,816140	B-NEN
క్యూబిక్	O
మీటర్లకు	O
,	O
2050	B-NETI
నాటికి	I-NETI
1,140	B-NEN
క్యూబిక్	O
మీటర్లకు	O
తగ్గిపోతుంది	O
.	O

ఒక	B-NEN
చుక్క	O
నీటిని	O
అదా	O
చేస్తున్నాం	O
అంటే	O
పర్యావరణ	O
వ్యవస్థలో	O
ఒక	B-NEN
చుక్కను	O
కలుపుతున్నాము	O
అని	O
అర్థం	O
.	O

లోక్​సభ	O
వరకే	O
ఎన్నికలు	O
జరిగితే	O
ఈ	O
నియమావళి	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వంతోపాటూ	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలకు	O
రెండింటికీ	B-NEN
వర్తిస్తుంది	O
.	O

భారత	O
రాజ్యాంగంలోని	O
14వ	O
విభాగం	O
మొదటి	O
అధ్యాయంలో	O
308	B-NEN
,	O
314	B-NEN
అధికరణాలు	O
సర్వీసుల	O
గురించి	O
చెబుతుండగా	O
పబ్లిక్‌	O
సర్వీస్‌	O
కండిషన్స్‌	O
గురించి	O
315	B-NEN
నుంచి	O
323	B-NEN
వరకు	O
అధికరణాలు	O
చెబుతున్నాయి	O
.	O

ఏమైనప్పటికీ	O
,	O
రాజ్యాంగంలో	O
అంతర్లీనంగా	O
ప్రస్తావించిన	O
విషయం	O
ఏమిటి	O
అంటే	O
,	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
స్థాయిలలో	O
దేశవ్యాప్తంగా	O
గ్రామీణ	O
,	O
పట్టణ	O
ప్రాంతాలలో	O
స్థానిక	O
స్వయంపాలనలో	O
పోషించే	O
పాత్రకు	O
తోడుగా	O
ప్రభుత్వపు	O
మూడు	B-NEN
అంగాలైన	O
కార్యనిర్వాహక	O
వ్యవస్థ	O
,	O
చట్ట	O
సభలు	O
,	O
న్యాయవ్యవస్థలో	O
సివిల్‌	O
సర్వీసెస్‌	O
కీలక	O
పాత్ర	O
పోషిస్తాయి	O
అని	O
.	O

మిగిలిన	O
అంశాలతోబాటుగా	O
ఒక	B-NEN
ప్రజాస్వామ్యంలో	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
పాత్ర	O
ఈ	O
క్రింది	O
రంగాలలో	O
చూడవచ్చు	O
.	O

జూన్	B-NETI
2020లో	I-NETI
గుండ్రటి	O
అగరొత్తులపై	O
దిగుమతి	O
సుంకాన్ని	O
25	B-NEN
%	O
పెంచడంతో	O
స్థానిక	O
యూనిట్లకు	O
మేలు	O
కలిగింది	O
.	O

వెదురు	O
సాగు	O
చేసే	O
రైతులకు	O
ప్రత్యక్షంగా	O
50	B-NEN
%	O
రాయితీ	O
చొప్పున	O
హెక్టారుకు	O
లక్ష	B-NEN
రూపాయల	O
వరకు	O
అందజేస్తున్నారు	O
.	O

ప్రభుత్వరంగ	O
సంస్థలకు	O
,	O
వెదురు	O
సంబంధిత	O
పరిశ్రమలను	O
నెలకొల్పి	O
అభివృద్ధి	O
చేసే	O
పారిశ్రామిక	O
వేత్తలకు	O
100	B-NEN
%	O
వరకు	O
రాయితీ	O
లభిస్తుంది	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
ఈశాన్య	O
ప్రాంతంలోని	O
9	B-NEN
రాష్ట్రాలతో	O
సహా	O
దేశంలోని	O
21	B-NEN
రాష్ట్రాలలో	O
ఈ	O
పథకాన్ని	O
అమలు	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

రాజ్యాంగంలోని	O
ఏడవ	O
షెడ్యూల్‌	O
కింద	O
ఉన్న	O
మూడు	B-NEN
జాబితాలలోని	O
అనేక	O
అంశాల	O
పరంగా	O
పార్లమెంట్‌	O
,	O
రాష్ట్ర	O
చట్ట	O
సభల	O
సామర్థ్యాన్ని	O
విశ్లేషించినప్పుడు	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్రాల	O
కార్యనిర్వాహక	O
శక్తి	O
సమానమే	O
అని	O
స్పష్టం	O
అవుతుంది	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
పంచాయితీలు	O
,	O
మున్సిపాలిటీల	O
అధికారాలు	O
,	O
బాధ్యతలను	O
ప్రస్తావించే	O
మనం	O
రాజ్యాంగంలోని	O
11	B-NEN
,	O
12	B-NEN
షెడ్యూల్స్‌తో	O
బాటు	O
243	B-NEN
-	O
జి	O
,	O
243	B-NEN
-	O
డబ్ల్యు	O
అధికరణలు	O
చూస్తే	O
ఆ	O
నియమాలు	O
స్వరాజ్యాన్ని	O
సరైన	O
స్ఫూర్తితో	O
వాస్తవం	O
చేయాలి	O
అన్న	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
పాత్రను	O
ప్రతిబింబిస్తాయి	O
.	O

ఎవరైనా	O
ఒక	B-NEN
సివిల్‌	O
సర్వెంట్‌	O
నిక్కచ్చిగా	O
ఉండి	O
కచ్చితంగా	O
నిబంధనలకు	O
అనుగుణంగా	O
నడుచుకుంటే	O
రాజకీయ	O
నాయకుల	O
కనుసన్నలలో	O
తరచూ	O
బదలీల	O
వేటు	O
,	O
అర్థం	O
లేని	O
ప్రమోషన్లు	O
,	O
నియామకాలు	O
తప్పవు	O
.	O

ప్రభుత్వం	O
భారతీయులు	O
అందరికీ	O
జారీచేసిన	O
ఈ	O
12	B-NEN
అంకెల	O
విశిష్ట	O
గుర్తింపు	O
సంఖ్యతో	O
జన్‌ధన్‌	O
యోజన	O
(	O
పీఎంజేడీవై	O
)	O
,	O
మహాత్మాగాంధీ	-NEP
నేషనల్‌	O
రూరల్‌	O
ఎంప్లాయ్‌మెంట్‌	O
గ్యారంటీ	O
చట్టం	O
(	O
ఎంజీఎన్‌ఆర్‌ఈజీఏ	O
)	O
,	O
ఆహార	O
-	O
ప్రజా	O
పంపిణీ	O
వ్యవస్థ	O
,	O
అనేక	O
ఇతర	O
పేదరిక	O
నిర్మూలన	O
,	O
సంక్షేమ	O
పథకాల్లో	O
సార్వజనీనతకు	O
మద్దతు	O
లభించింది	O
.	O

"	O
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లోని	O
ప్రతీ	O
ఒక్క	B-NEN
ఇంటికీ	O
నిర్దేశిత	O
నాణ్యతా	O
ప్రమాణాలతో	O
తగినంత	O
నీరు	O
కుళాయిల	O
ద్వారా	O
క్రమం	O
తప్పకుండా	O
,	O
దీర్ఘకాలిక	O
ప్రాతిపదికపై	O
అందించడం	O
,	O
గ్రామీణ	O
ప్రజల	O
జీవన	O
ప్రమాణాలు	O
మెరుగుపరచడం	O
"	O
అనేది	O
జెజెఎం	O
దార్శనికత	O
.	O

నాటికి	B-NETI
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లోని	O
ప్రతీ	O
ఒక్క	B-NEN
ఇంటికీ	O
కుళాయి	O
కనెక్షన్	O
(	O
ఎఫ్‌హెచ్టిసి	O
)	O
ఏర్పాటు	O
చేయడం	O
దీని	O
లక్ష్యం	O
.	O

ఈ	O
పథకం	O
మొత్తం	O
పెట్టుబడి	O
రూ.	O
3.60	B-NEN
లక్షల	O
కోట్లు	O
కాగా	O
అందులో	O
రూ.	O
2.08	B-NEN
లక్షల	O
కోట్లు	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
,	O
రూ.	O
1.52	B-NEN
లక్షల	O
కోట్లు	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
తమ	O
వాటాగా	O
అందజేస్తాయి	O
.	O

పథకం	O
ప్రకటించే	O
నాటికి	O
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లోని	O
మొత్తం	O
18.93	B-NEN
కోట్ల	O
కుటుంబాల్లో	O
3.23	B-NEN
కోట్ల	O
కుటుంబాల	O
(	O
17	B-NEN
%	O
)	O
ఇళ్లకు	O
టాప్	O
కనెక్షన్లు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

అంటే	O
15.70	B-NEN
కోట్ల	O
కుటుంబాలు	O
ఇంటికి	O
వెలుపలి	O
ప్రాంతాల	O
నుంచి	O
నీరు	O
తెచ్చుకోవలసి	O
వస్తోంది	O
.	O

112.08	B-NEN
లక్షల	O
హెక్టార్ల	O
విస్తీర్ణం	O
కలిగిన	O
తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్రం	O
దేశంలో	O
అనేక	O
రాష్ట్రాల	O
కన్నా	O
పెద్దది	O
.	O

అందులో	O
భాగంగా	O
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లో	O
11	B-NEN
కోట్ల	O
మరుగుదొడ్లు	O
నిర్మించారు	O
.	O

ఆరు	B-NEN
ఏండ్ల	O
ఈ	O
ప్రయాణంలో	O
సాగునీటి	O
కల్పనలో	O
ప్రభుత్వం	O
అద్భుత	O
విజయాలను	O
సాధించింది	O
.	O

నాటికి	B-NETI
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లో	O
ప్రతీ	O
ఒక్క	B-NEN
ఇంటికి	O
నీటి	O
సరఫరా	O
జల్	O
జీవన్	O
పథకం	O
లక్ష్యం	O
.	O

సుస్థిర	O
అభివృద్ధి	O
లక్ష్యాలు	O
-	O
6	B-NEN
సాధనకు	O
నిర్దేశించిన	O
గడువు	O
కన్నా	O
ఆరు	B-NEN
సంవత్సరాల	O
ముందే	O
ఈ	O
లక్ష్యం	O
చేరగలుగుతాం	O
.	O

ఇందులో	O
967.94	B-NEN
టిఎంసిలు	O
గోదావరిలో	-NEL
,	O
299	B-NEN
టిఎంసిలు	O
కృష్ణాలో	-NEL
ఉన్నాయి	O
(	O
కృష్ణా	-NEL
నదీ	O
జలాల	O
న్యాయమైన	O
కేటాయింపుల	O
పెంపు	O
కోసం	O
బ్రిజేష్	B-NEP
కుమార్	I-NEP
ట్రిబ్యూనల్	O
ముందు	O
వాదనలు	O
కొనసాగుతున్నాయి	O
)	O
.	O

ఈ	O
రెండు	B-NEN
నదుల్లో	O
సుమారు	O
1000	B-NEN
టిఎంసిల	O
వరద	O
జలాలు	O
కూడా	O
తెలంగాణ	O
వినియోగించుకోవడానికి	O
అవకాశం	O
ఉన్నది	O
.	O

గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లో	O
ప్రతీ	O
ఒక్క	B-NEN
ఇంటికీ	O
నీటి	O
సరఫరా	O
వల్ల	O
మహిళలు	O
చాకిరీ	O
నుంచి	O
విముక్తులు	O
అవుతారు	O
.	O

ఈ	O
రెండు	B-NEN
నదీ	O
బేసిన్లలో	O
తెలంగాణ	O
రాష్ట్రానికి	O
1266.94	B-NEN
టిఎంసిల	O
నికర	O
జలాల	O
కేటాయింపులు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

దీని	O
వల్ల	O
ఎస్‌డిజి	O
-	O
6	B-NEN
లక్ష్య	O
సాధనలో	O
ఇలాంటి	O
కార్యక్రమాలు	O
అమలుపరచడం	O
అవసరం	O
అనేందుకు	O
భారతదేశం	-NEL
ఇతర	O
దేశాలకు	O
నమూనాగా	O
నిలుస్తుంది	O
.	O

రాష్ట్రం	O
మొత్తంలో	O
సుమారు	O
125	B-NEN
లక్షల	I-NEN
ఎకరాలకు	O
సాగునీటి	O
సౌకర్యం	O
కల్పించాలి	O
అని	O
,	O
గ్రామీణ	O
అసెంబ్లీ	O
నియోజక	O
వర్గాల్లో	O
అన్ని	O
మార్గాల	O
ద్వారా	O
కనీసం	O
ఒక	B-NEN
లక్ష	O
ఎకరాలకు‌	O
సాగునీటి	O
సౌకర్యం	O
కలిగించాలి	O
అని	O
సంకల్పించింది	O
.	O

నవలల	O
కన్నా	O
కథలు	O
ఎక్కువ	O
రాసిన	O
మాధవికుట్టి	-NEP
(	O
కమలా	O
దాస్	O
,	O
సురయ్యాగా	-NEP
ఈమె	O
ప్రసిద్ధురాలు	O
)	O
నవలా	O
సాహిత్యంలో	O
తనకు	O
అంటూ	O
ఒక	B-NEN
స్థానం	O
సంపాదించుకుంది	O
.	O

లాహుల్	B-NEL
స్పితి	I-NEL
సమీపంలోని	O
తషిగాంగ్	-NEL
గ్రామం	O
సముద్రమట్టానికి	O
15,256	B-NEN
అడుగుల	O
ఎత్తులో	O
ఉన్నది	O
.	O

రష్యన్	O
రచయిత	O
దోస్తోవస్కి	-NEP
జీవితం	O
ఇతివృత్తంగా	O
గల	O
ఈ	O
నవల	O
25	B-NETI
ఏళ్ల	I-NETI
కాలంలో	I-NETI
100	B-NEN
ఎడిషన్‍లు	O
మించిపోయింది	O
.	O

ప్రకృతి	O
రమణీయమైన	O
ఈ	O
గ్రామంలో	O
శీతాకాల	O
ఉష్ణోగ్రతలు	O
ఒక్కోసారి	O
మైనస్	O
10	B-NEN
డిగ్రీలకు	O
పడిపోవడంతో	O
మంచు	O
గడ్డకట్టుకుంటుంది	O
,	O
లోయలో	O
వీచే	O
మంచు	O
తుపాను	O
ఈదురు	O
గాలులకు	O
గ్రామం	O
చిగురుటాకులా	O
వణికిపోతుంటుంది	O
.	O

తషిగాంగ్లోని	-NEL
పోలింగ్	O
కేంద్రం	O
ద్వారా	O
గ్రామ	O
ప్రజలు	O
తమకు	O
నచ్చిన	O
వ్యక్తిని	O
ఎన్నుకోవడం	O
ఒక	B-NEN
ఎత్తు	O
అయితే	O
,	O
కుళాయి	O
ద్వారా	O
ప్రతి	O
ఇంటికి	O
నీటి	O
సరఫరా	O
జరగడం	O
వల్ల	O
దార్శనికతతో	O
సూచించిన	O
"	O
అందరితో	O
పాటు	O
,	O
అందరి	O
అభివృద్ధికి	O
,	O
అందరి	O
విశ్వాసాన్ని	O
చూరగొనడం	O
"	O
(	O
సబ్	O
కా	O
సాథ్	O
,	O
సబ్	O
కా	O
వికాస్	O
,	O
సబ్	O
కా	O
విశ్వాస్	O
)	O
నినాదానికి	O
ప్రతీకగా	O
నిలుస్తుంది	O
.	O

దీని	O
వలన	O
కోట్లాది	O
మంది	O
నీటి	O
ఎద్దడి	O
బారిన	O
పడతారు	O
అని	O
,	O
అది	O
స్థూల	O
జాతీయోత్పత్తిలో	O
6	B-NEN
%	O
నష్టానికి	O
దారితీస్తుంది	O
అని	O
హెచ్చరించింది	O
.	O

ఈ	O
శతాబ్దంలో	O
నీరు	O
కూడా	O
భౌగోళిక	O
-	O
రాజకీయ	O
ఘర్షణకు	O
ఒక	B-NEN
ప్రధాన	O
కారణం	O
అవుతుంది	O
అని	O
భావిస్తున్నారు	O
.	O

మంచినీటి	O
విభాగంలో	O
ప్రాథమిక	O
పాత్ర	O
మహిళలదే	O
కావడం	O
వల్ల	O
ప్రతీ	O
ఒక్క	B-NEN
దశలోనూ	O
వారిని	O
భాగస్వాములను	O
చేయడంపై	O
కూడా	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
దృష్టి	O
పెడుతోంది	O
.	O

జనాభాలో	O
దామాషా	O
ప్రాతిపదికన	O
50	B-NEN
శాతం	O
మహిళలు	O
,	O
25	B-NEN
శాతం	O
బలహీన	O
వర్గాల	O
ప్రతినిధులతో	O
గ్రామ	O
సభ	O
విడబ్ల్యుఎస్‌సి	O
/	O
పానీ	O
సమితులు	O
ఏర్పాటు	O
చేస్తుంది	O
.	O

2014లో	-NETI
ప్రారంభం	O
అయిన	O
స్వచ్ఛ	O
భారత్	O
మిషన్	O
ద్వారా	O
ఐదు	B-NETI
ఏళ్లలో	I-NETI
11	B-NEN
కోట్ల	O
మరుగుదొడ్ల	O
నిర్మాణం	O
చేపట్టి	O
బహిరంగ	O
మలవిసర్జన	O
రహిత	O
దేశంగా	O
మార్చింది	O
.	O

ప్రతీ	O
ఒక్క	B-NEN
ఇంటికీ	O
ట్యాప్‌ల	O
ద్వారా	O
నీరు	O
అందేలా	O
చూసేందుకు	O
ఈ	O
దిగువ	O
వ్యూహం	O
అనుసరిస్తున్నారు	O
.	O

నమామి	O
గంగే	O
అనే	O
ప్రధాన	O
కార్యక్రమం	O
రూ.	O
20,000	B-NEN
కోట్ల	O
బడ్జెట్‌తో	O
2014	B-NETI
జూన్‌లో	I-NETI
ప్రారంభమైంది	O
.	O

అందులో	O
భాగంగా	O
i	B-NEN
)	O
నదీపరీవాహక	O
ప్రాంత	O
వైఖరి	O
అవలంబించటం	O
ద్వారా	O
అంతర్	O
-	O
రంగ	O
సమన్వయం	O
సాధించి	O
సమగ్ర	O
ప్రణాళికకు	O
,	O
నిర్వహణకు	O
కృషి	O
చేయటం	O
ii	B-NEN
)	O
నీటి	O
నాణ్యత	O
సాధించటానికి	O
అవసరమైన	O
కనీస	O
ప్రవాహం	O
ఉండేట్టు	O
చూడటం	O
అవసరం	O
అని	O
భావిస్తోంది	O
.	O

జలవనరుల	O
మంత్రిత్వశాఖకు	O
చెందిన	O
టెక్నికల్	O
అడ్వయిజరీ	O
కమిటీ	O
,	O
2009	B-NETI
జనవరి	I-NETI
20	I-NETI
న	I-NETI
జరిగిన	O
95వ	B-NEN
సమావేశంలో	O
2005	B-NETI
-	I-NETI
06	I-NETI
ధరల	O
ప్రకారం	O
ఈ	O
ప్రాజెక్టును	O
రూ	O
10,151.04	B-NEN
కోట్ల	O
రూపాయల	O
అంచనా	O
వ్యయంతో	O
ఆమోదించింది	O
.	O

ఈ	O
చట్టంలోని	O
సెక్షన్	O
90	B-NEN
పోలవరం	O
నీటిపారుదల	O
ప్రాజెక్టు	O
నియంత్రణ	O
,	O
అభివృద్ధిని	O
నీటిపారుదల	O
అవసరాల	O
నిమిత్తం	O
ప్రజా	O
ప్రయోజనం	O
దృష్ట్యా	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
తక్షణం	O
తన	O
కంట్రోల్‌లోకి	O
తీసుకోవాలి	O
అని	O
సూచించింది	O
.	O

భారత	O
ప్రభుత్వ	O
గిరిజన	O
వ్యవహారాల	O
మంత్రిత్వశాఖ	O
కార్యదర్శి	O
నేతృత్వంలో	O
ఒక	B-NEN
పర్యవేక్షక	O
కమిటీని	O
ఏర్పాటు	O
చేయడం	O
జరిగింది	O
.	O

అందుచేత	O
సాహిత్యంలోని	O
ఒక	B-NEN
ప్రక్రియను	O
సంక్షిప్తంగా	O
చర్చించే	O
ప్రయత్నం	O
చేస్తాను	O
.	O

దేశవ్యాప్తంగా	O
ఇప్పటివరకు	O
7100	B-NEN
అటల్	B-NEO
టింకరింగ్	I-NEO
ల్యాబ్‍లను	I-NEO
మంజూరు	O
చేశారు	O
.	O

110	B-NEN
ఆశావహ	O
జిల్లాలతో	O
సహా	O
దేశంలోని	O
90	B-NEN
%	O
జిల్లాలలో	O
ఎటిఎల్‍ల	-NEO
ఏర్పాటు	O
జరిగింది	O
.	O

వీటిల్లో	O
ఒక	B-NEN
ప్రధానమైన	O
అంశం	O
కవిత	O
గురించి	O
వివరించే	O
ప్రయత్నం	O
చేస్తాను	O
.	O

మన	O
దేశంలోని	O
యువత	O
ఆశయాల	O
సాధనకు	O
వచ్చే	O
మూడు	B-NEN
దశాబ్దాలలో	O
సుస్థిరమైన	O
,	O
అత్యధిక	O
స్థూల	O
జాతీయోత్పత్తి	O
(	O
జిడిపి	O
)	O
సాధించవలసిన	O
ఆవశ్యకత	O
ఉన్నది	O
.	O

"	O
దారి	O
పక్క	O
చెట్టుకింద	O
/	O
ఆరిన	O
కుంపటి	O
-	O
విధాన	O
/	O
కూర్చున్నది	O
/	O
ముసలిది	O
ఒకత్తే	B-NEN
/	O
మూలుగుతూ	O
-	O
ముసురుతున్న	O
-	O
ఈగలతో	O
వేగలేక	O
(	O
ముగ్గు	O
బుట్ట	O
వంటి	O
తల	O
/	O
ముడుతలు	O
తేరిన	O
దేహం	O
కాంతి	O
లేని	O
గాజు	O
కళ్ళు	O
(	O
తనకంటే	O
శవం	O
నయం	O
"	O
అంటూ	O
,	O
మహాప్రస్థానంలో	O
ఆయన	O
చెప్పిన	O
ఇలాంటి	O
కవిత్వం	O
ఆయన్ను	O
మహాకవి	O
చేసింది	O
.	O

భూగర్భజలం	O
-	O
ఒక	B-NEN
అదృశ్య	O
వనరు	O
..	O

భూగర్భ	O
జలాలను	O
ఒక	B-NEN
అదృశ్యవనరుగా	O
అభివర్ణిస్తుంటారు	O
.	O

రాష్ట్రంలో	O
660	B-NEN
వన్‌ధన్	O
వికాస్	O
కేంద్రాలను	O
22	B-NEN
వన్‌ధన్	O
వికాస్	O
కేంద్రాల	O
క్లస్టర్లుగా	O
ఏర్పాటు	O
చేశారు	O
.	O

వీటి	O
ద్వారా	O
6,300	B-NEN
మందికి	O
పైగా	O
గిరిజనులకు	O
లబ్ధి	O
కలుగుతోంది	O
.	O

ఈ	O
అపరిమిత	O
వనరు	O
ప్రస్తుతం	O
60	B-NEN
శాతం	O
పైగా	O
సాగునీటి	O
అవసరాలు	O
,	O
85	B-NEN
%	O
గ్రామీణ	O
త్రాగునీటి	O
అవసరాలు	O
,	O
50	B-NEN
%	O
పైగా	O
పట్టణప్రాంత	O
నీటి	O
సరఫరా	O
కల్పిస్తోంది	O
.	O

కేంద్ర	O
జల	O
సంఘం	O
2019లో	-NETI
ప్రచురించిన	O
ఒక	B-NEN
నివేదిక	O
ప్రకారం	O
భారతదేశంలో	-NEL
అందుబాటులో	O
ఉండే	O
వాడకానికి	O
అనువైన	O
నీరు	O
ఏడాదికి	O
1,122	B-NEN
శతకోటి	O
ఘనపు	O
మీటర్లు	O
.	O

దేశం	O
మొత్తానికి	O
వివిధ	O
అవసరాల	O
కోసం	O
ఉండే	O
అత్యధిక	O
డిమాండ్‌ను	O
దృష్టిలో	O
పెట్టుకుంటే	O
2025	B-NETI
,	I-NETI
2050	I-NETI
సంవత్సరాలలో	I-NETI
843	B-NEN
శతకోటి	O
ఘనపు	O
మీటర్లు	O
,	O
1180	B-NEN
శతకోటి	O
ఘనపు	O
మీటర్లు	O
అవసరం	O
అని	O
అంచనా	O
వేశారు	O
.	O

"	O
పవిత్ర	O
జలాలు	O
మాకు	O
రక్షణని	O
ఇచ్చేవిగా	O
,	O
మా	O
దాహాన్ని	O
తీర్చేవిగా	O
,	O
సుఖసంతోషాలను	O
మాపై	O
వర్షింపచేసేవిగా	O
మమ్ములను	O
అనుగ్రహించు	O
గాక	O
"	O
-	O
రుగ్వేదం	-NEAR
-	O
10	B-NEN
-	O
9	O
)	O

మానవాళి	O
పురోగతి	O
సాధించాలి	O
అంటే	O
త్రాగడానికి	O
యోగ్యమైన	O
నీటి	O
లభ్యతపై	O
ఒక	B-NEN
భరోసా	O
అవసరం	O
.	O

ఈ	O
నాలుగు	B-NEN
రంగాలలో	O
ప్రతికూలత	O
ఎదొర్కొంటూ	O
ప్రజలని	O
ముందుకు	O
నడిపినవాడే	O
సాహసి	O
.	O

విధిగా	O
జలవనరులను	O
సంరక్షించడం	O
కూడా	O
దీనిలో	O
ఒక	B-NEN
భాగం	O
.	O

వ్యక్తి	O
ఆధారంగా	O
కాక	O
,	O
ప్రతి	O
ఒక్కరూ	O
దీని	O
ప్రాధాన్యతకు	O
బాధ్యత	O
వహించే	O
విధంగా	O
ఉమ్మడిగా	O
,	O
ఒక	B-NEN
ఉద్యమంగా	O
చేపట్టే	O
విధంగా	O
జలజీవన్	O
మిషన్	O
(	O
జెజెఎంను	O
)	O
ఉద్దేశించారు	O
.	O

నీటికి	O
సంబంధించి	O
మౌలిక	O
సదుపాయాల	O
కల్పనలో	O
ఇది	O
ఒక	B-NEN
ప్రాథమిక	O
లోటుగా	O
ఉండడాన్ని	O
ఈ	O
పథకం	O
గుర్తించింది	O
.	O

అంటే	O
ఇది	O
సుస్థిరాభివృద్ధి	O
లక్ష్యం	O
-	O
6	B-NEN
ఆశించిన	O
దాని	O
కంటే	O
ముందే	O
2024	-NETI
కల్లా	O
దేశ్యవాప్తంగా	O
అన్ని	O
గ్రామీణ	O
కుటుంబాలకు	O
అందాలి	O
అని	O
జలజీవన	O
మిషన్	O
నిర్గేశిస్తున్నది	O
.	O

అది	O
జరిగితే	O
అభివృద్ధి	O
చెందుతున్న	O
దేశాలకు	O
మనం	O
ఒక	B-NEN
నమూనాగా	O
నిలవగలుగుతాం	O
.	O

ఒక్కో	B-NEN
ప్రాంతానికి	O
ఒక్కో	B-NEN
సమస్య	O
.	O

ఘనవ్యర్థాల	O
నిర్వహణ	O
,	O
వ్యర్థజలాల	O
నిర్వహణ	O
,	O
మానవ	O
విసర్జితాల	O
నిర్వహణతో	O
జీవవిచ్ఛిన్నశీలతకు	O
సంబంధించిన	O
చర్యలతో	O
ఇప్పుడు	O
స్వచ్ఛ	O
భారత్	-NEL
అభియాన్	O
2.0	B-NEN
దీనిని	O
మరో	O
మెట్టు	O
పైకి	O
చేరుస్తున్నది	O
.	O

ఆనాటి	O
పద్యరచనలో	O
వాడిన	O
ప్రత్యేకమైన	O
124	B-NEN
పదాలను	O
అర్థాలతో	O
సహా	O
తొల్కాప్పియర్	-NEP
రూపొందించాడు	O
.	O

పైన	O
చెప్పిన	O
నాలుగు	B-NEN
రకాల	O
పదాలు	O
,	O
124	B-NEN
పదాల	O
జాబితా	O
పద్యరచనకు	O
ఉద్దేశించినవి	O
.	O

ఆలయాలు	O
,	O
కోటలు	O
,	O
ప్రాచీన	O
స్మారక	O
చిహ్నాలు	O
,	O
కళలు	O
-	O
ప్రతి	O
ఒక్కటీ	B-NEN
రసజ్ఞులను	O
కట్టిపడేస్తాయి	O
.	O

ఇ	O
)	O
ఒక	B-NEN
ప్రత్యేక	O
సందర్భానికి	O
తగిన	O
పదబంధం	O

3	B-NEN
.	O
పొరుళ్	O
అధికారమ్	O
విషయం	O
,	O
రూపం	O
మీద	O
అధ్యాయం	O
.	O

దేశంలోని	O
రాతిగుహలలో	O
70	B-NEN
శాతానికి	O
పైగా	O
రాష్ట్రంలోనే	O
ఉన్నాయి	O
.	O

వందల	B-NEN
ఏళ్ల	O
కిందటే	O
భారతీయ	O
హస్త	O
కళాకారులకు	O
గల	O
నైపుణ్య	O
స్థాయిని	O
ఇవి	O
వివరిస్తాయి	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
ఒక	B-NEN
పద్యం	O
రూపుదిద్దుకునే	O
మెలకువలను	O
వివరిస్తుంది	O
.	O

మరోవైపు	O
ఆది	O
దేవుడైన	O
శివా	-NEP
ఆరాధన	O
లక్ష్యంగా	O
ముంబైకి	-NEL
తూర్పున	O
10	B-NEN
కిలోమీటర్ల	O
దూరంలో	O
గల	O
ముంబై	-NEL
నౌకాశ్రయం	O
పరిధిలో	O
ఎలిఫెంటా	-NEL
ద్వీపం	O
లేదా	O
ఘరపురిలో	-NEL
తీర్చిదిద్దిన	O
(	O
అనాదిగా	O
గల	O
)	O
శిల్పకళా	O
గుహల	O
సముదాయమే	O
ఎలిఫెంటా	-NEL
గుహలు	O
.	O

పొరుళ్	O
ఆధికారంలో	O
రెండు	B-NEN
ప్రధాన	O
విభాగాలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

ఒకటి	B-NEN
ఆహత్తినై	O
(	O
దైవిక	O
ప్రేమ	O
,	O
కుటుంబానికి	O
సంబంధించిన	O
అంశాలు	O
)	O
,	O
రెండోది	O
పురత్తినై	O
(	O
వీరత్వం	O
,	O
ఔదార్యం	O
,	O
గౌరవం	O
,	O
స్నేహం	O
లాంటి	O
బాహ్య	O
లక్షణాలకు	O
సంబంధించినది	O
)	O
,	O
వీటిని	O
వ్యాకరణ	O
పరంగా	O
చూస్తారు	O
.	O

ప్రపంచంలోని	O
పలు	O
దేశాల	O
పర్యాటకులు	O
అనేక	O
అవరోధాలను	O
అధిగమిస్తూ	O
భక్తి	O
భావన	O
ఇచ్చే	O
బలంతో	O
అంతా	O
ఒక్కటి	B-NEN
అయ్యి	O
ఈ	O
తీర్థయాత్రలో	O
పాల్గొనడం	O
విశేషం	O
.	O

దేశంలోని	O
మిగిలిన	O
ప్రాంతాలకు	O
భిన్నంగా	O
మహారాష్ట్ర	-NEL
మహిళలు	O
6	B-NEN
గజాల	O
చీరకు	O
బదులు	O
9	B-NEN
గజాల	O
చీర	O
ధరించే	O
సంప్రదాయాన్ని	O
అనుసరిస్తారు	O
.	O

ఆ	O
ఎనిమిది	B-NEN
మిలీనీయం	O
లక్ష్యాలు	O
ఇవి	O
:	O

ప్రేమ	O
వ్యవహారం	O
నాలుగు	B-NEN
భూభాగాల్లోనూ	O
జరుగుతుంది	O
.	O

ఈ	O
ఐదు	B-NEN
విభాగాలూ	O
పరిసర	O
జీవజాతులతో	O
,	O
మారే	O
రుతువులతో	O
రేయింబవళ్ళూ	O
,	O
సంగీత	O
,	O
లయ	O
,	O
ప్రజల	O
వృత్తి	O
అన్నీ	O
కలిసి	O
అన్బిన్	O
ఐందినై	O
(	O
ప్రేమజీవితపు	O
ఐదు	B-NEN
అంశాలు	O
)	O
.	O

పైన	O
పేర్కొన	O
ఐదు	B-NEN
భౌగోళిక	O
విభజనలూ	O
,	O
వాటి	O
పర్యావరణ	O
అంశాలూ	O
కలిసి	O
ఐదు	B-NEN
వేరు	O
వేరు	O
మానసిక	O
స్థితులకు	O
,	O
వైఖరులకు	O
అద్దం	O
పడతాయి	O
.	O

ఇందులో	O
17	B-NEN
లక్ష్యాలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

-	O
లక్ష్యం	O
1	B-NEN
-	O
అన్ని	O
చోట్ల	O
నుంచి	O
అన్ని	O
రూపాల్లో	O
ఉన్న	O
దారిద్రయాన్ని	O
అంతం	O
చేయడం	O

-	O
లక్ష్యం	O
2	B-NEN
-	O
ఆకలిని	O
అంతం	O
చేయడం	O
,	O
ఆహర	O
భద్రతను	O
సాధించడం	O
,	O
పోషకాహారాన్ని	O
మెరుగుపర్చడం	O
,	O
సుస్థిర	O
అభివృద్ధికి	O
దోహదం	O
చేసే	O
వ్యవసాయాన్ని	O
ప్రోత్సహించడం	O

-	O
లక్ష్యం	O
3	B-NEN
-	O
ఆరోగ్యకరమైన	O
జీవితాన్ని	O
అందించేలా	O
చూడడం	O
,	O
అన్ని	O
రకాల	O
వయస్సుల	O
వారు	O
హాయిగా	O
ఉండే	O
విధంగా	O
చూడడం	O

-	O
లక్ష్యం	O
4	B-NEN
-	O
అందరినీ	O
భాగస్వాములను	O
చేసే	O
రీతిలో	O
సమానమైన	O
నాణ్యమైన	O
విద్యను	O
అందించడం	O
,	O
ప్రతి	O
ఒక్కరూ	O
జీవితాంతం	O
నేర్చుకునేందుకు	O
అవకాశాలను	O
ప్రోత్సహించడం	O

-	O
లక్ష్యం	O
5	B-NEN
-	O
లింగపరమైన	O
సమానత్వాన్ని	O
సాధించడం	O
,	O
మహిళలు	O
,	O
బాలికలకు	O
సాధికారతను	O
సాధించడం	O

-	O
లక్ష్యం	O
6	B-NEN
-	O
అందరికీ	O
నీటి	O
సౌలభ్యం	O
,	O
చిరకాలం	O
పాటు	O
లభ్యమయ్యే	O
రీతిలో	O
నీటి	O
నిర్వహణ	O
,	O
అందరికీ	O
పారిశుద్ధ్య	O
వసతులు	O

-	O
లక్ష్యం	O
7	B-NEN
-	O
అందరికీ	O
అందుబాటులో	O
ఉండే	O
రీతిలో	O
,	O
విశ్వసనీయమైన	O
,	O
సుస్థిరమైన	O
,	O
ఆధునిక	O
విద్యుచ్ఛక్తి	O

9	B-NEN
)	O
రాష్ట్రంలోని	O
అన్ని	O
గ్రామాల్లో	O
,	O
పట్టణాల్లో	O
ఇంటింటికి	O
స్వచ్చమైన	O
తాగునీటిని	O
నల్లా	O
ద్వారా	O
అందించాలి	O
అన్న	O
లక్ష్యంతో	O
ప్రారంభించిన	O
పథకం	O
మిషన్	O
భగీరథ	O
.	O

-	O
లక్ష్యం	O
9	B-NEN
-	O
దృఢమైన	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలను	O
నిర్మించడం	O
,	O
అందరినీ	O
కలుపుకుని	O
పోయే	O
సుస్థిర	O
అభివృద్ధిని	O
ప్రోత్సహించడం	O
,	O
నూతన	O
ఆవిష్కరణలను	O
ప్రోత్సహించడం	O

గోదావరి	-NEL
బేసిన్లో	O
32.58	B-NEN
టిఎంసిలు	O
,	O
కృష్ణా	-NEL
బేసిన్‌లో	O
23.44	B-NEN
టిఎంసిలు	O
మిషన్	O
భగీరథ	O
పథకానికి	O
ప్రభుత్వం	O
కేటాయించింది	O
.	O

మిషన్	O
భగీరథ	O
కోసం	O
రాష్ట్రంలో	O
ఉన్న	O
అన్ని	O
జలాశయాల్లో	O
10	B-NEN
శాతం	O
నీటిని	O
కేటాయించింది	O
ప్రభుత్వం	O
.	O

-	O
లక్ష్యం	O
12	B-NEN
-	O
చిరకాలం	O
అనగలిగే	O
రీతిలో	O
ఉత్పాదక	O
,	O
వినియోగపు	O
ధోరణులు	O
ఉండేలా	O
ధ్రువీకరించుకోవడం	O

-	O
లక్ష్యం	O
10	B-NEN
-	O
ఒక	B-NEN
దేశంలోనూ	O
,	O
వివిధ	O
దేశాల	O
మధ్యనూ	O
అసమానతలను	O
తగ్గించడం	O

-	O
లక్ష్యం	O
11	B-NEN
-	O
అందరినీ	O
కలుపుకుని	O
పోయే	O
విధంగా	O
భద్రమైన	O
,	O
దృఢమైన	O
,	O
సుస్థిరమైన	O
రీతిలో	O
నగరాలను	O
,	O
మానవ	O
ఆవాసాలను	O
తయారు	O
చేయడం	O

-	O
లక్ష్యం	O
15	B-NEN
-	O
సముద్ర	O
తీర	O
ప్రాంత్రాలను	O
పరిరక్షించడం	O
,	O
పునరుద్ధరించడం	O
,	O
చిరకాలం	O
మన్నగలిగే	O
రీతిలో	O
వాని	O
వినియోగాన్ని	O
ప్రోత్సహించడం	O
,	O
చిరకాలం	O
మన్నగలిగే	O
రీతిలో	O
అడవులను	O
నిర్వహించడం	O
,	O
ఎడారి	O
ప్రాంతాలుగా	O
మారిపోవడాన్ని	O
నిరోధించడం	O
,	O
భూ	O
క్షయాన్ని	O
నిలుపు	O
చేయడం	O
,	O
దాన్ని	O
తిరిగి	O
గాడిన	O
పెట్టడం	O
,	O
జీవవైవిధ్య	O
నష్టాలను	O
నిలువరించడం	O

10	B-NEN
)	O
సాగునీటి	O
శాఖలో	O
ఉన్న	O
భూములు	O
,	O
ఇతర	O
ఆస్తుల	O
వివరాలను	O
క్రోడీకరించడం	O
జరిగింది	O
.	O

-	O
లక్ష్యం	O
17	B-NEN
-	O
సుస్థిర	O
అభివృద్ధి	O
కోసం	O
ప్రపంచదేశాల	O
భాగస్వామ్యాన్ని	O
పునరుత్తేజం	O
చేసేందుకు	O
,	O
అమలు	O
చేసేందుకు	O
మార్గాలను	O
బలోపేతం	O
చేయడం	O
.	O

దేశంలో	O
వంద	B-NEN
శాతం	O
గ్రామాలకు	O
సురక్షిత	O
తాగునీటి	O
సౌకర్యం	O
కల్పించిన	O
రాష్ట్రం	O
తెలంగాణ	-NEL
అని	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
ప్రకటించింది	O
.	O

రాష్ట్రంలో	O
125	B-NEN
జలాశయాలు	O
,	O
8661	B-NEN
కిమీ	O
ప్రధాన	O
కాలువలు	O
,	O
13,373	B-NEN
కిమీ	O
డిస్ట్రిబ్యూటరీలు	O
,	O
17,721	B-NEN
కిమీ	O
మైనర్లు	O
,	O
910	B-NEN
కి.మీ	O
పైపులు	O
,	O
125	B-NEN
మేజర్	O
ఎత్తిపోతలు	O
,	O
20	B-NEN
మధ్యతరహా	O
ఎత్తిపోతలు	O
,	O
13	B-NEN
చిన్న	O
తరహా	O
ఎత్తిపోతలు	O
,	O
38,510	B-NEN
చెరువులు	O
,	O
కుంటలు	O
,	O
8021	B-NEN
చెక్	O
డ్యాంలు	O
,	O
ఆనకట్టలు	O
,	O
175	B-NEN
కి.మీ	I-NEN
సొరంగాలు	O
,	O
కాలువల	O
మీద	O
1,26,477	B-NEN
స్ట్రక్చర్లు	O
,	O
108	B-NEN
విద్యుత్	O
సబ్స్టేషన్లు	O
,	O
64	B-NEN
రెయిన్	O
గేజులు	O
,	O
21	B-NEN
రివర్	O
గేజులు	O
ఉన్నాయి	O
అని	O
ఇన్వెంటరీలో	O
నమోదు	O
చేశారు	O
.	O

11	B-NEN
)	O
ఈ	O
సంవత్సరం	O
ప్రభుత్వం	O
ఒక	B-NEN
కీలక	O
నిర్ణయం	O
తీసుకున్నది	O
.	O

గత	B-NETI
60	I-NETI
ఏండ్లుగా	I-NETI
ప్రాజెక్టుల	O
కోసం	O
,	O
కాలువల	O
కోసం	O
,	O
ఇతరతర్రా	O
వినియోగం	O
కోసం	O
సాగునీటి	O
శాఖ	O
సేకరించిన	O
సుమారు	O
12.80	B-NEN
లక్షల	O
ఎకరాలను	O
రెవెన్యూ	O
శాఖ	O
ద్వారా	O
సాగునీటి	O
శాఖకు	O
బదలాయించే	O
బృహత్తర	O
కార్యక్రమాన్ని	O
జయప్రదంగా	O
పూర్తి	O
చేసింది	O
.	O

-	O
లక్ష్యం	O
16	B-NEN
-	O
సుస్థిర	O
అభివృద్ధి	O
కోసం	O
శాంతియుతమైన	O
,	O
అందరినీ	O
కలుపుకుని	O
పోయే	O
సమాజాన్ని	O
ప్రోత్సహించడం	O
,	O
అందరికీ	O
న్యాయం	O
అందుబాటులో	O
ఉండేలా	O
చూడడం	O
,	O
అన్ని	O
స్థాయులలో	O
అందరికీ	O
అందుబాటులో	O
ఉండే	O
విధంగా	O
ప్రభావవంతమైన	O
,	O
జవాబదారీతనం	O
ఉన్న	O
సంస్థలను	O
నిర్మించడం	O

-	O
లక్ష్యం	O
14	B-NEN
-	O
సుస్థిర	O
అభివృద్ధి	O
కొరకు	O
మహా	O
సముద్రాలు	O
,	O
సముద్రాలు	O
,	O
ఇతర	O
సముద్రపు	O
వనరులను	O
పరిరక్షించుకోవడం	O
,	O
చిరకాలం	O
మన్నే	O
విధంగా	O
వినియోగించడం	O

సమాఖ్య	O
వ్యవస్థను	O
ఒక	B-NEN
ప్రత్యామ్నాయంగా	O
,	O
రాష్ట్రాల	O
మధ్య	O
సమన్వయంతో	O
,	O
ఉమ్మడి	O
వ్యూహాల	O
ద్వారా	O
అభివృద్ధి	O
సాధించడానికి	O
ఉన్న	O
మార్గంగా	O
మనం	O
ఎన్నడూ	O
భావించలేదు	O
.	O

ఈ	O
ప్రక్రియలో	O
వందల	B-NEN
కిలోమీటర్ల	O
కాలువల్లో	O
పూడి	O
తీసివేత	O
,	O
చెట్లను	O
తొలగించే	O
పని	O
జయప్రదంగా	O
పూర్తి	O
చేశారు	O
.	O

ప్రాంతీయ	O
స్థాయిలో	O
ఒక	B-NEN
ప్రభుత్వం	O
,	O
జాతీయ	O
స్థాయిలో	O
మరో	O
ప్రభుత్వం	O
ఇలా	O
రెండు	B-NEN
రకాల	O
రాజకీయ	O
విధానాల	O
సమన్వయంతో	O
ముందుకు	O
నడిపించగల	O
వ్యవస్థాగత	O
యంత్రాంగమే	O
ఫెడరలిజం	O
.	O

కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
రెండూ	B-NEN
దేనికి	O
అదే	O
ప్రతీకగా	O
స్వయంప్రతిపత్తి	O
కలిగి	O
ఉంటాయి	O
.	O

త్వరలోనే	O
"	O
మా	O
తెలంగాణ	O
కోటి	B-NEN
ఎకరాల	O
మాగణం	O
"	O
అన్న	O
ఉద్యమ	O
నినాదం	O
నిజం	O
కాబోతున్నది	O
.	O

దేశం	O
ఎదుర్కొంటున్న	O
సామాజిక	O
,	O
ఆర్థిక	O
సమస్యలపై	O
విస్తృత	O
చర్చకు	O
యోజన	O
ఒక	B-NEN
వేదిక	O
.	O

మే	B-NETI
1	I-NETI
,	I-NETI
2021	I-NETI
నాటికి	I-NETI
ఈ	O
రెండు	B-NEN
రాష్ట్రాలు	O
మనుగడలోకి	O
వచ్చి	O
61	B-NETI
సంవత్సరాలు	I-NETI
పూర్తి	O
చేసుకుంటున్నాయి	O
.	O

గడచిన	B-NETI
60	I-NETI
ఏళ్లలో	I-NETI
ఈ	O
రెండు	B-NEN
రాష్ట్రాలు	O
సాధించిన	O
అభివృద్ధి	O
,	O
పరిణామాలపై	O
వ్యాసాలను	O
ప్రస్తుత	O
సంచికలో	O
పాఠకులకు	O
అందిస్తున్నాం	O
.	O

శరీరం	O
ఎదుగుదలకు	O
,	O
సజావుగా	O
పనిచేయడానికి	O
ఒక్కొక్క	B-NEN
అంగం	O
మిగిలిన	O
అవయవాలపై	O
ఆధారపడుతుంది	O
.	O

చందా	O
:	O
యోజన	O
మాసపత్రిక	O
ఏ	O
భాషది	O
అయినా	O
సంవత్సర	O
చందా	O
రూ	O
230	B-NEN
/	O
-	O
రెండు	B-NEN
సంవత్సరాలకు	O
రూ	O
430	B-NEN
/	O
-	O
మరియు	O
మూడు	B-NEN
సంవత్సరాలకు	O
రూ	O
610	B-NEN
/	O
-	O
విదేశాలకు	O
అయితే	O
ఇవే	O
చందారేట్ల	O
తోపాటు	O
,	O
ఇండియా	B-NEO
పోస్టు	I-NEO
వారు	O
నిర్ణయించిన	O
ఎయిర్	O
మెయిల్	O
ఛార్జీలను	O
చెల్లిస్తే	O
చాలు	O
.	O

"	O
స్వాతంత్య్ర	O
అమృత	O
మహోత్సవం	O
"	O
ఇండియా	-NEL
@	O
75	B-NEN

కేంద్ర	O
సమాచార	O
,	O
ప్రసార	O
మంత్రిత్వశాఖ	O
ఆధ్వర్యంలోని	O
ప్రాంతీయ	O
అవుట్రీచ్	O
బ్యూరో	O
(	O
)	O
హైదరాబాద్	-NEL
కార్యాలయం	O
మార్చి	B-NETI
12	I-NETI
,	I-NETI
2021న	I-NETI
హన్మకొండ	-NEL
పోలీస్	O
పరేడ్	O
గౌండ్స్‌లో	O
ఏర్పాటు	O
చేసిన	O
"	O
స్వాతంత్య్ర	O
అమృత	O
మహోత్సవం	O
"	O
ఇండియా	-NEL
@	O
75	B-NEN
ఫోటో	O
ప్రదర్శనను	O
ప్రారంభించి	O
తిలకిస్తున్న	O
గౌరవ	O
తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్ర	O
డా	O
||	O
తమిళసై	O
సౌందరరాజన్	O
,	O
రాష్ట్ర	O
మంత్రి	O
ఎర్రబెల్లి	B-NEP
దయాకర్	I-NEP
రావు	I-NEP
,	O
కేంద్ర	O
పత్రికా	O
సమాచార	O
కార్యాలయం	O
,	O
(	O
)	O
&	O
దక్షిణ	O
ప్రాంత	O
డైరెక్టర్	O
జనరల్	O
శ్రీ	O
ఎస్.	B-NEP
వెంకటేశ్వర్	I-NEP
తదితరులు	O
.	O

భారతదేశం	-NEL
ఒక	B-NEN
సాహితీ	O
క్షేత్రం	O
.	O

ప్రపంచంలోని	O
ఇతర	O
మానవ	O
సమాజాలు	O
,	O
నాగరికతల	O
చరిత్రను	O
పరిగణనలోకి	O
తీసుకున్న	O
అపుడు	O
ఈ	O
విషయంలో	O
భారతదేశం	-NEL
ఒక	B-NEN
మెట్టు	O
పైనే	O
ఉంటుంది	O
అనడంలో	O
సందేహం	O
లేదు	O
.	O

ప్రజలు	O
తమ	O
ఆలోచనలను	O
,	O
భావాలను	O
,	O
ఊహలను	O
వెలిబుచ్చడానికి	O
వెయ్యికి	O
పైగా	O
గల	O
ఈ	O
భాషలు	O
,	O
మాండలికాలు	O
ఒక	B-NEN
సంపూర్ణ	O
వేదికను	O
కల్పిస్తున్నాయి	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసుల్లో	O
అచంచలమైన	O
సంస్థాగత	O
విలువలు	O
,	O
కట్టుబాటు	O
గురించి	O
రెండో	B-NEN
భాగంలో	O
వివరించడం	O
జరిగింది	O
.	O

అందుకోసం	O
ఏదో	O
ఒక	B-NEN
సంప్రదాయక	O
వర్గీకరణ	O
పై	O
పెద్దగా	O
శ్రద్ద	O
చూపే	O
అవసరం	O
లేదు	O
.	O

భారత	B-NEL
రాజ్యాంగం	O
310	B-NEN
,	O
311	B-NEN
,	O
312	B-NEN
అధికరణాల	O
ద్వారా	O
రాజకీయ	O
జోక్యం	O
,	O
అవాంఛనీయ	O
వేధింపుల	O
నుంచి	O
అధికార	O
యంత్రాంగానికి	O
రక్షణ	O
కల్పించింది	O
.	O

నాలుగో	B-NEN
భాగంలో	O
భారత	B-NEO
సివిల్‌	I-NEO
సర్వీసుల	I-NEO
తిరుగులేని	O
నాయకత్వ	O
లక్షణాల	O
గురించిన	O
చర్చ	O
ఉంది	O
.	O

రాజ్యాంగం	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పేరుతో	O
ఉన్న	O
మూడో	B-NEN
భాగంలో	O
దీని	O
గురించి	O
విశ్లేషణాత్మకంగా	O
ప్రస్తావించడం	O
జరిగింది	O
.	O

భారత	B-NEO
సివిల్‌	I-NEO
సర్వీసుల	I-NEO
ముందు	O
ఉన్న	O
సవాళ్లు	O
,	O
సంస్కరణల	O
ప్రస్తావన	O
ఐదో	B-NEN
భాగంలో	O
ఉంటుంది	O
.	O

వీరిలో	O
మొదటి	B-NEN
శ్రేణి	O
అధికారులను	O
ఇంగ్లండ్‌	B-NEL
నేరుగా	O
రిక్రూట్‌	O
చేసుకుంటే	O
రెండో	B-NEN
శ్రేణిలోని	O
సబార్డినేట్‌	O
అధికారుల్లో	O
ఎక్కువ	O
మంది	O
భారతీయులు	O
ఉండే	O
వారు	O
.	O

అలాగే	O
వచన	O
కవిత్వంలో	O
ఆరు	B-NEN
కథలు	O
రాశారు	O
వీర్రాజు	-NEP
గారి	O
ఆత్మకథ	O
కూడా	O
వచన	O
కవిత్వంలో	O
రాయడం	O
విశేషం	O
!	O
అంత	O
మాత్రమే	O
కాకుండా	O
'	O
మళ్ళీ	B-NEAR
వెలుగు	I-NEAR
'	O
వచన	O
కావ్యం	O
కూడా	O
రాశారు	O
.	O

ఈ	O
రెండో	B-NEN
శ్రేణి	O
సర్వీసు	O
అధికారులే	O
బ్రిటిష్‌	O
రాణి	O
తరపున	O
స్థానికంగా	O
వ్యవహారాలు	O
నడుపుతూ	O
తదుపరి	O
కాలంలో	O
ఇండియన్‌	B-NEO
సివిల్‌	I-NEO
సర్వీస్‌గా	I-NEO
(	O
ఐసిఎస్‌	O
)	O
ప్రాచుర్యంలోకి	O
వచ్చారు	O
.	O

1800	B-NEN
శతాబ్ది	O
మధ్య	O
కాలంలో	O
సివిల్‌	O
సర్వీసు	O
ఉద్యోగాల	O
భర్తీకి	O
పోటీ	O
పరీక్షలు	O
ప్రవేశపెట్టడం	O
((	O
ఒక	-NEN
కీలకమైన	O
మలుపు	O
.	O

అప్పటివరకు	O
ఎవరో	O
ఒకరి	O
రిఫరెన్స్‌తో	O
ఒక	B-NEN
హక్కు	O
వలె	O
సాగిన	O
నియామకాలు	O
ప్రతిభ	O
ఆధారితంగా	O
చేయడానికి	O
ఇది	O
దోహదపడింది	O
.	O

కవిత్వ	O
రచనలో	O
ఒక	B-NEN
సునామీలా	O
ఉవ్వెత్తున	O
ఎగిసిపడ్డ	O
ప్రక్రియ	O
'	O
నానీలు	O
'	O
ఈ	O
ప్రక్రియ	O
సృష్టికర్త	O
ఆచార్య	O
ఎన్.	B-NEP
గోపి.	I-NEP
నానీల	O
ప్రక్రియ	O
ఈ	O
మధ్య	O
కాలంలో	O
ఎందరో	O
యువ	O
రచయితలను	O
ఆకర్షించి	O
బహుళ	O
ప్రాచుర్యం	O
పొందిన	O
ప్రక్రియ	O
ఇది	O
.	O

ఆరోగ్య	O
భారత్	-NEL
@	O
75	B-NEN
.	O

అవి	O
ఏమిటి	O
అంటే	O
,	O
కవిత	O
మొత్తం	O
20	B-NEN
నుండి	O
25	B-NEN
అక్షరాలలో	O
పూర్తి	O
కావాలి	O
.	O

మొత్తం	O
నాలుగు	B-NEN
పంక్తులు	O
ఉండాలి	O
మొదటి	O
రెండు	B-NEN
లైన్లూ	O
చివరి	O
రెండు	B-NEN
లైన్లు	O
సమన్వయమై	O
అర్ధవంతంగా	O
,	O
కొన్ని	O
విరుపులతో	O
-	O
మెరుపులతో	O
కవితాత్మకంగా	O
సాగాలి	O
.	O

((	O
ప్రపంచ	-
బ్యాంకు	-
నివేదిక	O
ప్రకారం	O
తీవ్ర	O
వ్యాధుల	O
చికిత్స	O
కోసం	O
భారిగా	O
ఖర్చు	O
చేయాల్సిన	O
కారణంగా	O
భారతదేశంలో	-NEL
ఏటా	O
63	B-NEN
లక్షల	O
మంది	O
దారిద్ర్య	O
రేఖ	O
దిగువకు	O
జారిపోతున్నారు	O
.	O

అయితే	O
వెలుగులో	O
త్రిపదలు	O
లాంటివి	O
వెలుగు	O
చూశాయి	O
గానీ	O
,	O
రచయితల	O
వివరాలు	O
తెలియరాలేదు	O
"	O
త్రిపదలు	O
అంటే	O
మూడు	B-NEN
పదాలతో	O
"	O
చెప్తూ	O
కొంత	O
కాలంగా	O
నూతక్కి	O
రాఘవేందర్	O
రావు	O
తానే	O
సృజన	O
కర్తగా	O
చెప్పుకోవటం	O
జరిగింది	O
.	O

వీరి	O
ప్రకారం	O
కవిత	O
మూడు	B-NEN
లైన్లు	O
కలిగి	O
ఒక్కో	B-NEN
లైనులోనూ	O
16	B-NEN
అక్షరాలకు	O
మించకుండా	O
ఉండాలి	O
.	O

పదహారణాలు	O
అనే	O
పదం	O
ప్రాచుర్యంలో	O
ఉండడం	O
వల్ల	O
16	B-NEN
-	O
అక్షరాల	O
నియమం	O
తానే	O
పెట్టినట్టు	O
ప్రముఖ	O
కవి	O
రామశర్మ	-NEP
చెబుతున్నారు	O
.	O

19వ	O
శతాబ్దపు	O
పశ్చిమార్ధం	O
వరకు	O
నవల	O
ఒక	B-NEN
సాహిత్య	O
ప్రక్రియగా	O
రూపుదిద్దుకోలేదు	O
.	O

ఒక	B-NEN
నాయర్	O
(	O
అగ్రకుల	O
హిందూ	O
)	O
కుటుంబంలోని	O
సాంప్రదాయం	O
,	O
ఆధునికతల	O
సందిగ్ధత	O
నేపథ్యంగా	O
ఈ	O
నవల	O
సాగుతుంది	O
.	O

మొత్తం	O
మూడు	B-NEN
బిల్లులను	O
పార్లమెంటు	O
ఉభయ	O
సభలు	O
ఆమోదించాయి	O
.	O

కేరళలో	-NEL
'	O
పునరుజ్జీవన	O
కాలం	O
'	O
గా	O
పిలువబడే	O
నాటి	O
సాంఘిక	O
-	O
రాజకీయ	O
ఉద్యమాలకు	O
ఈ	O
సంస్థ	O
భావజాలపరంగా	O
ఒక	B-NEN
దృక్కోణాన్ని	O
అందించింది	O
.	O

ఈ	O
ఉద్యమాల	O
ప్రభావంతో	O
రచయితలకు	O
చెందిన	O
ఒక	B-NEN
బృందం	O
అల్ప	O
సంఖ్యాకుల	O
జీవిత	O
అనుభవాలను	O
సాహిత్యంలో	O
విస్తారంగా	O
అక్షరీకరించడం	O
ఆరంభించారు	O
.	O

నీతి	B-NEO
ఆయోగ్	I-NEO
'	O
మానవ	O
వనరుల	O
అభివృద్ధిలో	O
పరివర్తనకు	O
సుస్థిర	O
చర్యలు	O
'	O
(SustainableActionforTransfomingHumanCapital-SATH)	O
కార్యక్రమాన్ని	O
3	B-NEN
రాష్ట్రాలలో	O
అమలు	O
చేసింది	O
.	O

నీతి	O
ఆయోగ్	O
రూపొందించిన	O
'	O
నూతన	O
భారత్	O
@	O
75	B-NEN
కొరకు	O
వ్యూహం	O
'	O
(	O
Strategy	O
for	O
New	O
India	-NEL
@	O
75	B-NEN
)	O
పత్రంలో	O
అనేక	O
విధానపరమైన	O
సూచనలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

వివిధ	O
అంశాలపై	O
నిపుణుల	O
సూచనలు	O
,	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్రప్రభుత్వ	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖలు	O
,	O
విభాగాల	O
నుండి	O
సేకరించిన	O
సలహాలు	O
,	O
పౌర	O
సామాజిక	O
సంస్థలు	O
స్పందనలు	O
,	O
పరిశ్రమల	O
ప్రతినిధుల	O
అభిప్రాయాలతో	O
ఏడు	B-NEN
సంవత్సరాల	O
పాటు	O
చేసిన	O
అధ్యయనం	O
ఆధారంగా	O
వ్యూహపత్రాన్ని	O
రూపొందించడం	O
జరిగింది	O
.	O

సుమారు	O
1400	B-NEN
మంది	O
సూచనలతో	O
ప్రభుత్వ	O
విధానాన్ని	O
ప్రతిబింబించేలా	O
వ్యూహ	O
పత్రాన్ని	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
రూపొందించింది	O
.	O

ఆరున్నర	B-NEN
కోట్ల	I-NEN
మంది	O
గుజరాతీల	O
సహకారంతో	O
గుజరాత్‍ను	-NEL
"	O
ఉత్తమం	O
నుంచి	O
అత్యుత్తమ	O
"	O
స్థాయికి	O
నడిపించడానికి	O
కట్టుబడి	O
పని	O
చేస్తున్నాను	O
.	O

గత	O
ఐదేళ్ల	O
కాలంలో	O
నా	O
ప్రభుత్వం	O
1700	B-NEN
పైగా	O
ప్రజా	O
సంక్షేమ	O
కార్యక్రమాలు	O
చేపట్టింది	O
.	O

14వ	B-NEN
ఆర్ధిక	O
సంఘం	O
నుండి	O
మొదలుకొని	O
15వ	B-NEN
ఆర్ధిక	O
సంఘం	O
మధ్యకాలంలో	O
కేంద్రం	O
అమలు	O
చేసిన	O
125	B-NEN
సంక్షేమ	O
పథకాల	O
అమలు	O
తీరును	O
డిఎమ్ఈఓ	-NEO
మదింపు	O
చేసింది	O
.	O

గత	O
నాలుగు	O
ఏళ్ల	O
కాలంలో	O
రైతుల	O
నుంచి	O
రూ.	O
17000	B-NEN
కోట్ల	I-NEN
విలువ	O
గల	O
వ్యవసాయ	O
ఉత్పత్తులను	O
కొనుగోలు	O
చేయడం	O
జరిగింది	O
.	O

వ్యవసాయ	O
పనులకు	O
పగటి	O
పూట	O
విద్యుత్	O
అందించేందుకు	O
రూ.	O
4500	B-NEN
కోట్లతో	I-NEN
కిసాన్	O
సూర్యోదయ	O
యోజన	O
ప్రారంభించాం	O
.	O

కిసాన్	O
సమ్మాన్	O
నిధి	O
యోజన	O
కింద	O
15	B-NEN
లక్షల	I-NEN
మందికి	O
పైగా	O
రైతులకు	O
జీరో	B-NEN
శాతం	O
వడ్డీకి	O
పంటరుణాలు	O
ఇవ్వడమే	O
కాకుండా	O
రూ.	O
6000	B-NEN
ఆర్థిక	O
సహాయం	O
అందిస్తున్నాం	O
.	O

-	O
2019లో	-NETI
అకాల	O
వర్షాల్లో	O
పంటలు	O
నష్టపోయిన	O
రైతులకు	O
రూ.	O
3795	B-NEN
కోట్ల	I-NEN
ఆర్థిక	O
సహాయం	O
అందించడం	O
జరిగింది	O
.	O

రూ.	O
3700	B-NEN
కోట్లతో	O
ప్రకటించిన	O
రిలీఫ్	O
ప్యాకేజి	O
ద్వారా	O
56	B-NEN
లక్షల	I-NEN
మంది	O
రైతులకు	O
ప్రయోజనం	O
కలిగింది	O
.	O

మత్స్యకారులు	O
,	O
నావికుల	O
సంక్షేమం	O
కోసం	O
ఇటీవల	O
సాగర్	O
ఖేదు	O
సర్వాంగి	O
కల్యాణ్	O
యోజన	O
-	O
2	B-NEN
కింద	O
రూ.	O
5000	B-NEN
కోట్ల	I-NEN
సహాయం	O
ప్రకటించడం	O
జరిగింది	O
.	O

కేంద్ర	B-NEO
ప్రభుత్వానికి	I-NEO
చెందిన	O
65	B-NEN
మంత్రిత్వ	O
శాఖలు	O
,	O
విభాగాలకు	O
బడ్జెట్	O
కేటాయింపులను	O
చేయడంలో	O
డిఎమ్ఈఓ	-NEO
కేంద్ర	O
వ్యయ	O
విభాగానికి	O
తోడ్పాటు	O
అందిస్తుంది	O
.	O

90	B-NEN
లక్షల	I-NEN
మంది	O
పైగా	O
గిరిజనులకు	O
అటవీ	O
ఉత్పత్తుల	O
హక్కులు	O
కల్పించింది	O
.	O

41	B-NEN
ఏకలవ్య	B-NEO
రెసిడెన్షియల్	I-NEO
పాఠశాలలు	I-NEO
ఏర్పాటు	O
చేసింది	O
.	O

765కి	B-NEN
పైగా	O
ఆశ్రమ	B-NEO
పాఠశాలల్లో	I-NEO
1.35	B-NEN
లక్షల	I-NEN
మందికి	O
పైగా	O
విద్యార్థులకు	O
వసతి	O
,	O
ఆహారం	O
,	O
విద్య	O
అందిస్తోంది	O
.	O

రూ.	O
100	B-NEN
కోట్లతో	I-NEN
70	O
ఎకరాల	O
భూమిలో	O
గిరిజన	B-NEAR
జాతీయ	I-NEAR
మ్యూజియం	I-NEAR
త్వరలో	O
ఏర్పాటు	O
చేయనుంది	O
.	O

2020	B-NETI
సంవత్సరంలో	I-NETI
సేకరించిన	O
ధాన్యంలో	O
52	B-NEN
శాతం	O
తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్రం	O
నుంచే	O
సేకరించాము	O
అని	O
భారత	-NEL
ఆహార	O
సంస్థ	O
ప్రకటించడం	O
గమనార్హం	O
.	O

నిరాదరణకు	O
గురవుతున్న	O
,	O
అల్ప	O
ఆదాయం	O
కుటుంబాలకు	O
7500	B-NEN
ఎకరాల	O
భూమిని	O
అందించింది	O
.	O

ఈశాన్య	O
రాష్ట్రాల	O
ప్రాంతీయ	O
ప్రణాళికలను	O
నార్త్	O
ఈస్ట్	O
కౌన్సిల్	O
భాగస్వామ్యంతో	O
,	O
నిబంధనలకు	O
అనుగుణంగా	O
,	O
అయిదు	B-NEN
మూలసూత్రాల	O
పరిధిలో	O
నీతీ	O
ఫోరం	O
(	O
NITI	O
Forum	O
)	O
అమలు	O
చేస్తుంది	O
.	O

-	O
డిజిటల్	O
ఇండియా	-NEL
-	O
గుజరాత్	O
మంత్రం	O
,	O
జ్యా	O
మాన్వి	O
త్యా	O
సువిధ	O
(	O
ప్రజలు	O
ఎక్కడ	O
ఉంటే	O
అక్కడే	O
సేవలు	O
)	O
కార్యక్రమం	O
కింద	O
ప్రజలకు	O
ఆదాయ	O
,	O
కుల	O
సర్టిఫికెట్లు	O
సహా	O
52	B-NEN
సేవలు	O
ప్రజలకు	O
వారి	O
ఇంటికే	O
అందించడం	O
జరిగింది	O
.	O

-	O
చదువుకుంటూనే	O
సంపాదన	O
అనే	O
ఆలోచనతో	O
చేపట్టిన	O
ముఖ్యమంత్రి	O
అప్రెంటిస్	O
పథకం	O
కింద	O
విద్యార్థులకు	O
నెలకి	O
రూ.	O
3000	B-NEN
-	O
రూ.	O
4500	B-NEN
వరకు	O
స్కాలర్‍షిప్	O
అందిస్తున్నాం	O
.	O

దీని	O
కింద	O
2.3	B-NEN
లక్షల	I-NEN
మంది	O
విద్యార్థులు	O
లబ్ధి	O
పొందారు	O
.	O

-	O
ఆవాస్	O
యోజన	O
కార్యక్రమం	O
కింద	O
2022లో	O
పట్టణ	O
ప్రాంతాల్లో	O
7.64	B-NEN
లక్షల	I-NEN
ఇళ్లు	O
నిర్మించాలి	O
అన్నది	O
కాగా	O
5	B-NEN
లక్షలకు	I-NEN
పైబడి	O
ఇళ్ల	O
నిర్మాణం	O
జరిగింది	O
.	O

వివిధ	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
,	O
పలు	O
కేంద్ర	O
మంత్రిత్వశాఖల	O
మధ్య	O
వివిధ	O
అంశాలపై	O
నెలకొన్న	O
వివాదాలను	O
నేరుగా	O
పరిష్కరించడానికి	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
ఒక	B-NEN
వేదికలా	O
తోడ్పడుతుంది	O
.	O

2	B-NEN
లక్షల	I-NEN
మంది	O
పైగా	O
యువతీ	O
యువకులను	O
ప్రభుత్వ	O
ఉద్యోగాల్లోకి	O
తీసుకోవడం	O
జరిగింది	O
.	O

ఈ	O
13	B-NEN
హిమాలయ	B-NEL
రాష్ట్రాలు	O
ఎదుర్కొంటున్న	O
ఉమ్మడి	O
సమస్యలపై	O
ఈ	O
విశ్వవిద్యాలయాలలో	O
పరిశోధనలు	O
జరుగుతున్నాయి	O
.	O

ఈ	O
రాష్ట్రాలలోని	O
13	B-NEN
కేంద్రీయ	B-NEO
విశ్వవిద్యాలయాలను	I-NEO
సమన్వయపరచి	O
సంకీర్ణ	O
వ్యవస్థను	O
ఏర్పాటు	O
చేశారు	O
.	O

ఇప్పుడు	O
సర్వత్రా	O
అలముకుని	O
ఉన్న	O
నైరాశ్యాన్ని	O
పోగొట్టడానికి	O
వైజ్ఞానిక	O
శాస్రాలను	O
,	O
మానవమేధను	O
,	O
ఒక	B-NEN
నిబద్ధతతో	O
ఉపయోగించుకోవాలి	O
.	O

వైజ్ఞానిక	O
సూత్రాలు	O
,	O
ఆధ్యాత్మిక	O
సూత్రాలు	O
,	O
వివేకం	O
పడుగూ	O
పేకలా	O
అల్లుకుపోతే	O
భూమండలం	O
మీద	O
ఒక	B-NEN
సమున్నత	O
ప్రపంచాన్ని	O
సృష్టించుకోగలం	O
.	O

దీనిని	O
బట్టి	O
చూస్తే	O
సహేతుకమైన	O
ఆలోచన	O
విధానమే	O
ఒక	B-NEN
వ్యక్తి	O
ఉనికికి	O
దోహదం	O
చేస్తుంది	O
.	O

ముందుగా	O
ఓ	B-NEN
గిరిజన	O
పెద్ద	O
కొంత	O
పురోగతి	O
తరువాత	O
స్థానిక	O
పెద్ద	O
మనిషి	O
అంతిమంగా	O
తన	O
సంప్రదాయ	O
అధికారంతో	O
ప్రజలను	O
పాలించిన	O
నియంతలు	O
వెలుగులోకి	O
వచ్చారు	O
.	O

తద్వారా	O
ప్రజా	O
'	O
ప్రతినిధులు	O
'	O
(	O
ప్రజలు	O
ఎన్నుకున్నవారు	O
)	O
పాలన	O
సాగించే	O
ప్రత్యక్ష	O
ప్రజాస్వామ్యం	O
ఉదాహరణకు	O
ఒక్క	B-NEN
స్విట్జర్లాండ్‌లో	B-NEL
మాత్రమే	O
ఉంది	O
)	O
అధికారంలోకి	O
రావడం	O
రాజ్యపాలన	O
సాగించడం	O
మొదలు	O
అయింది	O
.	O

ఈ	O
బిల్లును	O
లోక్‌సభలో	O
ప్రవేశపెట్టిన	O
అప్పుడు	O
,	O
మొత్తం	O
349	B-NEN
మంది	O
సభ్యులు	O
ఈ	O
బిల్లుకు	O
మద్దతు	O
ఇవ్వడంతో	O
ఏకగ్రీవంగా	O
ఆమోదించబడింది	O
.	O

అందువల్ల	O
అధికార	O
రీతులను	O
మూడు	B-NEN
రకాలుగా	O
వర్గీకరించాడు	O
.	O

బ్యూరోక్రసీ	O
అన్నది	O
ఓ	B-NEN
లాంఛనప్రాయమైన	O
వ్యవస్థే	O
అని	O
నిర్వచించిన	O
వెబర్‌	-NEP
దానికి	O
ఉండాల్సిన	O
లక్షణాలను	O
కూడా	O
విశదీకరించారు	O
.	O

ఈ	O
బిల్లును	O
లోక్‌సభలో	O
ప్రవేశపెట్టిన	O
అప్పుడు	O
,	O
మొత్తం	O
349	B-NEN
మంది	O
సభ్యులు	O
ఈ	O
బిల్లుకు	O
మద్దతు	O
ఇవ్వడంతో	O
ఏకగ్రీవంగా	O
ఆమోదించబడింది	O
.	O

నరేంద్ర	O
మోదీ	O
360	B-NEN
డిగ్రీల	O
పనితీరు	O
మదింపు	O
సూచించారు	O
.	O

1	B-NEN
.	O
మిషన్	O
కాకతీయ	O
:	O

రాష్ట్రంలోని	O
సుమారు	O
46,500	B-NEN
చెరువులను	O
పునరుద్దరించడానికి	O
తెలంగాణ	-NEL
ప్రభుత్వం	O
మిషన్	O
కాకతీయ	O
పేరిట	O
బృహత్తర	O
కార్యక్రమాన్ని	O
చేపట్టింది	O
.	O

నాలుగు	B-NEN
దశల్లో	O
రాష్ట్రంలోని	O
అన్ని	O
జిల్లాలలో	O
,	O
అన్నీ	O
మండలాలలో	O
,	O
అన్ని	O
గ్రామాలలో	O
రాజకీయాలకు	O
అతీతంగా	O
మిషన్	O
కాకతీయ	O
పథకాన్ని	O
జయప్రదంగా	O
అమలు	O
చేయడం	O
జరిగింది	O
.	O

మిషన్	O
కాకతీయ	O
పథకం	O
కింద	O
నాలుగు	B-NEN
దశల్లో	O
రూ.	O
9155.97	O
కోట్లతో	O
27,625	B-NEN
చెరువులను	O
పునరుద్దరించడం	O
జరిగింది	O
.	O

వీటి	O
కింద	O
20.78	B-NEN
లక్షల	O
ఎకరాల	O
ఆయకట్టు	O
ఉన్నది	O
.	O

ఇప్పటి	O
వరకు	O
మిషన్	O
కాకతీయ	O
పథకం	O
కోసం	O
ప్రభుత్వం	O
రూ.	O
5,926	B-NEN
కోట్లు	O
ఖర్చు	O
చేయడం	O
జరిగింది	O
.	O

15.15	B-NEN
లక్షల	O
ఎకరాలు	O
చెరువుల	O
కింద	O
స్థిరీకరణ	O
చెందినాయి	O
.	O

8.42	B-NEN
టిఎంసిల	O
నిల్వ	O
సామర్థ్యం	O
పెరిగింది	O
.	O

సుమారు	O
46	B-NEN
లక్షల	I-NEN
మంది	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వ	O
ఉద్యోగులకు	O
వర్తించే	O
మిషన్‌	O
కర్మయోగి	O
కార్యక్రమం	O
అమలు	O
చేయడానికి	O
2020	O
-	O
21	O
నుండి	O
2024	O
-	O
25	O
వరకు	O
5	O
సంవత్సరాల	O
కాలానికి	O
గాను	O
రూ.	O
510.86	B-NEN
కోట్లు	O
ఖర్చు	O
చేస్తారు	O
.	O

సుమారు	O
4000ల	B-NEN
కొత్త	O
తూములను	O
నిర్మించడానికి	O
ప్రభుత్వం	O
అనుమతి	O
ఇచ్చింది	O
.	O

వీటిలో	O
సుమారు	O
3000	B-NEN
తూముల	O
నిర్మాణం	O
పూర్తి	O
అయ్యింది	O
.	O

-	O
లక్ష్యం	O
8	B-NEN
-	O
సుస్థిర	O
అభివృద్ధిని	O
,	O
అందరికీ	O
అభివృద్ధి	O
మార్గంలో	O
కలుపుకుని	O
పోయేట్లు	O
ప్రోత్సహించడం	O
,	O
అందరికీ	O
ఉత్పాదకతను	O
పెంచే	O
పూర్తి	O
స్థాయి	O
ఉపాధి	O
,	O
గౌరవప్రదమైన	O
పని	O

నదులపై	O
,	O
వాగులపై	O
1250	B-NEN
చెక్	O
డ్యాంల	O
నిర్మాణానికి	O
4200	B-NEN
కోట్లతో	O
ప్రభుత్వం	O
పరిపాలనా	O
అనుమతిని	O
ఇచ్చింది	O
.	O

2	B-NEN
.	O
కాలువల	O
ఆధునికీకరణ	O
:	O

ఈ	O
వాటర్‌షెడ్‌	O
సముద్ర	O
మట్టానికి	O
59	B-NEN
మీటర్ల	O
ఎత్తులో	O
ఉంది	O
.	O

మైక్రోవాటర్‌షెడ్‌	O
మొత్తం	O
భౌగోళిక	O
విస్తీర్ణం	O
401	B-NEN
హెక్టార్లు	O
మరియు	O
సాగుకు	O
నిర్దేశించబడిన	O
ప్రాంతం	O
401	B-NEN
హెక్టార్లు	O
.	O

ప్రతిపాదిత	O
ఆయకట్టుకు	O
,	O
వాస్తవ	O
ఆయకట్టుకు	O
తేడా	O
40	B-NEN
%	O
తగ్గుదల	O
ఉంది	O
అని	O
ఒక	B-NEN
అధ్యయనంలో	O
తేలింది	O
.	O

ఈ	O
ప్రాంతంలో	O
ఉష్టోగ్రతలు	O
వేసవిలో	O
47	B-NEN
℃	O
మరియు	O
శీతాకాలంలో	O
33	B-NEN
℃	O
మధ్య	O
ఉంటాయి	O
.	O

ఇది	O
మండల	O
ప్రధాన	O
కార్యాలయం	O
నుండి	O
10	B-NEN
కిలోమీటర్ల	O
దూరంలో	O
మరియు	O
జిల్లా	O
ప్రధాన	O
కార్యాలయం	O
నుండి	O
82	B-NEN
కిలోమీటర్ల	O
దూరంలో	O
ఉంది	O
.	O

ఈ	O
ప్రాంతంలో	O
సగటు	O
వార్షిక	O
వర్షపాతం	O
619	B-NEN
మి.మీ	O
.	O

పర్యవసానంగా	O
,	O
1980లలో	-NETI
పేద	O
37	B-NEN
దేశాలలో	O
ఆర్థిక	O
సంస్కరణలు	O
లేదా	O
నిర్మాణాత్మక	O
సర్దుబాటువల్ల	O
కోతలు	O
కారణంగా	O
తలసరి	O
ఆరోగ్యం	O
కోసం	O
ప్రభుత్వ	O
వ్యయం	O
సగానికి	O
తగ్గింది	O
.	O

ఉదాహరణకు	O
మెక్సికోలో	-NEL
ఇది	O
60	B-NEN
శాతం	O
వరకు	O
క్షీణించింది	O
.	O

ఈ	O
ప్రాజెక్టు	O
కోసం	O
మొత్తం	O
అంచనా	O
వ్యయం	O
1864	B-NEN
హెక్టర్లకు	O
రూ.	O
224	B-NEN
లక్షలు	I-NEN
.	O

వాటర్‌షెడ్‌	O
విభాగం	O
బి.	B-NEP
సుబ్బోజిరావు	I-NEP
వ్యవసాయ	O
క్షేత్రంలో	O
12	B-NEN
మీటర్ల	O
ఎత్తు	O
గల	O
చెక్‌వాల్‌ను	O
మంజూరు	O
చేశారు	O
.	O

-	O
లక్ష్యం	O
13	B-NEN
-	O
వాతావరణ	O
మార్పులు	O
,	O
వాటి	O
ప్రభావాల	O
మీద	O
అత్యవసరమైన	O
చర్యలను	O
చేపట్టడం	O

ఇప్పుడు	O
అక్కడ	O
ఉన్న	O
అన్ని	O
ఆసుపత్రి	O
పడకలలో	O
77	B-NEN
శాతం	O
ప్రభుత్వ	O
రంగం	O
ఆధీనంలోనే	O
ఉన్నాయి	O
.	O

ఇది	O
మండల	O
ప్రధాన	O
కార్యాలయానికి	O
10	B-NEN
కిలోమీటర్ల	O
దూరంలో	O
ఉన్నది	O
.	O

జిల్లా	O
ప్రధాన	O
కార్యాలయానికి	O
33	B-NEN
కిలోమీటర్ల	O
దూరంలో	O
ఉంది	O
.	O

ఈ	O
వాటర్‌షెడ్‌	O
సముద్ర	O
మట్టానికి	O
110	B-NEN
మీటర్ల	O
ఎత్తులో	O
ఉంటుంది	O
.	O

మైక్రోవాటర్‌షెడ్‌	O
యొక్క	O
భౌగోళిక	O
విస్తీర్ణం	O
746	B-NEN
హెక్టార్లు	O
మరియు	O
నికర	O
సాగు	O
చేయగల	O
ప్రాంతం	O
636	B-NEN
హెక్టార్లు	O
.	O

మైక్రో	O
వాటర్‌షెడ్‌లోని	O
అవాస	O
గ్రామాలు	O
2	B-NEN
.	O

తమ	O
పొలంలో	O
మందులు	O
పిచికారి	O
చేయుటకు	O
మరియు	O
పొలం	O
తడుపుటకు	O
2.5	B-NEN
కి.మీ.	O
దూరం	O
నుండి	O
నీటిని	O
తెచ్చుకొని	O
ఉపయోగించుకునేవారు	O
.	O

'	O
ఎన్‌ఈజీపీ	O
'	O
కింద	O
గల	O
మొత్తం	O
31	B-NEN
'	O
'	O
లలో	O
కేంద్ర	O
పరిధిలోనివి	O
11	B-NEN
,	O
రాష్ట్రాల	O
పరిధిలోనివి	O
13	B-NEN
కాగా	O
,	O
7	B-NEN
సమీకృత	O
'	O
ఎంఎంపీ	O
'	O
లతో	O
పాటు	O
మరో	O
8	B-NEN
భాగాలు	O
కూడా	O
ఉన్నాయి	O
.	O

ఈ	O
'	O
ఎంఎంపీ	O
'	O
లు	O
అన్నీ	O
సుస్పష్టంగా	O
నిర్వచించబడిన	O
లక్ష్యాలు	O
,	O
పరిధులు	O
,	O
అమలు	O
వ్యవధులు	O
,	O
ఫలితాల	O
అంచనా	O
అనుగుణ	O
మైలురాళ్లు	O
,	O
సేవా	O
స్థాయిలతో	O
పరిపాలనకు	O
సంబంధించిన	O
ఒక	B-NEN
అంశంపై	O
దృష్టి	O
సారిస్తాయి	O
.	O

ఎన్‌.	O
వెంకట	O
సుబ్బయ్యకు	O
చెందిన	O
5	B-NEN
ఎకరాల	O
పొలంలో	O
ఈ	O
డగ్గౌట్‌	O
పాండు	O
నిర్మించడం	O
జరిగింది	O
.	O

ఇలా	O
9	B-NEN
రంగాల	O
వృద్ధి	O
స్తంభాలపై	O
దృష్టి	O
సారిస్తుంది	O
.	O

నీరు	O
మోసుకురావడం	O
,	O
నీటిని	O
సవ్యంగా	O
వినియోగించడం	O
అనేవి	O
మూడు	B-NEN
అంశాల	O
ఆధారంగా	O
మారతాయి	O
.	O

అవి	O
:	O
1	B-NEN
.	O
వనరు	O
వున్న	O
ప్రదేశం	O
,	O
దూరం	O
,	O
2	B-NEN
.	O
కుల	O
/	O
సాంఘిక	O
కట్టుబాట్లు	O
,	O
3	B-NEN
.	O
నీటి	O
ఎద్దడి	O
తీవ్రత	O
లేదా	O
ఇంటిలోని	O
ముఖ్యమైన	O
అవసరాలు	O
.	O

చివరికి	O
కొత్త	O
ఆశలు	O
,	O
ఆశయాలతో	O
రెండు	B-NEN
దేశాలు	O
ఆవిర్భవించాయి	O
.	O

మహిళల	O
తోడ్పాటు	O
తీసుకునేందుకు	O
,	O
వారి	O
అభిప్రాయాలకు	O
విలువ	O
ఇచ్చేందుకు	O
చాలా	O
మార్గాలు	O
ఉన్నాయి	O
:	O
-	O
గ్రామ	O
తాగునీరు	O
&	O
పారిశుద్ధ్య	O
కమిటీలో	O
మహిళలకు	O
,	O
ప్రత్యేకించి	O
ఎస్సీ	O
/	O
ఎస్టీ	O
,	O
ఓబిసి	O
వర్గాలకు	O
చెందిన	O
మహిళలకు	O
,	O
తప్పనిసరిగా	O
50	B-NEN
%	O
భాగస్వామ్యం	O
కల్పించాలి	O
.	O

దేశం	O
ఎదుర్కొంటున్న	O
సామాజిక	O
,	O
ఆర్థిక	O
సమస్యలపై	O
విస్తృత	O
చర్చకు	O
యోజన	O
ఒక	B-NEN
వేదిక	O
.	O

ఖాన్	B-NEP
అర్జూ	I-NEP
(	O
1687	B-NETI
-	I-NETI
1756	I-NETI
)	O
,	O
హతీం	-NEP
(	O
1699	B-NETI
-	I-NETI
1791	I-NETI
)	O
,	O
మీర్జా	B-NEP
మజహర్	I-NEP
జన్	I-NEP
-	I-NEP
ఇ	I-NEP
-	I-NEP
జనాన్	I-NEP
(	O
1699	B-NETI
-	I-NETI
1781	I-NETI
)	O
వంటి	O
ప్రముఖ	O
కవులతో	O
ఉత్తరాదిలో	O
ఢిల్లీ	-NEL
,	O
ఒక	B-NEN
ఉర్దూ	B-NEL
కవితా	O
కేంద్రంగా	O
ఉంది	O
.	O

చందా	O
:	O
సంవత్సర	-NETI
చందా	O
రూ.	O
230	B-NEN
/	O
-	O
రెండు	B-NETI
సంవత్సరాలకు	I-NETI
రూ.	O
430	B-NEN
/	O
-	O
మరియు	O
మూడు	B-NETI
సంవత్సరాలకు	I-NETI
రూ.	O
610	B-NEN
/	O
-	O
విదేశాలకు	O
అయితే	O
ఇవే	O
చందా	O
రేట్లతో	O
పాటు	O
,	O
ఇండియా	-NEL
పోస్టు	O
వారు	O
నిర్ణయించిన	O
ఎయిర్	O
మెయిల్	O
ఛార్జీలను	O
చెల్లిస్తే	O
చాలు	O
.	O

నూతన	O
చందాలు	O
,	O
రెన్యూవల్	O
,	O
ఫిర్యాదులకు	O
సంప్రదించండి	O
:	O
యోజన	O
(	O
)	O
,	O
రూం.	O
నం.	O
205	B-NEN
,	O
సి.	O
జి.	O
ఓ.	O
టవర్స్	O
,	O
కవాడిగూడ	-NEL
,	O
హైదరాబాద్	-NEL
-	O
80	B-NEN
.	O

1998	B-NETI
,	I-NETI
1999	I-NETI
సంవత్సరాల్లో	I-NETI
లోక్‍సభ	O
కాలపరిమితిని	O
ముందుగానే	O
రద్దు	O
చేసిన	O
తరువాత	O
-	O
గత	B-NETI
రెండు	I-NETI
దశాబ్దాల్లో	I-NETI
లోక్‍సభతో	O
పాటూ	O
ఏవో	O
నాలుగు	B-NEN
రాష్ట్రాలలో	O
శాసనసభలకు	O
మాత్రమే	O
సాధారణ	O
ఎన్నికలు	O
జరుగుతూ	O
వస్తున్నాయి	O
.	O

లోక్‍సభ	O
,	O
శాసనసభల	O
కాలపరిమితి	O
ఇంచుమించుగా	O
ఒకేసారి	O
ముగుస్తు	O
ఉన్నట్లు	O
అయితే	O
ఈ	O
రెండు	B-NEN
రకాల	O
చట్టసభలకూ	O
ఒకేసారి	O
ఎన్నికలు	O
నిర్వహిస్తారు	O
.	O

ఒక	B-NEN
చట్టసభ	O
కాలపరిమితి	O
ముగియడానికి	O
ఆరు	B-NETI
నెలలలోపు	I-NETI
ఎప్పుడైనా	O
ఎన్నికల	B-NEO
సంఘం	I-NEO
ఎన్నికల	O
నిర్వహణను	O
ప్రకటించడానికి	O
ప్రజా	O
ప్రాతినిథ్య	O
చట్టం	O
,	O
1951లోని	-NETI
14	B-NEN
,	O
15	B-NEN
అధికరణలు	O
తగిన	O
అధికారాన్ని	O
ఇచ్చాయి	O
.	O

ఆయన	O
ప్రముఖ	O
కవితల్లో	O
ఒకటి	B-NEN
సబ్	O
థాత్	O
రెహ్	O
జావేగా	O
జబ్	O
లాడ్	O
చలేగా	O
బంజారా	O
(	O
అంతిమ	O
సమయం	O
వచ్చిన	O
అప్పుడు	O
జీవితంలోని	O
సుఖాలు	O
అన్నీ	O
ఇక్కడే	O
వదిలేస్తాం	O
,	O
అతని	O
వస్తువులు	O
అన్నింటినీ	O
ఇతరులు	O
కట్టకట్టుకుపోతారు	O
)	O
.	O

రెండు	B-NEN
రకాల	O
సభల	O
కాలపరిమితిలో	O
ఏకరూప్యత	O
సాధారణంగా	O
లోక్‍సభ	O
,	O
శాసనసభల	O
కాలపరిమితి	O
ఐదు	B-NETI
ఏళ్ళు	I-NETI
.	O

రాజ్యాంగంలోని	O
83వ	O
అధికరణకు	O
చెందిన	O
నిబంధన	O
(	O
2	B-NEN
)	O
ఏమి	O
అంటున్నది	O
అంటే	O
-	O
"	O
ఒకవేళ	O
ముందే	O
రద్దు	O
కాని	O
పక్షంలో	O
ప్రజాప్రతినిధుల	O
సభ	O
దాని	O
తొలి	O
సమావేశం	O
జరిగిన	O
తేదీ	O
నుండి	O
ఐదు	B-NETI
ఏళ్ళు	I-NETI
కొనసాగాలి	O
.	O

ఇదే	O
నమూనాను	O
మరో	O
13	B-NEN
నదులకు	O
వర్తింపజేస్తారు	O
.	O

శాసనసభల	O
కాలపరిమితికి	O
సంబంధించి	O
85	B-NEN
(	O
2	B-NEN
)	O
(	O
బి	O
)	O
,	O
174	B-NEN
(	O
2	B-NEN
)	O
(	O
బి	O
)	O
ప్రకారం	O
ఐదు	B-NETI
ఏళ్ళ	I-NETI
కాలపరిమితికి	O
ముందు	O
రద్దు	O
చేయవచ్చు	O
.	O

డెహరాడూనులోని	-NEL
అటవీ	B-NEO
పరిశోధనా	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
(	O
ఎఫ్.ఆర్.ఐ	-NEO
)	O
రూపొందించిన	O
శాస్త్రీయ	O
ప్రణాళిక	O
ప్రకారం	O
గంగా	-NEL
తీరం	O
వెంట	O
అడవులను	O
పెంచడానికి	O
ఒక	B-NEN
నమూనా	O
తయారు	O
అయ్యింది	O
.	O

శాసనసభల	O
కాలపరిమితి	O
విషయానికి	O
వస్తే	O
,	O
172	B-NEN
(	O
1	B-NEN
)	O
అధికరణలో	O
ఒకేలా	O
కనిపించే	O
భిన్న	O
అంశాలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

85	B-NEN
(	O
2	B-NEN
)	O
(	O
బి	O
)	O
,	O
174	B-NEN
(	O
2	B-NEN
)	O
బిల	O
ప్రకారం	O
శాసనసభలకు	O
ఐదు	B-NETI
ఏళ్ళ	I-NETI
కాలపరిమితి	O
ముగిసే	O
లోపు	O
రద్దు	O
చేయవచ్చు	O
.	O

మత్స్య	O
పరిశ్రమ	O
వృద్ధికి	O
,	O
జీవవైవిధ్యాన్ని	O
పెంపొందించడానికి	O
ఒక	B-NEN
సమగ్ర	O
కార్యక్రమాన్ని	O
రూపొందించారు	O
.	O

అది	O
కూడా	O
రెండు	B-NETI
మూడు	I-NETI
ఏళ్ళు	I-NETI
-	O
అంటే	O
అన్ని	O
చట్టసభల	O
కాలపరిమితిని	O
అది	O
కూడా	O
రెండు	B-NETI
మూడు	I-NETI
ఏళ్ళు	I-NETI
తగ్గించడం	O
కానీ	O
లేదా	O
రెండూ	B-NEN
కానీ	O
చేయాలి	O
అంటే	O
రాజ్యాంగంలోని	O
సంబంధిత	O
అధికరణాలను	O
తగినవిధంగా	O
సవరించాల్సి	O
ఉంటుంది	O
.	O

150కి	B-NEN
పైగా	O
స్నాన	O
ఘాట్లను	O
,	O
శవ	O
దహనశాలలను	O
నిర్మించి	O
మెరుగుపరచడం	O
జరిగింది	O
.	O

ఈ	O
కార్యక్రమాల	O
ద్వారా	O
జనం	O
ప్రవర్తనలో	O
మార్పు	O
రావడమే	O
కాక	O
అది	O
ఒక	B-NEN
ప్రజా	O
ఉద్యమంగా	O
పరివర్తన	O
చెందుతోంది	O
.	O

అంతేకాక	O
శుద్ధి	O
చేసిన	O
వ్యర్ధ	O
జలాలను	O
తిరిగి	O
ఉపయోగించేందుకు	O
ఒక	B-NEN
జాతీయ	O
చట్టాన్ని	O
రూపొందిస్తున్నారు	O
.	O

ఆ	O
వ్యక్తిత్వాన్ని	O
నిరూపించడానికి	O
,	O
కవిత్వంలో	O
'	O
సృజనాత్మకత	O
అనుభవం	O
,	O
నిజాయితీ	O
,	O
ప్రామాణికత	O
'	O
(	O
అభివ్యక్తతకీ	O
ఇమాన్ధారీ	O
)	O
,	O
కథలలో	O
'	O
స్వీయ	O
అనుభవైకమైన	O
వాస్తవికత	O
'	O
పై	O
(	O
భోగా	O
హువా	O
యథార్థ	O
)	O
ఒక	B-NEN
ఉపన్యాసం	O
ప్రారంభించబడింది	O
.	O

స్వస్థ్య	O
సురక్షా	O
నిధి	O
(	O
పి.ఎం.ఎస్.ఎస్.ఎన్	O
)	O
కింద	O
ఓ	B-NEN
సింగిల్	O
నాన్	O
లాప్సబుల్	O
రిజర్వ్	O
ఫండ్	O
రూపంలో	O
కొంత	O
మొత్తాన్ని	O
జమ	O
చేసే	O
ఈ	O
నిధిని	O
ఆరోగ్యం	O
,	O
కుటుంబ	O
సంక్షేమ	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖకు	O
చెందిన	O
ప్రధాన	O
పథకాల	O
కోసం	O
వినియోగిస్తారు	O
.	O

ఒక	B-NEN
వైపు	O
,	O
యశ్పాల్	-NEP
,	O
రాహీ	O
మసూమ్	O
రేజా	O
,	O
భీష్మ	B-NEP
సహానీ	I-NEP
,	O
ఇతరులు	O
విభజన	O
విషాదంపై	O
పౌరాణిక	O
స్థాయిలో	O
నవలలు	O
రాయగా	O
ఇంకోవైపు	O
ఫణీశ్వర్	B-NEP
నాథ్	I-NEP
,	O
రేణు	-NEP
,	O
నాగార్జున్	-NEP
,	O
భైరవ్	B-NEP
ప్రసాద్	I-NEP
గుప్తా	I-NEP
,	O
శివ్	B-NEP
ప్రసాద్	I-NEP
సింగ్	I-NEP
,	O
తదితరులు	O
భారతీయ	O
గ్రామీణ	O
జీవితంలో	O
ఎదురవుతున్న	O
సమస్యలు	O
,	O
పోరాటాలను	O
ఇతివృత్తంగా	O
ఎంచుకున్నారు	O
.	O

భారతదేశ	-NEL
చరిత్రలో	O
తొలిసారిగా	O
ప్రభుత్వం	O
వైద్యరంగానికి	O
కేంద్ర	O
బడ్జెట్‍లో	O
కేటాయింపులను	O
137	B-NEN
శాతానికి	O
పైగా	O
పెంచింది	O
.	O

2021	B-NETI
-	I-NETI
22	I-NETI
బడ్జెట్‍లో	O
ఆరోగ్యం	O
,	O
శ్రేయస్సుకు	O
మొత్తం	O
రూ.	O
2,23,846	B-NEN
కోట్లను	O
కేటాయించారు	O
.	O

15వ	O
ఆర్థిక	O
సంఘం	O
ప్రతిపాదనల	O
మేరకు	O
వైద్య	O
రంగంలో	O
ఉన్న	O
స్థానిక	O
సంస్థలు	O
రూ.	O
70,000	B-NEN
కోట్లకు	O
పైగా	O
నిధులు	O
పొందనున్నాయి	O
.	O

అంతేకాకుండా	O
ఆయుష్	B-NEO
మంత్రిత్వ	I-NEO
శాఖకు	I-NEO
ఈ	O
బడ్జెట్	O
రూ.	O
2,970	B-NEN
కోట్లను	O
కేటాయించింది	O
.	O

అంటే	O
గత	O
బడ్జెట్‍తో	O
పోలిస్తే	O
రూ.	O
848	B-NEN
కోట్లు	O
పెరిగింది	O
.	O

ఇందులో	O
భాగంగానే	O
ఆరేళ్లకు	-NETI
రూ.	O
64,180	B-NEN
కోట్లతో	O
ఆత్మనిర్భర్	O
స్వస్థ్	O
భారత్	-NEL
యోజన	O
ప్రారంభం	O
అయ్యింది	O
.	O

ఈ	O
అంశంలో	O
ఆగ్యేయ	-NEP
కూడా	O
స్వయంగా	O
తానే	O
ఒక	B-NEN
యుద్ధవీరుడుగా	O
నిలిచారు	O
.	O

దీని	O
ద్వారా	O
17,788	B-NEN
గ్రామీణ	O
,	O
11,024	B-NEN
పట్టణ	O
ఆరోగ్య	O
,	O
సంక్షేమ	O
కేంద్రాలకు	O
తోడ్పాటు	O
అందనుంది	O
.	O

ఈ	O
కాలంలో	O
సాహిత్య	O
విమర్శలో	O
ఒక	B-NEN
కొత్త	O
ధోరణి	O
అభివృద్ధి	O
చెందింది	O
.	O

602	B-NEN
జిల్లాల్లో	O
,	O
12	B-NEN
సెంట్రల్	B-NEO
ఇనిస్టిట్యూషన్స్‍లో	I-NEO
క్రిటికల్	O
కేర్	O
హాస్పిటల్	O
బ్లాక్స్	O
ప్రారంభించనున్నారు	O
.	O

50	B-NEN
కోట్ల	O
మంది	O
ప్రజలకు	O
స్వచ్ఛభారత్	O
పథకం	O
ద్వారా	O
ఆరోగ్య	O
భద్రత	O
లభించింది	O
అని	O
న్యూయార్క్‌లో	-NEL
జరిగిన	O
ప్రత్యేక	O
కార్యక్రమంలో	O
శ్రీ	O
నరేంద్ర	O
మోదీకి	O
'	O
గ్లోబల్	O
గోల్	O
కీపర్	O
'	O
అవార్డును	O
ప్రధానం	O
చేస్తూ	O
,	O
బిల్	B-NEO
అండ్	I-NEO
మెలిండా	I-NEO
గేట్స్	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
వారు	O
ప్రశంసించారు	O
.	O

పోషకాహార	O
లోపం	O
వల్ల	O
పిల్లలో	O
అభివృద్ధిలో	O
తగ్గుదలను	O
2022	B-NETI
నాటికి	I-NETI
25	B-NEN
శాతానికి	O
తగ్గించేందుకు	O
ఈ	O
కార్యక్రమం	O
కృషి	O
చేసింది	O
.	O

ఒక	B-NEN
పక్క	O
కోవిడ్	O
-	O
19	O
తో	O
పోరాడుతూ	O
మరో	O
వైపు	O
శిక్షణ	O
ఎలా	O
తీసుకున్నావు	O
అని	O
ఆశ్చర్యం	O
వ్యక్తం	O
చేశారు	O
.	O

2011	-NETI
జనాభా	O
లెక్కల	O
ప్రకారం	O
దేశంలో	O
5,07,72,631	B-NEN
మంది	O
భాష	O
మాట్లాడే	O
ప్రజలు	O
ఉన్నారు	O
.	O

నేటి	O
ప్రపంచంలో	O
సాంకేతిక	O
పురోగతి	O
ప్రతీ	O
ఒక్క	B-NEN
భాషకు	O
ఆ	O
భాష	O
మాట్లాడే	O
ప్రజలతో	O
అనుసంధానం	O
కావడానికి	O
ఎన్నో	O
మార్గాలు	O
అందుబాటులో	O
ఉంచింది	O
.	O

యువతలో	O
సుదీర్ఘమైన	O
రచనలు	O
చదివే	O
ధోరణి	O
తగ్గినట్టు	O
ఇటీవల	O
నిర్వహించిన	O
ఒక	B-NEN
పాశ్చాత్య	O
సర్వే	O
నిరూపిస్తోంది	O
.	O

ఒకచోట	O
గాంధీజీ	-NEP
పర్యావరణ	O
అనుయాయులు	O
జె.	B-NEP
సి.	I-NEP
కుమారప్ప	I-NEP
మన	O
ముందు	O
ఉన్న	O
రెండు	B-NEN
విధానాలు	O
గురించి	O
వివరిస్తారు	O
.	O

గాంధీజీ	B-NEP
సూచించిన	O
మంత్ర	O
దండం	O
,	O
'	O
మీకు	O
సందేహం	O
కలిగినప్పుడు	O
,	O
లేక	O
మీలో	O
స్వార్ధం	O
ఎక్కువైనప్పుడు	O
,	O
ఒక	B-NEN
నిరుపేద	O
,	O
బలహీనుడైన	O
వ్యక్తి	O
గురించి	O
ఆలోచించండి	O
.	O

1928	B-NETI
డిసెంబరు	I-NETI
20వ	I-NETI
తేదీ	I-NETI
'	O
యంగ్	B-NEAR
ఇండియా	I-NEAR
'	O
పత్రికలో	O
ఈ	O
విషయం	O
గురించి	O
ప్రస్తావిస్తూ	O
ఇంగ్లాండు	-NEL
వంటి	O
చిన్న	O
రాజ్యం	O
పాటిస్తున్న	O
పద్ధతులకు	O
మొత్తం	O
ప్రపంచం	O
సంకెళ్ళలో	O
మగ్గుతోంది	O
,	O
మరి	O
ముప్పయి	B-NEN
కోట్ల	O
జనాభా	O
గల	O
(	O
అప్పటి	O
భారత	B-NEL
)	I-NEL
దేశంతో	I-NEL
మిగతా	O
ప్రపంచం	O
ఏమవుతుంది	O
అని	O
ఆలోచించమంటాడు	O
.	O

మరో	O
విధంగా	O
చెప్పాలంటే	O
,	O
మెదడు	O
ఒక	B-NEN
చేతికి	O
మేలు	O
చేసి	O
మరో	O
చేతిని	O
విస్మరిస్తే	O
,	O
విస్మరణకు	O
గురైన	O
చేతికి	O
పక్షవాతం	O
వస్తుంది	O
.	O

మనిషి	O
ఒక	B-NEN
ప్రాణిని	O
సృష్టించలేనప్పుడు	O
,	O
అతడికి	O
ఏ	O
ప్రాణినైనా	O
చంపే	O
హక్కు	O
ఎక్కడ	O
ఉంది	O
అని	O
గాంధీజీ	-NEP
ప్రశ్నిస్తారు	O
.	O

దక్షత	O
కలిగిన	O
పరిపాలకునికి	O
దేశ	O
ప్రజలకు	O
నిస్వార్ధ	O
సేవలు	O
అందించడం	O
కన్నా	O
గొప్ప	O
ఆనందం	O
కలిగించే	O
విషయం	O
మరొకటి	B-NEN
ఉండదు	O
.	O

3	B-NEN
%	O
-	O
నియమం	O
-	O
రెడ్యూస్	O
,	O
రీసైకిల్	O
,	O
రీయూస్	O
అనే	O
దాన్ని	O
గాంధీ	-NEP
ఎప్పుడో	O
జీవిత	O
పర్యంతం	O
తూచతప్పక	O
అమలు	O
చేశారు	O
.	O

ఫార్చూన్	O
500	B-NEN
కంపెనీలలో	O
దాదాపు	O
100	B-NEN
కంపెనీలు	O
,	O
బహుళజాతి	O
సంస్థలు	O
,	O
భారీ	O
కంపెనీలు	O
35	B-NEN
లక్షలకు	O
పైగా	O
సూక్ష్మ	O
,	O
చిన్న	O
,	O
మధ్యతరహా	O
వ్యాపార	O
సంస్థలు	O
గుజరాత్‌లో	-NEL
ఉన్నాయి	O
.	O

గుజరాత్	-NEL
రాష్ట్రం	O
2020	B-NETI
ఏప్రిల్	I-NETI
-	I-NETI
డిసెంబర్	I-NETI
మధ్య	I-NETI
రూ.	O
1.58	B-NEN
లక్షల	I-NEN
కోట్ల	O
(	O
2124	B-NEN
కోట్ల	I-NEN
డాలర్ల	O
)	O
విదేశీ	O
ప్రత్యక్ష	O
పెట్టుబడులు	O
అందుకుంది	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
2020	B-NETI
-	I-NETI
21	I-NETI
ఆర్థిక	O
సంవత్సరం	O
ప్రథమార్థంలో	O
అంతకు	O
ముందు	O
సంవత్సరం	O
కంటే	O
550	B-NEN
%	O
ఎదుగుదల	O
నమోదు	O
చేసుకుంది	O
.	O

2019	B-NETI
-	I-NETI
20	I-NETI
ఆర్థిక	O
సంవత్సరంలో	O
విదేశీ	O
ప్రత్యక్ష	O
పెట్టుబడులు	O
రాబట్టుకోవటంలో	O
గుజరాత్	-NETI
అంతకు	O
ముందు	O
సంవత్సరం	O
కంటే	O
240	B-NEN
%	O
జాతీయ	O
పెరుగుదల	O
ప్రదర్శించింది	O
.	O

క్రియాశీల	O
పాలన	O
,	O
పారదర్శకత	O
,	O
పెట్టుబడిదారు	O
అనుకూల	O
సంబంధాలు	O
,	O
శక్తిమంతమైన	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలు	O
,	O
సానుకూల	O
విధానాల	O
మీద	O
దృష్టి	O
సారించటం	O
ద్వారా	O
స్థిరంగా	O
ఒక	B-NEN
అభివృద్ధి	O
చెందిన	O
ఆర్థిక	O
వ్యవస్థగా	O
పురోగతి	O
చెందింది	O
.	O

ఈ	O
తీర్మానంలోని	O
ఆర్టికిల్‌	O
8	B-NEN
"	O
ప్రభుత్వాధికారుల	O
ప్రవర్తనా	O
నియమావళి	O
"	O
ని	O
ప్రస్తావించింది	O
.	O

2000	B-NETI
ఏప్రిల్	I-NETI
నుంచి	I-NETI
2011	I-NETI
మార్చి	I-NETI
వరకూ	I-NETI
గుజరాత్‌లోకి	-NEL
వచ్చిన	O
విదేశీ	O
ప్రత్యక్ష	O
పెట్టుబడుల	O
విలువ	O
720	B-NEN
కోట్ల	I-NEN
డాలర్లు	O
కాగా	O
,	O
2011	B-NETI
ఏప్రిల్	I-NETI
నుంచి	I-NETI
2020	I-NETI
డిసెంబర్	I-NETI
దాకా	I-NETI
వచ్చిన	O
పెట్టుబడుల	O
విలువ	O
4070	B-NEN
కోట్ల	I-NEN
డాలర్లు	O
.	O

యునైటెడ్‌	B-NEL
కింగ్‌డమ్‌లో	I-NEL
నోలన్‌	O
కమిటీగా	O
పేరుపొందిన	O
ప్రజాజీవితంలో	O
ప్రమాణాల	O
కమిటీ	O
ఏడు	B-NEN
సూత్రాలను	O
ప్రతిపాదించింది	O
.	O

దేశ	O
వ్యాప్తంగా	O
దాఖలు	O
అయిన	O
ఐఇఎంలలో	O
51	B-NEN
%	O
వాటా	O
దక్కించుకొని	O
దేశంలోనే	O
మొదటి	O
స్థానం	O
సంపాదించింది	O
.	O

2019లో	-NETI
ప్రతిపాదించిన	O
పెట్టుబడుల	O
విలువ	O
4900	B-NEN
కోట్ల	I-NEN
డాలర్లు	O
.	O

ఫార్చూన్	O
500	B-NEN
కంపెనీలలో	O
దాదాపు	O
100	B-NEN
కంపెనీలు	O
,	O
బహుళజాతి	O
సంస్థలు	O
,	O
భారీ	O
కంపెనీలు	O
35	B-NEN
లక్షలకు	O
పైగా	O
సూక్ష్మ	O
,	O
చిన్న	O
,	O
మధ్యతరహా	O
వ్యాపార	O
సంస్థలు	O
గుజరాత్‌లో	-NEL
ఉన్నాయి	O
.	O

రెండూ	B-NEN
కలబోసుకున్న	O
,	O
విడదీయరాని	O
అంశాలే	O
.	O

ఒక	B-NEN
దానిని	O
ఒకటి	B-NEN
పూరిస్తాయి	O
.	O

ఈ	O
పరిశ్రమ	O
వార్షిక	O
వ్యాపార	O
పరిమాణం	O
అనేక	O
చిన్న	O
దేశాల	O
స్థూల	O
దేశీయోత్పత్తి	O
(	O
జీడీపీ	O
)	O
కన్నా	O
ఎక్కువ	O
!	O
ప్రతి	B-NETI
సంవత్సరం	I-NETI
వేలాదిగా	B-NEN
ప్రజలు	O
నగరానికి	O
రావడం	O
చూస్తున్న	O
ఈ	O
పరిశ్రమ	O
-	O
మరింత	O
విస్తరించే	O
దిశగా	O
ఆశాభావంతో	O
ముందడుగు	O
వేస్తోంది	O
.	O

గత	O
ఏడాది	O
2	B-NEN
కోట్ల	O
కుటుంబాలకు	O
ముఖ్యంగా	O
అటవీ	O
ప్రాంతంలో	O
,	O
మారుమూల	O
గ్రామాలలో	O
నివసిస్తున్న	O
గిరిజనులకు	O
కుళాయి	O
నీరు	O
అందించగలిగాం	O
.	O

ఒక	B-NEN
బృహత్తర	O
ప్రచార	O
కార్యక్రమం	O
చేపట్టాం	O
.	O

ఈ	O
కార్యక్రమం	O
కోసం	O
రాబోయే	O
సంవత్సరాలలో	O
రూ.	O
3.50	B-NEN
కోట్లుకు	O
పైగా	O
నిధులను	O
ఖర్చు	O
చేయాలి	O
అని	O
నిర్ణయించాం	O
.	O
"	O
శ్రీ	B-NEP
నరేంద్రమోదీ	I-NEP

ప్రజాస్వామ్య	O
వ్యవస్థలో	O
మిగతా	O
రెండు	B-NEN
తరహాల	O
అధికారం	O
కంటే	O
కూడా	O
సహేతుకత	O
న్యాయపరమైన	O
అధికారం	O
కలిగిన	O
బ్యూరోక్రసీ	O
ఎంతైనా	O
అవసరం	O
అని	O
పై	O
కారణాల	O
దృష్ట్యా	O
స్పష్టం	O
చేశారు	O
.	O

ప్రేమ	O
గీతాలు	O
రెండు	B-NEN
రకాల	O
సాంకేతిక	O
మెలకువలు	O
వాడేవి	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
విషయానికి	O
వస్తే	O
ఒక	B-NEN
ఉద్యోగి	O
స్థాయి	O
హోదాను	O
సంతరించుకోవాలి	O
అంటే	O
కనీసం	O
14	O
సంవత్సరాల	O
పాటు	O
పని	O
చేయాలి	O
.	O

కానీ	O
ఒక	B-NEN
ప్రత్యేక	O
కేసులో	O
ఓ	B-NEN
సీనియర్‌	O
అధికారి	O
విదేశాలకు	O
వెళ్లాల్సి	O
ఉంది	O
.	O

ఒక	B-NEN
ప్రైవేటు	O
విమాన	O
సర్వీసులో	O
వెళ్ళాలి	O
అన్న	O
ఈ	O
అధికారి	O
అభ్యర్ధనను	O
ఆర్ధిక	O
సలహాదారు	O
తిరస్కరించారు	O
.	O

ఈ	O
రెండు	B-NEN
మెలకువలూ	O
ఇంక	O
ఎక్కడా	O
కనబడని	O
ప్రాచీన	O
ప్రేమకవిత్వపు	O
లక్షణాలు	O
.	O

మెయ్యప్పటియాల్	O
(	O
ఎనిమిది	B-NEN
రకాల	O
అంతర్గత	O
భావాల	O
వ్యక్తీకరణ	O
)	O
అనే	O
ఉపవిభాగంలో	O
ఎనిమిది	B-NEN
రకాల	O
రసాలను	O
తొల్కాప్పియర్	O
విస్తృతంగా	O
ప్రస్తావించాడు	O
.	O

కలయికకు	O
ఇష్టపడటం	O
,	O
నుదుటి	O
మీద	O
చెమట	O
,	O
చిరునవ్వు	O
దాచటం	O
,	O
ఆలోచనలకు	O
అడ్డుకట్ట	O
వేయటం	O
అనే	O
నాలుగు	B-NEN
నాయిక	O
ప్రధాన	O
లక్షణాలు	O
.	O

అక్షరపు	O
శబ్దాన్ని	O
కొలిచే	O
కొలమానం	O
మాత్తిరై	O
(	O
కన్నార్పటం	O
,	O
చిటిక	O
వేయటం	O
)	O
మొదలు	O
అక్షరం	O
,	O
వత్తు	O
,	O
ఛందస్సు	O
,	O
నిర్మాణం	O
,	O
సంప్రదాయం	O
,	O
లయ	O
,	O
కట్టిపడేసే	O
దృశ్యం	O
,	O
పాదాల	O
కదలిక	O
,	O
మాట	O
,	O
శ్రోత	O
,	O
కార్యస్థలం	O
,	O
సమయం	O
,	O
స్ఫూర్తి	O
,	O
ఉద్దేశం	O
,	O
ఇలా	O
ఇరవయ్యారు	B-NEN
అంశాలు	O
,	O
ఎనిమిది	B-NEN
సొగసు	O
కూర్చే	O
విషయాలు	O
కలిపి	O
మొత్తం	O
34ను	B-NEN
కవిత్వ	O
భాగాలుగా	O
పొందుపరచాడు	O
.	O

జుట్టు	O
విరబోసుకోవటం	O
,	O
చెవి	O
కమ్మలు	O
తీయటం	O
,	O
ఆభరణాలు	O
రుద్దటం	O
,	O
వేసిన	O
దుస్తులే	O
మళ్లీ	O
వేయటం	O
అనే	O
నాలుగు	B-NEN
రకాల	O
పనులు	O
నాయికకు	O
రెండో	O
కొలమానం	O
.	O

అడవులు	O
కాకుండా	O
హరిత	O
ప్రాంతాల	O
పరిమాణం	O
3.96	B-NEN
లక్షల	I-NEN
హెక్టార్లు	O
పెరిగింది	O
.	O

అక్షరపు	O
శబ్దాన్ని	O
కొలిచే	O
కొలమానం	O
మాత్తిరై	O
(	O
కన్నార్పటం	O
,	O
చిటిక	O
వేయటం	O
)	O
మొదలు	O
అక్షరం	O
,	O
వత్తు	O
,	O
ఛందస్సు	O
,	O
నిర్మాణం	O
,	O
సంప్రదాయం	O
,	O
లయ	O
,	O
కట్టిపడేసే	O
దృశ్యం	O
,	O
పాదాల	O
కదలిక	O
,	O
మాట	O
,	O
శ్రోత	O
,	O
కార్యస్థలం	O
,	O
సమయం	O
,	O
స్ఫూర్తి	O
,	O
ఉద్దేశం	O
,	O
ఇలా	O
ఇరవయ్యారు	B-NEN
అంశాలు	O
,	O
ఎనిమిది	B-NEN
సొగసు	O
కూర్చే	O
విషయాలు	O
కలిపి	O
మొత్తం	O
34ను	B-NEN
కవిత్వ	O
భాగాలుగా	O
పొందుపరచాడు	O
.	O

బాలాసినర్	-NEL
సమీపంలోని	O
రయోలి	-NEL
గ్రామంలో	O
దేశంలోని	O
ఏకైక	B-NEN
డైనోసార్	B-NEAR
ఫాసిల్	I-NEAR
పార్క్	I-NEAR
నిర్మించాం	O
.	O

-	O
మహాత్మాగాంధీతో	-NEP
అనుబంధం	O
ఉన్న	O
ప్రాంతాలను	O
కలుపుతూ	O
గాంధీ	-NEP
టూరిస్ట్	O
సర్క్యూట్‍ను	O
రూ.	O
93	B-NEN
కోట్లతో	I-NEN
ఏర్పాటు	O
చేస్తున్నాం	O
.	O

సబర్మతి	B-NEL
రివర్	I-NEL
ఫ్రంట్	I-NEL
నుంచి	O
182	B-NEN
మీటర్ల	O
ఎత్తు	O
గల	O
ఐక్యతా	O
విగ్రహం	O
గల	O
కెవాడియా	-NEL
వరకు	O
తొలి	O
సీ	O
ప్లేన్	O
సర్వీసు	O
ప్రారంభించాం	O
.	O

2020లో	-NETI
43	B-NEN
లక్షల	I-NEN
మందికి	O
పైగా	O
పర్యాటకులు	O
ఐక్యతా	O
విగ్రహాన్ని	O
సందర్శించారు	O
.	O

బడ్జెట్	O
-	O
1960	B-NETI
-	I-NETI
61లో	I-NETI
ప్రవేశపెట్టిన	O
గుజరాత్	-NEL
తొలి	O
బడ్జెట్	O
పరిమాణం	O
రూ.	O
1149286000	B-NEN
.	O

2021	B-NETI
-	I-NETI
22లో	I-NETI
ప్రవేశపెట్టిన	O
77వ	O
బడ్జెట్‍లో	O
అది	O
రూ.	O
227029	B-NEN
కోట్లు	I-NEN
కావడం	O
గుజరాత్	-NEL
ఆర్థిక	O
సంపన్నతకు	O
దర్పణం	O
.	O

-	O
రాష్ట్రప్రభుత్వ	O
అవిశ్రాంత	O
కృషి	O
కారణంగా	O
గుజరాత్	-NEL
జాతీయ	O
జిడిపికి	O
8	B-NEN
శాతం	O
వాటా	O
అందించగలుగుతోంది	O
.	O

చెదలూ	O
,	O
చీమలూ	O
మూడు	B-NEN
ఇంద్రియాలు	O
.	O

2019	B-NETI
-	I-NETI
20	I-NETI
సంవత్సరంలో	I-NETI
వచ్చిన	O
ఎఫ్‍డిఐల	O
విలువ	O
రూ.	O
43000	B-NEN
కోట్లు	O
.	O

దేశ	O
ఎగుమతుల్లో	O
గుజరాత్	-NEL
23	B-NEN
శాతం	O
వాటా	O
కలిగి	O
ఉంది	O
.	O

తేనెటీగ	O
నాలుగు	B-NEN
ఇంద్రియాలు	O
;	O
జంతువులూ	O
,	O
పక్షులూ	O
ఐదు	B-NEN
ఇంద్రియాలు	O
;	O
మనుషులు	O
ఆరు	B-NEN
ఇంద్రియాలు	O
.	O

2020	B-NETI
ఏప్రిల్	I-NETI
-	I-NETI
సెప్టెంబరు	I-NETI
నెలల	I-NETI
మధ్య	O
కాలంలో	O
రూ.	O
1.19	B-NEN
లక్షల	I-NEN
కోట్ల	O
ఎఫ్‍డిఐలు	O
వచ్చాయి	O
.	O

పచ్చదనము	O
అంతా	O
ఒక	B-NEN
ఇంద్రియము	O
అయితే	O
;	O
నత్తలూ	O
గవ్వలూ	O
రెండు	B-NEN
ఇంద్రియాలు	O
.	O

1	B-NEN
.	O
మౌఖిక	O
,	O
లిఖిత	O
భాషకు	O
వ్యాకరణం	O

2	B-NEN
.	O
పాత	O
వ్యాకరణ	O
సంప్రదాయాలను	O
ప్రావీణ్యాన్ని	O
సైతం	O
నమోదు	O
చేయటం	O

3	B-NEN
.	O
అహం	O
,	O
పురం	O
అనే	O
ద్విముఖ	O
జీవన	O
విధానమైన	O
పొరుళధికారం	O
ఉన్న	O
వ్యాకరణం	O
కావటం	O

స్టార్టప్	O
,	O
లాజిస్టిక్	O
విభాగాల	O
ర్యాంకింగ్‍లో	O
కూడా	O
వరుసగా	O
రెండు	B-NEN
ఏళ్ళగా	O
ప్రథమ	O
స్థానంలో	O
నిలుస్తోంది	O
.	O

4	B-NEN
.	O
కేవలం	O
భాషా	O
వినియోగానికే	O
పరిమితం	O
కాకుండా	O
ప్రాచీన	O
తమిళ	O
నేల	O
సాంస్కృతిక	O
చరిత్రను	O
,	O
భౌగోళిక	O
,	O
పర్యావరణ	O
అధ్యయనాన్ని	O
,	O
మానసిక	O
ఆలోచనలను	O
సైతం	O
తెలియజెప్పిన	O
వ్యాకరణ	O
గ్రంధం	O
.	O

ఇప్పటికే	O
మూడు	B-NEN
విడతలుగా	O
నిర్వహించిన	O
పల్లె	O
ప్రగతితో	O
తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్రంలోని	O
ప్రతి	O
గ్రామానికి	O
ట్రాక్టర్లు	O
,	O
ట్రాలీ	O
,	O
ట్యాంకర్లు	O
అందజేశారు	O
.	O

గ్రామ	O
పంచాయతీల్లో	O
వర్క్స్	O
,	O
వీధి	O
దీపాలు	O
,	O
గ్రీన్	O
కవర్	O
వంటి	O
నాలుగు	B-NEN
కమిటీల	O
ద్వారా	O
అద్భుతంగా	O
పల్లెలు	O
రూపుదిద్దుకుంటున్నాయి	O
.	O

ప్రతి	O
నెలా	O
గ్రామ	O
పంచాయతీలకు	O
కేంద్ర	O
నిధులతో	O
సమానంగా	O
రూ.	O
308	B-NEN
కోట్లు	O
విడుదల	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

ఈ	O
కారణంగా	O
అతి	O
చిన్న	O
గ్రామ	O
పంచాయతీలకు	O
కూడా	O
కనీసం	O
5	B-NEN
లక్షలకు	O
తగ్గకుండా	O
నిధులు	O
అందుతున్నాయి	O
.	O

కథాంశాలను	O
బట్టి	O
సమకాలీన	O
నవలలను	O
స్థూలంగా	O
ఏడు	B-NEN
వర్గాలుగా	O
విభజించవచ్చు	O
.	O

ఈ	O
వర్గీకరణ	O
సర్వ	O
సమగ్రము	O
అయినది	O
కాకపోవచ్చు	O
,	O
కానీ	O
ఈ	O
శతాబ్దపు	O
మలయాళీ	O
నవలల	O
ముఖ్య	O
ధోరణుల	O
గురించి	O
ఒక	B-NEN
అవగాహన	O
కల్పించడానికి	O
ఇది	O
దోహదపడుతుంది	O
.	O

దేశంలోనే	O
అత్యుత్తమ	O
1	B-NEN
జిల్లా	O
,	O
2	B-NEN
మండల	O
పరిషత్	O
,	O
9	B-NEN
గ్రామ	O
పంచాయతీలకు	O
మొత్తం	O
12	B-NEN
అవార్డులు	O
వచ్చాయి	O
.	O

ఇదివరకు	O
ఎన్నడూ	O
లేని	O
విధంగా	O
స్థానిక	O
సంస్థల	O
అభివృద్ధికి	O
జిల్లా	O
,	O
మండల	O
పరిషత్‌లకు	O
500	B-NEN
కోట్లు	O
కేటాయించిన	O
ఘనత	O
తెలంగాణకు	-NEL
,	O
రాష్ట్ర	O
దక్కుతుంది	O
అన్నారు	O
.	O

ఇదే	O
రచయిత	O
రాసిన	O
మరో	O
రెండు	B-NEN
నవలలు	O
-	O
"	O
సుగంధి	B-NEAR
ఎన్న	I-NEAR
అండాల్	I-NEAR
దేవనాయకి	I-NEAR
"	O
(	O
సుగంధి	B-NEAR
అలియాస్	I-NEAR
దేవనాయకి	I-NEAR
)	O
,	O
"	O
మామా	B-NEAR
ఆఫ్రికా	I-NEAR
"	O
-	O
వరుసగా	O
శ్రీలంకలో	-NEL
ప్రజా	O
తిరుగుబాటుల	O
చరిత్రను	O
,	O
ఉగాండాలో	-NEL
మలయాళీల	O
జీవితాన్ని	O
చిత్రించాయి	O
.	O

ఈ	O
రెండు	B-NEN
రకాల	O
బ్యూరోక్రాట్లూ	O
రాజకీయ	O
నాయకులకు	O
దగ్గరగా	O
వచ్చినా	O
,	O
రెండో	O
రకం	O
ఒక	B-NEN
విధమైన	O
దూకుడు	O
,	O
నిర్లక్ష్యంతో	O
కొండెక్కి	O
కూర్చుంటారు	O
.	O

గత	O
ఆర్ధిక	O
సంవత్సరంలో	O
ఇంటి	O
అనుమతుల	O
కోసం	O
దాదాపుగా	O
30	B-NEN
వేల	O
మంది	O
వరకు	O
ఈ	O
-	O
పంచాయితీలలో	O
దరఖాస్తు	O
చేసుకున్నారు	O
.	O

ఒక	B-NEN
సీనియర్‌	O
తన	O
దృష్టికి	O
ఒచ్చిన	O
ఒక	B-NEN
సంఘటన	O
చెప్పారు	O
.	O

ఒక	B-NEN
పేద	O
మహిళ	O
ఏడుస్తున్న	O
చంటిబిడ్డను	O
చంకన	O
ఎత్తుకొని	O
తల	O
మీద	O
మంచినీళ్ల	O
కుండతో	O
నడుస్తూ	O
ఉంది	O
.	O

ఇది	O
కొవ్వూరు	-NEL
-	O
రాజమండ్రి	-NEL
రోడ్డు	O
కమ్	O
రైలు	O
బ్రిడ్జికి	O
ఎగువన	O
34	B-NEN
కిలోమీటర్ల	O
దూరంలో	O
,	O
అలాగే	O
సర్	B-NEP
ఆర్థర్	I-NEP
కాటన్	I-NEP
బ్యారేజ్‌కి	O
42	B-NEN
కిలోమీటర్ల	O
ఎగువన	O
నిర్మిస్తున్నారు	O
.	O

ఈ	O
ప్రధాన	O
నీటిపారుదల	O
ప్రాజెక్టును	O
10.79	B-NEN
లక్షల	O
ఎకరాలకు	O
సాగునీరు	O
అందించడంతో	O
పాటు	O
గోదావరి	-NEL
డెల్టాలో	O
10.13	B-NEN
లక్షల	O
ఎకరాల	O
స్థిరీకరణకు	O
నిర్దేశించారు	O
.	O

ఈ	O
ప్రాజెక్టు	O
960	B-NEN
మెగావాట్ల	O
జలవిద్యుత్‌ను	O
ఉత్పత్తి	O
చేయనుండడంతో	O
పాటు	O
611	B-NEN
గ్రామాలలోని	O
28.50	B-NEN
లక్షల	O
జనాభాకు	O
23.44	B-NEN
టిఎంసి	O
నీటిని	O
సరఫరా	O
చేసేందుకు	O
,	O
విశాఖపట్నం	-NEL
పరిసర	O
ప్రాంతాలలోని	O
పరిశ్రమలకు	O
నీటిని	O
సరఫరా	O
చేయడానికి	O
కృష్ణా	-NEL
రివర్	O
బేసిన్‌కు	O
80	B-NEN
టిఎంసిల	O
నీటిని	O
మళ్లించేందుకు	O
నిర్దేశించారు	O
.	O

ఒక	B-NEN
మహోన్నత	O
మనవతావాది	O
అయిన	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్‌	O
ఉదాత్త	O
స్వభావానికి	O
ఈ	O
ఘటన	O
ఒక	B-NEN
నిదర్శనం	O
.	O

ఈ	O
ప్రాజెక్టులో	O
ఎర్త్	B-NEAR
కమ్	I-NEAR
రాక్	I-NEAR
ఫిల్	I-NEAR
(	O
ఇసిఆర్ఎఫ్	B-NEAR
డ్యామ్	I-NEAR
)	O
ఒక	B-NEN
భాగం	O
.	O

నది	O
ఎడమ	O
గట్టులో	O
25.32	B-NEN
మీటర్ల	O
ఎత్తు	O
,	O
గ్యాపులో	O
564	B-NEN
మీటర్ల	O
పొడవు	O
ఉంది	O
.	O

గ్యాపులో	O
45.00	B-NEN
మీటర్ల	O
ఎత్తు	O
1750	B-NEN
మీటర్ల	O
పొడవు	O
ఉంది	O
.	O

గ్యాపులో	O
కాంక్రీట్	O
డ్యామ్	O
15.32	B-NEN
మీటర్ల	O
ఎత్తు	O
,	O
140	B-NEN
మీటర్ల	O
పొడవు	O
కలిగి	O
ఉంది	O
.	O

కాంక్రీట్	O
,	O
ఇసిఆర్ఎఫ్	B-NEAR
డ్యామ్	I-NEAR
మొత్తం	O
పొడవు	O
2,454	B-NEN
మీటర్లు	O
ఉంటుంది	O
.	O

రిజర్వాయర్	O
స్థూల	O
నిల్వ	O
సామర్ధ్యం	O
ఎఫ్.ఆర్.ఎల్	O
ప్లస్	O
45.72	B-NEN
వద్ద	O
194.60	B-NEN
టిఎంసిలుగా	O
ఉండనుంది	O
.	O

రిజర్వాయర్	O
లైవ్	O
స్టోరేజ్	O
75.20	B-NEN
టిఎంసిలుగా	O
ఉండనుంది	O
.	O

ప్రధాన	O
ఇసిఆర్ఎఫ్	B-NEAR
డ్యామ్	I-NEAR
నిర్మాణానికి	O
,	O
ఇఎల్	O
+	O
42.50	B-NEN
మీటర్లు	O
అప్స్ట్రీమ్	B-NEAR
కాఫర్డ్యామ్	I-NEAR
,	O
డౌన్స్ట్రీమ్	B-NEAR
కాఫర్డ్యామ్	I-NEAR
ఇఎల్	O
+	O
30.50	B-NEN
ఉంటాయి	O
.	O

1	O
)	O
2004లో	-NETI
హోతా	O
కమిటీ	O
,	O
2008	-NETI
లో	O
రెండవ	O
పాలనా	O
సంస్కరణల	O
కమిషన్‌	O
చేసిన	O
సిఫార్సులకు	O
అనుగుణంగా	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
స్థాయిలలో	O
ఒక	B-NEN
స్వతంత్ర	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌	O
బోర్డ్‌	O
లేదా	O
కమిషన్‌	O
ఏర్పాటు	O
చేయటం	O
.	O

2310	B-NEN
మీటర్ల	O
పొడవైన	O
అప్రోచ్	O
ఛానల్	O
ఉంటుంది	O
.	O

స్పిల్‌వేకి	O
16	B-NEN
మీటర్ల	O
వెడల్పు	O
,	O
20	B-NEN
మీటర్ల	O
ఎత్తు	O
కలిగిన	O
48	B-NEN
రేడియల్	O
గేట్లు	O
ఉంటాయి	O
.	O

దీనికి	O
గరిష్ఠ	O
వరద	O
అంచనా	O
1,41,535	B-NEN
సియుఎంఇసిఎస్	O
లేదా	O
సుమారు	O
50	B-NEN
లక్షల	O
క్యూసెక్కులు	O
.	O

అయితే	O
,	O
ఒక	B-NEN
నిష్పాక్షికమైన	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్‌	O
ఆ	O
సమయంలో	O
అధికారంలో	O
ఉన్న	O
ప్రభుత్వానికి	O
బాధ్యత	O
వహించటమే	O
కాకుండా	O
వాళ్ళు	O
విధేయంగా	O
ఉంటాం	O
అని	O
ప్రమాణం	O
చేసిన	O
దేశ	O
రాజ్యాంగానికి	O
కూడా	O
బాధ్యులు	O
అయ్యి	O
ఉండాలి	O
.	O

ప్రాజెక్టుకు	O
సంబంధించి	O
గల	O
రెండు	B-NEN
ప్రధాన	O
కాలువలను	O
ఎడమ	O
ప్రధాన	O
కాలువ	O
,	O
కుడి	O
ప్రధాన	O
కాలువగా	O
పిలుస్తారు	O
.	O

ఎడమ	O
ప్రధాన	O
కాలువ	O
పొడవు	O
181.999	B-NEN
కిలోమీటర్లు	O
.	O

తూర్పు	B-NEL
గోదావరి	I-NEL
,	O
విశాఖపట్నం	-NEL
జిల్లాలలోని	O
1,61,875	B-NEN
హెక్టార్లకు	O
(	O
4.0	B-NEN
లక్షల	O
ఎకరాలకు	O
)	O
నీటి	O
పారుదల	O
సదుపాయం	O
కల్పిస్తుంది	O
.	O

అలాగే	O
23.44	B-NEN
టిఎంసి	O
నీటిని	O
విశాఖపట్నం	-NEL
చుట్టుపక్కల	O
ప్రాంతాలకు	O
అందిస్తుంది	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసులను	O
సర్దార్‌	B-NEP
పటేల్‌	I-NEP
24	B-NEN
క్యారెట్ల	O
బంగారంగా	O
అభివర్ణించారు	O
.	O

బిహార్	-NEL
(	O
ముజఫర్పూర్	-NEL
,	O
సమస్తిపూర్	-NEL
పంచాయతీలలో	O
)	O
లో	O
,	O
వార్డ్	O
స్థాయి	O
నీటి	O
పథకాల	O
ప్రణాళిక	O
,	O
అమలుకి	O
తోడ్పడటమే	O
కాకుండా	O
,	O
క్రమానుసారం	O
నీటిని	O
(	O
ఒక	O
టెస్టుకి	O
రూ.	O
35	B-NEN
చెల్లించి	O
)	O
పరీక్షిస్తూ	O
,	O
నీటి	O
నాణ్యత	O
బాగులేని	O
చేతి	O
పంపులను	O
తొలగించేందుకు	O
కూడా	O
కృషి	O
చేస్తున్న	O
మహిళా	O
స్వయం	O
సహాయక	O
సంఘాలు	O
మనకు	O
ఎన్నో	O
కనపడతాయి	O
.	O

నీటి	O
చార్జిలు	O
(	O
ఇంటికి	O
రూ.	O
30	B-NEN
-	O
100	B-NEN
చొప్పున	O
)	O
నెలవారీగా	O
వసూలు	O
చేస్తారు	O
.	O

దేశం	O
మొత్తం	O
నీటి	O
వినియోగంలో	O
80	B-NEN
%	O
సాగుకి	O
పోతుంది	O
కాబట్టి	O
నీటి	O
వాడకం	O
నిష్పక్షపాతంగా	O
జరగాలి	O
.	O

మహిళలు	O
తమ	O
శ్రమలో	O
60	B-NEN
%	O
సేద్యానికి	O
వినియోగిస్తారు	O
.	O

భారతదేశంలో	-NEL
సివిల్‌	O
సర్వీసులను	O
ప్రముఖంగా	O
మూడు	B-NEN
రకాలుగా	O
వర్గీకరించారు	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
మన	O
దేశంలో	O
మూడు	B-NEN
అఖిల	O
భారత	O
సర్వీసులు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

చారిత్రకంగా	O
నెలకొన్న	O
జ్ఞానానికి	O
మించి	O
ముందుకు	O
సాగుతూ	O
ఇటీవలి	O
కాలంలో	O
భారతీయ	O
సాహిత్యాలు	O
ఎలాంటి	O
జ్ఞానాన్ని	O
అయినా	O
అందుకోవటానికి	O
సిద్ధంగా	O
ఉంటూ	O
భిన్న	O
సంస్కృతులకు	O
మార్గం	O
(	O
రేవతీ	O
కృష్ణ	O
స్వామి	O
,	O
144	B-NEN
)	O
సుగమం	O
చేశాయి	O
.	O

'	O
స్వాతంత్య్ర	O
అమృత	O
మహోత్సవం	O
'	O
భారత్	-NEL
@	O
75	B-NEN
ప్రారంభం	O

స్వాతంత్య్ర	O
అమృత	O
మహోత్సవం	O
(	O
భారత్	-NEL
@	O
75	B-NEN
)	O
తొలి	O
వేడుకలను	O
ఆవిష్కరించారు	O
.	O

భారత్	-NEL
@	O
75	B-NEN
సాంస్కృతిక	O
సంబరాలు	O
,	O
డిజిటల్	O
ప్రదర్శనలను	O
ప్రారంభించారు	O
.	O

సబర్మతి	O
ఆశ్రమం	O
వద్ద	O
ప్రజలను	O
ఉద్దేశించి	O
మాట్లాడుతూ	O
'	O
స్వాతంత్య్ర	O
అమృత	O
మహోత్సవం	O
'	O
ఆగస్టు	O
15	O
,	O
2022కు	O
75	B-NEN
వారాల	O
ముందు	O
ప్రారంభమైన	O
ఉత్సవాలు	O
ఆగష్టు	B-NETI
15	I-NETI
,	I-NETI
2023	I-NETI
వరకు	I-NETI
కొనసాగుతాయి	O
అని	O
పేర్కొన్నారు	O
.	O

అయిదు	B-NEN
మూలస్తంభాలను	O
పేర్కొన్నారు	O
.	O

అవి	O
స్వాతంత్య్ర	O
పోరాటం	O
,	O
75	B-NEN
ఏళ్ల	O
ఆలోచనలు	O
,	O
75	B-NEN
ఏళ్ల	O
ప్రగతి	O
,	O
75	B-NEN
ఏళ్ల	O
కార్యక్రమాలు	O
,	O
75	B-NEN
ఏళ్ల	O
సంకల్పం	O
ప్రేరణతో	O
కలలను	O
సాకారం	O
చేసుకోవడానికి	O
బాధ్యతతో	O
ముందుకు	O
సాగాలి	O
అని	O
అన్నారు	O
.	O

75	B-NEN
ఏళ్ల	O
భారతదేశ	-NEL
ప్రగతి	O
,	O
దేశ	O
ప్రజల	O
మహోన్నతమైన	O
చరిత్ర	O
,	O
సాంస్కృతిక	O
వైభవం	O
,	O
సాధించిన	O
అభివృద్ధిని	O
స్మరించుకోవడానికి	O
కేంద్రం	O
స్వాతంత్య్ర	O
అమృత	O
మహోత్సవాన్ని	O
నిర్వహిస్తోంది	O
.	O

అదే	O
సమయంలో	O
500	B-NEN
'	O
'	O
నగరాలలో	O
రూ.	O
2,87,000	B-NEN
కోట్లతో	O
ఐదు	O
ఏళ్లు	O
పాటు	O
జలవ్యర్థాల	O
నిర్వహణ	O
చేపడతారు	O
.	O

పట్టణప్రాంత	O
స్వచ్ఛ	O
భారత్	-NEL
మిషన్ను	O
‌2021	B-NETI
-	I-NETI
మధ్య	O
ఐదు	O
ఏళ్ళు	O
పాటు	O
నిర్వహించటానికి	O
రూ.	O
1,41,678	B-NEN
కోట్లు	O
కేటాయించారు	O
.	O

ఆత్మనిర్భర	O
స్ఫూర్తితో	O
దార్శనికతతో	O
భారత్	-NEL
2.0	B-NEN
ను	O
ఆవిష్కరించగలిగే	O
శక్తి	O
దేశ	O
ప్రజలకు	O
ఉన్నది	O
.	O

హిమాలయ	-NEL
ప్రాంతంలోని	O
16	B-NEN
నదులను	O
,	O
ద్వీపఖండ	O
ప్రాంతంలోని	O
14	B-NEN
నదులను	O
అనుసంధానం	O
చేయటం	O
ఈ	O
ప్రాజెక్టులో	O
భాగం	O
.	O

ఇక	O
కాలేయాన్ని	O
తీవ్రంగా	O
ప్రభావితం	O
చేసే	O
మలేరియా	O
కారణంగా	O
ఏటా	O
రెండు	B-NEN
లక్షల	O
మంది	O
భారత్‍లో	-NEL
మరణిస్తున్నారు	O
అని	O
ప్రపంచ	B-NEO
ఆరోగ్య	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
చెబుతోంది	O
.	O

11	B-NEN
ఆఫ్రికా	B-NEL
దేశాలలో	O
జల	O
విధానాలను	O
అధ్యయనం	O
చేసే	O
రిఫరెన్స్	O
గ్రూప్‌లో	O
సభ్యునిగా	O
కూడా	O
ఉన్నాను	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
జి7	O
,	O
జి20	O
దేశాల	O
సంస్థలకు	O
ప్రతినిధిగా	O
ఈ	O
రెండు	B-NEN
శిఖరాగ్ర	O
సదస్సులకు	O
కీలక	O
అంశాలమీద	O
భారత	-NEL
ప్రభుత్వ	O
అధికారిక	O
ఎజెండాను	O
తీర్చిదిద్దటం	O
మీద	O
దృష్టి	O
పెట్టాను	O
.	O

అందులోనూ	O
"	O
ఎస్.డి.జి	O
6	B-NEN
:	O
పరిశుభ్రమైన	O
నీరు	O
,	O
పారిశుద్ధ్యం	O
"	O
కోసం	O
ప్రత్యేకంగా	O
దృష్టి	O
కేంద్రీకరించాను	O
.	O

ప్రపంచ	O
బ్యాంకు	O
నివేదిక	O
ప్రకారం	O
తీవ్ర	O
వ్యాధుల	O
చికిత్స	O
కోసం	O
భారీగా	O
ఖర్చు	O
చేయాల్సిన	O
కారణంగా	O
భారతదేశంలో	-NEL
ఏటా	O
63	B-NEN
లక్షల	O
మంది	O
దారిద్ర్య	O
రేఖ	O
దిగువకు	O
జారిపోతున్నారు	O
.	O

పేద	O
వర్గాల	O
ప్రజలు	O
ఏదైనా	O
అనారోగ్యానికి	O
గురై	O
ఆస్పత్రిలో	O
చేరాల్సిన	O
పరిస్థితి	O
ఏర్పడితే	O
ద్వితీయ	O
శ్రేణి	O
,	O
అంతకన్నా	O
ఉన్నత	O
శ్రేణి	O
ఆరోగ్య	O
వసతులు	O
పొందడం	O
కోసం	O
ఒక్కో	O
కుటుంబానికి	O
ఏడాదికి	O
రూ.	O
5	B-NEN
లక్షల	O
ఆరోగ్య	O
బీమా	O
కల్పించడం	O
ఈ	O
పథకం	O
ప్రధాన	O
లక్ష్యం	O
.	O

దేశంలో	O
50	B-NEN
కోట్ల	O
మందికి	O
పైగా	O
లబ్ధిదారులకు	O
అందుబాటులోకి	O
రాగా	O
,	O
దేశంలో	O
ఎక్కడైనా	O
వినియోగించుకునే	O
వెసులుబాటు	O
ఈ	O
పథకం	O
అందిస్తోంది	O
.	O

ఈ	O
అంశాలు	O
అన్నీ	O
పరిష్కరించటానికి	O
72వ	O
భారత	-NEL
గణతంత్ర	O
దినోత్సవం	O
సందర్భంగా	O
మనం	O
ఒక	B-NEN
జాతీయ	O
స్థాయి	O
ఉద్యమాన్ని	O
ప్రారంభించాం	O
.	O

లబ్ధిదారుల	O
సంఖ్య	O
కోటి	O
దాటిన	O
ఈ	O
పథకం	O
పేదలకు	O
ఓ	B-NEN
వరము	O
అని	O
నిరూపించుకుంది	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
7500కి	B-NEN
పైగా	O
జన	O
ఔషధి	O
కేంద్రాలు	O
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల	O
నుంచి	O
మెట్రో	O
నగరాల	O
వరకూ	O
సేవలు	O
అందిస్తున్నాయి	O
.	O

అయితే	O
,	O
దేశ	O
అభివృద్ధిలో	O
ఈ	O
రెండు	B-NEN
సంస్థల	O
లక్ష్యం	O
,	O
పనితీరులో	O
పెద్దగా	O
మార్పులు	O
ఏమీ	O
లేవు	O
.	O

దశాబ్ధాలుగా	-NETI
ప్రభుత్వం	O
సార్వత్రిక	O
రోగనిరోధకత	O
కార్యక్రమం	O
(	O
యు.ఐ.పి	O
)	O
చేపడుతు	O
ఉన్న	O
అప్పటికీ	O
2014	B-NETI
నాటికి	I-NETI
కేవలం	O
65	B-NEN
శాతం	O
మంది	O
పిల్లలు	O
మాత్రమే	O
పూర్తి	O
రోగనిరోధక	O
శక్తిని	O
కలిగి	O
ఉన్నారు	O
.	O

ఈ	O
పథకం	O
ద్వారా	O
6.7	B-NEN
శాతానికి	O
రోగ	O
నిరోధకత	O
కవరేజ్‍ను	O
పెంచగలిగాం	O
.	O

ఫిబ్రవరి	B-NETI
23	I-NETI
,	I-NETI
2021	I-NETI
నాటికి	I-NETI
3,76,00,000	B-NEN
పిల్లలకు	O
ఈ	O
కార్యక్రమం	O
కింద	O
టీకాలు	O
అందాయి	O
.	O

2	O
.	O
వివిధ	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లకు	O
ఒక	B-NEN
చోట	O
కనీస	O
సమయం	O
సర్వీస్‌లో	O
ఉండేలా	O
తగిన	O
ఆదేశాలు	O
ఇవ్వాలి	O
;	O

ఇండియన్‌	O
సార్స్	O
-	O
కోవ్	O
-	O
2	B-NEN
(	O
SARS	O
CoV	O
-	O
2	B-NEN
)	O
.	O

జవాబు	O
:	O
ఇండియన్‌	O
సార్స్	O
-	O
కావ్	O
-	O
2	B-NEN
జీనోమిక్స్‌	O
కన్సార్టియం	O
(	O
INSACOG	O
-	O
ఇన్సాకాగ్	O
)	O
భారత	B-NEO
ప్రభుత్వం	I-NEO
2020	B-NETI
డిసెంబర్‌	I-NETI
30న	I-NETI
స్థాపించిన	O
ప్రాంతీయ	O
జన్యురాశి	O
అనుక్రమణ	O
ప్రయోగశాలల	O
సముదాయం	O
(	O
జీనోమ్‌	B-NEO
సీక్వెన్సింగ్‌	I-NEO
లాబొరేటరీస్‌	I-NEO
-	O
ఆర్జీఎస్‌ఎల్‌ఎస్	-NEO
)	O
జాతీయ	O
స్థాయిలో	O
ఏర్పాటు	O
అయిన	O
బహుళ	O
సంస్థల	O
సముదాయం	O
.	O

తొలుత	O
ఈ	O
సముదాయంలో	O
10	B-NEN
ప్రయోగశాలలు	O
ఉండేవి	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
ఈ	O
సముదాయం	O
కింద	O
28	B-NEN
ప్రయోగశాలలు	O
ఉన్నాయి	O
,	O
ఇవి	O
సార్స్	O
-	O
కావ్	O
-	O
2లోని	B-NEN
జన్యు	O
వైవిధ్యాలను	O
,	O
రూపాంతరాలను	O
పర్యవేక్షిస్తాయి	O
.	O

జవాబు	O
:	O
సాధారణంగా	O
కోవిడ్	O
-	O
19	O
వైరస్‌	O
అని	O
పిలువబడే	O
సార్స్	O
-	O
కావ్	O
-	O
2	B-NEN
వైరస్‌	O
ప్రపంచవ్యాప్తంగా	O
మునుపు	O
ఎన్నడూ	O
లేనంత	O
పెద్ద	O
ఎత్తున	O
ప్రజారోగ్య	O
సవాళ్లను	O
విసిరింది	O
.	O

సార్స్‌	O
కావ్	O
-	O
2	B-NEN
వైరస్‌	O
వ్యాప్తి	O
పరిణామాలను	O
పూర్తిగా	O
అర్థం	O
చేసుకోవడానికి	O
,	O
దాని	O
ఉత్పరివర్తనలలో	O
వైవిధ్యాల	O
ఫలితంగా	O
వాటి	O
జన్యు	O
సంబంధమైన	O
అనుక్రమణపై	O
లోతైన	O
విశ్లేషణకు	O
తగిన	O
గణాంకాల	O
(	O
డేటాల	O
)	O
అవసరాన్ని	O
గుర్తించారు	O
.	O

ఈ	O
నేపథ్యంలో	O
దేశవ్యాప్తంగా	O
విస్తరించిన	O
సార్స్	O
-	O
కావ్	O
-	O
2	B-NEN
వైరస్‌కు	O
సంబంధించిన	O
జన్యురాశి	O
అనుక్రమణ	O
శ్రేణిని	O
పూర్తిగా	O
విశ్లేషించడానికి	O
ఇన్సాకాగ్‌ను	O
స్థాపించారు	O
.	O

థాయ్‍లాండ్‍లో	-NEL
ఆరోగ్య	O
వ్యయం	O
2001లో	-NETI
జీడీపీలో	O
1.7	B-NEN
శాతం	O
నుండి	O
2008లో	-NETI
2.7	B-NEN
శాతానికి	O
పెరిగింది	O
.	O

జవాబు	O
:	O
భారతదేశం	-NEL
2020లో	-NETI
సార్స్	O
-	O
కావ్	O
-	O
2	B-NEN
వైరల్‌	O
జన్యువుల	O
అనుక్రమణను	O
ప్రారంభించింది	O
.	O

భారతదేశంలో	-NEL
మాత్రం	O
ప్రతి	O
పది	B-NEN
వేల	O
మంది	O
జనాభాకు	O
ఏడుగురు	O
వైద్యులు	O
మాత్రమే	O
అందుబాటులో	O
ఉండగా	O
మలేషియాలో	-NEL
9.4	B-NEN
మంది	O
ఉండగా	O
,	O
ఫిలిప్పీన్స్లో	-NEL
11.5	B-NEN
మంది	O
,	O
వియత్నాంలో	-NEL
12.2	B-NEN
మంది	O
సింగపూర్‍‍లో	-NEL
18.3	B-NEN
మంది	O
వైద్యులు	O
అందుబాటులో	O
ఉన్నారు	O
.	O

ప్రశ్న	O
:	O
భారతదేశం	-NEL
సార్స్‌	O
కావ్	O
-	O
2	B-NEN
వైరల్	O
సీక్వెన్సింగ్	O
(	O
జన్యువుల	O
అనుక్రమణను	O
)	O
ఎప్పుడు	O
ప్రారంభించింది	O
?	O

జవాబు	O
:	O
భారతదేశంలోని	-NEL
35	B-NEN
రాష్ట్రాల్లోని	O
174	B-NEN
జిల్లాల్లో	O
ఆందోళన	O
కలిగించే	O
రూపాంతరాలు	O
(	O
వేరియంట్స్‌	O
ఆఫ్‌	O
కన్సర్న్	O
-	O
వీఓసీ	O
)	O
కనిపిస్తున్నాయి	O
.	O

గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లో	O
నీటి	O
వినియోగం	O
ముఖ్యంగా	O
నాలుగు	B-NEN
రూపాల్లో	O
వుంటుంది	O
.	O
మనుషుల	O
,	O
తాగునీరు	O
,	O
పశువుల	O
తాగునీరు	O
,	O
సాగునీరు	O
,	O
పర్యావరణ	O
వ్యవస్థ	O
సంతులన	O
,	O
పునఃస్థాపనల	O
కోసం	O
నీరు	O
(	O
ఉమ్మడి	O
భూములు	O
,	O
అడవులు	O
మొదలైనవి	O
)	O
పశువుల	O
తాగునీరు	O
,	O
సాగు	O
నీటి	O
విషయంలో	O
మహిళలు	O
కీలక	O
పాత్ర	O
పోషిస్తారు	O
NULL	O
.	O

ప్రపంచ	O
మానవాళిలో	O
18	B-NEN
శాతం	O
జనాభాతోపాటు	O
ప్రపంచ	O
పశుగణంలో	O
15	B-NEN
శాతానికి	O
భారతదేశం	-NEL
నెలవు	O
.	O

అయితే	O
,	O
ప్రపంచ	O
భౌగోళిక	O
విస్తర్ణంలో	O
భారత్	-NEL
వాటా	O
2	B-NEN
శాతం	O
,	O
ప్రపంచ	O
మంచినీటి	O
వనరులలో	O
4	B-NEN
శాతం	O
మాత్రమే	O
.	O

మరోవైపు	O
1951	B-NETI
నాటి	I-NETI
అంచనాల	O
మేరకు	O
దేశంలో	O
తలసరి	O
వార్షిక	O
మంచినీటి	O
లభ్యత	O
5,177	B-NEN
క్యూబిక్	O
మీటర్లు	O
కాగా	O
,	O
2011లో	-NETI
1,545	B-NEN
క్యూబిక్	O
మీటర్లకు	O
తగ్గిపోయింది	O
.	O

అటుపైన	O
2019లో	-NETI
1,368	B-NEN
క్యూబిక్	O
మీటర్లకు	O
పతనం	O
కాగలదు	O
అని	O
నిపుణులు	O
పేర్కొనగా	O
,	O
2025	B-NETI
నాటికి	I-NETI
మరింత	O
తగ్గి	O
1,293	B-NEN
క్యూబిక్	O
మీటర్లకు	O
దిగజారుతుంది	O
అని	O
అంచనా	O
.	O

ఇదే	O
ధోరణి	O
కొనసాగితే	O
2050	-NETI
కల్లా	O
మంచినీటి	O
లభ్యత	O
1,140	B-NEN
క్యూబిక్	O
మీటర్లకు	O
పతనం	O
అయ్యే	O
ప్రమాదం	O
ఉంది	O
.	O

దాని	O
స్పర్శ	O
మాత్రాన	O
జీవసృష్టి	O
,	O
ప్రతిసృష్టి	O
సాధ్యం	O
!	O
అందువల్ల	O
,	O
ప్రతి	O
నీటి	O
చుక్కనూ	O
సంరక్షించుకునేలా	O
మనం	O
ఒక	B-NEN
అవగాహన	O
కార్యక్రమం	O
ప్రారంభిద్దాం	O
"	O
అని	O
చెప్పారు	O
.	O

2900	B-NEN
కిలోమీటర్ల	O
పొడవున	O
ప్రవహించే	O
సింధూనది	-NEL
అత్యంత	O
పొడవైనది	O
కాగా	O
ఆ	O
తరువాత	O
బ్రహ్మపుత్ర	-NEL
,	O
గంగ	-NEL
,	O
గోదావరి	-NEL
,	O
నర్మద	-NEL
,	O
కృష్ణ	-NEL
,	O
మహానది	-NEL
,	O
కావేరి	-NEL
ఉన్నాయి	O
.	O

47,000	B-NEN
జాతుల	O
మొక్కలు	O
,	O
89,451	O
జాతుల	O
జంతుజాలం	O
ఉన్నాయి	O
.	O

భారత	B-NEO
ప్రభుత్వ	I-NEO
అటవీ	I-NEO
నివేదిక	I-NEO
(	O
ఐ.ఎఫ్ఎస్.ఆర్	-NEO
)	O
ప్రకారం	O
దేశ	O
భౌగోళిక	O
వైశాల్యంలో	O
మొత్తం	O
అటవీ	O
,	O
వృక్ష	O
విస్తృతి	O
24.56	B-NEN
శాతానికి	O
పెరిగింది	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
ఉన్న	O
130	B-NEN
కోట్ల	O
జనాభా	O
2050	B-NETI
నాటికి	I-NETI
160	B-NEN
కోట్లకు	O
పెరుగుతుంది	O
అని	O
భావిస్తుండగా	O
నీటి	O
కొరత	O
ఇప్పటికే	O
స్పష్టంగా	O
కనబడుతోంది	O
.	O

ప్రపంచ	O
జనాభాలో	O
భారతదేశం	-NEL
వాటా	O
16	B-NEN
శాతం	O
కాగా	O
ప్రపంచ	O
జలవనరులలో	O
వాటా	O
4	B-NEN
శాతం	O
మాత్రమే	O
.	O

వర్షం	O
ద్వారా	O
అందుబాటులో	O
ఉండే	O
మొత్తం	O
వార్షిక	O
జలాలు	O
దాదాపు	O
4,000	B-NEN
ఘనపు	O
కిలోమీటర్లు	O
.	O

ఉపరితల	O
జలాలు	O
,	O
మళ్ళీ	O
నిండే	O
భూగర్భ	O
జలాలు	O
కలిసి	O
1,869	B-NEN
ఘనపు	O
కిలోమీటర్లు	O
కాగా	O
ఇందులో	O
60	B-NEN
శాతం	O
మాత్రమే	O
లాభదాయకమైన	O
వాడకానికి	O
పనికొస్తాయి	O
.	O

అంటే	O
భారతదేశంలో	-NEL
వాడుకోదగిన	O
జలవనరులు	O
1,122	B-NEN
ఘనపు	O
కిలోమీటర్లు	O
మాత్రమే	O
.	O

దేశవ్యాప్తంగా	O
నీటి	O
యాజమాన్యపు	O
భిన్న	O
కోణాలను	O
లెక్కించే	O
కొలమానమే	O
2018వ	O
సంవత్సరపు	O
సంయుక్త	O
నీటి	O
యాజమాన్య	O
సూచీ	O
(	O
సిడబ్ల్యుఎంఐ	O
)	O
2.0	B-NEN
జలశక్తి	O
మంత్రిత్వశాఖ	O
,	O
గ్రామీణ	O
అభివృద్ధి	O
మంత్రిత్వశాఖతో	O
కలసి	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
విడుదల	O
చేసిన	O
జలచక్రం	O
నివేదిక	O
అంతటా	O
ఈ	O
సూచీనే	O
వాడారు	O
.	O

ఢిల్లీ	-NEL
,	O
బెంగళూరు	-NEL
,	O
చెన్నై	-NEL
,	O
హైదరాబాద్	-NEL
సహా	O
మొత్తం	O
21	B-NEN
నగరాలు	O
2020	B-NETI
నాటికల్లా	I-NETI
భూగర్భ	O
జలాల్లో	O
శూన్య	O
స్థాయికి	O
చేరుకునే	O
దశలో	O
ఉన్నాయి	O
అని	O
ఆ	O
నివేదిక	O
పేర్కొంది	O
.	O

దీనివలన	O
దాదాపు	O
10	B-NEN
కోట్ల	O
జనాభా	O
త్రాగునీటి	O
అందుబాటు	O
త్రిశంకు	O
స్వర్గంలో	O
పడుతున్నాయి	O
అని	O
వ్యాఖ్యానించింది	O
.	O

నవంబర్	B-NETI
,	I-NETI
2021	I-NETI
సంపుటి	O
:	O
50	B-NEN
సంచిక	O
01	B-NEN
యోజన	O
.	O

దేశం	O
ఎదుర్కొటున్న	O
సామాజిక	O
,	O
ఆర్థిక	O
సమస్యల	O
పై	O
విస్తృత	O
చర్చకు	O
యోజన	O
ఒక	B-NEN
వేదిక	O
.	O

చందా	O
:	O
యోజన	O
మాసపత్రిక	O
ఏ	O
భాషది	O
అయినా	O
సంవత్సర	-NETI
చందా	O
రూ	O
230	B-NEN
/	O
-	O
రెండు	B-NETI
సంవత్సరాలకు	I-NETI
రూ	O
430	B-NEN
/	O
-	O
మరియు	O
మూడు	B-NETI
సంవత్సరాలకు	I-NETI
రూ	O
610	B-NEN
/	O
-	O
విదేశాలకు	O
అయితే	O
ఇవే	O
చందారేట్లతో	O
పాటు	O
,	O
ఇండియా	-NEL
పోస్టు	O
వారు	O
నిర్ణయించిన	O
ఎయిర్	O
మెయిల్	O
ఛార్జీలను	O
చెల్లిస్తే	O
చాలు	O
.	O

అన్ని	O
పాఠశాలలు	O
,	O
అంగన్వాడీ	O
కేంద్రాలతో	O
పాటు	O
19	B-NEN
కోట్ల	O
ఇళ్ళలకు	O
కుళాయిల	O
ద్వారా	O
స్వచ్ఛమైన	O
నీటిని	O
అందిస్తారు	O
.	O

-	O
మహిళల	O
ఆరోగ్యం	O
కోసం	O
పొగ	O
లేని	O
వంటగదులే	O
లక్ష్యంగా	O
ఉజ్వల	O
పథకం	O
ద్వారా	O
2019	B-NETI
సెప్టెంబర్	I-NETI
నాటికి	I-NETI
8	B-NEN
కోట్ల	O
ఇళ్ళకు	O
ఉచిత	O
ఎల్.పి.జి	O
కనెక్షన్లు	O
అందించి	O
,	O
లక్ష్యాన్ని	O
సాధించింది	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
ప్రభుత్వం	O
ఆ	O
లక్ష్యాన్ని	O
10	B-NEN
కోట్లకు	O
పెంచింది	O
.	O

ఫలితంగా	O
దేశంలోని	O
98	B-NEN
శాతం	O
వంటగదులు	O
పొగచూరిన	O
స్థితి	O
నుంచి	O
బయటపడ్డాయి	O
.	O

ప్రపంచంలోని	O
భారీ	O
స్వచ్ఛ	O
ఇంధన	O
కార్యక్రమాల్లో	O
ఇది	O
కూడా	O
ఒకటి	B-NEN
.	O

-	O
కార్మికుల	O
ఆరోగ్యానికి	O
కూడా	O
పెద్ద	O
పీట	O
వేస్తూ	O
10	B-NEN
మంది	O
లోపు	O
కార్మికులు	O
ఉన్న	O
సంస్థల్లో	O
సైతం	O
స్వచ్ఛందంగా	O
ఈ.ఎస్.ఐ.లో	-NEO
చేరే	O
అవకాశాన్ని	O
ప్రభుత్వం	O
కల్పిస్తోంది	O
.	O

ప్రమాదకర	O
యూనిట్లలో	O
ఒక	B-NEN
ఉద్యోగి	O
ఉన్నా	O
ఈ.ఎస్.ఐ.	-NEO
వర్తింపు	O
అందిస్తోంది	O
.	O

అంతేకాకుండా	O
ప్రతి	O
కార్మికునికి	O
నియామక	O
పత్రం	O
అందించి	O
,	O
ఏడాదికి	-NETI
ఓ	B-NEN
సారి	O
ఉచిత	O
వైద్యపరీక్షలు	O
అమలు	O
చేస్తోంది	O
.	O

50	B-NEN
కోట్ల	O
మంది	O
సంఘటిత	O
,	O
అసంఘటిత	O
కార్మికులు	O
సామాజిక	O
భద్రతతో	O
పాటు	O
,	O
ఆరోగ్య	O
భద్రత	O
పొందేందుకు	O
ప్రభుత్వం	O
కృషి	O
చేస్తోంది	O
.	O

సంప్రదాయ	O
వైద్య	O
విధానాలు	O
అయిన	O
ఆయుర్వేదం	-NEAR
,	O
యోగ	-NEAR
,	O
నేచురోపతి	-NEAR
,	O
యునాని	-NEAR
,	O
సిద్ధ	-NEAR
,	O
హూమియోపతిని	-NEAR
సమీకృతం	O
చేసి	O
ఆయుష్	-NEAR
పేరుతో	O
ఓ	B-NEN
ప్రత్యేక	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖను	O
ఏర్పాటు	O
చేయాలి	O
అని	O
2014లో	-NETI
ప్రభుత్వం	O
నిర్ణయించింది	O
.	O

ఈ	O
చొరవ	O
వల్ల	O
ఆయుష్	B-NEO
కాలేజీల	I-NEO
సంఖ్య	O
200	B-NEN
నుంచి	O
711కు	B-NEN
పెరిగింది	O
.	O

ఆయుష్	B-NEO
ఆస్పత్రుల	I-NEO
సంఖ్య	O
4035కు	B-NEN
చేరింది	O
.	O

27,951	B-NEN
డిస్పెన్సరీలు	O
సేవలు	O
అందిస్తున్నాయి	O
.	O

8	B-NEN
లక్షల	O
మంది	O
ఆయుర్వేద	-NEAR
వైద్యలు	O
సేవలు	O
అందిస్తున్నారు	O
.	O

18	B-NEN
కోట్ల	O
మంది	O
రోగులు	O
లబ్ధి	O
పొందారు	O
.	O

దవాఖానాల్లో	O
అర్హులైన	O
వారి	O
కుటుంబాలకు	O
రూ.	O
5	B-NEN
లక్షల	O
వరకు	O
బీమా	O
వర్తించనుంది	O
.	O

పథకం	O
వివరాలు	O
తెలుసుకోవాలి	O
అంటే	O
14555	B-NEN
టోల్	O
సవాళ్ళు	O
లేకపోలేదు	O
.	O

ఒక	B-NEN
సమాజంగా	O
మనం	O
కచ్ఛితంగా	O
అవినీతి	O
రహిత	O
సమాజంగా	O
మారాలి	O
అని	O
కోరుకుంటాం	O
.	O

పౌరసేవల	O
జాబితాను	O
మరింత	O
విస్తృతపరచటం	O
,	O
ఆ	O
సేవలు	O
,	O
వాటి	O
అనుబంధ	O
కార్యకలాపాలు	O
ఒక	B-NEN
నిర్దిష్టమైన	O
సమయంలోగా	O
అందేలా	O
చర్యలు	O
తీసుకోవటంతో	O
బాటు	O
వాటి	O
అమలుకు	O
బాధ్యులు	O
అయిన	O
అధికారులను	O
గుర్తించటం	O
,	O
పౌర	O
ఫిర్యాదుల	O
పరిష్కార	O
సమాచారాన్ని	O
సంస్థ	O
వెబ్‌సైట్‌లో	O
పెట్టటం	O
మనకు	O
అన్ని	O
విభాగాల్లోనూ	O
విజయగాథలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

రుజువర్తనం	O
ఉండేట్టు	O
చూసుకునేలా	O
చట్టపరంగానూ	O
,	O
సంస్థాగతంగానూ	O
ఒక	B-NEN
బలమైన	O
చట్రం	O
ఉంది	O
.	O

దాని	O
విలువ	O
దాదాపు	O
ఏడు	B-NEN
కోట్ల	O
రూపాయలు	O
(	O
ఒక	B-NEN
మిలియన్	O
డాలర్లు	O
)	O
సోలాపూర్	B-NEL
జిల్లాలో	O
గిరిజనులలో	O
,	O
బాలికలలో	O
విద్యావ్యాప్తికి	O
కృషి	O
చేసినందుకు	O
ఆయనకు	O
ఈ	O
అవార్డు	O
లభించింది	O
.	O

-	O
రైతులు	O
,	O
పశు	O
పెంపకందారులను	O
స్వయం	O
సమృద్ధం	O
చేయడానికి	O
"	O
సాత్	B-NEN
పగలా	O
ఖేదుత్	O
కల్యాణ్	O
యోజన	O
"	O
పథకాన్ని	O
గుజరాత్	-NEL
ప్రభుత్వం	O
ప్రారంభించింది	O
.	O

రంజిత్	B-NEP
సింగ్	I-NEP
:	O
బాల్యంలో	O
నేను	O
ఒక	B-NEN
సాదా	O
సీదా	O
పిల్లవాడిగా	O
ఉండేవాడిని	O
.	O

నా	O
బాల్యం	O
నుంచి	O
నాకు	O
గుర్తున్న	O
విషయం	O
అది	O
ఒక్కటే	B-NEN
.	O

అవును	O
కదా	O
!	O
అది	O
ఎలా	O
జరిగిందో	O
నాకు	O
చెప్తారా	O
?	O
మీరు	O
ఒక	B-NEN
ప్రభుత్వ	O
ఉద్యోగి	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసులను	O
సర్దార్‌	B-NEP
పటేల్‌	I-NEP
24	B-NEN
క్యారెట్ల	O
బంగారంగా	O
అభివర్ణించారు	O
.	O

వీరికి	O
ఉన్న	O
ఒకే	O
ఒక్క	B-NEN
రాజకీయ	O
హక్కు	O
ఓటు	O
వేసే	O
హక్కు	O
.	O

ప్రభుత్వ	O
పాలనలో	O
రాజకీయ	O
జోక్యం	O
పెరగడానికి	O
ఇది	O
ఒక	B-NEN
కారణం	O
.	O

-	O
కరోనా	O
మహమ్మారి	O
విలయతాండవం	O
చేసిన	O
2020	B-NETI
ఏప్రిల్	I-NETI
,	I-NETI
మే	I-NETI
నెలల్లో	I-NETI
68.80	B-NEN
లక్షల	I-NEN
రేషన్	O
కార్డు	O
హోల్డర్లకు	O
జాతీయ	O
ఆహార	O
భద్రతా	O
చట్టం	O
కింద	O
రూ.	O
2000	B-NEN
కోట్ల	I-NEN
విలువ	O
గల	O
ఆహార	O
ధాన్యాలు	O
ఉచితంగా	O
పంపిణీ	O
చేసింది	O
.	O

కోవిడ్	O
-	O
19	O
సంబంధిత	O
సమాచారాన్ని	O
మరింత	O
పారదర్శకంగా	O
,	O
సురక్షితంగా	O
,	O
పరస్పర	O
చర్యలకు	O
వీలుకల్పిస్తూ	O
,	O
భద్రంగా	O
అందించడంలో	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
ఒక	B-NEN
ముఖ్యమైన	O
'	O
ఐసీటీ	O
'	O
ఉపకరణంగా	O
మారింది	O
.	O

అలాగే	O
డిజిటల్‌	O
అంతరాన్ని	O
తగ్గించే	O
దిశగా	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌లో	O
కొత్త	O
పద్ధతుల	O
అనుసరణ	O
మనకు	O
మరొక	B-NEN
సవాలు	O
కాగా	O
,	O
'	O
ఏ	O
ఒక్కరూ	O
వెనుకబడరాదు	O
'	O
అనే	O
వాగ్దానాన్ని	O
నెరవేర్చేలా	O
సార్వజనీన	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌ను	O
ప్రోత్సహించాల్సి	O
ఉంది	O
.	O

కాబట్టి	O
,	O
ఐక్యరాజ్యసమితి	-NEO
సూచించిన	O
సుస్థిర	O
అభివృద్ధి	O
లక్ష్యాలను	O
(	O
ఎస్‍డిజిలు	O
)	O
2030	B-NETI
నాటికి	I-NETI
ప్రపంచ	O
వ్యాప్తంగా	O
13	B-NEN
లక్ష్యాలను	O
సాధించడానికి	O
బాలలపై	O
ప్రధానంగా	O
దృష్టి	O
కేంద్రీకరించవలసిన	O
అవసరము	O
ఉన్నది	O
.	O

ప్రపంచ	B-NEO
ఆరోగ్య	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
(	O
డబ్ల్యుహెచ్ఓ	-NEO
)	O
ఏళ్లతరబడి	O
చర్చోపచర్చలు	O
జరిపి	O
అంటువ్యాధులు	O
కాని	O
జబ్బులకు	O
(	O
ఎన్‍సిడి	O
)	O
నాలుగు	B-NEN
అంశాలు	O
ప్రధాన	O
కారణము	O
అని	O
తేల్చింది	O
.	O

స్వాతంత్ర్యం	O
సిద్ధించే	O
నాటికి	O
భారతదేశ	O
జనాభా	O
36	B-NEN
కోట్ల	O
లోపే	O
.	O

నేటికి	O
భారతదేశ	O
జనాభా	O
135	B-NEN
కోట్లు	O
దాటింది	O
.	O

అంటే	O
దాదాపు	O
నాలుగు	B-NEN
రెట్లు	O
పెరిగింది	O
.	O

1950	B-NETI
-	I-NETI
51	I-NETI
నాటికి	I-NETI
ప్రతి	O
10	B-NEN
వేల	O
మంది	O
జనాభాకు	O
1.7	B-NEN
సంఖ్యలో	O
వైద్యులు	O
ఉండగా	O
,	O
ప్రస్తుతం	O
అది	O
6.6కు	O
చేరింది	O
.	O

అంటే	O
ప్రతి	O
1511	B-NEN
మందికి	O
ఓ	B-NEN
వైద్యుడు	O
ఉన్నారు	O
.	O

అప్పట్లో	O
నర్సుల	O
సంఖ్య	O
మొత్తమే	O
16,550	B-NEN
ఉండగా	O
ప్రస్తుతం	O
ప్రతి	O
670	B-NEN
మందికి	O
ఓ	B-NEN
నర్సు	O
ఉంది	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
11.59	B-NEN
లక్షలకు	O
పైగా	O
అలోపతి	-NEAR
వైద్యులు	O
ఉండగా	O
,	O
29.66	B-NEN
లక్షలకు	O
పైగా	O
నర్సులు	O
,	O
11.25	B-NEN
లక్షలకు	O
పైగా	O
ఫార్మసిస్టులు	O
సేవలు	O
అందిస్తున్నారు	O
.	O

1950	B-NETI
-	I-NETI
51లో	I-NETI
ప్రతి	O
10,000	B-NEN
మంది	O
జనాభాకు	O
3.2	B-NEN
ఆసుపత్రి	O
బెడ్‍లు	O
అందుబాటులో	O
ఉండగా	O
ప్రస్తుతం	O
అది	O
14	B-NEN
దాటింది	O
.	O

అప్పుడు	O
ఆస్పత్రుల	O
సంఖ్య	O
9,209	B-NEN
కాగా	O
ప్రస్తుతం	O
ఆ	O
సంఖ్య	O
69,000	B-NEN
దాటింది	O
.	O

నాడు	O
కేవలం	O
28	B-NEN
మెడికల్	O
కాలేజీలు	O
మాత్రమే	O
ఉండగా	O
ప్రస్తుతం	O
ఆ	O
సంఖ్య	O
560కి	B-NEN
పైగా	O
ఉంది	O
.	O

1956లో	-NEL
తొలిసారిగా	O
ఆల్	B-NEO
ఇండియా	I-NEO
ఇనిస్టిట్యూట్	I-NEO
ఆఫ్	I-NEO
మెడికల్	I-NEO
సైన్సెస్	I-NEO
ఢిల్లీలో	-NEL
ప్రారంభం	O
కాగా	O
,	O
ప్రస్తుతం	O
దేశ	O
వ్యాప్తంగా	O
22	B-NEN
ఎయిమ్స్	B-NEO
సంస్థలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

అందులో	O
7	B-NEN
సంస్థలు	O
పూర్తి	O
స్థాయిలో	O
సేవలు	O
అందిస్తుండగా	O
మిగిలినవి	O
నిర్మాణ	O
దశలోనూ	O
,	O
పాక్షికంగా	O
సేవలు	O
అందించే	O
దశలోనూ	O
ఉన్నాయి	O
.	O

వీటితో	O
పాటు	O
అదనంగా	O
70	B-NEN
మెడికల్	O
కాలేజీల్లో	O
సూపర్	O
స్పెషాలిటీ	O
బ్లాకుల	O
ఏర్పాటు	O
సహా	O
...	O
2	B-NEN
జాతీయ	B-NEO
కాన్సర్	I-NEO
సంస్థలు	I-NEO
,	O
20	B-NEN
రాష్ట్ర	O
స్థాయి	O
కాన్సర్	B-NEO
సంస్థలు	I-NEO
,	O
50	B-NEN
తృతీయ	O
స్థాయి	O
క్యాన్సర్	O
సంరక్షణ	O
కేంద్రాల	O
ఏర్పాటు	O
సాగుతోంది	O
.	O

భారత్‍లోని	-NEL
15	B-NEN
రాష్ట్రాలలో	O
మధుమేహం	O
వ్యాప్తి	O
గురించి	O
సమీక్షిస్తూ	O
బ్రిటన్	-NEL
నుండి	O
వెలువడే	O
"	O
ది	O
లాన్సెట్	O
"	O
పత్రిక	O
జూన్	B-NETI
,	I-NETI
2017లో	I-NETI
వ్యాసం	O
ప్రచురించింది	O
.	O

మన	O
దేశంలో	O
7	B-NEN
శాతం	O
మంది	O
మధుమేహ	O
వ్యాధిగ్రస్తులు	O
ఉన్నారు	O
(	O
15	B-NEN
రాష్ట్రాల	O
డేటా	O
ఆధారంగా	O
)	O
.	O

10	B-NEN
-	O
15	B-NEN
శాతం	O
మందిలో	O
మధుమేహం	O
వచ్చే	O
ముందస్తు	O
సూచనలు	O
ఉన్నాయి	O
(	O
తొలి	O
సంకేతాలు	O
,	O
ముఖ్యంగా	O
బ్లడ్	O
షుగర్	O
స్థాయి	O
ఎక్కువగా	O
ఉండడం	O
)	O
.	O

నీతి	B-NEO
ఆయోగ్	I-NEO
ఏర్పాటైన	O
అప్పటి	O
నుండి	O
గత	B-NETI
ఆరు	I-NETI
సంవత్సరాలుగా	I-NETI
ప్రజలు	O
అందరికీ	O
ఆరోగ్యం	O
,	O
వ్యవసాయ	O
రంగం	O
ఆధునికీకరణ	O
,	O
ఇంధనం	O
,	O
సంచార	O
విద్యుత్తు	O
,	O
గనుల	O
రంగంలో	O
సంస్కరణలు	O
,	O
మహిళల	O
సాధికారత	O
,	O
బాలలలో	O
పౌష్టికాహార	O
లోపాన్ని	O
నివారించడం	O
తదితర	O
అంశాలలో	O
విధానపరమైన	O
సంస్కరణలు	O
తీసుకురావడానికి	O
కృషి	O
చేసింది	O
.	O

మహారాష్ట్ర	O
-	O
ప్రగతి	O
పథంలో	O
60	B-NETI
ఏళ్ల	I-NETI
పయనం	O

కొండలా	O
పెరిగిపోయిన	O
ఆస్పత్రి	O
ఖర్చుల	O
భారాన్ని	O
పేద	O
ప్రజలపై	O
తగ్గించే	O
సంకల్పంతో	O
2018	B-NETI
ఆగష్టు	I-NETI
15న	I-NETI
ఆయుష్మాన్	O
భారత్	O
-	O
జన	O
ఆరోగ్య	O
యోజన	O
(	O
పి.ఎం.జె.ఎ.వై	O
)	O
పథకాన్ని	O
ప్రకటించి	O
,	O
2018	O
సెప్టెంబర్	O
23వ	O
తేదీ	O
నుంచి	O
అమలులోకి	O
తీసుకొచ్చారు	O
.	O

అలాగే	O
అనేక	O
రాగి	O
-	O
రాతియుగపు	O
ప్రదేశాలు	O
కనుగొనబడిన	O
నేపథ్యంలో	O
ఇనామ్గావ్	-NEL
(	O
క్రీస్తుపూర్వం	B-NETI
1300	I-NETI
-	I-NETI
700	I-NETI
మధ్య	I-NETI
కాలం	I-NETI
)	O
వంటి	O
చోట్ల	O
పురావస్తు	O
తవ్వకాలు	O
విస్తృతంగా	O
చేపట్టారు	O
.	O

వివిధ	O
కుల	O
మత	O
వర్గాల	O
సంస్కరణ	O
ఉద్యమాలు	O
,	O
పెల్లుబికిన	O
కుల	O
వ్యతిరేక	O
చైతన్యం	O
40లకు	B-NETI
ముందు	I-NETI
,	O
ఆ	O
తర్వాత	O
కీలక	O
సాంఘిక	O
-	O
రాజకీయపరమైన	O
మలుపుకు	O
ప్రేరణగా	O
నిలిచాయి	O
.	O

చారిత్రక	O
(	O
క్రీస్తు	B-NETI
పూర్వం	I-NETI
6వ	I-NETI
శతాబ్దం	I-NETI
తర్వాత	I-NETI
)	I-NETI
శకంలో	I-NETI
(	O
క్రీస్తు	B-NETI
పూర్వం	I-NETI
4వ	I-NETI
శతాబ్దం	I-NETI
నుంచి	I-NETI
2వ	I-NETI
శతాబ్దందాకా	I-NETI
)	O
మహారాష్ట్రలో	-NEL
మౌర్యుల	-
పాలన	O
సాగినట్లు	O
తెలుస్తోంది	O
.	O

బి.	O
కేశవదేవ్	O
(	O
1904	B-NETI
-	I-NETI
1998	I-NETI
)	O
'	O
ఒడాయిల్	B-NEAR
నిన్ను	I-NEAR
(	O
ఫ్రం	B-NEAR
ది	I-NEAR
గట్టర్	I-NEAR
)	O
'	O
,	O
వైకోమ్	B-NEP
మహమ్మద్	I-NEP
బషీర్	I-NEP
(	O
1908	B-NETI
-	I-NETI
1994	I-NETI
)	O
"	O
బాల్య	B-NEAR
కలాసఖి	I-NEAR
"	O
,	O
"	O
లలితాంబిక	B-NEAR
అంతర్జనం	I-NEAR
(	O
1909	B-NETI
-	I-NETI
1987	I-NETI
)	O
"	O
,	O
"	O
తకరున్నా	B-NEAR
తలముర	I-NEAR
"	O
(	O
రూయిన్డ్	B-NEAR
జెనరేషన్	I-NEAR
-	O
షార్ట్	B-NEAR
స్టోరీస్	I-NEAR
)	O
,	O
"	O
పోన్	B-NEAR
కున్నం	I-NEAR
వర్కే	I-NEAR
"	O
(	O
1910	B-NEAR
-	I-NEAR
2004	I-NEAR
)	O
"	O
శబ్దికున్న	B-NEAR
కలప్ప	I-NEAR
"	O
(	O
ది	B-NEAR
టాకింగ్	I-NEAR
ప్లో	I-NEAR
-	I-NEAR
స్టోరీస్	I-NEAR
)	O
,	O
తక్కాళి	B-NEP
శివశంకర్	I-NEP
పిళ్ళై	I-NEP
(	O
1912	B-NETI
-	I-NETI
1999	I-NETI
)	O
"	O
చెమ్మీన్	-NEAR
"	O
,	O
ఎస్.	B-NEP
కే.	I-NEP
పొట్టేకాట్	I-NEP
(	O
1913	B-NETI
-	I-NETI
82	I-NETI
)	O
"	O
విషకన్యక	-NEAR
(	O
వెనోమస్	B-NEAR
నిమ్ఫ్	I-NEAR
)	O
"	O
,	O
ఉరూబ్	-NEP
(	O
1915	B-NETI
-	I-NETI
79	I-NETI
)	O
"	O
అమీనా	-NEAR
"	O
ఇవి	O
అన్నీ	O
ఆ	B-NETI
దశాబ్దాలలో	I-NETI
సంభవించిన	O
సాంఘిక	O
,	O
ఆర్ధిక	O
పరిణామాలను	O
కడు	O
వాస్తవికంగా	O
చిత్రించాయి	O
.	O

ప్రతి	B-NETI
సంవత్సరం	I-NETI
జాతీయ	O
సమైక్యత	O
దినోత్సవం	O
సందర్భంగా	O
సర్దార్‌	B-NEP
పటేల్‌	I-NEP
జయంతి	O
నాడు	O
31	B-NETI
అక్టోబరున	I-NETI
ఈ	O
అవార్డును	O
ప్రకటిస్తారు	O
.	O

కాగా	O
,	O
రాష్ట్రంలో	O
సుదీర్ఘ	O
కాలం	O
(	O
క్రీస్తు	B-NETI
పూర్వం	I-NETI
1వ	I-NETI
శతాబ్దం	I-NETI
నుంచి	I-NETI
3వ	I-NETI
శతాబ్దందాకా	I-NETI
)	O
శాతవాహనుల	-''
పాలన	O
కొనసాగింది	O
.	O

అలా	O
ఆయన	O
మే	B-NETI
26వ	I-NETI
తేదీన	I-NETI
దేశ	O
పదవీ	O
బాధ్యతలు	O
స్వీకరించారు	O
.	O

అయితే	O
,	O
క్రీస్తుశకం	B-NETI
78లో	I-NETI
శాతవాహనులు	O
వారిని	O
పారదోలి	O
,	O
తిరిగి	O
తమ	O
భూభూగాన్ని	O
స్వాధీనం	O
చేసుకున్నారు	O
.	O

అయితే	O
,	O
క్రీస్తు	B-NETI
శకం	I-NETI
4వ	I-NETI
శతాబ్దంలో	I-NETI
వాకాటక	O
పాలకులు	O
ప్రాముఖ్యంలోకి	O
వచ్చారు	O
.	O

ఈ	O
నేపథ్యంలో	O
డిసెంబర్	B-NETI
2014లో	I-NETI
మిషన్	O
ఇంద్రధనుష్	O
కార్యక్రమాన్ని	O
ప్రారంభించిన	O
ప్రభుత్వం	O
రోగనిరోధకత	O
పెంచుతోంది	O
.	O

వీరిలో	O
కొందరు	O
పాలకులు	O
5వ	B-NETI
శతాబ్దంలో	I-NETI
అజంతా	-NEL
వద్ద	O
గుహల	O
తవ్వకం	O
కార్యకలాపాలను	O
ప్రోత్సహించారు	O
.	O

క్రీస్తు	B-NETI
శకం	I-NETI
6	I-NETI
-	I-NETI
7	I-NETI
శతాబ్దాల్లో	I-NETI
'	O
'	O
(	O
మధ్యప్రదేశ్	-NEL
)	O
,	O
పశ్చిమ	O
చాళుక్యుల	O
(	O
కర్ణాటక	-NEL
)	O
వంటి	O
పాలకులు	O
కొందరు	O
మహారాష్ట్రను	-NEL
పరిపాలించారు	O
.	O

కాగా	O
,	O
క్రీస్తు	B-NETI
శకం	I-NETI
8వ	I-NETI
శతాబ్దంలో	I-NETI
రాష్ట్రకూటులు	O
అధికారంలోకి	O
వచ్చిన	O
తర్వాత	O
సుస్థిర	O
పాలనకు	O
పునాది	O
పడింది	O
.	O

అవార్డు	O
కొరకు	O
ప్రతి	B-NETI
సంవత్సరం	I-NETI
బహిరంగంగా	O
నామినేషన్లను	O
ఆహ్వానిస్తారు	O
.	O

అవార్డు	O
కొరకు	O
నామినేషన్లను	O
15	B-NETI
ఆగష్టు	I-NETI
,	I-NETI
2021లోగా	I-NETI
పంపించాలి	O
.	O

ఫిబ్రవరి	B-NETI
19	I-NETI
,	I-NETI
2021న	I-NETI
అమెరికా	-NEL
అధికారికంగా	O
ఈ	O
పారిస్	-NEL
ఒడంబడికలో	O
తిరిగి	O
చేరింది	O
.	O

కఠినమైన	O
ఇటువంటి	O
పరిస్థితులలో	O
కాందీశీకులకు	O
ప్రజలకు	O
కనీస	O
సౌకర్యాలైన	O
ఆహారం	O
,	O
దుస్తులు	O
,	O
ఆశ్రయం	O
కల్పించడానికి	O
భారత	B-NEO
ప్రభుత్వం	I-NEO
సెప్టెంబర్‌	B-NETI
1947లో	I-NETI
కేంద్ర	O
సహాయ	O
,	O
పునరావాస	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖను	O
ఏర్పాటు	O
చేసింది	O
.	O

భారత్‌	-NEL
ఈ	B-NETI
సంవత్సరం	I-NETI
75వ	O
స్వాతంత్ర్య	O
దినోత్సవాన్ని	O
జరుపుకుంటున్న	O
సందర్భంలో	O
అలనాటి	O
కఠినతర	O
పరిస్థితుల	O
గురించి	O
,	O
విషాద	O
గాధల	O
గురించి	O
ఈ	O
తరం	O
పాఠకులకు	O
ఈ	O
పుస్తకం	O
వివరిస్తుంది	O
.	O

మొదటిసారి	O
ప్రచురించబడి	O
50	B-NETI
సంవత్సరాల	I-NETI
తరువాత	O
ఇప్పుడు	O
ఈ	O
పుస్తకాన్ని	O
పునః	O
ప్రచురించడం	O
ఎంతో	O
అవసరం	O
.	O

గతం	O
గురించి	O
పునరావలోకనం	O
చేసుకోవడానికి	O
75	B-NETI
సంవత్సరాల	I-NETI
స్వాతంత్ర్యాన్ని	O
అర్థం	O
చేసుకోడానికి	O
తోడ్పడుతుంది	O
.	O

నాటికి	B-NETI
ఇండియా	-NEL
స్వాతంత్ర్యం	O
సాధించే	O
సమీప	O
స్థితికి	O
చేరుకుంది	O
.	O

18వ	B-NETI
శతాబ్దంలో	I-NETI
ఐరోపా	-NEL
పూర్తి	O
స్థాయిలో	O
విజ్ఞానవంతంగా	O
కావడానికి	O
ప్రధానంగా	O
దోహదం	O
చేసింది	O
సహేతుక	O
ఆలోచనా	O
రీతి	O
.	O

అసలు	O
బ్యూరోక్రసీ	O
అన్న	O
పదాన్ని	O
మొట్టమొదటిసారిగా	O
సామాజిక	O
శాస్త్రవేత్త	O
(	O
1864	B-NETI
-	-
1920	-NETI
)	O
వెలుగులోకి	O
తెచ్చారు	O
.	O

ఆధునిక	O
పూర్వ	O
యుగంలో	O
అంటే	O
17వ	B-NETI
శతాబ్దం	I-NETI
వరకు	I-NETI
వివిధ	O
రకాలుగా	O
ఆధిపత్య	O
ధోరణి	O
కొనసాగేది	O
.	O

స్వాతంత్ర్యం	O
వచ్చిన	O
రెండు	B-NETI
దశాబ్దాల	I-NETI
తరువాత	I-NETI
,	O
1967లో	-NETI
సాహిత్యం	O
ఖచ్చితమైన	O
శైలిని	O
అవలంబించింది	O
.	O

స్వాతంత్ర్యం	O
వచ్చిన	O
తర్వాత	O
ఒక	B-NETI
సంవత్సరంలోనే	I-NETI
మహాత్మా	B-NEP
గాంధీ	I-NEP
అమరుడు	O
కావడం	O
గొప్ప	O
విషాదాన్ని	O
మిగిల్చింది	O
.	O

ఆర్టికల్	O
239AA	O
మరియు	O
239AB	O
లను	O
మన	O
రాజ్యాంగంలో	O
చేర్చడానికి	O
1991	B-NETI
డిసెంబర్	I-NETI
20	I-NETI
న	I-NETI
ఎస్.	O
బి.	O
చవాన్	O
లోక్‌సభలో	O
రాజ్యాంగ	O
సవరణ	O
బిల్లును	O
ప్రవేశపెట్టారు	O
.	O

కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
వ్యవస్థల్లో	O
కాలానుగుణంగా	O
మార్పులు	O
చేయడం	O
కోసం	O
2020వ	B-NETI
సంవత్సరం	I-NETI
సెప్టెంబర్‌	I-NETI
20వ	I-NETI
తేదీన	I-NETI
మిషన్‌	O
కర్మయోగి	O
కార్యక్రమాన్ని	O
నరేంద్రమోదీ	-NEP
ప్రారంభించారు	O
.	O

పాలనా	O
యంత్రాంగంలో	O
మరింత	O
పారదర్శకత	O
,	O
బాధ్యతాయుత	O
వైఖరి	O
అలవరచడంతో	O
పాటు	O
పౌరులకు	O
సమాచారం	O
కోరే	O
హక్కును	O
సమాచార	O
హక్కు	O
చట్టం	O
2005	B-NETI
కల్పించింది	O
.	O

జల	O
సంరక్షణ	O
కోసం	O
ప్రజల	O
భాగస్వామ్యంతో	O
కూడిన	O
సామూహిక	O
ఉద్యమం	O
అవసరం	O
అని	O
2019	B-NETI
జూన్	I-NETI
30	I-NETI
నాటి	I-NETI
తన	O
'	O
మన్	O
కీ	O
బాత్	O
'	O
ప్రసంగంలో	O
పిలుపుని	O
ఇచ్చారు	O
.	O

మార్చి	B-NETI
2020తో	I-NETI
పోల్చిచూసినప్పుడు	O
మార్చి	B-NETI
2021లో	I-NETI
రాష్ట్రాల	O
వారీగా	O
జిఎస్‍టి	O
రాబడి	O
తెలుస్తోంది	O
.	O

1793	B-NETI
చార్టర్‌	O
చట్టానికి	O
చట్టబద్ధమైన	O
గుర్తింపు	O

పాక్షికంగా	O
ప్రపంచ	O
బ్యాంకు	O
నిధులతో	O
అమలు	O
అయ్యే	O
ఈ	O
పథకాన్ని	O
సుపరిపాలన	O
దినోత్సవం	O
అయిన	O
2019	B-NETI
డిసెంబర్	I-NETI
25న	I-NETI
ప్రారంభించారు	O
.	O

2002	B-NETI
నుండి	I-NETI
,	O
థాయిలాండ్‍లో	-NEL
ఎటువంటి	O
ఖర్చులు	O
(	O
ఛార్జీలు	O
)	O
లేకుండా	O
ప్రజలు	O
అందరికీ	O
సార్వత్రిక	O
ఆరోగ్య	O
సంరక్షణ	O
(	O
యూనివర్సల్	O
హెల్త్	O
కేర్	O
-	O
యూహెచ్‍సీ	O
)	O
కవరేజ్	O
.	O

క్రీ.శ.	B-NETI
1213లో	I-NETI
కాకతీయుల	O
వంశానికి	O
చెందిన	O
గణపతిదేవుని	-NEP
సైన్యాధ్యక్షుడు	O
రేచర్ల	B-NEP
రుద్రుడు	I-NEP
ఇసుక	O
పునాదులపై	O
నిర్మించిన	O
రామప్ప	B-NEAR
దేవాలయాన్ని	I-NEAR
యునెస్కో	-NEO
చారిత్రక	O
సంపదగా	O
గుర్తించింది	O
.	O

భారతదేశ	-NEL
73వ	O
స్వాతంత్ర్య	O
దినోత్సవం	O
సందర్భంగా	O
ఆగస్టు	B-NETI
15న	I-NETI
ప్రభుత్వం	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్ను	O
ప్రకటించింది	O
.	O

19వ	B-NETI
శతాబ్దం	I-NETI
చివర్లో	I-NETI
గ్రామీణ	O
ఆర్దిక	O
వ్యవస్థలో	O
వ్యవస్థీకృతమైన	O
మార్పులు	O
వచ్చాయి	O
.	O

ఇందులో	O
'	O
60ల	B-NETI
నుంచి	I-NETI
నేటి	I-NETI
వరకు	I-NETI
భారత	O
ప్రజాస్వామ్య	O
చరిత్రను	O
మన	O
కళ్ళ	O
ఎదుట	O
ఉంచుతాడు	O
రచయిత	O
.	O

2021	B-NETI
-	I-NETI
22	I-NETI
కేంద్ర	O
బడ్జెట్‌లో	O
సార్వత్రిక	O
త్రాగునీటి	O
సరఫరాకు	O
,	O
స్వచ్ఛ	O
భారత్	-NEL
మిషన్‌కు	O
ప్రత్యేక	O
ప్రాధాన్యం	O
కల్పించారు	O
.	O

నవ	O
శకం	O
20వ	B-NETI
శతాబ్దిలో	I-NETI
ప్రవేశించిన	O
అప్పుడు	O
ఉర్దూ	-NEL
కవిత్వం	O
స్వరం	O
,	O
పదాలు	O
మారిపోయాయి	O
.	O

((	O
బ్రిజ్	-
నారాయణ్	-
చక్	-
బస్త్	-
(	O
1882	B-NETI
-	I-NETI
1926	I-NETI
)	O
,	O
ఇక్బాల్	-NEP
(	O
1876	B-NETI
-	I-NETI
1938	I-NETI
)	O
,	O
ఫనీ	B-NEP
బదాయనీ	I-NEP
(	O
1879	B-NETI
-	I-NETI
1961	I-NETI
)	O
,	O
జిగర్	B-NEP
మెురాదాబాదీ	I-NEP
(	O
1890	B-NETI
-	I-NETI
1960	I-NETI
)	O
,	O
జోష్	B-NEP
మలిహాబాదీ	I-NEP
(	O
1898	B-NETI
-	I-NETI
1982	I-NETI
)	O
,	O
రఘుపతి	B-NEP
సహాయ్	I-NEP
,	O
ఫిరాక్	B-NEP
గోరఖ్	I-NEP
పురి	I-NEP
(	O
1896	B-NETI
-	I-NETI
1982	I-NETI
)	O
,	O
ఆనంద్	B-NEP
నారాయణ్	I-NEP
ముల్లా	I-NEP
(	O
1901	B-NETI
-	I-NETI
1997	I-NETI
)	O
వంటి	O
కవుల	O
కవితల్లో	O
సమకాలీన	O
సునిశితత్వం	O
కనిపిస్తుంది	O
.	O

మజాజ్	-NEP
(	O
1911	B-NETI
-	I-NETI
1955	I-NETI
)	O
,	O
మజ్రూహ్	B-NEP
సుల్తాన్	I-NEP
పురి	I-NEP
(	-NETI
1919	-
-	-
2000	-
)	O
,	O
మక్దూం	B-NEP
మొహియుద్దీన్	I-NEP
(	O
1908	B-NETI
-	I-NETI
1969	I-NETI
)	O
,	O
సహిర్	B-NEP
లుధియాన్వి	I-NEP
(	O
1921	B-NETI
1980	I-NETI
)	O
,	O
అలీ	B-NEP
సర్దార్	I-NEP
జాఫ్రీ	I-NEP
(	O
1913	B-NETI
-	I-NETI
2000	I-NETI
)	O
వంటి	O
కవులు	O
కవిత్వంలో	O
కార్మికుల	O
పోరాటాలు	O
,	O
సమాజంలో	O
అణచివేతకు	O
గురైన	O
కార్మికుల	O
దుస్థితని	O
వర్ణించారు	O
.	O

కున్వర్	O
మొహీందర్సింగ్	O
బేడీ	O
(	O
1909	B-NETI
-	I-NETI
1998	I-NETI
)	O
,	O
ఖుమార్	B-NEP
బారాబంక్వి	I-NEP
(	O
1919	B-NETI
-	I-NETI
1999	I-NETI
)	O
,	O
షమీమ్	B-NEP
జైపురి	I-NEP
(	O
మ్రణం	O
2003	-NETI
)	O
,	O
బషీర్	B-NEP
బదర్	I-NEP
(	O
జననం	O
1935	-NETI
)	O
ప్రముఖ	O
కవులుగా	O
పేరు	O
గడించారు	O
.	O

దేశంలో	O
నీటి	O
అవసరాలు	O
,	O
నీటి	O
లభ్యత	O
అంశాల	O
పై	O
ప్రత్యేక	O
దృష్టిని	O
కేంద్రీకరించడంతో	O
పాటుగా	O
నీటి	O
యాజమాన్యానికి	O
సమగ్ర	O
స్వరూపం	O
ఇచ్చేందుకు	O
,	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
2019	B-NETI
మే	I-NETI
నెలలో	I-NETI
అత్యున్నత	O
స్థాయిలో	O
కీలక	O
విధాన	O
నిర్ణయం	O
తీసుకుంది	O
.	O

బ్రిటిష్	O
అధికారులకు	O
,	O
వంటి	O
స్థానిక	O
భాషలు	O
నేర్పేందుకు	O
బ్రిటిష్	O
ఇండియా	O
గవర్నర్	O
జనరల్	O
లార్డ్	B-NEP
వెలెస్లీ	I-NEP
సంవత్సరంలో	B-NETI
ఫోర్ట్	B-NEO
విలియం	I-NEO
కాలేజి	I-NEO
కోల్‍కత్తాలో	-NEL
ఏర్పాటు	O
చేశారు	O
.	O

లోక్​సభకు	O
,	O
శాసనసభలకు	O
ఐదు	B-NETI
ఏళ్లకు	I-NETI
ఒకసారి	O
పెద్ద	O
ఎత్తున	O
సాధారణ	O
ఎన్నికలు	O
నిర్వహించినప్పుడు	O
,	O
ఓటర్లు	O
కూడా	O
ఎక్కువ	O
ఆసక్తి	O
కనబరుస్తూ	O
అధిక	O
సంఖ్యలో	O
పాల్గొనే	O
అవకాశం	O
ఉంటుంది	O
.	O

వారిలో	O
మీర్	B-NEP
అమ్మాన్	I-NEP
(	O
1748	B-NETI
-	I-NETI
1823	I-NETI
)	O
,	O
సయ్యద్	B-NEP
హైదరీ	I-NEP
(	O
1768	B-NETI
-	I-NETI
1806	I-NETI
)	O
,	O
బేణీ	B-NEP
నారాయణ్	I-NEP
,	O
లాలూ	B-NEP
లాల్	I-NEP
(	O
1763	B-NETI
-	I-NETI
1835	I-NETI
)	O
వంటి	O
వారు	O
ఉన్నారు	O
.	O

20వ	B-NETI
శతాబ్ధి	I-NETI
ప్రారంభంలో	I-NETI
భారత	O
స్వాతంత్ర్యోద్యమం	O
ఉదృతం	O
కావడంతో	O
పలువురు	O
కవులు	O
,	O
రచయితలు	O
దేశభక్తిని	O
ప్రేరేపించే	O
రచనలు	O
చేస్తూ	O
సంపూర్ణ	O
హృదయంతో	O
స్వాతంత్ర్య	O
పోరాటంలోకి	O
దూకారు	O
.	O

నజీర్	B-NEP
అహ్మద్	I-NEP
(	O
1836	B-NETI
-	I-NETI
1912	I-NETI
)	O
వంటి	O
నవలాకారులు	O
రోజువారీ	O
జీవితానికి	O
సంబంధించిన	O
కథలను	O
నవలలుగా	O
రచించారు	O
.	O

రతన్	B-NEP
నాథ్	I-NEP
ధార్	I-NEP
సర్	I-NEP
సహర్	I-NEP
(	O
1846	B-NETI
-	I-NETI
1903	I-NETI
)	O
,	O
షరార్	-NEP
(	O
1860	B-NETI
-	I-NETI
1926	I-NETI
)	O
,	O
ఎంతో	O
ప్రాచుర్యం	O
పొందిన	O
"	O
ఉమ్రావ్	B-NEAR
జాన్	I-NEAR
అదా	I-NEAR
"	O
నవలను	O
రచించిన	O
మీర్జా	B-NEP
హదీ	I-NEP
రుస్వా	I-NEP
(	O
1857	B-NETI
-	I-NETI
1931	I-NETI
)	O
ప్రముఖ	O
నవలాకారుడు	O
.	O

పర్యవసానంగా	O
ప్రభుత్వం	O
ఆగస్టు	B-NETI
2019లో	I-NETI
ముడి	O
అగరొత్తుల	O
దిగుమతిని	O
నియంత్రించింది	O
.	O

తొలి	O
కవితా	O
సంకలనం	O
వెలువరించిన	O
ఘనత	O
,	O
వలీ	O
దఖానీ	O
(	O
1667	B-NETI
-	I-NETI
1707	I-NETI
)	O
కి	O
దక్కుతుంది	O
.	O

వెదురు	O
రంగాన్ని	O
క్లస్టర్	O
ఆధారిత	O
పరిశ్రమగా	O
అభివృద్ది	O
చేయాలి	O
అనే	O
లక్ష్యంతో	O
జాతీయ	B-NEAR
వెదురు	I-NEAR
మిషన్	I-NEAR
(	O
ఎన్‍బిఎం	-NEAR
)	O
ను	O
2018	B-NETI
-	I-NETI
19	I-NETI
లో	I-NETI
పునర్వ్యవస్థీకరించారు	O
.	O

18వ	O
శతాబ్దిలో	O
మీర్	B-NEP
తకీ	I-NEP
మీర్	I-NEP
(	O
1723	B-NETI
-	I-NETI
1810	I-NETI
)	O
సాహితీ	O
రంగంలో	O
ప్రవేశించడం	O
కవిత్వం	O
కొత్త	O
శిఖరాలకు	O
చేరింది	O
.	O

జర్మన్	B-NEO
గ్రీన్	I-NEO
పార్టీ	I-NEO
వ్యవస్థాపకులు	O
పెట్రకెల్లీ	-NEP
(	O
Petra	B-NEP
Kelly	I-NEP
-	B-NETI
92	I-NETI
)	O
గాంధీజీ	-NEP
స్ఫూర్తిని	O
గురించి	O
స్పష్టంగా	O
పేర్కొన్నారు	O
.	O

'	O
డీప్	O
ఎకాలజి	O
'	O
భావనను	O
ప్రతిపాదించిన	O
ఎర్న్	B-NEP
నెస్	I-NEP
(	O
Arne	B-NEP
Naess	I-NEP
1912	B-NETI
-	I-NETI
2009	I-NETI
)	O
గ్రీన్	O
మూమెంట్స్‌లో	O
‍	O
మార్గదర్శి	O
కూడా	O
.	O

అంటే	O
-	O
నాగాలాండ్	-NEL
,	O
పుదుచ్చేరిల్లో	-NEL
తప్ప	O
దాదాపు	O
మిగిలిన	O
అన్ని	O
శాసనసభలకు	O
,	O
లోక్‍సభకు	O
సాధారణ	O
ఎన్నికలు	O
ఒకేసారి	O
అదీ	O
చివరిసారిగా	O
జరిగింది	O
-	O
1967	B-NETI
లోనే	I-NETI
.	O

ఈ	B-NETI
సంవత్సరంలో	I-NETI
ఏర్పాటు	O
అయిన	O
లోక్‍సభ	O
-	O
దాని	O
కాలపరిమితి	O
ముగియకుండానే	O
1971లో	-NETI
ముందుగానే	O
రద్దయింది	O
.	O

18వ	B-NETI
శతాబ్దికి	I-NETI
చెందిన	O
ప్రముఖ	O
కవుల్లో	O
సౌదా	-NEP
(	O
1713	O
-	O
1781	O
)	O
,	O
మీర్	B-NEP
దర్ద్	I-NEP
(	O
1720	B-NETI
-	I-NETI
1785	I-NETI
)	O
కైం	B-NEP
చాంద్	I-NEP
పురి	I-NEP
(	O
1722	B-NETI
-	I-NETI
1793	I-NETI
)	O
,	O
ఇన్షా	-NEP
(	O
1752	B-NETI
-	I-NETI
1817	I-NETI
)	O
,	O
ఖలందర్	B-NEP
బక్ష్	I-NEP
జురత్	I-NEP
(	O
1748	B-NETI
-	I-NETI
1809	I-NETI
)	O
,	O
మషాఫి	B-NEP
ఘలామ్	I-NEP
హందాని	I-NEP
(	O
1751	B-NETI
-	I-NETI
1824	I-NETI
)	O
ఉన్నారు	O
.	O

సాహితీ	O
చరిత్రలో	O
అత్యంత	O
ప్రత్యేకత	O
సంతరించుకున్న	O
కవి	O
నజీర్	O
అక్బరాబాది	O
(	O
1740	B-NETI
-	I-NETI
1830	I-NETI
)	O
.	O

ఇందులో	O
భాగంగా	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వ	O
స్థాయి	O
నుంచి	O
స్థానిక	O
ప్రభుత్వాల	O
స్థాయి	O
వరకూ	O
వివిధ	O
పాలక	O
విభాగాల	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
కార్యక్రమాల	O
ప్రభావాన్ని	O
అంచనా	O
వేయడం	O
లక్ష్యంగా	O
2019	B-NETI
ఆగస్టులో	I-NETI
'	O
నేషనల్‌	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
సర్వీసెస్‌	O
డెలివరీ	O
అసెస్‌మెంట్	O
'	O
(	O
ఎన్‌ఇఎస్‌డిఎ	O
)	O
చట్రాన్ని	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
ప్రవేశపెట్టింది	O
.	O

ఆ	O
తరువాత	O
1975లో	-NETI
దేశంలో	O
ఆత్యయిక	O
పరిస్థితి	O
(	O
ఎమర్జెన్సీ	O
)	O
విధించిన	O
సందర్భంలో	O
లోక్‍సభ	O
వ్యవధిని	O
పొడిగించడం	O
,	O
1977	B-NETI
నాటి	I-NETI
లోక్‍సభ	O
ఎన్నికల	O
తరువాత	O
కొన్ని	O
రాష్ట్రాల్లో	O
శాసన	O
సభలను	O
రద్దు	O
చేయడంతో	O
ఉమ్మడి	O
ఎన్నికల	O
పద్ధతి	O
చిందరవందర	O
అయింది	O
.	O

19వ	B-NETI
శతాబ్ది	I-NETI
కవితకు	O
స్వర్ణయుగంగా	O
పరిగణిస్తారు	O
.	O

జాక్	-NEP
(	O
1790	O
-	O
1854	O
)	O
,	O
బహదూర్	B-NEP
షా	I-NEP
జఫర్	I-NEP
(	O
1775	B-NETI
-	I-NETI
1862	I-NETI
)	O
,	O
మోమిన్	-NEP
(	O
1800	B-NETI
-	I-NETI
1851	I-NETI
)	O
,	O
గాలిబ్	-NEP
(	O
1797	B-NETI
-	I-NETI
1869	I-NETI
)	O
వంటి	O
ప్రముఖ	O
కవులు	O
ఆవిర్భవించిన	O
సమయం	O
అది	O
.	O

ఎన్నికలను	O
ప్రకటించిన	O
తేదీనుండి	O
ఓటింగ్	O
జరగడానికి	O
ముందు	O
కనీసం	O
25	B-NETI
రోజుల	I-NETI
వ్యవధి	I-NETI
ఉండడం	O
చట్టరీత్యా	O
తప్పనిసరి	O
.	O

అందువల్ల	O
సభల	O
కాలపరిమితి	O
మూడు	B-NETI
నాలుగు	I-NETI
నెలలకు	I-NETI
అటూఇటూగా	O
ముగిసే	O
పరిస్థితులు	O
ఉన్నప్పుడు	O
,	O
ఒకేసారి	O
ఎన్నికలను	O
నిర్వహించడం	O
చట్టరీత్యా	O
సాధ్యం	O
.	O

6	B-NETI
నెలలలోపు	I-NETI
మాత్రమే	O
,	O
అంతకంటే	O
ముందు	O
మాత్రం	O
కుదరదు	O
.	O

‍ఐదు	B-NETI
ఏళ్ళ	I-NETI
కాలపరిమితి	O
ముగిసిన	O
తరువాత	O
సభ	O
రద్దు	O
అవుతుంది	O
"	O
.	O

2004లో	-NETI
నోబెల్	O
శాంతి	O
బహుమతి	O
పొందిన	O
కెన్యా	-NEL
దేశపు	O
పర్యావరణ	O
యోధ	O
వంగరి	B-NEP
మథాయ్	I-NEP
(	O
1940	B-NETI
-	I-NETI
2011	I-NETI
)	O
గాంధీజీ	-NEP
సిద్ధాంతాలతో	O
స్ఫూర్తి	O
పొందిన	O
వ్యక్తి	O
.	O

15	B-NETI
ఏండ్ల	I-NETI
సుధీర్ఘ	O
ఉద్యమ	O
అనంతరం	O
2014లో	-NETI
తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్రం	O
దేశంలో	O
29వ	O
రాష్ట్రంగా	O
ఉనికిలోకి	O
వచ్చింది	O
.	O

గత	B-NETI
సంవత్సరం	I-NETI
డిసెంబర్లో	I-NETI
రంజిత్	B-NEP
సింగ్	I-NEP
దిసాలేకు	I-NEP
ప్రతిష్ఠాత్మకమైన	O
గ్లోబల్	O
టీచర్	O
అవార్డు	O
లభించింది	O
.	O

2019	B-NETI
అక్టోబర్	I-NETI
2	I-NETI
మహాత్మాగాంధీ	-NEP
150వ	O
జయంతిని	O
పురస్కరించుకుని	O
ఆయనకు	O
నివాళిగా	O
దేశాన్ని	O
బహిరంగ	O
మలమూత్ర	O
విసర్జనరహిత	O
దేశంగా	O
ప్రకటించారు	O
.	O

స్వాతంత్య్రం	O
వచ్చిన	O
తరువాత	O
మన	O
దేశంలో	O
లోక్‍సభకు	O
,	O
శాసనసభలకు	O
ఉమ్మడి	O
ఎన్నికల	O
నిర్వహణ	O
అనేది	O
మొదటి	B-NETI
రెండు	I-NETI
దశాబ్దాల్లోనే	I-NETI
చూసాం	O
.	O

లోక్‍సభకు	O
,	O
శాసనసభకు	O
మొదటి	O
సాధారణ	O
ఎన్నికలు	O
అక్టోబరు	B-NETI
,	I-NETI
1951లో	I-NETI
ఒకేసారి	O
మొదలయి	O
ఆరు	B-NETI
నెలల	I-NETI
పాటు	I-NETI
జరిగాయి	O
.	O

దేశంలోని	O
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లో	O
ప్రతి	O
ఇంటికీ	O
2024	B-NETI
నాటికల్లా	I-NETI
కుళాయి	O
ద్వారా	O
నీటిని	O
అందించాలి	O
అనే	O
లక్ష్యంతో	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
"	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
"	O
ప్రధాన	O
కార్యక్రమాన్ని	O
చేపట్టింది	O
.	O

20వ	B-NETI
శతాబ్దపు	I-NETI
చివరి	I-NETI
దశాబ్దంలో	I-NETI
వచ్చిన	O
నవలల్లో	O
ప్రశంసలు	O
అందుకున్న	O
పెరుంబదవం	B-NEAR
శ్రీధరన్	I-NEAR
'	O
ఒరు	B-NEAR
సంకీర్తనం	I-NEAR
పోలె	I-NEAR
(	O
లైక్	B-NEAR
ఏ	I-NEAR
సాంగ్	I-NEAR
)	O
'	O
ప్రత్యేకంగా	O
ప్రస్తావించదగ్గది	O
.	O

ఆరోగ్య	O
భారత్	O
కు	O
ఊతం	O
ఇచ్చేలా	O
2021	B-NETI
-	I-NETI
22	I-NETI
బడ్జెట్	O
కేటాయింపులు	O
.	O

20వ	B-NETI
శతాబ్దపు	I-NETI
చివరి	I-NETI
దశాబ్దాల్లో	I-NETI
ప్రచురితమైన	O
రచనలు	O
తమ	O
కథన	O
శైలిలో	O
ఐతిహ్యం	O
,	O
వాస్తవికత	O
,	O
మాజికల్	O
రియలిజంలను	O
సమ్మేళనం	O
చేశాయి	O
,	O
నవలా	O
ప్రక్రియలో	O
అలాంటి	O
ప్రయోగాలు	O
ప్రస్తుత	O
శతాబ్దంలో	O
ఇంకా	O
పెరిగాయి	O
.	O

సెప్టెంబరు	B-NETI
,	I-NETI
2020లో	I-NETI
ఈ	O
గ్రామంలోని	O
ప్రతి	O
ఇంటికీ	O
నల్లా	O
కనెక్షన్	O
ద్వారా	O
నీరు	O
సరఫరా	O
చేసే	O
కార్యక్రమం	O
ప్రారంభమైంది	O
.	O

2030	B-NETI
నాటికల్లా	I-NETI
దేశపు	O
నీటి	O
అవసరాలు	O
అందుబాటులో	O
ఉండే	O
నీటికి	O
రెట్టింపు	O
అవుతాయి	O
అని	O
కూడా	O
ఆ	O
నివేదిక	O
లెక్కగట్టింది	O
.	O

20వ	B-NETI
శతాబ్దం	I-NETI
చివరి	I-NETI
దశాబ్దాలలో	I-NETI
రాయడం	O
ఆరంభించిన	O
నవలా	O
రచయితలు	O
వస్తుపరంగా	O
,	O
శైలిపరంగా	O
కొత్త	O
పుంతలు	O
తొక్కుతున్నారు	O
,	O
అందుకు	O
కారణం	O
పోస్ట్	O
-	O
మోడరన్	O
సాహితీరీతులు	O
వారిని	O
అమితంగా	O
ప్రభావితం	O
చేయడమే	O
.	O

నరేంద్ర	O
మోదీ	O
నాయకత్వంలో	O
ప్రభుత్వం	O
2014	B-NETI
నుంచి	I-NETI
నీటి	O
యాజమాన్యం	O
విషయంలో	O
క్రియాశీలంగా	O
వ్యవహరిస్తోంది	O
.	O

అటుపైన	O
భారత	O
సాహితీ	O
పరిణామంలో	O
కొత్త	O
దశ	O
మొదలు	O
అవగా	O
తదుపరి	B-NETI
మూడు	I-NETI
దశాబ్దాలూ	I-NETI
సమాజం	O
ఎదుర్కొంటున్న	O
కొత్త	O
సమస్యలను	O
కథలు	O
,	O
నవలలు	O
ప్రముఖంగా	O
ప్రస్తావించాయి	O
.	O

తద్వారా	O
రాబోయే	O
30	B-NETI
సంవత్సరాల	I-NETI
పాటు	I-NETI
అవి	O
పని	O
చేసేలా	O
తీర్చిదిద్ది	O
ప్రతీ	O
ఇంటికీ	O
ట్యాప్	O
వాటర్	O
కనెక్షన్	O
ఇస్తారు	O
.	O

ఆంధ్రప్రదేశ్	-NEL
ప్రభుత్వం	O
2005వ	B-NETI
సంవత్సరంలో	I-NETI
పోలవరం	-NEL
ప్రాజెక్టుకు	O
సంబంధించి	O
సవివరమైన	O
ప్రాజెక్టు	O
నివేదిక	O
(	O
డిపిఆర్	O
)	O
ను	O
కేంద్ర	O
జల	O
సంఘానికి	O
పరిశీలన	O
నిమిత్తం	O
సమర్పించింది	O
.	O

-	O
పరిశుభ్రత	O
ద్వారా	O
ఆరోగ్యాన్ని	O
సాధించడమే	O
లక్ష్యంగా	O
2014	B-NETI
అక్టోబర్	I-NETI
2న	I-NETI
మహాత్ముని	-NEP
స్ఫూర్తితో	O
స్వచ్ఛ	O
భారత్	-NEL
పథకాన్ని	O
ప్రారంభించారు	O
.	O

కాబట్టే	O
రాబోయే	B-NETI
దశాబ్దాల్లో	I-NETI
మాత్రమే	O
గాక	O
పాటు	B-NETI
ఉజ్వల	O
రీతిలో	O
ప్రకాశించగలదు	O
అనడంలో	O
నాకు	O
ఎలాంటి	O
సందేహమూ	O
లేదు	O
.	O

2019	B-NETI
ఆగష్టు	I-NETI
29న	I-NETI
ప్రారంభమైన	O
ఈ	O
కార్యక్రమం	O
...	O
జీవనశైలి	O
ఆధారంగా	O
ఎదురయ్యే	O
మధుమేహం	O
,	O
రక్తపోటు	O
వంటివి	O
దేశంలో	O
పెరుగుతున్న	O
నేపథ్యంలో	O
రోజుకు	B-NETI
అరగంట	I-NETI
వ్యాయామం	O
చేయాలి	O
అనే	O
స్ఫూర్తిని	O
పెంచింది	O
.	O

భారతీయ	O
సాహిత్యం	O
పాశ్చాత్య	O
మార్గం	O
పడుతుంది	O
అన్న	O
రెండు	B-NETI
దశాబ్దాల	I-NETI
ముందటి	I-NETI
భావనకు	O
విరుద్ధంగా	O
అనేక	O
భాషల్లో	O
పురాణేతిహాస	O
ప్రధాన	O
మార్గం	O
పట్టింది	O
.	O

అంతే	O
గాక	O
,	O
21వ	B-NETI
శతాబ్దపు	I-NETI
సున్నిత	O
అంశాలకు	O
అనుగుణంగా	O
దాన్ని	O
ప్రదర్శిస్తుండటం	O
ఇందుకు	O
నిదర్శనం	O
.	O

-	O
కనీస	O
అవసరమైన	O
తాగు‍నీరును	O
ఇంటి	O
ఇంటికీ	O
పైపుల	O
ద్వారా	O
అందిచాలనే	O
లక్ష్యంతో	O
2019	B-NETI
ఆగష్టు	I-NETI
15న	I-NETI
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్‍ను	O
ప్రకటించారు	O
.	O

గత	B-NETI
5	I-NETI
-	I-NETI
6	I-NETI
సంవత్సరాలలో	I-NETI
టెన్నిస్‌	O
క్రీడలో	O
వచ్చిన	O
మార్పులను	O
అడిగి	O
తెలుసుకున్నారు	O
.	O

గంగా	-NEL
నది	O
ప్రవాహంపై	O
2018	B-NETI
అక్టోబరు	I-NETI
నెలలో	I-NETI
విడుదల	O
చేసిన	O
చారిత్రాత్మక	O
అధికార	O
ప్రకటన	O
అవిరళ	O
గంగ	-NEL
దిశలో	O
మహత్తర	O
చర్య	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
స్మార్ట్‌	O
సిటీల	O
నిర్వాహకులకు	O
పరిస్థితిపై	O
అవగాహన	O
కల్పించడంతో	O
పాటు	O
వారు	O
అత్యవసర	O
స్పందన	O
సేవలు	O
అందించగలిగేలా	O
స్మార్ట్‌	O
సిటీల	O
కార్యక్రమం	O
కింద	O
సమీకృత	O
కమాండ్‌	B-NEO
అండ్‌	I-NEO
కంట్రోల్‌	I-NEO
సెంటర్లు	I-NEO
(	I-NEO
ఐసీసీసీ	I-NEO
)	I-NEO
పనిచేస్తున్న	O
అన్ని	O
నగరాల్లో	O
వాటిని	O
24	B-NETI
గంటలూ	I-NETI
పని	O
చేసే	O
సంధాన	O
కేంద్రాలుగా	O
మార్చేశారు	O
.	O

నిజానికి	O
దశకం	B-NETI
మధ్య	I-NETI
ప్రాంతం	O
వరకు	O
పురోగమన	O
ప్రక్రియను	O
వేగవంతం	O
చేయడమే	O
ప్రపంచ	O
వ్యాప్తంగా	O
అభివృద్ధి	O
విధానాలలో	O
ముఖ్య	O
భాగంగా	O
ఉండేది	O
.	O

అంతకన్నా	O
ఎంతో	O
ముందుగా	O
-	O
కనీసం	O
వెయ్యి	B-NETI
ఏళ్లకు	I-NETI
పూర్వమే	I-NETI
భారతదేశం	-NEL
అనువాద	O
ప్రక్రియను	O
స్వేచ్ఛగా	O
అనుసరిస్తోంది	O
.	O

అయితే	O
,	O
ఇది	O
అంతా	O
గడచిన	B-NETI
300	I-NETI
ఏళ్ల	I-NETI
వ్యవధికి	O
మాత్రమే	O
పరిమితం	O
.	O

1990	B-NETI
దశకం	I-NETI
నాటికి	I-NETI
ఈ	O
సిద్ధాంత	O
భావన	O
మారి	O
,	O
ప్రజల	O
అందరి	O
జీవితానికి	O
సంబంధించిన	O
అన్ని	O
అంశాలూ	O
,	O
సక్రమంగా	O
ఉండడమే	O
అనే	O
దిశలో	O
మానవ	O
అభివృద్ధి	O
అన్న	O
భావన	O
రూపొందింది	O
.	O

కేంద్రం	O
గత	B-NETI
ఆరు	I-NETI
సంవత్సరాలుగా	I-NETI
అనేక	O
సాహసోపేతమైన	O
సంస్కరణలను	O
చేపట్టింది	O
.	O

ఆధునిక	B-NETI
యుగం	I-NETI
విషయానికి	O
వస్తే	O
-	O
19వ	B-NETI
శతాబ్దం	I-NETI
చివర	I-NETI
,	I-NETI
20వ	I-NETI
శతాబ్దం	I-NETI
తొలినాళ్లలో	I-NETI
ప్రత్యేకించి	O
నవలలు	O
,	O
కథలకు	O
సంబంధించి	O
వివిధ	O
భాషలలో	O
అనేక	O
మంది	O
రచయితలు	O
తమ	O
పాశ్చాత్య	O
సమకాలీనులను	O
అనుకరించే	O
ప్రయత్నం	O
చేశారు	O
.	O

కానీ	O
,	O
ఇదే	B-NETI
కాలంలో	I-NETI
1947	I-NETI
దాకా	I-NETI
అత్యంత	O
విశిష్టమైన	O
-	O
'	O
స్వాతంత్ర్య	O
సాహిత్యం	O
'	O
ఆవిర్భవించింది	O
.	O

భారత	O
స్వాతంత్ర్యం	O
తర్వాత	O
తొలి	B-NETI
రెండు	I-NETI
దశాబ్దాల్లో	I-NETI
ఆధునికత	O
,	O
ప్రగతి	O
వైపు	O
పయనించడం	O
పై	O
దేశం	O
నిమగ్నం	O
అయిన	O
అపుడు	O
పలు	O
భాషలలో	O
వెలువడిన	O
అనేక	O
పద్యాలు	O
,	O
కథలు	O
,	O
నవలలు	O
,	O
నాటకాలు	O
గ్రామీణ	O
నేపథ్యం	O
పై	O
దృష్టి	O
సారించి	O
,	O
ముఖ్యంగా	O
వ్యవసాయ	O
సమాజం	O
కష్టాలను	O
వెలుగులోకి	O
తెచ్చాయి	O
.	O

ఈ	O
కనీస	O
,	O
గరిష్ట	O
సూచికల	O
విలువలు	O
ఈ	O
విధంగా	O
ఉన్నాయి	O
:	O
ఆయుఃప్రమాణం	O
-	O
కనీసంగా	O
20	B-NETI
సంవత్సరాలు	I-NETI
,	O
గరిష్టంగా	O
85	B-NETI
సంవత్సరాలు	I-NETI
.	O

జర్మనీలో	-NEL
జన్మించిన	O
వీరు	O
22	B-NETI
సంవత్సరాల	I-NETI
వయసులో	I-NETI
కొలంబియా	-NEL
విశ్వవిద్యాలయంలో	O
ఆర్థిక	O
శాస్త్రం	O
బోధించిన	O
ప్రతిభాశాలి	O
.	O

గత	B-NETI
కొన్ని	I-NETI
నెలలుగా	I-NETI
రాష్ట్రంలోని	O
మయూర్భంజ్	-NEL
,	O
కియోంఝర్	-NEL
,	O
రాయగడ	-NEL
,	O
సుందర్గఢ్	-NEL
,	O
కోరాపుట్	-NEL
పట్టణాలలోని	O
కేంద్రాలలో	O
శిక్షణ	O
,	O
ప్రాసెసింగ్	O
,	O
బ్రాండింగ్	O
,	O
ప్యాకేజింగ్‍కు	O
అవసరమైన	O
యంత్రాలను	O
సేకరిస్తున్నారు	O
.	O

ఈ	O
మధ్యనే	O
14	B-NETI
ఏళ్ళ	I-NETI
లోపు	O
పిల్లల్ని	O
ఇళ్లలో	O
పనికి	O
పెట్టుకోకపోవటం	O
(	O
బాలకార్మిక	O
నిరోధక	O
చట్టానికి	O
చేసిన	O
సవరణ	O
రీత్యా	O
)	O
కూడా	O
చేర్చారు	O
.	O

ఐక్యరాజ్యసమితి	-NEO
మానవ	B-NEO
అభివృద్ధి	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
నివేదిక	O
1990	B-NETI
నుంచి	I-NETI
2019	I-NETI
నాటి	I-NETI
వరకు	I-NETI
మానవ	O
అభివృద్ధిలో	O
భారతదేశ	-NEL
పురోగమనపు	O
గణంకాలను	O
వెల్లడించింది	O
.	O

ఐక్యరాజ్య	B-NEO
సమితి	I-NEO
2012	B-NETI
డిసెంబరు	I-NETI
తీర్మానంలో	O
మొత్తం	O
మానవ	O
అభివృద్ధిని	O
,	O
2015	B-NETI
తరువాత	I-NETI
అభివృద్ధి	O
ఎజెండాలో	O
చేర్పించాల్సిన	O
అవసరాన్ని	O
మరింత	O
నొక్కి	O
చెప్పింది	O
.	O

అదే	O
సమయంలో	O
ఆయుఃప్రమాణం	O
12	B-NETI
సంవత్సరాలు	I-NETI
పెరిగింది	O
.	O

అంచనా	O
వేసిన	O
విద్యా	O
సంవత్సరాల	O
ప్రమాణపు	O
గడువు	O
కూడా	O
4.5	B-NETI
ఏళ్ళు	I-NETI
పెరిగాయి	O
.	O

విద్యా	O
సంవత్సరాలు	O
3.5	B-NETI
ఏళ్ళు	I-NETI
పెరిగాయి	O
.	O

దేశవ్యాప్తంగా	O
వివిధ	O
రాష్ట్రప్రభుత్వ	O
నోడల్	O
సంస్థల	O
సహకారంతో	O
వన్‌ధన్	O
వికాస్	O
యోజన	O
18	B-NETI
నెలలుగా	I-NETI
త్వరితగతిన	O
అమలు	O
అవుతున్నది	O
.	O

గంగానది	-NEL
మరియు	O
దాని	O
ఉపనదుల	O
కాయకల్పం	O
కోసం	O
నమామి	O
గంగే	O
కార్యక్రమాన్ని	O
2014	B-NETI
-	I-NETI
15	I-NETI
సంవత్సరంలో	I-NETI
ప్రారంభించడం	O
జరిగింది	O
.	O

ఆ	O
మేరకు	O
19వ	B-NETI
శతాబ్దం	I-NETI
ఆరంభం	O
నుంచీ	O
బాల్య	O
వివాహాలు	O
,	O
సతీసహగమనం	O
వంటి	O
దురాచారాలను	O
వ్యతిరేకిస్తూ	O
ప్రచార	O
ఉద్యమాలు	O
నిర్వహించిన	O
ఆలోచనాపరులు	O
,	O
సంస్కర్తలను	O
కన్న	O
భూమి	O
ఈ	O
రాష్ట్రం	O
అదే	O
సమయంలో	O
మహిళా	O
విద్య	O
,	O
వితంతు	O
పునర్వివాహాలను	O
సమర్థించింది	O
.	O

ఇక	O
మహిళలు	O
పాఠశాలలు	O
/	O
కళాశాలలకు	O
సైకిళ్లపై	O
వెళ్లడం	O
,	O
బజారుకు	O
వెళ్లి	O
సరకులు	O
తేవడం	O
వంటి	O
కార్యకలాపాలను	O
పూణే	-NEL
(	O
ప్రముఖ	O
విద్యాకూడలి	O
,	O
తూర్పు	O
ఆక్స్​ఫర్డ్​గా	-NEO
ప్రసిద్ధం	O
)	O
తదితర	O
నగరాలు	O
1930	B-NETI
దశకం	I-NETI
ప్రారంభంలోనే	O
చూశాయి	O
.	O

అంటే	O
కల్లా	B-NETI
దేశంలోని	O
ప్రతి	O
గ్రామంలోని	O
ప్రతి	O
ఇంటికీ	O
మంచి	O
నీటి	O
కనెక్షన్	O
ఇవ్వాలి	O
అనేది	O
దీని	O
లక్ష్యం	O
.	O

ఆ	O
మేరకు	O
'	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
'	O
కింద	O
2024	B-NETI
నాటికి	I-NETI
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లోని	O
ప్రతి	O
ఇంటికీ	O
సురక్షిత	O
,	O
సమృద్ధ	O
నీటి	O
సరఫరాను	O
లక్ష్యంగా	O
నిర్దేశించుకుంది	O
.	O

అంటే	O
-	O
ఐరాస	-NEO
నిర్దేశిత	O
సుస్థిర	O
లక్ష్యాల	O
సాధన	O
గడువుకు	O
ఆరు	B-NETI
ఏళ్లు	I-NETI
ముందుగానే	O
ఈ	O
మైలురాయిని	O
చేరబోవడం	O
ఎంతో	O
ప్రశంసనీయం	O
.	O

దేశవ్యాప్తంగా	O
2019	B-NETI
ఆగస్టు	I-NETI
15న	I-NETI
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
ప్రారంభమైంది	O
.	O

దీనికి	O
ముందు	O
,	O
అంటే	O
క్రీస్తుపూర్వం	B-NETI
ఆరో	I-NETI
శతాబ్దానికి	I-NETI
ముందు	I-NETI
ఏ	O
పరాయి	O
పదమూ	O
చొరబడలేదు	O
.	O

ఫలితంగా	O
1977	B-NETI
నాటి	I-NETI
భారతదేశం	-NEL
మశూచి	O
నుంచి	O
విముక్తి	O
పొందింది	O
.	O

విస్తృతమైన	O
ప్రచారం	O
ద్వారా	O
1995	B-NETI
నాటికి	I-NETI
దేశ	O
వ్యాప్తంగా	O
అమలు	O
చేయగలిగింది	O
.	O

కేంద్ర	O
ప్రభుత్వంలో	O
కార్యదర్శి	O
హోదాను	O
పొందాలి	O
అంటే	O
32	B-NETI
సంవత్సరాల	I-NETI
పాటు	I-NETI
పని	O
చేయాలి	O
.	O

అజంతా	-NEL
గుహలు	O
క్రీస్తు	B-NETI
పూర్వం	I-NETI
2	I-NETI
-	I-NETI
1	I-NETI
శతాబ్దాల	I-NETI
మధ్యకాలానికి	I-NETI
చెందినవి	O
కాగా	O
,	O
ఆ	O
తర్వాత	O
600	B-NETI
ఏళ్లకు	I-NETI
ఎల్లోరా	-NEL
గుహలు	O
తవ్వకాల్లో	O
బయటపడ్డాయి	O
.	O

((	O
రమేశ్‌	-
చంద్ర	-
దత్‌	-
1899లో	B-NETI
జాతీయ	B-NEO
కాంగ్రెస్	I-NEO
అధ్యక్షుడు	O
అయ్యి	O
సుప్రసిద్ధమైన	O
"	O
భారత	B-NEAR
ఆర్థిక	I-NEAR
చరిత్ర	I-NEAR
"	O
పుస్తకం	O
రాశారు	O
.	O

భారతదేశం	B-NEL
స్వాతంత్య్రం	O
పొందడానికి	O
ఏడాది	O
ముందు	O
అంటే	O
1946	B-NETI
జూలై	I-NETI
1వ	I-NETI
తేదీన	O
ఆయన	O
రాజ్యాంగ	O
సలహాదారుగా	O
నియమితుడు	O
అయ్యారు	O
.	O

ఏటా	B-NETI
జూన్	I-NETI
-	I-NETI
జూలై	I-NETI
మాసాల్లో	I-NETI
విఠోబా	-NEP
(	O
విష్ణుమూర్తి	-NEP
అవతారం	O
)	O
ను	O
విశ్వసించే	O
అనేక	O
మంది	O
రైతులు	O
,	O
విశ్వాసులతో	O
వర్కారీ	O
ఉత్సవం	O
నిర్వహించబడుతుంది	O
.	O

పీపుల్స్‌	O
ఐఏఎస్‌	O
ఆఫీసర్‌గా	O
గుర్తింపు	O
పొందిన	O
బ్యాచ్‌	O
అధికారి	O
ఎస్‌.	B-NEP
ఆర్‌.	I-NEP
శంకరన్‌	I-NEP
ప్రదర్శించిన	O
నాయకత్వ	O
ప్రతిభ	O
,	O
ఆర్జించిన	O
జనాదరణ	O
ఇందుకు	O
చక్కని	O
ఉదాహరణ	O
.	O

నయా	O
ఉదారవాదాన్ని	O
అడ్డుకునే	O
దేశీయ	O
గిరిజనులను	O
ముందుంచి	O
సార్వత్రిక	O
పర్యావరణ	O
వాదపు	O
ఆలోచనను	O
సమస్యాత్మకం	O
చేయటంలో	O
అమితవ్	B-NEP
ఘోష్	I-NEP
,	O
అరుంధతీ	B-NEP
రాయ్	I-NEP
,	O
మహాశ్వేతా	B-NEP
దేవి	I-NEP
రచనలు	O
విజయం	O
సాధించాయి	O
.	O

విజయ్‍దాన్	B-NEP
దేతా	I-NEP
,	O
హీస్నమ్	B-NEP
కన్హయ్యలాల్	I-NEP
లాంటి	O
రచయితలు	O
ఆధునిక	O
సాహిత్యానికి	O
జానపద	O
భావుకత	O
అద్దారు	O
.	O

ప్రజల	O
హృదయాల్లో	O
ప్రత్యేక	O
స్థానం	O
సంపాదించుకుని	O
నీరాజనాలు	O
అందుకున్న	O
మరో	O
ప్రముఖుడు	O
మైక్రోసాఫ్ట్‌	B-NEO
సత్య	B-NEP
నాదెళ్ల	I-NEP
తండ్రి	O
బి.	B-NEP
ఎన్‌.	I-NEP
యుగంధర్‌	I-NEP
.	O

చేతన్	B-NEP
భగత్	I-NEP
,	O
అరవింద్	B-NEP
అడిగ	I-NEP
లాంటివాళ్లు	O
వెనక్కి	O
రావటమే	O
అందుకు	O
ఉదాహరణ	O
.	O

ఇటీవలే	O
అంటే	O
ఏళ్ళ	O
క్రితమే	O
అలాంటి	O
హీరో	O
గుర్తింపు	O
పొందిన	O
,	O
మనం	O
కోల్పోయిన	O
మరో	O
ఆణిముత్యం	O
మధుకర్‌	B-NEP
షెట్టి	I-NEP
.	O

మరో	O
ఐఏఎస్‌	O
అధికారి	O
హర్షగుప్తాతో	B-NEP
కలిసి	O
పేదల	O
భూములు	O
దురాక్రమణ	O
చేసిన	O
వారిపై	O
అవిశ్రాంత	O
పోరాటం	O
జరిపి	O
ఆ	O
భూములను	O
చిక్కమగళూర్‌	B-NEL
గ్రామస్థులకు	O
తిరిగి	O
అప్పగించారు	O
.	O

వారి	O
పట్ల	O
గౌరవపూర్వకంగా	O
ఆ	O
గ్రామవాసులు	O
తమ	O
గ్రామానికి	O
గుప్తా	B-NEP
-	I-NEP
షెట్టి	I-NEP
హల్లీగా	I-NEP
నామకరణం	O
చేసుకున్నారు	O
.	O

ఇప్పుడు	O
అనుజా	O
చౌహాన్	O
,	O
చేతన్	B-NEP
భగత్	I-NEP
,	O
అమ్రిష్	B-NEP
త్రిపాఠీ	I-NEP
లాంటి	O
మాట్లాడే	O
రచయితలు	O
భారత్	-NEL
వెలుపల	O
ప్రచురించుకోవటాన్ని	O
పట్టించుకోవటం	O
లేదు	O
.	O

'	O
ప్రియమైన	O
రచయితలు	O
'	O
వాట్సాప్	-NEAR
సమూహ	O
అడ్మిన్లలో	O
ఒకరైన	O
రామ	B-NEP
శర్మ	I-NEP
(	O
బెంగుళూరు	-NEL
)	O
తనదైన	O
పద్దతిలో	O
త్రిపదలను	O
రాస్తూ	O
ప్రచారంలోనికి	O
తీసుకువస్తున్నారు	O
.	O

'	O
ఇందులేఖ	-NEAR
'	O
తర్వాత	O
,	O
సి.	B-NEP
వి.	I-NEP
రామన్	I-NEP
పిళ్ళై	I-NEP
'	O
మార్తాండ	B-NEP
వర్మ	I-NEP
'	O
(	O
1891	-NETI
)	O
,	O
'	O
ధర్మరాజా	-NEP
'	O
(	O
1913	-NETI
)	O
,	O
"	O
రామరాజ	B-NEP
బహదూర్	I-NEP
"	O
(	O
1919	-NETI
)	O
తదితర	O
చారిత్రిక	O
నవలలు	O
వచ్చాయి	O
.	O

కే.	B-NEP
నారాయణ	I-NEP
కురుక్కల్	B-NEAR
విరచిత	I-NEAR
"	O
పరప్పురం	-NEAR
"	O
(	O
1908	-NETI
)	O
ని	O
మొదటి	O
రాజకీయ	O
నవలగా	O
,	O
అప్పన్	B-NEAR
తంపురాన్	I-NEAR
'	O
భాస్కర	B-NEAR
మీనన్	I-NEAR
"	O
(	O
1904	-NETI
)	O
ని	O
మొదటి	O
డిటెక్టివ్	O
నవలగా	O
కొందరు	O
విమర్శకులు	O
గుర్తించారు	O
.	O

కే.	B-NEP
ఎం.	I-NEP
ఫనిక్కర్	I-NEP
"	O
కేరళ	-NEL
సింహం	O
"	O
(	O
1941	-NETI
)	O
ఐతిహాసిక	O
లక్షణాలతో	O
చదువరులను	O
,	O
విమర్శకులను	O
ఆకట్టుకుంటుంది	O
.	O

సాంఘికంగా	O
వెనుకబడ్డ	O
వర్గాల	O
జీవితాలను	O
ఇతివృత్తంగా	O
స్వీకరించిన	O
మొదటి	O
నవల	O
సరస్వతీ	O
విజయం	O
(	O
1892	-NETI
)	O
-	O
దీని	O
రచయిత	O
పోతేరి	B-NEP
కుంజంబు	I-NEP
.	O

సర్దార్‌	B-NEP
పటేల్‌	I-NEP
జాతీయ	O
సమైక్యత	O
అవార్డు	O
.	O

ఆ	O
మేరకు	O
రాష్ట్రంలో	O
అశోక	B-NEP
చక్రవర్తి	I-NEP
పాలన	O
కాలం	O
నాటి	O
శాసనాల	O
అవశేషాలు	O
కనుగొనబడ్డాయి	O
.	O

కె.	B-NEP
సరస్వతి	I-NEP
అమ్మ	I-NEP
తన	O
కథల	O
ద్వారా	O
,	O
"	O
ప్రేమ	B-NEAR
భజనం	I-NEAR
"	O
అనే	O
నవల	O
ద్వారా	O
స్త్రీత్వపు	O
ఆత్మనిర్భర	O
శక్తిని	O
ఆకట్టుకునేలా	O
చిత్రించి	O
అనంతర	O
కాలపు	O
మహిళా	O
విముక్తి	O
ఉద్యమాలను	O
ఎంతగానో	O
ప్రభావితం	O
చేసింది	O
.	O

రిటైర్డ్‌	O
సీనియర్‌	O
బ్యూరోక్రాట్‌	O
ఎన్‌.	B-NEP
విఠల్‌	I-NEP
సుప్రసిద్ధ	O
గ్రంధం	O
"	O
కరప్షన్‌	B-NEAR
ఇన్‌	I-NEAR
ఇండియా	I-NEAR
"	O
లో	O
ఏ	O
అవినీతి	O
అయినా	O

2	O
.	O
అవినీతిపరుడైన	O
బ్యూరోక్రాట్‌	O
(	O
బాబు	B-NEP
)	O
;	O
.	O

లలిత	O
నిబంధనల	O
ప్రముఖ	O
రచయితలలో	O
విద్యానివాస్	B-NEP
మిశ్రా	I-NEP
ఒకరు	O
.	O

ధరంవీర్	B-NEP
భారతి	I-NEP
,	O
దుశ్యంత్	B-NEP
కుమార్	I-NEP
,	O
నరేప్	B-NEP
మెహతా	I-NEP
వంటి	O
వారు	O
అలాంటి	O
కావ్య	O
నాటకాలు	O
రాశారు	O
.	O

ఈ	O
సమావేశంలో	O
సర్	B-NEP
అక్బర్	I-NEP
హైదరీ	I-NEP
,	O
ఆర్.	B-NEP
సి.	I-NEP
ట్రెంచ్	I-NEP
,	O
ఎం.	B-NEP
ఎస్.	I-NEP
హైదరీ	I-NEP
,	O
కె.	B-NEP
పి.	I-NEP
మున్షీ	I-NEP
పాల్గొన్నారు	O
.	O

నిరాలా	-NEP
,	O
జైశంకర్	B-NEP
ప్రసాద్	I-NEP
వంటి	O
వారిని	O
ఉదహరిస్తూ	O
ముక్తిబోధ్	-NEP
రాసిన	O
గ్రంధం	O
దీర్ఘకవిత	O
శైలిపై	O
చర్చను	O
పునరుజ్జీవింపచేసింది	O
.	O

కొత్తగా	O
అవతరించిన	O
వార్తా	O
నివేదిక	O
(	O
రిపోర్టేజ్	O
)	O
శైలిని	O
ధరంవీర్	O
భారతి	O
,	O
ఫణీశ్వర్	B-NEP
నాథ్	I-NEP
రేణు	I-NEP
వంటి	O
ప్రముఖ	O
రచయితలు	O
కూడా	O
అనుసరించారు	O
.	O

అవినీతి	O
రహిత	O
నైతిక	O
సమాజం	O
ఇలాంటి	O
దురాశకు	O
వ్యతిరేకంగా	O
పోరాడి	O
సమాజానికి	O
స్ఫూర్తిగా	O
నిలబడాలి	O
.	O
"	O
-	O
ఎపిజె	B-NEP
అబ్దుల్	I-NEP
కలామ్	I-NEP

కున్వర్	B-NEP
నారాయణ్	I-NEP
,	O
ధరంవీర్	B-NEP
భారతి	I-NEP
కథలు	O
,	O
ఇతిహాసాల	O
ఆధారంగా	O
కవిత్వం	O
రాశారు	O
.	O

అలోక్	B-NEP
ధన్వా	I-NEP
,	O
((	O
కుమార్	-
వికల్	-
,	O
((	O
పంకజ్	-
సింగ్	-
,	O
((	O
విష్ణుచంద్ర	-
శర్మ	-
,	O
విజేంద్ర	-NEP
,	O
వేణుగోపాల్	-NEP
,	O
కుమారేంద్ర	B-NEP
పరస్నాధ్	I-NEP
సింగ్	I-NEP
,	O
((	O
మంగ్లిష్	-
దబ్రాల్	-
,	O
జ్ఞానేంద్రపతి	-NEP
,	O
అరుణ్	B-NEP
కమల్	I-NEP
,	O
రాజేష్	B-NEP
జోషి	I-NEP
,	O
చంద్రకాంత్	B-NEP
దేవ్	I-NEP
తలే	I-NEP
,	O
వంటి	O
అనేక	O
మంది	O
రచయితలుగా	O
కవితా	O
రంగంపైకి	O
వచ్చారు	O
.	O

మరోవైపు	O
జ్ఞానరంజన్	-NEP
,	O
కాశీనాథ్	O
సింగ్	O
,	O
రమేశ్	B-NEP
ఉపాధ్యాయ	I-NEP
,	O
స్వయం	B-NEP
ప్రకాశ్	I-NEP
,	O
జగదీష్	B-NEP
చంద్ర	I-NEP
,	O
జగదంబా	B-NEP
ప్రసాద్	I-NEP
దీక్షిత్	I-NEP
,	O
శ్రీ	B-NEP
లాల్	I-NEP
శుక్లా	I-NEP
,	O
తదితర	O
యువరచయితలు	O
తమ	O
వర్ధమాన	O
సృజనాత్మకతతో	O
కథలు	O
,	O
నవలల	O
విభాగాలను	O
పరిపుష్టం	O
చేస్తారు	O
.	O

నాగార్జున్	-NEP
,	O
కేదారనాథ్	B-NEP
అగర్వాల్	I-NEP
,	O
షంషేర్	-NEP
,	O
త్రిలోచన్	-NEP
,	O
కేదార్	B-NEP
నాథ్	I-NEP
సింగ్	I-NEP
,	O
సర్వేశ్వర్	B-NEP
దయాళ్	I-NEP
సక్సేనా	I-NEP
,	O
రఘువీర్	B-NEP
సహాయ్	I-NEP
,	O
అమృత్	B-NEP
లాల్	I-NEP
నాగర్	I-NEP
,	O
భీష్మ	B-NEP
సహానీ	I-NEP
,	O
రాహీ	B-NEP
మాసూమ్	I-NEP
రజా	I-NEP
,	O
శివ	B-NEP
ప్రసాద్	I-NEP
సింగ్	I-NEP
,	O
మార్కండేయ	-NEP
వంటి	O
పూర్వపు	O
కవులు	O
,	O
రచయితలూ	O
కూడా	O
భారత	O
ప్రజల	O
సుఖదుఃఖాలు	O
,	O
ఆశలు	O
-	O
నిరాశలు	O
,	O
జీవనపోరాటాలు	O
,	O
ప్రజాచైతన్యం	O
వంటి	O
అనేక	O
అంశాలను	O
సాహిత్యాన్ని	O
పరిపుష్టం	O
చేసేందుకు	O
వినియోగించుకున్నారు	O
.	O

అధికారం	O
(	O
న్యాయబద్ధమైన	O
పాలన	O
)	O
మొదటిది	O
సంప్రదాయబద్ధమైన	O
అధికారం	O
(	O
వారసత్వం	O
,	O
ఆచార	O
సంబంధం	O
,	O
విశేషమైన	O
కోర్కెలు	O
,	O
మొదలైనవి	O
)	O
రెండవది	O
సమ్మోహన	O
అధికారం	O
(	O
వరపుత్రులు	O
ఉదాహరణకు	O
స్వామి	B-NEP
,	O
రాముడు	-NEP
మొదలైన	O
వారు	O
)	O
మూడవది	O
హేతుబద్ధంగా	O
చట్టరీత్యా	O
దఖలుపడే	O
అధికారం	O
అంటే	O
ఉద్యోగి	O
స్వామ్యం	O
(	O
బ్యూరోక్రసీ	O
)	O
.	O

ధరంవీర్	B-NEP
భారతి	I-NEP
,	O
కున్వర్	B-NEP
నారాయణ్	I-NEP
శ్రీకాంత్	I-NEP
వర్మ	I-NEP
,	O
భవానీప్రసాద్	B-NEP
మిశ్రా	I-NEP
,	O
నరేశ్	B-NEP
మెహతా	I-NEP
వంటి	O
ప్రసిద్ధకవులు	O
తమ	O
కవితా	O
ధారలను	O
కొనసాగించగా	O
కమలేశ్వర్	-NEP
,	O
రాజేంద్రయాదవ్	-NEP
,	O
మోహన్	B-NEP
రాకేశ్	I-NEP
,	O
నిర్మల్	B-NEP
వర్మ	I-NEP
వంటి	O
ప్రముఖ	O
కథ	O
,	O
నవలా	O
రచయితలు	O
కూడా	O
తమ	O
రచనలు	O
కొనసాగించారు	O
.	O

ఆయన	O
ప్రసంగాలను	O
అమలాపురానికి	-NEL
చెందిన	O
నందనారు	B-NEP
హరి	I-NEP
తెలుగులోకి	O
అనువదించేవారు	O
.	O

ధూమ్	O
,	-NEP
రాజ్	B-NEP
కమల్	I-NEP
చౌదరి	I-NEP
,	O
లీలాధర్	B-NEP
జగూడి	I-NEP
వంటి	O
సాహితీవేత్తలు	O
ఇందులో	O
ఉన్నారు	O
.	O

అటల్	B-NEP
బిహారీ	I-NEP
వాజ్‍పేయితో	I-NEP
పాటు	O
,	O
ఎల్.	B-NEP
కె.	I-NEP
అడ్వాణీ	I-NEP
మరియు	O
మదన్‍లాల్	B-NEP
ఖురానా	I-NEP
ముందు	O
రోజు	O
ప్రవేశపెట్టిన	O
సవరణలను	O
తిరస్కరించిన	O
తరువాత	O
కూడా	O
ఈ	O
బిల్లుకు	O
మద్దతుగా	O
ఓటు	O
వేశారు	O
.	O

ఈ	O
తరుణంలోనే	O
విష్ణుఖరే	-NEP
,	O
వినోద్	B-NEP
కుమార్	I-NEP
శుక్లా	I-NEP
,	O
అశోక్	B-NEP
వాజ్	I-NEP
పేయీ	I-NEP
వంటి	O
రచయితలు	O
తమ	O
సాహితీ	O
ప్రస్థానాన్ని	O
ప్రారంభించారు	O
.	O

ఈ	O
పుస్తకంలో	O
ప్రముఖ	O
కవులు	O
-	O
నాగార్జున	-NEP
,	O
దినకర్	-NEP
,	O
హరివంశ్	O
రాయ్	O
బచ్చన్	O
,	O
సోహన్	B-NEP
లాల్	I-NEP
ద్వివేది	I-NEP
,	O
భవానీ	B-NEP
ప్రసాద్	I-NEP
మిశ్రా	I-NEP
,	O
తదితరుల	O
కవితలలో	O
విభజన	O
కారణంగా	O
తీవ్ర	O
ఆవేదన	O
వ్యక్తం	O
చేశారు	O
.	O

శానీ	-NEP
,	O
అస్గర్	O
వజాహత్	O
,	O
అబ్దుల్	B-NEP
బిస్మిల్లాహ్	I-NEP
,	-NEP
రాహీ	-
మాసూమ్	-
రేజా	-
వంటి	O
కొందరు	O
ముస్లిం	O
రచయితలు	O
కూడా	O
ఇలా	O
లౌకికవాద	O
రచనలు	O
కొనసాగించారు	O
.	O

ఈ	O
బిల్లు	O
వల్ల	O
ఢిల్లీకి	-NEL
శాసనసభ	O
మరియు	O
మంత్రుల	O
మండలి	O
ఏర్పడ్డాయి	O
అలాగే	O
మదన్‍లాల్	B-NEP
ఖురానా	I-NEP
ఢిల్లీ	-NEL
మొదటి	O
అయ్యారు	O
.	O

ఉమ్మడి	O
రాష్ట్రం	O
అమలు	O
చేసిన	O
డా.	B-NEP
బిఆర్	I-NEP
అంబేడ్కర్	I-NEP
ప్రాణహిత	O
చేవెళ్ళ	-NEL
సుజల	O
స్రవంతి	O
,	O
ఇందిరమ్మ	-NEP
వరద	O
కాలువ	O
,	O
రాజీవ్	-NEP
దుమ్ముగూడెం	-NEL
&	O
ఇందిరా	-NEP
రుద్రంకోట	-NEL
ఎత్తిపోతల	O
పథకాలు	O
,	O
దేవాదుల	O
,	O
కాంతనపల్లి	-NEL
ప్రాజెక్టులను	O
,	O
పాలమూరు	-NEL
-	O
రంగారెడ్డి	-NEL
,	O
డిండీ	O
ఎత్తిపోతల	O
పథకాలను	O
సమీక్షించి	O
తెలంగాణ	-NEL
అవసరాలకు	O
అనుగుణంగా	O
రీ	O
ఇంజనీరింగ్	O
చేసుకోవడం	O
జరిగింది	O
.	O

ఒకవైపు	O
యశపాల్	-NEP
,	O
భీష్మ	O
సహానీ	O
,	O
అమర్‍కాంత్	-NEP
,	O
శేఖర్	B-NEP
జోషి	I-NEP
,	O
రాహీ	B-NEP
మాసూమ్	I-NEP
రేజా	I-NEP
,	O
ఫణీశ్వర్	B-NEP
నాథ్	I-NEP
రేణు	I-NEP
,	O
నాగార్జున	-NEP
,	O
((	O
కృష్ణ	-
శొబ్తి	-
,	O
మన్నూ	B-NEP
భండారి	I-NEP
,	O
కమలేశ్వర్	-NEP
,	O
ఉపేంద్రనాథ్	B-NEP
అష్క్	I-NEP
వంటి	O
వారు	O
ఉండగా	O
మరోవైపు	O
ఆగ్యేయ	-NEP
,	O
ఇలాచంద్ర	B-NEP
జోషి	I-NEP
,	O
జైనేంద్ర	-NEP
,	O
నిర్మల్‍వర్మ	-NEP
,	O
మోహన్	B-NEP
రాకేశ్	I-NEP
తదితరులు	O
ఉన్నారు	O
.	O

ఇలాంటి	O
సవాళ్ళను	O
ఎన్నో	O
ఎదుర్కొన్న	O
డాక్టర్	B-NEP
అంబేద్కర్	I-NEP
ప్రజల్లో	O
చైతన్యాన్ని	O
పోది	O
పుచ్చేందుకు	O
ఎన్నుకున్న	O
మార్గం	O
వారిని	O
ప్రత్యక్షంగా	O
కలవడం	O
,	O
వారి	O
భావ	O
జాలాన్ని	O
,	O
వారి	O
సంస్కృతిని	O
,	O
వారి	O
బాధలను	O
తెలుసుకోవడం	O
,	O
ఆ	O
బాధలనుంచి	O
విముక్తికి	O
తాను	O
అనుసరిస్తున్న	O
మార్గాన్ని	O
వారికి	O
తెలియజేయడం	O
.	O

సమసమాజ	O
దార్శనికుడు	O
,	O
బహుజన	O
బంధువు	O
డాక్టర్	B-NEP
బి	I-NEP
ఆర్	I-NEP
అంబేద్కర్‍కు	I-NEP
తెలుగువారు	O
అన్నా	O
,	O
తెలుగు	O
నేల	O
అన్నా	O
ఎంతో	O
ఇష్టం	O
.	O

బి.	B-NEP
సుబ్బోజిరావు	I-NEP
అనే	O
రైతు	O
,	O
ఇతర	O
రైతులతో	O
కలిసి	O
వాటర్‌షెడ్‌	O
అధికారులతో	O
సంప్రదించి	O
తన	O
వ్యవసాయ	O
క్షేత్రంలో	O
చెక్‌వాల్‌	O
నిర్మాణం	O
చేపట్టాలి	O
అని	O
విజ్ఞప్తి	O
చేశారు	O
.	O

సీనియర్	O
సంపాదకులు	O
:	O
పి.	B-NEP
కృష్ణ	I-NEP
వందన	I-NEP
.	O

సంపాదకుడు	O
:	O
మహమ్మద్	B-NEP
సిరాజుద్దీన్	I-NEP
.	O

ప్రొడక్షన్	O
ఆఫీసర్	O
:	O
డి.కె.సి.	B-NEP
హృదయనాథ్	I-NEP
.	O

తనవారిని	O
కలుసుకోవడం	O
తనకు	O
ఆనందాన్ని	O
ఇచ్చే	O
చర్యగా	O
చెప్పుకొనే	O
డాక్టర్	B-NEP
అంబేద్కర్	I-NEP
తెలుగువారిని	O
తరచూ	O
కలసుకుంటూ	O
తన	O
భావజాల	O
వ్యాప్తికి	O
కృషి	O
చేసేవారు	O
.	O

విశాల	O
ప్రయోజనాలను	O
దృష్టిలో	O
ఉంచుకొని	O
న్యాయపరమైన	O
విధి	O
విధానాలను	O
కూడా	O
జోడించి	O
ప్రధానంగా	O
వత్తిడికి	O
లోనవుతున్న	O
సహజ	O
వనరు	O
అయిన	O
జలాల	O
భద్రత	O
,	O
పరిరక్షణ	O
,	O
క్రమబద్ధీకరణ	O
,	O
యాజమాన్యం	O
కోసం	O
ఇందులో	O
దృష్టి	O
సారించాలి	O
అని	O
డాక్టర్	O
మిహిర్	B-NEP
షా	I-NEP
అధ్యక్షతన	O
ఏర్పాటు	O
అయిన	O
కమిటీ	O
సిఫార్సు	O
చేసింది	O
.	O

మా	O
ప్రతినిధులు	O
:	O
అహ్మదాబాద్	-NEL
:	O
జాహ్నవి	B-NEP
పటేల్	I-NEP
;	O
బెంగుళూరు	-NEL
:	O
బి.కె.	B-NEP
కిరణ్మయి	I-NEP
;	O
చెన్నై	-NEL
:	O
సంజయ్	B-NEP
ఘోష్	I-NEP
;	O
గువహటి	-NEP
:	O
హిరామణి	B-NEP
దాస్	I-NEP
;	O
హైదరాబాద్	-NEL
:	O
పి.	B-NEP
కృష్ణ	I-NEP
వందన	I-NEP
;	O
కొల్‍కత్త	-NEL
:	O
శ్రీమతి	O
రమా	B-NEP
మండల్	I-NEP
;	O
ముంబై	-NEL
:	O
ఉమేష్	B-NEP
సదాశివరావు	I-NEP
ఉజ్గరె	I-NEP
;	O
తిరువనంతపురం	-NEL
:	O
రాయ్	B-NEP
చాకో	I-NEP
;	O
జలంధర్	-NEL
:	O
శ్రీమతి	O
గగన్	B-NEP
దీప్	I-NEP
కౌర్	I-NEP
దేవగన్	I-NEP
;	O
భుబనేశ్వర్	-NEL
:	O
గిరీష్	B-NEP
చంద్ర	I-NEP
దాస్	I-NEP
.	O

ఆయన	O
స్పూర్తితో	O
బి.	B-NEP
ఎస్.	I-NEP
వెంకటరావు	I-NEP
,	O
బి.	B-NEP
శ్యాంసుందర్	I-NEP
,	O
కె.	B-NEP
ఆర్.	I-NEP
వీరాస్వామి	I-NEP
,	O
రాజమణీదేవి	-NEP
,	O
ఈశ్వరీభాయి	-NEP
,	O
జె.	B-NEP
ఎచ్.	I-NEP
సుబ్బయ్య	I-NEP
,	O
ఎం.	B-NEP
ఆర్.	I-NEP
కృష్ణయ్య	I-NEP
వంటి	O
వారు	O
ఉద్యమాలు	O
నిర్వహించారు	O
.	O

ఎం.	B-NEP
ముకుందన్	I-NEP
'	O
గాథాకల్	B-NEAR
(	O
ఢిల్లీ	B-NEAR
కథలు	I-NEAR
)	O
'	O
ఢిల్లీ	-NEL
నగరం	O
భారత్	-NEL
ప్రజాస్వామ్యాన్ని	O
ప్రతిబింబించే	O
వర్ణ	O
శోభిత	O
చిత్తరువుగా	O
,	O
మ్యూజియంగా	O
నిలిచిన	O
తీరును	O
వివరిస్తుంది	O
.	O

టి.	B-NEP
పి.	I-NEP
రాజీవన్	I-NEP
నవల	O
'	O
కే.	B-NEAR
టి.	I-NEAR
ఎన్.	I-NEAR
కొత్తూర్	I-NEAR
:	I-NEAR
"	I-NEAR
ఎజుతుం	I-NEAR
జీవితవం	I-NEAR
"	O
(	O
లైఫ్	B-NEAR
అండ్	I-NEAR
రైటింగ్స్	I-NEAR
ఆఫ్	I-NEAR
కే.	I-NEAR
టి.	I-NEAR
ఎన్.	I-NEAR
కొత్తూర్	I-NEAR
)	O
లో	O
కవి	O
,	O
రాజకీయ	O
వేత్త	O
,	O
కార్యకర్త	O
అయిన	O
కొత్తూర్	-NEP
ముఖ్యపాత్ర	O
-	O
ఇతని	O
మార్మిక	O
,	O
చంచల	O
స్వభావాన్ని	O
చిత్రించింది	O
ఇది	O
.	O

తచ	-
నక్కర	-
,	-
అయ్యట్టుంపిల్లి	-
తరావాద్	-
(	O
కమ్యూనిటీ	O
సాంప్రదాయిక	O
ఉమ్మడి	O
కుటుంబం	O
)	O
కు	O
చెందిన	O
స్థానిక	O
చరిత్ర	O
నేపథ్యంగా	O
సుభాష్	B-NEP
చంద్రన్	I-NEP
రాసిన	O
"	O
మనుష్యను	B-NEAR
ఒరు	I-NEAR
ఆముఖం	I-NEAR
"	O
(	O
ఏ	B-NEAR
ప్రిఫేస్	I-NEAR
టు	I-NEAR
హ్యూమన్	I-NEAR
కైండ్	I-NEAR
)	O
అనే	O
ఆణిముత్యం	O
లాంటి	O
నవల	O
గత	O
శతాబ్దపు	O
కేరళ	-NEL
చరిత్రను	O
మన	O
కళ్ళ	O
ఎదుట	O
నిలుపుతుంది	O
.	O

సారా	B-NEP
జోసెఫ్	I-NEP
నవల	O
'	O
బుధిని	-NEAR
'	O
విస్థాపనకు	O
గురైన	O
ఆదివాసీల	O
జీవితాన్ని	O
చిత్రించింది	O
.	O

కే.	B-NEP
పి.	I-NEP
రామనున్ని	I-NEP
రాసిన	O
"	O
సూఫీ	B-NEAR
పరంజ	I-NEAR
కథ	I-NEAR
"	O
"	O
(	O
వాట్	B-NEAR
సూఫీ	I-NEAR
సెడ్	I-NEAR
)	O
"	O
ప్రాచీన	O
కేరళ	-NEL
లౌకిక	O
జీవితాన్ని	O
గొప్పగా	O
వర్ణించింది	O
.	O

రాజీవ్	B-NEP
శివశంకర్	I-NEP
"	O
కుంజలి	B-NEAR
తీర	I-NEAR
"	O
'	O
(	O
ది	B-NEAR
వేవ్స్	I-NEAR
ఆఫ్	I-NEAR
కుంజలి	I-NEAR
)	O
'	O
నవలలో	O
కుంజలి	B-NEP
మరక్కర్	I-NEP
జీవితం	O
చిత్రితమైంది	O
.	O

సి.	B-NEP
గణేష్	I-NEP
''	O
ఆచార్య	O
(	O
ప్రొఫెసర్	O
)	O
''	O
,	O
రాజీవ్	B-NEP
శివశంకర్	I-NEP
"	O
మరపోరుల్	-NEAR
(	O
ఎనిగ్మా	-NEAR
)	O
"	O
ఆది	B-NEP
శంకరాచార్య	I-NEP
జీవితం	O
,	O
వేదాంతం	O
ఆధారంగా	O
రాయబడిన	O
నవలలు	O
.	O

రఫీక్	B-NEP
అహ్మద్	I-NEP
రాసిన	O
"	O
అజుక్కిల్లం	-NEAR
"	O
నిమ్న	O
వర్గాలకు	O
ప్రాతినిధ్యం	O
ఇవ్వకుండా	O
గతము	O
అంతా	O
గొప్పదే	O
అన్న	O
భావనను	O
పరిహసించిన	O
నవల	O
.	O

వి.	B-NEP
జె.	I-NEP
జేమ్స్	I-NEP
ప్రసిద్ధ	O
రచన	O
"	O
నిరీశ్వరన్	-NEAR
"	O
ఆస్తిక	O
,	O
నాస్తికవాదాల	O
నడుమ	O
సరిహద్దును	O
తర్కించె	O
భావజాలాన్ని	O
అద్భుతంగా	O
చిత్రించి	O
నాస్తికత్వం	O
కూడా	O
ముసుగు	O
వేసుకున్న	O
మతముగా	O
పరిణమిస్తుంది	O
అని	O
విశదీకరిస్తుంది	O
.	O

ఆ	O
కళాశాలలో	O
భారతీయ	O
భాషల	O
విభాగం	O
అధిపతిగా	O
డాక్టర్	O
జాన్	B-NEP
గిల్‍క్రిస్ట్ను	I-NEP
నియమించారు	O
.	O

ఇజ్రాయిలు	-NEL
దేశ	O
తొలి	O
ప్రధాన	O
మంత్రి	O
బెన్	B-NEP
గురియన్	I-NEP
,	O
బైబిల్	-NEAR
పాత	O
నిబంధనలోని	O
సూక్తులను	O
ఆదర్శంగా	O
తీసుకొని	O
ఎడారిగా	O
ఉన్న	O
తమ	O
దేశాన్ని	O
సిరి	O
సంపదలతో	O
విలసిల్లే	O
రాజ్యంగా	O
తీర్చిదిద్దేలా	O
తమ	O
దేశ	O
ప్రజలను	O
పురికొల్పాడు	O
.	O

ప్రొడక్షన్	O
ఆఫీసర్	O
:	O
కె.	O
మా	O
ప్రతినిధులు	O
అహ్మదాబాద్	-NEL
:	O
జాహ్నవి	B-NEP
పటేల్	I-NEP
;	O
బెంగుళూరు	-NEL
:	O
బి.	B-NEP
కె.	I-NEP
కిరణ్మయి	I-NEP
;	O
చెన్నై	-NEL
:	O
సంజయ్	B-NEP
ఘోష్	I-NEP
;	O
,	O
గువహటి	O
:	O
హీరామణి	B-NEP
దాస్	I-NEP
;	O
హైదరాబాద్	-NEL
:	O
పి.	B-NEP
కృష్ణ	I-NEP
వందన	I-NEP
;	O
కొల్కత్తా	-NEL
:	O
శ్రీమతి	O
రమా	B-NEP
మండల్	I-NEP
;	O
ముంబై	-NEL
:	O
ఉమేష్	B-NEP
సదాశివరావు	I-NEP
ఉజ్గరె	I-NEP
;	O
తిరువనంతపురం	-NEL
:	O
రాయ్	B-NEP
చాకో	I-NEP
;	O
జలంధర్	-NEP
:	O
శ్రీమతి	O
గగన్	B-NEP
దీప్	I-NEP
కౌర్	I-NEP
దేవగన్	I-NEP
;	O
భుబనేశ్వర్	-NEL
:	O
గిరీష్	B-NEP
చంద్ర	I-NEP
దాస్	I-NEP
.	O

పాలనలో	O
"	O
నిజాయితీ	O
ఉత్తమ	O
విధానం	O
అని	O
మనం	O
మన	O
పిల్లలకు	O
నిజాయితీగా	O
చెప్పటానికి	O
ముందు	O
మనం	O
ప్రపంచాన్ని	O
నిజాయితీమయం	O
చేయాలి	O
"	O
-	O
జార్జ్	B-NEP
బెర్నార్డ్	I-NEP
షా	I-NEP

భారతదేశపు	O
పర్యావరణ	O
ఉద్యమాల	O
తీరుతెన్నులు	O
గురించి	O
విశ్లేషిస్తూ	O
చరిత్రకారులు	O
రామచంద్ర	-NEP
గుహ	-NEP
ఇద్దరు	O
గాంధీ	-NEP
అనుయాయులు	O
-	O
జె.	B-NEP
సి.	I-NEP
కుమారప్ప	I-NEP
,	O
మీరాబెన్‍లను	-NEP
తొలి	O
పర్యావరణ	O
వాదులు	O
అంటారు	O
.	O

కృష్ణ	-NEP
,	O
మహదేవ్	-NEP
,	O
నానక్	-NEP
,	O
నర్సీ	B-NEP
భగత్ల	I-NEP
ప్రస్తావన	O
ఆయన	O
కవిత్వంలో	O
వచ్చింది	O
.	O

బాబా	B-NEP
ఆమ్టే	I-NEP
,	O
మేథా	B-NEP
పాట్కర్	I-NEP
వంటి	O
నర్మదా	-NEL
బచావ్	O
ఆందోళన	O
నాయకులు	O
గాంధీజీ	-NEP
ప్రభావం	O
గురించి	O
ప్రకటించారు	O
.	O

రంజిత్	B-NEP
సింగ్	I-NEP
దిసాలేతో	I-NEP
ముఖాముఖి	O

రాబర్ట్	B-NEP
హార్త్	I-NEP
మహాశయుడు	O
'	O
గాంధీ	O
అండ్	O
ది	O
గ్రీన్స్	O
:	O
రోడ్	O
టు	O
సర్వైవల్	O
'	O
అనే	O
వ్యాసంలో	O
వర్తమాన	O
ప్రపంచంలో	O
పర్యావరణ	O
వాదులు	O
(	O
గ్రీన్స్	O
)	O
మాత్రమే	O
గాంధీజీ	-NEP
నిజమైన	O
రాజకీయ	O
వారసులు	O
అని	O
వ్యాఖ్యానించడం	O
గమనార్హం	O
.	O

యోజన	O
,	O
ఎడిటర్	O
సుచిత	O
చతుర్వేది	O
-	O
శ్రీ	B-NEP
దిశాలేతో	I-NEP
ముచ్చటించి	O
గ్రామీణ	O
విద్యా	O
క్షేత్రంలో	O
ఆయన	O
జరిపిన	O
కృషిని	O
గురించి	O
అడిగి	O
తెలుసుకున్నారు	O
.	O

ఫణీశ్వర్	O
నాథ్	O
రేణు	O
,	O
నాగార్జున	-NEP
,	O
శివప్రసాద్	B-NEP
సింగ్	I-NEP
తదితరులు	O
ప్రాంతీయ	O
,	O
భాషా	O
సాహిత్యాన్ని	O
కూడా	O
తమ	O
కథలు	O
,	O
కవితల్లో	O
ప్రతిబింబింపజేశారు	O
.	O

రంజిత్	-NEP
:	O
ఇండియాలో	-NEL
సూపర్	O
కంప్యూటర్‍గా	O
పేరుపొందిన	O
డాక్టర్	O
విజయ	B-NEP
భాస్కర్‍ను	I-NEP
కలిశాను	O
.	O

షంషేర్	-NEP
,	O
రఘువీర్	O
సహాయ్	O
,	O
సర్వేశ్వర్	B-NEP
దయాళ్	I-NEP
సక్సేనా	I-NEP
,	O
భవానీ	B-NEP
ప్రసాద్	I-NEP
మిశ్రా	I-NEP
,	O
తదితర	O
కవుల	O
కవితలలో	O
ఈ	O
ధోరణిని	O
గమనించవచ్చు	O
.	O

ఐతిహ్యం	O
,	O
వాస్తవికతల	O
నడుమ	O
సంచరించే	O
కథాకథనంతో	O
,	O
వచనంలో	O
కవిత్వ	O
శైలిని	O
ప్రవేశపెట్టిన	O
ఓ.	B-NEP
విజయన్	I-NEP
నవల	O
"	O
ఖసక్కింటే	B-NEAR
ఇతిహాసం	I-NEAR
"	O
(	O
లిజెండ్	B-NEAR
ఆఫ్	I-NEAR
ది	I-NEAR
ఖసాక్	I-NEAR
)	O
నవలా	O
చరిత్రలో	O
మరో	O
మైలురాయి	O
.	O

కక్కనాదన్	-NEP
,	O
వాడక్కే	B-NEP
కూట్టల	I-NEP
నారాయణన్	I-NEP
కుట్టి	I-NEP
నాయర్	I-NEP
,	O
ఎన్.	B-NEP
పి.	I-NEP
మొహమ్మద్	I-NEP
,	O
ఎం.	B-NEP
పి.	I-NEP
నారాయణ	I-NEP
పిళ్ళై	I-NEP
,	O
మలయట్టూర్	B-NEP
రామకృష్ణన్	I-NEP
,	O
విలాసిని	-NEP
,	O
రాజలక్ష్మి	-NEP
,	O
ఎం.	B-NEP
ముకుందన్	I-NEP
,	O
కోవిలన్	-NEP
,	O
నందనార్	-NEP
,	O
సేతు	-NEP
,	O
కే.	B-NEP
సురెంద్రన్	I-NEP
,	O
పునతిల్	B-NEP
కుంజబ్డుల్లా	I-NEP
,	O
ఆనంద్	-NEP
,	O
జకారియా	-NEP
,	O
పి.	B-NEP
వల్సలా	I-NEP
,	O
టి.	B-NEP
వి.	I-NEP
కొచుబవ	I-NEP
,	O
గీతా	B-NEP
హిరణ్యన్	I-NEP
,	O
రోజ్మేరీ	-NEP
,	O
కే.	B-NEP
ఎల్.	I-NEP
మొహనవర్మ	I-NEP
,	O
అష్టమూర్తి	-NEP
,	O
కే.	B-NEP
పి.	I-NEP
రుమనున్ని	I-NEP
,	O
సి.	B-NEP
రాధాకృష్ణన్	I-NEP
,	O
సి.	B-NEP
వి.	I-NEP
బాలకృష్ణ	I-NEP
తదితరులు	O
ఈ	O
కాలపు	O
ప్రముఖ	O
రచయితలు	O
.	O

రాహుల్	B-NEP
సాంకృత్యాయన్	I-NEP
,	O
రంగేయ	B-NEP
రాఘవ్	I-NEP
వంటి	O
పండితులు	O
తమ	O
నవలల	O
ద్వారా	O
భారతీయ	O
చరిత్రను	O
పునర్నిర్వచించారు	O
.	O

ఈ	O
సమయంలోనే	O
ప్రఖ్యాత	O
పండిత	O
-	O
విమర్శకుడు	O
హజారీ	B-NEP
ప్రసాద్	I-NEP
ద్వివేది	I-NEP
కూడా	O
తన	O
చారిత్రక	O
-	O
సాంస్కృతిక	O
నవలలు	O
రాశారు	O
.	O

నందు	B-NEP
దులారే	I-NEP
బాజ్	I-NEP
పేయి	I-NEP
,	O
నాగేంద్ర	-NEP
,	O
రామ్	B-NEP
విలాస్	I-NEP
శర్మ	I-NEP
,	O
శివదాన్	B-NEP
సింగ్	I-NEP
చౌహాన్	I-NEP
,	O
నామ్	B-NEP
వర్	I-NEP
సింగ్	I-NEP
,	O
ముక్తిబోధ్	-NEP
,	O
విజయదేవ్	B-NEP
నారాయణ్	I-NEP
సాహి	I-NEP
,	O
దేవీశంకర్	B-NEP
అవస్థి	I-NEP
మొదలైన	O
సాహితీ	O
విమర్శకులు	O
ఈ	O
తరానికి	O
చెందినవారే	O
.	O

పంకజ్	B-NEP
కుమార్	I-NEP

ఒకవైపు	O
లక్ష్మీకాంత్	O
వర్మ	O
,	O
జగదీష్	B-NEP
గుప్త	I-NEP
,	O
గిరిజాకుమార్	B-NEP
మాథుర్	I-NEP
,	O
ధరంవీర్	B-NEP
భారతి	I-NEP
,	O
విజయదేవ్	B-NEP
నారాయణ్	I-NEP
సాహి	I-NEP
,	O
ముక్తిబోధ్	-NEP
వంటి	O
కవులు	O
,	O
మరోవైపు	O
నిర్మల్	B-NEP
వర్మ	I-NEP
,	O
కమలేశ్వర్	-NEP
,	O
రాజేంద్ర	B-NEP
యాదవ్	I-NEP
,	O
మోహన్	B-NEP
రాకేశ్	I-NEP
,	O
మార్కండేయ	-NEP
వంటి	O
కథా	O
రచయితలు	O
తమ	O
రచనల	O
ద్వారా	O
ఇలాంటి	O
రచనలకు	O
ఊతము	O
ఇచ్చారు	O
.	O

మహాత్మా	B-NEP
గాంధీ	I-NEP
150వ	O
జయంతి	O
కూడా	O
జరుపుకుంటున్న	O
ఏడాదే	O
ప్రధానికి	O
బిల్	O
అండ్	O
మెలిందా	O
గేట్స్	O
ఫౌండేషన్	O
వారి	O
గ్లోబల్	O
గోల్	O
కీపర్	O
పురస్కారం	O
ఇవ్వటం	O
గమనార్హం	O
.	O

కేంద్ర	O
యువజన	O
వ్యవహారాలు	O
&	O
క్రీడలు	O
మరియు	O
సమాచార	O
,	O
ప్రసార	O
శాఖా	O
మంత్రి	-NEP
అనురాగ్‌	-
ఠాకూర్	-
,	O
కేంద్ర	O
యువజన	O
వ్యవహారాలు	O
&	O
క్రీడలు	O
మరియు	O
హోం	O
శాఖ	O
సహాయ	O
మంత్రి	O
నిసీత్‌	B-NEP
ప్రామాణిక్	I-NEP
,	O
కేంద్ర	O
న్యాయ	O
శాఖా	O
మంత్రి	O
కిరెన్‌	B-NEP
రిజిజు	I-NEP
తదితరులు	O
ఈ	O
కార్యక్రమంలో	O
పాల్గొన్నారు	O
.	O

నీరజ్‌	B-NEP
చోప్రా	I-NEP
(	O
జావెలిన్‌	O
ధ్రో	O
)	O
తో	O
మాట్లాడుతూ	O
భారత	O
సైన్యంలో	O
అతని	O
అనుభవాలను	O
అడిగి	O
తెలుసుకున్నారు	O
.	O

భారత	O
తొలి	O
జవహర్‌	O
లాల్‌	O
నెహ్రూ	O
నుండి	O
నరేంద్ర	B-NEP
మోదీ	I-NEP
వరకు	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పనితీరుపై	O
అసంతృప్తి	O
ఉంది	O
.	O

ఇదే	O
విధమైన	O
పరిస్థితులను	O
ఎదుర్కొన్న	O
ప్రముఖ	O
క్రికెట్‌	O
క్రీడాకారుడు	O
సచిన్‌	B-NEP
టెండుల్కర్‌	I-NEP
తన	O
తండ్రిని	O
కోల్పోయిన	O
అప్పటికీ	O
మ్యాచ్‌లో	O
విజయ	O
కేతనం	O
ఎగురవేసి	O
తండ్రికి	O
నివాళులు	O
అర్పించాడు	O
అని	O
పొగిడారు	O
.	O

షూటింగ్‌	O
క్రీడాకారులు	O
ఎలవెనిల్‌	O
వలరివన్	O
,	O
సౌరభ్‌	B-NEP
చౌదరిలతో	I-NEP
పాటు	O
టేబుల్‌	O
టెన్నిస్‌	O
క్రీడాకారులు	O
శరత్‌	B-NEP
కమల్	I-NEP
,	O
మాణికా	B-NEP
బత్రాలతో	I-NEP
సంభాషించారు	O
.	O

హాకీ	O
క్రీడాకారుడు	O
మన్‌	B-NEP
ప్రీత్‌	I-NEP
సింగ్‌తో	I-NEP
సంభాషిస్తూ	O
మీతో	O
మాట్లాడుతుంటే	O
ధ్యాన్‌చంద్‌తో	-NEP
మాట్లాడుతున్నట్లు	O
అనుభూతి	O
కలుగుతోంది	O
అని	O
చెప్పారు	O
.	O

పేదరికం	O
,	O
అసమానత	O
,	O
అన్యాయం	O
లేని	O
సమాజం	O
కావాలి	O
అని	O
భావించిన	O
గాంధీజీ	-NEP
సర్వోదయ	O
భావనలో	O
జాన్	B-NEP
రస్కిన్	I-NEP
వాదం	O
పునాదిగా	O
ఉంది	O
.	O

-	O
అటల్	B-NEP
బిహారీ	I-NEP
వాజ్పేయ్	I-NEP

డాక్టర్	O
సుభాష్	B-NEP
శర్మ	I-NEP
.	O

ఈ	O
గ్రంథ	O
రచయిత	O
ఈ.	B-NEP
ఎఫ్.	I-NEP
ఘామేకర్	I-NEP
.	O

-	O
అటల్	B-NEP
బిహారీ	I-NEP
వాజ్పేయ్	I-NEP

ఈ	O
సంస్కరణల	O
దిశగా	O
కృషి	O
చేసిన	O
ప్రముఖులలో	O
దివంగత	O
జస్టిస్	O
ఎం.	B-NEP
జి.	I-NEP
రనడే	I-NEP
-	O
రమాబాయి	B-NEP
రనడే	I-NEP
దంపతులు	O
,	O
సావిత్రీబాయి	B-NEP
ఫూలే	I-NEP
,	O
పండిత	B-NEP
రమాబాయి	I-NEP
వంటి	O
వారు	O
ఉన్నారు	O
.	O

తెలుగు	O
ప్రజల	O
గుండెల్లో	O
శాశ్వత	O
స్థానం	O
సంపాదించుకున్న	O
వ్యక్తుల్లో	O
డాక్టర్	B-NEP
అంబేద్కర్	I-NEP
ఒకరు	O
.	O

భారతదేశపు	O
తొలి	O
మహిళా	O
డాక్టర్	O
(	O
కీర్తిశేషులైన	O
)	O
ఆనంద్	B-NEP
బాయి	I-NEP
జోషి	I-NEP
ఈ	O
రాష్ట్రానికి	O
చెందిన	O
వారే	O
అంటే	O
ఆశ్చర్యపోవక్కర	O
లేదు	O
.	O

వీర	O
నారీమణులు	O
అహిల్యాబాయి	B-NEP
హోల్కర్	I-NEP
,	O
రాణి	B-NEP
లక్ష్మీబాయి	I-NEP
వంటి	O
వారు	O
మహిళల	O
అభ్యున్నతి	O
కోసం	O
మహారాష్ట్ర	-NEL
చేసిన	O
కృషికి	O
సజీవ	O
తార్కాణాలు	O
.	O

అలాంటి	O
సాహిసే	O
డాక్టర్	B-NEP
అంబేద్కర్	I-NEP
.	O

భారత	O
రాజ్యాంగ	O
శిల్పిగా	O
,	O
ప్రజాస్వామ్య	O
పరిరక్షకునిగా	O
,	O
సంఘసంస్కర్తగా	O
,	O
మహామేధావిగా	O
విఖ్యాతుడైన	O
డాక్టర్	B-NEP
భీమ్	I-NEP
రావ్	I-NEP
అంబేద్కర్	I-NEP
దళితునిగా	O
జన్మించడమే	O
కాదు	O
,	O
అమానుష	O
అంటరానితనం	O
,	O
కుల	O
వివక్షకు	O
వ్యతిరేకంగా	O
కుల	O
నిర్మూలన	O
కోసం	O
జీవితాంతం	O
పోరాడాడు	O
.	O

ఇక	O
దేశం	O
నలుమూలల	O
నుంచి	O
వచ్చిన	O
ప్రతినిధులతో	O
1885లో	-NETI
ఎ.	B-NEP
ఒ.	I-NEP
హ్యూమ్	I-NEP
ప్రధాన	O
కార్యదర్శిగా	O
బొంబాయిలో	-NEL
"	O
భారత	B-NEO
జాతీయ	I-NEO
కాంగ్రెస్	I-NEO
"	O
స్థాపించబడింది	O
.	O

-	O
కస్తూరిబా	B-NEP
గాంధీ	I-NEP
బాలికా	O
విద్యాలయ	O
పథకం	O

-	O
కిశోరి	-NEP
శక్తి	O
యోజన	O
-	O
రాజీవ్	B-NEP
గాంధీ	I-NEP
కౌమారప్రాయ	O
బాలికల	O
పథకం	O

-	O
మహాత్మా	B-NEP
గాంధీ	I-NEP
జాతీయ	O
గ్రామీణ	O
ఉపాధి	O
హామీ	O
చట్టం	O

సొంత	O
ఆర్థిక	O
వ్యవస్థతోపాటు	O
సామాజిక	O
-	O
రాజకీయ	O
అల్లికతో	O
దేనికి	O
అది	O
స్వయంప్రతిపత్తి	O
కలిగి	O
ఉండటం	O
మహారాష్ట్ర	-NEL
కోటల	O
ప్రత్యేకత	O
కాగా	O
-	O
వీటిలో	O
అధిక	O
శాతం	O
ప్రధానంగా	O
ఛత్రపతి	B-NEP
శివాజీ	I-NEP
కాలంలో	O
నిర్మించబడ్డాయి	O
.	O

అయితే	O
,	O
స్వతంత్ర	O
భారత	B-NEL
దేశంలో	I-NEL
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
ఏర్పాటు	O
బాధ్యతను	O
ఒక్కడుగా	O
తలకి	O
ఎత్తుకుని	O
పోరాడిన	O
సర్దార్‌	B-NEP
వల్లభభాయ్‌	I-NEP
పటేల్‌ను	I-NEP
మనం	O
ఎన్నటికీ	O
మరిచిపోకూడదు	O
.	O

-	O
ఇందిరా	B-NEP
గాంధీ	I-NEP
మంత్రిత్వ	O
సహయోగ	O
యోజన	O

పరీక్షల్లో	O
ఉత్తీర్ణుడైన	O
తొలి	O
భారతీయుడు	O
సత్యేంద్రనాథ్‌	B-NEP
ఠాగూర్‌	I-NEP
.	O

సునీతా	B-NEP
నారాయణ్	I-NEP
.	O

అలాంటి	O
వారిలో	O
ప్రముఖులు	O
బిహారీ	B-NEP
లాల్‌	I-NEP
గుప్తా	I-NEP
,	O
రమేశ్‌	B-NEP
చంద్ర	I-NEP
దత్‌	I-NEP
.	O

నేతాజీ	B-NEP
సుభాష్‌	I-NEP
చంద్ర	I-NEP
బోస్‌	I-NEP
కూడా	O
సివిల్‌	O
సర్వీసు	O
పరీక్షల్లో	O
ఉత్తీర్ణుడు	O
అయినా	O
సర్వీసులో	O
చేరలేదు	O
.	O

భారత	O
స్వాతంత్ర్య	O
పోరాటం	O
సమయంలో	O
బోస్‌	B-NEP
తీసుకున్న	O
బలమైన	O
సైద్ధాంతిక	O
వైఖరికి	O
ఇది	O
దర్పణం	O
.	O

ఐసిఎస్‌లలో	O
మరో	O
ప్రముఖుడు	O
సర్‌	B-NEP
బెనెగల్‌	I-NEP
నరసింగ	I-NEP
రావు	I-NEP
.	O

భారత	B-NEL
బ్యూరోక్రసీ	O
.	O

ఆ	O
మేరకు	O
భారత	B-NEL
ఉపఖండంలో	I-NEL
ఉద్భవించిన	O
వివిధ	O
రకాల	O
సాహిత్యాన్ని	O
గమనిస్తే	O
ఎవరైనా	O
అబ్బురపడక	O
తప్పదు	O
.	O

స్థూలంగా	O
ఇవి	O
:	O
సిసిఎస్‌	O
ప్రవర్తనానియమావళి	O
(	O
1964	-NETI
)	O
ను	O
,	O
కాలానుగుణంగా	O
చేసిన	O
సవరణలను	O
జాగ్రత్తగా	O
పరిశీలిస్తే	O
,	O
వీటిలో	O
అత్యధిక	O
భాగం	O
ఐక్యరాజ్యసమితి	-NEO
డిక్లరేషన్‌లోని	O
సూత్రాలను	O
,	O
యునైటెడ్‌	B-NEL
కింగ్‌‍డమ్‌	I-NEL
వారి	O
ప్రజాజీవితంలో	O
ప్రమాణాలను	O
,	O
స్పెయిన్‌	-NEL
వారి	O
సుపరిపాలనా	O
నియమావళిని	O
ప్రత్యక్షంగానో	O
,	O
పరోక్షంగానో	O
పుణికి	O
పుచ్చుకున్నట్టు	O
స్పష్టంగా	O
కనబడుతుంది	O
.	O

భారత	B-NEL
ఉపఖండంలో	I-NEL
ఉద్భవించిన	O
వివిధ	O
రకాల	O
సాహితీ	O
రూపాలను	O
గమనిస్తే	O
ఆ	O
విషయం	O
అర్ధం	O
అవుతుంది	O
.	O

అత్యంత	O
పురాతన	O
నాగరికతకు	O
జన్మభూమి	O
అయిన	O
భారత్‌	B-NEL
ఎన్నో	O
శతాబ్దాల	O
పూర్వమే	O
ప్రభుత్వ	O
యంత్రాంగాన్ని	O
నిర్వహించే	O
కళను	O
,	O
శాస్త్రాన్ని	O
ఆకళింపు	O
చేసుకుంది	O
.	O

భారత	B-NEL
ఉపఖండంలోని	I-NEL
భాషా	O
సాంద్రత	O
సహా	O
భాష	O
,	O
సంస్కృతులు	O
ఏవైనా	O
వాటిలోని	O
అపురూప	O
విషయాలను	O
స్వీకరించి	O
,	O
విలీనం	O
చేసుకోవడంలో	O
ప్రజానీకం	O
మక్కువ	O
ఈ	O
వైవిధ్యంలోని	O
కీలక	O
అంశాలు	O
.	O

ఈ	O
కాలువలను	O
తూర్పు	B-NEL
గోదావరి	I-NEL
,	O
పశ్చిమ	B-NEL
గోదావరి	I-NEL
,	O
కృష్ణా	-NEL
,	O
విశాఖపట్నం	-NEL
జిల్లాలకు	O
సంబంధించి	O
నీటిపారుదల	O
అవసరాలు	O
,	O
తాగునీటి	O
అవసరాలు	O
,	O
పారిశ్రామిక	O
నీటి	O
అవసరాలకు	O
అనుగుణంగా	O
వీటికి	O
రూపకల్పన	O
చేశారు	O
.	O

"	O
భారత	B-NEL
అధికార	O
యంత్రాంగం	O
చారిత్రక	O
దృక్కోణం	O
"	O
విషయానికి	O
వస్తే	O
దేశంలో	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
చరిత్ర	O
నుంచి	O
చర్చను	O
ప్రారంభించాల్సి	O
ఉంటుంది	O
.	O

తుని	B-NEL
రైల్వేస్టేషన్	I-NEL
వద్ద	O
ప్రసంగించి	O
అనకాపల్లి	-NEL
చేరుకోగా	O
భారీ	O
సంఖ్యలో	O
ప్రజలు	O
,	O
అభిమానులు	O
అంబేద్కర్ను	-NEP
అక్కడి	O
రైల్వేస్టేషన్	O
వద్ద	O
స్వాగతం	O
పలికారు	O
.	O

భారత్‌లో	-NEL
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పరిణామ	O
క్రమం	O
ప్రాచీన	O
భారత	B-NEL
దేశం	I-NEL
.	O

ఢిల్లీలోని	B-NEL
నేషనల్‌	B-NEO
లా	I-NEO
విశ్వవిద్యాలయం	I-NEO
,	O
ఇతర	O
న్యాయ	O
కళాశాలల	O
విద్యార్థులు	O
గత	O
కొన్ని	O
ఏళ్లుగా	O
సివిల్‌	O
సర్వీసు	O
పరీక్షలకు	O
అధికంగా	O
హాజరు	O
అవుతుండడమే	O
ఇందుకు	O
చక్కని	O
ఉదాహరణ	O
.	O

అయితే	O
((	O
1922లో	-NETI
మాంటేగ్‌	O
చెమ్స్‌	O
ఫర్డ్‌	O
సంస్కరణలు	O
అమలు	O
అయ్యేవరకు	O
కూడా	O
ఈ	O
పరీక్ష	O
లండన్‌లో	B-NEL
మాత్రమే	O
నిర్వహించేవారు	O
.	O

ఆంధ్రప్రదేశ్	B-NEL
స్టేట్	-
రీఆర్గనైజేషన్	-
చట్టం	O
(	O
ఎపిఆరె	O
)	O
2014	-NETI
పోలవరం	O
ప్రాజెక్టును	O
జాతీయ	O
ప్రాజెక్టుగా	O
ప్రకటించింది	O
.	O

ప్రణాళికా	B-NEO
సంఘం	I-NEO
మన	O
దేశాభివృద్ధికి	O
ఆర్ధిక	O
వనరుల	O
సహకారంతో	O
పంచవర్ష	O
ప్రణాళికలను	O
అమలు	O
చేసింది	O
.	O

ప్రణాళికా	B-NEO
సంఘం	I-NEO
రాష్ట్రాలకు	O
నిధులను	O
పంచిపెట్టే	O
సంస్థగా	O
విధులను	O
నిర్వహించింది	O
.	O

రాష్ట్రాల	O
ఆర్ధిక	O
స్వాతంత్య్రంపై	O
ప్రణాళికా	B-NEO
సంఘం	I-NEO
అజమాయిషీ	O
ఉండేది	O
.	O

నిజానికి	O
,	O
ప్రణాళికా	B-NEO
సంఘం	I-NEO
దేశంలోని	O
అన్ని	O
రాష్ట్రాలకూ	O
ఒకే	O
విధమైన	O
అభివృద్ధి	O
కార్యక్రమాలను	O
"	O
మూసపోత	O
విధానంలో	O
"	O
అవలంబించింది	O
.	O

అయితే	O
,	O
నీతి	B-NEO
ఆయోగ్	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
దేశాభివృద్ధిలో	O
కీలకపాత్ర	O
పోషిస్తున్న	O
వివిధ	O
రాష్ట్రాలు	O
,	O
ఇతర	O
భాగస్వాములతో	O
కలిసి	O
మేధో	O
సంపతిని	O
పంచుకుంటుంది	O
.	O

ఎన్నికల	B-NEO
సంఘం	I-NEO
ఎన్నికలను	O
ప్రకటించిన	O
అప్పటి	O
నుండీ	O
పోటీలో	O
ఉన్న	O
అభ్యర్థులు	O
,	O
రాజకీయ	O
పార్టీలకు	O
నమూనా	O
ప్రవర్తనా	O
నియమావళి	O
అమల్లోకి	O
వస్తుంది	O
.	O

ఈ	O
కార్యక్రమం	O
మొత్తాన్నీ	O
ఎలక్ట్రానిక్స్‌	B-NEO
అండ్‌	I-NEO
ఇన్ఫర్మేషన్‌	I-NEO
టెక్నాలజీ	I-NEO
మంత్రిత్వశాఖ	I-NEO
(	I-NEO
డైటీ	I-NEO
)	I-NEO
సమన్వయం	O
చేస్తుంది	O
.	O

దేశవ్యాప్తంగా	O
నూతన	O
ఆవిష్కరణలకు	O
అవసరమైన	O
పరిస్థితులను	O
కల్పించడంపై	O
నీతి	B-NEO
ఆయోగ్	I-NEO
దృష్టి	O
పెట్టింది	O
.	O

అటల్	O
ఇన్నోవేషన్	O
మిషన్	O
(	O
ఎఐఎం	O
)	O
ద్వారా	O
దేశంలో	O
నూతన	O
ఆవిష్కరణలు	O
,	O
ఎంటర్	O
ప్రెన్యూవర్‍షిప్	O
అభివృద్ధికి	O
నీతి	B-NEO
ఆయోగ్	I-NEO
అత్యధిక	O
ప్రాధాన్యత	O
ఇస్తోంది	O
.	O

ఎఐఎం	O
కింద	O
పాఠశాలలలో	O
అటల్	B-NEO
టింకరింగ్	I-NEO
ల్యాబ్‍లను	I-NEO
(	O
ఎటిఎల్	-NEO
)	O
ఏర్పాటు	O
చేసి	O
విద్యార్థులకు	O
నూతన	O
అన్వేషణల	O
పట్ల	O
ఆసక్తి	O
కలిగేలా	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

ఎటిఎల్‍ల	-NEO
ద్వారా	O
అటల్	B-NEO
ఇంక్యుబేషన్	I-NEO
కేంద్రాల	I-NEO
(	O
ఎఐసి	-NEO
)	O
సహకారంతో	O
అంకుర	O
సంస్థలను	O
స్థాపించడానికి	O
మార్గం	O
సుగమం	O
అవుతుంది	O
.	O

స్థానిక	O
సంస్థల	O
ఎన్నికలు	O
రాష్ట్రాలలోని	O
రాష్ట్ర	O
ఎన్నికల	B-NEO
సంఘం	I-NEO
పర్యవేక్షణలో	O
,	O
నియంత్రణలో	O
జరుగుతాయి	O
కాబట్టి	O
ఇక్కడ	O
వాటిని	O
విశ్లేషణలోకి	O
తీసుకోలేదు	O
.	O

ఛందస్సుకు	O
సంబంధించి	O
విశేష	O
కృషి	O
చేసినవారిలో	O
,	O
కీ.శే.	O
కోవెల	O
సంపత్కుమారాచార్య	O
(	O
కాకతీయ	B-NEO
విశ్వవిద్యాలయంలో	I-NEO
శాఖ	O
పూర్వ	O
అధ్యక్షులు	O
,	O
పరిశోధకులు	O
)	O
తరువాత	O
,	O
ఆచార్య	O
చేకూరి	O
రామారావు	O
.	O

రాష్ట్రప్రభుత్వాల	O
భాగస్వామ్యంతో	O
సంస్కరణలను	O
ప్రోత్సహించి	O
,	O
విధానపరమైన	O
మార్పులను	O
అమలు	O
చేయడంలో	O
నీతి	B-NEO
ఆయోగ్	I-NEO
క్రియాశీలకమైన	O
పాత్రను	O
పోషిస్తోంది	O
.	O

తద్వారా	O
ఐక్యరాజ్య	B-NEO
సమితి	I-NEO
సుస్థిర	O
లక్ష్యాల	O
(	O
ఎస్‌డీజీ	O
)	O
సాధనలో	O
భారత్‌కు	-NEL
తోడ్పడటం	O
.	O

భారత్	-NEL
ఇటువంటి	O
లక్ష్యాలను	O
సాధించేలా	O
చేయడం	O
కోసం	O
నీతి	B-NEO
ఆయోగ్	I-NEO
మేధోపరమైన	O
సహకారం	O
అందిస్తోంది	O
.	O

తదుపరి	O
దశలో	O
అలీగఢ్	B-NEO
కళాశాల	I-NEO
గద్యానికి	O
సరళత్వం	O
,	O
ప్రయోజనం	O
కల్పించింది	O
.	O

ఈ	O
చట్టాన్ని	O
రాష్ట్రాలకు	O
అనుగుణంగా	O
మార్పులతో	O
అమలు	O
చేయడానికి	O
,	O
ప్రయివేటు	O
పెట్టుబడులను	O
ప్రోత్సహించడానికి	O
నీతి	B-NEO
ఆయోగ్	I-NEO
సహకారం	O
అందిస్తుంది	O
.	O

భారత్‍లో	-NEL
సహకార	O
ఫెడరల్	O
వ్యవస్థను	O
బలోపేతం	O
చేసి	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాల	O
సమాన	O
భాగస్వామ్యంతో	O
దేశం	O
విజయపథం	O
వైపు	O
పయనించేలా	O
చేయడానికి	O
నీతి	B-NEO
ఆయోగ్	I-NEO
కట్టుబడి	O
ఉన్నది	O
.	O

కాందీశీకులకు	O
పునరావాసం	O
కల్పించడానికి	O
కేంద్ర	O
సహాయ	O
,	O
పునరావాస	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖ	O
,	O
సాయుధ	B-NEO
దళాల	I-NEO
స్థానాంతరీకరణ	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
,	O
అనేక	O
కమిటీలు	O
,	O
సబ్‌	O
కమిటీలు	O
తీసుకున్న	O
చర్యలు	O
ప్రజలకు	O
కలిగించిన	O
వెసులుబాట్ల	O
గురించి	O
ఈ	O
పుస్తకంలో	O
పొందుపరిచారు	O
.	O

కౌన్సిల్	B-NEO
ఆఫ్	I-NEO
సైంటిఫిక్	I-NEO
అండ్	I-NEO
ఇండస్ట్రియల్	I-NEO
రీసెర్చ్	I-NEO
(	I-NEO
సీఎస్‌ఐఆర్	I-NEO
)	I-NEO
,	O
బయోటెక్నాలజీ	O
విభాగం	O
(	O
డీబీటీ	-NEO
)	O
,	O
నేషనల్‌	B-NEO
సెంటర్‌	I-NEO
ఫర్‌	I-NEO
డిసీజ్‌	I-NEO
కంట్రోల్	I-NEO
(	I-NEO
ఎన్‌సీడీసీ	I-NEO
)	I-NEO
,	O
తదితర	O
సంస్థల	O
ప్రయత్నాల	O
ద్వారా	O
ఇది	O
మరింత	O
విస్తరించింది	O
.	O

-	O
పాక్షిక	O
చట్ట	O
స్వభావము	O
ఉన్న	O
అప్పెల్లేట్‌	B-NEO
సంస్థలు	I-NEO
,	O
అడ్మినిస్ట్రేటివ్‌	O
ట్రైబ్యునల్స్‌	O
సభ్యులుగా	O
విధి	O
నిర్వహణ	O
.	O

సమాజ	O
అవసరాలను	O
దృష్టిలో	O
ఉంచుకుని	O
ఐక్యరాజ్య	B-NEO
సమితి	I-NEO
1978లో	-NETI
అల్మాఅటా	O
(	O
ఇది	O
ఇప్పుడు	O
కజకిస్తాన్‍లోని	-NEL
అల్మాటీ	O
)	O
ప్రకటన	O
ద్వారా	O
అందరికీ	O
సమగ్రమైన	O
ప్రాధమిక	O
ఆరోగ్య	O
సంరక్షణ	O
కల్పించాలి	O
అని	O
గుర్తించింది	O
.	O

ప్రపంచ	B-NEO
ఆరోగ్య	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
(	O
డబ్ల్యూహెచ్ఓ	-NEO
)	O
అందరికీ	O
ఆరోగ్యం	O
నినాదం	O
తన	O
రాజ్యాంగంలో	O
ప్రజారోగ్యం	O
,	O
కుటుంబ	O
శ్రేయస్సు	O
,	O
జీవన	O
ప్రమాణం	O
,	O
వైద్య	O
సంరక్షణ	O
,	O
అనారోగ్యం	O
విషయంలో	O
భద్రతాహక్కులతో	O
పాటు	O
తల్లులు	O
,	O
పిల్లలపై	O
ప్రత్యేక	O
శ్రద్ధ	O
వహించి	O
సహాయం	O
అందజేయడాన్ని	O
చాలా	O
కీలకమైన	O
అంశంగా	O
గుర్తించింది	O
.	O

మళ్ళీ	O
ఆక్స్‌ఫర్డ్	B-NEO
విశ్వవిద్యాలయంలో	I-NEO
బోధనకు	O
స్వీకరించారు	O
.	O

సహజంగానే	O
,	O
జీవన	O
హక్కులో	O
ఆహారం	O
,	O
ఆరోగ్య	O
హక్కులకు	O
కూడా	O
భరోసా	O
ఉంది	O
అని	O
భారత	B-NEO
సుప్రీంకోర్టు	I-NEO
కూడా	O
వివరించింది	O
.	O

యూడీహెచ్ఆర్	O
ప్రపంచ	B-NEO
ఆరోగ్య	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
(	O
వరల్డ్	B-NEO
హెల్త్	I-NEO
ఆర్గనైజేషన్	I-NEO
)	O
నిర్మాణ	O
సూత్రాలకు	O
అనుగుణంగానే	O
1978లో	-NETI
అల్మాఅటా	O
ప్రకటన	O
కూడా	O
ఉంది	O
.	O

భారత	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
నిర్మాణాన్ని	O
అంతర్జాతీయ	O
ప్రమాణాలతో	O
అభివృద్ధి	O
చేయడం	O
కోసం	O
ఈ	O
అంచనా	O
చట్రం	O
'	O
ఆన్‌లైన్‌	O
సర్వీస్‌	O
ఇండెక్స్	O
'	O
(	O
ఓఎస్‌ఐ	O
)	O
ను	O
ఐక్యరాజ్య	B-NEO
సమితి	I-NEO
సామాజిక	O
-	O
ఆర్థిక	O
వ్యవహారాల	O
విభాగం	O
అధ్యయనం	O
ఆధారంగా	O
రూపొందించింది	O
.	O

ప్రపంచ	B-NEO
ఆరోగ్య	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
అందరికీ	O
ఆరోగ్యం	O
నినాదాన్ని	O
ముఖ్యంగా	O
2005లోను	-NETI
ఆ	O
తర్వాత	O
2011లో	-NETI
కూడా	O
పునరుద్ఘాటించింది	O
,	O
ప్రపంచ	O
బ్యాంకు	O
ప్రభావంతో	O
ప్రపంచీకరణ	O
,	O
సరళీకరణ	O
,	O
ప్రైవేటీకరణ	O
ప్రక్రియల	O
ద్వారా	O
ప్రజలు	O
అందరూ	O
నష్టాన్ని	O
పంచుకునే	O
విధంగా	O
ఆరోగ్య	O
సంరక్షణ	O
కోసం	O
ముందస్తుగానే	O
ఆర్థిక	O
చందాలను	O
చెల్లించే	O
పద్ధతితో	O
సహా	O
అనేక	O
సార్వత్రిక	O
వ్యవస్థలను	O
ఏర్పాటు	O
చేసుకున్నారు	O
.	O

గిరిజనుల	O
కోసం	O
వన్‌ధన్	B-NEO
గిరిజన	I-NEO
అంకుర	I-NEO
సంస్థల	I-NEO
కార్యక్రమం	O
కింద	O
కేంద్ర	O
గిరిజన	O
వ్యవహారాల	O
మంత్రిత్వశాఖ	O
ఆధ్వర్యంలోని	O
ట్రైఫెడ్	B-NEO
సంస్థ	I-NEO
ఉపాధి	O
పెంచడానికి	O
,	O
వారి	O
ఆదాయం	O
పెంపుదలకు	O
కృషిచేస్తోంది	O
.	O

వన్‌ధన్	B-NEO
అంకుర	I-NEO
సంస్థల	I-NEO
కార్యక్రమాన్ని	O
కూడా	O
ఇందులో	O
భాగంగానే	O
చేపట్టారు	O
.	O

ఐక్యరాజ్య	B-NEO
సమితి	I-NEO
సర్వ	O
ప్రతినిధి	O
సభ	O
2003లో	-NETI
అవినీతి	O
వ్యతిరేక	O
తీర్మానం	O
చేసింది	O
.	O

ఐక్యరాజ్యసమితి	-NEO
మానవ	B-NEO
అభివృద్ధి	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
భారతదేశపు	-NEL
మానవ	O
అభివృద్ధి	O
సూచికలను	O
ఇతర	O
దక్షిణాసియా	-NEL
దేశాలతో	O
పోల్చింది	O
.	O

ఐక్యరాజ్యసమితి	-NEO
మానవ	B-NEO
అభివృద్ధి	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
2017	-NETI
నివేదికలో	O
భారతదేశానికి	-NETI
ఆ	O
సంస్థ	O
డైరెక్టర్	O
ఫ్రాంకైన్	O
పికప్	O
మానవ	O
అభివృద్ధి	O
సూచిక	O
విషయంలో	O
స్థిరమైన	O
భారత	O
పురోగతిని	O
ఇలా	O
ఉల్లేఖించారు	O
-	O
"	O
ప్రజలు	O
అందరి	O
జీవితాల	O
నాణ్యతను	O
మెరుగుపరిచేందుకు	O
ప్రభుత్వం	O
కట్టుబడి	O
ఉంది	O
.	O

ఒడిస్సాలో	-NEL
చిలకా	-NEL
సరస్సు	O
కోసం	O
స్థానికుల	O
ఉద్యమం	O
,	O
కేరళలో	-NEL
కోకోకోలా	B-NEO
ఫ్యాక్టరీ	I-NEO
మూసివేత	O
వంటి	O
వాటిల్లో	O
భాగస్వాములైన	O
వ్యక్తులు	O
సైతం	O
వేర్వేరు	O
రాజకీయపరమైన	O
ఆలోచనలు	O
ఉన్నా	O
స్థూలంగా	O
అహింసాత్మకంగానే	O
వారు	O
పర్యావరణ	O
పోరాటాలు	O
చేశారు	O
.	O

పిటిషనర్‌	O
చేసిన	O
వాదాన్ని	O
పరిశీలించిన	O
మీదట	O
కేంద్ర	B-NEO
ప్రభుత్వ	I-NEO
,	O
అనేక	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాల	O
వాదనలను	O
,	O
వివిధ	O
కమిటీల	O
సిఫార్సులను	O
కూడా	O
పరిశీలించిన	O
సర్వోన్నత	O
న్యాయస్థానం	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలను	O
ఇలా	O
ఆదేశించింది	O
:	O

ఈ	O
చర్యల	O
కోసం	O
(	O
జిల్లాల్లో	O
మురుగు	O
పారుదల	O
,	O
జల	O
వనరులు	O
,	O
జాతీయ	O
గ్రామీణ	O
ఉపాధికల్పన	O
పథకం	O
పనులు	O
సంబంధిత	O
డిజిటల్	O
మ్యాపుల	O
వంటి	O
)	O
శాస్త్రీయ	O
సరంజామా	O
అందించడంలో	O
తాగునీరు	O
-	O
పారిశుధ్య	O
విభాగానికి	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వ	O
ముఖ్య	O
శాస్త్ర	O
సలహాదారు	O
కార్యాలయం	O
సహా	O
భారత	B-NEO
అంతరిక్ష	I-NEO
పరిశోధన	I-NEO
సంస్థ	I-NEO
(	O
ఇస్రో	-NEO
)	O
సహకారం	O
అందించాయి	O
.	O

అటువంటి	O
పరిస్థితుల్లో	O
ఎన్నికలు	O
వెంటనే	O
నిర్వహించడానికి	O
సర్వసన్నద్ధత	O
అవసరం	O
కనుక	O
ఎన్నికల	B-NEO
సంఘం	I-NEO
శాశ్వత	O
ప్రాతిపదికన	O
ఏర్పాటు	O
చేయడం	O
అవసరం	O
-	O
అని	O
అభిప్రాయపడింది	O
.	O

భారత	B-NEO
సివిల్‌	I-NEO
సర్వీసుల	I-NEO
చరిత్ర	O

కేంద్ర	B-NEO
ప్రభుత్వంలో	I-NEO
అధికారులను	O
వివిధ	O
శాఖలలో	O
సంయుక్త	O
కార్యదర్శులుగా	O
(	O
Joint	O
Secretaries	O
)	O
నియమించే	O
సంప్రదాయానికి	O
స్వస్తి	O
పలికి	O
ఈ	O
పదవులలో	O
భారత	O
రెవెన్యూ	O
సర్వీస్‌	O
(	O
Indian	O
Revenue	O
Service	O
)	O
,	O
భారత	O
అకౌంట్స్‌	O
మరియు	O
ఆడిట్	O
సర్వీసు	O
(	O
Indian	O
Accounts	O
and	O
Audit	O
Service	O
)	O
,	O
భారత	O
అర్థిక	O
సర్వీసు	O
(	O
Indian	O
Economic	O
Service	O
)	O
అధికారులను	O
కూడా	O
నియమిస్తారు	O
.	O

గంగా	-NEL
నది	O
క్షేత్రం	O
,	O
పరివాహక	O
ప్రాంతం	O
గురించి	O
దీర్ఘకాలిక	O
అధ్యయనం	O
,	O
సాంకేతిక	O
అభివృద్ధి	O
కోసం	O
గంగ	-NEL
నిర్వహణ	O
మరియు	O
పర్యవేక్షణ	O
కేంద్రాన్ని	O
కాన్పూర్	B-NEO
ఐ.ఐ.టిలో	I-NEO
ఏర్పాటు	O
చేశారు	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
భారతదేశం	-NEL
కూడ	O
తమ	O
దేశ	O
పౌరుల	O
శ్రేయస్సు	O
కోసం	O
అనేక	O
వ్యవస్థలను	O
ఏర్పాటు	O
చేసి	O
కేంద్ర	B-NEO
,	I-NEO
రాష్ట్ర	I-NEO
ప్రభుత్వాలతో	I-NEO
పాటు	O
ప్రజలకు	O
ప్రభుత్వానికి	O
మధ్య	O
సయోధ్యకు	O
అనుసంధానంగా	O
రాజ్యాంగ	O
వ్యవస్థలను	O
నిర్మాణం	O
చేసుకోవడం	O
పరిపాటి	O
.	O

"	O
ప్రజలు	O
అధికారుల	O
నుంచి	O
సేవల్లో	O
ఎలాంటి	O
ప్రమాణాలు	O
,	O
ఎంత	O
కాలపరిమితిలో	O
కోరుతున్నారు	O
;	O
ఫిర్యాదుల	O
పరిష్కార	O
విధానం	O
;	O
పౌర	O
,	O
వినియోగదారుల	O
సంఘాల	O
స్వతంత్ర	O
సమీక్ష	O
"	O
వంటివి	O
అన్నీ	O
భారత	B-NEO
ప్రభుత్వ	I-NEO
పరిపాలనా	I-NEO
సంస్కరణల	I-NEO
శాఖ	I-NEO
(	O
పిజి	B-NEO
)	O
రూపొందించిన	O
సిటిజెన్‌	B-NEO
చార్టర్	I-NEO
ఆఫ్‌	I-NEO
ఇండియాలో	I-NEO
చోటు	O
చేసుకున్నాయి	O
.	O

దీనిని	O
కేంద్ర	B-NEO
ప్రభుత్వం	I-NEO
విధిస్తుంది	O
.	O

దేశానికి	O
స్వాతంత్య్రం	O
సిద్ధించిన	O
తర్వాత	O
రాజ్యాంగ	B-NEO
సభ	I-NEO
చర్చల్లో	O
(	O
సిఏడి	O
)	O
భారత	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
విశ్వసనీయత	O
,	O
పాత్ర	O
,	O
ఆ	O
వ్యవస్థను	O
కొనసాగించాలా	O
,	O
వద్దా	O
అనే	O
అంశాలపై	O
విస్తృతంగా	O
వాదోపవాదాలు	O
సాగాయి	O
.	O

మన	O
దేశంలో	O
కేంద్ర	B-NEO
,	I-NEO
రాష్ట్ర	I-NEO
ప్రభుత్వాలు	I-NEO
ప్రజల	O
అభివృద్ధి	O
కోసం	O
,	O
సంక్షేమం	O
కోసం	O
అనేక	O
కార్యక్రమాలను	O
రూపొందిస్తాయి	O
.	O

బ్రిటిష్‌	B-NEO
ప్రభుత్వం	I-NEO
1911లో	-NETI
ఇండియన్‌	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌	O
వ్యవస్థను	O
ఏర్పాటు	O
చేసింది	O
.	O

ముఖ్యంగా	O
పేద	O
ప్రజల	O
ఆరోగ్య	O
అవసరాలను	O
దృష్టిలో	O
ఉంచుకుని	O
భారత	B-NEO
ప్రభుత్వం	I-NEO
అనేక	O
పథకాలను	O
సిద్ధం	O
చేసింది	O
.	O

తాజాగా	O
ఐఐటి	B-NEO
,	O
ఐఐఎం	B-NEO
,	O
ఎన్‌ఎల్‌యు	B-NEO
పట్టభద్రులు	O
,	O
డాక్టర్లు	O
,	O
చార్టర్డ్‌	O
అకౌంటెంట్లు	O
వంటి	O
ఎందరో	O
వృత్తి	O
నిపుణులు	O
ప్రతీ	O
ఏడాది	O
యుపిఎస్‌సి	B-NEO
నిర్వహించే	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పరీక్షలకు	O
హాజరు	O
అవుతున్నారు	O
.	O

ప్రజారోగ్య	B-NEO
సంస్థలలో	I-NEO
వైద్య	O
పరికరాలు	O
,	O
మందులు	O
,	O
రోగ	O
లక్షణాలు	O
పరీక్షించే	O
సౌకర్యాల	O
కొరత	O
ఏర్పడింది	O
.	O

సెంటర్	B-NEO
ఫర్	I-NEO
డిసీజ్	I-NEO
కంట్రోల్ను	I-NEO
మరింత	O
పటిష్టపరచనున్నారు	O
.	O

నిజానికి	O
భారతీయ	B-NEO
చలనచిత్ర	I-NEO
రంగ	I-NEO
పరిణామం	O
కూడా	O
ఇదే	O
కాలంలో	O
మొదలు	O
అయ్యింది	O
.	O

కేంద్ర	B-NEO
ప్రభుత్వం	I-NEO
మరియు	O
ఎన్‍సిటి	O
ఢిల్లీ	-NEL
ప్రభుత్వం	O
మధ్య	O
సమన్వయ	O
లోపం	O
లేకుండా	O
అలాగే	O
ఒకరి	O
భాధ్యతల	O
పరిధిలోకి	O
ఇంకొకరు	O
ప్రవేశించకుండా	O
పూర్తి	O
సమన్వయంతో	O
ముందుకు	O
వెళ్ళవలసిన	O
అవసరం	O
ఉంది	O
.	O

భారత	B-NEO
ఆరోగ్య	I-NEO
పరిశోధనా	I-NEO
మండలి	I-NEO
(	O
((	O
ఐసిఎంఆర్	-NEO
)	O
నిధులతో	O
వైద్యుల	O
బృందం	O
జరిపిన	O
ఈ	O
అధ్యయనంలో	O
వెలువరించిన	O
గణాంకాలు	O
అందరినీ	O
ఆశ్చర్యపరచాయి	O
.	O

ఉస్మానియా	B-NEO
విశ్వవిద్యాలయంలో	I-NEO
ఉన్న	O
పచ్చదనాన్ని	O
ఎంతగానో	O
ప్రేమించేవారు	O
.	O

అయితే	O
,	O
భారత	B-NEO
జాతీయ	I-NEO
కాంగ్రెస్‌	I-NEO
వత్తిడి	O
,	O
డిమాండ్‌	O
కారణంగా	O
1921లో	-NETI
పరీక్ష	O
రాయటానికి	O
భారతీయులను	O
అనుమతించారు	O
.	O

ఆ	O
తర్వాత	O
ఆయన	O
భారత్‌	-NEL
నుంచి	O
ఇంటర్నేషనల్‌	B-NEO
కోర్ట్‌	I-NEO
ఆఫ్‌	I-NEO
జస్టిస్‌	I-NEO
తొలి	O
న్యాయమూర్తిగా	O
ఎంపిక	O
అయ్యారు	O
.	O

అలాగే	O
జన	B-NEAR
ఔషధి	I-NEAR
సుగమ్	I-NEAR
పేరిట	O
ప్రారంభమైన	O
యాప్	O
ద్వారా	O
జన్	O
ఔషధి	O
కేంద్రాలు	O
ఎక్కడ	O
ఉన్నాయో	O
తెలుసుకోవడం	O
సులభఁ	O
అయ్యింది	O
.	O

దీనిపై	O
జాతీయ	B-NEAR
వెదురుమిషన్	I-NEAR
2019లో	-NETI
అధ్యయనం	O
చేసి	O
కేంద్రానికి	O
పలు	O
సిఫార్సులు	O
చేసింది	O
.	O

జాతీయ	B-NEAR
వెదురు	I-NEAR
మిషన్	I-NEAR
(	O
ఎన్‍బిఎం	-NEAR
)	O
నేపధ్యం	O
:	O
.	O

'	O
స్మాల్	B-NEAR
ఈజ్	I-NEAR
బ్యూటిఫుల్	I-NEAR
:	I-NEAR
ఎ	I-NEAR
స్టడి	I-NEAR
అఫ్	I-NEAR
ఎకానామిక్స్	I-NEAR
యాజ్	I-NEAR
ఇఫ్	I-NEAR
పీపుల్	I-NEAR
మ్యాటర్డ్	I-NEAR
'	O
గ్రంథం	O
తొలుత	O
1973లో	-NETI
వెలువడి	O
తర్వాత	O
ప్రపంచవ్యాప్తంగా	O
ప్రసిద్ధి	O
చెందింది	O
.	O

జాతీయ	B-NEAR
వెదురు	I-NEAR
మిషన్	I-NEAR
కింద	O
స్థానిక	O
పారిశ్రామిక	O
కార్యకలాపాలను	O
పెంపొందించి	O
,	O
సాంకేతిక	O
సంస్థల	O
సహకారంతో	O
రైతుల	O
ఆదాయాన్ని	O
పెంచడానికి	O
కృషి	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

గాంధీజీ	-NEP
స్ఫూర్తితో	O
1973లో	-NETI
రచించిన	O
'	O
స్మాల్	B-NEAR
ఈజ్	I-NEAR
బ్యూటిఫుల్	I-NEAR
'	O
ఎంతో	O
పేరు	O
గాంచింది	O
.	O

విచ్చిన్నమైన	O
పాత	O
భూస్వామ్య	O
వ్యవస్థ	O
తాలూకు	O
కఠిన	O
నియమాలు	O
,	O
ప్రజల	O
వెతలను	O
ఈయన	O
రచనలు	O
-	O
"	O
నాలుకెట్టు	-NEAR
"	O
(	O
1958	-NETI
)	O
'	O
నాలుకెట్టు	-NEAR
-	O
ది	B-NEAR
హౌజ్	I-NEAR
విత్	I-NEAR
ఏ	I-NEAR
కోర్ట్	I-NEAR
యార్డ్	I-NEAR
'	O
పేరుతో	O
ఇంగ్లీష్	O
అనువాదం	O
,	O
'	O
కాలం	O
(	O
1969	-NETI
)	O
(	O
టైం	O
)	O
'	O
విలక్షణ	O
రీతిలో	O
చిత్రించాయి	O
.	O

డి.ఈ.ఎం.	B-NEAR
&	I-NEAR
జి.ఐ.ఎస్	I-NEAR
డేటాబేస్	I-NEAR
తయారీ	O
,	O
నీటి	O
ఊటల	O
చిత్రణ	O
,	O
సూక్ష్మ	O
జీవుల	O
వైవిధ్యం	O
,	O
మత్స్య	O
పరిశ్రమ	O
,	O
జీవ	O
వైవిధ్యం	O
,	O
జలాశయాల	O
సర్వే	O
వంటివి	O
ప్రమాణ	O
పూరిత	O
సమాచారం	O
ఆధారంగా	O
నిర్ణయాలు	O
తీసుకోవడంలో	O
సహాయకారిగా	O
ఉంటాయి	O
.	O

మిసెస్	O
కోలిన్స్	O
రాసిన	O
"	O
ఘట	B-NEAR
కావధం	I-NEAR
(	O
ది	B-NEAR
స్లేయర్	I-NEAR
స్లేయిన్	I-NEAR
)	O
(	O
1872	-NETI
)	O
"	O
,	O
డికెన్	B-NEAR
కోశి	I-NEAR
'	O
పుల్లెలి	B-NEAR
కుంజు	I-NEAR
'	O
(	O
1882	-NETI
)	O
,	O
అప్పు	B-NEAR
నేడుగడి	I-NEAR
'	O
కుంటాలత	-NEAR
'	O
(	O
1887	-NETI
)	O
ఈ	O
కోవకి	O
చెందిన	O
ముఖ్య	O
రచనలు	O
.	O

"	O
నీరమథలం	O
పూతకాలం	O
"	O
(	O
వెన్	B-NEAR
నీరమథలం	I-NEAR
బ్లూమ్డ్	I-NEAR
)	O
ఈమె	O
రచనలలో	O
పేర్కొనదగ్గది	O
.	O

నార్వేలో	-NEL
స్థిరపడ్డ	O
రచయిత	O
ప్రవీణ్	O
కుమార్	O
ఝా	O
రాసిన	O
కూలీ	B-NEAR
లైన్స్	I-NEAR
(	O
2019	-NETI
)	O
అనే	O
నవల	O
ఒప్పందపు	O
కూలీల	O
జీవితాలను	O
వర్ణిస్తుంది	O
.	O

తనకు	O
ఎయిర్‌	B-NEAR
ఇండియా	I-NEL
విమానంలో	-
కాకుండా	O
వేరే	O
విమానంలో	O
వెళ్లేందుకు	O
అనుమతించాలి	O
అని	O
ఆయన	O
అభ్యర్థించారు	O
.	O

రామప్ప	B-NEAR
దేవాలయానికి	I-NEAR
యునెస్కో	-NEO
గుర్తింపు	O
.	O

భారతదేశంలోని	-NEL
మాట్లాడే	O
ప్రాంతాల్లోని	O
వివిధ	O
నగరాల్లో	O
ఆయన	O
ఈ	O
కవితలు	O
రాశారు	O
.	O

విభజన	O
విషాదంపై	O
ఆయన	O
కొన్ని	O
కథలు	O
కూడా	O
రాశారు	O
.	O

'	O
శరణార్థీ	O
'	O
(	O
శరణార్థులు	O
)	O
అనే	O
ఒకే	O
శీర్షికతో	O
1948లో	-NETI
ప్రచురితమైన	O
పుస్తకంలో	O
ఆ	O
కాలపు	O
మత	O
ఉద్రిక్తతలు	O
,	O
హింసాత్మక	O
ఘటనల	O
ఆధారంగా	O
ఆయన	O
రాసిన	O
కవితలు	O
,	O
కథలు	O
సంకలనం	O
చేశారు	O
.	O

వీటిలో	O
నాగార్జున్	-NEP
,	O
కేదార్నాథ్	O
అగర్వాల్	O
,	O
దినకర్	-NEP
,	O
త్రిలోచన్	-NEP
,	O
ముక్తిబోధ్	-NEP
,	O
షంషేర్	-NEP
వంటి	O
కవులు	O
ప్రగతిశీల	O
(	O
ప్రగతిశీల్	O
)	O
కవిత్వంలో	O
ప్రముఖపాత్ర	O
పోషించారు	O
.	O

ఆగ్యేయ	-NEP
నేతృత్వంలోని	O
ప్రయోగాత్మక	O
(	O
ప్రయోగ్వాదీ	O
)	O
కవిత్వం	O
పేరిట	O
మరొక	O
ప్రవాహంగా	O
కొనసాగింది	O
.	O

ఈ	O
ప్రవాహం	O
"	O
నయీకవిత	O
"	O
గా	O
(	O
కొత్తకవిత	O
)	O
పేరుగాంచింది	O
.	O

ఆ	O
విధంగా	O
నేడు	O
గుజరాత్	-NEL
,	O
దాని	O
పరివర్తనాత్మక	O
నమూనా	O
'	O
ఆత్మ	O
నిర్భర్	O
భారత్	-NEL
'	O
కు	O
దోహదపడటంలో	O
కీలక	O
పాత్రధారిగా	O
మారుతోంది	O
.	O

వ్యాపార	O
నిర్వహణకు	O
అనువైన	O
వాతావరణాన్ని	O
కల్పించే	O
అనేక	O
సంస్కరణలు	O
అమలు	O
చేయటంలో	O
గుజరాత్	-NEL
ముందున్నది	O
.	O

వ్యాపారాల	O
ప్రారంభానికి	O
అనుసరించాల్సిన	O
అనేక	O
నిబంధనలను	O
సరళీకృతం	O
చేయటానికి	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వంతో	O
సమన్వయం	O
చేసుకుంటూ	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వం	O
కృషి	O
చేస్తోంది	O
.	O

దీనివలన	O
రాష్ట్రం	O
ఆర్థిక	O
అభివృద్ధి	O
వేగం	O
పుంజుకుంది	O
.	O

అదే	O
సమయంలో	O
కార్పొరేట్	O
పన్ను	O
తగ్గించాలి	O
అన్న	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వపు	O
చరిత్రాత్మక	O
నిర్ణయం	O
వల్ల	O
కూడా	O
రాష్ట్రంలో	O
పెట్టుబడుల	O
ప్రవాహాన్ని	O
పెంచింది	O
.	O

స్వయం	O
సమృద్ధి	O
సాధించటానికి	O
,	O
తయారీ	O
రంగాన్ని	O
ప్రోత్సహించటానికి	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
అనేక	O
సంస్కరణలకు	O
శ్రీకారం	O
చుట్టింది	O
.	O

సులభతర	O
వ్యాపార	O
నిర్వహణకు	O
గాను	O
రాష్ట్రాలకు	O
రాంకులు	O
ఇవ్వటం	O
,	O
ఆత్మనిర్భర్	O
భారత్	-NEL
సాకారానికి	O
ఉత్ప్పేరకంగా	O
పనిచేసేలా	O
కొత్త	O
వ్యాపార	O
ప్రారంభ	O
నియమాల	O
సడలింపు	O
లాంటివి	O
ఆ	O
సంస్కరణలలో	O
కొన్ని	O
.	O

కోవిడ్	O
-	O
19	O
సంక్షోభ	O
కాలంలో	O
గుజరాత్	-NEL
ప్రభుత్వం	O
కొన్ని	O
సాహసోపేతమైన	O
చర్యలు	O
తీసుకుంది	O
.	O

వీటిద్వారా	O
ఆర్థిక	O
సవాళ్లను	O
ఎదుర్కోవటం	O
వలన	O
వ్యాపారం	O
బలంగా	O
కోలుకుంది	O
.	O

ఫలితంగా	O
ఇన్వెస్టర్ల	O
,	O
వినియోగదారుల	O
మనోభావాలు	O
బలపడ్దాయి	O
.	O

చిన్నా	O
,	O
పెద్దా	O
వ్యాపారాలను	O
ఈ	O
సంక్షోభం	O
వేగవంతం	O
చేసింది	O
.	O

ఇది	O
వ్యాపారాలు	O
బలంగా	O
కొలుకున్నాయి	O
అనటానికి	O
నిదర్శనం	O
.	O

కార్మిక	O
చట్టాల	O
నుంచి	O
మినహాయింపు	O
ఇవ్వటం	O
లాంటి	O
చర్యలు	O
కూడా	O
యథాపూర్వ	O
స్థితిని	O
పునరుద్ధరించటానికి	O
దోహదం	O
చేశాయి	O
.	O

రోడ్ల	O
అనుసంధానం	O
కావచ్చు	O
,	O
రైల్వే	O
నెట్వర్క్	O
కావచ్చు	O
,	O
నౌకాశ్రయాలైనా	O
,	O
విమానాశ్రయాలైనా	O
విద్యుత్	O
సరఫరా	O
,	O
రకరకాల	O
వినియోగ	O
సేవల	O
గ్రిడ్లు	O
అయినా	O
అన్నీ	O
అందుబాటులో	O
ఉంటాయి	O
.	O

ఎదుగుదలకు	O
మరింత	O
దోహదపడేలా	O
ఇన్వెస్టర్లకు	O
తగిన	O
వాతావరణం	O
కల్పించటంలో	O
రాష్ట్రం	O
విజయం	O
సాధించింది	O
.	O

దీనివలన	O
పెట్టుబడిదారులు	O
రాష్టంలోని	O
పారిశ్రామిక	O
ప్రాంతాలలో	O
తమకు	O
అనుకూలమైన	O
చోట	O
అనువైన	O
భూమిని	O
ఎంచుకునే	O
అవకాశం	O
కలుగుతుంది	O
.	O

పైగా	O
,	O
స్వావలంబన	O
సాధించటానికి	O
,	O
తయారీ	O
రంగాన్ని	O
ప్రోత్సహించటానికి	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వం	O
గుజరాత్	-NEL
సౌరశక్తి	O
విధానం	O
-	O
2021ని	-NEL
ప్రకటించింది	O
.	O

ఐటి	O
,	O
బ్యాంకింగ్	O
,	O
ఆర్థిక	O
సేవల	O
వంటి	O
రంగాలను	O
ప్రోత్సహించటానికి	O
ప్రభుత్వం	O
మొట్టమొదటిసారిగా	O
ఇంటిగ్రేటెడ్	O
లాజిస్టిక్స్	O
పాలసీని	O
,	O
సర్వీస్	O
సెక్టార్	O
పాలసీని	O
ప్రకటించేందుకు	O
కసరత్తు	O
చేస్తోంది	O
.	O

పారిశ్రామిక	O
అభివృద్ధికి	O
తగిన	O
వాతావరణం	O
కల్పించటం	O
,	O
వ్యాపారాల	O
సమీకృత	O
అభివృద్ధికి	O
దోహదం	O
చేయటం	O
ఈ	O
విధానాల	O
లక్ష్యం	O
.	O

సమర్థవంతమైన	O
పాలన	O
.	O

ప్రజాస్వామ్యంలో	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పాత్ర	O
.	O

పౌరులు	O
అందరికీ	O
అన్ని	O
విషయాలూ	O
తెలిసి	O
ఉండటం	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
ఆధ్వర్యంలోని	O
పాలనావ్యవస్థ	O
అందించే	O
సమాచారం	O
పారదర్శకంగా	O
ఉండటం	O
ప్రజాస్వామ్యానికి	O
అవసరం	O
అన్న	O
విషయం	O
అందరికీ	O
తెలిసిందే	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
కేవలం	O
మౌఖిక	O
ఆదేశాలు	O
,	O
సిఫార్సులు	O
,	O
వత్తిళ్ళకు	O
లోబడి	O
పని	O
చేయకూడదు	O
అన్నది	O
కూడా	O
సహజసిద్ధమైన	O
ధర్మమే	O
.	O

అదే	O
సమయంలో	O
వారి	O
ఉన్నతాధికారుల	O
నుంచి	O
,	O
రాజకీయ	O
పాలకులనుంచి	O
,	O
వ్యాపార	O
తదితర	O
ప్రయోజనాలు	O
ఉన్న	O
వారి	O
నుంచి	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లకు	O
రక్షణ	O
ఉండాలి	O
.	O

భారత	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్	O
వ్యవస్థను	O
ప్రపంచంలోనే	O
అత్యంత	O
ప్రాచీన	O
పాలనా	O
వ్యవస్థగా	O
చెబుతారు	O
.	O

ఆనాటి	O
నుంచి	O
నేటి	O
ఆధునిక	O
కాలం	O
దాకా	O
ఈ	O
సర్వీసులు	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనలో	O
కీలకపాత్ర	O
పోషిస్తూనే	O
ఉన్నాయి	O
.	O

సామ్రాజ్యాల	O
నుంచి	O
ప్రజాస్వామ్యాల	O
దాకా	O
,	O
సమాఖ్య	O
ప్రభుత్వాల	O
నుంచి	O
ఏక	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వాల	O
దాకా	O
,	O
పశ్చిమం	O
నుంచి	O
తూర్పు	O
దాకా	O
కాలక్రమేణా	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పాత్ర	O
పెరుగుతూ	O
వచ్చింది	O
.	O

ఏ	O
దేశం	O
అయినా	O
పురోగతి	O
చెందాలి	O
అన్నా	O
,	O
ఆ	O
ప్రభుత్వం	O
రూపొందించిన	O
చట్టాలూ	O
,	O
నిర్దేశించుకున్న	O
విధానాలూ	O
,	O
పథకాలూ	O
సమర్థవంతంగా	O
అమలు	O
జరగాలి	O
అన్నా	O
సివిల్‌	O
సర్వీసెస్	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
శక్తికొద్దీ	O
తమ	O
పాత్ర	O
పోషించాలి	O
.	O

ప్రభుత్వం	O
తనకు	O
తానుగా	O
సుపరిపాలనలోకి	O
పరిణామం	O
చెందాలి	O
అంటే	O
వివిధ	O
హోదాల్లో	O
ఉన్న	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
అంకితభావంతో	O
,	O
నిజాయితీతో	O
దేశానికి	O
సేవలు	O
అందించాలి	O
.	O

అందుకే	O
,	O
ఆధునిక	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనలో	O
చట్టాల	O
అమలు	O
,	O
అభివృద్ధి	O
,	O
ప్రజల	O
పురోగతి	O
,	O
ఎదుగుదల	O
ప్రాథమికంగా	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
సమర్థవంతమైన	O
విధి	O
నిర్వహణ	O
మీద	O
ఆధారపడి	O
ఉంటాయి	O
.	O

ప్రజాపాలనలో	O
అందుకే	O
ఈ	O
సర్వీసులు	O
పునాదిరాయి	O
అయ్యాయి	O
.	O

మొదట్లో	O
ఇండియన్‌	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌లో	O
చేర్చుకోవటం	O
బ్రిటిష్‌	O
వారికే	O
పరిమితమైంది	O
.	O

ఇది	O
కూడా	O
సివిల్‌	O
సర్వీసెస్‌	O
ప్రాధాన్యాన్ని	O
గుర్తించింది	O
.	O

ఈ	O
క్రమంలోనే	O
జాతీయ	O
జలవిధాన	O
బిల్లు	O
,	O
2016లో	-NETI
ముసాయిదా	O
రూపకల్పన	O
జరిగింది	O
.	O

జలవనరులు	O
,	O
నదీ	O
అభివృద్ధి	O
,	O
గంగా	-NEL
పునరుత్తేజ	O
మంత్రిత్వశాఖ	O
2016లో	-NETI
ఈ	O
కమిటీని	O
ఏర్పాటు	O
చేసింది	O
.	O

ప్రభుత్వం	O
2012	-NETI
నాటి	O
జాతీయ	O
జలవిధానాన్ని	O
నవీకరించాలి	O
అని	O
,	O
సమర్థ	O
జల	O
వినియోగ	O
జాతీయ	O
మండలిని	O
ఏర్పాటు	O
చేయటం	O
ద్వారా	O
నీటి	O
యాజమాన్యంలో	O
కీలకమైన	O
మార్పు	O
తీసుకురావాలి	O
అని	O
భావిస్తోంది	O
.	O

నీటి	O
భద్రతకు	O
హామీ	O
ఉండేట్టు	O
చూసుకోగలిగేలా	O
రెట్టింపు	O
సమర్థవంతమైన	O
నాయకత్వాన్ని	O
అందించటం	O
కోసం	O
2019లో	-NETI
జలవనరులు	O
,	O
నదీ	O
అభివృద్ధి	O
,	O
గంగా	-NEL
పునరుద్ధరణ	O
మంత్రిత్వశాఖను	O
,	O
త్రాగునీరు	O
,	O
పారిశుద్ధ్య	O
మంత్రిత్వశాఖను	O
విలీనం	O
చేసి	O
జలశక్తి	O
మంత్రిత్వశాఖ	O
ఏర్పాటు	O
చేశారు	O
.	O

జల	O
సంరక్షణ	O
,	O
జల	O
భద్రత	O
ధ్యేయంగా	O
జల	O
శక్తి	O
అభియాన్	O
పేరుతో	O
ప్రచారోద్యమాన్ని	O
2019లో	-NETI
ప్రారంభించారు	O
.	O

ప్రత్యేకంగా	O
చొరవ	O
చూపే	O
అంశాలలో	O
సమితి	O
/	O
జిల్లా	O
స్థాయి	O
జల	O
సంరక్షణ	O
ప్రణాళిక	O
,	O
కృషి	O
విజ్ఞాన	O
కేంద్ర	O
మేళా	O
,	O
పట్టణ	O
వ్యర్థజలాల	O
పునర్వివినియోగం	O
,	O
శాస్త్రవేత్తలు	O
,	O
ఐఐటిల	-NEO
సేవల	O
వాడకం	O
,	O
ఎత్తుపల్లాలను	O
స్పష్టంగా	O
చూపే	O
3డి	O
కాంటూర్	O
మ్యాప్ల	O
తయారీ	O
ఉన్నాయి	O
.	O

నీటి	O
వినియోగం	O
,	O
నీటి	O
ఆదా	O
,	O
వర్షపు	O
నీటి	O
సేద్యం	O
,	O
చెరువులు	O
,	O
బావులు	O
,	O
కుంటలు	O
వంటి	O
సాంప్రదాయ	O
,	O
సాంప్రదాయేతర	O
జల	O
వనరుల	O
పునరుద్ధరణ	O
,	O
నీటి	O
నిర్మాణాల	O
పునఃవినియోగ	O
,	O
పునఃపుష్టి	O
,	O
వాటర్	O
షెడ్	O
అభివృద్ధి	O
,	O
పెద్ద	O
ఎత్తున	O
అటవీ	O
సంపద	O
పెంచడం	O
,	O
మొక్కల	O
పెంపకం	O
వంటి	O
విషయాలలో	O
నిర్దిష్ట	O
లక్ష్యాల	O
సాధనకు	O
కార్యక్రమాలను	O
రూపొందించి	O
అమలు	O
చేస్తారు.	O

ఈ	O
నిర్వచనం	O
ప్రకారం	O
మనం	O
ఇప్పటికే	O
,	O
నీటి	O
వత్తిడి	O
ఎదుర్కుంటున్న	O
స్థితికి	O
చేరుకున్నాం	O
.	O

జనాభా	O
పెరుగుదల	O
,	O
పట్టణీకరణ	O
,	O
పారిశ్రామికీకరణ	O
,	O
జల	O
కాలుష్యం	O
,	O
వినియోగ	O
లోపాలు	O
,	O
వాతావరణ	O
మార్పుల	O
కారణంగా	O
పరిమిత	O
జలవనరుల	O
పై	O
వత్తిడి	O
మరింతగా	O
పెరుగుతోంది	O
.	O

నీటి	O
పాలనా	O
సమస్యలు	O

మనం	O
పైన	O
పేర్కొన్న	O
విషయాల	O
నేపధ్యంలో	O
,	O
జల	O
నిర్వహణ	O
,	O
నీటి	O
పరిపాలనకు	O
సంబంధించి	O
అనేక	O
సమస్యలు	O
తలెత్తుతున్నాయి	O
.	O

ప్రజలు	O
అందరికీ	O
స్వచ్చమైన	O
,	O
శుభ్రమైన	O
,	O
తాగునీటిని	O
తగిన	O
పరిమాణంలో	O
అందించడం	O
,	O
అన్ని	O
సమస్యల	O
కంటే	O
అత్యంత	O
ప్రధాన	O
సమస్య	O
.	O

ఆ	O
తర్వాత	O
,	O
వ్యవసాయరంగం	O
,	O
పరిశ్రమలలో	O
నీటి	O
వినియోగ	O
సామర్ధ్యాన్ని	O
పెంచుకుని	O
,	O
నీటి	O
వినియోగాన్ని	O
తగ్గించుకోవడం	O
రెండవ	O
ప్రధాన	O
సమస్య	O
.	O

జల	O
వనరులు	O
,	O
ముఖ్యంగా	O
నదులను	O
కాలుష్యం	O
నుంచి	O
కాపాడుకోవడం	O
,	O
కాలుష్యరహితంగా	O
రక్షించుకోవడం	O
మూడవ	O
ముఖ్య	O
సమస్య	O
.	O

నీటి	O
పునఃవినియోగం	O
,	O
పునరుత్పత్తి	O
నాల్గవ	O
కీలక	O
సమస్య	O
.	O

పరిష్కార	O
మార్గం	O

నీటి	O
పరిపాలన	O
,	O
జల	O
సంరక్షణను	O
దేశ	O
అభివృద్ధి	O
అజెండాలో	O
ముందు	O
వరసలో	O
ఉంచిన	O
నేపధ్యంలో	O
ఇటీవల	O
కాలంలో	O
,	O
జల	O
వనరుల	O
యాజమాన్యం	O
/	O
నీటి	O
పరిపాలనలో	O
సమూల	O
మార్పులు	O
చోటుచేసుకున్నాయి	O
.	O

జల	O
శక్తి	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖను	O
ఏర్పాటు	O
చేసింది	O
.	O

జల	O
శక్తి	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖ	O
ఆపేక్షిత	O
లక్ష్యలాలో	O
నీటికి	O
సంబంధించిన	O
అన్ని	O
అంశాలను	O
,	O
జాతీయ	O
జల	O
విధానం	O
పరిధిలో	O
ఒకే	O
గొడుగు	O
కిందకు	O
తీసుకురావడం	O
,	O
జల	O
వ్యవహారాలను	O
విడివిడి	O
విభాగాలుగా	O
కాకుండా	O
సమగ్ర	O
దృక్పథంతో	O
చూడడం	O
అత్యంత	O
ప్రధానమైనది	O
.	O

అదే	O
కీలక	O
లక్ష్యంగా	O
జల	O
శక్తి	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖను	O
ఏర్పాటు	O
చేశారు	O
.	O

జల	O
శక్తి	O
అభియాన్	O
(	O
జేఎస్ఏ	O
)	O
మొట్టమొదటిసారి	O
2019లో	-NETI
ప్రారంభించారు	O
.	O

జేఎస్ఏ	O
ప్రధానంగా	O
నీటిని	O
ఆదా	O
ఆవశ్యకతపై	O
ప్రజలకు	O
అవగాహన	O
కలిపించేందుకు	O
చేపట్టిన	O
జాతీయ	O
స్థాయి	O
ప్రచార	O
కార్యక్రమం	O
.	O

ఈ	O
కార్యక్రమంలో	O
భాగంగా	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వ	O
అధికారులు	O
,	O
భూగర్భ	O
జల	O
నిపుణులు	O
,	O
శాస్త్రవేత్తలు	O
,	O
నీటి	O
ఎద్దడి	O
,	O
వత్తిడి	O
ఎదుర్కుంటున్న	O
జిల్లాలో	O
సంబంధిత	O
రాష్ట్ర	O
,	O
జిల్లా	O
ప్రభుత్వ	O
యంత్రాంగంలో	O
కలిసి	O
పనిచేస్తారు	O
.	O

నీటి	O
వినియోగం	O
,	O
నీటి	O
ఆదా	O
,	O
వర్షపు	O
నీటి	O
సేద్యం	O
,	O
చెరువులు	O
,	O
బావులు	O
,	O
కుంటలు	O
వంటి	O
సాంప్రదాయ	O
,	O
సాంప్రదాయేతర	O
జల	O
వనరుల	O
పునరుద్ధరణ	O
,	O
నీటి	O
నిర్మాణాల	O
పునఃవినియోగ	O
,	O
పునఃపుష్టి	O
,	O
వాటర్	O
షెడ్	O
అభివృద్ధి	O
,	O
పెద్ద	O
ఎత్తున	O
అటవీ	O
సంపద	O
పెంచడం	O
,	O
మొక్కల	O
పెంపకం	O
వంటి	O
విషయాలలో	O
నిర్దిష్ట	O
లక్ష్యాల	O
సాధనకు	O
కార్యక్రమాలను	O
రూపొందించి	O
అమలు	O
చేస్తారు	O
.	O

మీకు	O
తెలుసా	O
?	O

స్థానిక	O
అగర్బత్తీ	O
పరిశ్రమను	O
బలోపేతం	O
చేయడానికి	O
MIS	-NEAR
మాడ్యూల్	O
.	O

ఈ	O
మాడ్యూల్	O
వల్ల	O
అగర్భత్తీ	O
పరిశ్రమకు	O
వెదురుపుల్లల	O
సరఫరా	O
నిరంతరాయంగా	O
కొనసాగుతుంది	O
.	O

భారత్‍లో	-NEL
తయారైన	O
అగర్బత్తీలకు	O
ప్రపంచమార్కెట్లో	O
ఎక్కువ	O
డిమాండ్	O
ఉండడం	O
వల్ల	O
"	O
వోకల్	O
ఫర్	O
లోకల్	O
"	O
,	O
'	O
మేక్	O
ఫర్	O
ది	O
వరల్డ్	O
'	O
కార్యక్రమాల	O
కింద	O
అన్ని	O
రాష్ట్రాలలోని	O
యూనిట్లను	O
బలోపేతం	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

దీనివల్ల	O
స్థానిక	O
ప్రజలకు	O
జీవనోపాధిని	O
కల్పించడంతో	O
పాటు	O
,	O
అగర్బత్తీ	O
రంగాన్ని	O
ఆధునీకరించడానికి	O
వీలవుతుంది	O
.	O

అగర్బత్తీ	O
పరిశ్రమ	O
వల్ల	O
పెద్దసంఖ్యలో	O
స్థానిక	O
ప్రజలకు	O
ఉపాధి	O
లభిస్తుంది	O
.	O

అయితే	O
,	O
ఇటీవల	O
గుండ్రటి	O
అగరొత్తులు	O
,	O
ముడి	O
అగరొత్తులను	O
దిగుమతి	O
చేసుకోవడం	O
చౌకగా	O
మారడంతో	O
స్థానికంగా	O
అగరొత్తులు	O
పరిశ్రమ	O
ఇబ్బందులు	O
ఎదుర్కొంటోంది	O
.	O

రైతులతో	O
మొదలుకొని	O
మార్కెటింగ్	O
వరకు	O
భాగస్వాములు	O
అందరికీ	O
ప్రయోజనం	O
చేకూర్చాలనే	O
ఉద్దేశ్యంతో	O
వెదురు	O
రంగాన్ని	O
అభివృద్ధి	O
చేశారు	O
.	O

ఆధునిక	O
సాంకేతికత	O
,	O
శుద్ధి	O
ప్రక్రియ	O
ద్వారా	O
వెదురు	O
ఉత్పత్తులకు	O
మన	O
దేశంలో	O
,	O
ప్రపంచవ్యాప్తంగా	O
డిమాండ్‍ను	O
పెంచడానికి	O
అవకాశం	O
ఉంది	O
.	O

రైతులకు	O
వాణిజ్యపరంగా	O
లాభదాయకంగా	O
ఉండే	O
నాణ్యమైన	O
విత్తనాలను	O
పంపిణీ	O
చేయాలి	O
అని	O
రాష్ట్రప్రభుత్వాలకు	O
ఎన్‍బిఎం	-NEAR
కోరుతోంది	O
.	O

రైతులకు	O
,	O
పారిశ్రామిక	O
వేత్తలకు	O
,	O
వెదురు	O
పరిశ్రమలకు	O
లబ్ధి	O
కలిగేలా	O
ఉమ్మడి	O
కేంద్రాలను	O
ఏర్పాటు	O
చేయాల్సిన	O
అవసరం	O
ఉన్నది	O
.	O

ఈ	O
నేపథ్యంలో	O
అంతర్గత	O
సమాచార	O
వినిమయం	O
,	O
మౌలిక	O
వసతులు	O
,	O
డిజిటల్‌	O
అంతరం	O
,	O
కోవిడ్‌	O
-	O
19	O
మహమ్మారి	O
వంటి	O
సవాళ్లను	O
అధిగమించే	O
దిశగా	O
-	O
పౌరుల	O
దృక్కోణంతో	O
సేవాప్రదాన	O
యంత్రాంగం	O
సామర్థ్యం	O
మెరుగుకు	O
,	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
నిర్మాణంలో	O
పట్టణ	O
-	O
గ్రామీణ	O
అంతరం	O
భర్తీకి	O
భారత్‌	-NEL
సరికొత్త	O
కార్యక్రమాలు	O
చేపట్టింది	O
.	O

భారత	O
ప్రభుత్వ	O
కీలక	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలలో	O
-	O
'	O
రాష్ట్ర	O
డేటా	O
కేంద్రాలు	O
(	O
ఎస్‌డీసీ	O
)	O
,	O
రాష్ట్రస్థాయి	O
ప్రాంతీయ	O
నెట్‌వర్క్స్	O
(	O
స్వాన్	O
-	O
ఎస్‌.	O
డబ్ల్యూ.	O
ఏ.	O
ఎన్‌	O
)	O
,	O
సర్వజన	O
సేవా	O
కేంద్రాలు	O
(	O
సీఎస్‌సీ	O
)	O
,	O
మధ్యస్థాయి	O
గేట్‌వే	O
'	O
లు	O
అంటే	O
'	O
జాతీయ	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
సేవాప్రదాన	O
గేట్‌వే	O
'	O
(	O
ఎన్‌ఎస్‌డీజీ	O
)	O
,	O
'	O
రాష్ట్ర	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
సేవాప్రదాన	O
గేట్‌వే	O
'	O
(	O
ఎస్‌ఎస్‌డీజీ	O
)	O
,	O
మొబైల్‌	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
సేవాప్రదాన	O
గేట్‌వే	O
'	O
(	O
ఎంఎస్‌డీజీ	O
)	O
,	O
'	O
సత్వర	O
అంచనా	O
వ్యవస్థ	O
'	O
(	O
ఆర్‌ఏఎస్‌	O
)	O
,	O
'	O
ఆధార్	O
-	O
డిజిటల్‌	O
బయోమెట్రిక్‌	O
ఐడెంటిటీ	O
ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్	O
'	O
,	O
'	O
ఉమంగ్	O
'	O
,	O
'	O
నేషనల్‌	O
సెంటర్‌	O
ఫర్‌	O
జియో	O
-	O
ఇన్ఫర్మాటిక్స్	O
'	O
,	O
'	O
ప్రోగ్రామ్‌	O
మేనేజ్‌మెంట్‌	O
ఇన్ఫర్మేషన్‌	O
సిస్టమ్	O
'	O
,	O
'	O
ఓపెన్‌	O
ఫోర్జ్	O
'	O
,	O
'	O
లెర్నింగ్‌	O
మేనేజ్‌మెంట్‌	O
సిస్టమ్	O
'	O
,	O
'	O
డిజిటల్‌	O
లాకర్	O
'	O
,	O
'	O
ఓపెన్‌	O
డేటా	O
'	O
,	O
'	O
గవర్నమెంట్‌	O
ప్రొక్యూర్‌మెంట్	O
'	O
-	O
గవర్నమెంట్‌	O
ఇ	O
-	O
మార్కెట్‌	O
ప్లేస్	O
'	O
(	O
జీఈఎం	O
)	O
,	O
'	O
జీఐ	O
క్లౌడ్	O
'	O
(	O
మేఘ్‌రాజ్	-NEP
)	O
,	O
'	O
సర్వజన	O
సేవా	O
కేంద్రం	O
'	O
(	O
సీఎస్‌సీ	O
)	O
,	O
'	O
సేవా	O
ప్రదాన	O
గేట్‌వే	O
'	O
,	O
'	O
రాష్ట్ర	O
డేటా	O
కేంద్రం	O
'	O
,	O
'	O
ఈ	O
-	O
తాళ్‌	O
'	O
,	O
'	O
ఆర్కైవ్	O
'	O
వగైరాలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

బయోమెట్రిక్‌	O
గుర్తింపు	O
పథకం	O
'	O
ఆధార్‌	O
'	O
ద్వారా	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌లో	O
డిజిటల్‌	O
విప్లవం	O
తెచ్చింది	O
.	O

జాతీయ	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
ప్రణాళిక	O
(	O
ఎన్‌ఈజీపీ	O
)	O

"	O
ప్రభుత్వ	O
సేవలు	O
అన్నీ	O
సామాన్యుడికి	O
స్థానికంగా	O
లభించే	O
విధంగా	O
సామూహిక	O
సేవా	O
ప్రదాన	O
కేంద్రాలు	O
ఉండాలి	O
.	O

అలాగే	O
సామాన్యుడి	O
ప్రాథమిక	O
అవసరాలు	O
తీరేలా	O
సేవలు	O
అన్నీ	O
చౌకగా	O
లభ్యం	O
కావాలి	O
.	O

ఆ	O
సేవలు	O
అన్నిటిలోనూ	O
సమర్థత	O
,	O
పారదర్శకత	O
,	O
విశ్వసనీయతలకు	O
భరోసా	O
ఇవ్వాలి	O
.	O

"	O
జాతీయ	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
ప్రణాళిక	O
(	O
ఎన్‌ఈజీపీ	O
)	O
ను	O
విజయవంతంగా	O
అమలు	O
చేయడం	O
కోసం	O
కింది	O
విధానాలు	O
,	O
పద్ధతులతో	O
కూడిన	O
వ్యూహం	O
అనుసరించబడింది	O
:	O

బంగారు	O
తెలంగాణ	-NEL
దిశగా	O
తెలంగాణ	-NEL
సాగునీటి	O
రంగంలో	O
ప్రగతి	O
ప్రవాహం	O

ఈ	O
సాగునీటి	O
పథకాలు	O
అన్నీ	O
రాష్ట్ర	O
సమగ్ర	O
ఆర్థిక	O
ప్రగతికి	O
దోహదం	O
చేస్తాయి	O
.	O

ప్రస్తావన	O
:	O

తెలంగాణ	-NEL
ఉద్యమ	O
నినాదం	O
"	O
నీళ్ళు	O
-	O
నిధులు	O
-	O
నియామకాలు	O
"	O
.	O

రాష్ట్రం	O
ఏర్పడిన	O
తర్వాత	O
సాగునీటి	O
కల్పనపై	O
ప్రత్యేక	O
శ్రద్ధను	O
పెట్టి	O
ప్రాజెక్టుల	O
నిర్మాణాన్ని	O
చేపట్టింది	O
.	O

తెలంగాణ	O
ప్రభుత్వం	O
.	O

బంగారు	O
తెలంగాణ	-NEL
నిర్మాణంలో	O
సాగునీటి	O
కల్పనే	O
ప్రధాన	O
చోదక	O
శక్తి	O
అని	O
ప్రభుత్వం	O
గుర్తించింది	O
.	O

వాటి	O
ఫలితాలు	O
వ్యవసాయం	O
,	O
తాగునీరు	O
,	O
పశువుల	O
పెంపకం	O
,	O
ఉద్యాన	O
వనాలు	O
,	O
మత్స్యపరిశ్రమ	O
,	O
పర్యాటకం	O
తదితర	O
అనుబంధ	O
రంగాలలో	O
ప్రతిఫలిస్తున్నది	O
.	O

తెలంగాణ	O
ఏర్పాటుకు	O
ముందు	O
తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్రంలో	O
గోదావరి	-NEL
,	O
కృష్ణా	-NEL
నదులే	O
ప్రధాన	O
నీటి	O
వనరులుగా	O
ఉన్నాయి	O
.	O

తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్రంలో	O
వ్యవసాయం	O
ప్రధానంగా	O
వర్ష	O
ఆధారితం	O
.	O

ఉమ్మడి	O
రాష్ట్రంలో	O
తెలంగాణలో	-NEL
సాగునీటి	O
సౌకర్యాలు	O
పెరగకపోవడం	O
చేత	O
,	O
వర్షాభావ	O
పరిస్థితులు	O
నెలకొన్న	O
కారణం	O
వలన	O
అనేక	O
జిల్లాలు	O
కరువు	O
ప్రాంతాలుగా	O
మారిపోయినాయి	O
.	O

తెలంగాణ	-NEL
ఏర్పాటు	O
తర్వాత	O
తెలంగాణ	-NEL
ప్రభుత్వం	O
సాగునీటి	O
కల్పనకు	O
అధిక	O
ప్రాధాన్యతను	O
ఇస్తూ	O
ప్రణాళికలు	O
తయారు	O
చేసుకున్నది	O
.	O

వృధాగా	O
సముద్రం	O
పాలవుతున్న	O
గోదావరి	-NEL
,	O
కృష్ణా	-NEL
జలాలను	O
తెలంగాణ	-NEL
బీడు	O
భూములకు	O
మళ్లించడానికి	O
చర్యలు	O
తీసుకున్నది	O
.	O

నీరే	O
పరమేశ్వరుడు	-NEP
ప్రధాన	O
వ్యాసం	O

ఇంటి	O
ఇంటికీ	O
నీరు	O
-	O
ప్రతి	O
మనిషికీ	O
నీరు	O

నీటిని	O
సంరక్షించుకోవడం	O
,	O
ఇంకుడుగుంతల	O
ద్వారా	O
వర్షపు	O
నీటిని	O
కాపాడుకోవడం	O
,	O
మురుగునీటిని	O
శుద్ధి	O
చేసి	O
పునర్వినియోగించడం	O
,	O
వంటి	O
చర్యల	O
ద్వారా	O
జల	O
వనరులను	O
సద్వినియోగం	O
చేసుకోవడానికి	O
ప్రభుత్వం	O
అధిక	O
ప్రాధాన్యతను	O
ఇస్తోంది	O
.	O

జల	O
వనరుల	O
సంరక్షణపై	O
ప్రజల	O
భాగస్వామ్యంతో	O
సామాజిక	O
స్పృహ	O
కల్పించి	O
ప్రతి	O
ఒక్కరినీ	O
ఈ	O
కార్యక్రమంలో	O
పాల్గొనేలా	O
చేయడమే	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
లక్ష్యం	O
.	O

ప్రపంచంలో	O
ఎత్తైన	O
ప్రదేశంలో	O
పోలింగ్	O
కేంద్రం	O
కలిగిన	O
గ్రామంగా	O
ప్రసిద్ధి	O
పొందింది	O
.	O

అవును	O
,	O
ఇంతటి	O
తీవ్రమైన	O
ప్రతికూల	O
వాతావరణ	O
పరిస్థితులు	O
నెలకొన్న	O
అప్పటికీ	O
తషిగాంగ్	-NEL
గ్రామం	O
భారత	O
ప్రజాస్వామ్యానికి	O
నిదర్శనంగా	O
నిలుస్తుంది	O
.	O

ఇటీవల	O
ఈ	O
గ్రామం	O
అసాధ్యమైన	O
మరో	O
మైలురాయిని	O
దాటింది	O
.	O

రేయింబవళ్లు	O
వర్షం	O
కురిసినా	O
,	O
మంచు	O
గడ్డకట్టినా	O
,	O
ఎత్తు	O
పల్లాలతో	O
నిమిత్తం	O
లేకుండా	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
ద్వారా	O
ఈ	O
గ్రామంలోని	O
ప్రతి	O
ఇంటికీ	O
రక్షిత	O
తాగునీటి	O
సరఫరా	O
జరుగుతోంది	O
.	O

జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
కింద	O
తషిగాంగ్	-NEL
గ్రామానికి	O
తాగునీటి	O
సరఫరా	O
జరగడం	O
విజయగాధ	O
.	O

ఇటువంటి	O
అనేక	O
విజయగాధలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
ప్రధాన	O
కార్యక్రమం	O
ద్వారా	O
2024	O
నాటికి	O
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లోని	O
ప్రతి	O
ఇంటికీ	O
రక్షిత	O
తాగునీరు	O
సరఫరా	O
చేయాలి	O
అని	O
కేంద్రం	O
లక్ష్యంగా	O
పెట్టుకున్నది	O
.	O

నీటి	O
గురించి	O
ప్రధాన	O
మంత్రి	O
"	O
మన్	O
కీ	O
బాత్	O
'	O
కార్యక్రమంలో	O
నీరు	O
(	O
పానీ	O
)	O
పరమేశ్వరుడు	-NEP

ఇందులో	O
భాగంగా	O
నిర్దిష్ట	O
కాలపరిమితిలో	O
లక్ష్యాలు	O
సాధించడం	O
కోసం	O
మంచినీటి	O
విభాగంలో	O
ఇప్పటికే	O
కృషి	O
చేస్తున్న	O
సంస్థలను	O
,	O
వనరుల	O
సమీకరణలో	O
ఆసక్తి	O
గల	O
వారిని	O
భాగస్వాములను	O
చేయడం	O
,	O
సామాజిక	O
వ్యవస్థల	O
సామర్థ్యాలు	O
బలోపేతం	O
చేయడం	O
కోసం	O
ట్రస్టులు	O
,	O
ఫౌండేషన్లు	O
,	O
ఎన్‌జిఓలను	-NEO
"	O
భాగస్వాములు	O
"	O
గా	O
ఎంపిక	O
చేసి	O
ప్యానెల్‌లో	O
చేర్చారు	O
.	O

అమలు	O
వ్యూహం	O

-	O
పైప్‌ల	O
ద్వారా	O
నీటి	O
సరఫరా	O
వ్యవస్థలు	O
అందుబాటులో	O
ఉన్న	O
గ్రామాల్లో	O
వాటి	O
స్థితిని	O
సమీక్షించి	O
అవసరం	O
అయితే	O
నీటి	O
వనరులను	O
శక్తివంతం	O
చేయడం	O
,	O
పునరుజ్జీవింపచేయడం	O
వంటి	O
చర్యలు	O
చేపడతారు	O
.	O

-	O
నాణ్యతా	O
ప్రమాణాలకు	O
దీటుగా	O
తగినంత	O
భూగర్భ	O
జలాలు	O
ఉన్న	O
గ్రామాల్లో	O
స్థానిక	O
జలవనరుల	O
సామర్థ్యం	O
ఆధారంగా	O
సింగిల్	O
విలేజ్	O
పైప్	O
వాటర్	O
స్కీమ్‌ను	O
అమలుపరిచి	O
ట్యాప్	O
వాటర్	O
కనెక్షన్లు	O
ఇంటి	O
ఇంటికీ	O
అందిస్తారు	O
.	O

-	O
తగినంతగా	O
భూగర్భ	O
జలాలు	O
ఉన్న	O
అప్పటికీ	O
అవి	O
కలుషితంగా	O
ఉన్న	O
గ్రామాల్లో	O
ట్రీట్‌మెంట్	O
ప్లాంట్లతో	O
సహా	O
సింగిల్	O
విలేజ్	O
పైప్	O
నీటి	O
సరఫరా	O
వ్యవస్థ	O
నిర్మిస్తారు	O
.	O

-	O
ఆధారనీయమైన	O
జలవనరుల	O
కొరత	O
తీవ్రంగా	O
ఉన్న	O
దుర్భిక్షపీడిత	O
,	O
ఎడారి	O
ప్రాంతాలు	O
,	O
తీవ్రమైన	O
నీటి	O
నాణ్యత	O
ఎదుర్కొంటున్న	O
ప్రాంతాల్లోని	O
గ్రామాల్లో	O
ఇంటి	O
ఇంటికీ	O
పైప్‌ల	O
ద్వారా	O
మంచినీరు	O
అందించడం	O
కోసం	O
ప్రాంతీయ	O
నీటి	O
సరఫరా	O
వ్యవస్థ	O
లేదా	O
గ్రూప్	O
స్కీమ్	O
అమలుపరుస్తారు	O
.	O

నీటిని	O
ప్రక్షాళన	O
చేసి	O
స్వచ్ఛమైన	O
నీటిని	O
సరఫరా	O
చేయడం	O
ద్వారా	O
కలరా	O
వ్యాధిని	O
నియంత్రించవచ్చు	O
.	O

ఇది	O
తేలికైన	O
పని	O
.	O

నీటిలో	O
సూక్ష్మ	O
రసాయనాల	O
వలన	O
క్యాన్సర్	O
వ్యాధి	O
వచ్చే	O
అవకాశము	O
ఉంటుంది	O
.	O

నీటిలో	O
సూక్ష్మ	O
రసాయనాలు	O
లేకుండా	O
చేయడం	O
ఖర్చుతో	O
కూడుకున్న	O
పని	O
.	O

అలాగే	O
,	O
వాతావరణ	O
మార్పుల	O
గురించి	O
మనం	O
చర్యలు	O
చేపట్టవలసిన	O
సమయం	O
ఆసన్నమైంది	O
.	O

ప్రజల	O
ఆరోగ్యాన్ని	O
తీవ్రంగా	O
దెబ్బతీస్తున్న	O
జీవనశైలి	O
సంబంధిత	O
అంటు	O
వ్యాధులు	O
కాని	O
జబ్బుల	O
(	O
ఎన్‌సిడిలు	O
)	O
బారిన	O
పడకుండా	O
జాగ్రత్తలు	O
తీసుకోవలసిన	O
ఆవశ్యకత	O
ఉంది	O
.	O

వాతావరణ	O
మార్పుల	O
వల్ల	O
మన	O
పట్టణాలలో	O
దోమల	O
ద్వారా	O
వ్యాపించే	O
వ్యాధులు	O
ఏవిధంగా	O
ప్రబలుతున్నాయో	O
మనం	O
చూస్తూనే	O
ఉన్నాం	O
.	O

వాతావరణంలో	O
పెరిగిపోతున్న	O
గరిష్ఠ	O
ఉష్ణోగ్రతలు	O
,	O
తీవ్రం	O
అవుతున్న	O
చలి	O
ప్రభావాన్ని	O
మనం	O
చూస్తూనే	O
ఉన్నాం	O
.	O

వాతావరణ	O
మార్పుల	O
వల్ల	O
పేద	O
ప్రజల	O
జీవితాలు	O
మరింత	O
దెబ్బతింటున్నాయి	O
.	O

ఈ	O
వాస్తవాలను	O
ఎదుర్కోవడానికి	O
మన	O
దేశంలోని	O
సంస్థలు	O
ముందుకు	O
రావలసిన	O
ఆవశ్యకత	O
ఉన్నది	O
.	O

కలుషిత	O
పర్యావరణం	O
-	O
కలుషితమైన	O
గాలి	O
,	O
జలకాలుష్యం	O
,	O
గుట్టల	O
కొద్దీ	O
పేరుకు	O
పోతున్న	O
చెత్త	O
వ్యర్ధాలు	O
,	O
ఆహారంలో	O
విషపూరిత	O
పదార్ధాలు	O
ప్రజల	O
ఆరోగ్యాన్ని	O
ఎలా	O
ప్రభావితం	O
చేస్తున్నాయో	O
మనకు	O
తెలిసినదే	O
.	O

వీటికి	O
పరిష్కారాలను	O
కనుగొనవలసిన	O
సమయం	O
ఆసన్నమైంది	O
.	O

వీటి	O
నుండి	O
మనం	O
తప్పిచుకోలేం	O
.	O

శుభ	O
పరిణామం	O
ఏమిటంటే	O
,	O
సమాజంలో	O
ఆరోగ్య	O
సమస్యలు	O
ప్రారంభం	O
కావడంతోనే	O
,	O
ప్రజలు	O
పర్యావరణం	O
పై	O
చర్యలకు	O
ఉపక్రమిస్తున్నారు	O
.	O

మనకు	O
హాని	O
కలుగుతున్నది	O
అని	O
గ్రహించినప్పుడే	O
మనం	O
పర్యావరణ	O
పరిరక్షణకు	O
పూనుకుంటాం	O
.	O

ఉదాహరణకు	O
,	O
ఢిల్లీలో	-NEL
వాయు	O
కాలుష్యం	O
తీవ్రం	O
కావడంతో	O
ప్రజలు	O
ఆగ్రహం	O
వ్యక్తం	O
చేశారు	O
.	O

ఎందుకంటే	O
,	O
శీతాకాలంలో	O
వాయుకాలుష్యం	O
నియంత్రించ	O
లేని	O
స్థాయికి	O
చేరడంతో	O
ఢిల్లీలో	-NEL
ఆరోగ్య	O
*	O
*	O
*	O
అత్యయిక	O
పరిస్థితిని	O
ప్రకటించవలసి	O
వచ్చింది	O
.	O

మన	O
శరీరానికి	O
-	O
విషపదార్ధాలకు	O
మధ్య	O
ఉన్న	O
సంబంధాన్ని	O
ప్రజలు	O
అర్ధం	O
చేసుకున్నారు	O
.	O

ప్రజారోగ్యానికి	O
-	O
పర్యావరణానికి	O
సంబంధమున్నది	O
అని	O
గ్రహించడంతో	O
ఇప్పుడు	O
ప్రజలు	O
మార్పు	O
కోరుకుంటున్నారు	O
.	O

క్రిమిసంహారక	O
మందుల	O
వాడకం	O
వల్ల	O
కలుగుతున్న	O
నష్టం	O
మొదలుకొని	O
జలకాలుష్యం	O
వరకు	O
మానవ	O
శరీరానికి	O
జరుగుతున్న	O
హాని	O
గురించి	O
నిరూపించడం	O
కష్ట	O
సాధ్యం	O
.	O

అలాగే	O
,	O
కుళాయి	O
కనెక్షన్ల	O
వల్ల	O
నదులు	O
అంతరించి	O
పోతున్నాయి	O
అంటే	O
ఎవరూ	O
విశ్వసించరు	O
.	O

ప్రతి	O
ఇంట్లో	O
వాటర్	O
ఫిల్టర్	O
ఏర్పాటు	O
చేసుకోవడమో	O
,	O
తాగునీటి	O
బాటిళ్లను	O
కొనుక్కోవడమో	O
చేస్తాం	O
.	O

వాయు	O
కాలుష్యం	O
సమాజంలో	O
అందరినీ	O
సమానం	O
చేస్తోంది	O
.	O

ఢిల్లీ	-NEL
తదితర	O
పట్టణాలలో	O
డబ్బున్నవాళ్ళు	O
స్వఛ్చమైన	O
గాలికోసం	O
ఎయిర్	O
ప్యూరిఫైయర్లు	O
ఏర్పాటు	O
చేసుకున్న	O
అప్పటికీ	O
వాయు	O
కాలుష్యం	O
బారి	O
నుండి	O
తప్పించుకోలేకపోతున్నారు	O
.	O

విషపూరిత	O
కాలుష్య	O
రేణువులు	O
ఎంత	O
వేగంగా	O
పరివర్తన	O
చెందుతున్నాయి	O
అంటే	O
,	O
ఎయిర్	O
ప్యూరిఫైయర్లు	O
కూడా	O
వాటి	O
వేగంతో	O
పోటీపడలేక	O
పోతున్నాయి	O
.	O

కాబట్టి	O
,	O
మనలో	O
మార్పు	O
రావలసిన	O
అవసరం	O
ఎంతైనా	O
ఉంది	O
.	O

ఇక	O
,	O
వాయు	O
కాలుష్యానికి	O
పరిష్కారం	O
డీజిల్	O
కారుకు	O
స్వస్తిచెప్పి	O
,	O
చౌకైన	O
బస్సో	O
లేక	O
మెట్రోలో	O
ప్రయాణం	O
చేయక	O
తప్పదు	O
అని	O
అంటే	O
,	O
మనం	O
అదే	O
చేస్తాం	O
.	O

ఎందుకంటే	O
,	O
అది	O
మన	O
మంచి	O
కోసమే	O
కాబట్టి	O
.	O

భూగోళం	O
పరిరక్షణ	O
కోసం	O
కాదు	O
,	O
మన	O
మంచికోసం	O
ప్రవర్తనలో	O
మార్పు	O
చేసుకుంటాం	O
.	O

మనకు	O
ఏది	O
మంచిది	O
అయితే	O
,	O
భూగోళానికి	O
కూడా	O
అదే	O
మంచిది	O
.	O

మనిషికీ	O
-	O
పర్యావరణానికీ	O
కూడా	O
సమానంగా	O
మేలు	O
కలుగుతుంది	O
.	O

ఆపై	O
దీనిని	O
పునః	O
సమీక్షిస్తారు	O
.	O

ప్రభుత్వంలోని	O
అన్ని	O
స్థాయిలలో	O
మెరుగైన	O
పాలన	O
కోసం	O
డిఎంఇఓ	-NEO
అన్ని	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాల	O
భాగస్వామ్యంతో	O
కలిసి	O
పని	O
చేస్తుంది	O
.	O

అన్ని	O
రాష్ట్రాలలో	O
సుస్థిర	O
అభివృద్ధి	O
లక్ష్యాలను	O
(	O
ఎస్డిజిలు	O
)	O
సాధించడానికి	O
జరుగుతున్న	O
పురోగతిని	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
పర్యవేక్షిస్తుంది	O
.	O

ఎఐఎం	O
ద్వారా	O
పాఠశాలలు	O
మొదలుకొని	O
,	O
విశ్వవిద్యాలయాలు	O
,	O
పారిశ్రామిక	O
రంగం	O
,	O
స్వచ్ఛంద	O
సంస్థలు	O
,	O
పెట్టుబడుల	O
రంగాల	O
సమన్వయంతో	O
నూతన	O
ఆవిష్కరణలను	O
ప్రోత్సహిస్తోంది	O
.	O

దేశంలోని	O
క్లిష్టమైన	O
సమస్యలను	O
పరిష్కరించి	O
వేగవంతమైన	O
అభివృద్ధి	O
కోసం	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
సమన్వయంతో	O
పని	O
చేయవలసిన	O
అవసరము	O
ఉన్నది	O
.	O

ఈ	O
లక్ష్య	O
సాధనకు	O
,	O
వ్యవస్థాగత	O
సంస్కరణలను	O
కొనసాగించి	O
,	O
సుస్థిరమైన	O
,	O
సమ్మిళిత	O
వృద్ధికి	O
గట్టి	O
పునాదులు	O
వేయాలి	O
.	O

అందరికీ	O
ఉపాధి	O
అవకాశాలను	O
కల్పించగలిగే	O
ఇటువంటి	O
లక్ష్యాలను	O
సాధించడానికి	O
భౌతికమైన	O
,	O
సామాజిక	O
,	O
మౌలిక	O
సదుపాయాల	O
రంగంలో	O
పెట్టుబడులను	O
పెట్టవలసిన	O
అవసరము	O
ఉన్నది	O
.	O

ఈ	O
సంస్కరణలను	O
అమలు	O
చేసి	O
దేశం	O
వేగవంతమైన	O
వృద్ధి	O
సాధించేలా	O
చూడవలసిన	O
బాధ్యత	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలపై	O
ఉన్నది	O
.	O

ఉదాహరణకు	O
,	O
కేంద్రం	O
ఇటీవల	O
వ్యవసాయ	O
రంగంలో	O
ముఖ్యమైన	O
చట్టాన్ని	O
చేసింది	O
.	O

వ్యవసాయ	O
ఉత్పాదకతను	O
పెంచి	O
,	O
రైతుల	O
ఆదాయాన్ని	O
రెట్టింపు	O
చేయడానికి	O
ఉద్దేశించిన	O
ఇటువంటి	O
సంస్కరణలను	O
అమలు	O
చేయవలసిన	O
బాధ్యత	O
రాష్ట్రప్రభుత్వాలపై	O
ఉన్నది	O
.	O

ఏది	O
ఏమైనా	O
,	O
మన	O
దేశం	O
గణనీయమైన	O
అభివృద్ధి	O
సాధించి	O
ప్రజలు	O
అందరికీ	O
సమానంగా	O
వృద్ధిఫలాలు	O
అందేలా	O
చూడవలసిన	O
బాధ్యత	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలపై	O
ఉన్నది	O
.	O

జలకళ	O
నిండిన	O
గ్రామాలు	O

అందరూ	O
దాన్ని	O
వాడుకుంటారు	O
.	O

చాలావరకు	O
అది	O
ఉచితం	O
.	O

దాన్ని	O
వెలికితీసి	O
వాడుకోగలిగిన	O
వాళ్లకు	O
అందుబాటులో	O
ఉంటుంది	O
.	O

సరస్సులు	O
,	O
మాగాణి	O
భూములు	O
,	O
అడవుల	O
లాంటి	O
కీలకమైన	O
పర్యావరణ	O
వ్యవస్థలను	O
నిలబెడుతుంది	O
.	O

అయితే	O
,	O
అది	O
ప్రధానంగా	O
అదృశ్యంగా	O
ఉంటుంది	O
.	O

వాడకందారులకు	O
తాము	O
వాడుకుంటున్న	O
భూగర్భజలాలను	O
ఇచ్చే	O
వర్షాల	O
గురించి	O
,	O
ఈ	O
ఉమ్మడి	O
వనరు	O
వాడకం	O
సుస్థిరంగా	O
ఉండేట్టు	O
చూడటం	O
ఎలాగో	O
తెలియదు	O
.	O

తీవ్రరూపం	O
దాల్చిన	O
నీటి	O
ఎద్దడితో	O
పోరాటానికి	O
ఏకం	O
కావటం	O
తప్ప	O
మనకు	O
మరో	O
మార్గం	O
లేదు	O
.	O

భారతీయ	O
సందర్భం	O

ప్రపంచంలో	O
భూగర్భ	O
జలాలను	O
అత్యధికంగా	O
వాడుకునే	O
దేశం	O
భారత్	-NEL
.	O

భూగోళంలో	O
అందుబాటులో	O
ఉన్న	O
ఈ	O
వనరులో	O
నాలుగోవంతు	O
మనమే	O
వాడుకుంటున్నాం	O
.	O

దేశానికి	O
ఆహార	O
భద్రత	O
ఉండేట్టు	O
చూడటంలో	O
భూగర్భ	O
జలానిదే	O
కీలకపాత్ర	O
.	O

లక్షలాది	O
గొట్టపు	O
బావులను	O
పునరుజ్జీవింపజేసి	O
హరిత	O
విప్లవం	O
విజయవంతం	O
కావటానికి	O
ప్రధానంగా	O
దోహదం	O
చేసింది	O
ఇదే	O
.	O

భూగర్భజలాల	O
వాడకం	O
పెరగటం	O
వలన	O
ఆ	O
వనరు	O
గణనీయంగా	O
తరిగిపోతోంది	O
.	O

ఫలితంగా	O
పర్యావరణం	O
ప్రతికూలంగా	O
ప్రభావితం	O
అవుతోంది	O
.	O

నీటి	O
కొరత	O
ఎంత	O
తీవ్రంగా	O
ఉంది	O
అంటే	O
పెద్ద	O
ఎత్తున	O
జీవనోపాధి	O
కోల్పోవటం	O
,	O
రక్షిత	O
మంచినీటి	O
కొరత	O
వలన	O
వస్తున్న	O
ఆరోగ్య	O
సమస్యలు	O
,	O
ఉపాధికోసం	O
వలసల	O
వంటి	O
పరిస్థితులకు	O
దారితీసింది	O
.	O

దీనికి	O
వాతావరణ	O
మార్పు	O
తోడై	O
సమస్యను	O
మరింత	O
పెంచింది	O
.	O

వాన	O
రాకడలో	O
ఒడిదుడుకులు	O
ఏర్పడ్డాయి	O
.	O

అందువలన	O
ఎప్పుడు	O
మళ్ళీ	O
భూగర్భ	O
జలాలు	O
పుంజుకుంటాయో	O
తెలియని	O
అనిశ్చిత	O
వాతావరణం	O
ఏర్పడింది	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
దేశంలో	O
మూడోవంతు	O
భూభాగంలో	O
భూగర్భ	O
జలవనరులు	O
వివిధ	O
స్థాయిలలో	O
వత్తిడికి	O
గురవుతున్నాయి	O
.	O

అడుగంటుతున్న	O
భూగర్భజలాల	O
వలన	O
,	O
జలకాలుష్యం	O
వలన	O
జరిగే	O
అనర్థాలకు	O
గురవుతున్నది	O
ప్రధానంగా	O
చిన్న	O
,	O
సన్నకారు	O
రైతులు	O
,	O
మహిళలు	O
,	O
సమాజంలోని	O
బలహీన	O
వర్గాలవారు	O
.	O

అయితే	O
,	O
ఈ	O
అందుబాటు	O
కూడా	O
కాలాన్ని	O
బట్టి	O
,	O
ప్రదేశాన్ని	O
బట్టి	O
మారుతూ	O
ఉంటుంది	O
.	O

దీన్నిబట్టి	O
తెలుస్తున్నది	O
ఏంటి	O
అంటే	O
మనకు	O
అందుబాటులో	O
ఉండే	O
ప్రతి	O
నీటి	O
చుక్కనూ	O
నిల్వ	O
చేసినా	O
,	O
అవసరాలు	O
తగ్గితే	O
తప్ప	O
2050లో	-NETI
మనకు	O
నీటికొరత	O
తప్పదు	O
.	O

తెలుగు	O
నేలపై	O
అంబేద్కర్	-NEP
ముద్ర	O

భాష	O
సంస్కృతి	O
,	O
పాలన	O
వంటి	O
రంగాలలో	O
తెలుగువారికి	O
అంతగా	O
గుర్తింపు	O
లేని	O
రోజులు	O
అవి	O
.	O

సామాజిక	O
విప్లవకారుల్లో	O
అగ్రగణ్యుడు	O
.	O

కొన్ని	O
దశాబ్దాలుగా	O
భారతదేశ	O
రాజకీయ	O
,	O
సాంఘిక	O
,	O
సాంస్కృతిక	O
,	O
సాహిత్య	O
రంగాల్లో	O
అంబేద్కర్	-NEP
ప్రభావం	O
అసమాన్యమైనది	O
అంటే	O
అతిశయోక్తి	O
కాదు	O
.	O

తరతరాలుగా	O
కులపీడనకు	O
గురై	O
,	O
సమాజం	O
నుండి	O
వెలివేయబడి	O
బానిసత్వం	O
కంటే	O
హీనంగా	O
చూడబడుతున్న	O
అస్పృశ్య	O
,	O
అణగారిన	O
ప్రజలకు	O
ఆయన	O
ఆరాధ్యదైవంగా	O
నిలిచారు	O
.	O

మహనీయుల	O
కృషి	O
నిరంతరం	O
ప్రజలను	O
పలకరిస్తుంది	O
.	O

అందుకు	O
ప్రతిగా	O
ప్రజలు	O
వారిని	O
నిత్యం	O
గుర్తుచేసుకుంటారు	O
.	O

ప్రభుత్వాలు	O
,	O
వ్యవస్థలు	O
,	O
సంపద	O
,	O
విద్య	O
వంటివి	O
వున్న	O
సమాజంలో	O
ఎవరైనా	O
కృషి	O
చేయగలరు	O
.	O

ఎక్కడా	O
అలసటను	O
వ్యక్తం	O
చేయకుండా	O
అవసరం	O
,	O
సంధర్బాల	O
రీత్యా	O
ఆయా	O
రంగాలను	O
పునర్జీవంపచేస్తూ	O
ప్రజలను	O
చైతన్యవంతం	O
చేయడం	O
కోసం	O
నిత్యం	O
పోరాడిన	O
వ్యక్తి	O
ఆయన	O
.	O

సమాజంలో	O
అధముల్లా	O
నెట్టుకొస్తున్న	O
పేడిత	O
వర్గాలకు	O
అండగా	O
నిలచి	O
వారిని	O
చైతన్యోన్ముఖులను	O
చేస్తూ	O
ముందుకు	O
నడచిన	O
వ్యకి	O
.	O

తాను	O
స్వయంగా	O
పేదరికాన్ని	O
అనుభవించాడు	O
.	O

భూస్వామ్య	O
విధానం	O
దుష్ట	O
స్వభావాన్ని	O
గ్రహించాడు	O
.	O

దానికి	O
వ్యతిరేకంగా	O
పోరాడాడు	O
.	O

'	O
బోధించు	O
,	O
సమీకరించు	O
,	O
పోరాడు	O
'	O
అన్న	O
అంబేద్కర్	-NEP
నినాదం	O
ఎంతో	O
ప్రఖ్యాతిగాంచింది	O
.	O

అంబేద్కర్	-NEP
తన	O
అభిప్రాయాలను	O
నిర్భయంగా	O
బోధించారు	O
.	O

వాటి	O
అమలు	O
కోసం	O
సమీకరించారు	O
.	O

లక్ష్యసాధనకు	O
నిరంతరం	O
పోరాడారు	O
.	O

దేశంలో	O
ఎన్నో	O
ప్రాంతాలు	O
,	O
ఎన్నో	O
భాషలు	O
,	O
ఎన్నో	O
సంస్కృతులు	O
.	O

భాష	O
సంస్కృతి	O
,	O
పాలన	O
వంటి	O
రంగాలలో	O
తెలుగువారికి	O
అంతగా	O
గుర్తింపు	O
లేని	O
రోజులు	O
అవి	O
.	O

ప్రసారమాధ్యమాలు	O
లేని	O
రోజుల్లో	O
తన	O
భావజాలాన్ని	O
ప్రజలకు	O
వివరించి	O
వారిని	O
పోరాట	O
పంధాలో	O
నడిపించాలి	O
అంటే	O
నాయకులకు	O
సవాలే	O
.	O

అప్పటికి	O
అది	O
స్వచ్ఛమైన	O
శకం	O
.	O

కవిత్వ	O
రూపాలని	O
వివరించే	O
విజ్ఞాన	O
సర్వస్వం	O
లాంటి	O
నిఘంటువులు	O
ఆ	O
తరువాత	O
కాలంలో	O
తయారు	O
అయ్యాయి	O
.	O

పదబంధాల	O
రూపకల్పన	O

ఎ	O
)	O
నామవాచక	O
విశేషణంతో	O
సంయుక్త	O
పదబంధం	O
(	O
పణ్బుత్తొగై	O
)	O

బి	O
)	O
శబ్ద	O
మూలంతో	O
కూడిన	O
దీర్ఘ	O
పదబంధం	O
(	O
వీనైత్తొగై	O
)	O

సి	O
)	O
అనుసంధాన	O
పదంతో	O
కూడిన	O
దీర్ఘ	O
పదబంధం	O
(	O
ఉమ్మైత్తొగై	O
)	O

డి	O
)	O
పోలికతో	O
కూడిన	O
దీర్ఘ	O
పదబంధం	O

ఎఫ్	O
)	O
పైన	O
పేర్కొన్న	O
అన్నిటినీ	O
అలంకారికంగా	O
వాడిన	O
పదబంధం	O

ఈ	O
పదబంధాలు	O
అన్నిటిన్నీ	O
లిఖిత	O
,	O
మౌఖిక	O
రూపాల్లో	O
విస్తృతంగా	O
వాడతారు	O
.	O

మూడవ	O
అధ్యాయం	O
పొరుళ్	O
అధికారం	O
.	O

ఇది	O
ప్రధానంగా	O
విషయం	O
మీద	O
దృష్టి	O
సారిస్తుంది	O
.	O

భావాన్ని	O
వ్యక్తీకరించటాన్ని	O
వ్యాకరణపరంగా	O
చెబుతుంది	O
.	O

నిజానికి	O
తొల్కాప్పియర్కు	-NEP
ముందే	O
అంశం	O
,	O
రూపం	O
అనేవి	O
ఉన్నాయి	O
.	O

వాటిని	O
ఆమోదిస్తూ	O
,	O
మరికొన్ని	O
కొత్త	O
అంశాలను	O
చేర్చారు	O
.	O

ఈ	O
వ్యాకరణ	O
గ్రంధంలో	O
పొరుళధికారం	O
చాలా	O
చెప్పుకోదగిన	O
అధ్యాయం	O
.	O

ఇది	O
ఎక్కువగా	O
పద్యరచనలోని	O
అంశం	O
మీద	O
దృష్టి	O
సారిస్తుంది	O
.	O

నిజానికి	O
ఇది	O
ప్రాచీన	O
తమిళల	O
అంతర్గత	O
,	O
బాహ్య	O
జీవనానికి	O
ప్రతీక	O
.	O

ఈ	O
భారీ	O
గ్రంధం	O
వలన	O
తొల్కాప్పియర్	-NEP
ప్రపంచ	O
ప్రసిద్ధ	O
వ్యాకరణ	O
కర్తల్లో	O
స్థానం	O
సంపాదించుకోగలిగాడు	O
.	O

ఇలాంటి	O
విభజన	O
వ్యాకరణపరంగా	O
ఇతర	O
భాషల్లో	O
కనబడదు	O
.	O

ఇతర	O
భాషల్లో	O
వ్యాకరణం	O
కేవలం	O
భాషను	O
భౌతికంగా	O
అక్షరాలు	O
మొదలుకొని	O
వాక్య	O
నిర్మాణం	O
,	O
కవిత్వ	O
అంశాల	O
వరకు	O
మాత్రమే	O
చూస్తుంది	O
.	O

తినై	O
అంటే	O
శీలం	O
.	O

కవిత్వంలో	O
దీనికి	O
అత్యంత	O
ప్రాధాన్యము	O
ఉంది	O
.	O

ఇతర	O
ప్రాచీన	O
భాషల్లో	O
కానరాని	O
దినుసు	O
ఇది	O
.	O

నాయికానాయకుల	O
మధ్య	O
ప్రేమ	O
వ్యవహారం	O
కేవలం	O
ఆకస్మికంగా	O
అదృష్టవశాత్తూ	O
జరిగిన	O
ఘట్టంగా	O
కాకుండా	O
జన్మ	O
జన్మల	O
బంధంగా	O
చూపుతారు	O
.	O

రహస్య	O
కలయిక	O
కేవలం	O
ఆ	O
బంధం	O
ఫలితాన్ని	O
బలపరచే	O
చర్య	O
మాత్రమే	O
.	O

"	O
సమీకృతం	O
చేయటానికి	O
,	O
దూరం	O
చేయటానికి	O
అన్ని	O
జన్మలలో	O
కర్మఫలమే	O
నాయికానాయకులను	O
కలుపుతుంది	O
"	O

అందువలన	O
అదే	O
జంట	O
అన్ని	O
జన్మలలోనూ	O
భార్యాభర్తలు	O
అవుతారు	O
అని	O
నమ్ముతారు	O
.	O

ముల్లై	O
(	O
అడవులు	O
,	O
పరిసరాలు	O
)	O
,	O
కురింజి	O
(	O
కొండప్రాంతం	O
)	O
,	O
మరుదమ్	O
(	O
వ్యవసాయ	O
భూమి	O
)	O
,	O
నెయ్	O
దల్	O
(	O
సముద్రతీరం	O
)	O
,	O
పాలై	O
(	O
ఎడారి	O
ప్రాంతం	O
)	O
అనేవి	O
తమిళనాట	O
భూవిభజన	O
.	O

కానీ	O
కురింజి	O
,	O
(	O
కొండలు	O
)	O
,	O
ముల్లై	O
(	O
అడవులు	O
)	O
వేసవిలో	O
ఎడారులు	O
అవుతాయి	O
.	O

ప్రేమగీతం	O
లేదా	O
అహత్తినై	O
గీతం	O
కేవలం	O
పాత్రధారి	O
అంటే	O
నాయిక	O
,	O
నాయకుడు	O
,	O
తల్లి	O
తదితరుల	O
పలుకు	O
కావాలి	O
.	O

కవికి	O
నేరుగా	O
ప్రేమఘట్టం	O
గురించి	O
ఎలాంటి	O
వ్యాఖ్య	O
చేసే	O
హక్కు	O
లేదు	O
.	O

అవి	O
ఇలా	O
ఉంటాయి	O
:	O

ముల్లై	O
:	O
కలయికకు	O
ఎదురుచూసే	O
ప్రేమికులు	O

కురింజి	O
:	O
ప్రేమికుల	O
కలయిక	O

మరుదమ్	O
:	O
ప్రేమికుల	O
బాధ	O

నెయ్	O
దల్	O
:	O
దయనీయమైన	O
స్థితి	O

పాలై	O
:	O
విడిపోవటం	O

జీవితంలోని	O
ప్రతి	O
తినైలోనూ	O
ఒక్కో	O
విధంగా	O
తగిన	O
రుతువు	O
,	O
రెయింబవళ్ళ	O
వ్యవధి	O
ఉంటాయి	O
.	O

ఒక్కో	O
భూభాగం	O
ఒక్కో	O
దేవతకు	O
సంప్రదాయబద్ధమైన	O
పూజ	O
చేస్తుంది	O
.	O

సాగు	O
విస్తీర్ణం	O
పెరుగుదల	O
వివరాలు	O
లక్షల	O
ఎకరాలలో	O
ప్రాజెక్టులను	O
పూర్తి	O
చేసినందువలన	O
సాగునీటి	O
సౌకర్యం	O
పెరగడం	O
,	O
భూగర్భ	O
జలాలు	O
గణనీయంగా	O
వృద్ధి	O
కావడంతో	O
ప్రాజెక్టుల	O
కింద	O
,	O
బోరు	O
బావుల	O
కింద	O
రాష్ట్రంలో	O
సాగు	O
విస్తీర్ణం	O
పెరిగింది	O
.	O

ఇవి	O
రాష్ట్రానికి	O
ట్రిబ్యునల్స్	O
ద్వారా	O
కేటాయించిన	O
నీటిలో	O
నుంచే	O
తాగునీటికి	O
వినియోగించడం	O
జరుగుతున్నది	O
.	O

జలాశయాల్లో	O
నిర్ణీత	O
కనీస	O
మట్టాలను	O
తప్పనిసరిగా	O
కాపాడాలి	O
అని	O
ప్రభుత్వం	O
ఆదేశించింది	O
.	O

మిషన్	O
భగీరథ	O
పూర్తి	O
అయ్యి	O
దేశ	O
వ్యాప్తంగా	O
గొప్ప	O
పథకంగా	O
ప్రశంసలు	O
అందుకున్నది	O
.	O

ఎన్నో	O
పురస్కారాలను	O
అందుకున్నది	O
.	O

వీటితో	O
పాటు	O
సాగునీటి	O
శాఖ	O
సమస్త	O
వివరాలను	O
క్రోడీకరించి	O
ప్రాజెక్ట్	O
మానిటరింగ్	O
సిస్టం	O
వెబ్‌సైట్లో	O
పొందుపరచింది	O
.	O

ఉపాధి	O
హామీ	O
పథకం	O
నిధులతో	O
కాలువలను	O
బాగుచేసుకోవాలి	O
అని	O
ఇంజనీర్లను	O
,	O
జిల్లా	O
కలెక్టర్లను	O
ఆదేశించింది	O
.	O

చెరువు	O
కట్టల	O
మీద	O
చెట్లను	O
తొలగించినారు	O
.	O

ఈ	O
విధంగా	O
ఉపాధి	O
హామీ	O
పథకం	O
నిధులను	O
సాగునీటి	O
శాఖ	O
సద్వినియోగం	O
చేసింది	O
.	O

ఉపసంహారం	O
:	O

తెలంగాణ	-NEL
ప్రభుత్వం	O
ప్రజల	O
సాగునీటి	O
ఆకాంక్షలను	O
నెరవేర్చడానికి	O
శక్తి	O
వంచన	O
లేకుండా	O
కృషి	O
చేస్తున్నది	O
.	O

ఈ	O
సాగునీటి	O
పథకాలు	O
అన్నీ	O
రాష్ట్ర	O
సమగ్ర	O
ఆర్థిక	O
ప్రగతికి	O
దోహదం	O
చేసాయి	O
.	O

దీనికోసం	O
ప్రభుత్వ	O
విధానాలపై	O
పరిశీలనకు	O
వ్యాసాల	O
రూపంలో	O
వెసులుబాటు	O
కల్పిస్తోంది	O
.	O

యోజన	O
కేవలం	O
ప్రభుత్వ	O
వాణిని	O
వినిపించే	O
బాకా	O
కాదు	O
.	O

ఈ	O
మాస	O
పత్రిక	O
,	O
,	O
((	O
,	O
గుజరాతీ	O
,	O
హిందీ	O
,	O
కన్నడ	O
,	O
మలయాళం	O
,	O
((	O
,	O
ఒడియా	O
,	O
,	O
తమిళ్	O
,	O
మరియు	O
ఉర్దూ	O
భాషలలో	O
ప్రచురించబడుతున్నది	O
.	O

సూచన	O
:	O
ఈ	O
పత్రికలోని	O
వివిధ	O
వ్యాసాలలో	O
వెలువరించిన	O
అభిప్రాయాలు	O
ఆయా	O
వ్యాసకర్తలవే	O
గానీ	O
,	O
ప్రభుత్వానివి	O
కావు	O
.	O

వ్యాసాలలో	O
ఉపయోగించిన	O
ఏ	O
దేశానికి	O
చెందినవైనా	O
జెండాలు	O
,	O
మ్యాపులు	O
కేవలం	O
సూచనప్రాయమే	O
గానీ	O
,	O
అధికార	O
మ్యాపులను	O
ప్రతిఫలించవు	O
.	O

చట్టపరమైన	O
సూచికలు	O
కూడ	O
కావు	O
.	O

ఈ	O
పత్రికలో	O
వచ్చే	O
ప్రకటనలలోని	O
నిజానిజాలను	O
పాఠకులు	O
ముందుగా	O
నిర్ధారించుకోవలసిందిగా	O
మనవి	O
.	O

వీటిలో	O
ఏ	O
అంశానికీ	O
యోజన	O
బాధ్యత	O
వహించదు	O
.	O

భాషా	O
వైవిధ్యం	O

ప్రత్యేక	O
వ్యాసం	O

భారతీయ	O
సాహిత్య	O
పరిణామం	O

భారతీయ	O
సాహిత్యానికి	O
ఆది	O
నుంచీ	O
తనదైన	O
విశిష్ట	O
శైలి	O
ఉంది	O
.	O

మన	O
దేశంలో	O
గల	O
భాషలు	O
,	O
భాషా	O
కుటుంబాలు	O
,	O
మాండలికాల	O
సంఖ్యను	O
గమనిస్తే	O
మనకు	O
ఆశ్చర్యం	O
కలుగుతుంది	O
.	O

ప్రజలు	O
తమ	O
ఆలోచనలను	O
,	O
భావాలను	O
,	O
ఊహలను	O
వెలిబుచ్చడానికి	O
వెయ్యికి	O
పైగా	O
గల	O
ఈ	O
భాషలు	O
,	O
మాండలికాలు	O
సంపూర్ణ	O
వేదికను	O
సమకూరుస్తున్నాయి	O
.	O

అత్యుత్తమ	O
,	O
విమర్శనాత్మక	O
సమ్మేళనంతో	O
కూడిన	O
సాహిత్య	O
సృష్టికి	O
ఇది	O
దోహదపడింది	O
.	O

ఇది	O
అనాదిగా	O
కొనసాగుతున్న	O
వాస్తవం	O
.	O

అత్యుత్తమ	O
,	O
విమర్శనాత్మక	O
సమ్మేళనంతో	O
కూడిన	O
సాహిత్య	O
సృష్టికి	O
ఇది	O
దోహదపడింది	O
.	O

ప్రతి	O
వ్యక్తీ	O
తనదైన	O
సాహిత్య	O
సృష్టి	O
చేయగలరు	O
.	O

ప్రతి	O
భాషలోనూ	O
అత్యున్నత	O
,	O
ఘనమైన	O
సాహితీ	O
సంపదకు	O
దారితీసింది	O
.	O

పైన	O
పేర్కొన్న	O
రెండో	O
అంశం	O
ఉపఖండంలో	O
ఉద్భవించిన	O
సాహిత్య	O
గ్రంథాల	O
నుంచి	O
సులభ	O
లభ్యం	O
.	O

వాస్తవానికి	O
మధ్యయుగాల్లో	-NETI
పర్షియాలో	-NEL
ఉద్భవించిన	O
సాహిత్యంతో	O
పోలిస్తే	O
ఉపఖండంలో	O
ఉద్భవించిన	O
సాహిత్యమే	O
అత్యధిక	O
పరిమాణంలో	O
ఉంటుంది	O
.	O

ప్రపంచంలోని	O
అనేక	O
ప్రాంతాల్లో	O
నాగరికత	O
వికాసానికి	O
ఎంతో	O
ముందుగానే	O
భారతీయులు	O
రకరకాల	O
ప్రక్రియలతో	O
సాహితీ	O
సృష్టిలో	O
నిమగ్నమై	O
ఉన్నారు	O
.	O

ఈ	O
ముందంజ	O
కారణంగానే	O
ప్రపంచంలోని	O
ఇతర	O
ప్రాంతాల్లో	O
ప్రాచుర్యం	O
పొందిన	O
కొత్త	O
సాహిత్య	O
శైలులు	O
మన	O
దేశంలోకి	O
వచ్చిన	O
అపుడు	O
భారతీయ	O
సాహితీవేత్తలు	O
వాటి	O
ద్వారా	O
సులువుగా	O
ప్రత్యేక	O
ప్రయోజనం	O
పొందగలిగారు	O
.	O

వచన	O
కవిత్వంలో	O
కథలు	O
,	O
నవలలు	O
రాసే	O
పద్దతిని	O
వీరు	O
ప్రవేశపెట్టారు	O
.	O

తక్కువ	O
నిడివిలో	O
ఎక్కువ	O
అర్ధాన్ని	O
స్ఫురింపజేసే	O
ఈ	O
నానీల	O
ప్రక్రియ	O
విజయవంతం	O
అయ్యింది	O
.	O

నాటి	O
ఉమ్మడి	O
ఆంద్రప్రదేశ్	-NEL
రాష్ట్రంలోని	O
సమాచార	O
శాఖలో	O
ఇద్దరూ	O
కలసి	O
పని	O
చేయడం	O
వల్ల	O
వచన	O
కవిత్వ	O
ప్రచారంలో	O
ఇద్దరూ	O
విశేష	O
కృషి	O
చేశారు	O
.	O

కుందుర్తి	-NEP
కంటే	O
ముందే	O
వీర్రాజులో	-NEP
ఈ	O
ప్రక్రియ	O
మెదిలినట్టుగా	O
కనిపిస్తున్నది	O
.	O

తర్వాత	O
వచన	O
కవిత్వాన్ని	O
ఇంత	O
సీరియస్‍గా	O
రాసిన	O
రచయితలు	O
,	O
ఈ	O
వ్యాస	O
కర్త	O
దృష్టికి	O
రాలేదు	O
.	O

ఇది	O
పరిశోధించవలసిన	O
విషయమే	O
!	O

పేరు	O
ప్రతిష్ఠలు	O
పొందిన	O
రచయితలతో	O
పాటు	O
,	O
నూతన	O
రచయితలు	O
కూడా	O
ఇప్పటికీ	O
నానీలు	O
ఇష్టంగా	O
రాస్తున్నారు	O
.	O

చిన్న	O
పాటి	O
నిబంధనలతో	O
'	O
నానీలు	O
'	O
రాసే	O
ప్రక్రియను	O
వెలుగులోనికి	O
తెచ్చినారు	O
ఆచార్య	O
గోపి	-NEP
.	O

ఇది	O
కొంచెం	O
కష్టమైన	O
ప్రక్రియ	O
అయినా	O
కష్టపడితే	O
చాలా	O
సులభంగా	O
నానీలు	O
రాయవచ్చును	O
.	O

ఫేస్‍బుక్	-NEAR
మాధ్యమం	O
ద్వారా	O
సమూహంతో	O
పాటు	O
,	O
అనేక	O
సాహిత్య	O
సమూహాలు	O
'	O
నానీలను	O
'	O
ప్రోత్సహిస్తున్నాయి	O
.	O

తక్కువ	O
నిడివిలో	O
ఎక్కువ	O
అర్ధాన్ని	O
స్ఫురింపజేసే	O
ఈ	O
నానీల	O
ప్రక్రియ	O
విజయవంతం	O
అయ్యింది	O
.	O

వీటిని	O
అర్ధం	O
చేసుకుని	O
రాసేవాళ్ళ	O
సంఖ్య	O
రోజు	O
రోజుకీ	O
గణనీయంగా	O
పెరుగుతూనే	O
వస్తున్నది	O
.	O

అయితే	O
ఈ	O
ప్రక్రియకు	O
ముందే	O
బోయి	O
భీమన్న	O
'	O
త్రిపదలు	-NEAR
'	O
అనే	O
పద్య	O
కావ్యం	O
రాశారు	O
.	O

అయితే	O
ఈ	O
ప్రక్రియకు	O
ఆద్యులు	O
ఎవరు	O
?	O
త్రిపదల	O
లక్షణాలు	O
ఏమిటి	O
?	O
అన్న	O
విషయాలు	O
ఎక్కువ	O
బయటికి	O
రాలేదు	O
కానీ	O
ఈ	O
ప్రక్రియ	O
అంతగా	O
ప్రాచుర్యం	O
పొందలేదు	O
అని	O
చెప్పాలి	O
.	O

యతి	O
,	O
ప్రాస	O
,	O
ఛందస్సు	O
వంటి	O
నియమాలతో	O
పని	O
లేదు	O
!	O
అర్ధవంతంగా	O
,	O
ఆకర్షణీయంగా	O
,	O
ఏ	O
అంశం	O
మీద	O
అయినా	O
రాయవచ్చును	O
.	O

ఈ	O
త్రిపదల	O
ప్రాచుర్యానికి	O
శర్మ	-NEP
విశేషమైన	O
కృషి	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

రాష్ట్రాలలో	O
వచన	O
కవిత్వానికి	O
,	O
ముఖ్యంగా	O
మినీ	O
కవిత్వానికి	O
పెద్ద	O
పీట	O
వేసి	O
,	O
అనేక	O
రీతుల్లో	O
ప్రచారం	O
చేస్తున్న	O
మంచి	O
కవి	O
పండితులు	O
రావి	O
రంగారావు	O
.	O

పత్రికలలో	O
శీర్షికల	O
ద్వారా	O
,	O
స్వయంగా	O
పుస్తకాలు	O
ప్రచురించడం	O
ద్వారా	O
రంగారావు	-NEP
మినీ	O
కవితకు	O
ప్రాణం	O
పోస్తున్నారు	O
.	O

తక్కువ	O
అక్షరాల్లో	O
అర్ధవంతమైన	O
కవిత్వం	O
చెప్పడమే	O
మినీ	O
కవిత	O
లక్ష్యం	O
.	O

నిజానికి	O
ఇది	O
చాలా	O
క్లిష్టమైన	O
ప్రక్రియనే	O
!	O
అయినప్పటికి	O
చాలా	O
మంది	O
ఈ	O
ప్రక్రియకు	O
ఆకర్షితులు	O
అవుతున్న	O
మాట	O
వాస్తవం	O
.	O

కవిత్వం	O
అందించడానికి	O
ఇలా	O
అందుబాటులోనికి	O
వచ్చిన	O
అనేక	O
ప్రక్రియలతో	O
పాటు	O
,	O
హైకూలు	O
,	O
ధంకాలు	O
,	O
నానోలు	O
,	O
రెక్కలు	O
,	O
మొగ్గలు	O
,	O
త్రినేత్రిలు	O
,	O
వ్యంజకాలు	O
,	O
షష్టీలు	O
,	O
ఇలా	O
అనేక	O
ప్రక్రియలు	O
వెలుగులోనికి	O
వచ్చిన	O
అప్పటికీ	O
అంతగా	O
స్థిరత్వం	O
ఏర్పడలేదు	O
.	O

భవిష్యత్తులో	O
మరిన్ని	O
ప్రక్రియలు	O
మన	O
ముందుకు	O
రావచ్చు	O
.	O

ఎలాంటి	O
ప్రక్రియ	O
వచ్చినా	O
,	O
పాఠకూడూ	O
,	O
సమాజమూ	O
,	O
కవుల	O
నుండి	O
ఆశించేది	O
పండిత	O
పామరులకు	O
అర్ధమయ్యే	O
కవిత్వం	O
!	O

సాహిత్య	O
పరంగా	O
ఎన్ని	O
ప్రక్రియలు	O
మార్పులు	O
వచ్చినా	O
,	O
ప్రాచీన	O
సాహిత్యం	O
నుండి	O
ఆధునిక	O
సాహిత్యం	O
వరకూ	O
,	O
గ్రాంధికం	O
,	O
వ్యవహారికమూ	O
దాటుకుని	O
పద్యం	O
నిలబడింది	O
అని	O
చెప్పడం	O
అతిశయోక్తి	O
కాదు	O
.	O

ఎందుచేత	O
అంటే	O
క్రమశిక్షణతో	O
కూడుకున్న	O
లయాత్మకత	O
పద్యంలో	O
వుంది	O
.	O

ఒక్కప్పుడు	O
పండితుల	O
మెదళ్లలోనే	O
నిక్షిప్తమై	O
ఉన్న	O
పద్యం	O
సామాన్యుడికి	O
అందుబాటులోనికి	O
వచ్చి	O
యువతను	O
ఆకర్షిస్తున్నది	O
.	O

నేటి	O
ఆధునిక	O
కవిత	O
ఎన్ని	O
కొత్త	O
రూపాలను	O
పొందినా	O
,	O
పద్యం	O
ఎప్పటికీ	O
చిరంజీవే	O
!	O

ఆధునిక	O
తెలుగు	O
సాహిత్యంలో	O
,	O
ముఖ్యంగా	O
తెలుగు	O
కవిత్వంలో	O
,	O
కవితను	O
పద్యాన్నీ	O
వేరుగా	O
చూడడానికి	O
వీలులేదు	O
.	O

దేశంలో	O
"	O
పాఠశాల	O
విద్య	O
నాణ్యతా	O
సూచీ	O
"	O
గమనిస్తే	O
విద్యారంగంలో	O
సంస్థాగత	O
ప్రగతి	O
(	O
నేర్చుకోవడం	O
,	O
అందుబాటులో	O
ఉండడం	O
,	O
వాటా	O
)	O
సాధించాలి	O
అనే	O
లక్ష్యంతో	O
కృషి	O
చేస్తున్నట్లు	O
తెలుస్తోంది	O
.	O

పాఠశాల	O
విద్య	O
నాణ్యతా	O
సూచీ	O
పరిశీలిస్తే	O
,	O
విద్యారంగం	O
ప్రతిభా	O
,	O
సామర్ధ్యాలను	O
ప్రభావితం	O
చేస్తున్న	O
అనేక	O
సూచీలను	O
మనం	O
ఇందులో	O
చూడవచ్చు	O
.	O

'	O
ఆశావహ	O
జిల్లాల	O
కార్యక్రమం	O
'	O
(	O
Aspirational	O
Districts	O
Program	O
)	O
లో	O
పోటీతత్వాన్ని	O
పొందుపరచారు	O
.	O

ఈ	O
జిల్లాలలో	O
క్షేత్ర	O
స్థాయిలో	O
పాలనను	O
మెరుగుపరచి	O
,	O
వివిధ	O
ప్రభుత్వ	O
సంస్థల	O
మధ్య	O
సమన్వయాన్ని	O
పెంచి	O
,	O
మానవ	O
అభివృద్ధి	O
సూచీని	O
జాతీయ	O
సగటుస్థాయికి	O
అభివృద్ధి	O
చేయాలి	O
అన్నదే	O
లక్ష్యంగా	O
కృషి	O
జరుగుతోంది	O
.	O

ఈ	O
జిల్లాలలో	O
ఆరోగ్యం	O
,	O
పౌష్టికాహారం	O
,	O
విద్య	O
,	O
వ్యవసాయం	O
,	O
జలనిర్వహణ	O
,	O
ఆర్ధిక	O
సమ్మిళితత్వం	O
,	O
నైపుణ్యాభివృద్ధి	O
,	O
ప్రాథమిక	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలు	O
తదితర	O
సూచీలను	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
పర్యవేక్షిస్తుంది	O
.	O

వీటిలో	O
గణనీయమైన	O
మెరుగుదల	O
సాధించినట్లు	O
వెల్లడి	O
అయ్యింది	O
.	O

ఈ	O
జిల్లాలలో	O
పాలనాపరమైన	O
పలు	O
అంశాలలో	O
మెరుగుదల	O
ఉన్నట్లు	O
స్పష్టమైంది	O
.	O

ఇటువంటి	O
ప్రమాణాలను	O
ఇతర	O
రాష్ట్రాలలో	O
బ్లాక్	O
స్థాయిలో	O
అమలు	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

కేంద్ర	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖలు	O
,	O
రాష్ట్రప్రభుత్వ	O
సంస్థల	O
మధ్య	O
సమన్వయంతో	O
విధానపరమైన	O
సంస్కరణలు	O
అమలు	O
జరిగేలా	O
ప్రోత్సహించడానికి	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
నిరంతరం	O
కృషిచేస్తోంది	O
.	O

దీనితో	O
మన	O
దేశంలో	O
ప్రపంచస్థాయి	O
వైద్య	O
విద్యా	O
విధానం	O
అందుబాటులోకి	O
రావడానికి	O
దోహదపడుతోంది	O
.	O

ఈ	O
కార్యక్రమాన్ని	O
ఇతర	O
రాష్ట్రాలలో	O
కూడా	O
అమలు	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

సాగునీటి	O
పారుదల	O
వ్యవస్థను	O
అభివృద్ధి	O
చేయడానికి	O
ప్రభుత్వం	O
చేపట్టిన	O
"	O
కృషి	O
సించాయి	O
యోజన	O
"	O
(	O
Pradhan	O
Mantri	O
Krishi	O
Sinchayee	O
yojana	O
-	O
PMKSY	O
)	O
ను	O
అమలు	O
చేయడానికి	O
ఉద్దేశించిన	O
మార్గసూచీని	O
అన్ని	O
రాష్ట్రప్రభుత్వాలు	O
,	O
కేంద్రపాలిత	O
ప్రాంతాలకు	O
అందజేశారు	O
.	O

కేంద్రప్రభుత్వం	-NEO
చేపట్టిన	O
అభివృద్ధి	O
,	O
సంక్షేమ	O
పథకాల	O
అమలు	O
తీరును	O
,	O
సాధించిన	O
ఫలితాలను	O
మదింపు	O
చేయడం	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
ప్రధాన	O
బాధ్యత	O
.	O

ఇంకా	O
,	O
కేంద్ర	O
మౌలిక	O
సదుపాయాల	O
కల్పనా	O
విభాగం	O
అమలు	O
చేస్తున్న	O
అభివృద్ధి	O
కార్యక్రమాలను	O
డిఎమ్ఈఓ	-NEO
ఎప్పటికి	O
అప్పుడు	O
సమీక్షిస్తుంది	O
.	O

ఇందుకు	O
బదులుగా	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
,	O
వివిధ	O
రాష్ట్రాలలో	O
నెలకొన్న	O
ప్రత్యేక	O
పరిస్థితులను	O
పరిగణనలోకి	O
తీసుకొని	O
,	O
ఆయా	O
రాష్ట్రాల	O
ప్రగతికి	O
అనువైన	O
విధంగా	O
సంయుక్తంగా	O
అభివృద్ధి	O
ప్రణాళికలను	O
రూపొందిస్తోంది	O
.	O

భారత్	-NEL
వంటి	O
ఎన్నో	O
భిన్నత్వాలు	O
కలిగిన	O
సువిశాల	O
దేశంలో	O
అభివృద్ధి	O
ప్రణాళికలను	O
అమలు	O
చేయడానికి	O
ఇదే	O
అత్యుత్తమమైన	O
అనుసరణీయమైన	O
మార్గం	O
.	O

నీతి	O
ఆయోగ్	O
ఇందుకు	O
భిన్నంగా	O
'	O
రాష్ట్రాలకు	O
తొలి	O
ప్రాధాన్యత	O
విధానాన్ని	O
పాటిస్తోంది	O
.	O

సహకార	O
ఫెడరలిజం	O
(	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాల	O
మధ్య	O
సమన్వయం	O
)	O
పోటీతత్వంతో	O
కూడిన	O
ఫెడరలిజం	O
(	O
రాష్ట్రాల	O
మధ్య	O
ఆరోగ్యకరమైన	O
పోటీని	O
ప్రోత్సహించడం	O
)	O
ప్రాతిపదికగా	O
వ్యవహరిస్తోంది	O
.	O

కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాల	O
ఉమ్మడి	O
లక్ష్యాలను	O
సమన్వయంతో	O
సాధించడానికి	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
మార్గదర్శిగా	O
తోడ్పడుతుంది	O
.	O

నీతి	O
ఆయోగ్	O
వికేంద్రీకరణ	O
విధానాన్ని	O
,	O
దిగువ	O
నుండి	O
ఎగువకు	O
కార్యక్రమాల	O
అమలు	O
విధానాన్ని	O
అనుసరిస్తోంది	O
.	O

దీని	O
వల్ల	O
కేంద్ర	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
టీమ్	O
ఇండియాలో	-NEL
సమాన	O
భాగస్వాములుగా	O
పరస్పర	O
సహకారంతో	O
ప్రగతిపథంలో	O
కొనసాగుతున్నాయి	O
.	O

రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాల	O
భాగస్వామ్యంతో	O
అభివృద్ధి	O
ప్రణాళికలను	O
రూపొందించడం	O
,	O
వాటిని	O
సమీక్షించడం	O
ద్వారా	O
సహకార	O
,	O
పోటీతత్వం	O
కలిగిన	O
ఫెడరలిజాన్ని	O
ప్రోత్సహించాలి	O
అనే	O
లక్ష్యంతో	O
నీతి	O
ఆయోగ్‍ను	O
ఏర్పాటు	O
చేశారు	O
.	O

ఈశాన్య	O
రాష్ట్రాల	O
సమస్యలను	O
సత్వరమే	O
పరిష్కరించడానికి	O
నీతి	O
ఫోరం	O
ఫర్	O
నార్త్	O
ఈస్ట్ను	O
ఏర్పాటు	O
చేశారు	O
.	O

అంతేకాకుండా	O
,	O
దీవుల	O
అభివృద్ధికి	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
పెద్ద	O
ప్రణాళికలను	O
రూపొందించింది	O
.	O

వీటిని	O
కేంద్ర	O
హోం	O
మంత్రిత్వశాఖ	O
మార్గదర్శకత్వంలో	O
సంబంధిత	O
ప్రాధికార	O
సంస్థలు	O
అమలు	O
చేస్తున్నాయి	O
.	O

ఈశాన్య	O
రాష్ట్రాల	O
నీతి	O
ఫోరం	O
తరహాలోనే	O
ఉమ్మడి	O
సరిహద్దులు	O
ఉన్న	O
రాష్ట్రాల	O
కోసం	O
త్వరలో	O
ప్రాంతీయ	O
మండళ్లను	O
ఏర్పాటు	O
చేయాలి	O
అనే	O
ప్రతిపాదన	O
ఉన్నది	O
.	O

ప్రతి	O
రాష్ట్రానికి	O
అభివృద్ధి	O
ప్రణాళికలను	O
రూపొందించడంలో	O
ఎదురవుతున్న	O
ప్రాంతీయ	O
ఉమ్మడి	O
సమస్యలు	O
,	O
సవాళ్ళను	O
దీని	O
ద్వారా	O
పరిష్కరించడానికి	O
వీలవుతుంది	O
.	O

ఇందుకోసం	O
మొదటి	O
చర్యగా	O
హిమాలయ	-NEL
రాష్ట్రాల	O
ప్రాంతీయ	O
మండలిని	O
ఏర్పాటుచేశారు	O
.	O

రాష్ట్రాల	O
మధ్య	O
పోటీతత్వంతో	O
కూడిన	O
ఫెడరల్	O
వ్యవస్థను	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
ప్రోత్సహిస్తుంది	O
.	O

ఉమ్మడి	O
సరిహద్దులు	O
కలిగిన	O
రాష్ట్రాల	O
అభివృద్ధి	O
సూచీలను	O
పబ్లిక్	O
డొమైన్‍లో	O
పెట్టి	O
ప్రజలకు	O
అందుబాటులో	O
ఉండేలా	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

ఈ	O
రాష్ట్రాలలో	O
నీరు	O
,	O
విద్య	O
,	O
ఆరోగ్యం	O
,	O
నూతన	O
ఆవిష్కరణలు	O
,	O
ఎగుమతి	O
సన్నద్ధత	O
,	O
సుస్థిర	O
అభివృద్ధి	O
లక్ష్యాలు	O
(	O
ఎస్‍డిజిలు	O
)	O
తదితర	O
సూచీల	O
పట్ల	O
ప్రజల	O
నుండి	O
సానుకూల	O
స్పందనలు	O
వ్యక్తం	O
అవుతున్నాయి	O
.	O

సాంకేతిక	O
పరిమితుల	O
విస్పష్టమైన	O
,	O
నిరంతర	O
విశ్లేషణల	O
ఆధారంగా	O
ఈ	O
సూచీలను	O
రూపొందించారు	O
.	O

ఉదాహరణకు	O
"	O
ఆరోగ్య	O
రంగంలో	O
సాధించిన	O
ఫలితాలను	O
పరిశీలిస్తే	O
"	O
,	O
ఈ	O
రాష్ట్రాలు	O
ఆరోగ్య	O
రంగంలో	O
సాధించిన	O
వార్షిక	O
ప్రగతి	O
,	O
పాలన	O
,	O
ప్రక్రియ	O
అన్నీ	O
స్పష్టమవుతాయి	O
.	O

అలాగే	O
,	O
సమగ్ర	O
నీటి	O
నిర్వహణ	O
సూచీని	O
పరిశీలిస్తే	O
,	O
ఈ	O
రాష్ట్రాలు	O
కాలానుగుణంగా	O
జల	O
సంబంధమైన	O
సమస్యలను	O
ఏ	O
విధంగా	O
పరిష్కరించుకున్నాయి	O
,	O
అన్ని	O
రాష్ట్రాలు	O
సంయుక్తంగా	O
పెట్టుబడులను	O
పెట్టిన	O
తీరు	O
విదితం	O
అవుతుంది	O
.	O

సమతూకం	O
చేసే	O
చర్య	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
గతిశీలత	O
.	O

మాటల్లో	O
చెప్పాలి	O
అంటే	O
అసలు	O
నైతికతకు	O
పునాదే	O
,	O
తలమానికమైన	O
సూత్రమే	O
ప్రామాణికమైన	O
సహేతుక	O
ఆలోచనారీతి	O
.	O

దీని	O
దృష్ట్యా	O
విశ్వజనీన	O
నైతిక	O
నియమావళి	O
ప్రకారమే	O
సహేతుక	O
ఆలోచనా	O
రీతి	O
రాణిస్తూ	O
ఉంటుంది	O
.	O

మరో	O
ప్రఖ్యాత	O
మేధావి	O
అయితే	O
"	O
నా	O
ఆలోచనే	O
నా	O
ఉనికికి	O
మూలం	O
"	O
అని	O
అంటారు	O
.	O

సహేతుకతతో	O
పాటు	O
శాస్త్రీయ	O
దృక్పధాన్ని	O
కూడా	O
అలవరచుకోవడం	O
పైనే	O
అతడి	O
మనుగడ	O
ఆధారపడి	O
ఉంటుంది	O
.	O

ఇందుకు	O
ఉద్వేగం	O
,	O
ఏకపక్ష	O
ధోరణి	O
,	O
సంకుచిత	O
ఆలోచన	O
ఎంత	O
మాత్రం	O
దోహదం	O
చేయవు	O
.	O

అంతేకాదు	O
దీనికి	O
సంబంధించి	O
అనుపానులను	O
సోదాహరణంగా	O
వివరించారు	O
.	O

ప్రజలపైన	O
,	O
పాలనపైన	O
వారి	O
పెత్తనం	O
వారసత్వ	O
రీతిలోనే	O
కొనసాగింది	O
.	O

ఆ	O
తరువాత	O
విజ్ఞానం	O
పొందిన	O
సమాజాలు	O
ఎన్నికలపై	O
ఆధారపడిన	O
ఆధునిక	O
ప్రజాస్వామ్యం	O
వైపు	O
మొగ్గు	O
చూపాయి	O
.	O

అందువల్ల	O
కులం	O
,	O
వర్గం	O
,	O
జాతి	O
,	O
లింగం	O
,	O
జన్మస్థలం	O
,	O
భాష	O
మొదలైన	O
వాటి	O
ఆధారంగా	O
అనుకూలం	O
లేదా	O
వ్యతిరేకం	O
కానీ	O
రీతిలో	O
దైనందిన	O
కార్యకలాపాలను	O
నిర్వహించవలసిన	O
అవసరం	O
ఏర్పడింది	O
.	O

నిష్పాక్షికత	O
మరియు	O
సహేతుకత	O
దృష్ట్యా	O
ఇది	O
అన్నిటిలోకెల్లా	O
ఆదర్శవంతమైనది	O
.	O

ఎంపిక	O
,	O
పదోన్నతి	O
:	O
ముందుగా	O
నిర్దేశిత	O
నియమ	O
నిబంధనలు	O
ప్రాధాన్యతల	O
ప్రాతిపదికగా	O
ఎంపిక	O
,	O
పదోన్నతి	O
ఉండాలి	O
.	O

ఇది	O
ఎంతో	O
పారదర్శకంగా	O
,	O
ప్రాథమికంగా	O
ప్రతిభే	O
ప్రధానంగా	O
జరగాలి	O
.	O

లిఖిత	O
నియమాలు	O
:	O
ఎవరికీ	O
అనుకూలంగా	O
లేదా	O
వ్యతిరేకంగా	O
వ్యవహరించకుండా	O
ఎలాంటి	O
భేషజాలకు	O
వ్యక్తిగత	O
ప్రాధాన్యతలకు	O
తావులేకుండా	O
లిఖితపూర్వక	O
నియమాలు	O
,	O
నిబంధనలు	O
,	O
పద్ధతులు	O
,	O
ప్రక్రియలు	O
ఉండాలి	O
.	O

రెండవ	O
పాలనా	O
సంస్కరణల	O
సంఘం	O
(	O
2nd	O
ARC	O
)	O
సూచించినట్లు	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పనితీరు	O
మదింపు	O
మరింత	O
బాధ్యతాయుతంగా	O
,	O
పక్షపాతరహితంగా	O
జరగాలి	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసు	O
ఉద్యోగులకు	O
ప్రత్యేకమైన	O
విధులను	O
నిర్వహించడానికి	O
అవసరమైన	O
పరిజ్ఞానం	O
కానీ	O
,	O
నైపుణ్యం	O
కానీ	O
లేవు	O
.	O

ఈ	O
కారణంగా	O
అవసరాలకు	O
అనుగుణంగా	O
మధ్య	O
స్థాయి	O
,	O
ఉన్నత	O
స్థాయి	O
ఉద్యోగాలలో	O
అనుభవజ్ఞులను	O
నేరుగా	O
ప్రైవేట్‌	O
సంస్థల	O
నుండి	O
నియమించుకునే	O
వెసులుబాటు	O
ఉండాలి	O
.	O

ఈ	O
అంశం	O
ప్రభుత్వ	O
పరిశీలనలో	O
ఉన్నట్లు	O
తెలుస్తోంది	O
.	O

మిషన్‌	O
కర్మయోగి	O
:	O
నరేంద్రమోదీ	-NEP
పార్లమెంట్‌లో	O
ప్రసంగిస్తూ	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పనితీరుపై	O
ప్రముఖంగా	O
అధికారుల	O
పనితీరుపై	O
విమర్శనాత్మక	O
వ్యాఖ్యలు	O
చేశారు	O
.	O

వ్యాఖ్యలు	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్	O
వ్యవస్థలో	O
తీసుకురావాల్సిన	O
సంస్కరణల	O
ప్రాముఖ్యాన్ని	O
గుర్తుచేస్తున్నాయి	O
.	O

కేంద్ర	O
ప్రభుత్వ	O
ఉద్యోగులలో	O
నిర్లక్ష్యం	O
,	O
అలసత్వం	O
,	O
అవినీతి	O
అధికంగా	O
ఉంది	O
అనే	O
భావన	O
ప్రజల్లోనూ	O
,	O
ప్రజాప్రతినిధులలోను	O
ఉంది	O
.	O

ప్రభుత్వ	O
అభివృద్ధి	O
సంక్షేమ	O
పథకాలను	O
సమర్ధవంతంగా	O
ప్రజలకు	O
చేరవేయడంలో	O
సివిల్‌	O
ఉద్యోగులు	O
ప్రముఖ	O
పాత్రను	O
పోషిస్తారు	O
.	O

కొంతమంది	O
సివిల్‌	O
ఉద్యోగులలో	O
నెలకొన్న	O
అవినీతి	O
జాడ్యం	O
కారణంగా	O
ప్రజలకు	O
అభివృద్ధి	O
సంక్షేమ	O
పథకాల	O
వల్ల	O
కలగవలసిన	O
లబ్ధి	O
కలగడం	O
లేదు	O
అనే	O
అభిప్రాయం	O
ఉంది	O
.	O

ఇది	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
రూపొందించిన	O
విప్లవాత్మక	O
మిషన్‌	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
ఉద్యోగుల	O
స్థాయిని	O
పెంచడానికి	O
రూపొందించిన	O
కార్యక్రమం	O
ఇది	O
.	O

మిషన్‌	O
కర్మయోగి	O
ద్వారా	O
సివిల్‌	O
ఉద్యోగులను	O
మరింత	O
సృజనాత్మకంగా	O
,	O
నిర్మాణాత్మకంగా	O
,	O
వినూత్నంగా	O
,	O
చురుకైన	O
వారిగా	O
చేయడానికి	O
వీలు	O
పడుతుంది	O
.	O

మిషన్‌	O
కర్మయోగి	O
కార్యక్రమం	O
ఉద్యోగులను	O
మరింత	O
వృత్తి	O
నైపుణ్యం	O
కలిగినవారిగా	O
,	O
శక్తివంతమైన	O
వారిగా	O
,	O
పారదర్శకంగా	O
పనిచేసే	O
వారిగా	O
,	O
సాంకేతిక	O
పరిజ్ఞానం	O
ఉపయోగించే	O
వారిగా	O
రూపొందించడంలో	O
సహాయపడుతుంది	O
.	O

మిషన్‌	O
కర్మయోగి	O
ఆశయం	O
ప్రకారం	O
ప్రభుత్వ	O
ఉద్యోగుల	O
అభిరుచులు	O
,	O
వారి	O
విద్యార్హత	O
ఆధారంగా	O
వారిని	O
ఆయా	O
శాఖలలో	O
నియమించడం	O
జరుగుతుంది	O
.	O

"	O
సరైన	O
వ్యక్తిని	O
సరైన	O
చోట	O
నియమించడం	O
"	O
అనే	O
సూత్రం	O
ఆధారంగా	O
ఇకపై	O
ప్రభుత్వ	O
ఉద్యోగుల	O
నియామకాలు	O
జరగవచ్చు	O
.	O

ఇకపై	O
ఇద్దరు	O
సంయుక్త	O
కార్యదర్శులను	O
నియమించవలసి	O
వస్తే	O
ఒకరిని	O
క్యాడర్‌	O
నుండి	O
వేరొకరిని	O
ఇతర	O
కేంద్ర	O
సర్వీసుల	O
నుండి	O
నియమించాలి	O
అని	O
ప్రభుత్వం	O
భావిస్తుంది	O
.	O

ఇకపై	O
సివిల్‌	O
ఉద్యోగులు	O
(	O
iGOT	O
)	O
ఇంటిగ్రేటెడ్‌	O
గవర్నమెంట్‌	O
ఆన్‌లైన్‌	O
శిక్షణా	O
వేదిక	O
ద్వారా	O
శిక్షణను	O
పొందవచ్చు	O
.	O

ఈ	O
ఆన్‌లైన్‌	O
శిక్షణా	O
వేదిక	O
అసిస్టెంట్‌	O
సెక్రటరీ	O
స్థాయి	O
ఉద్యోగుల	O
నుండి	O
సెక్రటరీ	O
స్థాయి	O
ఉద్యోగులకు	O
వారి	O
అవసరాలు	O
అనుగుణంగా	O
శిక్షణా	O
కార్యక్రమాలను	O
రూపొందిస్తోంది	O
.	O

నేషనల్‌	O
ప్రోగ్రాం	O
ఫర్‌	O
సివిల్‌	O
సర్వీసెస్‌	O
కెపాసిటీ	O
బిల్డింగ్	O
(	O
National	O
Programme	O
for	O
Civil	O
services	O
Capacity	O
Building	O
)	O
అని	O
పిలువబడే	O
మిషన్‌	O
కర్మయోగి	O
కార్యక్రమం	O
ప్రధానమంత్రి	O
పర్యవేక్షణలో	O
అమలవుతుంది	O
.	O

ఈ	O
కార్యక్రమం	O
అమలు	O
వల్ల	O
సివిలు	O
ఉద్యోగుల	O
నిబంధనల	O
ఆధారంగా	O
కాక	O
తమ	O
పాత్రల	O
ఆధారంగా	O
పని	O
చేస్తారు	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
సంస్కరణలు	O
నిరంతరంగా	O
కొనసాగే	O
ప్రక్రియ	O
.	O

మారుతున్న	O
సామాజిక	O
,	O
ఆర్థిక	O
,	O
రాజకీయ	O
,	O
జాతీయ	O
-	O
అంతర్జాతీయ	O
మార్పులకు	O
అనుగుణంగా	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
విధి	O
నిర్వహణలో	O
అవసరమైన	O
సంస్కరణలను	O
అమలు	O
పరచాలి	O
.	O

సిద్ధవరంలో	-NEL
పండ్ల	O
తోటలు	O
-	O
వ్యవసాయ	O
సాగు	O
విజయగాథ	O
.	O

కడప	-NEL
జిల్లాలోని	O
PMKSY	O
వాటర్‌షెడ్‌	O
ప్రాజెక్టులో	O
పోరుమామిళ్ల	-NEL
మండలానికి	O
చెందిన	O
సిద్ధవరం	-NEL
గ్రామ	O
పంచాయితీలో	O
సిద్ధవరం	O
మైక్రోవాటర్‌షెడ్‌	O
ఉంది	O
.	O

వాటర్‌షెడ్‌లోని	O
ప్రధాన	O
ప్రవాహాలు	O
ముసలికుంట	-NEL
వాగు	O
మరియు	O
అలుగు	-NEL
వాగు	O
.	O

సిద్ధవరం	-NEL
గ్రామం	O
ఎక్కువగా	O
వ్యవసాయ	O
ఆధారిత	O
ఆర్థిక	O
వ్యవస్థ	O
మరియు	O
వర్షం	O
మీద	O
ఆధారపడింది	O
.	O

గ్రామంలోని	O
రైతులు	O
తక్కువ	O
వర్షపాతంతో	O
సమస్యలను	O
ఎదుర్కొన్నారు	O
.	O

వేసవిలో	O
తీవ్రత	O
మరింత	O
పెరుగుతుంది	O
.	O

వాటర్‌షెడ్‌	O
బృందం	O
గ్రామస్థులు	O
అందరికీ	O
,	O
ముఖ్యంగా	O
రైతులకు	O
వాటర్‌షెడ్‌	O
గురించి	O
అవగాహన	O
కల్పించారు	O
.	O

గ్రామ	O
సమాజం	O
వారి	O
జీవన	O
ప్రమాణాలను	O
మెరుగుపర్చడానికి	O
దాని	O
ప్రాముఖ్యత	O
గురించి	O
అవగాహన	O
కల్పించారు	O
.	O

వాటర్‌షెడ్‌లోని	O
వివిధ	O
కార్యక్రమాల	O
ద్వారా	O
గ్రామాల్లో	O
అవగాహన	O
పెంచడం	O
జరిగింది	O
.	O

అవి	O
ముఖ్యంగా	O
గ్రామసభలు	O
నిర్వహించి	O
,	O
అందులో	O
సహజవనరుల	O
సంరక్షణ	O
,	O
ఉత్పాదకత	O
పెంపుదల	O
కార్యక్రమాలను	O
మరియు	O
జీవనోపాధులకు	O
సంబంధించిన	O
ఉపయోగాలను	O
వివరించారు	O
.	O

రైతులు	O
,	O
గ్రామస్థులు	O
తమ	O
వ్యవసాయ	O
క్షేత్రాలలో	O
వర్షపునీటిని	O
ఉపయోగించుకొనే	O
కార్యకలాపాలను	O
నిర్వహించడానికి	O
సిద్ధం	O
అయ్యారు	O
.	O

చెక్‌వాల్‌	O
నిర్మాణానికి	O
కారణం	O
తక్కువ	O
వర్షపాతం	O
నమోదు	O
కావడం	O
.	O

అదేవిధంగా	O
,	O
ఆ	O
నీటిని	O
పొదుపు	O
చేసుకొనే	O
సౌకర్యం	O
లేకపోవడం	O
.	O

ఇప్పుడు	O
చెక్‌వాల్‌	O
నిర్మాణంతో	O
ఇటీవల	O
కురిసిన	O
వర్షంతో	O
,	O
ఎగువ	O
ప్రాంతాల	O
నుండి	O
వచ్చే	O
నీటిని	O
అదుపు	O
చేసుకొని	O
వేసవికాలంలో	O
కూడా	O
అరుతడి	O
పంటలను	O
పండించుకోవడానికి	O
ఎంతగానో	O
ఉపయోగపడుతోంది	O
.	O

చెక్‌వాల్‌	O
ప్రధానంగా	O
నీటి	O
వేగాన్ని	O
నియంత్రించడానికి	O
మట్టిని	O
సంరక్షించుకోవడానికి	O
మరియు	O
భూమిని	O
మెరుగుపరచడానికి	O
ఉపయోగిస్తున్నారు	O
.	O

ఛానెల్‌	O
లైనింగ్‌	O
లేదా	O
బయోస్వేల్స్‌	O
సృష్టించడం	O
వంటి	O
ఇతర	O
ప్రవాహ	O
-	O
నియంత్రణ	O
పద్ధతులను	O
ఉపయోగించిన	O
అపుడు	O
అవి	O
ఉపయోగపడుతున్నాయి	O
.	O

దీని	O
ఫలితంగా	O
భూగర్భజలాలు	O
పెరిగాయి	O
.	O

సమీపంలోని	O
బావుల	O
రీచార్జ్‌	O
జరుగుతోంది	O
.	O

నిల్వ	O
సామర్ధ్యాన్ని	O
కూడా	O
పెంచుతుంది	O
.	O

నిల్వచేసిన	O
నీటి	O
ద్వారా	O
సుబ్బోజిరావు	-NEP
ఉద్యానపంటలు	O
మరియు	O
అలసందలు	O
మరియు	O
శనగ	O
వంటి	O
ఇతర	O
పంటలను	O
సాగు	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

శిల్పి	O
పేరిట	O
ప్రఖ్యాతి	O
చెందిన	O
ఈ	O
కట్టడం	O
జిల్లా	B-NEL
ఉంది	O
.	O

రామప్ప	B-NEAR
ఆలయం	I-NEAR
ఎన్నో	O
ప్రత్యేకతల	O
సమాహారం	O
.	O

ఈ	O
ఆలయ	O
శిఖరాన్ని	O
నీళ్ళలో	O
తేలియాడే	O
చాలా	O
తేలికపాటి	O
ఇటుకలతో	O
నిర్మించారు	O
.	O

భూకంపాలు	O
వచ్చినా	O
కుంగిపోకుండా	O
ఇసుకలో	O
పునాది	O
(	O
శాండ్‌	O
బాక్స్	O
)	O
పరిజ్ఞానంతో	O
నిర్మించారు	O
.	O

దేశంలో	O
మరి	O
ఎక్కడా	O
లేని	O
విధంగా	O
,	O
ఈ	O
ఆలయంలో	O
కఠిన	O
శిలగా	O
పేరొందిన	O
కృష్ణశిల	O
(	O
బ్లాక్‌	O
డోలరైట్	O
)	O
తో	O
కళాకృతులను	O
మలచారు	O
.	O

జీవం	O
ఉట్టిపడే	O
శిల్పకళాకృతులు	O
,	O
స్వరాలు	O
పలికే	O
శిల్పాలూ	O
ఈ	O
ఆలయంలో	O
ప్రత్యేకతలు	O
.	O

కాకతీయుల	O
సాంకేతిక	O
నైపుణ్యానికి	O
అద్దంపట్టే	O
ఈ	O
ఆలయం	O
ఎన్నో	O
యుద్ధాలు	O
,	O
పిడుగులు	O
,	O
భూకంపాలు	O
వంటి	O
ప్రకృతి	O
వైపరీత్యాలను	O
తట్టుకుని	O
నిలిచింది	O
.	O

-	O
'	O
స్వాన్	O
,	O
ఎస్‌డీసీ	O
,	O
ఎలక్ట్రానిక్‌	O
సేవా	O
ప్రదాన	O
గేట్‌వే	O
'	O
ల	O
వంటి	O
సార్వత్రిక	O
మద్దతును	O
ఇచ్చే	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలు	O
.	O

-	O
ఎన్‌ఈజీవీ	-NEO
అమలుపై	O
పర్యవేక్షణ	O
,	O
సమన్వయం	O
కోసం	O
తగిన	O
పరిపాలన	O
వ్యవస్థల	O
రూపకల్పన	O
.	O

-	O
కేంద్రీకృత	O
విధానం	O
వికేంద్రీకృత	O
అమలు	O
.	O

-	O
ప్రభుత్వ	O
-	O
ప్రైవేటు	O
భాగస్వామ్యం	O
.	O

-	O
సమీకృతం	O
చేసే	O
అంశాలు	O
.	O

-	O
జాతీయ	O
,	O
రాష్ట్ర	O
స్థాయిలలో	O
కార్యక్రమ	O
విధానం	O
.	O

-	O
'	O
ఎన్‌ఈజీపీ	-NEO
'	O
ని	O
అమలు	O
చేయడంలో	O
కేంద్రంలోని	O
వివిధ	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖలు	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలకు	O
సాంకేతిక	O
తోడ్పాటు	O
ద్వారా	O
'	O
డీఐటీ	O
'	O
సహాయక	O
పాత్ర	O
.	O

-	O
ఉద్యమ	O
తరహా	O
ప్రాజెక్టు	O
(	O
)	O
లపై	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖల	O
యాజమాన్యం	O
.	O

ఉద్యమ	O
తరహా	O
ప్రాజెక్టులు	O
.	O

-	O
కేంద్ర	O
'	O
ఎంఎంపీ	O
'	O
లు	O
:	O
బ్యాంకింగ్	O
;	O
సెంట్రల్‌	O
ఎక్సైజ్‌	O
అండ్‌	O
కస్టమ్స్	O
;	O
ఇన్‌కమ్‌	O
టాక్స్‌	O
;	O
ఇన్సూరెన్స్	O
;	O
ఎంసీఏ21	O
;	O
పాస్‌పోర్ట్‌	O
;	O
ఇమిగ్రేషన్	O
,	O
వీసా	O
అండ్‌	O
ఫారినర్స్‌	O
రిజిస్ట్రేషన్‌	O
అండ్‌	O
ట్రాకింగ్	O
;	O
పెన్షన్	O
;	O
ఈ	O
-	O
ఆఫీస్	O
;	O
పోస్ట్స్	O
అండ్‌	O
యూఐడీ	O
.	O

-	O
రాష్ట్ర	O
'	O
ఎంఎంపీ	O
'	O
లు	O
:	O
వ్యవసాయం	O
;	O
కమర్షియల్‌	O
టాక్సెస్	O
;	O
ఈ	O
-	O
డిస్ట్రిక్ట్	O
;	O
ఎంప్లాయిమెంట్‌	O
ఎక్స్ఛేంజి	O
;	O
ల్యాండ్‌	O
రికార్డ్స్‌	O
(	O
ఎన్‌ఎల్‌ఆర్‌ఎంపీ	O
)	O
;	O
మునిసిపాలిటీస్	O
;	O
ఈ	O
-	O
పంచాయత్స్	O
,	O
పోలీస్‌	O
(	O
సీసీఎన్‌టీఎస్	O
)	O
;	O
రోడ్‌	O
ట్రాన్స్‌పోర్ట్	O
;	O
ట్రెజరీస్‌	O
కంప్యూటరైజేషన్	O
;	O
పీడీఎస్	O
;	O
ఎడ్యుకేషన్‌	O
అండ్‌	O
హెల్త్‌	O
.	O

-	O
సమీకృత	O
'	O
ఎంఎంపీ	O
'	O
లు	O
:	O
సీఎస్‌సీ	O
;	O
ఈ	O
-	O
బిజ్	O
;	O
ఈ	O
-	O
కోర్ట్స్	O
;	O
ఈ	O
-	O
ప్రొక్యూర్‌మెంట్	O
;	O
ఈడీఐ	O
ఫర్‌	O
ఈ	O
-	O
ట్రేడ్	O
;	O
నేషనల్‌	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
సర్వీస్‌	O
డెలివరీ	O
గేట్‌వే	O
;	O
ఇండియా	-NEL
పోర్టల్‌	O

డిజిటల్‌	O
ఇండియా	-NEL
కార్యక్రమం	O
.	O

దేశంలోని	O
పట్టణ	O
-	O
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల	O
మధ్య	O
అంతరాన్ని	O
తగ్గించేందుకు	O
ప్రభుత్వం	O
2015లో	-NETI
డిజిటల్‌	O
ఇండియా	-NEL
కార్యక్రమాన్ని	O
ప్రారంభించింది	O
.	O

ఇందులో	O
భాగంగా	O
డిజిటల్‌	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలలో	O
పెట్టుబడులకు	O
ప్రోత్సాహం	O
,	O
డిజిటల్‌	O
పరిజ్ఞానాభివృద్ధి	O
,	O
ఆన్‌లైన్‌	O
సేవల	O
కల్పన	O
విస్తరణ	O
చర్యలు	O
చేపట్టింది	O
.	O

దిగువ	O
పేర్కొన్న	O
కీలక	O
భవిష్యద్దర్శన	O
రంగాలపై	O
దృష్టి	O
సారించడం	O
ద్వారా	O
భారతదేశాన్ని	-NEL
డిజిటల్‌	O
సాధికారిక	O
,	O
విజ్ఞానార్థిక	O
వ్యవస్థగా	O
పరివర్తన	O
వైపు	O
నడిపించడమే	O
డిజిటల్‌	O
ఇండియా	-NEL
కార్యక్రమం	O
భవిష్యత్‌	O
దార్శనికత	O
.	O

-	O
ప్రతి	O
పౌరుడికీ	O
కీలక	O
ప్రయోజనం	O
ఇచ్చేలా	O
డిజిటల్‌	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలు	O
.	O

-	O
కోరిన	O
వెంటనే	O
పరిపాలన	O
-	O
సేవల	O
లభ్యత	O
.	O

-	O
పౌరులు	O
అందరికీ	O
డిజిటల్‌	O
సాధికారత	O
.	O

ప్రభుత్వంలోని	O
వివిధ	O
మంత్రిత్వశాఖలు	O
,	O
విభాగాలు	O
అన్నిటి	O
సమాహారంతో	O
డిజిటల్‌	O
ఇండియా	-NEL
కార్యక్రమం	O
రూపొందించబడింది	O
.	O

ఇందులో	O
భాగంగా	O
"	O
బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌	O
హైవేలు	O
;	O
సార్వత్రిక	O
మొబైల్‌	O
సంధాన	O
లభ్యత్య	O
;	O
బహిరంగ	O
ఇంటర్నెట్‌	O
లభ్యత	O
కార్యక్రమం	O
;	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
కింద	O
:	O
సాంకేతిక	O
పరిజ్ఞానం	O
ద్వారా	O
ప్రభుత్వ	O
సంస్కరణ	O
;	O
ఈ	O
-	O
క్రాంతి	O
-	O
ఎలక్ట్రానిక్‌	O
మార్గంలో	O
సేవల	O
ప్రదానం	O
;	O
అందరికీ	O
సమాచారం	O
;	O
ఎలక్ట్రానిక్స్‌	O
తయారీ	O
;	O
ఉద్యోగాలు	O
,	O
సత్వర	O
పంటకోత	O
కార్యక్రమాల	O
కోసం	O
ఇన్ఫర్మేషన్‌	O
టెక్నాలజీ	O
"	O

వీటిలోని	O
ప్రతి	O
ప్రాధాన్య	O
రంగంలోనూ	O
ఉప	O
-	O
అంశాలు	O
,	O
వివిధ	O
మంత్రిత్వశాఖలు	O
/	O
విభాగాల	O
మధ్య	O
విభజితమై	O
ఉంటాయి	O
.	O

'	O
ఎన్‌ఈజీడీ	O
'	O
ముఖ్య	O
సమాచార	O
అధికారుల	O
(	O
)	O
ను	O
నడిపిస్తుంది	O
:	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
మంత్రిత్వశాఖలలో	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
పథకాలు	O
/	O
కార్యక్రమాలలోని	O
విధాన	O
-	O
కార్యక్రమస్థాయి	O
అధికారులు	O
లక్ష్యంగా	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
లీడర్‌షిప్‌	O
ప్రోగ్రామ్‌	O
నడుస్తుంది	O
.	O

ఈ	O
కార్యక్రమానికి	O
సంబంధించిన	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖలలో	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
కార్యక్రమాల	O
అమలును	O
ప్రభుత్వంలోని	O
అన్ని	O
స్థాయిలలో	O
వేగిర	O
పరచేందుకు	O
పై	O
కార్యక్రమం	O
ఏర్పాటు	O
చేయబడింది	O
.	O

నేషనల్‌	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
సర్వీసెస్‌	O
డెలివరీ	O
అసెస్‌మెంట్‌	O
(	O
ఎన్‌ఇఎస్‌డిఎ	O
)	O
.	O

దైనందిన	O
విధి	O
నిర్వహణలో	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
చట్రాన్ని	O
అనుసరించే	O
విధంగా	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్రాల్లోని	O
వివిధ	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖలు	O
,	O
విభాగాల	O
భాగస్వామ్యాన్ని	O
ప్రోత్సహించేందుకు	O
'	O
ఎన్‌ఇఎన్‌డిఏ	O
'	O
(	O
NeSDA	O
)	O
ప్రారంభించబడింది	O
.	O

అంతేకాకుండా	O
విధాన	O
నిర్ణయంలో	O
పౌరులు	O
,	O
వ్యాపారాల	O
ఈ	O
-	O
భాగస్వామ్యాన్ని	O
ప్రోత్సహించడం	O
కూడా	O
దీని	O
లక్ష్యాలలో	O
ఒకటి	O
.	O

డిజిటల్‌	O
అంతరం	O
తగ్గించడం	O
ద్వారా	O
దేశంలోని	O
అన్ని	O
స్థాయిల	O
జనాభాకు	O
సమర్థంగా	O
ప్రభుత్వ	O
సేవల	O
ప్రదానం	O

ఐసీటీ	O
మౌలిక	O
వసతుల	O
సామర్థ్యం	O
పెంపుతో	O
మెరుగైన	O
,	O
వినూత్న	O
ప్రభుత్వ	O
సేవల	O
ప్రదానం	O
.	O

పాలనలో	O
కేంద్రం	O
నుంచి	O
స్థానిక	O
స్థాయి	O
వరకూ	O
ఈ	O
-	O
సేవల	O
లభ్యతకు	O
సరళ	O
/	O
ఏకైక	O
ప్రవేశమార్గం	O
రూపొందించడం	O
కూడా	O
ఇందులో	O
అంతర్భాగాలుగా	O
ఉంటాయి	O
.	O

తదుపరి	O
కాలంలో	O
సాహిత్యంలో	O
సైద్ధాంతిక	O
వైరుధ్యాలు	O
తగ్గాయి	O
.	O

కేవలం	O
సైద్ధాంతిక	O
కట్టుబాట్లతో	O
తాము	O
ఆలోచనలకు	O
అక్షర	O
రూపం	O
ఇవ్వలేము	O
అని	O
పలువురు	O
రచయితలు	O
భావించారు	O
.	O

దాంతో	O
ఆధునికవాద	O
అనంతర	O
కాలంలోను	O
,	O
వర్తమాన	O
యుగంలోను	O
సాహితీ	O
ప్రక్రియల్లోకి	O
కొత్త	O
అంశాలు	O
ప్రవేశించాయి	O
.	O

కొన్ని	O
సాహితీ	O
ప్రక్రియల	O
సంక్షిప్త	O
వీక్షణం	O
ఈ	O
దిగువన	O
పొందుపరచడం	O
జరిగింది	O
.	O

కవిత్వం	O

సాహిత్యంలో	O
కవిత్వం	O
బహుళ	O
ప్రాచుర్యం	O
పొందిన	O
ప్రక్రియ	O
.	O

కవిత	O
రూపంలో	O
భాషలో	O
మన	O
ఆలోచనా	O
ధోరణులు	O
అభివ్యక్తీకరించడం	O
ద్వారా	O
మరింత	O
స్పష్టంగా	O
,	O
సమర్థవంతంగా	O
సందేశాన్ని	O
తెలియచేయగలుగుతాము	O
.	O

సమాజంలో	O
దయనీయ	O
,	O
నిరాశావాద	O
శకం	O
ప్రారంభము	O
అయిందన్న	O
అయిందన్న	O
విషయం	O
మీర్	-NEP
గ్రహించారు	O
.	O

సమాజంలో	O
విలువలు	O
క్షీణిస్తున్న	O
తరుణంలో	O
చారిత్రక	O
సాహితీకారుడు	O
,	O
విమర్శకుడు	O
అయిన	O
మీర్	-NEP
నిజాయతీ	O
,	O
హుందాతనం	O
,	O
దయకు	O
మారుపేరుగా	O
నిలిచారు	O
.	O

ఆయన	O
మనిషి	O
గొప్పతనాన్ని	O
చక్కగా	O
ఆలపించారు	O
.	O

అది	O
ఇలా	O
ఉంది	O
.	O

మత్	O
సహల్	O
హమే	O
జానో	O
,	O
ఫిర్తా	O
హై	O
ఫలక్	O
బర్సోం	O

తబ్	O
ఖాక్	O
కే	O
పర్దే	O
సే	O
,	O
ఇన్సాన్	O
నికాల్తే	O
హై	O

(	O
ఏదైనా	O
తేలిగ్గా	O
సాధించగలము	O
అని	O
మనిషిగా	O
భావించుకోకండి	O
/	O
భూమి	O
గర్భం	O
నుంచి	O
మనిషి	O
ఉద్భవించడానికి	O
ఎన్నో	O
సంవత్సరాల	O
ముందే	O
ఆకాశం	O
ఉంది	O
)	O

ప్రేమ	O
,	O
సౌందర్యాలకే	O
పరిమితము	O
అయిన	O
సమకాలీన	O
సాంప్రదాయిక	O
కవిత్వాన్ని	O
ఆయన	O
నిరసించారు	O
.	O

ప్రపంచ	O
సమస్యలపై	O
ఆయన	O
దృష్టి	O
సారించారు	O
.	O

ఆయన	O
వాస్తవిక	O
వాది	O
.	O

గాలిబ్	-NEP
అద్భుతమైన	O
కవిగా	O
ప్రపంచ	O
ప్రఖ్యాతి	O
పొందారు	O
.	O

ఆయన	O
తన	O
కవిత్వానికి	O
భావోద్వేగం	O
,	O
సునిశిత	O
కవితా	O
భావాలతో	O
పాటు	O
హాస్యం	O
,	O
మేథస్సును	O
కూడా	O
జోడించారు	O
.	O

జీవితంలో	O
దుఃఖం	O
నుంచి	O
ఎలా	O
బయటకు	O
రావాలో	O
ఆయన	O
బోధించారు	O
.	O

రంజ్సే	O
ఖుగర్	O
హువా	O
ఇన్సాన్తో	O
మిట్	O
జాతా	O
హై	O
రంజ్	O
/	O
ముష్కిలే	O
ముఝ	O
పర్	O
పడీ	O
ఇత్నీకే	O
ఆసాన్	O
హూ	O
గయే	O
(	O
భరించినట్టు	O
అయితే	O
దుఃఖంలోని	O
బాధ	O
కూడా	O
అలవాటు	O
అయిపోతుంది	O
/	O
అలాంటివి	O
ఎన్ని	O
ఎదురు	O
అయినా	O
నేను	O
ధైర్యంగా	O
వాటిని	O
ఎదుర్కోవడం	O
నేర్చుకోగలిగాను	O
)	O
.	O

కాగా	O
మంచి	O
నీటిలో	O
అరుదుగా	O
లభించే	O
డాల్ఫిన్	O
సంరక్షణ	O
కూడా	O
దీనిలో	O
భాగం	O
.	O

చుట్టూ	O
ఉన్న	O
ప్రపంచాన్ని	O
చూడలేని	O
ఈ	O
డాల్ఫిన్లు	O
శబ్దాల	O
ద్వారా	O
సంచరిస్తాయి	O
.	O

గంగానదిలో	-NEL
తిరిగే	O
డాల్ఫిన్	O
సంరక్షణకు	O
ప్రభుత్వం	O
అధిక	O
ప్రాధాన్యత	O
ఇచ్చి	O
జాతీయ	O
జలచర	O
జంతువుగా	O
ప్రకటించింది	O
.	O

ప్రజలకు	O
నదికి	O
మధ్య	O
సంబంధాన్ని	O
మరింత	O
బలపరచడం	O
(	O
జన	O
గంగ	O
)	O

గతంలో	O
జరిగిన	O
ప్రయత్నాల	O
వల్లే	O
కాకుండా	O
ప్రజల	O
భాగస్వామ్యం	O
ఈ	O
కార్యక్రమంలో	O
కీలకమైంది	O
.	O

నదిని	O
ఆనుకొని	O
ఉన్న	O
ప్రాంతాన్ని	O
మెరుగుపరచి	O
శుభ్రం	O
చేయడం	O
జరిగింది	O
.	O

మురికితో	O
నిండి	O
ఉండే	O
స్నాన	O
ఘట్టాలను	O
ప్రజల	O
భాగస్వామ్యం	O
ద్వారా	O
అందమైన	O
నదీ	O
తీరాలుగా	O
మారుస్తున్నారు	O
.	O

గంగా	-NEL
నది	O
పరిరక్షణకు	O
అంకితమై	O
పని	O
చేస్తున్న	O
'	O
గంగా	-NEL
రక్షకులు	O
'	O
జనంలో	O
జాగృతి	O
కలిగిస్తున్నారు	O
.	O

జీవ	O
వైవిధ్య	O
,	O
నది	O
సంరక్షణకు	O
అవసరమైన	O
నైపుణ్య	O
శిక్షణ	O
పొందడమే	O
కాక	O
జీవనోపాధికి	O
అవసరమైన	O
పరిజ్ఞానాన్ని	O
అందిపుచ్చుకుంటున్నారు	O
.	O

సామాజిక	O
వాలంటీర్లను	O
,	O
ప్రజలను	O
ప్రేరేపించడానికి	O
క్విజ్	O
,	O
ఆటలు	O
,	O
పాటలు	O
,	O
గంగా	-NEL
పరుగు	O
,	O
గంగా	-NEL
ఉత్సవం	O
తదితర	O
కార్యక్రమాలు	O
చేపడుతున్నారు	O
.	O

పరిశోధన	O
,	O
విధానం	O
మరియు	O
జ్ఞాన	O
నిర్వహణ	O
(	O
జ్ఞాన	O
గంగ	O
)	O

నదీ	O
ప్రాంతాలకు	O
సంబంధించిన	O
వివిధ	O
అంశాలను	O
శాస్త్రీయ	O
సరళిలో	O
కనుగొనడానికి	O
అత్యంత	O
అధునాతనమైన	O
లిడార్	O
మాపింగ్	O
ప్రక్రియను	O
ఉపయోగిస్తున్నారు	O
.	O

ఇది	O
పర్యాటక	O
రంగం	O
అభివృద్ధికి	O
మరియు	O
జీవనోపాధి	O
అవకాశాలను	O
పెంచడానికి	O
ఉపకరిస్తుంది	O
.	O

నదీ	O
నగరాల	O
అభివృద్ధికి	O
దోహదం	O
చేసే	O
విధంగా	O
పట్టణ	O
ప్రణాళికల	O
రూపకల్పనలో	O
మార్పులు	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

ఇప్పుడు	O
పర్యావరణ	O
సంబంధ	O
వృద్ధితో	O
పాటు	O
గంగా	-NEL
పునరుజ్జీవనం	O
ద్వారా	O
గంగా	O
నది	O
పరివాహక	O
ప్రాంతంలో	O
ఆర్థిక	O
అభివృద్ధికి	O
అర్ధగంగ	O
నమూనా	O
బాటలు	O
వేసే	O
దిశలో	O
నమామి	O
గంగే	O
కార్యక్రమం	O
ముందడుగు	O
వేస్తోంది	O
.	O

స్వస్థ్య	O
సురక్షా	O
నిధి	O
.	O

వీటితో	O
పాటు	O
అత్యవసర	O
పరిస్థితుల్లో	O
,	O
విపత్తు	O
వేళల్లో	O
,	O
ఆరోగ్య	O
సంబంధిత	O
అత్యవసర	O
పరిస్థితుల్లో	O
స్పందించేందుకు	O
ఈ	O
నిధిని	O
వినియోగించుకుంటారు	O
.	O

దీని	O
ద్వారా	O
ప్రతి	O
పౌరునికి	O
ప్రభుత్వం	O
మెరుగైన	O
వైద్య	O
సదుపాయాలు	O
అందించేందుకు	O
కట్టుబడి	O
ఉంది	O
అనే	O
విషయాన్ని	O
నిరూపించింది	O
.	O

వైద్యరంగంలో	O
పెట్టుబడులు	O
పెంచడం	O
ద్వారా	O
ఉపాధి	O
అవకాశాలను	O
మెరుగుపరిచే	O
అందుకు	O
కేంద్రం	O
ప్రణాళికలు	O
సిద్ధం	O
చేసింది	O
.	O

ఈ	O
పథకం	O
కేవలం	O
చికిత్సకే	O
పరిమితం	O
కాకుండా	O
ప్రాథమిక	O
,	O
ద్వితియ	O
,	O
తృతియ	O
శ్రేణి	O
ఆరోగ్య	O
వ్యవస్థల	O
మెరుగుదలకు	O
తోడ్పడుతుంది	O
.	O

అన్ని	O
జిల్లాల్లో	O
ఇంటిగ్రేటెడ్	O
పబ్లిక్	O
హెల్త్	O
ల్యాబ్స్	O
ఏర్పాటు	O
కానున్నాయి	O
.	O

ఫలితంగా	O
వైద్య	O
మౌలిక	O
సదుపాయాల్లో	O
నైపుణ్యం	O
,	O
నాణ్యత	O
,	O
నిపుణులు	O
సంఖ్య	O
మరింత	O
పెరగనుంది	O
.	O

దూరదృష్టితో	O
అనేక	O
పథకాల	O
అమలు	O
.	O

ఆరోగ్యం	O
అంటే	O
కేవలం	O
వ్యాధులకు	O
ఔషధాలు	O
అందించుకోవడమే	O
కాదు	O
.	O

అసలు	O
వ్యాధుల	O
బారిన	O
పడకుండా	O
ఆరోగ్యంగా	O
ఉండడం	O
కూడా	O
.	O

ఈ	O
విషయంలో	O
ప్రభుత్వం	O
ప్రత్యేకంగా	O
దృష్టి	O
కేంద్రీకరించింది	O
.	O

ఇందుకోసం	O
అనేక	O
పథకాలకు	O
ప్రభుత్వం	O
రూపకల్పన	O
చేసింది	O
.	O

-	O
ఆరోగ్య	O
ప్రాధాన్యత	O
మీద	O
ప్రజలకు	O
అవగాహన	O
కల్పించేందుకు	O
ప్రభుత్వం	O
ఫిట్	O
ఇండియా	-NEL
పేరిట	O
ఉద్యమాన్ని	O
ప్రారంభించింది	O
.	O

వివిధ	O
వయస్సుల	O
వారికి	O
విడివిడిగా	O
నియమావళిని	O
తయారు	O
చేసి	O
,	O
అందరి	O
ఆరోగ్యానికి	O
బాటలు	O
వేస్తోంది	O
.	O

-	O
సమాజంలో	O
అధికంగా	O
వ్యాధుల	O
బారిన	O
పడేందుకు	O
ఆస్కారం	O
ఉన్న	O
మహిళలు	O
,	O
పిల్లలు	O
,	O
వృద్ధులకు	O
పోషకాలతో	O
కూడిన	O
ఆహారాన్ని	O
అందించాలి	O
అన్న	O
లక్ష్యంతో	O
పోషణ	O
అభియాన్	O
ద్వారా	O
పోషకాహార	O
మాసోత్సవాలను	O
ప్రభుత్వం	O
నిర్వహించింది	O
.	O

దీని	O
ద్వారా	O
తల్లి	O
బిడ్డల	O
ఆరోగ్యం	O
కోసం	O
ఉచిత	O
వైద్య	O
సహాయాన్ని	O
అందిస్తోంది	O
.	O

పోషణ	O
అభియాన్‍లో	O
భాగంగా	O
వీరికి	O
పౌష్టికాహారం	O
కూడా	O
అందిస్తోంది	O
.	O

ఎన్‌సిపియుఎల్	-NEO
ఆమోదిత	O
ఏజెన్సీల	O
ద్వారా	O
కంప్యూటర్	O
అప్లికేషన్	O
,	O
బిజినెస్	O
అకౌంటింగ్	O
అండ్	O
మల్టీ	O
లింగువల్	O
డిటిపి	O
(	O
సిఏబిఏ	O
-	O
ఎండిటిపి	O
)	O
కోర్సు	O
,	O
కాలిగ్రఫీ	O
,	O
గ్రాఫిక్	O
డిజైనింగ్	O
వంటి	O
టెక్నికల్	O
కోర్సులు	O
అందిస్తోంది	O
.	O

దీనికి	O
తోడు	O
రాష్ట్రాల	O
స్థాయిలో	O
భాషను	O
ప్రోత్సహించడానికి	O
పలు	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
అకాడమీలు	O
కూడా	O
నడుపుతున్నాయి	O
.	O

తుది	O
మాట	O

రాజ్యాంగంలోని	O
ఎనిమిదవ	O
అధికరణంలో	O
చేర్చిన	O
ప్రధాన	O
భారతీయ	O
భాష	O
.	O

దేశం	O
అంతటా	O
విస్తరించిన	O
భాషకు	O
సమున్నతమైన	O
సాహితీ	O
వారసత్వం	O
ఉంది	O
.	O

ప్రపంచవ్యాప్తంగా	O
విస్తరించిన	O
భాష	O
పాఠకులు	O
,	O
కళా	O
సాహితీ	O
అభిమానుల్లో	O
సాహిత్యం	O
పట్ల	O
ప్రత్యేక	O
ఆసక్తిని	O
రేకెత్తిస్తూ	O
ఉంటుంది	O
.	O

సాంకేతిక	O
రంగంలో	O
త్వరితగతిన	O
చోటు	O
చేసుకుంటున్న	O
మార్పులు	O
ప్రజాజీవితాల్లో	O
సంపూర్ణ	O
పరివర్తన	O
తెస్తున్నాయి	O
.	O

ఆధునిక	O
జీవనంలోని	O
వేగం	O
పూర్వ	O
కాలం	O
నాటి	O
జీవితంలోని	O
సావకాశ	O
ధోరణిని	O
గత	O
కాలపు	O
వైఖరిగా	O
మార్చివేసింది	O
.	O

పాత	O
కాలం	O
నాటి	O
పెన్ను	O
,	O
పేపర్ల	O
స్థానంలో	O
కొత్తతరం	O
రాత	O
సాధనాలుగా	O
కంప్యూటర్లు	O
,	O
లాప్‌టాప్‌లు	O
,	O
మొబైల్‌లు	O
ప్రాచుర్యంలోకి	O
వచ్చాయి	O
.	O

అధిక	O
శాతం	O
మంది	O
చదివేందుకు	O
డిజిటల్	O
డివైస్‌లను	O
ఉపయోగిస్తున్న	O
ఈ	O
కాలంలో	O
లక్షిత	O
పాఠకులను	O
చేరేందుకు	O
భాష	O
లిపి	O
కూడా	O
ఆధునిక	O
కాలానికి	O
దీటుగా	O
మార్పు	O
చెందాలి	O
.	O

ప్రచురణ	O
పరిశ్రమలో	O
కూడా	O
వివిధ	O
భారతీయ	O
భాషా	O
రచనల	O
తర్జుమా	O
ప్రతులను	O
సాహితీ	O
సాంప్రదాయాల	O
పరిధిలోనే	O
ప్రచురించడానికి	O
సరికొత్త	O
ఆసక్తి	O
వ్యక్తం	O
అవుతోంది	O
.	O

భాష	O
మాట్లాడే	O
ప్రజలు	O
ప్రపంచంలోని	O
భిన్న	O
ప్రాంతాల్లో	O
వ్యాపించి	O
ఉన్నారు	O
.	O

ప్రస్తుత	O
సరిహద్దురహిత	O
ప్రపంచంలో	O
సామాజిక	O
మాధ్యమాల	O
ద్వారా	O
మరింత	O
ఎక్కువ	O
మందిని	O
చేరేందుకు	O
,	O
ప్రజలతో	O
మరింత	O
లోతైన	O
అనుసంధానం	O
పొందేందుకు	O
భాషకు	O
అవకాశాలు	O
ఎన్నో	O
ఉన్నాయి	O
.	O

సమయం	O
,	O
ప్రదేశం	O
వంటి	O
అవరోధాలు	O
ఉండనిదే	O
మంచి	O
సాహిత్యం	O
అనే	O
నిర్వచనానికి	O
అనుగుణంగా	O
రాబోయే	O
కాలంలో	O
సైతం	O
సాహితీ	O
ప్రక్రియలను	O
చదివి	O
,	O
మెచ్చుకునే	O
వారు	O
ఉంటారు	O
అని	O
మనం	O
ఆశించవచ్చు	O
.	O

వినోబాబావే	-NEP
కొన్ని	O
అదనంగా	O
చేర్చారు	O
.	O

వాటిలో	O
కొన్ని	O
విమర్శలకు	O
కారణము	O
అయ్యాయి	O
.	O

అందుకే	O
'	O
సస్టెయినబుల్	O
డెవలప్మెంట్	O
'	O
భావనలోనే	O
ప్రపంచ	O
శాంతి	O
ఇమిడి	O
ఉంది	O
.	O

అందుకే	O
ఎకాలాజికల్	O
వెల్-బీయింగ్	O
అంటే	O
యుద్ధ	O
వాతావరణం	O
లేకపోవడం	O
,	O
న్యాయం	O
స్థిరంగా	O
ఉండటం	O
.	O

ఆధారపడటం	O
అనేది	O
కనీస	O
స్థాయిలో	O
ఉండాలి	O
అని	O
గాంధీజీ	-NEP
కోరిక	O
.	O

పూర్తిగా	O
ఆధారపడే	O
'	O
పారాసిటిక్	O
ఎకానమి	O
'	O
లేదా	O
మిగతా	O
ప్రకృతి	O
వ్యవస్థలలో	O
తూగే	O
సహజమైన	O
ఎకానమి	O
-	O
అని	O
!	O

గాంధీజీ	-NEP
పర్యావరణ	O
విధానాలు	O
.	O

గాంధీజీ	-NEP
కాలంలో	O
పర్యావరణం	O
(	O
నిజానికి	O
ఈ	O
మాట	O
కూడా	O
అప్పుడు	O
లేదు	O
)	O
ప్రాధాన్యత	O
గల	O
విషయం	O
కాదు	O
.	O

అయితే	O
ఆయన	O
వివిధ	O
సందర్భాలలో	O
చెప్పిన	O
మాటలు	O
,	O
ప్రవర్తించిన	O
విధానం	O
తర్వాత	O
తర్వాత	O
కీలకంగా	O
మారాయి	O
.	O

బ్రిటన్	-NEL
వారి	O
జీవన	O
శైలి	O
వంటిదే	O
ఇండియాకు	-NEL
అవసరమా	O
అని	O
ప్రశ్నించిన	O
వారికి	O
గాంధీ	-NEP
ఇలా	O
చెప్పారు	O
-	O
ఈ	O
భూగోళంలోని	O
వనరులలో	O
సగాన్ని	O
బ్రిటన్	-NEL
కబళించింది	O
.	O

అదే	O
దిశలో	O
తన	O
దేశం	O
వెళ్ళాలి	O
అంటే	O
ఎన్ని	O
భూగోళాలు	O
కావాల్సి	O
ఉంటుందో	O
?	O

అయితే	O
పాశ్చాత్య	O
దేశాలలో	O
ఉత్పత్తి	O
,	O
మార్కెటింగ్	O
,	O
వినియోగం	O
గమనించిన	O
గాంధీజీ	-NEP
వారిని	O
భారతీయులు	O
అనుసరించడం	O
సరి	O
కాదు	O
అని	O
చాలా	O
రకాలుగా	O
చెప్పారు	O
.	O

గాంధీజీ	-NEP
పర్యావరణ	O
వాదం	O
అహింసతో	O
కూడింది	O
.	O

నగరాలు	O
అహంకారానికి	O
ప్రతీకలు	O
అని	O
ఆయన	O
భావిస్తారు	O
.	O

అలాగే	O
మిగతా	O
ప్రాణకోటికి	O
మనిషి	O
ప్రభువు	O
కాదు	O
-	O
వాటిని	O
భక్షించడానికీ	O
,	O
నియంత్రించడానికి	O
అని	O
వ్యాఖ్యానిస్తారు	O
.	O

ఇటువంటి	O
సమయంలోనే	O
'	O
ట్రస్టీషిప్	O
'	O
భావనను	O
ప్రతిపాదిస్తారు	O
.	O

యంత్రాలు	O
బాగా	O
విస్తరిస్తున్న	O
కాలంలోని	O
వ్యక్తి	O
గాంధీ	-NEP
.	O

ఆ	O
దశలో	O
అప్రమత్తంగా	O
లేకపోతే	O
ఎన్ని	O
అనర్థాలు	O
రాగలవో	O
ఎరుక	O
కలిగిన	O
ఆయన	O
ప్రపంచాన్ని	O
,	O
ముఖ్యంగా	O
భారతీయులను	O
హెచ్చరించారు	O
.	O

ఈ	O
దార్శనికతను	O
అర్థం	O
చేసుకోకుండా	O
ఎంతో	O
మంది	O
గాంధీ	-NEP
యంత్రాలకు	O
,	O
సైన్స్‌కు	O
వ్యతిరేకము	O
అని	O
భావించారు	O
.	O

శారీరక	O
శ్రమ	O
తొలగించే	O
యంత్రాలు	O
పెట్టుబడిదారునికి	O
లాభాలను	O
,	O
మరి	O
ఎంతో	O
మంది	O
సామాన్యునికి	O
ఆకలి	O
బాధలను	O
కల్పిస్తాయి	O
అని	O
ఆయన	O
వ్యాకుల	O
పడ్డారు	O
.	O

మానవ	O
చరిత్రలోనే	O
మలుపు	O
అనదగ్గ	O
కాలంలో	O
జీవించిన	O
వ్యక్తి	O
-	O
అప్పటికి	O
కనువిప్పు	O
కలిగే	O
విధానంలో	O
వాదించారు	O
.	O

అవి	O
ఇప్పటికి	O
మరింతగా	O
వర్తించడం	O
విశేషం	O
.	O

వనరులకూ	O
లేదా	O
ప్రకృతికీ	O
-	O
ఆర్థికశాస్త్రానికి	O
ఉండె	O
లంకె	O
గాంధీజీకి	-NEP
బాగా	O
తెలుసు	O
.	O

ఇది	O
ప్రపంచ	O
వ్యాప్తంగా	O
పర్యావరణ	O
ఉద్యమాల	O
మూల	O
సూత్రాలలో	O
ఒకటిగా	O
మారిపోయింది	O
.	O

దయ	O
,	O
కారుణ్యం	O
,	O
అహింస	O
కూడా	O
కీలకమైన	O
పాత్ర	O
పోషిస్తాయి	O
అనీ	O
,	O
పర్యావరణ	O
పరిరక్షణకు	O
తోడ్పడతాయి	O
అని	O
భావిస్తున్నారు	O
.	O

అయితే	O
పశువుల	O
పట్ల	O
సమాజం	O
ఎలా	O
ప్రవర్తిస్తుందో	O
దాని	O
ఆధారంగా	O
ఆ	O
సమాజపు	O
స్థాయిని	O
గుర్తించాలి	O
అని	O
కూడా	O
ఆయన	O
అంటారు	O
.	O

కనుకనే	O
గాంధీజీని	-NEP
'	O
హ్యూమన్	O
ఎకాలజిస్టు	O
'	O
అని	O
గౌరవిస్తారు	O
.	O

గాంధీజీతో	-NEP
ప్రభావితమైన	O
పర్యావరణ	O
వాదులు	O
.	O

ప్రపంచవ్యాప్తంగా	O
కూడా	O
గాంధీజీ	-NEP
ఎంతో	O
మందికి	O
పర్యావరణ	O
పరంగా	O
స్ఫూర్తిగా	O
మారారు	O
.	O

అనుభవం	O
లేని	O
బోధన	O
తగదు	O
అని	O
వ్యాపారం	O
,	O
వ్యవసాయం	O
,	O
జర్నలిజం	O
వృత్తులలో	O
కొంత	O
కాలం	O
సాగారు	O
.	O

తర్వాత	O
ఆర్థిక	O
వ్యవహారాల	O
సలహాదారుడుగా	O
పని	O
చేశారు	O
.	O

ప్రత్యేక	O
అధ్యయనం	O
:	O
గుజరాత్	-NEL

దేశంలో	O
అత్యంత	O
శక్తిమంతమైన	O
వస్తు	O
ఉత్పత్తి	O
కేంద్రంగా	O
గుజరాత్‌కి	-NEL
ఉన్న	O
పేరు	O
అందరికీ	O
తెలిసిందే	O
.	O

ఈ	O
రాష్ట్ర	O
పరివర్తన	O
నమూనా	O
ఈ	O
రోజు	O
ఆత్మనిర్భర్	O
భారత్‌కు	-NEL
దోహదం	O
చేసే	O
అంశాల్లో	O
కీలకమైనది	O
.	O

దానికి	O
ఉన్న	O
శక్తిమంతమైన	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలు	O
(	O
ఇంధనం	O
,	O
రహదారులు	O
,	O
గ్యాస్	O
,	O
నౌకాశ్రయాలు	O
,	O
రైల్వేలు	O
)	O
,	O
వ్యూహాత్మక	O
ఉనికి	O
,	O
వ్యాపార	O
అనుకూల	O
విధానాలతో	O
అన్ని	O
స్వదేశీ	O
,	O
విదేశీ	O
ప్రత్యక్ష	O
పెట్టుబడులకు	O
దేశంలో	O
అత్యంత	O
సానుకూలమైన	O
రాష్ట్రం	O
గుజరాత్	-NEL
.	O

ఈ	O
అంశాలే	O
రాష్ట్రంలో	O
విదేశీ	O
పెట్టుబడులు	O
వచ్చి	O
నిలదొక్కుకోవటానికి	O
బలంగా	O
దోహదపడ్డాయి	O
.	O

ఇండస్ట్రియల్	O
మెమొరాండమ్	O
(	O
ఐఇఎం	O
)	O
ల	O
ప్రకారం	O
సంఖ్యా	O
పరంగా	O
చూసినప్పుడు	O
2019లో	-NETI
స్వదేశీ	O
పెట్టుబడులు	O
సైతం	O
అత్యధికంగా	O
నమోదైన	O
గుజరాత్	-NEL
రాష్ట్రానిది	O
మొదటి	O
స్థానం	O
.	O

గుజరాత్	-NEL
కు	O
వచ్చిన	O
పెట్టుబడులు	O
కూడా	O
వివిధ	O
రంగాలకు	O
సంబంధించినవి	O
.	O

టెలికమ్యూనికేషన్లు	O
,	O
విద్యుత్	O
,	O
లోహ	O
పరిశ్రమలు	O
,	O
పెట్రోలియం	O
,	O
సహజవాయువు	O
,	O
సేవారంగం	O
,	O
ఆటోమొబైల్	O
,	O
సిమెంట్	O
,	O
జిప్సం	O
ఉత్పత్తులు	O
లాంటి	O
వైవిధ్యభరితమైన	O
రంగాలు	O
అందులో	O
ఉన్నాయి	O
.	O

గుజరాత్	-NEL
ఇప్పుడు	O
"	O
భారత	-NEL
లోహ	O
రాజధాని	O
"	O
కూడా	O
కాబోతోంది	O
.	O

పరిశ్రమల	O
సరఫరాలను	O
స్థానికీకరించేలా	O
చేయటం	O
తోపాటు	O
కార్యకలాపాలను	O
రిస్క్	O
నుంచి	O
విముక్తం	O
చేస్తోంది	O
.	O

మరోవైపు	O
స్థానిక	O
వ్యాపార	O
వ్యవస్థలను	O
బలోపేతం	O
చేసి	O
చౌక	O
ధరలో	O
సుస్థిర	O
అవకాశాలు	O
సృష్టించటానికి	O
దోహదం	O
చేస్తోంది	O
.	O

అనేకానేక	O
ఇతరత్రా	O
అంశాలతో	O
పాటు	O
మహిళల	O
హక్కులు	O
,	O
భారతీయ	O
స్త్రీ	O
వాద	O
ఉద్యమానికీ	O
మహారాష్ట్ర	-NEL
మార్గదర్శనం	O
చేసింది	O
.	O

మహిళలకు	O
సమాన	O
అవకాశాలు	O
,	O
సముచిత	O
గౌరవం	O
దిశగా	O
వారి	O
హక్కుల	O
కోసం	O
పోరాడే	O
వివిధ	O
పార్టీలలోని	O
చురుకైన	O
మహిళా	O
కార్యకర్తల	O
బృందాలకు	O
పూణే	-NEL
,	O
ముంబై	-NEL
వంటి	O
నగరాలు	O
నిలయాలుగా	O
ఉండేవి	O
.	O

అలాగే	O
తొలి	O
భారతీయ	O
వార్తాపత్రిక	O
'	O
దర్పణ్	O
'	O
ఏర్పాటైంది	O
కూడా	O
ఈ	O
సంవత్సరంలోనే	O
.	O

విలువల	O
ఆధారిత	O
దీపావళి	O
ప్రత్యేక	O
సంచికల	O
ప్రచురణ	O
సంప్రదాయం	O
సహా	O
అనేక	O
సామాజిక	O
చర్చనీయ	O
అంశాలతో	O
స్వేచ్ఛగా	O
,	O
పారదర్శకంగా	O
పాత్రికేయ	O
వృత్తిని	O
సాగించే	O
సంప్రదాయం	O
కూడా	O
శ్రీకారం	O
చుట్టుకుంది	O
.	O

విద్యావంతుల	O
గురించి	O
,	O
ఆలోచనాపరులు	O
,	O
ఉన్నత	O
విద్యావంతులైన	O
మధ్యతరగతి	O
వారిగురించి	O
సముచిత	O
వార్తా	O
కథనాలు	O
ప్రచురితం	O
అయ్యేవి	O
.	O

మహారాష్ట్ర	-NEL
రాజధాని	O
అయిన	O
ముంబై	-NEL
-	O
భారతదేశపు	O
ఆర్థిక	O
రాజధానిగా	O
మాత్రమే	O
గాక	O
దేశ	O
లౌకిక	O
,	O
ప్రగతిశీల	O
మూలాలకు	O
భారత	O
ప్రవేశద్వారంగా	O
పరిగణన	O
పొందుతోంది	O
.	O

ప్రపంచంలోనే	O
అతి	O
పెద్ద	O
చిత్ర	O
పరిశ్రమకు	O
నిలయంగా	O
విలసిల్లుతోంది	O
.	O

అధికార	O
వ్యవస్థ	O
:	O
ఈ	O
అధికార	O
వ్యవస్థ	O
కూడా	O
ఎలాంటి	O
లోపాలకు	O
తావు	O
లేకుండా	O
పటిష్టమైన	O
రీతిలో	O
ఉండాలి	O
అని	O
వెబర్‌	-NEP
లక్షణీకరించారు	O
.	O

ముఖ్యంగా	O
సీనియర్లు	O
,	O
మధ్య	O
స్థాయి	O
,	O
జూనియర్‌	O
స్థాయి	O
అధికారులు	O
ఎలా	O
పని	O
చేయాలి	O
అన్నది	O
ఆయన	O
స్పష్టంగా	O
పేర్కొన్నాడు	O
.	O

తమ	O
జూనియర్లు	O
చేసే	O
పనిని	O
పరిశీలించి	O
,	O
పర్యవేక్షించి	O
వారికి	O
మార్గనిర్దేశన	O
చేసే	O
రీతిలో	O
ఈ	O
వ్యవస్థ	O
ఉండాలి	O
అని	O
వెబర్‌	-NEP
పేర్కొన్నారు	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
జూనియర్‌	O
అధికారులు	O
జారీచేసే	O
ఉత్తర్వులపై	O
ఎలాంటి	O
అప్పీళ్లు	O
వచ్చినా	O
వాటిని	O
మళ్ళీ	O
పరిశీలించాలి	O
అన్న	O
అభ్యర్ధనలు	O
వచ్చినా	O
కూడా	O
అలాంటి	O
అంశాలను	O
ఈ	O
అధికార	O
వ్యవస్థ	O
గుణాత్మక	O
రీతిలో	O
పరిశీలించాలి	O
.	O

ఈ	O
రకంగా	O
తమకు	O
అందే	O
సమాచారాన్ని	O
ఆసరా	O
చేసుకొని	O
విధానాలు	O
పద్ధతులు	O
,	O
ప్రాధాన్యతలు	O
,	O
నియమాలను	O
గుణాత్మకంగా	O
మార్చుకునే	O
అవకాశం	O
ఉంటుంది	O
.	O

నైపుణ్యం	O
,	O
పని	O
విభజన	O
మరియు	O
బాధ్యత	O
-	O
పని	O
విభజన	O
విషయంలోనూ	O
,	O
ప్రత్యేక	O
నైపుణ్యం	O
,	O
బాధ్యతలకు	O
సంబంధించి	O
కూడా	O
నిర్దిష్టమైన	O
వ్యవస్థాగత	O
ఏర్పాటు	O
ఉండాలి	O
అని	O
సామాజిక	O
వెబర్‌	-NEP
సూత్రీకరించాడు	O
.	O

ముఖ్యంగా	O
బాధ్యతలను	O
అప్పగించడంలోనూ	O
,	O
అధికారాన్ని	O
పంపిణీ	O
చేయడంలోనూ	O
సమతూకం	O
ఉండాలి	O
అని	O
,	O
ఇది	O
బాధ్యతల	O
నిర్దేశనతో	O
జరగాలి	O
అని	O
ఆయన	O
స్పష్టం	O
చేశారు	O
.	O

వ్యక్తిగత	O
చపలత్వం	O
కన్నా	O
ప్రొఫెషనలిజంకు	O
ప్రాధాన్యం	O
.	O

కెరీర్‌	O
పరమైన	O
నైపుణ్యం	O
:	O
వ్యక్తిగత	O
భేషజాలం	O
కంటే	O
కూడా	O
వృత్తిపరమైన	O
నైపుణ్యానిదే	O
పై	O
చేయి	O
బ్యూరోక్రసీ	O
అన్నది	O
శాశ్వతంగా	O
ఉండాలి	O
అంటే	O
స్వభావరీత్యా	O
దానికి	O
సుస్థిరత	O
,	O
కొనసాగింపు	O
అవసరం	O
.	O

భిన్న	O
రంగాలలో	O
సమర్ధంగా	O
బాధ్యతలు	O
నిర్వహించి	O
నైపుణ్యాన్ని	O
సాధించాలి	O
అంటే	O
ఒకే	O
చోట	O
దీర్ఘకాలం	O
పాటు	O
ఉండటం	O
అవసరం	O
.	O

ఇలాంటి	O
అనుభవం	O
,	O
నైపుణ్యం	O
వల్ల	O
,	O
భిన్న	O
రంగాలలో	O
పట్టును	O
సంపాదించడం	O
వల్ల	O
ప్రభుత్వ	O
విధానాలను	O
రూపొందించే	O
పరిణితి	O
ఆయా	O
అధికారులకు	O
వస్తుంది	O
.	O

ఈ	O
నేపథ్యంలో	O
అసలు	O
భారతదేశంలో	-NEL
బ్యూరోక్రసీ	O
విధానాన్ని	O
పరిశీలిద్దాం	O
.	O

వివిధ	O
స్థాయిల్లో	O
యుపిఎస్‌సి	O
,	O
రాష్ట్ర	O
పబ్లిక్‌	O
సర్వీస్‌	O
కమిషన్లు	O
,	O
రాష్ట్రాల	O
స్టాఫ్‌	O
సెలెక్షన్‌	O
బోర్డులు	O
నిర్వహించే	O
పోటీ	O
పరీక్షల	O
ఆధారంగా	O
గ్రూప్‌	O
ఏ	O
,	O
బి	O
,	O
సి	O
కేడర్లకు	O
సంబంధించి	O
అభ్యర్థులను	O
ఎంపిక	O
చేస్తారు	O
.	O

తగిన	O
శిక్షణ	O
పొందిన	O
తరువాత	O
వీరు	O
అంతా	O
తమ	O
విధులను	O
నిర్వర్తించే	O
బాధ్యతలను	O
చేపడతారు	O
.	O

కేంద్ర	O
ప్రభుత్వంలో	O
హోదా	O
రావాలి	O
అంటే	O
కనీసం	O
18	O
సంవత్సరాల	O
పాటు	O
పని	O
చేయాలి	O
.	O

నియమ	O
నిబంధనలు	O
:	O
నియమ	O
నిబంధనల	O
అనుసరణ	O
విషయానికి	O
వస్తే	O
వాటిని	O
నిష్పాక్షికంగా	O
ఒకే	O
తరహాలో	O
పాటించని	O
దృష్టాంతాలు	O
ఎన్నో	O
ఉన్నాయి	O
.	O

ఇది	O
సంబంధిత	O
అధికారులు	O
నియమ	O
నిబంధనల	O
రూపకల్పన	O
సమయంలోనే	O
జరిగేందుకు	O
ఆస్కారం	O
ఉంటుంది	O
.	O

ముఖ్యంగా	O
(	O
క్యాబినెట్‌	O
నిబంధనలు	O
చేయడం	O
,	O
శాసనసభ	O
చట్టాలు	O
చేయడం	O
)	O
ఉదాహరణకు	O
అధికారులు	O
,	O
ఎయిర్‌	O
విమానంలోనే	O
ప్రయాణం	O
చేయాలి	O
అన్నది	O
నిబంధన	O
.	O

ఒకవేళ	O
ఇందుకు	O
సంబంధించి	O
ఎలాంటి	O
మినహాయింపు	O
కావాలి	O
అన్నా	O
ఆర్థిక	O
సలహాదారు	O
నుంచి	O
ఆమోదం	O
తీసుకోవాలి	O
.	O

సీనియర్‌	O
అధికారులు	O
అందరూ	O
సంబంధిత	O
అధికారి	O
పక్షాన	O
నిలిచారు	O
.	O

ఆర్ధిక	O
సలహాదారు	O
నిర్ణయాన్ని	O
తిరస్కరించారు	O
.	O

అధికార	O
వ్యవస్థ	O
:	O
మూడవది	O
అధికార	O
వ్యవస్థ	O
పరిశీలనా	O
పర్యవేక్షణ	O
కింది	O
స్థాయి	O
ఉద్యోగులకు	O
మార్గ	O
నిర్దేశన	O
చేయడానికి	O
ఎంతో	O
ఉపయుక్తంగా	O
ఉంటుంది	O
.	O

కానీ	O
ఇది	O
కూడా	O
కొన్ని	O
సందర్భాలలో	O
కుల	O
,	O
మత	O
,	O
ప్రాంత	O
,	O
భాష	O
వంటి	O
ప్రాధాన్యతల	O
కారణంగా	O
నీరు	O
గారుతోంది	O
.	O

కాలపరీక్షకు	O
నెగ్గిన	O
ఎన్నో	O
పద్ధతులు	O
,	O
విధానాలు	O
బలహీనపడి	O
వివిధ	O
రకాలుగా	O
వ్యవస్థాగతమైన	O
సమస్యలకు	O
ధిక్కార	O
ధోరణికి	O
ఆస్కారం	O
ఇస్తూ	O
ఉన్నాయి	O
.	O

శ్రమ	O
విభజన	O
:	O
ఇక	O
నాల్గవ	O
అంశం	O
శ్రమ	O
విభజనకు	O
సంబంధించినది	O
.	O

గరిష్ట	O
స్థాయిలో	O
ఫలితాలు	O
సాధించాలి	O
అంటే	O
అధికారం	O
,	O
బాధ్యతల	O
పంపకం	O
అన్నది	O
సమతూక	O
ప్రాతిపదికన	O
జరగాలి	O
.	O

ఇలా	O
జరగని	O
పక్షంలో	O
బాధ్యత	O
లేని	O
అధికారం	O
పెచ్చరిల్లుతుంది	O
.	O

అవినీతి	O
,	O
నియంతృత్వ	O
పోకడలకు	O
దారి	O
తీస్తుంది	O
.	O

అందుకే	O
లార్డ్‌	O
ఆక్షన్‌	O
అంటారు	O
"	O
అధికారం	O
అవినీతికి	O
ఆస్కారం	O
ఇస్తుంది	O
.	O

కళ్ళెం	O
లేని	O
అధికారం	O
అవధులు	O
లేని	O
అవినీతికే	O
దారి	O
తీస్తుంది	O
"	O
.	O

మరో	O
మాటలో	O
చెప్పాలి	O
అంటే	O
ఎలాంటి	O
అధికారం	O
లేని	O
బాధ్యతల	O
వల్ల	O
ఎలాంటి	O
ఫలితం	O
లేని	O
కార్యకలాపాలకే	O
అవకాశం	O
ఉంటుంది	O
.	O

పర్యాటకం	O
-	O
బనస్కాంతలో	O
నదాబెట్	O
సీమ	O
దర్శన్‍తో	O
గుజరాత్	-NEL
సరిహద్దు	O
పర్యాటకానికి	O
ఉత్తమ	O
గమ్యంగా	O
మారింది	O
.	O

పంజాబ్‍లోని	B-NEL
వాఘా	I-NEL
-	I-NEL
అట్టారి	I-NEL
బోర్డర్	I-NEL
తర్వాత	O
స్థానంలో	O
నిలిచింది	O
.	O

ఆమ్రేలిలో	-NEL
ఆసియా	-NEL
సింహాలకు	O
ఆశ్రయం	O
కల్పించే	O
అంబార్డి	B-NEAR
సఫారీ	I-NEAR
పార్క్	I-NEAR
ప్రారంభించడం	O
జరిగింది	O
.	O

శివరాజ్‌పూర్	-NEL
బీచ్‍ని	O
ప్రపంచ	O
శ్రేణి	O
పర్యాటక	O
గమ్యంగా	O
అభివృద్ధి	O
చేస్తున్నాం	O
.	O

అమెరికాలోని	-NEL
స్టాట్యూ	B-NEAR
ఆఫ్	I-NEAR
లిబర్టీ	I-NEAR
సందర్శకుల	O
సంఖ్య	O
కన్నా	O
ఇది	O
అధికం	O
.	O

రాష్ట్రం	O
ఏర్పాటైన	O
నాటి	O
నుంచి	O
పలువురు	O
గుజరాతీలు	O
రాష్ట్ర	O
అభివృద్ధికి	O
ఎంతో	O
సహాయపడ్డారు	O
అని	O
నేను	O
సగర్వంగా	O
చెప్పగలను	O
.	O

వారందరి	O
శ్రమశక్తి	O
ఫలాలను	O
ఈ	O
రోజున	O
అందుకుంటున్నాం	O
.	O

ఈ	O
అభివృద్ధి	O
యానాన్ని	O
అందరూ	O
కలిసి	O
ఉమ్మడిగా	O
కొనసాగించి	O
రాష్ట్రాన్ని	O
"	O
ఉత్తమ్	O
థీ	O
సర్వోత్తమ్	O
"	O
గా	O
నిలిపేందుకు	O
కృషి	O
చేయాలి	O
.	O

తెలంగానం	O
పల్లె	O
ప్రగతితో	O
అద్భుతాలు	O

దేశానికి	O
పల్లెలే	O
పట్టుగొమ్మలు	O
అని	O
చెప్పిన	O
బాపూజీ	-NEP
మాటలే	O
స్ఫూర్తిగా	O
,	O
తెలంగాణ	-NEL
'	O
పల్లె	O
ప్రగతి	O
'	O
కార్యక్రమాన్ని	O
చేపట్టారు	O
.	O

ఈ	O
కార్యక్రమాన్ని	O
నిరంతరం	O
అమలు	O
జరిగేలా	O
పకడ్బంధీగా	O
ప్రణాళికలను	O
రూపొందించారు	O
.	O

అలాగే	O
నర్సరీలు	O
,	O
డంపింగ్	O
యార్డులు	O
,	O
పల్లె	O
ప్రకృతి	O
వనాలు	O
,	O
ఏర్పడ్డాయి	O
.	O

పారిశుద్ధ్యం	O
పనులు	O
ప్రతి	O
నిత్యం	O
కొనసాగుతున్నాయి	O
.	O

తాజాగా	O
గ్రామ	O
పంచాయతీల	O
అవసరాలకు	O
తగ్గట్లుగా	O
ఆయా	O
పంచాయతీల	O
తీర్మానాల	O
మేరకే	O
పనులు	O
చేపట్టవచ్చు	O
అని	O
స్వేచ్ఛను	O
ఇవ్వడం	O
కూడా	O
జరుగుతున్న	O
అభివృద్ధికి	O
నిదర్శనం	O
.	O

ఏటేటా	O
కేంద్రం	O
ఇస్తున్న	O
దీన్‌దయాళ్	-NEP
ఉపాధ్యాయ	O
పంచాయత్	O
సశక్తికరణ్	O
పురస్కారాలలో	O
,	O
ఈసారి	O
తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్రానికి	O
మరోసారి	O
అవార్డుల	O
పంట	O
పండింది	O
.	O

కేంద్ర	O
పంచాయతీరాజ్	O
శాఖ	O
ఆర్థిక	O
సలహాదారు	O
డాక్టర్	O
బిజయ్	O
కుమార్	O
బెహరా	O
ఈ	O
అవార్డులను	O
ప్రకటించారు	O
.	O

దీంతో	O
ప్రతి	O
ఏటా	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
ఇస్తున్న	O
అవార్డుల్లో	O
తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్రం	O
మరోమారు	O
తన	O
సత్తా	O
చాటింది	O
.	O

కేంద్రానికి	O
కృతజ్ఞతలు	O
తెలిపారు	O
.	O

దీన్‌దయాళ్	-NEP
ఉపాధ్యాయ	O
పంచాయత్	O
సశక్తికరణ్	O
పురస్కారాలు	O
:	O

జనరల్	O
క్యాటగిరీలో	O
,	O
ఉత్తమ	O
జిల్లా	O
పరిషత్‌గా	O
మెదక్	-NEL
(	O
సంగారెడ్డి	-NEL
)	O
,	O

జనరల్	O
క్యాటగిరీలో	O
ఉత్తమ	O
మండల	O
పరిషత్‌లుగా	O
జగిత్యాల	-NEL
జిల్లా	O
కోరుట్ల	O
,	O
పెద్దపల్లి	-NEL
జిల్లా	O
ధర్మారం	-NEL
,	O

ఉత్తమ	O
గ్రామ	O
పంచాయతీలుగా	O
,	O

ఇన్ఫర్మేషన్	O
టెక్నాలజీని	O
అద్భుతంగా	O
అందిపుచ్చుకుని	O
రాష్ట్రం	O
వడివడిగా	O
అడుగులు	O
వేస్తున్నది	O
.	O

గ్రామ	O
పంచాయితీలలో	O
భవన	O
నిర్మాణ	O
అనుమతులను	O
,	O
ఇంటి	O
పన్నులు	O
,	O
ట్రేడ్	O
లైసెన్సులతోపాటు	O
పలు	O
రకాల	O
ఇతర	O
పనులు	O
అన్నింటిని	O
ఈ	O
-	O
పంచాయితీ	O
ద్వారానే	O
అమలు	O
అయ్యేలా	O
చూస్తున్నారు	O
.	O

ఇవే	O
గాక	O
వివిధ	O
ధృవపత్రాలకు	O
సంబంధించి	O
కూడా	O
పూర్తిగా	O
ఆన్‌లైన్‌లోనే	O
పారదర్శకంగా	O
పనులు	O
అన్నింటిని	O
నిర్వహిస్తున్నారు	O
.	O

తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్రంలో	O
ఈ	O
-	O
పంచాయితీల	O
పనితీరును	O
పరిశీలించిన	O
కేంద్రం	O
ఈ	O
అవార్డును	O
ప్రకటించింది	O
.	O

గ్రామ	O
పంచాయితీలలో	O
పారదర్శకత	O
,	O
సమర్ధత	O
,	O
జవాబుదారీతనం	O
పెంపొందిస్తున్నందున	O
జాతీయస్థాయిలో	O
అగ్రస్థానం	O
సంపాదించడం	O
పై	O
పంచాయితీరాజ్	O
శాఖ	O
మంత్రి	O
హర్షం	O
వ్యక్తం	O
చేశారు	O
.	O

డ్యామ్	O
:	O

స్పిల్‌వే	O
:	O

ఈ	O
ప్రాజెక్టు	O
స్పిల్‌వేలో	O
భాగంగా	O
ఓగీ	O
స్పిల్‌వే	O
కలిగి	O
ఉంటుంది	O
.	O

ప్రపంచంలోనే	O
అతి	O
పెద్ద	O
వాటిలో	O
ఇది	O
ఒకటి	O
.	O

ఎడమ	O
,	O
కుడి	O
అనుసంధానత	O
,	O
కెనాల్	O
వ్యవస్థ	O
:	O

ఈ	O
ప్రాజెక్టులో	O
భాగంగా	O
శాడిల్	O
డ్యామ్‌లు	O
,	O
టన్నెల్‌లు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

నదిలో	O
నిరంతరం	O
నావిగేషన్	O
కార్యకలాపాల	O
కోసం	O
లెఫ్ట్	O
బ్యాంక్	O
పై	O
తగిన	O
లాక్‌లు	O
ఉంటాయి	O
.	O

ఎడమ	O
ప్రధాన	O
కాలువ	O
(	O
ఎల్.ఎం.సి	O
)	O
:	O

కాలువ	O
వెళ్ళే	O
మార్గంలోని	O
ప్రాంతాల	O
ప్రజలకు	O
తాగునీటి	O
సదుపాయం	O
కల్పిస్తుంది	O
.	O

-	O
డీ-ఫ్లోరిడేషన్	O
ట్రీట్మెంట్	O
ప్లాంట్స్	O
,	O
వాటర్	O
టెస్టింగ్	O
కిట్స్	O
మొదలైన	O
నీటి	O
సరఫరా	O
సేవల	O
కోసం	O
మహిళా	O
ఔత్సాహిక	O
పారిశ్రామిక	O
వేత్తలను	O
,	O
స్వయం	O
సహాయక	O
బృందాల	O
ద్వారా	O
నడిచే	O
వ్యాపార	O
సంస్థలను	O
అభివృద్ధి	O
పరచాలి	O
.	O

వ్యవస్థని	O
నడిపిస్తూ	O
నిర్వహణ	O
,	O
మరమ్మత్తు	O
పనులు	O
చూసుకునే	O
వాటర్	O
ఆపరేటర్‍లకు	O
వేతనాలు	O
చెల్లిస్తారు	O
.	O

మిగులు	O
ఆదాయాన్ని	O
కొత్త	O
ఇళ్ళకి	O
నీటి	O
సరఫరా	O
కల్పించేందుకు	O
ఖర్చు	O
చేస్తారు	O
.	O

గ్రామీణ	O
మహిళలు	O
పశు	O
సంపద	O
యాజమాన్యంలో	O
సైతం	O
కీలక	O
పాత్ర	O
పోషిస్తారు	O
,	O
కాబట్టి	O
పశువుల	O
తాగునీటి	O
ఏర్పాట్లలో	O
వారిని	O
భాగస్వాముల్ని	O
చేయాలి	O
.	O

గ్రామ	O
ప్రణాళికలో	O
పశువుల	O
కోసం	O
సరైన	O
ఏర్పాట్లు	O
,	O
ప్రత్యేకించి	O
అనేక	O
ప్రదేశాల్లో	O
నీటికి	O
కరువు	O
వచ్చే	O
వేసవికాలంలో	O
,	O
స్వయం	O
సహాయక	O
సంఘాలు	O
మహిళలు	O
జాగ్రత్త	O
వహిస్తారు	O
.	O

పర్వతమయ	O
,	O
నిస్సార	O
భూముల్లో	O
అయితే	O
(	O
పురుషులు	O
దూరదేశాలకు	O
వలసపోయిన	O
సందర్భాల్లో	O
)	O
పూర్తి	O
సమయాన్ని	O
సేద్యానికే	O
కేటాయిస్తారు	O
.	O

అనేక	O
సాగునీటి	O
కమిటీలలో	O
మహిళా	O
ప్రతినిధులు	O
లేరు	O
,	O
సమర్థవంతమైన	O
నీటి	O
వినియోగ	O
పద్ధతులు	O
,	O
సంరక్షణలకు	O
సంబంధించిన	O
నిర్ణయాల్లో	O
వారి	O
పాత్ర	O
లేకుండా	O
పోతున్నది	O
.	O

కాలువల	O
ద్వారా	O
సాగునీటి	O
సహకార	O
సంఘాల్లో	O
గిరిజన	O
మహిళలు	O
ప్రధాన	O
పాత్ర	O
వహిస్తున్న	O
దృష్టాంతాలు	O
గుజరాత్‍లో	-NEL
మనకు	O
ఎన్నో	O
కనపడతాయి	O
.	O

నీటి	O
విషయంలో	O
సమగ్ర	O
అవగాహన	O
కలిగి	O
వున్నందున	O
వారు	O
అవసరాలకు	O
సరిపడా	O
మనుషుల	O
,	O
పశువుల	O
తాగునీరు	O
,	O
సాగునీరు	O
లభించేలా	O
జాగ్రత్తలు	O
తీసుకుంటారు	O
.	O

అలా	O
,	O
గ్రామాల్లో	O
దీర్ఘకాలిక	O
నీటి	O
భద్రత	O
సాధించడం	O
కోసం	O
గ్రామీణ	O
తాగునీటి	O
సరఫరా	O
పథకాల్లో	O
మహిళల్ని	O
తప్పకుండా	O
భాగస్వాములను	O
చేయాల్సిన	O
అవసరం	O
ఎంతైనా	O
వుంది	O
.	O

ఎంతో	O
మంది	O
,	O
,	O
,	O
,	O
రచయితలు	O
ప్రస్తావించిన	O
అంతర్జాతీయ	O
సమస్యలను	O
ఎవరు	O
మాత్రం	O
ఎలా	O
కాదనగలరు	O
?	O

కొత్తగా	O
వెల్లువెత్తుతున్న	O
దళిత	O
రచనలు	O
,	O
గిరిజన	O
రచనలు	O
,	O
మహిళా	O
స్వరాలు	O
అస్తిత్వ	O
,	O
సంస్కృతి	O
,	O
జాతీయ	O
వాదనలలో	O
ఒంటెత్తు	O
పోకడలను	O
ప్రశ్నిస్తున్నాయి	O
.	O

భారత	O
ఆర్థిక	O
విధానం	O
సరళీకరణ	O
బాట	O
పట్టిన	O
తరువాత	O
తూర్పు	O
నుంచి	O
పశ్చిమ	O
దేశాలకు	O
వలసపోవటము	O
అన్నది	O
తగ్గిపోయింది	O
.	O

మనుగడకోసం	O
అవకాశాలు	O
వెతుక్కుంటూ	O
వెళ్లటమో	O
,	O
ఇక్కడ	O
శృంఖలాలు	O
తెంచుకొని	O
స్వేచ్ఛకోసం	O
వెళ్లటమో	O
లేదు	O
.	O

అలా	O
విదేశాలకు	O
వలస	O
వెళ్ళిన	O
భారతీయ	O
రచయితల	O
రాతలు	O
పరిమితం	O
అని	O
అనుకోవటానికి	O
వీల్లేదు	O
.	O

పుస్తక	O
ప్రచురణ	O
విషయానికి	O
వచ్చినా	O
,	O
అనేక	O
అంతర్జాతీయ	O
ప్రచురణ	O
కర్తలు	O
భారతీయ	O
భాషల్లో	O
ప్రచురణకు	O
మొగ్గు	O
చూపుతూ	O
భారత్‍లో	-NEL
కార్యాలయాలు	O
ప్రారంభిస్తున్నారు	O
.	O

ఒకప్పుడు	O
భారతీయ	O
రచయితలు	O
కేవలం	O
తమ	O
పుస్తకాల	O
ప్రచురణ	O
కోసమే	O
ఇంగ్లండ్	-NEL
వెళ్ళి	O
అక్కడ	O
ప్రచురింపజేసుకునేవారు	O
.	O

అనువాదాలు	O
అయినా	O
,	O
భారతదేశపు	O
రచనలు	O
అయినా	O
పాశ్చాత్య	O
పాఠకుల	O
కోసం	O
భారతీయ	O
సంస్కృతి	O
సంబంధం	O
అయిన	O
పదాలకు	O
సుదీర్ఘ	O
వివరణ	O
ఇవ్వటానికి	O
పరిమితం	O
అవుతున్నారు	O
.	O

మరో	O
మాటలో	O
చెప్పాలి	O
అంటే	O
,	O
భారతీయ	O
భాషల	O
ప్రాదేశిక	O
వాదం	O
ముందు	O
భాష	O
కాస్మోపాలిటన్	O
ధోరణి	O
దాదాపుగా	O
వీగిపోయింది	O
.	O

మారిన	O
సామాజిక	O
,	O
సాంస్కృతిక	O
పరిస్థితుల	O
మధ్య	O
నలిగిన	O
,	O
ఇరవైఒకటవ	O
శతాబ్దపు	O
భాషలకూ	O
,	O
మధ్య	O
మారుతున్న	O
సంక్లిష్ట	O
సంబంధాలకు	O
ఈ	O
సరికొత్త	O
సాహితీ	O
రూపాలు	O
నిదర్శనం	O
.	O

ఇవి	O
భారతీయ	O
సాహిత్య	O
దృశ్యాన్ని	O
మార్చివేశాయి	O
.	O

ఈ	O
క్రమంలోనే	O
అది	O
ప్రపంచీకరణ	O
చట్రం	O
మీద	O
లేచి	O
నిలబడి	O
ఇప్పుడు	O
సర్వసాధారణ	O
రూపంలో	O
మన	O
జ్ఞాపకాలలో	O
నిక్షిప్తం	O
అయ్యింది	O
.	O

అనిశ్చితమైన	O
,	O
ఆకాంక్షాపూరితమైన	O
నేల	O
మీద	O
వైవిధ్యాన్ని	O
కట్టిపడేస్తూ	O
,	O
అంతర్ముఖంగా	O
అనుభూతి	O
చెందుతూనే	O
వెలుపలికి	O
చూడటం	O
ద్వారా	O
భారతీయ	O
సాహిత్యాలు	O
ప్రాంతీయ	O
,	O
జాతీయ	O
,	O
అంతర్జాతీయ	O
కూడలిలో	O
నిలిచాయి	O
.	O

బహునాదాలను	O
ఏకం	O
చేస్తూ	O
,	O
భిన్న	O
వాదాలకు	O
అద్దం	O
పడుతూ	O
వారు	O
ప్రపంచ	O
సాహిత్యాన్ని	O
స్వేచ్ఛాపూరిత	O
వాతావరణం	O
మధ్య	O
నడిపే	O
నమూనాగా	O
తీర్చిదిద్దుతున్నారు	O
.	O

ఇందు	O
కోసం	O
మనలో	O
అంతర్లీనంగా	O
పాతుకుపోయిన	O
అభిప్రాయాలను	O
తుడిచివేసి	O
(	O
భట్నగర్	-NEP
అండ్	O
కౌర్	-NEP
)	O
కొత్త	O
ఆలోచనలకు	O
తెరతీయడానికి	O
మనకు	O
స్వాగతం	O
పలుకుతున్నారు	O
.	O

నదుల	O
అనుసంధానం	O
మాజీ	O
అటల్	O
బిహారీ	O
వాజ్పాయ్	O
సుదీర్ఘ	O
స్వప్నం	O
.	O

దక్షిణాసియా	-NEL
-	O
ప్రపంచ	O
జల	O
భాగస్వామ్యం	O
,	O
ఇంధనం	O
,	O
పర్యావరణం	O
జల	O
మండలి	O
సదస్సుకు	O
అధ్యక్షత	O
వహించటం	O
లాంటివి	O
ఎన్నో	O
ఉన్నాయి	O
.	O

మహారాష్ట్రలో	-NEL
కరవు	O
పీడిత	O
ప్రాంతాలకు	O
జలదూత	O
నీటి	O
రైళ్లను	O
పంపాం	O
.	O

నీటి	O
వనరుల	O
పునరుద్ధరణ	O
కోసం	O
,	O
నీటి	O
పునరనిర్వీకరణ	O
ప్లాంట్ల	O
ఏర్పాటు	O
కోసం	O
వర్షపు	O
నీటిని	O
నిల్వచేయటం	O
,	O
నీటి	O
సమర్థ	O
వినియోగం	O
,	O
కోచ్‌లను	O
వాటి	O
అంతట	O
అవే	O
శుభ్రపరచగలిగే	O
ప్లాంట్ల	O
నిర్మాణం	O
కోసం	O
కొత్త	O
జలవిధానం	O
ప్రవేశపెట్టాం	O
.	O

కొంకణ్	-NEL
ప్రాంత	O
పార్లమెంట్	O
సభ్యునిగా	O
పార్లమెంట్	O
సభ్యుని	O
నిధులతో	O
త్రాగునీరు	O
,	O
వంతెనలు	O
,	O
విద్యుత్	O
వంటి	O
ముఖ్యమైన	O
ప్రాజెక్టులలో	O
అనేక	O
పనులు	O
చేపట్టాను	O
.	O

నీటి	O
సంరక్షణ	O
,	O
యాజమాన్యం	O
కోసం	O
పార్లమెంటరీ	O
ఫోరంతో	O
కలిసి	O
పనిచేయటమే	O
కాకుండా	O
ప్రపంచ	O
జలవేదికలోనూ	O
ఆలోచనలు	O
పంచుకున్నాను	O
.	O

ప్రభుత్వం	O
ఇప్పటికీ	O
నీటి	O
సంక్షోభ	O
నివారణకు	O
అనేక	O
అంశాలపై	O
కృషి	O
చేస్తోంది	O
.	O

అయితే	O
,	O
అనేక	O
అంశాల	O
కోసం	O
సంబంధిత	O
భాగస్వాములు	O
అనేక	O
మంది	O
అభిప్రాయాలను	O
కూడా	O
లెక్కలోకి	O
తీసుకోవాల్సి	O
ఉంటుంది	O
.	O

అప్పుడే	O
వివిధ	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట	O
ప్రభుత్వాల	O
పథకాల	O
అమలు	O
సులభతరం	O
అవుతుంది	O
.	O

రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలకు	O
తొలి	O
ప్రాధాన్యత	O

ప్రధాన	O
వ్యాసం	O

నీతి	O
ఆయోగ్	O
:	O
సమాఖ్య	O
వ్యవస్థకు	O
పునర్నిర్వచనం	O

రాష్ట్రప్రభుత్వాల	O
భాగస్వామ్యంతో	O
అభివృద్ధి	O
ప్రణాళికలను	O
రూపొందించడం	O
,	O
వాటిని	O
సమీక్షించడం	O
ద్వారా	O
సహార	O
,	O
పోటీతత్వం	O
కలిగిన	O
ఫెడరలిజాన్ని	O
ప్రోత్సహించాలి	O
అనే	O
లక్ష్యంతో	O
నీతి	O
ఆయోగ్‍ను	O
ఏర్పాటు	O
చేశారు	O
.	O

రాష్ట్రాల	O
భాగస్వామ్యంతో	O
ప్రభావశీలమైన	O
,	O
మదింపు	O
చేయడానికి	O
వీలుండే	O
విధంగా	O
సంస్కరణలను	O
అమలు	O
చేయడం	O
,	O
విధానపరమైన	O
చర్యలను	O
చేపట్టడంలో	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
కీలక	O
పాత్రను	O
పోషిస్తోంది	O
.	O

ప్రతిభావంతమైన	O
రాజకీయ	O
నాయకత్వం	O
,	O
సుపరిపాలనా	O
వ్యవస్థ	O
,	O
క్రమశిక్షణ	O
కలిగిన	O
ఉత్తమ	O
పోలీసు	O
వ్యవస్థ	O
తదితర	O
అంశాలు	O
ఆయా	O
రాష్ట్రాల	O
వారసత్వాన్ని	O
తెలియజేస్తాయి	O
.	O

ముఖ్యంగా	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వ	O
పరిధిలోని	O
సంస్థలు	O
,	O
విభాగాల	O
పనితీరును	O
బట్టి	O
ఆ	O
రాష్ట్ర	O
గొప్పతనం	O
ఇమిడి	O
ఉంటుంది	O
.	O

రాష్ట్రంలోని	O
సాంఘిక	O
,	O
ఆర్ధిక	O
అభివృద్ధికి	O
సంబంధించిన	O
సవాళ్ళను	O
అధిగమించడంలో	O
రాష్ట్రం	O
అనుసరించిన	O
తీరును	O
ఆ	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వ	O
సంస్థలు	O
ప్రతిబింబిస్తాయి	O
.	O

2015లో	-NETI
ఈ	O
బాధ్యతను	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
(	O
NITI	O
Aayog	O
)	O
కు	O
అందజేశారు	O
.	O

నీతి	O
ఆయోగ్‍ను	O
ఏర్పాటు	O
చేసే	O
సందర్భంలో	O
కేంద్ర	O
మంత్రిమండలి	O
ఆమోదించిన	O
తీర్మానంలో	O
సంస్థ	O
పని	O
విధానంలో	O
మార్పులను	O
స్పష్టం	O
చేశారు	O
.	O

"	O
నిరంతర	O
అభివృద్ధి	O
అన్నది	O
మానవజీవన	O
విధానం	O
,	O
పిడివాదాన్ని	O
,	O
మెట్ట	O
సిధ్ధాంతాలను	O
గుడ్డిగా	O
అనుసరించే	O
వ్యక్తి	O
అపజయం	O
పొందుతాడు	O
అని	O
"	O
మహాత్మాగాంధీ	-NEP
పేర్కొన్న	O
మాటలను	O
కేంద్రం	O
దృష్టిలో	O
పెట్టుకుంది	O
.	O

కాగా	O
,	O
నీతి	O
ఆయోగ్	O
మేధోసంపత్తి	O
ఆధారంగా	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
,	O
పౌర	O
సామాజిక	O
సంస్థలు	O
,	O
ప్రైవేటు	O
రంగం	O
,	O
నూతన	O
అన్వేషణాకారుల	O
సమర్ధవంతమైన	O
భాగస్వామ్యంతో	O
శరవేగంగా	O
దేశాభివృద్ధిని	O
సాధించడానికి	O
కృషి	O
చేస్తోంది	O
.	O

తమకు	O
కేటాయించిన	O
నిధులను	O
సద్వినియోగం	O
చేసుకునే	O
సాధికారత	O
ఇప్పుడు	O
రాష్ట్రాలకు	O
ఉన్నది	O
.	O

నిధుల	O
వినియోగం	O
గురించి	O
రాష్ట్రాలపై	O
ఎటువంటి	O
ఒత్తిడీ	O
ఉండదు	O
.	O

గతంలో	O
కేంద్రం	O
ఏకపక్షంగా	O
రూపొందించిన	O
అభివృద్ధి	O
ప్రణాళికను	O
దేశవ్యాప్తంగా	O
అమలు	O
చేసింది	O
.	O

మీకు	O
తెలుసా	O
?	O

ప్రశ్న	O
:	O
ఇన్సాకాగ్	-NEO
(	O
INSACOG	-NEO
)	O
అంటే	O
ఏమిటి	O
?	O

ప్రశ్న	O
:	O
ఇన్సాకాగ్‌	O
ధ్యేయం	O
ఏమిటి	O
?	O

ఇన్సాకాగ్‌	O
కింది	O
నిర్దిష్ట	O
లక్ష్యాలు	O
:	O
.	O

-	O
దేశంలోని	O
వైరస్‌లలో	O
(	O
పాజిటివ్	O
)	O
ఆసక్తికరమైన	O
రూపాంతరాలు	O
(	O
వేరియంట్స్‌	O
ఆఫ్‌	O
ఇంట్రెస్ట్	O
-	O
Vol	O
)	O
ఆందోళన	O
కలిగించే	O
రూపాంతరాల	O
(	O
వేరియంట్స్‌	O
ఆఫ్‌	O
కన్సర్న్	O
-	O
VoC	O
)	O
స్థితిని	O
నిర్ధారించడం	O
;	O
.	O

జన్యు	O
వైవిధ్యాలను	O
లేక	O
రూపాంతరాలను	O
వాటి	O
అనుక్రమణ	O
శ్రేణిని	O
ముందుగా	O
గుర్తించడం	O
కోసం	O
ఆకస్మిక	O
,	O
నిరంతర	O
నిఘా	O
విధాలను	O
అమలు	O
చేయడమే	O
గాక	O
సమర్థవంతమైన	O
ప్రజారోగ్య	O
వ్యవస్థ	O
ప్రతిస్పందనను	O
కూడా	O
రూపొందించడంలో	O
సహాయపడటం	O
;	O
.	O

వ్యాధి	O
ఉధృతమైన	O
వ్యాప్తి	O
(	O
సూపర్	O
-	O
స్ప్రెడర్	O
)	O
సంఘటనల	O
సమయంలో	O
సేకరించిన	O
నమూనాలలో	O
కేసులు	O
/	O
మరణాల	O
పెరుగుతున్న	O
ధోరణిని	O
నివేదించిన	O
ప్రాంతాలలో	O
జన్యు	O
వైవిధ్యాల	O
ఉనికిని	O
నిర్ణయించడం	O
.	O

తొలుత	O
యూకే	-NEL
,	O
బ్రెజిల్	-NEL
,	O
లేదా	O
దక్షిణాఫ్రికా	-NEL
నుండి	O
భారతదేశానికి	-NEL
చేరుకున్న	O
లేదా	O
ఈ	O
దేశాల	O
గుండా	O
వచ్చిన	O
అంతర్జాతీయ	O
ప్రయాణీకుల	O
నమూనాలను	O
ఎన్‌ఐవీ	-NEO
,	O
ఐసీఎంఆర్‌	-NEO
క్రమం	O
తప్పకుండా	O
నమోదు	O
చేశాయి	O
,	O
ఎందుకంటే	O
ఈ	O
దేశాలలో	O
కేసుల	O
ఆకస్మిక	O
పెరుగుదల	O
నమోదు	O
అయ్యింది	O
.	O

కేసులలో	O
ఆకస్మిక	O
పెరుగుదలను	O
నివేదించే	O
రాష్ట్రాల	O
నుండి	O
ఆర్‍టిపీసీఆర్	O
సానుకూల	O
నమూనాలను	O
ప్రాధాన్యత	O
ఆధారంగా	O
అనుక్రమణను	O
ప్రారంభించారు	O
.	O

ప్రపంచంలో	O
ఆందోళన	O
కలిగించే	O
వైవిధ్యాలు	O
లేక	O
రూపాంతరాలు	O
మన	O
దేశంలో	O
వ్యాపించకుండా	O
నియంత్రించడం	O
లేదా	O
పరిమితం	O
చేయడం	O
పైనే	O
తొలుత	O
భారతదేశం	-NEL
దృష్టి	O
సారించింది	O
.	O

ఇందులో	O
ఆల్ఫా	O
(	O
బీ.1.1.7	O
)	O
,	O
బీటా	O
(	O
బీ.1.351	O
)	O
,	O
గామా	O
(	O
పీ.1	O
)	O
,	O
వంటివి	O
అధిక	O
ప్రసార	O
సామర్థ్యాన్ని	O
కలిగి	O
ఉన్నాయి	O
.	O

ఈ	O
రూపాంతరాల	O
ప్రవేశాన్ని	O
ఇన్సాకాగ్‌	O
జాగ్రత్తగా	O
పసిగట్టింది	O
.	O

ఇన్సాకాగ్‌	O
ప్రయోగశాలలలో	O
నిర్వహించిన	O
హోల్‌	O
జీనోమ్‌	O
సీక్వెన్సింగ్‌	O
(	O
పూర్తి	O
జన్యురాశి	O
అనుక్రమణ	O
విశ్లేషణ	O
)	O
ఆధారంగా	O
డెల్టా	O
,	O
డెల్టా	O
ప్లస్‌	O
రకాలను	O
కూడా	O
గుర్తించారు	O
.	O

ప్రశ్న	O
:	O
ఆందోళన	O
కలిగించే	O
రూపాంతరాల	O
(	O
వేరియంట్స్	O
ఆఫ్	O
కన్సర్న్	O
-	O
వీఓసీ	O
)	O
ప్రస్తుత	O
స్థితి	O
ఏమిటి	O
?	O

భారతదేశంలో	-NEL
కమ్యూనిటీ	O
నమూనాలలో	O
కనుగొన్న	O
ఆల్ఫా	O
,	O
బీటా	O
,	O
గామా	O
,	O
డెల్టా	O
వంటి	O
ఆందోళన	O
కలిగించే	O
రూపాంతరాలకు	O
ప్రజారోగ్య	O
రీత్యా	O
ఎంతో	O
ప్రాముఖ్యత	O
ఉంది	O
.	O

మహారాష్ట్రలో	-NEL
మొట్టమొదట	O
గుర్తించిన	O
బీ.1.617	O
తరహాకు	O
చెందిన	O
రూపాంతరం	O
ఆ	O
రాష్ట్రంలోని	O
అనేక	O
జిల్లాల్లో	O
అసాధారణమైన	O
పెరుగుదలను	O
చూపుతున్నది	O
.	O

ఇది	O
ఇప్పుడు	O
భారతదేశంలోని	-NEL
అనేక	O
రాష్ట్రాల్లో	O
కనిపిస్తున్నది	O
.	O

గ్రామీణ	O
భారతం	O

నీటి	O
యాజమన్యంలో	O
మహిళలు	O
కీలక	O
పాత్రధారులు	O

గ్రామీణ	O
తాగునీటి	O
సరఫరా	O
పథకాల	O
ప్రణాళిక	O
అన్ని	O
దశల్లో	O
,	O
వాటి	O
అమలు	O
,	O
యాజమాన్యం	O
,	O
నిర్వహణ	O
సంబంధించిన	O
నిర్ణయాలు	O
తీసుకునే	O
ప్రక్రియల్లో	O
మహిళలను	O
భాగస్వాములను	O
చేయడం	O
చాలా	O
ముఖ్యం	O
.	O

గ్రామాల్లో	O
దీర్ఘకాలిక	O
నీటి	O
భద్రత	O
కోసం	O
గ్రామీణ	O
తాగునీటి	O
సరఫరా	O
పథకాలలో	O
దేశం	O
లోని	O
మహిళలను	O
భాగస్వాములుగా	O
చేయవలసిన	O
అవసరం	O
ఎంతైనా	O
వుంది	O
.	O

నీటి	O
యాజమాన్యంలో	O
మహిళలు	O
ప్రముఖ	O
పాత్ర	O
పోషించారు	O
,	O
ఈ	O
పాత్రని	O
మరింత	O
పెంచే	O
విధంగా	O
విధానాల	O
రూపకల్పన	O
జరగాలి	O
.	O

సాంప్రదాయిక	O
,	O
ఆధునిక	O
గ్రామీణ	O
నీటి	O
వ్యవస్థలపై	O
పనిచేసిన	O
'	O
ఆగాఖాన్	-NEP
రూరల్	O
సపోర్ట్	O
ప్రోగ్రాం	O
(	O
ఇండియా	-NEL
)	O
'	O
,	O
పలు	O
ఇతర	O
ఎన్జీవోల	-NEO
,	O
ప్రభుత్వ	O
శాఖల	O
అనుభవాల	O
సారాన్ని	O
వివరించడం	O
ఈ	O
వ్యాసం	O
ముఖ్య	O
ఉద్దేశం	O
.	O

అయితే	O
మనము	O
ఇప్పుడు	O
'	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
'	O
ముఖ్య	O
లక్ష్యం	O
అయిన	O
,	O
'	O
ఇంటి	O
ఇంటికీ	O
రక్షిత	O
తాగునీరు	O
'	O
అందించే	O
విషయంలో	O
వారి	O
పాత్రని	O
చర్చిద్దాం	O
.	O

లింగవివక్ష	O
:	O
యాజమాన్యం	O
,	O
నిర్వహణ	O

చాలా	O
గ్రామీణ	O
జన	O
సముదాయాల్లో	O
తాగునీరు	O
సేకరించడం	O
సాంప్రదాయికంగా	O
మహిళల	O
పని	O
.	O

నీరు	O
సేకరించేందుకు	O
వారు	O
వివిధ	O
వనరుల	O
(	O
బావులు	O
,	O
కుంటలు	O
,	O
చెరువులు	O
,	O
కాలువలు	O
,	O
నదులు	O
)	O
వద్దకు	O
వెళతారు	O
,	O
సాధారణంగా	O
నీటిని	O
కుండల్లో	O
మోసుకొస్తారు	O
.	O

నీరు	O
మోసుకొచ్చే	O
పని	O
మూలంగా	O
బాలికలు	O
బడి	O
మానతారు	O
,	O
నీరు	O
మోసుకొచ్చే	O
చాకిరి	O
వాళ్లకు	O
ఎన్నో	O
ఆరోగ్య	O
పరమైన	O
సమస్యలు	O
కలిగిస్తుంది	O
అని	O
మనకు	O
తెలుసు	O
.	O

ఇంటికే	O
నేరుగా	O
నీరు	O
అందించే	O
ఏర్పాటు	O
మహిళలకు	O
ఎంతో	O
మేలు	O
చేస్తుంది	O
,	O
సమయం	O
ఆదా	O
చేస్తుంది	O
,	O
చాకిరి	O
తప్పుతుంది	O
.	O

కేవలం	O
ఈ	O
కారణంగానే	O
కుటుంబ	O
వ్యవస్థలో	O
మహిళలపై	O
పెనుభారం	O
పడి	O
వారు	O
చాలా	O
కోల్పోతున్నారు	O
అన్నది	O
స్పష్టం	O
.	O

మహిళలు	O
,	O
పురుషుల	O
భూమికలలోని	O
తేడా	O
'	O
కుటుంబ	O
ఆరోగ్యం	O
పట్ల	O
శ్రద్ధ	O
వహించే	O
బాధ్యత	O
'	O
ని	O
మహిళలపైనే	O
మోపుతుంది	O
.	O

ఇంటిలో	O
చిన్న	O
పిల్లలు	O
,	O
వయో	O
వృద్ధులు	O
జబ్బు	O
పడితే	O
వారి	O
ఆరోగ్యం	O
కోసం	O
సపర్యలు	O
చేసే	O
భారం	O
మహిళలదే	O
.	O

ఇలా	O
,	O
జబ్బులకు	O
మూల	O
కారణమైన	O
నాణ్యత	O
లేని	O
/	O
కలుషిత	O
నీటి	O
వల్ల	O
ఇబ్బందులు	O
ఎదురయ్యేదీ	O
మహిళలకే	O
.	O

కొన్ని	O
ప్రదేశాల్లో	O
మంచి	O
నీళ్ళు	O
తెచ్చేందుకు	O
వేకువ	O
జామున	O
/	O
చీకటి	O
పడ్డాక	O
మాత్రమే	O
నీటి	O
తావుల	O
(	O
ఉదా.	O
ఇసుక	O
మేట	O
వేసివున్న	O
నది	O
-	O
ఇక్కడ	O
నీటి	O
ఊట	O
అరకొరగా	O
ఉంటుంది	O
)	O
వద్దకు	O
వెళ్ళాల్సి	O
వుంటుంది	O
,	O
అలాంటి	O
సందర్భాల్లో	O
మహిళలకు	O
రక్షణ	O
కరువవుతుంది	O
.	O

చాలా	O
జన	O
సమూహాలలో	O
మహిళలు	O
నీళ్ళు	O
తెచ్చే	O
బాధ్యత	O
మాత్రమే	O
కాదు	O
,	O
ఇంటిలో	O
తాగునీటిని	O
వృథా	O
పోనీయకుండా	O
సవ్యంగా	O
వాడే	O
కర్తవ్యం	O
కూడా	O
వారిదే	O
.	O

నీళ్ళు	O
వచ్చే	O
సమయాలు	O
మారినా	O
,	O
నీటి	O
సరఫరా	O
ప్రెషర్	O
తగ్గినా	O
ఇబ్బందుల	O
పాలయ్యేది	O
గృహిణులే	O
.	O

జలశక్తి	O
అభియాన్	O

జలశక్తి	O
కోసం	O
జనశక్తి	O

ప్రాణికోటికి	O
అత్యంత	O
ప్రధాన	O
అవసరాల్లో	O
నీరు	O
ముఖ్యం	O
అయినది	O
.	O

మానవాళి	O
ప్రగతికి	O
తాగునీటి	O
లభ్యత	O
చాలా	O
కీలకం	O
.	O

ప్రపంచంలో	O
జలవనరులు	O
పరిమితం	O
.	O

ఈ	O
పరిమిత	O
లభ్యతకు	O
తోడు	O
అవసరాల్లో	O
పోటీ	O
ఫలితంగా	O
వినియోగదారులు	O
,	O
వినియోగించే	O
విధానాల	O
మధ్య	O
పెరిగే	O
వైరుధ్యంతో	O
జల	O
నిర్వహణ	O
సంక్లిష్ట	O
సమస్యగా	O
మారుతుంది	O
.	O

స్వాతంత్ర్యానికి	O
ముందు	O
భారతదేశంలో	-NEL
వివిధ	O
వాతావరణ	O
పరిస్థితుల	O
నడుమ	O
సంప్రదాయ	O
విజ్ఞానం	O
,	O
వివేచనకు	O
అనుగుణంగా	O
సామాజికంగా	O
నీటి	O
అవసరాలను	O
తీర్చడం	O
కోసం	O
స్థానిక	O
సమాజాలు	O
తమదైన	O
వ్యవస్థలను	O
రూపొందించాయి	O
.	O

కానీ	O
,	O
జల	O
నిర్వహణను	O
వలస	O
పాలకులు	O
తమ	O
అధీనంలోకి	O
తీసుకోవడంతో	O
సమాజ	O
భాగస్వామ్యంలో	O
క్షీణతకు	O
దారితీసింది	O
.	O

అంతేకాకుండా	O
తాగునీరు	O
,	O
వ్యవసాయ	O
అవసరాల	O
కోసం	O
ప్రభుత్వంపై	O
ఆధారపడాల్సిన	O
పరిస్థితి	O
ఏర్పడింది	O
.	O

ఏదేమైనా	O
జల	O
నిర్వహణ	O
సమస్యకు	O
పరిష్కార	O
అన్వేషణలో	O
ప్రజల	O
భాగస్వామ్యానికి	O
వీలు	O
కల్పిస్తూ	O
వారిని	O
ప్రోత్సహించగల	O
ప్రజా	O
కేంద్రక	O
వ్యూహంతో	O
ప్రణాళిక	O
రూపొందించాల్సి	O
ఉంటుంది	O
.	O

ఈ	O
సందర్భంగా	O
"	O
జల	O
సంరక్షణ	O
కోసం	O
మనం	O
కూడా	O
సామూహిక	O
ఉద్యమం	O
ప్రారంభిద్దాం	O
.	O

ప్రతి	O
నీటి	O
చుక్కనూ	O
ఒడిసి	O
పట్టేందుకు	O
మనము	O
అంతా	O
సమష్టిగా	O
సంకల్పం	O
పూనాలి	O
.	O

జలం	O
మనకు	O
దైవం	O
ప్రసాదించిన	O
వరము	O
అని	O
నేను	O
విశ్వసిస్తాను	O
.	O

జలం	O
అంటే	O
పరుసవేది	O
వంటిది	O
!	O
పరుసవేదిని	O
తాకితే	O
ఇనుము	O
కూడా	O
బంగారంగా	O
మారిపోతుంది	O
అని	O
పూర్వీకులు	O
చెప్పేవారు	O

నా	O
అభిప్రాయం	O
ప్రకారం	O
నీరు	O
కూడా	O
పరుసవేది	O
వంటిదే	O
.	O

ప్రకృతి	O
ప్రతేక్య	O
వ్యాసం	O

నీటి	O
భద్రత	O
,	O
పాలన	O

శతాబ్దాల	O
పూర్వపు	O
నాగరికత	O
ఉన్న	O
భారతదేశపు	-NEL
అవిర్భావం	O
,	O
వికాసం	O
పవిత్ర	O
సింధూ	-NEL
,	O
సరస్వతి	-NEL
నదుల	O
తీరాన	O
జరిగింది	O
.	O

జల	O
సంరక్షణకు	O
,	O
యాజమాన్యానికి	O
ఉన్న	O
ప్రాధాన్యాన్ని	O
మన	O
పురాతన	O
శాస్త్రగ్రంధాలు	O
తరచు	O
ప్రస్తావించాయి	O
.	O

భారతదేశంలో	-NEL
పచ్చదనంతో	O
కూడిన	O
సహజ	O
వనరులు	O
కూడా	O
విస్తృతంగా	O
ఉన్నాయి	O
.	O

కొన్ని	O
ఏళ్ళుగా	O
జనాభా	O
పెరుగుదల	O
,	O
నీటికి	O
డిమాండ్	O
పెరగటం	O
కారణంగా	O
ఈనాడు	O
భారతదేశం	-NEL
నీటి	O
రంగంలో	O
అనేక	O
సవాళ్ళు	O
ఎదుర్కొంటోంది	O
.	O

దీనికి	O
తోడు	O
కాలుష్యం	O
స్థాయి	O
పెరగటం	O
,	O
వాతావరణంలో	O
మార్పు	O
,	O
నీటి	O
చక్రం	O
చెప్పుకోదగిన	O
మార్పులకు	O
గురయ్యే	O
అవకాశం	O
ప్రపంచవ్యాప్తంగా	O
కనబడుతున్నాయి	O
.	O

ఎడిటర్	O
(	O
)	O
:	O
సుచిత	O
చతుర్వేది	O
.	O

దీనికోసం	O
ప్రభుత్వ	O
విధానాలపై	O
పరిశీలనకు	O
వ్యాసాల	O
రూపంలో	O
వెసులుబాటు	O
కల్పిస్తోంది	O
.	O

యోజన	O
కేవలం	O
ప్రభుత్వ	O
వాణిని	O
వినిపించే	O
బాకా	O
కాదు	O
.	O

ఈ	O
మాస	O
పత్రిక	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
మరియు	O
భాషలలో	O
ప్రచురించబడుతున్నది	O
.	O

చీఫ్	O
ఎడిటర్	O
కార్యాలయం	O
:	O
రూం	O
నెంబర్	O
-	O
660	O
సూచనాభవన్	O
;	O
సి.జి.ఓ	O
కాంప్లెక్స్	O
;	O
లోధీ	O
రోడ్	O
;	O
న్యూ	O
ఢిల్లీ	O
-	O
110003	O
.	O

సూచన	O
:	O
ఈ	O
పత్రికలోని	O
వివిధ	O
వ్యాసాలలో	O
వెలువరించిన	O
అభిప్రాయాలు	O
ఆయా	O
వ్యాసకర్తలవే	O
గానీ	O
,	O
ప్రభుత్వానివి	O
కావు	O
.	O

వ్యాసాలలో	O
ఉపయోగించిన	O
ఏ	O
దేశానికి	O
చెందినవి	O
అయినా	O
జెండాలు	O
,	O
మ్యాపులు	O
కేవలం	O
సూచనప్రాయమే	O
గానీ	O
,	O
అధికార	O
మ్యాపులను	O
ప్రతిఫలించవు	O
.	O

చట్టపరమైన	O
సూచికలు	O
కూడ	O
కావు	O
.	O

ఈ	O
పత్రికలో	O
వచ్చే	O
ప్రకటనలలోని	O
నిజానిజాలను	O
పాఠకులు	O
ముందుగా	O
నిర్ధారించుకోవలసిందిగా	O
మనవి	O
.	O

వీటిలో	O
ఏ	O
అంశానికీ	O
యోజన	O
బాధ్యత	O
వహించదు	O
.	O

నూతన	O
చందాలు	O
,	O
రెన్యూవల్	O
,	O
ఫిర్యాదులకు	O
సంప్రదించండి	O
:	O
యోజన	O
(	O
)	O
,	O
రూం.	O
నం	O
205	O
,	O
సి.జి.ఓ	O
.	O

దీని	O
ద్వారా	O
సురక్షిత	O
తాగునీటిని	O
అందించి	O
,	O
అనేక	O
సంక్రమిత	O
వ్యాధులకు	O
చరమగీతం	O
పాడడమే	O
ప్రభుత్వం	O
లక్ష్యంగా	O
ఎంచుకుంది	O
.	O

-	O
వలస	O
కార్మికుల	O
డేటాబేస్	O
తయారు	O
చేసి	O
,	O
అందరికీ	O
ఈ	O
సౌకర్యాలు	O
కల్పించి	O
,	O
వారి	O
ఆరోగ్య	O
రక్షణకు	O
ప్రభుత్వం	O
ప్రాధాన్యత	O
ఇస్తోంది	O
.	O

సంప్రదాయ	O
వైద్య	O
విధానాలకు	O
పెద్దపీట	O
.	O

తెలంగాణలో	-NEL
ఆయుష్మాన్	O
భారత్	O
.	O

తెలంగాణలో	-NEL
ఆయుష్మాన్	O
భారత్	O
పథకం	O
అమల్లోకి	O
వచ్చింది	O
.	O

ఈ	O
మేరకు	O
రాష్ట్రం	O
,	O
నేషనల్	O
హెల్త్	O
అథారిటీ	O
మధ్య	O
ఒప్పందం	O
కుదిరింది	O
.	O

రాష్ట్ర	O
పథకం	O
ఆరోగ్యశ్రీతో	O
కలిపి	O
దీన్ని	O
అమలు	O
చేస్తారు	O
.	O

ఈ	O
పథకాన్ని	O
'	O
ఆయుష్మాన్	O
భారత్	-NEL
-	O
జేఏవై	O
ఆరోగ్యశ్రీ	O
'	O
గా	O
పిలవనున్నారు	O
.	O

ఫ్రీ	O
నంబరుకు	O
ఫోన్	O
చేయొచ్చు	O
.	O

లక్ష్య	O
సాధనలో	O
సాంకేతికత	O
తోడ్పాటు	O
.	O

2020	-NETI
స్వాతంత్ర్య	O
దినోత్సవ	O
వేడుకల	O
సందర్భంగా	O
నరేంద్ర	O
మోదీ	O
ఆరోగ్య	O
కార్డు	O
పథకాన్ని	O
ప్రకటించారు	O
.	O

ప్రతి	O
పౌరుడి	O
ఆరోగ్య	O
రికార్డులను	O
డిజిటల్	O
రూపంలో	O
భద్రపరిచేందుకు	O
ప్రభుత్వం	O
సిద్ధం	O
అవుతోంది	O
.	O

ఆరోగ్య	O
సేవల్లో	O
డిజిటల్	O
సాంకేతికత	O
వినియోగం	O
ఈ	O
రంగంలో	O
మరో	O
భారీ	O
విప్లవం	O
అనే	O
చెప్పాలి	O
.	O

ఆస్పత్రులు	O
,	O
క్లినిక్లు	O
,	O
వైద్యులను	O
కేంద్ర	O
సర్వర్తో	O
అనుసంధానించి	O
,	O
కృత్రిమ	O
మేధను	O
ఉపయోగించి	O
రోగుల	O
సమాచారాన్ని	O
మరింత	O
లోతుగా	O
అర్థం	O
చేసుకుని	O
మెరుగైన	O
చికిత్స	O
అందించడానికి	O
వీలుంటుంది	O
.	O

వీటితో	O
పాటు	O
మేరా	O
హాస్పిటల్	O
పేరిట	O
రోగుల	O
ఫీడ్బ్యాక్	O
తెలుసుకునే	O
బహుభాషా	O
అనువర్తనం	O
అందుబాటులో	O
ఉంది	O
.	O

ఇలా	O
అనేక	O
యాప్‍లను	O
ప్రభుత్వం	O
ప్రజలకు	O
అందుబాటులోకి	O
తెచ్చేందుకు	O
కృషి	O
చేస్తోంది	O
.	O

సవాళ్ళు	O
లేకపోలేదు	O
.	O

దేశంలో	O
పలు	O
పట్టణాల్లో	O
ప్రపంచ	O
స్థాయి	O
వైద్యం	O
అందుతుంటే	O
,	O
గ్రామీణ	O
భారతంలో	O
మాత్రం	O
ఆ	O
వేగం	O
పెరగడానికి	O
ఇంకొంత	O
సమయం	O
పట్టేలా	O
కనిపిస్తోంది	O
.	O

ఫలితంగా	O
ఆరోగ్య	O
వ్యవస్థలో	O
పట్టణ	O
-	O
గ్రామీణ	O
అంతరాలు	O
పెరుగుతున్నాయి	O
.	O

అయితే	O
ప్రస్తుతం	O
దేశంలో	O
ఆరోగ్య	O
సంస్కరణలు	O
శరవేగంగా	O
ముందుకు	O
సాగుతున్నాయి	O
.	O

ఈ	O
ప్రయాణం	O
సవాళ్ళతో	O
కూడుకు	O
ఉన్నదే	O
అయినప్పటికీ	O
చేస్తున్న	O
ప్రయత్నాలు	O
,	O
అందివస్తున్న	O
ఫలితాలు	O
ఆశాజనకంగా	O
ఉన్నాయి	O
.	O

నిర్దేశించుకున్న	O
ఆరోగ్య	O
సంరక్షణను	O
సాధించుకుని	O
స్వతంత్ర	O
భారతం	O
అత్యుత్తమ	O
ఆరోగ్య	O
సేవలను	O
భారతీయులకే	O
కాక	O
,	O
ప్రపంచానికి	O
సైతం	O
పరిపూర్ణంగా	O
అందించే	O
రోజు	O
మరెంతో	O
దూరం	O
లేదు	O
.	O

నిజాయితీ	O
అనేది	O
జవాబుదారీతనాన్ని	O
,	O
పారదర్శకతను	O
,	O
ప్రజాజీవితంలో	O
సచ్ఛీలతను	O
ప్రదర్శిస్తుంది	O
.	O

భారతదేశంలో	-NEL
నిజాయితీకి	O
నంబంధించిన	O
అంశాల	O
విషయంలో	O
చట్టసంబంధమైన	O
,	O
సంస్థాగతమైన	O
విసృత	O
నియమావళి	O
ఉంది	O
.	O

ఆ	O
వివరాలు	O
ఈ	O
క్రింది	O
పట్టికలో	O
చూడవచ్చు	O
.	O

పైన	O
పేర్కొన్న	O
విధివిధానాలు	O
చాలా	O
సమగ్రమైనవి	O
.	O

అయితే	O
,	O
ఇతర	O
దేశాల్లో	O
ఉన్నట్టు	O
ప్రభుత్వాధికారులకు	O
నైతిక	O
నియమావళి	O
గాని	O
,	O
విజిల్‌	O
బ్లోయర్స్‌	O
ప్రొటెక్షన్‌	O
యాక్ట్‌	O
లాగా	O
చట్టాలు	O
గాని	O
మనకు	O
లేవు	O
.	O

ఇప్పుడు	O
ఉన్న	O
బలమైన	O
వ్యవస్థలోనూ	O
స్వప్రయోజనాల	O
కోసం	O
అధికార	O
దుర్వినియోగానికి	O
పాల్పడేవారు	O
అక్కడక్కడా	O
ఉన్నారు	O
.	O

ఇప్పుడు	O
ఉన్న	O
నియమ	O
నిబంధన	O
వ్యవస్థ	O
,	O
జవాబుదారీతనానికి	O
తోడుగా	O
పారదర్శకతను	O
ఇలా	O
పెంపొందించవచ్చు	O
.	O

వివిధ	O
విధుల్లో	O
సొంత	O
నిర్ణయ	O
స్వేచ్ఛను	O
కనీస	O
స్థాయికి	O
తగ్గించటం	O
.	O

పాలనలోని	O
అన్ని	O
రంగాల్లో	O
ఇన్ఫర్మేషన్‌	O
టెక్నాలజీని	O
విస్తృతంగా	O
వాడటం	O
.	O

కొన్ని	O
ప్రాథమిక	O
స్థాయి	O
ఉద్యోగాలకు	O
ఇంటర్వ్యూలు	O
రద్దు	O
చేయాలి	O
అన్న	O
ఇటీవలి	O
ప్రభుత్వ	O
నిర్ణయం	O
వలన	O
ఎంపిక	O
ప్రక్రియలో	O
గణనీయమైన	O
పారదర్శకత	O
ఏర్పడింది	O
.	O

ప్రయాణీకుల	O
రైలు	O
టికెట్ల	O
బుకింగ్‌లోను	O
,	O
మున్సిపల్‌	O
అధికారులు	O
జనన	O
మరణ	O
ధ్రువీకరణ	O
పత్రాల	O
జారీలోను	O
,	O
ఆస్తిపన్ను	O
చెల్లింపులోను	O
ఇన్ఫర్మేషన్‌	O
టెక్నాలజీ	O
వినియోగం	O
ఇందుకు	O
ఉదాహరణలు	O
.	O

ముగింపు	O

ప్రభుత్వ	O
ప్రతినిధులు	O
సమాజంలో	O
భాగం	O
.	O

ఆ	O
మేరకు	O
సమాజ	O
ప్రభావం	O
వారి	O
మీద	O
ఉంటుంది	O
.	O

వారు	O
పాలనా	O
నిర్మాణంలో	O
భాగం	O
కూడా	O
.	O

అందుకే	O
వారు	O
మరింత	O
బాధ్యతగా	O
,	O
ఎప్పుడూ	O
సమున్నతంగా	O
ఉండాలి	O
.	O

దాన్ని	O
మరింత	O
బలోపేతం	O
చేసి	O
ప్రజలు	O
తమ	O
దేశ	O
చట్టాలను	O
అనుసరించేలా	O
ప్రోత్సహించాలి	O
.	O

అదే	O
సమయంలో	O
వాటిని	O
ఉల్లంఘించిన	O
వారిని	O
శిక్షించే	O
విధానాన్ని	O
కఠినతరం	O
చేయాలి	O
.	O

బాలల్లో	O
విజ్ఞాన	O
విస్తృతి	O

ప్రశ్న	O
:	O
మీ	O
బాల్యం	O
గురించి	O
,	O
విద్యాభ్యాసం	O
సాగిన	O
తీరు	O
గురించి	O
మాకు	O
చెప్పండి	O
.	O

మీ	O
కుటుంబం	O
నుంచి	O
మీకు	O
ఎలాంటి	O
సహాయం	O
లభించింది	O
.	O

అప్పుడు	O
మీకు	O
కలిగిన	O
అనుభవాల	O
ద్వారా	O
నాణ్యమైన	O
విద్యను	O
బోధించడంలో	O
లోటుపాట్లను	O
ఏ	O
విధంగా	O
అధిగమించారు	O
?	O

అనేక	O
రకాల	O
పనులు	O
చేస్తుండేవాడిని	O
.	O

మా	O
అన్నయ్య	O
చాలా	O
చురుకైనవాడు	O
,	O
సూక్ష్మబుద్ధి	O
.	O

నేను	O
అందుకు	O
భిన్నం	O
.	O

నిజానికి	O
,	O
చిన్నతనం	O
నుంచి	O
నాకు	O
కంప్యూటర్లు	O
అంటే	O
చాలా	O
ఇష్టం	O
.	O

తరగతి	O
గదిలో	O
అల్లరి	O
చేస్తాను	O
అని	O
టీచర్లు	O
తరచుగా	O
నా	O
తల్లిదండ్రులకు	O
ఫిర్యాదు	O
చేస్తుండే	O
వారు	O
.	O

సరిగా	O
చదవను	O
అని	O
అప్పుడప్పుడు	O
క్లాసు	O
నుంచి	O
బయటికి	O
పంపించేవారు	O
.	O

ప్రశ్న	O
:	O
ఆ	O
పరిస్థితి	O
నుంచి	O
మీరు	O
మారడానికి	O
దారితీసిన	O
పెద్ద	O
సంఘటన	O
ఏది	O
?	O

మా	O
స్కూల్	O
వార్షికోత్సవానికి	O
ఆయనను	O
ముఖ్య	O
అతిధిగా	O
ఆహ్వానించారు	O
.	O

అప్పుడు	O
నేను	O
అండాకారంలో	O
ఉన్న	O
కంప్యూటర్	O
స్క్రీన్	O
డిజైన్	O
చేశాను	O
.	O

వార్షికోత్సవంలో	O
నేను	O
ఆ	O
మోడల్	O
ప్రదర్శించాను	O
.	O

దూరం	O
నుంచి	O
ఆ	O
మోడల్	O
చూసిన	O
ఆయన	O
నా	O
దగ్గరికి	O
వచ్చారు	O
.	O

మంచి	O
భవిష్యత్తు	O
కోసం	O
ఇంకా	O
బాగా	O
డిజైన్	O
చేయాలి	O
అని	O
ప్రోత్సహించారు	O
.	O

ఆయన	O
ఇచ్చిన	O
స్ఫూర్తి	O
నా	O
జీవిత	O
గమనాన్ని	O
మార్చింది	O
.	O

దాని	O
ప్రభావంతో	O
కంప్యూటర్	O
సైన్సు	O
రంగంలో	O
,	O
సమాజం	O
కోసం	O
పని	O
చేయాలి	O
అని	O
నిర్ణయించుకున్నాను	O
.	O

మా	O
టీచర్లు	O
నా	O
గురించి	O
ఫిర్యాదు	O
చేస్తూ	O
శిక్ష	O
ఇస్తున్న	O
అప్పటికీ	O
వారు	O
నా	O
బాగోగుల	O
గురించే	O
ఎక్కువగా	O
ఆలోచిస్తూ	O
ఉండేవారు	O
.	O

నేను	O
ఐదవ	O
తరగతిలో	O
కంప్యూటర్	O
సైన్సు	O
ఎంపిక	O
చేసుకున్నాను	O
.	O

అది	O
ఐచ్ఛిక	O
విషయం	O
.	O

అందువల్ల	O
దానికి	O
అదనపు	O
ఫీజు	O
చెల్లించవలసి	O
వచ్చేది	O
.	O

కంప్యూటర్	O
ఫీజు	O
కోసం	O
నేను	O
మా	O
తల్లిదండ్రుల	O
వెంటపడేవాడిని	O
.	O

కంప్యూటర్	O
సైన్సు	O
నేర్చుకోవాలి	O
అన్నది	O
నా	O
కోరిక	O
.	O

అప్పుడు	O
అది	O
కొత్త	O
విషయం	O
.	O

ప్రశ్న	O
:	O
సాధారణంగా	O
ప్రభుత్వ	O
ఉద్యోగం	O
వచ్చిన	O
తరువాత	O
ఇక	O
చాల్లే	O
ఇక	O
నేర్చుకోవలసింది	O
ఏమీ	O
లేదు	O
అనే	O
భావన	O
కలుగుతుంది	O
.	O

మంద	O
స్థితి	O
వచ్చేస్తుంది	O
.	O

కానీ	O
మీ	O
విషయంలో	O
ఉద్యోగం	O
రావడంతోనే	O
మీ	O
జీవన	O
ప్రయాణం	O
మొదలైనట్లు	O
కనిపిస్తోంది	O
.	O

విద్యావ్యవస్థలో	O
పరివర్షనకు	O
దారితీసిన	O
ఈ	O
మార్గం	O
వెంట	O
మీ	O
అడుగులు	O
పడిన	O
తీరు	O
ఏమిటి	O
?	O

రంజిత్	-NEP
:	O
ఉద్యోగం	O
వచ్చింది	O
.	O

అందులోనూ	O
అంతగా	O
భద్రత	O
లేని	O
ఉద్యోగం	O
వచ్చిన	O
అప్పుడు	O
మీరు	O
జీతం	O
గురించి	O
గాని	O
,	O
ఇతర	O
విషయాల	O
గురించి	O
గాని	O
ఎక్కువగా	O
ఆలోచించరు	O
.	O

ప్రతిరోజూ	O
మీరు	O
మనుష్యులతో	O
,	O
భావి	O
భారత	O
పౌరులతో	O
పని	O
చేస్తుంటారు	O
.	O

నిజానికి	O
వారు	O
అంతా	O
ఎంతో	O
వినూత్న	O
భావనలు	O
ఉన్న	O
శక్తివంతమైన	O
విద్యార్థులు	O
.	O

పటేల్‌	-NEP
కృషి	O
ఫలితంగా	O
బ్రిటిష్‌	O
పాలకులు	O
ప్రవేశపెట్టిన	O
"	O
భారత	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్	O
"	O
(	O
Indian	O
Civil	O
Service	O
)	O
ను	O
రద్దు	O
చేసి	O
,	O
దాని	O
స్థానంలో	O
భారత	O
పాలన	O
సర్వీసును	O
(	O
Indian	O
Administrative	O
Service	O
)	O
ప్రవేశపెట్టారు	O
.	O

ఆనాటి	O
నుండి	O
నేటి	O
వరకు	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వ	O
పాలన	O
వ్యవహారాలలోనూ	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనా	O
వ్యవహారాలను	O
అధికారులు	O
ప్రముఖ	O
భూమికను	O
పోషిస్తున్నారు	O
.	O

సాంప్రదాయ	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనలో	O
భాగం	O
అయిన	O
రెవెన్యూ	O
పాలన	O
శాంతి	O
-	O
భద్రతలతో	O
పాటు	O
,	O
స్వతంత్ర	O
భారతావనిలో	O
సంక్షేమ	O
విధులను	O
,	O
అభివృద్ధి	O
పనుల	O
అమలు	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వీసు	O
ఉద్యోగులకు	O
అప్పగించడం	O
జరిగింది	O
.	O

కేంద్ర	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనలో	O
అధికారుల	O
ప్రాముఖ్యం	O
పాత్ర	O
పెరిగింది	O
.	O

స్వాతంత్రం	O
అనంతరం	O
అనివార్యమైన	O
పరిస్థితుల్లో	O
ప్రభుత్వ	O
రంగ	O
సంస్థల	O
నిర్వహణను	O
అధికారులకు	O
అప్పగించారు	O
.	O

వీరికి	O
ప్రభుత్వ	O
రంగ	O
సంస్థలను	O
సమర్థవంతంగా	O
నిర్వహించడానికి	O
అవసరమైన	O
పరిజ్ఞానం	O
లేనందువలన	O
ప్రభుత్వరంగ	O
సంస్థలు	O
సమర్థవంతంగా	O
పని	O
చేయలేకపోయాయి	O
అన్న	O
విమర్శ	O
ఉంది	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీస్‌	O
ఉద్యోగులు	O
ప్రముఖంగా	O
అధికారుల	O
పనితీరుపై	O
సామాన్య	O
ప్రజలలో	O
అసంతృప్తి	O
ఉంది	O
.	O

మన	O
దేశంలో	O
సివిల్‌	O
సర్వీసు	O
పాలనా	O
విధానంలో	O
ఎర్ర	O
టైపు	O
విధానం	O
(	O
Redtapism	O
)	O
,	O
లంచగొండితనం	O
,	O
బంధు	O
పక్షపాతం	O
వంటి	O
అనేక	O
అవాంఛనీయమైన	O
లక్షణాలు	O
మనకు	O
కనిపిస్తాయి	O
.	O

రాజకీయ	O
తటస్థ	O
విధానం	O
(	O
Political	O
Neutrality	O
)	O
:	O
సివిల్‌	O
సర్వీసులకు	O
చెందిన	O
ఉద్యోగులు	O
రాజకీయ	O
తటస్థ	O
విధానం	O
ఆధారంగా	O
తమ	O
విధులను	O
నిర్వహించాలి	O
.	O

వీరు	O
ఏ	O
రాజకీయ	O
పార్టీలో	O
సభ్యులుగా	O
ఉండరాదు	O
.	O

అధికారంలో	O
ఉన్న	O
పార్టీ	O
విధి	O
విధానాలను	O
సివిల్‌	O
ఉద్యోగులు	O
అమలు	O
చేయాలి	O
.	O

సివిల్‌	O
ఉద్యోగుల	O
రోజువారి	O
చర్యలలో	O
రాజకీయ	O
కార్యనిర్వహణాధికారులు	O
జోక్యం	O
చేసుకోరాదు	O
.	O

దురదృష్టవశాత్తు	O
ఈ	O
రకంగా	O
జరగడం	O
లేదు	O
.	O

రాజకీయ	O
కార్యనిర్వహణాధికారులు	O
సివిల్‌	O
ఉద్యోగుల	O
పోస్టింగ్‌ల	O
విషయంలో	O
పదోన్నతుల	O
విషయంలో	O
సామర్థ్యం	O
కంటే	O
వారికి	O
విధేయులుగా	O
పని	O
చేసే	O
వారికి	O
ప్రాముఖ్యం	O
ఇస్తున్నారు	O
.	O

ఈ	O
కారణంగా	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనలో	O
అసమర్ధత	O
పెరుగుతుంది	O
.	O

సివిల్‌	O
ఉద్యోగులకు	O
సంబంధించిన	O
పోస్టింగులు	O
,	O
బదిలీలు	O
,	O
భర్తరఫ్	O
,	O
పదోన్నతి	O
సక్రమంగా	O
జరగాలి	O
అంటే	O
పక్షపాతరహితమైన	O
సివిల్‌	O
సర్వీసు	O
బోర్డును	O
ఏర్పాటు	O
చేయాలి	O
.	O

ఈ	O
రకంగా	O
చేయటం	O
వలన	O
ఉద్యోగుల	O
సుస్థితి	O
,	O
సామర్థ్యం	O
పెరుగుతుంది	O
.	O

ప్రజలకు	O
జవాబుదారీతనం	O
వహించాలి	O
:	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
సంస్కరణల	O
గురించి	O
చర్చించిన	O
అప్పుడు	O
వారిని	O
ఏ	O
రకంగా	O
ప్రజలకు	O
జవాబుదారీ	O
వహించేలా	O
చేయాలి	O
అనే	O
అంశంపై	O
దృష్టి	O
సారించాలి	O
.	O

భారత	O
పార్లమెంటరీ	O
విధానంలో	O
సివిల్‌	O
ఉద్యోగులు	O
ప్రత్యక్షంగా	O
వారి	O
విధి	O
నిర్వహణకు	O
సంబంధించి	O
ప్రజలకు	O
జవాబుదారీ	O
వహించరు	O
.	O

వీరు	O
రాజకీయ	O
కార్యనిర్వహణాధికారులకు	O
జవాబుదారి	O
వహిస్తారు	O
.	O

ఈ	O
పరిస్థితిలో	O
మార్పు	O
రావాలి	O
అంటే	O
పౌరహక్కుల	O
చట్టాన్ని	O
(	O
citizen	O
character	O
)	O
సామాజిక	O
తనిఖీ	O
/	O
ఆడిట్‌	O
(	O
social	O
audit	O
)	O
వంటి	O
విధానాలను	O
మరింత	O
బలోపేతం	O
చేయాలి	O
.	O

సమాచార	O
హక్కు	O
చట్టం	O
అమలులోనికి	O
వచ్చిన	O
తర్వాత	O
సివిల్‌	O
ఉద్యోగులు	O
ప్రజలకు	O
తమ	O
విధి	O
నిర్వహణకు	O
సంబంధించి	O
జవాబుదారీ	O
వహిస్తున్నారు	O
.	O

ఈ	O
చట్టం	O
వలన	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పనితీరులో	O
కొన్ని	O
సకారాత్మక	O
మార్పులు	O
వచ్చాయి	O
.	O

ప్రభుత్వ	O
పాలనలో	O
రహస్యం	O
స్థానంలో	O
పౌర	O
పారదర్శకత	O
పెరిగింది	O
.	O

లంచగొండితనం	O
,	O
పాలనలో	O
అలసత్వం	O
కొంత	O
మేర	O
తగ్గింది	O
.	O

సమాచార	O
హక్కు	O
కారణంగా	O
తప్పు	O
చేస్తే	O
ప్రజలు	O
ప్రశ్నిస్తారు	O
అన్న	O
భావన	O
సివిల్	O
ఉద్యోగులలో	O
కలిగింది	O
.	O

సివిల్‌	O
ఉద్యోగుల	O
పనితీరు	O
మదింపు	O
ఎప్పుడూ	O
సమస్యే	O
.	O

వీరి	O
పనితీరు	O
మదింపుకు	O
సంబంధించిన	O
వార్షిక	O
నివేదికలను	O
పై	O
స్థాయి	O
అధికారులు	O
తయారు	O
చేస్తారు	O
.	O

చాలా	O
సందర్భాలలో	O
వీరు	O
ఈ	O
నివేదికలను	O
నిష్పక్షపాతంగా	O
రూపొందిస్తారు	O
అన్న	O
నమ్మకం	O
లేదు	O
.	O

'	O
ఎన్‌ఇఎస్‌డిఏ	-NEO
'	O
కింద	O
అంచనా	O
వేయడంలో	O
-	O
"	O
లభ్యత	O
,	O
వినియోగ	O
సౌలభ్యం	O
,	O
అట్టడుగుదాకా	O
సేవల	O
ప్రదానం	O
,	O
సమీకృత	O
సేవాప్రదానం	O
,	O
సారాంశ	O
లభ్యత	O
,	O
సమాచార	O
భద్రత	O
-	O
గోప్యత	O
,	O
ప్రస్తుత	O
స్థితి	O
/	O
అభ్యర్థన	O
అనుసరణ	O
"	O
వగైరాలు	O
పారామితులుగా	O
ఉంటాయి	O
.	O

ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
కోవిడ్‌	O
-	O
19	O
మహమ్మారి	O

ప్రస్తుత	O
మహమ్మారి	O
వేళ	O
విధాన	O
రూపకర్తలు	O
,	O
పరిపాలన	O
,	O
సమాజం	O
నడుమ	O
సమాచార	O
వినిమయం	O
,	O
నాయకత్వం	O
,	O
సమన్వయాల్లో	O
ముఖ్యమైన	O
పరికరంగా	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
ముఖ్య	O
పాత్ర	O
పోషించింది	O
.	O

ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
కార్యక్రమాల	O
ద్వారా	O
ఏర్పడిన	O
డిజిటల్‌	O
సాంకేతికతలు	O
విజ్ఞాన	O
భాగస్వామ్యంలోనే	O
కాకుండా	O
సంయుక్త	O
పరిశోధనలను	O
ప్రోత్సహించడం	O
,	O
పౌరులకు	O
పారదర్శక	O
మార్గదర్శనం	O
చేయడంలో	O
ఎంతగానో	O
దోహదపడ్డాయి	O
.	O

-	O
19	O
కేసులకు	O
సంబంధించిన	O
ఆన్‌లైన్‌	O
గణాంక	O
నిధి	O
,	O
దిగ్బంధం	O
మార్గదర్శకాలు	O
,	O
ప్రయాణ	O
ఆంక్షలు	O
,	O
ఆస్పత్రులతో	O
ఖాళీ	O
పడకల	O
/	O
ఆక్సిజన్‌	O
సిలిండర్ల	O
వివరాలు	O
,	O
ఆర్థిక	O
తోడ్పాటు	O
,	O
సహాయం	O
పంపిణీ	O
వగైరాలు	O
అన్నీ	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
మౌలిక	O
సదుపాయాల	O
ద్వారానే	O
సాగాయి	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
మహమ్మారి	O
పీడిత	O
పేదలకు	O
గరీబ్‌	O
కల్యాణ్‌	O
యోజన	O
(	O
పీఎంజీకేవై	O
)	O
కింద	O
సహాయ	O
సామగ్రి	O
అందజేయడం	O
సహా	O
ప్రజా	O
పంపిణీ	O
వ్యవస్థ	O
ద్వారా	O
ఆహార	O
ధాన్యాల	O
సరఫరా	O
,	O
నగదు	O
చెల్లింపులు	O
వగైరాలు	O
అన్నిటికీ	O
'	O
జనధన్‌	O
ఆధార్	O
-	O
మొబైల్‌	O
(	O
జేఏఎం	O
)	O
ప్రదాన	O
వ్యవస్థ	O
ముఖ్యమైన	O
వాహకంగా	O
దోహదపడింది	O
.	O

కోవిడ్‌	O
రోగులను	O
కనుగొనడంతో	O
పాటు	O
టీకాలు	O
వేయడంలో	O
ప్రభుత్వానికి	O
,	O
పౌరులకు	O
'	O
ఆరోగ్యసేతు	O
,	O
కో	O
-	O
విన్	O
'	O
అనువర్తనాలు	O
ప్రధాన	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
ఉపకరణాలు	O
అయ్యాయి	O
.	O

అలాగే	O
ఆస్పత్రులలో	O
రద్దీ	O
తగ్గింపులో	O
ప్రత్యామ్నాయంగా	O
'	O
ఈ	O
-	O
డాక్టర్	O
,	O
టెలి	O
-	O
వీడియో	O
సంప్రదింపుల	O
'	O
సదుపాయాలు	O
ప్రారంభించబడ్డాయి	O
.	O

అనుక్షణ	O
సత్వర	O
ప్రతిస్పందన	O
రాకపోకలు	O
,	O
సంక్షోభ	O
అంచనాలు	O
వగైరాల	O
కోసం	O
'	O
స్మార్ట్‌	O
సిటీ	O
'	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలు	O
వినియోగించబడ్డాయి	O
.	O

ఉదాహరణకు	O
?	O
భారతదేశంలో	-NEL
'	O
స్మార్ట్‌	O
సిటీ	O
కార్యక్రమం	O
'	O
లో	O
భాగంగా	O
2015లో	-NETI
ప్రారంభించిన	O
'	O
పింప్రి	O
-	O
చించివాడ్	O
'	O
సిటీ	O
తన	O
సమీకృత	O
సార్వత్రిక	O
కంట్రోల్‌	O
రూమ్‌ను	O
కోవిడ్	O
-	O
19	O
సమయంలో	O
కంట్రోల్‌	O
సెంటర్‌గా	O
మార్చేసింది	O
.	O

తదనుగుణంగా	O
సత్వర	O
వివరాల	O
లభ్యత	O
,	O
వీడియో	O
ద్వారా	O
పర్యవేక్షణ	O
,	O
కోవిడ్	O
-	O
19	O
కేసుల	O
భౌగోళిక	O
ప్రదేశాలపై	O
గగనతల	O
నిఘా	O
కోసం	O
డ్రోన్ల	O
వినియోగం	O
,	O
తెరచి	O
ఉన్న	O
మందుల	O
షాపుల	O
గుర్తింపు	O
,	O
ఆస్పత్రుల	O
సామర్థ్యంపై	O
పర్యవేక్షణ	O
తదితర	O
కార్యకలాపాలను	O
ఈ	O
కంట్రోల్‌	O
సెంటర్‌	O
ద్వారా	O
నిర్వహించారు	O
.	O

సవాళ్లు	O
అధిగమన	O
మార్గాలు	O

అనేక	O
కొత్త	O
అంశాలు	O
,	O
వినూత్న	O
ఈ	O
-	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలను	O
జోడించడం	O
ద్వారా	O
కోవిడ్	O
-	O
19	O
సమయంలో	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
ప్రాజెక్టుల	O
పరిధి	O
అనూహ్యంగా	O
విస్తరించింది	O
.	O

ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌తో	O
అనుసంధానమైన	O
భారతదేశ	-NEL
జనాభా	O
నేడు	O
ప్రపంచంలోనే	O
అతి	O
పెద్ద	O
వ్యక్తిగత	O
సమాచారం	O
గల	O
సమాచార	O
భాండాగారాలలో	O
ఒకటిగా	O
పరిగణనలోకి	O
రాగలదు	O
.	O

కోవిడ్‌	O
అనంతర	O
పరిణామాల్లో	O
భాగంగా	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
పరిధి	O
ఆకస్మిక	O
విస్తరణ	O
నేపథ్యంలో	O
ఇప్పుడు	O
ముఖ్యమైన	O
సవాలు	O
మన	O
ముందు	O
ఉంది	O
.	O

ఆ	O
మేరకు	O
భారత	O
రాజ్యాంగం	O
హామీ	O
ఇచ్చిన	O
ప్రాథమిక	O
హక్కులు	O
,	O
విలువలతో	O
సమన్వయం	O
చేసుకోగల	O
సురక్షిత	O
,	O
సమర్థ	O
,	O
విశ్వసనీయ	O
,	O
పారదర్శక	O
వ్యవస్థకు	O
భరోసా	O
ఇవ్వాల్సి	O
ఉంటుంది	O
.	O

కోవిడ్‌	O
అనంతర	O
కాలంలో	O
ప్రభుత్వం	O
కింది	O
చర్యల	O
ద్వారా	O
సమర్థ	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
విధానాన్ని	O
అభివృద్ధి	O
చేయాల్సి	O
ఉంది	O
:	O

-	O
ప్రభుత్వాల్లోని	O
శాఖలు	O
,	O
సంస్థల	O
మధ్య	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
మౌలిక	O
సదుపాయాల	O
అంతర	O
నిర్వహణ	O
.	O

-	O
'	O
ఏ	O
ఒక్కరూ	O
వెనుకబడరాదు	O
'	O
అనే	O
నినాదం	O
వాస్తవం	O
అయ్యేలా	O
సార్వజనీన	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్‌	O
నిర్మాణాన్ని	O
అభివృద్ధి	O
చేయడం	O
.	O

-	O
సమర్థ	O
డేటా	O
రక్షణ	O
చట్టం	O
,	O
పరిపాలనపరమైన	O
నిబంధనలకు	O
చట్ట	O
రూపం	O
ఇవ్వడం	O
-	O
డేటా	O
లీకేజీ	O
,	O
దుర్వినియోగం	O
వగైరాల	O
నివారణ	O
దిశగా	O
భద్రత	O
స్థాయిలను	O
పెంచడం	O
.	O

-	O
సార్వజనీన	O
డిజిటల్‌	O
పర్యావరణ	O
వ్యవస్థ	O
,	O
అందుకోసం	O
డిజిటల్‌	O
పరిజ్ఞానం	O
పెంపు	O
,	O
వినియోగం	O
పెంపు	O
దిశగా	O
లభ్యతను	O
మెరుగుపరచడం	O
-	O
లక్ష్యాల	O
సాధన	O
సహస్రాబ్ది	O
కోసం	O
నిర్దిష్ట	O
రంగాలవారీ	O
తప్పనిసరి	O
సేవలపై	O
దృష్టి	O
సారించడం	O
.	O

-	O
సేవా	O
ప్రదానం	O
మెరుగుదల	O
కోసం	O
ఆధునిక	O
సాంకేతికతలను	O
అందిపుచ్చుకోవడం	O
,	O
సమీకృత	O
సేవాప్రదానంపై	O
దృష్టి	O
సారించడం	O
.	O

ఇటువంటి	O
పరిస్థితులలోనే	O
వ్యాధుల	O
నివారణకు	O
విధానపరమైన	O
చర్యలు	O
అవసరం	O
.	O

వైద్య	O
పరిభాషలో	O
అంటువ్యాధులు	O
కాని	O
జబ్బులు	O
(	O
నాన్	O
-	O
కమ్యూనికబుల్	O
డిసీజెస్	O
-	O
ఎన్‍సిడిలు	O
జీవనశైలికి	O
సంబంధించినవి	O
.	O

మనం	O
ఎలాంటి	O
ఆహారాన్ని	O
తింటున్నాం	O
,	O
ఎటువంటి	O
గాలి	O
పీలుస్తున్నాం	O
,	O
ఏవిధమైన	O
పరిసరాలలో	O
నివసిస్తున్నాం	O
ఇవి	O
అన్నీ	O
మన	O
శరీరంలో	O
విషం	O
పేరుకు	O
పోవడానికి	O
దోహద	O
పడుతున్నాయి	O
.	O

మనం	O
అనుసరిస్తున్న	O
అభివృద్ధి	O
నమూనా	O
ఏమిటంటే	O
,	O
మొదట	O
కలుషితం	O
చేసేస్తున్నాం	O
,	O
తర్వాత	O
దాన్ని	O
శుభ్రం	O
చేయడం	O
ఎలా	O
అని	O
ఆలోచిస్తున్నాం	O
.	O

పారిశ్రామికీకరణ	O
-	O
రసాయానికీకరణ	O
ద్వారా	O
ఆహారాన్ని	O
కలుషితం	O
చేసుకునే	O
అభివృద్ధి	O
విధానాన్ని	O
అనుసరిస్తున్నాం	O
మనం	O
.	O

ముందుగా	O
అనారోగ్యానికి	O
కారణమయ్యే	O
జంక్	O
ఫుడ్	O
తినేయడం	O
.	O

తరువాత	O
జిమ్కు	O
వెళ్లి	O
వ్యాయామం	O
చేద్దామా	O
?	O

ఆర్గానిక్	O
ఫుడ్	O
తిందామా	O
?	O

అని	O
ఆలోచించడం	O
ఎందుకు	O
?	O

ఇటువంటి	O
పరివర్తనను	O
మనం	O
మానుకోలేమా	O
అనే	O
ప్రశ్న	O
ఉత్పన్నమవుతుంది	O
.	O

పేదరికం	O
,	O
అనారోగ్యంతో	O
బాధపడే	O
స్థితి	O
నుండి	O
సంపన్నులుగా	O
ఆరోగ్యవంతమైన	O
స్థితికి	O
మనం	O
అభివృద్ధి	O
చెందలేమా	O
?	O

సులువుగా	O
తప్పించుకోగలిగే	O
జీవనశైలి	O
సంబంధిత	O
వ్యాధులను	O
దరిచేరకుండా	O
చేసుకోలేమా	O
?	O

ఇటువంటి	O
పరిస్థితులలోనే	O
మార్పు	O
అవసరం	O
.	O

మన	O
ఆరోగ్యం	O
మనచుట్టూ	O
ఉన్న	O
పర్యావరణ	O
పరిరక్షణ	O
మధ్య	O
సంబంధాన్ని	O
కాపాడవలసిన	O
అవసరము	O
ఉన్నది	O
.	O

ఇప్పుడు	O
ఎక్కడ	O
చూసినా	O
కలుషితమైన	O
నీళ్ళే	O
ఉన్నాయి	O
.	O

నదులు	O
అంతరించిపోవడానికి	O
కారణము	O
అవుతున్నాయి	O
.	O

మన	O
దేశంలో	O
పెద్దసంఖ్యలో	O
శిశుమరణాలకు	O
దారితీస్తున్న	O
ప్రధాన	O
కారణాలలో	O
ఇది	O
కూడా	O
ఒకటి	O
.	O

వంటకోసం	O
పరిశుభ్రమైన	O
ఇంధనం	O
అందుబాటులో	O
లేకపోవడంతో	O
మహిళలు	O
వంటచెరుకుపై	O
ఆధారపడవలసి	O
వస్తోంది	O
.	O

దీనివల్ల	O
మహిళలు	O
ప్రాణాంతకమైన	O
శ్వాసకోశ	O
సంబంధిత	O
అనారోగ్య	O
సమస్యలతో	O
సతమతమం	O
అవుతున్నారు	O
.	O

నగరాలలో	O
గాలి	O
విషపూరితం	O
కావడానికి	O
కూడా	O
ఇదే	O
కారణం	O
.	O

అందువల్ల	O
,	O
పర్యావరణం	O
బాగున్నదా	O
లేదా	O
అనే	O
అంశాన్ని	O
తెలుసుకోవడానికి	O
ప్రజల	O
ఆరోగ్యమే	O
సూచికగా	O
నిలుస్తుంది	O
.	O

ఎస్‍డిజిలలో	O
పేర్కొన్న	O
ప్రతి	O
లక్ష్యంతో	O
బాలలకు	O
సంబంధం	O
ఉంది	O
.	O

ప్రతి	O
లక్ష్యం	O
బాలల	O
ఆరోగ్యంతో	O
,	O
భూగ్రహ	O
పరిరక్షణతో	O
ముడిపడి	O
ఉంది	O
.	O

మనం	O
ప్రగతి	O
సాధించామా	O
లేదా	O
అన్నది	O
ఎస్‍డిజి	O
లక్ష్యాల	O
సాధనను	O
బట్టి	O
ఉంటుంది	O
.	O

అయితే	O
,	O
మనం	O
ఈ	O
బంధాన్ని	O
అర్ధం	O
చేసుకోవడంలో	O
విఫలమవుతున్నాం	O
.	O

అమిత	O
మద్యపానం	O
,	O
పొగతాగడం	O
,	O
ఆహారం	O
తీసుకోవడంలో	O
లోపం	O
,	O
శారీరక	O
శ్రమ	O
లేకపోవడం	O
.	O

అందువల్ల	O
,	O
మనం	O
తీసుకునే	O
ఆహారంలో	O
ఉప్పు	O
,	O
చక్కెర	O
,	O
కొవ్వు	O
ఎక్కువ	O
మోతాదులో	O
లేకుండా	O
చూసుకోవడంతో	O
పాటు	O
పౌష్టికాహార	O
లోపం	O
లేకుండా	O
జాగ్రత్త	O
పడవలసిన	O
అవసరము	O
ఉన్నది	O
.	O

విష	O
పదార్ధాల	O
వినియోగం	O
పునాదులపై	O
ఆర్ధిక	O
వ్యవస్థలు	O
నిర్మితమవుతున్న	O
సంగతి	O
మన	O
అందరికీ	O
తెలిసినదే	O
.	O

మనం	O
ధనికులము	O
అయ్యే	O
కొద్దీ	O
,	O
ఆరోగ్య	O
సంరక్షణ	O
వ్యయం	O
కూడా	O
పెరిగిపోతుంది	O
.	O

పేద	O
వర్గాలకు	O
సోకే	O
వ్యాధులను	O
నియంత్రించడం	O
తేలికైన	O
పని	O
.	O

ఉదాహరణకు	O
,	O
తాగునీటిలో	O
మైక్రోబ్స్	O
వల్ల	O
కలరా	O
వ్యాధి	O
వ్యాపిస్తుంది	O
.	O

విద్యా	O
,	O
వైజ్ఞానిక	O
రంగాలతో	O
పాటు	O
ఆరోగ్య	O
,	O
వైద్య	O
,	O
ప్రజా	O
సంక్షేమ	O
రంగాలలో	O
సైతం	O
గణనీయమైన	O
ప్రగతిని	O
సాధించే	O
దిశగా	O
ప్రణాళికలు	O
సిద్ధం	O
చేసి	O
,	O
అమలులోకి	O
తీసుకురావడం	O
మొదలు	O
పెట్టారు	O
.	O

ఫలితంగా	O
ఆరోగ్యరంగంలో	O
భారతదేశంలో	-NEL
గణనీయమైన	O
ప్రగతిని	O
సాధించగలిగింది	O
.	O

(	O
భారతదేశ	O
జనాభా	O
పెరుగుదల	O
చిత్రం	O
-	O
మిలియన్లలో	O
జనాభా	O
పెరుగుదల	O
)	O
.	O

ఇంత	O
పెద్ద	O
జన	O
భారతానికి	O
వైద్యాన్ని	O
అందించడం	O
నిజంగా	O
సవాళ్ళతో	O
కూడుకున్న	O
అంశం	O
.	O

ప్రభుత్వ	O
కృషి	O
,	O
ప్రణాళికా	O
బద్ధమైన	O
విధానాల	O
ద్వారా	O
ఆరోగ్య	O
రంగంలో	O
గణనీయమైన	O
ప్రగతిని	O
సాధించగలిగాం	O
.	O

ప్రజల	O
జీవన	O
ప్రమాణ	O
స్థాయి	O
,	O
ఆయుః	O
ప్రమాణ	O
స్థాయి	O
మరింత	O
పెరిగింది	O
.	O

శిశు	O
మరణాల	O
రేటు	O
తగ్గిచుకోగలిగాం	O
,	O
పోషకాహార	O
లోపాన్ని	O
అధిగమిస్తున్నాం	O
,	O
రోగనిరోధక	O
టీకాలు	O
వేయించడం	O
,	O
వైద్య	O
కేంద్రాల్లో	O
ప్రసవాలు	O
పెంచగలిగాం	O
.	O

అంటువ్యాధుల	O
నిర్మూలనలో	O
ప్రణాళికాబద్ధంగా	O
ముందుకు	O
సాగుతున్నాం	O
.	O

అసంక్రమిత	O
వ్యాధుల	O
(	O
నాన్	O
కమ్యూనికబుల్	O
డిసీజెస్	O
)	O
విషయంలో	O
ప్రజల్లో	O
క్రమంగా	O
అవగాహన	O
పెరుగుతోంది	O
.	O

పలు	O
పంచవర్ష	O
ప్రణాళికలు	O
,	O
పథకాలు	O
,	O
అభివృద్ధి	O
కార్యక్రమాలతో	O
అనేక	O
రంగాల్లో	O
అభివృద్ధిని	O
సాధిస్తున్నాం	O
.	O

అందులో	O
ప్రధానంగా	O
చెప్పుకోదగినది	O
వైద్య	O
రంగమే	O
.	O

-	O
ప్రస్తుతం	O
అంటే	O
ఇటీవల	O
గణాంకాల	O
ప్రకారం	O
,	O
అందులో	O
పెరుగుదల	O
ఉండొచ్చు	O
.	O

మహమ్మారులను	O
సమర్థవంతంగా	O
ఎదుర్కొన్న	O
భారతదేశం	-NEL
.	O

భారతదేశానికి	-NEL
స్వాతంత్ర్యం	O
సిద్ధించిన	O
సమయంలో	O
మశూచి	O
ఎక్కువ	O
ఉండేది	O
.	O

పాఠశాల	O
స్థాయిలో	O
బి.సి.జి.	-NEAR
టీకా	O
కార్యక్రమాన్ని	O
ప్రారంభించిన	O
భారతదేశం	-NEL
1962లో	-NETI
జాతీయ	O
మశూచి	O
నిర్మూలనా	O
కార్యక్రమాన్ని	O
ప్రారంభించింది	O
.	O

ఎలుకల	O
ద్వారా	O
వ్యాపించే	O
ప్లేగు	O
వ్యాధిని	O
భారతదేశం	-NEL
అదిగమించగలిగింది	O
.	O

అలాగే	O
కలరాను	O
సైతం	O
సమర్థవంతంగా	O
ఎదుర్కోగలిగింది	O
.	O

పిల్లలను	O
వైకల్యానికి	O
గురి	O
చేసే	O
పోలియోకు	O
1970లో	-NETI
భారతదేశం	-NEL
నోటి	O
వ్యాక్సిన్‍ను	O
రూపొందించింది	O
.	O

సుస్థిర	O
జీవనం	O
.	O

ప్రధాన	O
వ్యాసం	O
.	O

మనుగడ	O
కోసం	O
పర్యావరణంతో	O
అనుబంధం	O
.	O

ఆరోగ్యం	O
పర్యావరణానికి	O
సూచిక	O
.	O

మన	O
జీవనశైలిలో‍	O
పరివర్తనలను	O
నివారించడానికి	O
మన	O
ఆరోగ్యం	O
,	O
పర్యావరణ	O
పరిరక్షణల	O
మధ్య	O
అనుబంధాన్ని	O
కొనసాగించడం	O
ఎంతో	O
కీలకం	O
.	O

దీనివల్ల	O
అభివృద్ధి	O
చెందుతున్న	O
దశలో	O
ఉన్న	O
మన	O
దేశం	O
పై	O
పెనుభారం	O
పడుతోంది	O
.	O

భారతదేశ	O
ప్రజలలో	O
ఎపిడిమాలజీ	O
పరివర్తన	O
దశలో	O
ఉన్నది	O
అని	O
అర్ధమవుతోంది	O
.	O

బీహార్	-NEL
,	O
ఝార్ఖండ్	-NEL
రాష్ట్రాల	O
కన్నా	O
ఎక్కువ	O
జిడిపి	O
కలిగిన	O
గుజరాత్	-NEL
,	O
మహారాష్ట్ర	-NEL
,	O
తమిళనాడు	-NEL
,	O
చండీగఢ్‍లలో	-NEL
ఈ	O
ఈవ్యాధి	O
ఎక్కువగా	O
ఉన్నది	O
.	O

ఎక్కువ	O
ఆదాయ	O
వర్గాలు	O
నివసిస్తున్న	O
ఢిల్లీ	-NEL
,	O
గోవా	-NEL
రాష్ట్రాలలో	O
శాంపిళ్లను	O
ఇంకా	O
పరిశీలించవలసి	O
ఉన్నది	O
.	O

గ్రామీణ	O
ప్రాంతాలతో	O
పోల్చిచూసినప్పుడు	O
పట్టణాలలోనే	O
మధుమేహ	O
బాధితులు	O
అధికంగా	O
ఉన్నారు	O
.	O

ఆందోళన	O
కలిగించే	O
విషయం	O
ఏమిటంటే	O
,	O
ధనిక	O
పట్టణ	O
రాష్ట్రాలలో	O
నివసిస్తున్న	O
సంపన్నుల	O
కంటే	O
,	O
పేద	O
కుటుంబాలలోనే	O
మధుమేహం	O
బారిన	O
పడుతున్న	O
వారి	O
సంఖ్య	O
చాలా	O
ఎక్కువగా	O
ఉన్నది	O
అని	O
అధ్యయనంలో	O
తేలింది	O
.	O

అంటే	O
,	O
సంపద	O
కలిగిన	O
రాష్ట్రాలలో	O
జీవిస్తున్న	O
ధనవంతులు	O
ఆరోగ్యకరమైన	O
ఆహారానికి	O
అలవాటు	O
పడుతున్నారు	O
అని	O
అర్ధమవుతోంది	O
.	O

అయితే	O
,	O
ఇప్పుడు	O
పేద	O
ప్రజలు	O
హానికరమైన	O
ఆహారం	O
మోజులో	O
పడి	O
మోసపోతున్నారు	O
.	O

సామాజికంగా	O
-	O
ఆర్ధికంగా	O
అభివృద్ధి	O
చెందుతున్న	O
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల	O
ప్రజలు	O
మధుమేహానికి	O
గురి	O
అవుతున్నారు	O
అని	O
అధ్యయనంలో	O
వెల్లడించారు	O
.	O

"	O
మధుమేహం	O
వ్యాధి	O
ఎపిడమిక్	O
పరివర్తన	O
దశలో	O
ఉన్నది	O
"	O
.	O

పట్టణ	O
ప్రాంతాల్లో	O
పెద్దసంఖ్యలో	O
నివసిస్తున్న	O
పేదప్రజలు	O
,	O
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాలలో	O
ఎక్కువ	O
సంఖ్యలో	O
సంపన్నులు	O
అవుతున్నవారు	O
,	O
ఇటువంటి	O
స్థితిలో	O
ఆరోగ్య	O
పరిస్థితి	O
చేయిదాటిపోయేలా	O
ఉన్నది	O
.	O

హానికరమైన	O
ఆహారానికి	O
అలవాటు	O
పడడం	O
వల్ల	O
మనం	O
ఆహార	O
కొరత	O
లేదా	O
పౌష్టికాహారలోపం	O
పరిస్థితుల	O
నుండి	O
అధిక	O
పౌష్టికాహారం	O
దిశగా	O
వెళ్తున్నాం	O
.	O

ఇటువంటి	O
పరివర్తనను	O
నివారించవలసిన	O
అవసరము	O
ఉన్నది	O
.	O

దారుణమైన	O
పరిస్థితి	O
ఏమిటంటే	O
,	O
పేదవర్గాల	O
ప్రజలు	O
ఇప్పుడు	O
ఖరీదైన	O
వైద్యం	O
అవసరమయ్యే	O
క్యాన్సర్	O
,	O
డయాబిటిస్	O
వంటి	O
వ్యాధుల	O
బారిన	O
పడుతున్నారు	O
అని	O
ఐసిఎంఆర్	-NEO
అధ్యయనంలో	O
పేర్కొంది	O
.	O

యోజన	O
.	O

చీఫ్	O
ఎడిటర్స్	O
డెస్క్	O
.	O

సంపాదకీయం	O
.	O

సర్వే	O
భవంతు	O
సుఖినః	O
.	O

కరోనా	O
మహమ్మారి	O
చుట్టుముట్టిన	O
ప్రస్తుత	O
దురదృష్టకర	O
పరిస్థితులలో	O
ఎటుచూసినా	O
మరణ	O
వార్తలు	O
,	O
కష్టాలు	O
,	O
నష్టాలు	O
,	O
కన్నీళ్లు	O
,	O
దుఃఖం	O
,	O
బాధలు	O
అలుముకొని	O
ఉన్నాయి	O
.	O

జడలు	O
విప్పిన	O
ఈ	O
విషాదం	O
వెనుక	O
ఉన్న	O
వాస్తవికత	O
ఇంకా	O
బహిరంగం	O
కావలసి	O
ఉంది	O
.	O

మహమ్మారి	O
రెండవ	O
ఉధృతి	O
ఆరోగ్యవ్యవస్థపై	O
మోయలేని	O
పెనుభారాన్ని	O
మోపింది	O
.	O

మహమ్మారి	O
మూడవదశను	O
త్రోసిపుచ్చలేం	O
.	O

ఎంత	O
తీవ్రతతో	O
ఎప్పుడు	O
పంజా	O
విసురుతుందో	O
తెలీదు	O
.	O

ఊహకు	O
అందని	O
వైరస్	O
సృష్టించిన	O
విధ్వంసం	O
అసాధారణమైనది	O
.	O

జీవితాలను	O
స్తంభింపజేసింది	O
.	O

తొలుత	O
ఆరోగ్య	O
సంక్షోభం	O
రూపంలో	O
మొదలైంది	O
.	O

వైరస్	O
వ్యాప్తిని	O
కట్టడి	O
చేయడానికి	O
వివిధ	O
దశల్లో	O
లాక్‌డౌన్	O
విధించడంతో	O
వర్తక	O
వాణిజ్యాలు	O
తీవ్రంగా	O
దెబ్బతిన్నాయి	O
,	O
లక్షలాది	O
ఉద్యోగాలు	O
ఆవిరైపోయాయి	O
.	O

కాలం	O
గడిచేకొద్దీ	O
ప్రాణాలనే	O
సంరక్షించాలా	O
,	O
జీవనోపాధులనే	O
కాపాడాలా	O
అనే	O
అగమ్య	O
గోచరమైన	O
స్థితి	O
నెలకొన్నది	O
.	O

మానవ	O
నాగరికత	O
చరిత్రలో	O
మైలురాయిలా	O
ఎప్పటికీ	O
గుర్తుండిపోయే	O
కరోనా	O
మహమ్మారి	O
వెంబడిస్తూనే	O
ఉంటుంది	O
.	O

మహాసంగ్రామాన్ని	O
జయించడం	O
కోసం	O
మన	O
ఆరోగ్య	O
వ్యవస్థలను	O
బలోపేతం	O
చేసుకోవడం	O
అందరూ	O
టీకాలు	O
వేసుకోవడం	O
తప్ప	O
వేరే	O
మార్గం	O
లేదు	O
.	O

ఆరోగ్యరంగంలో	O
ముందువరుసలో	O
ఉండి	O
సేవలు	O
అందిస్తున్న	O
కార్యకర్తలు	O
,	O
ఫ్రంట్	O
లైన్	O
సిబ్బంది	O
,	O
డాక్టర్లు	O
,	O
పరిశోధకులు	O
కరోనా	O
విసురుతున్న	O
తీవ్రమైన	O
సవాళ్ళను	O
ఎదుర్కొంటున్నారు	O
.	O

ఆసుపత్రులలో	O
ప్రమాదకరమైన	O
పరిస్థితులలో	O
నిర్విరామంగా	O
గంటల	O
తరబడి	O
సుదీర్ఘంగా	O
సేవలు	O
అందిస్తున్న	O
వందలాది	O
డాక్టర్లు	O
,	O
ఆరోగ్య	O
కార్యకర్తలు	O
,	O
వైద్యసిబ్బంది	O
మృత్యువాత	O
పడుతున్నారు	O
.	O

మహమ్మారి	O
వల్ల	O
వేలాదిమంది	O
ప్రాణాలు	O
కోల్పోయారు	O
.	O

మన	O
చుట్టూ	O
నెలకొన్న	O
అనిశ్చిత	O
పరిస్థితుల	O
మధ్య	O
సమాజంలోని	O
ప్రజల	O
మానసిక	O
ఆరోగ్యం	O
ప్రభావితమవుతోంది	O
.	O

ఆసక్తికర	O
విషయం	O
ఏమిటి	O
అంటే	O
,	O
మహమ్మారి	O
వల్ల	O
ప్రజలు	O
విచిత్రమైన	O
పరిస్థితుల్లో	O
చిక్కుకున్నారు	O
.	O

ఎక్కడ	O
ఉన్నవారు	O
అక్కడే	O
బయటికి	O
కదలలేని	O
పరిస్థితులలో	O
తమ	O
ఇళ్లకే	O
పరిమితమై	O
పోయారు	O
.	O

వ్యాక్సిన్లు	O
,	O
మందులు	O
,	O
వైద్యసామాగ్రి	O
ఇచ్చి	O
పుచ్చుకుంటూ	O
ప్రపంచ	O
దేశాలు	O
పరస్పరం	O
తోడ్పాటు	O
అందిస్తున్నాయి	O
.	O

కరోనా	O
మహమ్మారి	O
మొత్తం	O
మానవ	O
సమాజానికి	O
ఉమ్మడి	O
శత్రువు	O
.	O

మనిషి	O
ఊహలకు	O
అందని	O
రీతిలో	O
వైరస్	O
పరివర్తన	O
చెందుతూ	O
సవాలు	O
విసురుతోంది	O
.	O

ఇటువంటి	O
విపత్కర	O
పరిస్థితుల	O
నుండి	O
బయటపడాలి	O
అంటే	O
,	O
ప్రపంచ	O
దేశాలు	O
సమాన	O
భాగస్వామ్యంతో	O
,	O
పట్టుదలతో	O
ఉమ్మడిగా	O
పోరాడవలసిన	O
అవసరం	O
ఉన్నది	O
.	O

మన	O
చుట్టూ	O
అలుముకున్న	O
అంధకారం	O
సమసిపోయి	O
తప్పకుండా	O
వెలుతురు	O
వికసిస్తుంది	O
.	O

కష్టం	O
అయినా	O
,	O
నష్టం	O
అయినా	O
,	O
కలసికట్టుగా	O
మహమ్మారిని	O
జయించగలం	O
.	O

ఇటువంటి	O
వినాశకర	O
పరిస్థితుల	O
నుండి	O
బయట	O
పడిన	O
తరువాత	O
మన	O
వ్యవహారశైలి	O
ఎలా	O
ఉండబోతుందో	O
మనం	O
ఎప్పుడైనా	O
ఆలోచించామా	O
?	O

ప్రజలు	O
చైతన్యవంతులు	O
అయ్యి	O
,	O
సంఘీభావంతో	O
పర్యావరణంతో	O
మమేకం	O
కావడానికి	O
ముందుకు	O
వస్తారా	O
?	O

అందరి	O
సంక్షేమాన్ని	O
కాంక్షిస్తూ	O
న్యాయబద్ధమైన	O
,	O
సమభాగస్వామ్యంతో	O
,	O
సమసమాజాన్ని	O
సృష్టించడానికి	O
ఇది	O
దోహదపడుతుందా	O
?	O

సంవత్సరకాలంగా	-NETI
ఇళ్లలోనే	O
మగ్గుతూ	O
మహమ్మారి	O
ఎప్పుడు	O
వెళ్లిపోతుందా	O
అని	O
వెయ్యికళ్ళతో	O
ఎదురుచూస్తున్న	O
భావితరాల	O
పౌరులకు	O
మనం	O
జవాబు	O
చెప్పవలసి	O
ఉన్నది	O
.‍‍‍‍	O

వారికి	O
మనం	O
ఉత్తమ	O
జీవన	O
పరిస్థితులు	O
,	O
ఆరోగ్యం	O
,	O
సుస్థిర	O
భవితవ్యాన్ని	O
అందించగలమా	O
?	O

తీవ్రమైన	O
సవాళ్లు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

పరిస్థితులు	O
చక్కబడి	O
మళ్ళీ	O
మామూలు	O
స్థా‍యికి	O
వచ్చే	O
సరికి	O
మానవనరులు	O
తగ్గిపోతాయి	O
.	O

ఆరోగ్యంగా	O
ఉండడం	O
అంటే	O
,	O
జబ్బులు	O
ఏవీ	O
లేకపోవడం	O
మాత్రమే	O
కాదు	O
.	O

సంపూర్ణమైన	O
భౌతిక	O
,	O
మానసిక	O
,	O
సాంఘిక	O
వికాసమే	O
మహాభాగ్యం	O
.	O

సమాజంలో	O
అందరి	O
పట్ల	O
సానుభూతితో	O
వ్యవహరించవలసిన	O
ఆవశ్యకత	O
ఉన్నది	O
.	O

పర్యావరణంతో	O
సంబంధాలను	O
పటిష్ఠపరచుకొని	O
ఉత్తమ	O
ప్రపంచాన్ని	O
పునర్నిర్మించవలసిన	O
బాధ్యత	O
మనపై	O
ఉన్నది	O
.	O

ఏదో	O
ఒకనాడు	O
కరోనా	O
మహమ్మారి	O
నుండి	O
మనం	O
విముక్తి	O
పొందుతాం	O
.	O

అయితే	O
,	O
సంపూర్ణ	O
ఆరోగ్యంతో	O
బాధ్యత	O
కలిగిన	O
పౌరులుగా	O
మనం	O
మసలుకోవలసిన	O
అవసరం	O
ఉన్నది	O
.	O

కేంద్ర	O
భూగర్భ	O
జల	O
మండలి	O
అంచనాల	O
ప్రకారం	O
ఈ	O
సమితులు	O
మితిమీరిన	O
భూగర్భజల	O
వినియోగం	O
లేదా	O
సంక్లిష్ట	O
లభ్యత	O
స్థితిలో	O
ఉన్నాయి	O
.	O

ఇవే	O
కాకుండా	O
కేంద్ర	O
గృహ	O
నిర్మాణ	O
-	O
పట్టణ	O
అభివృద్ధి	O
శాఖ	O
ఎంపిక	O
చేసిన	O
పట్టణ	O
ప్రాంతాల్లోని	O
756	O
స్థానిక	O
సంస్థలలో	O
'	O
జేఎస్ఏ	O
'	O
కింద	O
కార్యకలాపాలు	O
చేపట్టాలి	O
అని	O
నిర్ణయించింది	O
.	O

కార్యక్రమం	O
అమలు	O
తీరు	O

కేంద్ర	O
ప్రభుత్వ	O
అదనపు	O
/	O
సంయుక్త	O
కార్యదర్శుల	O
నేతృత్వంలో	O
అధికారులతో	O
కూడిన	O
పలు	O
బృందాలు	O
ఇందులో	O
పాల్గొన్నాయి	O
.	O

ఆయా	O
'	O
జేఎస్ఏ	O
'	O
జిల్లాలు	O
/	O
సమితులను	O
ఈ	O
బృందాలు	O
గుర్తించాయి	O
.	O

చర్యలు	O
చేపట్టిన	O
అంశాలు	O

జల	O
సంరక్షణ	O
-	O
వాననీటి	O
సేకరణ	O
;	O

సంప్రదాయక	O
,	O
ఇతర	O
జలవనరులు	O
/	O
చెరువులు	O
పునరుద్ధరణ	O
;	O

జల	O
పునఃఉపయోగ	O
-	O
పునఃపూరక	O
నిర్మాణాలు	O
;	O

పరీవాహక	O
ప్రాంతాల	O
అభివృద్ధి	O
;	O

ముమ్మర	O
అటవీకరణ	O
.	O

ఈ	O
చర్యలతో	O
పాటు	O
జిల్లా	O
-	O
సమితి	O
స్థాయి	O
జల	O
సంరక్షణ	O
ప్రణాళికల	O
రూపకల్పన	O
,	O
వ్యవసాయ	O
విజ్ఞాన	O
కేంద్ర	O
సదస్సులు	O
,	O
పట్టణ	O
వ్యర్థజల	O
పునరఉపయోగం	O
,	O
త్రికోణ	O
గ్రామీణ	O
చిత్రపటాల	O
తయారీ	O
వంటి	O
ప్రత్యేక	O
చర్యలను	O
కూడా	O
నిర్దేశించారు	O
.	O

చర్యలు	O
చేపట్టిన	O
ఈ	O
అంశాలు	O
అన్నీ	O
జలశక్తి	O
,	O
గ్రామీణ	O
అభివృద్ధి	O
,	O
వ్యవసాయం	O
-	O
సహకారం	O
-	O
రైతు	O
సంక్షేమం	O
,	O
పర్యావరణం	O
,	O
అటవీ	O
-	O
వాతావరణ	O
మార్పు	O
,	O
గృహనిర్మాణ	O
-	O
పట్టణ	O
వ్యవహారాల	O
మంత్రిత్వశాఖతో	O
పాటు	O
భూవనరుల	O
విభాగం	O
తదితరాల	O
విస్తృత	O
పరిధిలోకి	O
వస్తాయి	O
.	O

మిషన్‌	O
కర్మయోగి	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసులలో	O
సంస్కరణలు	O
.	O

సమీర	O
సౌరభ్‌	O
.	O

ప్రభుత్వం	O
నడవడానికి	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌	O
అత్యవసరం	O
.	O

వలస	O
పాలన	O
కాలం	O
నుంచి	O
భారత్‌లో	-NEL
పరిపాలనకి	O
సంబంధించి	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌ని	O
'	O
లోహ	O
చట్రం	O
'	O
గా	O
పరిగణించడం	O
జరుగుతోంది	O
.	O

వేగంగా	O
మారుతున్న	O
ప్రపంచీకరణ	O
శకంలో	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌	O
వారసత్వం	O
కొనసాగుతూనే	O
వుంది	O
.	O

ఈ	O
నేపథ్యంలో	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌	O
సంస్కరణ	O
సుపరిపాలనలో	O
ప్రముఖమైన	O
భాగం	O
కాగలదు	O
.	O

ప్రభావవంతమైన	O
సేవల	O
అందజేతకు	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌లో	O
పునరాలోచన	O
,	O
పునర్దిశానిర్దేశం	O
అవసరం	O
.	O

గణతంత్ర	O
భారత్‌	-NEL
శాశ్వత	O
కార్యనిర్వాహక	O
శాఖలో	O
కొనసాగే	O
ప్రభుత్వోద్యోగులను	O
'	O
సివిల్‌	O
సర్వీసెస్	O
'	O
అంటాం	O
.	O

దేశ	O
పరిపాలన	O
యంత్రాంగానికి	O
సివిల్‌	O
సర్వీసులు	O
వెన్నెముక	O
వంటివి	O
.	O

భారత్‌	-NEL
పార్లమెంటరీ	O
ప్రజాస్వామ్యంలో	O
పరిపాలన	O
నిర్వహించే	O
అంతిమ	O
బాధ్యత	O
-	O
ప్రజల	O
చేత	O
ఎన్నిక	O
అయిన	O
ప్రజా	O
ప్రతినిధులు	O
అయిన	O
కేబినేట్‌	O
మంత్రులు	O
,	O
పార్లమెంట్‌	O
సభ్యులదే	O
.	O

మంత్రులు	O
విధాన	O
నిర్ణయాలు	O
చేస్తారు	O
,	O
వాటిని	O
భారత	O
దేశాధ్యక్షుని	O
సమ్మతితో	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్స్‌	O
అమలు	O
పరుస్తారు	O
.	O

అవి	O
:	O
స్వామి	O
(	O
పాలకుడు	O
)	O
,	O
అమాత్యుడు	O
(	O
ప్రభుత్వోద్యోగి	O
)	O
,	O
జనపద	O
(	O
ప్రదేశం	O
)	O
,	O
దుర్గం	O
(	O
రాజధాని	O
కోట	O
)	O
,	O
కోశం	O
(	O
ధనాగారం	O
)	O
,	O
దండ	O
(	O
సైన్యం	O
)	O
,	O
మిత్ర	O
(	O
మిత్ర	O
రాజ్యం	O
)	O
.	O

ప్రకారం	O
ఉన్నత	O
స్థాయి	O
ప్రభుత్వోద్యోగులు	O
అంటే	O
మంత్రులు	O
,	O
అమాత్యులు	O
.	O

మంత్రులు	O
రాజుకు	O
ఉన్నత	O
స్థాయి	O
సలహాదారులు	O
కాగా	O
,	O
అమాత్యులు	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్స్‌గా	O
వ్యవహరిస్తారు	O
.	O

మన్సబ్దారి	O
వ్యవస్థ	O
ప్రధానంగా	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
బృందం	O
-	O
సివిల్‌	O
లేదా	O
మిలిటరీ	O
అవసరాల	O
కోసం	O
వీరు	O
అందుబాటులో	O
వుండేవారు	O
.	O

బ్రిటిష్‌	O
ఇండియా	-NEL
:	O
మెకాలే	-NEP
రిపోర్ట్‌	O
-	O
1835	-NETI
అమలుతో	O
బ్రిటిష్‌	O
ఇండియాలోని	-NEL
సివిల్‌	O
సర్వీసెస్‍లో	O
పెను	O
మార్పులు	O
చోటు	O
చేసుకున్నాయి	O
.	O

ఇండియన్‌	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌లో	O
మెరికలు	O
లాంటి	O
వారు	O
,	O
అత్యంత	O
ప్రతిభావంతులు	O
ఉన్నప్పుడే	O
బ్రిటిష్‌	O
సామ్రాజ్యవాద	O
ప్రయోజనాలు	O
నేరవేరగలవు	O
అని	O
మెకాలే	-NEP
రిపోర్ట్‌	O
సిఫార్సు	O
చేసింది	O
.	O

స్వాతంత్ర	O
అనంతర	O
కాలం	O
:	O
దేశానికి	O
స్వాతంత్ర్యం	O
సిద్ధించాక	O
ఇండియన్‌	O
సివిల్‌	O
సర్వీసెస్‌	O
వ్యవస్థ	O
బ్రిటిష్‌	O
పాలన	O
నాటి	O
నిర్మాణంలోని	O
లక్షణాల్ని	O
అట్లాగే	O
ఉంచింది	O
;	O
అకాడెమిక్‌	O
ప్రతిభ	O
ఆధారంగా	O
సార్వత్రిక	O
ప్రవేశ	O
విధానం	O
,	O
పదవి	O
శాశ్వతత్వం	O
వంటి	O
ఏకీకృత	O
పాలనా	O
వ్యవస్థ	O
కొనసాగింది	O
.	O

"	O
ఈ	O
పాలనా	O
వ్యవస్థకి	O
ప్రత్యామ్నాయం	O
లేదు	O
.	O

యూనియన్‌	O
కూలిపోతుంది	O
,	O
పటిష్టమైన	O
ఆల్‌	O
-	O
ఇండియా	-NEL
సర్వీస్‌	O
,	O
తన	O
మనసులోని	O
మాట	O
నేరుగా	O
చెప్పగల	O
స్వేచ్ఛ	O
వున్న	O
సర్వీస్	O
,	O
నువ్వు	O
అనుకున్నది	O
చేయగలవు	O
అన్న	O
భద్రతా	O
భావన	O
వున్న	O
సర్వీస్‌	O
లేనట్లయితే	O
సమైక్య	O
భారత్‌ని	-NEL
సాధించలేవు	O
నువ్వు	O
ఈ	O
మార్గం	O
అనుసరించకపోతే	O
ప్రస్తుత	O
రాజ్యాంగాన్ని	O
పక్కన	O
పెట్టు	O
వేరే	O
ప్రత్యామ్నాయం	O
చూడు	O
.	O

సహకార	O
సమాఖ్యవాదానికి	O
నమ్మకం	O
తోపాటు	O
పరస్పర	O
సహకారం	O
అవసరం	O
.	O

ఈ	O
విషయంలో	O
,	O
అత్యంత	O
ప్రత్యేకమైన	O
ఢిల్లీ	-NEL
ప్రభుత్వానికి	O
ఎవరు	O
ప్రాతినిధ్యం	O
వహిస్తున్నారో	O
స్పష్టంగా	O
నిర్వచించడం	O
చాలా	O
ముఖ్యం	O
.	O

బిల్లులో	O
"	O
ప్రభుత్వం	O
"	O
అనే	O
పదాన్ని	O
"	O
గవర్నమెంట్	O
ఆఫ్	O
నేషనల్	O
కాపిటల్	O
టెర్రిటరీ	O
ఆఫ్	O
ఢిల్లీ	-NEL
"	O
గా	O
నిర్వచించింది	O
.	O

ఈ	O
బిల్లుని	O
తిప్పి	O
పంపడం	O
జరిగింది	O
అని	O
జనవరి	O
2017లో	O
లెఫ్టినెంట్	O
గవర్నర్	O
ఢిల్లీ	-NEL
శాసనసభ	O
లేఖ	O
రాశారు	O
.	O

అప్పుడు	O
ఢిల్లీ	-NEL
ప్రభుత్వం	O
ఆ	O
నిర్వచనాన్ని	O
సంస్కరిస్తూ	O
"	O
ప్రభుత్వం	O
"	O
అనే	O
పదాన్ని	O
"	O
నియమించిన	O
NCT	O
ఢిల్లీ	-NEL
లెఫ్టినెంట్	O
గవర్నర్	O
"	O
మార్పుచేసి	O
శాసనసభలో	O
బిల్లును	O
ఆమోదించింది	O
.	O

ఢిల్లీ	-NEL
ప్రభుత్వం	O
చేత	O
ఆమోదించబడి	O
సరిదిద్దుకున్న	O
తప్పిదాన్ని	O
మునుముందు	O
జరగకుండా	O
ఉండాలి	O
అని	O
పార్లమెంటులో	O
ఈ	O
సవరణని	O
ప్రవేశపెట్టి	O
ఆమోదించింది	O
.	O

అలాగే	O
ఈ	O
చట్టం	O
లెఫ్టినెంట్	O
గవర్నర్	O
(	O
LG	O
)	O
ను	O
మరింత	O
జవాబుదారీగా	O
ఉండేలా	O
చేస్తుంది	O
.	O

శాసన	O
హక్కు	O
1991లో	-NETI
ఆమోదించిన	O
రాజ్యాంగ	O
సవరణ	O
,	O
రాజ్యాంగ	O
నిబంధనలకు	O
అనుబంధంగా	O
చట్టాలను	O
రూపొందించడానికి	O
పార్లమెంటుకు	O
అధికారం	O
ఇస్తుంది	O
.	O

అదేవిధంగా	O
,	O
ఎన్‍సిటి	O
ఢిల్లీ	-NEL
ప్రభుత్వానికి	O
కూడా	O
రాష్ట్ర	O
జాబితా	O
మరియు	O
ఉమ్మడి	O
జాబితా	O
క్రింద	O
పేర్కొన్న	O
విషయాలకు	O
సంబంధించి	O
చట్టాలు	O
చేసే	O
అధికారం	O
ఉంది	O
,	O
ఇదే	O
విధానం	O
కేంద్ర	O
పాలిత	O
ప్రాంతాలకు	O
కూడా	O
వర్తిస్తాయి	O
.	O

ఎన్‍సిటి	O
ఢిల్లీ	-NEL
ప్రభుత్వం	O
విషయంలో	O
,	O
రాష్ట్ర	O
జాబితాలో	O
ఉన్న	O
పోలీసు	O
,	O
శాంతి	O
భద్రతలు	O
,	O
భూములకు	O
సంబంధించిన	O
విషయాలలో	O
దీనికి	O
శాసన	O
అధికారం	O
లేదు	O
.	O

ఇది	O
కేంద్రపాలిత	O
ప్రాంతాలకు	O
వర్తించదు	O
.	O

అధికారం	O
లేని	O
విషయాలపై	O
ఎన్‍సిటి	O
ఢిల్లీ	-NEL
శాసనసభ	O
పరిశీలనలో	O
ఉండటం	O
చాలా	O
ప్రమాదకరం	O
.	O

అందువల్ల	O
,	O
ప్రభుత్వ	O
రాజ్యాంగ	O
బాధ్యతలను	O
,	O
అప్రజాస్వామిక	O
చర్యగా	O
ప్రతిపక్షం	O
చిత్రీకరించడాన్ని	O
అవగాహనా	O
రాహిత్యంగా	O
భావించాలి	O
.	O

పనిచేసే	O
ప్రభుత్వానికి	O
ఢిల్లీ	-NEL
ప్రజల	O
మద్దతు	O

మన	O
జాతీయ	O
రాజధాని	O
ఢిల్లీ	-NEL
మన	O
శాసన	O
వ్యవస్థకు	O
,	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వ	O
వ్యవస్థకు	O
,	O
న్యాయ	O
వ్యవస్థకు	O
,	O
దౌత్య	O
కార్యకలాపాలు	O
మరియు	O
జాతీయ	O
ప్రాముఖ్యత	O
కలిగిన	O
ఇతర	O
సంస్థలకు	O
నిలయం	O
.	O

దేశ	O
రాజధానిలో	O
వివిధ	O
వ్యవస్థలు	O
,	O
భాగస్వాముల	O
మధ్య	O
సున్నితమైన	O
పని	O
తీరు	O
అవసరం	O
.	O

అదేవిధంగా	O
అస్పష్టతకు	O
చోటు	O
లేదు	O
.	O

ప్రతిపక్షంలో	O
కొందరు	O
దేశ	O
సమాఖ్య	O
నిర్మాణాన్ని	O
ప్రభుత్వం	O
బలహీనపరుస్తోంది	O
అని	O
ఆరోపించగా	O
,	O
మరికొందరు	O
ప్రజాస్వామ్యం	O
మరణించింది	O
అని	O
వితండవాదాన్ని	O
అడ్డంగా	O
వాదిస్తున్నారు	O
.	O

ఎటువంటి	O
సవరణ	O
,	O
సంస్కరణ	O
సత్యానికి	O
దూరంగా	O
ఉండదు	O
.	O

16వ	O
అధికరణం	O
ప్రకారం	O
జాతి	O
,	O
మతం	O
,	O
కులం	O
,	O
స్త్రీ	O
,	O
పురుష	O
,	O
జన్మస్థానం	O
మొదలగు	O
వాటిపై	O
వివక్ష	O
చూపకూడదు	O
.	O

కొన్ని	O
వర్గాల	O
ప్రజలకు	O
ఉద్యోగాల్లో	O
తగిన	O
ప్రాతినిధ్యం	O
లేదు	O
అని	O
భావించి	O
ప్రభుత్వం	O
ఆయా	O
వర్గాల	O
కోసం	O
ప్రత్యేకమైన	O
చట్టాల	O
ద్వారా	O
సదుపాయాలను	O
కల్పించడం	O
,	O
ప్రత్యేక	O
రాయితీలు	O
కల్పించి	O
వారి	O
అభివృద్ధికి	O
కృషి	O
చేస్తోంది	O
.	O

17వ	O
అధికరణ	O
ప్రకారం	O
అస్పృశ్యతను	O
పాటించడం	O
నేరం	O
,	O
ఈ	O
హక్కు	O
ప్రకారం	O
అకారణంగా	O
షెడ్యూల్డ్‌	O
కూలాలను	O
,	O
షెడ్యూల్డ్‌	O
తెగల	O
వారినీ	O
కులం	O
,	O
మతం	O
పేరుతో	O
దూషించడం	O
,	O
అవమానించడం	O
గానీ	O
,	O
వివక్షత	O
చూపడం	O
గాని	O
చేస్తే	O
నేరంగా	O
పరిగణించబడుతుంది	O
.	O

1989లో	-NETI
ఎస్సీ	O
,	O
ఎస్టీ	O
అత్యాచారాల	O
నిరోధక	O
చట్టాన్ని	O
ఆమోదించారు	O
.	O

19వ	O
అధికరణ	O
ప్రకారం	O
ప్రాథమిక	O
హక్కులకు	O
అత్యంత	O
ముఖ్యమైనదిగా	O
స్వేచ్ఛ	O
స్వాతంత్రపు	O
హక్కుగా	O
పరిగణించడం	O
జరుగుతుంది	O
.	O

వాక్‌	O
స్వాతంత్ర్యం	O
,	O
భావప్రకటన	O
స్వాతంత్ర్యం	O
,	O
సభలు	O
,	O
సమావేశాలు	O
నిర్వహించుకునే	O
హక్కు	O
,	O
సంస్థలు	O
ఏర్పాటు	O
చేసుకునే	O
హక్కు	O
,	O
తమకు	O
నచ్చిన	O
ప్రదేశాలలో	O
భారతదేశం	-NEL
అంతా	O
స్వేచ్ఛగా	O
సంచరించడం	O
,	O
తమకు	O
నచ్చిన	O
ప్రదేశాలలో	O
నివాసం	O
ఏర్పాటు	O
చేసుకోవడం	O
,	O
తనకు	O
నచ్చిన	O
వృత్తిని	O
వ్యాపారాన్ని	O
చేసుకొనే	O
హక్కులను	O
కల్పించడం	O
జరిగింది	O
.	O

స్వేచ్ఛ	O
అనేది	O
వ్యక్తి	O
యొక్క	O
జన్మహక్కు	O
.	O

అన్ని	O
హక్కులకన్నా	O
ప్రధానమైనది	O
,	O
అన్ని	O
హక్కులకు	O
తల్లి	O
లాంటిది	O
.	O

దేశప్రజలలో	O
బలమైన	O
సమైక్య	O
భారతదేశ	O
భావనలను	O
పెంపొందించాలి	O
అనే	O
లక్ష్యంతో	O
జాతీయ	O
సమైక్యత	O
,	O
సమగ్రత	O
కొరకు	O
విశేషంగా	O
కృషి	O
చేస్తున్న	O
ప్రముఖుల	O
సేవలను	O
గుర్తించి	O
,	O
వారిని	O
ప్రోత్సహించడానికి	O
ఈ	O
అవార్డును	O
ప్రదానం	O
చేస్తారు	O
.	O

పురస్కారం	O
కింద	O
మెడల్	O
,	O
ప్రశంసా	O
పత్రంతో	O
సత్కరిస్తారు	O
.	O

ఈ	O
అవార్డు	O
కింద	O
ఆర్ధిక	O
గ్రాంటు	O
లేదా	O
నగదు	O
బహుమతులు	O
ఏమీ	O
ఉండవు	O
.	O

మరణించిన	O
వ్యక్తులకు	O
ఈ	O
అవార్డును	O
ప్రకటించారు	O
.	O

అర్హత	O
.	O

భారతదేశ	O
పౌరులు	O
ఎవరైనా	O
మతం	O
,	O
జాతి	O
,	O
కులం	O
,	O
లింగం	O
,	O
జన్మస్థలం	O
,	O
వయస్సు	O
,	O
వృత్తులకు	O
అతీతంగా	O
ఈ	O
అవార్డు	O
పొందడానికి	O
అర్హులు	O
.	O

సంస్థలు	O
,	O
సంఘాలు	O
కూడా	O
దీనికి	O
అర్హమైనవే	O
.	O

అవార్డు	O
కొరకు	O
వ్యక్తులు	O
/	O
సంస్థలు	O
/	O
సంఘాలు	O
మాత్రమే	O
దరఖాస్తు	O
చేసుకోవాలి	O
.	O

ఎవరు	O
అర్హులు	O
.	O

అవార్డును	O
పొందాలి	O
అనుకునే	O
వ్యక్తి	O
జాతీయ	O
సమైక్యత	O
,	O
సమగ్రతలను	O
ప్రోత్సహించడంలో	O
ఇతరులకు	O
స్ఫూర్తి	O
కలిగించే	O
విధంగా	O
ప్రజలలో	O
బలమైన	O
సమైక్య	O
భారతదేశ	O
భావనలను	O
పెంపొందించే	O
దిశగా	O
విశేష	O
కృషి	O
చేసి	O
ఉండాలి	O
.	O

ఎలా	O
దరఖాస్తు	O
చేసుకోవాలి	O
.	O

కేంద్ర	O
హోం	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖ	O
వెబ్‌సైట్‌	O
ద్వారా	O
ఆన్‌లైన్‌లో	O
దరఖాస్తు	O
చేసుకోవాలి	O
.	O

భారత్‌లో	-NEL
నివసిస్తున్న	O
పౌరుడు	O
లేదా	O
సంస్థ	O
లేదా	O
సంఘం	O
ఏ	O
వ్యక్తి	O
అయినా	O
ఈ	O
అవార్డు	O
కొరకు	O
నామినేట్‌	O
చేయవచ్చు	O
.	O

వ్యక్తులు	O
కూడా	O
దరఖాస్తు	O
చేసుకోవచ్చు	O
.	O

రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
/	O
కేంద్రపాలిత	O
ప్రాంతాలు	O
,	O
కేంద్ర	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖలు	O
,	O
విభాగాలు	O
తమ	O
సిఫార్సులను	O
ఆన్‌లైన్‌లో	O
పంపించాలి	O
.	O

మరిన్ని	O
వివరాలు	O
www.nationalunityawards.mha.gov.inలో	O
పొందవచ్చు	O
.	O

మా	O
పుస్తకాలు	O
.	O

భారత	O
ఉపఖండంలో	O
1947లో	-NETI
చరిత్రలో	O
అతిపెద్ద	O
వలస	O
జరిగింది	O
.	O

దీనివల్ల	O
లక్షలాది	O
మంది	O
నిరాశ్రయులు	O
అయ్యారు	O
.	O

కాందీశీకులుగా	O
మారారు	O
.	O

కొత్తగా	O
ఏర్పడిన	O
సరిహద్దులను	O
దాటి	O
ప్రజలు	O
తమకు	O
ఇష్టం	O
ఉన్నా	O
,	O
లేకపోయినా	O
బలవంతంగా	O
అయినా	O
తరలించబడ్డారు	O
.	O

కాందీశీకులకు	O
జాతీయస్థాయిలో	O
విద్య	O
,	O
ఉపాధి	O
అవకాశాలు	O
వ్యాపార	O
నిర్వహణ	O
కోసం	O
సులువుగా	O
రుణాలు	O
అందజేయడం	O
చేపట్టారు	O
.	O

ఈ	O
పుస్తకంలో	O
అప్పటి	O
పరిస్థితుల	O
గురించి	O
వివరణాత్మకంగా	O
ఉన్నది	O
.	O

హృదయాలను	O
కలచివేసే	O
దేశ	O
విభజన	O
సంఘటనల	O
గురించి	O
ఈ	O
పుస్తకంలో	O
అద్దం	O
పట్టారు	O
.	O

వారసత్వ	O
విలువలతో	O
కూడిన	O
ఈ	O
పుస్తకం	O
గ్రంథాలయాలు	O
,	O
పాఠకులు	O
సేకరించ	O
తగినది	O
.	O

మా	O
పుస్తకాల	O
గురించి	O
మా	O
వెబ్‌సైట్‌	O
www.publicationsdivision.nic.inని	-NEU
సందర్శించండి	O
.	O

ప్రత్యేక	O
వ్యాసం	O
.	O

నైతికత	O
.	O

పాలనలో	O
నిజాయితీ	O
.	O

"	O
అవినీతి	O
లాంటి	O
అవలక్షణాలు	O
ఎక్కడినుంచి	O
పుట్టుకొస్తాయి	O
?	O

అడ్డూ	O
అదుపూ	O
లేని	O
దురాశనుంచే	O
పుడతాయి	O
.	O

వ్యక్తుల	O
ప్రవర్తనను	O
,	O
వాళ్ళ	O
ఇష్టాయిష్టాలను	O
,	O
చర్యలను	O
మార్గదర్శనం	O
చేసే	O
ప్రమాణాల	O
సమూహమే	O
నైతిక	O
నియమాలు	O
.	O

దీన్ని	O
పర్యవేక్షించేది	O
హక్కులు	O
,	O
బాధ్యతలు	O
,	O
నిజాయితీ	O
,	O
సచ్ఛీలతతో	O
కూడిన	O
సమాజపు	O
విలువల	O
వ్యవస్థ	O
గనుక	O
ఇది	O
బహుముఖీనం	O
.	O

ప్రజాపాలన	O
వ్యవస్థకు	O
నైతిక	O
సూత్రాలు	O
,	O
నిజాయితీ	O
అనేవి	O
మూలస్తంభాలు	O
.	O

నేటి	O
ప్రపంచంలో	O
ప్రభుత్వాలు	O
దేశ	O
సామాజిక	O
ఆర్థిక	O
అభివృద్ధిలో	O
కీలకపాత్ర	O
పోషిస్తున్న	O
అప్పుడు	O
ప్రభుత్వ	O
ప్రతినిధుల	O
పాత్ర	O
మరింత	O
ఎక్కువ	O
అవుతుంది	O
.	O

నియమనిబంధనల	O
రూపకర్తలూ	O
,	O
వాటిని	O
అమలు	O
చేసేదీ	O
వాళ్ళే	O
కావటం	O
అందుకు	O
కారణం	O
.	O

తనకు	O
ఇబ్బందికరమే	O
అయినప్పటికీ	O
సార్వత్రిక	O
ప్రయోజనం	O
చేకూర్చే	O
విషయంలో	O
ఆదర్శవంతంగా	O
ఉండటం	O
,	O
సాటి	O
వారి	O
పట్ల	O
సహానుభూతితో	O
వ్యవహరించటం	O
స్వల్ప	O
కాలంలో	O
సాధించగలిగే	O
అంశాలు	O
కావు	O
.	O

స్వభావపరమైన	O
ఇలాంటి	O
మార్పులకు	O
జీవితకాలం	O
పట్టవచ్చు	O
.	O

బాధ్యత	O
,	O
జవాబుదారీతనం	O
అనేవి	O
నైతికతలో	O
అంతర్భాగాలు	O
.	O

జవాబుదారీతనాన్ని	O
అమలుచేయటానికి	O
వాడుకునే	O
చట్టాలు	O
,	O
నిబంధనల	O
స్వభావం	O
సమాజపు	O
నైతిక	O
ఆలోచనల	O
మీద	O
ఆధారపడి	O
ఉంటుంది	O
.	O

అనేక	O
దేశాలలో	O
వాటి	O
మంత్రులు	O
,	O
చట్ట	O
సభల	O
సభ్యులు	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
కోసం	O
ప్రవర్తనా	O
నియమావళి	O
నిర్దేశించబడే	O
ఉంటుంది	O
.	O

యుకెలో	-NEL
మంత్రిత్వ	O
నియమావళి	O
,	O
యుఎస్‌	-NEL
సెనేట్‌లో	O
ప్రవర్తనా	O
నియమావళి	O
,	O
కెనడాలో	-NEL
'	O
మంత్రుల	O
మార్గదర్శి	O
'	O
ఉండగా	O
స్పెయిన్‌లో	-NEL
మంత్రులు	O
,	O
సీనియర్‌	O
అధికారుల	O
సుపరిపాలన	O
నియమావళి	O
ఉంది	O
.	O

ఈ	O
అధ్యయన	O
పత్రం	O
ప్రధానంగా	O
ప్రభుత్వ	O
నిర్వహణలో	O
నైతిక	O
విలువల	O
భావనను	O
పరిశీలిస్తుంది	O
.	O

మరీ	O
ముఖ్యంగా	O
భారతదేశాన్ని	-NEL
దృష్టిలో	O
ఉంచుకొని	O
సంస్థాగతంగా	O
నైతికతను	O
నిలబెట్టుకునేందుకు	O
ఎలాంటి	O
వ్యవస్థ	O
ఉన్నదో	O
చెబుతుంది	O
.	O

ఈ	O
పత్రంలోని	O
సెక్షన్‌	O
I	O
నైతిక	O
సూత్రాల	O
భావనను	O
,	O
వివిధ	O
చట్టాలు	O
,	O
నియమనిబంధనలలో	O
వాటిని	O
ఎలా	O
పొందుపరచారు	O
అనే	O
అంశాల	O
మీద	O
దృష్టిసారిస్తుంది	O
.	O

ఆ	O
విధంగా	O
ప్రజాపాలనలో	O
నైతికతను	O
నిర్వచిస్తుంది	O
.	O

సెక్షన్‌	O
II	O
అంతర్జాతీయ	O
అనుభవాన్ని	O
వర్ణిస్తుంది	O
.	O

సెక్షన్‌	O
III	O
సంస్థాగత	O
,	O
చట్టపరమైన	O
చట్రం	O
ద్వారా	O
దేశంలో	O
పరిపాలనలో	O
నిజాయితీని	O
ఎలా	O
బలోపేతం	O
చేయవచ్చునో	O
చర్చిస్తుంది	O
.	O

ఆలోచన	O
.	O

ఎథిక్స్‌	O
(	O
నైతికవిలువలు	O
)	O
అనే	O
పదం	O
ఎథికోస్‌	O
అనే	O
గ్రీకు	O
పదం	O
నుంచి	O
పుట్టింది	O
.	O

అలవాటు	O
నుంచి	O
వచ్చింది	O
అనేది	O
దీని	O
అర్థం	O
.	O

సంస్కృతి	O
,	O
విలువలు	O
,	O
శీలం	O
,	O
తప్పొప్పుల	O
విచక్షణ	O
అనేవి	O
నిస్సందేహంగా	O
నైతికవిలువలను	O
లెక్కగట్టే	O
సాధనాలే	O
.	O

అదే	O
సమయంలో	O
నైతికతతో	O
కూడిన	O
పాలన	O
సాకారమయ్యేలా	O
సంస్థలూ	O
,	O
సంస్థాగత	O
చట్రాలు	O
నిర్వహించే	O
పాత్రను	O
తక్కువగా	O
చూడలేం	O
.	O

ప్రజలలో	O
నైతిక	O
విలువలను	O
కేవలం	O
అత్యున్నత	O
నైతిక	O
విలువలను	O
వల్లెవేయటానికే	O
పరిమితం	O
కాదు	O
.	O

ప్రభుత్వ	O
ప్రతినిధులను	O
వారి	O
తప్పొప్పులకు	O
చట్టపరంగా	O
బాధ్యులను	O
చేయటానికి	O
కూడా	O
వర్తిస్తుంది	O
.	O

ప్రజారోగ్య	O
ఇంజినీరింగ్	O
శాఖ	O
,	O
గ్రామ	O
పంచాయతీలు	O
దాని	O
ఉపకమిటీలు	O
ప్రభుత్వ	O
సేవల	O
పాత్ర	O
పోషిస్తాయి	O
.	O

నీటి	O
నాణ్యత	O
లేని	O
ప్రదేశాలు	O
,	O
ఎడారి	O
,	O
దుర్భిక్ష	O
పీడిత	O
ప్రాంతాల్లోని	O
గ్రామాలు	O
,	O
ఎస్‌సి	O
/	O
ఎస్‌టి	O
మెజారిటీ	O
గ్రామాలు	O
,	O
సంసద్	O
ఆదర్శ్	O
గ్రామ	O
యోజన	O
గ్రామాలను	O
ప్రాధాన్యతా	O
ప్రాంతాలుగా	O
జల్	O
జీవన్	O
కార్యక్రమం	O
కింద	O
గుర్తించారు	O
.	O

కలుషిత	O
నీటిని	O
వినియోగించడం	O
వల్ల	O
నీటి	O
సంబంధిత	O
వ్యాధులు	O
ప్రబలే	O
ప్రమాదం	O
ఉంటుంది	O
.	O

దేశంలో	O
మంచినీటికి	O
భూగర్భ	O
జలాలే	O
ప్రధాన	O
వనరుగా	O
ఉన్నాయి	O
.	O

కొన్ని	O
ప్రాంతాల్లో	O
ఆర్సెనిక్	O
,	O
ఫ్లోరైడ్	O
,	O
ఐరన్	O
,	O
క్షారత	O
,	O
నైట్రేట్	O
,	O
ఖనిజ	O
కాలుష్యం	O
అధికంగా	O
ఉంది	O
.	O

జెజెఎం	O
కింద	O
నీటి	O
నాణ్యత	O
తక్కువగా	O
ఉన్న	O
గ్రామాలను	O
రక్షిత	O
మంచినీరు	O
అందించేందుకు	O
ప్రాధాన్యతాక్రమంలో	O
ముందు	O
వరుసలో	O
ఉంచారు	O
.	O

దేశంలోని	O
వివిధ	O
రాష్ట్రాలు	O
/	O
కేంద్రపాలిత	O
ప్రాంతాల్లో	O
ప్రజల	O
కోసం	O
మంచినీటి	O
పరీక్షా	O
కేంద్రాలు	O
ప్రారంభించారు	O
.	O

ప్రజలు	O
ఈ	O
కేంద్రాల్లో	O
తక్కువ	O
ధరకే	O
నీటి	O
నమూనాలు	O
పరీక్ష	O
చేయించుకుని	O
తాము	O
తాగే	O
మంచినీటి	O
నాణ్యతను	O
తెలుసుకోవచ్చు	O
.	O

దీని	O
వల్ల	O
ప్రజారోగ్యం	O
మెరుగుపడుతుంది	O
.	O

నీటి	O
ద్వారా	O
సంక్రమించే	O
వ్యాధులు	O
తగ్గి	O
ఆ	O
వ్యాధుల	O
ప్రభావానికి	O
గురయ్యే	O
ప్రమాదం	O
అధికంగా	O
గల	O
గర్భిణీలు	O
,	O
పిల్లలు	O
సహా	O
మొత్తం	O
గ్రామీణ	O
జనాభా	O
లబ్ధి	O
పొందుతారు	O
.	O

పిల్లలపై	O
ప్రత్యేక	O
దృష్టి	O

పిల్లలు	O
నీటి	O
నుంచి	O
సంక్రమించే	O
వ్యాధులకు	O
అధికంగా	O
గురయ్యే	O
ప్రమాదం	O
ఉంది	O
.	O

వారు	O
ఎక్కువ	O
సమయం	O
పాఠశాలలు	O
,	O
అంగన్వాడీ	O
కేంద్రాలు	O
,	O
ఆశ్రమ	O
పాఠశాలల్లో	O
(	O
గిరిజన	O
రెసిడెన్షియల్	O
విద్యాలయాలు	O
)	O
గడుపుతారు	O
.	O

అందుకే	O
ఇలాంటి	O
సంస్థలకు	O
ఉద్యమ	O
స్ఫూర్తితో	O
పైప్‌ల	O
ద్వారా	O
రక్షిత	O
మంచినీటి	O
సరఫరా	O
ఏర్పాట్లు	O
చేపట్టారు	O
.	O

ఇప్పటివరకు	O
ఆంధ్రప్రదేశ్	-NEL
,	O
గోవా	-NEL
,	O
హర్యానా	-NEL
,	O
హిమాచల్‍ప్రదేశ్	-NEL
,	O
తమిళనాడు	-NEL
,	O
తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్రాలు	O
తమ	O
పాఠశాలలు	O
,	O
అంగన్వాడీ	O
కేంద్రాలకు	O
ట్యాప్‌ల	O
ద్వారా	O
నూరు	O
శాతం	O
నీరు	O
సరఫరా	O
చేస్తున్నాయి	O
.	O

మానవ	O
విముక్తి	O
సాహిత్యం	O

దళిత	O
సాహిత్యం	O
సాంఘిక	O
జీవన	O
స్థితిగతుల	O
ప్రతిబింబం	O

జాతీయ	O
ఉద్యమ	O
కాలంలో	O
హరిజన	O
అభ్యుదయ	O
కవిత్వంగా	O
వెలువడిన	O
దశ	O
తొలిదశ	O
కాగా	O
వామపక్ష	O
భావజాలంతో	O
పీడిత	O
వర్గ	O
కవిత్వంగా	O
వికసించడం	O
రెండవ	O
దశ	O
.	O

స్వాతంత్ర	O
అనంతరం	O
కవిత్వంలో	O
దళితుల	O
మూలాలు	O
,	O
అస్తిత్వాన్ని	O
వెదుక్కొనే	O
కవిత్వం	O
వెలువడింది	O
.	O

ఈ	O
కవిత్వం	O
సామాజిక	O
జీవితంలోని	O
ఘోరమైన	O
అమానవీయతను	O
అక్షరబద్ధం	O
చేసింది	O
.	O

దళిత	O
సాహిత్యం	O
అంటే	O
మానవ	O
విముక్తి	O
సాహిత్యం	O
.	O

ఈ	O
సాహిత్యం	O
అకస్మాత్‌గా	O
ఊడిపడింది	O
కాదు	O
,	O
అవసరం	O
నుంచి	O
వచ్చింది	O
.	O

ఈ	O
కాలంలో	O
దళిత	O
సాహిత్యం	O
ఉధృతంగా	O
రావడమే	O
కాకుండా	O
అనేక	O
మంది	O
కొత్తగా	O
తమ	O
కలాలకు	O
పదును	O
పెట్టారు	O
.	O

భాష	O
,	O
వస్తువు	O
విషయంలో	O
మార్పు	O
ప్రస్ఫుటంగా	O
తీసుకువచ్చింది	O
.	O

సాంఘిక	O
అసమానతలకు	O
గురై	O
,	O
అంటరాని	O
వారిగా	O
గుర్తింపబడి	O
,	O
శారీరక	O
శ్రమపై	O
ఆధారపడి	O
జీవితాలను	O
వెళ్లదీస్తూ	O
సమాజ	O
సంపదను	O
పెంచుతున్న	O
వారిని	O
దళితులుగా	O
పరిగణిస్తారు	O
.	O

అటువంటి	O
వారి	O
వేదనలను	O
,	O
రోధనలను	O
,	O
కష్టాలను	O
,	O
కన్నీళ్ళను	O
,	O
యధార్ధ	O
జీవిత	O
దృశ్యాలను	O
ప్రతిబింబించేదే	O
దళిత	O
సాహిత్యం	O
.	O

ఆదిమ	O
సమాజ	O
దశ	O
నుండి	O
ఆధునిక	O
సమాజం	O
వరకూ	O
ఎన్నో	O
అంతరాలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

మత	O
,	O
వర్గ	O
,	O
వర్ణ	O
,	O
భాష	O
,	O
ప్రాంతీయ	O
,	O
లింగ	O
భేదాల	O
వల్ల	O
మానవుల	O
మధ్య	O
సంఘర్షణ	O
అనివార్యం	O
అవుతుంది	O
.	O

సవ్యదిశలో	O
జరిగే	O
సంఘర్షణల	O
వల్ల	O
సమాజంలో	O
కొత్త	O
పరిణామాలు	O
సంభవిస్తున్నాయి	O
.	O

సాహిత్యంలోనూ	O
ఇటువంటి	O
పరిణామాలు	O
వర్ణితం	O
అవుతున్నాయి	O
.	O

సంప్రదాయ	O
,	O
అభ్యుదయ	O
,	O
దిగంబర	O
,	O
విప్లవ	O
,	O
స్త్రీ	O
వాద	O
సాహిత్య	O
ధోరణులకు	O
ఆ	O
సమాజ	O
పరిణామాలే	O
ప్రధాన	O
కారణాలు	O
అయ్యాయి	O
.	O

అలాంటి	O
నేపథ్యం	O
నుండే	O
దళిత	O
సాహిత్యం	O
కూడా	O
ఆవిర్భవించింది	O
.	O

దళిత	O
సాహిత్య	O
ఆవిర్భావంతో	O
సాహిత్య	O
విస్తృతి	O
పెరిగింది	O
.	O

భారతీయ	O
సమాజంలో	O
ప్రత్యేకంగా	O
కనిపించే	O
వర్ణ	O
వ్యవస్థ	O
,	O
కుల	O
వ్యవస్థగా	O
రూపాంతరం	O
చెందటం	O
,	O
ఆ	O
కులాన్ని	O
ఆశ్రయించుకొని	O
వృత్తులు	O
,	O
ఆ	O
వృత్తులు	O
వంశ	O
పారంపర్యం	O
కావటం	O
,	O
దాని	O
వల్ల	O
కొన్ని	O
వృత్తుల	O
వారికే	O
సామాజిక	O
గౌరవం	O
ఆపాదింపబడటం	O
వల్ల	O
దళితులు	O
ఆత్మన్యూనతకు	O
గురికావలసిన	O
పరిస్థితులు	O
ఏర్పడ్డాయి	O
.	O

వివిధ	O
సామాజిక	O
ఉద్యమాల	O
వల్ల	O
వచ్చిన	O
మార్పుల	O
ఫలితంగా	O
,	O
ప్రభుత్వం	O
చేపట్టిన	O
ప్రత్యేక	O
చర్యల	O
వల్ల	O
దళితులు	O
కూడా	O
విద్య	O
అవకాశాలను	O
పొందగలుగుతున్నారు	O
.	O

ఉద్యోగ	O
రంగాల్లో	O
ప్రవేశించగలుగుతున్నారు	O
.	O

వృత్తులు	O
మారడంతో	O
ఆర్థిక	O
స్థితిగతుల్లోనూ	O
మార్పులు	O
స్పష్టంగా	O
కనిపిస్తున్నాయి	O
.	O

ఫలితంగా	O
సంస్కృతిలోనూ	O
అనూహ్యమైన	O
మార్పులు	O
సంభవిస్తున్నాయి	O
ఆత్మన్యూనత	O
నుండి	O
ఆత్మగౌరవం	O
ప్రకటించే	O
స్థాయికి	O
దళితులు	O
ఎదుగుతున్నారు	O
.	O

ఇవి	O
అన్నీ	O
దళితులు	O
,	O
దళితేతరులు	O
రాస్తున్న	O
వివిధ	O
సాహిత్య	O
ప్రక్రియల	O
వల్ల	O
స్పష్టం	O
అవుతున్నాయి	O
.	O

"	O
మెండైన	O
బ్రాహ్మణుడు	O
మెట్టు	O
భూమి	O
యొకటే	O
చండాలుడు	O
ఉండేటి	O
సరి	O
భూమి	O
యొకటే	O
"	O
అని	O
ఎప్పుడో	O
వంద	O
ఏళ్ల	O
క్రితం	O
'	O
బ్రహ్మమొక్కటే	O
'	O
అని	O
గళమెత్తాడు	O
అన్నమయ్య	-NEP
.	O

చాపకూడుతో	O
సమానత్వాన్ని	O
సాధించ	O
ప్రయత్నించాడు	O
బ్రహ్మనాయుడు	-NEP
.	O

మతం	O
పేరుతో	O
సాగుతున్న	O
అమానవీయ	O
వ్యవస్థని	O
ఎండగట్టాడు	O
వేమన	-NEP
.	O

భారతీయ	O
సంస్కృతి	O
పై	O
మాయని	O
మచ్చలా	O
నిలిచిన	O
ఈ	O
ఆచారాలు	O
ప్రజల	O
నరనరాల్లో	O
జీర్ణించుకుపోయాయి	O
.	O

తారతమ్యాలు	O
తెలియని	O
లేతమనసుల	O
ఆటపాటల్లో	O
కూడా	O
ఈ	O
అసమానతని	O
ఉగ్గుపాలతో	O
పట్టించిందీ	O
సమాజం	O
.	O

మధ్యయుగంలో	-NETI
వీరశైవ	O
,	O
వీరవైష్ణవాలు	O
,	O
ఇస్లాం	O
కొంత	O
వరకూ	O
నిమ్నజాతుల్లో	O
చలనశీలతకి	O
అవకాశం	O
ఇచ్చినా	O
,	O
ఆధునిక	O
యుగ	O
ఆరంభానికి	O
కులవ్యవస్థ	O
పాతుకుపోయింది	O
.	O

స్థానిక	O
యాజమాన్య	O
వ్యవస్థ	O
ప్రాముఖ్యత	O
పోయి	O
వ్యవసాయంలో	O
వ్యాపారకోణం	O
అంకురించింది	O

భూత	O
,	O
వర్తమానాలను	O
అనుసంధానం	O
చేస్తూ	O
అజయన్	-NEP
నవల	O
ఒచంతురుతు	-NEAR
,	O
పులచోన్మార్	-NEAR
గ్రామాలు	O
కథా	O
స్థలంగా	O
చరిత్రను	O
తాజా	O
పరిమళంతో	O
వివరిస్తుంది	O
.	O

ముకుందన్	-NEP
నవల	O
"	O
కేశవంటే	B-NEAR
విలాపంగల్	I-NEAR
"	O
'	O
(	O
ది	B-NEAR
లామెంట్స్	I-NEAR
ఆఫ్	I-NEAR
కేశవ	I-NEAR
)	O
'	O
కేరళ	-NEL
చరిత్రతో	O
పెనవేసుకున్న	O
రాజకీయ	O
ఇతివృత్తంతో	O
సాగుతుంది	O
.	O

నేటి	O
రాజకీయ	O
నాయకుల్లో	O
నైతిక	O
విలువలు	O
లేకపోవడాన్ని	O
,	O
వారి	O
రాజీ	O
ధోరణిని	O
విమర్శించే	O
ఈ	O
నవల	O
-	O
సొంత	O
జీవితంలో	O
సైతం	O
విలువలకు	O
కట్టుబడి	O
ఉన్న	O
అప్పుడే	O
విప్లవ	O
కార్యకలాపాలలో	O
పాల్గొనాలి	O
అన్న	O
ఆదర్శాన్ని	O
నొక్కి	O
చెపుతుంది	O
.	O

విశాలమైన	O
కాన్వాస్	O
పై	O
చరిత్రను	O
,	O
రాజకీయాలను	O
,	O
స్వాతంత్ర్య	O
సమరంలో	O
వెలుగులోకి	O
రాని	O
ఘట్టాలను	O
దృశ్యమానం	O
చేసిన	O
ఈ	O
నవలను	O
ఐంద్రజాలిక	O
ఇతిహాసంగా	O
అభివర్ణించారు	O
.	O

ఇందులోని	O
కథన	O
పద్ధతి	O
,	O
పాఠకుడిని	O
వాస్తవ	O
ప్రపంచం	O
నుంచి	O
అవాస్తవ	O
ప్రపంచంలోకి	O
తీసుకుపోతుంది	O
.	O

"	O
మ్యాన్	B-NEAR
హంట్	I-NEAR
"	O
పేరున	O
ఇది	O
అనువాదితము	O
అయినది	O
.	O

చరిత్రతో	O
కలనేసిన	O
ఇలాంటి	O
నవలలతో	O
పాటు	O
కేరళ	-NEL
సామాజిక	O
-	O
సాంస్కృతిక	O
చరిత్రను	O
ఆధారం	O
చేసుకున్న	O
వ్యంగ్య	O
రచనలు	O
కూడా	O
చాలా	O
వున్నాయి	O
.	O

లోతుగా	O
చూస్తే	O
ఈ	O
రచనలో	O
సమకాలీన	O
భారతీయ	O
రాజకీయాల	O
నిశిత	O
విశ్లేషణ	O
ఉన్నట్టు	O
అర్థము	O
అవుతుంది	O
.	O

ప్రతి	O
ఏటా	O
లభ్యం	O
అవుతున్న	O
భూజల	O
వనరుల	O
సామర్ధ్యానికి	O
మించి	O
నీటిని	O
తోడెయ్యడం	O
వల్ల	O
దీన్ని	O
నియంత్రించవలసిన	O
ఆవశ్యకత	O
ఏర్పడింది	O
.	O

ఈ	O
లక్ష్య	O
సాధన	O
కోసమే	O
ప్రభుత్వం	O
అటల్	O
భూజల్	O
యోజనను	O
చేపట్టింది	O
.	O

ఈ	O
లక్ష్య	O
సాధన	O
దిశగా	O
,	O
కేంద్రం	O
దూర	O
దృష్టితో	O
''	O
ప్రధాన	O
మంత్రి	O
కృషి	O
సించయి	O
యోజన	O
"	O
(	O
ప్రధాన	O
మంత్రి	O
సాగు	O
నీటి	O
పథకం	O
)	O
ను	O
చేపట్టింది	O
.	O

కేంద్ర	O
ప్రభుత్వ	O
సౌజన్యంతో	O
అమలు	O
చేస్తున్న	O
ఈ	O
సూక్ష్మ	O
సాగునీటి	O
పథకం	O
ద్వారా	O
వ్యవసాయ	O
రంగంలో	O
రైతులు	O
డ్రిప్	O
,	O
స్ర్పింక్లర్ల	O
వంటి	O
పరికరాల	O
వినియోగించేలా	O
,	O
ప్రోత్సహించి	O
ఆధునిక	O
సాంకేతికతను	O
వారికి	O
అందుబాటులోకి	O
తీసుకువచ్చి	O
సమర్ధవంతమైన	O
నీటి	O
వినియోగం	O
జరిగేలా	O
చేయాలి	O
అని	O
లక్ష్యంగా	O
పెట్టుకున్నారు	O
.	O

దేశవ్యాప్తంగా	O
నీటి	O
వనరుల	O
పునరాభివృద్ధితో	O
పాటు	O
కోట్లాది	O
మంది	O
ప్రజలకు	O
రక్షిత	O
తాగునీరు	O
అందించడానికి	O
కేంద్ర	O
జలశక్తి	O
మంత్రిత్వశాఖ	O
నూతన	O
ప్రణాళికలను	O
రూపొందించింది	O
.	O

దేశ	O
సంపద	O
గణనీయమైన	O
వృద్ధిని	O
సాధించే	O
ఉల్లాసభరితమైన	O
పరిస్థితులలో	O
ఉన్నాం	O
మనం	O
.	O

ఇజ్రాయిల్	-NEL
దేశం	O
నీటి	O
ఎద్దడి	O
ఎదుర్కొనే	O
స్థాయి	O
నుండి	O
నీటి	O
భద్రత	O
కలిగిన	O
దేశంగా	O
అభివృద్ధి	O
చెందింది	O
.	O

ప్రధాన	O
మంత్రి	O
కూడా	O
దేశ	O
ప్రజల	O
నుండి	O
ఇదే	O
విధమైన	O
ఆకాంక్షలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

ఆయన	O
నీటిని	O
పరమేశ్వరునితో	-NEP
పోల్చారు	O
.	O

ప్రతి	O
కుటుంబానికీ	O
ప్రతి	O
వ్యక్తికీ	O
నీరు	O
అందించి	O
ఆశీస్సులు	O
పొందాలి	O
అని	O
ప్రోత్సహించారు	O
.	O

ఈ	O
దిశగా	O
కేంద్ర	O
జల	O
శక్తి	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖ	O
దైవకార్యాన్ని	O
నిర్వహిస్తోంది	O
.	O

ఉత్పత్తి	O
విధానాలు	O
,	O
దానికి	O
అనంతంగా	O
వనరుల	O
వినియోగం	O
దృష్ట్యా	O
ఎకాలజిని	O
దృష్టిలో	O
ఉంచకున్న	O
ఎకానమి	O
అవసరము	O
అని	O
చెబుతూ	O
హింసాత్మకమైన	O
విధానాలు	O
తగవన్నారు	O
.	O

ఈయన	O
బుద్ధుడు	-NEP
,	O
స్పినోజా	-NEP
,	O
మహాత్మాగాంధీ	-NEP
ప్రభావాలకు	O
లోనయిన	O
వ్యక్తి	O
.	O

ప్రకృతి	O
సంరక్షణ	O
అనే	O
దానిలో	O
అహింస	O
కీలకం	O
అయ్యింది	O
అని	O
ఆయన	O
అంటారు	O
.	O

మనిషి	O
-	O
పర్యావరణ	O
సంబంధం	O
గురించి	O
వివరించడంలో	O
వీరు	O
గాంధీజీ	-NEP
ఆలోచనలను	O
స్వీకరించారు	O
.	O

చిప్కో	O
ఉద్యమంతో	O
పర్యావరణ	O
పోరాటాలు	O
భారతదేశంలో	-NEL
మొదలు	O
అయ్యాయి	O
అని	O
కూడా	O
గుహ	-NEP
అంటారు	O
.	O

దీని	O
తీరు	O
మీద	O
గాంధీజీ	-NEP
ప్రభావం	O
వుంది	O
.	O

అలాగే	O
కేరళలో	-NEL
జరిగిన	O
సైలెంట్	O
వ్యాలీ	O
ప్రాజెక్టు	O
,	O
మధ్యప్రదేశ్‍లో	-NEL
జరిగిన	O
నర్మదా	-NEL
బచావ్	O
ఆందోళన	O
ఉద్యమాలలో	O
కూడా	O
గాంధీ	-NEP
ప్రభావం	O
ఉంది	O
.	O

వీటి	O
వెనుక	O
ఉన్న	O
వ్యక్తుల	O
రాజకీయ	O
సిద్ధాంతాలు	O
వేర్వేరు	O
కావచ్చు	O
.	O

అయితే	O
వీరు	O
అంతా	O
గాంధీ	-NEP
అహింసనూ	O
,	O
సత్యాగ్రహ	O
భావనను	O
ఉద్యమం	O
నడిపిన	O
తీరులో	O
పాటించారు	O
.	O

భారతదేశంలో	-NEL
పర్యావరణ	O
ఉద్యమాలలో	O
పేదలు	O
కీలకపాత్ర	O
వహించగా	O
ఇతర	O
దేశాలలో	O
నగర	O
మధ్య	O
తరగతి	O
వ్యక్తులు	O
ప్రధానంగా	O
పోరాడుతున్నారు	O
.	O

చిప్కో	O
ఉద్యమంలో	O
స్థానికులు	O
ప్రధాన	O
భూమిక	O
పోషించగా	O
;	O
నర్మద	-NEL
బచావ్	O
ఆందోళనలో	O
ప్రధాన	O
గిరిజనులు	O
పాల్గొన్నారు	O
.	O

వీటి	O
అన్నిటిలో	O
గాంధీ	-NEP
ముద్ర	O
ఎంతో	O
కొంత	O
కనబడుతుంది	O
.	O

ఇలా	O
ఎంతో	O
మంది	O
!	O

గాంధీజీ	-NEP
ఆలోచనాధార	O
అజరామరమైన	O
అమృతభాండం	O
!	O

దాన్ని	O
ప్రపంచానికి	O
గ్రోలే	-doubt
శక్తి	O
ఉంటే	O
మరింత	O
అహింసాత్మకంగా	O
,	O
మానవీయంగా	O
పరిణామం	O
చెందుతుంది	O
.	O

గాంధీజీ	-NEP
పర్యావరణ	O
ఆలోచనలకు	O
సైద్ధాంతిక	O
పునాది	O
స్పష్టంగా	O
ఉంది	O
.	O

కానీ	O
దాన్ని	O
అందుకునే	O
ఎరుకే	O
ఈ	O
ప్రపంచానికి	O
అవసరం	O
!	O

పరివర్తన	O

నీటి	O
లభ్యత	O
వల్ల	O
విద్యా	O
సౌలభ్యం	O
,	O
అందరికీ	O
అవకాశం	O

జల	O
జీవన్	O
మిషన్	O
ద్వారా	O
వేగంగా	O
,	O
విస్తృత	O
స్థాయిలో	O
పనులు	O
చేపడుతున్న	O
తీరు	O
లక్ష్యాలను	O
సకాలంలో	O
సాధించాలి	O
అన్న	O
ప్రభుత్వం	O
చిత్తశుద్ధికి	O
ఈ	O
పథకాలే	O
నిదర్శనం	O
.	O

గత	O
కొన్ని	O
నెలలుగా	O
కోవిడ్	O
-	O
19	O
కారణంగా	O
మూతబడిన	O
పాఠశాలలు	O
తిరిగి	O
తెరచుకునే	O
సానుకూల	O
పరిస్థితులు	O
రావడంతో	O
విద్యార్థుల	O
ఆరోగ్యాన్ని	O
ఇతర	O
అవసరాలను	O
దృష్టిలో	O
పెట్టుకుని	O
పాఠశాలలను	O
తిరిగి	O
ప్రారంభించే	O
అంశంపై	O
దేశవ్యాప్తంగా	O
ప్రభుత్వ	O
అధికారులు	O
,	O
టీచర్లు	O
,	O
తల్లిదండ్రులు	O
మల్లగుల్లాలు	O
పడుతున్నారు	O
.	O

ఈ	O
కొత్త	O
పరిస్థితులకు	O
విద్యార్థులు	O
అలవాటుపడాలి	O
.	O

గతంలో	O
ఎన్నడూ	O
లేని	O
విధంగా	O
రక్షణ	O
మాస్కులు	O
ధరించి	O
తరగతి	O
గదుల్లో	O
కూర్చోవాలి	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
వారు	O
తమ	O
చేతులను	O
నీరు	O
లేదా	O
సబ్బుతో	O
ఎప్పటికిఅప్పుడు	O
కడుక్కోవడాన్ని	O
అలవాటుగా	O
చేసుకోవాలి	O
.	O

ఎందుకంటే	O
తరిమివేయడానికి	O
చేతులను	O
క్రమం	O
తప్పకుండా	O
కడుక్కోవడం	O
అన్నది	O
అత్యంత	O
కీలకంగా	O
మారింది	O
.	O

ముఖ్యంగా	O
పాఠశాలల్లో	O
టాయిలెట్ల	O
విషయంలో	O
అత్యంత	O
జాగ్రత్త	O
తీసుకోవాలి	O
.	O

నిరంతరం	O
నీరు	O
లభించేలా	O
చర్యలు	O
చేపట్టాలి	O
.	O

పిల్లల	O
ఆరోగ్యకర	O
వాతావరణానికి	O
,	O
శుభ్రతకు	O
వీలు	O
కలుగుతుంది	O
.	O

దీనివల్ల	O
ముఖ్యంగా	O
కౌమార	O
దశలో	O
ఉన్న	O
ఆడపిల్లలు	O
,	O
ఉపాధ్యాయినులు	O
తమ	O
ప్రత్యేక	O
పరిస్థితుల్లో	O
సైతం	O
పాఠశాలలకు	O
హాజరయ్యేలా	O
చేయవచ్చు	O
.	O

పిల్లల	O
జీవితాల్లో	O
పాఠశాలలు	O
,	O
అంగన్వాడీ	O
కేంద్రాలు	O
ఎంతో	O
కీలక	O
భూమికను	O
పోషిస్తాయి	O
.	O

సానుకూల	O
ఆరోగ్యకర	O
ప్రవర్తన	O
రీతులను	O
పిల్లలు	O
తెలుసుకోవడానికి	O
ఈ	O
కేంద్రాలు	O
ఎంతో	O
ముఖ్యమైనవి	O
.	O

అలాగే	O
తల్లులకు	O
పిల్లల	O
పెంపకం	O
విషయంలోనూ	O
సంరక్షణా	O
నైపుణ్యాన్ని	O
పెంపొందించుకునే	O
విషయంలోనూ	O
ఈ	O
కేంద్రాలు	O
అండగా	O
నిలుస్తాయి	O
.	O

పారిశుద్ధ్యం	O
,	O
శుభ్రతను	O
అలవాటుగా	O
చేసుకోవాలి	O
అంటే	O
ఇలాంటి	O
సౌకర్యాలు	O
అందుబాటులో	O
ఉన్న	O
ప్రదేశాలు	O
ఉంటేనే	O
సాధ్యం	O
.	O

అలాగే	O
ఎప్పటికిఅప్పుడు	O
అంటువ్యాధులు	O
వ్యాపించకుండా	O
పరిసరాలను	O
పరిశుభ్రం	O
చేయడానికి	O
అలాగే	O
తగిన	O
నియంత్రణ	O
చర్యలను	O
చేపట్టే	O
విషయంలోనూ	O
పారిశుద్ధ్య	O
సిబ్బంది	O
కీలక	O
భూమిక	O
పోషించాలి	O
.	O

గత	O
ఏడాది	O
భారత్	-NEL
తాకిడికి	O
గురి	O
కావడానికి	O
ముందునుంచే	O
పాఠశాలలు	O
,	O
దేశవ్యాప్తంగా	O
అంగన్వాడీ	O
కేంద్రాలు	O
(	O
ముఖ్యంగా	O
తేలికగా	O
అంటువ్యాధులకు	O
లోనయ్యే	O
సామాజిక	O
వర్గాలు	O
,	O
ప్రాంతాలు	O
)	O
నిరంతర	O
మంచినీటి	O
సరఫరా	O
లేక	O
ఇబ్బందులు	O
పడుతూనే	O
ఉన్నాయి	O
.	O

జల	O
పాలనకు	O

బహుముఖ	O
ప్రణాళిక	O

జల	O
పాలన	O
,	O
నీటి	O
నిర్వహణలో	O
గల	O
అనేక	O
సమస్యల	O
పరిష్కారానికి	O
,	O
వివిధ	O
కోణాలలో	O
చర్యలు	O
అవసరం	O
అవుతాయి	O
.	O

సమస్యల	O
సంక్లిష్టత	O
దృష్ట్యా	O
,	O
సమస్యల	O
సమర్ధ	O
పరిష్కారానికి	O
బహుముఖ	O
వ్యూహం	O
అవసరం	O
అవుతుంది	O
.	O

ఆ	O
అన్నింటినీ	O
మించి	O
,	O
అమూల్య	O
వనరు	O
సుస్థిర	O
వినియోగ	O
ప్రణాళికలకు	O
మూలాధారం	O
అయిన	O
సమాజ	O
భాగస్వామ్యం	O
,	O
మరింత	O
కీలకం	O
.	O

జలం	O
జీవాధారం	O
.	O

ప్రాణికోటి	O
మనుగడకు	O
నీరే	O
మూలాధారం	O
.	O

పరిమితంగా	O
మాత్రమే	O
లభించే	O
సహజ	O
వనరు	O
,	O
నీరు	O
.	O

మారుతూ	O
ఉంటాయి	O
.	O

అందులో	O
భౌగోళిక	O
పరిస్థితులు	O
ఇతర	O
కారణాల	O
వలన	O
మనం	O
ఆ	O
మొత్తం	O
నీటిని	O
కూడా	O
పూర్తిగా	O
వినియోగించుకోలేము	O
.	O

ఇవి	O
తమ	O
ఉప	O
నదులతో	O
పాటు	O
తూర్పు	O
దిశగా	O
ప్రవహించి	O
,	O
బంగాళాఖాతంలో	-NEL
కలిసే	O
మార్గంలో	O
తూర్పు	O
-	O
మధ్య	O
మహారాష్ట్ర	-NEL
ప్రాంతాల్లో	O
అధిక	O
శాతానికి	O
సాగునీరు	O
అందించి	O
అక్కడి	O
భూములను	O
సస్యశ్యామలం	O
చేస్తుంటాయి	O
.	O

వీటితోపాటు	O
పశ్చిమ	B-NEL
కనుమల్లో	I-NEL
పుట్టే	O
అనేక	O
చిన్న	O
నదులు	O
పశ్చిమంగా	O
ప్రవహించి	O
అరేబియా	B-NEL
సముద్రంలో	I-NEL
కలుస్తాయి	O
.	O

అత్యంత	O
విచ్ఛిన్నమైన	O
,	O
అతుకులతో	O
నిండిన	O
కొంకణ్	-NEL
ప్రాంతం	O
ఇరుకైన	O
లోయలు	O
-	O
స్వల్ప	O
స్థాయి	O
ఎర్ర	O
రాతి	O
శిలలతో	O
కూడిన	O
పీఠభూమి	O
తరహాలో	O
కనిపిస్తూ	O
ఉంటుంది	O
.	O

ఇక	O
ఉత్తర	O
సరిహద్దున	O
సాత్పురా	-NEL
పర్వత	O
శ్రేణి	O
;	O
తూర్పు	O
సరిహద్దు	O
వెంబడి	O
భమ్రాగడ్	-NEL
-	O
చిరోలి	-NEL
-	O
గైఖురి	-NEL
పర్వత	O
శ్రేణులు	O
ప్రయాణాన్ని	O
దుర్గమం	O
చేసే	O
అవరోధాలుగానే	O
కాకుండా	O
రాష్ట్రానికి	O
సహజ	O
సరిహద్దులుగానూ	O
నిలుస్తాయి	O
.	O

ఈ	O
రాష్ట్రం	O
భౌగోళిక	O
నిర్మాణం	O
ఫలితంగానే	O
దాని	O
నైసర్గిక	O
స్వరూపం	O
ఏర్పడింది	O
.	O

సుదూరంలోని	O
తూర్పు	O
విదర్భ	-NEL
,	O
కోల్హాపూర్	-NEL
,	O
సింధుదుర్గ్	-NEL
వంటి	O
కొన్ని	O
ప్రాంతాలు	O
మినహా	O
రాష్ట్ర	O
విస్తీర్ణం	O
ఆచరణాత్మకంగా	O
ఉమ్మడి	O
సరిహద్దులతో	O
ఉండి	O
,	O
దక్కన్	-NEL
అగ్నిశిలలలో	O
కూడిన	O
భూమిగా	O
ఉంటుంది	O
.	O

సహజ	O
వనరులు	O

ప్రధానంగా	O
కనిపించే	O
అగ్నిశిలలే	O
కాకుండా	O
తీరప్రాంత	O
తేమ	O
-	O
ఉష్ణమండల	O
ప్రదేశాల్లో	O
ఎర్ర	O
శిల	O
నిల్వలు	O
కూడా	O
లభిస్తాయి	O
.	O

మహారాష్ట్రలో	-NEL
ముడి	O
లోహాల	O
నిక్షేపాలు	O
పుష్కలం	O

కొంకణ్	-NEL
నదీతీర	O
గర్భాల్లో	O
గ్రానైట్	O
,	O
గ్రానైట్	O
గ్నీయిస్	O
,	O
క్వార్జైట్	O
,	O
ఇతర	O
సమ్మిళిత	O
శిలలు	O
కనిపిస్తాయి	O
.	O

ఇక	O
నాందేడ్	-NEL
ప్రాంతంలో	O
గులాబీ	O
రంగు	O
గ్రానైట్	O
శిల	O
కనిపిస్తుంది	O
.	O

అలాగే	O
నాగ్​పూర్	-NEL
పరిధిలోని	O
కామతి	-NEL
ప్రాంతం	O
బొగ్గు	O
నిల్వలకు	O
పేరుగాంచింది	O
.	O

ఇక	O
నీటి	O
నిల్వల	O
అంశానికి	O
వస్తే	O
-	O
అత్యంత	O
అసమాన	O
రీతిలో	O
విస్తరించిన	O
సహజ	O
వనరు	O
.	O

పెద్ద	O
సంఖ్యలో	O
గ్రామాలకు	O
తాగునీటి	O
సరఫరా	O
లేదు	O

ముఖ్యంగా	O
వేసవి	O
నెలల్లో	O
-	O
చివరకు	O
తేమ	O
ప్రాంతమైన	O
కొంకణ్	-NEL
పరిసరాల్లోనూ	O
ఇదే	O
పరిస్థితి	O
.	O

ఇక	O
గ్రానైట్	O
-	O
గ్నీయిస్	O
శిలలు	O
గల	O
తూర్పు	O
పర్వత	O
ప్రాంతంలో	O
సాగునీటి	O
సౌకర్యానికి	O
చెరువులే	O
ఆధారం	O
.	O

తాపి	B-NEL
-	I-NEL
పూర్ణ	I-NEL
ప్రాంతంలోని	O
బంక	O
నేలల్లో	O
లోతైన	O
గొట్టపు	O
బావులు	O
,	O
తీరప్రాంతపు	O
ఇసుక	O
నేలల్లో	O
తక్కువ	O
లోతు	O
గల	O
గొట్టపు	O
బావులే	O
ఇతర	O
ప్రధాన	O
జల	O
వనరులు	O
.	O

నీటి	O
సౌకర్యం	O
లేని	O
గ్రామాల	O
కోసం	O
ప్రభుత్వం	O
ప్రత్యేక	O
బావులు	O
తవ్విస్తోంది	O
.	O

చంద్రపూర్	-NEL
,	O
గడ్చిరోలి	-NEL
,	O
భండారా	-NEL
,	O
నాగ్​పూర్	-NEL
జిల్లాలు	O
ప్రధాన	O
ఖనిజ	O
వనరుల	O
సమూహంగా	O
ఉంటాయి	O
.	O

ఈ	O
జిల్లాల	O
పరిధిలో	O
బొగ్గు	O
,	O
మాంగనీస్	O
ప్రధానంగా	O
లభించే	O
ఖనిజాలు	O
కాగా	O
,	O
ఇనుప	O
ఖనిజం	O
,	O
సున్నపురాయి	O
కూడా	O
పుష్కలంగా	O
లభించే	O
అవకాశాలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

మహారాష్ట్ర	-NEL
స్ఫూర్తి	O
సార్వజనీన	O
చైతన్యంతో	O
కూడినది	O
.	O

ఆ	O
మేరకు	O
జైన	O
,	O
బౌద్ధ	O
,	O
ముస్లిం	O
,	O
క్రైస్తవ	O
సంస్కృతుల	O
సమ్మేళనం	O
అయ్యి	O
బహువర్ణ	O
రంజితంగా	O
ఉంటుంది	O
.	O

లేదా	O
ఔరంగాబాద్	-NEL
సమీపంలో	O
క్రైస్తవ	O
పూర్వ	O
బౌద్ధ	O
యుగానికి	O
చెందిన	O
అజంతా	-NEL
-	O
ఎల్లోరా	-NEL
గుహలు	O
కావచ్చు	O

కానీ	O
,	O
ఇక్కడ	O
పుట్టిన	O
సాహిత్యం	O
మౌఖికం	O
నుంచి	O
లిఖిత	O
రచన	O
సంప్రదాయంగా	O
రూపాంతరం	O
చెందే	O
ప్రక్రియ	O
నెమ్మదిగా	O
సాగింది	O
అని	O
గుర్తుంచుకోవాలి	O
.	O

లిఖిత	O
వ్యవస్థ	O
ఎప్పటికప్పుడు	O
తాజారూపం	O
సంతరించుకుంటూ	O
వచ్చిన	O
నేపథ్యంలో	O
ముద్రణ	O
యంత్రాల	O
రంగప్రవేశం	O
తర్వాత	O
భారతీయ	O
సాహిత్యం	O
ఇక	O
ఎన్నడూ	O
వెనక్కు	O
చూడలేదు	O
.	O

విద్యాభ్యాసం	O
అందరికీ	O
అందుబాటులోకి	O
రావడంతో	O
రచయితల	O
సంఖ్యతో	O
పాటు	O
పుస్తకాల	O
సంఖ్య	O
కూడా	O
అనూహ్య	O
స్థాయిలో	O
పెరిగింది	O
.	O

ఇక	O
ఆధునిక	O
,	O
సమకాలీన	O
సాహిత్య	O
నేపథ్యం	O
విషయానికి	O
వస్తే	O
,	O
మనం	O
అనువాద	O
ప్రక్రియ	O
వైపు	O
దృష్టి	O
సారించాల్సి	O
ఉంటుంది	O
.	O

అనువాద	O
రచనా	O
స్థాయిపై	O
చర్చలో	O
ముందుగా	O
బైబిల్	-NEAR
అనువాదం	O
గురించే	O
ప్రస్తావన	O
వస్తుంది	O
.	O

'	O
అనువాదం	O
'	O
అనే	O
పదంలోని	O
స్ఫూర్తికి	O
తగినట్లుగా	O
ఇతిహాసాలు	O
స్థానిక	O
సాంస్కృతిక	O
పర్యావరణానికి	O
అనుగుణంగా	O
ప్రతి	O
ప్రాంతం	O
,	O
భాషలోకి	O
తర్జుమా	O
అయ్యాయి	O
.	O

ఇవి	O
అన్నీ	O
స్వతహాగా	O
అక్షరాక్షర	O
అనువాదాలు	O
కాకపోయినా	O
,	O
మూల	O
గ్రంథాల	O
సాహితీ	O
సంపదను	O
ఛిద్రం	O
చేయనివి	O
కావడం	O
విశేషం	O
.	O

ఆ	O
మేరకు	O
ఉపఖండంలో	O
ఎక్కువగా	O
తర్జుమా	O
అయిన	O
రచనల్లో	O
భారత	O
ఇతిహాసాలు	O
రామాయణం	-NEAR
,	O
మహాభారతం	-NEAR
వంటివే	O
అధికం	O
.	O

అనేక	O
ప్రాచీన	O
ధార్మిక	O
,	O
ఇతర	O
రచనలు	O
కూడా	O
ఆయా	O
సాంస్కృతిక	O
పర్యావరణానికి	O
అనుగుణంగా	O
అనువాదం	O
చేయబడ్డాయి	O
.	O

అనువాదానికి	O
సంబంధించిన	O
ఈ	O
లక్షణంతో	O
పాటు	O
దాని	O
పనితీరు	O
,	O
అది	O
పోషించిన	O
పాత్ర	O
భారతీయ	O
సాహిత్య	O
పరిణామానికి	O
పునాది	O
,	O
విశిష్టత	O
మాత్రమే	O
కాదు	O
,	O
అది	O
భారతీయ	O
సంస్కృతికే	O
ప్రతీక	O
.	O

కానీ	O
,	O
ఈ	O
విశిష్ట	O
లక్షణాన్ని	O
ఉపఖండం	O
వెలుపల	O
మాత్రమే	O
గాక	O
సాక్షాత్తూ	O
భారతదేశంలోనూ	-NEL
చాలా	O
తక్కువగా	O
అంచనా	O
వేయడంతో	O
పాటు	O
అసలు	O
పరిగణనలోకి	O
తీసుకోని	O
దుస్థితి	O
ఉంది	O
.	O

బహుభాషా	O
,	O
బహుళ	O
సంస్కృతుల	O
సమాహారంగా	O
ఆది	O
నుంచీ	O
పరిఢవిల్లుతున్న	O
భారతీయ	O
నాగరికత	O
దృష్ట్యా	O
ఇది	O
ఎంతో	O
విచారకరం	O
.	O

దాదాపు	O
అన్ని	O
ప్రక్రియల్లో	O
ముఖ్యంగా	O
వచన	O
,	O
కవితా	O
రచనలలో	O
సదా	O
ఎంతో	O
కొంత	O
దేశభక్తితో	O
కూడిన	O
ఉత్సాహం	O
పెల్లుబికింది	O
.	O

అందరికీ	O
ఆరోగ్యం	O
.	O

ప్రత్యేక	O
వ్యాసం	O
.	O

ప్రజారోగ్యంపై	O
ప్రభుత్వ	O
విధానాలు	O
-	O
అమలుతీరు	O
.	O

భారతదేశంతో	-NEL
సహా	O
అభివృద్ధి	O
చెందుతున్న	O
దేశాలు	O
అన్నీ	O
అందరికీ	O
ఆరోగ్యం	O
పథకానికి	O
అత్యధిక	O
ప్రాధాన్యత	O
ఇవ్వాలి	O
.	O

ఎందుకంటే	O
ఇది	O
మానవ	O
వనరుల	O
అభివృద్ధిని	O
మాత్రమే	O
గాక	O
మన	O
భవిష్యత్	O
తరాల	O
శ్రేయస్సును	O
కూడా	O
నిర్ధారిస్తుంది	O
.	O

దీనికి	O
తోడు	O
1948లో	-NETI
ఐక్యరాజ్యసమితి	-NEO
చేసిన	O
ప్రపంచ	O
మానవ	O
హక్కుల	O
ప్రకటన	O
(	O
యూడీహెచ్ఆర్	O
-	O
యూనివర్సల్	O
డిక్లరేషన్	O
ఆఫ్	O
హ్యూమన్	O
రైట్స్	O
-	O
1948	-NETI
)	O
లోని	O
మూడో	O
ఆర్టికల్	O
ప్రకారం	O
ప్రతి	O
ఒక్కరికి	O
'	O
జీవన	O
హక్కు	O
,	O
స్వేచ్ఛ	O
,	O
వ్యక్తి	O
భద్రత	O
'	O
ఉంటుంది	O
అని	O
స్పష్టం	O
చేస్తోంది	O
.	O

వాస్తవానికి	O
,	O
ప్రాధమిక	O
ఆరోగ్య	O
పరిరక్షణపై	O
అల్మాఅటా	O
అంతర్జాతీయ	O
సదస్సులో	O
ప్రపంచ	O
ప్రజల	O
అందరి	O
ఆరోగ్యాన్ని	O
పరిరక్షించడానికి	O
,	O
ప్రోత్సహించడానికి	O
అన్ని	O
ప్రభుత్వాలు	O
,	O
ఆరోగ్య	O
,	O
అభివృద్ధి	O
శాఖల	O
ఉద్యోగులు	O
,	O
కార్మికులు	O
అత్యవసర	O
చర్య	O
తీసుకోవలసిన	O
అవసరాన్ని	O
వ్యక్తం	O
చేసింది	O
.	O

సరళీకరణ	O
,	O
ప్రైవేటీకరణ	O
:	O
ఆరోగ్యంపై	O
ప్రభావం	O
.	O

ఏదేమైనా	O
,	O
ప్రపంచ	O
బ్యాంక్	O
తన	O
ప్రపంచ	O
అభివృద్ధి	O
నివేదిక	O
(	O
1993	-NETI
)	O
లో	O
కనీస	O
ఆరోగ్య	O
ప్యాకేజీలలో	O
ఖర్చు	O
ప్రభావానికి	O
అనుగుణంగా	O
సాధారణ	O
ఆరోగ్య	O
సంరక్షణ	O
అవసరాలను	O
గుర్తించింది	O
.	O

కనీస	O
ఆరోగ్య	O
ఖర్చుల	O
ప్యాకేజీ	O
ఆధారంగా	O
తక్కువ	O
ఆదాయం	O
కలిగిన	O
దేశాలలో	O
వ్యాధి	O
చికిత్స	O
భారంలో	O
కనీసం	O
1/3వ	O
భాగాన్ని	O
,	O
మధ్య	O
-	O
ఆదాయ	O
దేశాలలో	O
కనీసం	O
1/5వ	O
భాగాన్ని	O
నివారించవచ్చును	O
అని	O
సూచించింది	O
.	O

నమామి	O
గంగే	O

నదుల	O
పునరుజ్జీవనానికి	O
రూపు	O
రేఖల	O
తయారీ	O

జాతీయ	O
జీవనది	O
గంగ	-NEL
భారతీయులకు	O
పూజ్యనీయం	O
అయింది	O
.	O

దేశ	O
సాంస్కృతిక	O
,	O
ఆధ్యాత్మిక	O
వారధి	O
.	O

దేశంలో	O
అతి	O
పెద్దదైన	O
మరియు	O
అతి	O
ముఖ్యమైన	O
నది	O
పరివాహక	O
ప్రాంత	O
అయిన	O
గంగానది	-NEL
తీరం	O
వ్యవసాయం	O
,	O
జీవవైవిధ్యానికి	O
నిలవు	O
.	O

కోట్లాది	O
మందికి	O
ప్రాణాధారం	O
.	O

పట్టణీకరణ	O
,	O
పారిశ్రామికీకరణ	O
మరియు	O
వ్యవసాయం	O
ఇతర	O
అవసరాల	O
కోసం	O
పెద్ద	O
మొత్తంలో	O
నీటిని	O
వేరుచేయడం	O
వల్ల	O
దాని	O
ప్రభావం	O
గంగానదిలో	-NEL
నీటి	O
నాణ్యత	O
,	O
ప్రవాహ	O
స్థాయిపై	O
పడింది	O
.	O

మన	O
స్థితిగతులు	O
మెరుగుపరచుకోవడం	O
కోసం	O
గంగను	-NEL
పునరుజ్జీవం	O
చేయడం	O
మనకు	O
అవసరం	O
.	O

ఇందుకోసం	O
గతములో	O
అనేక	O
ప్రయత్నాలు	O
జరిగాయి	O
.	O

నమామి	O
గంగే	O
అన్నిటి	O
కన్నా	O
ఎంతో	O
సమగ్రమైన	O
కార్యక్రమం	O
.	O

దాని	O
ఫలితాలు	O
కనిపిస్తున్నాయి	O
.	O

అంతేకాక	O
దేశంలో	O
నదుల	O
పునరుజ్జీవనానికి	O
దీని	O
ద్వారా	O
పునాది	O
పడుతోంది	O
.	O

ఈ	O
కార్యక్రమాన్ని	O
అమలు	O
చేసే	O
బాధ్యతను	O
జాతీయ	O
గంగ	-NEL
శుద్ధి	O
మిషన్	O
(	O
నేషనల్	O
మిషన్	O
ఫర్	O
క్లీన్	O
గంగా	-NEL
-	O
ఎన్.ఎం.సి.జి	O
)	O
కు	O
అప్పగించారు	O
.	O

గతంలో	O
నది	O
ప్రక్షాళనకు	O
జరిగిన	O
ప్రయత్నాలకు	O
భిన్నంగా	O
ఇప్పుడు	O
జరిగే	O
శుద్ధి	O
కార్యక్రమం	O
ఎంపిక	O
చేసిన	O
నగరాలు	O
,	O
ప్రాంతాల్లో	O
నదిని	O
శుద్ధి	O
చేయడానికి	O
,	O
కొన్ని	O
భాగాలను	O
మెరుగుపరచటానికి	O
పరిమితం	O
కాదు	O
.	O

అలా	O
కాకుండా	O
నది	O
సమగ్ర	O
పునరుజ్జీవనం	O
కోసం	O
నది	O
కేంద్రక	O
,	O
పరివాహక	O
ప్రాంతం	O
ఆధార	O
విధానాన్ని	O
అమలు	O
చేస్తారు	O
.	O

మెరుగైన	O
పాలన	O
,	O
ఏకముఖత్వం	O
మరియు	O
సంస్థలకు	O
సాధికారత	O
పాలన	O
మెరుగుపరచడంతో	O
పాటు	O
సంస్థలకు	O
సాధికారత	O
కల్పించడం	O
కోసం	O
తీసుకున్న	O
భారీ	O
విధాన	O
నిర్ణయంలో	O
భాగంగా	O
పర్యావరణ	O
పరిరక్షణ	O
చట్టం	O
,	O
1986	O
కింద	O
ఎన్.ఎం.సి.జిని	-NEO
సాధికారత	O
సంస్థగా	O
ఏర్పాటు	O
చేయడంతో	O
పాటు	O
గంగానది	-NEL
పరివాహక	O
ప్రాంతంలో	O
ఉన్న	O
నదుల	O
పునరుజ్జీవనానికి	O
సాధికార	O
సంస్థలను	O
సృష్టించారు	O
.	O

స్వచ్ఛ	O
భారత్	O
అభియాన్	O
విజయవంతంగా	O
అమలు	O
అయిన	O
తర్వాత	O
ప్రభుత్వం	O
మరో	O
కొత్త	O
కార్యక్రమం	O
ప్రారంభించింది	O
.	O

దీనికి	O
అనుగుణంగా	O
సురక్షిత	O
తాగునీరు	O
,	O
పారిశుధ్య	O
సదుపాయ	O
లభ్యతను	O
వివిధ	O
రంగాల	O
పరిధిలోని	O
లక్ష్యంగా	O
జాతీయ	O
ఆరోగ్య	O
విధానం	O
-	O
2017	O
గుర్తించింది	O
.	O

తద్వారా	O
నీరు	O
,	O
పారిశుధ్య	O
సంబంధిత	O
వ్యాధుల	O
నిర్మూలన	O
అవసరాన్ని	O
నొక్కిచెప్పింది	O
.	O

గ్రామీణ	O
స్థాయిలో	O
నీటి	O
సరఫరా	O
ప్రగతిని	O
ఎప్పటికప్పుడు	O
పర్యవేక్షించడం	O
కోసం	O
ప్రభుత్వం	O
ఏర్పాటు	O
చేసిన	O
డ్యాష్‍బోర్డు	O
పనిచేయడం	O
ప్రారంభించింది	O
.	O

ఈ	O
అనుకూల	O
పరిస్థితుల	O
సృష్టి	O
,	O
సరికొత్త	O
కర్తవ్య	O
నిబద్ధత	O
ఫలితంగా	O
మారుమూల	O
గ్రామంలోని	O
చివరి	O
ఇంటి	O
దాకా	O
సురక్షిత	O
నీటిని	O
సమృద్ధిగా	O
అందించగల	O
వినూత్న	O
యోజన	O
-	O
కార్యాచరణకు	O
వీలు	O
కలుగుతుంది	O
.	O

ఈ	O
కట్టుబాటువల్ల	O
జలసంబంధ	O
వ్యాధుల	O
ప్రమాదం	O
గల	O
జనాభాకు	O
ఆ	O
ముప్పు	O
తప్పడం	O
అత్యంత	O
ప్రధాన	O
అంశం	O
.	O

అంతేకాకుండా	O
మహిళలు	O
,	O
బాలికలకు	O
సుదూరం	O
నుంచి	O
నీరు	O
తేవాల్సిన	O
ప్రయాస	O
తప్పుతుంది	O
.	O

దీనివల్ల	O
బాలికలు	O
చదువుకునేందుకు	O
సమయం	O
లభించడమే	O
గాక	O
మహిళలు	O
పిల్లల	O
సంరక్షణతోపాటు	O
ఇతరత్రా	O
పనులు	O
చూసుకునే	O
వీలుంటుంది	O
.	O

గ్రామీణ	O
జనాభాకు	O
సురక్షిత	O
,	O
సమృద్ధ	O
తాగునీటి	O
లభ్యత	O
ముఖ్యంగా	O
సుస్థిర	O
సరఫరా	O
కోసం	O
వివిధ	O
భాగస్వాములతో	O
పాటు	O
స్థానిక	O
సమూహాలను	O
నిమగ్నం	O
చేసే	O
సమర్థ	O
వ్యూహరచన	O
చేయాల్సి	O
ఉంది	O
.	O

అలాగే	O
తాగునీటిని	O
కేవలం	O
ఇంజనీరింగ్	O
సమస్యగా	O
కాకుండా	O
ఆరోగ్య	O
సంబంధిత	O
అంశంగా	O
పరిగణించేలా	O
సత్వరం	O
పునరాలోచించి	O
,	O
పునఃవ్యూహాలకు	O
పదును	O
పెట్టాల్సిన	O
అవసరమూ	O
ఉంది	O
.	O

తదనుగుణంగా	O
ప్రతిస్పందనాత్మక	O
చర్యలకు	O
స్వస్తి	O
చెబుతూ	O
జల	O
వ్యవస్థల	O
నిర్వహణకు	O
చురుకైన	O
మార్గాలను	O
అన్వేషించాలి	O
.	O

ఇందులో	O
భాగంగా	O
కింది	O
ప్రతిపాదనలు	O
చేయబడ్డాయి	O
:	O

నీరు	O
-	O
ఆరోగ్యం	O
ఏకీకరణ	O

జల	O
సంబంధ	O
వ్యాధుల	O
(	O
విరేచనాలు	O
,	O
మట్టి	O
నుంచి	O
సంక్రమించే	O
పరాన్నజీవులు	O
,	O
బోదకాలు	O
,	O
విషజ్వరాలు	O
వగైరా	O
)	O
ముప్పు	O
ఎక్కువగా	O
ఉన్న	O
గ్రామాలు	O
/	O
సమితులలో	O
నీటి	O
సరఫరా	O
పథకాలకు	O
ప్రాధాన్యం	O
.	O

ఈ	O
మేరకు	O
సార్వత్రిక	O
ఆరోగ్య	O
ఆధారిత	O
లక్ష్యాలను	O
గుర్తించడానికి	O
ఆరోగ్య	O
రంగంతో	O
కలసి	O
సంయుక్త	O
అంగీకారం	O
గల	O
లక్షిత	O
అంశాల	O
సాధన	O
దిశగా	O
అమలుకు	O
వీలైన	O
ప్రణాళికలను	O
రూపొందించాలి	O
.	O

రాష్ట్రాలు	O
/	O
కేంద్రపాలిత	O
ప్రాంతాలు	O
తమ	O
వార్షిక	O
కార్యక్రమాల	O
అమలు	O
ప్రణాళికల	O
రూపకల్పన	O
కోసం	O
వీటిని	O
సద్వినియోగం	O
చేసుకోవచ్చు	O
.	O

ప్రాధాన్య	O
కల్పనలో	O
వివిధ	O
రంగాల	O
పర్యవేక్షణ	O
ద్వారా	O
లభించే	O
గణాంకాలను	O
సానుకూలంగా	O
వాడుకోవాలి	O
.	O

ఈ	O
సందర్భంగా	O
"	O
సురక్షిత	O
నిర్వహణ	O
"	O
లో	O
గల	O
జల	O
సేవల	O
అంశాలు	O
సహా	O
నీటి	O
లభ్యత	O
,	O
సరఫరా	O
స్థాయి	O
అంతరాలను	O
కూడా	O
పరిగణనలోకి	O
తీసుకోవాలి	O
.	O

అందుకే	O
ఆయన	O
"	O
ఉక్కు	O
మనిషి	O
"	O
గా	O
పేరు	O
పొందారు	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసుల్లోని	O
తొలి	O
భారతీయులు	O

ఆయన	O
ఈ	O
ఘనత	O
సాధించారు	O
.	O

భారతీయులు	O
సివిల్‌	O
సర్వీసు	O
పరీక్షలకు	O
వెళ్లడానికి	O
ఇది	O
పెద్ద	O
అవరోధంగా	O
ఉండేది	O
.	O

అయినప్పటికీ	O
ఈ	O
పరీక్షల్లో	O
ఉత్తీర్ణులైన	O
వారిలో	O
భారతీయులు	O
కూడా	O
ఎక్కువగానే	O
ఉండేవారు	O
.	O

ఆ	O
తర్వాత	O
ఆయన	O
తొలి	O
ఛీఫ్‌	O
ఎలక్షన్‌	O
కమిషనర్‌	O
కూడా	O
అయ్యారు	O
.	O

కొందరు	O
బ్యూరోక్రాట్లు	O
నెలకొల్పిన	O
,	O
అనుసరించిన	O
సాంప్రదాయాలే	O
దేశంలో	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
విజయానికి	O
ప్రధాన	O
కారణం	O
.	O

నిష్పాక్షికత	O
,	O
అవినీతి	O
రాహిత్యం	O
,	O
సేవానిరతి	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లలో	O
కనిపించిన	O
కొన్ని	O
ప్రధాన	O
లక్షణాలు	O
.	O

సివిల్‌	O
అధికారుల్లో	O
కనిపించే	O
పరస్పర	O
విశ్వాస	O
భావన	O
,	O
ఐక్యత	O
మన	O
సివిల్‌	O
సర్వీసులకు	O
అతి	O
పెద్ద	O
బలం	O
.	O

సబార్డినేట్‌	O
అధికారులను	O
కించపరచకపోవడం	O
,	O
వారిలో	O
విశ్వాసం	O
పాదుగొల్పడం	O
,	O
విభిన్న	O
బ్యాచ్‌	O
అధికారుల	O
మధ్య	O
సాన్నిహిత్యం	O
అన్నీ	O
కలిసి	O
ఎలాంటి	O
ప్రతికూల	O
పరిస్థితుల్లో	O
అయినా	O
దృఢంగా	O
నిలబడగల	O
అద్భుత	O
స్థైర్యాన్ని	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌	O
అధికారులకు	O
అందించాయి	O
.	O

రాజ్యాంగంలోని	O
అధికరణం	O
ప్రకారం	O
కేంద్రప్రభుత్వం	O
,	O
అఖిల	O
భారత	O
సర్వీసుల్లో	O
పని	O
చేసే	O
సివిల్‌	O
అధికారులను	O
రాష్ట్రపతి	O
,	O
రాష్ట్రస్థాయి	O
సివిల్‌	O
అధికారులను	O
సంబంధిత	O
రాష్ట్ర	O
గవర్నర్‌	O
నియమిస్తారు	O
.	O

ఆ	O
అధికారులు	O
రాష్ట్రపతి	O
,	O
గవర్నర్‌	O
ఆదేశాలకు	O
అనుగుణంగా	O
పని	O
చేస్తారు	O
.	O

ఫలితంగా	O
వారి	O
అధికార	O
కాలానికి	O
భద్రత	O
ఉంటుంది	O
.	O

సివిల్‌	O
ఉద్యోగులు	O
రాజకీయ	O
జోక్యం	O
,	O
అవాంఛనీయ	O
వేధింపులకు	O
గురి	O
కాకుండా	O
ఈ	O
అధికరణం	O
రక్షణ	O
కల్పిస్తుంది	O
.	O

స్వేచ్ఛాయుత	O
,	O
నిష్పాక్షిక	O
ఎన్నికల	O
నిర్వహణ	O
;	O
వైపరీత్యాల	O
స్పందన	O
;	O
హైవేలు	O
,	O
రైల్వేల	O
వంటి	O
కీలకమైన	O
మౌలిక	O
వసతుల	O
నిర్మాణం	O
,	O
నిర్వహణ	O
;	O
జాతి	O
సమైక్యత	O
,	O
సమగ్రతల	O
పరిరక్షణ	O
వంటి	O
పలు	O
జాతీయ	O
స్థాయి	O
కార్యకలాపాల్లో	O
సివిల్‌	O
అధికారులు	O
కీలక	O
పాత్ర	O
పోషిస్తారు	O
.	O

పనితీరు	O
సక్రమంగా	O
సాగటానికి	O
అవసరమైన	O
విధివిధానాలను	O
,	O
సమగ్ర	O
చట్టాన్ని	O
రూపొందించింది	O
.	O

దేశంలో	O
ఇతర	O
నదుల	O
పునరుజ్జీవనానికి	O
కూడా	O
ఈ	O
పద్ధతినే	O
నమూనాగా	O
వర్తింపజేసే	O
విషయం	O
పరిశీలనలో	O
ఉంది	O
.	O

మిగిలిన	O
ప్రాజెక్టుల	O
పనులు	O
జరుగుతున్నాయి	O
.	O

(	O
చిత్రం	O
III	O
)	O

కాలుష్యం	O
తగ్గింపు	O
(	O
నిర్మల	O
గంగ	-NEL
)	O

ఇండియాలో	-NEL
మొట్టమొదటిసారిగా	O
మురుగునీటి	O
శుద్ధికి	O
అవసరమైన	O
మౌలిక	O
సదుపాయాల	O
కల్పనలో	O
ప్రభుత్వ	O
,	O
ప్రైవేటు	O
భాగస్వామ్యాన్ని	O
నమామి	O
గంగే	O
కార్యక్రమంలో	O
ప్రవేశపెట్టడం	O
జరిగింది	O
.	O

దీనిని	O
హైబ్రిడ్	O
యాన్యుటీ	O
మోడ్	O
(	O
హెచ్.ఎ.ఎం.	O
)	O
అంటున్నారు	O
.	O

జలశక్తి	O
అభియాన్	O
అనంతర	O
-	O
భవిష్యత్	O
మార్గం	O

మహమ్మారి	O
కారణంగా	O
2020	O
-	O
21లో	O
జలశక్తి	O
అభియాన్	O
కొనసాగింపు	O
వీలు	O
కానప్పటికీ	O
కింది	O
కార్యకలాపాలను	O
చేపట్టడం	O
ద్వారా	O
ఈ	O
ఉద్యమం	O
ద్వారా	O
సమకూరిన	O
ఫలితాలను	O
సంఘటితం	O
చేసుకోవడం	O
అవశ్యం	O
:	O

-	O
అన్ని	O
నీటి	O
వనరుల	O
,	O
జల	O
మూలాల	O
డిజిటల్	O
జాబితాను	O
త్వరగా	O
రూపొందించి	O
,	O
అన్ని	O
భాగస్వామ్య	O
శాఖలు	O
,	O
వాటి	O
ప్రధాన	O
కార్యాలయాలతో	O
పంచుకోవాలి	O
.	O

-	O
నవీకరించిన	O
,	O
పునరుద్ధరించిన	O
లేదా	O
ఆక్రమణలు	O
తొలగించిన	O
జల	O
వనరుల	O
జాబితాను	O
తయారుచేసి	O
,	O
రెవెన్యూ	O
రికార్డులలో	O
పొందుపరచాలి	O
.	O

-	O
అటువంటి	O
జల	O
వనరులను	O
జన	O
జీవనోపాధితో	O
అనుసంధానిస్తే	O
ఆర్థిక	O
ప్రయోజనాల	O
దృష్ట్యా	O
వాటికి	O
రక్షణ	O
కూడా	O
లభిస్తుంది	O
.	O

ఉదాహరణకు	O
వాటిని	O
కౌలుకు	O
ఇచ్చి	O
,	O
చేపల	O
పెంపకాన్ని	O
ప్రోత్సహిస్తే	O
లబ్ధి	O
పొందేవారే	O
జల	O
వనరుల	O
నిర్వహణ	O
బాధ్యత	O
వహిస్తారు	O
.	O

-	O
పునరుద్ధరించిన	O
జల	O
వనరుల	O
సుస్థిర	O
నిర్వహణ	O
దిశగా	O
సామాజిక	O
గస్తీ	O
(	O
స్వచ్ఛంద	O
జల	O
సంరక్షకుల	O
)	O
ని	O
ప్రోత్సహించాలి	O
.	O

కళాశాల	O
/	O
ఉన్నత	O
పాఠశాలల	O
విద్యార్థులు	O
,	O
స్వచ్ఛంద	O
సంస్థలు	O
,	O
యువ	O
కార్యకర్తలు	O
వంటివారు	O
సేవలను	O
వాడుకోవచ్చు	O

పశువులు	O
మేయకుండా	O
రక్షణ	O
ఏర్పాటు	O
చేయాలి	O
.	O

కునారిల్లిన	O
మొక్కల	O
స్థానంలో	O
కొత్తవి	O
నాటే	O
బాధ్యతను	O
సంబంధిత	O
శాఖ	O
/	O
పాలన	O
యంత్రాంగం	O
స్వీకరించాలి	O
.	O

సామాజిక	O
సభ్యులు	O
అందరినీ	O
ఇందులో	O
భాగస్వాములను	O
చేయవచ్చు	O
.	O

-	O
జల	O
సంరక్షణ	O
పై	O
రైతుల	O
సామర్థ్య	O
వికాస	O
ప్రక్రియ	O
కూడా	O
సమాంతరంగా	O
సాగాలి	O
.	O

ఈ	O
దిశగా	O
నీరు	O
అధికంగా	O
అవసరమయ్యే	O
పంటల	O
సాగుకు	O
సూక్ష్మ	O
-	O
నీటి	O
పారుదల	O
పద్ధతులను	O
వాడటంపై	O
ప్రధానంగా	O
దృష్టి	O
సారించాలి	O
.	O

-	O
ప్రతి	O
ప్రభుత్వ	O
భవనంలో	O
జల	O
సేకరణ	O
నిర్మాణాలను	O
తప్పనిసరి	O
చేయడం	O
.	O

-	O
జలశక్తి	O
అభియాన్	O
అనంతరం	O
జిల్లా	O
స్థాయిలో	O
ప్రత్యేక	O
'	O
జేఎస్ఏ	-NEO
'	O
విభాగం	O
ఏర్పాటుతో	O
తరువాత	O
కార్యకలాపాలను	O
పూర్తిచేసేలా	O
చూడాలి	O
.	O

జలోర్	-NEL
,	O
రాజస్థాన్	-NEL
:	O
రాజస్థాన్	-NEL
రాష్ట్రంలోని	O
జలోర్	-NEL
పరిధిలో	O
గల	O
సమితి	O
పరిధిలోని	O
సమ్తీపుర	-NEL
గ్రామంలో	O
ప్రధాన	O
గ్రామ	O
కొలనును	O
స్థానిక	O
ప్రజా	O
సంఘం	O
శుభ్రం	O
చేసి	O
,	O
లోతు	O
పెంచింది	O
.	O

దీనివల్ల	O
వాననీటి	O
నిల్వ	O
సామర్థ్యం	O
పెరుగుతుంది	O
.	O

అదే	O
సమయంలో	O
తాగునీటి	O
లభ్యత	O
పెరగడమే	O
గాక	O
భూగర్భ	O
జల	O
పూరకం	O
సాధ్యమవుతుంది	O
.	O

ఈ	O
దిశగా	O
ప్రస్తుత	O
సంవత్సరంలో	O
భారీ	O
ఉద్యమాన్ని	O
చేపట్టాలి	O
అని	O
జలశక్తి	O
మంత్రిత్వ	O
శాఖ	O
యోచిస్తోంది	O
.	O

ఆ	O
మేరకు	O
'	O
భాగస్వాములు	O
అందరి	O
పాత్ర	O
'	O
అనే	O
సూత్రం	O
ఆధారంగా	O
జల	O
సంరక్షణను	O
ప్రతి	O
ఒక్కరి	O
కర్తవ్యంగా	O
మార్చాలి	O
అని	O
నిర్దేశించుకుంది	O
.	O

అలాగే	O
రక్షిత	O
మంచినీటి	O
సరఫరా	O
నిర్వహణ	O
అలాగే	O
పారిశుద్ధ్యం	O
వంటి	O
అంశాలను	O
అందరికీ	O
అందుబాటులోకి	O
తెచ్చే	O
కార్యక్రమాన్ని	O
ముందుకు	O
తీసుకెళ్లే	O
విషయంలో	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలతో	O
కలసి	O
పని	O
చేస్తోంది	O
.	O

అలాగే	O
ఇతర	O
సుస్థిర	O
లక్ష్యాల	O
(	O
)	O
సాధన	O
దిశగా	O
కూడా	O
భారత్	-NEL
తనవంతు	O
తోడ్పాటును	O
అందిస్తోంది	O
.	O

ముఖ్యంగా	O
అర్ధవంతమైన	O
రీతిలో	O
వనరుల	O
నిర్వహణ	O
,	O
సామాజిక	O
ఆర్ధిక	O
ప్రగతికి	O
దోహదం	O
చేస్తోంది	O
.	O

ఈ	O
కార్యక్రమాన్ని	O
ప్రారంభించే	O
సమయంలో	O
అనేక	O
సవాళ్లు	O
ఎదురయ్యాయి	O
.	O

ముఖ్యంగా	O
దేశవ్యాప్తంగా	O
స్కూళ్ళు	O
,	O
అంగన్వాడీ	O
కేంద్రాల్లో	O
నీటి	O
సరఫరా	O
వివరాల	O
సేకరణ	O
విషయంలో	O
ఈ	O
రకమైన	O
సమస్యలు	O
తలెత్తాయి	O
.	O

అప్పటి	O
పరిస్థితుల్లో	O
పరిమిత	O
స్థాయిలోనే	O
పరివ్యాప్తి	O
పరిస్థితులు	O
ఉండటం	O
కూడా	O
అందుకు	O
కారణం	O
అయ్యింది	O
.	O

ఆ	O
నేపథ్యంలో	O
వివిధ	O
రాష్ట్రాల	O
ప్రధాన	O
కార్యదర్శులు	O
అలాగే	O
గ్రామీణ	O
నీటి	O
సరఫరా	O
,	O
విద్య	O
,	O
మహిళా	O
శిశు	O
సంక్షేమ	O
విభాగాలకు	O
చెందిన	O
ప్రధాన	O
కార్యదర్శులతో	O
యూనిసెఫ్	-NEO
కలసి	O
పని	O
చేసింది	O
.	O

ఆ	O
విధంగా	O
అమలు	O
క్రమ	O
ప్రాధాన్యతను	O
నిర్ధారించింది	O
.	O

ముఖ్యంగా	O
వివిధ	O
విభాగాల	O
మధ్య	O
సమాచారాన్ని	O
పంపిణీ	O
చేయడానికి	O
రాష్ట్రాలకు	O
సహకరించింది	O
.	O

నీటి	O
సరఫరా	O
వనరుల	O
లభ్యతను	O
పరిగణనలోకి	O
తీసుకునే	O
అన్ని	O
పాఠశాలలు	O
,	O
అంగన్వాడీ	O
కేంద్రాలను	O
కలుపుకునే	O
విధంగా	O
అభివృద్ధి	O
ప్రణాళికలను	O
రూపొందించింది	O
.	O

అలాగే	O
సోలార్	O
లిఫ్టింగ్	O
వంటి	O
టెక్నాలజీలను	O
ఉపయోగించడం	O
ద్వారా	O
నీటిని	O
ట్యాంకులలోకి	O
ఎక్కించే	O
పథకాలను	O
ఆయా	O
ప్రాంతాల	O
అవసరాలకు	O
అనుగుణంగా	O
రూపొందించడంలో	O
రాష్ట్రాలకు	O
,	O
జిల్లాలకు	O
సహకరించింది	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
ఎప్పటికప్పుడు	O
ఈ	O
పథకం	O
అమలు	O
ప్రగతిని	O
పర్యవేక్షిస్తూ	O
వచ్చింది	O
.	O

జల	O
జీవన్	O
మిషన్	O
ఉద్దేశం	O
కేవలం	O
ప్రజలకు	O
మంచినీటిని	O
సరఫరా	O
చేయడమే	O
కాదు	O
పని	O
స్థలాల్లోనూ	O
,	O
ఆర్ధిక	O
వ్యవస్థలోనూ	O
మహిళల	O
భాగస్వామ్యాన్ని	O
పెంచడం	O
కూడా	O
దీని	O
ఉద్దేశం	O
.	O

ఇందుకోసం	O
మహిళలు	O
తమ	O
ఆకాంక్షలను	O
ఈడేర్చుకోవడానికి	O
తగినంత	O
సమయాన్ని	O
కూడా	O
ప్రభుత్వం	O
అందించింది	O
.	O

అలాగే	O
యవ్వనప్రాయంలో	O
ఉన్న	O
బాలికలకు	O
పరిశుభ్రత	O
అవసరాన్ని	O
అలవాటుగా	O
మార్చడంతో	O
పాటు	O
దీనివల్ల	O
వారి	O
విద్యా	O
అవకాశాలు	O
ఎలాంటి	O
అవరోధం	O
లేకుండా	O
చేయగలిగింది	O
.	O

అలాగే	O
ఈ	O
కార్యక్రమానికి	O
సంబంధించిన	O
మరొక	O
ఉద్దేశం	O
అన్ని	O
పని	O
స్థలాలలోనూ	O
శుభ్రత	O
,	O
పారిశుద్ధ్య	O
విధానాలు	O
అమలు	O
అయ్యేలా	O
చేయగలిగింది	O
.	O

దీనివల్ల	O
పిల్లలను	O
సురక్షితంగా	O
ఇళ్లలో	O
ఉంచడంతో	O
పాటు	O
తాము	O
బయటికి	O
వచ్చినా	O
ఆరోగ్య	O
పరంగా	O
ఎలాంటి	O
ఇబ్బందులు	O
లేని	O
సానుకూల	O
వాతావరణాన్ని	O
మహిళలకు	O
,	O
బాలికలకు	O
కల్పించగలిగింది	O
.	O

లక్షలాది	O
మంది	O
ప్రజలకు	O
ముఖ్యంగా	O
మహిళలు	O
,	O
బాలికలకు	O
సురక్షిత	O
నీటిని	O
అందించడం	O
అంటే	O
ఇదో	O
పరివర్తనాయుతమైన	O
వాతావరణాన్ని	O
పెంపొందించడమే	O
.	O

పిల్లలు	O
క్రమం	O
తప్పకుండా	O
స్కూళ్లకు	O
వెళ్ళడానికి	O
,	O
టీచర్ల	O
గైర్	O
హాజరీని	O
తగ్గించడానికి	O
,	O
కొత్త	O
పరిశుభ్రత	O
అలవాట్లను	O
కలిగి	O
ఉండటానికి	O
ముఖ్యంగా	O
వ్యాధుల	O
నివారణకు	O
ఇది	O
తోడ్పడుతుంది	O
.	O

భారతదేశాన్ని	-NEL
పరివర్తనాయుత	O
బాటలో	O
మరింత	O
స్వయం	O
సమృద్ధ	O
దేశంగా	O
ముందుకు	O
తీసుకెళ్లాలి	O
అంటే	O
నీటి	O
సరఫరా	O
ప్రాధాన్యతను	O
తప్పనిసరిగా	O
కొనసాగించాల్సిందే	O
.	O

ఈ	O
కవితా	O
సంకలనాలు	O
,	O
సంపుటాలు	O
దళిత	O
కవిత్వ	O
విస్తృతికి	O
నిదర్శనాలు	O
.	O

కులతత్వం	O
,	O
పెత్తందారీ	O
కులాల	O
పురుషులతో	O
పాటు	O
,	O
స్త్రీలు	O
కూడా	O
దళితుల	O
పట్ల	O
సాగించే	O
అణచివేతని	O
దళిత	O
మహిళ	O
ప్రశ్నించింది	O
.	O

దళిత	O
మహిళలు	O
తాము	O
ఎదుర్కొంటున్న	O
వివక్షను	O
ఎలుగెత్తి	O
చెప్పారు	O
.	O

'	O
నల్లపొద్దు	O
'	O
,	O
'	O
నల్లరేగడి	O
సాల్లు	O
'	O
వంటి	O
సంకలనాల్లో	O
దళిత	O
మహిళల	O
బాధలు	O
మన	O
కంటికి	O
కట్టినట్టు	O
చూపించారు	O
.	O

వీరి	O
పాటలతో	O
దళిత	O
కవిత్వం	O
మరింత	O
పదునెక్కింది	O
.	O

ఇటీవల	O
కాలంలో	O
దళిత	O
రచయితలు	O
ఎక్కువగా	O
సామాజిక	O
మాధ్యమాలలో	O
కూడా	O
తమ	O
గొంతును	O
గట్టిగా	O
వినిపిస్తున్నారు	O
.	O

కుల	O
సమస్య	O
,	O
వివక్ష	O
,	O
శ్రమదోపిడీ	O
,	O
వెట్టి	O
చాకిరీ	O
,	O
అనునిత్యం	O
వివిధ	O
రూపాలలో	O
దళితులు	O
ఇతరుల	O
నుంచి	O
ఎదుర్కొనే	O
వివక్ష	O
,	O
దౌర్జన్యాలు	O
,	O
శారీరక	O
,	O
మానసిక	O
దాడులు	O
,	O
అవమానం	O
,	O
దళిత	O
స్త్రీల	O
పైన	O
అగ్రకుల	O
పితృస్వామిక	O
దౌర్జన్యాలు	O
,	O
అత్యాచారాలు	O
వంటి	O
అంశాలను	O
దళిత	O
కవులు	O
శక్తిమంతంగా	O
తమ	O
కవిత్వంలో	O
పలికించారు	O
.	O

ఈ	O
క్రమంలో	O
ఇంతకు	O
ముందు	O
లేని	O
కొత్త	O
వస్తువులు	O
,	O
భాష	O
,	O
అభివ్యక్తి	O
,	O
ప్రతీకలు	O
సాహిత్యంలోకి	O
వచ్చి	O
చేరాయి	O
.	O

వివిధ	O
పుస్తకాలకు	O
రాసిన	O
ముందుమాటలు	O
,	O
పత్రికా	O
వ్యాసాలు	O
,	O
పుస్తకాల	O
రూపంలో	O
దళిత	O
సాహిత్య	O
విమర్శ	O
వచ్చింది	O
.	O

విశ్వవిద్యాలయాల్లో	O
దళిత	O
సాహిత్యం	O
పై	O
పరిశోధనలు	O
జరుగుతున్నాయి	O
.	O

అలా	O
దళిత	O
సాహిత్యం	O
ప్రక్రియా	O
వైవిధ్యాన్ని	O
సాధించింది	O
.	O

దళిత	O
జీవతాన్ని	O
ఆత్మగౌరవంతో	O
సాహిత్య	O
వస్తువులుగా	O
మలచడంలో	O
దళిత	O
రచయితలు	O
కవులు	O
విజయవంతం	O
అయ్యారు	O
.	O

దళిత	O
రచయతలు	O
తమ	O
ఆత్మగౌరవ	O
పతాకాన్ని	O
ఎంతో	O
ఉన్నత	O
స్థాయిలో	O
ఎగురవేయగలిగారు	O
.	O

నేటి	O
తరం	O
రచయతులు	O
కూడా	O
తమ	O
జీవన	O
శైలిని	O
,	O
సామాజిక	O
రుగ్మతలను	O
,	O
సాంఘిక	O
అనాచారాలను	O
అక్షరబద్దం	O
చేస్తూ	O
రేపటితరానికి	O
మార్గదర్శకులు	O
కావాలి	O
.	O

రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాల్లో	O
జిల్లాస్థాయి	O
/	O
సంస్థాగత	O
స్థాయిల్లో	O
ఫలితాల	O
ఆధారిత	O
సేవలు	O
అందించి	O
అసాధారణ	O
ప్రతిభ	O
కనబరచిన	O
అధికారులకు	O
గుర్తింపుగా	O
ఆ	O
రోజున	O
ప్రధాన	O
మంత్రి	O
ఎక్సలెన్స్‌	O
అవార్డులు	O
అందచేస్తారు	O
.	O

((	O
ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో	-NEL
ఇంటింటి	O
పేరుగా	O
నిలిచిన	O
,	O
అత్యంత	O
అరుదుగా	O
విగ్రహ	O
ఆవిష్కరణ	O
కూడా	O
జరిగిన	O
అతి	O
కొద్ది	O
మంది	O
సివిల్‌	O
అధికారుల్లో	O
((	O
శంకరన్‌	-NEP
ఒకరు	O
.	O

వెట్టిచాకిరీ	O
నిర్మూలనకు	O
,	O
సమాజంలో	O
నిరాదరణకు	O
గురవుతున్న	O
వారు	O
ప్రత్యేకించి	O
సఫాయి	O
కర్మచారీల	O
ఆందోళనకు	O
అండగా	O
నిలిచి	O
వారి	O
అభ్యున్నతికి	O
చేసిన	O
అసాధారణ	O
కృషికి	O
గుర్తింపుగానే	O
సమాజం	O
ఆయనకు	O
నీరాజనం	O
పట్టింది	O
.	O

లోకాయుక్తలో	O
పని	O
చేసిన	O
కాలంలో	O
ఎందరో	O
ఉన్నత	O
స్థాయి	O
ప్రముఖుల	O
కేసులు	O
డీల్‌	O
చేసి	O
వారిపై	O
కఠిన	O
చర్యలు	O
తీసుకున్నారు	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసుల్లో	O
సవాళ్లు	O
,	O
సంస్కరణలు	O
:	O
స్వాతంత్య్రం	O
అనంతరం	O
((	O
భారతదేశం	-NEL
అభివృద్ధి	O
వథంలో	O
పయనించేందుకు	O
సామ్యవాద	O
సంక్షేమ	O
నమూనా	O
ఎంచుకుంది	O
.	O

ఈ	O
నమూనా	O
ఆర్థిక	O
వ్యవస్థకు	O
సంబంధించిన	O
అన్ని	O
కీలక	O
రంగాల్లో	O
ప్రభుత్వ	O
జోక్యాన్ని	O
పెంచింది	O
.	O

రాజకీయ	O
తటస్థ	O
వైఖరి	O
,	O
విధాన	O
నిర్ణయాల్లో	O
హేతుబద్ధత	O
,	O
సానుభూతి	O
,	O
సమానత్వం	O
మంచి	O
బ్యూరోక్రసీకి	O
మౌలిక	O
లక్షణాలు	O
.	O

ప్రజాసేవ	O
కోసం	O
అధికారిగా	O
నియమితుడు	O
అయిన	O
వ్యక్తి	O
ఎలాంటి	O
రాజకీయ	O
మొగ్గు	O
లేదా	O
అనుబంధం	O
లేకుండా	O
నిష్పాక్షికంగా	O
,	O
హేతుబద్ధంగా	O
పని	O
చేయాల్సి	O
ఉంటుంది	O
.	O

ఇక్కడే	O
రాజ్యాంగం	O
ప్రాధాన్యం	O
కూడా	O
ఉంది	O
.	O

అపారమైన	O
అధికారం	O
,	O
ఆధిపత్యం	O
గల	O
సివిల్‌	O
అధికారులు	O
పరిపాలనా	O
విధానాల్లో	O
నైతిక	O
విలువలు	O
పాటించడం	O
తప్పనిసరి	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
నియామకాలు	O
,	O
కెరీర్‌	O
మధ్యలో	O
శిక్షణ	O
,	O
సామర్థ్యాల	O
నిర్మాణం	O
,	O
స్పెషలైజేషన్‌	O
,	O
సమర్థత	O
,	O
బాధ్యతాయుత	O
వైఖరి	O
అన్నీ	O
గణనీయంగా	O
పెరగాలి	O
అని	O
పలు	O
కమిటీలు	O
తమ	O
నివేదికల్లో	O
సిఫారసు	O
చేశాయి	O
.	O

గత	O
దశాబ్ది	O
కాలంలో	O
ఎన్నో	O
సంస్కరణలు	O
చేపట్టారు	O
.	O

జాయింట్‌	O
సెక్రటరీ	O
స్థాయిలో	O
నిపుణులైన	O
కన్సల్టెంట్లకు	O
ప్రవేశం	O
కల్పించడం	O
ద్వారా	O
కెరీర్‌	O
సివిల్‌	O
అధికారులకు	O
భిన్న	O
స్థాయిల్లో	O
శిక్షణ	O
కార్యక్రమాలు	O
చేపట్టడం	O
నుంచి	O
అధికారుల	O
పనితీరును	O
రికార్డు	O
చేయడం	O
వరకు	O
ఎన్నో	O
మార్పులు	O
చోటు	O
చేసుకున్నాయి	O
.	O

-	O
పట్టణ	O
ప్రాంత	O
వెక్టార్	O
బార్న్	O
వ్యాధుల	O
పథకం	O

-	O
సవరించిన	O
జాతీయ	O
క్షయ	O
వ్యాధి	O
నియంత్రణ	O
కార్యక్రమం	O

-	O
జాతీయ	O
వనీకరణ	O
కార్యక్రమం	O

-	O
హరిత	O
భారతం	O
కొరకు	O
జాతీయ	O
మిషన్	O

-	O
క్లోరోఫ్లోరోకార్బన్ల	O
వినియోగాన్ని	O
తగ్గించివేసే	O
జాతీయ	O
కార్యక్రమం	O

-	O
జాతీయ	O
గ్రామీణ	O
తాగునీటి	O
కార్యక్రమం	O

-	O
స్వచ్ఛ	O
భారత్	O
అభియాన్	O

-	O
పట్టణ	O
ప్రాంతాల	O
అభివృద్ధి	O
,	O
పునరుత్తేజం	O
కొరకు	O
అటల్	O
మిషన్	O
(	O
అటల్	O
మిషన్	O
ఫర్	O
రిజువినేషన్	O
అండ్	O
అర్బన్	O
ట్రాన్స్ఫర్మేషన్	O
-	O
అమృత్	O
)	O

-	O
ఆవాస్	O
యోజన	O

-	O
జాతీయ	O
నాలెడ్జి	O
నెట్వర్క్‌లు	O

-	O
జాతీయ	O
ఈ	O
-	O
గవర్నెన్స్	O
ప్రణాళిక	O

-	O
రాష్ట్ర	O
వైడ్	O
ఏరియా	O
నెట్వర్క్‌లు	O

-	O
డిజిటల్	O
ఇండియా	-NEL
కార్యక్రమం	O

అత్యవసరాల	O
సూచిక	O

2012తో	-NETI
పోలిస్తే	O
2018లో	-NETI
గృహ	O
సౌకర్యం	O
,	O
నీరు	O
,	O
పారిశుద్ధ్యం	O
,	O
విద్యుచ్ఛక్తి	O
,	O
స్వచ్ఛమైన	O
వంట	O
ఇంధనం	O
వంటి	O
అత్యవసరాల	O
లభ్యత	O
పెరిగింది	O
అని	O
తొలి	O
అత్యవసరాల	O
సూచిక	O
(	O
బేర్	O
నెసెసిటీస్	O
ఇండెక్స్	O
-	O
బి.ఎన్.ఐ.	O
)	O
ఆధారంగా	O
28.01.2021	-NETI
నాడు	O
విడుదల	O
అయిన	O
2020	O
-	O
21	O
ఆర్థిక	O
సర్వే	O
పేర్కొంది	O
.	O

-	O
నీరు	O
,	O
పారిశుద్ధ్యం	O
,	O
గృహవసతి	O
,	O
సూక్ష్మ	O
పర్యావరణం	O
,	O
ఇతర	O
వసతులు	O
(	O
వీటిని	O
వంటగది	O
,	O
ఇంటిలోని	O
వెలుతురు	O
,	O
స్నానాలగది	O
లభ్యత	O
,	O
విద్యుచ్ఛక్తి	O
,	O
వంటకు	O
ఉపయోగించే	O
ఇంధనం	O
ఏ	O
తరహాది	O
అనే	O
పలు	O
రకాల	O
అంశాల	O
అధారంగా	O
వీటిని	O
మదింపు	O
చేయడం	O
జరుగుతుంది	O
.	O

అత్యవసరాల	O
వసతుల	O
లభ్యత	O
పెరిగిన	O
కారణంగా	O
ఆరోగ్య	O
సూచికలలో	O
మెరుగుదల	O
కనిపిస్తోంది	O
అని	O
ఈ	O
నివేదిక	O
స్పష్టం	O
చేసింది	O
.	O

తద్వారా	O
విద్యాపరమైన	O
సూచికలలో	O
భవిష్యత్తులో	O
మెరుగుదల	O
కనిపిస్తుంది	O
అని	O
కూడా	O
పేర్కొంది	O
.	O

ఇందులో	O
భాగంగా	O
ఆ	O
ప్రాంతానికి	O
భారీ	O
పరిమాణంలో	O
నీటిని	O
తరలించి	O
ట్రీట్‌మెంట్	O
ప్లాంట్	O
నిర్మిస్తారు	O
.	O

-	O
గిరిజన	O
/	O
కొండ	O
/	O
అటవీ	O
ప్రాంతాల్లో	O
నిర్వహణ	O
సౌలభ్యం	O
గల	O
,	O
నిర్వహణ	O
ఖర్చులు	O
తక్కువగా	O
ఉండే	O
సౌర	O
విద్యుత్తుతో	O
పని	O
చేసే	O
నీటి	O
సరఫరా	O
వ్యవస్థలు	O
నిర్మిస్తారు	O
.	O

-	O
కొండ	O
,	O
పర్వత	O
ప్రాంతాల్లో	O
ఆధారనీయమైన	O
జలవనరుల	O
కోసం	O
అన్వేషిస్తారు	O
.	O

తీవ్రమైన	O
వేడి	O
,	O
చలి	O
ఉండే	O
ఎడారి	O
ప్రాంతాల్లో	O
ఆధునిక	O
సాంకేతిక	O
పరిజ్ఞానాలను	O
ప్రోత్సహిస్తారు	O
.	O

సాంకేతిక	O
మద్దతు	O

నిధుల	O
సక్రమ	O
వినియోగం	O
,	O
సేవల	O
వితరణ	O
పారదర్శకంగా	O
,	O
బాధ్యతాయుతంగా	O
సాగేందుకు	O
సాంకేతిక	O
పరిజ్ఞానాన్ని	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
సమర్థవంతంగా	O
వినియోగించుకుంటోంది	O
.	O

ఈ	O
పథకం	O
భౌతిక	O
,	O
ఆర్థిక	O
పురోగతికి	O
సంబంధించిన	O
సమాచారాన్ని	O
జెజెఎం	O
-	O
ఐఎంఐఎస్	O
పరిపూర్ణంగా	O
రూపొందించి	O
ప్రజలు	O
అందరికీ	O
తెలిసేందుకు	O
వీలుగా	O
జెజెఎం	O
"	O
డాష్‌బోర్డు	O
"	O
లో	O
పొందుపరుస్తుంది	O
.	O

గ్రామాల్లో	O
వాస్తవిక	O
ప్రాతిపదికన	O
నీటి	O
సరఫరా	O
నాణ్యత	O
,	O
పరిమాణం	O
,	O
కాలవ్యవధిని	O
మదింపు	O
చేయడానికి	O
,	O
పర్యవేక్షించడానికి	O
సెన్సర్	O
ఆధారిత	O
ఐఓటి	O
వ్యవస్థ	O
రూపొందించారు	O
.	O

జలవనరులు	O
అందుబాటులో	O
ఉన్నవిగా	O
గుర్తించిన	O
గ్రామాల్లో	O
సింగిల్	O
విలేజ్	O
స్కీమ్	O
రూపొందించడం	O
,	O
జలవనరుల	O
రీచార్జి	O
వ్యవస్థల	O
నిర్మాణానికి	O
హైడ్రో	O
-	O
జియో	O
మార్ఫలాజికల్	O
(	O
హెచ్‌జిఎం	O
)	O
మ్యాప్‌లు	O
వినియోగిస్తున్నారు	O
.	O

ఇంటి	O
పెద్ద	O
ఆధార్	O
నంబర్ను	O
అనుసంధానం	O
చేసి	O
ఆయా	O
ఇళ్లకు	O
ట్యాప్	O
నీటి	O
కనెక్షన్లు	O
ఏర్పాటు	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

ఈ	O
పథకానికి	O
సంబంధించిన	O
అన్ని	O
ఆర్థిక	O
లావాదేవీలు	O
పబ్లిక్	O
ఫైనాన్స్	O
మేనేజ్‌మెంట్	O
సిస్టమ్	O
(	O
పిఎఫెంఎస్	O
)	O
ద్వారా	O
జరుగుతున్నాయి	O
.	O

పురోగతి	O

ప్రస్తుతం	O
గోవా	-NEL
,	O
తెలంగాణ	-NEL
రాష్ట్రాలు	O
"	O
హర్	O
ఘర్	O
జల్	O
"	O
(	O
ఇంటి	O
ఇంటికీ	O
నీరు	O
)	O
రాష్ట్రాలుగా	O
మారాయి	O
.	O

ఈ	O
పథకం	O
అమలు	O
జరుగుతున్న	O
"	O
వేగం	O
,	O
పరిధి	O
"	O
కి	O
ఇది	O
నిదర్శనం	O
.	O

"	O
హర్	O
ఘర్	O
జల్	O
"	O
పథకం	O
రాష్ట్రాల	O
మధ్య	O
పోటీని	O
పెంచింది	O
.	O

పలు	O
రాష్ట్రాలు	O
నిర్దేశిత	O
గడువు	O
2024	-NETI
కన్నా	O
ముందుగానే	O
నూరు	O
శాతం	O
జనాభాకు	O
పైప్‌ల	O
ద్వారా	O
నీరు	O
అందించే	O
ప్రయత్నంలో	O
ఉన్నాయి	O
.	O

తుది	O
పలుకు	O

జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
లక్ష్యం	O
సంపూర్ణంగా	O
నెరవేరాలి	O
అంటే	O
గ్రామీణ	O
నీటి	O
సరఫరా	O
వ్యవస్థ	O
ప్రణాళిక	O
,	O
అమలు	O
,	O
నిర్వహణ	O
,	O
ఆపరేషన్	O
,	O
మెయింటెనెన్స్‌లో	O
గ్రామీణ	O
సమాజానికి	O
శిక్షణ	O
ఇచ్చి	O
సాధికారం	O
చేయడం	O
అవసరం	O
.	O

"	O
శాఖల	O
వారీ	O
,	O
నిర్మాణ	O
ప్రాతిపదిక	O
విధానం	O
"	O
స్థానంలో	O
"	O
సేవల	O
వితరణ	O
ఆధారిత	O
విధానానికి	O
"	O
మారడంతో	O
పాటు	O
గ్రామాల్లో	O
నీటి	O
సరఫరా	O
వ్యవస్థలు	O
నిర్వహించుకుంటున్న	O
సామాజిక	O
వ్యవస్థలకు	O
శిక్షణ	O
ఇవ్వాలి	O
.	O

గ్రామ	O
పంచాయతీలు	O
/	O
విడబ్ల్యుఎస్‌సిలు	O
/	O
పానీ	O
సమితులు	O
స్థానిక	O
జల	O
పంపిణీ	O
వ్యవస్థలుగా	O
పని	O
చేయడంతో	O
పాటు	O
దీర్ఘకాలిక	O
ప్రాతిపదికన	O
క్రమం	O
తప్పకుండా	O
ప్రతీ	O
ఇంటికీ	O
నిర్దేశిత	O
పరిమాణంలో	O
ట్యాప్‌ల	O
ద్వారా	O
నీటి	O
సరఫరా	O
జరిగేలా	O
చర్యలు	O
తీసుకోవాలి	O
.	O

ఆ	O
రకంగా	O
నీటి	O
చైతన్య	O
గ్రామాలు	O
ఆత్మనిర్భర్	O
భారత్	-NEL
(	O
స్వయం	O
సమృద్ధ	O
భారత్	-NEL
)	O
బాటలో	O
పురోగమించే	O
వీలు	O
ఉంటుంది	O
.	O

ఈ	O
కాలంలో	O
,	O
కొన్ని	O
పాత	O
రచనలు	O
మరుగున	O
పడిపోగా	O
కొన్ని	O
కొత్త	O
శైలులు	O
వెలువడ్డాయి	O
.	O

మరుగున	O
పడ్డ	O
శైలులలో	O
చాలా	O
ముఖ్యమైనది	O
గద్యకావ్య	O
(	O
కవితా	O
గద్య	O
)	O
,	O
స్వాతంత్ర్యం	O
వచ్చిన	O
తరువాత	O
చాలా	O
కొద్ది	O
మంది	O
లలిత	O
నిబంధనలు	O
లేక	O
రసవత్తరమైన	O
వ్యాసాలు	O
రాశారు	O
.	O

అయితే	O
ఈ	O
శైలి	O
ఎక్కవ	O
కాలం	O
నిలవలేకపోయింది	O
.	O

ఆగ్యేయ	-NEP
కూడా	O
దీర్ఘకవితలు	O
రాశారు	O
.	O

వాటికి	O
కొత్త	O
అర్థాలు	O
,	O
వివరణలు	O
ఇచ్చారు	O
.	O

కొన్నిసార్లు	O
,	O
సామాజిక	O
,	O
రాజకీయ	O
సంఘటనలు	O
సాహిత్య	O
పోకడలను	O
నిర్ణయాత్మక	O
రీతిలో	O
ప్రభావితం	O
చేస్తాయి	O
.	O

20	O
ఏళ్లు	O
సాగిన	O
ఒకే	O
పార్టీ	O
పాలన	O
పై	O
ప్రజలలో	O
భ్రమలు	O
తొలగిపోయాయి	O
.	O

ఇందులో	O
మొదటిది	O
కొత్తగా	O
ఏర్పడిన	O
రాజకీయ	O
చైతన్యం	O
అధికార	O
పార్టీని	O
తీవ్రంగా	O
కుదిపివేసింది	O
.	O

పాలకుల	O
స్వార్థ	O
ప్రయోజనాల	O
ద్వారా	O
నిరంతరం	O
దోపిడీకి	O
గురైన	O
రైతుల	O
విప్లవాత్మక	O
పోరాటం	O
ఇందులో	O
రెండోది	O
.	O

ఇదే	O
సమయంలో	O
నయీకహానీ	O
,	O
నయీకవితలలో	O
అనుభవజ్ఞులైన	O
చాలా	O
మంది	O
పూర్వపు	O
రచయితలూ	O
తమ	O
రచనలను	O
కొనసాగించారు	O
.	O

అకవిత	O
,	O
అకహానీ	O
ఉద్యమాల్లో	O
కీలకపాత్ర	O
పోషించిన	O
చాలా	O
మంది	O
కథానాయకులు	O
అప్పట్లో	O
మారిన	O
రాజకీయ	O
,	O
సామాజిక	O
చైతన్యంతో	O
ప్రభావితమై	O
నూతన	O
వాస్తవికతలకు	O
అనుగుణంగా	O
తమ	O
కవితలు	O
,	O
కథలు	O
,	O
నవలలు	O
రాయడం	O
ప్రారంభించారు	O
.	O

సాహిత్యంలో	O
1980లలో	-NETI
లౌకికవాదం	O
పేరిట	O
మరో	O
కొత్త	O
ధోరణి	O
ప్రారంభము	O
అయింది	O
.	O

సాహిత్యంలో	O
మీర్	-NEP
,	O
గాలిబ్	-NEP
,	O
నజీర్	-NEP
వంటి	O
పూర్వపు	O
సాహితీవేత్తలు	O
నెలకొల్పిన	O
లౌకికవాద	O
సంప్రదాయాలు	O
సాహిత్యకారులను	O
కూడా	O
ప్రభావితం	O
చేస్తూనే	O
ఉన్నాయి	O
.	O

సాహిత్యంలో	O
స్త్రీవాద	O
రచనలు	O
1980లలో	-NETI
కొత్త	O
ఉత్సాహాన్ని	O
నింపాయి	O
.	O

అభివృద్ధి	O
మార్గసూచి	O

రికార్డు	O
స్థాయిలో	O
జిఎస్‍టి	O
ఆదాయం	O
వసూళ్లు	O

"	O
జిఎస్‍టి	O
ప్రక్రియ	O
గురించి	O
చాణక్యుని	-NEP
మాటల్లో	O
చెప్పాలి	O
అంటే	O
'	O
ఏదైనా	O
సాధించడం	O
చాలా	O
కష్టం	O
అయినా	O
సరే	O
,	O
ఓర్పు	O
,	O
శ్రమతో	O
దానిని	O
సాధించవచ్చు	O
'	O
.	O

-	O
నరేంద్రమోదీ	-NEP
జిఎస్‍టిని	O
దేశానికి	O
అంకితం	O
చేస్తున్న	O
సందర్భంగా	O
,	O
జూలై	O
012017	O
:	O
పార్లమెంటు	O
సెంట్రల్	O
హల్‍లో	O
వస్తుసేవల	O
పన్ను	O
(	O
జిఎస్‍టి	O
)	O
కేవలం	O
క్రెడిట్	O
ఇన్వాయిస్	O
ఆధారిత	O
వినియోగ	O
పన్ను	O
మాత్రమే	O
.	O

జిఎస్‍టి	O
కింద	O
విలువ	O
జోడింపు	O
జరిగిన	O
ప్రతి	O
దశలో	O
పన్ను	O
విధిస్తారు	O
.	O

గతంలో	O
మన	O
దేశంలో	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
వస్తువులపై	O
వేర్వేరుగా	O
విధించే	O
అనేక	O
వినియోగ	O
పన్నులను	O
సమ్మిళితం	O
చేశారు	O
.	O

దీని	O
ఫలితంగా	O
,	O
పన్ను	O
వ్యవస్థ	O
మొత్తం	O
హేతుబద్దీకరణ	O
జరిగింది	O
.	O

కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
ఇప్పటి	O
వరకు	O
వసూలు	O
చేస్తున్న	O
వివిధ	O
రకాల	O
పన్నులు	O
అన్నీ	O
ఒకే	O
సమగ్ర	O
పన్ను	O
వ్యవస్థ	O
ఛత్రఛాయలోకి	O
జిఎస్‍టి	O
పరిధిలోకి	O
వచ్చేశాయి	O
.	O

పన్ను	O
చెల్లింపు	O
దారులు	O
ఒక	O
పన్ను	O
చెల్లిస్తే	O
సరిపోతుంది	O
.	O

వస్తు	O
ఉత్పత్తుల	O
రాక	O
,	O
పోకల	O
వివరాలను	O
నమోదు	O
చేయడానికి	O
పటిష్టమైన	O
ఐటి	O
వ్యవస్థ	O
తోడ్పాటు	O
ఉన్నది	O
.	O

వస్తువులపై	O
ప్రతి	O
దశలో	O
రకరకాల	O
పన్నులను	O
మోపే	O
పద్ధతి	O
(	O
cascading	O
effect	O
)	O
రద్దు	O
కావడంతో	O
ప్రపంచ	O
మార్కెట్లో	O
మన	O
ఎగుమతులు	O
పోటీని	O
తట్టుకోగలుగుతున్నాయి	O
.	O

అంతర్	O
రాష్ట్ర	O
సరకు	O
రవాణాపై	O
చెక్	O
పోస్టుల	O
తనిఖీ	O
వ్యవస్థను	O
రద్దుచేశారు	O
.	O

జిఎస్‍టి	O
వల్ల	O
దేశంలో	O
పారిశ్రామిక	O
విధానం	O
మెరుగుపడడంతో	O
పాటు	O
సమాఖ్య	O
ఆర్ధిక	O
విధానంలో	O
గణనీయమైన	O
పరివర్తన	O
వచ్చింది	O
.	O

జిఎస్‍టి	O
చట్టాన్ని	O
ఆమోదించే	O
ముందు	O
ప్రతి	O
దశలో	O
అనేకసార్లు	O
ప్రజాభిప్రాయ	O
సేకరణ	O
జరిగింది	O
.	O

పన్నుల	O
వ్యవస్థ	O
భవిష్యత్తు	O
రూపకల్పనకు	O
ప్రజాస్వామ్య	O
స్పూర్తితో	O
సంబంధిత	O
వర్గాలను	O
సంప్రదించి	O
సలహాలు	O
,	O
సూచనలను	O
సేకరించారు	O
.	O

ఒక్క	O
మాటలో	O
చెప్పాలి	O
అంటే	O
,	O
జిఎస్‍‍టి	O
అన్నది	O
వస్తు	O
,	O
సేవల	O
సరఫరాపై	O
విధించే	O
సాధారణ	O
పన్ను	O
.	O

అంతర్	O
రాష్ట్రాల	O
వస్తువుల	O
సరఫరా	O
జరిగితే	O
దానిని	O
సమగ్ర	O
పన్ను	O
(	O
integrated	O
tax	O
)	O
అంటున్నారు	O
.	O

కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
దీనిని	O
పర్యవేక్షిస్తాయి	O
.	O

వచ్చిన	O
ఆదాయాన్ని	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
సమానంగా	O
పంచుకుంటాయి	O
.	O

ఒకటి	O
కేంద్రప్రభుత్వం	-NEO
విధించే	O
కేంద్ర	O
జిఎస్‍టి	O
,	O
రెండవది	O
రాష్ర్టప్రభుత్వం	O
వసూలు	O
చేసే	O
రాష్ట్ర	O
జిఎస్‍టి	O
ఉంటాయి	O

జిఎస్‍టి	O
ఆదాయం	O
తీరుతెన్నులు	O

కరోనా	O
మహమ్మారి	O
ముసురుకున్న	O
ప్రస్తుత	O
గడ్డు	O
పరిస్థితులలో	O
జిఎస్‍టి	O
ఆదాయం	O
పెరుగుదల	O
దేశ	O
ఆర్ధిక	O
వ్యవస్థ	O
తిరిగి	O
అభివృద్ధి	O
బాట	O
పడుతున్నది	O
అనడానికి	O
నిదర్శనంగా	O
నిలుస్తుంది	O
.	O

ప్రస్తుత	O
ఆర్ధిక	O
సంవత్సరంలో	O
ప్రతినెలా	O
జిఎస్‍టి	O
ఆదాయం	O
వృద్ధిని	O
పటంలో	O
గమనించవచ్చు	O
.	O

ఇదీ	O
అంబేద్కర్	-NEP
అనుసరించిన	O
తీరు	O
.	O

అందుకే	O
ఆయన	O
ప్రజల	O
గుండెల్లో	O
చిరస్మరనీయుడిగా	O
నిలచిపోయాడు	O
.	O

ఆయన	O
అభివృద్ధిలో	O
ఈ	O
నగరం	O
ఎంతగానో	O
అండగా	O
నిలిచింది	O
.	O

అందుకే	O
ఆయన	O
బొంబాయి	-NEL
,	O
ఢిల్లీ	-NEL
తర్వాత	O
అత్యధికంగా	O
పర్యటించి	O
,	O
గడిపిన	O
నగరాల్లో	O
హైదరాబాద్	-NEL
కూడా	O
ఉంది	O
.	O

భాగ్యనగరంలో	O
ఉన్న	O
పార్కుల్లో	O
సాయంత్రం	O
సమయాల్లో	O
ఎన్నో	O
సమావేశాలు	O
నిర్వహించారు	O
.	O

హైదరాబాద్‍లో	-NEL
సరదా	O
జ్ఞాపకాలు	O
,	O
చర్చలు	O
ఎన్నో	O
అంబేద్కర్	-NEP
జీవితంలో	O
తారసపడతాయి	O
.	O

ఆయన	O
పుట్టిన	O
మహరాష్ట్ర	-NEL
తర్వాత	O
అత్యధిక	O
సంఖ్యలో	O
అంబేద్కర్కు	-NEP
అప్పటికే	O
అభిమానులు	O
,	O
అనుచరులు	O
ఉన్నది	O
ఆంధ్ర	-NEL
,	O
తెలంగాణా	-NEL
రాష్ట్రాల్లోనే	O
.	O

ఆయన	O
పుట్టిన	O
రాష్ట్రానికి	O
కాకుండా	O
దేశానికి	O
రెండో	O
రాజధాని	O
చేయమని	O
అంబేద్కర్	-NEP
పదేపదే	O
ప్రస్తావించడం	O
తెలుగువారిపై	O
ఆయనకు	O
గల	O
అభిమానానికి	O
నిలువెత్తు	O
నిదర్శనం	O
.	O

ప్రజల్లో	O
స్వాతంత్ర్య	O
భావాలను	O
వికసింజేసేందుకు	O
అంబేద్కర్	-NEP
దేశవ్యాప్తంగా	O
ఎన్నో	O
ప్రయాణాలు	O
జేశారు	O
.	O

నిజానికి	O
అంబేద్కర్‍కు	-NEP
తెలుగు	O
నేలకు	O
అవినాభావ	O
సంబంధం	O
ఉంది	O
.	O

ఆయన్ని	O
విదేశాలకు	O
పంపించి	O
విద్య	O
నేర్పించిన	O
బరోడా	-NEL
మహరాజు	O
మాదిరిగానే	O
మన	O
హైదరాబాద్	-NEL
పాలకులు	O
కూడా	O
ఆయనకు	O
అండగా	O
నిలిచారు	O
.	O

ఆర్ధికంగా	O
అదుకున్నారు	O
.	O

అంతేకాదు	O
అంబేద్కర్	-NEP
చేపట్టిన	O
అనేక	O
కార్యక్రమాలకు	O
బాసటగా	O
నిలిచారు	O
.	O

అక్కడ	O
కళాశాలను	O
ఏర్పాటు	O
చేసేందుకు	O
హైదరాబాద్	-NEL
పాలకులు	O
అంబేద్కర్‍కు	-NEP
అండగా	O
నిలచి	O
ఆయనకు	O
కావలసిన	O
భూమిని	O
అందించడంతో	O
బాటు	O
అవసరమైన	O
ఆర్ధిక	O
సాయం	O
కూడా	O
చేశారు	O
.	O

హైదరాబాద్	-NEL
దళితుల్లో	O
చైతన్యానికి	O
అంబేద్కర్	-NEP
స్పూర్తిని	O
ఇచ్చారు	O
.	O

ఆ	O
తర్వాతి	O
కాలంలో	O
వీరు	O
అంతా	O
రాజకీయ	O
చైతన్యంతో	O
చట్టసభలకు	O
ఎన్నిక	O
అయ్యారు	O
.	O

ఈ	O
విధంగా	O
తెలంగాణాలో	-NEL
దళితుల	O
రాజకీయ	O
చైతన్యానికి	O
పునాదులు	O
వేయడమే	O
కాకుండా	O
హైదరబాద్	-NEL
పాలకులను	O
ఒప్పించి	O
తమ	O
హక్కులను	O
దక్కించుకొనేందుకు	O
బాసటగా	O
నిలిచారు	O
.	O

స్వాతంత్ర్యానికి	O
ముందు	O
,	O
స్వాతంత్ర్యానికి	O
తరువాత	O
అంబేద్కర్	-NEP
తెలుగు	O
రాష్ట్రాలలో	O
పలుమార్లు	O
పర్యటించారు	O
.	O

తెలుగుప్రజలను	O
కలుసుకొనే	O
ప్రయత్నం	O
చేశారు	O
.	O

దేశానికి	O
స్వాతంత్ర్యంతో	O
పాటు	O
బహూజనులకు	O
కూడా	O
స్వాతంత్ర్యం	O
కావాలి	O
అని	O
కాంక్షిస్తూ	O
తెలుగు	O
నేలలో	O
పలు	O
చైతన్యయాత్రలు	O
జరిపారు	O
.	O

ఇది	O
గాక	O
పోలింగ్	O
సమయంలో	O
సాంకేతిక	O
సమస్యలు	O
తలెత్తి	O
అవి	O
మొరాయిస్తే	O
,	O
ప్రత్యామ్నాయంగా	O
కొన్ని	O
యంత్రాలను	O
అదనంగా	O
అందుబాటులో	O
ఉంచుకోవాలి	O
.	O

అలాగే	O
అదనంగా	O
పెరిగిన	O
యంత్రాల	O
నిల్వకు	O
,	O
భద్రతకు	O
అదనంగా	O
ఖర్చు	O
అవుతుంది	O
.	O

ఎన్నికలు	O
ఒకేసారి	O
నిర్వహించడం	O
వల్ల	O
రాజకీయ	O
పార్టీలకు	O
మాత్రం	O
ఖర్చు	O
కలిసొస్తుంది	O
.	O

లోక్​సభకు	O
అయినా	O
,	O
శాసనసభకు	O
అయినా	O
వాటి	O
ఖర్చుల్లో	O
తేడా	O
ఏమీ	O
ఉండదు	O
.	O

ఒకేసారి	O
ఎన్నికలు	O
జరిగితే	O
ఒకే	O
ఖర్చుతో	O
సరిపోతుంది	O
.	O

ఓటర్లను	O
ఆకర్షించడానికి	O
,	O
ర్యాలీలు	O
,	O
రోడ్డుషోలు	O
,	O
బస్తీ	O
సమావేశాలు	O
,	O
పత్రికలు	O
-	O
టీవీలు	O
-	O
ఇతరత్రా	O
ప్రచార	O
సాధనాల్లో	O
ప్రకటనలు	O
,	O
గడపగడపకూ	O
తిరగడాలు	O
,	O
ప్రముఖుల	O
ప్రచార	O
కార్యక్రమాల	O
(	O
హెలికాప్టర్ల	O
వంటి	O
)	O
కు	O
అయ్యే	O
ఖర్చు	O

ఇలా	O
బాగానే	O
ఖర్చులు	O
ఉంటాయి	O
.	O

అవి	O
కలిసొస్తాయి	O
.	O

పాలనను	O
ఆటంకపరిచే	O
ఎన్నికల	O
కోడ్	O

అధికారపార్టీ	O
-	O
అధికారాన్ని	O
దర్వినియోగ	O
పరచకుండా	O
ప్రభుత్వ	O
వనరులను	O
తమకు	O
అనుకూలంగా	O
ఎన్నికల	O
కోసం	O
వినియోగించకుండా	O
ఈ	O
నియమావళి	O
అడ్డుకుంటుంది	O
.	O

అలాగే	O
ఓటర్లను	O
ప్రలోభపెట్టడానికి	O
లేదా	O
ఆకర్షించడానికి	O
కొత్త	O
పథకాలు	O
ప్రకటించడం	O
లేదా	O
ఇతరత్రా	O
ప్రభుత్వం	O
నుండి	O
లబ్ది	O
పొందే	O
చర్యలు	O
తీసుకోవడం	O
లాంటి	O
వాటిని	O
ఈ	O
నియమావళి	O
నిరోధిస్తుంది	O
.	O

అయితే	O
ఇది	O
అప్పటికే	O
అమల్లో	O
ఉన్న	O
పథకాలకు	O
,	O
కార్యక్రమాలకు	O
వర్తించదు	O
.	O

ఒకవేళ	O
ఎన్నికలు	O
ఏకకాలంలో	O
జరిగితే	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనకు	O
చాలా	O
స్వల్పకాలం	O
మాత్రమే	O
అంతరాలు	O
ఏర్పడతాయి	O
.	O

కానీ	O
కేవలం	O
శాసనసభకు	O
ఎన్నికలు	O
జరుగుతుంటే	O
రాష్ట్రంలోని	O
అధికార	O
పక్షానికే	O
వర్తిస్తుంది	O
.	O

కేంద్రానికి	O
మాత్రం	O
సదరు	O
రాష్ట్రానికి	O
సంబంధించిన	O
అంశాలలో	O
మాత్రమే	O
నియమావళి	O
అమలు	O
అవుతుంది	O
.	O

ఉప	O
ఎన్నికలు	O
అప్పుడు	O
అది	O
ఆ	O
ఎన్నిక	O
జరిగే	O
జిల్లా	O
పరిధికే	O
పరిమితం	O
.	O

అక్కడ	O
పాలనపై	O
ప్రభావం	O
అంతగా	O
ఉండదు	O
.	O

సాధారణ	O
ఎన్నికలకు	O
,	O
స్థానిక	O
ఎన్నికలకు	O
నిర్వహణలో	O
చాలా	O
తేడా	O
ఉంటుంది	O
.	O

అదీకాక	O
,	O
లోక్​సభ	O
,	O
శాసనసభ	O
ఎన్నికలకు	O
సంబంధించిన	O
న్యాయ	O
వివాదాలను	O
హైకోర్టు	O
విచారిస్తుంది	O
.	O

స్థానిక	O
ఎన్నికల	O
వివాదాలను	O
జిల్లా	O
కోర్టు	O
లేదా	O
దానికి	O
దిగువ	O
ఉండే	O
న్యాయ	O
స్థానాలు	O
చేపడతాయి	O
.	O

తరచుగా	O
ఎన్నికలు	O
జరుగుతూ	O
ఉంటే	O
ఓటర్లు	O
కూడా	O
విసిగిపోయి	O
తేలిగ్గా	O
తీసుకుంటారు	O
.	O

ఓటర్లు	O
ఎక్కువ	O
మంది	O
పాల్గొన్నప్పుడు	O
ఎన్నికల	O
విశ్వసనీయత	O
కూడా	O
పెరుగుతుంది	O
.	O

ఉమ్మడి	O
ఎన్నికలలోని	O
లాభనష్టాలపై	O
గతంలో	O
దేశవ్యాప్త	O
చర్చ	O
జరిగింది	O
.	O

దీనిపై	O
భవిష్యత్తులో	O
అన్ని	O
స్థాయిల్లో	O
మరింత	O
లోతుగా	O
విశ్లేషణాత్మక	O
,	O
నిర్మాణాత్మక	O
చర్చ	O
జరగడం	O
అవసరం	O
.	O

ఈ	O
నివేదికలో	O
సివిల్‌	O
సర్వీసెస్‌	O
కు	O
సంబంధించిన	O
భాగం	O
చెప్పింది	O
ఏమిటి	O
అంటే	O
,	O
వీలైనంత	O
త్వరగా	O
పబ్లిక్‌	O
సర్వీస్‌	O
కమిషన్‌	O
ఏర్పాటు	O
చేసి	O
అవసరమైన	O
మేరకు	O
ప్రజాసేవల	O
విభాగాల	O
పునర్వ్యవస్థీకరణ	O
,	O
సర్దుబాటుకు	O
సిఫార్సులు	O
చేసేలా	O
చూడాలి	O
అని	O
,	O
భవిష్యత్‌	O
పార్లమెంట్‌	O
నిర్దేశించే	O
విధంగా	O
వాటికి	O
అధికారాలు	O
,	O
బాధ్యతలు	O
అప్పగించాలి	O
అని	O
.	O

అయితే	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పాత్రను	O
మాత్రం	O
రాజ్యాంగంలో	O
నిర్దిష్టంగా	O
ప్రస్తావించలేదు	O
.	O

-	O
ప్రభుత్వ	O
విధానాల	O
,	O
పథకాల	O
రూపకల్పన	O
.	O

-	O
ప్రభుత్వ	O
విధానాల	O
,	O
పథకాల	O
అమలు	O
.	O

-	O
ప్రజాప్రతినిధులకూ	O
,	O
పౌరులకూ	O
మధ్య	O
వంతెనలా	O
నిలబడటం	O
.	O

-	O
అప్పగించిన	O
చట్టాన్ని	O
నియమ	O
నిబంధనలుగా	O
మార్చటం	O
.	O

-	O
పాలనా	O
సంస్కరణల	O
పరంగా	O
ప్రభుత్వానికి	O
సలహా	O
ఇవ్వటం	O

-	O
అవినీతి	O
రహిత	O
పాలన	O
జరిగేట్టు	O
చూడటం	O
.	O

-	O
సుపరిపాలనను	O
తీర్చిదిద్దటం	O

-	O
ఆయా	O
రంగాల్లో	O
నైపుణ్యాన్ని	O
అందించటం	O
.	O

-	O
కొత్త	O
పథకాలు	O
,	O
కార్యక్రమాల	O
ప్రారంభానికి	O
దోహదం	O
చెయ్యటం	O

-	O
భారత్‌ను	-NEL
ఇతర	O
దేశాలకు	O
దీటుగా	O
ఉంచటం	O
.	O

-	O
దేశ	O
అంతర్గత	O
,	O
బాహ్య	O
సార్వభౌమ	O
అధికారాన్ని	O
పరిరక్షించటం	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
మరీ	O
ముఖ్యంగా	O
పాలనాపరమైన	O
నిచ్చెన	O
మెట్లలో	O
అటు	O
విధాన	O
నిర్ణయంలోనూ	O
,	O
ఇటు	O
వాటి	O
అమలులోనూ	O
చాలా	O
కీలకమైన	O
పాత్ర	O
పోషిస్తారు	O
గనుక	O
వాళ్ళకు	O
విచక్షణాధికారాలు	O
ఇవ్వాలి	O
.	O

అనేక	O
సందర్భాలలో	O
అత్యున్నత	O
పాలనాధికారులకు	O
ఇచ్చిన	O
అలాంటి	O
విచక్షణాధికారం	O
దుర్వినియోగానికి	O
గురవుతూ	O
ఉంటుంది	O
.	O

పాలనకు	O
మారుపేరైన	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
అధికార	O
నిర్వహణలో	O
జవాబుదారీతనాన్ని	O
ప్రశ్నించాల్సి	O
వచ్చేంతగా	O
అధికార	O
రాజకీయాలు	O
,	O
అవినీతి	O
ధోరణులు	O
పెరిగిపోయిన	O
ఫలితంగా	O
బ్యూరోక్రసీ	O
విచ్చలవిడిగా	O
,	O
రాజకీయమయంగా	O
మారింది	O
.	O

నిజం	O
చెప్పాలి	O
అంటే	O
నేడు	O
బ్యూరోక్రసీలో	O
ఇది	O
సర్వసాధారణ	O
విషయంగా	O
కనబడుతోంది	O
.	O

మరోవైవు	O
రాజకీయ	O
నాయకుల	O
కరుణాకటాక్షాలతో	O
వారి	O
నీడన	O
సేదదీరే	O
బ్యూరోక్రాట్లను	O
కూడా	O
మనం	O
చూస్తుంటాం	O
.	O

దీనికి	O
మంచీ	O
,	O
చెడ్డా	O
రకరకాల	O
కారణాలు	O
ఉండవచ్చు	O
.	O

వాళ్లకు	O
ఆ	O
నిర్దిష్టమైన	O
అంశం	O
మీద	O
ఉన్న	O
పట్టు	O
,	O
పరిచయాలతో	O
పని	O
పూర్తి	O
చేయగల	O
సామర్థ్యం	O
,	O
తమ	O
విధుల	O
నిర్వహణ	O
పట్ల	O
అంకితభావం	O
లాంటివి	O
మంచి	O
కారణాలు	O
కావచ్చు	O
.	O

సమానత్వం	O

జీవన	O
సౌలభ్యం	O
కోసం	O
ఇంటి	O
ఇంటికీ	O
రక్షిత	O
నీరు	O

నీటి	O
సరఫరాలో	O
"	O
సమానత్వం	O
,	O
సమ్మిళితత్వం	O
"	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
ప్రధాన	O
లక్ష్యం	O
.	O

ప్రజల	O
జీవన	O
ప్రమాణాలు	O
నాణ్యత	O
పెంచడం	O
,	O
ప్రజలు	O
అందరికీ	O
"	O
జీవన	O
సౌలభ్యం	O
"	O
మెరుగుపరచడం	O
ప్రధాన	O
ధ్యేయంగా	O
2019	O
ఆగస్టు	O
15వ	O
తేదీన	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
(	O
జెజెఎం	O
)	O
పథకాన్ని	O
ప్రకటించారు	O
.	O

దేశాన్ని	O
బహిరంగ	O
మలమూత్ర	O
విసర్జనరహితంగా	O
మార్చడం	O
కోసం	O
2014	-NETI
సంవత్సరంలో	O
స్వచ్ఛ	O
భారత్	-NEL
కార్యక్రమం	O
ప్రారంభించారు	O
.	O

తయారీ	O
రంగాన్ని	O
ఉత్తేజితం	O
చేయడం	O
,	O
ఉపాధి	O
అవకాశాలు	O
కల్పించడం	O
,	O
గ్రామీణ	O
ఆర్థిక	O
వ్యవస్థకు	O
ఊతం	O
ఇవ్వడం	O
ఈ	O
కార్యక్రమం	O
ప్రధాన	O
ధ్యేయం	O
.	O

తద్వారా	O
పిల్లలను	O
చదివించడం	O
,	O
కొత్త	O
నైపుణ్యాలు	O
అలవరచుకోవడం	O
,	O
మెరుగైన	O
జీవనోపాధి	O
అవకాశాలు	O
అన్వేషించుకునేందుకు	O
వారికి	O
నాణ్యమైన	O
సమయం	O
అందుబాటులో	O
ఉంటుంది	O
.	O

"	O
సేవలు	O
అంచదించడానికే	O
"	O
ప్రాధాన్యం	O

కేవలం	O
మౌలిక	O
వసతులు	O
నిర్మించడం	O
కాకుండా	O
ప్రతీ	O
ఒక్క	O
ఇంటికీ	O
నిర్దేశిత	O
పరిమాణంలో	O
నీరు	O
సరఫరా	O
చేయడం	O
పై	O
ఈ	O
పథకం	O
దృష్టి	O
కేంద్రీకరిస్తుంది	O
.	O

పాఠకుల	O
సాహిత్య	O
అభిరుచిని	O
1960లలో	-NETI
కొతదనం	O
వైపు	O
మళ్లించిన	O
ప్రసిద్ధ	O
రచయిత	O
ఎం.	O
టి.	O
వాసుదేవన్	O
నాయర్	O
.	O

గత	O
శతాబ్దపు	O
నవలల	O
విశిష్ట	O
లక్షణం	O
ఏమిటంటే	O
-	O
ప్రధానంగా	O
అవి	O
వాస్తవికత	O
(	O
రియలిజం	O
)	O
ని	O
ప్రతిబింబించాయి	O
.	O

సాహిత్య	O
పాటకుల	O
అభిరుచిలో	O
మార్పు	O
వచ్చింది	O
.	O

అందుకే	O
ఈ	O
సహజ	O
వనరును	O
సమర్థంగా	O
నిర్వహించుకోవటం	O
చాలా	O
అవసరం	O
.	O

మన	O
దేశ	O
పౌరులు	O
అందరి	O
ప్రయోజనాల	O
దృష్ట్యా	O
నీటి	O
సంక్షోభాన్ని	O
ఎదుర్కోవటానికి	O
నిశితంగా	O
దృష్టి	O
సారించాల్సిన	O
అవసరము	O
ఉంది	O
.	O

ప్రభుత్వం	O
ఇప్పటికే	O
నీటి	O
సంక్షోభాన్ని	O
పరిష్కరించటానికి	O
శాస్త్రీయ	O
యాజమాన్య	O
పద్ధతుల	O
కోసం	O
కృషి	O
చేస్తోంది	O
.	O

మొత్తం	O
జనాభాకు	O
ఖచ్చితంగా	O
నీరు	O
అందుబాటులో	O
ఉంటుంది	O
అనే	O
నమ్మకం	O
,	O
స్వచ్ఛమైన	O
నీరు	O
తగినంత	O
పరిమాణంలో	O
స్థిరంగా	O
దొరుకుతుంది	O
అనే	O
హామీ	O
లభించడమే	O
నీటి	O
భద్రతలో	O
ముఖ్యమైన	O
అంశం	O
.	O

భారతదేశం	-NEL
ఎస్.డి.జి	O
6లో	O
:	O
మరీ	O
ముఖ్యంగా	O
పరిశుభ్రమైన	O
త్రాగునీరు	O
,	O
పారిశుద్ధ్యంలో	O
చెప్పుకోదగిన	O
పురోగతి	O
కనబరచింది	O
.	O

ఇటీవలే	O
గౌరవ	O
కేంబ్రిడ్జ్	O
ఎనర్జీ	O
రీసెర్చ్	O
అసోసియేట్స్	O
వారు	O
గ్లోబల్	O
ఎనర్జీ	O
అండ్	O
ఎన్విరాన్మెంట్	O
లీడర్షిప్	O
అవార్డ్	O
ఇచ్చారు	O
.	O

దేశ	O
,	O
ప్రపంచ	O
భవిష్యత్	O
ఇంధన	O
అవసరాలను	O
దృష్టిలో	O
పెట్టుకొని	O
సుస్థిర	O
అభివృద్ధిలో	O
భారత	O
నాయకత్వాన్ని	O
అంకితభావంతో	O
విస్తరిస్తున్నందుకు	O
ఆయనకు	O
ఈ	O
పురస్కారం	O
లభించింది	O
.	O

కాలుష్య	O
నివారణ	O
,	O
జల	O
సంరక్షణ	O
,	O
జాతీయ	O
నది	O
అయిన	O
గంగానదిని	-NEL
పునరుత్తేజింపజేయటం	O
ఈ	O
కార్యక్రమ	O
ప్రధాన	O
లక్ష్యాలు	O
.	O

అధ్యక్షతన	O
ఏర్పాటైన	O
జాతీయ	O
గంగా	O
మండలి	O
ఈ	O
లక్ష్యాల	O
సాధనకు	O
కృషి	O
చేస్తోంది	O
.	O

ఆ	O
తర్వాత	O
ప్రాజెక్టు	O
వ్యయాన్ని	O
సవరించారు	O
.	O

ప్రాజెక్టు	O
అమలు	O

ఆంధ్రప్రదేశ్	-NEL
పునర్వ్యవస్థీకరణ	O
చట్టం	O
2014	-NETI
ప్రకారం	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వం	O
కేంద్ర	O
జల	O
వనరులు	O
,	O
నదుల	O
అభివృద్ది	O
,	O
గంగా	O
పునర్వికాస	O
మంత్రిత్వశాఖ	O
కింద	O
పోలవరం	-NEL
సాగునీటి	O
ప్రాజెక్టు	O
కోసం	O
పోలవరం	-NEL
ప్రాజెక్టు	O
అథారిటీని	O
ఏర్పాటు	O
చేసింది	O
.	O

భారత	O
ప్రభుత్వం	O
తరఫున	O
ఆంధ్రప్రదేశ్	-NEL
ప్రభుత్వ	O
జలవనరుల	O
విభాగం	O
ఈ	O
ప్రాజెక్టును	O
అమలు	O
చేస్తున్నది	O
.	O

పోలవరం	-NEL
డ్యామ్	O
కాంప్లెక్స్‌కు	O
సంబంధించిన	O
డిజైన్‌లు	O
,	O
డ్రాయింగులను	O
గోదావరి	-NEL
జల	O
వివాదాల	O
ట్రిబ్యూనల్	O
ప్రొవిజన్ల	O
ప్రకారం	O
తగిన	O
అనుమతుల	O
కోసం	O
ఆంధ్రప్రదేశ్	-NEL
ప్రభుత్వ	O
జలవనరుల	O
విభాగం	O
రూపొందించి	O
,	O
కేంద్ర	O
జల	O
సంఘానికి	O
సమర్పించింది	O
.	O

సిడబ్ల్యుసి	O
మాజీ	O
ఛైర్మన్	O
నేతృత్వంలో	O
డ్యామ్	O
డిజైన్	O
రివ్యూ	O
పేనల్	O
ఏర్పాటైంది	O
.	O

ఈ	O
ప్యానల్	O
ఎప్పటికి	O
అప్పుడు	O
ప్రాజెక్టు	O
నిర్మాణ	O
స్థాయిని	O
సమీక్షించి	O
ప్రాజెక్టుకు	O
సంబంధించిన	O
టెక్నికల్	O
ఇన్పుట్‌లను	O
అందిస్తుంది	O
.	O

సిడబ్ల్యుసి	O
(	O
డబ్ల్యుపి	O
అండ్	O
పి	O
)	O
నేతృత్వంలో	O
ఏర్పాటు	O
అయిన	O
నిపుణుల	O
కమిటీ	O
ప్రాజెక్టు	O
అమలును	O
పర్యవేక్షించడంతో	O
పాటు	O
ప్రాజెక్టు	O
పనికి	O
సంబంధించిన	O
పురోగతిని	O
అన్ని	O
కోణాలలో	O
నుంచి	O
పరిశీలిస్తుంది	O
.	O

అంటే	O
ప్రాజెక్టు	O
నిర్మాణ	O
ప్రణాళిక	O
,	O
నాణ్యత	O
,	O
భద్రత	O
,	O
వ్యయ	O
అంశాలు	O
వంటి	O
వాటిని	O
పరిశీలిస్తుంది	O
.	O

ప్రాజెక్టుకు	O
సంబంధించి	O
భూ	O
సేకరణ	O
,	O
పునరావాసం	O
,	O
పునర్‌వ్యవస్థీకరణ	O
పర్యవేక్షక	O
యంత్రాంగాన్ని	O
బలోపేతం	O
చేసేందుకు	O
దీనిని	O
ఏర్పాటు	O
చేశారు	O
.	O

సిఎసెంఆరెస్‌ను	O
ప్రాజెక్టు	O
పూర్తి	O
అయ్యేవరకు	O
నాణ్యతా	O
ఆడిట్	O
,	O
క్వాలిటీ	O
అస్సూరెన్స్	O
పనులకు	O
నిర్దేశించారు	O
.	O

ప్రాజెక్టు	O
సంబంధించిన	O
ప్రత్యేక	O
డిజైన్	O
అంశాల	O
విషయంలో	O
హైడ్రాలిక్	O
మోడల్	O
స్టడీస్‌ను	O
సెంట్రల్	O
వాటర్	O
,	O
పవర్	O
రిసెర్చ్	O
స్టేషన్	O
(	O
సిడబ్ల్యుపిఆరెస్	O
)	O
నిర్వహిస్తుంది	O
.	O

ప్రాజెక్టు	O
ముఖ్యాంశాలు	O
:	O

పోలవరం	-NEL
ప్రాజెక్టును	O
గోదావరి	-NEL
నదిపై	O
పోలవరం	-NEL
మండలం	O
రామయ్యపేట	-NEL
గ్రామం	O
వద్ద	O
నిర్మిస్తున్నారు	O
.	O

ఆధునిక	O
కవిత	O

అవి	O
నదుల్లా	O
,	O
ఉపనదుల్లా	O
,	O
నూతనత్వం	O
సంతరించుకున్న	O
అప్పుడల్లా	O
వచ్చి	O
సముద్రంలో	O
కలసి	O
సాహిత్య	O
పరిధిని	O
పెంచుకుంటూ	O
పోతుంది	O
.	O

సాహిత్యపరంగా	O
ఎన్ని	O
ప్రక్రియలు	O
మార్పులు	O
వచ్చినా	O
,	O
ప్రాచీన	O
సాహిత్యం	O
నుండి	O
ఆధునిక	O
సాహిత్యం	O
వరకూ	O
,	O
గ్రాంధికం	O
,	O
వ్యవహారికమూ	O
దాటుకుని	O
పద్యం	O
నిలబడింది	O
అని	O
చెప్పడం	O
అతిశయోక్తి	O
కాదు	O
.	O

ఎందుచేత	O
అంటే	O
క్రమశిక్షణతో	O
కూడుకున్న	O
లయాత్మకత	O
పద్యంలో	O
వుంది	O
.	O

ఒక్కప్పుడు	O
పండితుల	O
మెదళ్లలోనే	O
నిక్షిప్తం	O
అయున్న	O
పద్యం	O
సామాన్యుడికి	O
అందుబాటులోనికి	O
వచ్చి	O
యువతను	O
ఆకర్షిస్తున్నది	O
.	O

నేటి	O
ఆధునిక	O
కవిత	O
ఎన్ని	O
కొత్త	O
రూపాలను	O
పొందినా	O
,	O
పద్యం	O
ఎప్పటికీ	O
చిరంజీవె	O
!	O

సాహిత్యం	O
సముద్రం	O
వంటిది	O
.	O

అది	O
ఏ	O
భాష	O
అయినా	O
దాని	O
పరిధి	O
అలాంటిది	O
.	O

భాష	O
దీనికి	O
అతీతం	O
కాదు	O
.	O

సాహిత్యంలో	O
అనేక	O
ప్రక్రియలు	O
వున్నాయి	O
.	O

అవి	O
నదుల్లా	O
,	O
ఉపనదుల్లా	O
,	O
నూతనత్వం	O
సంతరించుకున్న	O
అప్పుడల్లా	O
వచ్చి	O
సముద్రంలో	O
కలసి	O
సాహిత్య	O
పరిధిని	O
పెంచుకుంటూ	O
పోతుంది	O
.	O

కాలం	O
ఎప్పుడూ	O
ఒకేలా	O
ఉండదు	O
.	O

కాలాన్ని	O
బట్టి	O
మనిషి	O
మారాలి	O
.	O

తత్ఫలితంగా	O
మనిషి	O
ఆలోచనా	O
విధానమూ	O
మారుతుంది	O
.	O

అది	O
సాహిత్యానికి	O
అన్వయించుకున్న	O
అప్పుడు	O
,	O
కొన్ని	O
కొత్త	O
విషయాలు	O
తప్పనిసరిగా	O
వెలుగు	O
చూస్తాయి	O
.	O

అందుచేత	O
సాహిత్యంలో	O
అంచెలంచెలుగా	O
కొన్ని	O
మార్పులు	O
-	O
చేర్పులు	O
సంతరించుకుని	O
నూతన	O
పోకడలు	O
పురుడు	O
పోసుకుంటాయి	O
.	O

అయితే	O
మొత్తం	O
సాహిత్యంలో	O
క్రమక్రమంగా	O
వస్తున్న	O
మార్పులను	O
సమీక్షించే	O
అవకాశం	O
ఇక్కడ	O
లేదు	O
.	O

సాహిత్యంలో	O
,	O
పద్యం	O
,	O
కవిత	O
,	O
కథ	O
,	O
నవల	O
,	O
విమర్శ	O
,	O
నాటకం	O
వంటి	O
వివిధ	O
ప్రత్యేక	O
ప్రక్రియలు	O
వున్నాయి	O
.	O

నాటి	O
పురాతన	O
సాహిత్యం	O
అంటే	O
,	O
అందులోని	O
ఏ	O
ప్రక్రియ	O
అయినా	O
పద్య	O
రూపంలోనే	O
ఉండేవి	O
.	O

అవి	O
కావ్యాలు	O
అయినా	O
,	O
నాటకం	O
అయినా	O
క్లిష్టం	O
అయిన	O
పద్య	O
రూపంలో	O
ఉండేవి	O
.	O

పద్యానికి	O
ఛందస్సు	O
కేంద్ర	O
బిందువు	O
.	O

భాషా	O
శాస్త్రంలో	O
ఛందస్సు	O
పాత్ర	O
గొప్పది	O
.	O

వీరు	O
చే.రా.గా	-NEP
,	O
ప్రసిద్ధులు	O
.	O

అయితే	O
పద్యం	O
కేవలం	O
పండితులకు	O
మాత్రమే	O
పరిమితమై	O
పోవడం	O
వల్ల	O
సాహిత్యం	O
దూరం	O
అవుతూ	O
వచ్చింది	O
.	O

పూర్వీకులు	O
అందించిన	O
ఎన్నో	O
కావ్యాలు	O
,	O
ఉపయుక్త	O
గ్రంధాలు	O
సామాన్యుడికి	O
అర్ధం	O
కాక	O
అవి	O
విస్తృతంగా	O
అందుబాటులోనికి	O
రాకుండా	O
పోయినాయి	O
.	O

అవి	O
వారికి	O
అందని	O
ద్రాక్షపళ్ళుగానే	O
మారాయి	O
.	O

సాహితీ	O
క్షేత్రంలో	O
మహాకవి	O
శ్రీశ్రీ	-NEP
(	O
శ్రీరంగం	O
శ్రీనివాసరావు	O
)	O
రంగ	O
ప్రవేశం	O
చేసిన	O
తర్వాత	O
,	O
కవిత్వం	O
పద్య	O
పంజరం	O
నుండి	O
,	O
స్వేచ్ఛగా	O
కవితా	O
రూపంలో	O
బయటికి	O
విడుదల	O
అయింది	O
.	O

ఛందస్సుతో	O
సంబంధం	O
లేకుండా	O
,	O
ఏ	O
చిన్న	O
వస్తువు	O
అయినా	O
కవితా	O
అంశంగా	O
స్వీకరించి	O
కవిత్వం	O
రాయవచ్చును	O
అన్న	O
శ్రీశ్రీ	-NEP
ప్రతిపాదన	O
,	O
పలువురు	O
పండితులను	O
,	O
సామాన్య	O
పాఠకులను	O
ఆకర్షించింది	O
.	O

అలాంటి	O
కవిత్వం	O
సామాన్యుడికి	O
సైతం	O
అర్ధం	O
చేసుకునే	O
పరిస్థితి	O
ఏర్పడింది	O
.	O

పలువురు	O
కవులు	O
శ్రీశ్రీ	-NEP
మార్గంలో	O
పయనించడం	O
మొదలు	O
పెట్టారు	O
.	O

అలా	O
కవిత్వం	O
రాసే	O
కవులూ	O
పెరిగారు	O
.	O

శ్రీశ్రీ	-NEP
భిక్షువర్షీయసి	-NEAR
-	O
అనే	O
కవితలో	O
ఎంత	O
సరళమైన	O
భాషలో	O
కవిత్వం	O
చెప్పి	O
పాఠకుడి	O
కళ్ళ	O
ముందు	O
బొమ్మ	O
కట్టించాడో	O
చూడండి	O
.	O

అలా	O
అని	O
శ్రీశ్రీ	-NEP
ఛందస్సు	O
రానివాడు	O
కాదు	O
,	O
ఆయన	O
కూడా	O
ఒకప్పుడు	O
పద్యం	O
కవినే	O
!	O
సామాన్యుడికి	O
అర్ధం	O
అయ్యే	O
భాషలో	O
రాయాలి	O
అనే	O
ఆయన	O
ప్రతిపాదన	O
సాహిత్యం	O
ఆధునికతను	O
సంతరించుకోవడానికి	O
ఎంతగానో	O
ఉపయోగపడింది	O
.	O

ఇలా	O
మహాకవి	O
శ్రీశ్రీని	-NEP
అనుసరిస్తూనే	O
,	O
వచన	O
కవితకు	O
బహుళ	O
ప్రాచుర్యం	O
తెచ్చిన	O
గొప్ప	O
కవి	O
,	O
వచన	O
కవితా	O
పితామహుడు	O
కుందుర్తి	O
ఆంజనేయులు	O
.	O

ఇందులో	O
వీరు	O
విస్తృత	O
పరిశోధనలు	O
చేసి	O
వచన	O
-	O
కవిత్వానికి	O
వన్నె	O
తెచ్చారు	O
.	O

నగరంలో	O
వాన	O
అనే	O
వీరి	O
వచన	O
కవితా	O
కావ్యం	O
గొప్ప	O
పేరు	O
తెచ్చింది	O
.	O

అభివృద్ధి	O
మార్గసూచి	O
.	O

గిరిజనుల	O
జీవనోపాధులకు	O
లబ్ధి	O
కలిగిస్తున్న	O
వన్‌ధన్	O
యోజన	O
.	O

"	O
సంకల్ప్	O
సే	O
సిద్ధి	O
"	O
కార్యక్రమంలో	O
భాగంగా	O
-	O
గ్రామీణ	O
&	O
డిజిటలీకరణ	O
అనుసంధాన	O
పథకం	O
కింద	O
(	O
ట్రైఫెడ్	O
అధికారులు	O
,	O
((	O
రాష్ట్ర	-
ప్రభుత్వ	-
సంస్థలు	-
/	O
పర్యవేక్షణ	O
సంస్థలు	O
/	O
భాగస్వాములతో	O
కూడిన	O
)	O
బృందాలు	O
గిరిజన	O
గ్రామాలలో	O
పర్యటించి	O
వన్‌ధన్	O
వికాస్	O
కేంద్రాల	O
(	O
విడివికెసి	O
)	O
స్థితిగతులను	O
తెలుసుకుంటున్నారు	O
.	O

దేశవ్యాప్తంగా	O
పర్యటించి	O
క్షేత్రస్థాయిలో	O
వన్‌ధన్	O
వికాస్	O
కేంద్రాల	O
ఏర్పాటును	O
పర్యవేక్షిస్తున్నారు	O
.	O

ఒడిశాలో	-NEL
వన్‌ధన్	O
యోజన్	O
కార్యక్రమాన్ని	O
చురుకుగా	O
అమలు	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

గిరిజనుల	O
ద్వారా	O
ముడిసరుకు	O
ఉత్పత్తి	O
,	O
శుద్ధి	O
ప్రక్రియను	O
గతనెలలో	-NETI
ప్రారంభించారు	O
.	O

మయూర్భంజ్	-NEL
జిల్లాలో	O
నిలుగుబురు	-NEL
,	O
మాధరిత్రి	-NEL
,	O
భీమకుండ్	-NEL
క్లస్టర్లలోని	O
గిరిజన	O
లబ్ధిదారులు	O
సాల్	O
ఆకులు	O
,	O
సాల్	O
విత్తనాలు	O
,	O
కుసుమ	O
విత్తనాలు	O
,	O
అడవి	O
తేనెశుద్దిపనులలో	O
పాల్గొంటున్నారు	O
.	O

సాల్	O
ఆకులతో	O
భోజన	O
పళ్లేల	O
తయారీ	O
,	O
కుసుమ	O
నూనెశుద్ధి	O
,	O
తేనేశుద్ధి	O
చేయడంలో	O
భాగస్వాములు	O
అవుతున్నారు	O
.	O

వనదుర్గ	-NEP
క్లస్టర్లో	O
చింతపండు	O
విత్తనాలు	O
తొలగించి	O
,	O
శుద్ధిచేసి	O
ప్యాక్	O
చేయడం	O
,	O
సాల్	O
విత్తనాలతో	O
షాంపూ	O
తయారుచేయడం	O
,	O
చార్	O
విత్తనాలను	O
ప్యాక్	O
చేయడం	O
వంటివి	O
చేపడుతున్నారు	O
.	O

సూక్ష్మ	O
అటవీ	O
ఉత్పత్తుల	O
(	O
మైనర్	O
ఫారెస్ట్	O
ప్రొడ్యూస్	O
-	O
ఎమ్ఎఫ్‌పి	O
)	O
మార్కెటింగ్	O
సదుపాయాల	O
కింద	O
కనీస	O
మద్దతు	O
ధరతో	O
(	O
ఎమ్ఎస్‌పి	O
)	O
గిరిజనుల	O
నుండి	O
ముడి	O
సరుకులను	O
సేకరించి	O
,	O
వాల్యూచెయిన్	O
అభివృద్ధి	O
చేసి	O
వాటికి	O
మార్కెటింగ్	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

అడవులలో	O
నివసిస్తున్న	O
గిరిజనులకు	O
సుస్థిరమైన	O
జీవనోపాధులను	O
కల్పించడానికి	O
వన్‌ధన్	O
కేంద్రాల	O
ద్వారా	O
సూక్ష్మ	O
అటవీ	O
ఉత్పత్తులకు	O
విలువ	O
జోడించి	O
,	O
బ్రాండింగ్	O
,	O
మార్కెటింగ్	O
సదుపాయం	O
పెంపొందిస్తున్నారు	O
.	O

ఒడిశాలో	-NEL
విడివికేసి	O
కార్యక్రమం	O
కింద	O
క్లస్టర్లను	O
ఏర్పాటు	O
చేయడం	O
వల్ల	O
గిరిజనులకు	O
జీవనోపాధులు	O
మెరుగు	O
పడుతున్నాయి	O
.	O

యోజన	O

డెస్క్	O

సంపాదకీయం	O

ఇంటి	O
ఇంటికీ	O
నీరు	O

ఏట	O
ఏటా	O
కరువుకాటకాలు	O
పెరుగుతున్నాయి	O
.	O

జలవనరుల	O
వినియోగం	O
అనుచితంగా	O
ఉంటున్నది	O
.	O

దీనితో	O
ప్రపంచం	O
అంతటా	O
జల	O
సంరక్షణ	O
తాలూకు	O
ఒత్తిడి	O
అనుభవంలోకి	O
వస్తున్నది	O
.	O

పారిశుద్ధ్యం	O
,	O
మంచినీరు	O
అందరికీ	O
అందుబాటులోకి	O
తీసుకురావడానికి	O
సంబంధించిన	O
'	O
సుస్థిరాభివృద్ధి	O
లక్ష్యం	O
'	O
మౌలిక	O
సేవలు	O
అదుబాటులో	O
లేని	O
వారిని	O
చేరుకోవాలి	O
అని	O
,	O
ఈ	O
లక్ష్యం	O
ఉద్దేశిస్తున్నది	O
.	O

ఈ	O
విషయంలో	O
మౌలిక	O
సేవలకు	O
నోచుకోని	O
వారిని	O
చేరుకోవాలి	O
అని	O
ఉద్దేశిస్తున్నది	O
.	O

జలవనరుల	O
నిర్వహణ	O
స్థిరంగా	O
,	O
సమర్ధంగా	O
సాగాలి	O
అంటే	O
-	O
ప్రజలను	O
భాగస్వాములుగా	O
చేయడాన్ని	O
ప్రోత్సహించే	O
విధంగా	O
వ్యూహరచన	O
సాగాలి	O
.	O

మన	O
చేతులను	O
మనం	O
పరిశుభ్రంగా	O
ఉంచుకోవడం	O
అనేది	O
కనీస	O
,	O
అత్యుత్తమ	O
ముందు	O
జాగ్రత్త	O
అనే	O
విషయాన్ని	O
దాదాపు	O
సంవత్సర	O
కాలంగా	O
గుర్తించిన	O
కోవిడ్	O
-	O
19	O
మహమ్మారి	O
కాలం	O
...	O
మన	O
జీవితాల్లో	O
స్వచ్ఛమైన	O
నీరు	O
,	O
అది	O
కూడా	O
అందుబాటులో	O
ఉండడానికి	O
ఎంత	O
ప్రాధాన్యత	O
ఉందో	O
మరోసారి	O
గుర్తు	O
చేసింది	O
.	O

అలాగే	O
పరిశుభ్రతకు	O
తీసుకునే	O
జాగ్రత్తల్లో	O
-	O
నల్లాల	O
/	O
కుళాయిల	O
/	O
పైపుల	O
ద్వారా	O
ధారగా	O
అందే	O
నీరు	O
అంతే	O
ముఖ్యం	O
.	O

మహమ్మారి	O
ముంచుకు	O
రాక	O
ముందే	O
మన	O
ఈ	O
విషయాన్ని	O
ఊహించి	O
,	O
ఆగస్టు	O
,	O
2019లో	O
ఇంటి	O
ఇంటికీ	O
సురక్షిత	O
నీరు	O
చేర్చడానికి	O
ఉద్దేశించిన	O
జల	O
జీవన్	O
పథకాన్ని	O
ప్రకటించారు	O
.	O

ఇంకుడు	O
గుంతలు	O
,	O
ఇతరత్రా	O
మార్గాల	O
ద్వారా	O
జలం	O
సంరక్షణ	O
,	O
పునర్వినియోగం	O
వంటి	O
చర్యలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

దీనిలో	O
ప్రధానమైన	O
సవాలు	O
-	O
నీటి	O
సరఫరా	O
నిరంతరాయంగా	O
జరగడం	O
.	O

దాన్ని	O
తొలగించి	O
కుళాయిలు	O
/	O
పైపులు	O
/	O
నల్లాల	O
ద్వారా	O
నీరు	O
నిరంతరం	O
పౌరులకు	O
అందేలా	O
చూడాలి	O
అన్న	O
లక్ష్యంపై	O
గురిపెట్టడం	O
జరిగింది	O
.	O

దీనికి	O
ముందు	O
ప్రవేశపెట్టిన	O
స్వచ్ఛ	O
భారత్	-NEL
అభియాన్	O
-	O
ఇప్పటికే	O
క్షేత్రస్థాయిలో	O
రంగాన్ని	O
సిద్ధం	O
చేసి	O
ఉంచింది	O
.	O

పరిశుభ్రత	O
ప్రాధాన్యతను	O
అందరూ	O
గుర్తించేలా	O
చేసి	O
,	O
బహిరంగ	O
మలమూత్ర	O
విసర్జన	O
ప్రాంతాలు	O
లేని	O
దేశంగా	O
మార్చేసింది	O
.	O

భూగర్భ	O
జలాలను	O
స్థిరంగా	O
సామూహికంగా	O
నిర్వహించడానికి	O
ఉద్దేశించిన	O
అటల్	O
భూజల్	O
యోజన	O
అందుకు	O
ఒక	O
ప్రామాణికంగా	O
తీసుకున్న	O
పథకం	O
.	O

దీని	O
ప్రధాన	O
లక్ష్యం	O
-	O
అమలులో	O
ఉన్న	O
పలు	O
సంబంధిత	O
పథకాల	O
ఆధారంగా	O
భూగర్భ	O
జలాల	O
నిర్వహణను	O
మెరుగుపరచడం	O
.	O

స్థానిక	O
వర్గాలను	O
,	O
సమూహాలను	O
ఉత్తేజపరచడం	O
ద్వారా	O
భాగస్వాముల	O
ప్రమేయంతో	O
వినూత్న	O
సంస్కరణలను	O
తీసుకురావడానికి	O
ఉద్దేశించిన	O
ఈ	O
ప్రయోగం	O
అపూర్వం	O
,	O
మార్గదర్శకం	O
.	O

నీటిని	O
పొదుపుగా	O
వాడే	O
సాంకేతిక	O
పథకాలను	O
ఉపయోగించడంలో	O
రైతులను	O
ప్రోత్సహించడం	O
,	O
బిందు	O
,	O
తుంపర	O
సేద్యంతో	O
ప్రయోగాలకు	O
ఊతమివ్వడం	O
ద్వారా	O
వ్యవసాయ	O
రంగంలో	O
నీటి	O
వాడకం	O
సామర్ధ్యాన్ని	O
పెంచాలి	O
అన్నదే	O
-	O
సూక్ష్మ	O
సేద్యానికి	O
సంబంధించిన	O
కృషి	O
సించాయీ	O
యోజన	O
.	O

జల	O
వనరుల	O
నిర్వహణ	O
స్థిరంగా	O
,	O
అందరికీ	O
అందుబాటులో	O
ఉండే	O
విధంగా	O
పునర్నిర్వచించవచ్చు	O
.	O

భారత	O
దేశ	O
అనుభవాలు	O
ప్రపంచానికి	O
మార్గదర్శకంగా	O
ఉండడం	O
ఆసక్తికర	O
పరిణామం	O
.	O

ఈ	O
పథకాలు	O
,	O
ప్రయోగాలు	O
జలవనరులను	O
పౌరుల	O
చేతుల్లోనే	O
ఉంచి	O
,	O
భూగర్భ	O
నిల్వలను	O
పెంచడంలో	O
,	O
పునర్వినియోగంలో	O
వారిని	O
భాగస్వాములుగా	O
చేయడం	O
ద్వారా	O
-	O
జల	O
వనరుల	O
నిర్వహణ	O
అంటే	O
-	O
ఏ	O
ఒక్క	O
వ్యవస్థదో	O
,	O
ఏ	O
ఒక్కరి	O
వ్యాపకమో	O
కాదు	O
-	O
మనలో	O
ప్రతి	O
ఒక్కరిదీ	O
అనేలా	O
చేస్తున్నాయి	O
.	O

రాష్ట్ర	O
చరిత్రలో	O
కోటలు	O
కీలక	O
పాత్ర	O
పోషించాయి	O
.	O

సహ్యాద్రి	-NEL
పర్వత	O
ప్రాంతం	O
కావడంతో	O
శత్రుమూక	O
దండయాత్రలను	O
నిరోధించే	O
బలమైన	O
కోటలు	O
అవసరం	O
కావడమే	O
ఇందుకు	O
కారణం	O
.	O

ఇందులో	O
ప్రతి	O
కోట	O
తనదైన	O
సైనిక	O
విజయాలను	O
,	O
వ్యూహాలు	O
-	O
యుద్ధతంత్రాలు	O
-	O
కుట్రలు	O
-	O
ప్రణాళికల	O
గాథలను	O
వినిపిస్తుంది	O
.	O

ప్రత్యేకించి	O
రాజకీయ	O
శాస్త్రం	O
అభ్యసించే	O
విద్యార్థులకు	O
రక్షణ	O
వ్యూహాలు	O
-	O
నిర్వహణపై	O
ఆసక్తికర	O
విశేషాలను	O
వివరిస్తుంది	O
.	O

ఇవి	O
అన్నీ	O
దక్కనీ	-NEL
ప్రాంతంలో	O
సాహసోపేత	O
,	O
ప్రజాదరణ	O
గల	O
,	O
దార్శనికుడైన	O
,	O
భారతదేశ	-NEL
చరిత్రలోని	O
అగ్రశ్రేణి	O
మహారాజులలో	O
ఒకడైన	O
ఔత్సాహిక	O
నాయకుడి	O
చరిత్రను	O
మళ్లీ	O
మన	O
కళ్లకు	O
కడతాయి	O
.	O

శివాజీ	-NEP
శౌర్యపరాక్రమాలతోపాటు	O
జానపద	O
కథలతో	O
ముడిపడిన	O
ఈ	O
కోటలు	O
అన్నీ	O
దేనికదే	O
ప్రత్యేకం	O
.	O

వీటిలో	O
ఔరంగాబాద్	-NEL
పరిసరాల్లోని	O
అజంతా	-NEL
-	O
ఎల్లోరా	-NEL
గుహలు	O
ప్రపంచ	O
ప్రసిద్ధ	O
వారసత్వ	O
ప్రదేశాలు	O
.	O

ఇవన్నీ	O
బలమైన	O
కొండలను	O
కేవలం	O
సుత్తి	O
,	O
ఉలితో	O
చెక్కి	O
తీర్చిదిద్దినవి	O
కాగా	O
బౌద్ధమత	O
మూలాలకు	O
ప్రధాన	O
భాండాగారాలుగా	O
వెలుగొందుతున్నాయి	O
.	O

ఇది	O
దైవం	O
వాస్తవ	O
స్వభావాన్ని	O
నొక్కి	O
చెప్పింది	O
.	O

కర్మ	O
,	O
మూఢ	O
నమ్మకాలకు	O
భిన్నంగా	O
సరళ	O
,	O
హృదయపూర్వక	O
భక్తికి	O
విలువను	O
ఇచ్చే	O
ప్రజాస్వామ్యబద్ధ	O
ప్రేమాన్విత	O
రూపంగా	O
మహారాష్ట్ర	-NEL
నేలలోనూ	O
ప్రతిధ్వనించింది	O
.	O

ఈ	O
ఉద్యమ	O
కవులైనా	O
గురువుల	O
గౌరవ	O
పరంపరలో	O
జ్ఞానేశ్వరుడు	-NEP
,	O
నామ్దేవ్	-NEP
,	O
తుకారాం	-NEP
,	O
చోఖామేలా	-NEP
వంటి	O
సాధుపుంగవులు	O
ఉన్నారు	O
.	O

వీరితోపాటు	O
సమాజంలో	O
దిగువ	O
శ్రేణికి	O
చెందినవారుగా	O
పరిగణించబడే	O
అనేక	O
మంది	O
సాధువులు	O
కూడా	O
సంగీతం	O
,	O
కళలు	O
,	O
సాహితీ	O
రంగాల్లో	O
తమవంతుగా	O
ఘనమైన	O
సేవలు	O
అందించారు	O
.	O

వార్షిక	O
తీర్థయాత్రలో	O
భాగంగా	O
ఇది	O
పంధర్పూర్	O
వేడుకలలో	O
భాగం	O
అవుతుంది	O
.	O

ఈ	O
సందర్భంగా	O
సాధువులు	O
సమాధి	O
/	O
జ్ఞానోదయం	O
పొందిన	O
ప్రదేశాల	O
నుంచి	O
పల్లకీలతో	O
భక్తులు	O
ఊరేగింపుగా	O
బయల్దేరుతారు	O
.	O

దైవ	O
ప్రార్థనతో	O
,	O
సాధువులను	O
కీర్తించే	O
గీతాలు	O
ఆలపిస్తూ	O
ఆషాఢ	O
ఏకాదశి	O
శుభ	O
ఘడియల్లో	O
వర్కారీలు	O
పంధర్పూర్	-NEL
చేరుకుంటారు	O
.	O

అహింస	O
,	O
దాతృత్వం	O
,	O
పవిత్రత	O
,	O
శాకాహార	O
సేవనం	O
తదితర	O
విలువలను	O
ప్రచారం	O
చేసే	O
వర్కారీలు	O
ఈ	O
అస్తవ్యస్త	O
ప్రపంచంలో	O
సహనానికి	O
శాశ్వత	O
ప్రతీకలుగా	O
నేటికీ	O
ప్రత్యేకతను	O
చాటుకుంటున్నారు	O
.	O

రాష్ట్రంలో	O
నిర్వహించే	O
వివిధ	O
నాటక	O
,	O
సాంస్కృతిక	O
ఉత్సవాల్లో	O
'	O
పోవాడా	O
'	O
వంటి	O
సంగీతం	O
రూపాలు	O
,	O
గొప్ప	O
పాలకుడి	O
శౌర్యపరాక్రమాలను	O
ప్రశంసించే	O
పాట	O
,	O
'	O
లావణి	O
'	O
వంటి	O
మనోహర	O
నృత్య	O
రీతి	O
తదితరాలను	O
జీవితంలో	O
ఒక్కసారైనా	O
కనులారా	O
తిలకించి	O
పులకించాల్సిందే	O
.	O

మత్స్యకారుడు	O
'	O
కోలి	O
'	O
ప్రదర్శించే	O
'	O
జాలరి	O
నృత్యం	O
'	O
రాష్ట్ర	O
కళావికాసంలో	O
తమ	O
వంతు	O
పాత్ర	O
పోషించే	O
మత్స్యకారుల	O
అంకితభావానికి	O
నిదర్శనం	O
.	O

-	O
అత్యంత	O
పేదరికాన్ని	O
,	O
ఆకలిని	O
నిర్మూలించడం	O
,	O

-	O
ప్రపంచ	O
వ్యాప్తంగా	O
ప్రాథమిక	O
విద్య	O
లక్ష్యాన్ని	O
సాధించడం	O
,	O

-	O
మహిళలు	O
సాధికారత	O
సాధించడం	O
,	O
లింగపరమైన	O
సమానత్వాన్ని	O
ప్రోత్సహించడం	O
,	O

-	O
శిశు	O
మరణాలను	O
తగ్గించడం	O
,	O

-	O
తల్లుల	O
ఆరోగ్యాన్ని	O
మెరుగుపర్చడం	O
,	O

-	O
మలేరియా	O
,	O
హెచ్.ఐ.వి	O
/	O
ఎయిడ్స్	O
,	O
ఇతర	O
వ్యాధులతో	O
పోరాడడం	O
,	O

-	O
పర్యావరణ	O
పరంగా	O
సుస్థిరమైన	O
మనుగడను	O
సాధించడం	O
,	O

-	O
అభివృద్ధి	O
విషయంలో	O
అందరి	O
భాగస్వామ్యాన్ని	O
పెంపొందించడం	O
,	O

సుస్థిర	O
అభివృద్ధి	O
లక్ష్యాలను	O
ప్రపంచ	O
లక్ష్యాలుగా	O
కూడా	O
పేర్కొంటున్నారు	O
.	O

దారిద్యాన్ని	O
అంతం	O
చేసి	O
,	O
భూగోళాన్ని	O
పరిరక్షించి	O
,	O
ప్రజలు	O
అందరూ	O
శాంతిని	O
,	O
శ్రేయస్సును	O
అనుభవించేలా	O
చేయాలి	O
అని	O
పిలుపునివ్వడం	O
జరిగింది	O
.	O

యోజన	O

చీఫ్	O
ఎడిటర్స్	O
డెస్క్	O

సంపాదకీయం	O

ఐకమత్యమే	O
బలం	O

నీతి	O
ఆయోగ్‍ను	O
ఏర్పాటు	O
చేయడంతో	O
సహకార	O
మరియు	O
పోటీతత్వం	O
కలిగిన	O
నూతన	O
ఫెడరల్	O
వ్యవస్థకు	O
పునర్	O
నిర్వచనం	O
లభించినట్లు	O
అయింది	O
.	O

బలమైన	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వంతో	O
కూడిన	O
సమాఖ్య	O
వ్యవస్థ	O
ఉండాలి	O
అని	O
మన	O
రాజ్యాంగం	O
సూచిస్తోంది	O
.	O

మన	O
రాజ్యాంగంలో	O
"	O
ఫెడరేషన్	O
"	O
పదాన్ని	O
ఉపయోగించలేదు	O
.	O

కేంద్ర	O
ప్రభుత్వ	O
జాబితా	O
,	O
రాష్ట్రాల	O
జాబితా	O
,	O
ఉమ్మడి	O
జాబితా	O
కింద	O
వీటి	O
విధులు	O
,	O
బాధ్యతలను	O
స్పష్టంగా	O
పేర్కొన్నారు	O
.	O

బొంబాయి	-NEL
రాష్ట్ర	O
పరిధిలోని	O
దిగువ	O
పేర్కొన్న	O
ప్రాంతాలు	O

ఇకపై	O
గుజరాత్	-NEL
నూతన	O
రాష్ట్రంగా	O
ఏర్పడుతుంది	O
.	O

మిగిలిన	O
ప్రాంతాలతో	O
కూడిన	O
బొంబాయి	-NEL
రాష్ట్రం	O
ఇక	O
మీదట	O
మహారాష్ట్రగా	-NEL
పిలవబడుతుంది	O
"	O
అని	O
పేర్కొన్నారు	O
.	O

కేంద్రం	O
,	O
రాష్ట్రాల	O
మధ్య	O
వనరుల	O
వికేంద్రీకరణలో	O
సమతుల్యత	O
పాటించడం	O
,	O
ఆరోగ్యం	O
,	O
పారిశుద్ధ్య	O
రంగాలలో	O
రాష్ట్రాలకు	O
అందజేసే	O
ర్యాంకులలో	O
పోటీతత్వాన్ని	O
పెంపొందించడం	O
ఫెడరలిజం	O
బాధ్యతలు	O
.	O

కేంద్రం	O
,	O
రాష్ట్రాల	O
మధ్య	O
పరస్పర	O
నమ్మకాన్ని	O
,	O
ప్రజల	O
మధ్య	O
సహకార	O
స్ఫూర్తిని	O
కలిగించడమే	O
దీని	O
ధ్యేయం	O
.	O

ఐకమత్యాన్ని	O
పెంపొందించడం	O
,	O
భిన్నత్వాన్ని	O
కాపాడడం	O
,	O
రాష్ట్రాల	O
సరిహద్దులను	O
గౌరవించడం	O
సమాఖ్య	O
వ్యవస్థ	O
స్వభావం	O
.	O

మన	O
శరీరంలోని	O
మెదడు	O
,	O
మిగిలిన	O
అన్ని	O
అవయవాలకు	O
మధ్య	O
ఉన్న	O
అవినాభావ	O
సంబంధంతో	O
దీనిని	O
పోల్చవచ్చు	O
.	O

దేహంలోని	O
అవయవాలు	O
అన్నీ	O
సంపూర్ణమైన	O
మేలుకలయికతో	O
స్పందిస్తున్న	O
మాదిరిగానే	O
సమాఖ్య	O
వ్యవస్థలో	O
కూడా	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
అటువంటి	O
స్ఫూర్తితో	O
సంయుక్తంగా	O
సమన్వయంతో	O
కలిసి	O
పనిచేయడం	O
ఎంతో	O
ముఖ్యం	O
.	O

కేవలం	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాల	O
మధ్య	O
నెలకొన్న	O
విభేదాలను	O
పరిష్కరించుకోవడంతోనే	O
జాతీయ	O
సమైక్యత	O
సాధ్యపడదు	O
.	O

బలవంతంగా	O
సాధించే	O
అటువంటి	O
ఐక్యత	O
వల్ల	O
సామాజిక	O
అశాంతి	O
,	O
ప్రజలలో	O
నిస్పృహ	O
నెలకొని	O
చివరకు	O
దేశ	O
సమైక్యతకు	O
విఘాతం	O
కలగడానికి	O
దారితీసే	O
ప్రమాదం	O
పొంచి	O
ఉంటుంది	O
.	O

దేశంలోని	O
భిన్నత్వాలను	O
,	O
స్వయంప్రతిపత్తి	O
ఆకాంక్షలను	O
అర్ధంచేసుకోగలిగిన	O
,	O
బాధ్యతాయుతమైన	O
రాజకీయ	O
వ్యవస్థల	O
వల్ల	O
మాత్రమే	O
సహకార	O
సమాఖ్య	O
వ్యవస్థ	O
వర్ధిల్లుతుంది	O
.	O

కరోనా	O
మహమ్మారి	O
మనకు	O
ఈ	O
విషయంలో	O
ఎన్నో	O
గుణపాఠాలను	O
నేర్పించింది	O
.	O

మహమ్మారిని	O
ఎదుర్కోవడానికి	O
కేంద్రం	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
మమేకమై	O
బలమైన	O
ఏకైక	O
శక్తిగా	O
ఏర్పడి	O
అన్ని	O
వనరులను	O
వినియోగించి	O
ప్రజల	O
ఆరోగ్యాన్ని	O
,	O
ప్రాణాలను	O
కాపాడడానికి	O
నిరంతరం	O
పోరాడుతున్నాయి	O
.	O

కేంద్రం	O
,	O
రాష్ట్రాలు	O
పరస్పరం	O
ఏకాభిప్రాయంతో	O
,	O
సంయుక్తంగా	O
ఈ	O
మహమ్మారిని	O
నివారించడంలో	O
విజయం	O
సాధిస్తాయి	O
అని	O
ఆశించవచ్చు	O
.	O

చారిత్రక	O
దృక్కోణం	O
.	O

ప్రధాన	O
వ్యాసం	O
.	O

అధికార	O
యంత్రాంగం	O
(	O
బ్యూరోక్రసీ	O
)	O
పరిపాలనా	O
వ్యవస్థకు	O
వెన్నెముక	O
వంటిది	O
.	O

ప్రభుత్వ	O
పాలనా	O
యంత్రాంగంలో	O
శాశ్వత	O
అంతర్భాగమైన	O
కార్యనిర్వాహక	O
వ్యవస్థకు	O
పునాది	O
.	O

చారిత్రక	O
సాహిత్యాన్ని	O
చదివినట్టు	O
అయితే	O
ప్రభుత్వ	O
పరిపాలనా	O
యంత్రాంగం	O
గురించి	O
((	O
కౌటిల్యుని	-NEP
అర్థశాస్త్రంలోనే	O
వివరాలు	O
ఉన్నాయి	O
అని	O
అవగాహన	O
అవుతుంది	O
.	O

చరిత్రకారులు	O
'	O
స్వర్ణయుగం	O
'	O
గా	O
కీర్తించిన	O
'	O
గుప్తుల	O
'	O
పాలనా	O
కాలంలో	O
అధికార	O
యంత్రాంగం	O
తదుపరి	O
దశ	O
నిర్మాణం	O
జరిగింది	O
.	O

వాస్తవానికి	O
'	O
సివిల్‌	O
సర్వీసు	O
'	O
ల	O
సూత్రానికి	O
బ్రిటిష్‌	O
రాచరిక	O
వ్యవస్థ	O
కాలంలోనే	O
బీజం	O
పడింది	O
.	O

ఈస్టిండియా	O
కంపెనీ	O
పౌర	O
,	O
సైనిక	O
అవసరాలు	O
రెండింటికీ	O
దళాలను	O
ఏర్పాటు	O
చేసుకునేందుకు	O
అవకాశం	O
కల్పించడమే	O
ఇందుకు	O
మూలం	O
.	O

అప్పట్లో	O
ట్రేడ్‌	O
అధికారులుగా	O
ఉన్న	O
వారే	O
తదుపరి	O
దశలో	O
క్రమంగా	O
"	O
ఒడంబడికలపై	O
సంతకాలు	O
"	O
పెట్టే	O
అధికారం	O
గల	O
అడ్మినిస్ట్రేటివ్‌	O
అధికారులుగా	O
మారారు	O
అని	O
,	O
ఆ	O
రకంగా	O
"	O
ఒడంబడికలు	O
కుదుర్చుకునే	O
సివిల్‌	O
సర్వీసు	O
"	O
లో	O
భాగంగా	O
మారారు	O
అని	O
ఆయన	O
సూత్రీకరించారు	O
.	O

అలా	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల్లో	O
ఒడంబడికలపై	O
సంతకాలు	O
పెట్టే	O
అధికారం	O
గల	O
వారు	O
,	O
అలాంటి	O
అధికారాలు	O
లేని	O
వారు	O
అంటే	O
సబార్డినేట్‌	O
సర్వీస్‌గా	O
విభజన	O
ఏర్పడింది	O
.	O

ఆ	O
రకంగా	O
సివిల్‌	O
సర్వీసులు	O
త్వరిత	O
కాలంలో	O
దేశంలో	O
సువిశాల	O
బ్రిటిష్‌	O
సామ్రాజ్య	O
అదుపును	O
కాపాడుతూ	O
ఉండే	O
"	O
ఉక్కు	O
చట్రం	O
"	O
గా	O
రూపాంతరం	O
చెందాయి	O
.	O

అందరి	O
ఆరోగ్యం	O
-	O
సంఘటిత	O
అభివృద్ధి	O
.	O

2014	-NETI
నుంచి	O
భారత	O
ఆరోగ్య	O
రంగంలో	O
సంస్కరణల	O
వేగం	O
మరింత	O
పెరుగుతోంది	O
.	O

ఔషధాలను	O
తక్కువ	O
ధరకు	O
అందించడం	O
మొదలుకుని	O
పెద్ద	O
వ్యాధులకు	O
బీమా	O
సౌకర్యాన్ని	O
కల్పించడం	O
వరకూ	O
అనేక	O
పథకాలు	O
భారత	-NEL
ఆరొగ్యరంగ	O
స్థాయిని	O
మరింత	O
పెంచుతున్నాయి	O
.	O

స్వరాజ్యం	O
సిద్ధించిన	O
తర్వాత	O
పెరుగుతున్న	O
జనాభా	O
అవసరాలకు	O
అనుగుణంగా	O
ఎప్పటికి	O
అప్పుడు	O
భారత	O
ప్రభుత్వ	O
ఆరోగ్య	O
మౌలిక	O
వసతుల	O
కల్పనలో	O
ప్రణాళిక	O
బద్ధంగా	O
ముందుకు	O
సాగింది	O
.	O

ఫలితంగా	O
స్వరాజ్యం	O
సిద్ధించే	O
నాటికి	O
ఉన్న	O
పరిస్థితులతో	O
పోలిస్తే	O
,	O
నేటికీ	O
గణనీయమైన	O
జనాభా	O
పెరుగుదల	O
ఉన్నా	O
,	O
ఆరోగ్యరంగంలోని	O
అనేక	O
సవాళ్ళను	O
అధిగమించగలిగాం	O
.	O

అనేక	O
ఆరోగ్య	O
,	O
సంక్షేమ	O
పథకాల	O
ద్వారా	O
ప్రజారోగ్య	O
లక్ష్యాలను	O
నిర్దేశించుకుని	O
,	O
లక్ష్యసాధనలో	O
ముందుకు	O
సాగుతున్నాం	O
.	O

ఇది	O
ఇలానే	O
కొనసాగితే	O
భారతదేశం	-NEL
లక్ష్యాలను	O
చేరుకుని	O
అందరికీ	O
ఆరోగ్యాన్ని	O
అందించడం	O
ద్వారా	O
సంఘటిత	O
అభివృద్ధిని	O
సాధించే	O
రోజు	O
మరెంతో	O
దూరంలో	O
లేదు	O
.	O

ఆరోగ్యం	O
అనేది	O
సగటు	O
మానవుడి	O
ప్రాథమిక	O
అవసరం	O
.	O

ఆర్థిక	O
పరిభాషలో	O
చెప్పాలి	O
అంటే	O
ఆరోగ్యవంతుల	O
ఉత్పాదకత	O
ఎక్కువ	O
.	O

దేశాభివృద్ధికి	O
ఇదే	O
అత్యంత	O
కీలకం	O
.	O

అందుకే	O
ఆరోగ్యమే	O
మహాభాగ్యం	O
అన్నారు	O
.	O

ప్రాచీన	O
కాలం	O
నుంచి	O
భారతీయులు	O
ఆరోగ్యానికి	O
అత్యంత	O
ప్రాధాన్యతని	O
ఇచ్చారు	O
.	O

'	O
శరీరమాద్యం	O
ఖలు	O
ధర్మ	O
సాధనం	O
'	O
అనే	O
విషయాన్ని	O
భారతీయ	O
సంస్కృతి	O
బలంగా	O
విశ్వసించింది	O
.	O

ఏది	O
సాధించాలి	O
అన్నా	O
ముందు	O
మనిషి	O
శారీరకంగా	O
,	O
మానసికంగా	O
ఆరోగ్యంగా	O
ఉండాలి	O
అనే	O
విషయాన్ని	O
ఆచరణలో	O
పెట్టింది	O
.	O

అందుకే	O
ప్రాచీన	O
కాలంలోనే	O
ఆయుర్వేదాన్ని	O
శాస్త్రంగా	O
గుర్తించిన	O
భారతీయులు	O
ఆరోగ్య	O
సూత్రాలను	O
తమ	O
జీవన	O
విధానంలో	O
భాగంగా	O
చేసుకోవడమే	O
గాక	O
,	O
సంప్రదాయాలుగా	O
పాటిస్తూ	O
వచ్చారు	O
.	O

ధన్వంతరి	-NEP
,	O
జీవకుడు	O
,	O
చరకుడు	-NEP
,	O
సుశృతుడు	-NEP
లాంటి	O
ఎంతో	O
మంది	O
మహనీయులతో	O
ప్రసిద్ధి	O
చెందిన	O
వైద్య	O
రంగం	O
భారతదేశ	-NEL
సొంతం	O
.	O

పరాయి	O
పాలన	O
కారణంగా	O
అనేక	O
భారతీయ	O
రంగాలు	O
తీవ్ర	O
సంక్షోభాన్ని	O
చవిచూశాయి	O
.	O

ముఖ్యంగా	O
విజ్ఞాన	O
రంగాల	O
మీద	O
ఈ	O
చీకటి	O
పాలన	O
తీవ్రమైన	O
ప్రతికూల	O
ప్రభావాన్ని	O
చూపించింది	O
.	O

ఎంతో	O
మంది	O
మహనీయుల	O
త్యాగాల	O
ఫలితంగా	O
భారతదేశం	-NEL
స్వరాజ్యాన్ని	O
సముపార్జించుకోగలిగింది	O
.	O

స్వరాజ్యాన్ని	O
సముపార్జించుకునే	O
క్రమంలోనే	O
భారతదేశ	O
ఆర్థికాభివృద్ధి	O
మాత్రమే	O
కాక	O
,	O
అనేక	O
ఇతర	O
రంగాలను	O
ఎలా	O
గాడిలో	O
పెట్టుకోవాలి	O
అనే	O
అంశాన్ని	O
నాటి	O
దేశ	O
నాయకులు	O
ఆలోచించారు	O
.	O

పదజాలం	O
,	O
కథా	O
వస్తువులకు	O
సంబంధించి	O
ఈ	O
కాలపు	O
నవలలు	O
ప్రతిబింబిస్తున్న	O
'	O
దృక్పథంలో	O
మార్పు	O
'	O
క్రమంగా	O
వస్తున్నది	O
అని	O
నవలా	O
వికాస	O
చరిత్ర	O
విశదం	O
చేస్తుంది	O
.	O

ఓ.	O
చందు	O
మీనన్	O
(	O
1889లో	-NETI
)	O
రాసిన	O
"	O
ఇందులేఖ	-NEAR
"	O
ను	O
వచ్చిన	O
మొట్టమొదటి	O
నవలగా	O
గుర్తిస్తారు	O
.	O

అంతకు	O
ముందు	O
వచ్చిన	O
నవలల	O
లాంటి	O
రచనలు	O
ప్రామాణికమైన	O
నవలలుగా	O
గుర్తింపు	O
పొందలేదు	O
.	O

అంతకు	O
మునుపు	O
వచ్చిన	O
రచనలకు	O
భిన్నంగా	O
,	O
"	O
ఇందులేఖ	-NEAR
"	O
కొంత	O
విలక్షణతతో	O
కూడుకున్నది	O
;	O
ఇందులోని	O
కథ	O
,	O
పాత్రలు	O
నాటి	O
కేరళ	-NEL
సమాజం	O
నేపథ్యంగా	O
తీసుకోబడ్డాయి	O
.	O

అద్భుతంగా	O
చిత్రించిన	O
సమకాలీనత	O
,	O
సాంఘిక	O
-	O
సాంస్కృతిక	O
పరివర్తనల	O
కారణంగా	O
విమర్శకులు	O
దీనికి	O
మొదటి	O
విశిష్ట	O
మలయాళీ	O
నవలగా	O
గుర్తింపుని	O
ఇచ్చారు	O
.	O

రచయిత	O
ఫ్యూడల్	-NEP
దొరతనాన్ని	O
,	O
అప్పట్లో	O
ప్రాచుర్యంలో	O
వుండిన	O
నంబూద్రి	O
-	O
నాయర్	O
వివాహ	O
ఒప్పందాన్ని	O
(	O
దాన్ని	O
సంబంధం	O
అనేవారు	O
-	O
నాయర్	O
స్త్రీలకు	O
నంబూద్రి	O
(	O
బ్రాహ్మణ	O
)	O
పురుషులతో	O
పెళ్లి	O
జరిపించే	O
రివాజు	O
)	O
చీల్చి	O
చెండాడాడు	O
.	O

నవలా	O
చరిత్ర	O
1940లలో	-NETI
కీలక	O
మలుపు	O
తీసుకోవడం	O
జరిగింది	O
.	O

40లతో	O
ఆరంభము	O
అయ్యి	O
ఆ	O
తర్వాతి	O
రెండు	O
దశాబ్దాలు	O
'	O
అసోసియేషన్	O
ఆఫ్	O
ప్రోగ్రెసివ్	O
రైటర్స్	O
'	O
గాఢ	O
ప్రభావం	O
చూపింది	O
.	O

గుజరాత్	-NEL
"	O
వికాస్	O
పురుష్	O
"	O
గా	O
శ్రీ	O
మోదీకి	-NEP
ప్రజల్లో	O
లభించిన	O
ప్రత్యేక	O
గుర్తింపు	O
2014	-NETI
లోక్‍సభ	O
ఎన్నికల్లో	O
ఎన్‍‍డిఏకు	-NEO
స్పష్టమైన	O
మెజారిటీని	O
అందించింది	O
.	O

2016	O
ఆగస్టు	O
7వ	O
తేదీన	O
నేను	O
గుజరాత్	-NEL
పదవీ	O
బాధ్యతలు	O
చేపట్టాను	O
.	O

-	O
గిరిజనుల	O
అభ్యున్నతికి	O
2017	O
నుంచి	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వం	O
పంచాయతీ	O
(	O
షెడ్యూల్డ్	O
ప్రాంతాలకు	O
విస్తరణ	O
)	O
-	O
పెసా	O
చట్టం	O
కట్టుదిట్టంగా	O
అమలుపరుస్తోంది	O
.	O

ముందున్న	O
మార్గం	O
.	O

కోవిడ్	O
తరువాత	O
ప్రపంచం	O
కొత్తగా	O
అవతరించనున్నది	O
.	O

మతం	O
,	O
జాతి	O
,	O
ఆర్థికం	O
,	O
సాంస్కృతికం	O
వంటి	O
భేదాలతో	O
సంబంధం	O
లేకుండా	O
ఆర్థిక	O
ప్రయోజనాలను	O
,	O
నూతన	O
వైజ్ఞానిక	O
ఆవిష్కరణలను	O
ఉమ్మడిగా	O
అనుభవించడానికి	O
చెయ్యీ	O
చెయ్యీ	O
కలిపి	O
పని	O
చేయాల్సిన	O
అవసరం	O
ఉంది	O
అనీ	O
,	O
మన	O
అందరం	O
ఒకరిపై	O
ఒకరు	O
ఆధారపడి	O
బతకాల్సిందే	O
అన్న	O
స్పృహను	O
కోవిడ్	O
కలుగచేసింది	O
.	O

ప్రకృతి	O
పట్ల	O
కొత్త	O
ఆశలు	O
,	O
ధైర్యాన్ని	O
,	O
గౌరవాన్ని	O
చిగురింప	O
చేయాల్సిన	O
అవసరం	O
ఉంది	O
.	O

ఈ	O
సందర్భంలో	O
మహాత్మాగాంధీ	-NEP
మాటలను	O
ఒక్కసారి	O
గుర్తుకు	O
తెచ్చుకుందాం	O
-	O
"	O
ప్రతి	O
మనిషి	O
అవసరానికి	O
సరిపడా	O
వనరులను	O
మనకు	O
భూమండలం	O
ఇచ్చింది	O
,	O
కానీ	O
ప్రతి	O
మనిషి	O
అత్యాశకు	O
సరిపడా	O
కాదు	O
"	O
.	O

ఈ	O
నీతి	O
సూత్రం	O
,	O
కోవిడ్	O
అనంతరం	O
ప్రపంచాన్ని	O
ముక్కుకు	O
తాడు	O
ఏసి	O
నడిపించాలి	O
.	O

అంటే	O
అంత	O
ముందుచూపు	O
ఉన్న	O
నాయకత్వం	O
,	O
అంత	O
సమర్ధ	O
పాలనా	O
వ్యవస్థలు	O
మనకు	O
ఉండాలి	O
.	O

పర్యావరణ	O
స్పృహ	O
ఉన్న	O
నాగరికతను	O
పెంపొందించాల్సిన	O
అవసరం	O
ఉంది	O
.	O

అది	O
మనం	O
ప్రకృతితో	O
సామరస్య	O
జీవనం	O
ఎలా	O
గడపాలో	O
నిర్దేశిస్తుంది	O
.	O

ఆరోగ్య	O
సంరక్షణకు	O
సంబంధించిన	O
మౌలిక	O
సదుపాయాలు	O
మనకు	O
సరిపడా	O
లేవు	O
అన్న	O
లోపాన్ని	O
కోవిడ్	O
-	O
19	O
ఎత్తి	O
చూపడమే	O
కాకుండా	O
,	O
పర్యావరణానికి	O
జరుగుతున్న	O
హానిని	O
కూడా	O
మనం	O
తెలుసుకునేటట్లు	O
చేసింది	O
.	O

ఇప్పుడు	O
మనం	O
ఉమ్మడి	O
వివేకాన్ని	O
ప్రోది	O
చేసుకోవాలి	O
.	O

మనల్ని	O
గురించి	O
మనం	O
-	O
అన్న	O
పద్ధతిలో	O
కాకుండా	O
'	O
ప్రతి	O
ఒక్కరి	O
'	O
గురించి	O
కూడా	O
ఎలా	O
ఆలోచించాలో	O
యువతరానికి	O
అది	O
సూచిస్తుంది	O
.	O

నిజాయితీ	O
,	O
కఠోర	O
శ్రమ	O
,	O
బాధ్యతాయుత	O
ప్రవర్తన	O
,	O
సమధర్మపాలన	O
వంటి	O
లక్షణాలను	O
మన	O
పనుల్లో	O
ప్రతిబింబించే	O
వాతావరణాన్ని	O
సృష్టించుకుందాం	O
.	O

పర్యావరణ	O
పరిరక్షణ	O
,	O
రాబోయే	O
మహమ్మారులను	O
ఎలా	O
ఎదుర్కోవడం	O
,	O
విద్యార్జన	O
వంటి	O
అవకాశాలను	O
అందరం	O
అందిపుచ్చుకోవడం	O
వంటి	O
లక్షణాలు	O
ఉండే	O
ప్రపంచాన్ని	O
సృష్టించుకుందాం	O
.	O

చేయి	O
చేయి	O
కలిపితే	O
ఇవి	O
అన్నీ	O
సాధ్యమే	O
.	O

"	O
ఏకంసత్	O
విప్ర	O
బహుధా	O
వదంతి	O
"	O
(	O
సత్యం	O
ఒకటే	O
-	O
పండితులు	O
దానిని	O
పలువిధాలుగా	O
చెబుతారు	O
)	O
అన్న	O
సూత్రాల	O
ఆధారంగా	O
ఉండే	O
'	O
బహుధ	O
'	O
దృక్పథాన్ని	O
నేను	O
విశ్వసిస్తాను	O
.	O

విభిన్న	O
మతాలు	O
,	O
సంస్కృతులు	O
,	O
జీవన	O
శైలుల	O
మధ్య	O
చర్చకు	O
ఇది	O
వీలు	O
కల్పిస్తుంది	O
.	O

భిన్నత్వాన్ని	O
స్వాగతిస్తూనే	O
ప్రకృతితో	O
సామరస్య	O
జీవనాన్ని	O
గౌరవిస్తుంది	O
.	O

పరస్పర	O
విశ్వాసానికి	O
,	O
సామాజిక	O
బంధాలను	O
బలోపేతం	O
చేయగలిగే	O
అంశాలు	O
మత	O
,	O
ఆధ్యాత్మిక	O
సూత్రాల్లో	O
ఉన్నాయి	O
అని	O
నాకు	O
అనిపించింది	O
.	O

అస్థిరత	O
అంచుల	O
నుంచీ	O
సురక్షితంగా	O
కిందకు	O
కాలుపెట్టి	O
పర్యావరణ	O
హితమైన	O
నాగరికత	O
వైపు	O
,	O
సమ్మిశ్రిత	O
అభివృద్ధి	O
వైపు	O
అడుగులు	O
వేయాల్సి	O
ఉంది	O
.	O

ఢిల్లీ	-NEL
సవరణ	O
బిల్లు	O

సహకార	O
సమాఖ్యవాదాన్ని	O
బలపరిచే	O
ముందడుగు	O

గవర్నమెంట్	O
ఆఫ్	O
నేషనల్	O
కాపిటల్	O
టెర్రిటరీ	O
(	O
NCT	O
)	O
ఆఫ్	O
ఢిల్లీ	-NEL
చట్టానికి	O
చేసిన	O
సవరణలకు	O
పార్లమెంటు	O
ఉభయ	O
సభలు	O
అనుకూలంగా	O
భారీగా	O
ఓటు	O
వేశాయి	O
.	O

ఈ	O
సవరణ	O
లక్ష్యం	O
వివిధ	O
భాగస్వాముల	O
పాత్రలలోని	O
అస్పష్టతలను	O
తొలగించి	O
,	O
ఢిల్లీ	O
ప్రభుత్వానికి	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వంతో	O
కలిసి	O
పనిచేయడానికి	O
నిర్మాణాత్మక	O
నియమ	O
-	O
ఆధారిత	O
చట్టాన్ని	O
అందించడం	O
.	O

ఢిల్లీ	-NEL
మన	O
జాతీయ	O
రాజధాని	O
తోపాటు	O
మన	O
దేశ	O
సార్వభౌమ	O
శక్తికి	O
స్థానంగా	O
ఉన్న	O
ప్రతీకవాదం	O
కనుక	O
ఈ	O
నియమ	O
-	O
ఆధారిత	O
చట్టం	O
చాలా	O
ముఖ్యమైనది	O
.	O

ఈ	O
సవరణ	O
ఢిల్లీ	-NEL
జాతీయ	O
రాజధాని	O
ప్రాంతం	O
(	O
ఎన్​సిటి	O
)	O
లో	O
శాసనసభ	O
,	O
మంత్రి	O
మండలి	O
ఏర్పాటుకు	O
మార్గం	O
సుగమం	O
చేసింది	O
.	O

సహకార	O
సమాఖ్యవాదం	O
కోసం	O
నియమ	O
-	O
ఆధారిత	O
చట్టం	O

సహకార	O
సమాఖ్య	O
వాదాన్ని	O
సాధించడానికి	O
నాయకత్వంలోని	O
ఎన్‍డిఎ	-NEO
ప్రభుత్వం	O
స్పష్టమైన	O
చర్యలు	O
తీసుకున్నది	O
అని	O
స్పష్టం	O
అవుతోంది	O
.	O

నీతి	O
ఆయోగ్	O
ఏర్పాటు	O
,	O
జిఎస్‍టి	O
కౌన్సిల్	O
ఏర్పాటు	O
వంటి	O
కేంద్ర	O
పథకాల	O
పునర్నిర్మాణం	O
మోదీ	-NEP
పాలన	O
ప్రథమార్థంలో	O
మచ్చుతునకలు	O
.	O

సమాఖ్య	O
వాదాన్ని	O
బలపరిచే	O
విధానంలో	O
భాగంగా	O
2019	-NETI
మేనిఫెస్టోలో	O
,	O
విధాన	O
రూపకల్పన	O
,	O
పాలనా	O
అంశాలలో	O
రాష్ట్రాల	O
అధిక	O
ప్రమేయం	O
ఉంటుంది	O
అని	O
ఎన్‍డిఎ	-NEO
ప్రభుత్వం	O
హామీ	O
ఇచ్చింది	O
అనే	O
విషయం	O
మనం	O
అందరం	O
గుర్తించాలి	O
.	O

రచయిత	O
:	O
గౌరవ	O
కేంద్ర	O
హోంశాఖ	O
సహాయమంత్రి	O
,	O
లోక్‍సభలో	O
సికింద్రాబాద్	-NEL
పార్లమెంటరీ	O
నియోజకవర్గానికి	O
ప్రాతినిధ్యం	O
వహిస్తున్నారు	O
.	O

ఈ	O
పథకాలకు	O
ఇంజనీరింగ్	O
పనులు	O
త్వరితగతిన	O
పూర్తి	O
చేయడానికి	O
ప్రభుత్వం	O
కృషి	O
చేస్తున్నది	O
.	O

ఈ	O
పనులు	O
అన్నీ	O
యుద్ధ	O
ప్రాతిపదికన	O
సాగుతున్నాయి	O
.	O

శతాబ్దాలుగా	O
తెలంగాణ	-NEL
గ్రామీణ	O
సామాజిక	O
,	O
ఆర్థిక	O
వ్యవస్థకు	O
అధరువులుగా	O
ఉన్న	O
గొలుసు	O
కట్టు	O
చెరువుల	O
వ్యవస్థ	O
ఎంతో	O
గొప్పది	O
.	O

చెరువుల	O
కింద	O
వ్యవసాయంతో	O
పాటు	O
చేపల	O
పెంపకం	O
అనూహ్యంగా	O
పెరిగింది	O
.	O

మిషన్	O
కాకతీయ	O
కింద	O
పునరుద్దరణ	O
జరిగిన	O
చెరువులు	O
,	O
ఆనకట్టలు	O
,	O
చెక్	O
డ్యాంలకు	O
వర్షాలు	O
వచ్చినా	O
రాకున్నా	O
నికరంగా	O
నీటి	O
సరఫరా	O
జరగాలి	O
అన్న	O
ఉద్దేశ్యంతో	O
ప్రాజెక్టులతో	O
చెరువులను	O
అనుసంధానం	O
చేసే	O
కార్యక్రమాన్ని	O
ప్రభుత్వం	O
చేపట్టింది	O
.	O

ప్రాజెక్టుల	O
పరిధిలోకి	O
వచ్చే	O
అన్ని	O
చెరువులను	O
నింపడం	O
ప్రథమ	O
ప్రాధాన్యతగా	O
ప్రభుత్వం	O
ఈ	O
పథకాన్ని	O
చేపట్టింది	O
.	O

మిగతావి	O
పురోగతిలో	O
ఉన్నాయి	O
.	O

రాష్ట్రంలో	O
ఉన్న	O
ప్రాజెక్టుల	O
ఆయకట్టు	O
పరిధిలో	O
ఉన్న	O
అన్ని	O
నదులపై	O
,	O
వాగులపై	O
చెక్	O
డ్యాంలను	O
నిర్మించి	O
ఆయకట్టు	O
నుంచి	O
తిరిగి	O
నదుల్లోకి	O
,	O
వాగుల్లోకి	O
వచ్చే	O
పడవాటు	O
నీటిని	O
(	O
రీ	O
-	O
జనరేటరేటడ్	O
)	O
ఒడిసిపట్టడానికి	O
వాగుల	O
పునరుజ్జీవన	O
పథకాన్ని	O
ప్రభుత్వం	O
చేపట్టింది	O
.	O

ఆన్ని	O
జిల్లాలలో	O
చెక్	O
డ్యాంల	O
నిర్మాణం	O
కొనసాగుతున్నది	O
.	O

ఉమ్మడి	O
రాష్ట్రంలో	O
పూర్తి	O
అయిన	O
ప్రాజెక్టుల	O
కాలువల	O
వ్యవస్థ	O
నిర్వాహణను	O
నిర్లక్ష్యం	O
చేయడం	O
వల్ల	O
కాలువలు	O
అన్నీ	O
పూడికతో	O
నిండిపోయినాయి	O
.	O

ప్రతిపాదిత	O
ఆయకట్టుకు	O
నీరు	O
సరఫరా	O
చేయలేని	O
స్థితి	O
నెలకొన్నది	O
.	O

ఈ	O
గ్యాప్	O
పూరించడానికి	O
ప్రభుత్వం	O
ప్రాజెక్టుల	O
కాలువల	O
వ్యవస్థను	O
ఆధునీకరించడానికి	O
నిధులు	O
మంజూరు	O
చేసింది	O
.	O

శ్రీరాంసాగర్	-NEL
,	O
నాగార్జునసాగర్	-NEL
,	O
నిజాంసాగర్	-NEL
,	O
రాజోలిబండ	-NEL
,	O
ప్రాజెక్ట్	O
(	O
ఘన్పూర్	-NEL
ఆనకట్ట	O
)	O
,	O
సదర్‍ఘాట్	-NEL
ఆనకట్ట	O
,	O
మూసి	-NEL
,	O
సాత్నాలా	-NEL
,	O
చెలిమెలవాగు	-NEL
,	O
స్వర్ణ	O
,	O
పాలేరు	-NEL
పాత	O
కాలువ	O
,	O
నల్లవాగు	-NEL
,	O
శనిగరం	-NEL
ప్రాజెక్టుల	O
కాలువల	O
ఆధునీకీకరణ	O
పనులను	O
పూర్తి	O
చేసింది	O
తెలంగాణ	-NEL
ప్రభుత్వం	O
.	O

ఆధునీకీకరణ	O
అవసరమైన	O
అన్ని	O
ప్రాజెక్టులను	O
దశల	O
వారీగా	O
పూర్తి	O
చేయడం	O
జరుగుతోంది	O
.	O

దురదృష్టవశాత్తు	O
తక్కువ	O
ఆదాయం	O
కలిగిన	O
దేశాలలో	O
చాలా	O
సాధారణ	O
వ్యాధులకు	O
(	O
మధ్యస్తంగా	O
తీవ్రమైన	O
గాయాలు	O
,	O
మధుమేహం	O
,	O
కంటిశుక్లం	O
,	O
రక్తపోటు	O
,	O
మానసిక	O
అనారోగ్యం	O
,	O
గర్భాశయ	O
క్యాన్సర్	O
వంటి	O
దీర్ఘకాలిక	O
వ్యాధి	O
పరిస్థితులు	O
)	O
అయ్యే	O
ఖర్చులను	O
కూడా	O
ప్రభుత్వ	O
నిధుల	O
నుండి	O
భరించడాన్ని	O
మినహాయించారు	O
.	O

ఇందులో	O
ఈ	O
కింది	O
పరిణామాలు	O
గుర్తించదగినవి	O
:	O
అభివృద్ధి	O
చర్యలనుండి	O
ప్రభుత్వం	O
వెనక్కి	O
తగ్గిన	O
అప్పటి	O
నుండి	O
,	O
ఇతర	O
సామాజిక	O
ఉప	O
రంగాలలోవలే	O
ఆరోగ్యరంగంలో	O
ప్రభుత్వ	O
పెట్టుబడులలో	O
భారీగా	O
క్షీణత	O
ఏర్పడింది	O
(	O
విద్య	O
,	O
అణగారిన	O
వర్గాల	O
సంక్షేమం	O
మొదలైనవి	O
)	O
;	O
.	O

వైద్యులు	O
,	O
వైద్య	O
సహాయక	O
సిబ్బంది	O
కొరత	O
వల్ల	O
రోగులు	O
ప్రైవేట్	O
క్లినిక్‍లకు	O
వెళ్లవలసిన	O
పరిస్థితి	O
ఏర్పడింది	O
;	O
.	O

ప్రభుత్వ	O
ఆసుపత్రులు	O
కేవలం	O
ప్రిస్క్రిప్షన్	O
చీటీలు	O
రాయడానికి	O
పరిమితం	O
అవుతండడంతో	O
రోగులు	O
బహిరంగ	O
మార్కెట్	O
నుండి	O
మందులు	O
కొనాల్సి	O
రాగా	O
,	O
అధిక	O
ఖర్చుతో	O
ప్రైవేటు	O
పరీక్షాకేంద్రాలలో	O
రోగలక్షణ	O
పరీక్షలు	O
చేయించుకోవలసి	O
వచ్చింది	O
ప్రైవేట్	O
వైద్యులు	O
అధిక	O
రుసుము	O
వసూలు	O
చేయడమే	O
గాక	O
,	O
అనవసరమైన	O
ఖరీదైన	O
మందులను	O
,	O
అక్కర	O
లేని	O
రోగలక్షణ	O
పరీక్షలను	O
కూడా	O
సూచిస్తున్నారు	O
;	O
.	O

ప్రభుత్వ	O
నియంత్రణ	O
వ్యవస్థల	O
సున్నితత్వం	O
లేదా	O
నిర్లక్ష్యం	O
కారణంగా	O
,	O
ప్రభుత్వ	O
వైద్యులు	O
,	O
వైద్య	O
సహాయక	O
సిబ్బంది	O
కూడా	O
వారి	O
ప్రైవేట్	O
క్లినిక్‍‍లలో	O
ఎక్కువ	O
సమయం	O
గడపడం	O
ప్రారంభించారు	O
;	O
.	O

సబ్సిడీతో	O
కూడిన	O
ఆహారం	O
అందించడంలోనూ	O
,	O
పారిశుద్ధ్య	O
సదుపాయాలను	O
కల్పించడంలో	O
ప్రభుత్వం	O
వెనుకడుగు	O
వేయడంవల్ల	O
,	O
అంటువ్యాధులు	O
,	O
ఇతర	O
వ్యాధుల	O
పెరుగుదల	O
కనిపిస్తోంది	O
.	O

ఇది	O
దీర్ఘకాలిక	O
అనారోగ్యానికి	O
,	O
చివరకు	O
మరణాలకు	O
దారితీస్తోంది	O
;	O
.	O

స్వేచ్ఛా	O
-	O
మార్కెట్	O
(	O
'	O
అదృశ్య	O
హస్తం	O
'	O
)	O
వైపరీత్యం	O
అంతా	O
'	O
వ్యక్తిగత	O
సంరక్షణ	O
'	O
పై	O
ఆధారపడింది	O
.	O

ఇదే	O
'	O
ప్రైవేట్	O
రంగానికి	O
'	O
మంచిగా	O
కనిపిస్తుంది	O
.	O

కాని	O
చాలా	O
అభివృద్ధి	O
చెందుతున్న	O
దేశాలలో	O
కూడా	O
,	O
ఆరోగ్య	O
సంరక్షణ	O
,	O
ప్రజల	O
భాగస్వామ్యం	O
,	O
నిర్వహణ	O
సామర్థ్యంలోను	O
సేవల	O
నాణ్యతలో	O
మెరుగుదల	O
కనిపించడం	O
లేదు	O
.	O

కానీ	O
స్థానిక	O
ప్రజలు	O
మాత్రం	O
నష్టపోతుండగా	O
ప్రైవేట్	O
భీమా	O
సంస్థలు	O
,	O
కన్సల్టెన్సీ	O
సంస్థలు	O
,	O
ప్రైవేట్	O
ఔషధ	O
కంపెనీలు	O
,	O
ప్రైవేట్	O
ఆసుపత్రులు	O
లాభాలను	O
ఆర్జించాయి	O
.	O

ఈ	O
రోజుల్లో	O
చాలా	O
అభివృద్ధి	O
చెందిన	O
,	O
అభివృద్ధి	O
చెందుతున్న	O
దేశాలలో	O
ప్రభుత్వ	O
-	O
ప్రైవేట్	O
భాగస్వామ్యం	O
(	O
పీపీపీ	O
)	O
,	O
ఆధునీకరణ	O
,	O
డబ్బు	O
ఆరోగ్య	O
భీమా	O
కోసం	O
విలువ	O
మొదలైనవి	O
ప్రత్యామ్నాయ	O
పదాలుగా	O
మారాయి	O
.	O

అయితే	O
,	O
క్యూబా	-NEL
,	O
చైనా	-NEL
,	O
కోస్టారికా	-NEL
,	O
మలేషియా	-NEL
,	O
శ్రీలంక	-NEL
,	O
రువాండా	-NEL
,	O
వెనిజులా	-NEL
,	O
థాయ్‍లాండ్	-NEL
వంటి	O
దేశాల్లో	O
కొన్ని	O
ప్రత్యామ్నాయ	O
ఆరోగ్య	O
వ్యవస్థలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

వర్షపు	O
నీటి	O
సంరక్షణ	O
-	O
విజయగాథలు	O
.	O

పాయసం	O
పల్లెలో	O
చెరువు	O
ద్వారా	O
నీటి	O
పొదుపు	O
-	O
వ్యవసాయానికి	O
ఆధారం	O
.	O

వైయస్ఆర్‌	-NEP
కడప	-NEL
జిల్లా	O
PMKSY	O
వాటర్‌షెడ్‌	O
ప్రాజెక్టులో	O
వీరపునాయునిపల్లె	-NEL
మండలానికి	O
చెందిన	O
పాయసంపల్లె	-NEL
గ్రామ	O
పంచాయితీలో	O
పాయసంపల్లె	-NEL
మైక్రోవాటర్‌షెడ్‌	O
ఉంది	O
.	O

అనిమేలా	O
ప్రాజెక్టు	O
నందు	O
గల	O
పాయసం	B-NEL
పల్లి	I-NEL
మైక్రోవాటర్‌షెడ్‌	O
పరిధిలోని	O
రైతులు	O
కేవలం	O
వర్షాధారం	O
మీద	O
ఆధారపడి	O
వ్యవసాయం	O
చేస్తున్నారు	O
.	O

అంతేకాకుండా	O
గొర్రెలు	O
పెంపకం	O
మరియు	O
ఇతర	O
కూలీ	O
పనులు	O
చేసుకుంటూ	O
జీవనం	O
సాగిస్తున్నారు	O
.	O

పనులు	O
అంతంత	O
మాత్రంగానే	O
ఉండేవి	O
.	O

వర్షం	O
రాని	O
సమయంలో	O
రైతులు	O
వర్షం	O
కోసం	O
ఎదురుచూస్తూ	O
ఖాళీగా	O
ఉండేవారు	O
.	O

దీంతో	O
వారు	O
తీవ్ర	O
ఆర్థిక	O
ఇబ్బందులను	O
ఎదుర్కొనేవారు	O
.	O

వర్షాలు	O
పడక	O
భూగర్భజలాలు	O
పూర్తిగా	O
అడుగంటి	O
ఈ	O
ప్రాంతంలో	O
రైతులు	O
తీవ్ర	O
ఇబ్బందులను	O
ఎదుర్కొనేవారు	O
.	O

పశువులకు	O
పచ్చిమేత	O
దొరకడం	O
కూడా	O
కష్టంగా	O
మారింది	O
.	O

వేసవికాలంలో	O
ఈ	O
పరిస్థితి	O
మరీ	O
తీవ్రంగా	O
ఉండేది	O
.	O

త్రాగునీటి	O
సమస్య	O
అధికంగా	O
ఉండేది	O
.	O

ఈ	O
గ్రామానికి	O
వాటర్‌షెడ్‌	O
రాక	O
ముందు	O
నీటి	O
కొరకు	O
ఇబ్బంది	O
పడేవారు	O
.	O

వాటర్‌షెడ్‌	O
కార్యక్రమం	O
వచ్చిన	O
తర్వాత	O
పాయసంపల్లి	O
గ్రామం	O
వాటర్‌షెడ్‌	O
పరిధిలోకి	O
రావడం	O
జరిగింది	O
.	O

వాటర్‌షెడ్‌	O
అధికారుల	O
ముఖ్య	O
ఉద్దేశ్యం	O
భూగర్భ	O
జలాలను	O
పెంచడం	O
.	O

వృధాగా	O
పోతున్న	O
వర్షపు	O
నీటిని	O
ఒడిసిపట్టి	O
పంట	O
పొలాలకు	O
చేరే	O
విధంగా	O
చేయడం	O
.	O

పాయసంపల్లి	O
గ్రామంలో	O
వాటర్‌షెడ్‌	O
అధికారులు	O
గ్రామసభలను	O
నిర్వహించి	O
వాటర్‌షెడ్‌	O
కార్యక్రమాలపై	O
ప్రజలకు	O
అవగాహన	O
కల్పించారు	O
.	O

వాటర్‌షెడ్‌	O
పనులలో	O
భాగంగా	O
డగ్గౌట్‌	O
పాండును	O
నిర్మించారు	O
.	O

ఈ	O
డగ్గౌట్‌	O
పాండు	O
నిర్మించడం	O
వల్ల	O
ఆ	O
ప్రాంతంలో	O
నీటి	O
ఎద్దడి	O
తగ్గింది	O
.	O

పశువులకు	O
కావాల్సినంత	O
త్రాగడానికి	O
సరిపడనంత	O
నీరు	O
అందుబాటులో	O
ఉంది	O
.	O

పంట	O
పొలాలకు	O
పుష్కలంగా	O
నీరు	O
అందుతున్నది	O
.	O

తమ	O
పొలము	O
మందులు	O
పిచికారి	O
చేయుటకు	O
మరియు	O
పొలము	O
తడుపుటకు	O
ఈ	O
డగ్గౌట్‌	O
పాండు	O
నీరు	O
ఎంతో	O
ఉపయోగపడుతున్నది	O
.	O

నీళ్ళు	O
మోసుకొచ్చే	O
వాళ్ళూ	O
,	O
నీటిని	O
సవ్యంగా	O
వినియోగించే	O
వాళ్ళూ	O
అయిన	O
మహిళలు	O
-	O
ఏయే	O
కాలాల్లో	O
,	O
ఏయే	O
వనరులలో	O
నీరు	O
పుష్కలంగా	O
ఉంటాయో	O
,	O
ఏ	O
తాగునీరు	O
నాణ్యం	O
అయినదో	O
బాగా	O
తెలిసిన	O
వాళ్ళు	O
.	O

నిత్యం	O
నీటితో	O
,	O
నీటి	O
వనరులతో	O
వ్యహరించే	O
వాళ్ళు	O
కాబట్టి	O
ఈ	O
విషయంలో	O
మహిళలు	O
పురుషుల	O
కన్నా	O
ఎక్కువ	O
విజ్ఞానవంతులు	O
.	O

వీళ్ళకు	O
ఉన్న	O
ఈ	O
పరిజ్ఞానం	O
నీటి	O
సరఫరా	O
పథకాల	O
ప్రణాళికల్లో	O
చాలా	O
ఉపయోగకరం	O
.	O

కాబట్టి	O
,	O
సువిశాల	O
గ్రామీణ	O
ప్రజా	O
సముదాయంలో	O
ఆడ	O
-	O
మగ	O
తేడాతో	O
(	O
జెండర్	O
)	O
భూమికలు	O
విభజితమై	O
ఉన్న	O
దృష్ట్యా	O
'	O
పని	O
చేసే	O
ఇంటి	O
నల్లా	O
కనెక్షన్	O
'	O
ఏర్పాటులో	O
మహిళలు	O
కీలక	O
భాగస్వాములు	O
అవుతారు	O
.	O

ప్రజలను	O
సరైన	O
రీతిలో	O
చైతన్య	O
పరిస్తే	O
వాళ్ళు	O
వ్యవస్థ	O
పురోగతికి	O
,	O
యాజమాన్యానికి	O
మరింత	O
సమయం	O
,	O
శ్రమ	O
వెచ్చిస్తారు	O
.	O

చాలా	O
గ్రామాల్లో	O
మేము	O
గమనించిన	O
విషయం	O
ఏమిటంటే	O
-	O
తాగునీటి	O
వ్యవస్థలకు	O
సంబంధించిన	O
ఉమ్మడి	O
ప్రణాళికల	O
అభివృద్ధిలో	O
పురుషులను	O
ఐక్యం	O
చేసేది	O
మహిళలే	O
.	O

కమ్యూనిటీ	O
సమష్టి	O
తోడ్పాటుకు	O
లేదా	O
నీటి	O
రేటు	O
వసూళ్ళకు	O
అహం	O
,	O
రాజకీయ	O
/	O
కుల	O
విబేధాలు	O
(	O
ఇవి	O
వ్యవస్థ	O
విచ్ఛిన్నం	O
కావడానికి	O
దారి	O
తీస్తాయి	O
)	O
అడ్డు	O
రాకుండా	O
మహిళలు	O
చూసుకుంటారు	O
.	O

కుటుంబంలో	O
ఆరోగ్య	O
సమస్యలని	O
ముందుగా	O
పసిగట్టేది	O
వాళ్ళే	O
,	O
కాబట్టి	O
తాగునీటి	O
నాణ్యత	O
,	O
ఆరోగ్యాల	O
నడుమ	O
సంబంధాన్ని	O
జాగ్రత్తగా	O
గమనిస్తారు	O
.	O

నీటి	O
నాణ్యతని	O
పరీక్షించే	O
విధానాల	O
పట్ల	O
ఆసక్తి	O
చూపుతారు	O
,	O
నీటిలోని	O
మాలిన్యాలని	O
తొలగించే	O
పనిలో	O
అటు	O
పాత	O
సాంప్రదాయిక	O
(	O
మరగబెట్టడం	O
)	O
,	O
ఇటు	O
కొత్త	O
సాంకేతిక	O
(	O
ఫిల్టరేషన్	O
)	O
పద్ధతులను	O
అవలంబిస్తారు	O
.	O

సమ	O
సమాజాన్ని	O
ఆశిస్తూ	O
,	O
తాగునీటిని	O
సమకూర్చుకోవడంలో	O
పురుషులు	O
సమాన	O
భూమిక	O
నిర్వహించాలి	O
అని	O
మనం	O
కోరుకోవడం	O
లేదు	O
.	O

కానీ	O
ఆడ	O
,	O
మగ	O
తేడా	O
సమసిపోయే	O
(	O
జెండర్	O
ట్రాన్స్ఫార్మేషన్	O
)	O
దాకా‍	O
గ్రామంలో	O
తాగునీటి	O
యాజమాన్యానికి	O
సంబంధించిన	O
సమస్త	O
నిర్ణయాల	O
విషయంలో	O
మహిళలు	O
సాధికారత	O
సాధించుకునేలా	O
మనం	O
చూడాలి	O
.	O

వ్యవస్థ	O
పనితీరు	O
బాగున్న	O
అప్పుడు	O
గరిష్టంగా	O
లాభ	O
పడేది	O
వాళ్ళే	O
.	O

మహిళల	O
ప్రమేయం	O
తీసుకోవడం	O
వల్ల	O
తాగునీటి	O
వ్యవస్థ	O
సమర్థవంతం	O
,	O
సమ్మిళితం	O
అవడమే	O
కాదు	O
,	O
వ్యవస్థ	O
అమలులో	O
,	O
యాజమాన్యంలో	O
మహిళలకు	O
గొంతుక	O
నివ్వడం	O
ద్వారా	O
వారికి	O
సాధికారత	O
సమకూరి	O
,	O
ఊరి	O
ఉమ్మడి	O
సమస్యలను	O
పరిష్కరించే	O
నాయకులు	O
/	O
సభ్యులుగా	O
గ్రామంలో	O
వారి	O
గౌరవం	O
పెరుగుతుంది	O
.	O

ఆడ	O
,	O
మగ	O
తేడాల	O
విషయంలో	O
మార్పునకు	O
నాంది	O
పడుతుంది	O
.	O

అందుకని	O
,	O
గ్రామీణ	O
తాగునీటి	O
సరఫరా	O
పథకాల	O
ప్రణాళిక	O
అన్ని	O
దశల్లో	O
,	O
వాటి	O
అమలు	O
,	O
యాజమాన్యం	O
,	O
ఆపరేషన్	O
&	O
నిర్వహణకు	O
సంబంధించిన	O
విధాన	O
నిర్ణయాల్లో	O
మహిళల్ని	O
భాగస్వాములను	O
చేయడం	O
చాలా	O
ముఖ్యం	O
.	O

-	O
ప్రజల్ని	O
చైతన్యపరిచే	O
ప్రక్రియల్లో	O
మహిళలతో	O
విడిగా	O
సమావేశాలు	O
నిర్వహించాలి	O
.	O

73	O
/	O
74వ	O
రాజ్యాంగ	O
సవరణ	O
,	O
పి.ఆర్.ఐ.	O
ఆక్ట్లు	O
మహిళల	O
భాగస్వామ్యాన్ని	O
తప్పనిసరి	O
చేశాయి	O
,	O

మమ్మల్ని	O
కలవండి	O
:	O

దీని	O
కోసం	O
ప్రభుత్వ	O
విధానాలపై	O
పరిశీలనకు	O
వ్యాసాల	O
రూపంలో	O
వెసులుబాటు	O
కల్పిస్తోంది	O
.	O

యోజన	O
కేవలం	O
ప్రభుత్వ	O
వాణిని	O
వినిపించే	O
బాకా	O
కాదు	O
.	O

ఈ	O
మాస	O
పత్రిక	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
,	O
మరియు	O
భాషలలో	O
ప్రచురించబడుతున్నది	O
.	O

సూచన	O
:	O
ఈ	O
పత్రికలోని	O
వివిధ	O
వ్యాసాలలో	O
వెలువరించిన	O
అభిప్రాయాలు	O
ఆయా	O
వ్యాసకర్తలవే	O
గానీ	O
,	O
ప్రభుత్వానివి	O
కావు	O
.	O

వ్యాసాలలో	O
ఉపయోగించిన	O
ఏ	O
దేశానికి	O
చెందినవి	O
అయినా	O
జెండాలు	O
,	O
మ్యాపులు	O
కేవలం	O
సూచనప్రాయమే	O
గానీ	O
,	O
అధికార	O
మ్యాపులను	O
ప్రతిఫలించవు	O
.	O

చట్టపరమైన	O
సూచికలు	O
కూడ	O
కావు	O
.	O

ఈ	O
పత్రికలో	O
వచ్చే	O
ప్రకటనలోని	O
నిజనిజాలను	O
పాఠకులు	O
ముందుగా	O
నిర్థారించుకోవలసిందిగా	O
మనవి	O
.	O

వీటిలో	O
ఏ	O
అంశానికీ	O
యోజన	O
బాధ్యత	O
వహించదు	O
.	O

అప్పుడు	O
దానికి	O
మధ్యంతర	O
ఎన్నికల	O
అవసరం	O
ఏర్పడింది	O
.	O

దేశవ్యాప్తంగా	O
లోక్‍సభకు	O
అన్ని	O
శాసనసభలకు	O
ఒకేసారి	O
ఉమ్మడిగా	O
ఎన్నికల	O
నిర్వహణ	O
-	O
అన్న	O
పద్ధతికి	O
తిలోదకాలు	O
ఇవ్వడం	O
అక్కడితో	O
మొదలయింది	O
.	O

మిగిలిన	O
శాసనసభలకు	O
ఎన్నికలు	O
వేర్వేరు	O
కాలాల్లో	O
జరుగుతున్నాయి	O
.	O

ఎన్నికల	O
ప్రక్రియలో	O
భాగస్వామ్య	O
పక్షాలుగా	O
ఉన్నవారి	O
అందరినీ	O
తగినంత	O
ముందుగా	O
అప్రమత్తం	O
చేయడానికి	O
ఎన్నికల	O
నోటిఫికేషన్	O
వెలువడడానికి	O
ముందే	O
ఎన్నికల	O
నిర్వహణ	O
తాలూకు	O
తేదీలు	O
,	O
వివరాలు	O
ప్రకటిస్తారు	O
.	O

అందువల్ల	O
లోక్‍సభకు	O
,	O
శాసనసభలకు	O
ఒకేసారి	O
ఎన్నికలు	O
నిర్వహించాలి	O
అంటే	O
ముందుగా	O
మనకు	O
లోక్‍సభ	O
,	O
శాసనసభల	O
కాలపరిమితి	O
ఇంచుమించు	O
ఒకే	O
సమయానికి	O
ముగిసేలా	O
ఉండాలి	O
.	O

అయితే	O
ఆత్యయిక	O
పరిస్థితి	O
వంటివి	O
అమల్లో	O
ఉంటే	O
తప్ప	O
వాటి	O
జీవితకాలాన్ని	O
పొడిగించడానికి	O
వీలు	O
కల్పించే	O
నిబంధన	O
ఏదీ	O
లేదు	O
.	O

కానీ	O
ఆత్యయిక	O
పరిస్థితిలో	O
తప్ప	O
వాటి	O
జీవిత	O
కాలాన్ని	O
పొడిగించే	O
అవకాశం	O
లేదు	O
.	O

ఏదో	O
ఒకసారే	O
గదా	O
సవరించేద్దాం	O
అని	O
అందుకు	O
పూనుకున్నా	O

అర్థాంతరంగా	O
సభలు	O
రద్దు	O
కాకుండా	O
అడ్డుకోవడానికి	O
,	O
ఏకకాలంలో	O
ఎన్నికల	O
నిర్వహణ	O
ప్రక్రియకు	O
భంగం	O
కలుగకుండా	O
ఉండడానికి	O
చట్టపరంగా	O
పలు	O
రక్షణలు	O
తీసుకోవాల్సి	O
ఉంటుంది	O
.	O

స్వాతంత్ర్యం	O
తరువాత	O
కూడ	O
సాహిత్య	O
రంగంలో	O
వివిధ	O
సాహిత్య	O
ఉద్యమాలు	O
అభివృద్ధి	O
చెందాయి	O
.	O

వీటిలో	O
నయీ	O
కవితా	O
(	O
కొత్త	O
కవితలు	O
)	O
నయీ	O
కహానీ	O
(	O
కొత్త	O
కథ	O
)	O
నుండి	O
ప్రగతిశీల	O
,	O
జనవాదీ	O
(	O
ప్రజల	O
)	O
,	O
ఆంచలిక్	O
(	O
ప్రాంతీయ	O
,	O
భాషా	O
సాహిత్యం	O
)	O
సాహిత్యం	O
వంటివి	O
ఉన్నాయి	O
.	O

1950	O
నాటి	O
దశాబ్దం	O
భారతీయ	O
సమాజంలో	O
స్థిరత్వం	O
,	O
అభివృద్ధి	O
,	O
వైవిధ్యం	O
కనిపించినట్టే	O
భారతీయ	O
సాహిత్యంలో	O
కూడా	O
వైవిధ్యం	O
ప్రస్ఫుటంగా	O
కనిపించింది	O
.	O

రాజకీయ	O
రంగంలో	O
,	O
భారత	O
రాజ్యాంగం	O
ఆమోదం	O
,	O
తరువాత	O
పార్లమెంటుకు	O
,	O
వివిధ	O
రాష్ర్ట	O
అసెంబ్లీలకు	O
ఎన్నికలు	O
జరిగాయి	O
.	O

దీనితో	O
భారతదేశంలో	-NEL
ప్రజాస్వామ్య	O
స్థాపనకు	O
మార్గం	O
సుగమము	O
అయ్యింది	O
.	O

సాహిత్యంలో	O
కూడా	O
కొత్త	O
పోకడలు	O
ప్రారంభం	O
అవ్వడంతో	O
'	O
కొత్త	O
కథ	O
'	O
'	O
కొత్త	O
కవిత	O
'	O
వంటి	O
సాహిత్య	O
ప్రక్రియలు	O
ప్రారంభము	O
అయ్యాయి	O
.	O

వారోత్సవాల	O
(	O
సప్తక్	O
)	O
నిర్వహణ	O
సంప్రదాయం	O
చాలా	O
మంది	O
కొత్త	O
కవులను	O
వెలుగులోకి	O
తెచ్చింది	O
.	O

ఈ	O
కవుల	O
కవితలు	O
సాంఘిక	O
వాస్తవికతలతో	O
పాటు	O
కాల్పనికత	O
(	O
రొమాంటిసిజం	O
)	O
కూడా	O
జోడింపుతో	O
కొత్త	O
పుంతలు	O
తొక్కాయి	O
.	O

కొత్త	O
కవితకు	O
సమాంతరంగా	O
'	O
కొత్త	O
కథ	O
'	O
కూడా	O
మధ్యత	O
సృజనాత్మకత	O
పరిణామాల	O
చుట్టూ	O
కేంద్రీకృతం	O
అయ్యి	O
ఉంది	O
.	O

'	O
కొత్త	O
కవిత	O
'	O
,	O
'	O
కొత్త	O
కథ	O
'	O
ప్రతిపాదకుల	O
ఆలోచన	O
విధానం	O
వ్యక్తుల	O
లేదా	O
వారి	O
వ్యక్తిత్వం	O
చుట్టూ	O
కేంద్రీకృతము	O
అయ్యి	O
ఉంది	O
.	O

కొన్నిసార్లు	O
,	O
'	O
స్వీయ	O
-	O
అనుభవాలు	O
వాస్తవికతను	O
,	O
అనుభవైకమైన	O
వాస్తవికత	O
/	O
ఆనందం	O
'	O
(	O
భోగ్	O
కే	O
యథార్థ్	O
)	O
వంటి	O
అంశాలకు	O
కూడా	O
విస్తరించింది	O
.	O

దీని	O
తీవ్రరూపాలు	O
అకవిత	O
,	O
అకహాని	O
'	O
(	O
నాన్	O
-	O
స్టోరీ	O
,	O
నాన్	O
-	O
కవిత్వం	O
)	O
అంటే	O
కథలు	O
,	O
కవితలు	O
సాధారణ	O
పరిమితికి	O
లేదా	O
ఆకృతికి	O
మించిన	O
సృజనాత్మకకు	O
వ్యక్తీకరణలు	O
)	O
ఉదాహరణలుగా	O
చెప్పవచ్చు	O
.	O

ఇదే	O
సమయంలో	O
నవలలు	O
అనేక	O
రెట్లు	O
అభివృద్ధి	O
చెందాయి	O
.	O

సమాజంలోని	O
చారిత్రక	O
సంప్రదాయాలను	O
,	O
సమకాలీన	O
వాస్తవికతను	O
తెలియజేస్తున్నాయి	O
.	O

సాహిత్య	O
విమర్శల	O
విభాగంలో	O
,	O
((	O
1950	O
,	O
1960లలో	O
ఒకవైపు	O
వాస్తవికత	O
,	O
వ్యక్తిత్వ	O
పోకడల	O
ఘర్షణలతో	O
పాటు	O
మరోవైపు	O
సంప్రదాయాలపై	O
మూల్యాంకనం	O
కూడా	O
కొనసాగింది	O
.	O

వారు	O
తమ	O
సమకాలీన	O
అంశాలను	O
అధిగమించిన	O
అనేక	O
ముఖ్యమైన	O
విషయాలపై	O
చాలా	O
పుస్తకాలు	O
రాశారు	O
.	O

కవులు	O
,	O
కథల	O
రచయితలు	O
,	O
నవలా	O
రచయితలు	O
సాహిత్య	O
విమర్శలో	O
మునిగిపోయారు	O
,	O
తమ	O
స్వంత	O
రచనలలో	O
సృజనాత్మక	O
రీతులను	O
అనుసరించడమే	O
గాక	O
ఇతర	O
రచయితలలో	O
కూడా	O
ఇలాంటి	O
ఆలోచనా	O
విధానాలు	O
,	O
వ్యక్తీకరణ	O
రీతులపై	O
పరిశీనలు	O
జరిపారు	O
.	O

టోక్యో	-NEL
ఒలింపిక్స్‌	O
.	O

భారతీయ	O
క్రీడా	O
బృందంతో	O
ముచ్చట	O
.	O

టోక్యో	-NEL
ఒలింపిక్స్‌	O
క్రీడలలో	O
పాల్గొంటున్న	O
భారతీయ	O
అథ్లెట్స్‌	O
బృందంతో	O
ప్రధాన	O
మంత్రి	O
ముచ్చటించారు	O
.	O

ఇష్టాగోష్టిగా	O
మాట్లాడుతూ	O
అథ్లెట్లను	O
ప్రోత్సహించారు	O
.	O

వారి	O
కుటుంబాలు	O
చేసిన	O
త్యాగానికి	O
కృతజ్ఞతలు	O
తెలిపారు	O
.	O

ఆర్చరీ	O
క్రీడాకారిణి	O
దీపికాతో	-NEP
మాట్లాడారు	O
.	O

ప్రపంచ	O
ఛాంపియన్‌	O
పోటీల్లో	O
బంగారు	O
పతకం	O
సాధించినందుకు	O
ఆమెను	O
అభినందించారు	O
.	O

ఆమె	O
చిన్నతనంలో	O
బాణాలతో	O
మామిడి	O
పండ్లకు	O
గురిపెట్టిన	O
సందర్భాలను	O
,	O
తరువాత	O
క్రీడాకారిణిగా	O
మారిన	O
పరిస్థితుల	O
గురించి	O
అడిగి	O
తెలుసుకున్నారు	O
.	O

ఎన్ని	O
కష్టాలు	O
ఎదురైన	O
అప్పటికీ	O
వాటిని	O
ఎదుర్కొని	O
క్రీడాకారునిగా	O
ముందుకు	O
సాగిన	O
ఆర్చరీ	O
క్రీడాకారుడు	O
ప్రవీణ్‌	O
జాధవ్‌	O
పట్టుదలను	O
ప్రశంసించారు	O
.	O

అతని	O
కుటుంబ	O
సభ్యులతో	O
కూడా	O
మరాఠీ	O
భాషలో	O
సంభాషించారు	O
.	O

ఒలింపిక్స్‌	O
క్రీడలలో	O
ఉత్తమ	O
ప్రతిభ	O
కనబరచాలి	O
అని	O
కోరారు	O
.	O

దుతీ	O
చంద్‌	O
(	O
స్ప్రింట్	O
)	O
తో	O
సరదాగా	O
మాట్లాడుతూ	O
,	O
ఆమె	O
పేరులోనే	O
వెలుగు	O
ఉన్నది	O
అనీ	O
,	O
క్రీడా	O
నైపుణ్యాల	O
ద్వారా	O
కాంతులు	O
నింపుతున్నందుకు	O
ఆమెను	O
అభినందించారు	O
.	O

బాక్సింగ్‌	O
క్రీడను	O
ఎంచుకోవడంలో	O
విశేషం	O
ఏమిటి	O
అని	O
ఆశీష్‌	O
కుమార్‌ను	O
ప్రశ్నించారు	O
.	O

తండ్రిని	O
కోల్పోయిన	O
అప్పటికీ	O
తన	O
ఆశయాన్ని	O
విడిచిపెట్టకుండా	O
కొనసాగించినందుకు	O
మెచ్చుకున్నారు	O
.	O

బాక్సింగ్‌	O
క్రీడాకారిణి	O
మేరీ	O
కామ్‌	O
అనేక	O
మంది	O
ఆటగాళ్లకు	O
ఆదర్శంగా	O
నిలిచారు	O
అని	O
కితాబు	O
ఇచ్చారు	O
.	O

కరోనా	O
మహమ్మారి	O
పరిస్థితులలో	O
క్రీడా	O
పోటీలకు	O
ఎలా	O
ప్రిపేరు	O
అయ్యారు	O
అని	O
అడిగారు	O
.	O

బ్యాడ్మింటన్‌	O
క్రీడాకారిణి	O
పి.వి.సింధు	-NEP
హైదరాబాద్‌లో	-NEL
ఏ	O
విధంగా	O
శిక్షణ	O
పొందారు	O
?	O

ఆవిడ	O
అనుసరిస్తున్న	O
డైట్‌	O
ప్లాన్‌	O
గురించి	O
చాలా	O
ఆసక్తిగా	O
అడిగి	O
తెలుసుకున్నారు	O
.	O

క్రీడాకారులు	O
ఉత్తమ	O
పతకాలతో	O
భారత్‌కు	-NEL
వచ్చినప్పుడు	O
వారితో	O
కలిసి	O
ఐస్‌	O
క్రీం	O
తింటాను	O
అని	O
నవ్వుతూ	O
చెప్పారు	O
.	O

రెజ్లింగ్‌	O
క్రీడాకారుడు	O
వినేష్‌	O
ఫోగట్‌తో	O
మాట్లాడుతూ	O
వత్తిడిని	O
ఎలా	O
అధిగమిస్తున్నారు	O
అని	O
అడిగి	O
తెలుసుకున్నారు	O
.	O

ప్రముఖ	O
టెన్నిస్‌	O
క్రీడాకారిణి	O
సానియా	O
మీర్జాతో	O
ముచ్చటిస్తూ	O
టెన్నిస్‌లో	O
ఆమె	O
ఖ్యాతి	O
పెరుగుతోంది	O
అని	O
చెప్పారు	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
భారత్‌	-NEL
ఆత్మ	O
విశ్వాసంతో	O
ముందుకు	O
సాగుతోంది	O
అని	O
ఒలింపిక్‌	O
క్రీడలలో	O
ప్రతిభ	O
చాటుతుంది	O
అని	O
సానియా	O
మీర్జా	O
ధీమా	O
వ్యక్తం	O
చేశారు	O
.	O

క్రీడాకారులు	O
అందరికీ	O
క్రమశిక్షణ	O
,	O
పట్టుదల	O
,	O
అంకిత	O
భావం	O
మెండుగా	O
ఉన్నాయి	O
అని	O
సంతృప్తి	O
వ్యక్తం	O
చేశారు	O
.	O

క్రీడాకారులు	O
నూతన	O
భారత	O
దేశానికి	O
ప్రతీకలు	O
అని	O
తెలిపారు	O
.	O

క్రీడాకారుల	O
స్ఫూర్తి	O
దేశానికి	O
ఎంతో	O
అవసరం	O
అని	O
అన్నారు	O
.	O

మనదేశంలో	O
క్రీడాకారులకు	O
సకల	O
సౌకర్యాలు	O
,	O
అంతర్జాతీయ	O
స్థాయి	O
ఉత్తమ	O
శిక్షణలు	O
అందిస్తున్నాము	O
అని	O
చెప్పారు	O
.	O

టోక్యో	-NEL
ఒలింపిక్స్‌లో	O
పాల్గొనడానికి	O
ఎక్కువ	O
మంది	O
క్రీడాకారులు	O
అర్హత	O
సాధించడం	O
పట్ల	O
హర్షం	O
వ్యక్తం	O
చేశారు	O
.	O

చీఫ్	O
ఎడిటర్స్	O
డెస్క్	O

సంపాదకీయం	O

అధికారం	O
,	O
బాధ్యత	O

మానవజాతి	O
స్వతంత్రంగా	O
మనుగడ	O
సాగించగలిగితే	O
,	O
ఇక	O
వాళ్ళను	O
పరిపాలించవలసిన	O
అవసరం	O
ఏమి	O
ఉన్నది	O
?	O

ప్రజా	O
పరిపాలన	O
ఆవశ్యకత	O
ఏమిటి	O
?	O

ప్రజలను	O
పరిపాలించవలసిన	O
అవసరం	O
ఉన్నదా	O
?	O

ప్రజల	O
కొరకు	O
,	O
సమాజ	O
శ్రేయస్సు	O
కోసం	O
పాలకులు	O
అవసరమా	O
?	O

ఇది	O
అంతా	O
వనరుల	O
నిర్వహణ	O
కోసమేనా	O
లేక	O
వివిధ	O
వ్యవస్థల	O
పనితీరును	O
మెరుగుపరిచే	O
అవకాశం	O
ఉన్నదా	O
?	O

మీలో	O
మీరే	O
ప్రశ్నించుకోండి	O
.	O

మీరు	O
చేయాలి	O
అనుకుంటున్న	O
పనివల్ల	O
ఆ	O
నిరుపేద	O
,	O
బలహీన	O
వ్యక్తికి	O
ఏమైనా	O
లబ్ధి	O
కలుగుతుందా	O
'	O
అని	O
ఆలోచిస్తే	O
,	O
ఈ	O
చర్చకు	O
అవసరమైన	O
దిశ	O
లభిస్తుంది	O
.	O

మెదడు	O
అన్ని	O
అవయవాలకు	O
సంకేతాలను	O
పంపిస్తుంది	O
.	O

గుండె	O
-	O
రక్తనాళాల	O
ద్వారా	O
శరీరంలోని	O
అన్ని	O
అవయవాలకు	O
రక్త	O
ప్రసరణ	O
జరిగేలా	O
చేస్తుంది	O
.	O

ప్రతి	O
అంగానికీ	O
ప్రత్యేక	O
విధులు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

శరీర	O
ఎదుగుదలకు	O
సరైన	O
పౌష్టికాహారం	O
అవసరం	O
.	O

శరీరంలో	O
ఎక్కడా	O
పొరపాట్లు	O
జరగకుండా	O
నాడీ	O
వ్యవస్థ	O
చూస్తుంది	O
.	O

ఏదైనా	O
పొరపాటు	O
జరిగితే	O
దానిని	O
సరిదిద్దడానికి	O
అవసరమైన	O
వ్యవస్థ	O
ఉంటుంది	O
.	O

ఇక్కడ	O
పరిపాలనలో	O
నిష్పాక్షికత	O
సూత్రం	O
వర్తిస్తుంది	O
.	O

అందరినీ	O
సమానంగా	O
చూడాలి	O
.	O

శరీరంలో	O
గాయము	O
ఉంటే	O
దాన్ని	O
నయం	O
చేయడానికి	O
తెల్ల	O
రక్తకణాలు	O
నిరాకరిస్తే	O
ఇన్ఫెక్షన్‌	O
ఎక్కువ	O
అవుతుంది	O
.	O

అందువల్ల	O
,	O
పరిపాలనలో	O
విధి	O
నిర్వహణ	O
,	O
బాధ్యతలను	O
నిజాయితీగా	O
నిర్వర్తించడం	O
ఎంతో	O
ముఖ్యం	O
.	O

గుండె	O
లేదా	O
మెదడు	O
వారాంతపు	O
శెలవు	O
తీసుకుంటే	O
లేదా	O
అలసిపోవడమో	O
లేక	O
విధి	O
నిర్వహణలో	O
అలసత్వం	O
ప్రదర్శిస్తే	O
శరీరం	O
ప్రమాదకరమైన	O
పరిస్థితులను	O
ఎదుర్కొంటుంది	O
.	O

వ్యవస్థలో	O
సమర్థత	O
,	O
ఉత్పాదకత	O
,	O
సకాలంలో	O
సేవల	O
వితరణకు	O
ప్రాధాన్యత	O
ఉంటుంది	O
.	O

మెదడును	O
ప్రసన్నం	O
చేసుకోవడానికి	O
చెయ్యి	O
పళ్లెం	O
నుండి	O
ఎక్కువ	O
మోతాదులో	O
బాదం	O
పప్పులు	O
తీసుకుంటే	O
,	O
అందుకు	O
ప్రతిఫలంగా	O
ఆ	O
చేతికి	O
ఎక్కువ	O
రక్తాన్ని	O
సరఫరా	O
చేయాలి	O
అని	O
గుండెను	O
మెదడు	O
ఆదేశిస్తే	O
ఏమి	O
అవుతుంది	O
?	O

ఈ	O
విధమైన	O
అవినీతి	O
వల్ల	O
వ్యవస్థలో	O
అసమానతలు	O
ఏర్పడతాయి	O
.	O

నిష్పాక్షికత	O
,	O
బాధ్యతల	O
పట్ల	O
స్పృహ	O
కలిగి	O
ఉండడం	O
,	O
సమర్ధత	O
,	O
ఉత్పాదకత	O
,	O
అవినీతికి	O
ఆస్కారం	O
లేకుండా	O
సేవలు	O
అందించడం	O
సమర్ధమైన	O
పరిపాలకుని	O
లక్షణాలు	O
.	O

ప్రజాపరిపాలన	O
-	O
పాలనను	O
బలోపేతం	O
చేసి	O
,	O
ప్రభుత్వ	O
విధానాలు	O
సమర్ధవంతంగా	O
అమలు	O
జరిగేలా	O
చేస్తుంది	O
.	O

యూరోపియన్‌	O
యూనియన్‌కు	O
చెందిన	O
ఆర్ధిక	O
విధాన	O
కర్త	O
పీటర్‌	O
పార్కర్‌	O
పేర్కొన్నట్లు	O
గొప్ప	O
అధికారం	O
గొప్ప	O
బాధ్యతతో	O
వస్తుంది	O
.	O

యోజన	O
ప్రస్తుత	O
సంచికలో	O
ప్రజాసేవ	O
కొరకు	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనను	O
మెరుగుపరచడానికి	O
అవసరమైన	O
వివిధ	O
దృక్కోణాలను	O
,	O
చారిత్రక	O
దృక్పథాలు	O
,	O
సంస్కరణలను	O
మీ	O
ముందు	O
ఉంచుతోంది	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
చేయదగిన	O
చేయకూడని	O
పనుల	O
జాబితా	O
,	O
ఆదేశాలతో	O
ఎడిషన్	O
1930లో	-NETI
జారీ	O
అయింది	O
.	O

వాటినే	O
"	O
ప్రవర్తనా	O
నియమావళి	O
"	O
(	O
కాండక్ట్‌	O
రూల్స్‌	O
)	O
అని	O
పిలుస్తున్నారు	O
.	O

ఆ	O
తరువాత	O
సంతానం	O
కమిటీ	O
సిఫార్సులకు	O
అనుగుణంగా	O
ఈ	O
నియమావళిని	O
సవరించారు	O
.	O

ఆ	O
విధంగా	O
తయారైనదే	O
1964	-NETI
నాటి	O
సిసిఎస్‌	O
కాండక్ట్‌	O
రూల్స్‌	O
.	O

ఇప్పుడు	O
అనుసరిస్తున్నది	O
ఈ	O
నియమాలనే	O
.	O

అయితే	O
,	O
ఇవి	O
ప్రభుత్వోద్యోగుల	O
కోసం	O
నిర్దేశించిన	O
గతిశీలమైన	O
నిబంధనలే	O
గనుక	O
చట్టంలో	O
వచ్చే	O
మార్పులకు	O
అనుగుణంగా	O
ఇవి	O
ఎప్పటికి	O
అప్పుడు	O
మారుతూ	O
ఉంటాయి	O
,	O
అందువలన	O
1964	-NETI
నాటి	O
నియమావళి	O
మార్పులకు	O
లోనవుతూ	O
వచ్చింది	O
.	O

చేర్చిన	O
వాటిలో	O
చెప్పుకోదగినవి	O
ఏవంటే	O
-	O
మర్యాద	O
పాటించటం	O
,	O
లంచం	O
తీసుకోవటం	O
లేదా	O
ఇవ్వటాన్ని	O
నిరోధించటం	O
,	O
మహిళా	O
ఉద్యోగులను	O
లైంగిక	O
వేధింపులకు	O
గురిచేయటాన్ని	O
నిరోధించటం	O
(	O
విశాఖ	-NEL
కేసులో	O
సుప్రీంకోర్టు	-NEO
తీర్పు	O
రీత్యా	O
)	O
.	O

ప్రభుత్వోద్యోగుల	O
నుంచి	O
సమాజం	O
ఏం	O
కోరుకుంటున్నది	O
అనే	O
దానికి	O
నిదర్శనమే	O
ఈ	O
నిరంతర	O
సవరణల	O
ప్రక్రియ	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వెంట్‌ల	O
కోసం	O
నిర్దేశించిన	O
ప్రవర్తనా	O
నియమావళి	O
సమగ్రంగా	O
ఉండి	O
దారి	O
తప్పకుండా	O
చూడగలిగినా	O
,	O
ఆశించిన	O
ప్రవర్తనకు	O
దూరమైన	O
సంఘటనలు	O
కొన్ని	O
ఉన్నాయి	O
.	O

అయితే	O
,	O
ఇక్కడ	O
మరో	O
విషయం	O
కూడా	O
చెప్పుకోవాలి	O
.	O

అలాంటి	O
దారి	O
తప్పిన	O
సందర్భాలను	O
వివిధ	O
యంత్రాంగాల	O
ద్వారా	O
గమనించి	O
వాటికి	O
కచ్ఛితంగా	O
జరిమానాలు	O
విధించే	O
నిబంధనలు	O
కూడా	O
మేజర్‌	O
పెనాల్టీ	O
,	O
మైనర్‌	O
పెనాల్టీ	O
రూపంలో	O
సిసిఎస్‌	O
(	O
సిసిఎ	O
)	O
రూల్స్‌లో	O
ఉన్నాయి	O
.	O

ఈ	O
నిబంధనల	O
చట్రం	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
జవాబుదారీతనాన్ని	O
,	O
నిజాయితీని	O
పరిరక్షిస్తు	O
ఉండగా	O
ఈ	O
మొత్తం	O
జరిమానా	O
విధింపు	O
ప్రక్రియ	O
సుదీర్ఘంగా	O
సాగుతూ	O
,	O
సమయం	O
వృధా	O
చేసేదిగా	O
ఉంటున్నది	O
అన్న	O
వాదనలూ	O
ఉన్నాయి	O
.	O

అలాంటి	O
లాంఛనపూర్వకమైన	O
ప్రక్రియ	O
మీద	O
విమర్శలకు	O
సానుకూల	O
సమాధానం	O
రావాలి	O
అంటే	O
ఒక్కో	O
దశ	O
విచారణకూ	O
నిర్దిష్ట	O
కాలపరిమితి	O
నిర్దేశించాలి	O
.	O

మరీ	O
ముఖ్యంగా	O
అలా	O
నిర్దేశించిన	O
కాలపరిమితిని	O
పాటిస్తున్నారా	O
లేదా	O
అనే	O
విషయాన్ని	O
గమనిస్తూ	O
ఉండాలి	O
.	O

అంతర్జాతీయ	O
ప్రభావం	O
.	O

స్పెయిన్‌	-NEL
దేశపు	O
సుపరిపాలనా	O
నియమావళి	O
సూచన	O
ప్రకారం	O
ప్రభుత్వంలో	O
సభ్యులు	O
,	O
పాలనలోని	O
సీనియర్‌	O
అధికారులు	O
రాజ్యాంగ	O
బద్ధంగాను	O
,	O
మిగిలిన	O
న్యాయవ్యవస్థకు	O
అనుగుణంగాను	O
నిర్దిష్ట	O
సూత్రాలకు	O
అనుగుణంగా	O
తమ	O
కార్యకాలాపాలు	O
సాగించాలి	O
.	O

అయితే	O
,	O
ఇక్కడ	O
ప్రత్యేకంగా	O
స్పష్టం	O
చేయాల్సిన	O
విషయం	O
ఏంటంటే	O
సత్ప్రవర్తనా	O
నియమాలు	O
ఏవీ	O
కూడా	O
కేవలం	O
కఠినమైన	O
చట్టాలు	O
,	O
నియమనిబంధనలతో	O
రుద్ది	O
అమలు	O
చేసేవి	O
కావు	O
.	O

స్వభావంలో	O
మార్పు	O
తీసుకురావటమే	O
ముఖ్యం	O
.	O

ముసాయిదా	O
.	O

పాలనలో	O
సమర్థవంతమైన	O
,	O
ప్రభావశీలమైన	O
వ్యవస్థకు	O
నిజాయితీతో	O
కూడిన	O
పాలన	O
తప్పనిసరి	O
.	O

నైతికతనూ	O
,	O
నిజాయితీనీ	O
వేరువేరుగా	O
చూడలేం	O
.	O

రాజ్యాంగం	O
పనితీరు	O
మీద	O
సమీక్షకు	O
ఏర్పాటైన	O
జాతీయ	O
కమిషన్‌	O
2001లో	-NETI
జారీచేసిన	O
"	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనలో	O
నిజాయితీ	O
"	O
అనే	O
చర్చాపత్రం	O
ప్రత్యేకంగా	O
ప్రస్తావించిన	O
అంశాలలో	O
చట్టపరమైన	O
,	O
సంస్థాగతమైన	O
అంశాలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

అందులో	O
పేర్కొన్నవి	O
:	O
బినామీ	O
లావాదేవీలకు	O
నిషేధ	O
చట్టంలోని	O
సెక్షన్‌	O
5ను	O
అమలు	O
చేయాల్సిన	O
అవసరం	O
.	O

ప్రభుత్వోద్యోగులు	O
అక్రమంగా	O
ఆర్జించిన	O
ఆస్తులను	O
జప్తు	O
చేయటానికి	O
అవకాశం	O
కల్పించే	O
చట్టపు	O
అవశ్యకత	O
.	O

ప్రజా	O
ప్రయోజనాంశాల	O
వెల్లడి	O
చట్టాన్ని	O
రూపొందించటం	O
.	O

స్వేచ్ఛా	O
సమాచార	O
చట్టం	O
చేయటం	O

సెంట్రల్‌	O
విజిలెన్స్‌	O
కమిషన్‌	O
చట్టానికి	O
తోడుగా	O
లోక్‌	O
పాల్‌	O
బిల్లును	O
ఆమోదించటం	O
,	O
నేర	O
న్యాయ	O
వ్యవస్థను	O
బలోపేతం	O
చేయటం	O
.	O

సుపరిపాలన	O
అనేది	O
నమ్మకం	O
,	O
విశ్వాసం	O
మీద	O
ఆధారపడి	O
ఉంటుంది	O
.	O

జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O

"	O
గడచిన	O
సారి	O
(	O
మన్	O
కీ	O
బాత్	O
కార్యక్రమంలో	O
)	O
నేను	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
కార్యక్రమం	O
గురించి	O
ప్రకటించాను	O
.	O

ఏడాది	O
పూర్తి	O
అవుతోంది	O
.	O

అందరికీ	O
రక్షిత	O
తాగునీరు	O
అందించాలి	O
అనే	O
కల	O
సాకారం	O
అవుతోంది	O
అని	O
తెలియజేయడానికి	O
గర్వపడుతున్నాను	O

ఆరోగ్యానికి	O
సంబంధించిన	O
అనేక	O
సమస్యలు	O
పత్ర్యక్షంగా	O
రక్షిత	O
తాగునీటితోనే	O
ముడిపడి	O
ఉన్నాయి	O
.	O

దేశ	O
ఆర్ధిక	O
వ్యవస్థను	O
కూడా	O
ఇది	O
ప్రభావితం	O
చేస్తోంది.	O

మేము	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
కార్యక్రమాన్ని	O
ప్రారంభించాం	O
.	O

ఇప్పుడు	O
ప్రతి	O
రోజూ	O
లక్ష	O
కుటుంబాలకు	O
కుళాయి	O
కనెక్షన్	O
ఏర్పాటు	O
చేసి	O
రక్షిత	O
తాగునీరు	O
అందించగలుగుతున్నాము	O
అని	O
తెలియజేటడానికి	O
సంతోషిస్తున్నాము	O
.	O

జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
ద్వారా	O
దేశంలో	O
ఆరోగ్యకరమైన	O
పోటీతత్వం	O
ఏర్పడింది	O
.	O

జిల్లాలు	O
,	O
పట్టణాలు	O
,	O
రాష్ట్రాల	O
మధ్య	O
ఆరోగ్యకరమైన	O
పోటీ	O
నెలకొన్నది	O
.	O

కలలు	O
కన్న	O
'	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
'	O
తమ	O
తమ	O
ప్రాంతాలలో	O
వీలైనంత	O
త్వరగా	O
పూర్తి	O
చేయాలి	O
అని	O
అనుకుంటున్నారు	O
.	O

'	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
'	O
తోనే	O
సహకార	O
పూర్వకమైన	O
,	O
పోటీతత్వం	O
కలిగిన	O
నూతన	O
ఫెడరల్	O
వ్యవస్థ	O
ముడిపడి	O
ఉన్నది	O
.	O

ఈ	O
దిశగా	O
మనం	O
ముందుకు	O
సాగుతున్నాం	O
.	O

"	O
ఆగష్టు	O
15	O
,	O
2020	O
"	O
త్వరలో	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
కార్యక్రమాన్ని	O
నేను	O
ఈ	O
రోజు	O
ఎర్రకోట	O
బురుజుల	O
పైనుండి	O
ప్రకటిస్తున్నాను	O
.	O

కేంద్ర	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలు	O
సంయుక్తంగా	O
జల్	O
జీవన్	O
మిషన్	O
కార్యక్రమాన్ని	O
అమలు	O
చేస్తాయి	O
.	O

ములలైవారు	O
మాయన్‍ను	O
,	O
కురింజివారు	O
మురుగన్‍ను	O
,	O
మరుదమ్	O
వారు	O
ఇంద్రుణ్ణి	O
,	O
నెయ్	O
దల్	O
వారు	O
వరుణుణ్ణి	O
పూజిస్తారు	O
.	O

ప్రేమగీతం	O
లేదా	O
అహత్తినై	O
గీతం	O
కేవలం	O
పాత్రధారి	O
అంటే	O
నాయిక	O
,	O
నాయకుడు	O
,	O
తల్లి	O
తదితరుల	O
పలుకు	O
కావాలి	O
.	O

కవికి	O
నేరుగా	O
ప్రేమఘట్టం	O
గురించి	O
ఎలాంటి	O
వ్యాఖ్య	O
చేసే	O
హక్కు	O
లేదు	O
.	O

ఇలాంటి	O
నాటకీయ	O
అభివ్యక్తి	O
సంగం	O
ప్రేమగీతాల్లో	O
అనుసరించారు	O
.	O

వాటినే	O
కనబడని	O
అనుకరణ	O
,	O
లోతైన	O
సూచనగా	O
చెబుతారు	O
.	O

పేరుమోసిన	O
విమర్శకులు	O
వీటిని	O
వాడుకున్నారు	O
.	O

ఇవి	O
ధ్వని	O
సిద్ధాంతం	O
కంటే	O
గొప్పవి	O
.	O

ఈ	O
రెంటిలో	O
మొదటిది	O
ఉళ్ళురై	O
.	O

ఇవి	O
అక్కడి	O
జీవజాలాల	O
మీద	O
అంటే	O
కమలం	O
,	O
మల్లె	O
,	O
చేమంతి	O
,	O
కుక్క	O
,	O
ఆవు	O
,	O
పులి	O
,	O
ఎలుగుబంటి	O
,	O
ఏనుగు	O
,	O
పీత	O
,	O
మొసలి	O
,	O
చేప	O
,	O
చెరకు	O
,	O
అరటి	O
లాంటి	O
వాటిని	O
పాత్రలకు	O
ప్రతీకగా	O
తీసుకుంటుంది	O
.	O

ప్రేమ	O
,	O
జాలి	O
,	O
కోపం	O
,	O
హుందాతనం	O
,	O
క్రూరత్వం	O
లాంటివి	O
సూచనప్రాయంగా	O
చూపటం	O
రెండో	O
రకం	O
.	O

లోతైన	O
సూచన	O
అనేది	O
ప్రతిభావంతులకు	O
మాత్రమే	O
అర్థము	O
అవుతుంది	O
.	O

కొన్నిసార్లు	O
గీతం	O
దొరికితే	O
తొంగి	O
చూస్తారు	O
.	O

అక్కడ	O
అనుకరణ	O
కూడా	O
లేకపోవచ్చు	O
.	O

ఇక్కడ	O
రకరకాల	O
అనుభూతులు	O
నియంత్రించలేనంతగా	O
బైటికి	O
వస్తాయి	O
.	O

నవ్వు	O
,	O
ఏడుపు	O
,	O
ఆశ్చర్యం	O
,	O
ఆహ్లాదం	O
,	O
భయం	O
,	O
ఆగ్రహం	O
లాంటి	O
భావాలను	O
తొల్కాప్పియర్	O
అద్భుతంగా	O
వర్ణించాడు	O
.	O

ప్రేమికుల	O
మధ్య	O
వ్యక్తమయ్యే	O
అతి	O
చిన్న	O
భావాలను	O
సైతం	O
అద్భుతంగా	O
చిత్రించాడు	O
.	O

దానికి	O
కొన్ని	O
ఉదాహరణలు	O
ఇవి	O
:	O

ఈ	O
విధంగా	O
దైవికమైన	O
స్ఫూర్తులు	O
సాగుతాయి	O
.	O

రచనల	O
ఉపవర్గీకరణలో	O
కవిత్వం	O
రాయటము	O
అనే	O
కళను	O
అద్భుతమైన	O
శైలిలో	O
వివరించారు	O
.	O

పద్యరచనలోని	O
నియమాలను	O
విస్తృతంగా	O
చెప్పారు	O
.	O

తొల్కాప్పియంలో	O
మరో	O
ఉపవిభాగం	O
మరపియల్	O
.	O

అది	O
సంప్రదాయ	O
జంతు	O
,	O
పక్షి	O
,	O
వృక్షజాలాన్ని	O
వాటి	O
లక్షణాల	O
ఆధారంగా	O
లెక్కిస్తుంది	O
.	O

జీవులలో	O
జ్ఞానేంద్రియాల	O
ఎదుగుదల	O
క్రమాన్ని	O
కూడా	O
తొల్కాప్పియార్	O
చెబుతాడు	O
.	O

మొదటిది	O
దేహస్పృహ	O
అయిన	O
స్పర్శ	O
జ్ఞానం	O
.	O

రెండవది	O
నాలుక	O
రుచి	O
.	O

మూడవది	O
ముక్కు	O
ఆఘ్రాణశక్తి	O
.	O

నాలువది	O
కంటిచూపు	O
.	O

ఐదవది	O
చెవి	O
వినికిడి	O
.	O

ఆరవది	O
మెదడు	O
వివేచన	O
.	O

అందువల్ల	O
తగినట్టు	O
రూపకల్పన	O
జరిగింది	O
.	O

ఇంద్రియాలకు	O
సంబంధించిన	O
ఈ	O
సిద్ధాంతం	O
తమిళులకు	O
చాలా	O
ప్రాచీనము	O
అయినది	O
అని	O
తొల్కాప్పియర్	O
అంటాడు	O
.	O

మొక్కల	O
దశల్లో	O
మొగ్గ	O
,	O
పుష్పించటం	O
,	O
వాడిపోవటం	O
,	O
ఎండి	O
కృశించే	O
దశల్లో	O
వాటి	O
పేర్లు	O
ప్రస్తావించారు	O
.	O

వివిధ	O
జీవుల	O
పిల్లల	O
పేర్లు	O
కూడా	O
పేర్కొన్నారు	O
.	O

క్లుప్తంగా	O
చెప్పాలి	O
అంటే	O
ఇందులో	O
కొంతభాగం	O
ప్రాచీన	O
తమిళుల	O
వాడకంలో	O
కనిపించిన	O
కొన్ని	O
శాస్ర్తియ	O
అంశాలను	O
వ్యాకరణబద్ధం	O
చేయటమే	O
.	O

సంక్షిప్తంగా	O
చెప్పాలి	O
అంటే	O
తమిళుల	O
ప్రాచీన	O
వ్యాకరణ	O
గ్రంధం	O
తొల్కాప్పియంకు	O
అనేక	O
ప్రత్యేకతలు	O
ఉన్నాయి	O
.	O

వీటి	O
అన్నిటి	O
కంటే	O
మిన్నగా	O
పద్యరచనలో	O
అనుసరించిన	O
పురాతన	O
సంప్రదాయాన్ని	O
ప్రస్తావించటం	O
.	O

ఎందరో	O
పూర్వీకుల	O
విలువైన	O
రచనలను	O
కోల్పోయిన	O
అప్పటికీ	O
తొల్కాప్పియం	O
మాత్రం	O
చెక్కుచెదరకుండా	O
లభ్యం	O
కావటం	O
తమిళుల	O
అదృష్టం	O
.	O

కేరళలో	-NEL
పునరుజ్జీవన	O
కాలంగా	O
వ్యవహరించబడే	O
1940లలోని	-NETI
సామాజిక	O
-	O
రాజకీయ	O
ఉద్యమాలు	O
నవలా	O
చరిత్ర	O
గతిని	O
గొప్ప	O
మలుపు	O
తిప్పాయి	O
.	O

వివిధ	O
కుల	O
,	O
మత	O
వర్గాల	O
సంస్కరణోద్యమాలు	O
,	O
పెల్లుబికిన	O
కుల	O
-	O
వ్యతిరేక	O
చైతన్యం	O
40లకు	O
ముందు	O
,	O
ఆ	O
తర్వాతి	O
దశాబ్గాలలో	O
సామాజికంగా	O
,	O
రాజకీయంగా	O
పెను	O
ప్రభావం	O
చూపాయి	O
.	O

మలయాళీ	O
(	O
కేరళ	-NEL
ప్రజ	O
)	O
ల	O
ప్రస్థానాన్ని	O
,	O
వారి	O
విలక్షణ	O
గుర్తింపుని	O
చిత్రించే	O
ప్రయత్నంలో	O
ఈ	O
శతాబ్దాపు	O
పెక్కు	O
నవలలు	O
తమ	O
ఇతివృత్తాల్లో	O
చరిత్రను	O
ప్రధానాంశంగా	O
స్వీకరించాయి	O
.	O

ఆసక్తికరమైన	O
విషయము	O
ఏమిటంటే	O
-	O
పండితులు	O
,	O
విద్యావేత్తలు	O
వల్లించే	O
చరిత్ర	O
కన్నా	O
మరుగున	O
పడిపోయిన	O
స్థానిక	O
చరిత్రలు	O
,	O
విశ్వాసాలు	O
ప్రాధాన్యం	O
వహించాయి	O
.	O

చరిత్రను	O
మేళవించి	O
అల్లిన	O
ఇతివృత్తం	O
,	O
కథన	O
పద్ధతులు	O
వీటిలో	O
ముఖ్యంగా	O
పేర్కొనదగ్గవి	O
.	O

నిర్మాణం	O
,	O
ఇతిహాస	O
పురాణాలు	O
సహా	O
ప్రాచీన	O
రచనలను	O
పునఃపరిశీలన	O
చేసినవి	O
మరొక	O
కోవ	O
.	O

దళితులు	O
,	O
మహిళలు	O
,	O
లైంగిక	O
మైనారిటీలు	O
,	O
ప్రవాసి	O
భారతీయులు	O
విస్మృత	O
వర్గాల	O
(	O
సబాల్డర్న్	O
)	O
అనుభవాలు	O
,	O
ఆకాంక్షలు	O
,	O
వ్యక్తీకరణలకు	O
గణనీయమైన	O
ప్రాతినిధ్యం	O
లభించింది	O
.	O

సమకాలీన	O
కేరళ	-NEL
,	O
భారతదేశ	O
సామాజిక	O
-	O
రాజకీయ	O
వాతావరణాన్ని	O
వ్యంగ్య	O
ధోరణిలో	O
చిత్రించినవి	O
కూడా	O
పలువురి	O
ప్రశంసలు	O
అందుకున్నాయి	O
.	O

గణితం	O
,	O
శృంగారం	O
,	O
అధికారం	O
మొదలైన	O
అంశాలపై	O
వివాదం	O
రేకేత్తిస్తుంది	O
కూడా	O
.	O

పైపెన	O
చరిత్ర	O
పాఠ్య	O
పుస్తకాన్ని	O
పోలిన	O
భాష	O
,	O
కథన	O
శైలిని	O
వినియోగించుకుంటూ	O
ఈ	O
రచన	O
ఒకవైపు	O
సెక్స్	O
,	O
హింస	O
,	O
మరోవైపు	O
కళలు	O
,	O
గణితంల	O
నడుమ	O
సంఘర్షణాయుత	O
అనుభవాన్ని	O
ఆకట్టుకునేలా	O
అక్షరీకరించి	O
పాఠకుడిని	O
అబ్బుర	O
పరుస్తుంది	O
.	O

ఆ	O
రోజుల్లో	O
అది	O
విప్లవాత్మక	O
చర్య	O
.	O

ఇక	O
చెడు	O
కారణాల	O
విషయాలకు	O
వొస్తే	O
,	O
అవినీతికి	O
సహకరించే	O
ధోరణి	O
,	O
రాజకీయ	O
ప్రయోజనాలు	O
నెరవేర్చటం	O
,	O
కొన్ని	O
నిర్ణయాలను	O
తారుమారు	O
చేయగల	O
సామర్థ్యం	O
,	O
అనుబంధం	O
,	O
కులం	O
,	O
వర్గం	O
లాంటివి	O
వాళ్లను	O
దగ్గర	O
అయ్యేట్టు	O
చేయవచ్చు	O
.	O

మార్నింగ్‌	O
వాక్‌	O
చేస్తూ	O
ఆ	O
దృశ్యాన్ని	O
చూసిన	O
జిల్లా	O
చలించిపోయి	O
ఆ	O
బిడ్డను	O
ఎత్తుకొని	O
కిలోమీటర్‌	O
దూరం	O
ఆమె	O
వెంట	O
నడిచాడు	O
.	O

నిజానికి	O
తన	O
బిడ్డని	O
ఎత్తుకొని	O
తనతో	O
వస్తున్నది	O
ఆ	O
జిల్లా	O
అని	O
ఆమె	O
గ్రహించలేదు	O
.	O

తాను	O
ఇంతగా	O
కష్టపడుతూ	O
ఉంటే	O
మొదట్లో	O
సరిగా	O
పట్టించుకోలేదు	O
అని	O
మనసులోనే	O
అనుకుంది	O
.	O

1956	-NETI
బాచ్‌కు	O
చెందిన	O
ఆ	O
ఐఎఎస్‌	O
అధికారి	O
ఎన్‌.	O
ఆర్‌.	O
శంకరన్‌	O
.	O

తన	O
ఉద్యోగ	O
జీవితం	O
అంతా	O
పేద	O
,	O
అట్టడుగు	O
వర్గాల	O
అభ్యున్నతి	O
కోసమే	O
శ్రమించి	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లకు	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వీసెస్‌లో	O
చేరాలి	O
అనుకునే	O
వారికే	O
కాకుండా	O
,	O
సామాన్య	O
పౌరులకు	O
కూడా	O
ఆయన	O
ఆదర్శప్రాయుడు	O
అయ్యారు	O
.	O

అందరికీ	O
అందుబాటులో	O
ఉండటం	O
,	O
సానుభూతి	O
చూపటం	O
,	O
అంకితభావం	O
అనే	O
లక్షణాలు	O
ఉంటే	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
నిజంగానే	O
ప్రజాస్వామ్య	O
వ్యవస్థను	O
విజయవంతం	O
చేయగలుగుతారు	O
.	O

పాలనావ్యవస్థలో	O
సాధారణంగాను	O
మరీ	O
ముఖ్యంగా	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లలోనూ	O
ఉండాల్సిన	O
జవాబుదారీతనం	O
గమనిస్తే	O
,	O
ఇప్పుడు	O
ఉన్న	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
జవాబుదారీతనపు	O
భావనను	O
పునస్సమీక్షించాల్సిన	O
అవనరం	O
స్పష్టం	O
అవుతుంది	O
.	O

ప్రస్తుత	O
వ్యవస్థ	O
అంతర్గతమైనదిగా	O
ఉండి	O
ప్రజలకు	O
దూరంగా	O
ఉన్నట్టు	O
తయారైంది	O
.	O

అందుకే	O
జవాబుదారీతనాన్ని	O
మరింత	O
విస్తరించి	O
ప్రపంచ	O
వ్యాప్తంగా	O
కనబడుతున్న	O
విధంగా	O
ప్రజలను	O
ప్రత్యక్ష	O
భాగస్వాములను	O
చేయాల్సిన	O
అవసరము	O
ఉంది	O
.	O

అలాంటి	O
వ్యవస్థను	O
తీసుకురాగలిగిన	O
అప్పుడే	O
రాజ్యానికీ	O
,	O
సమాజానికీ	O
మధ్య	O
అంతరాన్ని	O
సమర్థంగా	O
పూడ్చటం	O
సాధ్యం	O
.	O

టిఎన్‌ఆర్‌ను	-NEP
సుబ్రమణియన్‌	-NEP
వెర్సస్	O
యూనియన్‌	O
ఆఫ్‌	O
ఇండియా	-NEL
(	O
2013	-NETI
)	O
కేసులో	O
కొంత	O
మంది	O
సుప్రసిద్ధులైన	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
సుప్రీంకోర్టును	O
ఆశ్రయించారు	O
.	O

దేశంలో	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
సర్వీసులలో	O
పనిచేసే	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లలో	O
స్వతంత్రత	O
నిజాయితీ	O
,	O
నిర్భీతి	O
కాపాడటానికి	O
సంస్కరణలు	O
చేపట్టాల్సిన	O
అవసరాన్ని	O
వారు	O
ప్రధానంగా	O
ప్రస్తావించారు	O
.	O

ప్రజాపాలనను	O
మెరుగుపరచటానికి	O
వారు	O
తమ	O
రిట్‌	O
పిటిషన్‌లో	O
అభ్యర్థించిన	O
అంశాలివి	O
:	O

2	O
)	O
ఝా	O
కమిషన్‌	O
(	O
1986	-NETI
)	O
,	O
కేంద్ర	O
సిబ్బంది	O
పథకం	O
(	O
1996	-NETI
)	O
,	O
రెండవ	O
పాలనా	O
సంస్కరణల	O
కమిషన్‌	O
(	O
10వ	O
నివేదిక	O
)	O
,	O
హోతా	O
కమిటీ	O
నివేదిక	O
(	O
2004	-NETI
)	O
ఆధారంగా	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లకు	O
నిర్దిష్ట	O
పదవీకాలం	O
నిర్దేశించి	O
స్థిరత్వం	O
ఉండేలా	O
చూడటం	O
.	O

3	O
)	O
ఆలిండియా	O
సర్వీస్‌	O
ప్రవర్తనా	O
నియమావళి	O
(	O
1968	-NETI
)	O
గుర్తించిన	O
విధంగానూ	O
,	O
1962	-NETI
నాటి	O
సంతానం	O
కమిటీ	O
నివేదిక	O
అంతర్లీనంగా	O
గుర్తించిన	O
విధంగానూ	O
ప్రతి	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్‌	O
తనకు	O
తన	O
ఉన్నతాధికారుల	O
నుంచే	O
కాకుండా	O
రాజకీయాధికార	O
నేతలు	O
,	O
శాసన	O
సభ్యుల	O
నుంచి	O
అందిన	O
ఆదేశాలు	O
/	O
సూచనలతోబాటు	O
వ్యాపార	O
,	O
వాణిజ్య	O
ప్రయోజనాలకు	O
సంబంధించిన	O
అంశాలలో	O
వారు	O
తమ	O
అధికారాన్ని	O
ప్రయోగించి	O
ప్రభావితం	O
చేసినప్పుడు	O
ప్రతి	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్‌	O
ఆ	O
అంశాలను	O
లాంఛనంగా	O
రికార్డులలో	O
నమోదు	O
చేయటాన్ని	O
తప్పనిసరి	O
చేయాలి	O
.	O

అత్యున్నత	O
న్యాయస్థానం	O
ఆమోదపూర్వకంగా	O
రెండవ	O
పాలనాసంస్కరణల	O
సంఘం	O
(	O
2008	-NETI
)	O
నివేదికను	O
ఇలా	O
ఉటంకించింది	O
.	O

"	O
సుపరిపాలన	O
కోసం	O
మంత్రులకూ	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లకూ	O
మధ్య	O
పని	O
పరమైన	O
సంబంధం	O
చాలా	O
కీలకం	O
.	O

రాజనీతి	O
సిద్ధాంతంలో	O
మంత్రుల	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
పాత్రలు	O
,	O
బాధ్యతలను	O
నిర్దిష్టంగా	O
నిర్దేశించి	O
నిర్వచించిన	O
అప్పటికీ	O
,	O
వాస్తవానికి	O
వచ్చేసరికి	O
ఈ	O
సంబంధంలో	O
బాధ్యతల	O
మధ్య	O
విభజన	O
రేఖ	O
మసకబారుతోంది	O
.	O

ఇరువైపులా	O
అవతలివారి	O
పరిధిలోకి	O
చొచ్చుకుపోయే	O
ప్రయత్నాలు	O
తరచూ	O
జరుగుతుంటాయి	O
.	O

ఏ	O
ప్రజాస్వామ్యంలో	O
అయినా	O
మంత్రులు	O
పార్లమెంట్‌	O
ద్వారా	O
ప్రజలకు	O
జవాబుదారీ	O
అవుతారు	O
.	O

అందువలన	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
మంత్రులకు	O
జవాబుదారీ	O
కావాలి	O
.	O

పారదర్శకమైన	O
పరిపాలన	O
.	O

భారతదేశంలో	-NEL
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌	O
సంస్కరణలు	O
.	O

భారతదేశం	-NEL
స్వతంత్ర	O
రాజ్యంగా	O
అవతరించిన	O
తర్వాత	O
బ్రిటిష్‌	O
పాలకులు	O
ఏర్పాటు	O
చేసిన	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
విధానంపై	O
"	O
రాజ్యాంగ	O
నిర్మాణ	O
పరిషత్తు	O
"	O
లో	O
సుదీర్ఘమైన	O
,	O
విమర్శనాత్మకమైన	O
చర్చ	O
జరిగింది	O
.	O

అనేక	O
మంది	O
సభ్యులు	O
బ్రిటిష్‌	O
పాలకులు	O
ప్రవేశపెట్టిన	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పనితీరుపై	O
విమర్శలు	O
చేశారు	O
.	O

ఏ	O
దేశ	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనలోని	O
అయినా	O
రాజకీయ	O
కార్యనిర్వహణ	O
అధికారులు	O
శాశ్వత	O
కార్యనిర్వహణ	O
అధికారులు	O
ప్రముఖ	O
పాత్రను	O
పోషిస్తారు	O
.	O

రాజకీయ	O
కార్యనిర్వాహణ	O
అధికారులను	O
ప్రజలు	O
నియమితకాలం	O
కోసం	O
ప్రత్యక్షంగా	O
కానీ	O
పరోక్షంగా	O
గాని	O
ఎన్నుకుంటారు	O
.	O

,	O
,	O
తదితరులు	O
రాజకీయ	O
కార్యనిర్వాహకుల	O
కోవకు	O
చెందుతారు	O
.	O

యోగ్యత	O
ఆధారంగా	O
నియమించబడిన	O
ప్రభుత్వ	O
ఉద్యోగులు	O
శాశ్వత	O
కార్యనిర్వహణాధికారులు	O
.	O

ప్రభుత్వ	O
ఉద్యోగులను	O
"	O
సివిల్‌	O
ఉద్యోగులు	O
"	O
అని	O
,	O
"	O
ఉద్యోగిస్వామ్యం	O
"	O
అని	O
పిలుస్తారు	O
.	O

సివిల్‌	O
ఉద్యోగులు	O
లేని	O
దేశం	O
మనకు	O
ప్రపంచంలో	O
ఎక్కడా	O
కనిపించదు	O
.	O

వీరు	O
అమెరికా	-NEL
లాంటి	O
పెట్టుబడి	O
ఆర్థిక	O
వ్యవస్థ	O
ఉన్న	O
దేశాలలోనూ	O
,	O
చైనా	-NEL
వంటి	O
కమ్యూనిస్టు	O
ఆర్థిక	O
వ్యవస్థ	O
ఉన్న	O
దేశాలలోనూ	O
ఉంటారు	O
.	O

భారతదేశం	-NEL
వంటి	O
అభివృద్ధి	O
చెందుతున్న	O
దేశాలలో	O
సివిల్‌	O
ఉద్యోగులు	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనలో	O
ప్రముఖమైన	O
భూమికను	O
పోషిస్తున్నారు	O
.	O

అవి	O
1	O
)	O
కేంద్ర	O
సర్వీసులు	O
2	O
)	O
రాష్ట్ర	O
సర్వీసులు	O
3	O
)	O
అఖిల	O
భారత	O
సర్వీసులు	O
.	O

కేంద్ర	O
సర్వీసులకు	O
చెందినవారు	O
వారి	O
సేవలను	O
కేంద్ర	O
ప్రభుత్వానికి	O
అందించగా	O
రాష్ట్ర	O
సర్వీసులకు	O
చెందిన	O
వారి	O
సేవలను	O
సంబంధిత	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలకు	O
అందిస్తారు	O
.	O

అఖిల	O
భారత	O
సర్వీసులకు	O
చెందిన	O
వారు	O
తమ	O
సేవలను	O
కేంద్ర	O
,	O
రాష్ట్ర	O
ప్రభుత్వాలకు	O
అందిస్తారు	O
.	O

అవి	O
1	O
)	O
భారత	O
పాలన	O
సర్వీసు	O
(	O
Indian	O
Administrative	O
Service	O
)	O
2	O
)	O
భారత	O
పోలీసు	O
సర్వీసు	O
(	O
Indian	O
Police	O
Service	O
)	O
3	O
)	O
భారత	O
అటవీశాఖ	O
సర్వీసు	O
(	O
Indian	O
Forest	O
Service	O
)	O
.	O

వీటిని	O
అమలు	O
పరచవలసిన	O
ప్రధాన	O
బాధ్యత	O
సివిల్‌	O
సర్వీసు	O
ఉద్యోగులది	O
.	O

ప్రభుత్వ	O
కార్యక్రమాలను	O
అమలుపరచడంతో	O
పాటు	O
ఉన్నత	O
స్థాయి	O
ఉద్యోగులు	O
అధికారంలో	O
ఉన్న	O
ప్రభుత్వాలకు	O
అవసరమైన	O
అప్పుడు	O
నిష్పక్షపాతంగా	O
తమ	O
సలహాలను	O
ఇవ్వాలి	O
.	O

భారతదేశం	-NEL
స్వతంత్ర	O
రాజ్యంగా	O
అవతరించిన	O
తర్వాత	O
బ్రిటిష్‌	O
పాలకులు	O
ఏర్పాటు	O
చేసిన	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
విధానంపై	O
"	O
రాజ్యాంగ	O
నిర్మాణ	O
పరిషత్తు	O
"	O
లో	O
సుదీర్ఘమైన	O
,	O
విమర్శనాత్మకమైన	O
చర్చ	O
జరిగింది	O
.	O

అనేక	O
మంది	O
సభ్యులు	O
బ్రిటిష్‌	O
పాలకులు	O
ప్రవేశపెట్టిన	O
సివిల్‌	O
సర్వీసుల	O
పనితీరుపై	O
విమర్శలు	O
చేశారు	O
.	O

ఎవరు	O
ఎన్ని	O
విమర్శలు	O
చేసిన	O
అప్పటికీ	O
ఆనాటి	O
ఉప	O
ప్రధానమంత్రి	O
,	O
అయిన	O
సర్దార్‌	O
వల్లభాయ్‌	O
పటేల్‌	O
ప్రభుత్వ	O
పాలనలో	O
సివిల్‌	O
సర్వీసులు	O
నిర్వహిస్తున్న	O
పాత్రను	O
ప్రశంసించడమే	O
కాక	O
ఆ	O
విధానాన్ని	O
కొనసాగించాలి	O
అని	O
అభిప్రాయపడ్డారు	O
.	O

అభివృద్ధి	O
మార్గసూచి	O

భారతదేశ	-NEL
స్వాతంత్య్రం	O
75వ	O
వార్షికోత్సవ	O
వేడుకలను	O
ఘనంగా	O
జరుపుకోవడానికి	O
కేంద్రం	O
'	O
స్వాతంత్య్ర	O
అమృత	O
మహోత్సవాన్ని	O
'	O
నిర్వహిస్తోంది	O
.	O

ప్రజల	O
భాగస్వామ్యంతో	O
నిర్వహించే	O
ఈ	O
వేడుకలను	O
ప్రజా	O
ఉత్సవాలుగా	O
జరుపుకుంటారు	O
.	O

ఈ	O
సందర్భంగా	O
అహ్మదాబాద్‌లోని	-NEL
సబర్మతి	O
ఆశ్రమం	O
నుండి	O
పాదయాత్ర	O
(	O
ఫ్రీడం	O
మార్చ్	O
)	O
ను	O
జెండా	O
ఊపి	O
ప్రారంభించారు	O
.	O

జాతిపిత	O
మాహాత్మాగాంధీకి	O
నివాళులు	O
అర్పించారు	O
.	O

దేశ	O
స్వాతంత్య్ర	O
పోరాటంలో	O
తమ	O
ప్రాణాలను	O
త్యాగం	O
చేసిన	O
మహనీయులకు	O
ఆయన	O
శ్రద్ధాంజలి	O
ఘటించారు	O
.	O

స్వాతంత్య్ర	O
అమృత	O
మహోత్సవం	O
అంటే	O
,	O
స్వాతంత్య్ర	O
శక్తికి	O
చెందిన	O
అమృతం	O
అని	O
చెప్పారు	O
.	O

స్వాతంత్య్ర	O
పోరాటయోధుల	O
ఆశయాల	O
గురించిన	O
అమృతం	O
అని	O
అర్ధం	O
.	O

నూతన	O
ఆలోచనలు	O
,	O
ప్రతిజ్ఞలు	O
,	O
స్వయం	O
సమృద్ధి	O
(	O
ఆత్మనిర్భరత	O
)	O
యొక్క	O
అమృతం	O
అన్నమాట	O
.	O

దేశాభివృద్ధి	O
పరిణామ	O
క్రమంలో	O
చురుగ్గా	O
పాల్గొని	O
గణనీయమైన	O
ప్రగతి	O
సాధనలో	O
క్రియాశీలక	O
పాత్ర	O
పోషిస్తున్న	O
దేశ	O
ప్రజలకు	O
ఈ	O
మహోత్సవాలు	O
అంకితం	O
.	O

స్వాతంత్య్ర	O
అమృత	O
మహోత్సవం	O
భారతదేశ	-NEL
సాంఘిక	O
-	O
సాంస్కృతిక	O
,	O
రాజకీయ	O
,	O
ఆర్ధిక	O
ప్రగతిని	O
ప్రతిబింబిస్తుంది	O
.	O

"	O
స్వాతంత్య్ర	O
అమృత	O
మహోత్సవం	O
"	O
వేడుకల	O
అధికారిక	O
యాత్ర	O
మార్చి	O
12	O
,	O
2021న	O
ప్రారంభమైంది	O
.	O

2011	-NETI
తర్వాత	O
పోలియో	O
కేసులు	O
లేకుండా	O
చేయగలిగింది	O
.	O

ప్రస్తుతం	O
మలేరియా	O
వ్యాక్సిన్	O
అందించడమే	O
గాక	O
,	O
వ్యాక్సిన్	O
అభివృద్ధికి	O
పరీక్షలు	O
కొనసాగిస్తున్నారు	O
.	O

ఇవే	O
గాక	O
కుష్టు	O
వ్యాధి	O
,	O
హెచ్.ఐ.వి.	O
ఎయిడ్స్	O
లాంటి	O
వాటి	O
వ్యాప్తి	O
విషయంలో	O
అవగాహన	O
పెంచి	O
సమర్థవంతంగా	O
ఎదుర్కోగలుగుతున్నాం	O
.	O

సంస్కరణల	O
వేగం	O
పెరుగుతోంది	O
.	O

2014	-NETI
నుంచి	O
భారత	O
ఆరోగ్య	O
రంగంలో	O
సంస్కరణ	O
వేగం	O
మరింత	O
పెరుగుతోంది	O
.	O

ఔషధాలను	O
తక్కువ	O
ధరకు	O
అందించడం	O
మొదలుకుని	O
ప్రజలను	O
పెద్ద	O
వ్యాధులకు	O
బీమా	O
సౌకర్యాన్ని	O
కల్పించడం	O
వరకూ	O
అనేక	O
పథకాలు	O
భారత	O
ఆరోగ్యరంగ	O
స్థాయిని	O
మరింత	O
పెంచుతున్నాయి	O
.	O

ఆయుష్మాన్	O
భారత్	O
యోజన	O
.	O

ప్రపంచంలో	O
ప్రభుత్వ	O
నిధులతో	O
నడుస్తున్న	O
అతి	O
పెద్ద	O
ఆరోగ్య	O
బీమా	O
పథకం	O
ఇది	O
.	O

మొన్నటి	O
వరకూ	O
ఉభయ	O
రాష్ట్రాల్లో	O
ఈ	O
పథకానికి	O
బదులుగా	O
ఇతర	O
ఆరోగ్య	O
పథకాలను	O
ప్రభుత్వాలు	O
అమలు	O
చేసేవి	O
.	O

ఇటీవల	O
తెలంగాణ	-NEL
ప్రభుత్వం	O
ఆయుష్మాన్	O
భారత్	O
పథకాన్ని	O
అమల్లోకి	O
తీసుకొచ్చింది	O
.	O

పేదలకు	O
ఆరోగ్య	O
బీమా	O
కల్పించే	O
ఈ	O
పథకం	O
దేశవ్యాప్తంగా	O
అమలులోకి	O
వస్తే	O
అనారోగ్యం	O
కారణంగా	O
దారిద్ర్యరేఖకు	O
దిగువకు	O
జారే	O
కుటుంబాల	O
సంఖ్య	O
గణనీయంగా	O
తగ్గనుంది	O
.	O

జన	O
ఔషధి	O
కేంద్రం	O
.	O

ప్రజల	O
మీద	O
ఖరీదైన	O
మందుల	O
భారాన్ని	O
తగ్గించేందుకు	O
2015	O
జులై	O
1న	O
ప్రధాన	O
మంత్రి	O
భారతీయ	O
జన	O
ఔషధి	O
ప్రాజెక్టు	O
(	O
పి.ఎం.బి.జె.పి	O
)	O
కి	O
శ్రీకారం	O
చుట్టారు	O
.	O

దీని	O
ద్వారా	O
అన్ని	O
వయసుల	O
వారికి	O
తక్కువ	O
ఖర్చులోనే	O
ఔషధాలను	O
అందజేస్తున్నారు	O
.	O

చిన్న	O
పిల్లల	O
డైపర్లు	O
మొదలుకుని	O
స్టంట్‍ల	O
వంటి	O
వాటి	O
వరకూ	O
నియంత్రణ	O
ధరల్లో	O
ప్రజలకు	O
అందుబాటులోకి	O
వచ్చాయి	O
.	O

మిషన్	O
ఇంద్రధనుష్	O
.	O

రెండేళ్ల	O
లోపు	O
చిన్నారులకు	O
,	O
గర్భిణులకు	O
అన్ని	O
టీకాలను	O
సార్వత్రిక	O
రోగ	O
నిరోధకత	O
కార్యక్రమం	O
కింద	O
అందిస్తోంది	O
.	O

1	O
.	O
పార్లమెంట్‌	O
చట్టం	O
ద్వారా	O
ఏర్పాటు	O
చేసేదాకా	O
తమ	O
తమ	O
రంగాల్లో	O
నిష్ణాతులైన	O
,	O
ఉద్యోగంలో	O
ఉన్న	O
అత్యున్నత	O
స్థాయి	O
అధికారులతో	O
సివిల్‌	O
సర్వీస్‌	O
బోర్డులు	O
(	O
సిఎస్‌బి	O
)	O
ఏర్పాటు	O
చేయాలి	O
;	O

3	O
.	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లకు	O
ఇచ్చిన	O
ఆదేశాలు	O
,	O
సూచనలు	O
కచ్చితంగా	O
రికార్డు	O
అయ్యేలా	O
చూడటం	O
ద్వారా	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
విధి	O
నిర్వహణలో	O
బాధ్యత	O
నిర్దిష్టంగా	O
మోపటానికి	O
,	O
జవాబుదారీతనం	O
ఉండేట్టు	O
చూడటానికి	O
,	O
వ్యవస్థాగతంగా	O
వారి	O
నిజాయితీని	O
కాపాడటానికి	O
వీలవుతుంది	O
.	O

పౌరులు	O
అందరికీ	O
అన్ని	O
విషయాలూ	O
తెలిసి	O
ఉండటం	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్ల	O
ఆధ్వర్యంలోని	O
పాలనావ్యవస్థ	O
అందించే	O
సమాచారం	O
పారదర్శకంగా	O
ఉండటం	O
ప్రజాస్వామ్యానికి	O
అవసరం	O
అన్న	O
విషయం	O
అందరికీ	O
తెలిసిందే	O
.	O

అదే	O
విధంగా	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
కేవలం	O
మౌఖిక	O
ఆదేశాలు	O
,	O
సిఫార్సులు	O
,	O
వత్తిళ్ళకు	O
లోబడి	O
పని	O
చేయకూడదు	O
అన్నది	O
కూడా	O
సహజసిద్ధమైన	O
ధర్మమే	O
.	O

అదే	O
సమయంలో	O
వారి	O
ఉన్నతాధికారుల	O
నుంచి	O
,	O
రాజకీయ	O
పాలకులనుంచి	O
,	O
వ్యాపార	O
తదితర	O
ప్రయోజనాలు	O
ఉన్న	O
వారి	O
నుంచి	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లకు	O
రక్షణ	O
ఉండాలి	O
.	O

సివిల్‌	O
సర్వెంట్లకు	O
కూడా	O
స్వప్రయోజనాలు	O
ఉండకూడదు	O
.	O

1	O
.	O
అవినీతిపరుడైన	O
రాజకీయ	O
నాయకుడు	O
(	O
నేత	O
)	O
;	O
.	O

3	O
.	O
అవినీతిని	O
ప్రోత్సహించే	O
వ్యాపారి	O
(	O
లాలా	-NEP
)	O
;	O
.	O

4	O
.	O
అవినీతిమయమైన	O
స్వచ్ఛంద	O
సంస్థ	O
(	O
ఝోలా	O
)	O
;	O
.	O

5	O
.	O
నేరసామ్రాజ్య	O
వ్యక్తులు	O
(	O
దాదా	O
)	O
మధ్య	O
ఉండే	O
అపవిత్ర	O
బంధం	O
వల్లనే	O
జరుగుతుంది	O
అని	O
సూత్రీకరించారు	O
.	O

పైన	O
చెప్పిన	O
బంధంలో	O
భాగస్వాములు	O
కానప్పుడే	O
భారతదేశంలోని	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
సమాజాన్నీ	O
,	O
పౌరులనూ	O
కాపాడగలుగుతారు	O
.	O

అందుకే	O
కావచ్చు	O
,	O
బిస్మార్క్‌	O
ఇలా	O
అంటాడు	O
:	O
"	O
దుష్ట	O
చట్టాలు	O
,	O
మంచి	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
ఉన్నా	O
పాలించవచ్చు	O
.	O

కానీ	O
చెడ్డ	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లతో	O
ఎంత	O
మంచి	O
చట్టాలు	O
ఉన్నా	O
ఏమీ	O
చేయలేం	O
"	O
అని	O
.	O

భారతదేశంలోని	O
సివిల్‌	O
సర్వీసెస్	O
,	O
సివిల్‌	O
సర్వెంట్లు	O
మన	O
ప్రజాస్వామ్యాన్ని	O
చురుగ్గా	O
,	O
పారదర్శకంగా	O
,	O
జవాబుదారీతనంతో	O
పరిఢవిల్లజేసి	O
సమాజ	O
,	O
దేశ	O
విశాల	O
ప్రయోజనాలను	O
కాపాడతారు	O
అని	O
ఆశిద్దాం	O
.	O

ప్రజా	O
సౌకర్యాలలో	O
భాగంగా	O
వృద్ధులు	O
అందరికీ	O
కంటిశుక్లాల	O
శస్త్రచికిత్సలు	O
అందుబాటులో	O
ఉండేలా	O
క్యూబాలో	-NEL
నిరంతర	O
కార్యక్రమం	O
కొనసాగుతోంది	O
.	O

థాయిలాండ్	-NEL
క్యూబా	-NEL
దేశాల్లో	O
అన్ని	O
ప్రాంతాల్లోనూ	O
ప్రాధమిక	O
ఆరోగ్య	O
సంరక్షణకు	O
తగిన	O
నిధులను	O
సమకూర్చడమే	O
గాక	O
వైద్యులు	O
,	O
నర్సులకు	O
మూడు	O
ఏళ్లపాటు	O
గ్రామీణ	O
ప్రాంతాల్లో	O
సేవ	O
చేయడం	O
తప్పనిసరి	O
చేయడం	O
వంటి	O
నిబంధనలతోపాటు	O
పట్టణ	O
ఆసుపత్రుల	O
నుండి	O
నిధుల	O
బదలాయింపు	O
,	O
అందరికీ	O
సమానమైన	O
ఆరోగ్య	O
సేవల	O
పంపిణీ	O
వంటి	O
కార్యక్రమాలు	O
అమలులో	O
ఉన్నాయి	O
.	O

కింది	O
ఇచ్చిన	O
ఒకటో	O
నంబరు	O
పట్టికలో	O
ప్రపంచ	O
స్థాయిలో	O
స్థూల	O
జాతీయ	O
ఉత్పత్తిలో	O
ఆరోగ్య	O
వ్యయాన్ని	O
శాతాలలో	O
చూడవచ్చు	O
.	O